Untitled Document

Page 1

g'(0( 6ø67(0/(5ø1'(.ø *(/øù0(/(5 9( g'(0(

6ø67(0/(5ø1ø1 )ø1$16$/ 6ø67(0 ø67ø.5$5, h=(5ø1'(.ø (7.ø/(5ø

0 øEUDKLP .ø5'$%$1

'DQÕúPDQ 'Ro 'U <DOoÕQ .$5$7(3(

8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L

7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ %DQNDFÕOÕN YH )LQDQVDO .XUXOXúODU *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD ùXEDW

g16g= * Q P ]GH E \ N WXWDUODUD XODúDQ |GHPHOHULQ VRUXQVX] YH KÕ]OÕ ELU

úHNLOGH KHGHILQH XODúWÕUÕODUDN VRQXoODQGÕUÕODELOPHVL HNRQRPLQLQ DQD GDPDUODUÕ

RODUDN NDEXO HGHELOHFH÷LPL] |GHPH VLVWHPOHULQH LOJL\L DUWÕUPÕúWÕU 6|] NRQXVX

VLVWHPOHUGHQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHU YH EXQODUÕQ W P HNRQRPL\H

YHUHELOHFH÷L PXKWHPHO PDOL\HWOHU QHGHQL\OH WHPHO KHGHIOHUL DUDVÕQGD ILQDQVDO

LVWLNUDUÕ VD÷ODPDN RODQ PHUNH] EDQNDODUÕ LoLQ |GHPH VLVWHPOHUL NRQXVX |QHPOL

ELU J|UHY DODQÕ KDOLQH JHOPLúWLU

%X ED÷ODPGD oDOÕúPDGD |GHPH VLVWHPOHULQLQ |QHPL YH JHOLúLPLQLQ

\DQÕVÕUD EXQODUGDQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHU YH EX ULVNOHULQ D]DOWÕOPDVÕQÕQ

\ROODUÕ LQFHOHQPLúWLU $\UÕFD PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ J|]HWLP URO YH |GHPH

VLVWHPOHULQLQ SDUD SROLWLNDVÕ YH ILQDQVDO LVWLNUDU LOH LOLúNLOHUL GH÷HUOHQGLULOHUHN

ILQDQVDO LVWLNUDU ED÷ODPÕQGD EX VLVWHPOHUGH \DúDQDQ JHOLúPHOHU VRQXFX

RUWD\D oÕNDQ YHULOHUGHQ HNRQRPLN JHOLúPHOHULQ |QJ|U OPHVLQGH ID\GDODQÕOÕS

ID\GDODQÕODPD\DFD÷Õ DQDOL] HGLOPLúWLU

%X oHUoHYHGH KD]ÕUODQDQ EX oDOÕúPDGD EHQL ELULNLPOHUL\OH \|QOHQGLUHQ

%DQNDFÕOÕN YH )LQDQVDO .XUXOXúODU *HQHO 0 G U ø +DNNÕ $UVODQ¶D ELOLPVHO

NRQXODUGD \DUGÕPÕQÕ HVLUJHPH\HQ GDQÕúPDQ KRFDP 'Ro 'U <DOoÕQ

.DUDWHSH¶\H YH J|VWHUGLNOHUL DQOD\ÕúWDQ GROD\Õ oDOÕúPD DUNDGDúODUÕPD

WHúHNN U HGHULP $\UÕFD oDOÕúPD ER\XQFD EDQD JHUHNOL oDOÕúPD RUWDPÕQÕ

KD]ÕUOD\DQ YH GHVWH÷LQL KLo ELU ]DPDQ HVLUJHPH\HQ VHYJLOL HúLP øQFL

.LUGDEDQ¶D VRQVX] WHúHNN UOHU

0 øEUDKLP .ø5'$%$1

L

ødø1'(.ø/(5 6D\ID 1R

ÖNSÖZ..................................................……................................................. L ødø1'(.ø/(5 LL

7$%/2 /ø67(6ø YL

ù(.ø/ /ø67(6ø YLL

.,6$/70$ /ø67(6ø YLLL

(. /ø67(6ø«««« [

ÖZET............................................................................................................ [L

$%675$&7 [LLL

*ø5øù %ø5ø1&ø %g/h0 g'(0( $5$d/$5,

7 UNL\H¶GH .XOODQÕODQ gGHPH $UDoODUÕ

1DNLW 1.1.2. Çek ............................................................................................... +XNXNL <DSÕVÕ

dHN .XOODQÕPÕ 1.1.2.2.1. Seyahat Çekleri.................................................

1.1.2.2.2. Euro Çekler.......................................................

.UHGL .DUWÕ +XNXNL <DSÕVÕ

.UHGL .DUWÕ .XOODQÕPÕ

%DQND .DUWÕ (OHNWURQLN 3DUD +XNXNL <DSÕVÕ

LL

(OHNWURQLN 3DUD .XOODQÕPÕ

8OXVODUDUDVÕ $ODQGD .XOODQÕODQ gGHPH $UDoODUÕ

1DNLW 1.2.2. Çek..............................................................................................

%DQND YH .UHGL .DUWODUÕ

$ODFDN 7UDQVIHUL

'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD

(OHNWURQLN 3DUD

*HQHO %DNÕú ø.ø1&ø %g/h0 g'(0( 6ø67(0/(5ø 2.1. Ödeme Sistemlerinin Önemi.................................................................. 2.1.1. Ödeme Sistemleri ve Bankalar....................................................

(WNLQ %LU gGHPH 6LVWHPLQLQ *HUHNOLOL÷L

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 6ÕQÕIODQGÕUÕOPDVÕ % \ N 7XWDUOÕ gGHPH 6LVWHPOHUL

. o N 7XWDUOÕ gGHPH 6LVWHPOHUL

*HUoHN =DPDQOÕ 7RSWDQ 0XWDEDNDW 57*6

*HFLNPHOL 1HW 0XWDEDNDW '16

.DUPD 6LVWHPOHU 2.4. Türkiye’deki Ödeme Sistemleri.............................................................. (OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHUL ()7 ()7 6LVWHPLQLQ øúOH\LúL

(OHNWURQLN 0HQNXO .Õ\PHW 7UDQVIHUL (0.7

%DQNDODUDUDVÕ .DUW 0HUNH]L %.0

%DQNDODUDUDVÕ 7DNDV 2GDODUÕ 0HUNH]L %720 %720 6LVWHPLQLQ øúOH\LúL

8OXVODUDUDVÕ $ODQGDNL gQHPOL gGHPH 6LVWHPOHUL

)HGZLUH )HGZLUH 6LVWHPLQLQ øúOH\LúL

2.5.1.2. Fedwire Sisteminde Risk Yönetimi..................

&+,36 &+,36 6LVWHPLQLQ øúOH\LúL

2.5.2.2. CHIPS Sisteminde Risk Yönetimi.....

LLL

%2- 1(7 %2- 1(7 6LVWHPLQLQ รธรบOH\LรบL

%2- NET Sisteminde Risk YรถQHWLPL

7$5*(7 7$5*(7 6LVWHPLQLQ รธรบOH\LรบL

7$5*(7 6LVWHPLQGH 5Lsk Yรถnetimi................................ hdh1&h %g/h0 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1'(1 .$<1$./$1$1 5รธ6./(5

.UHGL 5LVNL

/LNLWLGH 5LVNL

รธSWDO 5LVNL 3.4. Mutabakat Riskinin Yรถnetimi......... 57*6 6LVWHPOHULQGH 0XWDEDNDW 5LVNLQLQ $]DOWร OPDVร Qร Q <ROODUร gGHPH .DUรบร Oร รทร 7HVOLP

0HUNH] %DQNDODUร QFD 6DรทODQDQ *ย Q รธoL /LNLGLWH

'16 6LVWHPOHULQGH 0XWDEDNDW 5LVNLQLQ $]DOWร OPDVร Qร Q <ROODUร

รธNL 7DUDIOร .UHGL /LPLWOHUL YH dRN 7DUDIOร %RUoODQGร UPD /LPLWOHUL 7HPLQDW *HUHNVLQLPOHUL

=DUDU 3D\ODรบร P $QODรบPDODUร

6LVWHPLN 5LVN 'g5'h1&h %g/h0 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1'( 0(5.(= %$1.$6,1,1 52/h

0HUNH] %DQNDVร Qร Q *|]HWLP 2YHUVLJKW 5ROย gGHPH 6LVWHPOHULQGH 7HPHO รธONHOHU YH 7ย UNL\H 8\JXODPDVร

0HUNH] %DQNDODUร Qร Q 7HPHO รธONHOHULQ 8\JXODQPDVร QGDNL 6RUXPOXOXNODUร YH 7ย UNL\H 8\JXODPDVร

gGHPH 6LVWHPOHUL YH 3DUD 3ROLWLNDVร gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 3DUD YH 0DOL\H 3ROLWLNDODUร QD (WNLOHUL 3DUD 3ROLWLNDVร QD (WNLOHUL

0DOL\H 3ROLWLNDODUร QD (WNLOHUL

LY

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 3DUD 3ROLWLNDODUÕQD 2ODVÕ 2OXPVX] (WNLOHUL 4.5. Ödeme Sistemleri ve FinanVDO øVWLNUDU %(ùø1&ø %g/h0 g'(0( $5$d/$5,1,1 (5.(1 8<$5, $0$d/, .8//$1,/0$6, 7h5.ø<( g51(öø

dHN .XOODQÕPÕ %720¶\H øEUD] (GLOHQ dHNOHU

.UHGL .DUWÕ .XOODQÕPÕ

()7 6LVWHPLQLQ .XOODQÕPÕ $/7,1&, %g/h0 6218d 9( g1(5ø/(5 KAYNAKÇA................................. (./(5

Y

7$%/2 /ø67(6ø 6D\ID 1R 7DEOR 1DNLW .XOODQÕPÕQÕQ *|VWHUJHOHUL«««««««...… … … … … … .

7DEOR 1DNLW YH 1DNLW 'ÕúÕ $UDoODUÕQ .XOODQÕPÕQD øOLúNLQ Göstergeler… … … … … … … … … … … … … … … … … ..… … … … …

7DEOR dHN .XOODQÕPÕ 7RSODP øúOHP 0LNWDUÕ««««««««««««

7DEOR %DQND YH .UHGL .DUWODUÕ 7RSODP øúOHP 0LNWDUÕ« ««« «««

7DEOR $ODFDN 7UDQVIHUL .XOODQÕPÕ 7RSODP øúOHP 0LNWDUÕ«««« ««

7DEOR 'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD .XOODQÕPÕ 7RSODP øúOHP 0LNWDUÕ««« 7DEOR 1DNLW 'ÕúÕ gGHPH $UDoODUÕQÕQ 7RSODP øúOHP 0LNWDUÕ Yüzdesi… … … … … … … … … … … … … … … … … … … ..… … … … ...

7DEOR %D]Õ gGHPH 6LVWHPOHULQGH .XOODQÕODQ 0XWDEDNDW 7HNQLNOHUL YH <ÕOÕ *HUoHNOHúPHOHUL«««««««««« 7DEOR gGHPH 6LVWHPOHULQH øOLúNLQ hONH 7HUFLKOHUL«« «««««« Tablo 2.3. Gecikmeli Net Mutabakat Sistemi (DNS)… … … ...… … … … … … . Tablo 2.4. 2003 Yilinda Türkiye’deki Ödeme Sistemleri *HUoHNOHúPHOHUL««««««««««««««««««««

7DEOR %DQNDODUDUDVÕ 7DNDV 2GDODUÕQD øEUD] (GLOHQ dHN $GHW YH 7XWDUODUÕ««««««««««««««««« «

7DEOR %D]Õ gGHPH 6LVWHPOHULQGH <ÕOÕQGD *HUoHNOHúHQ øúOHP 0LNWDU YH 7XWDUODUÕ«««««««««««

7DEOR gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 3DUD YH 0DOL\H 3ROLWLNDODUÕQD (WNLOHUL««

YL

*5$)ø. /ø67(6ø 6D\ID 1R *UDILN <ÕOODUD *|UH .UHGL .DUWÕ 6D\ÕODUÕ ««««««« «««««

*UDILN <ÕOODUD *|UH 326 6D\ÕODUÕ«« ««««««««« «««« *UDILN <ÕOODUD *|UH $70 6D\ÕODUÕ««««««««««««««««

*UDILN <ÕOODUD *|UH %DQND .DUWÕ 6D\ÕODUÕ«««««« «««««« *UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ dHN øúOHP 0LNWDUÕ«««««« «« ««

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ %DQND YH .UHGL .DUWÕ øúOHP 0LNWDUÕ««««

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ $ODFDN 7UDQVIHUL øúOHP 0LNWDUÕ« «««« *UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ 'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD øúOHP 0LNWDUÕ««

*UDILN .DUúÕOÕNVÕ] dHN $GHGL LOH *6<ø+ 5HHO 'H÷LúLP 2UDQODUÕQÕQ .DUúÕODúWÕUÕOPDVÕ«« ««««««««««««

*UDILN .UL] YH 'DUDOPD '|QHPOHULQGH .DUúÕOÕNVÕ] dHN $GHGL LOH 5HHO *6<ø+¶QÕQ '|QHPVHO .DUúÕODúWÕUÕOPDVÕ«««««« *UDILN %DQNDODUDUDVÕ 7DNDV 2GDODUÕQD øEUD] (GLOHQ dHNOHULQ $GHW YH 5HHO 7XWDUODUÕ«««««««««««««

*UDILN %720¶QH øEUD] (GLOHQ 5HHO dHN 7XWDUODUÕ øOH *6<ø+¶QÕQ .DUúÕODúWÕUÕOPDVÕ««««««««««««««« *UDILN %720¶QH øEUD] (GLOHQ 5HHO dHN 7XWDUODUÕ øOH g]HO 1LKDL 7 NHWLPLQ .DUúÕODúWÕUÕOPDVÕ««««««««««

*UDILN .UHGL .DUWÕ øúOHP $GHW YH 5HHO 7XWDUODUÕ«««««««« «

*UDILN 5HHO .UHGL .DUWÕ øúOHP 7XWDUODUÕ YH g]HO 1LKDL 7 NHWLP« «

*UDILN 7DVIL\H 2ODFDN .UHGL .DUWODUÕ $ODFDNODUÕQÕQ 7RSODP .UHGL .DUWODUÕ øoHULVLQGHNL <HUL «««««««««« *UDILN 'RODúÕP +Õ]Õ YH ()7 øúOHP 7XWDUODUÕQÕQ *6<ø+ øoHULVLQGHNL <HUL«««««««… … … … … … … … … ..

*UDILN 5HHO ()7 øúOHP 7XWDUODUÕ øOH gGHPH 0HVDM $GHGL« «««

*UDILN gGHPH 6LVWHPOHULQGHNL 5HHO 'H÷LúLPOHU «««« ««««

YLL

.,6$/70$ /ø67(6ø $%

$YUXSD %LUOL÷L

$0%

$YUXSD 0HUNH] %DQNDVÕ

$%'

$70

%''. %,6

%.0

%2- 1(7 &+$36 &+,36

$PHULND %LUOHúLN 'HYOHWOHUL $XWRPDWHG 7HOOHU 0DFKLQH 2WRPDWLN 9H]QH 0DNLQDVÕ %DQNDFÕOÕN ' ]HQOHPH YH 'HQHWOHPH .XUXPX

%DQN IRU ,QWHUQDWLRQDO 6HWWOHPHQWV 8OXVODUDUDVÕ 0XWDEDNDW %DQNDVÕ

%DQNDODUDUDVÕ .DUW 0HUNH]L

%DQN RI -DSDQ )LQDQFLDO 1HWZRUN 6\VWHP -DSRQ\D 57*6 6LVWHPL

&OHDULQJ +RXVH$XWRPDWHG 3D\PHQW 6\VWHPV øQJLOWHUH 57*6 6LVWHPL

&OHDULQJ +RXVH ,QWHUEDQN 3D\PHQW 6\VWHPV $%'¶GH |]HO LúOHWLOHQ E \ N WXWDUOÕ |GHPH VLVWHPL

&16

: Continuos Net Settlement (Sürekli Net Mutabakat

&366

&RPPLWWHH IRU 3D\PHQW DQG 6HWWOHPHQW 6\VWHPV (Ödeme ve Mutabakat Sistemleri Komitesi)

'ø%6

'HYOHW øo %RUoODQPD 6HQHWOHUL

'93

'HOLYHU\ 9HUVXV 3D\PHQW gGHPH .DUúÕOÕ÷Õ 7HVOLP

(&%

(XURSHDQ &HQWUDO %DQN $YUXSD 0HUNH] %DQNDVÕ

'16

()7

(0,

(0.7 )('

'HIHUUHG 1HW 6HWWOHPHQW *HFLNPHOL 1HW 0XWDEDNDW 6LVWHPL

(OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHU 6LVWHPL

(OHFWURQLF 0RQH\ ,QVWLWXWLRQV (OHNWURQLN 3DUD .XUXOXúODUÕ

(OHNWURQLN 0HQNXO .Õ\PHW 7UDQVIHU 6LVWHPL

)HGHUDO 5HVHUYH 6\VWHP $%' 0HUNH] %DQNDODUÕ 6LVWHPL YLLL

)(':,5(

$PHULND %LUOHúLN 'HYOHWOHUL 57*6 6LVWHPL

,0)

,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG 8OXVODUDUDVÕ 3DUD )RQX

*6<ø+ /976

*D\ULVDIL <XUWLoL +DVÕOD

/DUJH 9DOXH 7UDQVIHU 6\VWHP .DQDGD % \ N 7XWDUOÕ gGHPH 6LVWHPL

316

3DULV 1HW 6HWWOHPHQW )UDQVD % \ N 7XWDUOÕ gGHPH 6LVWHPL

393

3D\PHQW 9HUVXV 3D\PHQW gGHPH .DUúÕOÕ÷Õ gGHPH

57*6

5HDO 7LPH *URVV 6HWWOHPHQW 6\VWHP *HUoHN =DPDQOÕ %LUH %LU 0XWDEDNDW

326

57*6

6,&

6:,)7

3RLQW RI 6DOH 6DWÕú 1RNWDVÕ 7HUPLQDOL

$OPDQ\D 57*6 6LVWHPL

6ZLVV ,QWHUEDQN &OHDULQJ 6\VWHP øVYLoUH 57*6 6LVWHPL

6RFLHW\ IRU :RUGZLGH ,QWHUEDQN )LQDQFLDO 7HOHFRPPXQLFDWLRQ

7$5*(7

7UDQV (XURSHDQ 5HDO 7LPH *URVV 6HWWOHPHQW ([SUHVV 7UDQVIHU

7&0%

7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ

7%%

7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L

L[

(. /ø67(6ø 6D\ID 1R

Ek 1. Türkiye’deki Ödeme Sistemleri… … … … … … … … … … … … … … … … (N dHNLQ (OHNWURQLN 7DNDV $UDFÕOÕ÷Õ\OD gGHQPHVL«««««««««

[

g=(7 %X oDOร รบPDGD |GHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU YH |GHPH

VLVWHPOHULQLQ ILQDQVDO VLVWHP LVWLNUDUร QD HWNLOHUL LQFHOHQPLรบ ROXS |GHPH VLVWHPOHULQGH

NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Q HNRQRPLQLQ Eย \ย PH YH\D GDUDOPD G|QHPOHULQLQ

|QJ|Uย OPHVLQGH HUNHQ X\DUร DPDoOร NXOODQร Oร S NXOODQร ODPD\DFDรทร Qร Q LUGHOHQPHVL

DPDoODQPร รบWร U

7ย UNL\HยถGH YH GLรทHU ย ONHOHUGH |GHPH VLVWHPOHULQGH NXOODQร ODQ |GHPH

DUDoODUร Qร Q |]HOOLNOHUL YH NXOODQร Pร LQFHOHQGLรทLQGH QDNWLQ KDOHQ EDVNร Q |GHPH DUDFร ROGXรทX J|Uย OPHNOH ELUOLNWH QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร QGD Kร ]Oร ELU DUWร รบร Q

\DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU

3DUDVDO ELU GHรทHULQ WUDQVIHUL RODQ |GHPHQLQ JHUoHNOHรบWLULOPHVLQL VDรทOD\DQ YH

|GHPH DUDoODUร NDWร Oร PFร ODU NXUXOXรบODU NXUDOODU SURVHGย UOHU YH WHNQRORML JLEL

XQVXUODUGDQ ROXรบDQ ELU Eย Wย Q RODUDN WDQร PODQDQ YH HNRQRPLQLQ LรบOH\LรบLQGH |QHPOL ELU

URO R\QD\DQ |GHPH VLVWHPOHUL Eย \ย N WXWDUOร YH Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL RODUDN

Vร Qร IODQGร Uร ODELOGLรทL JLEL PXWDEDNDW WHNQLรทL Doร Vร QGDQ GD JHUoHN ]DPDQOร ELUH ELU

PXWDEDNDW 5HDO 7LPH *URVV 6HWWOHPHQWโ 57*6 YH JHFLNPHOL QHW PXWDEDNDW

'HIHUUHG 1HW 6HWWOHPHQWโ '16 RODUDN GD Vร Qร IODQGร Uร OPDNWDGร U Sรถz konusu

VLVWHPOHULQ DYDQWDM YH GH]DYDQWDMODUร GLNNDWH DOร QDUDN WDVDUODQDQ NDUPD VLVWHPOHU GH

VRQ \ร OODUGD NXOODQร OPD\D EDรบODQPร รบWร U

g]HOOLNOH Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQGH ELU \ร O LoHULVLQGH G|QHQ WXWDUร Q

Eย \ย NOย รทย J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD EX VLVWHPOHULQ YH EX VLVWHPOHUGHQ

ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHULQ |QHPL GDKD L\L DQODรบร OPDNWDGร U gGHPH VLVWHPOHULQGHQ

ND\QDNODQDQ PXWDEDNDW ULVNL NUHGL ULVNL OLNLGLWH ULVNL YH LSWDO ULVNL รบHNOLQGH RUWD\D

oร NDELOPHNWHGLU gGHPH VLVWHPOHUL DODQร QGD J|]HWLP UROย EXOXQDQ YH EX DODQD LOJLVL

VRQ \ร OODUGD JLGHUHN DUWDQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO DPDoODUร QGDQ ELULVL EX

VLVWHPOHULQ WDVDUร P YH LรบOH\LรบOHULQGH RUWD\D oร NDELOHFHN ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร Qร

VDรทOD\DFDN WHGELUOHU DOPDNWร U )LQDQVDO LVWLNUDUร VDรทODPD\ร WHPHO KHGHIOHULQGHQ ELULVL

NDEXO HGHQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQLQ J|]HWLFLVL RODUDN UROย EX sistemlerden kaynaklanabilecek risklerin รถzellikle de sistemik riskin รถnlenmesidir.

6LVWHPLN ULVNLQ JHUoHNOHรบPHVLQL |QOH\HELOPHN LoLQ JHUHNWLรทLQGH PHUNH] EDQNDODUร

yรผkรผmOย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPH\HQ ELU NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย รทย Qย ย ]HULQH DOPDVร

[L

EHNOHQHELOLU dย QNย Eย \ย N ELU NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHPHVLQLQ

PDOL\HWL EXQXQ Wย P VLVWHPH \D\ร OPDVร Qร Q PDOL\HWLQGHQ GDKD Gย รบย N RODELOLU

8OXVODUDUDVร 0XWDEDNDW %DQNDVร %DQN )RU ,QWHUQDWLRQDO 6HWWOHPHQW โ %,6

VLVWHPLN RODUDN |QHPOL |GHPH VLVWHPOHULQLQ WDVDUร P YH LรบOH\LรบLQLQ GDKD HWNLQ YH

Jย YHQLOLU ROPDVร Qร VDรทODPDN DPDFร \OD WHPHO LONHOHU EHOLUOHPLรบ YH EX WHPHO LONHOHULQ

X\JXODQPDVร QGD GD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VRUXPOXOXNODUร Qร RUWD\D NR\PXรบWXU 6|]

NRQXVX WHPHO LONHOHU PHUNH] EDQNDODUร QD YH LOJLOL |]HO VHNW|U NXUXOXรบODUร QD

WDYVL\HOHUGH EXOXQPDNWDGร U

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQH DUWDQ LOJLVLQLQ ELU ER\XWXGD EX

VLVWHPOHULQ SDUD SROLWLNDODUร QD YH ILQDQVDO LVWLNUDUD RODQ HWNLOHUL\OH LOJLOLGLU 3DUD

SROLWLNDODUร Qร Q EDรบDUร Oร ELU รบHNLOGH \ย Uย Wย OHELOPHVL LoLQ L\L LรบOH\HQ ELU |GHPH VLVWHPLQH

LKWL\Do YDUGร U $\Qร รบHNLOGH VDรทOร NOร ELU |GHPH VLVWHPL ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD GD

NDWNร VDรทODPDNWDGร U (WNLQ YH Jย YHQLOLU ELU |GHPH VLVWHPLQLQ EXOXQPDPDVร GXUXPX

Gย รบย Qย OGย รทย QGH HNRQRPLQLQ LรบOH\LรบLQGH GH DNVDNOร NODU RUWD\D oร NDFDNWร U gGHPH

VLVWHPOHULQLQ ILQDQVDO LVWLNUDU Doร Vร QGDQ oRN |QHPOL ROPDVร Qร Q QHGHQL EXQODUร Q

\DรบDQDFDN NDUร รบร NOร NODUร Q DNWDUร OPDVร QGD SRWDQVL\HO ELU NDQDO KDOLQH JHOHELOPHOHULGLU

gGHPH VLVWHPLQLQ L\L LรบOHPHVL LOH ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร DUDVร QGD LNL

\|QOย HWNLOHรบLP EXOXQPDNWDGร U gGHPH VLVWHPLQGH Eย \ย N ELU NDWร Oร PFร \ร HWNLOH\HQ

WHNQLN ELU ER]XNOXN ROPDVร V|] NRQXVX NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH

JHWLUHPHPHVLQH EX LVH GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร Q V|] NRQXVX EDQND\D IRQ J|QGHUPH

NRQXVXQGD LVWHNVL] GDYUDQPDODUร QD YH JHFLNPHOHULQ \DรบDQPDVร QD QHGHQ

RODELOHFHNWLU 7HUVLQH ELU ILQDQVDO SL\DVD \D GD NXUXPGD \DรบDQDQ WHUV ELU JHOLรบPHQLQ

|GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบL ย ]HULQGH ER]XFX HWNL \DSPDVร GD Pย PNย QGย U %X

QHGHQOHUOH |GHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบLQGHQ VRUXPOX PHUNH] EDQNDVร \HWNLOLOHUL LOH

EDQND GHQHWoLOHULQLQ VRUXQODU GRรทPDGDQ LรบELUOLรทL LoLQGH oDOร รบPDODUร JHUHNPHNWHGLU

)LQDQVDO LVWLNUDUร VDรทODPD oDEDODUร QD yรถnelik olarak, bu sistemlerde

\DรบDQDQ ILQDQVDO \HQLOLNOHULQ YH JHOLรบPHOHULQ |]HOOLNOH SDUDVDO Eย \ย NOย NOHU ย ]HULQGHNL

HWNLOHULQLQ NDUDU DOร Fร ODU WDUDIร QGDQ GLNNDWH DOร QPDVร \DUDUOร RODFDNWร U $\Uร FD EX

VLVWHPOHUGH \DรบDQDQ RODรทDQ Gร รบร JHOLรบPHOHULQ HNRQRPLGe gรถrรผlebilecek muhtemel

ELU ULVN NRQXVXQGD X\DUร QLWHOLรทL RODELOHFHรทL J|] |Qย QH DOร QDUDN EX JHOLรบPHOHULQ WDNLS

HGLOHUHN ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QGDQ VRUXPOX GLรทHU NXUXPODUOD ELOJL YH J|Uย รบ

SD\ODรบร Pร QD JLGLOPHVL ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร VDรทOD\DFDNWร U

$QDKWDU .HOLPHOHU gGHPH 6LVWHPOHUL gGHPH $UDoODUร 0HUNH] %DQNDODUร

*|]HWLP gGHPH 6LVWHPOHULQGHNL 5LVNOHU 0XWDEDNDW 5LVNL %,6 7HPHO รธONHOHU 3DUD

3ROLWLNDVร )LQDQVDO รธVWLNUDU (UNHQ 8\DUร

[LL

$%675$&7 7KH PDLQ DLP RI WKLV VWXG\ LV WR H[DPLQH GHYHORSPHQWV LQ SD\PHQW V\VWHPV

DQG HIIHFWV RI SD\PHQW V\VWHPV RQ WKH ILQDQFLDO V\VWHP VWDELOLW\ DQG DOVR WR VKRZ

ZKHWKHU SD\PHQW LQVWUXPHQWV FDQ EH XVHG DV HDUO\ ZDUQLQJ V\VWHP RU QRW LQ

IRUHVHHLQJ WKH JURZWK RU UHFHVVLRQ SHULRG RI WKH HFRQRP\

$Q H[DPLQDWLRQ RQ WKH XVH RI SD\PHQW LQVWUXPHQWV LQ 7XUNH\ DQG LQ RWKHU

FRXQWULHV VKRZV WKDW DOWKRXJK WKH FDVK VHHPV DV D GRPLQDQW SD\PHQW LQVWUXPHQW LQ

PDQ\ FRXQWULHV WKH XVH RI QRQ FDVK SD\PHQW LQVWUXPHQWV KDV DOVR LQFUHDVHG

UDSLGO\ LQ UHFHQW \HDUV

3D\PHQW V\VWHPV HQDEOLQJ WKH WUDQVIHU RI D YDOXH GHILQHG DV D ZKROH

FRQVLVWLQJ RI SD\PHQW LQVWUXPHQWV SDUWLFLSDQWV LQVWLWXWLRQV UXOHV SURFHGXUHV DQG

WHFKQRORJ\ DQG KDYLQJ DQ LPSRUWDQW UROH LQ WKH RSHUDWLRQ RI WKH HFRQRP\ FDQ EH

FODVVLILHG DV ODUJH YDOXH DQG VPDOO YDOXH SD\PHQW V\VWHPV DQG DV D PDWWHU RI

VHWWOHPHQW 57*6 DQG '16 ,Q UHFHQW \HDUV K\EULG V\VWHPV GHVLJQHG WR KDYH

DGYDQWDJHV DQG GLVDGYDQWDJHV RI RWKHU V\VWHPV DUH LQFUHDVLQJO\ EHLQJ XVHG LQ

PDQ\ FRXQWULHV

(VSHFLDOO\ LQ WKH ODUJH YDOXH SD\PHQW V\VWHPV WKH KXJH DPRXQW RI WKH

YDOXH PDNHV WKH VLJQLILFDQFH RI WKHVH V\VWHPV DQG WKH ULVN DULVLQJ IURP WKHVH

V\VWHPV PRUH XQGHUVWDQGDEOH 6HWWOHPHQW ULVN DULVLQJ IURP SD\PHQW V\VWHPV FDQ

EH JURXSHG DV FUHGLW ULVN OLTXLGLW\ ULVN DQG FDQFHOODWLRQ ULVN 2QH RI WKH PDMRU

REMHFWLYHV RI WKH FHQWUDO EDQNV KDYLQJ D VXSHUYLVRU\ UROH RQ SD\PHQW V\VWHPV LV WR

WDNH PHDVXUHV LQ RUGHU WR UHGXFH RU HOLPLQDWH ULVNV DULVLQJ IURP GHVLJQLQJ DQG

RSHUDWLRQ RI WKHVH V\VWHPV &HQWUDO EDQNV EHLQJ WKH VXSHUYLVRU RI SD\PHQW V\VWHPV

ZLWK WKH PDLQ JRDO RI HQVXULQJ ILQDQFLDO VWDELOLW\ SOD\ DQ LPSRUWDQW UROH LQ SUHYHQWLQJ

ULVNV HVSHFLDOO\ V\VWHPLF ULVN ZKLFK PD\ DULVH IURP WKHVH V\VWHPV ,Q RUGHU WR

SUHYHQW V\VWHPLF ULVN FHQWUDO EDQNV DUH H[SHFWHG WR XQGHUWDNH WKH UHVSRQVLELOLW\ RI

WKH SDUWLFLSDQW ZKR FDQ QRW SD\ KLV REOLJDWLRQ EHFDXVH RI WKH IDFW WKDW WKH FRVW RI

LQDELOLW\ IRU D SDUWLFLSDQW WR SD\ KLV REOLJDWLRQ PD\ EH VPDOOHU WKDQ WKH FRVW RI

VSUHDGLQJ WKLV WR ZKROH V\VWHP

7KH %DQN IRU ,QWHUQDWLRQDO 6HWWOHPHQW %,6 KDV GHVLJQDWHG FRUH SULQFLSOHV

IRU HQVXULQJ WKH HIILFLHQF\ DQG FRQILGHQWLDOLW\ RI GHVLJQLQJ DQG RSHUDWLRQ RI

[LLL

V\VWHPLFDOO\ LPSRUWDQW SD\PHQW V\VWHPV DQG KDV DOVR SXW IRUZDUG WKH UHVSRQVLELOLW\

RI FHQWUDO EDQNV LQ H[HFXWLRQ RI WKHVH FRUH SULQFLSOHV 7KHVH SULQFLSOHV LQFOXGH

UHFRPPHQGDWLRQV IRU FHQWUDO EDQNV DQG UHODWHG SULYDWH VHFWRU LQVWLWXWLRQV

2QH GLPHQVLRQ RI WKH LQFUHDVLQJ LQWHUHVW RI WKH FHQWUDO EDQNV WR SD\PHQW

V\VWHPV LV UHODWHG WR WKH HIIHFWV RI WKHVH V\VWHPV RQ PRQHWDU\ SROLF\ DQG ILQDQFLDO

VWDELOLW\ $ ZHOO RSHUDWLQJ SD\PHQW V\VWHP LV QHHGHG IRU H[HFXWLQJ D VXFFHVVIXO

PRQHWDU\ SROLF\ ,Q WKH VDPH ZD\ D ZHOO RSHUDWLQJ SD\PHQW V\VWHP KDV D

FRQWULEXWLRQ RQ ILQDQFLDO V\VWHP VWDELOLW\ /DFN RI DQ HIILFLHQW DQG FRQILGHQWLDO

SD\PHQW V\VWHP ZLOO FDXVH D IDLOXUH LQ WKH RSHUDWLRQ RI WKH HFRQRP\ 7KH PDLQ

UHDVRQ ZK\ SD\PHQW V\VWHPV KDYH JUHDW LPSRUWDQFH IRU ILQDQFLDO VWDELOLW\ LV WKHLU

DELOLW\ WR EHFRPH D SRWHQWLDO FKDQQHO IRU WUDQVPLVVLRQ RI SRVVLEOH WURXEOHV

$ WZR ZD\ LQWHUDFWLRQ H[LVWV EHWZHHQ D ZHOO RSHUDWLQJ SD\PHQW V\VWHP DQG

ILQDQFLDO VWDELOLW\ $ WHFKQLFDO IDLOXUH DIIHFWLQJ D ODUJH SDUWLFLSDQW LQ WKH SD\PHQW

V\VWHP FDXVHV WKH LQDELOLW\ RI WKLV SDUWLFLSDQW WR SD\ KLV REOLJDWLRQ DQG WKLV ZLOO FDXVH

IRU RWKHU SDUWLFLSDQWV WR EHFRPH UHOXFWDQW LQ VHQGLQJ IXQGV WR WKH EDQN ZKLFK PD\

FDXVH GHOD\V LQ WKH V\VWHP 2Q WKH FRQWUDU\ D IDLOXUH LQ ILQDQFLDO PDUNHW RU

LQVWLWXWLRQ PD\ KDYH D GHVWUXFWLYH HIIHFW RQ WKH RSHUDWLRQ RI WKH SD\PHQW V\VWHP

)RU WKLV UHDVRQ FHQWUDO EDQN RIILFLDOV UHVSRQVLEOH IURP WKH RSHUDWLRQ RI WKH SD\PHQW

V\VWHPV DQG EDQN DXGLWRUV VKRXOG ZRUN LQ FRRSHUDWLRQ EHIRUH DQ\ SUREOHP DULVHV

&RQFHUQLQJ WKH HIIRUWV LQ HQVXULQJ ILQDQFLDO VWDELOLW\ GHFLVLRQ PDNHUV

VKRXOG FRQVLGHU WKH HIIHFWV RI ILQDQFLDO LQQRYDWLRQ DQG GHYHORSPHQWV HVSHFLDOO\ RQ

WKH PRQHWDU\ DJJUHJDWHV %HVLGHV FRQVLGHULQJ WKDW WKH XQXVXDO FLUFXPVWDQFHV PD\

EH D ZDUQLQJ IRU D SRWHQWLDO ULVN LQ WKH HFRQRP\ LQ FDVH WKHVH FLUFXPVWDQFHV DUH

IROORZHG LQ FRRSHUDWLRQ E\ WKH LQVWLWXWLRQV UHVSRQVLEOH IURP WKH RSHUDWLRQ RI WKH

ILQDQFLDO V\VWHP LW ZLOO FRQWULEXWH PXFK WR WKH RSHUDWLRQ RI WKH ILQDQFLDO V\VWHP

VWDELOLW\

.H\ZRUGV 3D\PHQW 6\VWHPV 3D\PHQW ,QVWUXPHQWV &HQWUDO %DQNV

2YHUVLJKW 5LVNV LQ 3D\PHQW 6\VWHPV 6HWWOHPHQW 5LVN %,6 &RUH 3ULQFLSOHV

0RQHWDU\ 3ROLF\ )LQDQFLDO 6WDELOLW\ (DUO\ :DUQLQJ

[LY

*รธ5รธรน gGHPH VLVWHPOHUL VRQ \ร OODUGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO LOJL YH

