$.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø 9(
7h5.ø<( &80+85ø<(7 0(5.(= %$1.$6, 8<*8/$0$ g51(öø
+DVDQ 7$ùd,
8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 0XKDVHEH *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD $UDOÕN
$.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø 9(
7h5.ø<( &80+85ø<(7 0(5.(= %$1.$6, 8<*8/$0$ g51(öø
+DVDQ 7$ùd,
'DQÕúPDQ
3URI 'U (UFDQ %$<$=,7/,
8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 0XKDVHEH *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD $UDOÕN
g16g=
øOHWLúLP YH WHNQRORMLGHNL JHOLúPHOHU VRQXFX úLUNHWOHULQ NkU PDUMODUÕQÕQ
G úPHVL QHGHQL\OH úLUNHWOHU GHYDPOÕOÕNODUÕQÕ V UG UHELOPHN LoLQ YHULPOLOL÷L
DUWÕUPDN YH ELULP PDOL\HWOHUL G ú UPHN ]RUXQOXOX÷X\OD NDUúÕ NDUúÕ\D
NDOPÕúODUGÕU %X ED÷ODPGD NkU DPDoOÕ NXUXOXúODU NkUÕ DUWWÕUPD\Õ KHGHIOHUNHQ
KL]PHW UHWHQ NXUXOXúODU GD J Q P ] NRúXOODUÕQD NHQGLOHULQL DGDSWH HWPHN
YH GROD\ÕVÕ\OD YHULPOLOLNOHULQL DUWÕUPDN ]RUXQGDGÕU %X NRúXOODUGD EX
KHGHIOHUH XODúPDN DPDFÕ\OD JHoHUOL ELU PDOL\HW ELOJL VLVWHPLQLQ VD÷OD\DFD÷Õ
ELOJLOHUH GX\XODQ LKWL\Do DUWPDNWDGÕU
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL EX LKWL\DFD FHYDS YHUPHN DPDFÕ\OD
JHOLúWLULOHQ YH J Q P ] NRúXOODUÕQD NHQGLQL DGDSWH HGHUHN \D\JÕQODúDQ ELU
PDOL\HW ELOJL VLVWHPLGLU %X oDOÕúPDPGD $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL¶QL
ve çeúLWOL X\JXODPD |UQHNOHULQL LQFHOH\HUHN 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH]
%DQNDVÕ X\JXODPDODUÕ KDNNÕQGD ILNLU JHOLúWLUPHN DPDoODQPÕúWÕU
%X oDOÕúPDPÕQ KHU DúDPDVÕQGD GDQÕúPDQÕPÕQ \|QHWLFLOHULPLQ YH
oDOÕúPD DUNDGDúODUÕPÕQ NDWNÕODUÕ E \ NW U .HQGLOHULQH WHúHNN UOHULPL
VXQX\RUXP
+DVDQ 7$ùd,
L
ødø1'(.ø/(5
6D\ID 1R ÖNSÖZ ...... L
ødø1'(.ø/(5 ««««««« «««««………………………………….....ii
7$%/2 /ø67(6ø ««« ««««««« ««««« « « YL ù(.ø/ /ø67(6ø YLL
.,6$/70$ /ø67(6ø YLLL
(. /ø67(6ø L[
ÖZET ......................................................................................... [ $%675$&7 [LL
*ø5øù
%ø5ø1&ø %g/h0
*(/(1(.6(/ 0$/ø<(7 08+$6(%(6ø
*HOHQHNVHO 0DOL\HW 0XKDVHEHVL .DYUDPÕ *HOHQHNVHO hU Q 0DOL\HWLQLQ %LOHúHQOHUL 8QVXUODUÕ
'LUHNW +DPPDGGH 0DOL\HWL
'LUHNW øúoLOLN 0DOL\HWL
1.2.3. Genel Üretim Maliyetleri ............................................................
*HOHQHNVHO 0DOL\HW 6LVWHPOHUL
6LSDULú 0DOL\HW 6LVWHPL
(YUH 0DOL\HW 6LVWHPL
)LLOL 0DOL\HW VLVWHPL
7DKPLQL 0DOL\HW 6LVWHPL
6WDQGDUW 0DOL\HW 6LVWHPL
7DP 0DOL\HW 6LVWHPL 'H÷LúNHQ 0DOL\HW 6LVWHPL *HOHQHNVHO 0DOL\HW 'D÷ÕWÕP 6 UHoOHUL <HQL hUHWLP 2UWDPODUÕ YH 0DOL\HW 6LVWHPL h]HULQGHNL (WNLOHUL *HOHQHNVHO 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ <HWHUVL]OL÷L
*HOHQHNVHO 0DOL\HO 'D÷ÕWÕPÕQÕQ <HWHUVL]OL÷L
LL
ø.ø1&ø %g/h0
$.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø1ø1 *(/øùø0ø 9( 7(0(/ .$95$0/$5 … … … … … … … … … … … … … … ...… … … … … … … … … … … .18
<HQL %LU 6LVWHPLQ *HUHNOLOL÷L
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ *HOLúLPL
%LULQFL .XúDN øNLQFL .XúDN ho QF .XúDN
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7HPHO .DYUDPODUÕ
$NWLYLWH .DYUDPÕ
)RQNVL\RQ .DYUDPÕ
$NWLYLWH 6ÕQÕIODPDVÕ
%LULP 6HYL\HVL )DDOL\HWOHU 3DUWL *UXS 6HYL\HVL )DDOL\HWOHU
2.3.3.3. Ürün Seviyesi Faaliyetler ................................
7HVLV 6HYL\HVL )DDOL\HWOHU
0DOL\HW (WNHQL &RVW 'ULYHU
)DDOL\HW $NWLYLWH 0HUNH]L $NWLYLWH =LQFLUL 9H $NWLYLWH /LVWHVL
hdh1&h %g/h0
$.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7DQÕPÕ YH $PDoODUÕ
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7DQÕPÕ
$%&¶QLQ $PDoODUÕ $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 3UHQVLEL
$%&¶QLQ 0DOL\HWOHUH %DNÕúÕ $NWLYLWH 0DOL\HWOHUL
6DELW YH 'H÷LúNHQ 0DOL\HWOHU 0DOL\HW 'D÷ÕWÕPÕ <HULQH 0DOL\HW < NOHPH
$%&¶ QLQ <DSÕVÕ *HOHQHNVHO 6LVWHPOHUGHQ )DUNOÕOÕ÷Õ
3.3.2. ABC’nin <DSÕVÕ
%LULQFL $úDPD
øNLQFL $úDPD
LLL
%LULQFL YH øNLQFL $úDPD øúOHPOHUL øOH øOJLOL 8\JXODPD
gUQH÷L
$%&¶ QLQ 8\JXODQPDVÕ
$NWLYLWHOHULQ %HOLUOHQPHVL YH 7DQÕPODQPDVÕ
$NWLYLWHOHU øOH 0DOL\HWOHU $UDVÕQGDNL øOLúNLOHULQ .XUXOPDVÕ
. Maliyetlerin Aktivitelere Yüklenmesi ...........................................54
0DOL\HW +DYX]ODUÕQÕQ 2OXúWXUXOPDVÕ
$NWLYLWHOHU øOH hU QOHU $UDVÕQGDNL øOLúNLOHULQ .XUXOPDVÕ
3.4.6. Aktivite Maliyetlerinin Ürünlere Yüklenmesi ................................58 'g5'h1&h %g/h0
$%&¶1ø1 .8//$1,0 $/$1/$5, <$5$5/$5, 9( 6ø67(0( <g1(/7ø/(1 (/(ù7ø5ø/(5 $%&¶QLQ .XOODQÕP $ODQODUÕ
2SHUDV\RQHO $PDoOÕ .XOODQÕP 6WUDWHMLN $PDoOÕ .XOODQÕP
hU Q .DUOÕOÕ÷Õ 9H hU Q .DUÕúÕPÕQÕQ %HOLUOHQPHVLQGH
.XOODQÕP
0 úWHUL YH\D 7HGDULNoL øOLúNLOHULQGH .XOODQÕP
hU Q 7DVDUÕPÕ 9H hU Q *HOLúWLUPH $PDoOÕ .XOODQÕP $NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPH
4.2. ABC’nLQ <DUDUODUÕ
$%&¶\H <|QHOWLOHQ (OHúWLULOHU
%(ùø1&ø %g/h0
7ø&$5ø %$1.$/$5 9( 0$/ø<(7 <$3,/$5,
7LFDUL %DQNDODU
7LFDUL %DQNDODUÕQ 7DQÕPÕ %DQND øúOHPOHUL %DQNDODUÕQ 7HPHO )RQNVL\RQX
7LFDUL %DQNDODUÕQ 0DOL\HW <DSÕODUÕ
7LFDUL %DQNDODUGD 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ *HOLúPH 1HGHQOHUL
LY
$/7,1&, %g/h0
7ø&$5ø %$1.$/$5'$ $.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø .8//$1,0 $/$1/$5, 9( 8<*8/$0$ $ù$0$/$5, … …
7LFDUL %DQNDODUGD $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL
$%&¶QLQ )LQDQVDO .XUXOXúODUGD .XOODQÕP $ODQODUÕ
7LFDUL %DQNDODUGD $%& 8\JXODPD $úDPDODUÕ 6.3.1. Gereksinimlerin Gözden Geçirilmesi ve Teyit Edilmesi ..............86
5DSRUODPD ' ]H\LQLQ 7DQÕPODQPDVÕ hU QOHULQ YH øúOHPOHULQ 7DQÕPODQPDVÕ
$NWLYLWHOHULQ 7DQÕPODQPDVÕ YH +DUFDQDQ =DPDQÕQ 6DSWDQPDVÕ 6.3.2.3. Aktivitelerin Çözümlenmesi .............
0DOL\HW (WNHQOHULQLQ &RVW 'ULYHUV %HOLUOHQPHVL
0 úWHULOHU YH 0 úWHUL *UXSODUÕQÕQ 7DQÕPODQPDVÕ
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL .XUPD 5DSRUODPD YH 6RQXoODUÕ *|]GHQ *HoLUPH
$%& %DQNDFÕOÕN 8\JXODPDODUÕ ' Q\DGD $%& %DQNDFÕOÕN 8\JXODPDVÕ 7 UNL\HGH $%& %DQNDFÕOÕN 8\JXODPD gUQH÷L
<('ø1&ø %g/h0
0(5.(= %$1.$/$5, $.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6ø67(0ø 8<*8/$0$ g51(./(5ø ...… … … … … … … … … .............................
'HXWVFKH %XQGHVEDQN $OPDQ 0HUNH] %DQNDVÕ 8\JXODPD gUQH÷L
'HXWVFKH %XQGHVEDQN¶ÕQ gUJ WVHO <DSÕVÕ « «« .....… ..102
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 8\JXODPD $úDPDODUÕ
0DOL\HW 6LVWHPL øOH øOJLOL 2ODUDN ' ]HQOHQHQ 7DEORODU
0DOL\HW 6LVWHPLQLQ .XOODQÕPÕ 6RQXFX $OÕQDQ .DUDUODUD Örnekler.....................................................................................107 %DQTXH 'H )UDQFH )UDQVÕ] 0HUNH] %DQNDVÕ 8\JXODPD gUQH÷L 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 7&0% 8\JXODPD gUQH÷L
6(.ø=ø1&ø %g/h0
6218d 9( g1(5ø/(5 … … … ...................… … … … … … … … … … … … … 124 KAYNAKÇA ...........................................
(./(5
Y
7$%/2 /รธ67(6รธ 6D\ID 1R 7DEOR *HOHQHNVHO 0DOL\HW 6LVWHPOHUL
7DEOR .UHGL 6HUYLVL $NWLYLWH 0DOL\HW (WNHQL /LVWHVL Tablo 6.4.1. Bireysel ร rรผnler Bรถlรผmรผ Aktivite 0DOL\HW (WNHQL /LVWHVL 7DEOR $70 +L]PHWL 6DรทODQPDVร $NWLYLWHVLQLQ hUย QOHUH 'Dรทร Wร Pร
7DEOR 0HUNH] %DQNDVร $NWLYLWH *UXSODUร
7DEOR %ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย =DPDQ 7DEORVX
7DEOR *LGHU I. Derece Maliyet Etkeni ร rnek Liste ...........................120
7DEOR (PLV\RQ $QD $NWLYLWH 0DOL\HWL %LULPOHU 'Dรทร Oร Pร
YL
ù(.ø/ /ø67(6ø 6D\ID 1R
ùHNLO *HOHQHNVHO ho $úDPDOÕ 0DOL\HW 'D÷ÕWÕP 6 UHFL
ùHNLO $NWLYLWH ' ]H\OHUL YH gUQHNOHUL
ùHNLO 0DOL\HW $NÕú ùHPDVÕ
ùHNLO øNL $úDPDOÕ $%&
ùHNLO *HOHQHNVHO 6LVWHPOHUGH %LULNLPOL 6DWÕú < ]GHOHUL
ùHNLO $%&¶\H *|UH hU Q .DUÕúÕPÕ YH .DUOÕOÕ÷Õ *UDIL÷L
ùHNLO $NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPHGH %LOJL $NÕúÕ
ùHNLO $%&¶QLQ %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGHNL .XOODQÕP $ODQODUÕ
ùHNLO $%& 8\JXODPD $úDPDODUÕ
ùHNLO 0HUNH] %DQNDVÕ 2UJDQL]DV\RQ ùHPDVÕ
YLL
.,6$/70$ /ø67(6ø $%& $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL %2$ %LOO RI $FWLYLW\ $NWLYLWH /LVWHVL
&%57 &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ *( *HQHUDO (OHFWULF GÜM
: Genel Üretim Maliyetleri
ù&) ùXEH &DUL )DL]L
7&0% 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ
YLLL
(. /ø67(6ø 6D\ID 1R (N 7LFDUL %DQND 8\JXODPDVÕQGD $NWLYLWHOHU YH 0DOL\HW (WNHQOHUL
(N 0HUNH] %DQNDVÕ %LULPOHUL (N 0HUNH] %DQNDVÕ 2SHUDV\RQHO $NWLYLWHOHUL
(N 0HUNH] %DQNDVÕ 'HVWHN $NWLYLWHOHUL
(N 0HUNH] %DQNDVÕ 'HVWHN $NWLYLWHOHUL YH 'D÷ÕOÕP 0HWRGODUÕ
(N 0HUNH] %DQNDVÕ 'L÷HU $NWLYLWH *UXEX gUQHN 7DEOR
L[
g=(7 ยณ$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL YH 7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH]
%DQNDVร 8\JXODPD gUQHรทLยด NRQXOX X]PDQOร N WH]LPLQ DPDFร $NWLYLWH\H 'D\DOร
0DOL\HW 6LVWHPLQL YH X\JXODPDODUร Qร LQFHOH\HUHN |QHULOHU VXQPDNWร U
%X DPDoOD $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQLQ $%& ROXรบXPX
JHOLรบLPL ILQDQVDO NXUXOXรบODUGD NXOODQร P HVDVODUร GLรทHU ย ONH PHUNH] EDQNDODUร
X\JXODPD |UQHNOHUL LOH 7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร X\JXODPDVร
LQFHOHQPLรบWLU
*ย Qย Pย ]GH LOHWLรบLP YH WHNQRORMLGHNL JHOLรบPHOHU VD\HVLQGH รบLUNHWOHULQ
XOXVDO XOXVODUDUDVร UHNDEHWL DUWPDNWDGร U %XQXQ VRQXFXQGD NkU PDUMODUร Qร Q
Gย รบPHVL รบLUNHWOHUH GDKD Gย รบรผk maliyetle daha kaliteli รผrรผn/hizmet รผretme
]RUXQOXOXรทX JHWLUPHNWHGLU %X Vย UHoWH LOHUOHPH YH HWNLQ ROPDQร Q |QHPOL
NRรบXOODUร QGDQ ELUL JHOLรบLPLQ NDUPDรบร NODรบWร UGร รทร ย UHWLP \DSร Vร QD UDรทPHQ ย Uย Q
PDOL\HWLQL GRรทUX KHVDSOD\DFDN รบLUNHWLQ DPDoODUร QD J|UH KL]PHW HGHFHN YH
\RO J|VWHUHFHN ELU PDOL\HW ELOJL VLVWHPLQH VDKLS ROPDNWร U
%LU ย Uย Q YH\D KL]PHWLQ PDOL\HWL ย o XQVXUGDQ ROXรบXU %XQODU GLUHNW
LรบoLOLN GLUHNW KDPPDGGH YH JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULGLU 7HNQRORMLN JHOLรบPHOHU
YH ย UHWLP RUWDPODUร QGDNL Kร ]Oร GHรทLรบLPOHU sonucu รผrรผn/ hizmet maliyet
ELOHรบHQOHUL LoLQGH GLUHNW LรบoLOLรทLQ PDOL\HWL D]DOร UNHQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ
RUDQร DUWPDNWDGร U *HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL
ย UHWLP ED]Oร GDรทร Wร U )DNDW ED]ร PDOL\HWOHU ย UHWLPH EDรทOร RODUDN GHรทLรบLUNHQ
|]HOOLNOH JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ |QHPOL ELU Nร VPร ย UHWLPH EDรทOร RODUDN
GHรทLรบPHGLรทL LoLQ JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL ย Uย Q KL]PHW PDOL\HWLQLQ GRรทUX
KHVDSODQPDVร QGD VLVWHPDWLN KDWDODUD VHEHS ROPDNWDGร U %X KDWD LรบOHWPH LoLQ oldukรงa tehlikelidir. dย QNย LรบOHWPH LOH LOJLOL DOร QDFDN ED]ร NDUDUODUGD EX YHULOHU
NXOODQร Oร U YH \DQOร รบ YHULOHU \DQOร รบ NDUDUODUร Q DOร QPDVร QD VHEHS RODELOLUOHU %X
GXUXP JHOHQHNVHO VLVWHPLQ Jย Qย Pย ] รบDUWODUร QD X\JXQ ROPDGร รทร Qร HQ
[
D]ร QGDQ JHOLรบWLULOPHVL JHUHNWLรทLQL YH\D \HQL PDOiyetleme tekniklerine ihtiyaรง
GX\XOGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU
$%& EX LKWL\DoWDQ RUWD\D oร NPร รบWร U 6LVWHPLQ RUWD\D oร Nร รบร
X\JXODPDFร ODUร Q PHYFXW JHOHQHNVHO VLVWHPLQ KDWDODUร Qร Q IDUNร QD YDUร S NHQGL
X\JXODPDODUร Qร KD\DWD JHoLUPHOHUL VRQXFX RUWD\D oร NPร รบWร U %X LรบOHWPHOHUL
LQFHOH\HQ DNDGHPLV\HQOHU GHรทLรบLNOLNOHULQ WHRULN WHPHOOHULQL DWDUDN RUWD\D \HQL
ELU VLVWHP oร NDUPร รบODUGร U 2UWD\D oร NDQ \HQL VLVWHP $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW
6LVWHPL GLU
$%& DNWLYLWHOHU ย ]HULQH \RรทXQODรบDQ ELU VLVWHPGLU $%& ย Uย QOHULQ
LรบOHWPHQLQ ND\QDNODUร Qร DNWLYLWHOHU ED]ร QGD Wย NHWWLรทL GROD\ร Vร \OD HQGLUHNW
JLGHUOHULQ *HQHO hUHWLP 0DOL\HWOHUL DNWLYLWHOHU ED]ร QGD Vร Qร IODQGร Uร OPDVร
JHUHNWLรทL DQOD\ร รบร \OD KDUHNHW HGHQ YH ย Uย Q LOH HQGLUHNW JLGHUOHU DUDVร QGD
VDGHFH ย UHWLP KDFPLQH EDรทOร NDOPDNVร ]ร Q oHรบLWOL VHYL\HOHUGH GRรทUXVDO LOLรบNL
NXUDQ ELU PDOL\HW YH \|QHWLP DQOD\ร รบร RODUDN WDQร PODQDELOLU $%& \|QHWLP
WDUDIร QGDQ KHP DNWLYLWHOHU KHP GH ย Uย QOHUOH LOJLOL GHรทLรบLN DPDoODUOD NXOODQร Oร U
$%& ELU \DQGDQ EHOOL ELU VD\ร GD DNWLYLWH\L GDKD D] PDOL\HWOH
2SHUDV\RQHO <|QHWLP JHUoHNOHรบWLUPH\H oDOร รบร UNHQ GLรทHU WDUDIWDQ ย Uย Q YH\D
KL]PHWOHULQ GDKD D] DNWLYLWH\OH 6WUDWHMLN <|QHWLP ย UHWLPLQL VDรทODPD\D
oDOร รบร U
$%& X\JXODPDODUGD ROXPOX VRQXoODU YHUPLรบWLU %DรบODQJร oWD ย UHWLP
VHNW|Uย QGH NXOODQร ODQ EX VLVWHP VLVWHPLQ GHรทLรบLN NXOODQร P DPDoODUร QD
KL]PHW HGHELOPHVL VRQXFX GHรทLรบLN VHNW|UOHUGH NXOODQร OPD\D EDรบODQPร รบWร U
6LVWHP Jย Qย Pย ]GH ILQDQVDO NXUXOXรบODUGD \D\Jร Q RODUDN NXOODQร OPDNWDGร U
0HUNH] EDQNDODUร JLEL KL]PHW ย UHWHQ YH NkU DPDFร Jย WPH\HQ NXUXPODUGD GD
EX VLVWHPLQ NXOODQร Pร EX NXUXOXรบODUร Q NHQGL YHULPOLOLNOHULQL DUWWร UPD oDEDODUร
ย ]HULQGH \RรทXQODรบPDVร Qร VDรทODU
$QDKWDU .HOLPHOHU $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL $NWLYLWH Maliyet Etkeni, Genel ร retim Giderleri, Geleneksel Maliyet Sistemleri.
[L
$%675$&7 7KH DLP RI my specialization thesis titled “Activity Based Costing and Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) Sample” is to present
VXJJHVWLRQV E\ VHDUFKLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ DQG LWV DSSOLFDWLRQ
)RU WKLV UHDVRQ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ $%& LWV IRUPDWLRQ
GHYHORSPHQW XVDJH SULQFLSOHV LQ WKH ILQDQFLDO IRXQGDWLRQV DQG RWKHU FHQWUDO
EDQNV DQG WKH &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ DSSOLFDWLRQ KDYH EHHQ
VHDUFKHG
In today’s conditions, owing to the developments in communication
DQG WHFKQRORJ\ WKH QDWLRQDO LQWHUQDWLRQDO ULYDOU\ RI WKH FRPSDQLHV KDV EHHQ
FRQWLQXRXVO\ LQFUHDVLQJ $V WKH UHVXOW RI WKLV WKH GHFUHDVH LQ EHQHILW
PDUJLQV \LHOGV WKH FRPSDQLHV WKH REOLJDWLRQ RI SURGXFLQJ PRUH YDOXDEOH
SURGXFW VHUYLFH ZLWK OHVV FRVWLQJ ,Q WKLV SURFHVV RQH RI WKH PRVW LPSRUWDQW
FRQGLWLRQV IRU GHYHORSPHQW DQG EHLQJ HIIHFWLYH LV WR KDYH D NQRZOHGJH
V\VWHP RI FRVWLQJ WKDW LV JRLQJ WR VHUYH DQG OHDG DFFRUGLQJ WR WKH DLPV RI WKH
FRPSDQ\ LQ VSLWH RI WKH SURGXFWLRQ VWUXFWXUH WKDW GHYHORSPHQW KDV PDGH
FRPSOH[ ZKLFK ZLOO FDOFXODWH WKH SURGXFW FRVW DFFXUDWHO\
7KH FRVW RI D SURGXFW RU VHUYLFH FRQVLVWV RI WKUHH HOHPHQWV 7KHVH are direct worker’s costs, direct raw material and general production costs.
$V D FRQVHTXHQFH RI WHFKQRORJLFDO GHYHORSPHQWV DQG IDVW FKDQJHV DW WKH
SURGXFWLRQ VXUURXQGLQJV ZLWKLQ WKH FRPSRQHQWV RI SURGXFW VHUYLFH FRVW while the cost of direct worker’s pay is decreasing, the ratio of general
SURGXFWLRQ FRVWLQJ LV LQFUHDVLQJ 7UDGLWLRQDO FRVWLQJ V\VWHPV GLVWULEXWH WKH
JHQHUDO SURGXFWLRQ FRVWV DV SURGXFWLRQ EDVHG +RZHYHU LQ WKH FKDQJLQJ
FRQGLWLRQV ZKLOH VRPH FRVWV DUH FKDQJLQJ GHSHQGLQJ RQ SURGXFWLRQ
HVSHFLDOO\ VLQFH DQ LPSRUWDQW SDUW RI JHQHUDO SURGXFWLRQ FRVWV GRHV QRW
FKDQJH GHSHQGLQJ RQ SURGXFWLRQ WKH WUDGLWLRQDO FRVW V\VWHPV FDXVH WR
V\VWHPDWLFDO PLVWDNHV RQ FDOFXODWLQJ WKH FRVW RI SURGXFWLRQ VHUYLFH
[LL
DFFXUDWHO\ 7KLV PLVWDNH LV YHU\ GDQJHURXV IRU WKH ILUP %HFDXVH RI VRPH
GHFLVLRQV WR EH FDUULHG RXW FRQFHUQLQJ WKH ILUP WKHVH GDWD FDQ EH XVHG DQG
WKH ZURQJ GDWD FDQ FDXVH WDNLQJ ZURQJ GHFLVLRQV
7KH $%& KDV H[LVWHG EHFDXVH RI WKLV QHHG 7KH H[LVWHQFH RI WKH
V\VWHP KDV RFFXUUHG E\ UHDOL]LQJ WKH PLVWDNHV RI SUHVHQW WUDGLWLRQDO V\VWHP
DQG DSSO\LQJ LWV RZQ SURFHGXUHV 7KH DFDGHPLFLDQ ZKR LQYHVWLJDWHG WKHVH
ILUPV E\ OD\LQJ WKH WKHRUHWLFDO IRXQGDWLRQ RI FKDQJHV KDYH FRQVWLWXWHG D
QHZ V\VWHP 7KH QHZ H[LVWHG V\VWHP LV $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ
7KH $%& LV DQ DFWLYLW\ GHQVH V\VWHP 7KH $%& FDQ EH GHILQHG ZLWK
WKH XQGHUVWDQGLQJ WKDW WKH SURGXFWV FRQVXPH WKH VRXUFHV RI WKH ILUP DFWLYLW\
EDVHG VR LQGLUHFW H[SHQVHV *HQHUDO 3URGXFWLRQ &RVWV QHHG WR EH
FODVVLILHG DFWLYLWLHV EDVHG DV DQ XQGHUVWDQGLQJ RI FRVWLQJ DQG DGPLQLVWUDWLRQ
WKDW JHWV GLUHFW UHODWLRQ EHWZHHQ WKH SURGXFW DQG WKH LQGLUHFW H[SHQVHV
ZLWKRXW GHSHQGLQJ RQ SURGXFWLRQ YROXPH 7KH $%& LV XVHG ZLWK GLIIHUHQW
REMHFWLYHV FRQFHUQLQJ ERWK DFWLYLWLHV DQG SURGXFWV 7KH $%& RQ RQH KDQG
WULHV WR SHUIRUP VHYHUDO DFWLYLWLHV ZLWK OHVV FRVW 2SHUDWLRQDO $GPLQLVWUDWLRQ
RQ WKH RWKHU KDQG LW DLPV WR SHUIRUP WKH SURGXFWLRQ DQG VHUYLFHV ZLWK IHZHU
DFWLYLWLHV 6WUDWHJLF $GPLQLVWUDWLRQ
7KH $%& KDV LQGLFDWHG SRVLWLYH UHVXOWV DW DSSOLFDWLRQV $W WKH
EHJLQQLQJ WKLV V\VWHP WKDW LV XVHG DW WKH VHFWRU RI SURGXFWLRQ ZLWK WKH UHVXOW
RI EHLQJ FDSDEOH RI VHUYLQJ WR GLIIHUHQW XVDJH DLPV KDV VWDUWHG WR EH XVHG DW
GLIIHUHQW VHFWRUV 7KH V\VWHP KDV EHHQ ZLGH VSUHDG XVHG UHFHQWO\ $OVR LQ
WKH LQVWLWXWLRQV OLNH FHQWUDO EDQNV WKDW GR QRW IROORZ WKH DLP RI SURILW WKH
XVDJH RI WKLV V\VWHP FDUULHV RXW GHQVLW\ RQ WKH VWUXJJOHV WR LQFUHDVH WKHLU
RZQ HIIRUW
.H\ ZRUGV $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ $FWLYLW\ &RVW 'ULYHU *HQHUDO
3URGXFWLRQ &RVW 7UDGLWLRQDO &RVW 6\VWHPV
[LLL
*รธ5รธรน *ย Qย Pย ]GH WHNQRORMLQLQ Kร ]OD JHOLรบPHVL LรบOHWPHOHULQ ย UHWLP Vย UHoOHULQL
HWNLOHPHNWH YH Kร ]OD GHรทLรบWLUPHNWHGLU รนLUNHWOHU ELU \DQGDQ ELOJL LรบOHP
WHNQRORMLOHUL YH RWRPDV\RQ VD\HVLQGH HPHN \RรทXQ ย UHWLP RUWDPODUร QGDQ
PDNLQD YH ELOJLVD\DU Dรทร UOร NOร ย UHWLP RUWDPODUร QD GRรทUX ND\DUNHQ ELU \DQGDQ
LOHWLรบLP YH WHNQRORMLGHNL JHOLรบPHOHU VD\HVLQGH รบLUNHWOHULQ XOXVDO XOXVODUDUDVร
UHNDEHWL DUWPDNWDGร U %XQXQ VRQXFXQGD NkU PDUMODUร Qร Q Gย รบPHVL รบLUNHWOHUH
GDKD Gย รบย N PDOL\HWOH GDKD NDOLWHOL ย Uย Q KL]PHW ย UHWPH ]RUXQOXOXรทX
JHWLUPHNWHGLU %X Vย UHoWH LOHUOHPH YH HWNLQ ROPDQร Q \DQร QGD VDGHFH
YDUROPDQร Q ELOH |QHPOL NRรบXOODUร QGDQ ELUL JHOLรบLPLQ NDUPDรบร NODรบWร UGร รทร ย UHWLP
\DSร Vร QD UDรทPHQ ย Uย Q PDOL\HWLQL GRรทUX KHVDSODPDN Doร Vร QGDQ o|]HFHN
รบLUNHWLQ DPDoODUร QD J|UH KL]PHW HGHFHN YH \RO J|VWHUHFHN ELU PDOL\HW ELOJL
VLVWHPLQH VDKLS ROPDNWร U
รธรบOHWPHOHU EX RUWDPODUGD ย UHWWLNOHUL PDO KL]PHWLQ PDOL\HW ELOJLOHULQH KHU zamankinden
daha
fazla
ihtiyaรง
duymaktaGร UODU *HoWLรทLPL] \ย ]\ร Oร Q
EDรบODUร QGDQ LWLEDUHQ NXOODQร ODQ YH X\JXODPD HVDVODUร JHQHO RODUDN KDOHQ D\QHQ
NXOODQร OPDNWD RODQ *HOHQHNVHO 0DOL\HW 0XKDVHEHVL EX LKWL\DFร NDUรบร ODPDGD
\HWHUVL] NDOPร รบWร U %X \HWHUVL]OLNOHU ย Uย Q KL]PHW PDOL\HWOHULQLQ KDWDOร KHVDSODQPDVร VRQXFXQX GRรทXUPXรบWXU *HOHQHNVHO PDOL\HW GDรทร Wร Pร Qร Q \DQOร รบ
VRQXoODU YHUPHVLQLQ WHPHOLQGH NXOODQร ODQ GDรทร Wร P DQDKWDUODUร LOH PDOL\HWOHU
DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ ND\EROPDVร \DWPDNWDGร U dย QNย JHOHQHNVHO VLVWHPLQ
NXOODQGร รทร ย UHWLP PLNWDUร QD EDรทOร GDรทร Wร P |Ooย OHUL JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQH
neden olan gerรงek ekonomik faktรถrleri temsil etmemektedir.
%X \HWHUVL]OLNOHU YH X\JXODPDFร ODUGDQ JHOHQ รบLND\HWOHU X\JXODPDFร ODUOD
DNDGHPLV\HQOHUL o|]ย P DUD\ร รบODUร QD LWPLรบWLU %X DUD\ร รบODUร Q VRQXQGD
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL $%& JHOLรบWLULOPLรบ YH X\JXODPDODUGD KHP
ย Uย Q KHP GH KL]PHW ย UHWHQ LรบOHWPHOHUGH ROXPOX VRQXoODU YHUPLรบWLU
$%& |]HOOLNOH ย Uย Q PDOL\HW ELOJLVLQLQ GRรทUXOXรทXQX DUWWร UPD\D \|QHOLN
RODUDN JHOLรบWLULOPLรบWLU *HOHQHNVHO VLVWHPLQ SUREOHPOHUL oRรทX NLรบLQLQ IDUNร QGD
ROGXรทX YH NRQXรบWXรทX SUREOHPOHU ROPDVร QD UDรทPHQ ยถOHUH NDGDU EX NRQXGD
ID]OD ELU รบH\ \DSร OPDPร รบWร U %X SUREOHPH HQ X\JXQ o|]ย P RODUDN VXQXODQ
$%& +DUZDUG %XVLQHVV 6FKRRO SURIHV|UOHULQGHQ 5RELQ &RRSHU WDUDIร QGDQ ELU
VLVWHP KDOLQH JHWLULOPLรบWLU &RRSHUยถร QGD LIDGH HWWLรทL JLEL $%& ยถOHULQ
EDรบร QGD 6FKUDGHU %HOORZV -RKQ 'HHUH 8QLRQ 3DFLILF &DWHUSLOODU YH +HZOHWW
3DFNDUG JLEL ELUNDo ILUPDGD JHOLรบWLULOPLรบWLU %X ILUPDODUGD $%&ยถQLQ RUWD\D
oร NPDVร QD VHEHS RODQ DVร O XQVXU IL\DWODPD YH ย Uย QOH LOJLOL NDUDUODUร Q
DOร QPDVร QD \DUGร PFร RODFDN GDKD L\L ELU ย Uย Q ELOJLVLQH XODรบPD oDEDODUร Gร U
6LVWHPLQ JHOLรบWLULOPHVLQGH &RRSHU LOH ELUOLNWH oDOร รบDQ YH EX NRQX\D
|QHPOL NDWNร ODUร RODQ 5REHUW 6 .DSODQ EX LVPL NHQGLOHULQLQ EXOPDGร รทร Qร -RKQ
'HHUH ILUPDVร WDUDIร QGDQ NXOODQร OGร รทร Qร EHOLUWPHNWHGLU $\Uร FD EX VLVWHPLQ
KHUKDQJL ELU DNDGHPLN NLรบL WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOPHGLรทL GH YXUJXODQPDNWDGร U
.DSODQยถD J|UH EX VLVWHP ELUNDo ILUPD WDUDIร QGDQ ELUELUOHULQGHQ KDEHUVL] RODUDN
JHOLรบWLULOPLรบWLU .DSODQ NHQGLOHULQLQ NDWNร ODUร Qร ยณEL]LP UROย Pย ] EX \HQLOLNoL
X\JXODPDODUร RUWD\D oร NDUWPDN YH Wย P EX X\JXODPDODUร Q DOWร QGD \DWDQ WHRUL\L
DQODPDN YH WDQร PODPDNWร ยด รบHNOLQGH Doร NODPDNWDGร U
$%& oRN DPDoOร NXOODQร PD LPNDQ VDรทOD\DQ ELU VWUDWHMLN PDOL\HW
PXKDVHEHVL VLVWHPLGLU $%&ยถ\L \HQL ย UHWLP RUWDPODUร Qร Q ELU VRQXFX RODUDN
GHรทHUOHQGLUPHN JHUHNLU $%& GDKD GRรทUX ย Uย Q ELOJLVL YHUPHN ย ]HUH WDVDUODQPร รบ EXQXQ \DQร Vร UD LรบOHWPH \|QHWLPL LoLQ VWUDWHMLN ELOJLOHU GH VDรทOD\DQ
YH \|QHWLPLQ GDKD GRรทUX NDUDUODU DOPDVร QD \DUGร PFร RODQ VWUDWHMLN ELU PDOL\HW
\|QHWLP PXKDVHEHVL VLVWHPL RODUDN WDQร PODQDELOLU
ABC genel รผretim maliyetlerini รผrรผnlere genellikle รผretim hacmiyle
RUDQWร Oร ELU GDรทร Wร P DQDKWDUร \DUGร Pร \OD GDรทร WDQ JHOHQHNVHO PDOL\HW
PXKDVHEHVL VLVWHPLQLQ \HULQH ND\QDNODUร LON |QFH DNWLYLWHOHUH E|Oย รบWย UPHNWH daha sonrada aktivite maliyetlerini aktivite tรผketimine neden olan maliyet
HWNHQOHUL \DUGร Pร \OD ย Uย Q YH\D KL]PHWH \ย NOH\HUHN GDKD GRรทUX PDOL\HW ELOJLVL
HOGH HGLOPHVLQL VDรทODPร รบWร U 6LVWHPLQ WHPHO SUHQVLEL ยณDNWLYLWHOHU ND\QDNODUร รผUย QOHU LVH DNWLYLWHOHUL Wย NHWLUยด รบHNOLQGHGLU 6LVWHP X\JXODPDGD ROXPOX VRQXoODU
YHUPLรบ YH \D\Jร Q ELU NXOODQร P DODQร EXOPXรบWXU
%DúODQJÕoWD UHWLP LúOHWPHOHULQGH NXOODQÕODQ EX VLVWHP GDKD VRQUD
KL]PHW UHWHQ NXUXOXúODUGD ILQDQVDO NXUXOXúODU YH NDPX NXUXPODUÕ UHWLOHQ
KL]PHW
PDOL\HWOHULQLQ
KHVDSODQPDVÕQGD
EDúDUÕ\OD
X\JXODQPÕúWÕU
8\JXODPDODUGD EX VLVWHPLQ VDGHFH PDOL\HW KHVDSODPDGD \HQL ELU WHNQLN
ROPDGÕ÷Õ LúOHWPHOHULQ NDUDU DOPD PHNDQL]PDODUÕQD YHUL VD÷OD\DUDN NDWNÕGD
EXOXQDQ YH V UHNOL GH÷LúHUHN NHQGLQL JHOLúWLUHQ ELU VLVWHP ROGX÷X RUWD\D
oÕNPÕúWÕU 6LVWHP 2SHUDV\RQHO $PDoOÕ .XOODQÕP 6WUDWHMLN $PDoOÕ .XOODQÕP
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPH JLEL NXOODQÕP DPDoODUÕQD NHQGLQL DGDSWH HWPLú YH
EX DPDoODUD XODúPDGD \|QHWLFLOHUH YHUL VD÷OD\DELOPLúWLU %X DPDoOD VLVWHP
KL]PHW UHWHQ NDPX YH |]HO NXUXOXúODUGD GD NXOODQÕOPDNWDGÕU * Q P ]GH
ILQDQVDO NXUXOXúODUGD YH |]HOOLNOH PHUNH] EDQNDODUÕQGD NXOODQÕPÕ \D\JÕQGÕU
%X oDOÕúPDQÕQ DPDFÕ $%&¶\L YH EX VLVWHPLQ ILQDQVDO NXUXOXúODUGDNL
NXOODQÕPÕQÕ DoÕNODPDN PHUNH] EDQNDODUÕ X\JXODPDODUÕQÕ LQFHOHPHN YH VRQXo
RODUDN GD EX VLVWHPLQ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ X\JXODPDVÕ LOH LOJLOL
öneriler sunabilmektir.
dDOÕúPD VHNL] E|O PGHQ ROXúPDNWDGÕU øON G|UW E|O PGH *HOHQHNVHO
0DOL\HW 0XKDVHEHVL YH J Q P ] NRúXOODUÕQGD \HWHUVL] NDODQ QRNWDODUÕ HOH
DOÕQPÕú EX HNVLNOLNOHUL DúPDN LoLQ JHOLúWLULOHQ $%&¶QLQ ROXúXPX WHPHO NDYUDPODUÕ \DSÕVÕ DPDoODUÕ YH NXOODQÕP DODQODUÕ NDYUDPVDO RODUDN HOH DOÕQDUDN
G Q\DGDNL X\JXODPDODUÕQGDQ ELU |UQHN YHULOPLúWLU
%HúLQFL YH DOWÕQFÕ E|O POHUGH ILQDQV NXUXOXúODUÕQGD $%& NXOODQÕPÕ HOH
DOÕQPÕúWÕU )LQDQVDO NXUXOXúODU oRN JHQLú ELU WDQÕP ROPDVÕQD UD÷PHQ WLFDUL
EDQNDODUÕQ PRGHO RODFD÷Õ G ú Q OHUHN EX E|O P WLFDUL EDQNDODU ED] DOÕQDUDN
HOH DOÕQPÕúWÕU %X E|O PGH WLFDUL EDQNDODUGD $%&¶QLQ X\JXODPD DúDPDODUÕ
DQODWÕODUDN ELUL øQJLOL] WLFDUL EDQND GL÷HUL 7 UNL\H¶GHNL ELU WLFDUL EDQND
X\JXODPDVÕ ROPDN ]HUH LNL EDQND X\JXODPDVÕ DQODWÕOPÕúWÕU <HGLQFL E|O PGH
LVH $OPDQ 0HUNH] %DQNDVÕ )UDQVÕ] 0HUNH] %DQNDVÕ YH 7 UNL\H &XPKXUL\HW
0HUNH] %DQNDVÕ X\JXODPDODUÕ LQFHOHQPLúWLU %X X\JXODPD VRQXoODUÕ
\RUXPODQPÕú YH |QHULOHU VXQXODUDN EX |QHULOHU ÕúÕ÷ÕQGD VLVWHPLQ \HQLGHQ
G ]HQPHVL SODQODQPÕúWÕU
dDOÕúPDQÕQ VHNL]LQFL E|O P QGH VRQXo YH |QHULOHU \HU DOPDNWDGÕU %X
E|O PGH JHQHO ELU GH÷HUOHQGLUPH \DSÕOPÕúWÕU
%รธ5รธ1&รธ %g/h0
*(/(1(.6(/ 0$/รธ<(7 08+$6(%(6รธ *HOHQHNVHO 0DOL\HW 0XKDVHEHVL .DYUDPร Geleneksel maliyet muhasebesi, genel olarak, geleneksel รผretim
RUWDPODUร QGD ย UHWLP \DSDQ VDQD\L LรบOHWPHOHULQLQ NXOODQGร รทร PDOL\HW VLVWHPOHUL
RODUDN WDQร PODQร U %X ย UHWLP RUWDPODUร JHQHOOLNOH ย UHWLPLQ GDKD oRN HPHรทH
GD\DOร RODUDN \DSร OGร รทร RWRPDV\RQXQ ID]OD ROPDGร รทร D] VD\ร GDNL VWDQGDUW
ย Uย QOHULQ ย UHWLOGLรทL RUWDPODUGร U %X RUWDPODUGD PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ WHPHO
J|UHYL VWRN GHรทHUOHPH YH ILQDQVDO WDEORODUร Q KD]ร UODQPDVร DPDFร \OD ย UHWLOHQ
ย Uย QOHULQ PDOL\HWOHULQLQ KHVDSODQPDVร Gร U %X ย UHWLP RUWDPODUร Jย Qย Pย ]GH
Eย \ย N |Ooย GH GHรทLรบPHPLรบ GROD\ร Vร \OD JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL
DQOD\ร รบร GD GHYDP HWPLรบWLU 'RรทDQ V
Kaplanโ a gรถre mevcut maliyet ve yรถnetim muhasebesi sistemleri
\ย ]\ร Oร Q EDรบODUร QGD JHOLรบWLULOPLรบWLU %X VLVWHPOHUGH GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWOHUL
WRSODP ย Uย Q PDOL\HWLQLQ |QHPOL ELU Nร VPร Qร WHรบNLO HWWLรทL LoLQ VLVWHP GLUHNW LรบoLOLN
PDOL\HWLQL \DNร QGDQ L]OHPHN ย ]HUH WDVDUODQPร รบWร U %X VLVWHPOHUGH JHQHO ย UHWLP
PDOL\HWOHUL JHQHOOLNOH GLUHNW LรบoLOLNOH LOJLOL |Ooย OHU HVDV DOร QDUDN GDรทร Wร Oร U .DSODQ
6SULQJ V
*ย Qย Pย ] NRรบXOODUร QGDQ IDUNOร ย UHWLP RUWDPODUร LoLQ WDVDUODQPร รบ RODQ
PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPOHUL ย UHWLP RUWDPร ]DPDQOD GHรทLรบPLรบ ROPDVร QD
UDรทPHQ Jย Qย Pย ]GH GH D\Qร SUHQVLSOHU oHUoHYHVLQGH NXOODQร OPDNWDGร U
'ROD\ร Vร \OD ย UHWLP Vย UHFL GHรทLรบLUNHQ PDOL\HW PXKDVHEHVL EX GHรทLรบLPLQ
JHULVLQGH NDODUDN NHQGLVLQL \HQLOH\HPHPLรบWLU รธรบOHWPHOHULQ |UJย WVHO \DSร Vร YH
UHNDEHWLQ ER\XWODUร \ร OODU ER\XQFD |QHPOL |Ooย GH GHรทLรบLNOLรทH XรทUDUNHQ PDOL\HW
PXKDVHEHVL YH \|QHWLP NRQWURO VLVWHPOHULQLQ WDVDUร Pร YH X\JXODPDVร QGD oRN
Nย oย N GHรทLรบLNOLNOHU \DSร OPร รบWร U .DSODQ 7HPPX] V %X QHGHQOH EX
VLVWHPOHU JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL RODUDN DGODQGร Uร Oร U
*HOHQHNVHO hUย Q 0DOL\HWLQLQ %LOHรบHQOHUL 8QVXUODUร hUHWLOHQ KHU ย Uย Qย Q PDOL\HWL ย o XQVXUGDQ ROXรบXU %XQODU GLUHNW
KDPPDGGH PDOL\HWL GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWL YH JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL (giderleri) dir. Herhangi bir รผrรผnรผn รผrรผn maliyetini hesaplamak iรงin bu รผรง
XQVXUXQ ELOLQPHVL JHUHNLU %XQODUGDQ GLUHNW KDPPDGGH YH GLUHNW LรบoLOLN maliyetine direkt maliyetler denir ve bu maliyetler รผrรผn maliyetine direkt
\ย NOHQLU %XQXQ \DQร QGD JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ *h0 ย Uย QOHUOH GLUHNW
LOLรบNLVL \RNWXU *h0ยถQLQ ย Uย QOHUOH LOLรบNLVL GROD\Oร YH JHQHOGLU %X \ย ]GHQ EXQODU
HQGLUHNW GROD\Oร PDOL\HWOHUGLU YH EXQODUร Q ย Uย QOHUH \ย NOHQPHVL ย Uย Q PDOL\HWLQLQ GRรทUX KHVDSODQPDVร LoLQ |QHPOLGLU 'LUHNW +DPPDGGH 0DOL\HWL 1LKDL ย Uย Qย Q WHPHO \DSร Vร Qร ROXรบWXUDQ Wย P KDPPDGGHOHULQ
PDOL\HWLGLU 'LUHNW KDPPDGGH ย Uย Qย Q HVDVร Qร ROXรบWXUDQ KDPPDGGHOHUGLU
%XQODU ย Uย Q PDOL\HWLQH NROD\FD \DQVร Wร Oร U 'LUHNW รธรบoLOLN 0DOL\HWL
hUย Qย Q ย UHWLPLQGH EL]]DW oDOร รบDQ KDPPDGGHQLQ ย Uย Q KDOLQH
JHOPHVLQH HPHรทL LOH GRรทUXGDQ NDWNร GD EXOXQDQ LรบoLOLรทLQ PDOL\HWLGLU *HQHO hUHWLP 0DOL\HWOHUL *LGHUOHUL
'LUHNW KDPPDGGH YH GLUHNW LรบoLOLN Gร รบร QGD NDODQ Wย P ย UHWLP
PDOL\HWOHULGLU %X PDOL\HWOHULQ ย UHWLOHQ ย Uย QOHUOH LOLรบNLOHUL JHQHO ROXS GRรทUXGDQ
ELU LOLรบNL \RNWXU %X QHGHQOH JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL DQFDN ELU GDรทร Wร P LรบOHPL ile รผrรผnlere yรผklenmektedir. *HOHQHNVHO 0DOL\HW 6LVWHPOHUL 0DOL\HW VLVWHPOHULQLQ HQ WHPHO LรบOHYL ELU SDUoDQร Q ย Uย Qย Q KL]PHWLQ
DNWLYLWHQLQ YH\D EDรบND ELU PDOL\HW WDรบร \ร Fร Vร Qร Q HOGH HGLOPHVL Vร UDVร QGD
NXOODQร ODQ ND\QDNODUร Q GHรทHULQL GRรทUX ELU รบHNLOGH KHVDSODPDNWร U hUย QOHU
ย UHWLP IDDOL\HWL Vร UDVร QGD oHรบLWOL DรบDPDODUGDQ JHoHUOHU hUHWLP IDDOL\HWL
Vร UDVร QGDNL KHU ELU DรบDPDGD GD LรบOHWPHQLQ IDUNOร ND\QDNODUร NXOODQร Oร U 'HรทLรบLN
DรบDPDODUGD ย UHWLP LoLQ NXOODQร ODQ ND\QDNODUร Q GHรทHUL WRSODQGร รทร QGD HOGH
edilen ürünün maOL\HWL KHVDSODQPÕú ROXU $QFDN ED]Õ IDNW|UOHU PDOL\HW
KHVDSODPDODUÕQÕ J oOHúWLULU gUQH÷LQ LúOHWPHOHULQ VDGHFH WHN oHúLW U Q
UHWPHPHVL YH UHWLP DúDPDODUÕQÕQ NLPL ]DPDQ oRN NDUPDúÕN ROPDVÕ
U QOHULQ PDOL\HW KHVDEÕQÕ WHN ELU U Q UHWHQ LúOHWPHOHUH J|UH çok daha fazla
]RUODúWÕUPDNWDGÕU %X JHUHNoHOHUOH LúOHWPHOHU ILQDQVDO PXKDVHEHQLQ NXUDOODUÕ
LoLQGH NDOPDN úDUWÕ\OD NHQGL UHWLP G ]HQOHULQH X\JXQ PDOL\HW VLVWHPOHUL
JHOLúWLUPH \ROXQD JLWPLúOHUGLU 0DOL\HW VLVWHPOHULQL oHúLWOL DPDoODU LoLQ IDUNOÕ
NDWHJRULOHUH D\ÕUPDN P PN QG U *HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGH
NXOODQÕODQ NDWHJRULOHU 7DEOR WH J|VWHULOPLúWLU gNHU V 7$%/2 *(/(1(.6(/ 0$/ø<(7 6ø67(0/(5ø 6LSDULú 0DOL\HW 6LVWHPL
hUHWLP <DSÕVÕQD *|UH
(YUH 6DIKD 0DOL\HW 6LVWHPL
)LLOL 0DOL\HW 6LVWHPL 0DOL\HWOHPH =DPDQÕQD *|UH 7DKPLQL 0DOL\HW 6LVWHPL
6WDQGDUW 0DOL\HW 6LVWHPL 7DP 0DOL\HW 6LVWHPL
.DSVDPÕQD *|UH
1RUPDO 0DOL\HW 6LVWHPL
'H÷LúNHQ 0DOL\HW 6LVWHPL
Kaynak: Öker, 2003, s. 7
6LSDULú 0DOL\HW 6LVWHPL 6LSDULú PDOL\HW VLVWHPLQGH UHWLP PDOL\HWOHUL KHU U Q JUXEX LoLQ D\UÕ
D\UÕ WDNLS HGLOLU %X QHGHQOH KHU IDUNOÕ U Q LoLQ D\UÕ UHWLP KHVDSODUÕ YDUGÕU
'ROD\ÕVÕ\OD VLSDULú PDOL\HW VLVWHPLQLQ RGDN QRNWDVÕ EL]]DW U QOHULQ NHQGLVL
ROPDNWDGÕU %X PDOL\HW \|QWHPL ELUELULQGHQ IDUNOÕ U QOHUOH YH IDUNOÕ PLNWDUGD
UHWLP \DSDQ LúOHWPHOHU LoLQ X\JXQGXU (YUH 0DOL\HW 6LVWHPL
(YUH 6DIKD PDOL\HW VLVWHPLQGH LVH PDOL\HWOHU U QOHULQ JHoWL÷L
UHWLP HYUHOHULQGH WRSODQÕU 'HYDPOÕ D\QÕ U Q UHWLOGL÷L LoLQ GLNNDW HGLOHFHN
úH\ U Q Q NHQGLVL GH÷LO JHoWL÷L HYUHOHUGLU +HU HYUHQLQ WRSODP PDOL\HWL ELU
|QFHNL HYUHGHQ JHOHQ PDOL\HWOHUOH R HYUHGH RUWD\D oÕNDQ PDOL\HWOHULQ
WRSODPÕQGDQ ROXúXU 6RQ HYUHGH LVH WDPDPODQDQ U QOHUH DLW RODQ UHWLP
maliyetleri üU Q VWRN PDOL\HWLQL ROXúWXUXU %X PDOL\HW \|QWHPL U Q IDUNOÕOÕ÷Õ
ROPD\DQ YH Eย \ย N PLNWDUODUGD ย UHWLP \DSDQ LรบOHWPHOHU WDUDIร QGDQ NXOODQร ODQ bir maliyet yรถntemidir. )LLOL 0DOL\HW 6LVWHPL %X VLVWHP ILLOL PDOL\HWOHUL HVDV DOร U 0DOL\HWOHU KHVDSODQร UNHQ ILLOHQ
|GHQHQ \D GD \ย NOHQLOHQ PDOL\HWOHU NXOODQร Oร U )LLOL PDOL\HW VDSWDPD VLVWHPOHUL
KHUรบH\ ROXS ELWWLNWHQ VRQUD PDOL\HW VDSWDPDVร QD RODQDN VDรทODU EX \ย ]GHQ
JLWWLNoH |QHP ND]DQDQ SODQODPD YH NRQWURO IRQNVL\RQODUร Qร \HULQH JHWLUPHGH
\HWHUVL] NDOPร รบWร U %XQXQ ย ]HULQH PDOL\HWOHUL ย UHWLP \DSร OPDGDQ |QFH
KHVDSODPD\D \|QHOLN VLVWHPOHU JHOLรบWLULOPLรบWLU $Wร รบ V %XQXQ
\DQร QGD SODQ YH NRQWURO IRQNVL\RQODUร Qร GRรทUX WDQร POD\DELOPHN LoLQ LON DรบDPD
VLVWHPLQ YDURODQ GXUXPXQX NDYUDPDN YH HNVLNOLNOHULQL WDQร PODPDNWร U %X GD
ILLOL PDOL\HW VLVWHPLQLQ LON DรบDPDGD NXOODQร Pร Qร JHUHNWLULU 7DKPLQL 0DOL\HW 6LVWHPL
7DKPLQL PDOL\HW VLVWHPLQGH JHoPLรบ G|QHP YHULOHULQH YH FDUL JLUGL
IL\DWODUร QD GD\DQร ODUDN QRUPDO รบDUWODU DOWร QGD ย UHWLP PDOL\HWLQLQ QH RODFDรทร
WDKPLQ HGLOLU
6WDQGDUW 0DOL\HW 6LVWHPL Standart maliyet sisteminde รผrรผn maliyetleri, รผretime geรงmeden รถnce
WHNQLN KHVDSODPDODUD GD\DQร ODUDN ROPDVร JHUHNHQ Gย ]H\GH KHVDSODQร U YH
ND\ร WODU EX KHVDSODUD J|UH WXWXOXU '|QHP VRQXQGD ILLOL PDOL\HWOHUOH VWDQGDUW
PDOL\HWOHU IDUNOร ROXUVD ILLOL GXUXPX Gย ]HOWHUHN L\LOHรบWLUPH oDOร รบPDODUร \DSร Oร U 7DP 0DOL\HW 6LVWHPL
7DP PDOL\HWOHPH VLVWHPL KDPPDGGH YH PDO]HPH PDOL\HWOHUL LรบoLOLN
PDOL\HWOHUL VDELW YH GHรทLรบNHQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL ELU KDYX]GD
WRSOD\DUDN GDKD VRQUD EXQODUร ยณVWRN GHรทHUOHPHยด DPDFร QD \|QHOLN RODUDN
ย Uย QOHUH YH\D oร NWร ELULPOHULQH \ย NOHU 3HNGHPLU V
'HรทLรบNHQ 0DOL\HW 6LVWHPL 'HรทLรบNHQ PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPL ย Uย Q YH\D oร NWร PDOL\HWOHULQLQ
EHOLUOHQPHVLQGH VDELW PDOL\HWOHUL GLNNDWH DOPD] +DWWD ED]ร NXUXOXรบODUGD amortisman ve fabrika yรถnetim giderleri รผrรผn maliyetine dahil edilmemektedir.
'HรทLรบNHQ PDOL\HW VLVWHPLQLQ WDP RODUDN X\JXODQGร รทร LรบOHWPHOHUGH ย Uย Q
PDOL\HWOHULQH VDGHFH GHรทLรบNHQ KDPPDGGH YH PDO]HPH PDOL\HWOHUL GHรทLรบNHQ
LรบoLOLN PDOL\HWOHUL YH GHรทLรบNHQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL GDKLO HGLOLU *HOHQHNVHO 0DOL\HW 'Dรทร Wร P 6ย UHoOHUL
*HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGH PDOL\HW KHVDSODPDVร \DSร Oร UNHQ
ย Uย QH ย o WHPHO PDOL\HW \DQVร Wร Oร U %X VLVWHPGH GLUHNW KDPPDGGH YH GLUHNW
LรบoLOLรทLQ ย Uย Q PDOL\HWLQH \DQVร Wร OPDVร NROD\Gร U *HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPL EX
GDรทร Wร Pร KLo ]RUODQPDGDQ JHUoHNOHรบWLULU *HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGH
GDรทร Wร P Vย UHoOHULQLQ |QHPOL ELU DรบDPDVร GD JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ
ย Uย QOHUH GDรทร Wร P DรบDPDVร Gร U %X DรบDPDGD GLUHNW KDPPDGGH YH GLUHNW LรบoLOLN maliyetleri
haricinde
kalan
tรผm
maliyetler
toplanarak
genel
รผretim
PDOL\HWOHULQLQ ย Uย QOHUH GDรทร Wร Pร VDรทODQร U *HQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL ย o DQD
JUXSWD WRSODQDELOLU (QGLUHNW PDO]HPH HQGLUHNW LรบoLOLN YH GLรทHU HQGLUHNW ย UHWLP
PDOL\HWOHUL %X PDOL\HWOHU ย UHWLOHQ Wย P ย Uย QOHU LoLQ GROD\Oร YH D\Qร ]DPDQGD
RUWDN PDOL\HWOHU ROGXรทXQGDQ EX PDOL\HWOHUL GRรทUXGDQ ย Uย Q PDOL\HWLQH
\ย NOHPHN Pย PNย Q GHรทLOGLU %X QHGHQOH EX PDOL\HWOHUOH ย Uย QOHU DUDVร QGDNL
LOLรบNL DQFDN ELU GDรทร Wร P PHWRGX LOH NXUXODELOLU %X GDรทร Wร P PHWRGX VD\HVLQGH
PDOL\HWOHU ย Uย QOHUH GDรทร Wร Oร U
0DOL\HW GDรทร Wร Pร ELU WDNร P |Ooย OHU NXOODQร ODUDN \DSร Oร U YH EXQODUD
ยณGDรทร Wร P DQDKWDUODUร ยด GHQLU 'Dรทร Wร P DQDKWDUODUร GDรทร Wร ODFDN PDOL\HWOHUOH
PDQWร NOร ELU LOLรบNL LoLQGH ROPDOร Gร U dย QNย NXOODQร ODQ GDรทร Wร P DQDKWDUODUร ย Uย Q
PDOL\HWOHULQL HWNLOH\HQ |QHPOL ELU XQVXUGXU 8\JXQ ROPD\DQ GDรทร Wร P
DQDKWDUODUร Qร Q VHoLOPHVL \DQOร รบ VRQXoODUD J|Wย UHELOLU %X QHGHQOH PDOL\HW
GDรทร Wร Pร YH EX GDรทร Wร PGD NXOODQร ODFDN GDรทร Wร P DQDKWDUODUร Qร Q VHoLPL ย Uย Q
PDOL\HWOHPH Doร Vร QGDQ VRQ GHUHFH |QHPOLGLU 8QXWPDPDN JHUHNLU NL PDOL\HW
GDรทร Wร Pร LoLQ NXOODQร ODQ GDรทร Wร P DQDKWDUODUร ELU ย Uย Qย Q JHUoHN PDOL\HWLQLQ
|Ooย OPHVLQL VDรทOD\DPD] dย QNย NXOODQร ODQ |Ooย OHU GRรทUX ROPD\DQ |Ooย OHUGLU
'RรทDQ D J H V
*HQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH GRรทUXGDQ \ย NOHQHPH\HFHรทL LoLQ
JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL EX PDOL\HWOHUOH ย Uย QOHU DUDVร QGDNL LOLรบNL\L
GROD\Oร RODUDN NXUPD\D oDOร รบร U รธรบOHWPHOHULQ JLGHU PHUNH]OHULQH D\Uร OPDVร QGDNL amaรง budur. Gider merkezleri, รผretim merkezleri ve hizmet merkezleri olarak
LNL\H D\Uร Oร U hUHWLP PHUNH]OHUL ย Uย Q HOGH HGLOPHVL\OH GRรทUXGDQ XรทUDรบDQ
LรบOHWPH ELULPOHULGLU +L]PHW PHUNH]OHUL LVH ย Uย Q ย UHWLPL\OH GRรทUXGDQ LOLรบNLVL
olmayan fakat รผretim merkezlerinin faaliyetlerini sรผrGย UPHVLQH \DUGร PFร RODQ
ELULPOHUGLU +L]PHW PHUNH]OHULQLQ DVร O LรบOHYL ย UHWLPH GHVWHN YHUPHNWLU %X
QHGHQOH EXQODUร Q PDOL\HWOHUL GH ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ ELU SDUoDVร Gร U $QFDN
KL]PHW PHUNH]OHULQLQ PDOL\HWOHUL ย Uย Q PDOL\HWOHULQH GRรทUXGDQ \ย NOHQHPH]
*HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL PDOL\HW GDรทร Wร Pร QD KHP ย Uย Q KHP
GH JLGHU PHUNH]OHUL Doร Vร QGDQ HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ JLGHU PHUNH]OHULQH
GDรทร Wร Pร LOH EDรบODU %X GDรทร Wร PD ELULQFL GDรทร Wร P DGร YHULOLU %LULQFL GDรทร Wร PGDQ sonra hizmet gider mezkezlerinde toplam tรผm maliyetler รผretim gider
PHUNH]OHULQH GDรทร Wร Oร U %XQD LNLQFL GDรทร Wร P GHQLU รธNLQFL GDรทร Wร P VRQXQGD
ย Uย QOHU Doร Vร QGDQ HQGLUHNW RODQ PDOL\HWOHU ย Uย QOHULQ EL]]DW ย UHWLOGLรทL ย UHWLP
PHUNH]OHULQGH WRSODQPร รบ ROXU รธNLQFL GDรทร Wร PGDQ VRQUD ย UHWLPOH LOJLOL Wย P
HQGLUHNW PDOL\HWOHU ย UHWLP JLGHU PHUNH]OHULQGH WRSODQPร รบ RODFDรทร QGDQ EX
PDOL\HWOHU ย oย QFย GDรทร Wร P LOH ย Uย QOHUH GDรทร Wร Oร U %|\OHFH ย Uย QOHULQ ย UHWLP
PDOL\HWL LoLQGHNL JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL KHVDSODQPร รบ ROXU *HOHQHNVHO
PDOL\HW GDรทร Wร P Vย UHFL รนHNLO WH J|VWHULOPLรบWLU 'RรทDQ D J H V
!" # $ % & ' ! &
% & ' ! &
' ! &
' ! &
"(
)
G id e r M e rk e zlerin e E n dire k t M a liye tle r
G id e r M e rk e zlerin e D ire k t M a liye tle r
รนHNLO *HOHQHNVHO ho $รบDPDOร 0DOL\HW 'Dรทร Wร P 6ย UHFL
*,+.-0/0+ 102 3 4 5 + / 6 798 8 : 6<; =<> ?
*HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL ย oย QFย GDรทร Wร PGD GLUHNW LรบoLOLN VDDWL
YH GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWOHUL JLEL LรบoLOLNOH LOJLOL GDรทร Wร P |Ooย OHULQL |Q SODQD
oร NDUPร รบWร U %XUDGDQ \ROD oร NDUDN JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL LoLQGH LรบoLOLNOH LOJLOL
PDOL\HWOHULQ Dรทร UOร NWD ROGXรทX NDEXO HGLOPHNWHGLU hUHWLP PLNWDUร PDNLQH VDDWL
YH GLUHNW KDPPDGGH PDOL\HWOHUL JLEL GDรทร Wร P |Ooย OHUL EX GDรทร Wร P DQDKWDUร QD HN
RODUDN |QHULOHQ GLรทHU GDรทร Wร P |Ooย OHULGLU 8\JXODPDGD ย oย QFย DรบDPD LoLQ HQ
ID]OD NXOODQร ODQ GDรทร Wร P DQDKWDUODUร LVH GLUHNW LรบoLOLN VDDWL YH GLUHNW LรบoLOLN
PDOL\HWOHULGLU +HLWKHU YH 0DWXOLFK V ยถGHQ DNWDUDQ 'RรทDQ
V
<HQL hUHWLP 2UWDPODUร YH 0DOL\HW 6LVWHPL h]HULQGHNL (WNLOHUL g]HOOLNOH ยถOL \ร OODUGDQ LWLEDUHQ Jย Qย Pย ] LรบOHWPHOHULQL JHoPLรบWHNL
EHQ]HUOHULQGHQ
IDUNOร ODรบWร UDQ
JHOLรบPHOHU
\DรบDQPร รบWร U
%X
JHOLรบPHOHU
VRQXFXQGD LรบOHWPH Gย Q\DVร Qร Q KHP Lo KHP Gร รบ \DSร Vร |QHPOL GHรทLรบLNOLNOHUH
XรทUDPร รบWร U %X JHOLรบPHOHULQ \DQร QGD JHUHN oHYUHVHO JHUHNVH Nย OWย UHO
GHรทLรบPHOHU ELU Eย Wย Q RODUDN LรบOHWPHOHULQ Wย P IRQNVL\RQODUร Qร HWNLOHPLรบWLU %X
GHรทLรบLPOHU LรบOHWPHOHULQ ย UHWLP Vย UHoOHULQGH \HQL ELU ย UHWLP RUWDPร \DUDWDUDN
ย UHWLP \|QHWLPL ย ]HULQGH HWNLVLQL KLVVHWWLUPLรบWLU 'RรทDQ V
øúOHWPHOHULQ \HQL \|QHWLP DQOD\ÕúODUÕ JHWLUPHOHULQLQ QHGHQL |]HOOLNOH
¶OHUGHQ VRQUD L\LFH EHOLUJHQOHúHQ \HQL UHWLP RUWDPODUÕQÕQ ROXúPDVÕGÕU
%X ROXúXPD QHGHQ RODQ EDúOÕFD IDNW|UOHU
%LOJLVD\DU WHNQRORMLOHULQGHNL JHOLúPHOHU
Üretim teknolojileri ve kalite kontrolündeki yenilikler +DEHUOHúPH YH WDúÕPDFÕOÕNWDNL JHOLúPHOHU 8OXVODUDUDVÕ UHNDEHWLQ DUWPDVÕ
RODUDN DoÕNODQDELOLU 'H÷LúLPL WHWLNOH\HQ IDNW|UOHU |QFHOLNOH ELOJL\H NÕVD V UHGH XODúÕOPDVÕ
YH ELOJLVD\DU WHNQRORMLVLQLQ UHWLPLQ KHU V UHFLQH GDKLO ROPDVÕ úHNOLQGH
VÕUDODQDELOLU %LOJLVD\DU X\JXODPDODUÕ YH WHNQRORMLN JHOLúPHOHU VRQXFXQGD oRN
GDKD oHúLWOL PDO YH KL]PHWLQ UHWLOPHVL YH\D VXQXOPDVÕ P PN Q ROPXúWXU %X
JHOLúPHOHU PDO YH KL]PHWOHULQ oHúLWOLOL÷LQL DUWÕUPDNOD VÕQÕUOÕ NDOPDPÕú GDKD
NDOLWHOL GDKD KÕ]OÕ YH GDKD XFX] UHWLPL YH\D VXQXPX GD P PN Q NÕOPÕúWÕU
hUHWLPLQ LKWL\DoWDQ GDKD ID]OD ROPDVÕ LúOHWPHOHUL GDKD E \ N SD]DUODU
DUDPD\D LWPLúWLU 'ROD\ÕVÕ\OD XOXVODUDUDVÕ WLFDUHW NDoÕQÕOPD] ROPXúWXU
8OXVODUDUDVÕ UHNDEHW LúOHWPHOHUL UHWLP RUWDPODUÕQÕ \HQLGHQ \DSÕODQGÕUPD\D
]RUODPÕúWÕU øúOHWPHOHU XOXVODUDUDVÕ DODQGD UHNDEHW HGHELOPHN LoLQ KHP
NDOLWHGH KHP GH PDOL\HW NRQXVXQGD OLGHU ROPDODUÕ JHUHNWL÷LQLQ ELOLQFLQH
YDUPÕúODU YH UHWLP RUWDPODUÕQÕ EX JHUHNVLQLPOHUL NDUúÕOD\DFDN ELoLPGH
\HQLGHQ G ]HQOHPLúOHUGLU %X GH÷LúLPH D\DN X\GXUDPD\DQ LúOHWPHOHU G Q\D
SD]DUÕQGD UHNDEHW HGHPH\HFHNOHULQL IDUN HWPLúOHUGLU gNHU V
'H÷LúHQ UHWLP RUWDPODUÕ U QOHULQ PDOL\HW ELOHúHQOHULQL GH
HWNLOHPLúWLU %X HWNL\L LNL EDúOÕN DOWÕQGD WRSOD\DELOLUL]
'LUHNW LúoLOLN PDOL\HWLQLQ U Q PDOL\HWL LoLQGHNL SD\Õ D]DOPÕúWÕU 6DELW \DWÕUÕPODU DUWPÕúWÕU <HQL UHWLP RUWDPODUÕQÕQ \DUDWWÕ÷Õ UHNDEHW NRúXOODUÕQD X\XP VD÷ODPDN
LoLQ LúOHWPHOHU GDKD KÕ]OÕ YH GDKD NDOLWHOL UHWLP LoLQ \HQL \DWÕUÕPODU
\DSPDNWDGÕUODU %XQXQ VRQXFXQGD WRSODP YDUOÕNODU LoLQGH VDELW \DWÕUÕPODUÕQ
SD\Õ DUWPDNWD GROD\ÕVÕ\OD EX \DWÕUÕPODUD DLW DPRUWLVPDQ EDNÕP RQDUÕP YH
LรบOHWPH PDOL\HWOHUL JLEL PDOL\HWOHULQ ย Uย Q PDOL\HWOHQGLULOPHVL \DSร Oร UNHQ
ย Uย QOHUH GRรทUX \DQVร Wร OPDODUร Qร Q |QHPL DUWPDNWDGร U *HOHQHNVHO PDOL\HW muhasebesine gรถre genel รผretim maliyetleri iรงinde yer alan bu giderlerin
GLUHNW LรบoLOLN YH\D ย Uย Q KDFPL ED]Oร PDOL\HW HWNHQOHUL NXOODQร ODUDN ย Uย QOHUH
\DQVร Wร OPDVร Eย \ย N VDSPDODUD QHGHQ ROPDNWDGร U
*HOHQHNVHO 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ <HWHUVL]OLรทL รธรบOHWPHOHULQ ย UHWLP \DSร Vร LOH ย Uย Q PDOL\HWOHULQL KHVDSODPD WHNQLรทL
DUDVร QGD JHQHO RODUDN GRรทUXGDQ ELU LOLรบNL PHYFXWWXU %X LOLรบNL ND\EROGXรทX
]DPDQ PDOL\HW PXKDVHEHVL NHQGLVLQGHQ EHNOHQHQ IRQNVL\RQODUร \HULQH
JHWLUHPH]
1LWHNLP
Jย Qย Pย ]GH
NXOODQร ODQ
YH
JHOHQHNVHO
RODUDN
DGODQGร UGร รทร Pร ] PDOL\HW PXKDVHEHVL GH LoLQGH \ย ]\ร Oร Q EDรบODUร QGD R
Jย Qย Q PHYFXW ย UHWLP รบDUWODUร QD X\JXQ RODUDN JHOLรบWLULOPLรบWLU .DSODQ
V 2 Jย Qย Q NRรบXOODUร QGD ย UHWLP HPHรทH GD\DOร ELU ย UHWLPGL 'ROD\ร Vร \OD
EX NRรบXOODUร Q ROXรบWXUGXรทX PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPL GH LรบoLOLN WHPHOL ย ]HULQH
NXUXOPXรบWXU *ย Qย Pย ]GH LVH ย UHWLP NRรบXOODUร GHรทLรบLUNHQ PDOL\HW PXKDVHEHVL
WDULKVHO WHPHOLQH EDรทOร NDOPร รบWร U
*ย Qย Pย ] ย UHWLP RUWDPODUร WHNQRORMLN JHOLรบPHOHULQ YH \HQL ย UHWLP
WHNQLNOHULQLQ HWNLVL LOH JHoPLรบWHNLOHUGHQ IDUNOร ODรบPร รบWร U g]HOOLNOH ELOJLVD\DU
NXOODQร Pร YH RWRPDV\RQXQ DUWร รบร LOH JHOHQHNVHO HPHรทH GD\DOร ย UHWLPGHQ
VHUPD\H \RรทXQ ELU ย UHWLP RUWDPร QD GRรทUX Kร ]Oร ELU JHoLรบ \DรบDQPDNWDGร U
0DNLQHOHรบPHGHNL EX DUWร รบ HNRQRPLN Eย \ย PH Doร Vร QGDQ |QHPOL ELU IDNW|UGย U
%XQXQ \DQร QGD PXKDVHEH\L |]HOOLNOH PDOL\HW PXKDVHEHVLQL LOJLOHQGLUHQ ELU
\|Qย GH รบXGXU hUHWLP RUWDPร QGD NXOODQร ODQ HPHN PLNWDUร Qร Q D]DOPDVร YH
\HULQL RWRPDV\RQD Eร UDNPDVร LOH ย Uย Qย Q ย UHWLP รบHNOL GHรทLรบLUNHQ ย UHWLP
PDOL\HW \DSร Vร GD |QHPOL |Ooย GH GHรทLรบPLรบWLU
.ร VDFD LรบOHWPHOHU DUWร N \HQL ELU ย UHWLP RUWDPร YH \HQL ELU PDOL\HW
\DSร Vร LOH NDUรบร NDUรบร \DGร UODU hUHWLP PDOL\HWOHUL LoLQGH GLUHNW PDOL\HWOHULQ RUDQร
D]DOร UNHQ HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ RUDQร DUWPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD GLUHNW LรบoLOLN maliyetleri, toplam รผretim maliyeti iรงindeki รถnemini kaybederken, endirekt
LรบoLOLN YH GLรทHU HQGLUHNW PDOL\HWOHU |QHPLQL DUWWร UPDNWDGร U $\Uร FD GHรทLรบNHQ
PDOL\HWOHU D]DOร UNHQ VDELW PDOL\HWOHU DUWPDNWDGร U 'HรทLรบHQ EX PDOL\HW
\DSร Vร Qร Q PDOL\HW VLVWHPOHUL ย ]HULQGH GRรทUXGDQ HWNLVL V|]NRQXVXGXU &KDORV
YH %DGHU V
*ย Qย Pย ] LรบOHWPHOHULQGH \DรบDQDQ E|\OH ELU GHรทLรบLPLQ GRรทDO RODUDN
muhasebede de kรถkOย GHรทLรบLNOLNOHUL ELUOLNWH JHWLUPHVL EHNOHQLU $QFDN ย UHWLP
\|QHWLPLQGHNL JHOLรบPHOHUH SDUDOHO RODUDN PDOL\HW PXKDVHEHVL NHQGLVLQL
\HQLOH\HPHPLรบ JHOLรบPHOHULQ JHULVLQGH NDOPร รบWร U %X QHGHQOH DUWร N ND\EROPD\D EDรบOD\DQ ย UHWLP RUWDPODUร QD GD\DOร PDOL\HW PXKDVHEHVL
WHNQLNOHUL X\JXQ o|]ย P ROPDNWDQ \DYDรบ \DYDรบ X]DNODรบPDNWDGร U %ULPVRQ
V 'RรทDQ V 'ROD\ร Vร \OD LรบOHWPHOHULQ ย UHWLP \DSร Vร LOH
PDOL\HWOHPH WHNQLNOHUL DUDVร QGD ELU oHรบLW X\XPVX]OXN RUWD\D oร NPร รบWร U %|\OH
bir ortamda eski รผretim \DSร Vร QD GD\DOร PDOL\HWOHPH WHNQLNOHULQL NXOODQPDQร Q
ELU WDNร P \DQOร รบ VRQXoODU YHUPHVL NDoร Qร OPD]Gร U
0DOL\HW PXKDVHEHVLQLQ JHOLรบPHOHUH D\DN X\GXUDPD\DUDN NHQGLVLQL
\HQLOH\HPHPHVL ยถOL \ร OODUGDQ LWLEDUHQ JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL\OH LOJLOL
รบLND\HWOHULQ DUWPDVร QD VHEHS ROPXรบWXU %X รบLND\HWOHULQ GDKD oRN X\JXODPDFร ODUGDQ JHOPHVL JHUoHN ELU UDKDWVร ]Oร รทร Q YDUOร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU
%X UDKDWVร ]Oร N |]HOOLNOH ยถOL \ร OODUร Q LNLQFL \DUร Vร QGD PDOL\HW PXKDVHEHVL YH
ย UHWLP \|QHWLPL\OH LOJLOL XOXVODUDUDVร OLWHUDWย UH GH \DQVร Pร รบWร U +DWWD ED]ร
\D]DUODU JHOHQHNVHO PDOL\HW ELOJLVLQLQ LรบOHWPHOHUH ID\GD \HULQH ]DUDU YHUGLรทLQL
LOHUL Vย UHUHN PDOL\HW PXKDVHEHVLQL ยณYHULPOLOLรทLQ ELU QXPDUDOร Gย รบPDQร ยด LODQ
HWPLรบOHUGLU *ROGUDWW V ยถGHQ DNWDUDQ 'RรทDQ V. 60). Sรถz
NRQXVX VLVWHPGH JHOHQHNVHO VLVWHPOHULQ ]D\ร I \|QOHULQL WHรบKLV HWPH \|Qย QGH
oDOร รบPDODU DUWPร รบ X\JXODPDFร ODU YH DNDGHPLN oHYUHOHU ELU WDNร P o|]ย P
DUD\ร รบODUร LoLQH JLUPLรบWLU %X GXUXP JHOHQHNVHO VLVWHPLQ Jย Qย Pย ] รบDUWODUร QD
X\JXQ ROPDGร รทร Qร HQ D]ร QGDQ JHOLรบWLULOPHVL JHUHNWLรทLQL YH\D \HQL PDOL\HWOHPH
WHNQLNOHULQH LKWL\Do GX\XOGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU 'RรทDQ V
*HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ \HWHUVL]OLรทL NRQXVXQGD JHQHO
RODUDN ELU ILNLU ELUOLรทL YDUGร U $QFDN JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ KDQJL
QRNWDODUGD \HWHUVL] NDOGร รทร Qร Q WHVSLWL GH |QHPOLGLU %X Doร GDQ EDNร OGร รทร QGD
JHOHQHNVHO PDOL\HW YH \|QHWLP PXKDVHEHVL VLVWHPOHUL JHQHOOLNOH รบX NRQXODUGD
HOHรบWLULOPHNWHGLU (GZDUGV YH +HDUG V ยถGDQ DNWDUDQ 'RรทDQ
V
Yรถnetimin ihWL\DoODUร Qร NDUรบร ODPDGD \HWHUVL] NDOPDVร hUHWLP Vย UHFLQL WDP RODUDN \DQVร WPDPDVร 3HUIRUPDQV GHรทHUOHPHQLQ \DQOร รบ |Ooย OHUH J|UH \DSร OPDVร 6DรทODGร รทร ELOJLOHULQ oRN JHQHO ROPDVร .D\QDN PDO]HPH LรบoLOLN VHUPD\H Wย NHWLPLQL GRรทUX RODUDN รถlรงmemesi veya kaynak mDOL\HWOHULQL \ย NOHPHGH JHUoHNoL ROPDPDVร %LOJL VDรทODPDGD oRN JHo NDOPDVร 6DรทODGร รทร ELOJLOHULQ Jย YHQLOLU ROPDPDVร )D]OD VWRNODUร WHรบYLN HGLFL ROPDVร *HUoHNoL ROPD\DQ PDOL\HW GDรทร Wร PODUร \DSPDVร *HOHFHรทH \|QHOLN ย UHWLP SODQODPD YH SURJUDPODPD LoLQ JHUHNOL
ELOJLOHUL VDรทODPDPDVร
*HOHQHNVHO 0DOL\HW 'Dรทร Wร Pร Qร Q <HWHUVL]OLรทL Geleneksel maliyet sistemlerinin en รถnemli problemi endirekt
PDOL\HWOHULQ GDรทร Wร Pร RODUDN J|Uย OPHNWHGLU dย QNย PDOL\HW GDรทร Wร Pร ย Uย Q
PDOL\HWOHULQLQ GRรทUXOXรทXQX GLUHNW RODUDN HWNLOH\HQ |QHPOL ELU XQVXUGXU
*ย Qย Pย ]GH HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ Dรทร UOร รทร Qร Q DUWPDVร LOH EX SUREOHPLQ
ER\XWODUร GDKD GD JHQLรบOHPLรบWLU 1LWHNLP JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHQLQ
SUREOHPOHULQL WHVELW HWPHN DPDFร \OD \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPDQร Q VRQXoODUร QD
J|UH LรบOHWPHOHULQ ยถL PDOL\HW GDรทร Wร Pร Qร HQ |QHPOL SUREOHP RODUDN
J|UPHNWHGLUOHU .HUUHPHQV YH GLรทHUOHUL V
3HWHU 'UXFNHU GD JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQLQ \HWHUVL] NDOGร รทร Qร
YXUJXODPDNWD SUREOHP RODUDN PDOL\HW GDรทร Wร Pร Qร J|VWHUPHNWHGLU 0DOL\HW
GDรทร Wร Pร Qร Q QDVร O \DQOร รบOร รทD \RO DoDFDรทร Qร LVH รบ|\OH Doร NODPDNWDGร U
ยณ PDOL\HW PXKDVHEHVL GLUHNW KDPPDGGH Gร รบร QGDNL WRSODP ย UHWLP PDOL\HWOHUL LoLQGH GLUHNW LรบoLOLรทLQ ROGXรทX ยถOHULQ JHUoHNOHULQH GD\DQPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD PDOL\HW PXKDVHEHVL PDOL\HWOHUL DGHWD GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWOHUL LOH HรบLW J|UPHNWHGLU *ย Qย Pย ]GH LVH LรบoLOLN PDOL\HWOHUL HQ ID]OD FLYDUร QGDGร U %|\OH ELU RUWDPGD KDOD GLUHNW LรบoLOLNOH LOJLOL GDรทร Wร P |Ooย OHULQLQ NXOODQร OPDVร \DQOร รบOร NODUD \RO DoDFDNWร Uยด 'UXFNHU V
*HOHQHNVHO ย o DรบDPDOร PDOL\HW GDรทร Wร P Vย UHFLQLQ ELULQFL YH LNLQFL
DรบDPDODUร QGD X\JXODPDGD IDUNOร Oร NODU ROPDVร QD UDรทPHQ ย oย QFย DรบDPDGD
maliyet
merkezlerinden
รผrรผnlere
olan
yรผkleme,
geleneksel
maliyet
VLVWHPOHULQGH Eย \ย N |Ooย GH D\Qร Gร U &RRSHU YH .DSODQ V dRรทX
VLVWHP VRQ DรบDPDGD Wย P PDOL\HW PHUNH]OHUL LoLQ WHN ELU GDรทร Wร P DQDKWDUร
GLUHNW LรบoLOLN VDDWL YH GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWOHUL JLEL NXOODQร U \D GD ELU NDo
GDรทร Wร P DQDKWDUร V|] NRQXVXGXU %LUGHQ ID]OD GDรทร Wร P DQDKWDUร NXOODQDQ
VLVWHPOHUGH GH JHQHOOLNOH ย o WHPHO GDรทร Wร P DQDKWDUร YDUGร U LรบoLOLN Dรทร UOร NOร
Vย UHoOHU LoLQ GLUHNW LรบoLOLN VDDWL YH\D PDOL\HWL PDNLQH Dรทร UOร NOร Vย UHoOHU LoLQ makine saati ve malzeme ile ilgili endirekt maliyetler iรงin hammadde
PDOL\HWOHUL
6|] NRQXVX GDรทร Wร P DQDKWDUODUร Qร GLUHNW LรบoLOLN PDNLQH VDDWL YH
KDPPDGGH PDOL\HWL NXOODQDQ JHOHQHNVHO VLVWHPOHU ELUELULQGHQ IDUNOร J|]ย NPHNOH ELUOLNWH EXQODUร Q |QHPOL ELU RUWDN QRNWDVร YDUGร U %X GDรทร Wร P
DQDKWDUODUร Qร Q Wย Pย PDOL\HWOHUL ย UHWLOHQ ย Uย Q PLNWDUร QD SDUDOHO RUDQWร Oร
RODUDN GDรทร Wร U %XQXQ DQODPร รบXGXU ELU ย Uย Qย Q ย UHWLP PLNWDUร DUWDUVD EX
ย Uย Qย Q LรบoLOLรทL GDKD ID]OD RODFDN PDNLQH VDDWL DUWDFDN
KDPPDGGH PDOL\HWL GDKD ID]OD RODFDNWร U 6RQXoWD KDQJL GDรทร Wร P
DQDKWDUODUร NXOODQร Oร UVD NXOODQร OVร Q EX ย Uย QH yรผklenen genel รผretim maliyeti
DUWDFDNWร U %X QHGHQOH EX รบHNLOGH ย UHWLP PLNWDUร LOH RUDQWร Oร RODUDN
PDOL\HW \ย NOH\HQ VLVWHPOHUH ELULPH GD\DOร PDOL\HW VLVWHPOHUL DGร YHULOPHNWHGLU
&RRSHU YH .DSODQ D J H V $UDรบWร UPDODU EX Wย U VLVWHPOHULQ Jย Qรผmรผz
LรบOHWPHOHULQGH \D\Jร Q RODUDN NXOODQร OGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU
$%'ยถGH \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH 6FKZDU]EDFK
V ย oย QFย DรบDPDGD PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH GDรทร Wร UNHQ ILUPDODUร Q
ยถL GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWLQL NXOODQร UNHQ ยถVL GLUHNW LรบoLOLN VDDWLQL % 27,7โ si makine saatlerini, % 18,8โ i ise direkt hammadde maliyetlerini
@
NXOODQPDNWDGร U -DSRQ\DยถGD GD LรบOHWPHOHULQ ยถVL GLUHNW LรบoLOLN VDDWLQL ยถย PDNLQH VDDWLQL NXOODQPDNWDGร U +HU LNLVLQL NXOODQDQODUร Q RUDQร LVH
ยถGร U 6DNXUDL V hONHPL]GH LVH HQ ID]OD NXOODQร ODQ GDรทร Wร P
DQDKWDUODUร ย UHWLP PLNWDUร YH GLUHNW LรบoLOLN VDDWL ROXS Eย \ย N LรบOHWPHOHULQ
ยถX GLUHNW LรบoLOLN VDDWLQL WHUFLK HWPHNWHGLU *HFLNOLJย Q V ยถGHQ
DNWDUDQ 'RรทDQ D J H V
ACB +0D E FHG I JK+ L + INM G I O P /QF +. D L +RO +05 E S E JT+ /0+ U9S + IHE 1.V L L + /9O E 5 E,G W0G /QS 4 X L + JZY[79\ \ ] O P /^F +0D L +0O E I _ + 1`S + I + /a3 4 5 + / 6
+ = b = P = 6<; =c: d ef=
*HOHQHNVHO VLVWHPOHULQ PDOL\HW GDรทร Wร Pร QGD LรบoLOLN XQVXUXQX |Q SODQD
oร NDUPDVร LรบOHWPHOHUGH \DSร ODQ L\LOHรบWLUPHOHULQ GH EXQXQOD |Ooย OPHVL
VRQXFXQX GRรทXUPXรบWXU 'ROD\ร Vร \OD JHOHQHNVHO VLVWHPOHUGH ย UHWLP Vย UHFLQGH
\DSร ODQ ELU GHรทLรบLNOLรทLQ YH\D L\LOHรบWLUPHQLQ ID\GDVร JHQHOOLNOH LรบoLOLN
PDOL\HWOHULQGH VDรทODGร รทร WDVDUUXI LOH |Ooย OPHNWHGLU 'UXFNHU D J P V
%|\OHFH JHOHQHNVHO VLVWHPOHU LรบOHWPH \|QHWLPLQL LรบoLOLN PDOL\HWOHUL ย ]HULQGH
\RรทXQODรบPD\D VHYN HWPHNWHGLU &RRSHU LQFHOHGLรทL oRรทX LรบOHWPHGH รผrรผn
ย UHWLPLQGH NXOODQร ODQ GLUHNW LรบoLOLN YH PDNLQH VDDWOHULQL Gย รบย UPHN LoLQ oRN
Eย \ย N oDEDODU VDUIHGLOGLรทLQL IDNDW JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL Gย รบย UPHN LoLQ
ID]OD oDED KDUFDQPDGร รทร Qร J|]OHPLรบWLU &RRSHU V
Geleneksel sistem รงรถzรผm olarak makinH LOH LOJLOL GDรทร Wร P |Ooย OHULQLQ
NXOODQร OPDVร Qร |QHUPHNWHGLU dย QNย JHOHQHNVHO ย UHWLP RUWDPODUร QGD Dรทร UOร N
PDNLQHOHUGH ROPDNWDGร U 0DNLQH Dรทร UOร NOร ย UHWLP RUWDPODUร LoLQ WDYVL\H HGLOHQ
ED]ร GDรทร Wร P |Ooย OHUL รบXQODUGร U 0DNLQH VDDWOHUL ย UHWLP PLNWDUร VWDQGDUW GLUHNW
PDOL\HWOHU WRSODP VWDQGDUW GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHU
*HOHQHNVHO VLVWHPOHU GDรทร Wร P DQDKWDUODUร Qร Q VHoLOPHVLQGH |QFHOLNOH
ย UHWLP RUWDPร Qร Q \DSร Vร QD EDNPDNWDGร U %X \DSร LรบoLOLN Dรทร UOร NOร YH\D PDNLQH
Dรทร UOร NOร RODELOLU รธรบoLOLN Dรทร UOร NOร RUWDPODUGD GLUHNW LรบoLOLN VDDWLQLQ YH\D GLUHNW
LรบoLOLN PDOL\HWOHULQLQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL \HWHULQFH Doร NOD\DFDรทร VHEHS
VRQXo LOLรบNLVLQL \DQVร WDFDรทร NDEXO HGLOPHNWHGLU 0DNLQH Dรทร UOร NOร RUWDPODUGD LVH
EX GXUXP PDNLQH VDDWOHUL LoLQ JHoHUOL ROPDNWDGร U 6HHG D J P V $QFDN
VDGHFH GDรทร Wร P DQDKWDUODUร Qร GHรทLรบWLUPHN PDOL\HW \DSร Vร GLUHNW PDOL\HWOHUGHQ
HQGLUHNW PDOL\HWOHUH GRรทUX GHรทLรบLUNHQ ID]OD DQODPOร GHรทLOGLU %HUOLQHU YH
%ULPVRQ V 'ROD\ร Vร \OD ย UHWLP RUWDPร oRN \|QOย RODUDN
IDUNOร ODรบร UNHQ VDGHFH GLUHNW LรบoLOLNOH LOJLOL |Ooย OHU \HULQH PDNLQH VDDWOHULQL
kullanmak maliyet muhasebesinin problemlerini yeterince รงรถzemez.