J|UHY DODQODUร QGDQ ELULVL ROPXรบWXU 0HUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO J|UHYOHUL

DUDVร QGD SDUD SROLWLNDVร Qร Q \ย Uย Wย OPHVL LOH EDQNDFร Oร N YH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q

Jย YHQOLรทL YH LVWLNUDUร LoLQ EXQODUร n gรถzetimi bulunmakta iken รถdeme sistemleri

NRQXVX GD |]HOOLNOH VRQ \LUPL \ร OGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO LรบOHYOHULQGHQ

ELUL KDOLQH JHOPLรบWLU %X JHOLรบLPLQ QHGHQOHUL DUDVร QGD IRQODUร Q Kร ]Oร ELU รบHNLOGH

DNWDUร Pร Qร VDรทOD\DQ WHNQRORMLN GHรทLรบLPOHU ILQDQVDO Iaaliyette bรผyรผme ve buna

EDรทOร RODUDN |GHPH LรบOHPOHULQLQ PLNWDU YH WXWDU RODUDN DUWPDVร Nย UHVHOOHรบPH

VRQXFXQGD SL\DVDODUร Q Eย Wย QOHรบPHVL YH XOXVDO HNRQRPLOHULQ HWNLOHรบLPH Doร N

KDOH JHOPHVL JLEL HWNHQOHU VD\ร OPDNWDGร U

gGHPH VLVWHPOHULQH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q DUWDQ EX LOJLVL IL\DW LVWLNUDUร

YH ILQDQVDO LVWLNUDU JLEL PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO KHGHIOHUL\OH |GHPH

VLVWHPOHULQLQ \DNร QGDQ LOJLOL ROPDVร Gร U *ย Qย Pย ]GH ILQDQVDO LVWLNUDUร Q

VDรทODQPDVร Qร Q GDKD ]RU KDOH JHOPHVLQLQ QHGHQOHUL LOH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q รถdeme

sLVWHPOHUL DODQร QD LOJLVLQLQ DUWPD QHGHQOHUL ELU oRN Doร GDQ

|UWย รบPHNWHGLU 7HNQRORMLN JHOLรบPHOHULQ oRN Kร ]Oร ROPDVร YH EX JHOLรบPHOHU

NDUรบร Vร QGD \HWNLOLOHULQ HNVLNOLNOHUL JLGHUHUHN \HQL JHOLรบPHOHUH X\JXQ SROLWLND

EHOLUOH\HELOPHN LoLQ KHGHIOHULQL Vย UHNOL GHรทLรบWLUPHN ]RUXQGD NDOPDODUร Qร Q

\DQร Vร UD HWNLQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOHP PDOL\HWOHULQL Gย รบย UPHVL YH ILQDQVDO

IDDOL\HWOHULQ Eย \ย PHVL VRQXFX |GHPH LรบOHPOHULQLQ FLURVXQGD J|Uย OHQ DUWร รบ YH

SL\DVDODUร Q OLEDUHOOHรบPHVL DPDFร QD \|QHOLN RODUDN NXUDOODUร Q Nร Vร WODQPDVร

ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร Qร Jย Qย Pย ]GH GDKD ]RU KDOH JHWLUHQ HWNHQOHUGLU

%X HWNHQOHULQ ELU GLรทHUL GH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q XOXVODUDUDVร oDSWD

Eย Wย QOHรบPHVL QHGHQL\OH ELOJLQLQ GROD\ร Vร \OD ROXPVX]OXNODUร Q YH รบRNODUร Q

\D\ร OPD LKWLPDOLQLQ YH Kร ]ร Qร Q DUWPDVร Gร U gGHPH VLVWHPOHULQLQ ILQDQVDO LVWLNUDU

LoLQ |QHPOL ROPDVร EX VLVWHPOHULQ DNVDNOร NODUร Q DNWDUร OPDVร QGD JHUHN XOXVDO

Gย ]H\GH JHUHNVH XOXVODUDUDVร Gย ]H\GH SRWDQVL\HO ELU NDQDO ROGXรทX JHUoHรทL LOH

LOJLOLGLU

Bu nedenlerle รถdeme sistemlerine mรผdahil olan meUNH] EDQNDODUร YH

GLรทHU NDWร Oร PFร ODU LoLQ OLNLGLWH YH NUHGL ULVNOHUL |QHPOL GHUHFHGH DUWPร รบ YH

|GHPH VLVWHPOHUL XOXVDO YH Vร Qร U |WHVL ILQDQVDO NUL]OHULQ |QHPOL ELU SRWDQVL\HO

ND\QDรทร KDOLQH G|Qย รบPย รบWย U g]HOOLNOH |GHPH VLVWHPOHULQGH ELU YH\D ELU NDo

NDWร Oร PFร GD RUWD\D oร NDQ VRUXQODUร Q GRPLQR WDรบร JLEL \D\ร ODUDN VLVWHPLN ULVNH

G|Qย รบPHVLQL |QOHPHN ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร QGDQ VRUXPOX NXUXPODUร Q

EDรบร QGD JHOHQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q EX DODQGDNL WHPHO DPDoODUร QGDQ ELULVL ROPXรบWXU

ร deme sistemleri รผlke ekonRPLVLQLQ DOW \DSร Vร LoLQ KD\DWL |QHP WDรบร U

)LQDQVDO VLVWHPLQ WHPHO |JHOHUL ILQDQVDO NXUXOXรบODU EX NXUXOXรบODUร Q DOร รบYHULรบ

\DSWร รทร SL\DVDODU YH EX SL\DVDODUGDNL DOร รบYHULรบL Gย ]HQOH\HQ YH |GHPH

VLVWHPOHULQL GH LoLQH DODQ PHNDQL]PDODUGร U (NRQRPLGH Gย ]Jย Q LรบOH\HQ ELU

|GHPH VLVWHPLQLQ EXOXQPDPDVร |GHPHOHULQ KHGHILQH Kร ]Oร Jย YHQOL YH ULVNVL]

XODรบร Pร Qร HQJHOOH\HFHNWLU %|\OH ELU GXUXP |GHPHOHULQ JHFLNPHVLQH

PXWDEDNDW ULVNOHULQLQ DUWPDVร QD YH JHQHO RODUDN HNRQRPLN HWNLQOLรทLQ

D]DOPDVร QD QHGHQ RODFDNWร U <HWNLOL otoriteler, รถdeme sistemlerinin iyi

oDOร รบPDVร Qร VDรทOD\DUDN ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร EDNร Pร QGDQ |GHPH

VLVWHPOHULQLQ R\QDGร รทร NULWLN UROย L\L ELU รบHNLOGH \HULQH JHWLUHELOPHVLQL RODQDNOร

Nร OPD\D oDOร รบPDNWDGร UODU

%X EDรทODPGD |GHPH VLVWHPOHULQLQ LVWLNUDUร YH HWNLQOLรทLQLQ

VDรทODQPDVร |GHPH VLVWHPOHULQGHQ ND\QDNODQDQ ULVNOHUL D]DOWร Fร |QOHPOHULQ

JHOLรบWLULOPHVL |GHPH VLVWHPOHULQGHNL Gย ]HQOHPH YH GHรทLรบLNOLNOHULQ SDUDVDO

\|QHWLPL WHKOLNH\H DWPDPDVร Qร Q VDรทODQPDVร YH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q WHPHO

WDรบODUร QGDQ ELULVL RODQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ NHVLQWLVL] oDOร รบPDVร VDรทODQDUDN

ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร VDรทODPDVร PHUNH] EDQNDVร Qร Q |QHPOL KHGHIOHUL KDOLQH

JHOPLรบWLU

gGHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ YH |GHPH VLVWHPOHULQLQ

ILQDQVDO VLVWHP LVWLNUDUร QD HWNLOHULQin incelenmesinin ve Tรผrkiyeโ de รถdeme

VLVWHPOHULQGH NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Q HNRQRPLQLQ Eย \ย PH YH\D GDUDOPD

G|QHPOHULQLQ

|QJ|Uย OPHVLQGH

HUNHQ

X\DUร

DPDoOร

NXOODQร Oร S

NXOODQร ODPD\DFDรทร Qร Q DQDOL] HGLOPHVLQLQ DPDoODQGร รทร EX oDOร รบPD DOWร DQD

E|Oย PGHQ ROXรบPDNWDGร U

Birinci bรถlรผmde, รถncelikle รถdeme sistemleri konusuna geรงmeden

|QFH |GHPH VLVWHPOHULQGH NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Q QHOHU ROGXรทX

EXQODUร Q J|VWHUGLรทL JHOLรบLP NXOODQร OPD \RรทXQOXNODUร 7ย UNL\H YH GLรทHU ย ONHOHU

Doร Vร QGDQ D\Uร D\Uร LQFHOHQPLรบWLU รธNLQFL

E|Oย PGH

|GHPH

VLVWHPOHULQLQ

|QHPL

JHUHNOLOLรทL

YH

Vร Qร IODQGร Uร OPDVร RUWD\D NRQXOGXNWDQ VRQUD 7ย UNL\HยถGHNL |GHPH VLVWHPOHUL YH

XOXVODUDUDVร DODQGD NXOODQร ODQ |QHPOL ED]ร |GHPH VLVWHPOHUL LQFHOHQPLรบWLU

ร รงรผncรผ bรถlรผmde ise รถdeme sistemlerinden kaynaklanan ULVNOHU YH EX

ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร Qร Q \ROODUร RUWD\D NRQXOPXรบWXU

'|UGย QFย E|Oย PGH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQGHNL

J|]HWLP UROย LQFHOHQGLNWHQ VRQUD %,6 WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQDQ |GHPH

sistemlerindeki temel ilkeler ve bu ilkere Tรผrkiyeโ deki รถnemli ED]ร |GHPH

VLVWHPOHULQLQ X\JXQOXรทX GHรทHUOHQGLULOPLรบWLU <LQH D\Qร E|Oย PGH |GHPH

VLVWHPOHULQLQ SDUD YH PDOL\H SROLWLNDODUร QD RODVร HWNLOHUL YH ILQDQVDO LVWLNUDUOD

LOLรบNLVL LQFHOHQPLรบWLU

%HรบLQFL E|Oย PGH LVH 7ย UNL\HGHยถNL |GHPH VLVWHPOHULQGH NXOODQร ODQ

รถdeme

DUDoODUร Qร Q

HNRQRPLN

Eย \ย PH

YH

GDUDOPD

G|QHPOHULQLQ

|QJ|Uย OPHVLQGH HUNHQ X\DUร DPDoOร NXOODQร Oร S NXOODQร ODPD\DFDรทร LUGHOHQPLรบWLU

6RQ E|Oย PGH LVH |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ GHรทHUOHQGLUPHOHU

\DSร ODUDN ED]ร |QHULOHUGH EXOXQXOPXรบWXU

%รธ5รธ1&รธ %g/h0 g'(0( $5$d/$5, 7ย UNL\HยถGH .XOODQร ODQ gGHPH $UDoODUร 7ย UNL\HGH NXOODQร ODQ ()7 JLEL Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQL

3LQJLW]HU YH 6XPPHUV V ยถร Q GD EHOLUWWLรทL JLEL |GHPH VLVWHPOHULQLQ

DQD GDPDUODUร RODUDN NDEXO HGHUVHN Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPlerini de tรผm

HNRQRPL\H EDรทODQDQ NDUPDรบร N GDPDU Dรทร RODUDN NDEXO HGHELOLUL] 3D]DU

HNRQRPLVLQLQ HWNLQ LรบOH\LรบL ELUH\OHUL YH LรบOHWPHOHUL GH LoLQH DODQ Wย P HNRQRPLN

NXUXPODUร ELUELULQH EDรทOD\DQ Gย รบย N PDOL\HWOL Jย YHQLOLU YH Gย ]Jย Q LรบOH\HQ

Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQLQ NXOODQร ODELOLUOLรทLQH GD\DQPDNWDGร U 6RQ

\ร OODUGD |]HOOLNOH EDQND YH |]HO ILQDQV NXUXPODUร Qร Q Pย รบWHULOHULQH Nย oย N WXWDUOร

|GHPHOHULQGH NXOODQDELOHFHNOHUL LPNDQODU VXQPXรบWXU

g]HOOLNOH Jย QOย N \ย ] \ย ]H \DSร ODQ oRN Nย oย N WXWDUOร DOร รบYHULรบOHUGe tรผm

|GHPH DUDoODUร LoLQGH QDNLW NXOODQร Pร Qร Q Dรทร UOร รทร Qร NRUXGXรทX J|]OHPOHQLUNHQ

|]HOOLNOH PDO YH KL]PHW WLFDUHWLQH NRQX DOร รบYHULรบOHUGH oHN NXOODQร Pร Qร Q \RรทXQ

ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU 6RQ \ร OODUGD LVH |]HOOLNOH NUHGL NDUWร NXOODQร Pร QGDNL DUWร รบ

|]HOOLNOH NDรทร W ED]Oร |GHPH DUDFร RODQ oHN YH VHQHW NXOODQร Pร Qร Q DUWร รบ Kร ]ร Qร

\DYDรบODWWร รทร Qร J|Uย \RUX] dRN \DNร Q JHoPLรบWH 7ย UN Wย NHWLFLVLQLQ Jร GD EH\D]

Hรบ\D NRQIHNVL\RQ JLEL DOร รบYHULรบ DODQODUร QGD oHN YH\D VHQHW JLEL NDรทร W WDEDQOร

|GHPH DUDoODUร Qร \RรทXQ RODUDN NXOODQGร รทร J|Uย Oย UNHQ EXJย Q DUWร N EXQODUร Q

\HULQH V|] NRQXVX DOร รบYHULรบ DODQODUร QGD NUHGL NDUWร Qร \RรทXQ RODUDN NXOODQGร รทร Qร

J|Uย \RUX] %X JHOLรบPHQLQ HQ |QHPOL QHGHQOHUL KDUFDPDQร Q \DSร OGร รทร DQ LOH

|GHPHQLQ \DSร OGร รทร ]DPDQ DUDVร QGD JHoHQ Vย UH Wย NHWLFLQLQ NHQGLQL X]XQ

\ร OODUGร U \DรบDQร ODQ \ย NVHN HQIODV\RQ ROJXVXQGDQ NRUXPD Gย รบย QFHVL NUHGL

NDUWODUร QGDQ IDL]VL] ELU NUHGL DUDFร RODUDN \DUDUODQPD LVWHรทL YH NUHGL NDUWODUร Qร Q

VXQGXรทX WDNVLWOHQGLUPH LPNDQร Gร U

1DNLW 1DNLW |]HOOLNOH Nย oย N PLNWDUOร |GHPHOHUH NRQX RODELOHFHN PDO YH

KL]PHW DOร P VDWร PODUร QGD GLรทHU |GHPH DUDoODUร QD J|UH LรบOHP PLNWDUร

EDNร Pร QGDQ HQ \D\Jร Q NXOODQร ODQ |GHPH DUDFร ROGXรทX WDKPLQ HGLOPHNWHGLU

.ROD\ WDรบร QDELOLU YH SUDWLN ELU \|QWHP ROPDVร QHGHQL\OH SHUDNHQGH RODUDN GD

QLWHOHQGLULOHQ Jย QOย N LรบOHPOHUGH HQ ID]OD WHUFLK HGLOHQ \|QWHP ROPXรบWXU

1LWHNLP Gย Q\DQร Q |QHPOL NUHGL NDUWร NXUXOXรบODUร QGDQ ELULVL RODQ

9,6$ยถQร Q 7ย UN Wย NHWLFLVLQLQ KDUFDPD DOร รบNDQOร NODUร ย ]HULQH \DSWร UGร รทร

DUDรบWร UPDGD GLรทHU |GHPH DUDoODUร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUH UDรทPHQ KDOHQ

QDNLW NXOODQPDNWDQ YD]JHoLOPHGLรทL RUWD\D NRQPDNWDGร U $UDรบWร UPD\D J|UH

7ย UN LQVDQร Qร Q ยถVL KDUFDPDODUร Qร QDNLW NXOODQDUDN \DSPDNWDGร U 1DNLW NXOODQร Pร Qร EHOLUOH\HQ IDNW|UOHU LVH โ ข *HOLU โ ข )DL] RUDQODUร โ ข 7ย NHWLP DOร รบNDQOร NODUร โ ข 1DNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร Qร Q \D\Jร QOร รทร โ ข $70 QRNWDODUร Qร Q YH 326 PDNLQDODUร Qร Q \D\Jร QOร รทร

RODUDN Vร UDODQDELOPHNWHGLU 1DNLW |GHPHOHUGH NXOODQร ODQ NDรทร W YH PDGHQL SDUDODUร Vร UDVร \OD

7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร 7&0% YH +D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร ยถQD EDรทOร

'DUSKDQH YH 'DPJD 0DWEDDVร *HQHO 0ย Gย UOย รทย WHGDYย OH VRNPDNWDGร U

7&0% WDUDIร QGDQ LKUDo HGLOHQ EDQNQRWODU 7/ 7/

7/ 7/ 7/ YH 7/ RODUDN tedavรผl etmektedir. Madeni paralar ise 25.000 7/ 7/ 7/ YH

7/ RODUDN WHGDYย OGH EXOXQPDNWDGร U

7DEOR ยถGH J|Uย OGย รทย ย ]HUH \ร Oร LWLEDUL\OH GRODรบร PGDNL SDUD

PLO\DU 7/ RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU 'RODรบร PGDNL SDUDQร Q 0 LoLQGHNL

! ! "# ! $ $ % &

\HUL 7ย UNL\HยถGHNL QDNLW |GHPHOHULQ Dรทร UOร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U 1DNLW

NXOODQร Pร Qร Q ELU J|VWHUJHVL RODUDN NDEXO HGLOHQ GRODรบร PGDNL SDUDQร Q *D\ULVDIL

<XUWLoL +DVร OD\D RUDQร LVH \ร Oร QGD ยถOHU FLYDUร QGD LNHQ VRQ \ร OODUGD EX

RUDQ ยถOHUH YH KDWWD ED]ร \ร OODUGD GDKD DรบDรทร ODUD JHULOHPLรบWLU

Sonuรง olarak; รถdeme araรงlarร LoHULVLQGH QDNLW |QHPOL ELU \HU WXWPDNOD

ELUOLNWH DOWHUQDWLI |GHPH DUDoODUร Qร Q JHOLรบPHVL LOH ELUOLNWH QDNLW NXOODQร Pร Qร Q

\ร OODU LWLEDUL\OH D]DOPD HรทLOLPLQGH ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU

7$%/2 1$.รธ7 .8//$1,0,1,1 *g67(5*(/(5รธ

'RODรบร PGDNL SDUD *6<รธ+ &DUL )L\ 0 0 0 *6<รธ+ <ร OODU 0 0LO\DU 7/ 0 0LO\DU 7/ ' ( ) * ( + ,.-/-0-21 3 4 57681 98: ;81 3 <

%DQND NDUWร YH NUHGL NDUWร JLEL QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร QGD YH 326

QRNWDODUร QGD PH\GDQD JHOHQ DUWร รบ QDNLW NXOODQร Pร Qร D]DOWร Fร \|QGH HWNLOHUNHQ

$70 VD\ร Vร QGDNL DUWร รบ LVH QDNLW NXOODQร Pร Qร DUWร Uร Fร \|QGH HWNLOHPHNWHGLU

%DQNDODU |]HOOLNOH QDNLW oHNPH DPDFร \OD $70 NXOODQร Pร Qร WHรบYLN HWPHNWH YH

KDWWD ED]ร EDQNDODU $70 SD\ODรบร Pร QD JLGHUHN Pย รบWHULOHULQLQ $70 LPNDQร QGDQ

ID\GDODQPDVร QD RODQDN VDรทODPDNWDGร U

+XPSKUH\ YH GLรทHUOHUL V ยถQLQ EHOLUWWLรทL JLEL $70ยถOHULQ QDNLW

NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ LNL IDUNOร HWNLVL EXOXQPDNWDGร U %XQODUGDQ LONL $70

VD\HVLQGH QDNWH NROD\FD XODรบDELOPHN QDNLW NXOODQร Pร Qร DUWร Uร Fร \|QGH HWNL

\DSDUNHQ GLรทHU WDUDIWDQ QDNWH XODรบPDGD $70ยถOHULQ VDรทODGร รทร NROD\Oร N

tรผketicileri her seferinde ATMโ leri daha Vร N ]L\DUHW HGHUHN GDKD Nย oย N

PLNWDUODU oHNPH\H \|QHOWHELOPHNWH YH EX GD RUWDODPD QDNLW WXWPD RUDQร Qร

D]DOWDELOPHNWHGLU

dHN ร ek ticari hayatta sร NOร NOD NXOODQร ODQ YH NXOODQร Pร ile bรผyรผk kolaylร NODU

VDรทlayan bir รถdeme aracร Gร U .DPEL\R VHQHWOHUL DUDVร QGD |QHPOL ELU \HUH

VDKLS RODQ oHN Jย Qย Pย ]GH LNLQFLO ELU SDUD J|UHYLQL ย VWOHQPLรบWLU dHN EDQND\D

\DWร Uร ODQ SDUDQร Q VLPJHVLGLU %XJย Q KHU QH NDGDU IDUNOร |GHPH \|QWHPOHUL

JHOLรบWLULOVH GH KDOHQ |GHPHOHUGH |QHPOL ELU DUDo RODUDN NXOODQร ODQ oHN EDQND

ELULNLPLQLQ DUWPDVร QD SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLQ ELU รบHNLOGH \ย Uย Wย OPHVLQH YH

ย ONH HNRQRPLVLQLQ JHOLรบPHVLQH NDWNร ODU VDรทODPDNWDGร U +XNXNL <DSร Vร

dHNLQ KXNXNHQ Gย ]HQOHQPHVLQGH Gย Q\DGD LNL WHPHO \DNODรบร P

JHOLรบPLรบWLU %XQODUGDQ LONL $QJORVDNVRQ LNHQ GLรทHUL .DUD $YUXSDVร VLVWHPLGLU !

%X LNL VLVWHP DUDVร QGD 7ย UNL\H )UDQVDยถQร Q |QFย Oย รทย Qย \DSWร รทร .DUD $YUXSDVร

JUXEXQD GDKLOGLU )UDQVD $OPDQ\D รธWDO\D รธVYLoUH JLEL ย ONHOHULQ \DQร Vร UD

7ย UNL\HยถQLQ GH LP]DODGร รทร IDNDW 7ย UNL\H %ย \ย N 0LOOHW 0HFOLVL WDUDIร QGDQ

RQD\ODQPD\DQ 0DUW WDULKOL &HQHYUH $QWODรบPDVร LOH NDEXO HGLOHQ

dHNOHU +DNNร QGD <HNQHVDN .DQXQ PHWQL oHNLQ KXNXNHQ Gย ]HQOHQPHVLQGH

WHPHO oHUoHYH\L oL]PLรบWLU dHNH LOLรบNLQ PHY]XDWWD \HU DODQ Gย ]HQOHPHOHU

NDUรบร Oร NVร ] oHN NHรบLGH HWPH ROD\ODUร Qร HQ D]D LQGLrerek รงek hamillerini

NRUX\DELOPH YH oHNH RODQ Jย YHQL WHPLQ HGHUHN oHN NXOODQร Pร Qร Q

\D\Jร QODรบPDVร Qร VDรทOD\DELOPH DPDFร QD \|QHOLNWLU

dHNH LOLรบNLQ KXNXNL Gย ]HQOHPHOHU 7ย UN 7LFDUHW .DQXQXQGD YH 0DUW

WDULKLQGH VD\ร Oร .DQXQยถOD GHรทLรบWLULOHQ VD\ร Oร dHNOH gGHPHOHULQ

'ย ]HQOHQPHVL YH dHN +DPLOOHULQLQ .RUXQPDVร +DNNร QGD .DQXQGD \HU

=?>@ A B C D C DF E A C C G DH>@ ?D I C

B C D C8J D J D C ?D D J C I K D G L J D I B B J B E A C D I D M J DN I B O B A Q R D C J DG B Q B O B B R B Q R Q I S? T T U T TGV I B B M Q O B Q U QXW8B I B > I B Q T .D D I C J D C D

B Q B I Q BY O A Z J U LC P C J D U C D [ C O D\ B Q B I Q J B J B O Q A D C R C I C ?D O D P B Q R Q Q R Q I /] B I

?D C J D ] B I Q[O B B R Q B I Q J B D I B D I C J DYA D C I C R C I รงekin hukuken dรผzenlen P Q Q R D O B O P D / B Q B QR

DOPDNWDGร U WDULKOL 7ย UN 7LFDUHW .DQXQXQXQ oHNOH LOJLOL Kย Nย POHUL ED]ร

IDUNOร Oร NODUOD ELUOLNWH รธVYLoUH %RUoODU .DQXQXQXQ &HQHYUH $QODรบPDVร QD X\JXQ

RODUDN KD]ร UODQPร รบ EXOXQDQ PDGGHOHULQGHQ D\QHQ DOร QPร รบWร U VD\ร Oร

.DQXQ LVH NDUรบร Oร NVร ] oHN NHรบLGH HWPH ROD\ODUร QGD J|Uย OHQ DUWร รบ YH IDUNOร

<DUJร WD\ \RUXP YH NDUDUODUร QHGHQL\OH NDUรบร Oร NVร ] oHN NHรบLGH HWPH VXoXQXQ

D\Uร ELU VXo RODUDN Gย ]HQOHQPHVL LKWL\Doร QGDQ GRรทPXรบWXU %X NDQXQ \DSร ODQD

NDGDU EX ILLO GRODQGร Uร Fร Oร N RODUDN NDEXO HGLOL\RU YH FH]D NDQXQXQD J|UH Kย Nย P

YHULOL\RUGX

dHN .XOODQร Pร dHN QDNLW RODUDN |GHPH PHFEXUL\HWLQL RUWDGDQ NDOGร UDQ ELU DUDo

ROGXรทX LoLQ NXOODQร Pร NLรบLOHUH EDQNDODUD YH ย ONH HNRQRPLVine bรผyรผk fayda

VDรทODU

dHN LOH \DSร ODQ |GHPHOHU QDNLWOH \DSร ODQ |GHPHOHUH RUDQOD GDKD

Eย \ย N ELU Kร ]D YH NHVLQOLรทH VDKLSWLU %DQNDGD oHNH WDEL PHYGXDWร RODQ NLPVH

ย ]HULQGH YH\D NDVDVร QGD oDOร QPDVร YH\D ND\EROPDVร Pย PNย Q EXOXQDQ QDNLW

SDUD WDรบร PDN YH\D VDNODPDN ]RUXQOXOXรทXQGDQ NXUWXOPXรบ ROXU

%DQND YH |]HO ILQDQV NXUXOXรบODUร Doร Vร QGDQ oHN NXOODQร Pร Qร Q \DUDUร

|]HOOLNOH ND\GL SDUD \DUDWร Pร LOH LOJLOLGLU dHNLQ JHQLรบ |Ooย GH NXOODQร OGร รทร

|]HOOLNOH ND\GL SDUD\OD \DSร ODQ |GHPHOHULQ \D\Jร Q ROGXรทX ย ONHOHULQ

EDQNDODUร QGD OLNLGLWH\L GHYDP HWWLUHELOPHQLQ PDOL\HWL GDKD Gย รบย NWย U %DQNDODU

NDU HOGH HWPHN DPDFร \OD NXUXOXU .DUร LVH DoDFDNODUร NUHGLGHQ VDรทODUODU 2 halde bir banka ne kadar รงok kredi aรงarsa o kadar fazla kar elde eder. Ancak

EDQNDODUร LPNDQODUร Qร Q VRQ Vร Qร Uร QD NDGDU NUHGL DoPDNWDQ DOร NR\DQ GROD\ร Vร \OD

HOGH HGHELOHFHNOHUL D]DPL NDUร ND]DQPDNWDQ DOร NR\DQ HWNHQ OLNLGLWH\L GHYDP

HWWLUHPHPH ND\Jร Vร Gร U 'ROD\ร Vร \OD Pย รบWHULOHU EDQNDGDNL PHYGXDWWDQ QDNLW

RODUDN QH NDGDU D] WDOHS HGHUOHUVH EDQNDQร Q NUHGL RODUDN YHUHELOHFHรทL SDUD R

NDGDU ID]OD ROXU .D\GL SDUDQร Q WHGDYย O HGHELOPHVL EDรบND ELU GH\LรบOH

|GHPHOHUH DUDFร Oร N HGHELOPHVL oHN NXOODQร OPDVร QD EDรทOร Gร U %LU NLPVHQLQ

EDQNDGDNL PHYGXDWร ย ]HULQH oHN NHรบLGH HWPHVL KHU ]DPDQ ND\GL SDUD LOH

|GHPH \DSWร รทร DQODPร QD JHOPH] gGHPHQLQ ND\GL SDUD LOH \DSร OGร รทร Qร

EHOLUOH\HQ KXVXV ELU oHNLQ NHรบLGH HGLOPLรบ ROPDVร GHรทLO EX oHNLQ QH รบHNLOGH

WDKVLO HGLOGLรทLGLU /HKGDU oHNL QDNLW RODUDN WDKVLO HGHUVH ND\GL SDUDQร Q WHGDYย Oย

V|] NRQXVX RODPD] dHN PHEODรทร OHKGDUD QDNLW RODUDN |GHQPH\LS ELU

EDQNDGDNL KHVDEร QD DODFDN ND\GHGLOGLรทL ]DPDQ ND\GL SDUDQร Q DUDFร Oร รทร \OD

\DSร OPร รบ ELU |GHPH RUWD\D oร NDU

%LU ย ONHGH ND\GL SDUD LOH |GHPH XVXOย Qย Q JHOLรบPHVL SDUD RWRULWHVL

RODQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q X\JXOD\DFDรทร SROLWLNDODUร Q VRQXFX EDNร Pร QGDQ

รถnem taรบร U 7RSODP SDUD DU]ร LoLQGH ND\GL SDUDQร Q NDSVDGร รทร \HU QH NDGDU

Eย \ย N ROXUVD ]RUXQOX NDUรบร Oร N RUDQร Qร Q GHรทLรบWLULOPHVL R GHUHFH HWNLOL ROXU

dHNOH |GHPH XVXOย Qย Q \D\Jร QODรบPDVร EDQND VLVWHPL Gร รบร QD Vร ]DQ

QDNLW SDUD PLNWDUร Qร D]DOWDFDรทร JLEL KDONร Q HOGH WXWPDN LVWHGLรทL QDNLW SDUD LOH

ย ]HULQH oHN NHรบLGH HGLOHELOHQ YDGHVL] PHYGXDW DUDVร QGDNL RUDQร Q

Nย oย OPHVLQH VHEHS RODFDNWร U NL EX GD ND\GL SDUD \DUDWPD Jย Fย Qย DUWร UDFDNWร U

dHNL ELUHU NUHGL DUDFร RODQ SROLoH YH ERQRGDQ D\ร UDQ HQ |QHPOL

รถzelliklerden birisi, รงeNLQ J|Uย OGย รทย QGH |GHQPHVL JHUHNHQ ELU |GHPH DUDFร

ROPD |]HOOLรทLGLU %XQD UDรทPHQ 7ย UNL\HยถGH VRQUDNL WDULKOL oHN YH\D YDGHOL oHN

GL\H QLWHOHQGLULOHQ X\JXODPD\D Vร NoD UDVWODQPDNWDGร U %X X\JXODPDGD

NHรบLGHFL LOH KDPLO DUDVร QGD DGHWD ELU ]ร PQL DQODรบPD \DSร ODUDN NHรบLGH WDULKL

JHOPHGHQ oHN LEUD] HGLOPHPHNWHGLU 7DPDPHQ oHNLQ |]ย QH D\Nร Uร RODQ EX

X\JXODPDQร Q \D\Jร Q ROPDVร Qร Q QHGHQL GDPJD YHUJLVLQGHQ PXDI RODQ ELU

|GHPH DUDFร Qร Q NHรบLGHFL\H DGHWD Vร Iร U PDOL\HWOL ELU NUHGL LPNDQร GRรทXUPDVร Gร U

7ย UNL\HยถGH oHN NXOODQร Pร Qร HWNLOH\HQ KXVXVODUร Q EDรบร QGD oHNL

PDOL\HWVL] ELU NUHGL DUDFร QD oHYLUHQ YDGHOL oHN X\JXODPDVร JHOPHNWHGLU

%XQXQ Gร รบร QGD oHNOHU WHPLQDW DPDFร \OD GD NXOODQร OPDNWD YH LOJLOL WDUDIร QGDQ

PXKDID]D HGLOHUHN |GHPH Jย Qย JHOGLรทLQGH VLVWHPH VRNXOPDNWDGร U %XQXQ

Gร รบร QGD HOGHQ |GHPH JLEL \|QWHPOHUL NXOODQDUDN WDKVLO DรบDPDVร QGD EDQNDFร Oร N

VLVWHPLQH JLUPH\HUHN ND\ร W Gร รบร QGD NDOPDN LVWH\HQOHU GH oHN NXOODQร Pร Qร

WHUFLK HGHELOPHNWHGLUOHU 7ย UNL\HยถGH

WRSODP

oHN

NXOODQร Pร QD

LOLรบNLQ

QHW

ELU

YHUL

EXOXQPDPDNWDGร U dHNOHU EDQND รบXEHOHULQH YH\D WDNDV RGDODUร JHWLULOHUHN

WDKVLO HGLOPHNWHGLU %XQXQ Gร รบร QGD ELU GLรทHU WDKVLO \|QWHPL LVH oHN ERUoOXVX LOH

DODFDNOร Vร DUDVร QGD JHUoHNOHรบHQ HOGHQ |GHPHGLU %DQNDODU รบXEHOHULQGHQ

WDKVLO HGLOHQ oHNOHULQ DGHW YH WXWDUร Qร WDNLS HWPHPHNWH YH \etkili kurumlara sรถz

NRQXVX YHULOHUL J|QGHUHPHPHNWHGLU dHN NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ J|VWHUJH

QLWHOLรทLQGHNL VDรทOร NOร YHULOHU LVH DQFDN WDNDV DUDFร Oร รทร \OD WDKVLO HGLOHQ oHNOHUH

LOLรบNLQ YHULOHUGHQ HOGH HGLOPHNWHGLU

7ย UNL\HยถGH 7ย UN /LUDVร ย ]HULQH NHรบLGH HGLOHQ oHNOHULQ \DQร Vร UD G|YL]

oHNOHULQLQ GH WHGDYย Oย Pย PNย QGย U 7&0% WDUDIร QGDQ NRQYHUWLEO NDEXO HGLOHQ

\DEDQFร SDUD FLQVOHUL ย ]HULQGHQ Gย ]HQOHQHQ G|YL] oHNOHUL EDQNDODUFD \D

LรบWLUD HGLOHUHN OHKGDUร QD |GHQLU \D GD WDKVLOH DOร Qร U '|YL] oHNOHULQLQ %

^

EDรบOร FDODUร DUDVร QGD VH\DKDW oHNOHUL YH (XUR oHNOHUL (XURFKHTXH \HU

DOPDNWDGร U 7%%

6H\DKDW dHNOHUL <DEDQFร SDUDODU ย ]HULQGHQ Gย ]HQOHQPLรบ EDรบOร FD oHN Wย UOHULQGHQ RODQ

VH\DKDW oHNOHUL LรบDGDPODUร Qร Q YH WXULVWOHULQ \DQODUร QGD SDUD WDรบร PDODUร QGDQ

ND\QDNODQDQ ]RUOXNODUร YH WHKOLNHOHUL |QOHPHN DPDFร \OD ED]ร LWLEDUOร \DEDQFร

EDQND YH NXUXOXรบODU WDUDIร QGDQ PXKWHOLI NXSย UOHUGH WHGDYย OH oร NDUร ODQ

oHNOHUGLU 7ย UNL\H GHNL EDQNDODU NRQYHUWLEO SDUDODU ย ]HULQGHQ Gย ]HQOHQPLรบ seyahat รงeklerini kabul etmektedirler 6H\DKDW oHNOHUL EX oHNL VDWร Q DOร UNHQ ย ]HULQL LP]DOD\DQ รบDKVร Q

HPULQH WDQ]LP HGLOPLรบ QLWHOLNWHGLU dHNL EDรบND ELU รบDKร V NXOODQDPD] $QFDN รงek sahibi ikinci bir imza ile รงeki รถdeme yetkisi bulunan banka veya รผรงรผncรผ

ELU รบDKVD FLUR HGHUHN NDUรบร Oร รทร Qร WDKVLO HGHU dHNL VDWDQ EDQND YH\D NXUXOXรบ

NXUDOODUD X\JXQ รบHNLOGH LรบOHP \DSร OPDVร GXUXPXQGD oHNLQ NDUรบร Oร รทร Qร รถdemektedir. %D]ร EDQND YH NXUXOXรบODU oLIW LP]DOร VH\DKDW oHNL GH ย UHWPHNWHGLUOHU

%X GXUXPGD LNL NLรบL D\Qร oHNL NXOODQPD RODQDรทร QD VDKLS EXOXQPDNWDGร r. ร ekin

|GHQHELOPHVL LoLQ LNL LP]D VDKLELQGHQ ELU WDQHVLQLQ oHNL LP]DODPDVร \HWHUOLGLU _8` B B Q C IX B B D O B\P D Y I R BaB C

T [D I C J D J T [D D C RcP D D I C J b C Y D O B D B D b J D ?D C Ded P D C R C I B Q f J D C I g?K D C 7 B C D B J B 7 B C D J C ?D C B Q B Q h P D 7 D J D C C i .D R C J D C J U B J D ZD C I

C I B Q B Q J B YT R D I C O Da B J D J D I B YT R D I C O D b J D ?D C

(XUR dHNOHU (XUR oHN VLVWHPL oHNOHUOH oHN JDUDQWL NDUWODUÕQÕQ ELUOLNWH NXOODQÕOPDVÕ

HVDVÕQD GD\DOÕ ELU |GHPH \|QWHPLGLU 6LVWHPLQ DPDFÕ EDQNDODUÕQ |]HOOLNOH

\DEDQFÕ ONHOHUGH EXOXQDQ Lú DGDPODUÕQD YH WXULVWOHUH HOYHULúOL HWNLQ YH SDKDOÕ

ROPD\DQ ELU |GHPH \ROX VXQPD\D oDOÕúPDVÕGÕU

$YUXSD YH $NGHQL] ONHOHULQL NDSVD\DQ oHN YH JDUDQWL NDUWÕQÕQ ELUOLNWH

NXOODQÕOPDVÕQÕ JHUHNWLUHQ (XUR oHN VLVWHPLQLQ SDVLI \HVL olan Türkiye’de Euro

oHNOHU \DOQÕ]FD HXUR oHN DOÕPÕQD \HWNLOL EDQND úXEHOHUL WDUDIÕQGDQ QDNWH

oHYULOPHNWHGLU 7 UNL\H SDVLI ONH VWDW V QGH EXOXQGX÷X LoLQ EDQNDODUÕPÕ]

\DOQÕ]FD NHQGLOHULQH LEUD] HGLOHQ (XUR oHNOHUL NRQWURO HWWLNWHQ VRQUD LúWLUD

HWPHNWHGLUOHU %DQNDODUÕPÕ]ÕQ P úWHULOHULQH (XUR oHN NDUWÕ YH HXUR oHN

YHUHELOPHVL LoLQ 7 UNL\H¶QLQ GH EX VLVWHPH DNWLI ONH RODUDN NDWÕOPDVÕ

JHUHNPHNWHGLU 7%%

7 UNL\H GH SDUDVÕ 7&0% WDUDIÕQGDQ NRQYHUWLEO LODQ HGLOPLú G|YL]

cinslerinden olan ülkelerin bankaODUÕ WDUDIÕQGDQ LKUDF HGLOHQ HXUR oHNOHU R ülkenin para cinsi üzerinden düzenlenmelidir. Bu çekler USD üzerinden de

G ]HQOHQHELOLU DQFDN EX GXUXPGD |GHPH VÕUDVÕQGD LOJLOL EDQND WDUDIÕQGDQ HN

ELU PDVUDI WDKDNNXN HWWLULOPHNWHGLU

3DUDVÕ NRQYHUWLEO ROPD\DQ ONHOHUGHNL EDQNDODUÕQ oHNOHULQLQ

7 UNL\H GH 86' ]HULQGHQ G ]HQOHQPHVL JHUHNPHNWHGLU $\UÕFD $% \HVL

ONHOHUGHQ $YXVWXU\D %HOoLND )LQODQGL\D )UDQVD $OPDQ\D øWDO\D +ROODQGD

øVSDQ\D øUODQGD / NVHPEXUJ YH 3RUWHNL] EDQNDODUÕQÕQ (XUR oHNOHUL NHQGL ülke SDUD FLQVOHUL \DQÕQGD (852 ]HULQGHQ GH G ]HQOHQHELOHFHNWLU 6LVWHP |GHQPHVL JDUDQWL HGLOHQ HQ \ NVHN WXWDUODUÕ oHN oÕNDUDQ

ONHOHUH J|UH D\UÕ D\UÕ EHOLUOHPLúWLU (XUR oHNLQ PXKDWDS EDQND WDUDIÕQGDQ ödenmesi ve garanti limitinden yararlanabilmesi için çHNLQ (XURSD\ WDUDIÕQGDQ

EHOLUOHQHQ NXUDOODUÕQ WDPDPÕQD X\JXQ úHNLOGH G ]HQOHQPHVL JHUHNPHNWHGLU

%X NXUDOODUD X\JXQ RODUDN G ]HQOHQPLú ELU oHNLQ NDUúÕOÕ÷Õ ]HULQH NHúLGH

HGLOGL÷L KHVDSWD SDUD EXOXQPDVD ELOH JDUDQWL OLPLWL LoLQGH WDKVLO HGLOPHNWHGLU

.XUDOODUGDQ ELULQH X\XOPDPÕú EXOXQXOPDVÕ KDOLQGH JDUDQWL OLPLWLQGHQ

\DUDUODQÕODPD]

.UHGL .DUWร .UHGL NDUWODUร EHOOL OLPLWOHU GDKLOLQGH QDNLW NXOODQPDGDQ PDO YH KL]PHW

DOร Pร QD YH\D QDNLW oHNLPLQH RODQDN VDรทOD\DQ |GHPH DUDoODUร Gร U .DUW

NXOODQร Fร ODUD SDUD WDรบร PD ]RUXQOXOXรทXQX RUWDGDQ NDOGร UPDVร ย \H Lรบ\HUOHULQH

FLURODUร Qร DUWร UDELOPH RODQDรทร VDรทODPDVร JLEL |]HOOLNOHUL QHGHQL\OH NXOODQร Pร

DUWDQ NUHGL NDUWODUร DOร Fร YH VDWร Fร ODU DUDVร QGDNL PDO YH KL]PHW LOLรบNLOHULQGH

JHoHUOL Jย YHQLOLU Kร ]Oร YH HWNLQ ELU |GHPH DUDFร QD GX\XODQ JHUHNVLQLPOHUGHQ

GRรทPXรบWXU

7ย UNL\HยถGH NUHGL NDUWODUร Qร Q NXOODQร Pร QD LON EDรบODQGร รทร QGD NUHGL NDUWร

LรบOHPOHUL LPSULQWHU DGร YHULOHQ FLKD]GD \DSร ODQ LรบOHP VRQXFXQGD oร NDQ VLOLELQ

LP]DODQPDVร YH WHOHIRQOD SURYL]\RQ DOร QPDVร VRQXFX JHUoHNOHรบWLULOPLรบWLU h\H

Lรบ\HUOHUL WRSODGร NODUร VOLSOHUL DQODรบPDOร ROGXNODUร EDQNDODUD LEUD] HGHUHN PDO

EHGHOOHULQL DOPDNWD ย \H Lรบ\HULQLQ EDQNDVร LVH ELU WDNDV PHUNH]L EXOXQPDPDVร

QHGHQL\OH %DQNDODUDUDVร .DUW 0HUNH]L $ รน NXUXOXQFD\D NDGDU NDUWร YHUHQ

EDQND\D VOLSOHULQL YHUHUHN WDKVLODWร \DSPDNWD\Gร <ร OPD] V +XNXNL <DSร Vร

.DUW VDKLELQH ย \H Lรบ\HUOHULQGHQ QDNLW |GHPHNVL]LQ PDO YH KL]PHW

VDWร Q DOPD YH RWRPDWLN SDUD oHNPH PDNLQDODUร QGDQ QDNLW oHNPH LPNDQร YHUHQ

ELU |GHPH DUDFร RODQ NUHGL NDUWร QGD HVDV RODUDN ย o WDUDIOร ELU LOLรบNL V|]

NRQXVXGXU %XQODU NDUW oร NDUDQ NXUXP NDUW KDPLOL YH ย \H Lรบ \HUL DUDVร QGDNL

LOLรบNLGLU

*HUHN NUHGL NDUWร oร NDUDQ NXUXP LOH ย \H Lรบ \HUL DUDVร QGD JHUHNVH NDUWร

oร NDUDQ NXUXP LOH NDUW KDPLOL DUDVร QGDNL LOLรบNL WDUDIODUร Q Doร N \D GD ]ร PQL LFDS

YH NDEXOOHUL VRQXFX V|]OHรบPHGHQ GRรทPDNWDGร U h\H Lรบ\HUL VLVWHPH JLUPHN

DPDFร \OD NDUW oร NDUDQ NXUXPD WDOHSWH EXOXQPDNWD NXUXP EXQX NDEXO

HWWLรทLQGH V|]OHรบPH GRรทPDNWD YH NDUรบร Oร NOร KDN YH \ย Nย POย Oย NOHU RUWD\D

oร NPDNWDGร U .DUWร oร NDUDQ NXUXP LOH KDPLO DUDVร QGDNL LOLรบNLGH LVH KDPLO ย \HOLN

LoLQ EDรบYXUDUDN V|]OHรบPH\L LP]DOD\DFDN NXUXP EXQX NDEXO HWWLรทLQGH LVH

V|]OHรบPH GRรทDFDNWร U .DUW KDPLOL LOH ย \H Lรบ \HUL DUDVร QGDNL LOLรบNL KHU LNL WDUDIร Q

NUHGL NDUWร NXUXPX LOH RODQ V|]OHรบPHOHULQLQ ELU VRQXFX RODUDN RUWD\D

oร NPDNWDGร U +DPLO NDUWOD ย \H Lรบ \HULQGHQ PDO YH KL]PHW VDWร Q DODELOHFHN ย \H

Lรบ \HUL LVH KDPLOLQ LEUD] HWWLรทL NDUWร NDEXO HGHFHN YH EHOLUOHQHQ OLPLW GDKLOLQGH

RQD\ DOร QGร รทร WDNGLUGH L]LQ YHULOHQ WXWDU NDGDU KDUFDPD WDOHELQL

NDUรบร OD\DFDNWร U

.UHGL NDUWODUร NRQXVXQGD V|]OHรบPH VHUEHVWLVL LoLQGH NXUXODQ KXNXNL

LOLรบNLOHU JHQHO Kย Nย POHUH J|UH Gย ]HQOHQPHNWHGLU 6WDQGDUW V|]OHรบPHOHU

oHUoHYHVLQGH NXUXODQ LOLรบNLOHU LVH JHQHOOLNOH Wย NHWLFL DOH\KLQH Kย Nย POHU

iรงermekte ve genel ekonomik durumXQ N|Wย OHรบWLรทL G|QHPOHUGH LVH EX

Kย Nย POHU ED]ร Vร Nร QWร ODUD \RO DoDUDN NDPXR\XQGD WHSNLOHU GRรทPDVร QD QHGHQ

ROPDNWDGร U .UHGL NDUWODUร NRQXVXQGD KHQย ] \HQL VD\ร ODELOHFHN ELU GHรทLรบLNOLNOH

7ย NHWLFLQLQ .RUXQPDVร +DNNร QGD .DQXQD HNOHQHQ Kย Nย POHU Gร รบร QGD WDUDIODU

DUDVร QGDNL

LOLรบNLOHUL

Gย ]HQOH\HQ

KHUKDQJL

ELU

\DVDO

Gย ]HQOHPH

EXOXQPDPDNWDGร U +D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร WDUDIร QGDQ \ร Oร QGD KD]ร UODQDQ YH

%DQNDFร Oร N 'ย ]HQOHPH YH 'HQHWOHPH .XUXPX WDUDIร QGDQ WHNUDU Jย QGHPH

JHWLULOHQ %DQND .DUWODUร YH .UHGL .DUWODUร .DQXQ 7DVDUร Vร KHQย ]

\DVDODรบPDPร รบWร U $YUXSD %LUOLรทLQH JLUPH \ROXQGD RODQ 7ย UNL\HยถQLQ EX NRQX\OD

LOJLOL RODUDN %LUOLN PHY]XDWร QD X\XP VDรทOD\DELOPHVL LoLQ $YUXSD %LUOLรทL

Pย NWHVHEDWร Qร Q ย VWOHQLOPHVLQH LOLรบNLQ 7ย UNL\H 8OXVDO 3URJUDPร QGD GD \HU DODQ

YH NUHGL NDUWODUร NRQXVXQGD Gย ]HQOHPHOHU LoHUHQ .DVร P WDULKOL

(&& QROX $YUXSD Komisyonu ร nerisini de dikkate alarak yasal

oDOร รบPDODUร WDPDPODPDVร JHUHNPHNWHGLU .UHGL .DUWร .XOODQร Pร

.UHGL NDUWODUร Qร Q 7ย UNL\HยถGH LON NXOODQร Pร \ร Oร QGD .Ro JUXEXQD

EDรทOร 6HUYLV 7XULVWLN $รน WDUDIร QGDQ 'LQHUV &OXE NUHGL NDUWODUร Qร Q NXOODQร PD

VXQXOPDVร \OD EDรบODPร รบWร U

%DQNDODU NUHGL NDUWODUร Qร NXOODQร PD VXQPDGDQ |QFH 9,6$

0DVWHU&DUG (XURFDUG $PHULFDQ ([SUHVV &DUG JLEL XOXVODUDUDVร NUHGL NDUWร

NXUXOXรบODUร QGDQ \HWNL DOPDN ]RUXQGDGร UODU %DQNDODU EX NXUXOXรบODUร Q

ORJRVXQXQ EXOXQGXรทX ELU NDUW oร NDUDELOPHN LoLQ EX XOXVODUDUDVร NXUXOXรบODUOD

DUDODUร QGD OLVDQV V|]OHรบPHVL LP]DODPDNWDGร UODU 7ย UN 3DUDVร .ร \PHWLQL

.RUXPD KDNNร QGD VD\ร Oร .DUDU X\DUร QFD 7ย UNL\HGH \HUOHรบLN NLรบLOHULQ \XUW

Gร รบร QGD \HUOHรบLN NUHGL NDUWร NXUXOXรบODUร LOH OLVDQV YH WHPVLOFLOLN V|]OHรบPHOHUL

\DSPDODUร +D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร Qร Q EDรทOร ROGXรทX 'HYOHW %DNDQOร รทร Qร Q L]QLQH

WDELGLU <ร OPD] V

%DQND YH NUHGL NDUWODUร LOH PDรทD]D YH\D LQGLULP NDUWODUร JLEL LVLPOHU

DOWร QGD SL\DVDGD \D\Jร Q RODUDN EXOXQDQ NDUWODU DUDVร QGD ELU D\Uร P \DSPDN

JHUHNPHNWHGLU %X NDUWODU oHรบLWOL NXUXOXรบODUร Q KL]PHWOHULQL \D\Jร QODรบWร UPDN

DPDFร \OD NDUW DGร DOWร QGD EHOLUOL PDรทD]DODUGD JHoHUOL ROPDN ย ]HUH

Pย รบWHULOHULQH |Gย OOย LQGLULPOL YH WDNVLWOL DOร รบYHULรบ \DSPD LPNDQร VXQPDN ย ]HUH

oร NDUWWร NODUร NDUWODU ROXS EXQODUร NUHGL NDUWร RODUDN NDEXO HWPH LPNDQร

EXOXQPDPDNWDGร U

7ย UNL\HGH ยถOL \ร OODUGD NXOODQร Pร QD EDรบODQDQ NUHGL NDUWODUร Qร Q

SL\DVDGD J|UGย รทย LOJL YH JHWLUGLรทL NDUOร Oร N QHGHQL\OH ยถGHQ EDรบOร \DUDN

EDQNDODUร QGD Jย QGHPLQH JLUPLรบ YH oRN Kร ]Oร ELU JHOLรบLP J|VWHUPLรบWLU .UHGL

NDUWร NXOODQร Pร QGDNL EX Kร ]Oร JHOLรบLPLQ HQ |QHPOL JHUHNoHOHULQGHQ ELUL <ร OPD]

V ยถร Q GD EHOLUWWLรทL JLEL NUHGL NDUWODUร Qร Q \ย NVHN HQIODV\RQ QHGHQL\OH

IDL]VL] XFX] ELU NUHGL DUDFร RODUDN NXOODQร OPDVร Gร U

.UHGL NDUWร VD\ร Vร QGDNL \ย NVHN DUWร รบ Kร ]ร *UDILN ยถGH Doร NoD J|]OHU

รถnรผne serilmektedir. 1997 G|QHPLQH EDNร OGร รทร QGD \DNODรบร N ยถH

\DNร Q ELU DUWร รบร Q \DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 21.500.000 19.000.000 16.500.000 14.000.000 11.500.000 9.000.000 6.500.000 4.000.000

m8n o p q.m r n s t r nvu

' ( ) * ( + , jk'@l

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

4.847.166 7.118.358 10.045.643 13.408.477 13.996.806 15.705.370 19.863.167

*UDILN <ร OODUD *|UH .UHGL .DUWร 6D\ร ODUร

.UHGL NDUWร X\JXODPDVร Qร Q Kร ]OD \D\Jร QODรบPDVร QGD NUHGL NDUWร Qร Q

\ย NVHN HQIODV\RQ RUWDPร QGD IDL]VL] NUHGL LPNDQร VDรทODPDVร Gร รบร QGD DรบDรทร GD

Vร UDODQDQ ID\GDODUร Qร Q GD Eย \ย N SD\ร YDUGร U %X ID\GDODU รบ|\OH Vร UDODQDELOPHNWHGLU

โ ข .DUW KDPLOLQL QDNLW WDรบร PD ]RUXQOXOXรทXQGDQ YH EXQXQ \RO

DoDELOHFHรทL ED]ร WHKOLNHOHUGHQ NXUWDUPDNWDGร U

โ ข +DPLO NDUWD VDKLS ROPDNOD EHOOL ELU SUHVWLM HOGH HWPHNWHGLU โ ข .DUW KDPLOL QDNLW LGDUHVLQGH YH KDUFDPDODUร Qร Q WDNLELQGH NROD\Oร N

HOGH HWPHNWHGLU

โ ข .UHGL NDUWร DOWHUQDWLI ELU |GHPH DUDFร RODQ oHNLQ ED]ร Nร Vร WODPDODUร Qร

RUWDGDQ NDOGร UPDNWDGร U

.UHGL NDUWODUร Qร Q JHoHUOLOLN Vย UHVL HQ D] ELU \ร O LNHQ oHN GHIWHUOHUL

RUWDODPD \DSUDN ROGXรทX LoLQ Kร ]Oร FD Wย NHQPHNWH YH KHU VHIHULQGH EHOOL ELU

PHEODรท NDUรบร Oร รทร QGD \HQL oHN GHIWHUL WDOHS HGLOPHVL JHUHNPHNWHGLU 6RQ

Gย ]HQOHPHOHU LOH EDQNDQร Q VRUXPOX ROGXรทX PLNWDU oHN \DSUDรทร EDรบร QD ย o \ย ]

HOOL PLO\RQ OLUD\D \ย NVHOWLOGLรทL LoLQ EDQNDODU X\JXODPDGD oHN GHIWHUL NDUรบร Oร รทร

oHรบLWOL WHPLQDWODU LVWHPHNWHGLUOHU

dHN NDUQHVLQL ND\EHGHQ oDOGร UDQ YH\D KHUKDQJL ELU รบHNLOGH LUDGHVL

Gร รบร QGD HOLQGHQ oร NDQ NLรบLQLQ PHYFXW \DVDODU oHUoHYHVLQGH X]XQ ELU LSWDO

SURVHGย Uย L]OHPHVL JHUHNWLรทL KDOGH NUHGL NDUWร QGD KDPLOLQ EDรบYXUXVX ย ]HULQH

oRN Nร VD Vย UHGH NDUW NXOODQร PD NDSDWร Oร U <HWLP V โ ข <XUW Gร รบร QGD NXOODQร P NROD\Oร รทร VDรทODPDNWDGร U โ ข $FLO GXUXPODUGD NXOODQร ODELOPHNWHGLU

โ ข h\H Lรบ \HUL LVH Lรบ KDFPLQL DUWร UDUDN FLURVXQX \ย NVHOWPHNWHGLU

.DUW KDPLOL \DQร QGD QDNLW EXOXQPDGร รทร GXUXPODUGD NUHGL NDUWร Qร Q

JHoHUOL ROGXรทX Lรบ \HUOHULQL WHUFLK HWPHNWHGLU +DPLO ย \H Lรบ \HULQGH GRODรบร UNHQ

LKWL\DoODUร Qร KDWร UODPDNWD YH KDWWD ED]HQ LKWL\DFร ROPD\DQ ย Uย QOHUL GDKL QDNLW

SDUDVร Qร Q \HWHUVL] ROGXรทX GXUXPODUGD ELOH DODELOPHNWHGLU 6|] NRQXVX Lรบ

\HULQGH NUHGL NDUWร JHoHUOL ROPDVD R KDUFDPD\ร \D NUHGL NDUWร VLVWHPLQH GDKLO

ROPXรบ EDรบND ELU Lรบ \HULQGHQ \DSDFDN \D GD KLo \DSPD\DFDNWร U

โ ข h\H Lรบ \HUL |GHPHOHUL JDUDQWL DOWร QD DOPDNWDGร U

dHN NDEXO HGHQ ย \H Lรบ\HUL oHNLQ NDUรบร Oร NVร ] oร NPDVร GXUXPXQGD

SDUDVร Qร DODELOPHN LoLQ oHรบLWOL KXNXNL SURVHGย UOHUL EHNOHPHN ]RUXQGD NDOPDNWD

YH ILQDQV DNร รบร QGD ELU WDNร P VRUXQODU RUWD\D oร NDELOPHNWHGLU 2\VD NUHGL NDUWร

NDEXO HGHQ ย \H Lรบ \HUL |GHQPHPH ULVNLQL NDUW oร NDUDQ NXUXPD \ย NOHPHNWHGLU

โ ข .UHGL NDUWร oร NDUDQ NXUXP Pย รบWHULOHULQGHQ ย FUHW NRPLV\RQ YH IDL]

JHOLUL HOGH HWPHNWHGLU

%DQNDODU Pย รบWHUL\H LON NH] NDUW YHULUNHQ YH\D KHU \HQLOHPHGH NDUW

ย FUHWL YH\D NDUW \HQLOHPH ย FUHWL DGร \OD D\Uร FD \ร OOร N NXOODQร PD LVWLQDGHQ \ร OOร N

NXOODQร P ย FUHWL DGร \OD oHรบLWOL JHOLU ND\QDNODUร VDรทODPDNWDGร U

<LQH EX NXUXPODUร Q JHFLNPH IDL]L OLPLW Dรบร P ย FUHWL QDNLW oHNLP komisyonu ve faiz veya kart hamilinin son รถdeme tarihinden รถnce para

\DWร UPDVร JHOLUL JLEL oHรบLWOL JHOLUOHUL YDUGร U

$\Uร FD NUHGL NDUWร oร NDUDQ NXUXPODU ย \H Lรบ \HUOHULQH NHQGL EDQNDVร Qร Q

NXUGXรทX NUHGL NDUWร PDNLQDODUร LoLQ Lรบ\HULQGHQ ย \H Lรบ \HUL NRPLV\RQX DODUDN \D

GD EHOOL Vย UH\OH KHVDSWD SDUD WXWXOPDVร Qร VDรทOD\DUDN \DUDU VDรทODPDNWDGร U 700,000 650,000 600,000 550,000 500,000 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000 50,000 POS