<XNDUร GD GD EHOLUWLOGLรทL JLEL JHOHQHNVHO RODUDN VHoLOHQ GLUHNW LรบoLOLN YH
PDNLQH VDDWL JLEL |Ooย OHU ย UHWLP PLNWDUร QD EDรทOร |Ooย OHUGLU *HOHQHNVHO
VLVWHPLQ DOWร QGD \DWDQ YDUVD\ร PD J|UH HQGLUHNW PDOL\HWOHU ย UHWLP PLNWDUร QD
EDรทOร RODUDN GHรทLรบPHNWHGLU )DNDW EX YDUVD\ร P KHU ]DPDQ GRรทUX GHรทLOGLU
3DUoD VD\ร Vร KD]ร UOร N VD\ร Vร NDOLWH NRQWURO VD\ร Vร JLEL GLรทHU ELU oRN IDNW|U
PDOL\HWOHUL HWNLOHPHNWHGLU 0DOL\HWOHU VLSDULรบ YHULUNHQ VDWร Q DOร UNHQ
VWRNODUNHQ PXD\HQH HGHUNHQ YH\D WDรบร UNHQ RUWD\D oร NPDNWDGร U (รทHU ELU ย Uย Q
Nย oย N SDUWLOHU KDOLQGH ย UHWLOL\RUVD WDP RODUDN GDKD ID]OD KD]ร UOร N JHUHNHFHN
EX GD GDKD ID]OD KD]ร UOร N PDOL\HWLQH VHEHS RODFDNWร U $\Uร FD GDKD ID]OD
PDO]HPH WDรบร PD\D PXD\HQH\H YH\D GLรทHU DNWLYLWHOHUH JHUHN GX\XODFDNWร U
(รทHU ELU PDOL\HW VLVWHPL Wย P HQGLUHNW PDOL\HWOHUL WHN ELU PDOL\HW
KDYX]XQGD WRSODU YH EX PDOL\HWL ย UHWLP PLNWDUร QD GD\DOร |Ooย OHU NXOODQDUDN
GDรทร Wร UVD VRQXo \DQร OWร Fร RODELOHFHNWLU %X GXUXPGD JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL
Gย รบย N KDFLPOL IDNDW NDUPDรบร N \DSร GDNL ย Uย QOHUH oRN D] \ย NOHQHFHNWLU %X
ย Uย QOHU NDUPDรบร N \DSร ODUร JHUHรทL WRSODP PDOL\HWL DUWWร Uร ODU oย QNย EXQODU GDKD
ID]OD SDUoD\D GDKD ID]OD KD]ร UOร N ve muayeneye ihtiyaรง duyarlar. Fakat
EXQODUร Q ELULP PDOL\HWL JHOHQHNVHO VLVWHPGH Gย รบย N RODFDNWร U oย QNย EX
ย Uย QOHULQ NDUPDรบร N \DSร Vร LรบoLOLN YH\D PDNLQH VDDWLQH WDP RODUDN \DQVร PD]
%X QHGHQOH Gย รบย N KDFLPOL IDNDW NDUPDรบร N \DSร Oร ย Uย QOHULQ PDOL\HWL ROPDVร
JHUHNHQGHQ Gย รบย N J|Uย QHFHN EDVLW YH \ย NVHN KDFLPOL ย Uย QOHULQ PDOL\HWL LVH
ROPDVร JHUHNHQGHQ \ย NVHN RODFDNWร U .RHKOHU V 'ROD\ร Vร \OD
\XNDUร GD EHOLUWWLรทLPL] IDNW|UOHULQ WRSODP PDOL\HWOHU LoLQGHNL RUDQร DUWWร NoD
JHOHQHNVHO VLVWHPOHULQ KDWDVร GD DUWDFDNWร U
*|Uย OGย รทย JLEL JHOHQHNVHO PDOL\HW GDรทร Wร Pร Qร Q \DQOร รบ VRQXoODU
YHUPHVLQLQ WHPHOLQGH NXOODQร ODQ GDรทร Wร P DQDKWDUODUร LOH PDOL\HWOHU DUDVร QGDNL
LOLรบNLQLQ ND\EROPDVร \DWPDNWDGร U dย QNย JHOHQHNVHO VLVWHPLQ NXOODQGร รทร
ย UHWLP PLNWDUร QD EDรทOร GDรทร Wร P |Ooย OHUL JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQH QHGHQ RODQ
JHUoHN HNRQRPLN IDNW|UOHUL WHPVLO HWPHPHNWHGLU .HUW] YH GLรทHUOHUL
V
รธ.รธ1&รธ %g/h0
g
$.7รธ9รธ7(<( '$<$/, 0$/รธ<(7 6รธ67(0รธ1รธ1 *(/รธรนรธ0รธ 9( 7(0(/ .$95$0/$5
<HQL %LU 6LVWHPLQ *HUHNOLOLรทL GรผnรผPย ] LรบOHWPHOHULQLQ ย UHWLP \DSร Vร LOH PDOL\HW PXKDVHEHVL
DUDVร QGD RUWD\D oร NDQ X\XPVX]OXN PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ KDWDOร VRQXoODUD
XODรบPDVร QD QHGHQ ROPDNWDGร U
<HQL ย UHWLP RUWDPODUร QGD HPHN NXOODQร Pร D]DOPร รบWร U %X D]DOPD\OD
birlikte, geleneksel olarak en รถnePOL PDOL\HW XQVXUX RODUDN ELOLQHQ YH
PDOL\HWOHPH Vย UHFLQLQ |QHPOL ELU GD\DQDรทร Qร WHรบNLO HGHQ GLUHNW LรบoLOLN
PDOL\HWOHUL D]DOPร รบ |QHPLQL \LWLUPLรบWLU %XQXQ WHUVLQH JHQHO ย UHWLP
PDOL\HWOHULQLQ |QHPL YH WXWDUร DUWPร รบWร U &RRSHU YH .DSODQ V
(QGLUHNW PDOL\HWOHULQ WRSODP ย UHWLP PDOL\HWOHUL LoLQGHNL RUDQร DUWDUNHQ
JHOHQHNVHO VLVWHPOHULQ EX PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH \ย NOHPHGH \HWHUVL] NDOPDVร
PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ HQGLUHNW ย UHWLP PDOL\HWOHUL ย ]HULQGH \RรทXQODรบPD
LKWL\DFร Qร GRรทXUPXรบWXU %|\OHFH KHP SODQODPD YH NRQWURO Doร Vร QGDQ KHP GH
ILQDQVDO UDSRUODPD Doร Vร QGDQ HQGLUHNW PDOL\HWOHUOH LOJLOL PDOL\HW PXKDVHEHVL
WHNQLNOHULQLQ \HQLGHQ J|]GHQ JHoLULOPHVL JHUHรทL RUWD\D oร NPร รบWร U
%X NRQXGD \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPDGD \HU DODQ รบX LIDGHOHU EX JHUHNOLOLรทH
LรบDUHW HGHUNHQ \HQL ELU VLVWHPLQ GH LSXoODUร Qร YHUPHNWH\GL
โ Genel รผretim maliyetlerinin konrolรผnde yรถneticiler iรงin en รถnemli NULWLN DGร P EX PDOL\HWOHULQ RUWD\D oร NPDVร QD QHGHQ RODQ XQVXUODUร WHVSLW HGHQ ELU PRGHOLQ JHOLรบWLULOPHVLGLU dRรทX ย UHWLP \|QHWLFLVL GLUHNW LรบoLOLN YH GLUHNW KDPPDGGH PDOL\HWOHULQLQ QH รบHNLOGH ROXรบWXรทXQX ELOLUOHU IDNDW JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL QHOHULQ GRรทXUGXรทX NRQXVXQGD ID]OD ELOJL VDKLEL GHรทLOGLUOHU %L]OHU PXKDVHEHFLOHULQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL ย UHWLOHQ ย Uย QOHUOH LOLรบNLOHQGLUPHN LoLQ NXOODQGร รทร ED]ร \|QWHPOHUH VDKLEL] )DNDW EX
hji /.b G L G D0k<PRl mnkcS G o G S - B +0;9P ORp 4 ;<S G /.b q G F + O P ; G lsr + + L G -<P0S Pt3u+.-9+ L E vw+ L G -<P0S L P JKP q$x l i y L P J B +0D E /9O +zvw+ L G -<P S L P JjP qfx
lfr + + L G -<P S|{ ;9+ ; E /0+~} I Pย vw+ L G -<P0S L P JjP q$6ย lfr + + L G -<P0Sย ย + M + / L Eย vw+ L G -cP S L P JKP qย o.P0-9+ย l m 1ย S G o G S P0-<Pย 3u+.-9+ L E vj+ L G -<P S L P JjP qCb G M GuG F +0O P L P I L Pย ย ย I 1<W<P ] -<Pย S P I k0ย 0JjPย P O G L JjP 1`S P xNM G I W<4 1z-9+.D0+ I S + I +.FsE /.O + /a; G ;<S P Jย 4 L + I + 1zO + + O L + /9O E I E L JK+ 1ย S +0O E I = B V W9+ L E y JK+ O +Kl m 1ย S G o G S P -<P^3u+.-9+ L E<vj+ L G -<P S ย NG ;<S P J^G q _ m B p e,G F + O P ; G<19V L L + / E L J^E y S E IH=
\|QWHPOHU JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ GDรทร Wร OPDVร Gร รบร QGD ID]OD Doร NOD\ร Fร GHรทLOGLUOHUยด 0LOOHU YH 9ROPDQQ V ยถGHQ DNWDUDQ 'RรทDQ D J H V
g]HOOLNOH ยถOL \ร OODUGDQ EDรบOD\DUDN EXQD EHQ]HU VDSWDPDODU \DSร OPร รบ
YH GLNNDWOHU JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL ย ]HULQGH \RรทXQODรบPร รบWร U +DPPDGGH maliyetlerinden sonra en รถnemli maliyet unsurunun endirekt maliyetler haline
JHOGLรทL J|Uย OPย รบWย U 6FKPHQQHU V %X JHOLรบPHOHU ร รบร รทร QGD
Jย Qย Pย ] รบDUWODUร QD X\JXQ PRGHUQ PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPOHULQLQ EX Wย U
PDOL\HWOHUL EDรบDUร Oร YH GRรทUX ELU รบHNLOGH ย Uย QOHUH \ย NOHGLรทL RUDQGD NDEXO
J|UHFHรทL YXUJXODQPร รบWร U 'RรทDQ V
%DKVHGLOHQ JHOLรบPHOHUL EL]]DW \DรบD\DQ LรบOHWPHOHU X\JXODQDQ PDOL\HW
PXKDVHEHVL WDUDIร QGDQ VXQXODQ PDOL\HW ELOJLVLQLQ JHUoHN GXUXPX
\DQVร WPDGร รทร Qร
X\JXODPD
LoLQGH
J|UPย รบOHUGLU
8\JXODPDGDNL
EX
GHQH\LPOHULQGHQ GROD\ร GD V|]NRQXVX GHรทLรบLPH SDUDOHO \HQL PDOL\HWOHPH
WHNQLNOHULQLQ DUD\ร รบร LoLQH JLUPLรบOHUGLU %X LรบOHWPHOHULQ \DSWร รทร X\JXODPDODU
EXJย QNย JHOLรบPHOHUH ]HPLQ KD]ร UODPร รบWร U g]HOOLNOH ยถOL \ร OODUร Q EDรบร QGD
\DรบDQDQ Wย P EX VDQFร ODU $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQLQ $%& $FWLYLW\
%DVHG &RVWLQJ GRรทPDVร QD QHGHQ ROPXรบWXU 6LVWHPLQ RUWD\D oร Nร รบร QGD
LรบOHWPHOHUGHQ JHOHQ Eย \ย N รบLND\HWOHU URO R\QDPร รบ VLVWHPLQ WHRULVLQH
X\JXODPDODU \|Q YHUPLรบWLU 'RรทDQ V
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ *HOLรบLPL +HU QH NDGDU $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ JHOLรบLP Vย UHFL VRQ
\ร O LoHULVLQH Vร รทGร Uร ODELOVH GH VLVWHPLQ JHOLรบLP Vย UHFL JHOHQHNVHO VLVWHPLQ
HNVLNOLNOHULQLQ RUWD\D NRQGXรทX WDULKOHUGHNL oDOร รบPDODUD NDGDU GD J|Wย Uย OHELOLU
: - 9DWWHU WDULKOL <|QHWLP 0XKDVHEHVL NLWDEร QGD ED]ร
PDOL\HWOHULQ DNWLYLWH VHYL\HOHULQH EDรทOร RODUDN GHรทLรบLUNHQ ED]ร ODUร Qร Q GD EXQGDQ
HWNLOHQPHGLรทLQL VDSWDPร รบWร U $UGร QGDQ EX LNL Wย U PDOL\HWOHULQ ELUOLNWH HOH
DOร QDUDN RUWDODPDVร Qร Q EXOXQPDVร Qร Q VRQXoWD NDUPDNDUร รบร N ELU UDNDP RUWD\D
oร NDUGร รทร Qร EHOLUWPLรบWLU &RRSHU V
\ร Oร QGD 'UXFNHU PDOL\HWOHULQ ย UHWLP PLNWDUร LOH RUDQWร Oร RODUDN
ย Uย QOHUH GDรทร Wร OPDVร Qร Q \RO DoDFDรทร SUREOHPOHUH GLNNDW oHNPLรบWLU
0XKDVHEHFLOHULQ R Jย Qย Q รบDUWODUร QGD ILQDQVDO PXKDVHEHQLQ JHUHNOHULQL \HULQH
JHWLUPHN LoLQ PDOL\HWOHUL GDรทร WDELOHFHรทL WHN \ROXQ LรบOHP VD\ร Vร Qร HVDV DOPDN
yerine รผretim hacmini esas DOPDN ROGXรทXQX YXUJXODPร รบ DQFDN EXQXQ
\DQร OWร Fร VRQXoODUD VHEHS RODFDรทร Qร GD EHOLUWPLรบWLU 'UXFNHU V ยถGHQ
DNWDUDQ 'RรทDQ D J H V
/LWHUDWย UGH EX WHVSLWOHU \DSร Oร UNHQ ยถODUร Q VRQXQD GRรทUX
&DWHUSLOODU ILUPDVร |]HOOLNOH PDNLQH Dรทร UOร NOร E|Oย POHUGH GLUHNW LรบoLOLรทH GD\DOร
WHN \ย NOHPH RUDQร Qร NXOODQPDQร Q X\JXQ ROPDGร รทร QD NDUDU YHUPLรบWLU 2
WDULKOHUGH GLUHNW LรบoLOLNOH LOJLOL PDOL\HWOHU Dรทร UOร NOร ROPDVร QD UDรทPHQ GLรทHU
HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ GH |QHPOL ELU RUDQD VDKLS ROGXNODUร Qร J|UPย รบOHUGLU
)LUPD EX PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH GDKD GRรทUX \ย NOH\HELOPHN LoLQ ยณ0DFKLQH
%XUGHQ 8QLW 6\VWHPยด DGร Qร YHUGLNOHUL ELU VLVWHP JHOLรบWLUPLรบWLU %XQD J|UH
HQGLUHNW ย UHWLP PDOL\HWOHULQL PDNLQH NXOODQร Pร LOH GHรทLรบHQOHU YH GLUHNW LรบoLOLNOH
GHรทLรบHQOHU ROPDN ย ]HUH LNL JUXED D\ร UPร รบODUGร U &DWHUSLOODU ILUPDVร Qร Q R
WDULKOHUGH <|QHWLP .XUXOX %DรบNDQร RODQ :LOOLDP + )UDQNOLQ ย Uย Q PDOL\HWOHULQL ย UHWLP Vย UHFLQGH Wย NHWLOHQ EHOOL DNWLYLWHOHUH YH EXQODUร Q
PDOL\HWOHULQH GD\DQDUDN \DSWร NODUร KHVDSODPDODUร LON RODUDN ยณ$OORFDWLRQ RI
2YHUKHDG &RVWV $ 6KRUW &XWยด DGOร PDNDOHVLQGH DQODWPร รบWร U &DWHUSLOODU
ILUPDVร \ร OODU ER\XQFD PDOL\HW VLVWHPOHULQL ย UHWLP RUWDPODUร QGDNL JHOLรบPHOHUH
SDUDOHO RODUDN JHOLรบWLUPLรบ YH EXJย Q NHQGL $%&ยถQL NXUPXรบWXU -RQHV
V
Johnsonโ a gรถre bugรผnkย $%&ยถQLQ N|Nย ยถODUร Q EDรบร QGD *HQHUDO
(OHFWULF *( ILUPDVร QGD \DSร ODQ X\JXODPDODUD GD\DQPDNWDGร U ยณ)DDOL\HWVHO
0DOL\HW $QDOL]Lยด RODUDN DGODQGร Uร ODQ EX VLVWHP *(ยถGHNL ILQDQV YH PXKDVHEH
SHUVRQHOL WDUDIร QGDQ HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ \|QHWLPL LoLQ GDKD L\L ELOJL
VDรทODPD\D \|QHOLN JHOLรบWLULOPLรบWLU -RKQVRQยถร Q EHOLUWWLรทLQH J|UH \ร O |QFH LON
GHID EX ILUPDQร Q PXKDVHEHFLOHUL ยณDNWLYLWHยด NDYUDPร Qร PDOL\HWOHUH VHEHS RODQ
LรบOHUL DQDOL] HWPHN YH WDQร PODPDN LoLQ NXOODQPร รบODUGร U -RKQVRQ V
%X WDULKVHO JHOLรบPHOHUH EDNDUDN ED]ร \D]DUODU $%&ยถQLQ \HQL
ROPDGร รทร Qร \ร OODU |QFHVLQGH EX NDYUDP YH VLVWHPLQ YDU ROGXรทXQX LGGLD
HWPLรบOHUGLU %X GRรทUX ROPDNOD ELUOLNWH $%& \ร OODU ER\XQFD Eย \ย N |Ooย GH
GHรทLรบPLรบ YH ROJXQODรบPร รบWร U %X Doร GDQ EDNร OGร รทร QGD YH EXUD\D NDGDU
DQODWÕODQODU oHUoHYHVLQGH $%&¶QLQ JHoLUGL÷L GH÷LúLPL o NXúDN KDOLQGH incelemek mümkündür (Troxel ve Weber, 1990, s. 15). %LULQFL .XúDN $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL¶QLQ ELULQFL NXúDN G|QHPL
|QFHVLQL NDSVDPDNWDGÕU %X G|QHPGH PDOL\HW VLVWHPOHUL JHOHQHNVHO DQOD\ÕúD
VDKLSWLU YH HQGLUHNW UHWLP PDOL\HWOHULQLQ GD÷ÕWÕPÕQGD ELUNDo PDOL\HW HWNHQL V|]NRQXVXGXU %X VLVWHPOHUGH ³DNWLYLWH\H GD\DOÕ´ GD÷ÕWÕP |Oo OHUL
NXOODQÕOPDPÕúWÕU %X |Oo OHUL NXOODQDQ VLVWHPOHU JHOHQHNVHO VLVWHPOHULQ GDKD
NDUPDúÕN YH GDKD D\UÕQWÕOÕ úHNOL RODUDN J|U OP úW U %X G|QHPGH PDOL\HW
VLVWHPOHUL VWRN GH÷HUOHPH YH VDWÕúODUÕQ PDOL\HWLQL EHOLUOHPH JLEL ILQDQVDO
PXKDVHEH DPDFÕQD \|QHOLN RODUDN NXOODQÕOPÕúWÕU 6WDWHMLN DPDoODUOD NXOODQÕP
|Q SODQD oÕNPDPÕúWÕU
øNLQFL .XúDN øNLQFL NXúDN G|QHPL ¶OL \ÕOODUGD EDúODPÕúWÕU %X G|QHPGH DNWLYLWH\H
GD\DOÕ \DNODúÕPÕQ JHQHO |]HOOLNOHUL WDQÕPODQPÕú YH JHOHQHNVHO PDOL\HW
PXKDVHEHVL \|QWHPOHULQGHQ IDUNOÕOÕNODUÕ RUWD\D NRQPXúWXU %XQXQOD ELUOLNWH
DNWLYLWH\H GD\DOÕ VLVWHPOHU LoLQ |]HO ELU \DSÕ ROXúWXUXOPDPÕú X\JXODPDGDNL
VLVWHPOHU GR÷DO RODUDN RUWD\D oÕNPÕúWÕU øNLQFL NXúDNWDNL VLVWHPOHULQ GH
JHQHOOLNOH ILQDQVDO PXKDVHEH DPDFÕQD \|QHOLN ROGX÷X V|\OHQHELOLU ho QF .XúDN
$%&¶QLQ J Q P ]GH JHOGL÷L QRNWD o QF NXúDNWD \HU DOPDNWDGÕU
%XJ Q DUWÕN $%&¶QLQ DPDoODUÕ YH VLVWHPOHUL JHOLúWLUPH\H \|QHOLN \DNODúÕPODUÕ
|]HO RODUDN WDVDUODQPÕú GXUXPGDGÕU 'ROD\ÕVÕ\OD JHOHQHNVHO PDOL\HWOHPH LOH
DNWLYLWH\H GD\DOÕ VLVWHPOHU DUDVÕQGDNL IDUNODU J Q P ]GH GDKD QHW RODUDN
RUWD\D NRQPXú YH EX IDUN GDKD L\L DQODúÕOPÕúWÕU øNLQFL NXúDNWDQ o QF
NXúD÷D JHoHUNHQ HQ E \ N GH÷LúLP PDOL\HW ELOJLOHULQLQ NXOODQÕP DPDFÕQÕQ
JHQLúOHPHVLGLU $%&¶QLQ VWUDWHMLN DPDoODUD GD KL]PHW HGHFH÷L \|QHWLPLQ
NDUDU DOPDVÕQD \DUGÕPFÕ ELU DUDo ROPDVÕ JHUHNWL÷L DQODúÕOPÕúWÕU
vw+ L G -<P0SCP0S 1cP / GN_ k94 ;<S O I G o.P I ewb P L P /.P 1c;9P L ; G ;<S P JjO P 1.G O +05 E SHE J + /.+ U<S + I E /0+ 1<+ I y E L E 1ab P L JjP 1 S P 4 L V X 6 G L P I O P
+0-0I E /9S E L + I E -0L +K+ W E 19L + /0+ k9+ 1 SHE I _ B 1 D = B L 0J d = = ef=
*ย Qย Pย ]GH $%& |]HOOLNOH ย Uย Q PDOL\HW ELOJLVLQLQ GRรทUXOXรทXQX
DUWWร UPD\D \|QHOLN RODUDN JHOLรบWLULOPLรบWLU *HOHQHNVHO VLVWHPLQ SUREOHPOHUL oRรทX
NLรบLQLQ IDUNร QGD ROGXรทX YH NRQXรบWXรทX SUREOHPOHU ROPDVร QD UDรทPHQ ยถOHUH
NDGDU EX NRQXGD ID]OD ELU รบH\ \DSร OPDPร รบWร U %X SUREOHPH HQ X\JXQ o|]ย P olarak sunulan ABC, sonunda Harward Business School profesรถrlerinden
5RELQ &RRSHU WDUDIร QGDQ ELU VLVWHP KDOLQH JHWLULOPLรบWLU &RRSHUยถร QGD LIDGH
HWWLรทL JLEL $%& ยถOHULQ EDรบร QGD 6FKUDGHU %HOORZV -RKQ 'HHUH 8QLRQ
3DFLILF &DWHUSLOODU YH +HZOHWW 3DFNDUG JLEL ELUNDo ILUPDGD JHOLรบWLULOPLรบWLU %X
ILUPDODUGD $%&ยถQLQ RUWD\D oร NPDVร QD VHEHS RODQ DVร O XQVXU IL\DWODPD YH
ย Uย QOH LOJLOL NDUDUODUร Q DOร QPDVร QD \DUGร PFร RODFDN GDKD L\L ELU ย Uย Q ELOJLVLQH
XODรบPD oDEDODUร Gร U 'RรทDQ V -RKQ
7DULKVHO JHOLรบLPL LoLQGH $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HWOHPH DGร LON GHID 'HHUH
ILUPDVร
WDUDIร QGDQ
NXOODQร OPร รบWร U
1LWHNLP
VLVWHPLQ
JHOLรบWLULOPHVLQGH &RRSHU LOH ELUOLNWH oDOร รบDQ YH EX NRQX\D |QHPOL NDWNร ODUร RODQ
5REHUW 6 .DSODQ GD EX LVPL NHQGLOHULQLQ EXOPDGร รทร Qร -RKQ 'HHUH ILUPDVร
WDUDIร QGDQ NXOODQร OGร รทร Qร EHOLUWPHNWHGLU $\Uร FD EX VLVWHPLQ KHUKDQJL ELU
DNDGHPLN NLรบL WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOPHGLรทL GH YXUJXODQPDNWDGร U .DSODQยถD J|UH
EX VLVWHP ELUNDo ILUPD WDUDIร QGDQ ELUELUOHULQGHQ KDEHUVL] RODUDN JHOLรบWLULOPLรบWLU
.DSODQ NHQGLOHULQLQ NDWNร ODUร Qร LVH รบ|\OH WDQร PODPDNWDGร U ยณEL]LP UROย Pย ] EX
\HQLOLNoL X\JXODPDODUร RUWD\D oร NDUWPDN YH Wย P EX X\JXODPDODUร Q DOWร QGD
\DWDQ WHRUL\L DQODPDN YH WDQร PODPDNWร ยด .DSODQ V &RRSHU YH
.DSODQ EL]]DW LQFHOHGLNOHUL LรบOHWPHOHUGHNL X\JXODPDODUGDQ KDUHNHWOH VLVWHPLQ
WHRULN WHPHOOHULQL DWPร รบODUGร U $%&ยถQLQ OLWHUDWย UH JHoPHVL LON GHID \ร Oร QGD
+DUZDUG %XVLQHVV 6FKRRO WDUDIร QGDQ KD]ร UODQDQ |UQHN ROD\ODU GL]LVL\OH
ROXรบPXรบWXU .DSODQ V \ร Oร QGD LVH EX NRQXGD LON PDNDOH
\D\ร QODQPร รบWร U &RRSHU V
$%& JHOHQHNVHO ยณHQGLUHNW PDOL\HW GDรทร Wร Pยด Vย UHFLQGHNL VLVWHPDWLN
KDWDODU \HULQH VHEHS VRQXo LOLรบNLVLQH GD\DQDQ ELU PDOL\HWOHPH JHWLUPHNWHGLU Cooper ve Kaplanโ a gรถre ABC, รผretim, destek aktiviteleri ve รผrรผn maliyetleri
KDNNร QGD GDKD GRรทUX ELOJL VDรทODPDN ย ]HUH WDVDUODQPร รบWร U %|\OHFH $%&
LรบOHWPH NkUOร Oร รทร Qร HQ ID]OD DUWWร UDFDN ย Uย QOHU YH Vย UHoOHU NRQXVXQGD \|QHWLPH
LSXoODUร YHULU NDUDU DOPD\ร SODQODPD YH NRQWUROย NROD\ODรบWร Uร U &RRSHU YH
.DSODQ V
7XUQH\¶H J|UH $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL WHPHO RODUDN HQGLUHNW
PDOL\HWOHULQ WHVELWLQH YH NRQWURO QH \|QHOLN ELU VLVWHP RODUDN G ú Q OP úW
=DPDQ LoHULVLQGH GDKD JHQLú NDSVDPOÕ ELU VLVWHP KDOLQH JHOPLúWLU 7XUQH\
V
*HOHQHNVHO VLVWHPOHULQ \HWHUVL]OL÷LQH EHONL GH ELU WHSNL RODUDN GR÷DQ
$%& \DSÕODQ X\JXODPDODUÕQ ROXPOX VRQXo YHUPHVL\OH GDKD GD DQODPOÕ KDOH
JHOPLúWLU %X JHOLúPH PDOL\HW \|QHWLPLQGH |QHPOL ELU G|Q P QRNWDVÕ RODUDN
J|U OP úW U &RRSHU YH .DSODQ V $\UÕFD $%&¶QLQ RUWD\D
oÕNÕúÕQÕQ WDP ]DPDQÕQGD ROGX÷X NDEXO HGLOPHNWHGLU d QN KÕ]OÕ WHNQRORMLN
JHOLúPH YH JOREDO UHNDEHW GR÷UX PDOL\HW ELOJLVLQH RODQ LKWL\DFÕ DUWWÕUPÕúWÕU
7XUQH\ V
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7HPHO .DYUDPODUÕ $NWLYLWH )DDOL\HW .DYUDPÕ $%& WHPHO RODUDN LúOHWPH LoLQGH \DSÕODQ DNWLYLWHOHUL DOPDNWD YH
VLVWHPL EX NDYUDP ]HULQH NXUPDNWDGÕU %X QHGHQOH EX VLVWHPLQ DQODúÕOPDVÕ
DNWLYLWH NDYUDPÕQÕQ DQODúÕOPDVÕ\OD RUDQWÕOÕGÕU $NWLYLWHOHU KHP Uetim sürecini
KHP GH UHWLP V UHFLQL GHVWHNOH\HQ ELQOHUFH H\OHPL NDSVD\DFDN úHNLOGH oRN
JHQLú DQODPGD WDQÕPODQPDNWDGÕU ùDNUDN V %X NDYUDPOD LOJLOL
oHúLWOL \D]DUODUÕQ WDQÕPODUÕ ú|\OH OLVWHOHQHELOLU
$NWLYLWH ³KHUKDQJL ELU |UJ W YH\D NLúL WDUDIÕQGDQ V UG U OHQ LúOHULQ
E W Q G U´ .RKOHU V ¶GHQ DNWDUDQ 'R÷DQ V &RPSXWHU
$LGHG 0DQXIDFWXULQJ ,QWHUQDWLRQDO &$0 , LVH DNWLYLWH\L ³LúOHWPHQLQ DPDoODUÕ
GR÷UXOWXVXQGD LúOHWPH LoLQGHNL NLúL YH\D JUXSODU WDUDIÕQGDQ JHUoHNOHúWLULOHQ YH
WHNUDU HGLOHQ LúOHU´ RODUDN WDQÕPODPÕúWÕU %HUOLQHU YH %ULPVRQ D J H V
(UGR÷DQ¶D J|UH DNWLYLWH ELU IRQNVL\RQXQ DPDoODUÕQÕ YH KHGHIOHULQL
EDúDUDELOPHN LoLQ \HULQH JHWLULOPHVL JHUHNOL RODQ H\OHPOHUGLU (UGR÷DQ
V ùDNUDN LVH DNWLYLWH\L ³ELU oDOÕúPD\Õ RUWD\D oÕNDUDQ V UHo YH\D LúOHPOHU
E W Q ´ RODUDN WDQÕPODPÕúWÕU ùDNUDN V
Brimson’a göre, aktiviteler, maliyet yönetim sistemlerinin temelini
ROXúWXUXUODU 'ROD\ÕVÕ\OD ELU DNWLYLWH LúOHWPH DPDoODUÕQD XODúPDN LoLQ ELU
LรบOHWPHQLQ ]DPDQ YH ND\QDNODUร Qร NXOODQร P รบHNOLQL J|VWHULU $NWLYLWHOHU ELU oร NWร elde etmek iรงin kaynak tรผketen sรผreรงlerdir. Bir aktivitenin temel fonksiyonu,
WHPHO ย UHWLP ND\QDNODUร Qร oร NWร ODUD G|Qย รบWย UPHNWLU %ULPVRQ V
'LรทHU ELU WDQร PD J|UH DNWLYLWHOHU ELU LรบH VHEHS RODQ YH E|\OHFH ND\QDN
Wย NHWHQ Vย UHoOHU \D GD LรบOHPOHUGLU :DOO YH GLรทHUOHUL V
%X WDQร PODUร Q \DQร Vร UD $%& LoLQ JHQHO DNWLYLWH WDQร PODUร GD
\DSร OPDNWDGร U $%& LoLQ KD]ร UODQDQ ELU V|]Oย NWH 5DIILVK YH 7XUQH\
V DNWLYLWH |QFH JHQHO RODUDN ยณELU |UJย W LoLQGH \DSร ODQ Lรบยด RODUDN
WDQร PODQPDNWD GDKD VRQUD $%& Doร Vร QGDQ รบ|\OH ELU WDQร P JHWLULOPHNWHGLU
ยณ$NWLYLWH $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HWOHPH DPDFร QD X\JXQ ROPDN ย ]HUH ELU |UJย W
LoLQGH \DSร ODQ KDUHNHWOHU Eย Wย Qย Gย Uยด %X WDQร P |QFHOLNOH DNWLYLWHOHULQ ELU
KDUHNHWOHU Eย Wย Qย ROGXรทXQX YXUJXODUNHQ EX Eย Wย QOย รทย Q $%& LoLQ DQODPOร olan seviyesini kabul etmektedir. Bu nokta gerรงekten รถnemlidir. ร รผnkรผ,
PDOL\HWOHPH Doร Vร QGDQ NXOODQร ODELOLU RODQ QRNWD\D NDGDU KDUHNHWOHU WHN EDรบร QD
ELU DQODP LIDGH HWPH] %XQODU DQFDN ELU DUD\D JHOHUHN DQODPOร ELU Eย Wย Q
ROXรบWXUGXรทX ]DPDQ ELU DNWLYLWH RODUDN J|Uย OPHNWHGLU %X EDNร รบ Doร Vร D\Qร
]DPDQGD DNWLYLWH NDYUDPร QD ELU HVQHNOLN JHWLUPHNOH IDUNOร LรบOHWPHOHU LoLQ IDUNOร
DNWLYLWHOHU WDQร PODPD LPNDQร RUWD\D oร NDUPDNWDGร U %X GD LรบOHWPHOHULQ QH
NDGDU GHWD\Oร DNWLYLWH ELOJLVLQH LKWL\Do GX\GXรทXQD EDรทOร Gร U $\Uร FD EX IDUNOร Oร N
KHU LรบOHWPHQLQ WHNQRORMLVL Eย \ย NOย รทย YH LรบOHWPHFLOLN DQOD\ร รบร LOH GH LOJLOLGLU
7XUQH\ D J H V
%X WDQร PODU KHP DNWLYLWH NDYUDPร Qร JHQHO RODUDN WDQร PODPDNWD KHP
GH $%&ยถQLQ EX NDYUDPD \ย NOHGLรทL DQODP KDNNร QGD ILNLU YHUPHNWHGLU %X
WDQร PODUร Q RUWDN QRNWDVร DNWLYLWHQLQ ยณND\QDN Wย NHWHQยด \|Qย Gย U 'LรทHU ELU
GH\LรบOH \DSร ODQ KHUKDQJL ELU LรบoLOLN YH\D LรบOHP LรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Wย NHWWLรทL
LoLQ DNWLYLWH RODUDN J|Uย OPHNWHGLU %X QRNWD $%&ยถGHNL DNWLYLWH NDYUDPร Qร Q
WHPHOLGLU
%X WDQร PODUGDQ KDUHNHWOH DNWLYLWH JHQHO RODUDN รบ|\OH WDQร PODQDELOLU
$NWLYLWH LรบOHWPH DPDoODUร QD XODรบPDN LoLQ \DSร ODQ LรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Wย NHWHQ
YH PDOL\HW GRรทXUDQ KHU Wย UOย HWPHQGLU 'RรทDQ V
$NWLYLWHOHU GHรทHU \DUDWDQ YDOXH DGGHG YH GHรทHU \DUDWPD\DQ QRQ
YDOXH DGGHG DNWLYLWHOHU RODUDN LNL\H D\Uร ODELOLU 1HHGOHV YH GLรทHUOHUL
V ยถWHQ DNWDUDQ %ย \ย NรบDOYDUFร V 'HรทHU \DUDWDQ DNWLYLWHOHU
ย Uย Q YH\D KL]PHW NRQXVXQGD Wย NHWLFL LKWL\DoODUร Qร Q WDWPLQLQL VDรทOD\DQ
DNWLYLWHOHUGLU 'HรทHU \DUDWPD\DQ DNWLYLWHOHU LVH ย Uย Q YH\D KL]PHWLQ SD]DU
GHรทHULQL DUWWร UPD\DQ DNWLYLWHOHUGLU %LU LรบOHWPHGH NXOODQร ODQ DNWLYLWHOHULQ GHWD\ร
R RUJDQL]DV\RQGD NXOODQร ODQ WHNQRORML\H LรบOHWPHQLQ Eย \ย NOย รทย QH YH yรถneticilerin maliyet verilerinden beklentilerine gรถre EHOLUOHQLU $NWLYLWHOHU DNWLYLWHQLQ \DSร Vร QD J|UH RSHUDV\RQHO ELULQFLO YH\D
GHVWHN DNWLYLWHOHU RODUDN GD LNL\H D\Uร ODELOLU 2SHUDV\RQHO DNWLYLWHOHU LรบOHWPH
LoHULVLQGH ELU ELULPLQ \D GD ELU E|Oย Pย Q DPDFร QD GRรทUXGDQ NDWNร GD EXOXQDQ
DNWLYLWHOHUGLU 'HVWHN DNWLYLWHOHU LVH RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHUL GHVWHNOH\HQ
DNWLYLWHOHUGLU %X DNWLYLWHOHU RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHULQ HWNLQ ELU รบHNLOGH \HULQH
JHWLULOHELOPHVL LoLQ \DUGร PFร ROPDNWDGร UODU %X DNWLYLWHOHUL RSHUDV\RQHO
DNWLYLWHOHU Wย NHWLU %ย \ย NรบDOYDUFร V )RQNVL\RQ .DYUDPร รบH\OHUL
$NWLYLWH NDYUDPร ยณIRQNVL\RQยด NDYUDPร QD EHQ]HPHNOH ELUOLNWH IDUNOร LIDGH
HGHU
)RQNVL\RQ
JHQHO
RODUDN
LรบOHWPH
DPDoODUร Qร
JHUoHNOHรบWLUPH\H \|QHOLN DNWLYLWH JUXEXGXU 'ROD\ร Vร \OD IRQNVL\RQ DNWLYLWH\H
J|UH GDKD ย VW VHYL\HGH YH GDKD JHQLรบ NDSVDPOร ELU NDYUDPGร U %HUOLQHU YH
%ULPVRQ D J H V
)RQNVL\RQ D\Qร DPDo LoLQ JHUoHNOHรบWLULOHQ DNWLYLWHOHULQ WRSODPร Gร U %LU
RUJDQL]DV\RQ \DSร Vร LoLQGH LรบOHULQ \|QHWLPLQL VDรทOD\DQ IDUNOร J|UHY DODQODUร Qร
WHPVLO HGHU %X J|UHY DODQODUร oHรบLWOL LรบOHWPHOHU LWLEDUL\OH IDUNOร \DSร ODUGD
ROXรบWXUXOXS WDQร PODQDELOLUOHU gUQHรทLQ GHSDUWPDQ PDOL\HW PHUNH]L PDOL\HW
KDYX]X \D GD VRUXPOXOXN PHUNH]OHUL JLEL รนDNUDN V
รธรบOHWPHOHU JHQHOOLNOH IRQNVL\RQHO RODUDN RUJDQL]H HGLOLUOHU $QFDN EXQD
UDรทPHQ ELU IRQNVL\RQOD LOJLOL DNWLYLWHOHULQ WDPDPร EX IRQNVL\RQGDQ VRUXPOX
|UJย WVHO ELULPGHQ oRN GDKD JHQLรบWLU gUQHรทLQ NDOLWH GHSDUWPDQร NDOLWH
DNWLYLWHOHULQGHQ VRUXPOX E|Oย PGย U )DNDW NDOLWH LOH LOJLOL ย Uย Q WDVDUร Pร LoLQ
NDOLWH SODQODPD NDOLWH NRQWURO \HQLGHQ LรบOHPH Pย รบWHUL KL]PHWOHUL JLEL ELU oRN
DNWLYLWH GLรทHU GHSDUWPDQODUGD JHUoHNOHรบLU %ULPVRQ D J H V
$%& PHYFXW ELU muhasebe sistemi iรงin gerekli uygun seviyede
GHWD\D VDKLS ROGXNODUร LoLQ IRQNVL\RQODU YH\D J|UHYOHU \HULQH DNWLYLWHOHUL WHPHO
DOPร รบWร U 'RรทUX L]OHQHELOLUOLN Doร Vร QGDQ IRQNVL\RQ VHYL\HVL oRN JOREDO J|UHY
VHYL\HVL LVH NRQWURO EDNร Pร QGDQ oRN Nย oย N ELU GHWD\Gร U %HUOLQHU YH %ULPVRQ
D J H V
$NWLYLWH 6ร Qร IODPDVร $%& KDUHNHW QRNWDVร RODUDN LรบOHWPHGH \DSร ODQ DNWLYLWHOHUL HVDV
DOร UNHQ JHOHQHNVHO ROPD\DQ ELU \DNODรบร POD PDOL\HWOHUL EX DNWLYLWHOHULQ
GRรทXUGXรทXQX NDEXO HWPHNWHGLU 2 KDOGH DNWLYLWHOHULQ EHOLUOHQPHVL PDOL\HWOHULQ
WHVELWLQGH |QHPOL ELU DGร P RODFDNWร U %X DPDoOD $%& ย Uย Q PDOL\HWOHPH
Doร Vร QGDQ DNWLYLWHOHUL GHรทLรบLN VHYL\HOHUGH Vร Qร IODPD\D WDEL WXWPXรบWXU %X
Vร Qร IODPD ย Uย Q PDOL\HWOHULQL L]OHPHGH $%& LoLQ WHPHO ROPDNWDGร U
ร rรผn maliyetlerini L]OHPHGH JHOHQHNVHO EDNร รบD J|UH |QHPOL ELU
IDUNOร Oร รทร \DNDODPร รบ RODQ $%& ELU oร NWร HOGH HGHELOPHN LoLQ \DSร ODQ DNWLYLWHOHUL
DรบDรทร GDNL ยณKL\HUDUรบLN Vร Qร IODPDยด LOH Doร NODPD\D oDOร รบร U &RRSHU V %LULP 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU 8QLW /HYHO $FWLYLWLHV 3DUWL *UXS 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU %DWFK /HYHO $FWLYLWLHV ร rรผn Seviyesi Aktiviteler ( Product /HYHO $FWLYLWLHV 7HVLV 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU )DFLOLW\ /HYHO $FWLYLWLHV %LULP 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU
Bu aktiviteler, bir birim รผrรผnรผn รผretilmesi nedeniyle RUWD\D oร NDQ
DNWLYLWHOHUGLU 'LรทHU ELU GH\LPOH QH ]DPDQ ELU ELULP ย Uย Q HOGH HWPHN
LVWHQL\RUVD \DSร OPDVร JHUHNHQ DNWLYLWHOHUGLU %XQODU KHU ELU ELULP LoLQ \DSร Oร UODU
&RRSHU YH 'LรทHUOHUL D J H V
3DUWL 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU Bir parti รผreWLPL V|]NRQXVX ROGXรทXQGD \DSร ODQ DNWLYLWHOHUGLU %X
DNWLYLWHOHUH ELU ย Uย Q oHรบLGLQLQ SDUWL KDOLQGH ย UHWLPL V|]NRQXVX ROGXรทXQGD
LKWL\Do GX\XOXU 3DUWL VHYL\HVL DNWLYLWHOHU SDUWL ย UHWLPLQH EDรทOร ROPDNOD ELUOLNWH
SDUWLGHNL ELULPOHULQ VD\ร Vร QGDQ EDรทร PVร ]Gร U 'ROD\ร Vร \OD EX Wย U DNWLYLWHOHULQ
PDOL\HWL GH ย UHWLOHQ ELULPOHULQ PLNWDUร QGDQ EDรทร PVร ]Gร U %X QHGHQOH SDUWL seviyesi maliyetler, bir partide รผretilen tรผm birimler iรงin ortak maliyetlerdir. Bir
PDNLQHQLQ KD]ร UODQPDVร YH\D ELU JUXS SDUoDQร Q VLSDULรบ HGLOPHVL EX aktivitelere รถrnek olarak gรถsterilebilir (Cooper, 1990, s. 6). hUย Q 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU hUย Q VHYL\HVL DNWLYLWHOHUL ย UHWLP KDWODUร QGDNL ย Uย Q oHรบLWOLOLรทLQH EDรทOร
RODUDN \DSร ODQ DNWLYLWHOHUGLU %X DNWLYLWHOHUH LKWL\Do GX\XOPDVร Qร Q VHEHEL IDUNOร
ย Uย Q Wย UOHULQLQ ย UHWLPLQL VDรทODPDNWร U hUย Q VHYL\HVL DNWLYLWHOHUL ย UHWLPLQ
GHYDPร Qร VDรทOD\DQ ย UHWLPH GHVWHN YHUHQ DNWLYLWHOHUGLU gUQHN RODUDN ELOJL
DNร รบร Qร Q VDรทODQPDVร ย Uย QOHULQ ย UHWLPLQL NROD\ODรบWร UPD\D YH\D Kร ]ODQGร UPD\D
\|QHOLN oDOร รบPDODU WHNQLN GHรทLรบLNOLN LVWHNOHULQLQ \HULQH JHWLULOPHVL YH |]HO
WHVWOHULQ JHOLรบWLULOPHVL YHULOHELOLU %X DNWLYLWHOHU ELOJL LรบOHP YH Pย KHQGLVOLN
KL]PHWOHULQH EDรทOร ย Uย Q JHOLรบWLUPH ย Uย Q WDVDUร Pร JLEL DNWLYLWHOHUGLU &RRSHU
YH GLรทHUOHUL D J H V &RRSHU V %X DNWLYLWHOHU ELULP YH SDUWL
VD\ร Vร QGDQ EDรทร PVร ]Gร UODU dย QNย ELU ย Uย Q Wย Uย Qย Q Eย Wย Qย LoLQ \DSร Oร UODU YH R
ย Uย Qย Q ย UHWLP PLNWDUร QGDQ HWNLOHQPH]OHU %X Wย U DNWLYLWHOHU DQFDN LรบOHWPHGH
ย UHWLOHQ ย Uย Q oHรบLGLQLQ VD\ร Vร QD EDรทOร RODUDN GHรทLรบLUOHU %X VHEHple, รผrรผn
VHYL\HVL DNWLYLWHOHUL ย Uย Q oHรบLGL VD\ร Vร ID]OD RODQ LรบOHWPHOHUGH GDKD ID]ODGร U
&RRSHU YH .DSODQ D J H V
ร rรผn seviyesi aktivitelerin maliyetleri, tek tek รผrรผnlere yรผklenebilir,
IDNDW PDOL\HWOHU ย UHWLOHQ KHU ย Uย Qย Q PLNWDUร QGDQ YH\D SDUWL VD\ร Vร QGDQ
EDรทร PVร ]Gร U %X PDOL\HWOHU ELU ย Uย Qย Q ย UHWLPL \DSร OPDVD ELOH G|QHP ER\XQFD
RUWD\D oร NDELOLU &RRSHU YH GLรทHUOHUL D J H V 7HVLV 6HYL\HVL $NWLYLWHOHU
Aktivite zincirinin en รผst seviyesi, tesis seviyesi aktiviteleridir. Bu
DNWLYLWHOHU WHVLV VHYL\HVLQGH RODQ YH GDKD ]L\DGH GHVWHN KL]PHWL QLWHOLรทLQGHNL aktivitelerdir. ร retilecek รผrรผn veya hizmetin elde edilmesi iรงin bu aktivitelere
LKWL\Do YDUGร U gUQHรทLQ WHVLVOHULQ D\Gร QODWร OPDVร WHPL]OHQPHVL YH Jย YHQOLรทLQLQ
VDรทODQPDVร LรบOHWPH \|QHWLPL EDNร P RQDUร P JLEL JHQHO KL]PHWOHU WHVLV
VHYL\HVLQGH \DSร ODQ DNWLYLWHOHUGLU %X DNWLYLWHOHU GDKD oRN \|QHWVHO QLWHOLNOL
ROGXNODUร QGDQ ย UHWLOHQ ย Uย Q YH\D KL]PHW PLNWDUร QGDQ EDรทร PVร ]Gร UODU &RRSHU
ve Kaplan, a.g.e., s. 271). Bu aktiviteler üretilen tüm maliyetler için ortak
DNWLYLWHOHU ROGX÷XQGDQ EXQODUÕQ PDOL\HWOHUL GH RUWDN PDOL\HWOHUGLU 'R÷DQ
V
øON o VHYL\HGH JHUoHNOHúHQ \DQL ELULP SDUWL YH U Q VHYL\HOHULQGHNL
DNWLYLWHOHULQ RUWDN |]HOOL÷L EXQODUÕQ UHWLPOH U QOH GR÷UXGDQ LOLúNLOL ROPDVÕGÕU 'ROD\ÕVÕ\OD EXQODUD ³ UHWLP VHYL\HVL DNWLYLWHOHU´ GH GL\HELOLUL] %X
o GÕúÕQGD NDODQ IDNDW IDEULND\OD LOJLOL RODQ W P PDOL\HWOHU WHVLV VHYL\HVL
DNWLYLWH JUXEXQX ROXúWXUXU
ùHNLO WH DNWLYLWH VHYL\HOHUL YH EXQODUOD LOJLOL ED]Õ PDOL\HW XQVXUODUÕ
J|VWHULOPLúWLU &RRSHU YH .DSODQ V 'R÷DQ V gNHU
V
¶j·£¸ ·£¹ ºC»$· ¼ ½ ¾Z¿^À£¹ ½ Á · ¼¬¹ ·£»¬½ Âjà ¼¬½ Ä£½ ¼f·£¹ ·£» ÅnÆ Ç Æ È ÉnÊ Ë0Ì Í,Æ Î Ï Ì
Ó Ç Ê,Î ÉnÊ Ë0Ì Í Æ Î Ï Ì
ÇHÒ Æ É Ê Ë0Ð£Ì Ñ Í Æ Î Ï Ì
H 0 < c < < 9¡ H 0 ` .¡n ¢£ ¡ -P ¤ 0arti ¦ ¥ ¦ ¥ D¤ üzeyinde
Ì Õ,Æ Õ É Ê Ô Ë0Ì Í Æ Î Ï Ì
-G 9§cüvenlik § ® 0 c ¡ s¯ §9 ¥ ¡ °` ¢ ±³² . c¥ ¡n
H ´ c . µ H 0 c ¢,¡ ¦ ¥ §c¡n 9 0
H¨, ©9 ªu 0 «¬¥ ¡n
-Ü rün G rubu T estleri
ùHNLO $NWLYLWH ' ]H\OHUL YH gUQHNOHUL
*,+.-0/0+ 1029p 4 4 X.P I0o.P^*,+ X L + / 6 7<8 8 7 6<; = 79 0d x03u4 5 + / 6 7<8 80: 6c; =9Ö 8 x9×C1cP IH6<d \ \ 6c; =c \ %X KL\HUDUúL DNWLYLWHOHUOH EX DNWLYLWHOHULQ W NHWWL÷L ND\QDNODU
DUDVÕQGDNL LOLúNL KDNNÕQGD LúOHWPH \|QHWLPLQH \DSÕVDO ELU \RO oL]PHNWHGLU %X
\DSÕ GLUHNW LúoLOLN GLUHNW KDPPDGH YH HOHNWULN JLEL ELULP VHYL\HVLQGH W NHWLOHQ
ND\QDN PDOL\HWOHULQL
parti
veya
tesis
seviyesinde
tüketilen
kaynak
PDOL\HWOHULQGHQ D\ร UGHGLOPHVL Doร Vร QGDQ \|QHWLFLOHULQ LKWL\Do GX\GXรทX ELU
KL\HUDUรบLN \DSร Gร U &RRSHU YH .DSODQ V
*|Uย OGย รทย JLEL GLUHNW LรบoLOLN GLUHNW KDPPDGGH YH HQHUML PDOL\HWOHUL
ELULP VHYL\HVLQGH RUWD\D oร NDQ YH ย UHWLOHQ ELULP VD\ร Vร QD EDรทOร RODUDN GHรทLรบHQ
PDOL\HWOHUGLU +D]ร UOร N PDO]HPH WDรบร PD SDUoDODUร Q PXD\HQHVL JLEL DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWL LVH ELULPOHUGHQ ROXรบDQ ELU JUXS YH\D ELU SDUWL LOH LOJLOL
maliyetlerdir. Tรผm bu maliyetleri bLULP ED]Oร GDรทร WPDN \DQOร รบ VRQXoODUD QHGHQ
ROXU 3DUWL YH ย Uย Q VHYL\HVL DNWLYLWHOHU ย UHWLOHQ ELULP VD\ร Vร QD E|Oย QGย รทย
]DPDQ PDOL\HWOHULQ ELULP VD\ร Vร QD EDรทOร RODUDN GHรทLรบWLรทL NDEXO HGLOPLรบ
ROPDNWDGร U 2\VD SDUWL YH ย Uย Q VHYL\HVL DNWLYLWHOHU WDUDIร QGDQ Wย NHWLOHQ
ND\QDNODU ELULP VHYL\HVLQGH GHรทLรบPH]OHU YH ELULP VHYL\HVLQGH NRQWURO
HGLOHPH]OHU 3DUWL VHYL\HVL PDOL\HWOHU SDUWL VD\ร Vร QD EDรทOร RODUDN DUWDU YH\D
D]DOร U SDUWLGHNL ELULP VD\ร Vร QD EDรทOร GHรทLOGLU %HQ]HU GXUXP ย Uย Q VHYL\HVL
maliyetler iรงin de geรงeUOLGLU hUย Q VHYL\HVL PDOL\HWOHU IDUNOร ย Uย Q WLSOHULQLQ
VD\ร Vร QD EDรทOร Gร U .Do ELULPLQ YH\D NDo SDUWLQLQ ย UHWLOGLรทL |QHPOL GHรทLOGLU 3DUWL ve รผrรผn seviyesi maliyetler, ancak parti ve รผrรผn seviyesi aktivitelerin gรถzden geรงirilmesi ile kontrol edilebilir (CRRSHU YH .DSODQ V 0DOL\HW (WNHQL &RVW 'ULYHU 0DOL\HW HWNHQL ELU LรบLQ \D GD DNWLYLWHQLQ PDOL\HWLQLQ EHOLUOHQPHVLQGH
NXOODQร ODQ |Ooย RODUDN WDQร PODQDELOLU 0DOL\HW HWNHQL EHOOL ELU DNWLYLWHQLQ
NDUHNWHULVWLN |]HOOLรทLQL WDรบร U 7HNUDUODQPDVร KDOLQGH R DNWLYLWHQLQ PDOL\HWL R
RUDQGD DUWDU .ร VDFD PDOL\HW HWNHQL DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ HOGH HGLOPHVLQGH
NXOODQร ODQ YH EHOOL ELU DNWLYLWH\H |]Jย |Ooย Gย U gNHU V
0DOL\HW HWNHQL &RVW 'ULYHU NDYUDPร PDOL\HW PXKDVHEHVL OLWHUDWย Uย QH
$%& LOH ELUOLNWH JLUHQ ELU NDYUDPGร U รธON GHID &RRSHU WDUDIร QGDQ JHOHQHNVHO
VLVWHPGHNL GDรทร Wร P DQDKWDUร \HULQH NXOODQร OPร รบWร U &RRSHU V
0DOL\HW HWNHQL V|]Oย N DQODPร RODUDN ยณELU PDOL\HWLQ RUWD\D oร NPDVร QD
neden olan faktรถrdรผrโ (Institute of ManagePHQW $FFRXQWDQWV V
<DQL ELU DNWLYLWH |Ooย Vย Gย U $%& Doร Vร QGDQ GD V|]Oย N DQODPร RODUDN PDOL\HW
HWNHQL ยณDNWLYLWHQLQ PDOL\HWLQGH ELU GHรทLรบPH\H VHEHS RODQ KHUKDQJL ELU
IDNW|UGย Uยด 5DIILVK YH 7XUQH\ D J P V 'LรทHU ELU WDQร PD J|UH PDOL\HW
HWNHQL ยณLรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Q Wย NHWLOPHVL\OH VRQXoODQDQ YH ELU DNWLYLWH\OH LOJLVL
RODQ KHUKDQJL ELU ROD\Gร Uยด %DEDG YH %DODFKDQGUDQ V
0DOL\HWOHU \DSร ODQ ELU DNWLYLWH VRQXFX RUWD\D oร NPDNWDGร U %X
DNWLYLWHQLQ \DSร OPDVร LรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Q Wย NHWLOPHVLQH QHGHQ ROPDNWDGร U O halde bu aktivitelerin belli bir รถlรงรผ ile ifade edilmesi gerekmektedir. Maliyet
HWNHQL ELU oHรบLW DNWLYLWH |Ooย Vย ROPDNWDGร U *HUoHNOHรบWLULOHQ DNWLYLWH\L WHPVLO
HGHQ |Ooย EHOLUOH\LFL ELU IDNW|UGย U 'LรทHU ELU LIDGH\OH PDOLyet etkenleri, รผrรผnler
YH\D GLรทHU PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร WDUDIร QGDQ WDOHS HGLOHQ DNWLYLWHOHUL WHPVLO
HWPHNWHGLU
%XUDGD ย ]HULQGH GXUXOPDVร JHUHNHQ NDYUDP HWNHQ GULYHU
NDYUDPร Gร U 9XUJXODQPDN LVWHQHQ รบH\ รธVWHU DNWLYLWH LVWHU PDOL\HW HWNHQL ROVXQ
ELU DNWLYLWHQLQ GROD\ร Vร \OD PDOL\HWLQ RUWD\D oร NPDVร QD VHEHS RODQ IDNW|Uย Q
NHQGLVLGLU 0DOL\HWOHPH Doร Vร QGDQ EX IDNW|UOHULQ EHOLUOHQPHVL ROGXNoD
|QHPOLGLU (รทHU KHUKDQJL ELU PDOL\HWLQ DVร O VHEHEL RODUDN DNWLYLWHOHU
J|Uย Oย \RUVD EX DNWLYLWHOHULQ ELUWDNร P |Ooย OHUOH WHPVLO HGLOPHVL JHUHNPHNWHGLU
รธรบWH PDOL\HW HWNHQOHUL EHOOL ELU DNWLYLWH LOH ELU PDOL\HW JUXEX DUDVร QGDNL VHEHS
VRQXo LOLรบNLVLQL EHOLUOHPHNWHGLU 5RPDQR V
$%&ยถGH PDOL\HW HWNHQL JHOHQHNVHO VLVWHPGHNL GDรทร Wร P DQDKWDUร
\HULQH NXOODQร OPDNWDGร U 0DOL\HW HWNHQOHUL PDOL\HWOHUOH ย Uย QOHU DUDVร QGD
VHEHS VRQXo LOLรบNLVLQH GD\DQDQ JHUoHN REMHNWLI ELU N|SUย NXUPDNWDGร U
'Dรทร Wร P DQDKWDUODUร LVH PDOL\HW GDรทร Wร Pร LoLQ NXOODQร ODQ YH JHQHOOLNOH GRรทUX
ROPD\DQ |Ooย POHUGLU $%& E|\OH GRรทUX ROPD\DQ GDรทร Wร P \erine โ sebep olan
IDNW|UH J|UHยด PDOL\HW \ย NOHPH\L JHWLUPHNWHGLU %D]ร GXUXPODUGD GLUHNW LรบoLOLN
VDDWL YH\D PDNLQH VDDWL JLEL GDรทร Wร P DQDKWDUODUร LOH PDOL\HW HWNHQOHUL D\Qร
RODELOLU 'RรทDQ V Maliyet
etkenleri,
maliyetin
yรผklenmesinde
uygun
birer
รถlรงรผ
ROPDNWDGร U %XUDGDQ KDUHNHWOH $%& |QFH DNWLYLWHOHUL EHOLUOHPHNWH GDKD
VRQUD EX DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQL WHVSLW HWPHNWHGLU 6RQ RODUDN GD EX
PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH YH GLรทHU PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร QD \ย NOHUNHQ PDOL\HW
HWNHQOHULQL NXOODQPDNWDGร U
$%& X\JXODPDODUร QGD PDOL\HW HWNHQOHUL LNL JUXED D\Uร Oร U 5RPDQR
V
%LULQFL GHUHFH PDOL\HW HWNHQL ND\QDN HWNHQL %HOLUOL ELU DNWLYLWH LOH
ND\QDN PDOL\HW DUDVร QGDNL QHGHQ VRQXo LOLรบNLVLQL WHPVLO HGHU
รธNLQFL GHUHFH PDOL\HW HWNHQL $NWLYLWHOHU LOH ย Uย QOHU DUDVร QGDNL QHGHQ
VRQXo LOLรบNLVLQL WHPVLO HGHU
)DDOL\HW $NWLYLWH 0HUNH]L )DDOL\HW PHUNH]OHUL JHQHO RODUDN ยณELU LรบOHWPH LoLQ |QHP WDรบร \DQ
DNWLYLWHOHULQ ELUDUDGD WRSODQGร รทร \HUOHUยด &RRSHU YH GLรทHUOHUL D J H V
RODUDN WDQร PODQPDNWDGร U 'LรทHU ELU LIDGH\OH IDDOL\HW PHUNH]OHUL ยณKRPRMHQ
DNWLYLWHOHULQ IRQNVL\RQHO YH\D HNRQRPLN RODUDN JUXSODPDVร Gร Uยด 2ยถ*XLQ
V
)DDOL\HW PHUNH]L NDYUDPร \HQL ELU NDYUDP ROPDNOD ELUOLNWH JHOHQHNVHO
RODUDN ELOGLรทLPL] VRUXPOXOXN PHUNH]L YH PDOL\HW PHUNH]L NDYUDPODUร \OD
\DNร QGDQ LOLรบNLOLGLU รธรบOHWPHGH \|QHWLFLOHULQ \HWNLOHULQL NXOODQGร NODUร YH
VRUXPOXOXNODUร Qร WDรบร Gร NODUร |UJย W ELULPOHULQH VRUXPOXOXN PHUNH]L GHQLU hVWย Q
V 'LรทHU ELU GH\LรบOH VRUXPOXOXN PHUNH]OHUL ELU \|QHWLFLQLQ
DOWร QGDNL EHOOL ELU DNWLYLWH JUXEXQXQ ROXรบWXUGXรทX |UJย WVHO DOW ELULPOHUGLU
+RUQJHUQ YH )RVWHU V 0DOL\HW PHUNH]L LVH Nร VDFD PDOL\HWOHULQ
WRSODQGร รทร |UJย W ELULPOHULGLU +HU PDOL\HW PHUNH]L ELU VRUXPOXOXN PHUNH]LQH
EDรทOร Gร U YH ELUGHQ ID]OD PDOL\HW PHUNH]L ELUOHรบHUHN ELU VRUXPOXOXN PHUNH]L
ROXรบWXUXU %LU |UJย W ELULPLQLQ PDOL\HW PHUNH]L RODELOPHVL LoLQ EX ELULPGH ELU
WDNร P PDOL\HWOHULQ YH EX PDOL\HWOHUOH LOJLOL DNWLYLWHOHULQ WRSODQPDVร JHUHNLU
8VOX V
)DDOL\HW PHUNH]OHUL GHSDUWPDQODU YH\D VRUXPOXOXN PHUNH]OHUL JLEL
|UJย WVHO \DSร oHUoHYHVLQGH Gย ]HQOHQHELOHFHรทL JLEL PDOL\HW PHUNH]L
VHYL\HVLQGH GH ROXรบWXUXODELOLU
*|Uย OGย รทย JLEL IDDOL\HW PHUNH]LQLQ WHPHO IDUNร ย Uย Q PDOL\HWOHPH\H
X\JXQ HVQHN ELU \DSร \D VDKLS ROPDVร Gร U )DDOL\HW PHUNH]L ED]HQ ELU
VRUXPOXOXN PHUNH]L NDGDU JHQLรบ NDSVDPOร DNWLYLWHOHUL ELUDUD\D JHWLULUNHQ
ED]HQ ELU PDOL\HW PHUNH]L NDGDU KDWWD GDKD D\Uร QWร Oร RODUDN DNWLYLWHOHUL
GHWD\ODQGร UDELOPHNWHGLU %XUDGD EHOLUOH\LFL RODQ LรบOHWPHOHULQ WHUFLKLGLU 'LรทHU
\DQGDQ VRUXPOXOXN YH PDOL\HW PHUNH]OHUL |UJย WVHO \DSร \D SDUDOHO LNHQ
IDDOL\HW PHUNH]OHUL GHรทLรบLN DPDoODUD X\JXQ RODUDN GD RUJDQL]H HGLOHELOLU
gUQHรทLQ IDDOL\HW PHUNH]OHUL Wย P ย UHWLP Vย UHFLQL HWNLOH\HQ SURJUDPODUร Q
PDOL\HWLQL J|VWHUHFHN รบHNLOGH NXOODQร ODELOLU 'RรทDQ V
)DDOL\HW PHUNH]OHUL DNWLYLWHOHULQ DQODPOร รบHNLOGH RUJDQL]H HGLOPHVLQH
\DUGร PFร ROPDNWDGร U <ย ]OHUFH DNWLYLWHQLQ EXOXQGXรทX ELU LรบOHWPHGH ELUELUOHUL\OH
LOLรบNLOL DNWLYLWHOHU ELUDUDGD WRSODQDUDN IDDOL\HW PHUNH]L NXUXOPDNWD E|\OHFH EHOOL
DNWLYLWHOHUOH LOJLOL ELOJLOHU EX PHUNH]OHUGHQ VDรทODQPDNWDGร U &RRSHU YH
GLรทHUOHUL D J H V )DDOL\HW PHUNH]OHULQLQ ROXรบWXUXOPDVร QGD LรบOHWPHOHU
GHรทLรบLN DOWHUQDWLIOHUOH NDUรบร NDUรบร \D ROPDNOD ELUOLNWH JHQHOOLNOH LรบOHWPHQLQ |UJย W
\DSร Vร QD X\JXQ ROPDVร tavsiye edilmektedir (Oโ Guin, 1991, s. 91). Bu yรผzden
IDDOL\HW PHUNH]OHUL JHQHO RODUDN GHSDUWPDQODU ED] DOร QDUDN RUJDQL]H HGLOLU $NWLYLWH =LQFLUL YH $NWLYLWH /LVWHVL
ABC, bir รผrรผnรผn รผretimi iรงin gerekli aktiviteleri bir aktivite listesi
DรทDFร LOH Doร NODPD\D oDOร รบร U oย QNย WHPHO RODUDN DNWLYLWHOHUL GLNNDWH DOร U <DQL
ELU ย Uย Qย ย UHWPHN LoLQ \DSร OPDVร JHUHNHQ ELUWDNร P DNWLYLWHOHU V|]NRQXVXGXU
%X DNWLYLWHOHU EHOOL ELU Gย ]HQ LoLQGH EHOOL ELU Vร UD LOH \DSร Oร U $\Uร FD ELU
DNWLYLWHQLQ \DSร OPDVร GLรทHU DNWLYLWHQLQ ROXรบPDVร QD VHEHS ROXU %|\OHFH
DNWLYLWHOHU DUDVร QGD ]LQFLUOHPH ELU JHoLรบ RUWD\D oร NDU 'LรทHU ELU GH\LรบOH
DNWLYLWHOHU DUDVร QGD GD KL\HUDUรบLN ELU LOLรบNL V|]NRQXVXGXU %X LOLรบNL DNWLYLWH
]LQFLUL FKDLQ RI DFWLYLW\ NDYUDPร LOH Doร NODQPDNWDGร U %XQa gรถre, her aktivite
GLรทHU ELU DNWLYLWHQLQ \DSร OPDVร \OD RUWD\D oร NDU YH NHQGLVLQGHQ VRQUD GD EDรบND
ELU DNWLYLWHQLQ GRรทPDVร QD QHGHQ ROXU gUQHรทLQ ELU SDUWL ย Uย Q ย UHWLPLQLQ
SURJUDPODQPDVร DOร QDQ ELU VLSDULรบ QHGHQL\OHGLU $\Qร รบHNLOGH ย UHWLP
SURJUDPร Qร Q KD]ร UODQPDVร PDNLQHOHULQ KD]ร UODQPDVร Qร JHUHNWLULU %|\OHFH
LรบOHWPHOHUGH ย Uย Q ย UHWPHN LoLQ \DSร ODQ DNWLYLWHOHU ELU DNWLYLWH ]LQFLUL PH\GDQD
JHWLULU 7XUQH\ D J H V
6RQXo RODUDN DNWLYLWHOHU EX รบHNLOGH RUWD\D oร NDUNHQ ELUOLNWH ELU GHรทHU
\DUDWร UODU %X GD Pย รบWHUL\H JHQHO RODUDN ELU ย Uย Q YH\D KL]PHW RODUDN \DQVร U
'ROD\ร Vร \OD LรบOHWPHGH ย UHWLOHQ KHU ย Uย Q LoLQ D\Uร ELU ]LQFLU ROXรบXU YH OLVWHOHQLU
รธรบWH ELU ย Uย Qย Q ย UHWLPL LoLQ JHUHNOL DNWLYLWHOHUL J|VWHUHQ EX OLVWH\H DNWLYLWH
OLVWHVL ELOO RI DFWLYLW\ %2$ YH\D DNWLYLWH \DSร Vร GHQLU 5DIILVK YH 7XUQH\
D J P V %ULPVRQ D J H V 7XUQH\ D J H V $NWLYLWH OLVWHVL
ย Uย Qย Q DNWLYLWH \DSร Vร Qร GROD\ร Vร \OD GD PDOL\HW \DSร Vร Qร J|VWHUPHNWHGLU
Bรถylece her รผrรผnรผn aktivite tรผketimini gรถrmek Pย PNย Q ROPDNWDGร U %X GD
PDOL\HWOHULQ L]OHQHELOLUOLรทLQL NROD\ODรบWร Uร U dย QNย $NWLYLWH /LVWHVL %2$ VRQ
PDOL\HW WDรบร \ร Fร Vร QD NDGDU Wย P L]OHQHELOLU DNWLYLWHOHUL NDSVDPDNWDGร U 'RรทDQ
V
hdh1&h %g/h0
$.7รธ9รธ7(<( '$<$/, 0$/รธ<(7 6รธ67(0รธ $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL $%& QLQ 7DQร Pร 9H $PDoODUร $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7DQร Pร $%& DNWLYLWHOHU ย ]HULQH \RรทXQODรบDQ ELU VLVWHPGLU %X VLVWHP ย ]HULQGH
oHรบLWOL WDQร PODU \DSร OPร รบWร U %X VLVWHPL HQ EDVLW DQODPGD ยณJHQHO ย UHWLP
PDOL\HWOHULQLQ GDรทร Wร OPDVร LoLQ \HQL ELU \ROยด %DNHU V RODUDN
WDQร POD\DQODU ROGXรทX JLEL JHQLรบ DQODPGD ELU ELOJL VLVWHPL RODUDN J|UHQOHU GH
YDUGร U %X JHQLรบ oDSOร OLWHUDWย UGH \HU DODQ GHรทLรบLN WDQร PODUร LQFHOHPHN
VLVWHPLQ IDUNOร \|QOHULQL DQODPDN Doร Vร QGDQ \DUDUOร RODFDNWร U
$%& ย Uย QOHULQ LรบOHWPHQLQ ND\QDNODUร Qร DNWLYLWHOHU ED]ร QGD Wย NHWWLรทL
GROD\ร Vร \OD HQGLUHNW JLGHUOHULQ DNWLYLWHOHU ED]ร QGD Vร Qร IODQGร Uร OPDVร JHUHNWLรทL
DQOD\ร รบร \OD KDUHNHW HGHQ YH ย Uย Q LOH HQGLUHNW JLGHUOHU DUDVร QGD VDGHFH ย UHWLP
KDFPLQH EDรทOร NDOPDNVร ]ร Q oHรบLWOL VHYL\HOHUGH GRรทUXVDO LOLรบNL NXUDQ ELU PDOL\HW