' ( ) * (8+ , jk'@l

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

58,636

113,816

188,957

299,636

364,636

495,718

662,429

*UDILN <ร OODUD *|UH 326 6D\ร ODUร

.UHGL NDUWร VD\ร Vร QGD J|Uย OHQ \ย NVHN DUWร รบ Kร ]ร DOร รบYHULรบOHUGH NUHGL

NDUWร NXOODQร Pร QD RODQDN VDรทOD\DQ 6DWร รบ 1RNWDVร 7HUPLQDOOHUL 326 w

konusunda รงok daha yรผksek dรผzeyde gรถrรผlmektedir. 1997 2003 dรถneminde

NUHGL NDUWร VD\ร Vร QGDNL DUWร รบ FLYDUร QGD JHUoHNOHรบLUNHQ *UDILN ยถGH

326 FLKD]ODUร Qร Q D\Qร G|QHPGH FLYDUร QGD DUWWร รทร J|rรผlmektedir.

%XQXQ DOWร QGD \DWDQ QHGHQ ย \H Lรบ\HUOHULQLQ IDUNOร EDQNDODUD DLW NDUWODUD VDKLS

Pย รบWHULOHULQLQ NHQGL EDQNDODUร Qร Q 326 FLKD]ร Qร Q NXOODQร OPDVร WDOHELQL

NDUรบร ODPD LVWHรทL YH WHNQLN DUร ]DODUD NDUรบร WHGELU DOPD JHUHรทLGLU 0ย รบWHULOHULQ

EX WDOHELQLQ QHGHQL LVH EDQNDODUร Q VDรทODGร NODUร oHรบLWOL SURPRV\RQ yรถntemleridir. %DQND .DUWร %DQND NDUWร Qร Q 'HELW &DUG HQ |QHPOL |]HOOLรทL GRรทUXGDQ NDUW

KDPLOLQLQ PHYGXDW KHVDEร QD EDรทOร ROPDVร Gร U %X KHVDED รบLIUH DUDFร Oร รทร LOH

XODรบร ODUDN 2WRPDWLN 9H]QH 0DNLQDODUร $70 YH 326 FLKD]ODUร QGDQ PDO YH x

KL]PHW DOPD SDUD oHNPH YH VXQXODQ GLรทHU EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQL \HULQH

JHWLUPH LPNDQร EXOXQPDNWDGร U

7ย UNL\HยถGH EDQND NDUWร NXOODQร Pร NRQXVXQGDNL ELOJL HNVLNOLรทL QHGHQL\OH

NDUW NXOODQร Fร ODUร EDQND NDUWODUร Qร VDGHFH $70โ lerden nakit รงekmede

NXOODQร ODQ ELU DUDo RODUDN J|UPย รบ YH EX NDUWODUร DOร รบYHULรบOHUGH oRN D]

NXOODQPร รบODUGร U %X Gย รบย QFH QHGHQL\OH EDQND NDUWร $70 NDUWร RODUDN GD

QLWHOHQGLULOPHNWHGLU 1LWHNLP EX WHVSLWL %.0 \HWNLOLOHULQLQ \DSWร รทร Doร NODPD GD

GRรทUXODPDNWDGร U %X Doร NODPD\D J|UH 7ย UNL\HยถGHNL NDUWOร DOร รบYHULรบOHULQ "

ยถXQXQ NUHGL NDUWร LOH \DSร OGร รทร ยถLQLQ LVH EDQND NDUWร LOH \DSร OGร รทร

YXUJXODQDUDN $YUXSDGD LVH EX RUDQODUร Q NUHGL NDUWร EDQND NDUWร

รบHNOLQGH ROGXรทX EHOLUWLOPLรบWLU ATMโ lerin

bankaODU WDUDIร QGDQ NXOODQร Pร Qร Q WHUFLK HGLOPHVLQLQ

QHGHQOHUL DUDVร QGD |]HOOLNOH Nย oย N WDVDUUXI VDKLSOHULQL EDQND รบXEHOHULQGHQ

X]DN WXWPD E|\OHOLNOH \ย NVHN PHYGXDW VDKLEL Pย รบWHULOHULQH GDKD L\L KL]PHW y E D I D I c I D I D D I .D Y

R[O C C J C z B B B Q B J B J#Q U Q D D I C 0 C B J Q I C B Z B I Q B I B?O T T J D

D I C C A C D I C C D D I C / B I B / I DLD D I C / B I B O D C[B Q YC R D C B B B I R { > | }?M D I h B I B C D I C C ~ B B D7 I D J C B I B I Q#B I B Q Q U Q O B ?D J B X D7 I D J C B I Q D B B I Q a B R C ] I D B B R B B I Q Q D B Y B B Q Q ? C ?D D I C C B B B I Q Q[ B U B O B ZD D I C / C B B I J Q I W }ย ย 0D D }LT J T I T T O B Q U Q B Q / B Q Q. [ c I %Z| D L /! $ $ ^

C B O D C

I B Q Q U Q#C D

YHUPH YH รบXEH YH SHUVRQHO NRQXODUร QGD PDOL\HW D]DOWPD JLEL VDLNOHU

\DWPDNWDGร U *HUoHNWHQGH $70ยถOHULQ ROPDGร รทร GXUXPODUGD QDNLW oHNPH YH

GLรทHU EDQNDFร Oร N LรบOHPOHUL LoLQ รบXEHOHUH JLWPHN GXUXPXQGD NDODFDN

Pย รบWHULOHULQ WDOHELQL NDUรบร ODPDN LoLQ GDKD ID]OD รบXEH DoPDN YH SHUVRQHO

oDOร รบWร UPDN JHUHNHFHNWLU *ย Qย Q KHU VDDWL QDNLW oHNHELOPH YH GLรทHU EDQNDFร Oร N

LรบOHPOHULQL Vร UD EHNOHPHGHQ \DSDELOPH RODQDNODUร LVH Pย รบWHULOHU Doร Vร QGDQ

$70ยถOHUL FD]LS Nร ODQ QHGHQOHU DUDVร QGD \HU DOPDNWDGร U 14,000 13,000 12,000 11,000 10,000 9,000 8,000 7,000 6,000 5,000 ATM

' ( ) * ( + ,#jk'@l

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

6,735

8,363

9,939

11,991

12,127

12,069

12,857

*UDILN <ร OODUD *|UH $70 6D\ร ODUร

*UDILN ยถGH $70 VD\ร ODUร LQFHOHQGLรทLQGH GH Doร NoD J|Uย OGย รทย JLEL

V|] NRQXVX VD\ร GD \ร Oร QD JHOHQH GHN ELU DUWร รบ J|Uย OPHNOH ELUOLNWH

\ร OODUร DUDVร QGD EX DUWร รบ HรทLOLPL \DWD\ ELU VH\LU L]OHPLรบWLU %XQXQ HQ

|QHPOL QHGHQOHUL DUDVร QGD EX \ร OODUGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ

ROXPVX] JHOLรบPHOHU EDQND ELUOHรบPH YH\D GHYUDOPDODUร YH PDOL\HWOHUL

Gย รบย UPHN LoLQ RUWDN $70 NXOODQร Pร QD JLGLOPHVL YH SL\DVDQร Q $70 EDNร Pร QGDQ GR\PDVร JLEL JHUHNoHOHU J|VWHULOHELOLU

$QFDN $70 VD\ร Vร Qร Q EX NDGDU DUWPDVร Qร Q JHUHNVLQLPGHQ PL \RNVD

EDQNDODUDUDVร UHNDEHWWHQ PL ND\QDNODQGร รทร WDUWร รบPDOร Gร U dย QNย <ร OPD]

ยถQLQ GH EHOLUWWLรทL JLEL LWKDO HGLOHQ $70ยถOHULQ PDOL\HWL \DNODรบร N

$PHULNDQ 'RODUร FLYDUร QGDGร U +HUKDQJL ELU \HUOHรบLP \HULQGH ELUELULQH oRN

\DNร Q PHVDIHOHUGH IDUNOร EDQNDODUร Q $70ยถOHULQLQ NXUXOGXรทX J|Uย OPHNWHGLU

2\VD VRQ \ร OODUGD ED]ร EDQNDODUร Q \DSWร NODUร JLEL RUWDN $70 NXOODQร Pร

\DNODรบร Pร Qร Q GDKD GD \D\Jร QODรบPDVร YH KDWWD ELU Pย รบWHULQLQ IDUNOร EDQNDODUFD

NXUXOPXรบ KHU $70ยถGHQ LรบOHP \DSPDVร QD RODQDN VDรทOD\DFDN VLVWHPOHULQ

JHOLรบWLULOPHVL KHP ND\QDN LVUDIร Qร |QOH\HFHN KHP GH KL]PHWL Pย รบWHULQLQ

D\Dรทร QD JHWLUHFHNWLU

6RQ \ร OODUGD EX DPDo GRรทUXOWXVXQGD EDQNDODUร Q LรบELUOLรทLQH JLWWLรทL

J|]OHPOHQPHNWHGLU %DQNDODUร Q DUDODUร QGD \DSWร รทร DQODรบPDODU GRรทUXOWXVXQGD

NDUW VDKLSOHULQH NXOODQร P NROD\Oร รทร VDรทOD\DQ LNL WHPHO $70 SD\ODรบร P JUXEX

ROXรบWXUXOPXรบWXU %XQODUGDQ LONL DUDODUร QGD Eย \ย N |OoHNOL EDQNDQร Q

EXOXQGXรทX $OWร Q 1RNWD $70 SD\ODรบร P JUXEX LNHQ GLรทHUL ย \H EDQNDGDQ

ROXรบDQ 2UWDN 1RNWD $70 SD\ODรบร P JUXEXGXU <D\Jร Q KL]PHW Dรทร QD VDKLS RODQ bรผyรผk รถlรงekli ED]ร NDPX EDQNDODUร EX JUXSODUร Q LoHULVLQGH \HU DOPDPD\ร WHUFLK

HGHUNHQ EX JUXSODUGD \HU DODQ ED]ร ย \HOHULQ LVH V|] NRQXVX NDPX EDQNDODUร

LOH $70 SD\ODรบร Pร NRQXVXQGD LNLOL DQODรบPDODU \DSWร NODUร J|Uย OPHNWHGLU 41.000.000 38.500.000 36.000.000 33.500.000 31.000.000 28.500.000 26.000.000 23.500.000 21.000.000 18.500.000 16.000.000

ย ย ย ย ย \ย ย ย ย ย ย ย vย

' ( ) * (8+ , jk'@l

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

18.399.599 19.359.755 24.107.323 29.560.303 31.656.944 35.057.308 39.563.457

*UDILN <ร OODUD *|UH %DQND .DUWร 6D\ร ODUร

'LรทHU WDUDIWDQ EDQND NDUWร VD\ร Vร LQFHOHQGLรทLQGH |]HOOLNOH QDNLW

WDรบร PDQร Q Nย OIHWLQGHQ YH ULVNLQGHQ NXUWXOPDQร Q \DQร Vร UD VRQ \ร OODUGD JHUHN

NDPX JHUHNVH |]HO VHNW|U GH PDDรบ YH ย FUHWOHULQ oDOร รบDQODUร Q EDQND NDUWร LOH

ELUOLNWH NXOODQร ODQ YDGHVL] KHVDSODUร QD \DWร Uร OPDVร D\Uร FD ย QLYHUVLWH NHVLPLQLQ

EDQND NDUWร Qร NUHGL NDUWร QD J|UH NROD\ DOPDVร YH Eย WoH NRQWUROย VDรทODPDVร YH

Jย Qย Q KHU VDDWL QDNLW oHNHELOPHQLQ \DQร Vร UD EDQNDFร Oร N LรบOHPOHUL

\DSร ODELOPHVL DOร รบYHULรบOHUGH NXOODQร ODELOPHVL JLEL QHGHQOHUle Grafik 1.4.โ de

J|Uย OGย รทย ย ]HUH EDQND NDUWร VD\ร Vร \ร OODU LWLEDUL\OH Vย UHNOL RODUDN DUWPร รบWร U

%DQND NDUWร LOH $70ยถOHUGHQ QDNLW oHNPH Gร รบร QGD YDGHVL]

KHVDEร Qร ]GDNL PLNWDUOD Vร Qร UOร ROPDN ย ]HUH KHPHQ KHPHQ NUHGL NDUWร NDEXO

HGHQ Wย P Lรบ\HUOHULQGH DOร รบYHULรบ \DSPD LPNDQร EXOXQPDNWDGร U hVWHOLN \Dรบ Y E

Nร Vร WODPDODU QHGHQL\OH NUHGL NDUWร DODPD\DQ |QHPOL ELU NHVLPGH EDQNDODUGDQ

UDKDWOร NOD EDQND NDUWร DODELOLUOHU

7ย UN Wย NHWLFLVLQL NUHGL NDUWร NXOODQPD\D LWHQ QHGHQOHUGHQ ELULVLGH tรผketicilerin bรผtรงelerini kontroO HWPH LVWHรทLGLU รธรบWH EDQND NDUWร EX LVWHรทH GDKD

ID]OD FHYDS YHUHELOHFHN QLWHOLNWHGLU g]HOOLNOH QXIXV \DSร Vร Qร Q JHQo YH GLQDPLN

ROGXรทX J|] |Qย QH DOร Qร UVD EX NHVLPLQ UDKDW YH ID]OD KDUFDPD \DSPD LVWHรทL

LoLQGH ROGXNODUร NHVLQGLU $QFDN EX NHVLPLQ |Qย QGH Eย WoH Nร Vร Wร GD

EXOXQPDNWDGร U +DUFDPD \DSPDN LVWH\HQ DQFDN ELU WDUDIWDQGD Eย WoH NRQWUROย

\DSPDN ]RUXQGD RODQ EX NHVLP LoLQ EDQND NDUWร NXOODQร Pร LรบOHYVHO RODFDNWร U

gQย Pย ]GHNL \ร OODUGD EDQND NDUWร NXOODQร Pร Qร DUWร UDFDN LNL |QHPOL

QHGHQ EXOXQPDNWDGร U

(QIODV\RQGD J|Uย OHQ Gย รบย รบ

2FDN WDULKLQGHQ VRQUD <HQL 7ย UN /LUDVร Qร Q <7/ WHGDYย OH

EDรบODPDVร

(QIODV\RQGDNL Gย รบย รบH EDรทOร RODUDN YDGHVL] KHVDSODUGD PHYGXDW

WXWPD Vย UHVL DUWDFDรทร QGDQ EDQND NDUWร NXOODQร Pร GD DUWDFDNWร U <7/ยถQLQ

WHGDYย OH EDรบODPDVร LOH ELUOLNWH NXUXรบOX WXWDUODUOD NDUรบร ODรบร ODFDรทร QGDQ KHP

KHVDSODPD KHP GH QDNLW WDรบร PDQร Q JHWLUHFHรทL Nย OIHWOHUGHQ NXUWXOPDN LVWH\HQ

Wย NHWLFL EDQND NDUWร NXOODQร Pร Qร DUWร UDFDNWร U

(OHNWURQLN 3DUD (OHNWURQLN SDUD NRQXVXQGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU RUWDN ELU WDQร P \DSPD

RODQDรทร Qร YHUPHPLรบWLU )DUNOร NXUXPODUGDQ EX NRQX\D LOLรบNLQ IDUNOร WDQร PODU

RUWD\D NRQXOPXรบWXU

$YUXSD 0HUNH] %DQNDVร QFD \D\ร PODQDQ ELU UDSRUD J|UH HOHNWURQLN

SDUD EDQND KHVDSODUร Qร Q NXOODQร OPDVร Qร JHUHNWLUPHNVL]LQ JHQLรบ DQODPGD

bรผtรผn รถdemelerLQ \DSร ODELOPHVLQH YH SDUDVDO GHรทHUOHULQ HOHNWURQLN RODUDN

VWRNODQPDVร QD LPNDQ VDรทOD\DQ WHNQLN ELU DUDoWร U (&% V

%,6 WDUDIร QGDQ \D\ร PODQDQ ELU UDSRUGD LVH HOHNWURQLN SDUDQร Q oRN

DPDoOร GHรทHUL |QFHGHQ \ย NOHQPLรบ YH HOHNWURQLN Fย ]GDQ RODUDN GD

QLWHOHQGLULOHQ NDUW WDEDQOร ย Uย QOHU LOH ELOJLVD\DU ย ]HULQGH Dรท YH\D \D]ร Oร P

WDEDQOร ย Uย QOHUL NDSVDGร รทร EHOLUWLOPLรบWLU %,6 1RYHPEHU

g]HWOH HOHNWURQLN SDUD\ร GLMLWDO SDUD \D]ร Oร P WDEDQOร ย Uย QOHU YH

HOHNWURQLN Fย ]GDQ NDUW WDEDQOร ย Uย QOHU RODUDN LNL\H D\ร UDUDN WDQร POD\DELOLUL]

'LMLWDO SDUD 'LJLWDO FDVK SDUDQร Q GHรทHULQLQ \D]ร Oร P YH\D QHWZRUN

RUWDPร QGD VDNODQPDVร Gร U (Q \RรทXQ NXOODQร OGร รทร DODQ LQWHUQHWWLU (OHNWURQLN

SDUD \D]ร Oร P YH\D QHWZRUN WDEDQOร PHNDQL]PDODUร Q DUDFร Oร รทร LOH \DUDWร Oร U

รธQWHUQHW ย ]HULQGHQ \DSร ODQ Nย oย N WXWDUOร |GHPHOHU LoLQ Gย รบย Qย OHQ GLJLWDO SDUD

LQWHUQHWWHQ NUHGL NDUWร LOH \DSร ODQ |GHPHOHULQ \HULQL DOPDVร LoLQ RUWD\D

NRQPXรบWXU gGHPH \DSPDN LoLQ NXOODQร OGร รทร QGD GLJLWDO SDUD\ร WHPVLO HGHQ

GHรทHUOHU HOHNWURQLN RODUDN |GHPH \DSDQ NLรบLQLQ ELOJLVD\DUร QGDQ |GHPH

\DSร ODQ NLรบLQLQ ELOJLVD\DUร QD WUDQVIHU HGLOL\RU

(OHNWURQLN Fย ]GDQ (OHFWURQLF 3XUVH GHรทHUL |QFHGHQ |GHQPLรบ oRN

DPDoOร RODUDN NXOODQร ODELOHQ YH \HQLGHQ SDUD GHรทHUL \ย NOHQHELOHQ NDUW WDEDQOร

ย Uย QOHUGLU (OHNWURQLN Fย ]GDQร Q HQ |QHPOL |]HOOLรทL NDUW WDEDQOร ROPDVร Gร U 'LMLWDO

SDUDGDQ IDUNร HOHNWURQLN SDUDQร Q NDUW WDEDQOร X\JXODPDODUร ROPDVร Gร U %X

QHGHQOH WDรบร QDELOLU Jย YHQOL YH NXOODQร Pร UDKDWWร U %X NDUWODU \ย ] \ย ]H \DSร ODQ

Nย oย N WXWDUOร SHUDNHQGH LรบOHPOHUL NROD\ODรบWร UPDN LoLQ NDรทร W YH PDGHQL

SDUDQร Qร Q \HULQH NXOODQร OPDN ย ]HUH WDVDUODQPร รบWร U (OHNWURQLN Fย ]GDQร Q

NXOODQร Pร QGDNL DPDo Nย oย N GHรทHUOL LรบOHPOHUGH PDOL\HWOHUL D]DOWPDNWร U

$\Uร FD NDUW WDEDQOร HOHNWURQLN Fย ]GDQ X\JXODPDODUร WHN DPDoOร NDUWODU

VLQJOH SXUSRVH SUHSDLG FDUGV YH oRN DPDoOร NDUWODU PXOWLSXUSRVH SUHSDLG

FDUGV RODUDN LNL\H D\Uร ODELOPHNWHGLU 7HN DPDoOร NDUWODU |UQHรทLQ WHOHIRQ NDUWร

VDGHFH ELU WHN KL]PHWL YH\D ย Uย Qย D\Qร VDWร Fร GDQ DODELOPHN LoLQ NXOODQร Oร U dRN

DPDoOร NDUWODU LVH ELU oRN PDOร Q YH\D ย Uย Qย Q oHรบLWOL VDWร Fร ODUGDQ VDWร Q

DOร QDELOPHVLQL VDรทOD\DQ NDUWODUGร U +XNXNL <DSร Vร

Tรผrkiyeโ de elektronik para konusunda yasal olarak dรผzenleme

\DSร OPDVร JHUHNHQ DODQODU EXOXQPDNWDGร U %XQODUร Q EDรบร QGD HOHNWURQLN SDUD\ร

NLPOHULQ LKUDF HGHELOHFHรทL NRQXVX JHOPHNWHGLU (OHNWURQLN SDUD\ร LKUDF HWPH

\HWNLVLQLQ EDQND YH |]HO ILQDQV NXUXOXรบODUร Qร Q \DQร Vร UD GLรทHU NXUXOXรบODUD GD

YHULOLS YHULOPH\HFHรทL HรทHU YHULOHFHNVH HOHNWURQLN SDUD NXUXOXรบODUร Qร Q (3.

NLP WDUDIร QGDQ YH QH รบHNLOGH J|]HWLP YH GHQHWLPLQLQ \DSร ODFDรทร

EHOLUOHQPHOLGLU =LUD (3.ยถODUร Q LIODV HWPHVL YH\D EHOLUOHQHFHN \DVDO \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUPHPHVL KDOLQGH Wย NHWLFLOHULQ NRUXQPDVร YH

ILQDQVDO VLVWHP LoLQ ELU ULVN XQVXUX ROPDPDVร DPDFร \OD oHรบLWOL Gย ]HQOHPHOHULQ

JHUoHNOHรบWLULOPHVL JHUHNPHNWHGLU

gQFHOLNOH PHY]XDWร Pร ]ร X\XPODรบWร UPD\D oDOร รบWร รทร Pร ] $YUXSD %LUOLรทLQLQ

EX NRQXGDNL PHY]XDWร J|] |Qย QH DOร QDUDN HOHNWURQLN SDUDQร Q WDQร Pร

(3.ยถODUGD DUDQDFDN JHQHO QLWHOLNOHU EXQODUร Q NDUรบร Oร N EXOXQGXUPD

\ย Nย POย Oย NOHUL VHUPD\H \HWHUOLOLรทL YH\D OLNLGLWH UDsyosu gibi รถlรงรผtlere sahip

ROXS ROPD\DFDNODUร ELUWDNร P VDKWHNDUOร NODUร |QOH\HFHN \HWHUOL WHNQLN DOW

\DSร Qร Q VDรทODQPDVร JHQHO RODUDN WDUDIODUร Q KDN YH \ย Nย POย Oย NOHULQLQ Doร NoD

WDQร PODQPDVร YH SDUD SROLWLNDVร Qร QQ \ย Uย Wย OPHVLQGHQ VRUXPOX 0HUNH]

%DQNDVร QD Gย ]HQOL RODUDN ELOJL UDSRUODQPDVร YH EHQ]HUL KXVXVODU Gย ]HQOHPH

DOWร QD DOร QPDOร Gร U $\Uร FD GRODรบร Pร VRQ GHUHFH Kร ]Oร RODQ HOHNWURQLN SDUDQร Q

SDUD DNODPDGD NXOODQร OPDVร Qร |QOH\LFL WHGELUOHU DOร QDUDN EX NRQXGD (3.ยถODU LOH

0HUNH] %DQNDVร DUDVร QGD YH XOXVDO PHUNH] EDQNDODUร DUDVร QGD LรบELUOLรทL

VDรทODQPDOร Gร U

\ร Oร QGD 0HUNH] %DQNDVร .DQXQXQGD GHรทLรบLNOLN \DSDQ

VD\ร Oร .DQXQXQ WHPHO J|UHY YH \HWNLOHU EDรบOร NOร ย QFย PDGGHVLQGH ยณ7ย UN

/LUDVร Qร Q KDFLP YH WHGDYย Oย Qย Gย ]HQOHPHN |GHPH YH PHQNXO Nร \PHW

WUDQVIHUL YH PXWDEDNDW VLVWHPOHUL NXUPDN NXUXOPXรบ YH NXUXODFDN VLVWHPOHULQ

NHVLQWLVL] LรบOHPHVLQL YH GHQHWLPLQL VDรทOD\DFDN Gย ]HQOHPHOHUL \DSPDN

|GHPHOHU LoLQ HOHNWURQLN RUWDP GD GDKLO ROPDN ย ]HUH NXOODQร ODFDN \|QWHPOHUL

YH DUDoODUร EHOLUOHPHNยด Kย NPย \HU DOร UNHQ \LQH D\Qร .DQXQXQ %DQND

0HFOLVLQLQ J|UHY YH \HWNLOHUL EDรบOร NOร QFL PDGGHVLQGH GH ยณgGHPH YH

PHQNXO Nร \PHW WUDQVIHUL YH PXWDEDNDW VLVWHPOHULQLQ Jย YHQLOLUOLN YH HWNLQOLNOHULQL

DUWร UDFDN รบDUWODUGD NXUXOPDVร NRQXVXQGD NDUDU DOร QPDVร |GHPH \|QWHPOHUL LOH

DUDoODUร Qร Q XVXO YH HVDVODUร Qร Q EHOLUOHQPHVL WDNDV RGDODUร Qร Q J|]HWLP YH

GHQHWLPLQH LOLรบNLQ Gย ]HQOHPHOHULQ \DSร OPDVร ยด Kย NPย \HU DOPDNWDGร U TCMBโ nin

teknolojik

geliรบPHOHU NDUรบร Vร nda

ortaya

รงร NDELOHFHN

elektronik para gibi รถdeme yรถntemleri ve araรงlarร Qร EHOLUOHPH LOH HOHNWURQLN

ortamda yรผrรผtรผlecek iรบOHPOHUH LOLรบkin dรผzenleme yapma konularร QGD \HWNLOL

Nร Oร QGร รทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

(OHNWURQLN 3DUD .XOODQร Pร .DUW WDEDQOร ย Uย QOHU YH \D]ร Oร P WDEDQOร ย Uย QOHU WHNQRORMLN RODUDN IDUNOร

รถzelliklere sahip olsalalar bile |QFHOLNOH KHU LNL HOHNWURQLN SDUD oHรบLGLQLQGH

GHรทHUOHULQLQ |QFHGHQ XOXVDO \D GD XOXVODUDUDVร ELU SDUD ELULPL |GHQPLรบ ROPDVร

JHUHNLU g]HOOLNOH Nย oย N |OoHNOL |GHPHOHUGH Kร ]Oร ELU |GHPH DUDFร ROPD

|]HOOLรทL\OH QDNLW YH NUHGL NDUWร LOH |GHPHOHULQ DOWHUQDWLIL RODUDN NXOODQร ODELOLU

.UHGL NDUWร LOH \DSร ODQ |GHPHGH |GHPHQLQ JHUoHNOHรบPHVL LoLQ SURYL]\RQ

DOร QPDVร JHUHNLUNHQ HOHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร QGD GHรทHU |QFHGHQ \ย NOHQPLรบ

ROGXรทX LoLQ E|\OH ELU RQD\D LKWL\Do \RNWXU .UHGL NDUWร \OD LQWHUQHW ย ]HULQGHQ

\DSร ODQ |GHPH QHWLFHGH ELU KHVDSWDQ GLรทHU KHVDED KDYDOH QLWHOLรทL WDรบร UNHQ

HOHNWURQLN SDUD\OD \DSร ODQ LรบOHPGH NXOODQร ODQ GHรทHU ELU EDQND KHVDEร QGDQ

GHรทLO NLรบLQLQ GHรทHU \ย NOย DUDFร QGDQ \DSร OGร รทร LoLQ EX |GHPHOHU QDNLW |GHPH

|]HOOLรทL J|VWHUPHNWHGLU

)L]LNVHO RODUDN GHรทLรบLPL ]RUXQOX ROPDGร รทร QGDQ XOXVDO Vร Qร UODU LoLQGH YH

Gร รบร QGD HOHNWURQLN Kร ]OD KDUHNHW HGHELOHQ HOHNWURQLN SDUDQร Q KHUKDQJL ELU

EDQND KHVDEร LOH LOLรบNLVL ROPDGDQ |GHPHVL |QFHGHQ \DSร OPร รบ ELU NDUW \DGD

ELOJLVD\DU ย ]HULQGH EXOXQPDVร QHGHQL\OH EDQNDODUGDNL YDGHVL] PHYGXDW

KHVDSODUร QD EHQ]HPHNWHGLU %DQNDODUร Q HOHNWURQLN SDUD LKUDFFร Vร ROPDODUร

GXUXPXQGD LVH IDUNOร ELU oHรบLW EDQND SDUDVร RUWD\D oร NDFDNWร U

(OHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร Qร Q VDรทOD\DFDรทร \DUDUODU YH \DUDWDFDรทร

PXKWHPHO VRUXQODU DรบDรทร GDNL รบHNLOGH |]HWOHQHELOLU (OHNWURQLN 7LFDUHW

.RRUGLQDV\RQ .XUXOX

โ ข *ย Q ER\XQFD \DSร ODQ LรบOHPOHU Vร UDVร QGD JHoLNPLรบ YH\D KDWDOร

|GHPHOHU QHGHQL\OH GRรทDELOHFHN ILQDQVDO ULVNOHU D]DOPDNWD YH\D RUWDGDQ

NDONPDNWDGร U

โ ข dRN oHรบLWOL |GHPH RODQDNODUร VDรทODPDNWD YH |GHPHOHULQ \ย z yรผze

\DSร OPDVร ]RUXQOXOXรทXQX RUWDGDQ NDOGร UPDNWDGร U .LรบLQLQ |GHPH \HULQGH

EXOXQPDVร ]RUXQOXOXรทXQXQ RUWDGDQ NDONPDVร LVH Wย NHWLFLOHULQ GDKD oHรบLWOL GDKD

ID]OD DOร P \DSPDVร YH \DSWร NODUร DOร POD LOJLOL |GHPHOHULQL ]DPDQร QGD

\DSPDODUร Qร VDรทODPDNWDGร U

โ ข )LUPDODU DOร Fร ODUร Q |GHPHOHULQL ]DPDQร QGD \DSPDODUร QHGHQL\OH

DODFDNODUร Qร GDKD NROD\ YH Kร ]Oร WDKVLO HWPH LPNDQร HOGH HGHUOHU $\Uร FD JHUHNOL

DOW\DSร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร GXUXPXQGD ILUPDODU YHUJL VLJRUWD YH GLรทHU \DVDO

\ย Nย POย Oย NOHULQL ]DPDQร QGD YH NROD\Oร NOD \DSPD LPNDQร HOGH HGHUOHU

โ ข $\Uร FD \DVDO \ย Nย POย Oย NOHULQ Vร UD YH\D EHQ]HUL JHFLNWLULFL

QHGHQOHUOH JHo WDKVLOL HOHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร LOH RUWDGDQ NDONDELOLU %|\OHFH

NDPXQXQ JHOLU WRSODPDGD VDรทOD\DFDรทร YHULPOLOLN JHOLU DUWร รบร Qร GD EHUDEHULQGH

JHWLUHFHNWLU

%XQODUGDQ EDรบND HOHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร Qร Q ILUPDODUD YH Wย NHWLFLOHUH

EDรบND \DUDUODUร GD YDUGร U %XQODUร GDKD D] QDNLW WDรบร QPDVร ILQDQVDO JL]OLOLN

รบLIUHOHPH VD\HVLQGH Kร UVร ]Oร รทD NDUรบร NRUXQPD HOHNWURQLN WLFDUHWWHQ GDKD oRN

SD\ DOร QPDVร ELUH\VHO EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQGHQ YH DUDoODUร QGDQ GDKD ID]OD

\DUDUODQร OPDVร |GHPHOHULQ DQOร N \DSร ODELOPHVL YH WLFDUHWWH |QHPOL LNL Nร Vร W RODQ

]DPDQ YH X]DNOร N IDNW|UOHULQLQ RUWDGDQ NDOGร Uร OPDVร รบHNOLQGH Vร UDODQDELOLU

'HSDUWPHQW RI -XVWLFH &DQDGD

7HNQRORMLN JHOLรบPHOHU VDรทODGร รทร |QHPOL NROD\Oร NODUร Q \DQร Vร UD ELUWDNร P

VRUXQODUร GD EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLUOHU

โ ข gQFHOLNOH DOร รบYHULรบLQ \ย ] \ย ]H \DSร OPDPDVร QGDQ GROD\ร YHUJL

NDoร UPDN NROD\ODรบPDNWDGร U

โ ข (OHNWURQLN SDUD LOH LOJLOL RODUDN RUWD\D oร NDELOHFHN VRUXQODUGDQ ELULVL

GH ย ONHOHUDUDVร X\JXODPD IDUNOร Oร NODUร QGDQ ND\QDNODQPDNWDGร U g]HOOLNOH

ย ONHOHULQ IDUNOร Jย PUย N X\JXODPDODUร QD VDKLS ROPDODUร YH ELU ย ONHGH X\JXODQDQ

|GHPH DUDFร Qร Q GLรทHU ย ONHGH EXOXQPDPDVร JLEL GXUXPODU HOHNWURQLN SDUDQร Q

\D\Jร QODรบPDVร Qร |QOH\HELOLU

โ ข (OHNWULN NHVLQWLVL KDW \HWHUVL]OLรทL YH NXOODQร ODQ VLVWHPLQ o|NPHVL JLEL

รบX DQGD NXOODQร ODQ ED]ร |GHPH DUDoODUร QGD GD NDUรบร ODรบร ODQ VRUXQODUGD V|]

NRQXVX RODELOLU

โ ข 0HUNH] EDQNDODUร Doร Vร QGDQ HOHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร LOH ELUOLNWH