YH \|QHWLP DQOD\ร รบร RODUDN WDQร PODQDELOLU gNHU V
$%& ELU LรบOHWPHQLQ DNWLYLWHOHUL YH ย Uย QOHUL LOH LOJLOL YHULOHUL WRSOD\DQ YH
EXQODUร LรบOH\HQ ELU ELOJL VLVWHPLGLU $%& \DSร ODQ DNWLYLWHOHUL WDQร PODU EX aktivitelerle ilgili maliyetleri izler ve aktivitelerin maliyetlerinin รผrรผnlere
\ย NOHQPHVLQGH oHรบLWOL PDOL\HW HWNHQOHUL NXOODQร U $%& \|QHWLP WDUDIร QGDQ KHP
DNWLYLWHOHU KHP GH ย Uย QOHUOH LOJLOL GHรทLรบLN DPDoODUOD NXOODQร Oร U 7XUQH\
V
<XGNRZVN\ $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HWOHPH\L LรบOHWPH LoLQGH ELUELULQL
WDNLS HGHQ YH LรบOHWPH LoLQH DLW DNWLYLWHOHULQ QH LoLQ YH QH ]DPDQ \DSร OGร รทร
KDQJL ND\QDNODUร Q Wย NHWLOGLรทL KDQJL IDNW|UOHULQ EX DNWLYLWHOHUH HWNL HWWLรทL JLEL
GXUXP YH DNWLYLWHOHUL LUGHOH\HQ \RรทXQ ELOJL YH GHWD\ RODUDN LIDGH HWPLรบWLU
<XGNRZVN\ V
&RPSXWHU $LGHG 0DQXIDFWXULQJ ,QWHUQDWLRQDO &$0 , $%& \HULQH
³$NWLYLWH 0XKDVHEHVL´ NDYUDPÕQÕ NXOODQDUDN úX WDQÕPÕ JHWLUPLúWLU $NWLYLWH
0XKDVHEHVL LúOHWPHOHULQ WHPHO DNWLYLWHOHUL LOH LOJLOL ILQDQVDO YH LúOHPVHO
RSHUDV\RQHO SHUIRUPDQV ELOJLOHULQLQ WRSODQPDVÕGÕU %HUOLQHU YH %ULPVRQ
V 'L÷HU ELU WDQÕPGD LVH ³$%& ELU LúOHWPH\L R LúOHWPHQLQ
JHUoHNOHúWLUGL÷L DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL DoÕVÕQGDQ HOH DODQ YH PDOL\HWOHULQ
GDKD L\L DQODúÕOPDVÕQÕ VD÷OD\DQ ELU WHNQLN³ 5RPDQR V RODUDN HOH
DOÕQPDNWD YH VLVWHPLQ |UJ WVHO UDSRUODPDQÕQ \DQÕOWÕFÕ \|QOHULQL RUWDGDQ
NDOGÕUPD\D \|QHOLN ROGX÷X EHOLUWLOPHNWHGLU
8]PDQOÕN WH] oDOÕúPDVÕQGD * YHQ EX VLVWHPL ELU LúOHWPH bünyesindeki aktivitelerin maliyetini hesaplayan ve bu maliyetleri ürünlere ve
P úWHULOHUH \DQVÕWDQ ELU PXKDVHEH WHNQRORMLVL RODUDN LIDGH HWPLúWLU * YHQ
V % \ NúDOYDUFÕ V
Turney’e göre, ABC, geleneksel yakODúÕPODUÕQ \HQL ELU YHUVL\RQX
ROPD\ÕS LúOHWPHQLQ JHOLúPHVLQH \DUGÕPFÕ RODFDN ELOJLOHUL VD÷OD\DQ WDPDPHQ
IDUNOÕ ELU PDOL\HWOHPH \|QWHPLGLU $%& DNWLYLWHOHULQ ND\QDNODUÕQ YH PDOL\HW
WDúÕ\ÕFÕODUÕQÕQ PDOL\HW YH SHUIRUPDQVODUÕQÕ |OoPH \|QWHPLGLU $%&
DNWLYLWHOHULQ ND\QDN NXOODQÕPODUÕQÕ HVDV DODUDN ND\QDN PDOL\HWOHULQL DNWLYLWHOHUH
\ NOH\HQ PDOL\HW WDúÕ\ÕFÕODUÕQÕQ DNWLYLWH NXOODQÕPÕQÕ HVDV DODUDN ND\QDN
PDOL\HWOHULQL PDOL\HW WDúÕ\ÕFÕODUÕQD \ NOH\HQ ELU VLVWHPGLU 7XUQH\ V
7DQÕú YH 7XDQ D J|UH EX VLVWHP VWUDWHML GL]D\Q YH DNWLYLWH NRQWURO
YH\D U Q JUXSODUÕ LOH LOJLOL W P PDOL\HWOHUL VDGHFH LOJLOL ROGX÷X U Q YH YH\D
U Q JUXSODUÕQD J|UH GD÷ÕWDQ ELU PDOL\HW VLVWHPLGLU 7DQÕú YH 7XDQ V
$%&¶\L DNWLYLWHOHULQ KL\HUDUúLN VÕQÕIODPDVÕQÕ HVDV DODUDN DoÕNOD\DQ
&RRSHU $%&¶\L ú|\OH WDQÕPODPDNWDGÕU $%& ELU LúOHWPHQLQ UHWLP V UHFLQGH
\HUDODQ WHPHO DNWLYLWHOHUL WDQÕPODU YH EXQODUÕ úX G|UW NDWHJRULGHQ ELULQGH
VÕQÕIODU ELULP VHYL\HVL SDUWL VHYL\HVL U Q VHYL\HVL YH WHVLV VHYL\HVL
DNWLYLWHOHU
Aktivitelerin
ilk
üç
kategorisindeki
maliyetler,
yüklenecek
PDOL\HWOHULQ GDYUDQÕúODUÕ DOWÕQGD \DWDQ XQVXUODUÕ WHPVLO HGHQ YH ³PDOL\HW
HWNHQOHUL´ RODUDN DGODQGÕUÕODQ |Oo OHU NXOODQDUDN U QOHUH \ NOHQLU 7HVLV
seviyesi aktivitelerin maliyetleri ise, dรถnem PDOL\HWOHUL RODUDN GLNNDWH DOร Qร U
YH\D ED]ร GDรทร Wร P |Ooย OHUL NXOODQร ODUDN ย Uย QOHUH GDรทร Wร Oร U &RRSHU V
รนDNUDN EX VLVWHPL ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ oร NWร ย Uย Q \D GD KL]PHWOHU
RODUDN LIDGH HGLOHELOHQ PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร QD GRรทUX RODUDN \ย NOHQPHVL Lรงin
NXOODQร ODQ PDWHPDWLNVHO LรบOHP GL\H WDQร PODPร รบWร U รนDNUDN V
+DFร Uย VWHPRรทOX YH รนDNUDNยถD J|UH EX VLVWHP KHU รบH\GHQ |QFH
PDWHPDWLNVHO X\JXODPD \|Qย \OH ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ KHVDSODQPDVร QD \|QHOLN
ELU \|QWHPGLU %X EDNร รบ Doร Vร \OD $%& WRSODP ย Uย Q PDOL\HWLQL ROXรบWXUDQ
HQGLUHNW XQVXUODUร Q GLรทHU ELU LIDGH\OH GH JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ *h0
ย Uย QOHUH
\ย NOHQPHVL\OH
LOJLOL
ELU
\|QWHP
+DFร Uย VWHPRรทOX YH รนDNUDN V
RODUDN
RUWD\D
oร NPร รบWร U
Oโ Guinโ e gรถre, ABC, endirekt maliyetlerle bunlarร Q ND\QDNODUร
DUDVร QGDNL LOLรบNL\L L]OH\HUHN ND\QDNODUร Q Wย NHWLPLQL \DQVร WDQ YH ย Uย Q PDOL\HWOHPH Eย WoH JHOLรบWLUPH SHUIRUPDQV GHรทHUOHPH YH VWRN GHรทHUOHPH
DPDoODUร QD KL]PHW HGHQ ELU \|QHWLP PXKDVHEHVL VLVWHPLGLU 2ยถ*XLQ V
312). Romano iรงin ise ABC, LรบOHWPH\L o|]ย POH\HQ YH LรบOHWPH \|QHWLPLQH
LรบOHWPH KDNNร QGD GDKD ID]OD ELOJL VDรทOD\DQ \HQL ELU PDOL\HW \|QHWLP VLVWHPLGLU
5RPDQR V
%X WDQร PODU $%&ยถ\L IDUNOร \|QOHUGHQ WDQร PODUNHQ DVOร QGD $%&ยถQLQ oRN
DPDoOร NXOODQร PD LPNDQ VDรทOD\DQ ELU VWUDWHMLN PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPL
ROGXรทX RUWD\D oร NPDNWDGร U $VOร QGD $%&ยถ\L \HQL ย UHWLP RUWDPODUร Qร Q YH
Jย Qย Pย ] oDรทGDรบ ย UHWLP RUWDPODUร Qร Q ELU VRQXFX RODUDN GHรทHUOHQGLUPHN
JHUHNLU %X QHGHQOH GL\HELOLUL] NL $%& GDKD GRรทUX ย Uย Q ELOJLVL YHUPHN ย ]HUH
WDVDUODQPร รบ EXQXQ \DQร Vร UD LรบOHWPH \|QHWLPL LoLQ VWUDWHMLN ELOJLOHU GH VDรทOD\DQ
YH \|QHWLPLQ GDKD GRรทUX NDUDUODU DOPDVร QD \DUGร PFร RODQ VWUDWHMLN ELU PDOL\HW
\|QHWLP PXKDVHEHVL VLVWHPLGLU 'RรทDQ V $%&ยถQLQ $PDoODUร
Yรถnetime gerekli bilgileri zaPDQร QGD YH GRรทUX RODUDN VDรทODPDN
KHUKDQJL ELU PDOL\HW \|QHWLPLQLQ DPDFร Gร U %X ย UHWLPGH NXOODQร ODQ LรบOHWPH
ND\QDNODUร Qร Q GDKD L\L \|QHWLOPHVLQL VDรทOD\DQ PDOL\HW NDOLWH YH NkUOร Oร N
Doร Vร QGDQ LรบOHWPHQLQ UHNDEHW Jย Fย Qย JHOLรบWLUHQ ELU ELOJLGLU %X Doร GDQ
EDNร OGร รทร QGD PDOL\HW \|QHWLP VLVWHPL ELU SODQODPD YH NRQWURO \|QHWLP VLVWHPL olarak da gรถrรผlebilir (Babad ve Balachandran, 1993, s. 563). 7DQร รบ YH 7XDQ LVH $%&ยถQLQ LNL DPDFD KL]PHW HWWLรทLQL EHOLUWPLรบOHUGLU
%XQODU 7DQร รบ YH 7XDQ V
รธรบOHWPHQLQ DNWLYLWH Wย NHWLPLQL PDOL\HW YH LOJL DODQODUร Qร WDQร POD\DUDN GHWD\Oร ELOJL VDรทODPDN
<|QHWLFLOHULQ DODFDNODUร NDUDUODUGD NXOODQPDN ย ]HUH GRรทUX PDOL\HW ELOJLOHUL VXQPDN
7DQร รบ D\Uร FD EX VLVWHPLQ DPDFร Qร ยณKHU DรบDPDGDNL ย UHWLP YH ย UHWLP
Gร รบร DNWLYLWHOHUOH LOJLOL PDOL\HW ELOJLOHULQL \|QHWLFLOHUH VDรทODPDNWร Uยด GL\HUHN
WDQร PODPร รบWร U 7DQร รบ V %X WDQร PGDQ DQODรบร ODFDรทร ย ]HUH
DNWLYLWH\H GD\DOร PDOL\HWOHPH ELU \DQGDQ ย UHWLOHQ ย Uย QOHUOH LOJLOL GRรทUX YH
D\Uร QWร Oร PDOL\HW ELOJLVL VDรทOD\DUDN PDOL\HW Gย รบย UPH SHUIRUPDQV GHรทHUOHPH
GHรทHU \DUDWPD\DQ DNWLYLWHOHUL HOLPLQH HWPH Vย UHNOL L\LOHรบWLUPH VWUDWHMLOHULQH
KL]PHW HGHUNHQ GLรทHU \DQGDQ GD LรบOHWPH \|QHWLPLQLQ DODFDรทร GLรทHU VWUDWHMLN
NDUDUODUD SODQODPD YH NRQWURO IDDOL\HWOHULQH GH \DUGร PFร ROXU %ย \ย NรบDOYDUFร
V
$%&ยถQLQ DPDFร GRรทUX PDOL\HW ELOJLVL VDรทODPDNWร U $%& GDU DQODPGD endirekt bir aktivitenin maliyetini direkt olarak o aktiviteyi talep eden รผrรผnle
LOLรบNLOHQGLUPH\L DPDoODU 7UR[HO YH :HEHU V
$%& |]HOOLNOH PDOL\HW ROXรบXPODUร Qร Q GDKD L\L DQODรบร OPDVร JHUHNWLรทLQL
LIDGH HGHU %X DPDoOD HQGLUHNW PDOL\HWOHUH VHEHS RODQ XQVXUODUร DUDรบWร Uร U
RQODUร DQODPD\D oDOร รบร U 'UXU\ V dย QNย PDOL\HW PXKDVHEHVL LoLQ
DVร O SUREOHP HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ ย Uย QOHUOH LOLรบNLVLQLQ NXUXODPDPDVร Gร U $%&
EX LOLรบNLQLQ JHUoHN DQODPGD DNWLYLWHOHU YDVร WDVร \OD NXUXOPDVร Qร DPDoODU
%|\OHFH ELU \DQGDQ GDKD JHUoHNoL PDOL\HW ELOJLVL VDรทODUNHQ GLรทHU \DQGDQ
Wย P PDOL\HWOHULQ VHEHSOHULQLQ DQDOL]LQL NROD\ODรบWร UPD\ร YH EXQODUร VWUDWHMLN
karar almaya yรถnelik RODUDN \|QHWLPH VXQPD\ร KHGHIOHU 7UR[HO YH :HEHU V
$%&ยถQLQ KHGHIL VDGHFH ย Uย Q PDOL\HWOHUL GHรทLOGLU $\Uร FD VLVWHP KHU
ELU DNWLYLWH\OH LOJLOL PDOL\HWOHULQ DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ GH RUWD\D oร NDUร OPDVร Qร
YH D\Uร D\Uร J|Uย OPHVLQL KHGHIOHU %รถylece sistem, nelerin aktiviteleri
\DUDWWร รทร Qร YH KDQJL DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUH QHGHQ ROGXรทXQX WDQร POD\DUDN ELU
LรบOHWPHQLQ JHOHFHรทL YH PDOL\HWOHULQL NRQWURO DOWร QD DOPDVร QD LPNDQ VDรทODU
%XQXQ VRQXFX RODUDN LรบOHWPH \|QHWLPL GLNNDWLQL GDKD NkUOร ย Uย Q Ye sรผreรงler
ย ]HULQGH \RรทXQODรบWร UDFDNWร U 2ยถ*XLQ V
'LรทHU \DQGDQ DNWLYLWHOHULQ DQDOL] HGLOPHVL YH IDDOL\HW DNWLYLWH
PHUNH]OHULQLQ ELOLQPHVL Vย UHNOL L\LOHรบWLUPH VWUDWHMLVLQH GH KL]PHW HGHFHNWLU
%LOLQGLรทL JLEL Vย UHNOL L\LOHรบWLUPH VWUDWHMLVL Jย Qย Pย ] UHNDEHW RUWDPร QGD VRQ
GHUHFH |QHPOL ELU KDOH JHOPLรบWLU 6ย UHNOL L\LOHรบWLUPH LoLQ \|QHWLFLOHULQ X\JXQ
VWUDWHMLOHUL EHOLUOHPH\H ย Uย Q WDVDUร Pร Qร JHOLรบWLUPH\H YH JHUHNVL] DNWLYLWHOHUL
WHVSLW HWPH\H \DUGร PFร RODFDN ELOJLOHUH VDKLS ROPDVร JHUHNLU $%& LรบOHWPH LOH
LOJLOL EX YH EHQ]HUL ELOJLOHUL GH VXQDUDN Vย UHNOL L\LOHรบWLUPH\H NDWNร GD EXOXQXU
'RรทDQ V
$%&ยถQLQ X\JXODPDGD oRN IDUNOร DPDoODUOD NXOODQร OGร รทร Qร J|UPHNWH\L]
gUQHรทLQ &,0$ &KDUWHUHG ,QVWLWXWH RI 0DQDJHPHQW $FFRXQWDQWV ย \HOHUL
DUDVร QGD \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPD\D J|UH $%&ยถQLQ NXOODQร P DPDFร ย Uย Q
PDOL\HWOHPHQLQ \DQร Vร UD PDOL\HW Gย รบย UPH ย ]HULQGH \RรทXQODรบPDNWDGร U
$UDรบWร UPDGD D\Uร FD $%&ยถQLQ ELU LรบOHWPHGH DOW OLPLW ย o ROPDN ย ]HUH ELUGHQ
ID]OD DPDoOD X\JXODQGร รทร J|Uย OPย รบWย U $UDรบWร UPD VRQXoODUร QD J|UH ILUPDODUร Q
$%&ยถ\L NXOODQร P DPDoODUร รบ|\OH Vร UDODQPDNWDGร U ,QQHV YH 0LWFKHO
V
0DOL\HW Gย รบย UPH YH PDOL\HW \|QHWLPL
$NWLYLWH SHUIRUPDQV |Ooย Pย YH L\LOHรบWLUPH hUย Q YH KL]PHW oร NWร ODUร LOH LOJLOL NDUDUODU 4. ร rรผn ve hizPHW PDOL\HWOHPH 5. Bรผtรงeleme
0ย รบWHUL NkUOร Oร N DQDOL]L 6WRN GHรทHUOHPH
<HQL ย Uย Q YH KL]PHW WDVDUร Pร 5DWFK LVH $%&ยถQLQ DPDoODUร Qร EDรบOร N KDOLQGH WRSODPร รบWร U 5DWFK
V
'ย รบย N NDWPD GHรทHUH VDKLS GLรทHU ELU LIDGH\OH GH ย Uย Q YH KL]PHW
รผrHWLPLQGH GHรทHU ROXรบWXUPD\DQ DNWLYLWHOHUH DLW PDOL\HWOHUL RUWDGDQ
NDOGร UPDN \D GD HQ Gย รบย N Gย ]H\H LQGLUPHN $NWLYLWH
PDOL\HWOHULQLQ
D]DOWร ODELOPHVL
DPDFร \OD
GHรทLรบLNOLNOHU LoLQ HWNLQ YH YHULPOL ELU ELOJL WDEDQร VDรทODPDN
\DSร ODFDN
3UREOHPOHULQ WHPHO QHGHQOHULQLQ VDSWDQPDVร Qร YH EX HWNHQOHULQ
Gย ]HOWLOPHVLQL VDรทODPDN
=D\ร I YDUVD\ร PODU YH \HWHUVL] PDOL\HW GDรทร Wร Pร QGDQ ND\QDNODQDQ
\DQOร รบOร NODUร RUWDGDQ NDOGร UPDN
$NWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQ YH LOJLOL IDDOL\HW PHUNH]OHULQLQ GRรทUX
WDQร PODQPDVร Qร YH GDKD GHWD\Oร ELU ELoLPGH L]OHQPHVLQL VDรทODPDN
<|QHWLFLOHUH DODFDNODUร NDUDUODUOD LOJLOL RODUDN GDKD VDรทOร NOร GDKD gerรงekรงi maliyet bilgileri sunmak. $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 7HPHO 3UHQVLEL $%& DPDoODUร QD XODรบDELOPHN LoLQ DNWLYLWHOHU ย ]HULQH \RรทXQODรบPร รบWร U
6LVWHPLQ DPDFร KHP PDOL\HW KHP \|QHWLP PXKDVHEHVL IRQNVL\RQODUร Qร \HULQH
JHWLUHELOPHNWLU 6LVWHP HQGLUHNW PDOL\HW XQVXUODUร LOH ย Uย QOHU DUDVร QGDNL
LOLรบNLQLQ DNWLYLWHOHU HVDV DOร QDUDN VDรทODQDFDรทร Qร NDEXO HGHU %X NDEXOย
\DSDUNHQ $%& รบX WHPHO SUHQVLEH GD\DQPDNWDGร U 7XUQH\ V Oโ Guin, 1991, s. 31); $NWLYLWHOHU ND\QDNODUร Wย NHWLU ย Uย QOHU DNWLYLWHOHUL Wย NHWLU $%& EXUDGDQ รบX VRQXoODUD XODรบร U 5RPDQR V D $NWLYLWHOHU PDOL\HW HWNHQOHULGLU %XQODU PDOL\HWOHULQ DVร O VHEHELGLUOHU E รธรบOHWPH ND\QDNODUร DNWLYLWHOHU WDUDIร QGDQ Wย NHWLOLU %X Wย NHWLP
JHQHOOLNOH SDUD FLQVLQGHQ ND\ร WODUD JHoHU
$%& Wย P LรบOHWPH DNWLYLWHOHULQLQ ย Uย Q YH\D KL]PHW ย UHWLPLQL VDรทODPDN
YH EXQD GHVWHN YHUPHN DPDFร \OD \DSร OGร รทร Qร NDEXO HGHU %XQXQOD EHUDEHU
$%& ย UHWLPH GHVWHN QLWHOLรทL WDรบร \DQ DNWLYLWHOHULQ GH \DQL HQGLUHNW PDOL\HW
XQVXUODUร Qร Q GD ย Uย QOHU LWLEDUL\OH D\Uร ODELOLU ROGXรทXQX EHQLPVHU &RRSHU YH
.DSODQ V %X ยณD\Uร ODELOLUOLNยด DNWLYLWHOHULQ HVDV DOร QPDVร \OD Pย PNย Q
ROPDNWDGร U %|\OHFH HQGLUHNW PDOL\HWOHU Wย P ย Uย QOHUH UDVWJHOH GDรทร Wร OPDN yerine, her รผrรผnรผn aktivite tรผketimine gรถre yรผklenir. Bu durumda, yรถnetim,
DNWLYLWHOHULQ ROXรบXPXQX NRQWURO HGHELOLU GROD\ร Vร \OD PDOL\HWOHULQ NRQWUROย Qย GH
VDรทOD\DELOLU 2ยถ*XLQ V $%&ยถQLQ 0DOL\HWOHUH %DNร รบร
$NWLYLWH 0DOL\HWOHUL $%& HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ ย UHWLOHQ ELULP VD\ร Vร LOH GRรทUXGDQ RUDQWร Oร
ROPDGร รทร Qร NDEXO HGHU %X \ย ]GHQ $%& JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGHNL
PDOL\HW HWNHQOHULQH JHOHQHNVHO VLVWHPGHNL DGร \OD GDรทร Wร P DQDKWDUร LODYH
RODUDN LNL D\Uร PDOL\HW HWNHQL GDKD WDQร PODU SDUWL VHYL\HVL YH ย Uย Q VHYL\HVL ho
GHรทLรบLN VHYL\HGH |Ooย OHU NXOODQDQ $%&ยถQLQ E|\OHFH PRGHUQ ย UHWLP Vย UHoOHULQH
X\JXQ ELU \DSร \D VDKLS ROGXรทX NDEXO HGLOPHNWHGLU &RRSHU V 6DELW YH 'HรทLรบNHQ 0DOL\HWOHU
*HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGH PDOL\HWOHU VDELW YH GHรทLรบNHQ
PDOL\HW RODUDN LNL\H D\ร Uร U 'HรทLรบNHQ PDOL\HWOHU ย UHWLOHQ ELULP VD\ร Vร LOH ELUOLNWH
GHรทLรบHQ \DQL ELULP VHYL\HVL PDOL\HWOHUGLU 6DELW PDOL\HWOHU LVH ย UHWLP
PLNWDUร QD EDรทOร RODUDN GHรทLรบPH\HQ \DQL SDUWL VHYL\HVL ย Uย Q VHYL\HVL YH WHVLV
VHYL\HVL PDOL\HWOHUGLU 'ROD\ร Vร \OD $%& LOH JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL
DUDVร QGDNL HQ |QHPOL IDUN $%&ยถQLQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL GDKD NHVLQ
oL]JLOHUOH Vร Qร IODPDVร Gร U &RRSHU V
$%& ED]ร PDOL\HWOHULQ ย UHWLP PLNWDUร LOH GRรทUX RUDQWร Oร RODUDN
GHรทLรบWLรทLQL NDEXO HGHU +DWWD ELU DGร P GDKD JLGHUHN ย UHWLP PLNWDUร QGDQ EDรบND
XQVXUODUร Q GD PDOL\HWOHULQ GHรทLรบPHVLQH QHGHQ ROGXรทXQX LIDGH HGHU +DQJL
XQVXUODUร Q KDQJL PDOL\HWOHUL GHรทLรบWLUGLรทLQL EX DPDoOD WDQร PODU gUQHรทLQ EX
GHรทLรบPHOHU ย UHWLOHQ SDUWL VD\ร Vร YH ย UHWLOHQ ย Uย QOHULQ oHรบLWOLOLรทLQH EDรทOร Gร U
'ROD\ร Vร \OD $%& VDGHFH ย UHWLP PLNWDUร Qร HVDV DODUDN Nร VD G|QHPGH
PDOL\HWOHUL VDELW YH\D GHรทLรบNHQ RODUDN D\ร UPDNWDQVD Wย P HQGLUHNW PDOL\HWOHULQ
EHOOL XQVXUODUD EDรทOร RODUDN GHรทLรบNHQ PDOL\HW ROGXรทXQX NDEXO HGHU dย QNย
JHOHQHNVHO VDELW YH GHรทLรบNHQ D\ร Uร Pร PDOL\HW VLVWHPLQLQ GL]D\Q HGLOPHVL LoLQ
JHUHNOL ELOJL\L VDรทODPDPDNWDGร U %X VHEHSOH GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHU Nร VD G|QHP
YH X]XQ G|QHP GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHU RODUDN DQDOL] HGLOPHOLGLU &RRSHU
V 'UXU\ D J P V
.ร VD '|QHP 'HรทLรบNHQ 0DOL\HWOHU *HOHQHNVHO RODUDN GHรทLรบNHQ
PDOL\HW RODUDN ELOLQHQ PDOL\HWOHU Nร VD G|QHP GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHUGLU .ร VD
G|QHP GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHU ย UHWLP PLNWDUร QD EDรทOร Gร U YH ย UHWLP KDFPL LOH
GRรทUX RUDQWร Oร RODUDN GHรทLรบLUOHU gUQHรทLQ ย UHWLP PLNWDUร DUWWร NoD PDNLQHOHULQ
oDOร รบPD Vย UHOHUL GH DUWDFDN EX GD HQHUML PDOL\HWOHULQL DUWWร UDFDNWร U 'RรทDQ
V
8]XQ '|QHP 'HรทLรบNHQ 0DOL\HWOHU $NWLYLWH KDFPL LOH GHรทLรบHQ IDNDW
KHPHQ RUWD\D oร NPD\DQ PDOL\HWOHU LVH X]XQ G|QHP GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHU
RODUDN DGODQGร Uร Oร U %X PDOL\HWOHUL GHรทLรบNHQ \DSDQ XQVXU DNWLYLWH PLNWDUร Gร U
'ROD\ร Vร \OD DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL GHรทLรบNHQGLU gUQHรทLQ ยณNDOLWH NRQWUROยด maliyeti, รผretLPH JHoPH VD\ร Vร QD SDUDOHO RODUDN RUWD\D oร NDU +HU \HQL ย UHWLP
EDรบODQJร Fร \HQL ELU NDOLWH NRQWURO JHUHNWLULU hUHWLP PLNWDUร GHรทLรบPHVH GH KHU
\HQL ยณSDUWLยด ย UHWLPL NDOLWH NRQWURO PDOL\HWLQL DUWWร UDFDNWร U %XUDGD GHรทLรบNHQ
XQVXU ย UHWLOHFHN SDUWL VD\ร Vร Gร U +HU SDUWLGH NDo ELULP ย UHWLOGLรทL |QHPOL GHรทLOGLU
'UXU\ D J P V
*HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL X]XQ G|QHP GHรทLรบNHQ PDOL\HWOHUL VDELW maliyetler olarak gruplar. ABCโ de sabit maliyetler, belli bir zaman diliminde,
herhangi bir aktivite รถlรงรผsรผ (miktDUร LOH GHรทLรบPH\HQ PDOL\HWOHUGLU &RRSHUยถร Q
\DSWร รทร DUDรบWร UPD\D J|UH EX Wย U PDOL\HWOHU WRSODP PDOL\HWOHULQ QLVEHWHQ Nย oย N
ELU \ย ]GHVLQL WHรบNLO HWPHNWHGLU &RRSHU V
0DOL\HW 'Dรทร Wร Pร <HULQH 0DOL\HW <ย NOHPH $%& JHOHQHNVHO RODUDN PDOL\HW PXKDVHEHVL WHUPLQRORMLVLQGH
NXOODQร ODQ PDOL\HW GDรทร Wร Pร FRVW DOORFDWLRQ \HULQH PDOL\HW \ย NOHPH FRVW
DVVLJQPHQW YH\D PDOL\HW L]OHPH FRVW WUDFLQJ NDYUDPODUร Qร NXOODQร U dย QNย
$%&ยถOHU HQGLUHNW PDOL\HWOHUOH ย Uย QOHULQ LOLรบNLOHQGLULOPHVLQGH ยณGDรทร Wร Pยด
NDYUDPร Qร NXOODQPDNWDQ NDoร Qร U $%& PDOL\HWOHUL GDรทร WPDN \HULQH VHEHS
VRQXo LOLรบNLVLQH GD\DOร ELU PDOL\HW \ย NOHPH\L L]OHPH\L DPDoODU 'RรทDQ
V
7HUPLQRORMLGHNL EX IDUNOร Oร รทร Q GLรทHU ELU QHGHQL GH ยณGDรทร Wร Pยด YH\D
ยณGDรทร WPDNยด NDYUDPODUร Qร Q X]XQ \ร OODU VDKLS ROGXรทX ROXPVX] oDรทUร รบร PODUGDQ
NXUWXOPDN LoLQGLU g]HOOLNOH SHNoRN NLรบL LoLQ GDรทร Wร P ย Uย Q PDOL\HWOHPHGH
ยณNH\ILOLNยด DQODPร QD JHOPHNWHGLU %X LVH NHVLQOLNOH $%&ยถQLQ NDoร QPD\D oDOร รบWร รทร
รบH\GLU &RRSHU V %X DPDoOD VLVWHP ยณGDรทร Wร P |Ooย Vย โ (allocation
EDVH \HULQH ยณPDOL\HW HWNHQLยด FRVW GULYHU NDYUDPร Qร JHOLรบWLUPLรบWLU $%&ยถQLQ <DSร Vร *HOHQHNVHO 6LVWHPOHUGHQ )DUNOร Oร รทร
Geleneksel maliyet muhasebesinde genel รผretim maliyetleri (Gร M) รผrรผnlere veya hizmetlere birim bazda yรผkleme yDSDQ |QFHGHQ VDSWDQPร รบ ELU
NDWVD\ร \OD \ย NOHQPHNWHGLU %DรบND ELU GH\LรบOH ย UHWLOHQ ย Uย Q YH\D YHULOHQ
KL]PHW KDFPL\OH JLGHUOHU DUDVร QGD GRรทUXVDO ELU LOLรบNL YDUPร รบ JLEL GDYUDQร OPDNWDGร U $%&ยถGH LVH *h0ยถOHU ย UHWLPLQ Vย UHNOLOLรทL LoLQ JHUHNOL RODQ
DNWLYLWHOHU ED]ร QGD ELULNWLULOLU %X VLVWHP PDOL\HWLQLQ KHVDSODQPDVร LVWHQHQ Lรบ
ย Uย Q \D GD KL]PHWLQ EX DNWLYLWHOHUL QH NDGDU Wย NHWWLรทLQLQ GRรทUX VDSWDQDELOPHVL
KDOLQGH DQODP ND]DQร U *HOHQHNVHO PDOL\HW PRGHOOHULQGH ย Uย QOHUH ]D\ร I LOLรบNLOL
|Ooย LOH GDรทร Wร ODQ *h0ยถOHU $%&ยถGH DNWLYLWHOHU ED]ร QGD WRSODQร U YH EX
DNWLYLWHOHU LoLQ VDSWDQDQ PDOL\HW HWNHQOHUL FRVW GULYHU \DUGร Pร \OD VDGHFH
ELULP VHYL\HVLQGH GHรทLO oHรบLWOL DNWLYLWH VHYL\HOHULQGH ย Uย QOHUH \ย NOHQLU
Bรถylece Gร Mโ lere, bu giderlerin tรผketilme nedenlerine gรถre seรงilen PDOL\HW
HWNHQOHUL \DUGร Pร \OD HOGH HGLOHQ NDWVD\ร ODUOD GHรทLรบNHQ PDOL\HW |]HOOLรทL
ND]DQGร Uร OPร รบ
ROXU
6RQUDNL
DรบDPDGD
JHQHO
ย UHWLP
PDOL\HWOHUL
PDOL\HWOHQGLULOPHVL JHUHNHQ Lรบ ย Uย Q KL]PHW JLEL PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร QD Wย NHWWLรทL
DNWLYLWHOHU RUDQร QGD \ย NOHQLU (ร ker, 2003, s. 33).
*HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL YH $%&ยถGHNL PDOL\HW DNร รบ Vย UHoOHUL
รนHNLO GH J|Uย OPHNWHGLU gNHU V
Geleneksel Maliyet $Nร รบร
ABC' de 0 DOL\HW $Nร รบร
Kaynaklar
Kaynaklar
Gider Merkezleri
Aktiviteler
ร rรผn Maliyetleri
0 DOL\HW 7Dรบร \ร Fร Vร (ร rรผn, hizm et v.b.)
รนHNLO 0DOL\HW $Nร รบ รนHPDVร Kaynak: ร ker, 2003, s. 33
$%&ยถGH \DSร OPDN LVWHQHQ *h0 LOH PDOL\HWOHULQ \ย NOHQHFHรทL PDOL\HW
WDรบร \ร Fร ODUร DUDVร QGD PDQWร NOร ELU LOLรบNL\L NXUPD\D RODQDN VDรทOD\DQ ELOJL
DOW\DSร Vร Qร NXUPDNWร U %X QHGHQOH JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQLQ ย o DรบDPDOร
GDรทร Wร P Vย UHFL PDOL\HWOHUL JLGHU PHUNH]OHUL ED]ร QGD ELULNWLUGLรทL LoLQ ย Uย Q YH\D
KL]PHW LOH *h0ยถOHU DUDVร QGD DQODPOร ELU LOLรบNL NXUXOPDVร QGD \HWHUVL]
NDOPDNWDGร U 6RQXoWD *h0ยถOHU LOH PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร DUDVร QGD GRรทUXGDQ ELU
LOLรบNLQLQ NXUXODELOGLรทL $%& LรบOHWPHOHU LoLQ |QHP ND]DQPDNWDGร U
*HOHQHNVHO VLVWHP PDOL\Htleri, maliyet merkezlerinden รผrรผnlere
\ย NOHUNHQ ย UHWLP PLNWDUร LรบoLOLN PDOL\HWOHUL PDO]HPH PDOL\HWOHUL YH\D PDNLQH
VDDWOHUL JLEL ย UHWLP KDFPL LOH GRรทUXGDQ LOLรบNLOL |Ooย OHUL NXOODQร U 'ROD\ร Vร \OD EX
|Ooย OHULQ NXOODQร OPDVร Wย P DNWLYLWHOHULQ ELULP VHYL\HVLQGH JHUoHNOHรบWLรทLQLQ
YDUVD\ร OPDVร DQODPร QD JHOPHNWHGLU 'LรทHU ELU LIDGH\OH JHQHO ย UHWLP
PDOL\HWOHULQLQ PDO]HPH PDOL\HWOHULQH GLUHNW LรบoLOLN YH\D PDNLQH VDDWOHULQH
EDรทOร RODUDN GHรทLรบWLรทL YDUVD\ร Oร U %|\OHFH GLUHNW LรบoLOLN Eย \ย N RUDQGD ย UHWLP
PLNWDUร QD EDรทOร ROGXรทX LoLQ JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL GH GROD\Oร RODUDN ย UHWLP
PLNWDUร QD EDรทOร KDOH JHWLULOPHNWHGLU %XQXQ EDรบND ELU DQODPร GD ย UHWLPOH LOJLOL
GLรทHU HQGLUHNW IDNW|UOHULQ NXOODQร Pร Qร Q GLUHNW IDNW|UOHUOH RUDQWร Oร ROGXรทXQXQ
NDEXO HGLOPHVLGLU 2\VD ELUoRN HQGLUHNW YH GHVWHN KL]PHW ND\QDNODUร ย UHWLOHQ
ELULP VD\ร Vร LOH RUDQWร Oร RODUDN NXOODQร OPD]ODU %X ND\QDNODU ED]ร ย Uย QOHU LoLQ
D] ED]ร ODUร LoLQ oRN NXOODQร Oร UODU *HOHQHNVHO VLVWHP \ย NVHN GHรทHUOL SDUoDODUร
yรผksek maliyetli hale getirir. ร รผnkรผ mal]HPH PDOL\HWLQH J|UH GDรทร Wร P \DSDU
%X QHGHQOH JHOHQHNVHO VLVWHPOHU KHU ELU oร NWร ELULPLQLQ Wย NHWWLรทL GHVWHN
DNWLYLWHOHULQLQ PDOL\HWL NRQXVXQGD \DQOร รบ ELOJLOHU YHUPHNWHGLU %ULPVRQ D J H
V 'RรทDQ V
ABC ise รผrรผn veya hizmet maliyetini KHVDSODUNHQ DNWLYLWHOHUL ED] DOร U
YH DNWLYLWHOHUL GDKD |QFH Doร NODGร รทร Pร ] G|UW DNWLYLWH Vร Qร Iร QD D\ร Uร U YH EXQODUD
X\JXQ PDOL\HW HWNHQOHUL VHoHU .ร VDFDVร ELULP ED]Oร DNWLYLWHOHUH ELULP ED]Oร
PDOL\HW HWNHQL SDUWL ED]Oร DNWLYLWHOHUH SDUWL ED]Oร PDOL\HW HWNHQL ย Uย Q ED]Oร
DNWLYLWHOHUH ย Uย Q ED]Oร PDOL\HW HWNHQOHUL VHoHUHN JHOHQHNVHO PDOL\HW
VLVWHPOHULQLQ NDUรบร ODรบWร รทร VRUXQODUร o|]HU
Geleneksel maliyet muhasebesi, genel รผretim maliyetleri iรงinde yer
DODQ WHNQLN KL]PHW GHVWHN PDOL\HWOHULQL ย Uย QOHUH GDรทร Wร UNHQ JHQHOOLNOH GLUHNW
LรบoLOLรทL ED] DOร U 'DKD ID]OD GLUHNW LรบoLOLรทL RODQ ย Uย QOHU E|\OHFH EX PDOL\HWOHULQ
Eย \ย N Nร VPร Qร ย VWOHQPLรบ RODFDNWร U %XQXQOD ELUOLNWH X]XQ Vย UHGLU ย UHWLPL
\DSร OPDNWD RODQ ย Uย QOHU LoLQ EX Wย U KL]PHWOHULQ PDOL\HWL GDKD D] RODFDNWร U
%unun tersine, yeni รผrรผnler iรงin รผretim sรผrecinde ve kalite problemlerinde
GDKD ID]OD Pย KHQGLVOLN KL]PHWL JHUHNHFHNWLU %X KL]PHWOHULQ ย Uย QOHUOH LOLรบNLVL
GLUHNW LรบoLOLNOH GHรทLO KL]PHWLQ Vย UHVL ย Uย Qย Q NDUPDรบร NOร รทร YH\D VWDQGDUW
SDUoDODUร Q NXOODQร Pร JLEL IDNW|UOHUOH GDKD GRรทUX ELU รบHNLOGH NXUXODELOLU
%ULPVRQ D J H V
$%&ยถQLQ \HWHUOL ID\GD\ร VDรทOD\DFDรทร LรบOHWPHOHU รบ|\OH JUXSODQDELOLU (ร ker, 2003, s. 34): (QGLUHNW JLGHUOHULQ WRSODP PDOL\HWOHU LoLQGHNL SD\ร Qร Q \ย NVHN
ROGXรทX LรบOHWPHOHU
(QGLUHNW JLGHUOHULQ ELULP ED]GD ROXรบPDGร รทร LรบOHWPHOHU hUย Q oHรบLWOLOLรทLQ ROGXรทX LรบOHWPHOHU $%&ยถQLQ <DSร Vร $%&ยถGH WHPHO RODUDN LNL DรบDPDGDQ V|]HGLOHELOLU รธON DรบDPD
LรบOHWPHGHNL Wย P ย UHWLP DNWLYLWHOHULQL DPDFD X\JXQ RODFDN รบHNLOGH ย Uย Q
ED]ร QGD Pย รบWHUL ED]ร QGD Y E EHOLUOHPHN YH EX DNWLYLWHOHUL RUWDN DNWLYLWH
KDYX]ODUร QGD WRSODGร NWDQ VRQUD EX DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQL EHOLUOHPHNWLU
$NWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL EHOLUOHQGLNWHQ VRQUD LNLQFL DúDPD EX PDOL\HWOHULQ
U QOHUH DNWDUÕOPDVÕ DúDPDVÕGÕU gNHU V
Gider A
Gider B
Gider C
Gider D
Ø.Ù¬ÚuÛ9Ü ÝwÜ ÞCÜ ß à á â0ã ä ã åcâ æ0à Aktivite 1
Aktivite 2
Aktivite 3
ç Ù¬ÚuÛ9Ü ÝwÜ ÞCÜ ß à á â0ã ä ã åcâ æ0à Ürün 1
Ürün 2
ùHNLO øNL $úDPDOÕ $%& Kaynak: Öker, 2003, s. 36
&RRSHU $%&¶QLQ LNL DúDPDOÕ V UHFL QDVÕO NXOODQGÕ÷ÕQÕ ú|\OH
WDQÕPODPDNWDGÕU
øNL DúDPDOÕ V UHo UHWLP LoLQ JHUHNOL ND\QDNODUÕ GLNNDWH DODUDN EDúODU
øON DúDPDGD EX ND\QDNODUÕQ PDOL\HWOHUL UHWLP V UHFLQLQ ELU E|O P LOH LOJLOL
RODQ SDUoDODUD NÕVÕPODUD SD\ODúWÕUÕOÕU %X E|O POHU PDNLQHOHU PDNLQH
JUXSODUÕ YH\D W P GHSDUWPDQODU RODELOLU 'DKD VRQUD PDOL\HW KDYX]ODUÕ FRVW
SRROV ROXúWXUPDN ]HUH KHU ND\QD÷ÕQ KHU ELU E|O POH LOJLOL PDOL\HWOHUL ELUDUD\D
JHWLULOLU %X PDOL\HWOHU LNLQFL DúDPDGD KHU U Q Q W NHWWL÷L ND\QDN PLNWDUÕ |Oo
DOÕQDUDN PDOL\HW KDYX]ODUÕQGDQ U QOHUH \ NOHQLU &RRSHU V
(VDV RODUDN LNL DúDPDOÕ ú UHo RODUDN DGODQGÕUÕODQ \DSÕ úX LúOHPOHUGHQ
ROXúPDNWDGÕU 'R÷DQ V %LULQFL $úDPD
%X DúDPDGD ND\QDN PDOL\HWOHUL ELULQFL DúDPD PDOL\HW HWNHQOHUL
NXOODQÕODUDN IDDOL\HW PHUNH]OHUL DUDVÕQGD SD\ODúWÕUÕOÕU YH E|\OHFH PDOL\HW
KDYX]ODUÕ ROXúWXUXOXU
*HQHO 2ODUDN %LULQFL $úDPD LúOHPOHU $%&¶QLQ ELULQFL DúDPDVÕQGD
DNWLYLWHOHU WDQÕPODQÕU YH HQGLUHNW DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL KRPRMHQ PDOL\HW
KDYX]ODUÕQD SD\ODúWÕUÕOÕU %X DPDoOD |QFH DNWLYLWHOHU NDWHJRULOHUH D\UÕOÕU %X
NDWHJRULOHU NROD\ YH DoÕN ELU IL]LNVHO \RUXPODPD\D VDKLSWLU YH DNWLYLWHOHUL
UHWLP V UHFLQLQ X\JXQ E|O POHUL\OH LOLúNLOHQGLULU 0DOL\HWOHU EX E|O POHUOH LOJLOL
PDOL\HWOHUGLU <DSÕODQ LúOHUOH PDQWÕNVDO RODUDN LOLúNLVL EXOXQDQ HQGLUHNW
PDOL\HWOHULQ ELUDUD\D JHWLULOPHVL WRSODQPDVÕ LOH KRPRMHQ ELU PDOL\HW KDYX]X
ROXúXU 6RQXoWD PDOL\HW KDYX]X LoLQ PDOL\HW GH÷LúLPOHUL WHN ELU PDOL\HW HWNHQL
GHUHFH LOH DoÕNODQDELOLU ROPDOÕGÕU +DQVHQ YH 0RZHQ V øNLQFL $úDPD
%X DúDPDGD PDOL\HW KDYX]ODUÕQGD WRSODQDQ ND\QDN PDOL\HWOHUL LNLQFL
DúDPD PDOL\HW HWNHQOHUL NXOODQÕODUDN U QOHUH \ NOHQLU
*HQHO 2ODUDN øNLQFL $úDPD øúOHPOHU øNLQFL DúDPDGD KHU ELU
PDOL\HW KDYX]XQGD WRSODQDQ PDOL\HWOHU U QOHUH SD\ODúWÕUÕOÕU %X SD\ODúÕPÕQ
\DSÕOPDVÕ LoLQ |QFHOLNOH \DSÕOPDVÕ JHUHNHQ KHU U Q Q W NHWWL÷L DNWLYLWH
PLNWDUÕQÕQ |Oo OPHVLGLU %X |Oo DVOÕQGD KHU U Q Q NXOODQGÕ÷Õ PDOL\HW
HWNHQLQLQ PLNWDU RODUDN WHVSLW HGLOPHVLGLU 'DKD VRQUD ELULQFL DúDPDGD
KHVDSODQDQ \ NOHPH RUDQÕ YH EX |Oo OHU NXOODQÕODUDN PDOL\HWOHU U QOHUH
\ NOHQPLú ROXU
ABC’nin ve uygulaPDVÕQÕQ ELU E W Q RODUDN DQODúÕODELOPHVL LoLQ
DúD÷ÕGD $%& X\JXODPDVÕ \DSÕOPÕú ELU LúOHWPH\H DLW ELULQFL DúDPD JHQHO
UHWLP PDOL\HWOHUL YH EX JLGHUOHULQ DQDOL] \|QWHPOHUL LOH LNLQFL DúDPD LúOHPOHUL
DNWDUÕOPDNWDGÕU &RRSHU V 42; Öker, 2003, S. 5 gUQH÷L
%LULQFL YH øNLQFL $úDPD øúOHPOHUL øOH øOJLOL 8\JXODPD %LULQFL $úDPD øúOHPOHU øúOHWPHQLQ JHQHO UHWLP PDOL\HWOHUL LQFHOHQGL÷LQGH EX JLGHUOHULQ
DúD÷ÕGDNL EDúOÕNODU DOWÕQGD WRSODQGÕ÷Õ J|]OHQPLúWLU • $\OÕNOÕ SHUVRQHO JLGHUOHUL
• Saat ücretlL HQGLUHNW SHUVRQHO JLGHUOHUL • %DNÕP RQDUÕP JLGHUOHUL
• $PRUWLVPDQ YH YHUJLOHU
• 3HUVRQHOH DLW VRV\DO \DUGÕP JLGHUOHUL
• 'L÷HU JLGHUOHU DUDo JHUHo HOHNWULN D\GÕQODWPD SURMH KDUFDPDODUÕ
YE
<XNDUÕGD VÕUDODQDQ LON EHú JLGHU NDOHPL LúOHWPHQLQ WRSODP JHQHO üretiP PDOL\HWOHULQLQ ¶LQL ROXúWXUPDNWDGÕU $\OÕNOÕ SHUVRQHO JLGHUOHUL Bölümlerdeki personel ücretlerinin
ELUELULQGHQ IDUNOÕOÕN J|VWHUPHVL QHGHQL\OH RUWDODPD FUHW \DNODúÕPÕ GR÷UX
EXOXQPDPÕúWÕU %X QHGHQOH RUWDODPD FUHW oDUSÕ FUHWOHQGLULOPLú VDDW VD\ÕVÕ
NXOODQÕODUDN EXOXQDQ FUHWOHU X\JXQ J|U OPHPLú YH E|O POHULQ FUHW WRSODPÕ
DúD÷ÕGDNL HWPHQOHUH GD\DQÕODUDN WDKPLQ HGLOPLúWLU %XQODU • hFUHW |OoHNOHUL YH SHUVRQHO VD\ÕVÕ • øú QYDQODUÕ
• )D]OD PHVDL YH
• +HU E|O PGHNL NÕGHP \ÕO VD\ÕVÕGÕU
'DKD VRQUD E W Q D\OÕNOÕ SHUVRQHOOH P ODNDW \DSÕOPÕúWÕU %X
P ODNDWODU LOH oDOÕúDQODUÕQ YH \ U W OHQ DNWLYLWHOHULQ VRUXPOXOXNODUÕQÕ DQODPDN
DPDoODQPÕúWÕU 0 ODNDWODU VRQXQGD D\OÕNOÕ SHUVRQHO o NDWHJRUL\H D\UÕOPÕúWÕU
hU QOH LOJLOL NDWHJRUL %X NDWHJRULGHNL SHUVRQHOLQ DNWLYLWHOHUL
GR÷UXGDQ U QOHUOH LOLúNLOHQGLULOHELOHFHN DNWLYLWHOHUGLU 0 ODNDW \DUGÕPÕ\OD EX
JUXSWDNL SHUVRQHOLQ KDQJL U Q JUXEX LoLQ QH NDGDU DNWLYLWHGH EXOXQGX÷X
VDSWDQPD\D oDOÕúÕOPÕúWÕU
(NLSPDQOD LOJLOL NDWHJRUL %X NDWHJRULGHNL SHUVRQHOLQ DNWLYLWHOHUL
HNLSPDQOD LOJLOL DNWLYLWHOHUGLU <DSÕODQ P ODNDWODUGD SHUVRQHOLQ KDQJL
HNLSPDQD QH NDGDU YDNLW KDUFDGÕ÷Õ JLEL ELOJLOHU GHUOHQPH\H oDOÕúÕOPÕúWÕU %X
NDWHJRUL UHWLP P KHQGLVOL÷L YH EDNÕP LGDUHVL JLEL LúoLOLN QYDQODUÕQÕ içermektedir. <|QHWLPOH LOJLOL NDWHJRUL Ürünlerle ve ürünlerin üretiminde
NXOODQÕODQ HNLSPDQOD LOLúNLVL ROPD\DQ SHUVRQHO EX NDWHJRULGH HOH DOÕQPÕúWÕU
%X NDWHJRUL SHUVRQHO P G U IDEULND P G U VHNUHWHU JLEL LúoLOLN
QYDQODUÕQÕ LoHUPHNWHGLU Ürünlerle
ilgili
kategorideki
personelin
maliyetinin
ürünlere
\ NOHQPHVL J|UHFH NROD\ ROPXúWXU 0 ODNDWOD KDQJL SHUVRQHOLQ KDQJL U QH
YH\D DNWLYLWH\H QH NDGDU ]DPDQ KDUFDGร NODUร NROD\FD VDSWDQDELOPHNWHGLU
(รทHU KDUFDQDQ ]DPDQ ย Uย QOH LOLรบNLOHQGLULOGL\VH PDOL\HWOHU GRรทUXGDQ ย Uย QOHUH
yรผklenmektedir. (รทHU EX NDWHJRULGHNL SHUVRQHO EHOOL DNWLYLWHOHU LoLQ oDOร รบPร รบVD
R ]DPDQ SHUVRQHO PDOL\HWL LON DรบDPDGD EX DNWLYLWHOHU ย ]HULQGH ELULNWLULOPHNWH
VRQUD ย Uย Q PDOL\HWOHULQH DNWDUร OPDNWDGร U (NLSPDQOD LOLรบNLOHQGLULOHQ SHUVRQHO
PDOL\HWOHUL R HNLSPDQร LoHUHQ IDDOiyet merkezine yรผklenmektedir. Bu
PDOL\HWOHU LNLQFL DรบDPDGD ย Uย QOHUH PDNLQH VDDWL YH\D D\DU Vย UHOHUL
NXOODQร ODUDN DNWDUร OPร รบWร U hVW \|QHWLP JLGHUOHUL WRSODPร Q \DOQร ]FD Nย oย N ELU
\ย ]GHVLQL WHPVLO HWPHNWH YH oRรทXQOXN SHUVRQHO E|Oย Pย Qย Q PDDรบODUร QGDQ
ROXรบPDNWDGร U hVW \|QHWLP D\Oร NOร SHUVRQHO YH VDDW ย FUHWOL SHUVRQHOH DLW
NRQXODUOD XรทUDรบWร รทร LoLQ EX E|Oย Pย Q PDOL\HWOHUL |QFH LOJLOL SHUVRQHO JUXEXQD
VRQUD GD ย Uย QOHUH \DQVร Wร OPD\D oDOร รบร OPร รบWร U
(QGLUHNW VDDWOL PDDรบODU (QGLUHNW VDDW ย FUHWOHUL HQGLUHNW LรบJย Fย Qย
GHQHWOH\HQ XVWDEDรบร ODU LOH \DSร ODQ Pย ODNDWODUGDQ HGLQLOHQ ELOJLOHUH
GD\DQร ODUDN PDOL\HWOHUH \ย NOHQPLรบWLU %X Pย ODNDWODUGD DรบDรทร GDNL NRQXODUD
RGDNODQร OPร รบWร U โ ข โ ข โ ข
*UXSWDNL oDOร รบDQ VD\ร Vร รธรบoLOLN JUXSODUร
รธรบOHWPHGH \DSร ODQ DNWLYLWHOHU
6DDW ย FUHWOL HQGLUHNW LรบoLOLNOHULQ E|Oย PGHQ E|Oย PH |QHPOL IDUNOร Oร N
J|VWHUPHPHVL QHGHQL\OH ID]OD PHVDL IDUNODUร Gย ]HOWLOGLNWHQ VRQUD WHN ELU
\ย NOHPH RUDQร \OD EX JLGHUOHULQ KHVDSODQPDVร \ROXQD JLGLOPLรบWLU
%DNร P YH 2QDUร P %DNร P YH RQDUร P PDOL\HWOHUL E|Oย P รบHIOHUL\OH
\DSร ODQ Pย ODNDWWDQ HGLQLOHQ ELOJLOHU ร รบร รทร QGD ย Uย QOHUH \ย NOHQPLรบWLU %X
DNWLYLWHOHU HNLSPDQODUD LOLรบNLQ ROGXรทX LoLQ PDOL\HWOHU D\Oร NOร SHUVRQHOLQ
HNLSPDQOD LOJLOL NDWHJRULVLQGHNL JLEL \ย NOHQPLรบWLU 0DOL\HWOHU |QFH HNLSPDQร iรงeren faaliyet merkezine daha sonra makine saati\OH ย Uย QOHUH DNWDUร OPร รบWร U $PRUWLVPDQ YH YHUJLOHU Amortisman ve vergi maliyetleri รผรง gruba
D\Uร OPร รบWร U
0DNLQH YH HNLSPDQ 'LรทHU GHPLUEDรบODU %LQDODU
0DNLQH YH HNLSPDQOD LOJLOL EX PDOL\HWOHU GR÷UXGDQ R PDNLQH\L YH\D
HNLSPDQÕ LoHUHQ IDDOL\HW PHUNH]OHULQH YH GDKD VRQUD PDNLQH VDDWL\OH
U QOHUH \ NOHQPLúWLU %X PDOL\HWOHU HNLSPDQOD LOJLOL D\OÕNOÕ SHUVRQHO
NDWHJRULVLQGHNL YH EDNÕP RQDUÕP JLGHUOHULQGHNL \DNODúÕPOD HúGH÷HU NDEXO
HGLOPLúWLU 'L÷HU GHPLUEDúODU YH ELQDODUÕQ DPRUWLVPDQ YH YHUJLOHULQLQ U QOHUH
\ NOHQPHVL GDKD ]RU ROPXúWXU %X PDOL\HWOHU IDDOL\HW PHUNH]OHULQH NDSODQDQ
DODQD J|UH \ NOHQPLúWLU IDNDW EX PDOL\HWOHUH \RO DoDQ YH U QOHUOH
LOLúNLOHQGLULOHELOLU ELU DNWLYLWH VDSWDQDPDPÕúWÕU %XQXQOD EHUDEHU VLVWHP WDVDUÕP
WDNÕPÕ EX PDOL\HWOHUL U Qlere makine saati kullanarak yüklemeye karar
YHUPLúWLU %X NDUDU PHYFXW PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPL YH $%& WDUDIÕQGDQ
\ NOHQHQ PDOL\HWOHUL NDUúÕODúWÕUDELOPHN DoÕVÕQGDQ DQODPOÕ EXOXQPXúWXU
6RV\DO KDNODU hFUHW GÕúÕQGD VRV\DO KDNODU D\OÕNOÕ YH VDDW FUHWOL
RODUDN oDOÕúDQ SHUVRQHOH DLW VRV\DO KDNODUÕ LoHUPHNWHGLU %X KDNODU LNL JUXS
DUDVÕQGD IDUNOÕODúWÕUÕOPÕúWÕU YH EX QHGHQOH D\UÕ RODUDN HOH DOÕQPDVÕ JHUHNPLúWLU
$\OÕNOÕ YH VDDW FUHWOL SHUVRQHOLQ PDOL\HWOHUL IDDOL\HW PHUNH]OHULQH YH U QOHUH
QDVÕO \ NOHQL\RUVD VRV\DO KDNODU GD D\QÕ HVDVODUOD \ NOHQPLúWLU
'L÷HU JLGHUOHU 7RSODP LoLQGH ID]OD SD\ DOPD\DQ GL÷HU JHQHO UHWLP
PDOL\HWOHUL GH D\QÕ WHPHO LONHOHUH J|UH ELOHúHQOHUH D\UÕOPÕú YH GDKD VRQUD
PDOL\HWOHUH QHGHQ RODQ DNWLYLWHOHULQ VDSWDQPDVÕQD oDOÕúÕOPÕúWÕU 0DOL\HWOHU
GDKD VRQUD IDDOL\HW PHUNH]OHULQH YH U QOHULQ W NHWWL÷L DNWLYLWHOHU G ]H\LQGH
GH U QOHUH \ NOHQPLúWLU
*HQHO UHWLP PDOL\HWOHULQLQ \ NOHQPH V UHFL $%&¶QLQ LúOHWPH\H
X\DUODQPDVÕ o D\Õ EXOPXúWXU 7DNÕP KHU ELUL \DNODúÕN ELU VDDW V UHQ
FLYDUÕQGD P ODNDW \DSPÕúWÕU
øNLQFL $úDPD øúOHPOHU 2OGXNoD NDUPDúÕN ELU \DSÕ\D VDKLS $%&¶GH WDVDUÕP HNLEL IDUNOÕ
DNWLYLWH\L VDSWDPÕúWÕU 0DOL\HWOHULQ IDDOL\HW PHUNH]OHULQH \ NOHQPHVLQGH LON
DúDPD RODUDN ¶XQ ]HULQGH PDOL\HW HWNHQL NXOODQÕOPÕú YH GDKD VRQUD LNLQFL
DúDPDGD PDOL\HW HWNHQL VD\ÕVÕ ¶Õ EXOPXúWXU %X PDOL\HW HWNHQOHUL\OH DNWLYLWH
PDOL\HWOHUL U QOHUH GD÷ÕWÕODUDN U Q PDOL\HWOHUL KHVDSODQPÕúWÕU <HQL VLVWHPLQ
NDUPDúÕNOÕ÷Õ ELU PDOL\HW KDYX]XQGDQ ROXúDQ YH LNLQFL DúDPD PDOL\HW HWNHQL
RODUDN GLUHNW LúoLOLN VDDWL NXOODQDQ PHYFXW PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPLQLQ
EDVLWOLรทL LOH NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD GDKD L\L DQODรบร OPDNWDGร U $%& YH รบLUNHWLQ
PHYFXW PDOL\HW PXKDVHEH VLVWHPL WDUDIร QGDQ UDSRUODQDQ ย Uย Q PDOL\HWOHUL
Eย \ย N |Ooย GH IDUNOร Oร N J|VWHUPLรบWLU hUย QOHre
yรผklenen
genel
รผretim
PDOL\HWOHULQGHNL GHรทLรบLP ยถGHQ ยถH NDGDU GHรทLรบNHQOLN J|VWHUPLรบWLU
รนXUDVร |QHPOH YXUJXODQPDOร Gร U NL GDKD |QFH NXOODQร ODQ PDOL\HW PXKDVHEHVL
VLVWHPL โ WHN ELU PDOL\HW KDYX]X YH WHN ELU PDOL\HW HWNHQL LOH WDVDUODQDELOHFHN
HQ L\L JHOHQHNVHO VLVWHP GHรทLOGLU %X QHGHQOH รบLUNHWLQ PHYFXW VLVWHP YH \HQL
$%& WDUDIร QGDQ UDSRUODQDQ PDOL\HWOHULQ NDUรบร ODรบWร Uร OPDVร $%&ยถQLQ ID\GDODUร Qร Q
EHOLUOHQPHVLQGH NHVLQ VRQXo YHUPH] 7DVDUร P WDNร Pร EX QHGHQOH $%&
WDUDIร QGDQ UDSRUODQPร รบ ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ Nร \DVODQPDVร LoLQ Pย PNย Q RODQ HQ
L\L JHOHQHNVHO VLVWHPLQ VHoLOPHVLQLQ GDKD GRรทUX ROGXรทXQD NDUDU YHUPLรบWLU
'ROD\ร Vร \OD JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPL GDKD GRรทUX ELOJLOHU YHUHFHN ELoLPGH
\HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPร รบWร U
ABC ile hesaplanan maliyetler, โ yeniden dรผzenlenenโ geleneksel
PDOL\HW VLVWHPL WDUDIร QGDQ UDSRUODQDQ ย Uย Q PDOL\HWOHUL LOH NDUรบร ODรบWร Uร OPร รบ YH
ย Uย Q PDOL\HWOHULQGH |QHPOL GHUHFHGH IDUNOร Oร NODU VDSWDQPร รบWร U <DSร ODQ
KHVDSODPDODUGD ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ RUWDODPD RUDQร QGD GHรทLรบWLรทL
J|Uย OPย รบWย U %X \ย ]GH ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ PXWODN IDUNร Qร Q RUWDODPDVร Qร Q
JHOHQHNVHO PDOL\HWOHUH E|Oย QPHVL\OH EXOXQPXรบWXU $%&ยถQLQ 8\JXODQPDVร
$%&ยถQLQ ELU LรบOHWPH WDUDIร QGDQ LON GHID NXUXOPDVร YH X\JXODPD\D
JHoLOPHVLQGH HQ |QHPOL DGร PODUGDQ ELULVL ELU $%&ยถQLQ WDVDUODQPDVร Gร U %X
DรบDPD VLVWHPLQ \DSร Vร Qร Q ROXรบWXUXOGXรทX DGร PGร U %X QHGHQOH LON GHID $%&
X\JXOD\DFDN LรบOHWPHOHU LoLQ VLVWHPLQ WDVDUODQPDVร YH X\JXODPD\D JHoLOPHVL
VRQXoWD Wย P VLVWHPLQ GRรทUXOXรทXQX HWNLOH\HFHN |QHPOL ELU DGร PGร U 'RรทDQ
V
$%& Pย PNย Q ROGXรทX NDGDU EDVLW ROPDOร IDNDW oRN ID]OD EDVLW
ROPDPDOร Gร U (รทHU oRN ID]OD EDVLW ROXUVD \DQOร รบ PDOL\HW ELOJLOHUL YHUHFHNWLU
$\Qร ]DPDQGD VLVWHP \HWHUL NDGDU NDUPDรบร N GHWD\Oร ROPDOร IDNDW oRN ID]OD
NDUPDรบร N ROPDPDOร Gร U (รทHU oRN NDUPDรบร N ELU VLVWHP ROXUVD VLVWHPLQ
WDVDUร Pร \ย Uย Wย OPHVL X\JXODQPDVร YH Vย UHNOLOLรทLQLQ VDรทODQPDVร oRN PDOL\HWOL
RODFDNWร U $\Uร FD Dรบร Uร GHUHFHGH JHUHNVL] GHWD\ODUOD XรทUDรบPDN VLVWHPLQ
DQODรบร ODELOLUOLรทLQL YH DQODPOร Oร รทร Qร ND\EHWPHVLQH \RO DoDFDNWร U 7XUQH\ D J H
V
%X Vย UHFLQ X\JXODQPDVร &RRSHU D J|UH EHรบ DรบDPDGDQ ROXรบXU %XQODU
&RRSHU V โ ข โ ข โ ข โ ข โ ข
(\OHPOHUL DNWLYLWHOHUGH WRSODPDN
$NWLYLWHOHULQ PDOL\HWLQL UDSRUODPDN
$NWLYLWHOHUH LOLรบNLQ PDOL\HW JUXSODUร Qร WHVSLW HWPHN %LULQFL DรบDPD PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร Qร WHVSLW HWPHN รธNLQFL DรบDPD PDOL\HW WDรบร \ร Fร ODUร Qร WHVSLW HWPHN
%ULPVRQ LVH EDVLW YH HWNLOL ELU $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL QLQ
X\JXODPD Vย UHFLQL DOWร DGร PGD WDQร PODPร รบWร U %ULPVRQ D J H V โ ข โ ข โ ข โ ข โ ข โ ข
รธรบOHWPH DNWLYLWHOHULQL EHOLUOHPHN
$NWLYLWH PDOL\HWLQL YH SHUIRUPDQVร Qร EHOLUOHPHN $NWLYLWHOHULQ oร NWร Vร Qร EHOLUOHPHN
0DOL\HW WDรบร \ร Fร Vร PDOL\HWOHULQL $NWLYLWHOHU ED]ร QGD L]OHPHN .ร VD YH X]XQ G|QHP DPDoODUร EHOLUOHPHN
$NWLYLWHOHULQ HWNLQOLรทLQL YH YHULPOLOLรทLQL GHรทHUOHQGLUPHN
Roa ise bu sรผreci รผรง aGร PGD WDQร PODPร รบWร U %XQODU 5RD V โ ข โ ข โ ข
ร cret KDPPDGGH YE JLEL PDOL\HW NDWHJRULOHULQLQ WDQร PODQPDVร
%LUELUL\OH ELUOHรบWLULOHELOHQ WHPHO DNWLYLWHOHU YH PDOL\HW HWNHQOHULQLQ
WDQร Pร DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ GDรทร Wร Pร
hUย Q YH\D Pย รบWHUL JLEL X\JXQ kategorilere maliyetin yรผklenmesi.
*|Uย OGย รทย JLEL OLWHUDWย UGH $%& X\JXODPD DรบDPDODUร ย ]HULQGH GHรทLรบLN
\DNODรบร PODU V|] NRQXVXGXU $PD IDUNOร Oร NODUร Q JHQHOOLNOH ED]ร DรบDPDODUร Q GDKD
D\Uร QWร Oร HOH DOร QPDVร QGDQ ND\QDNODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU *HQHO RODUDN $%&
X\JXODPD DรบDPDODUร DรบDPDGDQ ROXรบWXUXODELOLU %XQODU โ ข โ ข โ ข โ ข
$NWLYLWHOHULQ EHOLUOHQPHVL YH WDQร PODQPDVร
$NWLYLWHOHU LOH PDOL\HWOHU DUDVร QGDNL LOLรบNLOHULQ NXUXOPDVร GHUHFH
HWNHQOHULQLQ EHOLUOHQPHVL
Maliyetlerin aktivitelere yรผklenmesi, 0DOL\HW KDYX]ODUร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร
• •
$NWLYLWHOHU LOH U QOHU DUDVÕQGDNL LOLúNLOHULQ NXUXOPDVÕ GHUHFH
PDOL\HW HWNHQOHULQLQ EHOLUOHQPHVL
Aktivite maliyetlerinin ürünlere yüklenmesi.
$NWLYLWHOHULQ %HOLUOHQPHVL YH 7DQÕPODQPDVÕ $%& QLQ X\JXODQPDVÕQGD DNWLYLWHOHULQ EHOLUOHQPHVL YH WDQÕPODQPDVÕ
DNWLYLWH DQDOL]L RODUDN DGODQGÕUÕOPDNWDGÕU %HQNH D J H V % \ NúDOYDUFÕ
V $NWLYLWHOHULQ DQDOL]L DNWLYLWH\H GD\DOÕ PDOL\HWOHPH V UHFLQLQ
KD]ÕUOÕN DúDPDVÕGÕU øúOHWPHGH \D GD UHWLP E|O POHULQGH JHUoHNOHúWLULOHQ
DNWLYLWHOHU WDQÕPODQPDGÕNoD DNWLYLWH\H GD\DOÕ PDOL\HWOHPH LoLQ JHUHNOL yönetimsel maliyet verileri elde edilemez. %LU DNWLYLWH $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL QLQ HQ WHPHO HOHPDQÕGÕU
9HULOHUL LúOH\HQ oÕNWÕODUÕ UHWHQ J|UHY IRQNVL\RQ \D GD V UHoWLU øúOHWPH
LoHULVLQGH JHUoHNOHúHQ SHN oRN VD\ÕGD J|UHY YDUGÕU %X J|UHYOHU DNWLYLWHOHUL
ROXúWXUPDNWDGÕU $%& RUJDQL]DV\RQODUÕ DNWLYLWHOHUL NDSVD\DQ ELU VLVWHP RODUDN
WDQÕPODPDNWDGÕU øúOHWPHQLQ JHUoHNOHúWLUGL÷L W P DNWLYLWHOHULQ VLVWHPDWLN RODUDN
HOH DOÕQÕúÕQGD DNWLYLWH ]LQFLUL NDYUDPÕQÕ JHOLúWLUPLúWLU $NWLYLWH ]LQFLUL
PDOL\HWOHUL ROXúWXUDQ GDYUDQÕúODUÕ DQODPDN YH UHNDEHW VW QO ÷ \DUDWDFDN
ND\QDNODUÕ WDQÕPODPDN LoLQ VWUDWHMLN RODUDN LOLúNLOL DNWLYLWHOHULQ DQDOL] HGLOPHVL
LoLQ JHUHNOL DUDo RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU < No V $NWLYLWH
DQDOL]L GH÷HU ]LQFLULQGHNL KHU ELU DúDPD LoLQ D\UÕ D\UÕ \DSÕOÕU %|\OHFH ]LQFLULQ
KHU ELU KDONDVÕQGDNL DNWLYLWHOHU EHOLUOHQPLú ROXU (LOHU YH &DPSL V
$NWLYLWHOHULQ EHOLUOHQPHVL YH DQODPOÕ WDQÕPODUÕQÕQ \DSÕODELOPHVL LoLQ
JHUHNOL IDNDW DúÕUÕ ROPD\DQ D\UÕQWÕ G ]H\LQGH ELU DNWLYLWH OLVWHVLQLQ
ROXúWXUXOPDVÕ JHUHNPHNWHGLU 1LWHNLP LúOHWPHOHUGH SHN oRN J|UHY YDUGÕU %X
J|UHYOHULQ KHU ELULQL DNWLYLWH RODUDN EHOLUOHPHN \HULQH X\JXQ úHNLOGH J|UHYOHU
ELUOHúWLUilip, tek aktivite olarak belirlemek çok daha uygun olur (Rupp, 1995, s.