RUWD\D oร NDELOHFHN VRUXQ EX |GHPH DUDFร Qร Q NXOODQร Pร Qร Q DUWPDVร VRQXFX

X\JXODQPDNWD RODQ SDUD SROLWLNDODUร Qร Q QH รบHNLOGH HWNLOHQHFHรทL YH SDUD DU]ร Qร Q

NRQWURO HGLOPHVLQGH VRUXQ \DรบDQร S \DรบDQPD\DFDรทร LOH LOJLOLGLU

โ ข 0HUNH] %DQNDVร LOH LOJLOL RODUDN ย ]HULQGH GXUXODQ |QHPOL

KXVXVODUGDQ ELULVL GH HOHNWURQLN SDUD NXOODQร Pร Qร Q \D\Jร QODรบPDVร GXUXPXQGD

VHQ\RUDM JHOLULQLQ D]DODFDรทร PHVHOHVLGLU 'RODรบร PGDNL SDUD 0HUNH]

%DQNDVร Qร Q IDL] GRรทXUPD\DQ \ย Nย POย Oย รทย ROGXรทXQD J|UH HOHNWURQLN SDUDQร Q

GRODรบร PGDNL EDQNQRW YH PDGHQL SDUDODUร LNDPH HWPHVL VHQ\RUDM JHOLULQL

D]DOWDFDN YH 0HUNH] %DQNDVร ELODQoRVXQX HWNLOH\HFHNWLU

%X VRUXQODUร Q JLGHULOPHVL DPDFร \OD NDUW WDEDQOร |GHPHOHUGH NDUWODUD

Nย oย N PHEODรทODUร Q \ย NOHQPHVL HOHNWURQLN SDUDQร Q VDNODQPDNWD ROGXรทX

RUWDPODUD HULรบLP รบLIUHOHUL JHWLULOPHVL HOHNWURQLN SDUD LKUDF HGHQ ELU NXUXOXรบGD

\DรบDQDFDN ELU Jย YHQOLN VRUXQX YH LWLEDU ND\Eร Wย P LKUDFFร ODUร HWNLOH\HFHรทL LoLQ

LKUDFFร ODUร Q RUWDN KDUHNHW HGHUHN ED]ร VWDQGDWODU EHOLUOHPHVL YH RUWDN NRUXPD

SURJUDPODUร JHOLรบWLUPHVL D\Uร FD LKUDF HGLOHQ HOHNWURQLN SDUDQร Q RUWDN ELU

DQODรบPD oHUoHYHVLQGH Wย P LKUDFFร ODU WDUDIร QGDQ JDUDQWL DWร QD DOร QPDVร

E|\OHOLNOH |GHPH ]RUOXรทXQD Gย รบHQ ELU NXUXPXQ HOHNWURQLN SDUD DUDFร Qร Q GLรทHU

NXUXPODU WDUDIร QGDQ NDEXO HGLOHUHN |GHQPHVLQLQ VDรทODQPDVร JLEL WHGELUOHU

DOร QDELOLU

7ย UNL\HยถGH JHOLรบLPL KHQย ] oRN \HQL RODQ HOHNWURQLN SDUD X\JXODPDVร

NRQXVXQGD D] VD\ร ODELOHFHN |UQHN EXOXQPDNWDGร U 7รผUNL\Hโ GHNL HQ รถQHPOL SLORW

X\JXODPD $NEDQN WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOPLรบ RODQ YH %RรทD]LรงL YH 2UWD 'RรทX

7HNQLN ร niversiteleri kampรผslerinde kullanร ODQ โ 3DUDNDUWโ DGOร ELU H SDUD

รผUรผQรผGรผU %X รผUรผQ XIDN oDSOร |GHPHOHU LoLQ Gย รบย Qย OPย รบ รงRN DPDรงOร YH

\HQLGHQ \รผNOHQHELOLU ELU รผUรผQ ROXS NDUWD \DSร ODQ GHรทHU \รผNOHPHOHUL ELU EDQND

KHVDEร QGDQ \DSร ODELOGLรทL JLEL SDUD รผVWรผ รถGHQPHVL JLEL รงHรบLWOL รถGHPHOHU \ROX\OD

GD \DSร ODELOLU

รธรบ %DQNDVร \LQH 2UWD 'RรทX 7HNQLN hQLYHUVLWHVLQGH DNร OOร NDUW

X\JXODPDVร EDรบODWPร รบWร U %HOOL ELU GHรทHULQ YH NLรบLVHO ELOJLOHULQ \ย NOย ROGXรทX EX

oLSOL DNร OOร NDUWODUD SDUD \ย NOHPH LรบOHPL $70ยถOHU DUDFร Oร รทร \OD \DSร ODELOPHNWH

GROD\ร Vร \OD EDQNDGDNL ELU KHVDS LOH LOLรบNLOHQGLULOPHNWH YH NDUW JHoHUOL ROGXรทX

\HUOHUGH NXOODQร ODELOPHNWHGLU

$NEDQN WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOHQ $[HVV NDUWWD LVH KDUFDPD \DSร OGร NoD

EHOOL ELU GHรทHU ND]DQร OPDNWD YH V|] NRQXVX GHรทHU NDUWร Q ย ]HULQGHNL oLSWH

ELULNPHNWHGLU %LULNHQ GHรทHUOHU $[HVV ย \H Lรบ\HUOHULQGH KDUFDQDELOPHNWHGLU

%DQNDODUร Q Gร รบร QGD LVH รธVWDQEXO %ย \ย NรบHKLU %HOHGL\HVL WDUDIร QGDQ

oร NDUWร ODQ YH XODรบร P DODQร QGD NXOODQร ODQ $NELO $QNDUD %ย \ย NรบHKLU %HOHGL\HVL

WDUDIร QGDQ oร NDUWร OPร รบ RODQ GRรทDO JD] PHWUR YH RWREรผV NDUWODUร LOH 7รผUN

7HOHNRPโ XQ oร NDUWPร รบ ROGXรทX WHOHIRQ NDUWODUร |GHPHVL |QFHGHQ \DSร OPร รบ

NXOODQGร NoD \ย NOHQHQ GHรทHUL D]DODQ NDUW WDEDQOร HOHNWURQLN SDUD |UQHNOHULGLU 8OXVODUDUDVร $ODQGD .XOODQร ODQ gGHPH $UDoODUร

gGHPH LรบOHPOHUL LoLQ NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Qร Q ย ONHOHU DUDVร QGD

NXOODQร P \RรทXQOXรทX IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU 1DNLW -DSRQ\D รธVYLoUH JLEL

ย ONHOHUGH J|UHFHOL RODUDN GDKD ID]OD NXOODQร OPDNWDGร U 1DNLW NXOODQร Pร Qร Q

\RรทXQOXรทX oRรทXQOXNOD NROD\Oร รทร Gย รบย N NXOODQร P PDOL\HWL YH J|UHOL RODUDN

Gย รบย N WXWDUOร LรบOHPOHU LoLQ VRQ |GHPH DUDFร RODUDN JHQLรบ NDEXO HGLOLUOLรทL LOH

GRรทUXGDQ LOLรบNLOLGLU %XQXQ \DQร QGD |GHPH ELOJLVLQLQ JL]OL WXWXOPD LVWHรทL YH

VXo RUDQODUร Qร Q J|UHFHOL RODUDN Gย รบย N ROPDVร EX ย ONHOHUGH QDNLW NXOODQร Pร QGD gรถrรผlen etkenlerdir.

$%' LOH $YUXSD ย ONHOHUL DUDVร QGDNL |GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร OPDVร

EDNร Pร QGDQ IDUN $%'ยถGH QDNLW Gร รบร DUDoODUGD NDรทร W ED]Oร |GHPH DUDoODUร Qร Q

NXOODQร Pร Qร Q ID]OD ROPDVร QD NDUรบร Q $YUXSDยถGD QDNLW Gร รบร |GHPHOHULQ Eย \ย N

oRรทXQOXรทXQXQ HOHNWURQLN RUWDPGD \DSร OPDVร Gร U $YUXSDยถGD DODFDN WUDQVIHUL ELU

EDรบND LIDGH\OH FLUR $%'ยถ\H J|UH ROGXNoD \D\Jร QGร U $YUXSD ย ONHOHULQLQ

HOHNWURQLN |GHPHOHU NRQXVXQGD X\JXODPDGD $ % ' ยถGHQ EDรบDUร Oร ROPDVร

$YUXSDGD XOXVDO oDSWD SRVWD LGDUHOHUL YH EDQND รบXEHOHULQLQ EXOXQPDVร YH

NXOODQร Fร ODUD GDKD X\JXQ IL\DWODQGร UPD \DSร OPDVร QD GD\DQPDNWDGร U $%'ยถGH

HOHNWURQLN |GHPHOHULQ oHNLQ \HULQL DOPDGD \DYDรบ NDOPDVร Qร Q WDULKVHO QHGHQOHUL

DUDVร QGD $%'ยถGH oRN GDรทร Qร N ELU EDQNDFร Oร N VLVWHPL EXOXQPDVร QGDQ

EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQLQ XOXVDO oDSWD ROPDNWDQ ]L\DGH KDOHQ \HUHO \D GD

bรถlgesel nitelLN J|VWHUPHVLQGHQ ND\QDNODQPDNWDGร U dHNLQ $%'ยถGH \D\Jร Q

ROPDVร QGD EX GDรทร Qร N EDQNDFร Oร N VLVWHPL |QHPOL ELU HWNHQGLU $YUXSDยถGD LVH posta idareleri bรถlgesel ve ulusal รงapta รถdeme hizmetleri sunma konusunda

Kร ]Oร ELU JHOLรบLP J|VWHUPLรบ YH WDVDUUXI VDKLSOHUL iรงin ciro รถnemli bir รถdeme

DUDFร ROPXรบWXU $%'ยถGH LVH XOXVDO oDSWD EDQNDFร Oร N ROPDGร รทร LoLQ VRQXo RODUDN

|QHPOL ELU FLUR Dรทร ROXรบPDPร รบWร U +XPSUH\ V 1DNLW

8OXVODUDUDVร DODQGD GD 7ย UNL\HยถGH ROGXรทX JLEL QDNLW |]HOOLNOH \ย ]\ย ]H

\DSร ODQ Nย oย N WXWDUOร |GHPHOHUGH Jย YHQLOLU YH SUDWLN ROPD |]HOOLรทL\OH HQ oRN

WHUFLK HGLOHQ |GHPH DUDoODUร QGDQGร U *HOLรบHQ WHNQRORML LOH ELUOLNWH QDNLW Gร รบร

|GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร QGD ELU DUWร รบ J|]OHQPHNOH EHUDEHU JHOLรบPLรบ

HNRQRPLOHUGH GDKLO Nย oย N WXWDUOร |GHPHlerde nakit halen en รงok tercih edilen

|GHPH PHWRGXGXU 3LQJLW]HU YH 6XPPHUV V ยถD J|UH JHOLรบPLรบ

ย ONHOHUGH Wย P SHUDNHQGH LรบOHPOHULQ WXWDU Doร Vร QGDQ RUDQ oRN D] ROPDVร QD

UDรทPHQ ยถLQLQ QDNLW RODUDN |GHQGLรทL WDKPLQ HGLOPHNWHGLU รธรบOHPLQ WXWDUร

Eย \ย Gย NoH QDNLW ROPD\DQ |GHPH \|QWHPOHULQH GRรทUX HรทLOLPLQ Eย \ย Gย รทย gรถrรผlmektedir. 7DEOR ยถGH QDNLW WXWPD RUDQร Qร GROD\Oร GD ROVD J|UPHPL]H \DUGร P

HGHQ LNL J|VWHUJH LOH QDNLW Gร รบร QGD NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Q NLรบL EDรบร QD

Gย รบHQ WRSODP LรบOHP DGHGLQL J|VWHUHQ RUDQODU EXOXQPDNWDGร U 1DNLW NXOODQร Pร Qร Q J|VWHUJHOHULQGHQ ELUL RODQ GRODรบร PGDNL NDรทร W YH PDGHQL SDUDQร Q

NL EL] EXQX QDNLW RODUDN QLWHOHQGLUGLN JD\UL VDIL \XUW LoL KDVร OD\D RUDQร QD

EDNWร รทร Pร ]GD ย ONHOHULQ RUWDODPDVร \ร Oร QGD LNHQ \ร Oร QGD .2โ e

Gย รบPย รบWย U <LQH QDNLW NXOODQร Pร Qร Q ELU EDรบND J|VWHUJHVL RODQ GRODรบร PGDNL

NDรทร W YH PDGHQL SDUDQร Q 0 SDUD DU]ร QD RUDQร RUWDODPD RODUDN \ร Oร QGD

RODUDN JHUoHNOHรบLUNHQ EX RUDQ \ร Oร QGD RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU

7$%/2 1$.รธ7 YH 1$.รธ7 ',รน, $5$d/$5,1 .8//$1,0,1$ รธ/รธรน.รธ1 *g67(5*(/(5 1DNLW 0

Belรงika .DQDGD )UDQVD $OPDQ\D +RQJ .RQJ รธWDO\D -DSRQ\D +ROODQGD 6LQJDSXU รธVYHo รธVYLoUH รธQJLOWHUH $ % ' 2UWDODPD

YD

YD

' ( ) * ( + ,#jkย ย ?ย ย 8ย #ย ย ย ย ย /ย < ย (8ย ย * ( 57( ) (X*2ย #ย + ย ย ย X< ย (X< ย ย L3 ย 3 ย ย 5Gย ย 3 ย #<ย 1

1DNLW *6<+

1DNLW 'ร รบร gGHPH $UDoODUร Qร Q .XOODQร Pร .LรบL %Dรบร QD

1DNLW NXOODQร Pร Q J|VWHUHQ EX RUDQODU DVOร QGD |Ooย POHPH KDWDODUร Qร GD

EDUร QGร UPDNWDGร U 1LWHNLP HOGH WXWXODQ QDNLW PXDPHOH DPDFร \OD WXWXOGXรทX JLEL

LรบOHP \DSร OPDGDQ LKWL\DW YH\D WDVDUUXI DPDFร \OD GD WXWXODELOLU %X QHGHQOH EX

RUDQODUร Q KHSVLQL QDNLW LรบOHPOHU RODUDN YDUVD\PDN GRรทUX ROPD] %RHVFKRWHQ

ยถH J|UH |]HOOLNOH ELULNWLUPH DPDFร \OD QDNLW WXWPD DOร รบNDQOร รทร $OPDQ\D

รธVYLoUH YH +ROODQGD JLEL ย ONHOHUGH GDKD \D\Jร Q J|Uย Oย UNHQ )UDQVD YH รธQJLOWHUH

JLEL ย ONHOHUGH EX DOร รบNDQOร ON GDKD D] J|Uย OPHNWHGLU =DWHQ ELULQFL JUXSWDNL

ย ONHOHULQ 1DNLW *6<+ RUDQODUร GDKD \ย NVHN VH\UHWPHNWHGLU

dHN EDQND YH\D NUHGL NDUWODUร DODFDN WUDQVIHUOHUL YH HOHNWURQLN SDUD

JLEL G|UW QDNLW Gร รบร |GHPH DUDFร Qร NDSVD\DQ YH EX DUDoODUOD \DSร ODQ WRSODP

LรบOHP DGHGLQLQ NLรบL EDรบร QD Gย รบHQ PLNWDUร Qร J|VWHUHQ RUDQODUGD J|Uย OHQ DUWร รบ

LOH QDNLW NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ RUDQODUGD J|Uย OHQ Gย รบย รบ NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD

J|UHFHOL RODUDN QDNLW NXOODQร Pร Qร Q D]DOGร รทร YH QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q

DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU

gGHPH VLVWHPOHULQGH \DúDQDQ JHOLúPHOHU JHOLúPLú HNRQRPLOHUGH

QDNLW NXOODQÕPÕQÕ oHOLúNLOL \ROODUOD HWNLOHPHNWHGLU %LU WDUDIWDQ EDQNDODUGDNL FDUL

KHVDSODUGD EXOXQDQ SDUDQÕQ WUDQVIHUL LoLQ WHNQRORMLN RODUDN JHOLúPLú DUDoODU

QDNLW GÕúÕ |GHPH \|QWHPOHULQLQ NXOODQÕPÕQD QHGHQ ROXUNHQ GL÷HU \DQGDQ

WHNQRORML QDNLW oHNLPL LoLQ EDQND KHVDSODUÕQD XODúÕPÕ GDKD NROD\ ELU KDOH

JHWLUPHNWH YH \D\JÕQ ELU úHNLOGH NXOODQÕODQ $70¶OHU VD\HVLQGH J QO N

LúOHPOHUGH QDNLW NXOODQÕPÕ GHVWHNOHPHNWHGLU $70¶OHULQ RUWD\D oÕNPDVÕ\OD

ELUOLNWH HOGH QDNLW WXWPD RUDQÕ GD G ú ú J|VWHUPLúWLU %DQNDODUGDNL YDGHVL]

KHVDED NROD\OÕNOD XODúÕODELOPHVL QHGHQL\OH HOGH DWÕO RODUDN SDUD WXWPD WDOHEL

GH G úP úW U $\UÕFD QDNLW \DSÕODQ |GHPHOHULQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPL DUDFÕOÕ÷Õ\OD

ND\ÕW DOWÕQD DOÕQDPDPDVÕ QHGHQL\OH ND\ÕW GÕúÕ \DSÕOPDN LVWHQHQ LúOHPler için

E|\OH ELU |GHPH RUWDPÕ EXOXQPDVÕ WDOHEL GH GHYDP HWPHNWHGLU dHN

dHNOHU PXKDWDS EDQND\D \DQL oHNOL KHVDEÕQ EXOXQGX÷X EDQND\D

LEUD] HGLOGLNOHULQGH oHN ]HULQGH \D]ÕOÕ WXWDUÕQ |GHQPHVLQL HPUHGHQ ND÷ÕW

WDEDQOÕ ELU |GHPH DUDFÕGÕU 7DEOR ¶GH J|VWHULOGL÷L JLEL oHN $%' )UDQVD

øQJLOWHUH YH .DQDGD¶GD \D\JÕQ RODUDN NXOODQÕODQ QDNLW GÕúÕ |GHPH DUDFÕGÕU 7$%/2 d(. .8//$1,0, 723/$0 øù/(0 0ø.7$5, 0LO\RQ

$ % ' $ % )UDQVD øQJLOWHUH .DQDGD øWDO\D -DSRQ\D $OPDQ\D +RQJ .RQJ 6LQJDSXU Belçika øVYLoUH øVYHo +ROODQGD

' ( ) * ( + ,#jk ? # cjk ¡ £¢ ¤?; < #¥ (¦j§ < ¨ + X < * ©# *Y; < (8 * ( 57( ) (X*# (X<X (8< 4Z3 :8¥ (85ª5G + 3 (X<

%XQXQOD ELUOLNWH VRQ \ÕOODUGD oHN NXOODQÕPÕQGDNL RUDQ \HQL YH WHNQRORMLN

DoÕGDQ JHOLúPLú DUDoODUÕQ \DQÕQGD GDKD \DYDú NDOPÕúWÕU +DWWD

\ÕOODUÕ DUDVÕQGD WRSODP LúOHP PLNWDUÕQÕQ GH÷LúLPL 6LQJDSXU KDULo W P ONHOHUGH

QHJDWLI ROPXúWXU

dHNOHU ERUoODQPD DUDFÕ ROGXNODUÕQGDQ YH GH WDNDV HGLOPHVL ELUD]

]DPDQ DODQ IL]LNVHO GRN PDQODU úHNOLQGH ROGXNODUÕQGDQ GROD\Õ NHúLGHFL IDL]VL]

NUHGL PLNWDUÕ NDGDU |G OOHQGLULOPHNWH YH |GHPH VLVWHPLQLQ HWNLQOLN YH

J YHQOL÷LQL ]D\ÕIODWPDNWDGÕU %XQD ED÷OÕ RODUDN oHNOHU JLEL WDNDV HGLOPHVL

X]XQ ]DPDQ DODQ ND÷ÕW ED]OÕ ERUoODQPD DUDoODUÕ |GHPH VLVWHPL WDVDUÕP

SHUVSHNWLIL DoÕVÕQGD G ú N G ]H\OL RODUDN NDEXO HGLOLUOHU 3LQJLW]HU YH

6XPPHUV V

g]HOOLNOH $%' JLEL oHNOHULQ \R÷XQ NXOODQÕOGÕ÷Õ ELU ONHGH oHNOHULQ

NHúLGH HGLOPHVL LOH |GH\HQ EDQNDQÕQ KHVDEÕQÕQ ERUoODQGÕUÕOPDVÕ DUDVÕQGDNL

JHFLNPH QHGHQL\OH NHúLGHFL OHKLQH RUWD\D oÕNDQ EHOOL ELU NDU IORDW EHQHILW

EXOXQPDNWDGÕU dHNLQ WDKVLODWÕ GDKD X]XQ V UH DOGÕNoD |GH\HQ GDKD ID]OD V|]

NRQXVX NDUGDQ ID\GDODQPDNWDGÕU 6RQXoWD |]HO LNLOL EDQND DQODúPDODUÕ KDULo ABD’de elektronik ibraza izin verilmemesi ve ödeyen bankalara çekin

XODúWÕUÕOPDVÕQGD ]DPDQ DoÕVÕQGDQ NULWLN YH SDKDOÕ WDúÕPDFÕOÕN SURVHG UOHUL

NXOODQÕOPDVÕ ND\QDN LVUDIÕQD QHGHQ RPDNWDGÕU

<DNÕQ ]DPDQGD oHNOHULQ HOHNWURQLN VLVWHPOH LúOHPH WDEL WXWXOPDVÕ YH

LOJLOL EDQNDODUD LOHWLOPHVL GDKD \D\JÕQ KDOH JHOPLúWLU dHNOHULQ \R÷XQ

NXOODQÕOGÕ÷Õ $%'¶GH EX JHOLúLP ELUD] GDKD \DYDú ROPDNWDGÕU dHNOHULQ

HOHNWURQLN VLVWHPOH LúOHPH WDEL WXWXOPDVÕ \DQL oHN ELOJLOHUL NXOODQÕODUDN LúOHPH

WDEL WXWXOPDVÕ FKHTXH WUXQFDWLRQ

«

sürecinde fiziNVHO oHN GRN PDQODUÕ

]HULQGHQ oHNLQ WDKVLOL LoLQ JHUHNOL oHN ELOJLOHUL DOÕQÕU YH HOHNWURQLN IRUPD

G|Q úW U O U *HOHQHNVHO oHN WDKVLO V UHFLQGH ROGX÷X JLEL HOHNWURQLN V UHo GH

EDQNDODU DUDVÕQGD E \ N RUDQGD LúELUOL÷LQL JHUHNWLUPHNWHGLU %X NRQXGD \ÕOGD

PLO\DUD \DNÕQ oHNLQ NHúLGH HGLOGL÷L $%'¶GH (NLP WDULKLQGH

\ U UO ÷H JLUHQ YH oHN ELOJLOHULQH GD\DQÕODUDN \DSÕODQ oHN WDNDVÕQÕQ |Q QGHNL ¬§­8® ¯ ° ± ² ³ ´ µ °¦¶[² · ® ² ¸\¹ ´ º »i¼[ » ¶ º » ® ´ °~½ ´ ¾ ´ ¶.» °~³ ² ¶[² ¿7µ À ² º ² ® ¹ ° ²GÁ » ³ ´ ® ´ º ¸?» À » °G¿ ² À » ±[»¦¼[» ¶2 ´ º Á ´ º » ® ´ ¶ ¯ º º ² ° ¹ º ² ® ² ¶2´ à º » ¸Z»7³ ²  ´ ³ ¯[³ ¯ º ¸L² ¿ ¹ ² ° º ² à ¹ º ¸Z² ¶ ³ ² À#¹ ® Ä

HQJHOHUL NDOGÕUDQ ELU \DVD KD]ÕUODQPÕúWÕU 7KH )HGHUDO 5HVHUYH %X Å

yasa ile orijinal çek ile elektroniN IRUPD G|Q úW U OHQ RUMLQDO oHN NRS\DVÕ

VXEVWLWXWH FKHTXH DUDVÕQGD \DVDO RODUDN HúLWOLN VD÷ODQPÕúWÕU

dHN NXOODQÕPÕ NRQXVXQGD ONHOHU DUDVÕQGD \DSÕODQ NDUúÕODúWÕUPD\D

QXIXV IDNW|U Q GH LODYH HGHUHN \DSÕODQ NÕ\DVODPDGD *UDILN ¶GH NLúL

EDúÕQD G úHQ oHN LúOHP PLNWDUÕQÕQ $%' )UDQVD .DQDGD YH øQJLOWHUH¶GH oRN

\R÷XQ ROGX÷X $YUXSD ONHOHULQGH YH |]HOOLNOH -DSRQ\D¶GD EX RUDQÕQ oRN

G ú N VH\UHWWL÷L J|U OPHNWHGLU *UDIL÷LQ DoÕNoD RUWD\D NR\GX÷X JHUoHN

$%'¶GH oHNLQ EDVNÕQ |GHPH DUDFÕ ROPDVÕGÕU %XQXQ QHGHQOHUL DUDVÕQGD

FR÷UDIL DoÕGDQ oRN E \ N ELU ONH ROPDVÕ GD÷ÕQÕN ELU EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ

YDUOÕ÷Õ YH EXQD ED÷OÕ RODUDN RUWD\D oÕNDQ \HUHO EDQNDFÕOÕN \DSÕVÕGÕU $%'¶GH

oHN NXOODQÕPÕQGD J|U OHQ D]DOÕú WUHQGLQH UD÷PHQ QDNLW GÕúÕ |GHPH DUDoODUÕ

içerisinde halHQ EDVNÕQ ELU |GHPH DUDFÕ ROPDVÕQÕQ ELU GL÷HU QHGHQL LVH oHNH

DWIHGLOHQ GH÷HU YH EXQXQ VRQXFX RODUDN NDUúÕOÕNVÕ] oHN NHúLGH HWPH

GXUXPXQGD X\JXODQDQ D÷ÕU SDUD YH KDSLV FH]DODUÕGÕU %X \DSWÕUÕPODU

QHGHQL\OH oHNH GX\XODQ J YHQ oHNLQ KDOHQ \D\JÕQ |GHPH DUDFÕ RODUDN

NXOODQÕOPDVÕQD QHGHQ ROPDNWDGÕU $%'¶GH NLúL EDúÕQD oHN NXOODQÕPÕ GL÷HU ülkelerin en az 4 NDWÕ ROPDNOD ELUOLNWH EX NRQXGDNL WUHQG D]DOPD \|Q QGHGLU

' ( ) * ( + ,#jk ? # cj

$ %

$ % '

øQJLOWHUH

øVYLoUH

6LQJDSXU

øVYHo

+ROODQGD

-DSRQ\D

øWDO\D

+RQJ .RQJ

$OPDQ\D

)UDQVD

.DQDGD

Belçika

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ dHN øúOHP 0LNWDUÕ

² ® ´ ° Á̽ µ ®?³ Ë »FÍ#Î[Ï Ð ÆLÇ ² ¿ ² ° ¹ °È² À ¹0É ÊkË » ± ¶Nʧº »

Century Act (Check 21)” olup, yasa elektronik takas ile bu takas Ñ Ò °[³ » ¸Y´ ° À »2¶ ¯ º º ² ° ¹ º ² °L· »aµ ® Ó ´ ° ² º ¼[» ¶Z¶[µ Ô Ñ ² ¿ ¹ Õ ¿ ¯ Â ¿[³ ´ ³ ¯ ³ »\± Ë » Ö ¯ » × À ´ Ñ »\² À º ² ° À ¹ ® ² Â ´ º » ±[» Ø ´ ¸Y´ ¾LÂ ´ ® Ò À » ¸?»\² ® ² ± ¹ ° ²c´ º ´ Ã ¶ ´ °

düzenlemeler içermektedir.

7ย P NDรทร W WDEDQOร |GHPH DUDoODUร QGD ROGXรทX JLEL oHN NHรบLGHFLVLQLQ

Jย YHQLOLUOLรทL |GHPH DUDFร RODUDN oHN NXOODQร Pร Qร Q WHUFLKLQGH |QHPOL ELU

HWNHQGLU .HรบLGHFLGHQ oHNL DODQ NLรบLQLQ oHNWH \D]ร Oร WXWDUร EDQNDGDQ DOPDVร Qร Q

JDUDQWL HGLOPHVL KXVXVXQGD ELU WDNร P X\JXODPDODU JHOLรบWLULOPLรบWLU %D]ร

ย ONHOHUGHNL EDQNDODU NUHGL YHULOHELOLU Pย รบWHULOHULQH oHN JDUDQWL NDUWODUร YHUHUHN

oHNOHULQ NDEXO HGLOHELOLUOLรทLQL DUWร UPร รบODUGร U dHN JDUDQWL NDUWร |GHPH LoLQ NDEXO

HGLOHQ ELU oHNLQ EHOLUOHQPLรบ ELU PLNWDUD NDGDU |GHQHFHรทL NRQXVXQGD WHPLQDW

YHUPHNWHGLU *DUDQWL NDUWร Qร Q QXPDUDVร oHNLQ DUND \ย ]ย QGH \D]ร Oร ROPDOร Gร U YH

|GHPHQLQ \DSร OGร รทร NLรบL oHNLQ |GHPH LoLQ NDEXO HGLOGLรทL DQGD NDUWร Q DUNDVร Qร

NRQWURO HWPHNOH \ย Nย POย Gย U %XQD EDรทOร RODUDN oHN JDUDQWL NDUWODUร \DOQร ]FD

VDWร รบ QRNWDVร QGD ID\GDOร ROPDNWDGร U

$YUXSDยถGD oHNOHULQ XOXVDO Vร Qร UODU DUDVร QGD NDEXOย Qย GHVWHNOHPHN YH

SDUD WDรบร PDGDNL ]RUOXN YH WHKOLNH\L |QOHPHN DPDFร \OD $OPDQ\DยถGDNL

EDQNDODUร Q |QFย Oย รทย QGH (XUR oHN VLVWHPL NXUXOPXรบWXU (XUR oHN VLVWHPLQGH

DPDo |GHQPHPH LKWLPDOLQL D]DOWDUDN oHN NXOODQร Fร ODUร LoLQ oHN NDEXOย Qย GDKD

Jย YHQOL ELU KDOH JHWLUPHNWHGLU g]HOOLNOH \DEDQFร ย ONHOHUH JLGHFHN WXULVWOHULQ YH

Lรบ DGDPODUร Qร Q ]L\DUHW YH LNDPHWOHUL Vร UDVร QGD EDQNDODUGDQ EHOLUOL OLPLWOHUL

JHoPHPHN NRรบXOX LOH NROD\Oร N YH Jย YHQOH SDUD oHNHELOPHOHUL RODQDNOร KDOH

JHOLU (XUR oHN VLVWHPL oHNOHUOH oHN JDUDQWL NDUWODUร Qร Q ELUOLNWH NXOODQร OPDVร

HVDVร QD GD\DOร ELU VLVWHPGLU *DUDQWL NDUWร $70ยถOHUGHQ QDNLW oHNPH NDUWร

RODUDN GD NXOODQร ODELOLU dHN LKUDo HGHQ EDQND JHoHUOL ELU JDUDQWL NDUWร \OD

\DNODรบร N รธVYLoUH )UDQJร QD GHQN VDELW ELU PLNWDUGD |GHPH \DSPD\ร JDUDQWL

HGHFHNWLU \ร Oร Qร Q 1LVDQ D\ร QGD X\JXODPD\D NRQDQ VLVWHPGH ย \H ย ONHOHU

DNWLI YH SDVLI RODUDN LNL\H D\Uร OPDNWDGร U $NWLI ย ONHOHU EDQNDODUร Qร Q

Pย รบWHULOHULQH (XUR oHN VLVWHPL LoLQGH NXOODQร OPDN ย ]HUH (XUR oHN NDUWร YH oHNL

YHUGLรทL YH EX Wย U ELU NDUWOD JDUDQWL HGLOPLรบ oHNOHUL QDNGH oHYLUGLรทL ย ONHOHUGLU

3DVLI ย ONHOHU EDQNDODUร Pย รบWHULOHULQH VLVWHP LoLQGH NXOODQร ODELOHFHN QLWHOLNWH

(XUR oHN NDUWร YH oHNL YHUPH\HQ DQFDN NHQGLOHULQH LEUD] HGLOHQ oHNOHUL รถdemeyi garanti eden รผlkelerdir (TBB, 1991). <LQH EX NRQXGD ELU EDรบND X\JXODPD LVH NDUรบร Oร NVร ] oHN YHUPH

ROD\ODUร Qร HQ D]D LQGLUPHN YH oHNH RODQ Jย YHQL WHPLQ HWPHN LoLQ NDQXQL

Gย ]HQOHPHOHU \DSร OPร รบWร U .DUรบร Oร NVร ] oHN NHรบLGH HWPH ELU oRN ย ONHGH SDUD YH