dRN EDVLWOHúWLULOPLú DNWLYLWH OLVWHVLQLQ \|QHWLPL NROD\GÕU YH LúOHWPH
NDUDUODUÕQÕ ROXPOX \|QGH HWNLOHU $\UÕQWÕOÕ ELU DNWLYLWH DQDOL]L $%& QLQ ELUoRN
\DUDUÕQÕ RUWDGDQ NDOGÕUÕU *HUH÷LQGHQ ID]OD DNWLYLWH ELOJLVL U Q PDOL\HWOHPH
LoLQ GH JHUHNVL]GLU %XQD NDUúÕOÕN DúÕUÕ GHUHFHGH EDVLW G ]H\GH EHOLUOHQPLú
RODQ DNWLYLWH OLVWHVL $%& \L JHOHQHNVHO VLVWHPH \DNÕQODúWÕUÕU 6RQXo RODUDN
G ]HQOHQHFHN DNWLYLWH OLVWHVL JHUHNOL D\UÕQWÕ G ]H\LQL VD÷OD\DELOPHOL DQFDN
DúÕUÕ ROPDPDOÕGÕU $NWLYLWH OLVWHVL DNWLYLWHOHULQ RUWDN WDQÕPODUÕQÕQ YH
Doร NODPDODUร Qร Q EXOXQGXรทX oL]HOJHGLU %X OLVWHOHU LรบOHWPHOHUGH $%& LoLQ ELU
VWDQGDUW ROXรบWXUXU $NWLYLWH OLVWHOHUL ROXรบWXUXOXUNHQ ED]ร EHQ]HU QLWHOLNWH
DNWLYLWHOHU ELUOHรบWLULOPHN VXUHWL\OH DNWLYLWH NDOHPOHUL D]DOWร OPDNWDGร U (UGRรทDQ
D J H V
$\Uร FD EX DรบDPDGD \DSร ODQ DNWLYLWH WDQร PODUร Qร Q |]HOOLNOH $%& LOH
LOJLOL NLรบLOHULQ UDKDWOร NOD DQOD\DELOHFHNOHUL Gย ]H\GH Doร N DQODรบร ODELOLU YH WXWDUOร
ROPDVร JHUHNPHNWHGLU +HU ELU DNWLYLWH LรบOHWPHQLQ KHU ELULPLQGH D\Qร รบHNLOGH
DQODรบร ODELOPHOLGLU
Jย oOHรบWLUHFHNWLU
$NVL
GXUXP
VRQUDNL
DรบDPDODUร Q
X\JXODQPDVร Qร
$NWLYLWHOHU LOH 0DOL\HWOHU $UDVร QGDNL รธOLรบNLOHULQ .XUXOPDVร
%LU DNWLYLWHQLQ PDOL\HWL RQX \erine getirmek iรงin tรผketilen tรผm รผretim
IDNW|UOHULQLQ PDOL\HWOHUL WRSODPร QGDQ ROXรบXU %XQXQ LoLQ LรบOHWPHQLQ EDรบOร FD
DNWLYLWHOHUL EHOLUOHQGLNWHQ VRQUD KHU ELU DNWLYLWH WDUDIร QGDQ Wย NHWLOHQ
ND\QDNODUร Q L]OHQPHVL JHUHNLU
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW VLVWHPLQLQ WHPHO PDQWร รทร PDOL\HWOHULQ
ND\QDN Wย NHWLPL Pย PNย Q ROGXรทXQFD DNWLYLWHOHU YH PDOL\HW DPDoODUร LoLQ
GRรทUXGDQ L]OHQPHVLGLU %LU ย UHWLP IDNW|Uย ND\QDN LOH EHOLUOL ELU DNWLYLWH
DUDVร QGD QHGHQ VRQXo LOLรบNLVL NXUXODELOL\RUVD PDOL\HW L]OHQHELOLU GHPHNWLU
(UGRรทDQ V %LU ND\QDN WHN ELU DNWLYLWH WDUDIร QGDQ Wย NHWLOGLรทLQGH
L]OHQPHVL NROD\Gร U $QFDN ELU ND\QDN ELUGHQ ID]OD DNWLYLWH WDUDIร QGDQ
Wย NHWLOL\RUVD ND\QDN PDOL\HWLQLQ EX DNWLYLWHOHU DUDVร QGD E|Oย รบWย Uย OPHVL JHUHNLU
&RPSWRQH V
BรถOย รบWย UPH LรบOHPL KDQJL NULWHUH J|UH E|Oย รบWย UPH VRUXVXQX
EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU %X NULWHUOHU GHUHFH PDOL\HW HWNHQL RODUDN
WDQร PODQร U GHUHFH PDOL\HW HWNHQOHUL DNWLYLWHOHU WDUDIร QGDQ Wย NHWLOHQ
ND\QDNODUร WDQร PODU YH ND\QDN PDOL\HWOHULQLQ DNWLYLWHOHU LOH LOLรบNLVLQL NXUPDN
DPDFร \OD NXOODQร Oร UODU
GHUHFH PDOL\HW HWNHQOHUL EHOLUOHQLUNHQ GLNNDWH DOร QPDVร JHUHNHQ
ED]ร KXVXVODU YDUGร U %XQODUGDQ ELUL Pย PNย Q ROGXรทXQFD PDOL\HWOHULQ GLUHNW
RODUDN \ย NOHQPHVL LONHVLGLU %X \DSร OPDGร รทร GXUXPODUGD ]RUXQOX RODUDN
SD\ODรบWร Uร ODFDNWร U %X GXUXPGD ND\QDNODU SHN oRN DNWLYLWH WDUDIร QGDQ
NXOODQร Oร \RU GHPHNWLU gUQHรทLQ ELU LรบOHWPHGH HOHNWULN ELUoRN DNWLYLWH
WDUDIร QGDQ NXOODQร OPDNWDGร U (OHNWULN PDOL\HWL DNWLYLWHOHUH NZV JLEL ELU
GHUHFH PDOL\HW HWNHQL NXOODQร Oarak yรผklenecektir. Burada yรผklemenin
\DSร ODELOPHVL LoLQ DNWLYLWHOHULQ NXOODQGร รทร PDOL\HW HWNHQOHUL LOH LOJLOL ND\ร WODUร Q
WXWXOPDVร EX ELOJLOHULQ VLVWHP NXOODQร Fร ODUร Qร Q HOLQGH KD]ร U ROPDVร JHUHNLU
.D\QDNODUร Q DNWLYLWHOHUFH SD\ODรบร Pร QGD HQ DQODPOร PDOL\HW HWNHQL QH ise, maliyetlerin aktivitelere yรผklenmesinde o maliyet etkenine dayanarak
\ย NOHPH \DSร Oร U %X DรบDPDGD DNWLYLWHOHU WDUDIร QGDQ NXOODQร ODQ ND\QDNODUร
GRรทUX |OoHELOHFHN X\JXQ PDOL\HW HWNHQOHULQLQ EHOLUOHQPHVL LoLQ oDED VDUI
HGLOPHNWHGLU
0DOL\HWOHULQ $NWLYLWHOHUH <ย NOHQPHVL $NWLYLWHOHU ND\QDNODUร Wย NHWWLNOHUL LoLQ PDOL\HWH QHGHQ ROXUODU %LU
DNWLYLWHQLQ \DSร ODELOPHVL LoLQ JHUHNOL ND\QDNODU Gร รบDUร GDQ VDWร Q DOร QDELOHFHรทL
JLEL GLรทHU E|Oย POHUGHQ GH HOGH HGLOHELOLU %X QHGHQOH ELU DNWLYLWHQLQ PDOL\HWL
GLรทHU DNWLYLWHOHUGHQ JHOHQ JLUGLOHUL GH NDSVDPDN ย ]HUH Wย NHWLOHQ Wย P
ND\QDNODUร Q PDOL\HWLQGHQ ROXรบXU $NWLYLWH PDOL\HWL EHOLUOHQLUNHQ |QFHOLNOH ED]ร
PDOL\HW YHULOHULQH LKWL\Do GX\XOXU 0DOL\HW YHULOHULQLQ WHPHO ND\QDรทร Eย \ย N
GHIWHUOHUGLU ,QVWLWXWH RI 0DQagement Accountants, 1993, s. 12โ den aktaran
%ย \ย NรบDOYDUFร V %X GHIWHUOHUGHNL ND\ร WODU LรบOHWPH KDNNร QGD
|QHPOL J|Uย OHQ Wย P ILQDQVDO YHULOHULQ |]HWLQL VDรทODU $QFDN รบXQX GD
XQXWPDPDN JHUHNLU NL Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร DNWLYLWHOHU \HULQH KDUFDPDODUร Q
Wย Uย QH J|UH Gย ]HQOHQPLรบWLU YH EX KHVDSODU oRN oHรบLWOL D\Uร QWร ODUOD GROXGXU
*HUHNVL] J|Uย OHQ D\Uร QWร ODUร Q |Qย QH JHoPHN LoLQ $%& WDVDUร PFร ODUร
DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWLQL EHOLUOHPHN DPDFร \OD ELUELULQH EHQ]HU \D GD D\Qร
ND\QDNODUD LOLรบNLQ Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร Qร ELUOHรบWLUPHOLGLU gWH \DQGDQ
WDVDUร PFร ODUร Q IDUNOร DNWLYLWHOHUFH IDUNOร PLNWDUGD Wย NHWLOHQ ND\QDNODUD LOLรบNLQ
ED]ร Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร Qร D\ร UPDODUร JHUHNPHNWHGLU %|\OHFH $%& \H
X\JXQ ELU รบHNLOGH Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร \HQLGHQ EHOLUOHQPHNWHGLU %X GXUXP
\HQL VLVWHPLQ X\JXODQPDVร LoLQ ELU ]RUXQOXOXNWXU dย QNย GDKD |QFH
Gย ]HQOHQPLรบ RODQ Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร DNWLYLWHOHU GLNNDWH DOร QPDGDQ
EHOLUOHQPLรบWLU %X KHVDSODU JHQHOOLNOH ILQDQVDO WDEORODUร Q KD]ร UODQPDVร LoLQ
NXOODQร OPร รบWร U $%& GH ise, aktivitelerin maliyetlerinin hesaplanabilmesi iรงin,
Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร Qร Q \HQLGHQ ROXรบWXUXOPDVร JHUHNPHNWHGLU
%ย \ย N GHIWHU KHVDSODUร QGDNL D\Uร QWร ODU KDUFDPD Wย UOHULQLQ \HULQL gรถstermek isteyen muhasebeciler iรงin tatmin edicidir. Ancak, bu defteUOHUGHNL
D\Uร QWร ODU $%& \H Dรบร Uร ELU \ย N JHWLUPHNWHGLU
+HVDS VD\ร Vร Qร Q ID]ODOร รทร VLVWHPGH NDUร รบร NOร รทร Q \DQร Vร UD HN ELU LรบH
QHGHQ ROXU +HU KHVDSWD WRSODQDQ PDOL\HWOHULQ DNWLYLWHOHUH DNWDUร OPDVร
JHUHNPHNWHGLU %X QHGHQOH GH LOJLOL KHVDSODUร Q ELU DUD\D JHWLULOPHVL JHUHNLU
dย QNย ELUELUL LOH LOJLOL KHVDSODUร Q RUWDN ELU DPDFร YDUGร U YH EX KHVDSODUร Q
WXWDUODUร DNWLYLWHOHUH D\Qร PDOL\HW HWNHQOHUL NXOODQร ODUDN DNWDUร Oร U $\Uร FD
KHVDSODUร Q ELUOHรบWLULOPHVL VLVWHP LoLQGH NDUPDรบร NOร รทร D]DOWDELOHFHรทL JLEL
VLVWHPLQ WDVDUร Pร QGD GD GDKD D] oDED VDUI HGLOPHVLQL VDรทOD\DFDNWร U
%LUOHรบWLUPHQLQ \DQร QGD ED]ร GXUXPODUGD D\Uร รบWร UPDQร Q GD ROPDVร
JHUHNPHNWHGLU g]HOOLNOH LรบOHWPH E|Oย POHULQLQ PDOL\HWOHULQLQ EHOLUOHQPHVL LoLQ
EX PDOL\HWOHULQ D\Uร รบWร Uร OPDVร JHUHNLU รธรบOHWme
bรถlรผmleri,
maliyetlerin
DNWLYLWHOHUH DNWDUร OPDVร LoLQ X\JXQ ELU Gย ]H\ RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU
$NWLYLWHOHU LOH LOJLOL YHULOHULQ ELUoRรทX GRรทUXGDQ E|Oย POHUGHQ HOGH HGLOPHNWHGLU
gUQHรทLQ KHU ELU DNWLYLWH LoLQ KDUFDQDQ E|Oย PVHO LรบoLOLNOHU E|Oย Pย Q LรบoLOLN
PDOL\HWOHUL LoLQ ELU PDOL\HW HWNHQL RODUDN NXOODQร ODELOLU
*HOHQHNVHO VLVWHPGHNL Eย \ย N GHIWHU KHVDSODUร Gย ]HQOHQLUNHQ JHQHO
NDEXO J|UPย รบ PXKDVHEH LONHOHULQH J|UH Gย ]HQOHPH \DSร OPDNWDGร U 2\VD
$%& GH JHQHO NDEXO J|UPย รบ PXKDVHEH LONHOHULQLQ J|] |Qย QH DOร QPDVร QD
JHUHN \RNWXU %X VLVWHPLQ DVร O DPDFร ILQDQVDO UDSRUODPD GHรทLO LรบOHWPHQLQ
JHOLรบWLULOPHVLGLU %XQGDQ GROD\ร HNRQRPLN Doร GDQ JHUoHรทH X\JXQ ROPD\DQ bรผyรผk defter kalemlerinin dรผzeltilmesi gerekmektedir. %LU DNWLYLWH WHN ELU LรบOHWPH E|Oย Pย WDUDIร QGDQ \HULQH JHWLULOL\RUVD
EXQXQ PDOL\HWLQL DNWLYLWH PDOL\HWLQH G|Qย รบWย UPHN NROD\Gร U $QFDN ELU DNWLYLWH
ELUGHQ oRN E|Oย P WDUDIร QGDQ \HULQH JHWLULOL\RUVD \D GD E|Oย P Doร Vร QGDQ
EDNร OGร รทร QGD ELU E|Oย PGH ELUGHQ oRN DNWLYLWH JHUoHNOHรบWLULOL\RUVD EX GXUXPGD
PDOL\HWOHULQ DNWLYLWHOHUH SD\ODรบWร Uร OPDVร JHUHNPHNWHGLU %X SD\ODรบWร UPD
LรบOHPLQLQ \DSร ODELOPHVL LoLQ GH GDKD |QFHNL DรบDPDGD EHOLUOHQPLรบ RODQ PDOL\HW
HWNHQOHUL NXOODQร OPDOร Gร U
%XUDGD KHU ELU ND\QDN PDOL\HWL LoLQ GHUHFH PDOL\HW HWNHQL EDรบร QD
PDOL\HW KHVDSODQร S V|] NRQXVX ND\QDNWDQ NXOODQPD GXUXPXQD EDรทOร RODUDN
DNWLYLWHOHUH PDOL\HW \ย NOHQLU %ย Wย Q \ย NOHPHOHU WDPDPODQGร NWDQ VRQUD KHU ELU
DNWLYLWHGHNL PDOL\HWOHU WRSODQDUDN KHU DNWLYLWHQLQ PDOL\HWL EHOLUOHQPLรบ ROXU
0DOL\HW +DYX]ODUร Qร Q 2OXรบWXUXOPDVร +HU bir aktivitenin maliyeti belirlendikten sonra, sรถz konusu aktiviteler
PDOL\HWOHUL LOH ELUOLNWH KRPRMHQ PDOL\HW KDYX]ODUร QGD WRSODQร UODU +RPRMHQ ELU
PDOL\HW KDYX]X \DSร ODQ LรบOHUOH PDQWร NVDO RODUDN LOLรบNLVL EXOXQDQ HQGLUHNW
PDOL\HWOHULQ ELU DUD\D JHWLULOPHVL LOH ROXรบXU 0DOL\HW KDYX]X LoLQ PDOL\HW
GHรทLรบLPOHUL WHN ELU PDOL\HW HWNHQL LOH Doร NODQDELOLU ROPDOร Gร U %XQGDQ GROD\ร endirekt aktivitelerin bir maliyet havuzunda yer alabilmesi iรงin bu aktivitelerin
PDQWร NVDO RODUDN ELUELUL LOH LOLรบNLVL ROPDVร YH EX aktivitelerin tรผm รผrรผnler iรงin
D\Qร Wย NHWLP RUDQร QD VDKLS ROPDVร JHUHNPHNWHGLU 'RรทDQ V
0DOL\HW KDYX]ODUร |QFHOLNOH GHSDUWPDQ VHYL\HVLQGH EHOLUOHQPHOLGLU
'HSDUWPDQ VHYL\HVLQGH PDOL\HW KDYX]ODUร JHQHOOLNOH RUJDQL]DV\RQ รบHPDVร LOH
D\Qร GRรทUXOWXGD ROPDNWDGร U %X รบHNLOGH EHOLUOHQHQ PDOL\HW KDYX]ODUร LรบOHPOHUL
NROD\ODรบWร UPDNWDGร U gUQHรทLQ WHGDULN DNWLYLWHOHUL WHGDULN PDOL\HW KDYX]XQX
ROXรบWXUPDNWDGร U %XQXQ \DQร Vร UD EXUDGDQ WHPLQ HGLOHFHN ELOJLOHUL NXOODQDFDN
NLรบLOHULQ LVWHNOHUL GRรทUXOWXVXQGD ED]ร DNWLYLWH JUXSODUร LoLQ D\Uร PDOL\HW
KDYX]ODUร
ROXรบWXUXODELOLU
$\Qร
|]HOOLNOHUH
VDKLS
DNWLYLWHOHU
oHรบLWOL
GHSDUWPDQODUGD \HULQH JHWLULOHELOPHNWH DQFDN LKWL\Do KLVVHGLOGLรทLQGH ELU
DUD\D JHWLULOHUHN IDUNOร ELU PDOL\HW KDYX]XQGD ELUOHรบHELOPHNWHGLUOHU
0DOL\HW KDYX]ODUร ROXรบWXUXOXUNHQ Pย PNย Q ROGXรทXQFD HQ GRรทUX
PDOL\HW ELOJLVLQH HQ EDVLW รบHNLOGH XODรบPD LONHVL J|] |Qย QGH WXWXOPDOร Gร U %X
DPDoOD PDOL\HW KDYX]ODUร QH GRรทUX ELOJLGHQ X]DNODรบWร Uร Fร รบHNLOGH JHQLรบ QH GH
Dรบร Uร GHUHFHGH NDUPDรบร NOร N \DUDWDFDN รบHNLOGH GDU YH GROD\ร Vร \OD oRN oHรบLWOL
ROXรบWXUXOPDOร Gร U %XUDGD DNWLYLWHOHULQ |QHPOLOLรทL ย ]HULQGH GXUXOPDOร YH ]DPDQOD
LรบOHWPH LoHULVLQGHNL ED]ร GHรทLรบLNOLNOHU GHรทHUOHQGLULOHUHN PDOL\HW KDYX]ODUร
\HQLGHQ J|]GHQ JHoLULOPHOL ED]ร DNWLYLWHOHU LoLQ D\Uร KDYX]ODU ROXรบWXUXOPDOร Gร U
gUQHรทLQ LรบOHWPHGH |QFHOHUL WHN Wย UGH KDPPDGGH VDWร Q DOร Qร \RU LVH VDWร Q
DOPD DNWLYLWHVL WHGDULN PDOL\HW KDYX]XQGD WRSODQDELOLU DQFDN ]DPDQOD
LรบOHWPH oHรบLWOL ย Uย QOHU ย UHWPH\H EDรบODPร รบVD EXQD EDรทOร RODUDN DODFDรทร PDGGH
YH PDO]HPH VD\ร Vร QGD GD DUWร รบ RODFDNWร U %X GXUXP VDWร Q DOPD DNWLYLWHVLQLQ
WHGDULN PDOL\HW KDYX]XQGDQ oร NDUร Oร S D\Uร ELU VDWร Q DOPD PDOL\HW KDYX]X
ROXรบWXUXODUDN EXUDGD WRSODQPDVร Qร JHUHNWLUHELOHFHNWLU
$NWLYLWHOHU LOH hUย QOHU $UDVร QGDNL รธOLรบNLOHULQ .XUXOPDVร $NWLYLWHOHU LOH ย Uย QOHU DUDVร QGD LOLรบNL NXUDELOPHN LoLQ GHUHFH PDOL\HW
HWNHQOHULQLQ
EHOLUOHQPHVL
JHUHNLU
0DOL\HW
HWNHQOHULQLQ
GHUHFH
WDQร PODQPDVร YH |Ooย Pย HQ ]RU DรบDPD\ร ROXรบWXUPDNWDGร U &RRSHU YH
GLรทHUOHUL V 0DOL\HW HWNHQOHUL ย Uย QOHrin aktiviteler รผzerindeki
WDOHSOHULQL HOH DOร U %XQODU PDOL\HW KDYX]ODUร QGD WRSODQDQ PDOL\HWOHULQ ย Uย QOHUH
\ย NOHQPHVL
LoLQ
NXOODQร Oร U
hUย Q
PDOL\HWOHULQLQ
GRรทUX
ELU
รบHNLOGH
EHOLUOHQHELOPHVL LoLQ EX DรบDPDGD PDOL\HW HWNHQOHULQLQ VHoLPLQGH JHUHNOL
KDVVDVL\Htin gรถsterilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, maliyet etkenlerinin
WDQร PODQPDVร QGD \D GD |Ooย Pย QGH \DSร ODFDN KDWDODU $%& GHQ EHNOHQHQ
ID\GDQร Q \RN ROPDVร QD YH \DQOร รบ ELOJLOHULQ VXQXODUDN LรบOHWPHQLQ ]DUDU
J|UPHVLQH QHGHQ ROXU -RKQVRQ YH GLรทHUOHUL V
0DOL\HW KDYX]ODUร QGD WRSODQDQ DNWLYLWHOHU ELUELULQH EHQ]HU \DSร GDGร U
YH EX KDYX]ODU LoLQ EHOLUOHQPLรบ RODQ PDOL\HW HWNHQOHUL DNWLYLWHOHULQ Wย Uย QH YH
ILLOL Wย NHWLPOHULQH X\JXQ ROPDOร Gร U %X DรบDPDGD EHOLUOHQPLรบ RODQ PDOL\HW
HWNHQOHUL LรบOHWPHQLQ EDรบDUร Vร Qร DUWร UPDVร QD LPNDQ VDรทODU gUQHรทLQ ELU PDOL\HW
HWNHQL RODUDN NXOODQร ODELOHQ ย UHWLOHQ ELU ย Uย Qย Q PXD\HQHVL LoLQ KDUFDQDQ sรผre" dikkatlerin muayene aktivitesi iรงin gerekli sรผrenin ve maliyetlerin
ย ]HULQGH \RรทXQODรบPDVร QD QHGHQ ROXU (รทHU EX NRQXGD ELU WDNร P WHGELUOHU
DOร QPDVร JHUHNL\RUVD EXQD LPNDQ VDรทODQPร รบ ROXU %XQGDQ GROD\ร PDOL\HW
HWNHQL VD\ร Vร QH NDGDU ID]OD ROXUVD R GHUHFH D\Uร QWร Oร ELOJL\H XODรบร ODELOLU
$QFDN EXUDGD ID\GD PDOL\HW NDUรบร ODรบWร UPDVร Qร Q \DSร OPDVร JHUHNLU $\Uร FD
EHOLUOHQHQ PDOL\HW HWNHQOHULQLQ |Ooย Pย Qย Q \DSร ODELOLU ROPDVร JHUHNPHNWHGLU
gUQHรทLQ PDNLQHOHULQ ย UHWLPH KD]ร UODQPD Vย UHOHULQLQ |Ooย Pย KD]ร UODQPD
VD\ร Vร Qร Q |Ooย Pย QGHQ GDKD ]RUGXU YH LODYH PDOL\HW JHUHNWLUPHNWHGLU %X
QHGHQOH KD]ร UODQPD Vย UHVL \HULQH KD]ร UODQPD VD\ร Vร Qร Q DOร QPDVร oRN GDKD
X\JXQ RODELOPHNWHGLU
Her bir maliyet havuzu iรงin maliyet etkenleri belirlendikten sonra, her
KDYX] LoLQ PDOL\HW HWNHQL EDรบร QD Gย รบHQ ELULP PDOL\HW KHVDSODQร U %XQD
PDOL\HW KDYX]X \ย NOHPH RUDQร DGร YHULOLU 0DOL\HW +DYX]X <ย NOHPH 2UDQร
7RSODP +DYX] 0DOL\HWL 0DOL\HW (WNHQL 0LNWDUร
Aktivite maliyetlerini รผrรผnlere yรผklerken รถlรผm spirali (dead spiral)
RODUDN WDQร PODQDQ NRQXPXQ LoLQH Gย รบPHPHN JHUHNLU gOย P VSLUDOL DWร O YH\D
ID]OD NDSDVLWH GXUXPODUร QGD RUWD\D oร NDU %LU |UQHNOH Doร NODPDN JHUHNLUVH ELU
ย Uย Qย Q ELU LรบOHWPHGH ย UHWLOPH NDSDVLWHVL DGHW YH R ย Uย QOH LOJLOL VDELW
PDOL\HW WRSODPร GD PLO\DU ROVXQ 'ROD\ร Vร \OD ย Uย QH Gย รบHQ SD\ PLO\DU
ELULP PLO\DU RODFDNWร U %HOLUOL ELU G|QHP VRQXQGD R ย Uย Q DGHW
รผretilse bile toSODP PDOL\HW PLO\DU RODFDNWร U %X GXUXPGD ILLOL UDNDPODU
NXOODQร OGร รทร QGD ELU ย Uย QH PLO\DU PDOL\HW \ย NOHQHFHNWLU $Wร O NDSDVLWH
ย Uย Q PDOL\HWLQL YH VRQXoWD GD ย Uย Q VDWร รบ IL\DWร Qร DUWWร UDFDNWร U %X DUWร รบ sonunda รผrรผne olan talep azalacak, รผretiP D]DODFDN YH EX GD DWร O NDSDVLWH\L
WHNUDU DUWWร UGร รทร JLEL ย Uย Q PDOL\HWLQL GDKD GD \ย NVHOWHFHNWLU %X G|QJย |Oย P
VSLUDOL RODUDN ELOLQPHNWHGLU $\Qร |Oย P VSLUDOL WHKOLNHVL $%&ยถGH ย Uย QOHU
DNWLYLWHOHUL Wย NHWLUNHQ YDUGร U %XQD |UQHN RODUDN NRQWURO DNWLYLWHVL YHULOHELOLU
.RQWURO DNWLYLWHVL PDOL\HWLQLQ Nร VD G|QHP VDELW ROGXรทX YDUVD\ร Pร DOWร QGD
NRQWURO DNWLYLWHVL NDSDVLWHQLQ DOWร QGD JHUoHNOHรบLUVH ย Uย Qย Q ELULP PDOL\HWLQH
NRQWURO DNWLYLWHVLQGHQ JHOHQ PDOL\HW DUWDFDN EX DUWร รบร Q VDWร รบ IL\DWร QD
\DQVร Wร OPDVร GXUXPXQGD GD ย Uย Q PDOL\HWL YH DWร O NDSDVLWH DUWDFDNWร U %X
\ย ]GHQ $%& ED]ร DNWLYLWHOHUL ย Uย QOHUH \ย NOHUNHQ ILLOL Wย NHWLP RUDQร Qร GHรทLO
VWDQGDUW Wย NHWLPL NXOODQร U &RRSHU YH .DSODQ V 6XVPXรบ
V
$NWLYLWH 0DOL\HWOHULQLQ hUย QOHUH <ย NOHQPHVL $%& X\JXODPDVร Qร Q VRQ DรบDPDVร QGD PDOL\HW KDYX]ODUร QGD WRSODQDQ
PDOL\HWOHU |QFHNL DรบDPDGD EHOLUOHQPLรบ RODQ \ย NOHPH RUDQร WHPHO DOร QDUDN
ย Uย QOHUH \ย NOHQLU <ย NOHPH ย Uย QOHU WDUDIร QGDQ DNWLYLWHOHULQ Wย NHWLPL WHPHOLQH
J|UH \DSร Oร U %ย \ย NรบDOYDUFร 004, s. 60). Burada รถncelikle her รผrรผnรผn
NXOODQGร รทร PDOL\HW HWNHQL PLNWDU RODUDN EHOLUOHQLU 'DKD VRQUD EX PLNWDUOD
PDOL\HW KDYX]X \ย NOHPH RUDQร oDUSร ODUDN ย Uย QOHUH PDOL\HW \ย NOHQPLรบ ROXU
<ย NOHQHFHN 0DOL\HW 0DOL\HW +DYX]X <ย NOHPH 2UDQร [ .XOODQร ODQ 0DOL\HW
(WNHQL 0LNWDUร
+HU ย Uย QH GHรทLรบLN PDOL\HW KDYX]ODUร QGDQ \ย NOHQHQ PDOL\HWOHU toplanarak, sรถz konusu รผrรผnรผn toplam endirekt maliyeti bulunur. Bu toplama,
GLUHNW LON PDGGH YH PDO]HPH LOH GLUHNW LรบoLOLN PDOL\HWL HNOHQHUHN ย Uย Qย Q ย UHWLP
PDOL\HWL EHOLUOHQPLรบ ROXU
'g5'h1&h %g/h0 $%&ยถ1รธ1 .8//$1,0 $/$1/$5, <$5$5/$5, 9( 6รธ67(0( <g1(/7รธ/(1 (/(รน7รธ5รธ/(5
$%&ยถQLQ .XOODQร P $ODQODUร $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQLQ NXOODQร Pร $NWLYLWH\H 'D\DOร
<|QHWLP LQ NRQXVXGXU $NWLYLWH\H 'D\DOร <|QHWLP LรบOHWPHQLQ ND\QDNODUร Qร
GDKD YHULPOL NXOODQDUDN GDKD ID]OD ย Uย Q DOPD \DNODรบร Pร RODUDN WDQร PODQDELOLU (Cooper ve Kaplan, 1999, s. 27, aktaran ร ker, 2003, s. 64). Druryโ ye gรถre
$NWLYLWH\H 'D\DOร <|QHWLP DNWLYLWH\H GD\DOร PDOL\HW VLVWHPLQLQ \DรบDPD
geรงirilmesidir (Drury V 6LVWHPLQ NXOODQร P DODQODUร รบ|\OH
OLVWHOHQHELOLU
2SHUDV\RQHO $PDoOร .XOODQร P 9HULPOLOLรทL DUWWร UPDN YH GROD\ร Vร \OD GD PDOL\HWOHUL Gย รบย UPHN DPDFร \OD
HOGHNL YDUOร NODUร Q HQ L\L ELoLPGH NXOODQร OPDVร RODUDN Doร NODQDELOLU 2SHUDV\RQHO
amaรงOร NXOODQร PGD \D NDSDVLWH DUWร รบร \D GD ELULP DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ
D]DOWร OPDVร \ROX\OD KDUFDPDODUGD D]DOPD VDรทODQร U %X NXOODQร PGD DNWLYLWHOHULQ
YH ย Uย QOHULQ Wย NHWWLNOHUL ND\QDNODU EHOLUOHQLU YH YHULPOLOLรทL DUWWร UPDN DPDFร \OD
DNWLYLWHOHULQ YH GROD\ร Vร \OD ย Uย QOHULQ RSWLPDO Gย ]H\GH \DSร OPDVร JHUHNVL]
ND\QDNODUร Q
\RN
HGLOPHVL
JHUoHNOHรบWLULOPLรบ ROXU
\ROX\OD
RSHUDV\RQHO
DPDoOร
NXOODQร P
6WUDWHMLN $PDoOร .XOODQร P 6WUDWHMLN DPDoOร NXOODQร PD JHoPHGHQ |QFH LรบOHWPHQLQ RSHUDV\RQHO
YHULPOLOLรทLQLQ VDรทODQPร รบ ROPDVร JHUHNLU 6WUDWHMLN DPDoOร NXOODQร P DNWLYLWHOHUH
RODQ WDOHSWH ELU GHรทLรบLNOLN \DSPD\ร KHGHIOHU gUQHรทLQ ELU ย Uย Q YH\D KL]PHWLQ
PDOL\HWLQL D]DOWPDN LoLQ ย Uย Q YH\D KL]PHWL ย UHWPHN LoLQ \DSร ODQ DNWLYLWHOHU
GHรทHUOHQGLULOLU YH NDWNร \DUDWPD\DQ DNWLYLWHOHULQ VD\ร Vร D]DOWร ODUDN PDOL\HWOHU
D]DOWÕOPD\D oDOÕúÕOÕU 6WUDWHMLN \|QHWLP RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHUL D]DOWÕFÕ \|QGH
ROXúDFDN U Q WDVDUÕPÕ U Q JHOLúWLUPH YH WHGDULNoL LOLúNLOHUL\OH LOJLOL NDUDUODUÕ
NDSVDPDNWDGÕU
.ÕVDFD DoÕNODPDN JHUHNLUVH $NWLYLWH\H 'D\DOÕ <|QHWLP DQOD\ÕúÕ ELU
\DQGDQ EHOOL ELU VD\ÕGD DNWLYLWH\L GDKD D] PDOL\HWOH 2SHUDV\RQHO <|QHWLP
JHUoHNOHúWLUPH\H oDOÕúÕUNHQ GL÷HU WDUDIWDQ GDKD D] DNWLYLWH\OH GDKD oRN NDWNÕ
\DUDWDFDN 6WUDWHMLN <|QHWLP U QOHUL VHoPH\H oDOÕúPDNWDGÕU Stratejik
yönetim,
maliyeti
getirisinden
daha
yüksek
olan
DNWLYLWHOHUGHQ X]DNODúDUDN GDKD YHULPOL NkUOÕ DNWLYLWHOHUH RGDNODQPD
\DNODúÕPÕGÕU øúOHWPHOHU VWUDWHMLN DPDoOÕ NXOODQÕPÕ
hU Q NkUOÕOÕ÷Õ YH U Q NDUÕúÕPÕQÕQ EHOLUOHQPHVLQGH 0 úWHUL YH WHGDULNoL LOLúNLOHULQGH
Ürün WDVDUÕPÕ YH U Q JHOLúWLUPH LúOHPOHULQGH
X\JXODUODU hU Q .kUOÕOÕ÷Õ 9H hU Q .DUÕúÕPÕQÕQ %HOLUOHQPHVLQGH
.XOODQÕP
*HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHUL ELOJLOHUL\OH EXOXQDQ U Q NDUÕúÕPODUÕ YH
EXQXQ VRQXFXQGD HOGH HGLOHQ VDWÕú JHOLUOHUL DUDúWÕUPDODUD VÕNoD NRQX
ROPXúWXU 7LSLN ELU LúOHWPHGHNL ELULNLPOL U Q \ ]GHOHUL LOH ELULNLPOL VDWÕú
\ ]GHOHUL DUDVÕQGDNL LOLúNL NXUDOÕ RODUDN ELOLQPHNWHGLU %X LOLúNL ùHNLO 4.1.1.' de görülmektedir (Öker, a.g.e., s. 67).
ý
ý ýýÿ
üý þ
í0è è ì è ë è ê è é è è è
é è
ë è ê è î ï ð³ï ñ ï òRó ï9ô ð¬õ ön÷uõ0ø0ù ú û£ï
ì è
í0è è
ùHNLO *HOHQHNVHO 6LVWHPOHUGH %LULNLPOL 6DWÕú < ]GHOHUL Kaynak: Öker, 2003, s. 67
รนHNLOGH GH J|Uย OGย รทย JLEL ย Uย QOHULQ ยถVL VDWร รบ JHOLUOHULQLQ \DNODรบร N
ยถLQL NDUรบร ODPDNWDGร U hUย QOHULQ ยถร VDWร รบ JHOLUOHULQLQ ยถXQX
ROXรบWXUXU *HUL NDODQ ย Uย Q VDWร รบ JHOLUOHULQLQ DQFDN ยถLQL VDรทODPDNWDGร U
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL QGHQ DOร QDQ ELOJLOHU DQDOL]
HGLOGLรทLQGH ELU oRN ย Uย Qย Q PDOL\HWLQLQ \DUDWWร รทร JHOLUGHQ GDKD ID]OD ROGXรทX
J|Uย OPย รบWย U รนHNLO $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL X\JXODQPร รบ WLSLN
ELU LรบOHWPHQLQ ELULNLPOL RUDQ \ย ]GHOHUL LOH ELULNLPOL NkU \ย ]GHOHUL DUDVร QGDNL
LOLรบNL\L J|VWHUPHNWHGLU D J H V
%LULNLPOL 6DWร รบ <ย ]GHVL
%LULNLPOL hUย Q <ย ]GHVL
รนHNLO $%&ยถ\H *|UH hUย Q .DUร รบร Pร YH .kUOร Oร รทร *UDILรทL Kaynak: ร ker, 2003, s. 68
hUย QOHU \DWD\ HNVHQGH VROGDQ VDรทD HQ NkUOร ย Uย QGHQ HQ D] NkUOร
ย Uย QH GRรทUX Vร UDODQPร รบWร U รนHNLOGH GH J|Uย OGย รทย JLEL ย Uย QOHULQ ยถVL VDWร รบ
JHOLUOHULQLQ ยถย Qย GLรทHU ELU GH\LรบOH VDWร รบ JHOLUOHULQLQ NDWร Qร
ROXรบWXUPDNWDGร U *HUL\H NDODQ ย Uย Qย Q ELU Nร VPร Qร Q JHWLULVL J|Wย Uย Vย HรบLW
LNHQ ELU Nร VPร GD ]DUDU HWPHNWHGLU %X JUXSWDNL ย Uย QOHULQ WRSODPGD \DUDWWร รทร zarar % 200โ dรผr. <DSร ODQ DQDOL]OHUGH \ย NVHN PLNWDUODUGD ย UHWLOHQ ย Uย QOHULQ NkUOร Oร รทร
$%& X\JXODQGร NWDQ VRQUD oRN ID]OD GHรทLรบPHPHNOH EHUDEHU ELU PLNWDU
DUWPร รบWร U %XQXQ QHGHQL EX ย Uย QOHULQ GDKD D] VD\ร GD ย UHWLOHQ YH GDKD ID]OD
DNWLYLWH JHUHNWLUHQ Gย รบย N KDFLPOL ย Uย QOHULQ PDOL\HWOHULQL \ย NOHQPHOHULGLU %X
Gย รบย N KDFLPOL ย Uย QOHUGH GH $%& X\JXODQGร รทร QGD JHOHQHNVHO VLVWHPGHQ IDUNOร
RODUDN EX ย Uย QOHULQ PDOL\HWOHULQLQ JHWLULVLQGHQ ID]OD ROGXรทX VRQXFXQD
YDUร OPร รบWร U
Literatรผrde ยณ%DOLQD (รทULVLยด RODUDN ELOLQHQ $NWLYLWH\H 'D\DOร hUย Q
.kUOร Oร N $QDOL]OHUL LรบOHWPHOHUL ย Uย Q oHรบLWOLOLรทLQGH GDKD HNRQRPLN GDYUDQPD
HรทLOLPLQH VRNPXรบWXU %XQXQOD EHUDEHU LรบOHWPHOHULQ NkUVร ] ย Uย QOHUL KHPHQ
ย UHWLP KDWWร QGDQ oHNPHOHUL NDUDUร VDNร QFDOร Gร U dย QNย Eu รผrรผnlerin รผretimine
VRQ YHULOPHVL Nร VD YDGHGH ELUWDNร P HQGLUHNW JLGHUOHUL RUWDGDQ NDOGร UPDGร รทร
DPD D\Qร ]DPDQGD VDWร รบ JHOLUOHULQGH D]DOPD\D \RO DoDFDรทร LoLQ LรบOHWPHQLQ
NkUร EXQGDQ ROXPVX] HWNLOHQLU .ร VDFDVร Nร VD YDGHGH ย Uย Qย Q ย UHWLPLQH VRQ
YHUPHNOH ELUOLNWH ย Uย QOH LOJLOL PDOL\HWOHU \RN HGLOPHGLรทL LoLQ DWร O NDSDVLWH
DUWDFDN YH SDUDVDO ND\ร S ROXรบDFDNWร U
6ย UHo LoLQGH $%& \DNODรบร Pร LOH LรบOHWPHQLQ ย Uย Q NkUOร Oร N \DSร Vร
GHรทLรบWLULOPH\H oDOร รบร Oร U %XQXQ LoLQ oHรบLWOL KDUHNHW SODQODUร QGDQ \DUDUODQร Oร U
.kUVร ] ย Uย QOHUOH LOJLOL VWUDWHMLN NDUDUODU DOร Qร U gUQHรทLQ DOร QDFDN NDUDUODU
DรบDรทร GDNL JLEL RODELOLU gNHU โ ข โ ข โ ข โ ข โ ข
<HQLGHQ IL\DWODQGร UPD
%DรบND ELU ย Uย QOH GHรทLรบWLUPH 7DVDUร P GHรทLรบLNOLรทL \DSPD hUHWLP Vย UHFLQL L\LOHรบWLUPH hUHWLP KDWWร QGDQ oร NDUPD
Listede รผretim hDWWร QGDQ oร NDUPD VRQ VHoHQHN RODUDN \HU DOPร รบWร U %X
NDUDUร Q LรบOHWPH\H \DUDU VDรทODPDVร LoLQ ย UHWLPGHQ NDOGร Uร ODQ ย Uย QOH LOJLOL
ND\QDNODUร Q GD EDรบND ย Uย QOHUH ND\Gร Uร OPDVร JHUHNPHNWHGLU dย QNย EHOOL ELU
ย Uย QOH LOLรบNLOL RODUDN GDKD D] Wย NHWLOHQ ND\QDNODU EX JLGHUOHUGH D]DOPD\D \RO
DoPD\DFDN DNVLQH DWร O NDSDVLWH \DUDWDFDNWร U %DรบND ELU LIDGH\OH ND\QDNODU
VDELW NDOร UNHQ DNWLYLWH Gย ]H\L D]DODFDNWร U 2OXรบDQ DWร O NDSDVLWH GLรทHU ย Uย Q
PDOL\HWOHULQH \DQVร Wร ODFDNWร U
0ย รบWHUL YH\D 7HGDULNoL รธOLรบNLOHULQGH .XOODQร P $%& ย UHWLP PDOL\HWOHUL Gร รบร QGDNL VDWร รบ SD]DUODPD GDรทร Wร P YH LGDUL
JLGHUOHU JLEL PDOL\HWOHUL ย Uย Q PDOL\HWOHULQH Pย รบWHULOHU YH\D WHGDULNoLOHU ED]ร QGD
NROD\Oร NOD \DQVร WDELOPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD PDOL\HW ELOJLOHUL Pย รบWHUL ED]ร QGD
WDNLS HGLOHELOHFHN รบHNLOGH Gย ]HQOHQHUHN LรบOHWPHOHULQ Pย รบWHULOHUOH LOJLOL NDUDU
DOPDVร VDรทODQร U dย QNย Pย รบWHULOHU LรบOHWPHQLQ DNWLYLWHOHUL\OH LOJLOL ND\QDNODUร Qร
D\Qร PLNWDUODUGD Wย NHWPH]OHU 'ROD\ร Vร \OD ย Uย Q PDOL\HWOHUL ย ]HULQH \ย NOHQHFHN
VDWร รบ SD]DUODPD GDรทร Wร P YH ED]ร LGDUL JLGHUOHU Pย รบWHUL ED]ร QGD IDUNOร Oร NODU gรถsterir. *HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVLQGH Pย รบWHUL ED]Oร JLGHUOHU ย Uย QOHUOH
\D LOLรบNLOHQGLULOPHPHNWHGLU \D GD EX JLGHUOHU \|QHWLP UDSRUODUร QGD VDWร รบ KDFPL
JLEL ID]OD DQODPร ROPD\DQ ELU |Ooย \OH ย Uย QOHU ย ]HULQH \ย NOHQPHNWHGir. ABCโ de
LVH WHPHO \DNODรบร P LรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Q DNWLYLWHOHU WDUDIร QGDQ QH |Ooย GH
Wย NHWLOGLรทLQLQ VDSWDQPDVร Gร U %X \DNODรบร POD EDNร OGร รทร QGD Pย รบWHUL SRUWI|\ย Qย Q
ย Uย Q PDOL\HWOHULQGH IDUNOร ODรบPD \DUDWDQ ELU XQVXU ROGXรทX J|]OHQPHNWHGLU (ร ker, 2003, s. 71). hUย Q 7DVDUร Pร YH hUย Q *HOLรบWLUPH $PDoOร .XOODQร P 0DOL\HW Gย รบย UPHN LoLQ LรบOHWPHOHULQ NXOODQDFDNODUร HQ HWNLOL DUDoODUGDQ
ELUL ย Uย Q WDVDUร Pร Gร U 7DVDUร PFร ODU YH ย UHWLPOH LOJLOL GLรทHU Pย KHQGLVOHU $%&ยถQLQ
\DUGร Pร \OD JHUHNHQ GHWD\GD ELOJL\H XODรบDUDN \HQL ย Uย Q WDVDUร Pร QGD GDKD
Gย รบย N PDOL\HWOHU HOGH HGHELOPHNWHGLU .ร VDFD $%& ย Uย Q WDVDUร Pร QGD LNL amaca hizmet etmektedir. Birinci amaรง, รผrรผnle ilgili geleneksel yรถntemlere
J|UH GDKD GRรทUX PDOL\HW ELOJLVL HOGH HWPHNWLU รธNLQFLVL DPDo LVH ย UHWLP YH
WDVDUร POD LOJLOL WHNQLN SHUVRQHOH NDUDU YHULUNHQ NXOODQDELOHFHNOHUL ELU PDOL\HW
ELOJL VLVWHPL VXQPDNWร U gNHU D J H V
%LU ย Uย Qย Q PDOL\HW \DSร Vร KDQJL DNWLYLWHGHQ QH NDGDU PDOL\HW
\ย NOHQGLรทL YH EX PDOL\HW \ย NOHPHQLQ JHUHNoHVL RODQ PDOL\HW HWNHQL
ELOLQL\RUVD WDVDUร PFร ODU GRรทDO RODUDN WDVDUODGร NODUร ย Uย Qย Q ย UHWLP \DSร Vร Qร
DNWLYLWHOHUGHQ GDKD D] \DUDUODQPD WHPHOLQGH NXUPD\D oDOร รบDFDNODUGร U $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL QLQ Eย WoHOHPH DNWLYLWHOHULQGH
NXOODQร OPDVร $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH RODUDN DGODQGร Uร Oร U $NWLYLWH\H 'D\DOร
%ย WoHOHPH DNWLYLWHOHU LoLQ LKWL\Do GX\XODQ ND\QDNODUร Q LOJLOL E|Oย POHUH WDKVLV
HGLOPHVL LoLQ \ร OOร N ED]GD \DSร ODQ RSHUDV\RQHO SODQODU RODUDN WDQร PODQDELOLU
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPHQLQ VRQ GHUHFH |QHPOL ELU SODQODPD DUDFร
ROPDVร Qร Q QHGHQL JHOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL DQOD\ร รบร \OD VDELW PDOL\HW
RODUDN WDQร PODQDQ ED]ร PDOL\HWOHULQ GHรทLรบNHQ RODELOHFHรทLQL J|VWHUPHVLGLU (ร ker, a.g.e., s. 80).
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH GH JHOHQHNVHO Eย WoHOHPHQLQ DNVLQH
JHOHFHN \ร Oร Q DNWLYLWHOHULQL JHUoHNOHรบWLUPHN LoLQ LKWL\Do GX\XODQ X]XQ YDGHOL
ND\QDNODUร Q EHOLUOHQPHVL YH SODQODQPDVร \DSร OPDNWDGร U
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH ย Uย QOHU LOH KL]PHWOHULQ ย UHWLPLQGH YH
VDWร Pร QGD JHUHNOL RODQ DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL ย ]HULQGH RGDNODQPDNWDGร U
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HWOHPHยถGH ROGXรทX JLEL $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH GH
JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQL KRPRMHQ PDOL\HW KDYX]ODUร QD D\ร UPDNWDGร U 6RQUDNL
DรบDPD VHEHS VRQXo LOLรบNLVLQH EDรทOร RODUDN EHOLUOHQHQ KHU ELU GROD\Oร PDOL\HW
KDYX]X LoLQ PDOL\HW HWNHQL EHOLUOHPHNWHGLU +RUQJHUQ YH GLรทHUOHUL V
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH GH GH JHOHQHNVHO Eย WoH oDOร รบPDODUร QGD
ROGXรทX JLEL VDWร รบ WDKPLQOHULQGHQ EDรบOD\DUDN ND\QDN NXOODQร Pร LKWL\Do
SODQODPDVร QD JLGHQ ELU \RO L]OHQLU *HOHQHNVHO Eย WoHOHPHGHQ IDUNOร RODUDN
PDOL\HWOHU JLGHU PHUNH]OHUL ED]ร QGD GHรทLO DNWLYLWHOHU ED]ร QGD Eย WoHOHQLU
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH GH ELOJL DNร รบร รนHNLO WH J|Uย OPHNWHGLU
"! #%$ '&( ) *+ -,. / 0 1 2 3!54 ! ร r รผ n /H iz m e t
A k tiv ite
K aynak
รนHNLO $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPHGH %LOJL $Nร รบร Kaynak: ร ker, 2003, s. 82
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL QGH PDOL\HWOHU ND\QDNODU GHUHFH
PDOL\HW HWNHQOHUL\OH DNWLYLWHOHUH EXUDGDQ GD ,, GHUHFH PDOL\HW HWNHQOHUL\OH
ย Uย QOHUH GDรทร Wร ODUDN ย Uย Q PDOL\HWL KHVDSODQร U $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH GH
LVH VLVWHP WHUVLQH oDOÕúPDNWDGÕU hU Q UHWLP PLNWDUODUÕ SODQODQPDNWD GDKD sonra da bu ürünleri üretmek için ihtiyaç duyulan aktivite düzeyleri (faaliyet seviyesi) II. Derece maliyet etkeni ile belirlenmekte; sonuçta da aktiviteleri
JHUoHNOHúWLUPHN LoLQ LKWL\Do GX\XODQ ND\QDNODU YH PLNWDUODUÕ LVH , 'HUHFH
PDOL\HW HWNHQL\OH EHOLUOHQPHNWHGLU %HOLUOHQHQ EX ND\QDNODUÕQ WRSODPÕ GD
JHUHNOL G ]HQOHPHOHUGHQ VRQUD ILLOL E WoH\L ROXúWXUXU
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPH¶QLQ JHUoHNOHúPH DúDPDODUÕ
D\UÕODELOLU
4’e
*HOHFHN \ÕOD LOLúNLQ VDWÕú YH UHWLP WDKPLQOHULQLQ \DSÕOPDVÕ $NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPH¶GH LON |QFH U Q NDUÕúÕPÕ YH VDWÕú
PLNWDUÕQÕQ D\UÕQWÕOÕ WDKPLQOHUL \DSÕOÕU
%HOLUOHQHQ U QOHULQ UHWLPL LoLQ LKWL\Do GX\XODFDN DNWLYLWH
IDDOL\HW G ]H\OHULQLQ WDKPLQ HGLOPHVL
øNLQFL DúDPDGD JHUHNHQ DNWLYLWH VHYL\HOHULQLQ KHVDSODQPDVÕ \DSÕOÕU
%XQX \DSDELOPHN NXUXPXQ DNWLYLWHOHUL\OH U QOHUL DUDVÕQGDNL LOLúNLQLQ
NXUXOPDVÕQÕ JHUHNWLULU *HOHQHNVHO E WoHOHPH DNWLYLWHVLQGH ROGX÷X JLEL EXUDGD
GD VDWÕú WDKPLQOHULQL NDUúÕOD\DFDN úHNLOGH KDPPDGGH YH PDO]HPH VDWÕQ DOPD
E WoHVL GLUHNW LúoLOLN E WoHVL KD]ÕUODQÕU $NWLYLWH\H 'D\DOÕ % WoHOHPH GH GHVWHN
DNWLYLWHOHULQLQ WDKPLQL GH \DSÕOÕU $NWLYLWHOHU LoLQ EHOLUOHQHQ |Oo OHU PDOL\HW
HWNHQOHUL \DUGÕPÕ\OD DNWLYLWH G ]H\OHUL EHOLUOHQLU $NWLYLWH\H 'D\DOÕ
% WoHOHPH GH LúOHWPHOHU VDWÕú YH UHWLP WDKPLQOHULQL WXWWXUDELOPHN LoLQ UHWLP
VDWÕú YH VDWÕú VRQUDVÕ KL]PHWOHUL GH J|] |Q QH DODUDN JHUHNHQ DNWLYLWH
düzeylerini çok iyi bilmelidir.
%HOLUOHQHQ
DNWLYLWHOHUL
ND\QDNODUÕQ KHVDSODQPDVÕ
JHUoHNOHúWLUPHN
LoLQ
JHUHNHQ
$NWLYLWH VHYL\HOHULQLQ EHOLUOHQPHVLQGHQ VRQUD EX DNWLYLWHOHULQ \HULQH
JHWLULOHELOPHVL LoLQ JHUHNHQ ND\QDNODU WDKPLQ HGLOLU %X DúDPDGD KDQJL
DNWLYLWHQLQ KDQJL ND\QDNODUÕ QH |Oo GH NXOODQGÕ÷Õ EHOLUOHQLU
รธรบOHWPHOHULQ YDURODQ JHUoHN NDSDVLWHVLQLQ EHOLUOHQPHVL YH
JHUHNOL Gย ]HQOHPHOHULQ \DSร OPDVร
6RQ DรบDPDGD WDOHS HGLOHQ ND\QDNODU LOH PHYFXW ND\QDNODU
NDUรบร ODรบWร Uร ODUDN JHOHFHNOH LOJLOL ND\QDN SODQODPDVร \DSร Oร U (OGH HGLOHQ YHULOHU sรผrekli
gรถzden
GHรทLรบLNOLรทH JLGLOLU
geoLULOHUHN ND\QDNODUร Q \DSร ODUร QGD YH PLNWDUODUร QGD
$NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH ND\QDNODU LOH DNWLYLWHOHU DUDVร QGDNL EX
LOLรบNLOHUGHQ ID\GDODQDUDN JHOHFHรทH \|QHOLN ND\QDN WDKPLQOHUL \DSร OPDVร Qร
VDรทODU รธรบOHWPHGHNL NDUDU DOร Fร ODU EX YHULleri sรผrekli gรถzden geรงirerek
ND\QDNODUร Q \DSร ODUร QGD YH PLNWDUODUร QGD VRQUDNL G|QHPOHU LoLQ GHรทLรบLNOLรทH
JLGHELOLUOHU
รธQJLOWHUHยถGH \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPD\D J|UH $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH
DรบDรทร GDNL \DUDUODUร VDรทODPDNWDGร U +RUQJHUQ Y G V 7ย UN V
Daha gerรงekรงi bรผtรงe hedeflerinin belirlenmesi
.D\QDN JHUHNVLQLPOHULQLQ HQ L\L รบHNLOGH EHOLUWLOPHVL 0DOL\HWOHULQ oร NWร ODUOD LOLรบNLOHQGLULOPHVL
3HUVRQHOLQ VRUXPOXOXNODUร \OD PDOL\HWOHU DUDVร QGD GDKD Doร N ELU LOLรบNLQLQ NXUXOPDVร
%ย WoH IDUNODUร Qร Q EHOLUOHQPHVL 6RQXo RODUDN $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH JHOHQHNVHO Eย WoHOHPHQLQ
HNVLNOLNOHULQL JLGHUHUHN LรบOHWPHOHUH SODQODPD YH NRQWURO DODQร QGD JHOLรบPHOHU
VDรทOD\DELOHFHN ELU VLVWHPGLU
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ <DUDUODUร $%&
JHOHQHNVHl
maliyetleme
sisteminin
รผrรผn
maliyetlerini
KHVDSODPDGDNL HNVLNOLNOHULQL JLGHUPHN YH VRQXoWD GDKD GRรทUX ย Uย Q PDOL\HWL
KHVDSODQPDVร DPDFร QD \|QHOLN RODUDN Gย รบย Qย OPย รบWย U )DNDW ]DPDQOD ELUoRN
Doร GDQ \RO J|VWHULFL YH UHKEHU J|UHYL ย VWOHQPLรบWLU %X NRQXGD $%&ยถQLQ
VDรทODGร รทร YH\D VDรทODPDVร EHNOHQHQ ID\GDODU DรบDรทร GDNL JLEL OLVWHOHQHELOLU
โ ข $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL |]HOOLNOH oRN oHรบLWOL ย Uย Q ย UHWHQ
LรบOHWPHOHULQ ย UHWWLNOHUL ย Uย QOHULQ PDOL\HWOHULQLQ WDPDPร \OD IDUNOร ELU
รบHNLOGH ROXรบWXรทXQX J|UPHOHULQL VDรทODU 6PLWK V
โ ข $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL \|QHWLFLOHULQ DNWLYLWHOHU YH
DNWLYLWHOHULQ JHUHNVLQLP GX\GXรทX ND\QDNODU NRQXVXQGD GDKD GLNNDWOL HรทLOPHOHULQL VDรทOD\DUDN Vย UHNOL JHOLรบPH Vย UHFLQL GHVWHNOHU
โ ข %X VLVWHP ย UHWLP KDFPL Gย รบย N ROPDNOD ELUOLNWH oRN VD\ร GD HN
DNWLYLWH JHUHNWLUHQ ย Uย QOHULQ GDKD ID]OD PDOL\HWH QHGHQ ROGXNODUร Qร
RUWD\D NR\DU 0F.HQ]LH V
โ ข hUHWLOHQ ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ GRรทUX KHVDSODQPDVร ย UHWLOHQ ย Uย QOHULQ
NkUOร Oร N GXUXPXQXQ GD GRรทUX EHOLUOHQPHVLQH YH X]XQ YDGHGH HQ
kรขUOร ย Uย Q NDUPDVร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร QD LPNDQ VDรทODPDNWDGร U
&RRSHU YH 6ODJPXOGHU V hUย QOHULQ GRรทUX EHOLUOHQPLรบ
NkUOร Oร N GXUXPODUร LรบOHWPHOHULQ ย Uย QOHUL ย ]HULQGH DODFDNODUร ย UHWLPH
GHYDP HGLS HWPHPH ย UHWLP KDFPLQL DUWร UPD \D GD D]DOWPD JLEL
NDUDUODUGD \RO J|VWHULFL RODFDNWร U $%& EX JLEL NDUDUODUร Q DOร Pร QGD yรถneticilere tatmin edici bilgiler sunar (Swenson, 1995, s. 171). Bu
VLVWHP \|QHWLFLOHULQ GLNNDWOHULQL \ย NVHN NkU VDรทOD\DQ ย Uย QOHUH รงeker. โ ข $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL \|QHWLFLOHULQ NDUPDรบร N ย UHWLP
Vย UHFLQL DQODPDODUร QD YH \|QHWPHOHULQH \DUGร PFร ROXU (UGRรทDQ
V
โ ข %X VLVWHP LรบOHWPHGH PDOL\HW ELOLQFLQL X\DQGร UDUDN Gย รบย N PDOL\HWOH
\ย NVHN
NDOLWHGH
ย UHWLPLQ
:LHUVHPD V
JHUoHNOHรบPHVLQH
\DUGร PFร
ROXU
โ ข %X VLVWHP VDGHFH ILQDQVDO ELOJLOHU VDรทODPD] EXQODUร Q \DQร QGD
LรบOHWPHGHNL J|UHYOHU YH DNWLYLWHOHUOH LOJLOL ILQDQVDO ROPD\DQ ELOJLOHU
GH VXQDUDN LรบOHWPH ND\QDNODUร Qร Q RSWLPXP ELU รบHNLOGH
NXOODQร OPDVร QD \DUGร PFร ROXU 5RPDQR V $\Uร FD EX
ELOJLOHU LรบOHWPHOHULQ ย UHWLP YH VDWร รบ SROLWLNDODUร Qร HWNLOHU YH NDOLWH
PDOL\HW YH IL\DW Doร Vร QGDQ UHNDEHW DYDQWDMร VDรทODU *HLVKHFNHU
V
โ ข $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL QLQ HQ |QHPOL \DUDUODUร QGDQ ELUL
\|QHWLFLOHULQ DNWLYLWHOHUH GDKD ID]OD GLNNDW HWPHOHULQL VDรทODPDVร Gร U
%X VLVWHP \|QHWLFLOHUL KDUFDQDQ SDUD YH HOGH HGLOHQ NkUร DUWWร UPDN
LoLQ Wย P JLGHUOHUL GLNNDWOLFH NRQWURO HWPHOHUL LoLQ WHรบYLN HGLS EX
LรบOHPOHULQ ELUELULQH QH NDGDU EDรทOร ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU
/DUVRQ YH 0LOOHU V 1256โ den aktaran Bรผ\ย NรบDOYDUFร
V
โ ข 6RQ ]DPDQODUGD PH\GDQD JHOHQ WHNQRORMLN GHรทLรบLP YH JOREDO
UHNDEHW DQOD\ร รบร GRรทUX PDOL\HW ELOJLVLQH RODQ LKWL\DFร DUWร UPร รบWร U
3HNGHPLU D J H V 50). Bu sistem artan bu ihtiyaรง iรงin strateji
YH WDVDUร P DPDFร QD \|QHOLN RODUDN GRรทUX PDOL\HW ELOJLVL VDรทODU
โ ข <|QHWLFLOHULQ GLNNDWOHULQL ย Uย QOHULQ NkUOร Oร รทร QD oHNHU *HULQJ
V
โ ข %X VLVWHPLQ DQDOL]LQGHQ RUWD\D oร NDQ NkUOร Oร N J|Uย QWย Vย
yรถneticilerin dikkat ve enerjilerinin, alt kademe รผzerinde en bรผyรผk
HWNL\H
VDKLS
RODFDN
DNWLYLWHOHULQ
JHOLรบWLULOPHVL
NRQXVXQGD
\RรทXQODรบPDVร Qร VDรทODU &RRSHU YH .DSODQ D J H V $%&ยถ\H <|QHOWLOHQ (OHรบWLULOHU
$%&ยถ\L WHN EDรบร QD LรบOHWPHQLQ Eย Wย Q VRUXQODUร Qร ELU DQGD RUWDGDQ
NDOGร UDELOHFHN ELU PXFL]H RODUDN J|UPHPHN JHUHNLU -RKQVRQ V
%X VLVWHPH \|QHOWLOHQ ED]ร HOHรบWLULOHU YDUGร U %X HOHรบWLULOHU
%X VLVWHPLQ oRN PDOL\HWOL ROGXรทX \|Qย QGHGLU $%& QLQ WDVDUร Pร YH
X\JXODQPDVร QGD LODYH SHN oRN YHUL YH LรบOHP JHUHNWLUPHNWHGLU 6LVWHPLQ
WDVDUร Pร LOH DNWLYLWHOHU YH PDOL\HW HWNHQOHUL WDQร PODQPDNWD KHU ELU DNWLYLWH LoLQ
PDOL\HW WDNLEL \DSร OPDNWD YH DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHUL PDOL\HW HWNHQOHUL \DUGร Pร
LOH ย Uย QOHUH \ย NOHQPHNWHGLU %ย Wย Q EX LรบOHPOHU \DSร Oร UNHQ VLVWHPLQ Vร N Vร N
J|]GHQ JHoLULOPHVL YH JHUHNOL Gย ]HOWPHOHULQ YH GHรทLรบLNOLNOHULQ \DSร OPDVร
JHUHNPHNWHGLU %ย Wย Q EX oDOร รบPDODU LODYH ]DPDQ oDED YH GLรทHU ND\QDNODUร
JHUHNWLUHFHN GROD\ร Vร \OD LODYH PDOL\HW RUWD\D oร NDUDFDNWร U $QFDN $%&
WDVDUร PFร ODUร Qร Q J|UHYL HQ D] PDOL\HWOH HQ \ย NVHN ID\GD\D XODรบร OPDVร Qร
VDรทODPDNWร U %X VLVWHPL X\JXOD\DELOPHN LoLQ NDWODQร ODFDN HN PDOL\HW LOH HOGH
HGLOHFHN ID\GD DUDVร QGD ELU GHQJH NXUXOPDOร Gร U 'DKD GRรทUX PDOL\HWOHUH
XODรบPDN LoLQ Dรบร Uร PDOL\HWOHUH NDWODQร OPDPDOร Gร U $\Uร FD X\JXODPDGDNL
|UQHNOHU J|VWHUPLรบWLU NL $%& LoLQ JHUHNOL YHULOHULQ ELU Nร VPร LรบOHWPHOHULQ PHYFXW
ELOJL VLVWHPOHULQGH EXOXQPDNWDGร U 7XUQH\ D J H V %X QHGHQOH WDKPLQ edilenden daha az maliyetli olabilmektedir. Yine de, geleneksel sisteme gรถre
GDKD PDOL\HWOL ROGXรทX NDEXO HGLOPHNWHGLU
%X VLVWHPLQ oRN NDUPDรบร N YH X\JXODQPDVร Qร Q ]RU ROGXรทX \|Qย QGHGLU
%X VLVWHPGH NDUPDรบร NOร รทD JHQHOOLNOH DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ ย Uย QOHUH
\ย NOHQPHVL DรบDPDVร QGD PDOL\HW HWNHQOHULQLQ VD\ร Vร Qร Q oRรทDOPDVร QHGHQ
ROPDNWDGร U 1LWHNLP JHOHQHNVHO VLVWHPOHUH J|UH $%& GH PDOL\HW HWNHQL VD\ร Vร oldukรงa
fazladร U
%X
GD
\|QHWLFLOHULQ
EX
VLVWHPL
DQODPDODUร Qร
]RUODรบWร UPDNWDGร U $%& QLQ NDUPDรบร NOร รทร \|QHWLPLQ PDOL\HW VLVWHPLQGHQ
EHNOHQWLOHULQH YH LรบOHWPHQLQ ย Uย Q NDUPDVร QGDNL NDUPDรบร NOร รทD EDรทOร Gร U %X
NDUPDรบร NOร รทร LรบOHWPHOHU NHQGL \DSร ODUร QD X\JXQ รบHNLOGH HQ D]D LQGLUHELOLUOHU
$\Uร FD WHNQRORMLN JHOLรบPHOHU VRQXFX ELOJLVD\DUODUร Q YH \D]ร Oร PODUร Q NXOODQร Pร
VRQXFX VLVWHPLQ NXUXPX X\JXODQPDVร UDSRUODQPDVร YH DQODรบร OPDVร VRUXQ
ROPDNWDQ oร NPร รบWร U %LU LรบLQ \DNODรบร N RODUDN GRรทUX \DSร OPDVร WDPDPHQ \DQOร รบ
\DSร OPDVร QGDQ oRN GDKD L\LGLU DQOD\ร รบร VLVWHPLQ X\JXODQPDVร QGD KHU ]DPDQ
J|] |Qย QGH WXWXOPDVร JHUHNHQ |QHPOL ELU XQVXUGXU .OHLQVRUJH YH 7DQQHU
V
hUย Q IL\DWODUร Qร EHOLUOHPHGH ย Uย Q PDOL\HW ELOJLVLQH LKWL\Do ROPDGร รทร
IL\DWODUร Q SL\DVDGD ROXรบWXรทX YH GROD\ร Vร \OD ย Uย Q PDOL\HWOHULQLQ EHOLUOHQPHVL
NRQXVXQGD WLWL] GDYUDQPD\D YH LรบOHWPH\H LODYH Nย OIHW JHWLUHFHN ELU VLVWHPH
JHoLรบH JHUHN ROPDGร รทร \|Qย QGHGLU $QFDN ย Uย Q IL\DWODUร EHOLUOHQLUNHQ
NXOODQร OPDVD ELOH ย Uย Q PDOL\HW ELOJLVLQH LKWL\Do ROPDGร รทร Qร Gย รบย QPHN oldukรงa
WHKOLNHOLGLU dย QNย ย Uย QOHULQ NkUOร Oร NODUร KHVDSODQร UNHQ GRรทUX PDOL\HW ELOJLOHULQH
LKWL\Do YDUGร U %X ELOJLOHUH EDรทOร RODUDN LรบOHWPH \|QHWLFLOHUL ย UHWWLNOHUL ย Uย QOHU
KDNNร QGD ED]ร NDUDUODU DODFDNODUGร U 7XUQH\ D J H V $\Uร FD ย Uย Q
IL\DWODUร EHOLUOHQLUNHQ SHN oRN IDNW|Uย Q \DQร Vร UD |QFHOLNOL RODUDN ย Uย Q maliyetlerinin gรถzden geรงirilmesi bir zorunluluk gibi gรถrรผnmektedir (Committe
YH *ULQQHO, V
$%& QLQ Wย P JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHUL LOH LOJLOHQPHGLรทL VDGHFH EHOLUOL
ELU Nร VPร LOH LOJLOHQGLรทL \|Qย QGHGLU ABCโ nin, รถzellikle tesis dรผzeyindeki
aktivitelerin maliyetlerinin รผrรผnlere yรผklenmesinde geleneksel sistemden
GDKD L\L ELU \|QWHP ROPDGร รทร Qร YXUJXODPDNWDGร U $\Uร FD WDPDPHQ IDUNOร
maliyet sistemine geรงmek yerine, mevcut sistemLQ JHOLรบWLULOPHVLQLQ X\JXQ
RODFDรทร J|Uย รบย VDYXQXOPDNWDGร U +DWWD $%& \L ย VWย Q Nร ODQ VRQXoODUร Q
WDPDPร \OD
]D\ร I
JHOHQHNVHO
VLVWHPOHUOH
\DSร ODQ NDUรบร ODรบWร UPDODUGDQ
ND\QDNODQGร รทร LOHUL Vย Uย OPHNWHGLU 'DKD GD LOHUL JLGLOHUHN $%& GDKD ID]OD
PDOL\HW HWNHQL NXOODQDQ JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPLGLU GHQLOPHNWHGLU 'LUHNW
PDOL\HWOHULQ L]OHQPHVL NRQXVXQGD JHOHQHNVHO VLVWHPOHUOH $%& DUDVร QGD ELU fark yoktur. Endirekt maliyetlerin รผrรผnlere yรผklenmesinde, geleneksel sisteme
J|UH $%& GDKD ID]OD VD\ร GD YH IDUNOร ELU DQOD\ร รบOD PDOL\HW HWNHQL
NXOODQPDNWDGร U 3HNGHPLU D J H V %XQD EDรทOร RODUDN ELU J|Uย รบH J|UH ABC' nin
geleneksel
maliyetlendirme
sistemlerinin
tรผmรผyle
yerine
JHoLUPHNWHQVH SODQODPD YH Eย WoHOHPH JLEL DODQODUGD NXOODQร OPDVร X\JXQ gรถrรผlmektedir (PattisRQ YH $UHQGW V *HOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQGH ROGXรทX JLEL $%& GH GH WDULKL
YHULOHULQ NXOODQร OPDVร Gร U +HU QH NDGDU WDULKL YHULOHU JHoPLรบWH NDOPร รบ GD ROVD
LรบOHWPHQLQ JHUoHNOHรบPLรบ JHUoHN VRQXoODUร Gร U %X QHGHQOH WDULKL YHULOHULQ
NXOODQร OPDVร YH EHNOHQHQ GHรทHUOHUOH NDUรบร ODรบWร Uร OPDVร X\JXQ J|Uย OPHOLGLU
.DSODQ V
รธรบOHWPHOHULQ Nย OWย UOHUL DQOD\ร รบODUร ELUELUOHULQGHQ IDUNOร Gร U %D]ร
LรบOHWPHOHU GHรทLรบLNOLNOHUH YH \HQL Gย รบย QFHOHUH Doร NWร U ED]ร LรบOHWPHOHU LVH EX
konularda oldukรงa tutucXGXU +HU GHรทLรบLP Vย UHFLQGH ROGXรทX JLEL $%& QLQ
NXUXOPD Gย รบย QFHVLQH NDUรบร Gย รบย QFHOHU YH GLUHQPHOHU ROPDNWDGร U gQFHOLNOH
EX NRQXGD GLUHQPH J|VWHUHQ NLรบLOHULQ EX GHรทLรบLPLQ ROPDVร JHUHNWLรทL
NRQXVXQGD LNQD HGLOPHVL JHUHNPHNWHGLU *HULQJ V %X VLVWHPGHQ
HOGH HGLOHFHN ELOJLOHULQ \|QHWLPLQ PHYFXW ELOJL WHPHOL\OH X\XPOX ROPDVร
JHUHNPHNWHGLU $NVL WDNGLUGH ELOJL UHGGHGLOHFHNWLU %X QHGHQOH LรบOHWPHOHU
$%& \L NHQGL Nย OWย UOHULQH YH ย UHWLP \DSร ODUร QD X\JXQ ELU รบHNLOGH ROXรบWXUPDOร YH
EHNOHQWLOHULQH FHYDS YHUHELOHFHN VLVWHPOHUL NXOODQPDOร Gร UODU รธรบOHWPH
\|QHWLFLOHULQLQ NXOODQGร NODUร PDOL\HW VLVWHPOHULQL GHรทLรบWLUPH\L J|]H DODELOPHOHUL
LoLQ \HQL VLVWHP LOH HOGH HGHFHNOHUL PDOL\HW ELOJLOHULQLQ GDKD GRรทUX RODFDรทร QD
YH EX ELOJLOHUL \|QHWLP NDUDUODUร QGD Jย YHQOH NXOODQDELOHFHNOHULQH LQDQPDODUร
JHUHNPHNWHGLU (VWULQ YH GLรทHUOHUL V %X HOHรบWLULOHU J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD $%&ยถQH \|QHOWLOHQ HOHรบWLULOHU
รบ|\OH Vร UDODQDELOLU <ย Noย D J H V
โ ข $%& Wย P *h0 LOH LOJLOHQPHPHNWH VDGHFH EHOLUOL ELU Nร VPร LOH
XรทUDรบDELOPHNWHGLU 'HQHWLP ย FUHWOHUL YH Pย Gย UOHULQ PDDรบODUร JLEL
LรบOHWPHQLQ Eย Wย QOย รทย Qย LOJLOHQGLUHQ PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH \ย NOHPHGH
NODVLN PDOL\HW VLVWHPOHULQGHQ GDKD L\L ELU \RO \RNWXU
โ ข 8\JXODQPDVร YH oDOร รบDQODUร Q EX NRQXGD HรทLWLOPHVL Jย o
RODELOPHNWHGLU
โ ข 6LVWHPGHQ EHNOHQHQ \DUDUODU QHW RODUDN RUWD\D NRQXODPD] LVH
oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQX Jย oOHรบHELOLU
โ ข +HU \HQLOLN JLEL GLUHQoOH NDUรบร ODQPDVร Pย PNย QGย U โ ข Aktivite
รถlรงรผtlerinin
bizzat
kendileri
maliyetlere
sebep
ROGXNODUร QGDQ Eย WoHOHULQ DNWLYLWH |Ooย Wย KDNNร QGD D\Uร QWร Oร ELOJL
verecek biรงimde dรผzenlemeleri gerekmektedir. Bรถylece yรถneticiler
|Ooย WOHUL NRQWURO HGHELOHFHN YH JHOLรบPHOHUOH LOJLOHQHELOHFHNOHUGLU %X VLVWHPH \DSร ODQ HOHรบWLULOHUGHQ $%& QLQ
โ ข Maliyetleri iรงinde yรผksek oranda genel รผretim maliyetlerine sDKLS โ ข 0HYFXW PDOL\HW ELOJLOHULQLQ GRรทUXOXรทXQGDQ \HWHULQFH HPLQ
RODPD\DQ
โ ข %LUELULQGHQ ROGXNoD IDUNOร ELU oRN Wย UGH DNWLYLWHOHU JHUoHNOHรบWLULOHQ โ ข dRN oHรบLWOL ย Uย QOHU ย UHWLOHQ โ ข hUHWLP Vย UHFL NDUPDรบร N YH IDUNOร Wย UGH ELUoRN PDOL\HW NDOHPL RODQ โ ข ร retim sรผrecindH ]DPDQOD RUWD\D oร NDQ GHรทLรบLNOLNOHUH PHYFXW
PXKDVHEH VLVWHPL FHYDS YHUHPH\HQ
โ ข *HOLรบPLรบ ELOJLVD\DU WHNQRORMLVLQH VDKLS
LรบOHWPHOHUGH X\JXODQPDVร JHUoHรทH GDKD \DNร Q PDOL\HW KHVDSODPDODUร
\DSร OPDVร QD ID]ODVร \OD NDWNร GD EXOXQDFDNWร U <ย Noย D J H V VRQXFXQD
XODรบDELOLUL]
%(รนรธ1&รธ %g/h0 7รธ&$5รธ %$1.$/$5 9( 0$/รธ<(7 <$3,/$5, 7LFDUL %DQNDODU 7LFDUL %DQNDODUร Q 7DQร Pร )LQDQVDO SL\DVDODU oRN VD\ร GD DOW VHNW|UH E|Oย QPย รบWย U %DQNDFร Oร N
VHNW|Uย ILQDQVDO SL\DVDODUร Q HQ |QHPOL NXUXPVDO \DSร Vร Qร ROXรบWXUPDNWDGร U
%DQNDFร Oร N VHNW|Uย YH EDQNDQร Q WDQร Pร oRN VD\ร GD \D]DU WDUDIร QGDQ oHรบLWOL
รบHNLOOHUGH \DSร ODELOPHNWHGLU %D]ร $QJORVDNVRQ \D]DUODU EDQNDODUร oHNH WDEL
PHYGXDW NDEXO HGHQ LรบOHWPHOHU รบHNOLQGH WDQร PODUNHQ ED]ร \D]DUODU GD SDUD kazanmak iรงin para saWDQ \D GD GLรทHU ELU LIDGH\OH SDUD YH NUHGL WLFDUHWL \DSDQ
NXUXOXรบODU RODUDN WDQร PODPDNWDGร UODU %X WDQร PODPDODU KHU ย ONHGH EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q JHOLรบPHVLQH EDรทOร RODUDN EDQNDQร Q IRQNVL\RQODUร QGDQ ELUL \D GD
GLรทHULQLQ |Q SODQD oร NDUร OPDVร \OD \DSร OPDNWDGร r (ร รงal ve ร olak, 1997, s. 34
6HYLOHQJย OยถH
J|UH
EDQNDODU
VHUPD\HQLQ
WHรบHEEย V
DODQร QD
DNWDUร OPDVร Qร VDรทOD\DQ YH NHQGLOHULQH |]Jย |]HOOLNOHUL \DUGร Pร \OD HNRQRPLN
KD\DWร Q Vย UGย Uย OHELOPHVL LoLQ PXWODND VDรทODQPDVร JHUHNHQ ELU Nร Vร P
hizmetleri รผreten itibaU NXUXOXรบODUร Gร U 6HYLOHQJย O V %DรบND ELU
WDQร PD J|UH GH EDQNDODU GLQDPLN \DSร GD SDUD YH NUHGL WLFDUHWL \DSDQ oHรบLWOL
PDOL YH VRV\DO KL]PHWOHUL \HULQH JHWLUHQ NXUXOXรบODUGร U $OWXรท YH hQND\D
V
%DQND รธรบOHPOHUL %DQNDFร Oร N LรบOHPOHULQLQ ER\XWODUร ย ONHQLQ HNRQRPLN JHOLรบPLรบOLN
VHYL\HVLQH YH XOXVODUDUDVร LOLรบNLOHULQ JHQLรบOLรทLQH EDรทOร RODUDN GHรทLรบNHQOLN
J|VWHULU %X QHGHQOH EX oRN IDUNOร QLWHOLNWHNL GHรทLรบLN \DNODรบร PODUD J|UH oHรบLWOL
ELoLPOHUGH JUXSODQGร Uร ODELOLU %XQD UDรทPHQ EDQND LรบOHPOHUL JHQHO RODUDN
DรบDรทร GDNL JLEL JUXSODQGร Uร ODELOLU 6HYLOHQJย O D J H V
.D\QDN 6D÷ODPD øúOHPOHUL %DQNDODUÕQ \DEDQFÕ ND\QDN VD÷ODPDN
LoLQ X\JXODGÕNODUÕ PHYGXDW NDE O PHQNXO NÕ\PHW oÕNDUÕOPDVÕ JLEL LúOHPOHU
.UHGL øúOHPOHUL %DQNDODUÕQ VD÷ODGÕNODUÕ |] YH \DEDQFÕ ND\QDNODUÕ
ERUo RODUDN YHUPHVL LúOHPOHUL QDNGL NUHGL LOH P úWHULOHULQH LWLEDUODUÕQGDQ
\DUDUODQGÕUPD RODQD÷Õ WDQÕPD JD\UL QDNGL NUHGLOHU ELoLPLQGHNL LúOHPOHUL
0DOL øúOHPOHU %DQNDQÕQ IL\DW IDUNODUÕQGDQ \DUDUODQPDN YH\D
JHOLULQGHQ \DUDUODQPDN ]HUH PHQNXO NÕ\PHW DOÕS VDWPDODUÕ NDPEL\R LúOHPOHUL
\DSPDODUÕ YH EX LúOHPOHUL KHVDEÕQD \DWÕUPDODUÕ
+L]PHW øúOHPOHUL %DQNDODUÕQ |UJ WOHQPH |]HOOLNOHUL \XUWLoL YH
\XUWGÕúÕ PXKDELUOLN LOLúNLOHUL ELOJL ELULNLPOHUL YH WHNQLN RODQDNODUÕ VD\HVLQGH
P úWHULOHULQH VXQGXNODUÕ KL]PHWOHU
%DQNDODUÕQ 7HPHO )RQNVL\RQX %DQNDODUÕQ KDPPDGGHOHUL SDUDGÕU YH ELUHU G|Q ú P NXUXPX RODUDN
IDDOL\HWOHULQL V UG U UOHU %DQNDODUÕQ WHPHO IRQNVL\RQODUÕ KDPPDGGHOHUL RODQ
SDUD\Õ DúD÷ÕGDNL G|Q ú POHUH WDEL WXWPDNWÕU .D]DQFÕ V
D 9DGH '|Q ú P %DQNDODU NHQGLOHULQH VXQXODQ IRQODUÕ GDKD X]XQ YDGHOL IRQODUD G|Q úW U U
E gOoHN '|Q ú P %DQND NHQGLVLQH VXQXODQ N o N oDSOÕ IRQODUÕ GDKD E \ N PLNWDUGD IRQD G|Q úW UPHN \ROX\OD N o N |OoHNOL
WDVDUUXIODUÕ E \ N \DWÕUÕPODUD oHYLULU
F dHúLW '|Q ú P %DQND NHQGLVLQH VXQXODQ N o N IRQODUÕ WDVDUUXI |]ND\QDN WLFDUL PHYGXDW JLEL ND\QD÷ÕQD YH KXNXNL
\DSÕVÕQD ED÷OÕ NDOPDGDQ WLFDUL YH VLQDL NUHGL úHNOLQH G|Q úW U U
G 5LVN '|Q ú P %DQND NUHGL \D GD VHUPD\H\L VXQDQODU LOH WDOHS HGHQOHU DUDVÕQD ROXúDFDN ULVNOHUL VWOHQPHN DPDFÕ\OD
girmekte ve böylece sermayeyi arz edenin talep edenden
GR÷DFDN ULVNL EDQND\D JHoPHNWHGLU
H <HU '|Q ú P 3DUD DU] HGHQOHUOH WDOHS HGHQOHU DUDVÕQGDNL FR÷UDIL \HU IDUNÕQÕ EDQND GHQJHOHPHNWHGLU
I 0LNWDU '|Qย รบย Pย %D]ร รบDUWODU DOWร QGD EDQND NHQGLVLQH VXQXODQ ND\QDNWDQ GDKD ID]OD ND\QDN VXQDELOLU .D\GL SDUD \DUDWPD
LPNDQร EDQND\D EX IRQNVL\RQX ND]DQGร UPDNWDGร U 7LFDUL %DQNDODUร Q 0DOL\HW <DSร ODUร
%DQNDFร Oร N OLWHUDWย Uย QGH EDQND PDOL\HWOHUL YH EDQND oร NWร Vร Qร Q WDQร Pร
NRQXVXQGD LNL \DNODรบร P YDUGร U %XQODU DUDFร Oร N \DNODรบร Pร YH ย UHWLP
\DNODรบร Pร Gร U &ODUN V ยถWHQ DNWDUDQ $Wร รบ V
$UDFร Oร N \DNODรบร Pร PHYGXDW NDEXO HGHQ ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q DUDFร Oร N
UROOHUL LOH GRรทUXGDQ LOLรบNLOL KL]PHWOHULQ ย UHWLFLVL RODUDN J|Uย OGย รทย \DNODรบร PGร U
%XQXQ DQODPร EX NXUXOXรบODUร Q NUHGL YH GLรทHU DNWLIOHUH G|Qย รบWย UPHN ย ]HUH
PHYGXDW WRSOD\DQ YH IRQ VDWร Q DODQ NXUXOXรบODU RODUDN J|Uย OPHVLGLU %X
\DNODรบร PGD PHYGXDWODU VHUPD\H YH HPHN LOH ELUOLNWH JLUGL RODUDN NDEXO
HGLOLUOHU %X \DNODรบร Pร NDEXO HGHQ \D]DUODU JHQHOOLNOH IDUNOร KDFLPOHUGHNL JHWLULOL
DNWLIOHUL oร NWร |Ooย Vย RODUDN WDQร PODUODU %X \DNODรบร PD X\JXQ RODUDN PDOL\HWOHU
IDL] JLGHUOHUL YH ย UHWLPLQ WRSODP PDOL\HWOHULQLQ KHU LNLVLQL LoHUHFHN รบHNLOGH
WDQร PODQร U &ODUN D J H V
hUHWLP \DNODรบร Pร LVH PHYGXDW NDEXO HGHQ ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q
ELUH\VHO NUHGL YH PHYGXDW KHVDSODUร \OD ELUOHรบWLULOPLรบ KL]PHWOHULQ ย UHWLFLOHUL
RODUDN J|Uย QGย รทย \DNODรบร PGร U %X KHVDSODUD LOLรบNLQ KL]PHWOHU VHUPD\H YH
HPHN NXOODQร ODUDN ย UHWLOLU dร NWร ODUร Q WDQร PODQPDVร QGD KHU WLS KHVDS VD\ร Vร
NXOODQร Oร U YH WRSODP PDOL\HWOHU IDL] JLGHUOHULQGHQ KDULo RODUDN WDQร PODQร U $Wร รบ
V
.DYUDPVDO RODUDN EX LNL \DNODรบร P IDUNOร ROVD GD oร NWร ODUร YH PDOL\HWOHUL
WDQร PODPDGD EX \DNODรบร PODUร Q KDVVDV ROPDGร รทร Qร GHQH\VHO oDOร รบPDODU
J|VWHUPLรบWLU &ODUN D J H V ยถWHQ DNWDUDQ $Wร รบ V
7LFDUL EDQNDODUร GLรทHU LรบOHWPHOHUGHQ D\ร UDQ ELU GLรทHU |]HOOLN IL]LNL
PDOODU ย UHWPHPHOHULGLU %DQNDODUร Q EX |]HOOLรทL PDOL\HW YH PDOL\HW KHVDSODPD
VLVWHPOHULQGH NHQGLQL J|VWHULU )L]LNL PDOODU ย UHWHQ LรบOHWPHOHU EX ย UHWLPL
JHUoHNOHรบWLUPHN LoLQ GRรทDO RODUDN oHรบLWOL KDPPDGGHOHUH JHUHNVLQLP GX\DUODU
$QFDN WLFDUL EDQNDODUร Q ย UHWLP NRQXVXQX ROXรบWXUDQ ILQDQVDO KL]PHWOHUGH WHN
KDPPDGGH Pย รบWHUL WDUDIร QGDQ VXQXODQ \D GD |Gย Qo DOร QDQ IRQODUGร U
*ย Qย Pย ]GH
ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q VDรทODPD\D
oDOร รบWร รทร รบH\
\|QHWLFLOHULQLQ JHOLUGHQ PDOL\HWOHUGHQ YH NkUOร Oร NWDQ VRUXPOX KDOH JHOPHVLGLU
.kUOD LOJLOL DPDoODU DUWร N VDWร รบ KDFPLQL DUWWร UPD KHGHIOHULQGHQ GDKD |QHPOL ELU
KDOH JHOPLรบWLU <|QHWLFLOHU Vร Qร UOร ND\QDNODUร Q QHUHOHUGH \RรทXQODรบWร Uร ODFDรทร QD
LOLรบNLQ \RO J|VWHULFLOHUH LKWL\Do GX\PDNWDGร UODU %X NkUOร Oร รทD GDKD ID]OD
RGDNODQPD NkUOร ย Uย Q YH Pย รบWHUL LOLรบNLOHULQL WDQร PODPD LKWL\DFร NDGDU
PDOL\HWOHUH QHGHQ RODQ XQVXUODUร PDOL\HW HWNHQOHUL FRVW GULYHUV YH NRQWURO
HGLOHELOLU PDOL\HWOHUL WDQร PODPD JHUHNVLQLPLQH \RO DoPร รบWร U <|QHWLFLOHU
GLNNDWOHULQL \|QHWHELOHFHNOHUL PDOL\HWOHUGH \RรทXQODรบWร UPDNWD YH PDOL\HW ID\GD
DQDOL]LQL GHรทHU ]LQFLULQH EDรทODPD\D oDOร รบPDNWDGร UODU 'HรทHU NDWDQ
PDOL\HWOHUGH RGDNODQDUDN ย Uย Q YH KL]PHWOHULQL \D GD GDรทร Wร P \HWHQHNOHULQL ELU
Eย Wย Q RODUDN LรบOHWPHQLQ JHWLULVLQL DUWWร UDFDN GRรทUXOWXGD GHรทLรบWLUPHNWHGLUOHU
0DEEHUOH\ V
7LFDUL ELU EDQND WDUDIร QGDQ VXQXODQ KL]PHWOHU Wย P Pย รบWHULOHUH VHUL
KDOGH VXQXODQ KL]PHWOHUGHQ NUHGL NDUWร KL]PHWOHUL KDYDOH KL]PHWOHUL Y E KHU
Pย รบWHUL\H J|UH GHรทLรบLN X\JXODPDODUร Q \DSร ODELOGLรทL |UQHรทLQ LรบOHWPHOHULQ
NUHGLOL LรบOHPOHULQH LOLรบNLQ WDKVLODWODUร ย VWOHQPHN KL]PHWOHUH NDGDU JHQLรบ ELU
DODQร NDSVDPDNWDGร U 0DOL\HW VLVWHPOHULQLQ GH EXQD J|UH GHรทLรบLNOLN
J|VWHUPHOHUL NDoร Qร OPD]Gร U +HUKDQJL GLรทHU ELU LรบOHWPH JLEL WLFDUL EDQNDODU GD
PDOL\HW \DSร ODUร LOH JHQHO YH EHOLUOHPLรบ ROGXNODUร ED]ร VHNW|UOHUGHNL
JHOLรบPHOHULQ PDOL\HW ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL ELOPH JHUHNVLQLPL iรงindedirler.
7LFDUL EDQNDODUร Q WHPHO PDOL\HW |]HOOLNOHUL DรบDรทร GDNL JLEL EHOLUWLOHELOLU โ ข 6DELW PDOL\HWOHU Nร VD YDGHGH RODUDN LIDGH HGLOHQ PDOL\HWOHULQ RUDQร
\ย NVHNWLU \ย NVHN ELQD PDOL\HWOHUL ELOJLVD\DUODรบPDQร Q DUWPDVร \OD SD\ร JLGHUHN
DUWDQ GRQDQร P PDOL\HWOHUL YH KDOD IDL] Gร รบร PDOL\HWOHULQ |QHPOL ELU Nร VPร Qร
ROXรบWXUDQ SHUVRQHO PDOL\HWOHUL HQ EHOLUJLQ |UQHNOHUL ROXรบWXUXU
โ ข )DL] PDOL\HWOHUL Gร รบร QGD DNWLYLWH KDFPL LOH GRรทUXGDQ GHรทLรบHQ |QHPOL
ELUNDo PDOL\HW XQVXUX YDUGร U |GHQHQ NRPLV\RQODU ED]ร Wย NHWLP PDGGHOHUL ELU
Nร Vร P SHUVRQHO ย FUHW YH JLGHUOHUL JLEL
โ ข hUย QOHULQ RUWDN JLUGLOHUL NXOODQPDVร QGDQ ND\QDNODQDQ ELOHรบLN
PDOL\HWOHU YDUGร U GHรทLรบLN ย Uย QOHUH NDWNร VXQDQ SHUVRQHO YH GRQDQร P
PDOL\HWOHUL JLEL $Wร รบ V
%DQNDFร ODU VRQ ]DPDQODUGD LรบOetmelerini kรขr merkezleri olarak analiz
HWPH\H EDรบODPร รบODUGร U +HQย ] WDP DQODPร \OD DQODรบร ODPD\DQ \D GD
X\JXODQPD\DQ PDOL\HW JHWLUL DQDOL]OHUL GDKD GD \HQLGLU .kUOร Oร N oDOร รบPDODUร
DPDFร \OD \DSร ODQ ED]ร RUWDN JUXSODPDODU DรบDรทร GD EHOLUWLOGLรทL JLELGLU - &RDWHV
YH GLรทHUOHUL V )DOOHWWL V
โ ข รนXEHOHU E|Oย POHU KL]PHW IRQNVL\RQODUร JLEL WDQร PODQPร รบ LรบOHWPH
ELULPOHUL
โ ข +L]PHW YHULOHQ FRรทUDILN DODQODU โ ข 0ย รบWHUL JUXSODUร YH WHN WHN Pย รบWHULOHU โ ข hUย QOHU KL]PHWOHU IDUNOร NDOHPOHU RODUDN WDQร PODPDQร Q ]RU
RODELOPHVLQH UDรทPHQ
%X UDSRUODPD ELOHรบHQOHULQGHQ KHU ELUL NkUOร Oร รทร Q ELU \|Qย Qย YXUJXODU
$\Qร ]DPDQGD IDUNOร JHOLU DNร PODUร Qร IDUNOร JLGHU GDรทร Wร PODUร Qร YH GDKLOL IRQ
WUDQVIHU IL\DWODUร Qร VDSWDPDGD NXOODQร ODELOHFHN IDUNOร WHNQLNOHUL \DQVร Wร U Yรถnetim ve maliyet muhasebesi sistemlerinin รถzellikleri bankadan bankaya
Eย \ย N GHรทLรบLNOLNOHU J|VWHUHELOLU %XQD UDรทPHQ EDQNDFร Oร N NXUXOXรบODUร Qร Q oRรทX
NkUOร Oร N |Ooย Pย QGH VRUXPOXOXN \D GD PDOL\HW PHUNH]OHUL NkU PHUNH]OHUL ย Uย Q
NkUOร Oร รทร YH Pย รบWHUL NkUOร Oร รทร DรบDPDODUร QGDQ JHoHUOHU )DOOHWWL D J H V
dร Nร รบ QRNWDVร LWLEDUL\OH IRQ ID]ODVร RODQODU LOH IRQ Doร รทร RODQODU
DUDVร QGD DUDFร Oร N LรบOHYL J|UHQ WLFDUL EDQNDODU GD X]XQ Vย UH ย ]HULQGH GXUXODQ
WHN PDOL\HW IRQ PDOL\HWL IDL] PDOL\HWL ROPXรบWXU %DQNDODU WLFDUHW รบLUNHWOHUL JLEL
GDYUDQPร รบODU HOGH HWWLNOHUL IRQODUร Q RUWDODPD IRQ PDOL\HWL ย ]HULQH EHOLUOL ELU
JHQHO JLGHU ULVN SULPL YH NkU SD\ร HNOH\HUHN VDWPD \ROXQD JLWPLรบOHUGLU <DNร Q
]DPDQODUD NDGDU IDL] RUDQODUร Qร Q Vร Qร UODUร GD Kย Nย PHWOHU WDUDIร QGDQ
oL]LOGLรทLQGHQ EDQNDODUร Q WHN LOJL DODQODUร Pย PNย Q ROGXรทXQFD IRQ WRSODPDN YH
EXQODUร SODVH HWPHN ROPXรบWXU %|\OHFH WLFDUL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย X]XQ Vย UH
VDQD\L LรบOHWPHOHULQGH NXOODQร ODQ PDOL\HW VLVWHPOHULQL NXOODQPDPร รบWร U $Wร รบ
V
$QFDN HNRQRPLN JHOLรบPHOHU EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย HWNLOHPLรบ YH \HQL
ย Uย QOHU VXQPDN ]RUXQGD Eร UDNPร รบWร U 7HNQRORMLQLQ GH \DUGร Pร \OD PHYFXW
KL]PHWOHULQ VXQXOXรบ รบHNOL GHรทLรบPLรบ YH SHN oRN \HQL KL]PHWLQ VXQXOPDVร
RODQDNOร ROPXรบWXU )LQDQVDO DUDoODUร Q oHรบLWOHQPHVL EDQNDODUร Q SDVLI ND\QDN
YH DNWLI NXODQร P \DSร ODUร Qร Q GDKD NDUPDรบร N KDOH JHOPHVLQH YH EXQD EDรทOร
RODUDN YDGH IDL] RUDQร G|YL] NXUX JLEL ULVNOHULQ |QHP ND]DQPDVร QD \RO
DoPร รบWร U %X JHOLรบPHOHUH EDรทOร RODUDN EDQNDODUGD DNWLI pasif yรถnetim tekniklerinin รถnemi artPร รบ YH PDOL\HW PXKDVHEHVLQLQ \HULQL WXWPXรบWXU
%ย Wย Q EX Vย UHo LoHULVLQGH IDL] Gร รบร PDOL\HWOHULQ JHQHO PDOL\HWOHU
LoHULVLQGH oRN Nย oย N ELU \HU WXWPDVร WLFDUL EDQND \|QHWLPOHULQLQ GLNNDWOHULQL
IDL] PDOL\HWOHUL ย ]HULQGH \RรทXQODรบWร UPร รบWร U %X QHGHQOH IDL] Gร รบร PDOL\HWOHUL
D\Uร QWร Oร ELU รบHNLOGH LQFHOHPHN IDL] Gร รบร PDOL\HWOHULQ KDQJL Wย U IRQ ND\QDรทร
ย ]HULQGH QDVร O ELU HWNLVL ROGXรทXQX YH Pย รบWHULOHULQ WHN WHN NkUOร Oร รทร Qร |OoPHN JLEL
ELU JHUHNVLQLP GX\XOPDPร รบWร U
%X DQODWร ODQODUD EHQ]HU JHOLรบPHOHU ย ONHPL] EDQNDFร Oร รทร QGD GD
\DรบDQPร รบWร U |QFHVLQGH DNWLI \|QHWLPLQGHQ NUHGLOHQGLUPH SDVLI
\|QHWLPLQGHQ LVH PHYGXDW WRSODPD DQODรบร OPร รบWร U )DL] RUDQODUร \DVDO Gย ]HQOHPHOHUOH Vร Qร UODQGร Uร OGร รทร QGDQ HQIODV\RQ JHQHOOLNOH PHYGXDW IDL] RUDQODUร Qร Q ย ]HULQGH ROPXรบWXU .UHGL IDL] RUDQODUร Qร Q oRN \ย NVHN ROPDPDVร
NUHGLOHULQ JHUL |GHQPHVLQGH |QHPOL VRUXQODU \DรบDQPDPDVร YH ID]OD VD\ร GD
\DWร Uร P DOWHUQDWLILQLQ EXOXQPD\ร รบร JLEL QHGHQOHU VDGHFH SDVLI \|QHWLPLQLQ
\HWHUOL ROPDVร Qร VDรทODPร รบWร U %|\OH ELU RUWDPGD UHNDEHW DYDQWDMร VDรทODPDQร Q
\ROX RODELOGLรทLQFH ID]OD PHYGXDW WRSODPDN ROPXรบ YH EXQX VDรทODPDN LoLQ
EDQNDODU รบXEH VD\ร ODUร Qร Pย PNย Q ROGXรทXQFD DUWร UPD \ROXQX VHoPLรบOHUGLU
$Wร รบ V
ยถOHUGHQ LWLEDUHQ X\JXODQDQ HNRQRPLN LVWLNUDU SURJUDPODUร YH Gร รบD
Doร OPD VWUDWHMLOHUL oHUoHYHVLQGH ELU WDUDIWDQ Gร รบ WLFDUHW LรบOHPOHULQLQ
\RรทXQODรบPDVร GLรทHU WDUDIWDQ SDUD YH VHUPD\H SL\DVDODUร Qร Q JHOLรบPHVL
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH UHNDEHWLQ DUWPDVร QD \RO DoPร รบWร U .UHGL Pย รบWHULOHULQLQ
SDUD YH VHUPD\H SL\DVDODUร QGDQ GRรทUXGDQ ND\QDN VDรทODPD\D \รถnelmeleri,
NXUXPVDO YH ELUH\VHO \DWร Uร PFร ODUร Q ELULNLPOHULQL PHYGXDW Gร รบร QGD GLรทHU \DWร Uร P
DUDoODUร QGD GHรทHUOHQGLUPH RODQDรทร Qร EXOPDODUร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย KHP
ND\QDN VDรทODPD KHP GH ND\QDN NXOODQPD Doร Vร QGDQ HWNLOHPLรบWLU %XQD
\ร Oร QGD IDL]OHULQ VHUEHVW Eร UDNร OPDVร GD HNOHQLQFH VHNW|UGH ND\QDN PDOL\HWOHUL
DUWPร รบ YH EDQNDODUร Q QHW IDL] PDUMODUร Gย รบPย รบWย U 7HNQRORMLN JHOLรบPHOHULQ GH
\DUGร Pร \OD \HQL ND\QDNODUD YH ELUH\VHO \DWร Uร P DODQODUร QD \|QHOHQ EDQNDFร Oร N
sektรถrรผnde, aktif SDVLI \DSร ODUร oHรบLWOHQPLรบ YH KHU LNL WDUDIร Q GD \|QHWLOPHVL
JHUHNOLOLรทL LOH DNWLI SDVLI \|QHWLP WHNQLNOHULQLQ NXOODQร OPDVร ]RUXQOX KDOH
JHWLUPLรบWLU
ยถOL \ร OODUร Q VRQXQGD EDQND Pย รบWHULOHULQLQ ELOLQoOHQLS GDKD YHULPOL
KL]PHW EHNOHQWLVLQH JLUPHVL YH WHNQRORMLQLQ GH EXQX VDรทOD\DELOHFHN ROPDVร
QHGHQL\OH HOHNWURQLN EDQNDFร Oร N KL]PHWOHUL Kร ]OD DUWPD\D EDรบODPร รบ YH EX
DODQGDNL UHNDEHW DYDQWDMร Qร ND\EHWPHN LVWHPH\HQ WLFDUL EDQNDODU DOW\DSร
KD]ร UOร NODUร Qร WDPDPOD\DUDN KHP ELUH\OHUH KHP GH NXUXPODUD EX KL]PHWL
VXQDELOPLรบOHUGLU
*ย Qย Pย ]GH
WLFDUL
EDQNDODU
JHOHQHNVHO
PHYGXDW
LรบOHPOHULQGHQ LQWHUQHW EDQNDFร Oร รทร QD NDGDU oRN JHQLรบ ELU ย Uย Q YH KL]PHW
\HOSD]HVLQH VDKLS ROPXรบODUGร U
Bรผtรผn bu hizmetleri sunabilmek iรงin ticari bankalar รถnemli รถlรงรผde faiz
Gร รบร PDOL\HWOHUH NDWODQPDN ]RUXQGD NDOPDNWDGร UODU 1HW IDL] PDUMODUร QGDNL
Vร Nร รบPDGDQ GROD\ร EX JLGHUOHULQ NDUรบร ODQDELOPHVL LoLQ IDL] Gร รบร JHOLUOHULQ
DUWร Uร OPDVร QD oDOร รบร OPDNWDGร U %XQD EDรทOร RODUDN GDKD |QFH Gย รบย N ย FUHW YH
NRPLV\RQ DOร QDQ KL]PHWOHUGHQ GDKD \ย NVHN ย FUHW YH NRPLV\RQODU WDOHS
HGLOPHNWH ย FUHW DOร QPD\DQ ED]ร KL]PHWOHU LoLQ GH ย FUHW YH NRPLV\RQ WDOHS
HGLOPH\H EDรบODQPDNWDGร U
1H YDU NL UHNDEHWLQ DUWWร รทร ELU RUWDPGD ย FUHW YH NRPLV\RQODU Vร Qร UVร ]
ELU รบHNLOGH DUWร Uร ODPD\DFDรทร QGDQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH EDรบDUร LoLQ VHNW|Uย Q
\DSร Vร QD X\JXQ \HQL PDOL\HW VLVWHPOHULQLQ NXOODQร OPDVร ]RUXQOX KDOH JHOPLรบWLU
%DQNDODUร Q WHN WHN ย Uย Q YH KL]PHW PDOL\HWOHULQL YH KDQJLOHULQLQ NkUOร ROGXรทXQX
\D GD HQ D]ร QGDQ JHQHO JLGHUOHUH YH EXQD EDรทOร RODUDN Eย Wย QVHO NkUOร Oร รทD NDWNร
\DSWร รทร Qร ELOPHOHUL KD\DWL |QHP WDรบร PDNWDGร U
7LFDUL EDQNDODU UHNDEHW DYDQWDMร Qร ND\EHWPHPHN LoLQ LรบOHWPHOHULQLQ
Eย Wย QVHO \DSร Vร Qร ER]PDGDQ YH VXQGXNODUร ย Uย Q YH KL]PHWOHULQ NDOLWHVLQL
Gย รบย UPHGHQ PDOL\HW WDEDQODUร Qร D]DOWPDQร Q \ROODUร Qร DUD\ร S EXOPDN
]RUXQGDGร UODU
%DQNDODUร Q \|QHWLP ELOJi sistemleri; hangi รผrรผn ve hizmet รผretiminin
WHรบYLN HGLOPHVL JHUHNWLรทL IL\DWODUร Qร Q QH ROPDVร JHUHNWLรทL KDQJL Pย รบWHULOHULQ
NkUOร ROGXรทX YH EXQXQ QHGHQOHUL ELULPOHULQ YH oDOร รบDQODUร Q SHUIRUPDQVODUร Qร Q
QDVร O |Ooย OHFHรทL YH JHOLรบWLULOHFHรทL KDQJL GDรทร Wร P NDQDOODUร Qร Q NXOODQร OPDVร
JHUHNWLรทL PHYFXW PDOL\HW \DSร ODUร Qร Q EHQ]HU LรบOHWPHOHUH J|UH QH GXUXPGD
ROGXรทX JLEL VRUXODUD GRรทUX FHYDSODUร EXOPDN ]RUXQGDGร UODU
7LFDUL %DQNDODUGD 0DOL\HW 0XKDVHEHVLQLQ *HOLรบPH 1HGHQOHUL %DQNDFร Oร N VHNW|Uย LoLQGH EXOXQGXรทX oHYUH\OH VXQGXรทX KL]PHWOHUOH
YH \DSWร รทร RSHUDV\RQODUOD Kร ]OD GHรทLรบPHNWHGLU 3HN oRN ย ONHGH HNRQRPLN
Gย ]HQOHPH DODQร WHNQRORMLN LOHUOHPHQLQ VDQD\LQLQ |]HOOHรบWLULOPHVLQLQ ILQDQVDO
\HQLOLNOHULQ WLFDUHW YH ILQDQVPDQร Q XOXVODUDUDVร ODรบWร Uร OPDVร Qร Q GHPRJUDILN
KDUHNHWOHULQ |Qย Qย DoPDNWDGร U %X GD Pย รบWHULOHULQ WDOHS HWWLรทL KL]PHWOHUL
GHรทLรบWLUPHNWHGLU %X GHรทLรบLPOHU ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH LOH ELUOLNWH EDQND
\|QHWLPLQGHNL JHOHQHNVHO \DNODรบร PODUร WHKGLW HWPHNWHGLU 3HN oRN ย ONHGH
EDQNDODU WDULKVHO RODUDN HNRQRPLN Gย ]HQOHPHOHULQ HWNLVL DOWร QGD IDDOL\HW
J|VWHUPLรบOHUGLU %X Gย ]HQOHPHOHU Eย \ย PH\L WHรบYLN HGHQ UHNDEHWL HQJHOOH\HQ
YH EHOOL ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q NkUOร Oร รทร Qร GHVWHNOH\HQ ELU QHYL NRUX\XFX รบHPVL\H
QLWHOLรทL WDรบร PDNWD\Gร %X Gย ]HQOHPHOHULQ EDQNDODUร Q KD\DWWD NDODELOPHOHULQL
VDรทOD\DELOPHVLQH NDUรบร Q D\Qร ]DPDQGD ILQDQVDO KL]PHWOHULQ PDOL\HWOHUL YH yenilikler
รผzerinde
tutucu
etkisi
olabilmektedir. Yasal
dรผzenlemelerle
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QH JLULรบ HQJHOOHUL NRQPDVร Qร Q EDQNDODUร UDKDWOร รทD VHYN etmesi, yรผksek fi\DWODUOD VDWร รบ RODQDรทร YHUPHVL YH ND\QDN GDรทร Oร Pร Qร ER]PDVร
GR\PXรบ SL\DVDODUGD Eย \ย PH RODQDNODUร Qร Vร Qร UODQGร UPDVร \|QHWLFLOHULQ ULVN
\|QHWPH \HWHQHNOHULQLQ JHOLรบPHVLQL HQJHOOHPHVL EXQD \RO DoDELOPHNWHGLU
)LQDQVDO KL]PHWOHU VHNW|Uย Qย Q oHรบLWOL Jย oOHULQ EDVNร Vร DOWร QGD o|]ย OPHVL LOH EX
HNVLNOLNOHU J|Uย Qย U KDOH JHOPLรบWLU )DOODWWL D J H V %DQNDFร ODU
JHoPLรบWH
VXQGXNODUร
Eย Wย Q
KL]PHWOHUH
NUHGL
GHSDUWPDQODUร Qร Q DNWLYLWHOHUL PHYGXDW \DUDWDQ YH WXWDQ DUDoODU J|]ย \OH
EDNPร รบODUGร U %X QHGHQOH GH VXQGXNODUร KL]PHWOHU LoLQ WDKVLV HGHFHNOHUL
ย FUHWOHUL DรบDรทร \XNDUร PDOL\HWOHUL NDUรบร OD\DFDN Gย ]H\GH EHOLUOHPLรบOHUGLU
dย QNย WHN EDรบODUร QD EX KL]PHWOHUL PDOL\HWOHULQLQ Gย รบย Uย OPHVL JHUHNHQ
KDVร ODW ND\QDNODUร RODUDN J|UPHPLรบOHUGLU (รทHU KL]PHWOHU |QHPOL KDVร ODW
ND\QDNODUร RODUDN Gย รบย Qย Oย UVH YH EDQNDQร Q Eย Wย Q RODUDN NkUOร Oร รทร QD ELU
NDWNร GD EXOXQPDODUร EHNOHQLUVH IL\DW VDSWDPDQร Q PDOL\HW GDYUDQร รบODUร \OD LOJLOL
ELOJLOHUH GD\DQGร Uร OPDVร JHUHNLU :DONHU V ยถWHQ DNWDUDQ $Wร รบ D J H
V
%DQNDODU QHW IDL] PDUMODUร JLGHUOHULQL NDUรบร ODGร รทร Vย UHFH LรบOHP
PDOL\HWOHULQH SHN GLNNDW HWPHPLรบOHUGLU %XJย Q DUWร N EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
\RรทXQ ELU UHNDEHW \DรบDQPDNWDGร U %X UHNDEHW NkUOร Oร รทร Q D]DOPDVร QD QHGHQ
ROGXรทXQGDQ DUWร N EDQNDFร Oร N VHNW|Uย LรบOHP PDOL\HWOHULQH GDKD fazla รถnem
YHUPHN ]RUXQGD NDOPร รบWร U
$UWDQ UHNDEHW YH EXQD EDรทOร RODUDN D]DODQ NkUOร Oร NOD ELUOLNWH KHUKDQJL
ELU SHUDNHQGHFL EDQNDQร Q EDรบDUร Vร LoLQ ย VWย Q Pย รบWHUL KL]PHWL VDรทODPDVร oRN
|QHPOL KDOH JHOPLรบWLU %DQNDODU LoLQ YDURODQ KL]PHW Gย ]H\OHULQL DUWร UPD
EDVNร Vร QD HN RODUDN VHNW|U PDOL\HW D]DOWPD LKWL\DFร LOH GH NDUรบร NDUรบร \DGร U
5HLOO\ V
7LFDUL EDQNDODU LoLQ UHNDEHW DUWร รบร Gย Q\DGDNL GLรทHU ILQDQVDO
NXUXOXรบODUGDQ YH JHOHQHNVHO SD]DUODPDODUร Qร ILQDQVDO KL]PHWOHUH GRรทUX
JHQLรบOHWHQ GLรทHU RUJDQL]DV\RQ WLSOHULQGHQ JHOPHNWHGLU 3D]DUD \HQL JLUHQOHU
SD]DU SD\ร NDSPD\D RGDNODQPร รบ RODELOHFHNOHULQGHQ GROD\ร ย Uย Q YH KL]PHWOHUL
GDKD Gย รบย N IL\DWODUOD VXQDELOLUOHU 0XKWHPHOHQ EX NXUXOXรบODU HWNLQ YH YHULPOL
LรบOHP \DSPD\D RODQDN VDรทOD\DQ \HQL VLVWHPOHU YH รผretim sรผreรงlerine sahip
RODFDNODUGร U 0ย รบWHULOHU DUWDQ ELU รบHNLOGH ILQDQVDO NXUXOXรบODU WDUDIร QGDQ
VXQXODQ ย Uย Q YH KL]PHW Gย ]H\LQGHNL IDUNOร Oร NODUD GDKD GX\DUOร KDOH JHOPHNWHGLUOHU %X \ย ]GHQ EX NXUXOXรบODU Pย รบWHUL WDOHSOHULQL SL\DVDQร Q NDEXO
HGHELOHFHรทL IL\DWODUOD NDUรบร ODPDN LoLQ LKWL\Do GX\XODQ PDOL\HW Gย ]H\LQLQ YH EX
PDOL\HWOHULQ KL]PHW NDOLWHVLQH HWNLOHULQLQ IDUNร QGD ROPDOร Gร UODU 0DEEHUOH\
D J H V
%DQNDODUร Q WRSODP JHOLUOHULQLQ Eย \ย N ELU E|Oย Pย Qย EXJย Q KDOD IDL]
JHOLUOHUL ROXรบWXUPDNWDGร U %DQNDODUร Q Eย \ย N RUDQGD IDL] JHOLUOHULQH EDรทOร
ROPDVร EDQNDODUร SL\DVDGDNL GDOJDODQPDODUD oRN Vร Nร FD EDรทODPDVร QHGHQL\OH
VRUXQ ROXรบWXUPDNWDGร U dRN VD\ร GD SHUNHQGHFL EDQND JHOLU GDOJDODQPDODUร Qร
LVWLNUDUD NDYXรบWXUPD YH NRQWURO HGLOHPH\HQ Gร รบ IDNW|UOHUH EDรทร POร Oร รทร D]DOWPD
JD\UHWL LoHULVLQH JLUHUHN ย FUHWH GD\DOร JHOLUOHULQL DUWร UPDQร Q GHรทLรบLN
\|QWHPOHULQL DUDรบWร UPDNWDGร UODU % 5 6DPHO YH GLรทHUOHUL V
hONHPL]GH GH VRQ \ร OODUGD JHUHN XOXVODUDUDVร JHUHNVH XOXVDO SD]DU
NRรบXOODUร Qร Q ]RUODQPDVร YH UHNDEHWLQ DUWPDVร LOH EDQND \|QHWLPOHUL NkUOร Oร รทร
NRUXPDN \D GD DUWร UPDN LoLQ JHOLU ND\QDNODUร Qร JHOHQHNVHO IDL] JHOLUOHULQGHQ
GDKD oRN NRPLV\RQ YH ย FUHWOHUH GLรทHU VLJRUWDFร Oร N VH\DKDW YH ILQDQVDO
\DWร Uร PODUGDQ VDรทODGร NODUร JHOLUOHUH ND\Gร UPร รบODUGร U $OWXQEDรบ 0RO\QHX[
V
%XJย Q ย ONHPL]GH KL]PHWOHU |QHPOL JHOLU ND\QDNODUร RODUDN
J|Uย OPHVLQH UDรทPHQ KL]PHW PDOL\HWOHULQH LOLรบNLQ GHWD\Oร oDOร รบPDODU
\DSร OPDPDNWDGร U %DQNDODU LoLQ JHQHO NDEXO J|UPย รบ LONH IDL] Gร รบร JLGHUOHULQ
IDL] Gร รบร JHOLUOHUOH NDUรบร ODQPDVร Gร U %X LVH KDQJL KL]PHWOHULQ NkUOร KDQJLOHULQLQ
]DUDUOร ROGXรทXQX JHUHNVL] \HUH \DSร ODQ KDUFDPDODUร KDQJL KL]PHWOHUH Dรทร UOร N
YHULOPHVL JHUHNWLรทLQL WHVSLW HWPH\H RODQDN VDรทODPDPDNWDGร U )DL] Gร รบร
JLGHUOHULQ ELU Nร VPร IDL] JHOLUOHUL LoLQ \DSร OPDNWD ROGXรทX KDOGH EX JLGHUOHULQ IDL]
Gร รบร JHOLUOHUOH NDUรบร ODQPDVร EDQNDODU LoLQ WHUFLK HGLOPHNWHGLU $Wร รบ D J H V
%DQNDODU ND\QDNODUร Qร X\JXQ รบHNLOGH WHPLQ HWWLNOHULQGH NkU HOGH
HWPHN LoLQ GDKD ULVNOL DODQODUD JLUPHN ]RUXQGD NDOPD\DFDNODUGร U %XQX WHPLQ
HWPHN LoLQVH EDQNDODUร Q PDOL\HW \DSร ODUร Qร GRรทUX ELU รบHNLOGH DQDOL] HWPHOHUL
PDOL\HWL RUWD\D oร NDUDQ IDNW|UOHUL GRรทUX WDQร PODPDODUร PDOL\HW JHOLU LOLรบNLOHULQL
GRรทUX NXUPDODUร JHUHNLU %XQX \DSPDQร Q \ROX L\L ELU PDOL\HW VLVWHPL NXUPDNWร U
ร lkemizdH ELU JUXS ย VW Gย ]H\ EDQND \|QHWLFLOHUL ย ]HULQGH \DSร ODQ ELU
DUDรบWร UPDGD *ย PUย N %LUOLรทL VRQUDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH NkU PDUMODUร Qร Q
Gย รบWย รทย YH EXQXQ HQ |QHPOL QHGHQLQLQ GH YHULP Gย รบย NOย รทย ROGXรทXQGD J|Uย รบ
ELUOLรทL VDรทODQPร รบWร U * 6DNDEDรบ YH GLรทHUOHUL Eylรผl 1995, s. 8 %X
YHULPVL]OLรทLQ RUWD\D NRQPDVร YH o|]ย Pย X\JXQ ELU PDOL\HW PXKDVHEHVL
VLVWHPLQLQ HWNLQ NXOODQร Pร Qร ]RUXQOX Nร OPDNWDGร U
ยถODUร Q NkUOร Oร N IRUPย Oย ย o XQVXUX LoHULU Pย NHPPHO NUHGL NDOLWHVL
NRQWURO HGLOHQ PDOL\HWOHU YH ย VWย Q Pย รบWHUL KL]PHWOHUL - & 6YDUH V
%DQNDQร Q UDNLSOHUL LOH Nร \DVODPDOร RODUDN Nร VD YH X]XQ G|QHP PDOL\HWOHULQL
GHULQOHPHVLQH DQODPDGDQ YH ย Uย Q YH Pย รบWHUL JUXEXQD J|UH IL\DW GX\DUOร Oร N
DQDOL]L \DSPDGDQ NkUOร Oร รทร Q \|QHWLOHELOPHVL Pย PNย Q J|Uย OPHPHNWHGLU 6 3
0FPDKRQ V
7ย UNL\H EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL EDQNDODU $YUXSD %LUOLรทL EDQNDODUร QD
RUDQOD JHQHO RODUDN Gย รบย N YHULPOLOLNOH YH GDKD HPHN \RรทXQ ELU รบHNLOGH KL]PHW
ย UHWPHNWHGLU $OWXQEDรบ 0RO\QHX[ YH 0XUSK\ยถQLQ \DSWร รทร RUWDN ELU
oDOร รบPDGD 7ย UNL\H EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH IDDOL\HW J|VWHUHQ |]HO YH NDPX
EDQNDODUÕQÕQ \ÕOODUÕ UDNDPODUÕ NXOODQÕODUDN YHULPOLOL÷L DUDúWÕUÕOPÕúWÕU
%X oDOÕúPDQÕQ RUWD\D NR\GX÷X EXOJXODUD J|UH \ÕOÕ LoHULVLQGH ED]Õ
7 UNL\H EDQNDODUÕ PHYFXW ND\QDNODUÕQ ROGXNoD E \ N ELU NÕVPÕQÕ LVUDI HWPHNWHGLU 'L÷HU ELU LIDGH\OH H÷HU ND\QDNODU HWNLQ YH YHULPOL NXOODQÕOPÕú
ROVD\GÕ EX EDQNDODU D\QÕ KL]PHW UHWLPL GDKD D] ND\QDNOD UHWLOHELOHFHNOHUGL
$YUXSD EDQNDODUÕ LoLQ \DSÕOPÕú oDOÕúPDODUGD gUQH÷LQ $OWXQEDú (YDQV YH
0RO\QHX[ G Q\D oDSÕQGD IDDOL\HW J|VWHUHQ $OPDQ EDQNDODUÕ LoLQ
$OWXQEDú 0RO\QHX[ YH 'L 6DOYR øWDO\DQ .RRSHUDWLI %DQNDODUÕ LoLQ
YH $OWXQEDú 0RO\QHX[ YH 0XGH øQJLOL] %DQNDFÕOÕN 6HNW|U
LoLQ \DSÕODQ oDOÕúPDGD FLYDUÕQGD EDQNDODUÕQ KL]PHW UHWLPLQGH
NXOODQPÕú ROGXNODUÕ JLUGLOHUL LVUDI HWWLNOHUL VRQXFXQD YDUÕOPÕúWÕU $PHULNDQ
EDQNDODUÕ LoLQ \DSÕODQ oHúLWOL DUDúWÕUPDODUGD EX RUDQ DUDVÕQGD
EXOXQPXúWXU $OWXQEDú 0RO\QHX[ D J H V
%D]Õ EDQNDODU EX LKWL\DoODUÕ NDUúÕODPDN LoLQ PDOL\HW VDSWDPD VLVWHPOHUL
NXUPXúODUGÕU .RúXOODUÕQ GH÷LúPHVL\OH EX PDOL\HW VDSWDPD VLVWHPOHUL
LoHULVLQGH J Q P ] NRúXOODUÕQD X\JXQ VLVWHP RODUDN $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW
6LVWHPL |QH oÕNPDNWDGÕU
$/7,1&, %g/h0
7รธ&$5รธ %$1.$/$5'$ $.7รธ9รธ7(<( '$<$/, 0$/รธ<(7 6รธ67(0รธ .8//$1,0 $/$1/$5, 9( 8<*8/$0$ $รน$0$/$5,
7LFDUL %DQNDODUGD $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL $%& Geleneksel maliyet sistemlerinin, genel รผretim maliyetlerini maliyet
PHUNH]OHULQH GDรทร Wร Pร \|QHWLPLQ GLNNDWLQLQ EX PDOL\HWler
รผzerinde
\RรทXQODรบPDVร QD \RO DoPร รบWร U g]HOOLNOH ยถOร \ร OODUร Q EDรบร QGDQ LWLEDUHQ Wย P
JHQHO ย UHWLP PDOL\HWOHULQLQ ย UHWLP IRQNVL\RQODUร QD D\Uร QWร Oร YH NDUPDรบร N
\|QWHPOHUOH GDรทร Wร OPDVร \D\Jร Q KDOH JHOPLรบWLU %X X\JXODPD GLNNDWLQ
maliyetlerin yรถnetilmeVLQGHQ oRN GDรทร Wร OPDVร LรบOHPLQGH \RรทXQODรบPDVร QD \RO
DoPร รบWร U
$%& LVH WHUVLQH Eย \ย N YH NDUPDรบร N LรบOHWPH\L RQX ROXรบWXUDQ
DNWLYLWHOHUH D\ร Uร U YH EX DNWLYLWHOHULQ o|]ย POHQPHVL LรบOHPLQGH \RรทXQODรบร U
Genel รผretim maliyetlerini, maliyet ya da kรขr merkezlerine dDรทร WPDNWDQ oRN
EX PDOL\HWOHUL JHQHO ย UHWLP IRQNVL\RQODUร LoLQGH GLUHNW PDOL\HW \|QHWLPL
DQODPร QGD HOH DOร U $\Qร ]DPDQGD PDOL\HWOHUL ย Uย QOHUH YH Pย รบWHULOHUH QHGHQ
VRQXo LOLรบNLVL J|]HWLOHUHN EHOLUOHQHQ X\JXQ PDOL\HW HWNHQOHUL DUDFร Oร รทร \OD
GDรทร WPDN LoLQ JHUHNOL ELOJL\L VDรทODU %ULPVRQ V
$%&ยถ\H J|UH ELU ILQDQVDO NXUXOXรบ ย VWOHQGLรทL KHUรบH\L ย UHWLP
SD]DUODPD YH ย Uย QOHULQ Vย UHNOLOLรทL LoLQ \DSDU %LU EDQNDQร Q Wย P SHUDNHQGH Dรทร
YH GHVWHN PDOL\HWOHUL NROD\Oร NOD D\Uร ODELOLU |UQHรทLQ ILQDQVDO PXKDVHEH
PHYGXDW NUHGL ย Uย QOHUL \|QHWLPL EDNร P RQDUร P SHUVRQHO YH ELOJL VLVWHPOHUL
JLEL YH EXQODUร Q KHU ELUL NHQGL PDOL\HW PHUNH]OHULQH VDKLSWLU %|\OHFH KHU
ELULP WDUDIร QGDQ ROXรบDQ PDOL\HWOHU D\Uร รบWร Uร ODELOLU YH \HQLGHQ WHN WHN ย Uย QOHUH
veya รผrรผn grupODUร QD \ย NOHQHELOLU 2UJDQL]DV\RQXQ KHU E|Oย Pย IRQNVL\RQODUร
YH VRUXPOXOXNODUร DNWLYLWHOHUH E|Oย Qย U %X DNWLYLWHOHU Pย PNย Q ROGXรทXQFD ย Uย Q
\D GD NkU PHUNH]L LOH LOLรบNLOHUL ED]ร QGD WDQร PODQร U YH VRQUD EHOLUOL ELU E|Oย PGHNL
SHUVRQHOLQ KDUFDGร รทร ]DPDQ WHPHOLQde รถlรงรผlรผr (V.S. Sharma, 1992, s. 67).
%X WHNQLN ย Uย Q NkUOร Oร รทร YH WUDQVIHU IL\DWODPD PRGHOOHUL JHOLรบWLUPHGH
NXOODQร OGร รทร QGD PRGHOOHUGHQ HOGH HGLOHQ YHULOHU รบX DPDoODUOD NXOODQร ODELOLU
D %LU ย Uย Qย Q Nร VPHQ \D GD WDPDPHQ ย UHWLPGHQ NDOGร Uร OPDVร Qร Q JHUHNLS JHUHNPHGLรทLQLQ ND\QDNODUร Q EDรบND DODQODUD DNWDUร OPDVร
NRรบXOX\OD \D GD ย Uย Qย Q D\DUODPDODUD LKWL\DFร ROXS ROPDGร รทร Qร Q
VDSWDQPDVร LoLQ E รธรบOHWPHGH
PDOL\HW
WDVDUUXIX
VDรทODQDELOHFHN
DODQODUร Q
belirlenebilmesi iรงin, F <HQL ย Uย QOHU JHOLรบWLULOHELOPHVL LoLQ $%&ยถQLQ )LQDQVDO .XUXOXรบODUGD .XOODQร P $ODQODUร 0DOL\HW PXKDVHEHVLQLQ DPDoODUร YH \XNDUร GD EHOLUWLOHQ $%&ยถQLQ
DPDoODUร WRSDUODQDUDN $%&ยถQLQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHNL NXOODQร P DODQODUร
รนHNLO GH J|VWHULOPLรบWLU 0DEEHUOH\ D J H V $Wร รบ D J H V $%& 1รธ1 .8//$1,0 $/$1/$5,
Stratejik Maliyet Yรถnetimi
Stratejik Planlama
Kaynak Yรถnetimi
ร rรผn Maliyetinin +HVDSODQPDVร
Aktiviteye 'D\DOร Yรถnetim
0ย รบWHUL Verimlilik Analizi
Aktiviteye 'D\DOร Bรผtรงeleme
Operasyonel Maliyet Yรถnetimi
Performans Yรถnetimi
687:9<;<7>=<?:@ 7BรนHNLO $%&ยถQLQ %DQNDFร Oร N 6HNW|Uย QGHNL .XOODQร P $ODQODUร ACA<DFE G D<9CH>IKJ>J<L1M>NCIPOFH'Q R"S T>H>IKJ>J<UVHKMCNPW>X
Maliyet $]DOWร Pร
7LFDUL %DQNDODUGD $%& 8\JXODPD $úDPDODUÕ $%&¶QLQ oRN oHúLWOL NXOODQÕP DODQODUÕ ROVD GD KHU ELU NXOODQÕP için
WHPHO LúOHPOHU WDQÕPODQDELOLU ùHNLO WH EHOLUWLOHQ WHPHO DGÕPODU EX \|QWHPOH
HOGH HGLOHQ ELOJLQLQ JHUHNVL] DNWLYLWH YH PDOL\HWOHULQ RUWDGDQ NDOGÕUÕOPDVÕ
DPDFÕ\OD NXOODQÕOPDVÕ GXUXPXQGD ROVXQ DNWLYLWH WDEDQOÕ E WoHOHPH \D GD
DNWLYLWH WDEDQOÕ PDOLyet analizi için düzenli bir raporlama sisteminin
JHOLúWLULOPHVL GXUXPXQGD ROVXQ GH÷LúPH] 0DEEHUOH\ D J H V $WÕú
D J H V
*(5(.6ø1ø0/(5ø *g='(1 *(dø50( 9( 7(<ø7 (70( *HUHNVLQLPOHUL gözden geçirme YH WH\LW HWPH 5$325/$0$ 'h=(<ø1ø 7$1,0/$0$ hU Q YH LúOHPOHUL WDQÕPODPD
$NWLYLWHOHU üzerinde fikir %LUOL÷L 6D÷ODPD
0DOL\HW HWNHQOHULQL ND\QDNODUÕQÕ WDQÕPODPD
0 úWHUL YH 0 úWHUL JUXSODUÕQÕ EHOLUOHPH
9(5ø 723/$0$<$ %$ù/$0$
+DFLP GH÷HU YHULOHULQL WRSODPD\D EDúODPD
%ø5 $.7ø9ø7(<( '$<$/, 0$/ø<(7 6$37$0$ 6ø67(0ø 2/8ù7850$ 5DSRU JHUHNVLQLPOHUL YH özellikleri ROXúWXUPD
8\JXQ ELOJLVD\DU SURJUDPÕQÕ VHoLS yükleme, sistem SDUDPHWUHOHULQL JLUPH
9HULOHULQ LOJLOL UDSRUODUD JLUHFHN úHNLOGH SURJUDPODQPDVÕ
0DOL\HWOHUL KHVDSODPD
*HOLUOHUL WDKPLQ HWPH
Seçenekleri gözden geçirme
$NVL\RQODUÕ |QHUPH
Verileri yükleme ve UDSRUODPD NDSDVLWHVLQL WHVW HWPH
0$/ø<(7/(5ø 9( *(/ø5/(5ø %(/ø5/(0( 6218d/$5, *g='(1 *(dø50( 9( g1(5ø/(5ø '(5(&(/(1'ø50( dÕNWÕODU UHWPH
687<9<;:7B=<?P@ 7>A>A:DYE G DC9CHCIPJCJCLYHKM>NCùHNLO $%& 8\JXODPD $úDPDODUÕ IPZFH'Q R"S T>HCIPJCJCUYHKM>NKJ>J
8\JXODPD SODQODUÕ NRQXVXQGD X]ODúPD VD÷ODPD
$%&ยถ\L X\JXODPD\D EDรบODPDGDQ |QFH KHU \HQL X\JXODPDGD ROGXรทX
JLEL EX X\JXODPD LoLQ KD]ร U ROXQGXรทXQGDQ HPLQ ROXQPDOร Gร U %X VLVWHPLQ
JHUHรทL RODUDN DNWLYLWHOHUH LOLรบNLQ ELOJLOHULQ WRSODQPDVร o|]ย POHQPHVL YH
kaydedilmesi iรงin รถnemli dรผzeyde para, zaman vH LQVDQODUD JHUHNVLQLP
YDUGร U %X QHGHQOH Lรบ KDILIH DOร QDELOHFHN \D GD GLNNDWH GHรทHU ELU |QJ|Uย
ROPDGDQ \DSร ODELOHFHN ELU Lรบ GHรทLOGLU รธON |QFH DรบDรทร GD EHOLUWLOHQ VRUXODU
VRUXOPDOร YH \DQร WODUร DOร QPDOร Gร U
ร st yรถnetim, ABCโ nin uygulanabilmesi iรงin gerekli RODQ oDEDQร Q YH
GHรทHULQ IDUNร QGD Pร " hVW \|QHWLP JHUHNOL ]DPDQ SDUD YH ND\QDNODUร
VDรทODPD NRQXVXQGD LVWHNOL PL"
hVW \|QHWLP EX VLVWHPLQ X\JXODQPDVร VRQXFXQGD JHOHELOHFHN
GHรทLรบLNOLN |QHULOHULQLQ YH EX GHรทLรบLNOLNOHULQ NHQGLOHULQL Pย รบWHULOHULQL YH
oDOร รบDQODUร Qร QDVร O HWNLOH\HELOHFHรทLQLQ IDUNร QGD Pร %ULPVRQ $QWRV
V "
*HUHNVLQLPOHULQ *|]GHQ *HoLULOPHVL YH 7H\LW (GLOPHVL %X SURMHQLQ QHGHQ X\JXODQDFDรทร Qร Q oRN Doร N ELU รบHNLOGH
DQODรบร OGร รทร QGDQ HPLQ ROXQPDVร JHUHNLU %X GD NLOLW QRNWDODUGDNL NXOODQร Fร ODUOD
J|Uย รบPH\L ELOJL JHUHNVLQLPOHULQLQ WDQร PODQPDVร Qร YH \|QHWLP ELOJL VLVWHPL
JHUHNVLQLPOHULQH LOLรบNLQ VHNW|UGHNL HQ L\L X\JXODPD YH GHQH\LPOHULQ J|]
|Qย QH DOร QPDVร Qร JHUHNWLULU $QDOL]LQ Vร Qร UODUร Qร YH JHUHN GX\XODFDN YHUL
ELOHรบHQOHULQL EHOLUOHPHN LoLQ WHPHO DPDFร WDQร PODPDN |QHPOLGLU %X GD QRUPDO
RODUDN DQDOL] HGLOHFHN DNWLYLWH DODQODUร Qร Q YH NXOODQร ODFDN PDOL\HW YHULOHULQLQ
ILLOL WDKPLQL VWDQGDUW Y E ELU WDQร Pร Qร LoHUHFHNWLU 0DEEHUOH\ D J H V
$%& PDOL\HWOHULQ D]DOWร OPDVร YH YHULPOLOLรทLQ DUWร Uร OPDVร DPDFร \OD
NXOODQร OGร รทร QGD WDQร PODQPร รบ DNWLYLWHOHUH GD\DOร RODUDN FDUL KDUFDPD Gย ]H\L LOH
LOLรบNLOHQGLULOHQ PDOL\HW ID\GD DQDOL]L LoLQ WHPHO DOร QDFDN ELOJLOHUL VDรทODU 'DKD
VRQUD \|QHWLP Iร UVDWODUร Q DUDรบWร Uร OPDVร LรบLQH JLULรบHUHN PDOL\HWOHULQ
D]DOWร ODELOHFHรทL \D GD RUWDGDQ NDOGร Uร ODELOHFHรทL DODQODUร DNWLYLWHOHULQ GDKD HWNLOL
YH HWNLQ \DSร ODELOHFHรทL DODQODUร \D GD HOGH HGLOHQ ID\GDQร Q DUWWร Uร OPDVร LoLQ
\DSร OPDVร JHUHNOL HN \DWร Uร P DODQODUร Qร WDQร POD\DELOLU $NWLYLWHOHUL EX รบHNLOGH HOH
DOPD Vย UHo \|QHWLP \DNODรบร Pร Gร U %ULPVRQ $QWRV D J H V
รธรบOHWPHOHUGH GHรทHU NDWPD\DQ QRQ value added) aktivitelerin bilinmesi รงok รถnemlidir. ร รผnkรผ; bu aktiviteler maliyet yaratmakta ancak gelir elde
HGLOPHVLQH KLoELU NDWNร VXQPDPDNWDGร UODU
5DSRUODPD 'ย ]H\LQLQ 7DQร PODQPDVร hUย QOHULQ YH รธรบOHPOHULQ 7DQร PODQPDVร +HU $%& X\JXODPDVร QGDNL ELULQFL J|UHY DQDOL]GH NXOODQร ODFDN ย Uย Q
DNWLYLWH YH PDOL\HW HWNHQOHULQLQ WDQร PODUร ย ]HULQGH KHPILNLU ROXQPDVร Qร
VDรทODPDNWร U %X WDQร PODU \DQOร รบ DQODPDODUร Q HQ D]D LQGLULOPHVL YH o|]ย POHPH
VRQXoODUร QGDQ D\Qร รบH\OHULQ DQODรบร OPDVร Qร VDรทODPDN LoLQ GLNNDWOL ELU รบHNLOGH
LIDGH HGLOPHOL YH EHOJHOHQPHOLGLU 8\JXQ WDQร PODPDODUร Q NXOODQร OPDPDVร
GXUXPXQGD DQDOL] PDOL\HW VRUXQODUร Qร GRรทUX ELU รบHNLOGH WDQร PODPak iรงin
JHUHNOL ELOJL\L VDรทOD\DPD\DELOLU <D GD WHUVLQH oRN ID]OD D\Uร QWร LoHUHELOLU YH
EHOLUWLOPHVL JHUHNHQ JHUoHN VRUXQODUร J|OJHOH\HELOLU 0DEEHUOH\ D J H V
7LFDUL EDQNDODUFD VXQXODQ SHN oRN ย Uย Q YH KL]PHWLQ WDQร PODQPDVร
]RUGXU %LU KL]PHW ELU E|Oย Pย Q GLรทHULQH VXQGXรทX ELU IDDOL\HW RODUDN
WDQร PODQDELOLU %X KL]PHWLQ IL]LNL ELU YDUOร รทร \RNWXU hUย Q YH KL]PHWOHULQ
WDQร PODUร GHรทLรบLN Pย รบWHUL JUXSODUร QD VDรทODQDQ GHVWHรทH YH KL]PHW NDOLWHVLQH
EDรทOร RODUDN GHรทLรบHELOPHNWHGLU hUย Q YH YH\D KL]PHWOHULQ WDQร PODUร ELOJLQLQ
QDVร O NXOODQร OGร รทร QD EDรทOร RODUDN IDUNOร Oร N J|VWHUHELOLU 0DEEHUOH\ D J H V
$NWLYLWHOHULQ 7DQร PODQPDVร YH +DUFDQDQ =DPDQร Q
6DSWDQPDVร
$%&ยถQLQ WHPHOL DNWLYLWHOHU ROGXรทXQGDQ DNWLYLWHOHULQ WDQร PODQPDVร YH
EX WDQร PODU ย ]HULQGH X]ODรบPD VDรทODQPDVร |QHPOLGLU $NVL GXUXPGD
LรบOHWPHQLQ IDUNOร ELULPOHULQGH D\Qร DNWLYLWH LoLQ IDUNOร WDQร PODU NXOODQร ODELOHFHN
YH
NDUรบร ODรบWร UPD
\DSPDN
]RUODรบDFDNWร U
$NWLYLWHOHU
ELU
ELULPGHNL
DOW
Gย ]H\GH
RSHUDV\RQODUร Q \XNDUร GD EHOLUWLOGLรทL JLEL ย ]HULQGH X]ODรบร OPร รบ oHรบLWOL ย Uย Q YH
KL]PHWOHUOH
LOLรบNLOHQGLULOPHOHULQH
L]LQ
YHUHFHN
NDGDU
WDQร PODQPDOร Gร U $NWLYLWHOHU DOW Gย ]H\GH WDQร PODQGร NWDQ VRQUD X\JXQ
J|Uย OPHVL KDOLQGH EHQ]HU DNWLYLWHOHU ELUOHรบWLULOHUHN GDKD ย VW Gย ]H\GH DNWLYLWHOHU
ROXรบWXUXODELOLU $NWLYLWHOHU WDQร PODQGร NWDQ VRQUD NDWNร VXQGXNODUร ย Uย Q YH YH\D
Pย รบWHULOHU LOH LOLรบNLOHQGLULOLUOHU +LFNV V
%X DรบDPDGD JHQHO \|QHWLP DNWLYLWHOHULQLQ GLNNDWH DOร QPDVร JHUHNLU
*HQHO \|QHWLP DNWLYLWHOHUL ELU LรบOHWPHQLQ IDUNOร ELULPOHULQL ELUDUD\D JHWLUPHN
LoLQ JHUHNOL DNWLYLWHOHU RODUDN WDQร PODQร U $%& LรบOHWPH\H |]Jย YHUL VDรทODGร รทร QGDQ EX Wย U DNWLYLWHOHULQ OLVWHVL LรบOHWPHGHQ LรบOHWPH\H GHรทLรบLNOLN
J|VWHULU 7ย P oDEDODU E|\OH DGODQGร Uร ODQ DNWLYLWHOHUL HQ D]D LQGLUPH\H \|QHOLN
ROPDOร Gร U gUQHรทLQ SHUVRQHO HรทLWLP JLEL ELULPOHU Wย P ELULPOHUH KL]PHW
VXQPDODUร QD NDUรบร Q EX ELULPOHUGH JHUoHNOHรบWLULOHQ DNWLYLWHOHULQ JHQHO \|QHWLP
DNWLYLWHOHUL RODUDN Vร Qร IODQGร Uร OPDODUร QD JHUHN \RNWXU %X DNWLYLWHOHUH LOLรบNLQ
PDOL\HWOHU GLรทHU ELULPOHUH WRSODP LVWLKGDPGDNL SD\ODUร QD J|UH GDรทร Wร ODELOLU
'RรทUXGDQ Pย รบWHULOHUH KL]PHW VXQDQ ELULPOHUGHQ X]DNODรบWร NoD EX ELULPOHULQ
DNWLYLWHOHULQL ย Uย QOHUOH LOLรบNLOHQGLUPHN ]RUODรบร U %X ]RUOXN |]HOOLNOH LOHWLรบLP YH
ELOJL LรบOHP PHUNH]OHULQGH Doร NWร U %LOJL LรบOHP PHUNH]L LรบOHWPHQLQ KHPHQ
KHPHQ Wย P NkU PHUNH]OHULQH KL]PHW VXQDU %XQD NDUรบร Q ELOJL LรบOHP
PHUNH]LQLQ NDSVDPร YH Eย WoHVL EXUDGDNL DNWLYLWHOHULQ JHQHO \|QHWLP
DNWLYLWHOHUL RODUDN HOH DOร QPDODUร QD LPNDQ YHUPH] %XQD UDรทPHQ oRN VD\ร GD
WLFDUL EDQND ELOJL LรบOHP PDOL\HWOHULQL ย Uย QOere (ya da kรขr merkezlerine)
KHUKDQJL ELU DUDรบWร UPD \DSPDGDQ GDรทร WDELOPHNWHGLU 6KDUPD D J H V
2UWDN WDQร PODU ย ]HULQGH X]ODรบPD VDรทODGร NWDQ VRQUD KHU ELU E|Oย PGH
KDQJL DNWLYLWHOHULQ JHUoHNOHรบWLULOHFHรทL YH DNWLYLWH LoLQ |Ooย ELULPLQLQ QH
RODFDรทร Qร Q VDSWDQPDVร JHUHNLU $\Qร ]DPDQGD EX VDSWDPDQร Q GD HOEHWWH NL
ย ]HULQGH X]ODรบร OPDOร Gร U %D]ร DNWLYLWHOHU WHN WHN ELULPOHUH |]Jย RODFDNWร U
gUQHรทLQ NUHGL EDรบYXUXVXQXQ GHรทHUOHQGLULOPHVL NUHGL OLPLWLQLQ EHOLUOHQPHVL
RWRPDWLN |GHPH WDOLPDWร Qร Q VLVWHPH JLULOPHVL YE DNWLYLWHOHU VDGHFH NUHGL
E|Oย Pย QH |]Jย DNWLYLWHOHUGLU %D]ร DNWLYLWHOHU RUWDN YH ELUGHQ ID]OD E|Oย PH
LOLรบNLQ RODFDNWร U gUQHรทLQ VWUDWHMLN SODQODPD \|QHWLPH UDSRU KD]ร UODQPDVร LรบH
DOPD HรทLWLP SHUVRQHO GHรทHUOHQGLUPH YH GDQร รบPDQOร รทร Pย รบWHUL LOLรบNLOHUL YE
DNWLYLWHOHU EDQNDQร Q Wย P E|Oย POHULQL LOJLOHQGLULU 0DEEHUOH\ D J H V
ร stlenilen aktiviteler belirlendikten sonra her bir bรถlรผmde harcanan
SHUVRQHO PDOL\HWOHUL YH ]DPDQร DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร ODELOLU %X GDรทร Wร P GHรทLรบLN
\|QWHPOHU NXOODQร ODUDN \DSร ODELOLU .XOODQร ODFDN \|QWHPLQ VHoLPLQGH
LรบOHWPHQLQ |UJย W \DSร Vร LOH HGLOHFHN ELOJLQLQ GRรทUXOXN YH D\Uร QWร Gย ]H\L
KDUFDQDFDN ]DPDQ YH PDOL\HW EHOLUOH\LFL RODFDNWร U %X GDรทร Wร PGD DNWLYLWH\L
JHUoHNOHรบWLUHQLQ NHQGL Gย ]HQOHGLรทL ]DPDQ oL]HOJHOHUL WDULKVHO RUWDODPD
NDUรบร ODรบWร UPDOร GHรทHUOHU DNWLYLWH |UQHNOHPHOHUL ]DPDQ VDDWL YH |QFHGHQ
EHOLUOHQPLรบ VWDQGDUW ]DPDQODU NXOODQร ODELOLU 0DEEHUOH\ D J H V YH
%ULPVRQ $QWRV D J H V
Hangi teknik seรงilirse seรงilsin, personel maliyetlerinin ilgili bรถlรผmdeki
DNWLYLWHOHUOH LOLรบNLOHQGLULOPHVLQL NROD\ODรบWร UDFDNWร U $\Qร ]DPDQGD PHYFXW
LรบJย Fย ]DPDQร Qร Q GDรทร Wร ODQ ]DPDQODUร Q WRSODPODUร QD HรบLW ROGXรทXQXQ
GRรทUXODPDVร Qร \DSDUDN ELU NRQWURO DUDFร LรบOHYL J|UHFHNWLU รธรบ DQDOL]LQLQ LรบJย Fย
PDOL\HWOHULQLQ VDSWDQPDVร Qร VDรทODUNHQ GLรทHU ย UHWLP IDNW|UOHULQLQ PDNLQH YH
WHVLVDW LON PDGGH YH PDO]HPH ELOJLVD\DU ]DPDQร YE DNWLYLWHOHUH D\Qร
WHPHOGH GDรทร Wร OPD\DELOHFHรทLQLQ YH EX PDOL\HWOHULQ GDรทร Wร Pร LoLQ D\Uร DQDOL]OHUH
Vร NOร NOD JHUHNVLQLP GX\XODFDรทร Qร Q XQXWXOPDPDVร JHUHNLU 0DEEHUOH\ D J H V
$NWLYLWHOHULQ d|]ย POHQPHVL +HUKDQJL ELU E|Oย P LoLQ DQD DNWLYLWHOHU WDQร PODQGร NWDQ VRQUD EXQODU
]RUXQOX IXQGDPHQWDO \D GD LVWHรทH EDรทOร GLVFUHWLRQDU\ RODUDN WDQร PODQDELOLU
ROPDOร Gร U $UGร QGDQ GHVWHN VXVWDLQLQJ YH\D RSHUDV\RQHO ELULQFLO LรบOHPVHO
RODUDN Vร Qร IODQGร Uร OPDOร Gร U %X o|]ย POHPH VDGHFH $%& PDOL\HWOHULQLQ
D]DOWร OPDVร \D GD YHULPOLOLรทLQ DUWร Uร OPDVร DPDoODUร LoLQ NXOODQร Oร \RUVD JHUHNOLGLU
=RUXQOX DNWLYLWHOHU LรบOHWPHGH EHOOL ELU Gย ]H\GH JHUoHNOHรบWLULlmeli, bu dรผzeyin
YH EXQD EDรทOร PDOL\HWLQ QH ROPDVร JHUHNWLรทLQH \|QHWLP NDUDU YHUPHOLGLU %X Wย U
DNWLYLWHOHU JHQHOOLNOH ย Uย Q YH KL]PHWOHULQ KD]ร U KDOH JHWLULOPHVL LOH LOJLOL Eย Wย Q
LรบOHPOHUL YH LรบOHWPHQLQ WHPHO DOW\DSร Vร Qร NRUXPDN LoLQ JHUHNOL DNWLYLWHOHUL iรงerir.
%ย Wย Q DNWLYLWHOHUL ]RUXQOX DNWLYLWH RODUDN WDQร PODPDN NROD\Gร U DQFDN
X\JXODPDQร Q KHGHIL LKWL\DUL YH JHUHNOL ROPD\DQ DNWLYLWHOHUL EHOLUOHPHN
ROGXรทXQGDQ ]RUXQOX DNWLYLWHOHU LรบOHWPH\H NDWWร NODUร GHรทHU Doร Vร QGDQ
VDYXQXODELOLU ROPDOร Gร U +HUKDQJL ELU PDOL\HW D]DOWร Pร \D GD YHULPOLOLN DUWร Uร Pร
oDEDVร QGD HOEHWWH ]RUXQOX PDOL\HWOHU GH GHรทHUOHQGLUPH\H WDEL WXWXODFDNWร U
IDNDW DVร O GLNNDW LรบOHWPH Vย UHoOHULQLQ GHรทLรบLN รบHNLOOHUGH \HQLGHQ ROXรบWXUXOPDVร
DUDFร Oร รทร LOH LรบOHPOHULQ GDKD HWNLQ \DSร OPD \ROODUร ย ]HULQGH RODFDNWร U
0DEEHUOH\ D J H V
%XQXQOD ELUOLNWH LVWHรทH EDรทOร DNWLYLWHOHU |UJย Wย Q WHPHO \DSร Vร Qร
]HGHOHPHGHQ RUWDGDQ NDOGร Uร ODELOLU รธVWHรทH EDรทOร DNWLYLWHOHU ]RUXQOX ROPD\DQ
YH \HULQH JHWLULOHQ LรบLQ Gย ]H\L LOH GHรทLรบPH\HELOHQ DNWLYLWHOHUGLU +HUKDQJL ELU
E|Oย PGH WDQร PODQDQ WHPHO DNWLYLWHOHU PXKWHPHOHQ HQ D]ร QGDQ ELU \D GD LNL
LKWL\DUL DNWLYLWH LoHUHFHNWLU รธGDUL IRQNVL\RQODU LVH ELU \D GD LNL ]RUXQOX DNWLYLWH
WDQร POD\DELOHFHN YH JHUL NDODQร LKWL\DUL DNWLYLWHOHU RODFDNWร U %LU DNWLYLWHQLQ
LKWL\DUL ROXS ROPDGร รทร Qร EHOLUOHPHQLQ ELU \ROX ELU DNWLYLWHQLQ \HULQH
JHWLULOPHVLQGHQ YD]JHoLOPHVL GXUXPXQGD ย Uย Q YH KL]PHWOHULQ ELU VRQUDNL \ร O
VXQXOXS VXQXODPD\DFDรทร Qร EHOLUOHPHNWLU %X NDWHJRUL\H JLUHELOHFHN DNWLYLWHOHU
stratejik planlama, yรถnetim muhasebHVL HรทLWLP \HQL VLVWHP JHOLรบWLUPH \HQL
ย Uย Q JHOLรบWLUPH ELQDODUร Q \HQLGHQ Gย ]HQOHQPHVL YE LoHULU 0DEEHUOH\ D J H
V
0DOL\HW (WNHQOHULQLQ &RVW 'ULYHUV %HOLUOHQPHVL hUย Q YH DNWLYLWHOHU NRQXVXQGD X]ODรบPD VDรทODQGร NWDQ VRQUD PDOL\HW
HWNHQOHUL EHOLUOHQHELOLU dRN VD\ร GD PDOL\HW VDSWDPD VLVWHPL PDOL\HWOHUGHQ
VRUXPOX ROPDQร Q |UJย W \DSร Vร LOH X\XPOX ROGXรทXQX YDUVD\DU %XQXQOD ELUOLNWH
PDOL\HW HWNHQOHUL GXUXPXQ E|\OH ROPDGร รทร Qร J|Uย U YH EXQXQ \HULQH
maliyetlerin yรผkselmesine neden olan kararlDU ย ]HULQGH \RรทXQODรบร U 0DOL\HW etkenleri genellikle hacim, kalite, zaman ve hizmet dรผzeyiyle ilgilidir
0DEEHUOH\ D J H V
0DOL\HW HWNHQOHULQLQ NXOODQร Pร $%& X\JXODPDVร Qร Q WHPHOLQL ROXรบWXUXU
$\Qร ]DPDQGD $%& \DNODรบร Pร LOH JHOHQHNVHO VWDQGDUW PDOL\HW \D GD ILLOL
PDOL\HW VDSWDPD \DNODรบร PODUร DUDVร QGDNL WHPHO IDUNOร Oร NWร U *HOHQHNVHO PDOL\HW
VDSWDPD VLVWHPOHUL ELULP WDEDQOร Gร U YH ย Uย Qย Q ELULP Gย ]H\LQH EDรทOร GDรทร Wร P
NULWHUOHUL NXOODQร U %XQXQOD ELUOLNWH $%& PDOL\HWL DUWร UDQ IDNW|UOHU ย ]HULQGH
\RรทXQODรบร U E|\OHFH NDUDU YHUPH Vย UHFLQLQ LOJLVL] \D GD WHVDGย IL GDรทร Wร PODUOD
\DQOร รบ \|QOHQGLULOPHVLQL HQJHOOH\HUHN GHVWHNOH\HQ PDOL\HW HWNHQOHULQL NXOODQร U
$%&ยถQLQ GDKD GRรทUX ELOJL YHUPHVLQLQ DOWร QGD \DWDQ QHGHQ LNL Wย U PDOL\HW
HWNHQL NXOODQPDVร Gร U &RRSHU V
$%&ยถGH PDOL\HW HWNHQOHULQLQ EHOLUOHQPHVL KHP GHรทHUOHQGLUPH KHP GH รงรถzรผmleme yeteneklerini gerektirir. Birinci ilke; bรผyรผk zaman ve maliyet
GHรทHUL RODQ DNWLYLWHOHUL EHOLUOHPHN YH DNWLYLWHQLQ GHVWHNOHGLรทL ย Uย Q KL]PHW YH
Pย รบWHULOHULQ oHรบLWOLOLรทL LOH KHU ELU ย Uย Q KL]PHW \D GD Pย รบWHUL LoLQ JHUoHNOHรบWLULOHQ DNWLYLWHQLQ SHUIRUPDQVร QGDNL VDSPD GHUHFHVL DUDVร QGDNL
LOLรบNL\L GLNNDWH DOPDNWร U %X X\JXODPDQร Q GHรทHULQL DUWร UPDN LoLQ JHUHNOL
GRรทUXOXN GHUHFHVLQL EHOLUOH\HFHNWLU ELU DNWLYLWHQLQLQ ย Uย Q KL]PHW \D GD
Pย รบWHULOHU DUDVร QGD GLรทHUOHULQGHQ GDKD Eย \ย N VDSPD J|VWHUPHVL GDKD Eย \ย N
GRรทUXOXN GHUHFHVLQH LKWL\Do ROGXรทXQX J|VWHUHFHNWLU YH EX DNWLYLWHQLQ GDKD DOW
Gย ]H\GH WDQร PODQPDVร JHUHNHFHNWLU รธNLQFL LONH KHVDS EDNL\HVLQH EDรทOร
PDOL\HWOHULQ VDSWDQPDVร YH ย Uย Q KL]PHW YH Pย รบWHULOHUH LOLรบNLQ IDL] RUDQODUร YH
ULVNOHUL GLNNDWH DOPDN LoLQ GHรทHUOHQGLUPH \DSร ODUDN IDL] JHOLU JLGHUOHUL LoLQ
NXOODQร ODFDN PDOL\HW HWNHQOHULQLQ EHOLUOHQPHVLGLU 6RQ LONH PDOL\HWOHULQ QDVร O YH
QHGHQ RUWD\D oร NWร รทร Qร o|]ย POHPHN LoLQ DNWLYLWHOHUOH LOJLOL ROPD\DQ PDOL\HWOHULQ
YH PDOL\HW HWNHQOHULQLQ GLNNDWH DOร QPDVร Qร Q JHUHNOL ROGXรทX LONHVLGLU
0DEEHUOH\ D J H V
0DOL\HW HWNHQOHUL VDGHFH RSHUDV\RQHO LรบOHPVHO \D GD GHVWHN
DNWLYLWHOHULQ \HULQH JHWLULOPHVL LoLQ NDWODQร ODQ PDOL\HWOHUH GHรทLO Eย Wย Q PDOL\HW
Wย UOHUL LoLQ EHOLUOHQHELOLU 0DOL\HW HWNHQOHUL EHOLUOHQLUNHQ GLNNDWH DOร QPDVร gereken maliyet tรผrleri, operasyonel aktiviteler, bilgi teknolojisi ve destek ya
GD JHQHO DNWLYLWHOHUH LOLรบNLQ PDOL\HWOHU LOH IDL] PDOL\HWOHUL ELQDODUร Q PDOL\HWOHUL
SD]DUODPD PDOL\HWOHULQL LoHULU dRN VD\ร GD LรบOHWPH UDVWJHOH GDรทร Wร P |Ooย WOHUL (binalar, pazarlama, bilgi teknolojisi ve destek aktivitelerini รผrรผnlere ve/veya
Pย รบWHULOHUH
GDรทร WPDN
LoLQ
SHUVRQHO
]DPDQร Qร
NXOODQPDN
JLEL
NXOODQPDNWDGร UODU %X LรบOHWPH NDUDUODUร QGD \DQร OWร Fร RODELOLU 'ROD\Vร ] RODUDN
ย Uย Q \D GD KL]PHWOHUOH WDQร PODQDELOHQ DNWLYLWHOHU JHQHO RODUDN PDOL\HW HWNHQL
HQ NROD\ EHOLUOHQHELOHQ DNWLYLWHOHUGLU 0DEEHUOH\ D J H V
%LU รบXEHQLQ NUHGLOHU VHUYLVLQL |UQHN RODUDN HOH DOร UVDN EX VHUYLVWH
JHUoHNOHรบWLULOHQ DNWLYLWHOHU YH EXQODUD LOLรบNLQ PDOL\HW HWNHQOHUL 7DEOR WHNL
JLEL EHOLUOHQHELOLU
7$%/2 .5('ø 6(59ø6ø $.7ø9ø7( 0$/ø<(7 (7.(1ø /ø67(6ø $.7ø9ø7(/(5
0$/ø<(7 (7.(1/(5ø .$<1$./$5,
.UHGLOHU 6HUYLVL
%LOJLOHULQ 6LVWHPH *LULOPHVL
<DSÕODQ %DúYXUX 6D\ÕVÕ dHúLGL
.UHGL %DúYXUXODUÕQÕQ $OÕQPDVÕ %DúYXUXODUÕQ 'H÷HUOHQGLULOPHVL
*HQHO 0 G UO N 2QD\ÕQÕQ $OÕQPDVÕ +HVDS $oÕOPDVÕ
%HOJHOHULQ 'RV\DODQPDVÕ
øVWLKEDUDW YH .UHGL 'H÷HUOHQGLUPH
øVWLKEDUDW YH .UHGL 'H÷HUOHQGLUPH .RQWURO
<DVDO 5DSRUODU <DVDO 5DSRUODU
0 úWHUL øOLúNLOHUL <|QHWLPL 0 úWHUL øOLúNLOHUL
0 úWHUL +HVDS g]HWOHUL
<DSÕODQ %DúYXUX 6D\ÕVÕ
<DSÕODQ %DúYXUX 6D\ÕVÕ dHúLGL <DSÕODQ %DúYXUX 6D\ÕVÕ dHúLGL 2QD\ODQDQ .UHGL 6D\ÕVÕ 2QD\ODQDQ .UHGL 6D\ÕVÕ
'H÷HUOHQGLULOHQ .UHGL 6D\ÕVÕ
.RQWURO (GLOHQ .UHGL 6D\ÕVÕ .RQWURO 6ÕNOÕ÷Õ
+HVDS 6D\ÕVÕ 7 U
<DSÕODQ %DúYXUX 6D\ÕVÕ *|U úPH 6D\ÕVÕ +HVDS 6D\ÕVÕ +HVDS g]HWL 6ÕNOÕ÷Õ
3HUVRQHO <|QHWLPL
øúH $OPD
3HUVRQHO 6D\ÕVÕ 3HUVRQHO 'HYLU +Õ]Õ
3HUVRQHO 'HQHWLPL
3HUVRQHO 6D\ÕVÕ
Kariyer Yönetimi
3HUVRQHO 6D\ÕVÕ
(÷LWLP
øo +DEHUOHúPH *HQHO
3HUVRQHO 6D\ÕVÕ 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ
7HNQLN
687:9<;<7>=<?'Q R S T>HKL>O>OCOYH[M>N>ICIKU
3HUVRQHO 'HQH\LPL
0 úWHULOHU YH 0 úWHUL *UXSODUÕQÕQ 7DQÕPODQPDVÕ (÷HU $%& U Q NkUOÕOÕ÷Õ RGDNOÕ NXOODQÕOÕ\RUVD E W Q P úWHULOHU LoLQ
RUWDN WDQÕPODUÕQ \DSÕOPDVÕ YH P úWHULOHULQ EX WDQÕPODUD J|UH JUXSODQGÕUÕOPDVÕ
JHUHNLU $QDOL] EX VÕQÕIODUD YH\D WHN WHN P úWHUL\H J|UH \DSÕODQÕU
$NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL .XUPD 5DSRUODPD YH
6RQXoODUÕ *|]GHQ *HoLUPH
%X WDQÕPODPDODU \DSÕOGÕNWDQ VRQUD KDQJL YHULOHUH LKWL\Do GX\XODFD÷Õ
GD VDSWDQPÕú ROXU YH EX VDSWDPDODUD J|UH YHULOHU WRSODQÕU YH $%& ROXúWXUXOXU
%X VLVWHPLQ ROXúWXUXOPDVÕQGDQ VRQUD UDSRUODPD JHUHNVLQLPOHUL WDQÕPODQÕU
6LVWHPLQ QH oHúLW UDSRUODUÕ G ]HQOH\HFH÷L SODQODQÕU YH EXQD X\JXQ ELOJLVD\DU
SURJUDPÕ VHoLOHUHN YHULOHU EX VLVWHPH JLULOLU
6LVWHPGH YHULOHU LรบOHQHUHN UDSRUODU ย UHWLOLU hUHWLOHQ LON UDSRUODU WHVW
DPDoOร Gร U YH UDSRUODUร Q LON |QFH SURMH NRPLV\RQX WDUDIร QGDQ LQFHOHQPHVL
JHUHNLU Sonuรงlar sunulmadan รถnce proje komisyonunun sonuรงlardan tatmin
ROPDVร |QHPOLGLU dย QNย SURMHQLQ Jย YHQLOLUOLรทL UDSRUODPD NDSDVLWHVLQH EDรทOร Gร U
YH NXOODQร Fร ODUร Q \|QHWLFLOHULQ ย UHWLOHQ UDSRUODUD Jย YHQPHVL JHUHNLU $Wร รบ
D J H V %X UDSRUODUGDQ VRQUD JHOLU WDKPLQOHUL \DSร Oร U YH PDOL\HWOHU JHOLU
WDKPLQOHUL\OH Nร \DVODQร U
$%& DQDOL]LQL UDSRUODUร Q HOGH HGLOPHVL LOH ELWLUPHPHN oRN |QHPOLGLU
(รทHU UDSRUODUD EDNDUDN \DSร OPDVร JHUHNHQOHU EHOLUOHQPH] YH X\JXODPD\D
NRQPD] LVH UDSRUODU WHN EDรบODUร QD SHN ID]OD DQODP LIDGH HWPH]OHU 5DSRUODU
DOร QPDOร YH NXOODQร Fร ODUD VXQXOPDOร Gร U <|QHWLFLOHULQ WHN EDรบODUร QD UDSRUODUร
DQODPDODUร EHNOHQPHPHOL EX QHGHQOH GH UDSRUODU WDWPLQ HGLFL Doร NODPDODU
LoHUPHOL YH ELOJLOHU DQODPOร KDOH JHWLULOPHOLGLU $Wร รบ D J H V %X GXUXP
JHUHNOL Gย ]HOWPHOHUH LOLรบNLQ |QHULOHULQ \DSร OPDVร Qร ]RUXQOX Nร ODU
+HU $%& X\JXODPDVร Qร Q DNWLYLWHOHULQ QDVร O GDKD L\L \DSร ODELOHFHรทLQH
LOLรบNLQ Iร UVDWODUร EHOLUOHPHVL RODVร Gร U %X Iร UVDWODU LQFHOHQPHOL ย ]HULQGH ILNLU
ELUOLรทLQH YDUร OPDOร YH EXQODU |]ย PVHQHUHN JHUHNOL JLULรบLPOHUGH EXOXQXOPDVร LoLQ
|QHUL VXQXOPDOร Gร U <|QHWLPL YH oDOร รบDQODUร $%& X\JXODPDVร Qร Q KHUKDQJL ELU
HYUHVLQH NDWPDN |QHPOLGLU DQFDN PDOL\HWOHUL D]DOWPD \D GD YHULPOLOLรทL DUWร UPD
Iร UVDWODUร Qร Q DQDOL]LQH NDWร OPDODUร PXWODN RODUDN JHUHNOLGLU <HULQH JHWLUGLNOHUL
ELU WDNร P DNWLYLWHOHULQ RUWDGDQ NDOGร Uร OPDVร \D GD D]DOWร OPDVร \D GD YHULPOLOLN YH
HWNLQOLNOHULQLQ DUWร Uร OPD Iร UVDWODUร Qร Q WDQร PODQPDVร Vย UHFLQH GDKLO HGLOPHOLGLUOHU
%X JHQHOOLNOH DNWLYLWHOHUH NDWร ODQODUOD J|Uย รบPH \ROX\OD JHUoHNOHรบWLULOHELOHFHรทL
JLEL EX DNWLYLWHOHULQ \DSร OPDVร QGDQ VRUXPOX \|QHWLFLOHU LOH EX DNWLYLWH ELOJLOHULQL
NXOODQDFDN RODQODUร Q \DSDFDNODUร WDUWร รบPDODU \ROX\OD GD JHUoHNOHรบWLULOHELOLU
0DEEHUOH\ D J H V
(Q VRQXQGD YDUร ODFDN QRNWD X\JXODPD SODQร ย ]HULQGH ILNLU ELUOLรทLQLQ
VDรทODQPDVร Gร U
$%& %DQNDFÕOÕN 8\JXODPDODUÕ
\
' Q\DGD $%& %DQNDFÕOÕN 8\JXODPDVÕ %X oDOÕúPD $%& PRGHOLQLQ JHOLúWLULOPHVLQL \DQVÕWDQ RUWD E \ NO NWHNL
ELU øQJLOL] WLFDUL EDQND X\JXODPD |UQH÷LGLU
Banka yönetimince, ABC ilkeOHULQH X\JXQ ELU PDOL\HW VLVWHPLQLQ
PRGHO WDVDUÕPÕ YH JHOLúWLULOPHVL V UHFLQGH JHUHNOL SURMH\L \ U WPHN ]HUH
EDQNDQÕQ oHúLWOL E|O POHULQGH oDOÕúDQ NLúLGHQ ROXúDQ ELU SURMH HNLEL
NXUXOPXúWXU
%X HNLS WDUDIÕQGDQ |QFHOLNOH \DVDO GHIWHU ND\ÕWODUÕ LQFHOHQPLú YH bunun sonunda, üç ana grupta toplanan 210 kaynak ve bunlara ait maliyet
KDYX]X RUWD\D NRQPXúWXU
$%& SURMH X\JXODPD HNLEL ND÷ÕW ]HULQGH DNWLYLWHOHUL EHOLUOHPHN YH
VÕQÕIODQGÕUPDN ]HUH VHNL] KDIWD V UH\OH DNWLYLWH ELULPOHULQGH oDOÕúPDODUGD
EXOXQPXúODUGÕU %X oDOÕúPD EDQNDGD JHUoHNOHúWLULOHQ EHOLUJLQ DNWLYLWHQLQ
VHoLOPHVL\OH WDPDPODQPÕúWÕU %XQODUGDQ ED]ÕODUÕ DúD÷ÕGDNL JLELGLU 0 úWHUL KHVDSODUÕQÕQ DoÕOPDVÕ
0 úWHUL KHVDSODUÕQÕQ L]OHQPHVL Çek kabülü
6 UHo LúOHPOHUL
+HVDSODUÕQ NDSDWÕOPDVÕ
0 úWHULOHULQ ELOJLOHQGLULOPHVL dHN NDUQHVL KD]ÕUODPD
+L]PHW U QOHULQLQ SD]DUODQPDVÕ
3DUD SL\DVDVÕ WUDQVIHULQLQ \DSÕOPDVÕ 9LVD LúOHPOHULQLQ \DSÕOPDVÕ
$70 LúOHPOHULQLQ \DSÕOPDVÕ
]
DF^ DF;PR _ ;P`aQ0b[R _ c>_ R 9ed87CMKD>fhg(i<MKRj@ 7F;:7C`>DB^ DY;KR"?k@ i:c>_ ;P`.lVE iB^mQ3;<7BG 9KMC_ M R i 0Q Cooper, b[R _ iB;:noH p ;PR.MKR _ R Kaplan, qPR Dri:st@ “Impl 7B;<7<`>DB^1DF;PR Q0bPbPiBq>;KR 7B;PR M>H1uvDKwyxKDYE MPDC9CH3M>N3LBJCz f>DF; 7B=PE 7<R 7F;{687:|<7F;:bCS H2}olB7>7BG _ 9KDCR ~ 7>AC7B;>G SK@ 7BG _ 9KDCR G DF^ D c:D)d87B;C=[7/ T<G DCR ^ DFG DYE _ ;Pf>D/ 9K`Fq>G 7>^17CM>S HCIPJCJ>JFHKM>NKZVI[ "ZCL
Veri çözümleme 3HUVRQHO H÷LWLPL
.UHGL EDúYXUXODUÕQÕQ GH÷HUOHQGLULOPHVL Risk yönetimi
.UHGL WDKVLODWÕ
<|QHWLP UDSRUODUÕQÕQ KD]ÕUODQPDVÕ )LQDQVDO WDEORODUÕQ KD]ÕUODQPDVÕ
3URMH HNLELQLQ $%& 8\JXODPD 6RQXoODUÕ %HOLUOHQHQ ND\QDN KDYX]ODUÕ YH WDQÕPODQDQ DNWLYLWH\H DLW NÕODYX]
LOH ELUOLNWH SURMH HNLEL EDQNDQÕQ W P E|O POHULQL GRODúPÕú YH J|U úPH
LQFHOHPH YH ]DPDQ NDUWODUÕ \ROX\OD ND\QDN PDOL\HOHULQL KHU ELU DNWLYLWH\OH
LOLúNLOHQGLUPLúWLU
%X oDOÕúPDGDQ VRQUD SURMH HNLEL KHU ELU DNWLYLWH LoLQ EHOLUOHQHQ
PDOL\HW HWNHQOHULQL NXOODQDUDN KHU ELU DNWLYLWHQLQ PDOL\HWLQL EDQNDQÕQ IDUNOÕ hizmet ürünlHUL\OH LOLúNLOHQGLUPLúWLU 3URMH HNLEL ELUELULQH \DNÕQ \DNODúÕN U Q \D GD JUXS VDSWDPÕúWÕU
øúOHWPHOHUH \|QHOLN U QOHU LúOHWPH NUHGLOHUL LúOHWPH FDUL KHVDSODUÕ YH ILQDQVDO
NLUDODPD KHVDSODUÕQÕ NDSVDPDNWDGÕU %LUH\VHO U QOHU LVH ELUH\VHO NUHGLOHU YH
WHPLQDWODU FDUL KHVDSODU LOH NUHGL NDUWÕ KHVDSODUÕQÕ LoHUPHNWHGLU
Tablo 6.4.1.' de örnek olarak bireysel ürünler bölümündeki aktiviteler
YH EXQODUD DLW PDOL\HW HWNHQOHUL OLVWHOHQPLúWLU
7$%/2 %รธ5(<6(/ h5h1/(5 %g/h0h $.7รธ9รธ7( 0$/รธ<(7 (7.(1รธ /รธ67(6รธ $.7รธ9รธ7(
0$/รธ<(7 (7.(1รธ
$70 KL]PHWL VDรทODQPDVร
$70 LรบOHP VD\ร Vร
รนXEH SDUD JLULรบ ND\ร WODUร Qร Q GHQHWLPL
รนXEH SDUD JLULรบ VD\ร Vร
$oร N NUHGL KHVDSODUร
9HULOHQ NUHGLOHU
<DWร Uร ODQ SDUD LรบOHPOHUL
<DWร UPD LรบOHP VD\ร Vร
.LรบLVHO oHN GHIWHUL KD]ร UODQPDVร
+D]ร UODQDQ oHN GHIWHUL
Kredi garantilerinin kontrolรผ ve gรผvenlik
*HUoHN Gร รบร EXOJXODU
3D]DUODPD YH VDWร รบ IDDOL\HW VWUDWHMLOHULQLQ X\JXODQPDVร
$oร ODQ KHVDS
0ย รบWHUL ELOJLOHQGLUPH %LOJLVD\DU ND\ร WODUร
%LOGLULPOHULQ KD]ร UODQPDVร YH SRVWDODPD
7HOHIRQ NRQXรบPDODUร Qร Q Vย UHVL %LOJLVD\DU LรบOHP VD\ร Vร
+D]ร UODQDQ ELOGLULP VD\ร Vร
<DWร Uร P YH VLJRUWD WDYVL\HOHUL
Tavsiye iรงin harcanan zaman
9LVD LรบOHPOHULQLQ \DSร OPDVร
9LVD LรบOHP VD\ร Vร
Hesap aรงma NDSDPD
$oร ODQ NDSDWร ODQ KHVDS VD\ร Vร
9LVD KHVDS ELOGLULPOHULQLQ \DSร OPDVร
+D]ร UODQDQ YLVD ELOGLULP VD\ร Vร
รธSRWHN WHPLQDWODUร
รธSRWHN VD\ร Vร
687:9<;<7>=<?C687:|<7F;:bCS HCIPJCJ>JFHKM>NKZVI
hUย Q PDOL\HWLQLQ KHVDSODQPDVร LoLQ |QFHOLNOH KHU DNWLYLWH\H LOLรบNLQ
PDOL\HW HWNHQLQLQ VDSWDQPDNWDGร U รธOJLOL DNWLYLWH\H DLW PDOL\HW KDYX]XQGD
WRSODQDQ PDOL\HWOHU VDSWDQDQ GDรทร Wร P YHULVL WRSODP PLNWDUร QD E|Oย QPHN
VXUHWL\OH KHU ELU DNWLYLWH\H LOLรบNLQ ยณGDรทร Wร P NDWVD\ร Vร ยด KHVDSODQPDNWDGร U
6DSWDQDQ EX GDรทร Wร P YHULVL PLNWDUODUร LOJLOL DNWLYLWH GDรทร Wร P NDWVD\ร Vร LOH
oDUSร OPDNWD YH E|\OHOLNOH KHU ELU ย Uย Q WDUDIร QGDQ NXOODQร ODQ DNWLYLWH PDOL\HWOHUL
LOJLOL ย Uย QOHUH GDรทร Wร OPDNWDGร U ยณ$70 +L]PHWL VDรทODQPDVร ยด DNWLYLWHVLQH DLW
PDOL\HWOHULQ ย Uย QOHUH GDรทร Wร Pร 7DEOR GH J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 $70 +ø=0(7ø 6$ö/$10$6, $.7ø9ø7(6ø1ø1 h5h1/(5( '$ö,7,0, hU QOHU
0DOL\HW 3D\Õ
&DUL +HVDSODU
%LUH\VHO .UHGLOHU
øSRWHNOHU
9LVD .ODVLN
9LVD *ROG
Mevduat Ürünleri
9LVD %HQ]HUOHUL
1DNLW .UHGL +Õ]OÕ KDW
$NWLYLWHQLQ 7RSODP 0DOL\HWL
687:9<;<7>=<?C687:|<7B;<bCS HCIPJCJ>JFHKM>NKZCL $NWLYite
giderlerinin
tümünün,
banka
ürünleri
ile
LOLúNLOHQGLULOPHPHOHULQH UD÷PHQ PXKDVHEH ILQDQV VWUDWHMLN SODQODPD YH
LQVDQ ND\QDNODUÕ \|QHWLPL JLEL ED]Õ ND\QDN KDYX]ODUÕ RUJDQL]DV\RQD JHQHO
GHVWHN VD÷OD\DQ IRQNVL\RQHO ELULPOHU RODUDN GLNNDWH DOÕQGÕ÷ÕQGDQ rün
PDOL\HWOHULQH GD÷ÕWÕOPDNWDGÕUODU hU QOHUH \ NOHQPH\HQ EX ELULPOHUH DLW
LúOHWPH destek maliyetleri toplam aktivite giderlerinin % 15’i gibi bir orana
VDKLSWLU
%X DúDPDGDQ VRQUD SURMH HNLEL EHOOL U QOHUH GD\DQDN ROXúWXUDQ
DNWLYLWHOHULQ WRSODP PDOL\HWLQL HOGH HGLOHQ QHW IDL] JHOLUOHUL LOH oHúLWOL KL]PHWOHU
QHGHQL\OH VD÷ODQDQ JHOLUOHU WRSODPÕQGDQ G úPHN VXUHWL\OH VXQXODQ U QOHU
ED]ÕQGD NkUOÕOÕN KHVDSODUÕQÕ \DSDELOLU KDOH JHOPLúWLU
%XQX WDNLEHQ $%& DQDOL]LQGH GL÷HU DúDPD\D JHoLOHELOPLúWLU %X
DúDPD P úWHUL ED]ÕQGD E|O POHPH \DSÕOPDVÕ YH KHU ELU P úWHUL E|O P
LWLEDUL\OH HOGH HGLOHQ NkU UDNDPODUÕQÕQ D\QÕ ]DPDQGD U Q \D GD U Q JUXSODUÕ
ED]ÕQGD GHWD\ODQGÕUÕOPÕú RODUDN KHVDSODQPDVÕGÕU
g]HWOHQHFHN ROXUVD \XNDUÕGD VXQXODQ EDQNDQÕQ $%& X\JXODPD
PRGHOL W P LúOHPVHO YH VWUDWHMLN $%& V UHFLQL WHúYLN HWPLúWLU d QN
\|QHWLFLOHU DNWLYLWHOHULQLQ DoÕN DQODúÕOÕU YH VDYXQXODELOLU UHVPLQH VDKLS
ROPXúODUGÕU
ย
7ย UNL\HGH $%& %DQNDFร Oร N 8\JXODPD gUQHรทL gUQHN EDQND D] รบXEHOL ELU EDQNDGร U %DQNDQร Q EHOOL VD\ร GD รบXEHVL YH
JHQHO Pย Gย UOย N ELULPOHUL YDUGร U %DQND \|QHWLPL EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQL
NXUXPVDO YH ELUH\VHO EDQNDFร Oร N KL]PHWOHUL RODUDN LNL JUXED D\ร UPDNWD EX
EDรทODPGD GD รบXEHOHULQ \DSร ODQGร Uร OPDVร QGD
.DUPD รบXEHOHU .XUXPVDO YH %LUH\VHO EDQNDFร Oร N KL]PHWOHUL VXQDQ
รบXEHOHU
%LUH\VHO EDQNDFร Oร N รบXEHOHUL 3HUDNHQGHFL EDQNDFร Oร N KL]PHWOHUL
VXQDQ รบXEHOHU
รบHNOLQGH JHUoHNOHรบWLUPLรบWLU
%DQNDQร Q $NWLI 3DVLI .RPLWHVL KHU 3D]DUWHVL WRSODQPDNWDGร U %X
WRSODQWร ODUD รบXEH WHPVLOFLOHUL GH NDWร ODELOPHNWHGLU .RPLWH NDUDUODUร 6DOร Jย Qย
รบXEHOHUH ELOGLULOPHNWHGLU 2ODรทDQย VWย ELU GXUXP ROPDGร รทร Vย UHFH WRSODQWร Jย Qย
GHรทLรบPHPHNWHGLU %DQND รนXEH &DUL )DL]LQL รน&) PDOL\HWOHU YH EDQND
SROLWLNDODUร QD J|UH EHOLUOHPHNWHGLU
%DQND ELU GDQร รบPDQOร N ILUPDVร LOH DQODรบDUDN PDOL\HW NRQWUROย QH LOLรบNLQ
oDOร รบPDODU \DSWร UPร รบWร U %X oDOร รบPDODU VRQXQGD DNWLYLWHOHUL HVDV DODQ ELU
PDOL\HW VDSWDPD VLVWHPL JHOLรบWLULOPLรบWLU 6LVWHPH LOLรบNLQ Doร NODPDODU รบ|\OHGLU
*HUHNVLQLPOHULQ 6DSWDQPDVร Banka รผst yรถnetimi maliyetleri daha
\DNร QGDQ L]OHPH JHUHNVLQLPL GX\PXรบWXU %|\OHFH VXQGXรทX ย Uย Q YH
KL]PHWOHUGHQ KDQJLOHULQLQ NkUOร KDQJLOHULQLQ ]DUDUOร ROGXรทXQX VDSWDPD\ร D\Qร
]DPDQGD KDQJL ย Uย Q YH KL]PHWOHULQ VXQXOPDVร Qร Q ]RUXQOX KDQJLOHULQLQ
LVWHรทH EDรทOร ROGXรทXQX VDSWD\DUDN LVWHรทH EDรทOร ROXS NkU JHWLUPH\HQ YH\D
KHUKDQJL ELU GHรทHU NDWPD\DQ ย Uย Q YH KL]PHWOHUL \HQLGHQ GHรทHUOHQGLUPH\L
DPDoODPร รบWร U
5DSRUODPD %LULPOHUL 7LSLN RODUDN UDSRUODPD รบXEH ED]ร QGD
\DSร OPDNWDGร U $QFDN EXQXQ \DQร Vร UD ย Uย Q YH KL]PHW ED]ร QGD GD NkUOร Oร N
DQDOL]OHUL \DSร OPDNWDGร U รนXEH ED]ร QGa, sunulan รผrรผn ve hizmetler krediler,
NDPEL\R YH Pย รบWHUL KL]PHWOHUL EDรบOร NODUร DOWร QGD WRSODQPร รบ JHQHO Pย Gย UOย N birimleri olarak da, genel yรถnetim, personel yรถnetimi, finans yรถnetimi ve
X\JXODPD VLVWHPOHUL PHYFXWWXU
ย Q R"S TCHKLBOCO>OFHKM>NCIKU>JCย ย IPย CO
hU Q YH øúOHPOHULQ 6DSWDQPDVÕ %DQND yönetimi, ürün ve hizmetleri
WDQÕPODPDN LoLQ VWDQGDUW FUHW WDULIHVLQGHQ \DUDUODQPÕúWÕU hFUHW \D GD
NRPLV\RQ WDKVLO HGLOPH\HQ ED]Õ LúOHPOHU GH VWDQGDUW FUHW WDULIHVLQH
HNOHQHUHN U Q YH KL]PHWOHU EHOLUOHQPLúWLU
$NWLYLWHOHULQ %HOLUOHQPHVL $NWLYLWHOHULQ EHOLUOHQPHVLQGH KHU ELU
U Q \D GD KL]PHWLQ UHWLP V UHFL WHPHO DOÕQDUDN EX V UHoWH \DSÕOPDVÕ
JHUHNHQ DNWLYLWHOHU EHOLUOHQPLúWLU hU Q YH KL]PHW UHWLP V UHoOHULQGH
\DSÕOPDVÕ JHUHNHQ DNWLYLWHOHUH DúD÷ÕGDNL |UQHNOHU YHULOELOLU .UHGL $oÕOPDVÕ • • • • •
%HOJHOHUin kontrol edilmesi (imza sirküleri, yetki belgesi, ticaret
VLFLO JD]HWHVL
0 úWHUL ELOJLOHULQLQ JLULOPHVL
+HVDS DOW KHVDS DoÕOPDVÕ /LPLWLQ WDKVLV HGLOPHVL
%HOJHOHULQ GRV\DODQPDVÕ
øKUDFDW $NUHGLWLIL $oÕOPDVÕ • • • • • • •
%HOJH PHVDM LQFHOHQPHVL ùLIUH o|] P
'RV\D UHIHUDQVÕQÕQ DOÕQPDVÕ
6LVWHPH JLULú
øKEDU PHNWXEX IRUP KD]ÕUODQPDVÕ J|QGHULOPHVL 5DPEXUVPDQ PHVDMÕQÕQ NRQWURO HGLOPHVL %HOJHOHULQ NODVH HGLOPHVL
0DOL\HW (WNHQOHULQLQ %HOLUOHQPHVL 0DOL\HW HWNHQOHUL U Q YH LúOHP
ED]ÕQGD EHOLUOHQPLúWLU %DQNDQÕQ DNWLYLte ve maliyet etkenleri listesi Ek 1’de
YHULOPLúWLU
0DOL\HW 9HULOHULQLQ (OGH (GLOPHVL 9HULOHULQ ELU NÕVPÕ ELOJLVD\DU
VLVWHPLQGHQ ELU NÕVPÕ LVH PDQXHO RODUDN HOGH HGLOPHNWHGLU
0DOL\HWOHULQ +HVDSODQPDVÕ Yerine getirilen aktiviteler için harcanan
]DPDQ LNL úHNLOGH KHVDSODQPDNWDGÕU •
$NWLYLWHQLQ \DSÕODELOPHVL LoLQ JHUHNOL ]DPDQÕ Lú |Oo P \ROX\OD
KHVDSODPD
โ ข
%LU E|Oย PGH DNWLYLWH LoLQ KDUFDQDQ ]DPDQร WRSODP ]DPDQร Q yรผzdesi olarak tahmin etme.