KDSLV FH]DVร LOH FH]DODQGร Uร OPDNWDGร U $YUXSDGDNL HรทLOLP V|]OHรบPHGHQ GRรทDQ

ELU VXoD KDSLV FH]DVร \HULQH SDUD FH]DVร YHULOPHVL \|Qย QGH ROPDNOD ELUOLNWH

$%'ยถGH oHNH YHULOHQ |QHPH SDUDOHO RODUDN SDUD FH]DVร Qร Q \DQร Vร UD Dรทร U KDSLV

FH]DODUร GD YHULOPHNWHGLU 1DWLRQDO &KHFN )UDXG &HQWHU $UDOร N %DQND YH .UHGL .DUWODUร

.UHGL NDUWร NDUW VDKLELQH EHOLUOL OLPLWOHU GDKLOLQGH DOร รบYHULรบ \DSPD\ร YH

QDNLW oHNPH\L Pย PNย Q Nร ODQ ELU |GHPH DUDFร Gร U .DUW VDKLSOHULQLQ

|GH\HPHGLNOHUL NUHGL NDUWร ERUoODUร QD IDL] LรบOHWLOPHNWH D\Qร ]DPDQGD GD NDUW

VDKLSOHUL \ร OOร N NXOODQร P ย FUHWL |GHPHNWHGLUOHU 6|] NRQXVX X\JXODQDQ IDL]

SL\DVD IDL]LQGHQ KHU ]DPDQ \ย NVHN ROPXรบWXU %DQND NDUWODUร LVH YDGHVL]

PHYGXDW KHVDEร QD EDรทOร RODUDN oDOร รบDQ YH VDKLELQH VDWร Q DOPD YH QDNLW

oHNPH LPNDQร YHUHQ ELU |GHPH DUDFร Gร U

.UHGL NDUWODUร Qร Q LON X\JXODPDVร $PHULND %LUOHรบLN 'HYOHWOHULQGH

JHUoHNOHรบPLรบWLU \ร Oร QGD VDGHFH WXUL]P VHNW|Uย \OH Vร Qร UOร ROPDN ย ]HUH

+RWHO &UHGLW /HWWHU &RPSDQ\ WDUDIร QGDQ oร NDUร ODQ NUHGL NDUWร Qร Q DUGร QGDQ

belirli bir bรถlge LOH Vร Qร UOร ROPD\DQ YH GHรทLรบLN DODQGD IDDOL\HW J|VWHUHQ ELUoRN

LรบOHWPHGH |GHPH DUDFร RODUDN NDEXO HGLOHQ LON NUHGL NDUWร \ร Oร QGD 'LQHUV

&OXE WDUDIร QGDQ oร NDUร OPร รบWร U $PHULNDOร ELU DYXNDW RODQ )UDQN 0F 1DPDUD

|QHPOL ELU Pย รบWHULVLQL ELU UHVWRUDQD \HPHรทH GDYHW HGHU +HVDS JHOGLรทLQGH

\DQร QGD SDUD ROPDGร รทร Qร IDUN HGHQ 0F 1DPDUD PDKFXS ROXU YH NDUWYL]LWLQLQ

DUNDVร Qร LP]DODPDN VXUHWL LOH \HPHN EHGHOLQL |GHU %XQXQ ย ]HULQH LQVDQODUร Q

E|\OH GXUXPODUGD \DQร QGD SDUD ROPDNVร ]ร Q |GHPH \DSDELOHFHรทL ELU |GHPH

DUDFร ย ]HULQH Gย รบย QHQ 0F 1DPDUD 'LQHUV &OXEยถร NXUDU %.0 .DVร P

.DUWร Q VORJDQร ยณ\H YH LP]DOD 'LQH DQG 6LJQ ยด Gร U NL ยณ'LQHUVยด NHOLPHVLQLQ

EXUDGDQ ND\QDNODQGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U 'DKD VRQUD EDQNDODU EX DODQGD

IDDOL\HW J|VWHUPH\H EDรบODPร รบODU YH NUHGL NDUWร oร NDUDQ รบLUNHWOHU RUWD\D

oร NPร รบWร U

$YUXSDGD NUHGL NDUWร VLVWHPL $%'ยถGH ROGXรทX JLEL Kร ]Oร ELU JHOLรบPH

J|VWHUHPHPLรบWLU )UDQVDยถGD ยถOร \ร OODUGD ยณ&DUG %ODQFKHยณ oร NDUร OPร รบ

X\JXODPD LVH ยถOHUGHQ VRQUD \D\Jร QODรบPร รบWร U 7HRPDQ V ยถD J|UH

EXQXQ HQ |QHPOL JHUHNoHVL $%'ยถGHNL oHN VLVWHPLQLQ .DUD $YUXSDVร oHN

VLVWHPLQGHQ IDUNOÕ ROPDVÕQGDQ ND\QDNODQPDNWDGÕU $%'¶GH EDQNDODUÕQ IDDOL\HW

DODQÕ VDGHFH EHOLUOL ELU H\DOHW LOH VÕQÕUOÕ ROGX÷X LoLQ P úWHULQLQ ELU EDQNDGDQ

DOGÕ÷Õ oHNLQ EDúND ELU \HUGH NDEXO J|UPHVL J oW U <DQL oHN NHúLGH HGHQ

KHVDEÕQÕQ EXOXQGX÷X EDQNDQÕQ PHUNH]LQGHQ X]DNODúWÕNoD oHNLQ |GHPH DUDFÕ

RODUDN EHQLPVHQPHVL JLGHUHN RODQDNVÕ]ODúPDNWDGÕU %X QHGHQOH NUHGL NDUWÕ

$%'¶GH KÕ]OÕ ELU JHOLúLP J|VWHUPLúWLU

)DUNOÕ JHOLúPLú ONHOHUGHNL |GHPH NDUWODUÕQÕQ SRS ODULWHVL 7DEOR

¶GH J|]OHQPHNWHGLU 7DEORGDQ GD J|U OG ÷ JLEL oHNOHUGH \DúDQDQ

JHOLúPHQLQ WHUVLQH \ÕOODUÕ DUDVÕQGD W P ONHOHUGH KHP GH \ NVHN

RUDQODUGD LúOHP PLNWDUÕ DUWPÕúWÕU dHNOHUGH LúOHP PLNWDUÕ EDNÕPÕQGDQ J|U OHQ

QHJDWLI GH÷LúLP ELU oRN ONHGH EHOOL VHYL\HOHUGH JHUoHNOHúLUNHQ EDQND YH NUHGL

NDUWODUÕQGD J|U OHQ SR]LWLI GH÷LúLP oDUSÕFÕ úHNLOGH DUWPÕú YH GH÷LúLP RUDQÕ

¶OHUH GD\DQPÕúWÕU

7$%/2 %$1.$ YH .5('ø .$57/$5, 723/$0 øù/(0 0ø.7$5, 0LO\RQ

$ % ' Õ Ù × $ % øQJLOWHUH )UDQVD .DQDGD -DSRQ\D $OPDQ\D +ROODQGD øWDO\D Belçika øVYHo øVYLoUH 6LQJDSXU

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká â?ã#ä åcà æ ç£è é?ê ë ì#í Û¦à§î ë ï î ð î ñ ï Þ òXï ò ë î Ý ó#ò ÝYê ò ë î Û8ï ô

namayanlar hariç toplam miktar

%X NDUWODUÕQ LúOHP PLNWDUÕQÕQ EX GHUHFH DUWPDVÕQGD NXOODQÕP NROD\OÕ÷Õ

|GHPH HVQHNOL÷L \D\JÕQ ELU úHNLOGH NDEXO J|UPHVL YH ND÷ÕW ED]OÕ |GHPH

DUDoODUÕQGD J|U OHQ NDUúÕOÕNVÕ] oÕNPD ROD\ÕQÕQ \DúDQPDPDVÕ JLEL HWNHQOHU URO

R\QDPDNWDGÕU g]HOOLNOH VDWÕFÕODU NUHGL NDUWODUÕQÕ oHNH WHUFLK HWPHNWHGLUOHU

d QN KHU NUHGL NDUWÕ LúOHPLQLQ NDUWÕ oÕNDUDQ NXUXOXú WDUDIÕQGDQ RQD\ODQPDVÕ

oHNOHUGH J|U OHQ NDUúÕOÕNVÕ] oÕNPD RODVÕOÕ÷Õ NDUúÕVÕQGD NDUWODUÕQ WHUFLK QHGHQL

ROPDNWDGÕU

$ %

$ % '

øQJLOWHUH

øVYLoUH

øVYHo

6LQJDSXU

+ROODQGD

-DSRQ\D

øWDO\D

$OPDQ\D

)UDQVD

.DQDGD

Belçika

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ %DQND YH .UHGL .DUWÕ øúOHP 0LNWDUÕ

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká âöõ8÷#÷ ø ã#ä åcàiõ ÷ ÷ õ2ê ò~õ ÷ ÷ ø æ ç è#ù/ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ2ñ#ï Þ ò ï òXë û ÛXë î üLý ì ý ì#ï ú¦ì þ ý ì#ë ÿ

*UDILN ¶GD NLúL EDúÕQD G úHQ NUHGL NDUWÕ LúOHPOHUL J|U OPHNWHGLU

.LúL EDúÕQD LúOHP PLNWDUÕ EDNÕPÕQGDQ HQ ID]OD NXOODQÕP .DQDGD¶GD J|U O UNHQ

EX ONH\L $%' øQJLOWHUH +ROODQGD YH )UDQVD L]OHPHNWHGLU 'LNNDW oHNLFL ELU

KXVXV +ROODQGD KDULo oHN NXOODQÕPÕQÕQ \R÷XQ ROGX÷X ONHOHUGH NUHGL

NDUWODUÕQÕQ GD \R÷XQ RODUDN NXOODQÕOGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU $YUXSD ELUOL÷L ONHOHUL

RUWDODPDVÕ LVH \ÕOÕQGDQ \ÕOÕQD ¶ Q ]HULQGH DUWPÕúWÕU $ODFDN 7UDQVIHUL

g]HOOLNOH $YUXSDGD \D\JÕQ RODUDN NXOODQÕODQ YH JHQHOOLNOH FLUR *,52

|GHPHOHUL RODUDN GD DGODQGÕUÕODQ DODFDN WUDQVIHUL FUHGLW WUDQVIHU ND÷ÕWOÕ YH\D

HOHNWURQLN IRUPDWWD JHUoHNOHúWLULOHQ |GHPHOHUGLU dHN ELU ERUo WUDQVIHUL LNHQ EX

ödemeler bir alacak transferidir.

7DEOR ¶GH GH J|VWHULOGL÷L JLEL DODFDN WUDQVIHUL %HOoLND $OPDQ\D

øWDO\D +ROODQGD øVYHo YH øVYLoUH¶\L LoHUHQ ELU GL]L $YUXSa ülkesinde

JHOHQHNVHO ELU |GHPH PHWRGX RODUDN J|U OPHNOH ELUOLNWH oHNLQ EDVNÕQ QDNLW

GÕúÕ |GHPH DUDFÕ RODUDN NXOODQÕOGÕ÷Õ ONHOHUGH – \ÕOODUÕ DUDVÕQGDNL

FLUR OHKLQH J|U OHQ LúOHP PLNWDUÕ DUWÕúÕ GLNNDW oHNLFLGLU %X DUWÕú RUDQÕ $%'¶GH

FLYDUÕQGD LNHQ .DQDGD¶GD YH )UDQVD¶GD GD GROD\ODUÕQGD

JHUoHNOHúPLúWLU $OPDQ\D JLEL EX |GHPH PHWRGXQXQ NXOODQÕPÕQGD VHPERO

ROPXú ELU ONHGH J|U OHQ FLYDUÕQGDNL JHULOHPH\L EX ONHQLQ D\QÕ G|QHPGH

EDQND YH NUHGL NDUWÕ LúOHP PLNWDUÕQGD \DúDQDQ ¶OLN DUWÕú LOH DoÕNODQDELOLU 7$%/2 $/$&$. 75$16)(5ø .8//$1,0, 723/$0 øù/(0 0ø.7$5, 0LO\RQ

$ % $OPDQ\D $ % ' )UDQVD øQJLOWHUH -DSRQ\D +ROODQGD øWDO\D Belçika .DQDGD øVYLoUH øVYHo +RQJ .RQJ 6LQJDSXU

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká â?ã õ ÷ ÷ #ä åYàkã õ8÷#÷ ø æ ç£è é?ê ë ì#í Û¦à§î ë ï î ð î ñ ï Þ òXï ò ë î Ý ó#ò ÝYê ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ#ï ÛXëXû Û8ë î üZý 8í ï Û8úªúGî Þ ý ÛXë ÿ

$YUXSD¶GD DODFDN WUDQVIHULQLQ \D\JÕQ ROPDVÕQÕQ EDúOÕFD QHGHQL

ABD’dekL GD÷ÕQÕN EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ WHUVLQH XOXVDO G ]H\GH D÷ODUOD

ELUELULQH ED÷OÕ PHUNH]L ELU EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ YH SRVWD LGDUHOHULQLQ

YDUOÕ÷ÕGÕU $ODFDN WUDQVIHULQLQ JHOHQHNVHO |GHPH PHWRGX RODUDN EHQLPVHQGL÷L

ELUoRN $YUXSD ONHVLQGH SRVWD EDQNDODUÕ \ÕOODUFD SRVWD LGDUHOHUL \ROX\OD

IDDOL\HW J|VWHUHUHN YH oR÷XQOXNOD N o N WXWDUOÕ |GHPHOHUL \DSDUDN YH\D DODUDN

|GHPH RODQDNODUÕ VD÷ODPÕúODUGÕU

$ODFDN WUDQVIHUL KDIWDOÕN D\OÕN JLEL KHP ROD÷DQ KHP GH ROD÷DQGÕúÕ

|GHPHOHULQ \DSÕOPDVÕ DPDFÕ\OD NXOODQÕODELOLU 2OD÷DQ |GHPHOHU \DSPDN

LVWH\HQ P úWHULOHU EDQNDODUÕ LOH ELU |GHPH HPUL V|]OHúPHVL \DSDUDN EHOLUOL ELU

PLNWDUGD EHOLUOL ELU NLúL\H YH EHOLUOL ELU WDULKWH DODFDN WUDQVIHULQLQ EDúODWÕOPDVÕ

LoLQ EDQNDODUÕQD WDOLPDW YHULUOHU %X WDU] |GHPH HPLUOHULQH NLUD |GHPHVL

HOHNWULN IDWXUDVÕ VLJRUWD |GHPHOHUL JLEL |GHPHOHU |UQHN RODUDN YHULOHELOLU

øúOHWPHOHU DODFDN WUDQVIHULQL FUHW JLEL WRSOX |GHPHOHUL \DSDUNHQ GH HWNLQ ELU

úHNLOGH NXOODQÕUODU

$ODFDN WUDQVIHULQLQ |QHPOL ELU DYDQWDMÕ DOÕFÕQÕQ |GH\HQLQ J YHQLOLUOL÷L

NRQXVXQGD HQGLúH GX\PDPDVÕGÕU d QN DODFDN WUDQVIHUL |GH\HQ NLPVHQLQ

EDQNDVÕQÕQ RQD\Õ YH |GH\HQLQ KHVDEÕQÕQ NHVLQ RODUDN ERUoODQGÕUÕOPDVÕ V|]

NRQXVX ROPDGDQ J|QGHULOHPH] $OÕFÕ\D DODFDN WUDQVIHUL \DSÕOGÕ÷ÕQGD

|GH\HQLQ KHVDEÕ ELU J Q |QFHGHQ ERUoODQGÕUÕOGÕ÷Õ Loin çekte görülebilen

NDUúÕOÕNVÕ] oÕNPD ROD\ODUÕ \DúDQPD] =DPDQODPD DoÕVÕQGDQ NULWLN YH\D E \ N

WXWDUOÕ |GHPHOHU LoLQ NLúLOHU HOHNWURQLN DODFDN WUDQVIHULQL NXOODQDELOLUOHU

(OHNWURQLN

DODFDN

WUDQVIHUL

DOÕFÕ\D

\DOQÕ]FD

|GHPHQLQ

NHVLQOL÷LQL

VD÷ODPDPDNWD D\QÕ ]DPDQGD WUDQVIHULQ EDúODWÕOGÕ÷Õ J Q SDUD\Õ DOPD LPNDQÕ

GR÷XUPDNWDGÕU 6KHSSDUG V

%DQND P úWHULOHUL WDUDIÕQGDQ |GHPH HPLUOHULQL \DSPDN LoLQ HOHNWURQLN

LOHWLúLP PHWRGODUÕQÕQ DUWDQ úHNLOGH NXOODQÕPÕ \ NVHOHQ ELU WUHQG ROPXúWXU

ùLUNHW P úWHULOHUL GH JLWWLNoH DUWDQ úHNLOGH |GHPH HPLUOHULQL PDQ\HWLN EDQW

YH\D WHOHNRP QLNDV\RQ NXOODQDUDN LOHWPHNWHGLUOHU *HUHNOL YHUL LúOHPH

HNLSPDQODUÕ ROPD\DQ úLUNHW P úWHULOHUL YH EDQNDODUÕQ ELUH\VHO P úWHULOHUL

|GHPH HPLUOHULQL D÷ÕUOÕNOÕ RODUDN KDOHQ VÕNOÕNOD PDNLQD WDUDIÕQGDQ RNXQDELOLU

WDOLPDWODUD G|Q úW U OPHVL JHUHNHQ ND÷ÕW IRUPDWÕQGD \DSDUODU %D]Õ EDQNDODU

P úWHULOHULQH |GHPHOHUL \DSPDN LoLQ WHOHIRQ NXOODQÕPÕQÕ LoHUHQ HY EDQNDFÕOÕ÷Õ

KL]PHWOHUL VXQPDNWDGÕUODU %X |GHPH PHWRGODUÕ LoLQ \HWHUOL HOHNWURQLN YHUL güYHQOL÷LQLQ VD÷ODQPDVÕ |QHPOL ELU IDNW|UG U 6XPPHUV V

$ %

$ % '

øQJLOWHUH

øVYLoUH

øVYHo

6LQJDSXU

+ROODQGD

-DSRQ\D

øWDO\D

+RQJ .RQJ

$OPDQ\D

)UDQVD

.DQDGD

Belçika

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ $ODFDN 7UDQVIHUL øúOHP 0LNWDUÕ

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká âöõ8÷#÷ ø ã#ä åcàiõ ÷ ÷ õ2ê ò~õ ÷ ÷ ø æ ç è#ù/ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ2ñ#ï Þ ò ï òXë û ÛXë î üLý ì ý ì#ï ú¦ì þ ý ì#ë ÿ

.LúL EDúÕQD LúOHP PLNWDUÕQÕQ J|VWHULOGL÷L *UDILN LQFHOHQGL÷LQGH

DODFDN WUDQVIHULQLQ VHPERO ONHOHUL RODUDN %HOoLND +ROODQGD $OPDQ\D øVYLoUH

YH øVYHo J|VWHULOLU %X ONHOHU DUDVÕQGD DODFDN WUDQVIHULQLQ NXOODQÕPÕQÕQ

\R÷XQOXN VÕUDODPDVÕ D\QÕ ONHOHULQ oHN NXOODQÕPÕQÕQ VÕUDODPDVÕQÕQ WDP

WHUVLGLU

$ODFDN WUDQVIHUL oHNOHULQ $%' YH .DQDGD¶GD NXOODQÕOGÕ÷Õ JLEL IDWXUD

|GHPHOHULQGH YH NLúLOHU YH ILUPDODU DUDVÕ LúOHPOHUGH NXOODQÕOPDNWDGÕU %DWÕ

$YUXSD¶GDNL DODFDN WUDQVIHUL VLVWHPOHUL ELUELUOHULQH YH G Q\D oDSÕQGD E \ N Î

WXWDUOÕ |GHPH PHVDM WUDQVIHU D÷Õ olan SWIFT’e ED÷OÕGÕU %X VD\HGH XOXVODUDUDVÕ |GHPHOHU GH JHUoHNOHúWLULOHELOLU &LUR YH oHN LOH \DSÕODQ |GHPHOHU

WDPDPODQGÕNODUÕQGD D\QÕ LúOHYL \HULQH JHWLUPHNWH LNLVL GH DVOÕQGD D\QÕ ELOJL

grubunu içermektedir. Bir ciro ödemesi; ödeyenden ödemeyi alana WUDQVIHU

HGLOHFHN PLNWDUÕ ERUoODQGÕUÕODQ YH NUHGLOHQGLULOHQ KHVDS QXPDUDODUÕQÕ FLUR

|GHPHVLQLQ JHUoHNOHúWL÷L WDULKL YH |]HOOLNOH W NHWLFLOHUGH J|U OHQ \D\JÕQ

X\JXODPD GD ROGX÷X JLEL H÷HU LúOHP ND÷ÕW ]HULQGH JHUoHNOHúWLULOL\RU LVH FLUR

D÷ÕQD EHOLUWLOHQ PLNWDUÕQ |GH\HQLQ KHVDEÕQGDQ ERUoODQGÕUÕOPDVÕ \HWNLVLQL YHUHQ

|GH\HQLQ LP]DVÕQÕ LoHUPHNWHGLU gGHPHQLQ LVSDWÕ LoLQ \DVDO DoÕGDQ X\JXQ ELU

PDNEX] GD YHULOLU %LU NLPVH GL÷HULQLQ FLUR KHVDEÕQGDQ QDNLW oHNHELOLU YH oHN

KHVDEÕQGD ROGX÷X JLEL KHVDSWD PHYFXW RODQdan daha fazla para çekme

LPNDQÕ VD÷ODQDELOLU 0HUNH]L ELU VLVWHPGHQ EHNOHQHFH÷L ]HUH |QFHGHQ

EDVÕOPÕú FLUR |GHPHVL WDOHS IRUPODUÕ RSWLN NDUDNWHU RNX\XFXODUÕ YH PHUNH]L

HOHNWURQLN LúOHPOHU \R÷XQ RODUDN NXOODQÕOPDNWDGÕU &LUR |GHPHOHUL LoLQ

JHOLúWLULOHQ EX RWRPDWLN VLVWHPOHU GL÷HU ONHOHUGH oHNOHU LoLQ JHOLúWLULOPLú KÕ]OÕ

RNX\XFX D\ÕUÕFÕ VLVWHPOHU LOH \DNODúÕN D\QÕ ]DPDQGD ROXúWXUXOPXú LNHQ FLUR

RWRPDV\RQXQXQ GHUHFHVL oHN ED]OÕ ELU ONH\L E \ N |Oo GH JHULGH EÕUDNPÕúWÕU

+XPSKUH\ V

Ciro ile çHN DUDVÕQGDNL |QHPOL ELU IDUN GD FLUR KHVDSODUÕQGDNL

ND\QDNODUD IDL] YHULOLUNHQ $%'¶GH YDGHVL] PHYGXW KHVDEÕ RODQ oHNOL

KHVDSODUD IDL] YHULOPHPHNWHGLU 'ROD\ÕVÕ\OD FLUR KHVDSODUÕQÕQ Lú DPDoOÕ Î /» ® ¶.» ¾ ´ X® ¶.¿ » º À » Â ¯ º ¯ ° ² ° · » ¶[² ®i² ¸L² ± ¹~µ º ¸L²

° ­ Õ µ ± ´ » ³ Ñ ½ µ ® Nµ ® º À 0´ À » °[³ » ®  ² ° ¶ ´ ° ² ° ± ´ ² º Ñ ² ­#» º » ± µ ¸L¸Y¯ ° ´ ± ² ³ ´ µ ° ×YÎ Å Ñ ¹ º ¹ ° À ²H¶ ¯ ® ¯ º ¸Y¯ Ã7· »ÈÎ Å Ñ ¹ º ¹ ° À ²HË ´ ¾ ¸Z» ³ »N ² à º ² ¸\¹ Ã[³ ¹ ® Ä ­ ´ °¦² ¸L² ± ¹  ¯G¿ ´ ¿[³ » ¸ZÀ » ° ² ³ » º » ¶.¿Z· »Y³ » º Á ® ² ½ º ²cÁ Ò ° À » ® ´ º » °\¯ º ¯ ¿ º ² ® ² ® ² ¿ ¹ ½ ´ ° ² ° ¿ ² º ¸?» ¿ ².Ó º ² ® ¹ °L» º » ¶£³ ® µ ° ´ ¶?Ë ²  » ® º » à ¸Z»c² Ø ¹ ´ º »\´ º » ³ ´ º ¸Z» ¿ ´.· » Ò ° ±[»2Ô µ ¿[³ ¶[µ °[³ ® µ ºX» À ´ º ¸?» ¿ ´ µ º ² ° ² Ø ¹ ° ¹ ³ ¸ Ñ »È ² ° ¶[²i· »H½ ´ ° ² ° ¿ ² º ¶ ¯ ® ¯ º ¯ à º ² ® ²i¿ ² Ø º ² ¸L² ¶ ³ ¹ ® Ä ! ­ ¶[² ³ ¹ º ¹ ¸L± ¹ º ² ® ¹ °¦¿[³ ² ° À ² ® ³/ ´ ® ½ µ ® ¸L² ³c´ ¼[» ® ´ ¿ ´ ° À » Ë ²  » ® º » à ¸?» ¿ ´ ° ´§¿ ² Ø º ² À ¹ Ø ¸?À ² ° Ë ¹ ¾N· » ¶[µ º ² Ñ º ¹ ¶N¿ ² Ø º ² ¸\¹ Ã[³ ¹ ® Ä" ­ ¸Z» ¿ ² ÓL¿[³ ² ° À ² ® ³ º ² ® ¹§½ ´ ° ² ° ¿ ² º ´ º » ³ ´ à ´ ¸?À »\¯ º ¯ ¿ º ² ® ² ® ² ¿ ¹ ¿[³ ² ° À ² ® ³ µ º ² ® ² ¶? » º ´ ® º » ° ¸Y´ Ã[³ ´ ® Ä Õ Ë ³ ³ $ Ô # % % ?Ä &¿ 0´ ½ ³ Ä ± µ ' ¸ %×

NXOODQÕFÕODUÕQÕQ JHFHOLN SDUD SL\DVDVÕ LúOHPOHULQGHQ IDL] ND]DQPDVÕ V|]

NRQXVX ROGX÷X LoLQ YDGHVL] PHYGXDW KHVDSODUÕQÕ NXOODQPD \|Q QGH LVWHNOHUL

EXOXQPDPDNWDGÕU 6RQXo RODUDN ELU FLUR VLVWHPL LoLQ LúOHP EDúÕQD JHUoHN

ND\QDN PDOL\HWLQLQ oHN VLVWHPLQLQNLQGHQ GDKD N o N ROGX÷XQD LQDQÕOPDNWD YH

oHNOHULQ \R÷XQ RODUDN NXOODQÕOGÕ÷Õ ONHOHU LoLQGH FLUR |GHPHOHUL GDKD HWNLQ ELU

DOWHUQDWLI RODUDN RUWD\D oÕNPDNWDGÕU

'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD 'R÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD |QFHGHQ YHULOPLú ELU \HWNL\H LVWLQDGHQ

ERUoOXQXQ EDQND KHVDEÕQÕQ DODFDNOÕQÕQ JLULúLPL LOH ERUoODQGÕUÕOPDVÕGÕU Ödeme

HPUL LOH \DSÕODQ FLUR |GHPHVL LOH ELUOLNWH RWRPDV\RQD HQ X\JXQ |GHPH

DUDFÕGÕU %X |GHPH PHWRGX JHQHO RODUDN ROD÷DQ G ]HQOL |GHPHOHULQ

NROD\ODúWÕUÕOPDVÕ LoLQ NXOODQÕOPDNWDGÕU .XOODQÕP DODQODUÕQD |UQHN RODUDN

fatura, sigorta vergi, kredi kart ödemeleri gösterilebilir.

7$%/2 '2ö58'$1 %25d/$1',50$ .8//$1,0, 723/$0 øù/(0 0ø.7$5, 0LO\RQ

$ % $OPDQ\D $ % ' øQJLOWHUH )UDQVD +ROODQGD øWDO\D .DQDGD Belçika øVYHo øVYLoUH +RQJ .RQJ 6LQJDSXU

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká â?ã õ ÷ ÷ #ä åYàkã õ8÷#÷ ø

æ ç£è é?ê ë ì#í Û¦à§î ë ï î ð î ñ ï Þ òXï ò ë î Ý ó#ò ÝYê ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ#ï ÛXëXû Û8ë î (Zý 8í ï Û8úªúGî Þ ý ÛXë ÿ

'R÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD 7DEOR ¶GD GD J|VWHULOGL÷L JLEL

\ÕOODUÕ DUDVÕQGD oHN ED]OÕ ONHOHUGH GDKLO ROPDN ]HUH DUWDQ RUDQGD

NXOODQÕOGÕ÷ÕQÕ J|UPHNWH\L] 'R÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD |GHPHOHULQ \DSÕOPDVÕQGD

J|UHOL RODUDN |QHPOL ELU PHWRG KDOLQH JHOPH\H EDúODPÕúWÕU

'R÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD X\JXODPDVÕQGD ELU $ EDQNDVÕ P úWHULVL

HOHNWULN IDWXUDVÕ ERUFXQX WDOLPDW YHUHUHN EDúND ELU % EDQNDVÕQD gönderilmesini istH\HELOLU .LúL % EDQNDVÕQGDNL KHVDEÕQD GD WDOLPDW YHUHUHN $

EDQNDVÕQGDQ JHOHQ ERUFXQ |GHQPHVLQL LVWH\HELOLU YH KHVDSWD \HWHUOL IRQ

EXOXQGX÷X WDNGLUGH |GHPH JHUoHNOHúWLULOLU <LQH ELU EDúND |UQHNWH LVH DODFDNOÕ

RODQ ILUPD GR÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD HPULQL oDOÕúWÕ÷Õ $ EDQNDVÕQD J|QGHULU $

EDQNDVÕ DODFDNOÕ ILUPD WDUDIÕQGDQ LOHWLOHQ GR÷UXGDQ ERUoODQGÕUPD HPULQL ERUoOX

ILUPDQÕQ oDOÕúWÕ÷Õ % EDQNDVÕQD LOHWLU % EDQNDVÕ ERUoOX ILUPD WDUDIÕQGDQ

NHQGLVLQH YHULOHQ \HWNL EHOJHVL X\DUÕQFD ILUPDQÕQ KHVDEÕQÕ NRQWURO HGHU YH

EDNL\HQLQ \HWHUOL ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ $ EDQNDVÕQD LOHWLU (÷HU EDNL\H X\JXQVD %

EDQNDVÕQÕQ RQD\ÕQD LVWLQDGHQ V|] NRQXVX WXWDU DODFDNOÕ RODQ ILUPDQÕQ $

EDQNDVÕQGDNL KHVDEÕQD DNWDUÕOÕU %X \|QWHPLQ ID\GDODUÕ DUDVÕQGD DODFDNOÕ

ILUPDQÕQ WHN EDQND KHVDEÕ NXOODQDUDN WDKVLODWODUÕQÕ JHUoHNOHúWLUHELOPHVL YH

HWNLQ IRQ \|QHWLPL VD÷OD\DELOPHVLQLQ \DQÕVÕUD P úWHULOHULQ WDOLPDW YHUGLNWHQ

VRQUD |GHPHOHULQL XQXWPD ULVNLQLQ YH RQODUÕ WDNLS N OIHWLQLQ RUWDGDQ NDONPDVÕ

VD\ÕODELOLU

$ %

$ % '

øQJLOWHUH

øVYLoUH

øVYHo

6LQJDSXU

+ROODQGD

øWDO\D

+RQJ .RQJ

$OPDQ\D

)UDQVD

.DQDGD

Belçika

*UDILN .LúL %DúÕQD ' úHQ 'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD øúOHP 0LNWDUÕ

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká âöõ8÷#÷ ø ã#ä åcàiõ ÷ ÷ õ2ê ò~õ ÷ ÷ ø æ ç è#ù/ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ2ñ#ï Þ ò ï òXë û ÛXë î üLý ì ý ì#ï ú¦ì þ ý ì#ë ÿ