รธรบ |Ooย Pย \ROX\OD KHVDSODQDQ ]DPDQ KHU ELU DNWLYLWH LoLQ JHUHNOL
]DPDQD LOLรบNLQ ELOJLOHU EDQNDGDQ DOร QDPDGร รทร QGDQ \|QWHPL RUWD\D NR\DELOPHN
DPDFร \OD KHVDSODPD NROD\Oร รทร GD Gย รบย Qย OHUHN WDP UDNDPODU RODUDN
EHOLUOHQPLรบWLU
*HOLUOHULQ 6DSWDQPDVร
Standart
tarifedeki
rakamlara
gรถre
belirlenmektedir. Ancak รผrรผn ya da hizmet NkUOร Oร N UDSRUODUร KD]ร UODQร UNHQ
Gย รบย N ย FUHW DOร QPDVร \D GD KLo ย FUHW DOร QPDPDVร GXUXPODUร GLNNDWH
DOร QPDNWDGร U
%DQNDQร Q JHOLรบPLรบ ELU ELOJLVD\DU VLVWHPL ROGXรทXQGDQ PDOL\HW
HWNHQOHULQLQ oRรทXQD LOLรบNLQ YHULOHUL VLVWHPGHQ DODELOPHNWHGLU gUQHรทLQ
EDQNRGD \DSร ODQ Wย P LรบOHPOHULQ VD\ร Vร Jย Q VRQXQGD DOร QDFDN GXEO|UOHU LOH
VDSWDQDELOLU
%X
UDSRUODU
D\Qร
]DPDQGD
RSHUDW|U
ED]ร QGD
GD
G|Nย OHELOPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD KDQJL J|UHYOLQLQ Jย Q LoHULVLQGH KDQJL
LรบOHPGHQ NDo DGHW \DSPร รบ ROGXรทX NROD\Oร NOD VDSWDQDELOLU %DQNDQร Q 0HWRG YH
2UJDQL]DV\RQ E|Oย Pย D\Uร FD KHU oDOร รบDQGDQ Jย QOย N RODUDN \XNDUร GD
EHOLUOHQHQ LรบOHPOHUGHQ NDo DGHW \DSWร รทร Qร PDWEX IRUPODUD JHoPHVLQL
LVWHPHNWHGLU
+HU ELU DNWLYLWH LoLQ KDUFDQDQ ]DPDQ YH EXQD LOLรบNLQ PDOL\HWOHU
VWDQGDUW RODUDN VDSWDQPDNWD D\Uร FD KHU ELU DNWLYLWH LoLQ NXOODQร ODQ
PDO]HPHOHUH LOLรบNLQ GROD\Vร ] PDOL\HWOHU HNOHQHUHN DNWLYLWHQLQ GROD\Vร ] ELULP
PDOL\HWL VDSWDQPDNWDGร U %X ELULP PDOL\HWOHUH JHQHO Pย Gย UOย N LรบOHP
PHUNH]OHULQLQ PDOL\HWOHUL NDWNร ODUร RUDQร QGD HNOHQHUHN WRSODP ELULP PDOL\HWOHUL
EXOXQPDNWDGร U
+HU ELU KL]PHW LoLQ VWDQGDUW WDULIH\H J|UH Pย รบWHULGHQ WDKVLO HGLOPHVL
JHUHNHQ ย FUHW LOH LรบOHP KDFPL oDUSร ODUDN HOGH HGLOPHVL JHUHNHQ JHOLU
KHVDSODQPDNWD YH EX JHOLUGHQ D\Qร LรบOHP KDFPL LOH ELULP PDOL\HWOHULQ
oDUSร OPDVร VRQXFX EXOXQDQ VWDQGDUW PDOL\HW oร NDUร ODUDN KHU ELU LรบOHPLQ NDWNร
SD\ร KHVDSODQPDNWDGร U %LU Nร Vร P PDOL\HWOHU LoLQ ย FUHW DOร QPDGร รทร LoLQ EX
PDOL\HWOHU LOJLOL ROGXNODUร ย Uย Q \D GD Pย รบWHUL LOH ELUOHรบWLULOHUHN ย Uย Q \D GD
Pย รบWHUL NkUOร Oร รทร KHVDSODQDELOPHNWHGLU gUQHรทLQ Pย รบWHULGHQ KHVDED SDUD
\DWร UGร รทร QGD KHUKDQJL ELU ย FUHW DOร QPDPDNWDGร U $QFDN KHVDED SDUD
\DWร UPDQร Q EHOOL ELU PDOL\HWL YDUGร U %X PDOL\HW Pย รบWHULQLQ KHVDEร QGDQ HOGH
HGLOHQ JHOLU LOH LOLรบNLOHQGLULOPHNWHGLU
%LULP PDOL\HW KHVDSODPDODUร ILQDQVDO PXKDVHEHGHQ EDรทร PVร ] RODUDN
\DSร OPDNWDGร U gUQHรทLQ *HQHO 0ย Gย UOย N รบXEH NkUOร Oร รทร Qร KHVDSODUNHQ
รบXEHGH JHUoHNOHรบHQ LรบOHWPH JLGHUOHUL NDGDU JHQHO Pย Gย UOย N JLGHU SD\ร
\ย NOHPHNWHGLU %X ED]ร EDQNDODUGD KHU รบXEHQLQ LรบOHWPH JLGHUOHUL
KHVDSODQDUDN
WRSODP
GDรทร Wร ODELOPHNWHGLU
LรบOHWPH
JLGHUOHUL
Loindeki
paya
gรถre
de
$NWLYLWHOHUH LOLรบNLQ ELULP PDOL\HWOHU KHVDSODQGร NWDQ VRQUD EDQNDQร Q
ELOJLVD\DU VLVWHPLQGH EXOXQDQ Pย รบWHUL NkUOร Oร รทร YH ย Uย Q NkUOร Oร รทร KHVDSODPD
SURJUDPODUร QD EX ELOJL JLULOHUHN Pย รบWHUL YH ย Uย Q NkUOร Oร NODUร KHVDSODQPDNWDGร U
%DQNDQร Q |UJย WOHQPHVL JHUHรทL รบXEH VDWร รบ YH RSHUDV\RQ ELULPOHULQH
D\Uร OPร รบ YH KHU ELULPLQ EDรบร QD ELU \|QHWLFL DWDQPร รบWร U %X ELULPOHULQ Eย WoHOHUL
ELUELULQGHQ D\Uร OPร รบWร U 2SHUDV\RQ ELULPLQLQ LรบOHP PDOL\HWOHUL VDGHFH GROD\Vร ]
PDOL\HWOHU VDWร รบ ELULPLQH GHNRQW HGLOPHNWHGLU %X PDOL\HWOHUL YH IDL]
PDOL\HWOHULQL GLNNDWH DODUDN VDWร รบ ELULPL IL\DWร VDSWDPDNWD YH VRUXPOXOXรทX
ย VWOHQPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD NDSDVLWH NXOODQร Pร QGDQ ND\QDNODQDQ PDOL\HWOHU
RSHUDV\RQ ELULPLQLQH \DQVร Wร OPDNWDGร U PDOL\HW
*|Uย OGย รทย JLEL EDQNDGD ELU PDOL\HW WDEDQร ROXรบWXUXOPXรบWXU YH EX WDEDQร
NXOODQร ODELOPHNWHGLU
GHรทLรบLN
NDUDUODU
YH
SHUIRUPDQV
|Ooย Pย
LoLQ
<('รธ1&รธ %g/h0 0(5.(= %$1.$/$5, $.7รธ9รธ7(<( '$<$/, 0$/รธ<(7 6รธ67(0รธ 8<*8/$0$ g51(./(5รธ
Bu bรถlรผmde Tรผrkiye Cumhuriyet Merkez BankaVร 7&0% $%&
X\JXODPDODUร LQFHOHQHFHNWLU %XQXQ \DQร QGD $OPDQ YH )UDQVร ] PHUNH]
EDQNDODUร $%& X\JXODPDODUร Qร Q 7&0% X\JXODPDODUร Qร NDYUDPDNWD \DUDUOร
RODFDรทร Gย รบย Qย OGย รทย QGHQ EX LNL ย ONH X\JXODPDODUร GD DQODWร ODFDNWร U
ย
'HXWVFKH %XQGHVEDQN $OPDQ 0HUNH] %DQNDVร 8\JXODPD gUQHรทL 'HXWVFKH %XQGHVEDQNยถร Q gUJย WVHO <DSร Vร $OPDQ 0HUNH] %DQNDVร 'HXWVFKH %XQGHVEDQN \ร Oร QGD
%Dรทร PVร ] (\DOHW 0HUNH] %DQNDODUร RODUDN NXUXOPXรบ \ร Oร EDรบร QGDQ
itibaren para birimi olarak kabul edilen โ Reichmarkโ 1948 \ร Oร QGDQ VRQUD
ยณ'HXWVFKH 0DUNยณ RODUDN GHรทLรบWLULOPLรบWLU \ร Oร QGD 0HUNH] %DQNDVร NDQXQX
oร NPร รบ (\DOHW 0HUNH] %DQNDODUร Qร Q J|UHYOHUL EX NDQXQ oHUoHYHVLQGH \HQLGHQ
EHOLUOHQPLรบWLU
0D\ร V WDULKLQGHQ LWLEDUHQ EDรทร PVร ] (\DOHW 0HUNH] %DQNDVร
รธGDUH 0HUNH]L )UDQNIXUW ROPDN ย ]HUH %|OJH 2ILVLQH G|Qย รบPย รบWย U )UDQNIXUW %|OJH 2ILVL รธGDUH 0HUNH]L +DQRYHU Bรถlge Ofisi 6WXWWJDUW Bรถlge Ofisi 0ย QLK Bรถlge Ofisi %HUOLQ Bรถlge Ofisi +DPEXUJ Bรถlge Ofisi
ย 3Q G ^17F;ย @ DFE = DC|ย d87B;C=K7<M>Sย ย "ย vDFqPR M:b:ย :Dย d q>;Pf>D>M:AC7B;C=Kย qP9K`Fq>G 7>^k7<M>Sย _ G Dย 7B=ย R 7FE S G 7F;%AB_ G `F_ G DYE(LBOCOCL%9CS G S ;<7ย Q3G ^17F; @ DFE =[D<|%d87F;<=K7<M>Svย qPMPMPDYG f>iFE s3d8ย FG `CD%ย (s"_ MC_FR 7BE 7:s5S ;:f>7F;t~ g(@ dย @1q>ย :7CMPDBA<Dย ย DF;:DYG8@1ย :fFย >E G ย :ย Fย jDFG DF^17F;CG 7FE S ;<7 c:DYE _ G DY;3MPDB^/_ ;PDYEF;<i:R G 7BE"S ;PfB7B;3c:DkA>q1;:i<R G 7BE>MPiF;Cq<b<q =:qCE MC_ 9KDFE G DFE bKD ย :7<|BS E G 7F;>S ย 2MCq>;Cq>G 7B;1E 7Bย <iFE fB7B; 7BG S ;C^/S TKR S E"N
'ย VVHOGRUI Bรถlge Ofisi 0DLQ] Bรถlge Ofisi /HLS]LJ Bรถlge Ofisi \ร Oร QGD %|OJH 2ILVOHULQH EDรทOร รนXEH YH รนXEHOHUH EDรทOร QDNLW
SDUD LรบOHPOHUL \DSDQ 9H]QH %LULPOHUL EXOXQPDNWD LNHQ \ร Oร LWLEDUร \OD
รบXEH VD\ร Vร Qร ยถ\D Gย รบย Uย OPย รบWย U รนXEHOHU Nร VPL \HWNLOHUH VDKLS ROXS |]HO
0HUNH] %DQNDVร .DQXQXยถQGD YH $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร .DQXQXยถQGD
EHOLUWLOHQ Eย Wย Q EDQNDFร Oร N LรบOHPOHULQL \DSPDNWDGร UODU \ร Oร QD NDGDU
9H]QH %LULPOHULQLQ NDSDWร OPDVร รนXEH VD\ร Vร Qร Q GD ยถD Gย รบย Uย OPHVL
SODQODQPDNWDGร U
<HQL \DSร ODQPDODUร QGD %DQND 0HFOLVL ROPD\ร S NLรบLGHQ ROXรบDQ
<|QHWLP .XUXOX EXOXQPDNWDGร U <|QHWLP .XUXOX %DรบNDQ ย ONH HNRQRPLVL
EDQNDFร Oร N Lo GHQHWLP JLEL oHรบLWOL DODQODUGDQ VRUXPOX RODQ %DรบNDQ
<DUGร PFร Vร YH \ร O Vย UH\OH J|UHYGH EXOXQDQ YH ELU GHID\D PDKVXV ROPDN
รผzere seรงilen <|QHWLP .XUXOX ย \HVLQGHQ ROXรบPDNWDGร U
<|QHWLP .XUXOX ย \HOHUL NDUDU DOPDNWD YH GLรทHU %|OJH 2ILVOHUL EXQODUD
X\PDNWDGร U
PLO\DU HXUR VHUPD\HVL RODQ 'HXWVKH %XQGHVEDQN KLVVHOHULQLQ
WDPDPร GHYOHWH DLW ROPDVร QD UDรทPHQ WDPDPHQ EDรทร PVร ] RODUDN \DVDQร Q
EHOLUOHGLรทL J|UHYOHUL \HULQH JHWLUPHNWHGLU $\Uร FD $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q
(&% ELU SDUoDVร RODUDN \HULQH JHWLUGLรทL J|UHYOHUL GH EXOXQPDNWDGร U
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLQLQ 8\JXODPD $รบDPDODUร 'HXWVFKH
%XQGHVEDQN
$NWLYLWH\H
'D\DOร
0DOL\HW
6LVWHPLQL
NXOODQPDNWDGร U 'HXWVFKH %XQGHVEDQN 0DOL\HW 0XKDVHEHVL VLVWHPOHULQL 6$3
5 \D]ร Oร P VLVWHPL ย ]HULQH NXUPXรบWXU
Tรผm veriler 0DOL\HW 7ย UOHULQH YH 0DOL\HW %LULPOHULQH gรถre sisteme
JLULOPHNWHGLU 6LVWHPH JLULOHQ YHULOHU KHP PXKDVHEH KHP GH PDOL\HW
PXKDVHEHVL LoLQ LNL D\Uร YHUL WDEDQร RODFDN รบHNLOGH ND\ร W HGLOPHNWHGLU
gUQHรทLQ 6LVWHPH ELU ILรบ JLULOGLรทLQGH KHP ELULP YH JLGHU Wย Uย
JLULOPHNWH KHP GH VLVWHPGH ELULPLQ \DSWร รทร DNWLYLWH NRGX GD WDQร PODQPDNWDGร U
%|\OHFH KDUFDPDODUร Q JLGHU Wย Uย QH J|UH WDVQifi bรผtรงeyi, aktiviteye gรถre tasnifi
LVH DNWLYLWH\H GD\DOร PDOL\HW VLVWHPLQL ROXรบWXUPDNWDGร U %X VLVWHP Eย WoH
KD]ร UODQร UNHQ YH Eย WoH X\JXODQร UNHQ NXOODQร OPDNWDGร U 6RQXo RODUDN
'HXWVFKH %XQGHVEDQN NHQGL Eย WoHVLQL KD]ร UODUNHQ RWRPDWLN RODUDN PDOL\HW
PXKDVHEHVL YHULOHULQL GH ROXรบWXUPDNWDGร U
Deutsche Bundesbank maliyet sistemini รผรง temel kavram รผzerine
NXUPXรบWXU
0DOL\HW %LULPL 3ODQODPD \DSDQ YH KDUFDPDODUร Qร YHULPOLOLN
Nร \DVODPDVร \DSDUDN JHUoHNOHรบWLUHQ YH EXQODUร Q VRUXPOXOXรทXQX WDรบร \DQ
ELULPGLU 0DOL\HW ELULPOHULQLQ EHOLUOHQPHVL GHWD\ODQGร Uร OPDVร R ELULPLQ \DSWร รทร LรบLQ ER\XWX YH |QHPL LOH LOJLOL RODUDN ย VW \|QHWLPLQ YHUHFHรทL ELU NDUDUGร U
%XQGHVEDQN |UQHรทLQGH PDOL\HW ELULPOHUL KHU ELU DNWLYLWH LoLQ D\Uร RODUDN
WDQร PODQGร รทร QGDQ ELU PDOL\HW ELULPLQGH ELU DNWLYLWH \DSร OGร รทร NDEXO HGLOPLรบWLU
8\JXODPDGD ELU PDOL\HW ELULPLQGH ELUGHQ ID]OD DNWLYLWH VDSWDQPร รบVD LOJLOL
PDOL\HW ELULPOHUL KRPRMHQ DNWLYLWHOHUL JHUoHNOHรบWLUHQ GHSDUWPDQODUD D\Uร OPร รบWร U
+HU PDOL\HW ELU PDOL\HW ELULPL NRGX YH DOW GHSDUWPDQ NRGODUร LOH WDNLS
HGLOPHNWHGLU $\Qร ]DPDQGD %|OJH 2ILVOHULQLQ YH DOW ELULPOHULQ GH NRGODUร
EXOXQPDNWDGร U
gUQ .|OQ รนXEHVL ELU PDOL\HW ELULPLGLU .RGX %X รบXEH\H DLW โ ข
Bรผro Hizmetleri (Kodu 01),
โ ข
*ย YHQOLN YH รธGDUL รธรบOHU .RGX
โ ข
(รทLWLP .RGX
โ ข
%DQNDFร Oร N *|]HWLP .RGX
โ ข
9H]QH รธรบOHPOHUL .RGX
โ ข
รธQรบDDW .RGX YE ELULPOHUL EXOXQPDNWDGร U %LULP DGODUร D\Qร
]DPDQGD R ELULPGH \DSร ODQ DNWLYLWH\L GH EHOLUWPHNWHGLU
0DOL\HW 7ย Uย %DQNDQร Q LรบOHYOHULQL Vย UGย UPHVL LoLQ \DSWร NODUร
KDUFDPD NDOHPOHULQGHQ ROXรบPDNWDGร U โ ข
7HOHIRQ JLGHUOHUL .RGX
โ ข
'DQร รบPDQOร N KL]PHWOHUL .RGX
โ ข
(รทLWLP KDUFDPDODUร .RGX YE JLEL
GDKD GHWD\ NRGODPDODU GD EXOXQPDNWDGร U 0DOL\HW Wย UOHUL WHPHO RODUDN ย o รบHNLOGH Vร Qร IODQGร Uร OPDNWDGร U 2SHUDV\RQHO 0DOL\HWOHU รนXEHOHU YH 9H]QH 0HUNH]OHUL GDKLO ROPDN
ย ]HUH \DSร ODQ Wย P %DQNDFร Oร N LรบOHPOHUL
'HVWHN 0DOL\HWOHU 9 Bรถlgesel Ofise ait giderler =RUXQOX 0DOL\HWOHU 2YHUKHDG &RVW Yรถnetim giderleri, bina giderleri
YE JLGHUOHU
%DQNDQร Q LรบOHULQL Vย UGย Uย UNHQ \DSร ODQ RSHUDV\RQHO PDOL\HWOHU GH NHQGL
LoLQGH NDWHJRULGH GHรทHUOHQGLULOPHNWHGLU
%LULQFLO 0DOL\HW 'RรทUXGDQ PDOL\HWOHU 3HUVRQHO JLGHUOHUL 0DDรบODU รธNLQFLO 0DOL\HW %DQNDGD JHUoHNOHรบHQ KL]PHWOHU LoLQ \DSร ODQ
PDOL\HWOHU %LOJL รธรบOHP +L]PHWOHUL (OHNWULN ,Vร WPD YE
Her tรผr giGHU PDOL\HW VLVWHPLQH \DQVร Wร OPDPDNWDGร U gUQ %Dรทร รบ DLGDW
JLEL JLGHUOHU VLVWHPH GDKLO HGLOPHPHNWHGLU
%LU PDOL\HW ELULPL D\Qร ]DPDQGD ELU PDOL\HW Wย Uย GH RODELOPHNWH ELU
PDOL\HW Wย Uย GH ELUNDo 0DOL\HW ELULPLQGHQ ROXรบDELOPHNWHGLU
0DOL\HW 7Dรบร \ร Fร Vร 2UWD\D oร NDQ ย Uย QH ELU UDSRU KD]ร UODQDQ
SDNHWOHU YV QH Wย U PDVUDIODU JHUHNWLรทL VDSWDQDUDN ยณ%LULP 0DOL\HWยด
KHVDSODQPDNWDGร U gUQHรทLQ PDOL\HW WDรบร \ร Fร Vร RODQ ELU EDQNQRWD KDUFDQDQ
NDรทร W Pย UHNNHS YE JLEL PDVUDIODU GD EDQNQRW PDOL\HWLQH GDKLO HGLOPHNWHGLU
%|\OHFH ย Uย Qย Q WRSODP PDOL\HWL PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPLQGHQ DOร QGร NWDQ
VRQUD ย Uย Q VD\ร Vร QD E|Oย QHUHN ELULP ย Uย Q PDOL\HWL KHVDSODQPDNWDGร U
'HรทLรบLN PHWRWODU NXOODQร ODUDN HOGH HGLOHQ ย Uย Q PDOL\HWOHULQGHQ ELULP PDOL\HWOHU
saptanarak, hangi seรงenHรทLQ HQ D] PDOL\HW \DUDWDFDรทร LQFHOHQPHNWH YH EX
\ROOD ย UHWLP \DSร OPDNWDGร U
0DOL\HW 6LVWHPL รธOH รธOJLOL 2ODUDN 'ย ]HQOHQHQ 7DEORODU Maliyet Muhasebesi Sistemi ile ilgili dรผzenlenen tablolar 2 bรถlรผmden
ROXรบPDNWDGร U
Birinci bรถlรผmde planlama sรผrecinde %LULPOHUFH KD]ร UODQDQ 3HUVRQHO
'Dรทร Oร P 7DEORVX *HQHO *LGHUOHU 7DEORVX YH <DWร Uร P 7DEORVX EXOXQPDNWDGร U
รนXEHOHUGHQ JHOHQ EX WDEORODU NRQWURO ELULPLQFH LQFHOHQPHNWHGLU
.RQWURO ELULPLQLQ ELULPOHUOH \DSWร รทร Lรบ |Ooย POHUL VRQXFXQGD EHOLUOHQHQ VWDQGDUW
sรผrelHU GH KHVDED NDWร ODUDN R รบXEH LoLQ JHUHNOL NLรบL VD\ร Vร VDSWDQPDNWDGร U
6WDQGDUW Vย UHOHU NRQWURO ELULPL WDUDIร QGDQ \ร OGD ELU KHVDSODQPDNWDGร U gOoย P
VRQXoODUร YH VDSWDQDQ VWDQGDUW Vย UHOHU ELULPOHULQ ELOJLVLQH VXQXOPDPDNWDGร U
รนXEH SODQODQDQ NLรบL VD\ร Vร Qร D] ELOGLULUVH KHUKDQJL ELU LรบOHP
\DSร OPDPDNWD IDNDW ID]OD ELOGLULUVH LOJLOL รบXEH\OH J|Uย รบPHOHU \DSร OPDNWDGร U
(รทHU รนXEH 0ย Gย Uย \DSร ODQ ED]ร LรบOHUGH LVWDWLVWLNVHO GHรทHUOHQGLUPH
\DSร OPDVร Qร Q \DQOร รบ ROGXรทXQX X\JXQ JHUHNoHOHUOH VXQDUDN NRQWURO ELULPLQL
LNQD HGHELOLUVH SODQODQDQ NLรบL VD\ร Vร รบXEHQLQ LVWHรทL GRรทUXOWXVXQGD
DUWร Uร OPDNWDGร U <|QHWLP .XUXOX LNL WDUDIร Q GD SHUVRQHO VD\ร Vร QGD X]ODรบPDVร Qร รถnermektedir. gUQHรทLQ 6WDQGDUW ELU LรบL HOH DODOร P ; รน8%(6รธ < รน8%(6รธ = รน8%(6รธ 3D]DUWHVL dDUรบDPED 3D]DUWHVL dDUรบDPED 3D]DUWHVL dDUรบDPED NLรบL Jย Q NLรบL Jย Q NLรบL Jย Q Lรบ Jย Qย Lรบ gรผnรผ Lรบ Jย Qย RUWDODPD UDNDP EX LรบOHPLQ \DSร Pร Qร Q RUWDODPD Lรบ
Jย Qย JHUHNWLรทL WHVSLW HGLOLU
<XNDUร GDNL |UQHรทH J|UH D\Qร VWDQGDUW LรบLQ IDUNOร รบXEHOHUGH YH
Lรบ Jย Qย QGH \DSร OGร รทร Qร .RQWURO %LULPL WHVSLW HWWLรทLQGH < รนXEHVL LรบLQ GHYDPร
LoLQ \HQL SHUVRQHO WDOHELQGH EXOXQPDPร รบ LVH LON |QFH NRQWURO PHWRWODUร Qร
WHNUDU J|]GHQ JHoLUPHOLGLU gOoย P PHWRWODUร KDWDOร RODELOLU 'DKD VRQUD LรบLQ
GRรทUX \DSร Oร S \DSร OPDGร รทร QD EDNPDOร Gร U %LU ELULPH SDUD VD\PD PDNLQHOHUL
\HQL DOร QGร รทร QGDQ Lรบ GDKD Nร VD Vย UHGH \DSร OPร รบ RODELOLU (รทHU LรบOHP Vย UHVLQLQ
X]XQOXรทX EDKVHGLOHQ QHGHQOHUGHQ LOHUL JHOPL\RUVD = รบXEHVLQLQ Lรบ YHULPOLOLรทL
WHVW HGLOPHOL YH NLรบL VD\ร ODUร Qร Q ID]ODOร รทร Qร Q QHGHQOHUL DUDรบWร Uร OPDOร YH RQD EDรทOร
RODUDN SHUVRQHO D\DUODPDVร \DSร OPDOร Gร U
.RQWURO ELULPLQLQ ELU ELULPGH oDOร รบDFDN SHUVRQHO VD\ร Vร Qร EHOLUOHPH
ย ]HULQGH V|] VDKLEL ROPDVร QHGHQL\OH ELULPOHUGHQ EDรทร PVร ] ELU ELULP ROPDVร
JHUHNPHNWHGLU g]HWOH NRQWURO ELULPL DNWLYLWHOHUL LOH ELULPOHUGH \DSร ODQ
DNWLYLWHOHULQ ELUELULQGHQ EDรทร PVร ] ROPDVร JHUHNLU
.RQWURO ELULPL NLรบL DQDOL]OHUL \DSDUNHQ KHU ELULPGH LรบOHULQ
Vย UGย Uย OPHVL LoLQ JHUHNOL SHUVRQHO VD\ร Vร Qร KHVDSODPDNWDGร U รธรบ |Ooย Pย
'DKD VRQUD EX UDNDP SHUVRQHOLQ VDรทOร N VRUXQODUร YH L]LQ NRQXODUร KHVDED
NDWร ODUDN DUWWร Uร OPDNWDGร U 6LVWHP EX RUDQร PDNXO ELU VHYL\HGH WXWDUDN
RODรทDQย VWย GXUXPODUGD LรบOHULQ Vย UGย Uย OPHVLQGH VRUXQ \DรบDQPDPDVร QD |]HQ gรถstermektedir. .RQWURO ELULPL D\Oร N RODUDN KHU ELU 0DOL\HW %LULPLQLQ KD]ร UODGร รทร EX
JHUoHNOHรบPH WDEORODUร Qร ELUOHรบWLUHUHN UDSRUODU ROXรบWXUPDNWD YH SODQGDQ
VDSPDODUร LQFHOHPHNWHGLU %DVLW VDGH YH DQODรบร Oร U JUDILNOHU LoHUHQ EX UDSRUODU
ย o D\Oร N SHUL\RWODUOD <|QHWLP .XUXOXยถQD VXQXOPDNWDGร U
0DOL\HW 6LVWHPLQLQ .XOODQร Pร 6RQXFX $Oร QDQ .DUDUODUD
gUQHNOHU
รธON ]DPDQODrda
banknotlar
Deutche
Bundesbankโ dan
Ticari
%DQNDODUD 7LFDUL %DQNDODUGDQ GD รบLUNHWOHUH J|QGHULOPHNWH รบLUNHWOHUGHQ WLFDUL bankalara, ticari bankalardan da Deutsche Bundesbankโ a geri gelmekteydi.
)DNDW NXOODQร ODQ PDOL\HW VLVWHPL EX PDOL\HWOHULQ \ย NVHN ROGXรทXQX WHVSLW
HWWLรทLQGHQ EDQNQRWODUร Q 'HXWVFKH %XQGHVEDQNยถD WUDQVIHUL LรบOHPOHUL g]HO 3DUD
7UDQVIHU รนLUNHWOHULยถQH *78 GHYUHGLOPLรบWLU 'HXWVFKH %XQGHVEDQN รบXEHOHULQH
SDUD VHYNL\DWร Qร LVH NHQGLVL \DSPDNWDGร U รนXEHOHU SDUD EDVPDPDNWD KHU
รบXEH QH NDGDU SDUD\D LKWL\DFร ROGXรทXQX PHUNH]H ELOGLUPHNWHGLU รนXEHOHULQ GH
SDUD EDVDELOHFHNOHUL Gย รบย Qย OPHNWH IDNDW KDWD \DSDELOHFHNOHUL LKWLPDOL GH J|]
|Qย QGH EXOXQGXUXOPDNWDGร U
'HXWFKH %XQGHVEDQN EDQNQRW EDVร Pร Qร LVH |]HO รบLUNHWOHUH GH
\DSWร UPDNWD YH RQODUOD UHNDEHW etmektedir. Para transferinin ร zel Para
7UDQVIHU รนLUNHWOHUL *78 WDUDIร QGDQ \DSร OPDVร \OD KHP WLFDUL EDQNDODU YH
รบLUNHWOHU GDKD D] PDOL\HWOH SDUD JHUHNVLQLPOHULQL NDUรบร ODPร รบODU KHP GH
'HXWFKH %XQGHVEDQN EX LรบOHPGHQ NkU HOGH HWPLรบWLU
.RQWURO %LULPL YHULPOLOLN DQDOL]L \DSDUNHQ SODQODQDQ YH JHUoHNOHรบHQ
KDUFDPDODUร J|] |Qย QGH EXOXQGXUPDNWDGร U %LU KL]PHWLQ EDQND Gร รบร QGD ELU
NXUXOXรบD \DSWร Uร OPDVร Qร Q GDKD HNRQRPLN ROXS ROPDGร รทร GHรทHUOHQGLULOPHVL
\DSร OPDNWDGร U
Deutsche Bundesbank gider bรผtรงesi yapmakta, merke] EDQNDODUร Qร Q
JHOLU KHGHIOHPHVLQL GRรทUX EXOPDPDNWDGร U <DSร ODQ JHOLU KHGHIOHPHVLQLQ
SL\DVD\ร HWNLOH\HELOHFHรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU gUQHรทLQ 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q ELU
VRQUDNL \ร O LoLQ ELULP JHOLU KHGHIOHPHVL LODQ HWWLรทL GXUXPGD D\ร Q
VRQXQGD ELULP JHOLU HOGH HWPLรบVH KHGHIOHQHQ NkUD XODรบDELOPHVL LoLQ
SL\DVD DUDoODUร Qร NROD\FD NXOODQDELOHFHรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU 5HHVNRQW
RUDQODUร Qร Q GHรทLรบWLULOPHVL JLEL 3L\DVDQร Q EX EHNOHQWLOHU ย ]HULQH NXUXOPDVร GD
VDNร QFDOร ROPDNWD YH EX \ย ]GHQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q NkU KHGHIOHPHVL
\DSPDPDVร JHUHNWLรทL ILNUL EHQLPVHQPHNWHGLU
%DQTXH 'H )UDQFH )UDQVÕ] 0HUNH] %DQNDVÕ 8\JXODPD gUQH÷L )UDQVÕ] 0HUNH] %DQNDVÕ %LU %DúNDQ *RYHUQRU øNL %DúNDQ
\DUGÕPFÕVÕ YH *HQHO .XUXO \HVL WDUDIÕQGDQ \|QHWLOLU (852 G|Q ú QGHQ
VRQUD )UDQVÕ] 0HUNH] %DQNDVÕ $YUXSD 0HUNH] %DQNDVÕ¶QD ED÷ODQPÕúWÕU %DQND DúD÷ÕGDNL ELULPOHUGHQ ROXúXU • .RQWURO • %DQNDFÕOÕN .XUXOX • *HQHO 6HNUHWHUOLN • Banknot yönetimi • 2SHUDV\RQODU • (NRQRPLN YH 8OXVODUDUDVÕ øOLúNLOHU • %DQNQRW øKUDFÕ • øQVDQ .D\QDNODUÕ
Banka’da 15.0 WRSODP NDGUROX SHUVRQHO EXOXQPDNWDGÕU %XQXQ
\DQÕQGD G|QHPVHO RODUDN oDOÕúDQ HOHPDQODU GD EXOXQPDNWDGÕU
%DQND $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL NXOODQÕPÕQD NDUDU YHUPLú YH
LON DúDPD RODUDN W P LúOHPOHULQL DNWLYLWH JUXEXQGD EXVLQHVV OLQH
WRSODPÕúWÕU +HU JUXS LoHULVLQGH \HU DODQ DNWLYLWHOHU GHWD\OÕ RODUDN LQFHOHQHUHN
OLVWHOHQPLúWLU
%X VLVWHPL KD\DWD JHoLUPHN LoLQ ELU \D]ÕOÕP 25$&/( DOÕQPÕú YH
\D]ÕOÕP PXKDVHEH VLVWHPOHULQH HQWHJUH HGLOPLúWLU
8d 7F;P Yq:D f>D lYE 7F;:bKD R 7BE 7:s5S ;:f>7F; L>UC "W>O¡u _ M:7B;yR 7FE _ >G DFE _ 7FE 7CMCS ;:f>7¢fY_ CDYEe CG =[D£^ DFE =[D<|¢AC7B;C=K7BG 7FE S DYG DB^k7B;>G 7BE"S ;:7/c:DFE _ G DF;)@2DFE =[D<|jd87B;C=[7CM>S>@1q> <7<MPDBA<D/c:D¤d KR ¥KDFG DF^ Dt¦ _ MKR DB^/_C g DY;KR E 7BGFd87B;C=0Q0bPbPiBq>;KR _ ;:`t7B;:f d q:fC`>D<R Y7<fYG S D> F_ R _ ^{;<i:R G 7FE S ;:f>7F;27FG S ;C^/S TKR"S E"N
%DQTXH GH )UDQFH $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL X\JXODPD
oDOร รบPDODUร DรบDรทร GDNL JLELGLU
6LVWHPGH LON |QFH ELULPOHULQ DNWLYLWHOHULQ ย Uย QOHULQ WDQร PODUร D\Uร QWร Oร
RODUDN \DSร OPDNWDGร U %LU JLGHU ILรบL NHVLOLUNHQ ELUELULQGHQ IDUNOร DGHW NRG
JLULOPHNWHGLU %X NRGODU DUDVร QGD PDOL\HW Wย Uย ELULP NRGX LOJLOL DNWLYLWH NRGX
YH\D
ย Uย Q
NRGX
EXOXQPDNWDGร U
*LGHU
ELUHELU
ELU
DNWLYLWH\OH
LOLรบNLOHQGLULOHPHGLรทLQGH LVH 'HUHFH 0DOL\HW (WNHQL RODUDN LOJLOL PHWRG DGร
VLVWHPH JLULOPHNWHGLU .RQWURO ELULPLQLQ WHN \DSWร รทร LVH Gย ]HQOL RODUDN EX
YHULOHUL WDUDPDN YH ELU KDWD |UQHรทLQ \DQOร รบ PHWRG DGร JLULOPHVL YH\D PHWRG
DGร JLULOPHPHVL JLEL VDSWDQGร รทร QGD VLVWHPGH GHรทLรบLNOLN \DSPDNWร U <D]ร Oร P
JLULOHQ YHULOHUL NXOODQDUDN KHU DQ DNWLYLWH PDOL\HWOHULQL KHVDSOD\DELOPHNWHGLU
%LOJL รธรบOHP JLEL GHVWHN DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWLQL LVH sistem iรงerisinde
WDQร PODQDQ PHWRGODUOD 'HUHFH 0DOL\HW (WNHQL LOJLOL ย Uย Q WDรบร \ร Fร ODUร QD
GDรทร WPDNWDGร UODU 6LVWHP PXKDVHEH VLVWHPLQH HQWHJUH HGLOGLรทLQGHQ VLVWHP iรงin ilave verilere ihtiyaรง duyulmamakta, veriler sistemde otomatik olarak
WDQร PODQPDNWDGร U รธOJLOL G|QHP VRQXQGD LVH DNWLYLWH YH ย Uย Q PDOL\HWL\OH LOJLOL
UDSRUODU DOร QDUDN NXOODQร Fร ODUD VXQXOPDNWDGร U
)UDQVร ] 0HUNH] %DQNDVร $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQLQ |]HOOLรทL
KHU DNWLYLWH JUXEXQGDQ EXVLQHVV OLQH VRUXPOX ELU ELULPLQ YDUOร รทร Gร U %X ELULP
KHP RUWD NDGHPHGHNL LรบLQ WDPDPร QD KDNLP \|QHWLFLOHUGHQ KHP GH ELOJL LรบOHP
HOHPDQODUร QGDQ ROXรบPDNWDGร U %X ELULPLQ J|UHYL Vย UHNOL RODUDN PDOL\HWOHUL taramak, aktivitelerle veya รผrรผnlerle ilgili tรผm riskleri yok etmek, ilgili aktivite
JUXEXQGDNL YHULPOLOLรทL DUWWร UPDN JHUHNOL J|Uย OHQ KDOOHUGH GH ELOJL LรบOHP
WHNQRORMLOHULQL GH NXOODQDUDN R DNWLYLWH JUXEXQXQ LรบOHPOHULQL D]DOWDUDN WDVDUUXI
VDรทODPDNWร U 'LNNDW HGLOPHVL JHUHNHQ NRQX KHU DNWLYLWH JUXEXQGDQ VRUXPOX
ELULPLQ ELUGHQ ID]OD ELULPOH LOJLOHQPHVLGLU %LULP NHQGL DNWLYLWH JUXEXQGDNL
LรบOHPOHULQ EDรบODGร รทร \HUGHQ LรบOHPOHULQ ELWWLรทL \HUH NDGDU RODQ Wย P LรบOHPOHUGHQ
YH GROD\ร Vร \OD Wย P ELULPOHUGHQ VRUXPOXGXU
6LVWHP EDQND LoHULVLQGH oHรบLWOL DPDoODUOD NXOODQร OPDNWDGร U gUQHรทLQ
X\JXODQDQ EX VLVWHP VRQXFX EDQNQRW EDVร Pร Qร Q PDOL\HWLQLQ oRN \ย NVHN
ROGXรทX DQODรบร OPร รบWร U %XQXQ GD QHGHQL RODUDN SHUVRQHO VD\ร Vร Qร Q ID]ODOร รทร
J|VWHULOPLรบWLU .XUXP PDOL\HWOHUL Gย รบย UPHN LoLQ LรบoL oร NDUร OPDVร QD NDUรบร oร NPร รบ
EXQXQ \HULQH |]HOOLNOH ED]ร $IULND ย ONHOHULQH EDQNQRW EDVร Pร NRQXVXQGD
KL]PHW YHUPHรทH EDรบODPร รบWร U *ย Qย Pย ]GH ELUoRN $IULND ย ONHVLQLQ XOXVDO
SDUDODUร )UDQVร ] 0HUNH] %DQNDVร ยถQFD EDVร OPDNWDGร U
7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร 7&0% 8\JXODPD gUQHรทL 7&0%ยถQLQ *|UHY YH <HWNLOHUL
7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร Qร Q J|UHY YH \HWNLOHUL 7&0%
.DQXQXยถQXQ 0DGGHVLQGH รบ|\OH EHOLUWLOPHNWHGLU
โ Madde 4 WDULK VD\ร Oร .DQXQ LOH GHรทLรบWLULOHQ รบHNOL
%DQNDQร Q WHPHO DPDFร IL\DW LVWLNUDUร Qร VDรทODPDNWร U %DQND IL\DW LVWLNUDUร Qร
VDรทODPDN LoLQ X\JXOD\DFDรทร SDUD SROLWLNDVร Qร YH NXOODQDFDรทร SDUD SROLWLNDVร
DUDoODUร Qร GRรทUXGDQ NHQGLVL EHOLUOHU
%DQND IL\DW LVWLNUDUร Qร VDรทODPD DPDFร LOH oHOLรบPHPHN ND\Gร \OD
Kย Nย PHWLQ Eย \ย PH YH LVWLKGDP SROLWLNDODUร Qร GHVWHNOHU %DQNDQร Q WHPHO J|UHY YH \HWNLOHUL รบXQODUGร U , %DQNDQร Q WHPHO J|UHYOHUL D $oร N SL\DVD LรบOHPOHUL \DSPDN
E +ย Nย PHWOH ELUOLNWH 7ย UN /LUDVร Qร Q Lo YH Gร รบ GHรทHULQL NRUXPDN LoLQ
JHUHNOL WHGELUOHUL DOPDN YH \DEDQFร SDUDODU LOH DOWร Q NDUรบร Vร QGDNL PXDGHOHWLQL
WHVSLW HWPH\H \|QHOLN NXU UHMLPLQL EHOLUOHPHN 7ย UN /LUDVร Qร Q \DEDQFร SDUDODU
NDUรบร Vร QGDNL GHรทHULQLQ EHOLUOHQPHVL LoLQ G|YL] YH HIHNWLIOHULQ YDGHVL] YH YDGHOL
DOร P YH VDWร Pร LOH G|YL]OHULQ 7ย UN /LUDVร LOH GHรทLรบLPL YH GLรทHU Wย UHY LรบOHPOHULQL
\DSPDN
F %DQNDODUร Q YH %DQNDFD X\JXQ J|Uย OHFHN GLรทHU PDOL NXUXPODUร Q yรผkรผmlรผlย NOHULQL HVDV DODUDN ]RUXQOX NDUรบร Oร NODU YH XPXPL GLVSRQLELOLWH LOH LOJLOL
XVXO YH HVDVODUร EHOLUOHPHN
G 5HHVNRQW YH DYDQV LรบOHPOHUL \DSPDN H hONH DOWร Q YH G|YL] UH]HUYOHULQL \|QHWPHN
I 7ย UN /LUDVร Qร Q KDFLP YH WHGDYย Oย Qย Gย ]HQOHPHN |GHPH YH PHQNXO
Nร \PHW WUDQVIHUL YH PXWDEDNDW VLVWHPOHUL NXUPDN NXUXOPXรบ YH NXUXODFDN
VLVWHPOHULQ NHVLQWLVL] LรบOHPHVLQL YH GHQHWLPLQL VDรทOD\DFDN Gย ]HQOHPHOHUL
\DSPDN |GHPHOHU LoLQ HOHNWURQLN RUWDP GD GDKLO ROPDN ย ]HUH NXOODQร ODFDN
\|QWHPOHUL YH DUDoODUร EHOLUOHPHN
J )LQDQVDO VLVWHPGH LVWLNUDUร VDรทOD\ร Fร YH SDUD YH G|YL] SL\DVDODUร LOH ilgili dรผzenleyici tedbirleri almak, K 0DOL SL\DVDODUร L]OHPHN ร %DQNDODUGDNL PHYGXDWร Q YDGH YH Wย UOHUL LOH |]HO ILQDQV
NXUXPODUร QGDNL NDWร OPD KHVDSODUร Qร Q YDGHOHULQL EHOLUOHPHNWLU ,, %DQNDQร Q WHPHO \HWNLOHUL
D 7ย UNL\HGH EDQNQRW LKUDFร LPWL\D]ร WHN HOGHQ %DQND\D DLWWLU b) Banka, Hรผkรผmetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder, buna
X\XPOX RODUDN SDUD SROLWLNDVร Qร EHOLUOHU %DQND SDUD SROLWLNDVร Qร Q
X\JXODQPDVร QGD WHN \HWNLOL YH VRUXPOXGXU
F %DQND IL\DW LVWLNUDUร Qร VDรทODPDN DPDFร \OD EX .DQXQGD EHOLUWLOHQ
SDUD SROLWLNDVร DUDoODUร Qร NXOODQPD\D X\JXQ EXODFDรทร GLรทHU SDUD SROLWLNDVร
DUDoODUร Qร GD GRรทUXGDQ EHOLUOHPH\H YH X\JXODPD\D \HWNLOLGLU
G %DQND RODรทDQย VWย KDOOHUGH YH 7DVDUUXI 0HYGXDWร 6LJRUWD )RQXQXQ
ND\QDNODUร Qร Q LKWL\DFร NDUรบร ODPDPDVร GXUXPXQGD EHOLUOH\HFHรทL XVXO YH esaslara gรถre bu Fona avans vermeye yetkilidir. H %DQND QLKDL NUHGL PHUFLL RODUDN EDQNDODUD NUHGL YHUPH LรบOHULQL yรผrรผtรผr. I %DQND EDQNDODUร Q |Gย Qo SDUD YHUPH LรบOHPOHULQGH YH PHYGXDW
NDEXOย QGH X\JXOD\DFDNODUร IDL] RUDQODUร Qร EHOLUOH\HFHรทL XVXO YH HVDVODUD J|UH
EDQNDODUGDQ LVWHPH\H \HWNLOLGLU
J %DQND PDOL SL\DVDODUร L]OHPHN DPDFร \OD EDQNDODU YH GLรทHU PDOL
NXUXPODUGDQ YH EXQODUร Gย ]HQOHPHN YH GHQHWOHPHNOH Jรถrevli kurum ve
NXUXOXรบODUGDQ JHUHNOL ELOJLOHUL LVWHPH\H YH LVWDWLVWLNL ELOJL WRSODPD\D \HWNLOLGLU ,,, %DQNDQร Q EDรบOร FD Pย รบDYLUOLN J|UHYOHUL
D %DQND +ย Nย PHWLQ PDOL YH HNRQRPLN Pย รบDYLUL PDOL DMDQร YH
KD]QHGDUร Gร U %DQNDQร Q +ย Nย PHWOH LOLรบNLVL %DรบEDNDQ DUDFร Oร รทร LOH VDรทODQร U
E %DQND ILQDQVDO VLVWHPOH LOJLOL RODUDN LVWHQLOHFHN KXVXVODUGD
+ย Nย PHWH J|Uย รบ YHULU
F %DQND EDQNDODU YH X\JXQ J|UHFHรทL GLรทHU PDOL NXUXPODU KDNNร QGDNL
J|Uย รบOHULQL YH WHVSLWOHULQL %DรบEDNDQOร N LOH EX NXUXP YH NXUXOXรบODUร Gย ]HQOHPH
YH GHQHWOHPH \HWNLVLQH VDKLS NXUXOXรบODUD ELOGLUHELOLU
Banka, bu Kanunla ve mevzuatla kendisine verilen yetki ve gรถrevlerle
LOJLOL RODUDN Gย ]HQOHPHOHU \DSPD\D YH EXQODUร X\JXODPD\D EX Gย ]HQOHPHOHUH
WDEL NXUXP YH NXUXOXรบODU QH]GLQGH EXQODUD X\JXQ KDUHNHW HGLOLS HGLOPHGLรทLQL
YH NHQGLVLQH J|QGHULOHQ ELOJLOHULQ GRรทUX ROXS ROPDGร รทร Qร GHQHWOHPH\H J|UHYOL
YH \HWNLOLGLU
Banka, bu Kanun ile kendisine verilen gรถrev ve yetkileri, kendi
VRUXPOXOXรทX DOWร QGD EDรทร PVร ] RODUDN \HULQH JHWLULU YH NXOODQร U ยด 7&0%
.DQXQX 0DGGH
$Vร O RODUDN +D]LUDQ WDULKLQGH \DVDVร KD]ร UODQDQ 7&0%
(NLP WDULKLQGH IDDOL\HWH JHoPLรบWLU
%DQNDQÕQ 2UJDQL]DV\RQ úHPDVÕ DúD÷ÕGDNL JLELGLU ùHNLO
§8¨:©<ª<¨>«<¬ ®(¯ °¤± ªP² ³F´ ªP³CùHNLO 0HUNH] %DQNDVÕ 2UJDQL]DV\RQ ùHPDVÕ ²Bµ ¶ ² ³>·C¶ ¸[¹BºCº<» ¼"½K² ² ¾B¬ ¿ ¿ À À À Á ² Â:ÃkÄFÁ ÅBÆ:ÇBÁ ² ´ ¿ È %DQND øGDUH 0HUNH]L YH úXEHGHQ ROXúPDNWDGÕU øGDUH 0HUNH]L¶QGH
*HQHO 0 G UO N EXOXQXU %DQNDQÕQ WRSODP SHUVRQHO VD\ÕVÕ GLU
%DQND NDPX KL]PHWL YHUHQ |]HO KXNXN W ]HO NLúLGLU %DQND J|UHYOHUL JHUH÷L
NDPX KL]PHWL YHULU YH NkU DPDFÕ J WPH] )DNDW NkU DPDFÕ J WPHPHN
YHULPOLOL÷L DUWWÕUPDPDN LoLQ ELU QHGHQ RODPD] <|QHWLP EX G ú QFHGHQ
KDUHNHWOH EDQNDGD JHUHN oDOÕúDQODUÕQD PDOL\HW ELOLQFL DúÕODPDN JHUHNVH GH
PDOL\HWOHUL DNWLYLWHOHU ED]ÕQGD WDQÕPOD\DUDN VDNÕQÕODELOLU PDOL\HWOHUL EHOLUOHPH
oDEDODUÕ NDSVDPÕQGD $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL¶QLQ NXOODQÕPÕQÕ X\JXQ
J|UP úW U
%DQND \|QHWLPL $%&¶QLQ DúD÷ÕGDNL DPDoODUD X\JXQ RODFD÷ÕQÕ
G ú QHUHN VLVWHPL NXOODQPD\D NDUDU YHUPLúWLU 6LVWHPLQ NXOODQÕOPDVÕQGDNL
DPDoODU ú|\OH VÕUDODQPÕúWÕU %DúNDQOÕ÷D VXQXODQ % WoH YH 3ODQ 0 G UO ÷
UDSRUX V
• %DQNDGD W P IDDOL\HWOHULQ PDOL\HWOHULQLQ RUWD\D oÕNDUÕOPDVÕ • %DQNDQÕQ oHúLWOL ELULPOHULQGH UHWLOHQ PDO YH KL]PHWOHULQ UHWLP
V UHFLQGH YHULPOLOL÷LQLQ DUWWÕUÕOPDVÕ
โ ข hUHWLPH NDWร ODQ ELULPOHULQ PDOL\HW NRQXVXQGD GX\DUOร Oร NODUร Qร Q
DUWWร Uร OPDVร
โ ข 3HUVRQHO GHรทHUOHQGLUPHVLQH REMHNWLI ELU ED] ROXรบWXUXOPDVร โ ข %DQNDQร Q NkU YH JLGHU PHUNH]OHULQLQ WHVSLW HGLOHUHN \|QHWLP
Doร Vร QGDQ HQ X\JXQ RUJDQL]DV\RQ \DSร Vร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร
โ ข 0DOL\HWOHULQ
D]DOWร ODELOPHVL
LoLQ
RODQDNODU
EXOXQGXรทXQXQ
gรถrรผlebilmesi, โ ข %LULP PDOL\HWOHULQ GH KHVDSODQPDVร LOH JHUoHNoL Eย WoHOHU
ROXรบWXUXODELOPHVL
6LVWHPLQ X\JXODQDELOPHVL LoLQ LKWL\Do GX\XODQ \D]ร Oร P VRIWZDUH LoLQ
DUDรบWร UPDODU \DSร OPร รบ VRQXoWDGD ELU \D]ร Oร P ILUPDVร Qร Q SURJUDPร YH
GDQร รบPDQOร N KL]PHWLQLQ DOร QPDVร QD NDUDU YHULOPLรบWLU
3URMHQLQ X\JXODPD DรบDPDODUร DรบDรทร GDNL JLELGLU รธON DรบDPD RODUDN NXUXP IDDOL\HW PHUNH]OHULQH D\Uร รบWร Uร OPร รบWร U )DDOL\HW
PHUNH]OHUL VRUXPOXOXN PHUNH]OHULQH EHQ]HPektedir. Genel mรผdรผrlรผkler
DOWร QGDNL Pย Gย UOย NOHU IDDOL\HW PHUNH]OHUL RODUDN WDQร PODQPร รบWร U %XQODUD HN
RODUDN \|QHWLPLQ NHQGLVL GH \|QHWLP DNWLYLWHVLQLQ \DSร OGร รทร IDDOL\HW PHUNH]L
RODUDN Gย รบย Qย OPย รบWย U 6RQXo RODUDN IDDOL\HW PHUNH]OHUL ELULP OLVWHVL
KD]ร UODQPร รบWร U
$\Uร FD $%& NXOODQร Pร LOH EDรบOD\DQ LON \HQLOLN RODUDN JLGHU ILรบOHUL
NHVLOLUNHQ LOJLOL ELULP IDDOL\HW PHUNH]L NRGXQXQ ILรบH JLULOPHVL VDรทODQPร รบWร U Bรถylelikle daha รถnce sadece gider grubuna gรถre listelenebilen giderler, birim
ED]Oร
RODUDN
GD
OLVWHOHQHELOPHNWHGLU
)Lรบ
NHVLOLUNHQ
ELULP
NRGX
EHOLUOHQHPHPLรบVH \DKXW EDQNDQร Q WDPDPร Qร LOJLOHQGLUHQ ELU JLGHU LVH NRG
RODUDN Vร Iร U JLULOPHNWH YH G|QHP VRQXQGD GD %ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย
WDUDIร QGDQ LQFHOHQLS X\JXQ PHWRGODUOD LOJLOL ELULP YH DNWLYLWH PDOL\HWLQH
HNOHQPHNWHGLU %LULP NRGODUร LOH ELULP OLVWHOHUL (N ยถGH YHULOPLรบWLU
3URMHQLQ LNLQFL X\JXODPD DรบDPDVร RODUDN NXUXPXQ DNWLYLWHOHUL WHVSLW
HGLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U %X DPDoOD ELULPOHUGHQ WRSODQDQ G|Nย PDQODU
LQFHOHQPLú ELULPOHUOH WRSODQWÕODU \DSÕOPÕú YH VRQXQGD NXUXPXQ DNWLYLWH OLVWHVL
KD]ÕUODQPÕúWÕU 'DKD VRQUD KHU ELULPLQ EX DNWLYLWHOHUGHQ KDQJLVLQL \DSWÕ÷Õ
WHVSLW HGLOPLúWLU 6RQXo RODUDN W P EDQND RODUDN \DSÕODQ DNWLYLWHOHULQ OLVWHVL LOH
ELULPOHULQ EX E W Q Q LoLQGHNL DNWLYLWHOHUL WDQÕPODQDELOPLúWLU
$NWLYLWH OLVWHVLQLQ KD]ÕUODQPDVÕ VRQXFX DNWLYLWH JUXSODUÕ GD
ROXúPXúWXU 0HUNH] %DQNDVÕ DNWLYLWHOHUL , KL\HUDUúL DNWLYLWHOHUL YH\D IRQNVL\RQODUÕ JUXSWD WRSODQPÕúWÕU %XQODUGDQ WDQHVL 2SHUDV\RQHO
%LULQFLO WDQHVL GH 'HVWHN øNLQFLO DNWLYLWH JUXSODUÕGÕU %X JUXSODU 7DEOR
GH YHULOPLúWLU %X DNWLYLWH JUXEX DOWÕQGD WRSODP DGHW DNWLYLWH
VDSWDQPÕúWÕU 2SHUDV\RQHO DNWLYLWHOHU (N ¶GH 'HVWHN $NWLYLWHOHU LVH (N ¶WH
YHULOPLúWLU
7$%/2 0(5.(= %$1.$6, $.7ø9ø7( *583/$5, $.7ø9ø7( *583/$5,
23(5$6<21(/
(PLV\RQ øúoL '|YL]L +HVDSODUÕ 3DUD 3ROLWLNDVÕ 0% FH 9HULOHQ +L]PHWOHU Ödeme Sistemleri Döviz Rezerv Yönetimi +D]LQH øúOHPOHUL .DPXR\XQX ELOJLOHQGLUPH øo 'HQHWLP (NRQRPLOHULQ ø]OHQPHVL 8OXVODUDUDVÕ øOLúNLOHU 0HY]XDW
'(67(.
6RV\DO +L]PHWOHU %LOJL øúOHP 'HVWHN +L]PHWOHUL øQVDQ .D\QDNODUÕ øQúDDW YH 0DO]HPH +L]PHWOHUL 6HNUHWDU\D +L]PHWOHUL 0XKDVHEH Güvenlik ve Savunma Hizmetleri 7HIWLú +DEHUOHúPH +L]PHWOHUL +XNXN øúOHUL Kütüphanecilik ve Dokümantasyon HizmeWOHUL %DQND 3HUVRQHOLQFH 'ÕúDUÕ\D 9HULOHQ (÷LWLP $UúLY +L]PHWOHUL
§8¨<©<ª:¨B«:¬[É®0¯k°1Ê2°8®ÌË ³F´ ¶ ɨ>ÄC¨BªBÍ ¸[¹Bº>º:»
'DKD VRQUDNL DรบDPD DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWLQLQ KHVDSODQPDVร
DรบDPDVร Gร U $NWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ KHVDSODQPDVร QGD ILLOL PDOL\HWOHULQ
NXOODQร OPDVร QD NDUDU YHULOPLรบWLU )LLOL PDOL\HWOHU RODUDN R G|QHP FDUL Eย WoH
KDUFDPDODUร Qร Q WDPDPร LOH \DWร Uร P KDUFDPDODUร LoLQ D\Uร ODQ DPRUWLVPDQ
UDNDPODUร NXOODQร OPร รบWร U '|QHP VRQXQGD ย o D\Oร N G|QHPOHU KDOLQGH UDSRUODU
KD]ร UODQPDNWDGร U R G|QHP KDUFDPDODUร %ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย WDUDIร QGDQ
0HUNH] %DQNDVร YHUL WDEDQร QGDQ DOร QPDNWDGร U $Oร QDQ YHULOHU ย o D\Oร N KHVDS
EDNL\HOHUL ROPD\ร S R G|QHP NHVLOHQ ILรบOHULQ JLGHU WDPDPร OLVWH RODUDN
DOร QPDNWDGร U %X JLGHU OLVWHVL ย o D\Oร N \DNODรบร N VDWร U YHUL\L
NDSVDPDNWDGร U %X YHUL %ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย WDUDIร QGDQ LQFHOHQPHNWH YH
LOJLOL DNWLYLWHOHUOH LOLรบNLOHQGLULOPHNWHGLU YH\D EHOLUOL PHWRWODUOD ELULP YH ELULP
DNWLYLWHOHULQH GDรทร Wร OPDNWDGร U *LGHUOHULQ DNWLYLWHOHUOH LOLรบNLOHQGLULOHUHN DNWLYLWH
PDOL\HWOHULQLQ EXOXQPDVร LoLQ NXOODQร ODQ PHWRWODUD , 'HUHFH 0DOL\HW (WNHQL
GHQLOPHNWHGLU
0HUNH] EDQNDVร Qร Q Eย WoH JLGHUOHULQGH HQ Eย \ย N SD\ร SHUVRQHO
JLGHUOHUL ROXรบWXUPDNWDGร U 3HUVRQHO JLGHUOHUL LOJLOL DNWLYLWH PDOL\HWOHULQH QH
NDGDU GRรทUX GDรทร Wร Oร UVD VLVWHP R NDGDU Jย YHQLOLU VRQXรงlar verecektir. Bu
\ย ]GHQ SHUVRQHO JLGHUOHULQLQ GDรทร Wร Pร LoLQ |]HO ELU oDED VDUIHGLOPLรบWLU
3HUVRQHO JLGHUOHULQLQ DNWLYLWHOHUOH LOLรบNLOHQGLULOPHVL DรบDPDODUร รบ|\OHGLU
'|QHP VRQXQGD SHUVRQHO JLGHUOHUL PHUNH] EDQNDVร YHUL VLVWHPLQGHQ
DOร QPDNWDGร U %X YHULOHU *HQHO 0ย Gย UOย N XQYDQ ED]Oร Gร U 8QYDQODU DUDVร ย FUHW
IDUNODUร Qร Q ID]OD ROPDVร QHGHQL\OH KHU JHQHO Pย Gย UOย NWH KHU XQYDQ JUXEX LoLQ
GHรทLรบLN ย FUHW RUWDODPDODUร KHVDSODQPDNWDGร U $\Qร XQYDQODUGDNL oDOร รบDQODUร Q
ย FUHWOHUL ELUELULQH \DNร Q ROGXรทXQGDQ D\Qร JHQHO Pย Gย UOย NWH D\Qร XQYDQ JUXEX
LoLQ RUWDODPD PDDรบ KHVDSODQPร รบ YH EX RUWDODPD ย FUHW NXOODQร OPร รบWร U
Daha sonra her unvan grubu iรงin, her mรผdรผrlรผkte, 1. derece maliyet
HWNHQL RODUDN R XQYDQ JUXEXQXQ ]DPDQ WDEORODUร NXOODQร ODUDN ย FUHWOHU
DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร OPDNWDGร U =DPDQ WDEORODUร Qร Q KD]ร UODQPDVร LoLQ D\Uร ELU
oDOร รบPD JHUHNPLรบWLU
+HU ELULP D\Oร N RODUDN รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQH
J|QGHULOPHN ย ]HUH รธรบ gOoย P IRUPX KD]ร UODPDNWDGร U %X IRUPGD Pย Gย UOย N
LoLQGH \DSร ODQ Wย P Lรบ WDQร PODUร QD KDUFDQDQ ]DPDQODU GDNLND RODUDN KHU XQYDQ
ED]ÕQGD EXOXQPDNWDGÕU øú WDQÕPODUÕ DNWLYLWHOHUOH NÕ\DVODQGÕ÷ÕQGD GDKD GHWD\
ELU WDQÕP ROGX÷XQGDQ IRQNVL\RQ DNWLYLWH Lú KHU Lú WDQÕPÕQÕQ KDQJL DNWLYLWH\OH
LOLúNLOHQGLULOGL÷LQL J|VWHUHQ DNWLYLWH V|]O ÷ KD]ÕUODQPÕúWÕU 7 P ELULPOHUH
GROGXUGXNODUÕ IRUPGDNL Lú WDQÕPODUÕQÕQ KDQJL DNWLYLWH\H NDUúÕOÕN JHOGL÷L \DSÕODQ
J|U úPHOHU VRQXFX EHOLUOHQPLúWLU 'ROD\ÕVÕ\OD øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO
0 G UO ÷ ¶QFH LVWHQHQ øú gOo P IRUPODUÕ DNWLYLWH ]DPDQ WDEORODUÕQÕQ WHPHOLQL
ROXúWXUPXúWXU %LOJLVD\DU WHNQRORMLOHUL VD\HVLQGH XQYDQ ED]OÕ Lú |Oo P
IRUPODUÕ XQYDQ ED]OÕ DNWLYLWH ]DPDQ WDEORODUÕQD G|Q úW U OHELOPLúWLU gUQHN
RODUDN % WoH YH 3ODQ 0 G UO ÷ ¶Q Q (NLP $UDOÕN ]DPDQ WDEORVX 7DEOR 7.3.2.’deki gibidir. 7$%/2 %h7d( 9( 3/$1 0h'h5/höh =$0$1 7$%/268
8Î Ï[Ð:ÑPÏCÒ ÓFÔ:Õ Ö:× Ø ÙK× ÚK× âVã ä:ã å>Ñ æ:ç è:ç Ò éÉê ë"ã ÐCã ë ìíéVî>ç Ò ÜVï ð Ý ñ Ý ð à[ò à0óFÔ[ò ÔKô × õíÔPô Ý ò à ð<ö>Ý Ú ð à:Ø Ý ÷>ø'ð ù à(úYÔKô × û Ø ÔKô ÔPÕ × ü ûíývô ù[ø[Ø(ø þ<à:Õ Ú'ÿ àKô ü û ô àPØ(ô àPÕ Ý ñ'à0÷BøKÕ ÿ YÝ Ø à ð ô à:Õ Ý §8¨:©<ª<¨>«<¬[É®0¯k°1Ê2°8®¤Ë ³Y´ ¶ ¨>ÄC¨BªBÍ ¸[¹BºCº<» Müdür (1)
%100
Toplam
%100
Uzman (2)
Û × Ú[× ØjÜ8Ø Ý Õ ÝßÞ>à á ÓFÔPÕ Ö<× Ø Ù[× Ú[× Uzm an
(1)
(1)
%46 %152
%100
%34
%2
(3)
%100 %100
Ortalam a
(8) %87
%233
%29
%210
%496
%62
%3
%5
%1
%66 %200
Toplam
%300
%66
%8
%800
%100
%X WDEOR % WoH YH 3ODQ 0 G UO ÷ oDOÕúDQODUÕQÕQ o D\OÕN SHULRG
LoLQGH XQYDQ ED]ÕQGD DNWLYLWHOHUH KDUFDGÕNODUÕ ]DPDQÕQ \ ]GH RODUDN
LIDGHVLGLU %X YHULQLQ DVOÕ GDNLND ED]OÕ WRSODP V UH ROXS GDKD UDKDW DQODúÕODELOPHVL LoLQ EX |UQHNWH \ ]GH\H oHYULOPLúWLU 9HUL WDEDQÕQGDQ DOÕQDQ
XQYDQ ED]OÕ PDDú YHULOHUL EX RUDQODUD J|UH DNWLYLWHOHUH GD÷ÕWÕOPDNWDGÕU
gUQH÷LQ .ÕVÕP $PLULQLQ PDDúÕQÕQ WDPDPÕ % WoH dDOÕúPDODUÕ $NWLYLWHVLQH
0 G U <DUGÕPFÕVÕQÕQ PDDúÕ LVH $NWLYLWH\H 'D\DOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL ùHILQ
PDDúÕQÕQ ¶ % WoH dDOÕúPDODUÕ ¶VÕ 3HUVRQHO øúOHPOHUL YH % UR
+L]PHWOHUL DNWLYLWHVLQH GD÷ÕWÕOPDNWDGÕU 0 G UO ÷ Q W P oDOÕúDQODUÕQÕQ
DNWLYLWHOHU LoLQ KDUFDGÕNODUÕ ]DPDQÕQ RUWDODPDVÕ DOÕQPDNWD YH EX RUWDODPD LVH
P G UO ÷ Q W P DNWLYLWHOHULQH DLW RUWDN JLGHUOHULQ DNWLYLWHOHUH GD÷ÕWÕPÕQGD
NXOODQÕOPDNWDGÕU %X RUWDODPD KHVDSODQÕUNHQ PDDú RUDQÕ D÷ÕUOÕNOÕ RUWDODPD
\HULQH EDVLW RUWDODPDQÕQ GDKD GR÷UX ROGX÷XQD NDUDU YHULOPLú YH EX RUWDODPD
DOÕQPÕúWÕU % WoH YH 3ODQ 0 G UO ÷ Q Q P G U Q Q PDDúÕQÕQ WDPDPÕ EX
RUWDODPD\D J|UH DNWLYLWHOHUH GD÷ÕWÕOPDNWDGÕU *HQHO P G U \DUGÕPFÕODUÕ LVH birden fazla birimle ilgilendiklerinden kendileriyle ilgili giderler ilk önce
LOJLOHQGLNOHUL P G UO NOHUH E|O QPHNWH EX YHULOHU oHU D\OÕN SHULRGODU KDOLQGH
WRSODQPDNWDGร U Pย Gย UOย NOHUH D\Uร ODQ SD\ODU LVH \LQH RUWDODPDODU \ROX\OD
DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร OPDNWDGร U
$NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 0XKDVHEHVL X\JXODQPDVร QD JHoLOGLNWHQ
VRQUD JLGHUOHULQ Eย \ย N Nร VPร ELULP ED]Oร LQFHOHQHELOGLรทLQGHQ ELULPOHULQ
JLGHUOHUL ELULPOHULQ DNWLYLWHOHULQH GDรทร Wร OPDNWDGร U %XQX \DSDUNHQ JLGHUOHU
LQFHOHQPHNWH YH JLGHULQ DLW ROGXรทX DNWLYLWH PDOL\HWLQH HNOHQPHNWHGLU (รทHU
JLGHU ELULPLQ Wย P DNWLYLWHOHULQL LOJLOHQGLUHQ ELU JLGHU LVH JLGHULQ LoHULรทLQH J|UH
\D DNWLYLWHOHUH HรบLW GDรทร Wร OPDNWD \D GD SHUVRQHOLQ DNWLYLWHOHUH KDUFDGร NODUร
]DPDQร Q RUWDODPDODUร QD J|UH DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร OPDNWDGร U 6RQXo RODUDN
ELULPLQ NHQGLVLQH DLW RODQ JLGHUOHU DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร Oร UNHQ , GHUHFH PDOL\HW
HWNHQL RODUDN RUWDODPD ]DPDQ HรบLW GDรทร Oร P \D GD ELUHELU DNWLYLWH PDOL\HWL
NXOODQร OPDNWDGร U )DNDW ED]ร JLGHU Wย UOHUL EDQNDQร Q JHQHOLQL LOJLOHQGLUGLรทLQGHQ
EXQODUร Q DNWLYLWH PDOL\HWOHULQH GDรทร Wร Pร QGD GDKD GHWD\ oDOร รบPD YH PDOL\HW
HWNHQL EXOPD JHUHNVLQLPL GRรทPXรบWXU %DQNDQร Q JHQHOLQL LOJLOHQGLUHQ JLGHUOHULQ
DNWLYLWHOHUH GDรทร Wร Pร QGD NXOODQร ODQ , GHUHFH PDOL\HW HWNHQOHUL LOH LOJLOL |UQHN
WDEOR 7DEOR DรบDรทร GDNL JLELGLU
7$%/2 *รธ'(5 '(5(&( 0$/รธ<(7 (7.(1รธ g51(. /รธ67( *รธ'(5
, '(5(&( 0$/รธ<(7 (7.(1รธ
%DQND +L]PHW 2WRODUร <DNร W *LGHUOHUL
+L]PHW 2WRODUร 6D\ร Vร YH <DNร W 2UDQร
(PHNOL LNUDPL\HOHUL NDUรบร Oร NODUร
(PHNOL 6DQGร รทร 7RSODP .LรบL 6D\ร Vร
'LรทHU KDEHUOHรบPH 7HOVL] 6D\ร Vร 'LรทHU VRV\DO LoHULNOL JLGHUOHU +L]PHW $UPDรทDQODUร 6D\ร Vร 'LรทHU 9HUJL 5HVLP YH +DUoODU 57h. +DUFร GDKLO รธP]D <HWNLVLQH รธOLรบNLQ รธรบOHP VD\ร Vร 'LรทHU 9HUJL 5HVLP YH +DUoODU 57h. +DUFร GDKLO 7Dรบร W 6D\ร Vร
*D\ULPHQNXO DPRUWLVPDQ
.DSODQร ODQ $ODQ P
+L]PHW %LQDODUร HOHNWULN +L]PHW %LQDODUร VX JLG
.DSODQร ODQ $ODQ P 7RSODP .LรบL 6D\ร Vร
รธQWHUQHW รธGDUH 0HUNH]L YH รนXEHOHU
รธQWHUQHW .XOODQร Fร 6D\ร Vร
+L]PHW %LQDODUร \DNร W
.DSODQร ODQ $ODQ P
-HQHUDW|U <DNร Wร
.DSODQร ODQ $ODQ P
.ร GHP WD]PLQDWร NDUรบร Oร NODUร
66. 6|]OHรบPHOL .LรบL 6D\ร Vร
0DWEXD JLGHUOHUL
7RSODP .LรบL 6D\ร Vร
.ร UWDVL\H JLGHUOHUL
7RSODP .LรบL 6D\ร Vร
0HNWXS .ROL YE
0HNWXS 'RNย PDQ 6D\ร Vร
0RWRUOX 7Dรบร WODU 9HUJLVL ,, 6D\ร Oร /LVWH 3HUVRQHOH YHULOHQ WHรบYLN YH DUPDรทDQ JLGHUOHUL 3L\DVDODU ELOJL VDรทODPD VLVWHPL 5HXWHU 7Dรบร WODU VLJRUWD ย FUHWOHUL
7Dรบร W 6D\ร Vร +L]PHW $UPDรทDQODUร 6D\ร Vร 5HXWHUV .XOODQร Fร 6D\ร Vร 7Dรบร W 6D\ร Vร
<XUWGร รบร NLWDS DERQPDQ
6ย UHOL <D\ร Q 6D\ร Vร YH 7XWDUร
7HPL]OLN JLGHUOHUL
.DSODQร ODQ $ODQ P
Yurtiรงi kitap abonman
6ย UHOL <D\ร Q 6D\ร Vร YH 7XWDUร
'LรทHU VDLU JLGHUOHU
7Dรบร W 6D\ร Vร
'LรทHU PHQNXO EDNร P RQDUร P
7Dรบร W 6D\ร Vร
ยง8ยจ:ยฉ<ยช<ยจ>ยซ<ยฌ ยญ ยฎ(ยฏ ยฐ1ร 2ยฐ8ยฎยคร ย ยณYยด ยถย ยญร ยจBร <ยจFยช>ร ยธKยน>ยบ>ยบ<ยป
%X DรบDPDGD NXOODQร ODQ ELOJLVD\DU SURJUDPร VD\HVLQGH DNWLYLWH
PDOL\HWOHUL KHVDSODQDELOPLรบWLU 6RQUDNL DรบDPDGD LVH ย Uย QOHUL WDQร POD\ร S
DNWLYLWH PDOL\HWOHULQL ย Uย QOHUH GDรทร WDUDN ย Uย Q PDOL\HWLQL KHVDSODPDN NDOPร รบWร U
0HUNH] %DQNDVร NHQGL RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHULQL ย Uย Q GROD\ร Vร \OD GD EX
DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQL ย Uย Q PDOL\HWOHUL RODUDN WDQร PODPร รบWร U %X \ย ]GHQ
RSHUDV\RQHO DNWLYLWH Gร รบร QGD NDODQ GHVWHN DNWLYLWH PDOL\HWOHULQL RSHUDV\RQHO
DNWLYLWHOHULQH GDรทร WPร รบWร U 'HVWHN DNWLYLWHOHU LOH GHVWHk aktiviteleri รผrรผnlere
RSHUDV\RQHO DNWLYLWH GDรทร Wร UNHQ NXOODQร ODQ ,, GHUHFH PDOL\HW HWNHQOHUL (N ยถWH
YHULOPHNWHGLU
%D]Õ DNWLYLWHOHU LVH QH RSHUDV\RQHO DNWLYLWH U Q KL]PHW QH GH EX
RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHUH GHVWHN QLWHOL÷LQGHNL DNWLYLWHOHU JUXEXQD GDKLO HGLOHELOPLúOHUGLU %X \ ]GHQ EX DNWLYLWH PDOL\HWOHUL U Q RSHUDV\RQHO DNWLYLWH
PDOL\HWOHULQH GD÷ÕWÕOPD\ÕS D\UÕ ELU WDEORGD HOH DOÕQPÕúWÕU %X DNWLYLWHOHU
(N ¶GD YHULOPLúWLU
6RQXo RODUDN U QOHU RODUDN WDQÕPODQDQ RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHULQ
PDOL\HWOHUL KHVDSODQPÕú ROPDNWDGÕU ùX DQ NXOODQÕODQ VLVWHPGH U QOHULQ
RSHUDV\RQHO DNWLYLWHOHULQ ELULP PDOL\HWOHUL GH÷LO WRSODP PDOL\HWOHUL
EXOXQPDNWDGÕU 6LVWHP
EX
\DSÕVÕ
LWLEDUL\OH
GH÷HU
NDWPD\DQ
DNWLYLWHOHULQ
WDQÕPODQPDVÕQÕ YH EX DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWLQLQ KHVDSODQPDVÕQÕ VD÷ODPDNWDGÕU
$\UÕFD 0HUNH] %DQNDVÕ QÕQ WDQÕPOÕ WHPHO DNWLYLWHOHULQH IRQNVL\RQ QHUHGHQ QH
PDOL\HWOHULQ JHOGL÷LQL GH NROD\FD WDQÕPOD\DELOPHNWHGLU gUQH÷LQ ³(PLV\RQ´ temel aktivitesi içerisinde maliyeti olan genel müdürlükler ve akWLYLWHOHU
VÕUDODQGÕ÷ÕQGD DúD÷ÕGDNL WDEOR 7DEOR RUWD\D oÕNPDNWDGÕU %X SURMHQLQ
HQ E \ N ID\GDVÕ Lú V UHoOHULQL LQFHOH\HUHN EX OLVWHQLQ NÕVDOWÕODELOPHVLQL
VD÷OD\DFDN YHUL VD÷ODPDVÕGÕU
7$%/2 (0ø6<21 $1$ $.7ø9ø7( 0$/ø<(7ø %ø5ø0/(5 '$ö,/,0,
! " # $
°8¨Fª<«:ª<Æ:²V°8¨<·>Í Ã/Í °8¨Fª<«:ª<Æ:²V°8¨<·<«<Í Â<Í / ¨F´ Í<§8ÆFª10 ³F´ ¨Bª:·>Í °8¨Fª<«:ª<Æ:² / ¨B´"Í 3ª 2í"¨ 4VÍ ²"Í Ã/Í °8¨Fª<«:ª<Æ:² / ¨B´"Í 3ª 2v³B¾C5Æ / ¨BªCÃ1¨<·>Í °8¨Fª<«:ª<Æ:² / ¨B´"Í 3ª 2í6Æ / ¨ 7>Í 9Ã 8>¨F!ª : ³F«P¶ / Ã1³C·C¶ °8¨Fª<«:ª<Æ:² / ¨B´"Í ª 8³> · / ¶ Ã Ê / Í ª<Ã1¨C·>Í ; ¶ 7K³)± 7"/ ³F Ã / ³Y´ ¶ <(= Ä:³ < ¨>ÃkÄB´ 0 ÆF´ ²V± 7"/ ³F Ã / ³Y´ ¶ Ë ³ >Cª:³/± 7 / ³B Ã / ³F´ ¶ Ë ³ >Cª:³/± 7 / ³B Ã / ³F´ ¶ ªC¶ ?ª 2(@A>:³FBª / ³FªCÃ ³>·<¶
& ' & ' % ' ( % & )' *
! % # ! " #
* '$ !, *B
-
-
+
*) %
* '$ , * .
-
.
-
-
-
.
-
.
-
-
.
-
. -
. -
. -
.
.
.
§8¨:©<ª<¨>«<¬[É®0¯k°1Ê2°8®¤Ë ³Y´ ¶ ¨>ÄC¨BªBÍ ¸[¹BºCº<»
#
.
. .
.
6LVWHP \DSร Vร LWLEDUL\OH 2SHUDV\RQHO 6WUDWHMLN $NWLYLWH\H 'D\DOร
%ย WoHOHPH DPDoOร RODUDN NXOODQร ODELOPHNWHGLU
2SHUDV\RQHO NXOODQร P LoLQ UDSRUODUร Q LQFHOHQPHVL YH DNWLYLWH \DSร P
Vย UHFLQGHNL L\LOHรบWLUPHOHUOH DNWLYLWH PDOL\HWOHULQLQ D]DOWร OPDVร VDรทODQDELOLU
gUQHรทLQ (PLV\RQ DNWLYLWHVLQGHNL PDOL\HWOHUL D]DOWPDN LoLQ KDQJL DNWLYLWHOHULQ
PDOL\HWLQLQ RSHUDV\RQHO RODUDN D]DOWร ODELOHFHรทL DUDรบWร Uร ODELOLU %X DQDOL]
%DQNDQร Q Wย P DNWLYLWH JUXSODUร LoLQ \DSร ODELOGLรทL JLEL D\Qร DNWLYLWH JUXEXQGD
GHรทLรบLN ELULPOHULQ SHUIRUPDQVร Qร GD DQDOL] HGHELOPHNWHGLU (PLV\RQ DQD
DNWLYLWHVL |UQHรทLQGH รนXEHOHUGHQ JHOHQ YH]QH LรบOHPOHUL DNWLYLWH PDOL\HWOHUL รบXEH
ED]ร QGD G|Nย OHUHN รบXEHOHULQ LรบOHP KDFPL GLNNDWH DOร QDUDN รบXEH YHULPOLOLNOHUL
DUDรบWร Uร Oร S JHUHNOL Gย ]HQOHPHOHU VD\HVLQGH DNWLYLWH PDOL\HWOHUL D]DOWร ODELOLU
2SHUDV\RQHO DPDoOร NXOODQร P LoLQ ELU DQDOL] JUXEX JHUHNPHNWHGLU 'ย Q\DGDNL
X\JXODPDODUGD
UDSRUODU
DQDOL]
JUXEX
WDUDIร QGDQ
LQFHOHQPHNWH
YH
UDSRUODQPDNWDGร U 0HUNH] %DQNDVร X\JXODPDVร QGD GD DQDOL] %ย WoH YH 3ODQ
0ย Gย UOย รทย WDUDIร QGDQ \DSร ODUDN LQFHOHQPHN YH ELOJL YHUPHN ย ]HUH EDQND
\|QHWLFLOHULQH UDSRU RODUDN VXQXOPDNWDGร U 'DKD VRQUD GD HOHNWURQLN RUWDPGD
Wย P ELULPOHULPL]H \ROODQPDNWDGร U )DNDW Wย P ELULPOHULQ NDWร Oร Pร Qร Q VDรทODQGร รทร
YH RUWDN UDSRUODUร Q KD]ร UODQGร รทร WHN ELU DQDOL] JUXEXQD LKWL\Do GX\XOPDNWDGร U
%LOLQPHOLGLU NL SURMH X\JXODPDVร QGDQ DOร QDFDN YHULP SURMH X\JXODPDVร QGDQ
GHรทLO SURMH X\JXODPDVร Qร Q DQDOL]LQGHQ YH \RUXPODQPDVร QGDQ JHoPHNWHGLU
)UDQVร ] 0HUNH] %DQNDVร EX VRUXQXQ o|]ย Pย Qย EDQNDQร Q LรบOHPOHULQL Lรบ
JUXSODUร QD EXVLQHVV OLQH D\Uร รบWร UDUDN o|]Pย รบWย U %DQNDQร Q KHU Lรบ JUXEXQGDQ
VRUXPOX ELU HNLS NXUXOPXรบWXU YH EX HNLS Lรบ Vย UHoOHULQLQ YHULPOLOLรทLQGHQ YH Lรบ
Vย UHoOHULQLQ D]DOWร OPDVร LรบOHPOHULQGHQ VRUXPOXGXU %X HNLS NHQGL Lรบ Vย UHoOHUL
YH DNWLYLWHOHULQL D]DOWPDN LoLQ DNWLYLWH\H GD\DOร PDOL\HW VLVWHPL UDSRUODUร QGDQ
\DUDUODQPDNWDGร U %X HNLS ELULPOHUGHQ EDรทร PVร ] ELU HNLSWLU
2SHUDV\RQHO DPDoOร NXOODQร Pร Q VRQXoWD YDUDFDรทร QRNWD SHUVRQHO
YHULPOLOLรทLQL DUWWร UPDNWร U dย QNย PHUNH] EDQNDVร Qร Q JLGHUOHULQLQ Eย \ย N Nร VPร Qร
SHUVRQHO JLGHUOHUL YH SHUVRQHOH EDรทOร VRV\DO \DUGร PODUGร U 'ROD\ร Vร \OD
YHULPOLOLรทL DUWWร UPDQร Q |QNRรบXOX SHUVRQHO YHULPOLOLรทL ROPDOร Gร U %XQX VDรทODPDQร Q \ROX 7DEOR ยถGHNL XQYDQ ED]Oร ]DPDQ GDรทร Oร P WDEORVXQX Wย P
ELULPOHUGHQ WRSOD\DUDN KHU ELULP LoLQ ELU VWDQGDUW EHOLUOHPHNWLU gUQHรทLQ %ย WoH
YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย DNWLYLWHOHULQH KHU XQYDQ JUXEXQGDQ KDUFDQDFDN ]DPDQร
VWDQGDUWODรบWร UDUDN EX Pย Gย UOย N LoLQ KDQJL XQYDQ JUXEXQGDQ NDo NLรบL\H LKWL\Do
GX\XOGXรทX VDSWDQร U %X YHULOHU $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPHQLQ GH WHPHOLQL
ROXรบWXUXU
6WUDWHMLN DPDoOร NXOODQร P LVH RSHUDV\RQHO DPDoOร NXOODQร Pร Q
WDPDPODQPDVร QGDQ VRQUDNL DรบDPDGร U .XUXP NHQGL Lรบ sรผreรงlerini optimum
VHYL\H\H oHNLS YHULPOLOLรทLQL DUWWร UGร NWDQ VRQUD 2SHUDV\RQHO DPDoOร NXOODQร P
DNWLYLWHOHULQ \DSร OPD YH YH\D RUJDQL]DV\RQ รบHNLOOHULQL GH GHรทLรบWLUHUHN DNWLYLWH
ย Uย Q PDOL\HWOHULQL D]DOWPD \ROXQD JHoHELOLU %DQND X\JXODPDVร QGD VLVWHP
YDURODQ DNWLYLWH JUXSODUร Qร Q YH GHรทHU NDWPD\DQ DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQL
KHVDSOD\DUDN EX PDOL\HWOHUL D]DOWPD DPDoOร NDUDUODUร Q DOร QPDVร QD YHUL WHรบNLO
HGHELOPHNWHGLU $OWHUQDWLI ELU DNWLYLWH Vย UHFL WDQร PODQGร รทร QGD WDVDUODQDQ \HQL sistemin de maliyeti hesaplanarak yรถneticilerin bilgilerine sunabilmektedir. $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH LoLQ GH VLVWHP NXOODQร PD Doร NWร U รธOJLOL FDUL
\ร O DNWLYLWH\H GD\DOร PDOL\HW VLVWHPL NXUXOGXNWDQ VRQUD VRQUDNL \ร O DNWLYLWH
KDFLPOHULQGHNL RUDQVDO GHรทLรบLNOLNOHU HOGH HGLOHELOLUVH VLVWHP WHUVLQH oDOร รบDUDN giderleri
de
hesaplayabilmektedir.
ร stelik
aktivite รผrรผn
hacmindeki
GHรทLรบLNOLNOHU EDQNDQร Q VWUDWHMLVLQLQ GH |]HWL ROPDNWDGร U $NWLYLWH\H 'D\DOร
0DOL\HW 6LVWHPOHUL JLGHUOHUGHQ DNWLYLWH YH ย Uย Q PDOL\HWOHULQL KHVDSODPDNWDGร U
$PD ย Uย Q YH DNWLYLWH Gย ]H\OHULQGHNL GHรทLรบLP EHOLUOHQLS VLVWHPH JLULOGLรทLQGH
VLVWHP JLGHUOHUL GH KHVDSOD\DELOPHNWHGLU %XUDGD JHUHNOL HQIODV\RQ
Gย ]HOWPHOHUL GH \DSร OGร NWDQ VRQUD $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH \DSร OPร รบ ROXU
$PD EXUDGD GLNNDW HGLOPHVL JHUHNHQ LNL QRNWD YDUGร U %LULQFL NRQX JHOHFHN
\ร Oร Q DNWLYLWH ย Uย Q KDFLPOHULQGHNL RUDQVDO GHรทLรบLPOHULQ VXEMHNWLI \RUXPODUD
Doร NOร รทร Gร U g]HOOLNOH NkU DPDFร Gร รบร QGD KL]PHW ย UHWHQ NXUXPODUGD RUDQVDO
GHรทLรบLPL WDKPLQ HWPHN GDKD ]RUGXU YH EX ELOJL LOJLOL ELULPOHUGHQ LVWHQGLรทLQGH
JHUoHN YHUL\H XODรบร OPDNWD ]RUODQร OPDNWDGร U %X \ย ]GHQ ELULPOHUGHQ LVWHQHQ
RUDQVDO GHรทLรบLNOLNOHUHNL GHรทLรบLP YHULOHUL EHOLUOL ELU HNLS WDUDIร QGDQ LQFHOHQPHOL
X\JXQ J|Uย OHQ RUDQVDO GHรทLรบLP ย ]HULQGHQ VLVWHP $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH
KHVDSODPDODUร Qร \DSPDOร Gร U รธNLQFL NRQX LVH $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH &DUL
*LGHUOHU ย ]HULQGHQ \DSร ODELOPHNWHGLU <DWร Uร P KDUFDPDODUร DPRUWLVPDQODU
\ROX\OD VLVWHPH JLULOGLรทLQGHQ $NWLYLWH\H 'D\DOร %ย WoHOHPH \DWร Uร P
KDUFDPDODUร \OD LOJLOL ELU SODQ ย UHWHPH]
6(.ø=ø1&ø %g/h0 6218d 9( g1(5ø/(5
*HOHQHNVHO PDOL\HW PXKDVHEHVL \ ]\ÕOÕQ EDúODUÕQGD R J Q Q
PHYFXW UHWLP úDUWODUÕQD X\JXQ RODUDN JHOLúWLULOPLúWLU 2 J Q Q NRúXOODUÕQGD
UHWLP HPH÷H GD\DOÕ ELU UHWLPGL 'ROD\ÕVÕ\OD EX NRúXOODUÕQ ROXúWXUGX÷X
PDOL\HW PXKDVHEHVL VLVWHPL GH LúoLOLN WHPHOL ]HULQH NXUXOPXúWXU
* Q P ]GH LVH LúoLOLN WHPHOL ]HULQH NXUXOX JHOHQHNVHO VLVWHPOHU LúOHYOHULQL
\HULQH JHWLUHPH] GXUXPGDGÕU d QN U Q PDOL\HWL LoLQGH LúoLOLN PDOL\HWOHULQLQ
SD\Õ D]DOÕUNHQ JHQHO UHWLP PDOL\HWOHULQLQ SD\Õ DUWPDNWDGÕU $NWLYLWH\H 'D\DOÕ
0DOL\HW 6LVWHPOHUL EX DUD\ÕúODUGDQ RUWD\D oÕNPÕú YH \D\JÕQODúPÕúWÕU
%DúODQJÕoWD UHWLP VHNW|U QGH NXOODQÕODQ EX VLVWHP JLGHUHN KL]PHW VHNW|U QH
\D\ÕOPÕúWÕU 6LVWHP J Q P ]GH ILQDQVDO NXUXOXúODU WDUDIÕQGDQ GD \D\JÕQ
RODUDN NXOODQÕOPDNWDGÕU
$%& LúOHWPHQLQ JHOLúPHVLQH \DUGÕPFÕ RODFDN ELOJLOHUL VD÷OD\DQ
WDPDPHQ IDUNOÕ ELU PDOL\HWOHPH \|QWHPLGLU $%& DNWLYLWHOHULQ ND\QDNODUÕQ YH
PDOL\HW WDúÕ\ÕFÕODUÕQÕQ PDOL\HW YH SHUIRUPDQVODUÕQÕ |OoPH \|QWHPLGLU $%&
DNWLYLWHOHULQ ND\QDN NXOODQÕPODUÕQÕ HVDV DODUDN ND\QDN PDOL\HWOHULQL DNWLYLWHOHUH
\ NOH\HQ PDOL\HW WDúÕ\ÕFÕODUÕQÕQ DNWLYLWH NXOODQÕPÕQÕ HVDV DODUDN ND\QDN
PDOL\HWOHULQL PDOL\HW WDúÕ\ÕFÕODUÕQD \ NOH\HQ ELU VLVWHPGLU
$%& U Q YH\D KL]PHW PDOL\HWLQL KHVDSODUNHQ DNWLYLWHOHUL ED] DOÕU YH
DNWLYLWHOHUL G|UW DNWLYLWH VÕQÕIÕQD D\ÕUÕU YH EXQODUD X\JXQ PDOL\HW HWNHQOHUL
VHoHU .ÕVDFDVÕ ELULP ED]OÕ DNWLYLWHOHUH ELULP ED]OÕ PDOL\HW HWNHQL SDUWL ED]OÕ
DNWLYLWHOHUH SDUWL ED]OÕ PDOL\HW HWNHQL U Q ED]OÕ DNWLYLWHOHUH U Q ED]OÕ PDOL\HW
HWNHQOHUL VHoHUHN JHOHQHNVHO PDOL\HW VLVWHPOHULQLQ NDUúÕODúWÕ÷Õ VRUXQODUÕ o|]HU
7LFDUL EDQNDODUGD $%& NXOODQÕPÕQD EDúODQPDVÕ ]DPDQ DOPÕúWÕU Bunun nedeni, ticari bankalarda uzun süre üzerinde durulan tek maliyetin, fon
PDOL\HWL IDL] PDOL\HWL ROPDVÕGÕU %DQNDODU WLFDUHW úLUNHWOHUL JLEL GDYUDQPÕúODU
HOGH HWWLNOHUL IRQODUÕQ RUWDODPD IRQ PDOL\HWL ]HULQH EHOLUOL ELU JHQHO JLGHU ULVN
SULPL YH NkU SD\Õ HNOH\HUHN EX IRQODUÕ VDWPD \ROXQD JLWPLúOHUGLU <DNÕQ
]DPDQODUD NDGDU IDL] RUDQODUร Qร Q Vร Qร UODUร GD Kย Nย PHWOHU WDUDIร QGDQ
oL]LOGLรทLQGHQ EDQNDODUร Q WHN LOJL DODQODUร Pย PNย Q ROGXรทXQFD IRQ WRSODPDN YH
EXQODUร SODVH HWPHN ROPXรบWXU %|\OHFH WLFDUL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย X]XQ Vย UH
VDQD\L LรบOHWPHOHULQGH NXOODQร ODQ PDOL\HW VLVWHPOHULQL NXOODQPDPร รบWร U )DL] Gร รบร
PDOL\HWOHULQ JHQHO PDOL\HWOHU LoHULVLQGH oRN Nย oย N ELU \HU WXWPDVร WLFDUL EDQND
yรถnetimlerinin dikkatlerini faiz maliyetleUL ย ]HULQGH \RรทXQODรบWร UPร รบWร U %X
QHGHQOH IDL] Gร รบร PDOL\HWOHUL D\Uร QWร Oร ELU รบHNLOGH LQFHOHPHN IDL] Gร รบร
PDOL\HWOHULQ KDQJL Wย U IRQ ND\QDรทร ย ]HULQGH QDVร O ELU HWNLVL ROGXรทXQX YH
Pย รบWHULOHULQ WHN WHN NkUOร Oร รทร Qร |OoPHN JLEL ELU JHUHNVLQLP GX\XOPDPร รบWร U
ยถOHUGHQ LWLEDUHQ ELU WDUDIWDQ Gร รบ WLFDUHW LรบOHPOHULQLQ \RรทXQODรบPDVร
GLรทHU WDUDIWDQ SDUD YH VHUPD\H SL\DVDODUร Qร Q JHOLรบPHVL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
UHNDEHWLQ DUWPDVร QD \RO DoPร รบWร U .UHGL Pย รบWHULOHULQLQ SDUD YH VHUPD\H
SL\DVDODUร QGDQ GRรทUXGDQ ND\QDN VDรทOamaya yรถnelmeleri, kurumsal ve
ELUH\VHO \DWร Uร PFร ODUร Q ELULNLPOHULQL PHYGXDW Gร รบร QGD GLรทHU \DWร Uร P DUDoODUร QGD
GHรทHUOHQGLUPH RODQDรทร Qร EXOPDODUร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย KHP ND\QDN
VDรทODPD KHP GH ND\QDN NXOODQPD Doร Vร QGDQ HWNLOHPLรบWLU %XQD \ร Oร QGD
IDL]OHULQ VHUEHVW Eร UDNร OPDVร GD HNOHQLQFH VHNW|UGH ND\QDN PDOL\HWOHUL DUWPร รบ
YH EDQNDODUร Q QHW IDL] PDUMODUร Gย รบPย รบWย U 7HNQRORMLN JHOLรบPHOHULQ GH
\DUGร Pร \OD \HQL ND\QDNODUD YH ELUH\VHO \DWร Uร P DODQODUร QD \|QHOHQ EDQNDFร Oร N
sektรถrรผnde, aktif SDVLI \DSร ODUร oHรบLWOHQPLรบ YH KHU LNL WDUDIร Q GD \|QHWLOPHVL
JHUHNOLOLรทL LOH DNWLI SDVLI \|QHWLP WHNQLNOHULQLQ NXOODQร OPDVร ]RUXQOX KDOH
JHOPLรบWLU $\Uร FD Eย Wย Q EX KL]PHWOHUL VXQDELOPHN LoLQ WLFDUL EDQNDODU |QHPOL
|Ooย GH IDL] Gร รบร PDOL\HWOHUH NDWODQPDN ]RUXQGD NDOPDNWDGร UODU 1HW IDL]
PDUMODUร QGDNL Vร Nร รบPDGDQ GROD\ร EX JLGHUOHULQ NDUรบร ODQDELOPHVL LoLQ IDL] Gร รบร
JHOLUOHULQ DUWร Uร OPDVร QD oDOร รบร OPDNWDGร U
1H YDU NL UHNDEHWLQ DUWWร รทร ELU RUWDPGD ย FUHW YH NRPLV\RQODU Vร Qร UVร ]
ELU รบHNLOGH DUWร Uร ODPD\DFDรทร QGDQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH EDรบDUร LoLQ VHNW|Uย Q
\DSร Vร QD X\JXQ \HQL PDOL\HW VLVWHPOHULQLQ NXOODQร OPDVร ]RUXQOX KDOH JHOPLรบWLU
%DQNDODUร Q WHN WHN ย Uย Q YH KL]PHW PDOL\HWOHULQL YH KDQJLOHULQLQ NkUOร ROGXรทXQX
\D GD HQ D]ร QGDQ JHQHO JLGHUOHUH YH EXQD EDรทOร RODUDN Eย Wย QVHO NkUOร Oร รทD NDWNร
\DSWร รทร Qร ELOPHOHUL KD\DWL |QHP WDรบร PD\D EDรบODPร รบWร U
7LFDUL EDQNDODU UHNDEHW DYDQWDMร Qร ND\EHWPHPHN LoLQ LรบOHWPHOHULQLQ
Eย Wย QVHO \DSร Vร Qร ER]PDGDQ YH VXQGXNODUร ย Uย Q YH KL]PHWOHULQ NDOLWHVLQL
Gย รบย UPHGHQ PDOL\HW WDEDQODUร Qร D]DOWPDQร Q \ROODUร Qร DUD\ร S EXOPDN ]RUXQGD
NDOPร รบODUGร U
$\Uร FD Jย Qย Pย ] NRรบXOODUร QGD EDQNDODUร Q \|QHWLP ELOJL VLVWHPOHUL
KDQJL ย Uย Q YH KL]PHW ย UHWLPLQLQ WHรบYLN HGLOPHVL JHUHNWLรทL IL\DWODUร Qร Q QH
ROPDVร JHUHNWLรทL KDQJL Pย รบWHULOHULQ NkUOร ROGXรทX YH EXQXQ QHGHQOHUL
ELULPOHULQ YH oDOร รบDQODUร Q SHUIRUPDQVODUร Qร Q QDVร O |Ooย OHFHรทL YH JHOLรบWLULOHFHรทL
KDQJL GDรทร Wร P NDQDOODUร Qร Q NXOODQร OPDVร JHUHNWLรทL PHYFXW PDOL\HW \DSร ODUร Qร Q
EHQ]HU LรบOHWPHOHUH J|UH QH GXUXPGD ROGXรทX JLEL VRUXODUD GRรทUX FHYDSODUร
EXOPDN ]RUXQGDGร UODU
%DQNDODU EX LKWL\DoODUร NDUรบร ODPDN LoLQ PDOL\HW VLVWHPOHULQL
NXOODQPD\D EDรบODPร รบODUGร U *ย Qย Pย ] NRรบXOODUร QGD GD $%& |Q SODQD
oร NWร รทร QGDQ EDQNDODU GD GD EX VLVWHP \D\Jร QODรบPร รบWร U %X VLVWHP EDQND
\|QHWLFLOHULQH Vร Qร UOร ND\QDNODUร Q QHUHOHUGH \RรทXQODรบWร Uร ODFDรทร QD LOLรบNLQ \RO
J|VWHULFL ROPDNWDGร U 6LVWHP \|QHWLFLOHULQ NkUOร Oร รทD GDKD ID]OD RGDNODQPD NkUOร
ย Uย Q YH Pย รบWHUL LOLรบNLOHULQL WDQร PODPD LKWL\DFร NDGDU PDOL\HWOHUH QHGHQ RODQ
XQVXUODUร PDOL\HW HWNHQOHUL FRVW GULYHUV YH NRQWURO HGLOHELOLU PDOL\HWOHUL
WDQร PODPD JHUHNVLQLPOHULQL GH NDUรบร OD\DELOPLรบOHUGLU 6LVWHP \|QHWLFLOHULQ
GHรทHU NDWDQ PDOL\HWOHUGH RGDNODQDUDN ย Uย Q YH KL]PHWOHULQL \D GD GDรทร Wร P
\HWHQHNOHULQL ELU Eย Wย Q RODUDN LรบOHWPHQLQ JHWLULVLQL DUWWร UDFDN GRรทUXOWXGD
GHรทLรบWLUPHOHULQH Nร ODYX] ROPXรบWXU
Tรผrkiye CumhuriyeW 0HUNH] %DQNDVร NDPX KL]PHWL YHUHQ |]HO KXNXN
Wย ]HO NLรบLVLGLU %DQND J|UHYOHUL JHUHรทL NDPX KL]PHWL YHULU YH NkU DPDFร
Jย WPH] %XQXQ \DQร QGD NkU DPDFร Jย WPHPHN YHULPOLOLรทL DUWWร UPDPDN LoLQ ELU
QHGHQ RODPD] %DQND \|QHWLPL EX Gย รบย QFHGHQ KDUHNHWOH EDQNDGD Wรผm
DNWLYLWHOHULQ PDOL\HWOHULQLQ RUWD\D oร NDUร OPDVร EDQNDQร Q oHรบLWOL ELULPOHULQGH
ย UHWLOHQ PDO YH KL]PHWOHULQ ย UHWLP Vย UHFLQGH YHULPOLOLรทLQLQ DUWWร Uร OPDVร ย UHWLPH
NDWร ODQ ELULPOHULQ PDOL\HW NRQXVXQGD GX\DUOร Oร NODUร Qร Q DUWWร Uร OPDVร SHUVRQHO
GHรทHUOHQGLUPHVLQH QHVQHO ELU ED] ROXรบWXUXOPDVร EDQNDQร Q NkU YH JLGHU
PHUNH]OHULQLQ WHVSLW HGLOHUHN \|QHWLP Doร Vร QGDQ HQ X\JXQ RUJDQL]DV\RQ
\DSร Vร Qร Q
ROXรบWXUXOPDVร
PDOL\HWOHULQ
D]DOWร ODELOPHVL
LoLQ
RODQDNODU
EXOXQGXรทXQXQ J|Uย OHELOPHVL ELULP PDOL\HWOHULQ GH KHVDSODQPDVร LOH JHUoHNoL
Eย WoHOHU ROXรบWXUXODELOPHVL DPDoODUร QD XODรบร OPDVร NRQXVXQGD \DUGร PFร
RODFDรทร Qร Gย รบย QHUHN $%&ยถQLQ NXOODQร Pร QD NDUDU YHUPLรบWLU
0HUNH] %DQNDVร X\JXODPDVร $OPDQ YH )UDQVร ] PHUNH] EDQNDODUร
X\JXODPDODUร QGDQ LNL QRNWDGD D\Uร OPDNWDGร U %LULQFLVL GLรทHU ย ONH PHUNH]
EDQNDODUร Qร Q NHQGL PXKDVHEH VLVWHPOHUL LOH $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW Sistemiโ ni birbirine entegre etmeleridir. Bunun sonucunda muhasebe sistemi
LoLQGHNL YHULOHU D\Qร DQGD $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQGH GH
WDQร PODQPDNWDGร U 7&0% X\JXODPDVร QGD LVH YHULOHU PXKDVHEH VLVWHPLQGHQ
DOร QGร NWDQ VRQUD LรบOHQLS $NWLYLWH\H 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPLยถQH \ย NOHQPHNWHGLU
%XQXQOD EHUDEHU 7&0% ]DPDQ ND\Eร QD \RO DoDQ EX WHNUDU \ย NOHPH LรบOHPLQL
ELOLรบLP WHNQRORMLOHUL VD\HVLQGH Nร VDOWDELOPLรบWLU %XQXQ \DQร QGD EX IDUNOร Oร N GLรทHU
PHUNH] EDQNDVร X\JXODPDODUร QGD GHรทLรบLN ELULPOHULQ NHQGL PDOL\HW VLVWHPOHULQL
NXUDELOPHOHULQL PDOL\HWOH LOJLOL YHULOHUL KHVDSOD\DELOPHOHULQL YH NRQWURO
HEHELOPHOHULQL
VDรทODPร รบWร U
$OPDQ
YH
)UDQVร ]
PHUNH]
EDQNDODUร
X\JXODPDODUร QGD ELULPOHU kendi maliyet verilerini kendileri รผretirken TCMB
X\JXODPDVร QGD PDOL\HW YHULOHULQL LรบOH\LS PDOL\HW KHVDSODPD 0XKDVHEH *HQHO
0ย Gย UOย รทย %ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย ยถQFH \DSร OPDNWDGร U
รธNLQFL YH GDKD |QHPOL IDUNOร Oร N LVH $OPDQ YH )UDQVร ] PHUNH] EDQNDODUร
X\JXODPDODUร QGD RSHUDV\RQHO YH VWUDWHMLN YHULPOLOLรทL DUWWร UPDN DPDFร \OD
NXUXODQ SURMH X\JXODPD HNLELQLQ GHรทLรบLN ELULPOHUGH oDOร รบDQ HOHPDQODUGDQ
ROXรบPDVร Gร U %X ย ONHOHUGH SURMH X\JXODPD HNLEL YHULOHUL DQDOL] HWPHN YH
birimlerle ilgili รถneriler sunmakla yรผkรผmlรผdรผr. 7&0% X\JXODPDVร QGD LVH
%ย WoH YH 3ODQ 0ย Gย UOย รทย Wย P UDSRUODUร KD]ร UODPDNWD YH EX YHULOHUL LOJLOL
ELULPOHUH YH \|QHWLFLOHUH VXQPDNWDGร U Sonuรง
olarak
maliyetleri
hesaplama
yรถntemlerinde
TCMB
X\JXODPDVร LOH $OPDQ YH )UDQVร ] PHUNH] EDQNDODUร X\JXODPDODUร DUDVร QGD
WHPHO IDUNOร Oร N \RNWXU )DNDW EX ย ONHOHUGH ย UHWLOHQ UDSRUODU GDKD HWNLQ
NXOODQร OPDNWDGร U %XQX VDรทOD\DELOPHN LoLQ GH EX ย ONH PHUNH] EDQNDODUร
UDSRUODUร LOJLOLOHUH VXQPDN \HULQH |QHULOHUGH EXOXQDUDN EX |QHULOHULQ ELULPOHUFH
WDUWร รบร OPDVร Qร YH \|QHWLFLOHUFH NDUDUD EDรทODQPDVร Qร VDรทOD\DELOPHNWHGLU Sistem de proje uygulama ekibi ile bu amaca hizmet etmektedir. Bu sรผreรง
VLVWHPLQ VRUJXODQPDVร Qร GD VDรทOD\DUDN VLVWHPLQ GRรทUXOXN GHUHFHVLQL GH
DUWWร UPร รบWร U
.$<1$.d$
$OWX÷ 2 YH hQND\D * %DQND øúOHPOHUL YH 0XKDVHEHVL. M.Ü. 0XKDVHEH $UDúWÕUPD YH 8\JXODPD 'HUQH÷L <D\ÕQ 1R øVWDQEXO
$OWXQEDú < YH 0RO\QHX[ 3 (\O O * PU N %LUOL÷LQH *LULú 6 UHFLQGH 7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQLQ 'H÷HUOHQGLULOPHVL 8]PDQ *|] \OH %DQNDFÕOÕN <ÕO 6D\Õ
$WÕú & 7LFDUL %DQNDODUGD 0DOL\HWOHU YH <|QHWLP .DUDUODUÕ $QNDUD Üniversitesi Doktora Tezi. %DEDG < 0 YH %DODFKDQGUDQ % 9 7HPPX] &RVW 2SWLPL]DWLRQ LQ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ 7KH $FFRXQWLQJ 5HYLHZ
%DNHU : 0 0DUW 1LVDQ 8QGHUVWDQGLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ ,QGXVWULDO 0DQDJHPHQW %HUOLQHU & YH %ULPVRQ - $ Cost Management For Today’s $GYDQFHG 0DQXIDFWXULQJ 7KH &$0 , &RQFHSWXDO 'HVLJQ %RVWRQ 0DVVDFKXVHWWV +DUYDUG %XVLQHVV 6FKRRO 3UHVV
%ULPVRQ - $ 0DUW +RZ $GYDQFHG 0DQXIDFWXULQJ 7HFKQRJLHV DUH 5HVKDSLQJ &RVW 0DQDJHPHQW 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
%ULPVRQ - $ $FWLYLW\ $FFRXQWLQJ $Q $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ $SSURDFK -RKQ :LOH\ DQG 6RQV ,QF 1HZ <RUN
%ULPVRQ - $ YH $QWRV - $FWLYLW\ %DVHG 0DQDJHPHQW WR 6HUYLFH ,QGXVWULHV *RYHUQPHQW (QWLWLHV DQG 1RQ 3URILW 2UJDQL]DWLRQV -RKQ :LOH\ 6RQV ,QF 1HZ <RUN
% \ NúDOYDUFÕ $ )DDOL\HW 7DEDQOÕ 0DOL\HW 6LVWHPL <D\ÕPODQPDPÕú WH] oDOÕúPDVÕ 6HOoXN hQLYHUVLWHVL
&KDORV 3 YH %DGHU $ 0DUW + +LJK 7HFK 3URGXFWLRQ 7KH ,PSDFW RQ &RVW 5HSRUWLQJ 6\VWHPV -RXUQDO RI $FFRXQWDQF\
&KRUDIDV ' 1 %DQN 3URILWDELOLW\ )URP &RVW &RQWURO WR 3ULFLQJ )LQDQFLDO 3URGXFWV DQG 6HUYLFHV %XWWHUZRUWKV /RQGRQ
Clark, J.A. (Eylül (NLP (FRQRPLHV RI 6FDOH DQG 6FRSH DW 'HSRVLWRU\ )LQDQFLDO ,QVWLWXWLRQV $ 5HYLHZ RI WKH /LWHUDWXUH (FRQRPLFV 5HYLHZ 9ROXPH ,VVXH
&RDWHV - YH 5LFNZRRG 5 6 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ IRU 6WUDWHJLF DQG 2SHUDWLRQDO &RQWURO %XWWHUZRUWK +HLQHPDQQ /RQGRQ
&RPPLWWHH % ( YH *ULQQHO, ' - 3UHGDWRU\ 3ULFLQJ WKH 3ULFH &RVW 7HVW DQG $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW QR
&RPSWRQH 7 5 1LVDQ 8VLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ LQ <RXU 2UJDQL]DWLRQ 3DUW -RXUQDO RI 6\VWHPV 0DQDJHPHQW QR
&RRSHU 5 7KH 7ZR 6WDJH 3URFHGXUH LQ &RVW $FFRXQWLQJ 3DUW 2QH -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
&RRSHU 5 7KH 7ZR 6WDJH 3URFHGXUH LQ &RVW $FFRXQWLQJ 3DUW 7ZR -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
&RRSHU 5 YH .DSODQ 5 6 +RZ &RVW $FFRXQWLQJ 'LVWRUWV 3URGXFW &RVWV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
&RRSHU 5 YH .DSODQ 5 6 (NLP .DVร P 0HDVXUH &RVW 5LJKW 0DNH 7KH 5LJKW 'HFLVLRQV +DUYDUG %XVLQHVV 5HYLHZ 1R &RRSHU 5 7KH 5LVH RI $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ 3DUW )RXU -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW 6SULQJ
&RRSHU 5 ,PSOHPHQWLQJ DQ $FWLYLW\ %DVHG &RVW 6\VWHP -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
&RRSHU 5 &RVW &ODVVLILFDWLRQ LQ 8QLW %DVHG DQG $FWLYLW\ %DVHG 0DQXIDFWXULQJ &RVW 6\VWHPV -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
&RRSHU 5 .DVร P )LYH 6WHSV 7R $%& 6\VWHP 'HVLJQ $FFRXQWDQF\
&RRSHU 5 YH .DSODQ 5 6 7KH 'HVLJQ RI &RVW 0DQDJHPHQW 6\VWHPV (QJOHZRRG &OLIIV 1HZ -HUVH\ 3UHQWLFH +DOO ,QF
&RRSHU 5 .DSODQ 5 6 0DLVHO ( 0 YH 2HKP 5 0 ,PSOHPHQWLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVW 0DQDJHPHQW 0RYLQJ )URP $QDO\VLV WR $FWLRQ ,QVWLWXWH RI 0DQDJHPHQW $FFRXQWDQWV 0RQWYDOH 1- &RRSHU 5 .DSODQ 5 6 /DZUHQFH 6 0DLVHO ( 0 YH 2HKP 5 0 .DVร P
)URP $%& WR $%0 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
&RRSHU 5 YH .DSODQ 5 6 7KH 'HVLJQ RI &RVW 0DQDJHPHQW 6\VWHPV 3UHQWLFH +DOOV ,QF
&RRSHU 5 YH 6ODJPXOGHU 5 รนXEDW ,QWHJUDWLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ DQG WKH 7KHRU\ RI &RQVWUDLQWV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 86$ QR
'RรทDQ $ )DDOL\HWH 'D\DOร 0DOL\HW 6LVWHPL YH 7ย UNL\H 8\JXODPDVร Ankara ร niversitesi Doktora Tezi. 'UXFNHU 3 ) 0D\ร V +D]LUDQ 7KH (PHUJLQJ 7KHRU\ RI 0DQXIDFWXULQJ +DUYDUG %XVLQHVV 5HYLHZ
'UXU\ & .DVร P $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 8.
'UXU\ & 0DQDJHPHQW DQG &RVW $FFRXQWLQJ %XVLQHVV 3UHVV HGLWLRQ %XVLQHVV 3UHVV 7KRPVRQ /HDUQLQJ CD
(LOHU 5 * YH &DPSL - 3 ,PSOHPHQWLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ DW D 3URFHVV &RPSDQ\ -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW QR
(UGRรทDQ 1 *HQHO รธPDODW 0DOL\HWOHULQLQ 'Dรทร Wร Pร QGD 5HJUDV\RQ $QDOL]L .XOODQร Pร (VNLรบHKLU $QDGROX hQL รธ รธ % ) 'HUJLVL 6D\ร
(VWULQ 7 / .DQWRU - YH $OEHUV ' 1LVDQ ,V $%& 6XLWDEOH IRU <RXU &RPSDQ\" 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 86$ QR
)DOOHWWL 3 )LQDQFLDO 0DQDJHPHQW %DQNLQJ ,QVWLWXWLRQV LQ 'HYRORSLQJ 0DUNHWV 7KH :RUOG %DQN
*HLVKHFNHU 0 / 0DUW 1HZ 7HFKQRORJLHV 6XSSRUW $%& 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 86$ QR *HULQJ 0 0DUW $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ DQG 3HUIRUPDQFH ,PSURYHPHQW 3DUW 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ %ULWLVK QR
*HULQJ 0 0D\ร V $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ /HVVRQV /HDUQHG OPSOHPHQWLQJ $%& 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ %ULWLVK QR
Gรผven, R. (Ekim 1993). 7ย UNL\H (OHNWULN .XUXPX *HQHO 0ย Gย UOย รทย QGH )DDOL\HW (VDVOร 0DOL\HW 0XKDVHEHVL 8\JXODPD 'HQHPHVL '37 8]PDQOร N 7H]OHUL <D\ร Q 1R '37 รธ3*0 +DFร Uย VWHPRรทOX 5 YH รนDNUDN 0 Maliyet Muhasebesinde Gรผncel <DNODรบร PODU 7ย UNPHQ .LWDEHYL รธVWDQEXO
+DQVHQ ' 5 YH 0RZHQ 0 0 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ QG (G &LQFLQQDWL 2KLR 6RXWK :HVWHUQ โ 3XEOLVKLQJ &R
+LFNV ' $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ IRU 6PDOO DQG 0LG 6L]HG %XVLQHVV $Q ,PSOHPHQWDWLRQ *XLGH -RKQ :LOH\ 6RQV ,QF +RUQJHUQ & 7 )RVWHU * YH 'DNDU 6 0 &RVW $FFRXQWLQJ $ 0DQDJHULDO (PSKDVLV WK HGLWLRQ 3UHQWLFH +DOO ,QWHUQDWLRQDO ,QF
,QQHV - YH 0LWFHO ) +D]LUDQ 7HPPX] $%& $ )ROORZ XS 6XUYH\ RI &,0$ 0HPEHUV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 8.
-RKQVRQ + 7 9DQFH 7 3 YH 3OD\HU 5 6 2FDN รนXEDW 3LWID,,V LQ 8VLQJ $%& &RVW 'ULYHU ,QIRUPDWLRQ WR 0DQDJH 2SHUDWLQJ &RVWV +DUYDUG %XVLQHVV 5HY Johnson, H.T. (Eylรผl 1992). Itโ s Time to Stop Overselling Activity Based &RQFHSWV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
-RKQVRQ + 7 5HOHYDQFH 5HJDLQHG )URP 7RS 'RZQ &RQWURO WR %XWWRP 8S (QSRZHUPHQW 1HZ <RUN 1 < 7KH )UHH 3UHVV -RQHV / ) ùXEDW 3URGXFW &RVWLQJ DW &DWHUSLOODU 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
.DSODQ 5 6 7HPPX] 7KH (YROXWLRQ RI 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 7KH $FFRXQWLQJ 5HZLHZ
.DSODQ 5 6 &RVW $FFRXQWLQJ $ 5HYROXWLRQ LQ WKH 0DNLQJ &RUSRUDWH $FFRXQWLQJ .DSODQ 5 6 &RQWULEXWLRQ 0DUJLQ $QDO\VLV 1R /RQJHU 5HOHYDQW 6WUDWHJLF &RVW 0DQDJHPHQW 7KH 1HZ 3DUDGLJP -RXUQDO RI 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 5HVHDUFK
.DSODQ 5 6 .DVÕP ,Q 'HIHQVH RI $FWLYLW\ %DVHG &RVW 0DQDJHPHQW 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
.D]DQFÕ 6 )DDOL\HW 7DEDQOÕ 0DOL\HWOHPH YH %DQND øúOHWPHOHULQGH 8\JXODPDVÕ. Marmara Üniversitesi Master Tezi.
.OHLQVRUJH , . YH 7DQQHU 5 ' $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ (LJKW 4XHVWLRQV WR $QVZHU %HIRUH <RX ,PSOHPHQW -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW QR
.HUUHPDQV 0 7KHXQLVVH + YH 2YHUORRS * 9 ,PSDFW RI $XWRPDWLRQ RQ &RVW $FFRXQWLQJ $FFRXQWLQJ DQG %XVÕQHVV 5HVHDUFK
.HW] ( - &DPSEHOO 7 / YH %D[HQGDOH 6 - 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 6DQ 'LHJR +DUFRXUW %UDFH -RYDQRYLFK ,QF .RHKOHU 5 : (NLP 7ULSOH 7KUHDW 6WUDWHJ\ 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
Krumwiede, K. (Nisan 1998). ABC, Why It’s Tried and How It Succeeds. 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
/HZLV 5 - $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ IRU 0DUNHWLQJ DQG 0DQXIDFWXULQJ 4XRUXP %RRNV 0DEEHUOH\ - $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ LQ )LQDQFLDO ,QVWLWXWLRQV 3LWPDQ 3XEOLVKLQJ
0FPDKRQ 6 3 2FDN 6HWWLQJ 5HWDLO 3ULFHV %DQN 0DQDJHPHQW
0F.HQ]LH - $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ IRU %HJLQQHUV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ %ULWLVK QR 0DUFK
1HHGOHVV % ( &DOGZHOO - & $QGHUVRQ + 5 YH 0LOOV 6 . 3ULQFLSOHV RI $FFRXQWLQJ 6L[WK (GLWLRQ +RXJKWRQ 0LIIOLQ &RPSDQ\ %RVWRQ
Oโ Guin, M. C., (1991). 7KH &RPSOHWH *XLGH WR $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ 3UHQWLFH +DOO ,QF (QJOHZRRG &OLIIV ร รงal, T. ve ร olak, F. (1997). 3DUD YH %DQND 7HRUL YH 3ROLWLND *D]L .LWDEHYL
ร ker, Figen. .DVร P )DDOL\HW 7DEDQOร 0DOL\HWOHPH /LWHUDWย U <D\ร QFร Oร N
3DWWLVRQ ' ' YH $UHQGW & * 1LVDQ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ LW 'RHVQ W :RUN $OO WKH 7LPH 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 86$ QR
3HNGHPLU 5 )DDOL\HW 7DEDQOร 0DOL\HWOHPH YH *HQHO รธPDODW 0DOL\HWOHUL 7(60(5
5DIILVK 1 YH 7XUQH\ 3 % % *ORVVDU\ RI $FWLYLW\ %DVHG 0DQDJHPHQW -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
5DR 6 6 7HPPX] $%& RI &RVW &RQWURO 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 6D\ร
5RWFK : $FWLYLW\ EDVHG &RVWLQJ LQ 6HUYLFH ,QGXVWULHV -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
5HLOO\ - $UDOร N +RZ 0LOOLRQ ZDV 6DYHG DW $PHULFDQ 6DYLQJV %DQN %RWWRPOLQH
5RPDQR 3 / $รทXVWRV :KHUH LV &RVW 0DQDJHPHQW *RLQJ" 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
Romano, Patrick L. (Eylรผl :KHUH ,V &RVW 0DQDJHPHQW *RLQJ " 3DUW 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
5RPDQR 3 / $รทXVWRV $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ *ORVVDU\ &RQFHSW DQG RU 'HILQLWLRQV 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ
5XSS $ : 2FDN $%& $ 3LORW $SSURDFK 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ QR
6DNDEDรบ * (\Oย O *ย PUย N %LUOLรทLยถQLQ (NRQRPL YH )LQDQV 6HNW|Uย ร zerine Etkileri. 8]PDQ *|]ย \OH %DQNDFร Oร N <ร O 6D\ร
6DNXUDL 0 7KH ,QIOXHQFH RI )DFWRU\ $XWRPDWLRQ RQ 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 3UDFWLFHV $ 6WXG\ RI -DSDQHVH &RPSDQLHV +DUYDUG %XVLQHVV 6FROO 3UHVV 6DPHO % 5 $ 3URFHVV IRU 'HWHUPLQLQJ DQ $70 3ULFLQJ 6WUDWHJ\ -RXUQDO RI 5HWDLO %DQNLQJ 9RO ;9 1R
6FKPHQQHU 5 : 2FDN (VFDSLQJ WKH %ODFN +ROHV RI &RVW $FFRXQWLQJ %XVLQHVV +RUL]RQV Sevilengรผl 2 %DQND 0XKDVHEHVL. Gazi Bรผro Kitabevi, Ankara.
6KDUPD 9 6 0DUW 1LVDQ 'HWHUPLQLQJ 3URGXFW 3URILWDELOLW\ 7KH %DQNHUV 0DJD]LQH
6PLWK 0 1LVDQ 0DQDJLQJ <RXU $%& 6\VWHP 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 86$ QR /2
6XVPXรบ 7 *HQHO hUHWLP *LGHUOHULQLQ 'Dรทร Wร Pร QGD <HQL ELU <DNODรบร P )DDOL\HW (VDVร QD 'D\DOร 0DOL\HWOHPH (ULรบLP 0D\ร V KWWS ERUQRYD HJH HGX WU aWXUNHUV $%& KWPO 6YDUH - & (\Oรผl 1992). Focus on Fees, Cost Controls Should Keep Bank 3URILWV 6WHDG\ %DQN 0DQDJHPHQW
6ZHQVRQ ' 7KH %HQHILWV RI $FWLYLW\ %DVHG &RVW 0DQDJHPHQW WR WKH 0DQXIDFWXULQJ ,QGXVWU\ -RXUQDO RI 0DQDJHPHQW $FFRXQWLQJ 5HVHDUFK 1R
รนDNUDN 0 0Dliyet Yรถntemi Maliyet Ve Yรถnetim Muhasebesinde Yeni <DNODรบร PODU <DVD <D\ร QODUร รธVWDQEXO
7DQร รบ 9 1 YH 7XDQ $ . <|QHWLP 0XKDVHEHVLQGH <HQL %LU <DNODรบร P )DDOL\HW (VDVร QD 'D\DOร 0DOL\HWOHPH d h รธ รธ % ) 'HUJLVL 6D\ร
7DQร รบ 9 1 )DDOL\HWH 'D\DOร 0DOL\HW <|QHWLPLQLQ $QODPร YH )D\GDODUร + h รธ รธ % ) 'HUJLVL &LOW 6D\ร
7UR[HO 5 % YH :HEHU 0LODQ * 7KH (YROXWLRQ RI $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
7XUQH\ 3 % % 8VLQJ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ WR $FKLHYH 0DQXIDFWXULQJ ([FHOOHQFH -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
7XUQH\ 3 % % :KDW ,V 7KH 6ORSH RI $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ" -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW
7XUQH\ 3 % % &RPPRQ &HQWV 7KH $%& 3HUIRUPDQFH %UHDNWKURXJK &RVW 7HFKQRORJ\ +LOOVERUR 25
Tรผrk, Z. (2002). 0RGHUQ %ย WoHOHPH 7HNQLNOHUL )DDOL\HW (VDVร QD 'D\DOร %ย WoHOHPH (ULรบLP .DVร P KWWS PXKDVHEHILQDQV IUHHVHUYHUV FRP IDDOL\HW KWPO 8VOX 0 6 3ODQODPD YH .RQWURO $oร Vร QGDQ 0DOL\HW 0XKDVHEHVL *D]L hQLYHUVLWHVL <D\ร Qร $QNDUD
ร stรผn, R. (1985). 0DOL\HW 0XKDVHEHVL %DVNร %LOLP YH 7HNQLN <D\ร QHYL รธVWDQEXO :DOO 5 + -RKQVRQ + 7 YH 7XUQH\ 3 % % 0HDVXULQJ 8S &KDUWLQJ 3DWKZD\V WR 0DQXIDFWXULQJ ([FHOOHQFH 5LFKDUG ' ,UZLQ ,QF +RPHZRRG ,OOLQRLV
:LHUVHPD : + OPSOHPHQWLQJ $FWLYLW\ %DVHG 0DQDJHPHQW 2YHUFRPLQJ WKH 'DWD %DUULHU -RXUQDO RI &RVW 0DQDJHPHQW QR
<XGNRZVN\ & 1LVDQ $FWLYLW\ %DVHG &RVWLQJ 7UDFNV %XVLQHVV %HKDYLRU 2UORQGR %XVLQHVV -RXUQDO ,VVXH
Yรผkรงรผ, S. (2001). 0DOL\HW 0XKDVHEHVL <|QHWLP Doร Vร QGDQ 7(60(5
(./(5
(N 7ø&$5ø %$1.$ 8<*8/$0$6,1'$ $.7ø9ø7(/(5 9( 0$/ø<(7 (7.(1/(5ø
$.7ø9ø7(/(5 0hù7(5ø +ø=0(7/(5ø (IHNWLI $OÕP +HVDED <DWPD (IHNWLI 6DWÕP +HVDSWDQ dHNPH *HOHQ +DYDOH *LGHQ +DYDOH <DWÕQP )RQX .XSRQ Slip Ödemesi 9DGHVL] +HVDS $oÕOÕúÕ 7/ <3 9DGHOL +HVDS $oÕOÕúÕ 7/ <3 +HVDED 'HJLúLNOLN %ORNH +HVDS .DSDWPD Çek Karnesi Verilmesi Bloke Çek Düzenleme Tahsile Alman Çek 7DNDV dHNÕHUL .DUúÕOÕNVÕ] dHNOHU Çek Ödeme 3DUD <DWÕUPD Çekme (500 Mio Üzeri) 7&0% 9LUPDQ ()7 *HOHQ 7&0% 9LUPDQ ()7 *LGHQ (IHNWLI 7/ 0HQNXO 'HYUL %RUo $ODFDN *LULúL .DVD YH 0HQNXO 6D\ÕPÕ Masraf ÖdHPH 7(. ø6.ø 66. 7DKVLODWÕ .5('ø/(5 .UHGL +HVDEÕ $oÕOPDVÕ .UHGL .XOODQGÕUÕOPDVÕ 1DNLW .UHGL .ÕVPL .DSDPD .UHGL .DSDPD ([LPEDQN .UHGL )LUPD %DQND Kredi Taahhüt Kapama 7HPLQDW 5HIHUDQV 0HNWXEX *LULú 7HPLQDW 0HNWXEX dÕNÕú 7D]PLQ 7HPLQDW 0HNWXEX $NÕEHW %LOGLULP 7HPLQDW 0HNWXEX .RPLV\RQ 7DKVLO dHN 6HQHW 7HVOLP $OPD *LULú Çek/ Senet Göderme/ Alma 0XKDELU %DQND 6HQHW 7DKVLOL 0DVUDIÕ 6HQHW øDGHVL 3URWHVWROX 1RUPDO 3URWHVWR &HWYHOL +D]ÕUODQPDVÕ 3URWHVWR .DOGÕUÕPÕ Senet Depo Kontrolü .UHGL 6|]OHúPHOHUL *LULúL * QFHOOHúWLUPH øúOHPOHUL ø7% ùHUK ' ú P øVWLVQD 3HUVRQHO .UHGLOHUL % $ *LULúL .$0%ø<2 øKUDFDW $NUHGLWLIL $oPD øKUDFDW $NUHGLWLIL 9HVDLN .RQWURO øKUDFDW $NUHGLWLIL 'H÷LúLNOLN 'HYLU øSWDO øKUDFDW 9HVDLN 0XNDELOL $NUHGLWLI $oPD øKUDFDW 0DO 0XNDELOL $NUHGLWLI $oPD øKUDFDW %HGHOL gGHPH
0$/ø<(7 (7.(1/(5ø .$<1$./$5, (IHNWLI $OÕP +HVDED <DWPD 6D\ÕVÕ (IHNWLI 6DWÕP +HVDSWDQ dHNPH 6D\ÕVÕ *HOHQ +DYDOH 6D\ÕVÕ *LGHQ +DYDOH 6D\ÕVÕ <DSÕODQ <DWÕQP )RQX .XSRQ 6OLS gGHPHVL 6D\ÕVÕ $oÕODQ 9DGHVL] +HVDS 6D\ÕVÕ 7/ <3 $oÕODQ 9DGHOL +HVDS 6D\ÕVÕ 7/ <3 +HVDED 'HJLúLNOLN %ORNH 6D\ÕVÕ .DSDWÕODQ +HVDS 6D\ÕVÕ 9HULOHQ dHN .DUQHVL 6D\ÕVÕ ' ]HQOHQHQ %ORNH dHN 6D\ÕVÕ 7DKVLOH $OÕQDQ dHN 6D\ÕVÕ 7DNDV dHNL 6D\ÕVÕ .DUúÕOÕNVÕ] dHN 6D\ÕVÕ gGHQHQ dHN 6D\ÕVÕ 3DUD <DWÕUPD dHNPH 6D\ÕVÕ 7&0% *HOHQ ()7 6D\ÕVÕ 7&0% *LGHQ ()7 6D\ÕVÕ <DSÕODQ (IHNWLI 7/ 0HQNXO 'HYUL <DSÕODQ %RUo $ODFDN *LULúL 6D\ÕVÕ 6D\ÕP 6ÕNOÕJÕ <DSÕODQ gGHPH 6D\ÕVÕ <DSÕODQ 7(. ø6.ø 66. 7DKVLODW 6D\ÕVÕ $oÕODQ .UHGL +HVDEÕ 6D\ÕVÕ .UHGL .XOODQGÕUÕP 6D\ÕVÕ 1DNLW .UHGL .ÕVPL .DSDPD 6D\ÕVÕ .DSDWÕODQ .UHGL 6D\ÕVÕ ([LPEDQN .UHGL 6D\ÕVÕ .DSDWÕODQ .UHGL 7DDKK W 6D\ÕVÕ *LULúL <DSÕODQ 7HPLQDW 5HIHUDQV 0HNW8EX 6D\ÕVÕ dÕNÕúÕ 7D]PLQL <DSÕODQ 7HPLQDW 0HNWXEX 6D\ÕVÕ <DSÕODQ %LOGLULP 6D\ÕVÕ <DSÕODQ 7DKVLODW 6D\ÕVÕ 7HVOLP $OÕQDQ *LULúL <DSÕODQ dHN 6HQHW 6D\ÕVÕ Gönderilen $OÕQDQ dHN 6HQHW 6D\ÕVÕ 0XKDELU %DQNDQÕQ <DSWÕJÕ 6HQHW 7DKVLO 6D\ÕVÕ øDGH (GLOHQ 6HQHW 6D\ÕVÕ +D]ÕUODQDQ 3URWHVWR &HWYHOL 6D\ÕVÕ <DSÕODQ 3URWHVWR .DOGÕUÕPÕ 6D\ÕVÕ <DSÕODQ .RQWURO 6D\ÕVÕ <DSÕODQ *LULú 6D\ÕVÕ * QFHOOHúWLUPH 6ÕNOÕ÷Õ <DSÕODQ ø7% ùHUK ' ú P øVWLVQD 6D\ÕVÕ 9HULOHQ 3HUVRQHO .UHGLVL 6D\ÕVÕ <DSÕODQ *LULú 6D\ÕVÕ $oÕODQ $NUHGLWLI 6D\ÕVÕ <DSÕODQ .RQWURO 6D\ÕVÕ 'H÷LúLNOLN 'HYLU øSWDO 6D\ÕVÕ $oÕODQ $NUHGLWLI 6D\ÕVÕ $oÕODQ $NUHGLWLI 6D\ÕVÕ <DSÕODQ gGHPH 6D\ÕVÕ
Prefinansman Kredisi Açma $oÕODQ .UHGL 6D\ÕVÕ 3UHILQDQVPDQ .UHGLVL .DSDPD .DSDWÕODQ .UHGL 6D\ÕVÕ 3HúLQ $oÕOÕú 3HúLQ $oÕOÕú 6D\ÕVÕ 3HúLQ 9HVDLN øúWLUD .DSDPD <DSÕODQ .DSDPD 6D\ÕVÕ + * . * *LULú 7HPGLW <DSÕODQ *LULú 7HPGLW 6D\ÕVÕ .RPLV\RQODU .RPLV\RQ øúOHPL 6D\ÕVÕ + * . * dÕNÕú <DSÕODQ dÕNÕú 6D\ÕVÕ + * . * 7D]PLQ <DSÕODQ 7D]PLQ 6D\ÕVÕ '|YL] .UHGLVL øúOHPOHUL <DSÕODQ '|YL] .UHGLVL øúOHPL 6D\ÕVÕ G/ K Dövizli Çek Tahsile Alma *O. '|YL]OL dHN 7DKVLOH $OPD øúOHPL 6D\ÕVÕ * . '|YL]OL dHN øúWLUD <DSÕODQ øúWLUD 6D\ÕVÕ * . '|YL]OL dHN 6DWÕQ $OPD 6DWÕQ $OÕQDQ dHN 6D\ÕVÕ G/ K Dövizli Çek Kapama '|YL]OL dHN .DSDPD LúOHP 6D\ÕVÕ Gelen Dövizli Havale +DYDOH 6D\ÕVÕ Giden Dövizli Havale +DYDOH 6D\ÕVÕ .XU )DUNÕ YH )RQ 7DKVLOL <DSÕODQ 7DKVLODW 6D\ÕVÕ )RQ 'HYUL 'HYLU 6D\ÕVÕ Döviz Kredisi/ Prefinansrnan Taahhüt Kapama .DSDWÕODQ 7DDKK W 6D\ÕVÕ '$% 7H\LGL /LVWH 7DVGLNL 7H\LW 7DVGLN 6D\ÕVÕ 7H\LW KDYHVL <DSÕODQ KDYH 6D\ÕVÕ øWKDODW $NUHGLWLIL $oPD $oÕODQ $NUHGLWLI 6D\ÕVÕ øWKDODW $NUHGLWLIL 'HJLúLNOLN <DSÕODQ 'HJLúLNOLN 6D\ÕVÕ øWKDODW $NUHGLWLIL 9HVDLN .RQtrolü <DSÕODQ .RQWURO 6D\ÕVÕ øWKDODW 7UDQVIHU øúOHPOHUL 7UDQVIHU øúOHP 6D\ÕVÕ øWKDODW 0DO 9HVDLN . . $oPD $oÕODQ .UHGL 6D\ÕVÕ Poliçe Kabulü .DEXO (GLOHQ 3ROLoH 6D\ÕVÕ )LUPD\D 9HVDLN 7HVOLPL 7HVOLP 6D\ÕVÕ 6LJRUWD 3ULP 7DKVLODWÕ 7DKVLODW 6D\ÕVÕ 3RVWILQDQVPDQ $oÕOÕú 0HVDM *|QGHULOHQ 0HVDM 6D\ÕVÕ 7HúYLNOL øúOHP .DSVDPD $OPD øVWLVQD ' ú P øúOHP 6D\ÕVÕ 7HúYLNOL øúOHP 0 H\\LGH øúOHP 6D\ÕVÕ 7UDQVIHU 'ÕúÕ '|YL] 6DWÕúÕ <DSÕODQ 6DWÕú øúOHPL 6D\ÕVÕ '|YL] 6DWÕú øSWDOL <DSÕODQ øSWDO 6D\ÕVÕ Vade/ Borç/ PoVWILQDQVPDQ *HQHO 0 G UO JH <DSÕODQ %LOGLULP 6D\ÕVÕ $UELWUDM øúOHP 6D\ÕVÕ 0XKDELU %DQND 0XWDEDNDW <DSÕODQ 0XWDEDNDW 6D\ÕVÕ .DPEL\R øKEDUÕ <DSÕODQ øKEDU 6D\ÕVÕ %RUo $ODFDN *LULúL øúOHP 6D\ÕVÕ øúOHP 'ÕúÕ 0XKDELUH *|QGHULOHQ 0HVDM *|QGHULOHQ 0HVDM 6D\ÕVÕ .DSDPD .DSDPD 6D\ÕVÕ .D\ÕW ' ]HOWPH <DSÕODQ ' ]HOWPH 6D\ÕVÕ <21(7ø0 Genel Yönetim <|QHWLP 7DNÕPÕQÕQ .DOLWHVL %DQND 'ÕúÕ .XUXO \HOLNOHUL øúWLUDN (GLOHQ .XUXO 6D\ÕVÕ 6WUDWHMLN 3ODQODPD ,VWHQLOHQ 'HWD\ 6HYL\HVL 3L\DVD +DUHNHWOLOL÷L %HNOHQWL øKWLPDO 3ODQODPDVÕ ,VWHQLOHQ 'HWD\ 6HYL\HVL gUJ WVHO 'HJLúLP KHFHVL 3D]DUODPD Pazarlama Faaliyeti Düzeyi +DONOD øOLúNLOHU +DONOD øOLúNLOHU )DDOL\HWL ' ]H\L hU Q *HOLúWLUPH <HQL hU Q *HOLúWLUPH 6ÕNOÕJÕ 0 úWHUL øOLúNLOHUL <|QHWLPL $QDKWDU 7LFDUL +HVDS 6D\ÕVÕ +XNXN øúOHUL <DVDO dHYUHQLQ .DUPDúÕNOÕJÕ Güvenlik ùXEH 6D\ÕVÕ 0HWRG YH 2UJDQL]DV\RQ ùXEH 6D\ÕVÕ 3(5621(/ øúH $OPD <DSÕODQ %DúYXUX øúH $OPD 6D\ÕVÕ +L]PHW øoL (÷LWLP 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ (QG VWUL\HO øOLúNLOHU 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ Kariyer Yönetimi 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ 0DDú %RUGURODUÕQÕQ ' ]HQOHQPHVL 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ Emeklilik Yönetimi 3HUVRQHO 6D\ÕVÕ )ø1$16
gGHQHFHN %RUoODU +HVDEร %DQND 0XWDEDNDWODUร )LQDQVDO 0XKDVHEH
<DVDO 0DOL 7DEORODUร Q 'ย ]HQOHQPHVL .RQVROLGDV\RQODU Vergi Yรถnetimi Mรผlk Yรถnetimi <|QHWLPH 5DSRU +D]ร UODQPDVร %ย WoH +D]ร UODPD YH 7DKPLQOHUGH %XOXQPD รธo 'HQHWLP Kredi Yรถnetimi Nakit Yรถnetimi Aktif / PasifYรถnetimi 6รธ67(0/(5 6LVWHP 3ODQODPDVร Genel Yรถnetim %HNOHQWL 3ODQODPDVร .DSDVLWH 3ODQODPDVร
%LOJLVD\DU 2SHUDV\RQODUร 6LVWHP %DNร Pร 6LVWHP *HOLรบWLUPH รธOHWLรบLP <|QHWLPL Bilgi Depolama Yรถnetimi .LรบLVHO %LOJLVD\DU 'HVWHN %LOJLVD\DU $รทร 'HVWHN $.7รธ9รธ7(<( '$<$/, 2/0$<$1 0$/รธ<(7/(5 3D]DUODUQD 0DOL\HWOHUL %LQDODU %DNร P %LQDODU $PRUWLVPDQ %LQDODU .LUD 6LVWHP 0DOL\HWOHUL %DNร P 6LVWHP 0DOL\HWOHUL $PRUWLVPDQ 6LVWHP 0DOL\HWOHUL .LUD