*UDILN ¶GH J|U OG ÷ JLEL EX |GHPH PHWRGX $OPDQ\D +ROODQGD YH

øQJLOWHUH¶GH ROGXNoD SRS OHUGLU $YUXSD %LUOL÷L RUWDODPDVÕ DUWÕú H÷LOLPLQGH

ROPDNOD EHUDEHU GL÷HU ONHUGH J|UHFHOL NXOODQÕPÕ DUWVD GDKL KDOD oRN \R÷XQ

NXOODQÕODQ ELU |GHPH PHWRGX GH÷LOGLU

&LUR WUDQVIHUOHULQGH ROGXรทX JLEL LรบOHWPHOHU RODรทDQ |GHPHOHU LoLQ

GRรทUXGDQ ERUoODQPD WDOLPDWODUร Qร LoHUHQ |GHPH ELOJLVLQL HOHNWURQLN GRV\DODU

DXWRPDWHG ILOHV KDOLQGH J|QGHULUOHU $\Uร FD LรบOHWPHOHU GRรทUXGDQ ERUoODQPD

|GHPH PHWRGODUร Qร WLFDUL |GHPHOHU LoLQ NXOODQGร NODUร QGD GRรทUXGDQ |GHPH

PHVDMร HOHNWURQLN YHUL GHรทLรบLP IRUPDWร QGD IDWXUD ELOJLVL\OH ELUOHรบWLULOHELOLU

3LQJLW]HU YH 6XPPHUV V (OHNWURQLN 3DUD

(OHNWURQLN SDUD Wย NHWLFLQLQ Pย ONL\HWLQGHNL HOHNWURQLN ELU D\Jร WD

LVWHQLOHQ ELU SDUDVDO ELULPOH HOHNWURQLN IRUPGD \ย NOHQHQ SDUDVDO ELU GHรทHU

RODUDN WDQร PODQDELOLU .XOODQร Fร WDUDIร QGDQ |QFHGHQ VDWร Q DOร QDQ EX GHรทHU

NXOODQร OGร NoD D]DOPDNWDGร U (OHNWURQLN SDUD\ร IDUNOร WDQร PODUGDQ KDUHNHWOH

GLMLWDO SDUD \D]ร Oร P WDEDQOร ย Uย QOHU YH HOHNWURQLN Fย ]GDQ NDUW WDEDQOร ย Uย QOHU

RODUDN LNL\H D\ร UPDN Pย PNย QGย U

(OHNWURQLN SDUD NRQXVXQGD WRSODP LรบOHP PLNWDUร Qร Q oRN D] ROPDVร

EHNOHQHQ JHOLรบPHQLQ ROPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU 1DNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร

DUDVร QGD WRSODP LรบOHP PLNWDUร LKPDO HGLOHELOHFHN NDGDU D] ROGXรทX LoLQ EX

NRQXGD YHUL GDKL DOร QDPDPDNWDGร U %X \DรบDQDQODUD WHN LVWLVQD 6LQJDSXUยถGXU

1DNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร DUDVร QGD WRSODP LรบOHP PLNWDUร FLYDUร QGDGร U

%HNOHQHQ JHOLรบPH\L J|VWHUHPH\HQ HOHNWURQLN SDUD NRQXVXQGD \DรบDQDQ

JHOLรบPHOHU ย ]HULQGH GXUXOPDVร \DUDUOร RODFDNWร U

(OHNWURQLN SDUD RUWD\D oร NPD\D EDรบODGร รทร QGD .X]H\ $PHULND YH

$YUXSDยถGDNL PHUNH] EDQNDODUร EX NRQXGD ELUELUOHULQGHQ ROGXNoD IDUNOร ELU

Gย ]HQOH\LFL WXWXP WDNร QGร ODU )(' ยณEHNOH YH J|Uยด SROLWLNDVร L]OHUNHQ

$YUXSDยถGDNL oRรทX PHUNH] EDQNDVร H SDUD NRQXVXQX Gย ]HQOHPHGH JHQLรบ

NDSVDPOร DGร PODU DWPD \ROXQX EHQLPVHGL $YUXSD 3DUD (QVWLWย Vย

\ร Oร QGD H SDUD oร NDUPD NRQXVXQGD \DOQร ]FD EDQNDODUD L]LQ YHULOPHVLQL WDYVL\H

HWWL $QFDN $YUXSD .RPLV\RQX GDKD IDUNOร ELU Gย รบย QFHGH LGL 8OXVDO H SDUD

Gย ]HQOHPHOHULQGHNL oRรทDOPDQร Q Lo SD]DUร Nร Vร WOD\DELOHFHรทL UHNDEHWL YH |GHPH

VHNW|Uย QGHNL \HQLOLNOHUL HQJHOOH\HELOHFHรทLQL GH J|] |Qย QH DODUDN .RPLV\RQ

HOHNWURQLN SDUD NRQXVXQGD HOHNWURQLN SDUD NXUXOXรบODUร Qร Q NXUXOXรบX WDNLEL YH

GHQHWOHQPHVL LOH LOJLOL RODUDN \ร Oร QGD ELU $% GLUHNWLIL WDVODรทร KD]ร UODGร %X

GLUHNWLI LOH GLรทHU NUHGL NXUXPODUร QGDQ GDKD HVQHN ELU Gย ]HQOHPHGHQ

ID\GDODQDFDN RODQ \HQL ELU NXUXP ROXรบWXUXOPDVร QD NDUDU YHULOGL ยณ(OHNWURQLN

3DUD .XUXOXรบXยด (3. (3.ยถODU LoLQ ROXรบWXUXODQ VWDWย \H J|UH ELU ย ONHGH

IDDOL\HW J|VWHUHQ OLVDQVOร ELU (3. GLรทHU Wย P $% ย ONHOHULQGH HOHNWURQLN SDUD

oร NDUPD\D \HWNLOL RODFDNWร .UXHJHU V

$QFDN $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร $0% EX JLULรบLPGHQ PHPQXQ

NDOPD\DUDN |QHPOL GHรทLรบLNOLNOHU WDOHS HWPLรบWLU WDULKOL ยณ(OHNWURQLN 3DUDยด

UDSRUXQGD $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร HOHNWURQLN SDUD KDNNร QGDNL J|Uย รบOHULQLQ

JHQLรบ ELU |]HWLQL YH EX NRQXQXQ QDVร O Gย ]HQOHQHFHรทLQL EHOLUWPLรบWLU $0%

Gย ]HQOHPH\H \|QHOLN WDYVL\HOHULQL ROXรบWXUPDGDQ |QFH WHPHO SDUD SROLWLNDODUร

|GHPH VLVWHPOHULQLQ HWNLQ LรบOHWLOPHVL YH |GHPH DUDoODUร QD Jย YHQ Wย NHWLFL YH

Wย FFDUODUร Q NRUXQPDVร ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LVWLNUDUร VXoD NDUรบร NRUXQPD YH

SD]DUGD EDรบDUร Vร ]Oร N LKUDoFร ODUร Q \HWHUVL] \DWร Uร P SROLWLNDODUร YH Jย YHQOLN

|QOHPOHUL KXVXVODUร Qร Q GLNNDWH DOร QDUDN Gย ]HQOHPH \DSร OPDVร JHUHNWLรทLQL

VDYXQPXรบWXU (&% V

%X NRQXODUร GD HVDV DODUDN $0% EDQND Gร รบร NXUXOXรบODUร Q QH

GHUHFH\H NDGDU HOHNWURQLN SDUD oร NDUPDODUร QD L]LQ YHULOPHVL JHUHNWLรทL VRUXVX

LOH XรทUDรบPร รบWร U $0% DรบDรทร GDNL DVJDUL JHUHNOLOLNOHULQ \HULQH JHWLULOPHVLQL

VDYXQPDNWDGร U (&% V

.DWร YH รบHIIDI \DVDO Gย ]HQOHPHOHU

Teknik, รถrgรผtsel ve prosedรผrel gรผvenlik tedbirleri,

.DUDSDUD DNODPD YH\D YHUJL NDoDNoร Oร รทร JLEL VXoODUD NDUรบร NRUXQPD

3DUDVDO LVWDWLVWLNOHULQ UDSRUODQPDVร

( SDUDQร Q PHUNH] EDQNDVร SDUDVร QD EDรบDEDรบ JHUL |GHQHELOLUOLรทL

0HUNH] %DQNDODUร Qร Q HOHNWURQLN SDUD LKUDoFร ODUร LoLQ ]RUXQOX NDUรบร Oร N

X\JXODPDVร JHWLULOPHVL LPNDQร

$VJDUL JHUHNOLOLNOHUL YH KHGHIOHUL EHOLUOHPLรบ RODQ $0% HOHNWURQLN SDUD

oร NDUร OPDVร \HWNLVLQLQ NUHGL NXUXPODUร LOH Vร Qร UODQGร Uร OPDVร Qร Q HQ GRรทUX o|]ย P

ROGXรทX NDQร Vร QD YDUPร รบWร U $0% |QHULVLQL KDNOร oร NDUPDN LoLQ SDUD SROLWLNDVร

YH EDQNDFร Oร N LoLQ PHYFXW NXUXPVDO \DSร Qร Q GHรทLรบPHVLQLQ JHUHNOL ROPDGร รทร Qร

EHOLUWHUHN EX VD\HGH PHYFXW \DSร GD D] ELU GHรทLรบLNOLN \DSร OPDVร Qร Q

VDรทODQDFDรทร Qร VDYXQPXรบWXU

7HPPX] ยถGHNL (3. KDNNร QGDNL $% 'LUHNWLIL LON WDVODรทร Qร Q

\D\ร QODQPDVร YH VRQ KDOL ย ]HULQH DQODรบPD\D YDUร OPDVร DUDVร QGDQ LNL \ร OGDQ

ID]OD ]DPDQ JHoPLรบWLU 'LUHNWLILQ VRQ KDOL 1LVDQ WDULKL LWLEDUL\OH ย \H

ย ONHOHUGH X\JXODQPD\D EDรบODQPDN ย ]HUH 2FDN ยถGH $YUXSD

7RSOXOXNODUร Qร Q 5HVPL *D]HWHVLQGH \D\ร PODQPร รบWร U

'LUHNWLI ยณHOHNWURQLN SDUDยด\ร WDQร PODPDNWD YH ยณHOHNWURQLN SDUD

NXUXOXรบXยดQX |]HO ELU Wย U NUHGL NXUXOXรบX RODUDN WDQร PODPDNWDGร U 'LUHNWLI

X\DUร QFD (3.ยถODU LONH RODUDN NUHGL NXUXOXรบODUร Gร U $QFDN EXQODU GLรทHU NUHGL

NXUXOXรบODUร LOH WDPDPHQ D\Qร Gย ]HQOHPHOHUH EDรทOร GHรทLOOHUGLU (3.ยถODU

EDQNDODUD J|UH GDKD HVQHN Gย ]HQOHPH LOH NDUรบร NDUรบร \DGร UODU (3.ยถODUร Q

VHUPD\H JHUHNVLQLPOHUL EDQNDODUD J|UH GDKD Gย รบย N WXWXOPXรบWXU

( SDUD GLUHNWLILQLQ DUNDVร QGDNL WHPHO DPDo EDQND Gร รบร NXUXOXรบODUร

HVQHN ELU Gย ]HQOHPH UHMLPL DOWร QGD LKUDoFร ODU RODUDN H SDUD SD]DUร QD JLUPH\H

WHรบYLN HWPHNWLU ( SDUD GLUHNWLILQLQ VRQ รบHNOL LQFHOHQGLรทLQGH $0%ยถQLQ

|QHULOHULQLQ oRรทXQOXรทXQXQ NDEXO HGLOPLรบ ROGXรทX (3.ยถODUร Q IDDOL\HW DODQร Qร Q

Nร Vร WODQGร รทร VHUPD\H JHUHNVLQLPOHULQLQ DUWร Uร OGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 'LUHNWLILQ HQ

VRQ YH GDKD NDWร RODQ KDOL EDQND Gร รบร NXUXOXรบODUร (3. KDOLQH JHOPH \|Qย QGH

WHรบYLN HWPHPHNWHGLU 8\JXODPD WDULKL RODUDN 1LVDQ J|VWHULOPHVLQH

UDรทPHQ EX WDULKWH KLoELU ย ONH GLUHNWLIL X\JXODPDPร รบWร U 8OXVDO Kย Nย PHWOHU H

SDUDQร Q \RUXPX NRQXVXQGD oDEDODPDNWD NHQGL WDQร PODUร Qร |QHUPHNWH YH

GLUHNLWLIL GHรทLรบLN รบHNLOOHUGH X\JXODPDNWDGร UODU .UXHJHU V

( SDUD LON RODUDN VDKQH\H oร NWร รทร QGD JHUoHN YH VDQDO Gย Q\DGD

NXOODQร ODFDN RODQ JHQHO ELU |GHPH VLVWHPL RODFDรทร Gย รบย QFHVL KDNLP ROPXรบWXU

1DNLW SDUDQร Q \HULQL H Fย ]GDQODUร Q DODELOHFHรทL YH \D]ร Oร P WDEDQOร SDUDQร Q รถdeme

transferlerini

yapmak

iรงin

internet

รผzerinden

serbestรงe

NXOODQร ODELOHFHรทL Gย รบย Qย OPย รบWย ( SDUD\ร GDKD HWNLQ YH NXOODQร รบOร ELU |GHPH

PHWRGX RODUDN J|UHQ ROXPOX Gย รบย QFHOHULQ EXOXQPDVร QD NDUรบร Q H SDUDQร Q

\D\Jร QODรบPDVร GXUXPXQGD NDUD SDUD DNODPD ILQDQVDO LVWLNUDU YH SDUDVDO

NRQWUROย Q ND\Eร NRQXODUร QGD HQGLรบH WDรบร \DQ J|Uย รบOHUGH EXOXQPDNWDGร U

( SDUD QDNLW SDUD JLEL JHQHO ELU |GHPH DUDFร RODUDN NXOODQร ODELOHFHN

\HQL ELU SDUD รบHNOL RODUDN J|Uย OPย รบ YH HUNHQ ]DPDQGD RUWD\D oร NDQ EX

Gย รบย QFH Gย ]HQOHPHOHUL GH HWNLOHPLรบWLU %X J|Uย รบ QHGHQ ED]ร PHUNH]

EDQNDODUร Qร Q NHVLQOLNOH NRQWUROOย ROPDN YH H SDUD\ร ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q \HWNL

DODQร LoLQGH WXWPDN LVWHGLNOHULQL Doร NODPDNWDGร U $QFDN H SDUD EX HUNHQ

EHNOHQWLOHUL \HULQH JHWLUHPHPLรบ ROXS \D]ร Oร P WDEDQOร H SDUD NXOODQร Pร oRN

Gย รบย N NDOPร รบ H Fย ]GDQODUร Q NXOODQร Pร Qร Q JHOLรบWLULOPHVL LoLQ LVH oDEDODU

Vย UGย Uย OPHNWHGLU .RQX\D JHQLรบ ELU Pย รบWHUL WDEDQร ROPDGDQ WDFLUOHU LOJLVL]

NDOPDNWD D\Qร รบHNLOGH Pย รบWHULOHUGH JHQLรบ ELU WDFLU WDEDQร ROPDPDVร QHGHQL\OH

H paraya ilgi gรถstermemektedirler (Krueger, 2002, s.247). *HQHO %DNร รบ

1DNLW Gย รบย N PLNWDUOร |GHPHOHU LoLQ XFX] YH HWNLOL ELU |GHPH DUDFร Gร U

'ย รบย N PLNWDUOร QDNLW LรบOHPOHULQLQ EDQND NDUWODUร LOH Eย \ย N |OoHNOL RODUDN \HU

GHรทLรบWLUPHVL SHN HWNLOL ROPD\DFDรทD EHQ]HPHNWHGLU *HQHO RODUDN KHP NLรบLVHO

KHP GH Lรบ Gย Q\DVร RODUDN QDNLW NXOODQร Pร QGDQ QDNLWVL] |GHPH \|QWHPOHULQH

GRรทUX Vย UHJHOHQ ELU HรทLOLP EXOXQPDNWDGร U %X HรทLOLP EDQNDODUGDNL KHVDSODUร Q

DUWDQ รบHNLOGH NXOODQร Pร QGDQ GD HWNLOHQPLรบWLU %XQXQOD ELUOLNWH VRQ \ร OODUGD

GRODรบร PGDNL QDNLWWH FLGGL ELU Gย รบย รบ ROPDPร รบWร U %X GXUXP QDNLWLQ ELU |GHPH

DUDFร RODUDN Vย UHJHOHQ oHNLFLOLรทL\OH Doร NODQDELOLU

1DNLWVL] |GHPHOHUGH NDรทร GD GD\DOร |GHPH รบHNLOOHULQH RODQ Jย YHQ

D]DOPDNOD ELUOLNWH LรบOHP PLNWDUODUร Qร Q |Qย Pย ]GHNL G|QHPOHUGH |QHPOL ELU

Gย ]H\GH NDOPD\D GHYDP HWPHVL EHNOHQPHNWHGLU 3ODVWLN NDUW LรบOHPOHUL YH

RWRPDWLN |GHPHOHU DXWRPDWHG SD\PHQWV Kร ]OD JHOLรบPHNWH YH QDNLWVL]

|GHPHOHULQ JHOHFHรทLQH GDPJD YXUDFDรทD EHQ]HPHNWHGLU 7DEOR ยถGH ED]ร

ย ONHOHUGHNL QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q J|UHFHOL |QHPL J|VWHULOPHNWHGLU

'ย ]HQOL |GHPHOHU LoLQ RWRPDWLN DUDoODUOD |GHPH HPLUOHUL YH GRรทUXGDQ

ERUoODQGร UPDODU YH RODรทDQGร รบร |GHPHOHU LoLQ SODVWLN NDUWODUOD NUHGL YH EDQND

NDUWODUร |GHPH \DSร OPDVร HรทLOLPL JLGHUHN DUWPDNWDGร U 1DNWH HULรบLPGH LVH

$70ยถOHU

\ROX\OD

EHNOHQPHNWHGLU

FDUL

KHVDED

XODรบร OPDVร

\|QWHPLQLQ

Vย UGย Uย OPHVL

7$%/2 1$.ø7 ',ù, g'(0( $5$d/$5,1,1 723/$0 øù/(0 0ø.7$5, <h='(6ø

dHN

.DQDGD )UDQVD

$OPDQ\D

Belçika

.UHGL %DQND .DUWÕ

+RQJ .RQJ

-DSRQ\D

øWDO\D

+ROODQGD

6LQJDSXU

øVYLoUH

øVYHo

øQJLOWHUH

$ %

$ % ' Ä Õ Ùv×

YD

$ODFDN 7UDQVIHUL

YD

YD

Ú Û Ü Ý Û Þ ß#àká âöõ8÷#÷ ø ã#ä åcàiõ ÷ ÷ ø æ ç è#ù/ò ë î Û8ï ô Ý Û ú7Û Ü ÛXÝ2ñ#ï Þ ò ï òXë û ÛXë î üLý ì ý ì#ï ú¦ì þ ý ì#ë ÿ

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

YD

.DUW 7DEDQOÕ ( 3DUD

'R÷UXGDQ %RUoODQGÕUPD

YD YD

YD

øúOHWPHOHULQ |GHPH WHUFLKOHUL GLNNDWH DOÕQGÕ÷ÕQGD ILUPDODUÕQ

|GHPHOHULQ ELUH\OHUH \DSÕOPDVÕ YH ELUH\OHUGHQ DOÕQPDVÕ NRQXVXQGD RWRPDWLN

|GHPH

\|QWHPOHULQLQ

NXOODQÕPÕQÕ

DUWÕUGÕNODUÕ

J|U OPHNWHGLU

$\UÕFD

LúOHWPHOHUH GH |GHPHOHULQ RWRPDWLN \ROOD \DSÕOPDVÕQD \|QHOLN DUWDQ ELU WUHQG

EXOXQPDNWDGÕU %LU oRN ONHGH RWRPDWLN WLFDUL |GHPHOHU \R÷XQ RODUDN

NXOODQÕOPDNWDGÕU )DUNOÕ |GHPH DUDoODUÕQÕQ JHOHFHNWH NXOODQÕPÕ LOH LOJLOL RODUDN

oHNOHULQ VSRQWDQH |GHPHOHUGH \D\JÕQ RODUDN NXOODQÕOGÕ÷Õ ELOLQPHNWHGLU (÷HU

DPDo oHNOHULQ LúOHP PLNWDUÕQÕ D]DOWPDNVD EDQND NDUWODUÕQÕQ |QHPOL RUDQGD

NDWNÕGD EXOXQPDVÕ LKWL\DFÕ RUWD\D oÕNPDNWDGÕU $\QÕ WUHQG ROD÷DQ GÕúÕ

|GHPHOHUOH FLUR WUDQVIHUOHUL LoLQ WDKPLQ HGLOHELOLU .D÷ÕW LúOHPOHUL \DSPDQÕQ

WRSODP PDOL\HWL ROGXNoD \ NVHNWLU %XQXQOD ELUOLNWH ND÷ÕW GRN PDQODUÕ LOH

\DSÕODQ J|U QW OHPH WHNQRORMLVLQGHNL \R÷XQ \DWÕUÕPODUD UD÷PHQ EXQODU

ELOJLVD\DUODUGD VDNODQDQ GLMLWDO ELOJL\H YH oHNOHULQ HOHNWURQLN VLVWHPOH LúOHPH tabi

tutularak

(check

truncation)

bankalara

iletilmesi

yöntemlerine

G|Q úW U OPHNWHGLU .D÷ÕW IRUPDWÕQGDNL IL]LNVHO |GHPH DUDoODUÕQÕQ GH÷LúLPL

büyük oranda yerini ödeme ELOJLVLQLQ RWRPDWLN \DGD HOHNWURQLN IRUPDWWD

GH÷LúLPLQH EÕUDNPÕúWÕU 3LQJLW]HU YH 6XPPHUV V

รธ.รธ1&รธ %g/h0 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ gGHPH VLVWHPL NDYUDPร QGDQ QH DQODรบร OPDVร JHUHNWLรทL NRQXVXQD

JHoPHGHQ |QFH |GHPH |GHPH DUDoODUร YH |GHPH VLVWHPOHUL NRQXVXQGD ELU

D\Uร P \DSPDN \HULQGH RODFDNWร U

5RELQVRQ YH 3ULQJOH V ยถGD \HU DODQ WDQร PODPD\D J|UH

|GHPH ELU SDUD WUDQVIHUL LNHQ |GHPH DUDFร NDรทร W SDUD oHN JLEL EX SDUD

WUDQVIHULQL Pย PNย Q Nร ODQ รบH\OHUGLU gGHPH VLVWHPOHUL LVH |GHPH

DUDoODUร QGDQ SURVHGย UOHUGHQ YH VLVWHP NDWร Oร PFร ODUร DUDVร QGD JHUoHNOHรบHQ IRQ

WUDQVIHULQH LOLรบNLQ NXUDOODUGDQ ROXรบDQ ELU Eย Wย QGย U

)LQDQVDO ELU GHรทHULQ WUDQVIHU HGLOHUHN WDUDIODUร Q DUDODUร QGDNL

\ย Nย POย Oย NOHULQLQ \HULQH JHWLULOPHVLQGH NXOODQร ODQ SURVHGย UOHU NXUDOODU

VWDQGDUWODU YH DUDoODU Eย Wย Qย RODUDN GD WDQร PODQDQ |GHPH VLVWHPOHUL IDUNOร

NRรบXOODU QHGHQL\OH ย ONHGHQ ย ONH\H IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU %X NRรบXOODU

VLVWHPLQ Eย \ย NOย รทย \DVDO Gย ]HQOHPHOHU LOHWLรบLP DOW\DSร DUDoODUร Q YH

NXUXOXรบODUร Q JHOLรบPLรบOLรทL RODUDN Vร UDODQDELlir. Bu nedenle herhangi bir รผlkenin

|GHPH VLVWHPLQL ELU EDรบND ย ON\H NRS\DOD\ร S \HJDQH PRGHO RODUDN NXOODQPDN

Pย PNย Q GHรทLOGLU /LVWILHOG YH 1HJUHW V ร deme sistemleri;

h\HOHU DUDVร QGD |GHPH PHVDMODUร Qร Q LOHWLOPHVLQGH ย ]HULQGH

DQODรบร OPร รบ WHNQLN VWDQGDUW YH PHWRGODUร NXOODQร ODFDN DOW\DSร ย ]HULQH DQODรบPD

h\HOHU DUDVร QGD DODFDNODUร Q PXWDEDNDWร QD \|QHOLN DQODรบPD\ร

QRUPDO RODUDN ELU PXWDEDNDW GHรทHULQL ED]HQ GH PHUNH] EDQNDVร SDUDVร Qร

2UWDN LรบOHP SURVHGย U YH NXUDOODUร GL]LVLQL NDWร Oร P |GHPH \DSPD YE

GXUXPODUGD

JHUHNWLUPHNWHGLU %DQN 2I (QJODQG V

%X WDQÕPODUÕ WRSDUOD\DFDN ROXUVDN |GHPH VLVWHPOHUL SDUDVDO ELU

GH÷HULQ WUDQVIHUL RODQ |GHPHQLQ JHUoHNOHúWLULOPHVLQL VD÷OD\DQ YH |GHPH

DUDoODUÕ NDWÕOÕPFÕODU NXUXOXúODU NXUDOODU SUosedürler ve teknoloji gibi

XQVXUODQGDQ ROXúDQ ELU E W QG U úHNOLQGH WDQÕPOD\DELOLUL] %LU |GHPH VLVWHPL

WDUDIODUD SDUD\Õ WUDQVIHU HWPH LPNDQÕ YHUHQ ELU G ]HQOHPHGLU gGHPH

VLVWHPLQL ROXúWXUDQ EX G ]HQOHPHOHUGLU +HUKDQJL ELU DOÕúYHULúWH QDNLW LOH

ödeme yaSWÕ÷ÕPÕ]GD EX LúOHP EDVLW KÕ]OÕ YH NHVLQGLU $QFDN IDUNOÕ DUDoODUÕ

NXOODQDUDN |GHPH \DSWÕ÷ÕPÕ]GD EX |GHPHQLQ JHUoHNOHúPHVL LoLQ oR÷X NH]

]HULQGH G ú QPHGL÷LPL] ELU GL]L DúDPDQÕQ \DúDQPDVÕ JHUHNPHNWHGLU

1980’lerin sonunda G 10 ülkeleri PHUNH] EDQNDVÕ EDúNDQODUÕ VÕQÕU Î Î

|WHVL |GHPHOHU NRQXVXQD LOLúNLQ PHVHOHOHU ]HULQGH oDOÕúPD\D EDúODGÕODU

¶GD \D\ÕPODQDQ YH QHWOHúWLUPH VLVWHPOHUL ]HULQH DQDOL] \DSDQ YH

|QHULOHU JHWLUHQ UDSRUX KD]ÕUOD\DQ oDOÕúPD JUXEXQXQ ROXúWXUXOPDVÕQD NDUDU

YHUGLOHU 5DSRU QHWOHúWLUPH VLVWHPOHULQLQ WDVDUODQPDVÕ YH LúOHWLOPHVL Î.Í

NRQXODUÕQGD PLQLPXP VWDQGDUWODUÕ YH PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ EX VLVWHPOHULQ

J|]HWLPL NRQXVXQGD LONHOHUL EHOLUOHPLúWLU $GÕQÕ JUXEXQ EDúNDQÕ $OH[DQGHU

/DPIDOXVV\¶GHQ DODQ YH ³/DPIDOXVV\ 6WDQGDUWODUÕ´ RODUDN DGODQGÕUÕODQ EX

VWDQGDUWODU VDGHFH EX DODQGD GH÷LO D\QÕ ]DPDQGD |GHPH WDNDV YH

PXWDEDNDW VLVWHPOHULQLQ GL÷HU W UOHULQGH GH E \ N RUDQGD NDEXO J|UP ú YH

KÕ]OD X\JXODQPÕúWÕU

$\UÕFD * ONHOHUL PHUNH] EDQNDODUÕ EDúNDQODUÕ %,6 úHPVL\HVL

DOWÕQGD IDDOL\HWOHULQL \ U Wecek Ödeme ve Mutabakat Sistemleri Komitesinin

&RPPLWWHH RQ 3D\PHQW DQG 6HWWOHPHQW 6\VWHPV &366 NXUXOPDVÕQD NDUDU

YHUGL &366 oHúLWOL oDOÕúPD JUXSODUÕ ROXúWXUPDVÕQÕQ \DQÕVÕUD |GHPH WDNDV YH

PXWDEDNDW NRQXODUÕQGD oDOÕúPDODU \DSDUDN UDSRUODU KD]ÕUODPDNWDGÕU gGHPH 6LVWHPOHULQLQ gQHPL

gGHPHOHU ELU HNRQRPLQLQ WHPHO WDúODUÕQGDQ ELULVLGLU gGHPH ROD\Õ

ROPDNVÕ]ÕQ WLFDUHW \DSPDN QHUHGH\VH P PN Q GH÷LOGLU (NRQRPLGH ELU

DNVDPD\D \RO DoPDPDN LoLQ |GHPHOHULQ ND\QD÷ÕQGDQ KHGHILQH VRUXQVX]

) )cΠΦÁ » º ´ à ¸Y´ Ã* º ¶.» Ñ ´ ´ ¼[» ® » °*+-, Î . º ¶.» º » ® ´/ » º ¼ ´ ¶[² 108² ° ² À ² 1 ® ² ° ¿ ²2 3§º ¸Z² ° Ñ ² -4 ³ ² º Ñ ² 65 ² Ô µ ° Ñ ² 17 µ º º ² ° À ² -4 ¿[· » ¼ 4 ¿[· ´ ¼ ® » $4 ° Á ´ º ³ » ® »Z· »8k 3 Ä Ä§ 9 Ä À ´ ® Ä ) :<; » Ô µ ® ³/µ ½k³ Ë »öÊ@µ ¸L¸Y´ ³ ³ » »öµ °= ° ³ » ®  ² ° ¶?> » ³ ³ ´ ° Á. ± Ë » ¸?» ¿iµ ½k³ Ë »ö±[» ° ³ ® ² º  ² ° ¶.¿iµ ½k³ Ë ».+?® µ ¯ Ôiµ ½§­ » °i± µ ¯ ° ³ ® ´ » ¿ Õ @ ² ¸?½ ² º ¯ ¿ ¿ Ñ ; » Ô µ ® ³ ×A 6 / 8 0 ² ¿ ¹ ¸ Î Å Å Ë ³ ³ Ô2# % % / Ä Â ´ ¿ Ä µ ® Á % Ô ¯  º % ± Ô ¿ ¿B B8 C Ä Ë ³ ¸

XODรบPDVร JHUHNLU gGHPH VLVWHPOHUL GH EX |GHPHOHULQ JHUoHNOHรบPHVLQL

NROD\ODรบWร UPDNWD YH WDPDPODQPDPร รบ ELU |GHPHGHQ GRรทDQ ULVNL D]DOWDUDN

HNRQRPL LoLQ GRรทDELOHFHN PXKWHPHO ]DUDUร GD HQJHOOHPHNWHGLU *ย YHQOL YH

HWNLQ |GHPH VLVWHPOHUL ILQDQV SL\DVDODUร YH GDKD JHQHO RODUDN HNRQRPLQLQ

LรบOHPHVL LoLQ ]RUXQOXGXU

gGHPH VLVWHPOHUL LรบOHPOHULQ Jย YHQOL YH ]DPDQร QGD \DSร OPDVร Qร

VDรทODU )LUPDODU PDO YH KL]PHW DOร UNHQ \D GD VDWDUNHQ NLรบLOHU ย FUHWOHULQL

DOร UNHQ YH\D SHUDNHQGH DOร PODUร QGD Kย Nย PHWOHU LVH YHUJL DOร UNHQ YH\D muhtelif รถdemelerinGH |GHPH VLVWHPOHULQL NXOODQร UODU gGHPH VLVWHPOHUL ELU EDQNDQร Q Pย รบWHULVLQH GLรทHU EDQNDODUร Q

Pย รบWHULOHULQH |GHPH \DSPD LPNDQร YHULU .XOODQร Fร ODU PHYGXDWODUร Qร

WXWDFDNODUร EDQND\ร VHoHUNHQ EDQNDQร Q NUHGL |GHPHOHULQH VXQGXรทX

KL]PHWOHULQ PDOL\HW YH NDOLWHVLQH YH HULรบLP LPNDQODUร QD RGDNODQDELOLUOHU

'ROD\ร Vร \OD NLรบLOHU |GHPH \DSWร NODUร \D GD DOGร NODUร NLรบL YH NXUXPODUร Q GD D\Qร

EDQND\ร NXOODQร S NXOODQPDGร NODUร KXVXVXQX Gย รบย QPHOHULQH YH EX NRQXGD

ND\Jร ODQPDODUร QD JHUHN EXOXQPDPDNWDGร U

Etkin รถdeme sistemleri ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LรบOH\LรบL LoLQ KD\DWL |QHP

WDรบร PDNWDGร U %XQODU SDUD SL\DVDVร DUDoODUร GD ERQRODUGD KLVVH VHQHWOHULQGH

YH G|YL] LรบOHPOHULQGH \DSร ODQ LรบOHPOHULQ SDUDVDO WDUDIร Qร Q PXWDEDNDWร QGD

NXOODQร Oร UODU )LQDQVDO SL\DVD NDWร Oร PFร ODUร IRQODUร Q EDQNDODUร WDUDIร QGDQ

]DPDQร QGD YHULOHFHรทLQH Jย YHQLUOHU YH E|\OHFH Pย WHDNLS YH EDรทOร LรบOHPOHUL

JHUoHNOHรบWLULUOHU 0HUNH] EDQNDODUร |GHPH VLVWHPOHULQL SDUD SROLWLNDVร

LรบOHPOHULQGH NXOODQร UODU %DQN 2I (QJODQG V gGHPH 6LVWHPOHUL YH %DQNDODU

*HOLรบHQ WHNQRORMLQLQ EDQNDFร Oร N DODQร QD X\JXODQPDVร \OD ELUOLNWH

|GHPH VLVWHPOHUL EDQNDODUD oHรบLWOL DYDQWDMODU VDรทODPDNOD ELUOLNWH EDQNDODUร ELU

WDNร P ULVNOHUH GH PDUX] Eร UDNPDNWDGร U %X ULVNOHUL D]DOWPDN LoLQ \DSร ODQ

\DWร Uร PODU LVH EX VLVWHPOHUGHQ VDรทODQDQ DYDQWDMODU VRQXFX HOGH HGLOHQ NDUODUร

D]DOWDELOPHNWHGLU gGHPH VLVWHPOHULQLQ EDQNDODUD VDรทODGร รทร V|] NRQXVX

DYDQWDMODUร DรบDรทร GDNL รบHNLOGH Vร UDOD\DELOLUL]