gGHQHQ )DWXUD 6D\ร Vร <DSร ODQ 7DKVLODW gGHPH 6D\ร Vร gGHQHFHN %RUoODU +HVDEร 6D\ร Vร %ย \ย N 'HIWHU .D\ร WODUร 0DOL\HW 0HUNH]OHUL Yasalarca Dรผzenlenmesi Gereken Mali Tablolar .RQVROLGH (GLOHFHN %LULP 6D\ร Vร 9HUJL dHYUHVLQLQ .DUUQDรบร NOร Jร Eldeki MรผON 6D\ร Vร รธVWHQLOHQ 'HWD\ 6HYL\HVL 2WRPDV\RQ 'HUHFHVL รธVWHQLOHQ 'HWD\ 6HYL\HVL 2WRPDV\RQ 'HUHFHVL Gerekli Olan Kontrol Dรผzeyi .UHGL +HVDS %DรบYXUX 6D\ร Vร 6ย UGย Uย OHQ 0XKDELU %DQND รธOLรบNLVL 6D\ร Vร %LODQoR <DSร Vร Qร Q .DUUQDรบร NOร Jร รธVWHQLOHQ 'HWD\ 'ย ]H\L gUJย WVHO 'HJLรบLP 3ย ]H\L Yรถnetim Kalitesi รธVWHQLOHQ 'HWD\ 'ย ]H\L gUJย WVHO 'HรทLรบLP 'ย ]H\L %LOJLVD\DU 'RQDQร P 6D\ร Vร 6ย UGย Uย OHQ 6LVWHP 8\JXODPDODUร 6D\ร Vร รธรบOHP 6D\ร Vร +L]PHW 'ย ]H\L 6ย UGย Uย OHQ 6LVWHP 8\JXODPDODUร 6D\ร Vร *HOLรบPH +DFPL รธOHWLรบLP .DQDOODUร Qร Q 6D\ร Vร .DUPDรบร NOร Jร รธVWHQLOHQ 'HSRODPD 0LNWDUร 'HVWHNOHQHQ .LรบLVHO %LOJLVD\DU 6D\ร Vร %LOJLVD\DU $รทร Qร Q %ย \ย NOย Jย YH .DUUQDรบร NOร รทร 0$/รธ<(7 (7.(1/(5รธ .$<1$./$5, .DPSDQ\D 0DUND 6D\ร Vร 2ILV รนXEH 6D\ร Vร <Dรบร (OGHNL %LQDODUร Q 'HรทHUL .LUDODQDQ %LQDODUร Q 0DOL\HWL 6LVWHPOHULQ 6D\ร Vร <Dรบร .DUPDรบร NOร รทร 6DWร Q $Oร QDQ 7HV 0DN 9H &LKD]ODUร Q 'HรทHUL .LUDODQDQ 7HVLV 0DNLQH YH &LKD]ร Q 0DOL\HWL
7&0% %ø5ø0 .2'/$5, 9( /ø67(6ø E F FGE HJI K L M$K N O P M E F FBQBHJI K N M KSR T$U O V W V E F FBXBHJYGK Z KSY$[ O V \ V M K W P M ] Z ] O ] E F F"^5HJ_ T N T)\ O T R T`M ] Z ] O ] EBEAFBFBH K Z K L \ P Z R!Kba T N T O R c _ c Z O c(d!c eBe1f ehgJi j5k lBm n!oqp$r1s6t"sBu m r v k w"x1yJz k u3w5{ w6k5|!} ~ A| w5{ m v k w x1y z k u3w5{ w6k6| }G~ p$r1s6t"sBu m r | s } jG{ { j5k l j $w5 "u m tB{ j5k5|!} ~ )j5r t m r jBnhy j5r l j }6w6k m x { jGk6|3 }5 Bk { A G eBe1f g 1y B "w6t j l j s6rA u3w5t1y w nh As5t |? A}G k { A G E Q FBFBHJI K N M K U P O P M T` V N K N W$K O M ] Z ] O)] L OBK Z a T N T O R c _ c Z O c(d!c e1 Bf ehgq| w5{ mhi j6r y 6k jB jGk { jGt }5m k u9j?|? A}G k { A G e1 Bf g 1 jGt { j5u9j l j B{ j6u3j?|3 }5 Bk { G e1 BfB "g (w yJz kJz u lAj Gm t w5t n u?w6t v k w "{ w5k zA|3 }5 Bk { A G e1 Bf" Bg }G k { A G Risk Merkezi Mü e1 BfB "gJ }Bj5u9j v k w "{ w5k z l j $w6rhw n3 x { j5u { j5k m1|3 }5 Bk { 5 E X FBFBHJI K L ] M ] M R c L$K( V Z O)V d Vh T ] M ] M V L O T Z VAa N R _ eA f ehgJi p ¡$¢ i£oq¤)w"x3¥ ¦"r ¦ r |3 xB~ l j ¥(¦ r ¦"r x"{ ~A§!t6~ |!}G~ E1^6FBFBHJI V OGa!V9V L O)T R¨a!T N T O R c _ c Z O)c d c eh 6f ehgJi(m n1y j5uSv k w"x1yJz k u3w lAj © { w6tB{ wBu?w3|3 }5 Bk { G eh 6f g n1y j6u { jGk mh|? A}G k { A G Ödeme Si eh 6fB "g ª 1«5¦B{ wBu3w3§ jG{ m x1y m k u9j?|? A}G k { 5 eh 6f" BgJi(m n1y j5u )j5r t m r jBn1y j6r |3 }5 Bk { 5 eh 6fB "gJi(m n1y j5u¬ x { j"y m u|3 }5 Bk { G EA®BFBFBHJ_ P L V O V L M V O T Z£a T N T O R c _ c Z O c(d c eA f ehg v lBk ¦ "w ¤ m k { m Gm1m { j { m x r m { jGk6|3 }5 Bk { G eA f g ª { ¦An { w6k w5k w n z" ¦Bk ¦B{ ¦Ax { w5k6|3 }5 Bk { G eA fB "g z x9p$r1s6t"s6u m { j5k m B{ j5u9j?|? A}G k { A G eA f" Bg )wBu ¯Bm As3| j"lA B¦ w"yJz1|? A}G k { A G eA fB "g z x m °Aw5k j y6|? A}G k { A G E ± FBFBHJT R V W ² [ N£a T N T O R c _ c Z O c(d!c e1³Bf ehg p$u m n1 As6t9|3 }5 Bk { 5 e1³Bf g ¤)w6t r t s"yG¥ w5k j5rhj"y { j5k m1|3 }5 Bk { 5 e1³BfB "g ¥ w Bm t j l j?| w5{ mhi j5k l m n3 x { j6u { jGk m1|? A}G k { A G E ´ FBFBHJV O T)\ V L V R¨a!T N T O R c _ c Z O)c d c eAµ f ehg ¤)w6t r1w3|!j6°"{ m n m ©)w5k w ©)s6{ m y m r1w"nBz" ¦ k ¦ { ¦ lAj jGtAj y { j6u3j ¦ k ¦B{ ¦3¥ m "u3j"y { j5k m1|3 }5 Bk { 5 eAµ f gJ jG{ )w6{ j5u|3 }5 Bk { 5 eAµ fB "g )wBu ¦ s" "¦9m { j { m x"r m { j5k6|? A}G k { 5 eAµ f" BgJ¶ j"lBm k mh|? A}G k { A G eAµ fB "g ¥ wB¯"j5k { j x"u9j |3 }5 Bk { 5 E · FBFBH a!c T N O V M T W$K( ] N R!K W T M Z T)\ T Z O V d V eA¸ f ehgJi p ¡$¢ i£o §! Al j5tB{ m r l j3i w"lB¦ t u3w9i j5r k j y j5k { m 5m E ¹ FBFBHJV N W$K N M K ² N$K M O K Z PAa T N T O R c _ c Z O c(d c eAº f ehg © j5k n s6t j5{» ( 5tAj y m u m1|3 A}G Bk { 5 eAº f g )w"}Gk s!l j © jGk n s6t jG{A¥ w5k j5r j y { j5k m1|3 }5 Bk { 5 eAº fB "gJi(m °"m {¼l j?i s"n1 Aw6{h§ 1l jGt { m r x { j5u { j5k m1|3 }5 Bk { 5 eAº f" Bg © j5k n s6t j5{h§ j5{ m x1y m k u3j l j j y m x1y m k u9j?|3 }5 Bk { A G eAº fB "gJ½!k «6w6tBm w n1 As6t lAj jB jGk { j5t }5m k u9j?|? A}G k { A G QBF FBFBHJV N L$K(K \ T R!K OB¾ T R T a!T N T O R c _ c Z O c(d c 6f f ehg tAx wBw y lAj p$u { w6r! x { j5k m1|3 A}G Bk { 5 6f f g x"{ j y u9j?|? A}G k { A G
(N
6f fB "gq| w5{ j6u9j |3 }5 Bk { 5 6f f" Bg w6m k j ¥ m u9j"y { jGk m1|3 }5 Bk { A G 6f fB "g v { z u¨i w yJz u l j w5{ j x { j5k m1|3 }5 Bk { 5 QGEAFBFBHJV W \GK \ V W \ V M£a T N T O R c _ c Z O c(d c )e1f ehg nhy w"y m nhy m rhnAj5{ v t"w6{ m lAj j Bj5k { j5t }5m k u9j?|? A}G k { A G )e1f gq| w5{ m n1y w y m n1y m r { j5k6|? A}G k { 5 )e1fB "gJ }Bj5u9j5{ jGkG jGtA«Bj n m1|3 }5 Bk { 5 )e1f" BgJi j6r y 5k jG{A jB jGk { jGtA}Gm k u9j?|3 }G k { A G )e1fB "g ¤)w6t r1w ° z { z r(¢(jGk m { jGk mh|? A}G k { A G QBQ FBFBHJV L ¿ V _(À V ¾ O)T Z V a T N T O R c _ c Z O c(d!c B Bf ehg xA "m lBm B{ j5k m1|3 }5 Bk { 5 B Bf g xA "mhi s5k ¦Bt { w5k zA|3 }5 Bk { G B BfB "g j Bj5k { j5t }5m k u9j |3 A}G Bk { 5 B Bf" Bg { j"y m x m u l j }Bw5k m x { j5k5|3 A}G Bk { 5 QBX FBFBHJV ¿b_ T N T)\ V R¨a!T N T O R c _ c Z O)c d c 6 f ehgJi p ¡$¢ i£oq jGtAj y m u¨§ jGtAjG{h|? A}G k { A G Q"^6FBFBH R ] K W T I T a T N T O R c _ c Z O c(d!c 6f ehg Bk { A G Muhasebe Müd 6f g )wBu ¯Bm As3|?¦ "w"nAj5¯ jBn mh|? A}G k { A G 6fB "g ¤ m { w6t" As!l j ¥ j n w6 B{ w5k z" B{ j6u9j |3 }5 Bk { 5 6f" Bg ¤ 1y 1j l j © { w5t |? A}G k { A G 6fB "g p { j6r y k s6tBm r } j5u9jG{ j5k5|3 A}G k { 5 Q ®BFBFBHJY V ² K W$K O K Z£a T N T O R c _ c Z O c(d!c 6 f ehg ©)w6k w © m Aw n w6{ w5k zA|3 }5 Bk { 5 6 f g k jB}Gm { j5k6|? A}G k { A G 6 fB "g v z r!© m Aw nAw x { j5u { j5k m1|3 }5 Bk { 5 6 f" Bg ¥ w Bm t j x"{ j5u { jGk m1|3 }5 Bk { A G 6 fB "g lBm lAj pGÁ j5r y m Á © m Aw"n w5{ w6kJzA|3 A}G k { 5 6 f ³ g lBm ? x { j5u { j5k m1|3 }5 Bk { 5 6 fBµ"g lBm ?¡(m n"r ( 6t j"y m u|3 }5 Bk { A G QB± FBFBH W [ W ²(K O V L O)T Z£a T N T O R c _ c Z O c(d!c B³Bf ehgJ§ z }6w x { j5k m1|3 }5 Bk { 5 B³Bf gJi s"n1 Aw5{¼ $j n m n { j5kJ "p Gm y m u l j m t { jGt"u9j?i(m y j5{ jGk m1|3 }5 Bk { G B³BfB "gJi w" G{ z r! x { jGk m1|3 }5 Bk { 5 B³Bf" Bg { y Bk Ai w6t"w"y"l j3¶ j l k j?|? A}G k { A G B³BfB "gJi s"n1 Aw5{¼ (w5k }Gz u { w5k6|3 }5 Bk { A G B³Bf ³ g ¤)w"x j6r m u { m r B³BfBµ"gJi s"n1 Aw5{¼ (w5k }Gz u¨i w5tA} z z»¢ wBr Áqz B³BfB¸"gJ }Bj5k j  w5m u $w6{ ¦?p 5m y m u l j m t { jGt"u3j3i(m y j n m B³BfBº"gq| w5k u?w6k m n9p Gm y m u lAjà (m tB{ j5t u9j3i(m y jBn m B³ eAf"g ¦Ay ¦ u l j (w5k } z u¨i w6t }Gz z B³ eBehg (w6k } z u { w"x"u3w jGk t j Gm B³ e1 g v t"r1w5k w3i s"n1 Aw6{» )jBn m n m B³ eA "g Tüketim Kooperatifi B³ eh Bg nhy w5t"¯6¦ {hi s n1 1w5{» )jBn"m n m QB´ FBFBH \ T 6\ V L M ] Z ] O ] I K L M$K N O P d P 6µ f ehgJi p ¡$¢ i£o )j Á y m x3 ¦ k ¦ { ¦?¤)w"x"r1w6tB{ z Gz QB· FBFBHJI K N M N([ \ R K \ I$K(K W P a!T N T O R c _ c Z O)c d c QB¹ FBFBHJN TGÄò [ Z M`\ T R3W V OGU V O)V d V XBF FBFBHJO5[ N _ Z K \ T R9W V O5U V O V d!V XGEAFBFBHJ Z K N M )] Z \Å\ T R9W V O5U V O V d V e1f ehg Berlin Bürosu XBQ FBFBH \$[ M ² [S\ T R9W V O5U V O V d!V ^5F FBFBHJI K N M N([ \`_ T Y$[ O K Z P 5f f ehgJ½!k }G¦
5f f gJ§!m k jBn"¦Bt 5f fB "g )w6 Bk wBu3w5t"u?w6k w"x 5f f" Bg v 1}Gz t 5f fB "g Çorum 5f f ³ g )w"n1y w6u3s6tB¦ 5f fBµ"gq|3¦ 5{ w 5f fB¸"g ¤)w6{ z rhjBn"m k 5f fBº"gJi(m l"w"n 5fGeAf"g p { w 6z 5fGeBehgJÆ w6tB{ z ª k Á w 5fGe1 g v Á As6t 5fGeA "g Ç$s5tA«G¦ { }6wBr ®6F FBFBH L ] I T O)T Z Bf f ehg v t"r1w5k w3Æ(¦"¯"j n m Bf f g nhy w5t"¯6¦ {hÆ(¦ ¯ jBn m Bf fB "g "u m kBÆ(¦ ¯ jBn"m Bf f" Bgq|!jGk n m t!Æ(¦ ¯"j n m Bf fB "gJi wBu3n"¦Bt!Æ(¦ ¯ jBn m Bf f ³ g n rhjGtA}Bj5k ¦Bt!Æ(¦"¯"j n m Bf fBµ"g p n"rAm xAjG m k6Æ(¦"¯"j n m Bf fB¸"g m Aw6k ¯"w6r"z k6Æ(¦"¯"j n m Bf fBº"gJ§ w" Bm w6tAy j6 9Æ(¦"¯"j n m BfGeBehg p k B¦Bk ¦ u¨Æ(¦"¯"jBn"m BfGeA "g k wB¯ "s6t!Æ(¦ ¯"j n m BfGeh Bg v t1y w5{ Aw9Æ(¦ ¯ jBn"m BfGeA "g p }5m k t j3Æ(¦"¯"j n m BfGe1³ g )w 1nAjGk mhÆ(¦ ¯ jBn"m BfGeAµ"g v }Bw5t"w9Æ(¦"¯"j n m BfGeA¸"g ¤ ¦ k n w9Æ(¦ ¯ jBn m BfGeAº"g j5tBm B{ mhÆ(¦ ¯ jBn m Bf" 6f"g )s6tA Aw9Æ(¦ ¯ jBn m Bf" )ehgq| w5{ w y Aw9Æ(¦ ¯ jBn m Bf" B g ¢ w6t Æ(¦"¯"j n m Bf" Bg "u m yBÆ(¦ ¯ jBn m ±BF FBFBHJI K L _$K N P L(R!K N ³6f f ehg w6t6z x u?w6tB{ w6k
0(5.(= %$1.$6,1,1 23(5$6<21(/ 7(0(/ $.7ø9ø7(/(5ø E " V ² T Z K Z L V a Z ] I ] 5 Q T X5 " V ² T Z K Z L V a!Z ] I ] T ÈÅÉ Ê Ë6Ì$Í I ÎGÍ Ï ÍGÌ5Ð$Ñ6Î ÊGÒ ÈÅÒ ¤)w5t"r t s"y5¯"w n r"zA Bk s"«Gk wBu z ¤)w5t"r t s"y5¯"w n z uÓm x { j5u { j5k m s6{ w xBz u?w! 1j5tBm1¯"w5t"r t"s y6 z rhw5k z { u3w nBz I ÎGÍ Ï ÍGÌ5ÐÕÔ ÎGÖ Ò Í3Ð × ÊGÔ É ÈÓÎ5Ô Ò ÍGÈ Î ÊGÒ I ÎGÍ Ï ÍGÌ5ÐÕÔ ÎGÖ Ò Í ØG×GÙ5Ì$Ô Î5Í È Î"Ê Ò I ÎGÍ Ï ÍGÌ5ÐÕÔ ÎGÖ Ò Í ØGÎ6Ú$Ò ÐÕÒ ÈÅÒ L Û Ñ5× Ü6Î6ÈÅÑ ÖJÝJÌ$ÖJÐ$É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É (× ÞBÍ6× É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É Í É Í Ø ßBÞ ×5Í Ô ×GÍGÈ × ÊGÉ (× ÞBÍ6× É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É ½ k y w3r1w nAw m x"{ j5u { jGk m ¤ i à { j5k }Bj?¯"w5t rAt"s yGm x { j6u9j9l j m u "w?m x { j6u { jGk m ¢(j t j3wB z { z xB rhw6 "w5t6z x l j9«G t ¯"s" "¦ t"°Aw!l j" Bt j5{ jGkBw5k w n z "w6k j6rhj y { jGk m t y wBr m ¯BmAm x { j6u m ¤)w5t"r t s"yB} j5 "s5{ w6kJz tBz t " Bk Ay { u9jBn m»lAj9y w6r m ¯Bm1o lAj BtAj u9j5k rhj" B{ jGk m }Bw5 Bm { i w5 1y j?¯ w6t r t s"y { w5kJz t y j n" Bm y m p$u m n1 As6t l"w Bm 1j"y m a É ÜB× É Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ É }Bw5k j |!jGk rhj m «Gm x1jG{ j5k m t } j Aw6 6z { w5t9m x { j6u { j5k Æ(¦ ¯ j9«Gm xAj5{ jGk m I ÎGÍ Ï ÍGÌ5ÐÕÔ ÎGÖ Ò Í Ø Ì$Ô Î ÜGÒ È ØGÎGÍ á"×GÏ É Ô È × ÊGÉ BjGk n ¦ } j3«5m xAj n mAm x { j6u { jGk m BjGk n ¦ } j3«5k ¦" 6{ w6kJz tBz t y jBn { m uw6{ z t"u?w"nBz Ay w5{1m x { j5u { j5k m ¤)w5t"r t s"y { w6kJz t9m u "w?m x { j6u { j5k m I ÎGÍ Ï ÍGÌ5Ð$I Î"Ê ÏBÒ â5Ò Ô ÎGÖ Ò Ï Ì ÍBÝ ×GÖJÎGÍBÊ Ò Y)ÎGÖJÎ Y$Ì Ô É Ð É ÏAÎ ÊGÒ K ÖJÎ Ü Ð Ò ÖÕÈ Î!ãB×!Ë6Î"ËGÒ Í3ÝJÎ ÎGÔ É Ë6×"Ð Ô ×5Ö É v k w"x1yJz k u3w AwB 5z { u?w"nBz v "{ z r j5r1s6t"sBu m r «Bj5{ m x"u9jG{ j5k5¯B B{ y jGt m tBm t9 "w 6z k { w6t u3w"nBz p$r1s6t"sBu3j"y k m r u3s } jG{ { j5k j m { m x"r m t! Aw6{ z x"u3w5{ w6k ©)w5k w3 s5{ m y m r1w n z k wB s6k ¦ tB¦ t3 w" 6z k { w5t"u3w nBz z { { z r 6k s «5k w6u lAj ¯B Ay hj? 1w5{ z x"u3w6{ w5k z ©)w5k w3 s5{ m y m r1w n z t6zAm B{ j5u9j6r l j3s5{ ¦Ax"u3w nBz t"w! A 5tAjG{ m r Aw5{ z x u?w6{ w5k" AwB Bu3w6r © jGk m As }5m r lAj jGk m As }5m r s6{ u?w Aw5t Aw z tB{ w6kJz t9 "w 6z k { w5t"u?w"nBz ©)w5k w3 s5{ m y m r1w n z t6zhs5{ ¦ xhy ¦Bk u3w" Aw! A 5tAjG{ m r m r y m n w"}Gm¼ A 5tAjG{ m u¨w6t rhj"y m1oJ )v ©)w5k w3 s5{ m y m r1w n z t6zhs5{ ¦Ax1y ¦Bk u3w" Aw! A 5tAjG{ m r ¯"j6r { jGt1y mhw6t rhj"y m R9ÎGÔ ÉhÊ É Ê ÐJ×6ȨãB× Ù É Ë6Î"Ê6Î5Ô ÎGÖ Ò Í É Þ Ô ×GÍGÈ × ÊGÉ |9w6{ m1rhj n m u m t!w5t"w6{ m Bm 1w5k w"x1yJz kJz { u3w n z l j k wB s6k { w6t u3w nBz (w"yJz kJz u l j ÁJm t w5tAn"u3w5t!w5k wB "{ w6kJz tBz t9m B{ jGt"u9jBn m ¤)w5t"r1w!l j? )à { w5k °1w w" 6z k { w5t w5t «B " j"y m uän m n1y j5u m Á s6k u "w6rhj"y m t m t!} jGk { jGt"u3j n m © m Aw nAw5{ w6kJz t y w6rAm ¯6m 1w5k w"x1yJz k z { u3w n z "k w6 s6k { w6t u3w"nBz l j9}Gm jGkBw5k w xhyJz k u3w6{ w5k R9×GÖ Ï ×"Þ3I Î5Í Ï Î ÊGÒ a!ß Í)Ô ß Ï (Î Þ É Ë6×"Ð Ô ×5Ö É Í)É Í å5Î"ÞBÒ Ö Ô Î5Í È Î"Ê Ò R I ÏBÖJ×BØ É"É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É n r1s5t1y s!l j?w l"w6t n Á w5m !s5k w5tB{ w5kJzAm { j m { «5m { mAm x { j6u { jGk $æ |?¤ r k jB}5m { jGk mAm { j m { «Gm { m» A 6t j"y u9jG{ m r l j m "w5 t"wBu3j5tBm t9 "w 6z k { w5t"u?w"nBz orta I ÎGÍ 1990 ÏAÎGÔ Î5ÖJöncesinde Î ã ×3\ R9W 5 Ì$Í)Û vadeli Í6Î ã ×Greeskont Ö É Ô ×5Í ÏBÖJ×BØ kredisi.takibi É Ô ×GÖ K Þ Î6ÈÅÉ"È ×"ãBØ Û6Î"Ð5ã × Ï ÖJ×6Ø$É1Ý ÎGÉ Þ!Ì ÖJÎ5Í)Ô çBß5â5ÖJ×"ÐÕçBÏ Ì)ÈÅ hãB×?È Î ÊGÖJÎ ÝÕÔ ÎGÖ É Ô × È × ã6Ø$Û5Î"Ð Ò Í9ãBÎ6ØG×!ãB× Ð ß Ö Ô ×GÖ É M Î"ËGÍ6ÎGÏ9M Û Ô Ô Î5Í)Ò ÈÅÒ Í Ò _ ×"ÊBÐ ×GÏBÔ ×5È × GÌ$Í Û É Ô × É Ô è$É Ô É É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö ¾$Ì Ö Û Í Ô Û Ï Î5ÖJÜGÒ Ô Ò Ï Ô Î5Ö Ò Í)Ò Í Ø$ßBÞ ×5Í)Ô ×GÍGÈ × ÊGÉhãB× É Þ Ô ×GÍGÈ × ÊGÉ ] ÈÅÛGÈÅÉ Ø$É ÊGÙGÌ$Í É Ñ É Ô É Ð ×GÍ É Í Ø$ßBÞ ×GÍ Ô ×5ÍGÈ × Ê É ãB× É ÞBÔ ×5ÍGÈ × ÊGÉ ¾$Ì Ö Û Í Ô Û Ø)é6ã5É Þ ØG×"ã5É Ö É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É K á5Ò Ï3Ù É ËBÎ ÊBÎ É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×GÖ É ê m rAm }Gm y j y wBr m ¯6m ë |? ¤ y w6 AlBm {¼l j?¯ s5t s3 6m ~ m x"{ j5u { jGk oq¡ j6 s5 y j5k n k j5 "sG }6s 5k ¦A}6w6t w6{ z u }6s" Gk ¦ }Bw5t n w yJz u3 w5{ j l j?r1s"y w n1 As6t 1 5tAy j5u m "{ j Aw6 6z { w5t9m x { j6u { jGk6oq¡ j6 s5 y j5k n9k j5 "sG }Bs 5k ¦A}6w6t w6{ z u }6s" Gk ¦ }Bw5t n w"y z u3 ¥ w Bm t j m { j Aw6 6z { w5t9m x { j6u { jGk v k w ° zArA¦Bk ¦ u { w5k w m { m x r m t9m x { j5u { j5k R I(ì Í Ò Í3ÐJÎ5ÖqÎ"Ý Ì Ô Ø Û5Ú$Û Ù É Ë6Î"Ê6Î É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É êB~Ar1w5k xBz { z Gzh}B "lBm l j9j Á j6r y m ÁGm x { j6u { j5k m1o y w6k w"Á6s5{ }5¦ 5¦" ¢ w"}Bj5{ m» êB~ rhw5k xBz { z Gzh}6 lBm lAj3j"Á j6r y m Á m x"{ j5u { jGk m1o Á s5k í w5k }3 Jo y w5k w"Á5s6{ }G¦A G¦ j6 s?m x { j6u { jGk mho y w6k w Á5s6{ }G¦A G¦" ê }Bj6 s9w5{ z x n w"y z x9m x { j6u { jGk m
(N
§! Bt m "mA{ m u m y5o §9 êA )m x"{ j5u { jGk m êB~ }Bj6 s9w5{ z uÓm w5{ j n mAm x { j6u { jGk m R I(ì Í Ò Í3ÐJÎ5ÖqÎ"Ý Ì Ô È ÎBØ$Ò Ú$Ò Ù É Ë6Î"Ê6Î É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É êB~Ar1w5k xBz { z Gzh}B "lBm l j9j Á j6r y m Á m x { j6u { j5k m1o y w6k w"Á6s5{ u3w"} z Gz ¢ w"}Bj5{ m» êB~ r1w6k x z { z z }6 lBm l j9j"Á j5r»y m Á m x { j6u { jGk m1oBÁ s5k í w5k }? o y w6k w Á5s6{ u?w"} z z j6 s?m x { j6u { jGk mho y w6k w Á5s6{ u?w"} z Gz _(é6ãGÉ Þ"H × Ý ×GÏ1Ð É Ý$É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×GÖ É î è é5ÊBÐ ×GÖqèG× Í É Ð ×GÔ É Ú$É ÍGØG×5ÏBÉ"ÏBÛ Ö Ô ÎGÖ Ò Í å6× ÊBÎGÙ Ô Î5Í È Î"Ê ÒAØ Î5å É Ô ï Y É Ë6Î"Ê6Î ÐJ×6ÈÅÉ Í6Î Ð$É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É Î Þ É Í6× V Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ É Î Þ É Í6×6ì Í É Í Ø$Ò Ü Ñ5Ì Öqá?É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É v { z t w5t } z x!r k j }Gm { j5k ¢(jGk m { jGt }Gz x r k jB}5m { jGk ¢(jGk m { jGt l j3w5{ z t"w5t9 m ¯"j5{ jGk Î Þ É Í6×3ÎBØ$Ò Í6Î É á?Ñ5Ì$ÖÕá6Ô ÎGÍGÈ Î Ù ÖÕÌ è$ÖJÎ5ÈÅÔ Î5Ö Ò Í)Ò Ë ß Ö ß6ÐqÈ × ¤)i`u?w6{ m nAj5k lBm n m x { j6u { j5k m ¥ w Bm t j m w5{ jBn"m ¥ w6{ r1w9w5k s" Gk ¦ }Bw5t n w"y z x { w5k ² Î ÐÕÒ Ö Ò ÈÐJ×"Ü ã5É ÏBÔ ×5Ö É É Ô × É Ô è É Ô É É ÜGÔ ×GÖ)î6\)× Ü"ãGÉ Ï9I ×5Ô èG× ÊGÉ É Ô × É Ô è$É Ô É Ø$ÛBËGÛ Ö Û Ô Î5Ö Ò Í9Ë6Î5Ù)Ò Ô È Î ÊGÒ ï V å ÖqÎBâ Î"Ð5ÐJÎBÎ5å å)ßBÐÕÔ ×GÖ É Í É èG×5ÖÕá"×GÏ!Ø$Ò Ü Ò"É å ÖqÎBâ Î"Ð Ô Î ÏAÎGÙ6Î ÐqÈÅÒ Ü Ì$Ô Î5Í3Ý É Ö È Î5Ô ÎGÖ É Ô × É Ô è É Ô É É ÜGÔ ×6ÈÅÔ ×GÖ _ V É Ô × É Ô è$É Ô É Ø$ß6ÞA×GÍ Ô ×6È ×GÔ ×5Ö ç é Ø ×6È ×GÔ ×5Ö5ãB× ÐJÎ5å6ÊGÉ Ô Î"Ð Ô Î5Ö \ T M Î"ÞBÉ Í6× å5×"Ê6Î5Ñ)Ò ãB×!ãB×5ÖÕè$ÉhÐJÎGåBÊGÉ Ô Î"Ð Ò Í6Î É Ô É ÜGÏBÉ Í É Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ I ßBÐqá"× M ÎGÍ Û Í)Û9ã × M ÎGÖJÎGÖ Í6Î5È ×5Ô ×GÖ)èG×GÖJ×BÚ É"ÏBÛ Ö Û)Ô ÎGÍ3ÝJÌ Í Ô Î5Ö É Ô × É Ô è$É Ô É"É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö _(é6ãGÉ Þ9Z × ÞA×GÖ ã R Û)å6Î5Ñ)É Ö É Ô É ÜGÏBÉ Ô ×5Ö É ² é Í6×"Ð É ÈÅÉ _(é6ãGÉ Þ9Ñ ß6ÐJá ×"Ê É É Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ É R Û)å6Î5Ñ)É Ö å6×"Ê6Î5Ù9ãBÎ Þ É Ë6×"Ð Ô ×5Ö É K Ö Ñ)É Ð ÖJÎhð _(é6ãGÉ Þ!ØG×GÙ5Ì Ô ÎGÖ Ò îJÙGÌ5ÞBÉ Ê Ë6Ì ÍGçAÊBÎGÍ6Î Ë É Ô ×"ÜGÈ ×!ãB× ÐJ×6ÈÅÉ Í6Î ÐJï T ÝJ×5ÏAÐÕÉ Ý ¦ k y m m j Á j6r y m ÁBnAj"l r m Aw yJz ¦ k y }Gz xBzhj"Á j6r y m ÁBnAj l rAm Aw"yJz K Ô ÐÕÒ Í É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É R9×GÍ ÏBÛ Ô Ï Ò ËGÈ ×"Ð$ÙGÌ$Ö Ð ÝJé5ËGÔ ×GÖ É _(é6ãGÉ Þ9Ö É Ê Ï Ë5é$Í6× ÐÕÉ ÈÅÉ ¢ w6k { z r y w5 An m n m © m Aw k jB}5sa mAk m n"riskinin rAm tBm t y w6ölçümü rAm ¯6m © j5k Á s6k u3w5tAn } jB jGk { jGtA}Gm k u3j n m ê"m r m }Gm y j k m n"r m t m t y w6r m ¯Bm ½ "j5k w nh As5tAjG{Ak m n"r m t y wBr m ¯6m R9×"ã Þ Û5Î"Ð \ ß)Ö Ï9Y)ÎGÖJÎ ÊGÒ M Ò ËGÈ ×"Ð É Í É M Ì Ö ÛGÈ Î R9× ã ÞBÛ6Î ÐÕÒ XGEA±B´!Ê6Î Ë Ò Ô Ò Ï Î5Í Û)Í6Î3è é ÖJ×3á ×5ÏBÔ ×5ÖJ× É Ô É Ü Ï É Í Ø$ß6ÞA×GÍ Ô ×5È ×5Ô ×5Ö É Í9ËBÎGÙ Ò Ô È Î"Ê Ò V å ÖqÎBâ Î"Ð$Öq× ðñÉ ÈÅÉ È × ã Þ Û5Î"Ð Ò V Ð å6Î5Ô Î Ð$ÖJ×hðñÉ ÈÅÉ"È ×"ã"ÞBÛ6Î ÐÕÒ V å ÖqÎBâ Î"Ð ÒhÐJ×"Ü ãGÉ Ï9È × ã ÞBÛ6Î ÐÕÒ ² ÎGÑ6ÎGÍ5â6Ò1Ê6×5ÖÕÈ Î"ËB× È × ã ÞBÛ6Î ÐÕÒ M ÎGÖJÎ Ù6ÎGÖJÎGÍ Ò Í?Î5ÏBÔ Î5ÍGÈ Î Ê Ò Í)ÒAé$Í)Ô ×5È ×?È ×"ã Þ Û5Î"Ð Ò M ÖJ×6Ø$É Ô É È ×GÍ ÏBÛ Ô"ÏBÒ Ë5È × Ð$É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É"É á5É Í?W Y M(ì Ë6Î3è é$Ö ßBÜ Ñ)É Ô Ø$É ÖÕÈ × I ÎGÍ ÏAÎ6â6Ò Ô Ò Ï ãB×3Ø$É ÚG×GÖGÝ É Í5Î5ÍBÊ6Î5Ô ÏBÛ Ö Û Ô ÛBÜ Ô Î5ÖJÎ É Ô É Ü Ï É Í È ×"ã"ÞBÛ6Î ÐÕÒ Í É ÞBÔ ×5ÍGÈ ×"Ê É ãB×3è é Ö ßBÜ Ñ É Ô Ø É Ö É Ô È × ÊGÉ V Ð å6Î5Ô Î ÐqçBÉ å ÖJÎ6â"Î Ð6ãB× ÐJ×"Ü ã5É Ï9È × ã ÞBÛ6Î"Ð Ò å6Î5ÏBÏ Ò Í5Ø Î É ÍBÐ É Ï Î5ÔA× Ð Ð É Ö É Ô ×GÍ ØGÎ"ã Î Ï Ì Í Û Ô Î5Ö Ò"É Ô × É Ô è$É Ô É"É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö ¿ × ÜGÉ ÐÕÔ É"È × ã ÞBÛ6Î ÐÕÔ ÎGÖ É Ô × É Ô è$É Ô É É Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ V Ü5á6É _ é5ã5É ÞBÉ × ÊBÎGÙ Ô Î5Ö ÒòM R _ \ óBW _ £ÎBá5Ò Ô È Î ÊGÒhãB× å6× ÊBÎGÙ Ô Î5Ö Ò Í É Ü Ô × Ë É ÜGÉ É Ô × É Ô è É Ô É É ÜGÔ ×6ÈÅÔ ×GÖ M R _ \ óBW _ `Ý ÎGÉ Þ9É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö ÉhãB×?ÈÅÛ å5Î"Ê6×5Ñ6× ÏAÎ"ËGÒ Ð Ô Î5Ö Ò Í Ò Í3ÐJÎ5ÏBÉ Ñ É M R _ \ óBW _ é ØG×5È × É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É M R _ \ óBW _ é ØG×5È ×!Ë6Î"Ê6ÎBÚ$Ò É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É M R _ \ óBW _ `Ý Î Þ Ô Î?é ØG×5È × É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É M R _ \ óBW _ É Ô × É Ô è$É Ô É"È × ã ÞBÛ6Î"Ð)á"ÎGÔ Ò ÜGÈ ÎGÔ ÎGÖ Ò M R _ \ óBW _ É Ô × É Ô è$É Ô É1Ð ÎGÍ Ò ÐÕÒ ÈôÉ ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×GÖ ÉhãB× ÖJÎGÙ5Ì$Ö Ô Î5È Î M R _ \ ó W _ É Ô × É Ô è$É Ô ÉAÎGÖJÎ"ÜBÐÕÒ ÖÕÈ Î3èG×GÔ É ÜBÐÕÉ ÖÕÈ ×?á"ÎGÔ Ò ÜGÈ ÎGÔ ÎGÖ Ò M R _ \ óBW _ õãB×GÖJÎ"Ê6×"Ð É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×GÖ É M ÖJ×6Ø$É"È ×5ÏAÐÕÛ)Ñ Û9ã ×9ÊGß)Ù6×5Ö å5×"Ê6Î5Ù â5ßBÞ"ØGÎGÍ Ò Ñ6Î"Ê Ò È ç"ÈÅÛ)å6Î"ÝJÎ"Þ Î ã ×9ÊB×"ã5Ï3É Ü Ô ×6ÈÅÔ ×GÖ É ² Û)Ö ÐJØ Ò Ü Ò V Ü5á6É1Ê5Ì$Ö Û Í)Ô ÎGÖ Ò Í Ò Í áBé5ÞBßGÈÅß Í6× É Ô É Ü Ï É Í å É Þ È ×"Ð Ô ×5Ö × ÊBÎGÙ3ÊBÎGå É Ù Ô ×5Ö É Í)É Í Ñ)É Ô è ÉAØG×6Ú$É Ü É ÏBÔ É Ï ã × å6× ÊBÎGÙ é5Þ ×"Ð ÉhÐJÎGÔ ×GÙ Ô ×5Ö É M Î5ÈÅÛ5Ì6Ë Û Í Û (×GÖ É1Ð ÎGÑ6Î5Í)Ò Í Ò Í Ì$Ô ÛBÜ Ð Û Ö Û)Ô È Î"Ê Ò ç"è$ß)Í5â"×GÔ Ô × ÜBÐÕÉ Ö É Ô È ×"Ê É ãB× Ê Û Í Û)Ô È Î"Ê Ò I É Ô è$É Ô ×GÍ5Ø$É ÖÕÈ × V ÊBÐ Î ÐÕÉ ÊBÐÕÉ Ï1Ê6×GÔ"_ ×BÚ ×5Ö Ô ×GÍ5Ø$É ÖÕÈ × ã × K Í5Î5Ô É Þ!á Î5Ô Ò ÜGÈ Î5Ô ÎGÖ Ò Y)ÎGÖJÎ5ç Ñ6ÎGÍ Ï Î!ãB× ÖJ×B×5Ô1Ê6×5ÏAÐJé$Öq× É Ô É Ü Ï É Í É ÊBÐ Î ÐÕÉ ÊBÐÕÉ ÏBÔ ×GÖ É Í ØG×GÖ Ô ×5Í È ×"Ê É ãB×!Ë6Î Ë Ò Í Ô Î5Í È Î"Ê Ò ©)w6k w5 ¯ w6t rhw l j k jBjG{»nAj5r»y 5k j m { m x r m t j5r1s6t"sBu m r }Bj Bj5k { j5t }Gm k u9jG{ j5k m t Aw" z tB{ w6t u3w nBz ö w" "{ z r ¯6 { y j5t
R I(ì â ×! (×GÖ É Ô ×GÍ É Þ È ×"Ð Ô ×GÖ
¥ w Á y w6{ z r ¯"w n z t9¯B B{ y j5tBm v "{ z r w6k w"n w5{»}G¦ k ¦ u lAj ¯"w5t"r1w5{ w6kB}5¦Bk ¦ u ¦ §! Bt { r hjBx m y { m1 w6k w"n w5{h¯6 A r { "r { jGk m t9m B{ jGt"u3j n m ¥ w Á y w6{ z r ¯"w5t"r1w5{ w6kJ A w6k w!l j?r k j }GmAm nhy w"y m n1y m r { j5k m ª { ¦An { w6k w6k w n zhjG{hr m y wB 6{ w5k z l j m n1y w"y m n1y m r { jGk m t9m t"°1j5{ jGt"u3j n m 1w5k w"x1yJz k z { u3w nBz Aw5t"rhj"y9Á s6k u { w6kJz tBz t 1w5tBz y { w5t"u3w nBz ª { ¦An { w6k w6k w n zAr ¦ k ¦ { ¦ x { w6kGm m t9 jGk m As }5m r Aw6{ z x"u3w5{ w6kJz t3 w" 6z k { w5t"u3w nBz m jGk6u3w5{ mAm n1y w"y m n1y m r { j5k m t9 Bk j y m { u9j n m z { { z r!k wB s6k ¦ t3 w" 6z k { w6t u3w nBz ¡ j jG{»nAj5r y 5k6¯6m { w6t" As6{ w5k z t6z t w6t"w6{ m Bm À ØG×5È ×5Ô ×5Ö _ ×GÍ5èG× ÊGÉ V Ê ÐJÎ"Ð É Ê Ð É Ï Ô ×GÖ É Í É Í ØG×GÖ Ô ×5ÍGÈ × ÊGÉhãB×!Ë6Î Ë Ò Í Ô Î5ÍGÈ Î Ê Ò jGkG j5t «G~"m { m x"r m t9m n1y w"y m n1y m r { jGk m t!j6r1s6t"sBu m r }Bj Bj5k { j5t }Gm k m { u9jBn m "j5k m As"}Gm r s6{ w5k w6r Aw" z tB{ w5t"u3w nBz Ödemel |!jGk rhj 3¤ ¯"w5t rhw5{ w6k l j3 ) }B "l m B{ mAm x { j6uÓk wB s6k { w6kJz ¦Bk m uä« jG{ m k «Gm } jGk"l j?¯ w lB¦B{»y m ° ~ w6t rhj"y m }Bj6u3j5{ jGk }Bj5t « jBn m¼y w5 "u m t Aw6{ z x"u3w6{ w5kJz ª { ¦An { w6k w6k w n zAr ¦ k ¦ { ¦ x { w6k w «6 6t } jGk m { jGt! } j5u9jG{ j5kB} jGtA«Bj n mAm { j m { «Gm { m1k wB s6k { w5k ©)s6k y Á " Aw yJz k z u { w5kJz n1y sBr ¦ (wB¯ w6t"° z nAjGk u?w 1j3w5t"rhj y m I É Ô Î5Í5áBÌ M Î5ÈÅÛ5Ì6Ë Û V Ô É Ü Ï É Ô ×5Ö É ¤)w6t r1wBu z § jGt j5{ ¦ k ¦ { ¦3m { j m { «Gm { m1m x { j5u { j5k ¥ w6{ r { w { m x"r m { jGk ¤)w n z tB{ w?m { j y m x m u © k s y sBr1s5{A m u9j y { jGk m R9×GÖ Ï ×"Þ3I Î5Í Ï Î6â6Ò Ô Ò Ú Ò" É Þ È ×"Ð Ô ×5Ö É k j }GmAk m n"r ¯Bm { «Gm { j5k m tAj m { m x"r m t9m x { j5u { j5k  jB«Bw"y m Á t m y jG{ m r { m»Á jGk }Gmhr k j }Gm»lAj r k jB}5m1r1w6k yJzAm x { j5u { j5k m ¡ m n"r u3j5k r j Bm tA}Bj9}Bj Gm x m u3j?r1s6tB¦ ¯6m { «5m { jGk j m { m x r m t3k w6 "s5k { w6u3w5{ w6k"l j9y w6¯B{ s9nAj"y { j5k m t m t s6{ ¦ x1y ¦Bk ¦ { u3w nBz ¤)w5t"r1w } z xBz1u3w5{ m1r ¦ k ¦"u { w5k5m { j m { «5m { m1¯Bm { «Gm } jB 5m x m uÓm x { j6u { j5k m © k s y jBnhy s5{ ¦ nAj5t j"yGm x { j6u { j5k m ¤)w5t"r1w6u z 9 Bm nAn1j3n1jGt j"y { j5k m tAj m { m x"rAm t3m x"{ j5u { jGk ¤)w5t"r1w6u z ! 1j5rA{ jGk mAm { j m { «Gm { mAm x { j6u { jGk r m»«G t3m "¯ w6k { z AjBnAw6 6{ w6k A÷ ~1i "j n m u9jGt r1w y w5{ s"«G{ w6kJz $w5k m Á jG{ j5k ( 6t j"y u9jG{ m 5m t j m { m x"r m t9m x { j6u { j5k TL. albümü Para Müzesi i w5 1y j? w5k w5{ w6k5m { j m { «5m { mAm x { j6u { j5k
¤)w5t"r t"s yGm t °1jG{ j6u9j o p B{ m m ¯6k j3 )m x { j6u { jGk m )s5{ j6rhn m As6t lAj3} jB 5m x1y m k u3j3w6u3w "{ z "¦ k y }Gz xBz» (ê ~ y w6{ j5 B{ jGk m $w n w6k k ¦AÁG|!j"l }G¦ w"yJzhi(m «6s6k y w 6s5t ¦3m { j m { «5m { mAm x { j6u { j5k ¦Bk y } z x z1w y w xAj5{ m r! w5k °Aw6u3w6{ w5k z "{ w m { «5m { mAm x { j6u { jGk z x!r k j }GmAm x"{ j5u { jGk m ¦Bk y } z x z t"w! êB~1i j l r m Aw"yJz»l j9 ¦Bk y } z x z êB~1} j5 "s? jBnAw6 B{ w5k z t6z t y wBr m ¯6m I ÎGÍ ÏAÎ6â6Ò Ô Ò Ï9 É Þ"È × Ð Ô ×GÖ É ¦Bk ¦ u lAj r ¦ k ¦ { ¦ x { w5k w9w6m y5u9j l }5¦"w yG AjBn wB 6{ w6kJz tBz t9m x { j "m x"mAm { j m { «Gm { mAm x"{ j5u { jGk § j5k hj5r rAm x m { jGk j9 1w6 5z { w5t! } j5u9jG{ j5k ¥ w l"w5{ j l j9x m ÁJk jG{ j6u9j m x { j5u { jGk m | w } jGtBmh w6k w w6 Bm { m1u ¦ "wB¯6m k { m r w5t { w x u?w"nBz m x"{ j5u { jGk m p$u3w5tAj y j5t y j l }5m jB}5m { jGt r"z Au3j"y { jGk j m { m x"r m t9m x { j5u { j5k R9×"ã Þ Û5Î"Ð Ò Í9ËGß Ö ßBÐÕß)Ô È ×"Ê É"É Ô × É Ô è$É Ô É"É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö ¶ j5r j { m x"r m t | j"lA B¦ w"y5m { j9lAjGk m { j5t «6 6k j l { jGk m t " k 1y B{ u9j n m (w"yJz kJz u y j x1lBm r u3j"lA B¦ w"yJzAm { j m { «Gm { mAm x"{ jGk nBz z u9j y m t m )s6k ¦"u?w3|!j lA ¦"w"y z m { j m { «Gm { mAm x"{ j5u { jGk Türk y w5{ w Para y ¡ j øJm u mh| j"lA B¦ w"yJzAm { j m { «5m { mAm x { j6u { jGk Bk wB°1w"yJz» $j x1lBm r | j"lA B¦ w"yJzAm { j m { «5m { mAm x { j6u { jGk À ØG×5È ×9W É Ê ÐJ×6ÈÅÔ ×GÖ É I ÎGÍ ÏAÎGÔ Î5ÖJÎGÖJÎ ÊGÒ á"×GÏ ÐJÎ5Ï Î ÊGÒhã ×9Ð ÎGÏAÎ Ê É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É W$Ä P 6\ T 6\`P Phã × T R M \ W$K [ W T HJÙ6ÎGÖJÎ6çBÏBÖJ×BØ É"Ï Î5Ö Ð Òhã5Ñ) Aé Ø ×6È ×3Î5ÖJÎ6á6Ô ÎGÖ Ò ËGÔ Î É Ô è$É Ô É É ÍGâ"×GÔ ×6È ×!ãB×9ÎGÖJÎ Ü Ð Ò ÖÕÈ Î!Ë6Î5Ù)Ò Ô È Î ÊGÒ ] Ô ÛBÊ Ô ÎGÖJÎGÖJÎ"Ê Ò V Ô É Ü Ï É Ô ×5ÖùK(ãGÖ Û Ù6Î I É Ö Ô É Ú$É É Ô × É Ô É Ü ÏBÉ Ô ×GÖ5ã × K(ã5Ö Û Ù6Î I É Ö Ô É Ú$É"È × ã ÞBÛ6Î"Ð Ò Û ËGÛ ÈÓá ÎGÔ Ò ÜGÈ Î5Ô ÎGÖ Ò R9×GÖ Ï ×"Þ3I Î5Í Ï ÎGÔ ÎGÖ Ò É Ô × É Ô É Ü Ï É Ô ×5Ö a Û ãB×5Ö ÍGé$Ö Ô ×GÖ M Û)Ô ß)Ñ ß3ÝJÎ ÎGÔ É Ë6×"Ð Ô ×5Ö É ] Ô ÛBÊ Ô ÎGÖJÎGÖJÎ"Ê Ò Ï Û Ö Û Ô ÛBÜGÔ ÎGÖ Ô Î É Ô É ÜGÏBÉ Ô ×GÖ T Ï"Ì$Í5Ì)È É Ô ×GÖ É Í \ ß)Ö Ï É Ë6×9×GÏ Ì$ÍGÌ)ÈÅÉ ÊGÉhãB×9×5Ï"Ì$ÍGÌ)ÈÅÉ Ï9Ï Ì Í1ð Ì$Í ÏAÐÕß)Ö ß Í ß ÍÅÉ ÞBÔ ×5Í È ×"Ê É V ÞBÔ ×5ÍGÈ × ÊGÉ _ Ò Ü3×GÏ Ì$ÍGÌ)ÈÅÉ Ô ×5Ö É Í É ÞBÔ ×5ÍGÈ × ÊGÉ
V รก?_ ร Gร 6ร "ร ย ร ร I ร Gร ร Aร Y)ร 5ร ร 5ร $ร 6ร Gร ร ร 5รข"ร _ ร ร Bร Gร ย ร ร 6ร !ย (ร 5ร ย ร ร ร Gร T$ร $ร ร ย ร ร
V รก9ร ร 5ร 6ร ร ร ร ร รดร ร Gร ร 5ร ร ร ร 5ร ย ร M(ร $ร Bร ย ร qร ร "M ร ร ย ร )ร ร ร ร 5ร 6ร ร ย ร ร ย รงBร ร 5รข ร 5ร ร 6ร ร !รฃBร 3ร Gร 6ร Gร 5ร ย ร ร Gร 5ร $ร ร ย ร ร ร ร Bร Gร ร ร 6ร "ร ย ร ร 5ร ย ร I ร Gร ร Aร Gร ร 5ร ร รงBI ร 5ร )ร Aร Gร ร Gร I ร ร ย ร ร ร ร ย รฃBร 3ร ร ร ร 5ร ร Bร ร ย ร ร ร 6ร Gร ร 5ร qร !รฃBร 5ร ย ร ร ร Gร ?ร Bร $ร ร ย ร ร W ร Jร ย รฐJร 6ร 5ร ย ร ร Gร Jร !รฃBร Gร ย ร ร ร Gร ?ร 6ร $ร ร ร ร ร i$y wยปรธ ย 1jGk { jGk j9l j5k m { j5t ย ยฆBk y m ย "mย j ย Gm y m u ย ยฆBk y }Gz xBz tA}6w }6sBrย y s5k w!ย Aw6ย "w5t!ย ย 5k jGt ยฐ"m { j5k j ย Aw"ย n1y wยปรธGย 6k s ยซ5k wBuย z
0(5.(= %$1.$6,1,1 '(67(. $.7ø9ø7(/(5ø ú1û"ü)ý þ ÿ )ý
! " ! # $ &% '(# )* + , '( !ü ! - )* " ./!
\ # . . , ü ! - )0 ]" . ! ý + & , # " ./2
û ÿ û"ü)ý þ ÿ )ý & ! - )0 " . ! þ1 , 2 3+ 4(" )* & ! - )* " . ! 5 6 7 8 6 9;: <>=>? @ ?3A ?3B ? C : D 8 ? C D 7 @ ? EFD 7 DGA ?3B < HJI @ I E0I K 6 C ? 8 DGL < L I 7 M < H 8 < E3< A ?FB < HJI @ I END O 8 ? EF8 ? C D P D @ < Q M < H 8 < E < A ?FB < HJI @ I END O 8 ? EF8 ? C D % 'J# )* + , 'J & ! - )* " . ! R < 7 9S< L < L I 7 8 < C I 7 I 7 B < HJI @ I E0I T D C <3B ? C : D M D>D 8 ?0D 8 : D 8 D>D O 8 ? EF8 ? C U D H ? C V < M I EXW D = E ? @ 8 ? C D Y < 8 D E3< @ A ?F: ? 7>? 8 : ? 8 ? C D 7 @ < 9>D V DGA ?&Z ? C D 7>@ [ @ ?3L <>L I 7 8 < 7 E < M I ^J . + 'J " ! _J" )`" . !>$ 0a . '` ! - )* " ./! b $J! ./! ! - )* " ./! ^J . + 'J ">, c( ! )`! d 8 ? E3< 7FD W>@ D L < e I 7 I 7F9S< C O I 8 < 7 E < M I f MS@ D g < hSL i C @ D j DGA ?3L i C @ BJI O I 7>B <3: ? j D e Dk: l C ? A 8 ? 7 B D C E ?3A ?3: 6>A ? 7 8 D 9mM n C i Ok@ i C E < M I K l = 8 ? O E ? 8 D>Q ? C M n 7 ? 8 ?0D 8 D O 9>D 73D O 8 ? EF8 ? C o e C ? @ M D MS@ ? E3D 7 ?0D 8 D O 9>D 73j>< 8 I O E3< 8 < C U D M D Q 8 D 7FD O 8 ? E38 ? C D Y < 9kB D C 7 < E ? A ?*l B 6 8 8 ? 7 B D C E ?0D O 8 ? EF8 ? C D p D = E ? @ < C E < H < 7 8 < C I D O 8 ? E38 ? C D U ? A < Eq@ < 9>D Q3D O 8 ? EF8 ? C D ? L l 7 ? C : ?0W < = I C 8 < 7 E < M I Yönetmelik v r .]s ! - + , '( $ *t 4 ./" t(! . )* &! _ " )`" . ! f O3W < e D EF8 ? C D f O @ < 7 I E38 < C IkA ?0D O < 9 I O O>? E3< 8 < C I 5;l C ? A @ < 7 I E38 < C ISA ?3: l C ? A3: ? C ? 9>8 ? C D u l 7S@ ? Ev: ? 8 D OS@ D C E ? K(@ < 7>B < C B D = < MSL n 7 f 7 M < 7F9S<>L 7 < 9>8 < C ISA ?09S< C D L>? C L l 7 ? @ D EFD 7>?0D 8 D O 9>D 73< C < OS@ I C E < 8 < C u ? C 8 ? O D EXQ 8 < 7 8 < C I 7 I 7FW < = I C 8 < 7 E < M I t(. '*$ 0 . + 'J " . #> ]" . ! ! _J" ) " ./! w < 9S8 ? 73< @ < E3< 8 < C u 6 9kM>? 8 @ D 8 ? C ? 9mL < Q I 8 < 73<>@ < E3< 8 < C f E =>< L>? @ 9>D M D 7>?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? EF8 ? C T nkx E3< 7 @ < W M D M DGA ?*EFD M < g D C W < 7 ? 8 ? C ?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? E38 ? C P < B C nFj>< 8 I O E3< 8 < C I R D 8 : DGg n C EFi3D O 8 ? EF8 ? C D P < M < @ < = EFD 7 <>@ I D O 8 ? E38 ? C D \ ! ! ">$ 3+ ' + , " s( $ " ! #F! _ " )`" . ! y L 8 I 9m@ ? M Q D @ D f 7S@ D V < 9 D O 8 ? E38 ? C D K D e D 8>D O 8 ? EF8 ? C D ÿ(4J! ! )z ! - )* ]" . ! R < 7 9S< E0I = Q ? C M n 7 ? 8 D 7>?3A ? C D 8 ? 7FV < 7 9S<*D j Dk? H D @ D E u i C @ BJI O I 9 I M><3M 6 C ? 8 Dk? H D @ D ENQ C n : C < EF8 < C I Z ? 7 M i Q 8 < C I 7 L i C @ D j D>8 D M < 7 M 6>MS@ 6 ? H D @ D EXD O 8 ? EF8 ? C D Z ? 7 M i Q 8 < C I 7 L i C @ BJI O I 8 D M < 7 M 6 MS@ 6 ? H D @ D END O 8 ? EF8 ? C D P D @ < Q3V < M I E{A ?FB < HJI @ I END O 8 ? EF8 ? C D y 7 8 < O E < 8 I 6 8 9k? 8 ? C 8 ?0D O V D C 8 D H DSjS? C jS? A ? M D 7 B ? L < Q I 8 < 7 ? H D @ D EXQ C n : C < EF8 < C I d H D @ D END O 8 ? @ E ?*W D = E ? @ 8 ? C D U D H ? C 9>i C i 8 i O 8 < C e>< B 6>=S? 7 8 ? 7 ? 7 ? H D @ D EXQ C n : C < EF8 < C I D 8 ?0D 8 : D 8 D>D O 8 ? EF8 ? C
(N
\ ' + , "Aü ! - )0 " .
d H D @ D Ev< C < OS@ I C E3< 8 < C ISA ?3B D H ? C < C < OS@ I C E < 8 < C d H D @ D ENQ 8 < 7 8 < C I 7 I 73n 8 i OS@ i C i 8 E3< M I \ ' + , " ! _J" . K < H 8 I 9 W D = E ? @ 8 ? C D 53I B <*D O 8 ? C D d H D @ D E{A ? U D 7 8 ? 7 E ?*K D @ ? 8 ? C D K n MSL < 8G@ ? M D M 8 ? C K n MSL < 8GL < C BJI E38 < C \ J$ & " ] . | " ! , ]" . ! R < 7 9S< E0I = 9Sn 8 ? 9kM D L n 7 i 7 B < 9>DkM < 7 <>@ ? M>? C 8 ? C D R < 7 9S< E0I = C ? M D E0h W ? L 9k? 8 h>M>? C < EFD 9mA ? g n @ n H C < g M>? C : D 8 ? C D Kültürel ve sosyal faaliyetler
ü a ./" _ )0 !ü ! - )0 " . !
. _ ! $9ü ! - )* " ./! ý _ J$ 0} " - )* ü ! - )* " ./!
ü ~ # ~ # ý _J" ./!
R < 7 9S< E0I = M < 7 < @J9>i C i 8 i M>? 9>C ? @ < C L < M I K Q n C @ D g g < < 8 D L>? @ 8 ? C } #S ]~ t '(# )0 &#> , 2 + $J# t 4(2 2 )z! " *sJ! t F $ . #3! _J" )`" . ! " #k+ #S+`! " ! _J! ) " '( +J! +J" ./!>$ &a 4(" 2 " 2 ! _J" . ! ]. " )0 $ 3_ ! . F )* . _J! $J" ! # t '(# )0 2 3 +J ! !>$ F . _J! $J" )* +J! % 'J# )* " . 2 &! )` +J2 ý _ J$ 3 ) " #F! _ " . ! 5;< L C D E ? 7 9>i 8S< 8 I E{A ?3L < Q I EF8 < C I 5;< L C D E ? 7 9>i 8G@ < B D 8 <>@ 8 < C I 5;< L C D E ? 7 9>i 8>9>D C < 8 < 7 E3< M I 5;< L C D E ? 7 9>i 8kM D : n C @ < 8 < 7 E < M I 5;< L C D E ? 7 9>i 8kM < @ I E0I h 9>i 8 8 < 7 E3<FW < 9>9 ISA ? C D 8 E ? M DGA ? L <*W D V ? M D ý _J" ])* & ! - )* " . ! 5;< L C D E ? 7 9>i 8>V < 9 I EqA ?Fn 7 < C I E Z ? 7 9>i 8 8 ? C V < 9 I ENn 7 < C I E T nkx E3< 7 L l 7 ? @ D E3D 7 ?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? E38 ? C Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7FD O 8 ? @ D EFD Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7FV < 9 I EqA ?*n 7 < C I E0I Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7 @ < B D 8 < @ I Y ? 9>7 D 9 D O 8 ? @ E ?0E < 8 =S? E ? @ ? EFD 7 DGA ?FMS@ n 9>8 < 7 E3< M I % ) ! . a _3$ 0)* " - )0 )`! ! E 8 ? C D U ? E3D C V < O A ?FB ? EFD C V < O n 8 E3< L < 73< = B ? H ? C B ?F? OSL <3< 8 I EXD O 8 ? F U ? E3D C V < O ? OSL <*D W C < j;A ?*D E3W <*D O 8 ? E38 ? C D 5 D L D E Z < @ V i < P I C @ < M D L>? u < 9 I @ f @ W < 8 < @ D O 8 ? EF8 ? C DGA ?F: ? j D e D>D W C < e>< @ Z ? 7 9>i 8kM D : n C @ < R f K [ 8 ? C B ?*V < 7 9>7 n @JD O 8 ? E ?3A ?0D E3W <*D O 8 ? E38 ? C D> u ? B ? 9 Q < C j>< 8 < C I 7 M < @ I 7 < 8 I 7 E < M I % ! . 0 ! - )* " ./! Y < O I @ 8 < C <*D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? EF8 ? C Y ? EFD = 8 D H ?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? EF8 ? C Y ? 9kM D CJD O 8 ? C D % $ &! _J" ) " ./! ý . # ! " . ! ü ~ # ~ # ! s cJ./ _ ü ! - a " ! 4J" . ! ý " +3 a " ! 4(" ./! ü ~ # ~ #3! " &! " s(! " ! t(! 4 .1! _J" .
! _ }*~ + a
! " s(!1ý _J" )z% + # ü ! - )* ]" ./!
$ " ! #;$ \ $ ~ )* ü ! - )* " ./!
þ cJ ! ) ! t ./" ./! $ ÿ %$ÿ \ 6 ÿ Bý ý 5ÿ ÿ )ý
]! _`! _ " ) " ./! ý " )0 \ 'J./~ _ ~ .])* + ! " t )* ? C M n 7 ? 8 ? L < Q I 8 < 7 l B ? E ? 8 ? C P i C i E0h 9Si C i 8 i O;A ?09>D O D 8 ? C ? L < Q I 8 < 7 l B ? E ? 8 ? C " + t(2 4J2 ! _J" ) " ./! . s(! ! _J" )`" . ! }F ! _&. '(. " . 2 ü + " ./2 # ! a ! " )0 $ & " " )0 R 6>@ jS? A ?0Q 8 < 73j>< 8 I O E < 8 < C I y 9G@ D A D @ ? L ? U < L < 8 I Z < 8 D L>? @(Z i W < M>? V>? M D \ ! + ) . _ 2 .])* 3$ 0 " " )* , sJ~ " )0 Fs " ! _ ! .])0 \ ! + )z! _J" ]! ) K D MS@ ? ENn B < M I 8 < H < 7 6 MS@ 6 B i C i ENE ? C 9k? = D>D O 8 ? @ D EFDkB < W D 8 Y ? 9>7 D MSL>? 7 8 D 9 u < C BJI ENE3< M < M I L>: i 8 < E <*D O 8 ? @ D EFD f O 8 ? @ D ENQ 8 < 7 8 < E < A ?3B ? H ? C 8 ? 7 B D C E ? \ ! + )X # ! # t + # ÿ | $ ÿ }* & t )0 \ ! + )`" . ! $ " ! # \ $ ~ )* \ ! $J! " \ $J~ )0 2 , )0 # " ! þ cJ ! ) ! t . ! ! " s(! ! _ " )X$ &~ , s(~ " )* *s " ! _ ! . )* ý _ )* " - )* 3$ 3+ ' + , " ! - )* " . }F~ + a ü ! - )* " ./! ^J . + 'J " ü ! - )0 ]" . !
0(5.(= %$1.$6, '(67(. $.7รธ9รธ7(/(5รธ 9( '$รถ,/,0 0(727/$5,
รบ 3 รฟ& ย รป"รผ)รฝ รพ รฟ )รฝ ย รป ] ! " ! #;$ &% 'J# )* + , 'J รผ ! - )* ]" . ! 0 ! - )* " ./! รพ , 2 + 4(" )0 0 ! - )* " ./! 5 6 7 8 6 9;: < =S? @ ? A ?FB ? C : D 8 ? C D 7 @ ? EFD 7 DGA ?FB < H I @ I E0I K16 C ? 8 DGL < L I 7 M < H 8 < E < A ?FB < HJI @ I EXD O 8 ? EF8 ? C D P D @ < Q M < H 8 < E3< A ?3B < HJI @ I EXD O 8 ? E38 ? C D % '(# )0 + , '( 0 ! - )* " ./! R < 7 9S< L < L I 7 8 < C I 7 I 7 B < H I @ I E0I T D C <3B ? C : D M D>D 8 ?*D 8 : D 8 D>D O 8 ? E38 ? C U D H ? CJV < M I EXW D = E ? @ 8 ? C D Y < 8 D E3<>@ A ?F: ? 7 ? 8 : ? 8 ? C D 7 @ < 9>D V DGA ?&Z ? C D 7>@ [ @ ? L < L I 7 8 < 7 E3< M I ย รป \ # . . , รผ ! - )* " . ! ^( . + '( " ! _J" ) " ./!>$ &a .]'` ! - )0 ]" . ! b $J! . ! ! - )0 " . ! ย รป รฝ + 0 , # " . 2 ^( . + '( ">, c( ! )`! d 8 ? E < 7FD WS@ D L < e I 7 I 739S< C O I 8 < 7 E3< M I f MS@ D g < hSL i C @ D j DGA ? L i C @ BJI O I 7 B < : ? j D e Dk: l C ? A 8 ? 7 B D C E ? A ?F: 6SA ? 7 8 D 9;M n C i OS@ i C E3< M I K l>= 8 ? O E ? 8 D>Q ? C M n 7 ? 8 ?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? EF8 ? C o e C ? @ M D MS@ ? EFD 7 ?*D 8 D O 9>D 7 j>< 8 I O E3< 8 < C U D M D Q 8 D 73D O 8 ? EF8 ? C D Y < 9kB D C 7 < E ?3A ?*l B 6 8 8 ? 7 B D C E ?0D O 8 ? E38 ? C D p D = E ? @ < C E3< H < 7 8 < C I D O 8 ? EF8 ? C D U ? A < E{@ < 9>D QFD O 8 ? E38 ? C D u l 7 ? @ E ? 8 D 9mA ?3L l 7>? C : ?*W < = I C 8 < 7 E3< M I t(. '*$ & . + 'J " . #> " . ! ! _ " )`" . ! w < 9>8 ? 73<>@ < E3< 8 < C u 6 9kM>? 8 @ D 8 ? C ? 9mL < Q I 8 < 7 < @ < E < 8 < C f E =>< L>? @ 9>D M D 7 ?0D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? E38 ? C T nkx E < 7 @ < W>M D M DGA ?0E3D M <>g D C W < 7>? 8 ? C ?*D 8 D O 9SD 73D O 8 ? EF8 ? C P < B C n3j>< 8 I O E3< 8 < C I R D 8 : Dย g n C E3iFD O 8 ? EF8 ? C D P < M < @ < = E3D 7 < @ I D O 8 ? EF8 ? C D \ ! ! ">$ + ' + , " sJ $ " ! #3! _J" )`" . ! y L 8 I 9ย @ ? M Q D @ D f 7>@ D V < 9 D O 8 ? EF8 ? C D K1D e D 8>D O 8 ? E38 ? C D รฟ 4J! ! )z ! - )0 " . ! R < 7 9S< E0I = Q ? C M n 7 ? 8 D 7 ?3A ? C D 8 ? 7FV < 7 9S<FD j Dk? H D @ D E u i C @ BJI O I 9 I M <3M 6 C ? 8 Dk? H D @ D ENQ C n : C < E38 < C I u i C @ D j D>9 I M < M 6 C ? 8 Dk? H D @ D EXQ C n : C < EF8 < C I Z ? 7 M i Q 8 < C I 7 L i C @ D j D>8 D M < 7 M 6 MS@ 6 ? H D @ D EXD O 8 ? EF8 ? C D Z ? 7 M i Q 8 < C I 7 L i C @ BJI O I 8 D M < 7 M 6 MS@ 6 ? H D @ D EXD O 8 ? E38 ? C D P D @ < QFV < M I EqA ?3B < HJI @ I EXD O 8 ? E38 ? C D d H D @ D END O 8 ? @ E ?0W D = E ? @ 8 ? C D d H D @ D EN< C < OS@ I C E < 8 < C IkA ?FB D H ? C < C < OS@ I C E3< 8 < C d H D @ D ENQ 8 < 7 8 < C I 7 I 7 n 8 i OS@ i C i 8 E3< M I ย รป \ ' + , " รผ ! - )* " . \ ' + , " ! _J" . K < H 8 I 9 W D = E ? @ 8 ? C D K < H 8 I 9 V 6 C n*W D = E ? @ 8 ? C D R < O W>? 9>D EF8 D 9 W D = E ? @ 8 ? C D 53I B <*D O 8 ? C D d H D @ D E{A ? U D 7 8 ? 7 E ?FK1D @ ? 8 ? C D K n MSL < 8G@ ? M D M 8 ? C K n MSL < 8GL < C B I EF8 < C ย < 9 I g 9>C ? B D>D O 8 ? EF8 ? C D u < C BJI EF8 < O E <3B ? C 7 ? H D>D O 8 ? EF8 ? C D Y i>@ i EqM < 7 B I HJI D O 8 ? E38 ? C D \ $ & " .1| " ! , " . ! Kรผltรผrel K1Q n C @ D g g < ve < 8 D L>sosyal ? @ 8 ? C faaliyetler
ย รป"รผ a . " _ )* รผ ! - )* " ./! } #k ~ t 'J# )* 0#> , 2 + $ # t 4(2 2 )ย ! " *s(! t 3 $J. #F! _ " )`" . ! ย " #S+ ย ย #S+&! " ! _J! ) ย " ย '( +J! + " . !>$ &a 4(" 2 " 2 ! _J" . ย ! ย . " )* 3$ _J! ย . F ย )0 ย รป . _J! 9 $ รผ ! - )* ]" . ! . _ ! $J" ! # t '(# )* 2 + ! !S$ F . _J! $J" )* + ! % '(# )0 " . 2 0! ) +J2
% mย ย ย Jย }X} รฟJย r %
P 6>@ 6 Q W < 7>? p D = E ? @ 8 ? C D u < C < C 8 < 7 E3<3ย C < 7 8 < C I 7 5 < =S? @ ?FK <>L I M I U < HJI @ I 8 < K 6 C ? 8 D u < L I 7 U < H I @ I E y B ? B D K < @ I 7 y 8 I 7 < 7 P D @ < Q y B ? B D R < MS@ I C I 8 < 7 u <>L I 7 8 < C I 7 U < HJI @ I E y B ? B D T D C < U ? C : D M D 7 D 7 U < HJI @ I E y B ? B D R D C D E38 ? C eS? R < M I E Y < 8 ? V D 7 B ? R i 8 i 7 i 8 < 7 u >< L I 7 y B ? B D 5 6 7 eS? 8 8 ? 7 ? 7 Y < 8 D E < @ A ? u l 7 ? @ E ? 8 D 9 K < L I M I P D O DSK < L I M I ย 1? A D C DSK < LSg <FK < L I M I f8: f8: f8: f8: f8: f8: f8:
D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E D 8 D f O 8 ? E P D O DSK < L I M P D O DSK < L I M I
y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B
D D D D D D D
I
w < 9>8 ? 7 y @ < E3< f O 8 ? EqM < L I M I I 8 < 7 y @ < E < f O 8 ? EvK <>L I M I Yรผkseltilerek f E =>< u ? @ 9>D M D f Yap 8 ? f 8 : D 8 D f O 8 ? EvK < L I M I T nkx E3< 7 A ?&Z D M>< g D C W < 7 ? u < C < C 8 < 7 E <Fย C < 7 8 < C I P D O DSK < L I M I R D 8 : D ย n C EFi f 8 ? f 8 : D 8 D f O 8 ? ENK < L I M I P < M < Y < = E3D 7 < @ I f O 8 ? ENK < L I M I f 8 : D 8 D f O 8 ? E y B ? B D f 8 : D 8 D f O 8 ? E y B ? B D f 8 : D 8 D f O 8 ? E y B ? B D f8: f8: f8: f8: f8: f8: f8: f8: f8:
D8D D8D D8D D8D D8D D8D D8D D8D D8D
f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E f O 8 ? E
y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B y B ? B
D D D D D D D D D
P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I ย D D 8 D u < C < C 8 < 7 E3<Fย C < 7 8 < C ISA ? L < P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I 5m? 8 ? 7>ย 5 D B ? 7 d A C < 9;K < L I M I 5m? 8 ? 7>ย 5 D B ? 7 Y ? 8 ? 9kM A ?&ย < 9kM K < L I M I Y ? 8 ? g n 7 Y < W>M D M DSK <>L I M I ย D g C ? 8 D Y ? 8 ? 9kMSย ย < ย K < L I M I Z i W < g < =><3? B D 8 ? 7 P n Q>L < 8 < C I 7 Y n Q 8 < EvK <>L I M I f EFW < d B D 8 ? 7 U l 9>6 E < 73K < L I M I
(N
Â&#x2039; Ăť Ă˝ _ $ 0} " - )* Ăź ! - )* ]" . ! Ă˝ _ J$ F )`" #3! _J" . ! 5 < L C D E ? 7 9>i 8S< 8 I EqA ? L < Q I E38 < C I 5 < L C D E ? 7 9>i 8G@ < B D 8 < @ 8 < C I 5 < L C D E ? 7 9>i 8>9>D C < 8 < 7 E < M I 5 < L C D E ? 7 9>i 8kM D : n C @ < 8 < 7 E3< M I 5 < L C D E ? 7 9>i 8kM <>@ I E0I h 9>i 8 8 < 7 E <*W < 9>9 IkA ? C D 8 E ? M DGA ? L <FW D V ? M D Ă˝ _J" ])0 0 ! - )* ]" ./! 5 < L C D E ? 7 9>i 8>V < 9 I E{A ?*n 7 < C I E Z ? 7 9>i 8 8 ? CJV < 9 I ENn 7 < C I E Z ? 7 9>i 8 8 ? CJV < 9 I ENn 7 < C I ENÂ&#x201E; f O3D MS@ ? 9mg n C EFiFD 8 ?3L < Q I 8 < 7 Â&#x2026; Z ? 7 9>i 8 8 ? CJV < 9 I ENn 7 < C I ENÂ&#x201E; Â&#x2030; 7 <>L 8 I Â&#x2026; T nkx E < 7 L l 7>? @ D EFD 7 ?*D 8 D O 9>D 73D O 8 ? EF8 ? C Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7FD O 8 ? @ D E3D Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7FV < 9 I EqA ?Fn 7 < C I E0I Y ? 9>7 D 9;B n 7 < 7 I EF8 < C I 7 @ < B D 8 < @ I Y ? 9>7 D 9 D O 8 ? @ E ?*E3< 8 =S? E ?3@ ? E3D 7 DGA ?FMS@ n 9>8 < 7 E3< M I % ) ! ./a _F$ *)0 " - )* 3 ) ! ! U ? EFD C V < O A ?3B ? EFD C V < O n 8 E < L < 73<>= B ? H ? C B ?F? OSL <F< 8 I END O 8 ? EF8 ? C D U ? EFD C V < O ? OSL <FD W C < jmA ?0D EFW <FD O 8 ? EF8 ? C D 5 D L D E Z < @ V i < P I C @ < M D L>? u < 9 I @ f @ W < 8 <>@JD O 8 ? EF8 ? C DGA ?F: ? j D e D>D W C < e><>@ Z ? 7 9>i 8kM D : n C @ <
f O 8 ? f O 8 ? f O 8 ? f O 8 ? f O 8 ?
EF8 ? C 8 ? EF8 ? C 8 ? EF8 ? C 8 ? EF8 ? C 8 ? EF8 ? C 8 ?
f 8 : D 8 D f 8 : D 8 D f 8 : D 8 D f 8 : D 8 D f 8 : D 8 D
p < C e>< 7 < p < C e>< 7 < p < C e>< 7 < p < C e>< 7 < p < C e>< 7 <
7 Â&#x;J< 7 Â&#x;J< 7 Â&#x;J< 7 Â&#x;J< 7 Â&#x;J<
E3< 7 E3< 7 E3< 7 E3< 7 E3< 7
P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026; f O f MS@ ? 9 Â&#x2122; n C E3i3K < L I M I Â&#x2030; 7 < L y B ? B D U n 8 i T nkx E < 7 8 < C f 8 ? f 8 : D 8 D f O 8 ? E y B ? B D P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026; P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026; P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026; P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026;
y 8 I 7 < 7 U ? EFD C V < O y B ? B D f W C < j;A ? f EFW <FK < L I M I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I EvÂ&#x2030; C < 7 I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I EvÂ&#x2030; C < 7 I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I ENÂ&#x2030; C < 7 I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I EvÂ&#x2030; C < 7 I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I EvÂ&#x2030; C < 7 I u < Q I 8 < 7 f O 8 ? E38 ? C D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I EvÂ&#x2030; C < 7 I R f  d R f  d E3D MSL n 7*Z BJÂĄ 7 6 73¢ R f K [ 8 ? C B ?*V < 7 9>7 n @JD O 8 ? E ? R f K [ 8 ? C B ?FV < 7 9>7 n @ D O 8 ? E ? A ?FD E3W <3D O 8 ? EF8 ? C DkÂ&#x201E; u ? B ? 9mQ < C j>< 8 < C I 7;M <>@ I 7 < 8 I 7 E < M I Â&#x2026; A ?0D EFW <FD O 8 ? EF8 ? C D ¢J< 9G@ D A D @ ? M D 7 ? % ! . & ! - )0 ]" . ! Y < O I @ 8 < C <*D 8 D O 9>D 7FD O 8 ? E38 ? C Y < O I @ 8 < C B < 7 u < C < C 8 < 7 E3<FÂ&#x2030; C < 7 8 < C I Y ? E3D = 8 D H ?*D 8 D O 9>D 73D O 8 ? EF8 ? C P < Q 8 < 7 I 8 < 7 y 8 < 73Â&#x201E; Z ? @ C ? 9S< C ? Â&#x2026; 5m? 7 ? 8 Z 6 B 6 C 8 6 9 Y < 8 ? Q3K < L I M I Y ? 9kM D C D O 8 ? C D Â&#x2039; Ăť"Ăź ~ # ~ # Ă˝ _J" . ! % $ &! _J" )`" . ! U <>A < f O 8 ? E38 ? C D f 8 ? f 8 : D 8 D u <>= I O E3<FK < L I M I f e C < Y < 9>D Q 8 ? C D f 8 ? f 8 : D 8 D u < = I O E3< M < L I M I Ă˝ . 3 # ! " ./! Ăź ~ # ~ # ! s c(. _ p i 9>i 9>DS5 l C 6 O K < L I M I Ăź ! - a " ! 4(" . ! p < e D = Y ? V 8 D H 8 ? C D f 8 ? f 8 : D 8 D u < = I O E <FK < L I M I f g 8 < M Y ? V 8 D H 8 ? C D f 8 ? f 8 : D 8 D u < = I O E3< M < L I M I Ă˝ Â&#x201A; " +F a " ! 4J" . ! f 8 : D 8 D u < = I O E3<FK < L I M I Ăź ~ # ~ #F! " 0! " s(! " ! t(! 4 . ! _J" . Â&#x2039; Ăť Â&#x20AC; Â&#x201A; ! _ Â&#x20AC; Â&#x201A; ! _&! _J" )`" . ! Y ? g @ D O K < L I M I f 7 eS? 8 ? E ?*K < L I M I Ă˝ " )* \ 'J. ~ _ ~ . )* K n C i OS@ i C E3<FK < L I M I Â&#x2039; Ăť }F~ + a Â&#x20AC; +J! " Â&#x2122; D O y B ? B D 7 D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I E0IkA ? P D O DSK < L I M I Â&#x2020; t )0 Â&#x2021; ? C M n 7 ? 8 ?3L < Q I 8 < 73l B ? E ? 8 ? C
P D O DSK < L I M I
P i C i E*h 9>i C i 8 i O A ?09>D O D 8 ? C ?3L < Q I 8 < 73l B ? E ? 8 ? C
Â&#x2122; D O y B ? B D 7 D 7 R D C D E38 ? C ? U < HJI 8 I E0IkA ? P D O DSK < L I M I
Â&#x201A; " J+ t(2 4(2 ! _ " )`" . ! }* Â&#x201A; ]! _`. 'J./" ./2 Â&#x2039; Ăť ! " sJA! Ă˝ _J" )z% + # Ăź ! - )0 " . ! \ ! + )Â&#x2C6; . _ ]2 . )* 3$ & " " )0 , s(~ " )* *s " ! _ ! . )* \ ! + )z! _J" ! ) K D MS@ ? Evn B < M I Â&#x201E; Â&#x2030; 8 < H < 7 6 MS@ 6 B i C i EXE ? C 9k? = D>D O 8 ? @ D E3DkB < W D 8 Â&#x2026; Y ? 9>7 D MSL>? 7 8 D 9 u < C B I EXE < M < M I Â&#x160; L>: i 8 < E3<*D O 8 ? @ D E3D f O 8 ? @ D EXQ 8 < 7 8 < E3< A ?FB ? H ? C 8 ? 7 B D C E ? \ ! + )X # ! # t + #
K D MS@ ? E y C < OS@ I C E3< A ? Â&#x2021; 8 < 7 8 < E3< [ B < 7 u < C < C 8 < 7 E3< Â&#x2030; C < 7 8 < C I Projelere Harcanan SĂźreler Birimlere Verilen Hizmet SĂźresi Birimlere Verilen Hizmet SĂźresi Birimlere Verilen Hizmet SĂźresi Birimlere Verilen Hizmet SĂźresi Birimlere Mk@ ? 9S[ @ ? 7 Hizmet 7 E3<FÂ&#x2030; C Y ? 9>7 D 9 U ? Verilen u < C < C 8 < SĂźresi
< 7 8 < C I R f  d R f  d 8 ? 9G@ C n 7 D 9;ÂŁ;B ? E ? 8 ? C(Z BJÂĄ 7 6 73¢ d Â&#x2122; YÂ&#x2019;¤ ¤ d Z P Y ¢ < 9G@ D A D @ ? M D 7 ?
Ăż | Â&#x20AC; Â&#x2039; Â&#x2039; $ Ăż }* Â&#x20AC;&Â&#x152; Â&#x2020; t )* \ ! + ) " . ! Â? Â&#x2039; Ăť $ " ! # $ \ $J~ )0 !Ăź ! - )0 " . ! $ " ! # \ $J~ )0 \ ! $J! " \ $J~ )*
P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I P D O DSK < L I M I R f  d R f  R < 7 9>7 n @ p < C ? 9k? @ 8 ? C D Z B ¥ 7 6 7 ¢ R < 7 9>7 n @ 8 < C I 7 B < HJI @ I E*I ¢J< 9G@ D A D @ ? M D 7 ?
2 , )* Â&#x17D; # " ! Â&#x2039; ĂťÂ&#x192;Ăž c( ! )Â? ! t . " . ! ĂžÂ?cJ ! )Â? ! t ./!
Â&#x;J< E3< 7 Y < V 8 n 8 < C I 7 <F5 l C ? y 9G@ D A D @ ? 8 ? C ?
(N 'øö(5 $.7ø9ø7( *58%8 g51(. 7$%/2 K M \ V V \ T T È ×GÏ Ô É Ô É Ï9É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×5Ö É î W Î6Ú$Ô Ò Ï Ë6Î5ÖÕØ$Ò ÈÅÔ ÎGÖ Ò ØGÎGå É Ô ï ãB×!ãB×"ÝJÎ"Ð5óGÑ6Î Ü Ê6Î6Ú$Ô Ò Ú Ò"É Ü Ô ×5ÈÅÔ ×5Ö É c ÊBÐ6Ë5é$Í6× ÐÕÉ È Üst yönetim giderleri Üst yönetim sekretarya hizmetleri Üst yönetimi bilgilendirme
I ÎGÍ ÏAÎ Ù6×GÖ Ê6Ì Í6×5Ô É Í5â ×3Ø$Ò Ü6Î5Ö Ò Ë6Î!ãB×5Ö É Ô ×GÍ?×BÚ É Ð É È i$y w ø 1j5k { j5k j l jGk m { jGt "¦Bk y m "m»jB 5m y m u ¤)w6t rhw5{ w6kJ ¤)w6t rhw5{ w5kG¤ m k { m Gm»l j9}5m Bj5k5r ¦ k ¦ { ¦ x { w6k w!l j5k m { j5t!j Gm y m u ¦ k y } z xBz t }6w }Bs6r y s6k w! AwB w5t! " Gk j5t"° m { jGk j9 Aw !n1y w øG Bk s"«Gk w6u z I ÎGÍ ÏAÎ5ÈÅÒ Þ Ê Ù5Ì$Í6Ê6Ì$Ö Ô Û)Ï9å É Þ È ×"Ð Ô ×5Ö É V ÏAÐÕÉ Ê6ÎBØ$É Ï"Ì$ÍBÝJ×5ÖJÎGÍBÊ Ô ÎGÖJÎ È Î5Ô Éhã ×3Î5Ï ÎBØG×5ÈÅÉ Ï!ØG× Ê ÐJ×GÏ ÊBÎ6Ú$Ô Î5È Î R Û å6Î ÊB×GÑ6× ¤ 1y 1j l j? 6{ w6t 1w5{ z x u?w6{ w5k z v r»y m lBm y j" 1j9}6w" 1w5{ zAu3w6{ m 1j y6u ¦ "w"nAj5¯ jBn"m ¢(j5k «5mAm x { j6u { jGk m [ ÖqèGÎGÍ É Þ Î"Ê Ë6Ì Í9ã ×?ØG×6ÚG×5Ö Ô ×GÍ5Ø$É ÖÕÈ × É ÜGÔ ×5ÈÅÔ ×GÖ É x9 wB°"m u { jGk m x y w6t6z u { w6kJz lAj m x w6r"z x xAj6u?w6{ w5k z ( 6tAy j5uä«Bj5{ m x1y m k u9j t n w6t9rhw" "t w6r { w6kJz»l j?r1w5k m 1jGk" A 5tAj y m u m tAj m { m x"r m t!w5k w x1yJz k u3w5{ w6k j5k { j x m u B{ w5tB{ w6kJz t6z t9 "w 6z k { w5t u3w"nBz § 5k j l y w5tBz u { w5k z l j9«6 6k j"l!« jGk j6r { j5k m i$y w5tA}6w5k }Gm w n1 As6t
W ÎGÍ6Î Ð6ãB× ÏBß Ô ÐÕß ÖGÝJÎBÎ5Ô É ËB× ÐÕÔ ×GÖ É ¤)w6t rhw6u z 3k jBn"m u j" rhjG{ hnAj5k w6u m r l j Á s"y s" Gk w"ÁBnAjGk «Gm { j5k m ¤)w6t rhw6u z 9rhs5{ j6rhn m As6tB¦ t }6wBr m nAw5t"w yBj nAjGk { jGk m ¤)w6t rhw6u z !nAw5t w"y5rA¦Bk ¦B{ ¦ nAj5rAk j y w5k Aw nBz