%DQNDODUD HWNLQ IRQ \|QHWLPL VDรทODPDNWDGร U

%DQNDODUร Q YHUHELOHFHNOHUL KL]PHWOHULQ oHรบLWOHQGLULOPHVLQL RODQDNOร

Nร OPDNWDGร U

,QWHUQHW EDQNDFร รทร Qร Q JHOLรบLPLQH NDWNร VDรทODPDNWDGร U (WNLQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ VDรทODGร รทร EX NDWNร ODU QHGHQL\OH EDQNDODUร Q

NDUOร Oร NODUร Qร Q ROXPOX \|QGH HWNLOHQGLรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU %XQXQ ELU J|VWHUJHVL

RODUDN EDQNDODU DUWDQ UHNDEHW NRรบXOODUร QGD Pย รบWHUL PHPQXQL\HWL EDรทOร Oร รทร YH

NDOร Fร Oร รทร VDรทOD\DELOPHN LoLQ DUWDQ ELU Kร ]OD WHNQRORMLN \DWร Uร PODUD \|QHOGLรทL

J|Uย OPHNWHGLU %X NDUOร Oร N DUWร รบร Qร Q DOWร QGD รบXEH PHUNH]OL EDQNDFร Oร รทร Q RUWD\D

oร NDUGร รทร PDOL\HWOHULQ D]DOPDVร Qร Q \DQร Vร UD |GHPH VLVWHPOHULQLQ VDรทODGร รทร

LPNDQODU VD\HVLQGH \HQL NXOODQร Fร ODUร Q ILQDQVDO VLVWHPOH WDQร รบWร Uร OPDVร \ROX\OD

DWร O IRQODUร Q VLVWHPH ND]DQGร Uร OPDVร KXVXVODUร Qร Q \DWWร รทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

%DQNDODU Pย รบWHULOHULQL รบXEH\H JHOPHGHQ LรบOHPOHULQL \DSPDODUร NRQXVXQGD

LรบOHP PDVUDIODUร Qร Gย รบย N WXWPD JLEL \|QWHPOHUOH WHรบYLN HWPHNWHGLUOHU

6|] NRQXVX DYDQWDMODUร Q \DQร Vร UD JHOLรบWLULOHQ |GHPH \|QWHPOHUL

EDQNDODUร ELU WDNร P ULVNOHUH GH PDUX] Eร UDNPDNWDGร U gUQHรทLQ Pย รบWHUL

ELOJLOHULQH \HWNLVL] HULรบLPH \RO DoDQ ELU Jย YHQOLN LKODOL YH\D oDOร รบDQODUร Q Pย รบWHUL

ELOJLOHULQL N|Wย \H NXOODQPDODUร RSHUDV\RQHO ULVN RODUDN Vร Qร IODQGร Uร ODELOLU %X

ULVNOHU D\Qร ]DPDQGD EDQND\ร LWLEDU YH \DVDO ULVNOHUH GH PDUX] Eร UDNDELOLU

0ย รบWHUL ELOJLOHULQH XODรบร ODELOPHVL YH\D EDQNDQร Q VLVWHPLQLQ o|NHUWLOPHsi sรถz

NRQXVX EDQNDQร Q Jย YHQLOLUOLรทL NRQXVXQGD WHUHGGย WOHU \DUDWDELOLU YH

Pย รบWHULOHULQ R KL]PHWL Eร UDNPDODUร QD YH KDWWD EDQND\OD LOLรบNLOHULQL NHVPHOHULQH

QHGHQ RODELOLU 6|] NRQXVX JHOLรบPHOHU D\Qร ]DPDQGD EDQND\ร \DVDO \DSWร Uร PODUOD GD NDUรบร NDUรบร \D Eร UDNDELOLU

%DQNDODU PXKWHPHO ROD\ODUร Q |Qย QH JHoHELOPHN YH Kร ]OD JHOLรบHQ

WHNQRORML LOH ELUOLNWH RUWD\D oร NDQ \HQL KL]PHWOHUL NDUรบร OD\DELOPHN DPDFร \OD

Jย YHQLOLU YH Kร ]Oร ELU VLVWHP NXUPDN YH\D NXUXOPXรบ RODQODUร JHOLรบWLUPHN LoLQ

ED]ร PDOL\HWOHUH NDWODQPDN GXUXPunda kalabilir. Sรถz konusu risklerin

JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD PDUX] NDOร QDELOHFHN ND\ร SODU YH Pย รบWHULOHULQ oHรบLWOL

KL]PHW WDOHSOHULQL NDUรบร OD\DELOPH LVWHรทL J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD EDQNDODUร Q

NDUOÕOÕNODUÕQÕ DUWÕUDQ EX IDDOL\HWOHU QHGHQL\OH RUWD\D oÕNDQ PDOL\HWOHUH NDWODQPD

LVWH÷LQGH ROGXNODUÕ J|]OHPOHQPHNWHGLU

(WNLQ %LU gGHPH 6LVWHPLQLQ *HUHNOLOL÷L *HOLúPLú YH JHOLúPHNWH RODQ ONHOHUGH HWNLQ ELU |GHPH VLVWHPLQLQ

JHUHNOL ROPDVÕQÕQ SHN oRN QHGHQL YDUGÕU %X QHGHQOHUL úX úHNLOGH

VÕUDOD\DELOLUL] /LVWILHOG YH 1HJUHW V (NRQRPLN )DDOL\HWOHULQ 7HúYLNL

Ödeme

sistemleri

ekonomik

IDDOL\HWOHULQ |]HOOLNOH GH XOXVDO YH XOXVODUDUDVÕ WLFDUHWLQ DUWPDVÕQGD WHúYLN

HGLFL URO R\QDUODU * YHQLOLU HWNLQ YH ]DPDQÕQGD LúOH\HQ |GHPH VLVWHPOHUL

ROPDGDQ ILUPDODU X\JXQ KDPPDGGH WHPLQLQL JHUoHNOHúWLUHPH] FUHWOHUL

|GH\HPH] YH HNRQRPLN E \ PH\L DUWÕUÕFÕ URO R\QD\DPD]ODU gGHPH

JHFLNPHOHUL DUDFÕ PDOL\HWOHULQL DUWÕUÕU YH HNRQRPLN UHIDKÕQ D]DOPDVÕQD QHGHQ

ROXU hONH \ NVHN HQIODV\RQX \DúDPDNWD\VD SUREOHP GDKD GD ID]OD DUWDU 7DNDV YH PXWDEDNDWD ED÷ODQDQ IRQ VD\ÕVÕ DUWWÕNoD UHWLPGH NXOODQÕODFDN

IRQODUÕQ VD\ÕVÕ D]DOÕU

3DUD 3ROLWLNDVÕQÕQ (WNLQOL÷L 5H]HUY SDUDGD DUWÕú \D GD D]DOÕú \DSDQ

E \ N YH WDKPLQ HGLOHPH\HQ \ROGDNL SDUDODU IORDW HNRQRPLGH NÕVD G|QHP

OLNLGLWHVLQL HWNLOHPHNWH YH SDUDVDO WRSODPODUÕQ NRQWURO QGH HN EHOLUVL]OL÷L

DUWÕUPDNWDGÕU 3HN oRN ONH NXOODQÕODELOLU ILQDQVDO ND\QDNODUÕQ HNVLNOL÷LQL GDKD

ID]OD SDUD EDVDUDN NDSDWPD\D oDOÕúPDNWD EX GD GDKD \ NVHN HQIODV\RQX YH

SDUD DU]ÕQGD GHQJHVL]OLNOHUL EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU øGHDO ELU |GHPH

VLVWHPL IRQODUÕQ WUDQVIHULQGHNL JHFLNPHOHUL PLQLPL]H HGHFHNWLU 0HUNH]

EDQNDODUÕQÕQ UH]HUY JHUHNVLQLPOHULQL HWNLQ úHNLOGH \|QHWPH YH \ U WPH YH

SDUD SROLWLNDVÕQÕ X\JXODPDGD GROD\OÕ SROLWLND DUDoODUÕQÕ NXOODQPD \HWHQH÷L ONH

oDSÕQGD HQWHJUH YH J YHQLOLU ELU |GHPH VLVWHPLQLQ YDUOÕ÷ÕQD ED÷OÕGÕU

' ú N øúOHP 0DOL\HWOHUL (WNLQ |GHPH VLVWHPOHUL LúOHP PDOL\HWOHULQL

PLQLPL]H HWPHNWHGLU 3DKDOÕ ELU |GHPH VLVWHPL ND\QDNODUÕ GDKD YHULPOL ELU

NXOODQÕPGDQ oHNPHNWHGLU %X QHGHQOH XOXVDO |GHPH VLVWHPLQLQ JHOLúLPLQGH

VLVWHPL LúOHWPHN LoLQ JHUHNHQ WRSODP LúJ F PDOL\HWL YH VHUPD\H GH J|]

|Q QGH EXOXQGXUXOPDOÕGÕU *HOLúPHNWH RODQ HNRQRPLOHUGHNL VHUPD\H

ND\QDNODUร Qร Q Nร WOร รทร QHGHQL\OH JHQHOOLNOH JHOLรบPLรบ HNRQRPLOHUGHQ GDKD \ย NVHN

Iร UVDW PDOL\HWOHUL YDUGร U 'LรทHU \DQGDQ oRรทX JHOLรบPHNWH RODQ HNRQRPLGH

LรบJย Fย ID]ODGร U YH SDKDOร GHรทLOGLU %X QHGHQOH ELU ย ONHQLQ |GHPH VLVWHPL

PDOL\HW ID\GD WHVWLQH WDEL WXWXOPDOร Gร U (Q JHOLรบPLรบ WHNQRORMLN VLVWHPOHU GH

|]HOOLNOH GH JHOLรบPHNWH RODQ HNRQRPLOHUGH KHU ]DPan optimal รงรถzรผm

RODPDPDNWDGร U

(NRQRPLVWOHU HWNLQ |GHPH VLVWHPLQLQ |QHPLQL LNL IDUNOร Doร GDQ

YXUJXODPDNWDGร UODU 0DNURHNRQRPLN Gย ]H\GH LOJL DODQODUร WHGDYย O Kร ]ร LOH

\DQVร Wร ODQ |GHPH VLVWHPLQLQ HWNLQOLรทL YH SDUD DU]ร DUDVร QGDNL LOLรบNLGLU

Mikroekonomik dรผ]H\GH HNRQRPLVWOHU |GHPH VLVWHPLQLQ HWNLQOLรทLQH GROD\Oร

RODUDN \ย NVHN LรบOHP PDOL\HWOHULQGHQ ND\QDNODQDQ UHIDK ND\ร SODUร QD

GLNNDWOHULQL \RรทXQODรบWร UPร รบODUGร U

.UHGL 5LVNL .RQWUROย *HUHNOL WXWDUร Q WUDQVIHUL PDNXO Nร VD ELU Vย UHGH

WDPDPODQPDGร NoD GLรทHUOHULQLQ KDWDVร WDUDIODUร |GHQPHPLรบ ERUoODUD PDUX]

Eร UDNPDNWDGร U %HOOL ELU VLVWHPH EDรทODQPร รบ NXOODQร Fร KDN YH \ย Nย POย Oย NOHULQL

LoHUHQ HWNLQ ELU |GHPH VLVWHPL EDQNDFร Oร N ULVNLQL YH WLFDUL ULVNL D]DOWDELOLU

)LQDQVDO 6HNW|Uย Q *HOLรบLPL ร deme sistemi bir รผlkenin finansal sektรถr

DOW\DSร Vร LoLQ WHPHO ELU ELOHรบHQGLU YH \HQL ILQDQVDO DUDoODUร Q ย Uย QOHULQ

NXUXPODUร Q YH ERUoODQPD YH KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร JLEL SL\DVDODUร Q JHOLรบLPLQL

Pย PNย Q Nร ODU

*ย YHQOLN YH *ย YHQLOLUOLN *HOLรบPHNWH RODQ YH JHOLรบPLรบ ย ONHOHU \HQL

WHNQRORMLOHU KDNNร QGD รบย SKHFL RODELOPHNWH YH QDNLW KDULFLQGHNL ILQDQVDO

DUDoODUGD Jย YHQ HNVLNOLรทL KLVVHWPHNWHGLUOHU 1DNLW YH\D QDNLW Gร รบร \HQL

VLVWHPOHU VDรทODP YH Jย YHQLOLU RODUDN NXOODQร Fร Qร Q Jย YHQLQL ND]DQPDOร Gร U

7ย NHWLFLOHU \HWNLVL] JLULรบ YH VDKWHNDUOร รทD NDUรบร NRUXQPDOร Gร UODU

hUย QOHU (WNLQ ELU |GHPH VLVWHPL \DOQร ]FD GDKD L\L KL]PHW YH Gย รบย N

LรบOHP PDOL\HWOHUL DUDFร Oร รทร LOH \ย NVHOHQ UHNDEHWH NDSร ODUร DoPDPDNWD EXQXQ

\DQร QGD ILQDQVDO NXUXPODUร Q KDUo JHOLULQLQ |QHPOL ELU ND\QDรทร KDOLQH

JHOHELOHFHN NDUW WDEDQOร ย Uย QOHU JLEL \HQL ย Uย QOHU JHOLรบWLUPHOHULQL GH Pย PNย Q

Nร OPDNWDGร U

.XUXPODU %DQND LoL |GHPH VLVWHPOHULQLQ ]D\ร I ROPDVร QHGHQL\OH oRรทX

JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHGH EDQNDODU NHQGL KD]LQH LรบOHPOHULQL HWNLQ รบHNLOGH

\|QHWHPH]OHU %DQNDODU ELU รบXEHGHNL Dรบร Uร OLNLGLWH\L GLรทHU รบXEHOHUGHNL Doร NODUOD

WHODIL HGHPH]OHU

3L\DVDODU (WNLQ ELU |GHPH VLVWHPL ID]ODFD E|Oย POHQPLรบ HNRQRPLOHU

DUDVร QGD E|OJHVHO YH VHNW|UHO IRQODUร Q WUDQVIHULQL NROD\ODรบWร UDUDN

EDQNDODUDUDVร YH SDUD SL\DVDODUร Qร Q JHOLรบLPLQL DUWร Uร Fร URO R\QDPDNWDGร U %X

SL\DVDODU SDUDVDO NRQWUROย DUWร UDFDN Doร N SL\DVD LรบOHPOHULQL JHOLรบWLUHFHN YH

HNRQRPL YH NXUXPODU DUDVร QGDNL OLNLGLWH YH KD]LQH \|QHWLPLQL UDV\RQDOL]H

HGHFHNWLU %LU |GHPH VLVWHPL VHUPD\H SL\DVDVร Qร Q JHOLรบPHVLQH \DUGร PFร

RODFDNWร U 3DUD ERQR YH KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร PRGHUQ YH Jย YHQLOLU ELU

|GHPH VLVWHPLQGHQ ID\GDODQDFDNWร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ HWNLQ LรบOHPHVL LoLQ JHUHNHQ ELU WDNร P XQVXUODU

YDUGร U %XQODU |GHPH Kร ]ร |GHPH NHVLQOLรทL VLVWHPLQ Jย YHQLOLUOLรทL Jย YHQOLN YH

PDOL\HW RODUDN Vร UDODQDELOLU +HU |GHPHQLQ |GH\HQ YH |GHPH\L DODQ NLรบL

DUDVร QGD DQOร N RODUDN WUDQVIHU HGLOPHVL JHUHNOL GHรทLOGLU 0RGHUQ WHNQRORML E|\OH

Kร ]Oร ELU KDUHNHWH L]LQ YHUVH GH Wย P |GHPHOHULQ EX \ROOD \DSร OPDVร oRN \ย NVHN

PDOL\HWOHUH QHGHQ RODFDNWร U gGHPH NHVLQOLรทL NRQXVXQGD NXOODQร Fร ODU

|GHPH\H ELU NH] EDรบODQGร รทร QGD |GHPHGH GRรทUX PLNWDUร Q |QJ|Uย OHQ ]DPDQ

LoLQGH GRรทUX WDUDID XODรบWร Uร ODFDรทร QGDQ HPLQ ROPDOร Gร UODU .XOODQร Fร ODU QLKDL

|GHPHQLQ NHVLQOLรทL NRQXVXQGD HPLQ GHรทLOOHUVH QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร

kullanmaktansa รถdHPHOHUGH QDNLW NXOODQPD\D \D GD |GHPHQLQ DOร QPDVร QGD

QDNLW WDOHS HWPH\H GHYDP HGHFHNOHUGLU %X QHGHQOH VLVWHP NXOODQร Fร Jย YHQLQL

ND]DQDFDN YH Vย UGย UHFHN รบHNLOGH Jย YHQLOLU ROPDOร Gร U %XQXQOD ELUOLNWH VLVWHPLQ

Jย YHQOLรทL GH |QHPOLGLU 6LVWHP \HWNLVL] HULรบLP \a da รถdeme sistemi verilerinin

WDKULILQH NDUรบร \HWHUOL NRQWUROย \DSDFDN รบHNLOGH WDVDUODQPDOร Gร U 6LVWHPGHQ

ND\QDNODQ ULVNOHU L\L \|QHWLOPHOLGLU 6LVWHPLQ WDVDUร Pร Wย P NXOODQร Fร ODUD Kร ]

NHVLQOLN Jย YHQLOLUOLN YH Jย YHQOLN XQVXUODUร Qร HQ Gย รบย N PDOL\HWOH VDรทODPDOร Gร U

$QFDN WDVDUร PGD VDGHFH Gย รบย N PDOL\HW KHVDSODQPDPDOร ]DPDQร Q Kร ]ร Q YH

WXWDUร Q |QHPOL ROGXรทX GDKD ID]OD Kร ]D YH Jย YHQOLรทH JHUHN GX\XODQ GDKD

\ย NVHN PDOL\HWH IDUNOร LรบOHP LKWL\DoODUร QD FHYDS YHULOHELOPHOLGLU

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 6ร Qร IODQGร Uร OPDVร gGHPH VLVWHPOHUL JHUoHNOHรบWLULOHQ LรบOHP WXWDUODUร Qร Q Eย \ย NOย รทย QH J|UH

Eย \ย N WXWDUOร YH Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL RODUDN LNL\H D\Uร ODELOLU $QFDN

Eย \ย N YH Nย oย N WXWDUOร |GHPHOHUL ELUELULQGHQ D\ร UDQ NHVLQ ELU D\Uร P

EXOXQPDPDNWDGร U *HQHO RODUDN |GHPH WXWDUร Qร Q Eย \ย NOย รทย YH ]DPDQร Q

|QHPOL ROPDVร QHGHQL\OH EDQNDODUDUDVร LรบOHPOHUH PHQNXO Nร \PHW YH WLFDUL

NXUXOXรบODUD LOLรบNLQ LรบOHPOHU Eย \ย N WXWDUOร |GHPHOHU NDWHJRULVLQH JLUPHNWHGLU %X

SL\DVDODUGDNL NDWร Oร PFร ODU GRรทDO RODUDN LKWL\DoODUร Qร Jย YHQOL GRรทUX YH

]DPDQร QGD NDUรบร OD\DFDN |GHPH KL]PHWOHULQL YH PHNDQL]PDODUร Qร LVWHUOHU %X

LKWL\DoODUร NDUรบร ODPDN LoLQ VSHVLILN Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL

JHOLรบWLULOPLรบWLU +RULL YH 6XPPHUV V %LU

EDรบND

Vร Qร IODQGร UPD

LVH

PXWDEDNDW

WHNQLรทL

Doร Vร QGDQ

\DSร OPDNWDGร U %X D\Uร P JHUoHN ]DPDQOร ELUH ELU PXWDEDNDW 57*6 RODUDN GD

DGODQGร Uร ODQ WRSWDQ PXWDEDNDW *URVV 6HWWOHPHQW YH *HFLNPHOL 1HW 0XWDEDNDW '16 RODUDN DGODQGร Uร ODQ QHW PXWDEDNDW รบHNOLQGH \DSร OPDNWDGร U

6RQ RQ \ร OGD Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQLQ HQ SRSย OHU WDVDUร Pร

SD]DU LKWL\DoODUร Qร YH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VLVWHPLN LVWLNUDU oDEDODUร Qร GD

\DQVร WDUDN GHรทLรบPH\H EDรบODPร รบWร U ยถGDQ |QFH oRรทX VLVWHP JHFLNPHOL QHW

PXWDEDNDW WHPHOLQGH WDVDUODQPร รบWร DQFDN R WDULKWHQ VRQUD KHPHQ KHPHQ

bรผtรผn bรผyรผk ย ONHOHU Eย \ย N WXWDUOร |GHPHOHU LoLQ JHUoHN ]DPDQOร WRSWDQ

PXWDEDNDW VLVWHPLQH 57*6 JHoPLรบOHUGLU %XQODU รบX DQGD Wย P Gย Q\DGD

JHQLรบ |Ooย GH NXOODQร OPDNWDGร U %XQXQOD ELUOLNWH \DNร Q ]DPDQGD OLNLGLWH

HWNLQOLรทL VDรทOD\DFDN NDUPD VLVWHPOHU +\EULG 6\VWHPV ELU GL]L JHOLรบPLรบ ย ONHGH

NXOODQร OPD\D EDรบODQPร รบWร U %X VLVWHPOHU KHP PHUNH] EDQNDODUร KHP GH

VLVWHPLQ NDWร Oร PFร ODUร WDUDIร QGDQ NDEXO HGLOHELOLU Jย YHQOLN YH HWNLQOLN

NRPELQDV\RQXQX EDรบDUPD oDEDODUร Qร \DQVร WPDNWDGร U %ย \ย N 7XWDUOร gGHPH 6LVWHPOHUL

Bรผyรผk WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL ELU XOXVXQ |GHPH VLVWHPLQLQ FDQ

GDPDUร Gร U 3DUD YH VHUPD\H SL\DVDODUร Qร Q HWNLQ YH Jย YHQLOLU oDOร รบPDVร EX

VLVWHPOHULQ VRUXQVX] LรบOHPHVLQH EDรทOร Gร U %ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQLQ

HWNLQ YH Jย YHQLOLU ELU รบHNLOGH oDOร รบPDVร \DOQร ]FD GRรทUXGDQ KL]PHW YHUGLNOHUL

SL\DVDODUร GHรทLO D\Qร ]DPDQGD R XOXVXQ Wย P ILQDQVDO VLVWHPLQL GH

HWNLOHPHNWHGLU %XQXQ Gร รบร QGD V|] NRQXVX VLVWHPOHU Vร Qร U |WHVL SL\DVDODUGD

IDUNOร G|YL] FLQVOHULQLQ QLKDL PXWDEDNDWร Qร Q VDรทODQPDVร EDNร Pร QGDQ GD

XOXVODUDUDVร ELU UROH VDKLSWLU 8OXVODUDUDVร PDO YH ILQDQV SL\DVDODUร Qร Q Gย ]Jย Q

oDOร รบPDVร WLFDUHWLQ JHUoHNOHรบWLULOGLรทL G|YL] FLQVLQGHQ \ย Nย POย Oย NOHUL \HULQH

JHWLUHQ XOXVDO |GHPH VLVWHPOHULQLQ L\L oDOร รบPDVร QD EDรทOร Gร U %X QHGHQOHUOH

Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQLQ WDVDUร P YH LรบOHWLOPHVL SROLWLND \DSร Fร ODU YH

EDQNDFร Oร N VHNW|Uย LoLQ |QHPOL KXVXVODUGร U *HOLรบPLรบ HNRQRPLOHUGH GLNNDWOHU

EX VLVWHPLQ Jย oOHQGLULOPHVLQH \RรทXQODรบPร รบNHQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH HQ

D]ร QGDQ ELU Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPLQLQ EXOXQPDVร LON |QFHOLN ROPXรบWXU

%XQXQ QHGHQL EX ย ONHOHUGH JHOLรบPHNWH RODQ SL\DVDODUร Q GHVWHNOHQPHVLQH YH

0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ HWNLQ ELU รบHNLOGH SDUD SROLWLNDVร Qร Q \ย Uย Wย OPHVL LoLQ

JHUHNOL รบDUWODUร Q \DUDWร OPDVร QD LKWL\Do GX\XOPDNWDGร U +RULL YH 6XPPHUV

V

Bรผyรผk tutarOร |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ RODUDN +RULL YH 6XPPHUV

V PRGHO |QJ|UPย รบWย U %ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ

RODUDN LON PRGHO PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ LรบOHWLOHQ YH Jย Q LoL NUHGL NXOODQPD

RODQDรทร ROPD\DQ WRSWDQ PXWDEDNDW JURVV VHWWOHPHQW VLVWHPLGLU %X VLVWHPGH

|GHPH HPLUOHUL LรบOHP ED]ร QGD JHUoHNOHรบLU 0HUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ NUHGL

VDรทODQPD\DQ PRGHOGH |GHPH HPULQLQ JHUoHNOHรบWLรทL DQGD KHVDSWD SDUD

YDUVD |GHPH HPUL JHUoHNOHรบWLULOLU DNVL WDNGLUGH |GHPH HPUL UHGGHGLOHUHN JHUL gรถnderilir yada gรผn boyu hesap mรผsait olana kadar bekletilir. Yani รถdeme

HPUL \D UHGGHGLOLU \D GD DVNร \D DOร Qร U EDรบND ELU LIDGH\OH NX\UXรทD DOร Qร U %X WLS

ELU VLVWHP Jย Q LoL NUHGL NXOODQร Pร Qร Q |QOHQPHVL DPDFร \OD LรบOHPOHULQ ELOJLVD\DU

RUWDPร QGD JHUoHN ]DPDQOร RODUDN kontrolรผnรผ gerektirir.

%ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ LNLQFL PRGHO Jย Q LoL NUHGL

LPNDQร RODQ YH \LQH 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ LรบOHWLOHQ WRSWDQ PXWDEDNDW

HVDVร QD GD\DOร VLVWHPGLU %X VLVWHPGH |GHPH HPULQL J|QGHUHQ EDQNDQร QQ

KHVDEร QGD WUDQVIHUL VRQXoODQGร UDFDN \HWHUOL IRQ EXOXQPDVD ELOH 0HUNH]

%DQNDVร Jย Q LoLQGH |GHPH HPULQL JHUoHNOHรบWLUPHNWHGLU *ย Q LoL NUHGL Jย Q

VRQXQGDQ |QFH NDSDWร ODFDรทร YDUVD\ร Pร LOH VDรทODQPDNWDGร U *ย Q LoL NUHGLQLQ

WXWDUร Vร Qร UVร ] GHรทLOGLU YH 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ NRQWURO HGLOPHNWHGLU

6|] NRQXVX VLVWHPH LOLรบNLQ ย oย QFย PRGHO LVH JHFLNPHOL QHW

PXWDEDNDW VLVWHPLGLU %X VLVWHPGH PXWDEDNDW LรบOHP ED]ร QGD GHรทLO Jย Q LoLQGH

EHOLUOHQPLรบ

]DPDQODUGD

]DPDQODUร QGD

EDQNDODU

JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU DUDVร QGDNL

|GHPHOHU

%HOLUOHQPLรบ oRN

PXWDEDNDW

WDUDIOร

RODUDN

QHWOHรบWLULOPHNWHGLU %X QHWOHรบPHQLQ VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ QHW ERUoOX

EDQNDQร Q

PXWDEDNDW

VRQXoODQPDNWDGร U

]DPDQร QGD

1HWOHรบWLUPH

ERUFXQX

VLVWHPOHUL

|GHPHVL\OH Eย \ย N

LรบOHPOHU

|GHPHOHULQ

VRQXoODQGร Uร OPDVร LoLQ LKWL\Do GX\XODQ Jย Q LoL NUHGL LKWL\Doร Qร Q D]DOWร OPDVร QGD

|QHPOL ELU UROH VDKLSWLU 1HWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH EX NUHGL LKWL\DFร VLVWHPGH

EXOXQDQ NDWร Oร PFร ODUร Q ELUELULQH VDรทODGร NODUร NUHGL\OH NDUรบร ODQPDNWDGร U %D]ร

JHFLNPHOL QHW PXWDEDNDW VLVWHPOHUL 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ LรบOHWLOLUNHQ

ED]ร ODUร LVH |]HO VHNW|U WDUDIร QGDQ LรบOHWLOPHNWHGLU $QFDN EX VLVWHPLQ

LรบOH\LรบLQLQ DOWร QGD \DWDQ QHWOHรบWLUPH SUHQVLSOHUL VLVWHP LรบOHWLFLVLQLQ 0HUNH]

%DQNDVร YH\D |]HO ELU NXUXOXรบ ROPDVร QD EDNร OPDNVร ]ร Q D\Qร Gร U %X VLVWHP |]HO

VHNW|U WDUDIร QGDQ LรบOHWLOVH ELOH 0HUNH] %DQNDVร VLVWHP ย ]HULQGHNL J|]HWLPLQL

LรบOHPOHUL LQFHOHPH YH NXUDO GHรทLรบLNOLNOHUL \DSร OPDGDQ HYYHO NXUDOODUร \HQLGHQ

LQFHOHPH YH\D RQD\ODPD รบHNOLQGH X\JXOD\DFDNWร U *HFLNPHOL QHW PXWDEDNDW

VLVWHPOHULQLQ HQ |QHPOL NDUDNWHULVWLN |]HOOLรทL QHWOHรบPH VRQXFX RUWD\D oร NDQ

\ย Nย POย Oย NOHULQ

PHUNH]

EDQNDVร QGDNL

KHVDSODU

ย ]HULQGHQ

JHUoHNOHรบWLULOPHVLGLU %X QHGHQOH 0HUNH] %DQNDVร ULVN \|QHWLPLQLQ

NRQWUROย Qย Q X\JXQOXรทXQGDQ HPLQ ROPDOร Gร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ VHoLPL NRQXVXQGD HQ |QHPOL HWNHQ LรบOHP

WXWDUร Qร Q Eย \ย NOย รทย Gย U 0DOL\HW LOH ULVN DUDVร QGDNL |Gย QOHรบLP VLVWHP WHUFLKL konusunda รถnemli bir etkendir. ร รผnkรผ 100 birimlik bir tutar ile 1.000.000.

ELULPOLN ELU WXWDU DUDVร QGDNL PDOL\HW ULVN |Gย QOHรบLPL D\Qร GHรทLOGLU %X

nedenledir ki รถdeme sistemleri konusunda bย \ย N YH Nย oย N WXWDUOร |GHPH

VLVWHPOHUL RODUDN D\Uร PD JLGLOPLรบ YH KHPHQ KHPHQ Eย Wย Q Eย \ย N WXWDUOร |GHPH

VLVWHPOHULQLQ PXWDEDNDWร PHUNH] EDQNDODUร QGDNL EXOXQDQ KHVDSODU ย ]HULQGHQ

JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU %ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL HNRQRPLGH |QHPOL ELU

\HUH VDKLS ROGXรทX LoLQ 0HUNH] EDQNDODUร GRรทUXGDQ YH\D GROD\Oร RODUDN KHU

]DPDQ V|] NRQXVX |GHPH VLVWHPOHULQGH JHUoHNOHรบHQ LรบOHPOHUH NDUร รบPDNWDGร U

)U\ รนXEDW V

.ย oย N 7XWDUOร gGHPH 6LVWHPOHUL .ย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL HNRQRPLGH Vร UDGDQ LรบOHPOHUGH

ELUH\OHULQ YH LรบOHWPHOHULQ |GHPH LKWL\DoODUร Qร NDUรบร OD\DQ VLVWHPOHUGLU .ย oย N

WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQL Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQGHQ D\ร UDQ HQ

|QHPOL |]HOOLN EX VLVWHPGHNL |GHPHOHULQ WXWDU RODUDN Nย oย N ROPDVร QD NDUรบร Q

LรบOHP PLNWDUร EDNร Pร QGDQ oRN ID]OD ROPDVร Gร U %X VLVWHPOHU RODรทDQ YH

RODรทDQGร รบร

|GHPHOHU

รบHNOLQGH

JHQHOOHรบWLULOHELOHFHN

oHรบLWOL

\DSร OPDVร Qร VDรทODPDNWDGร U 3LQJLW]HU YH 6XPPHUV V

LรบOHPOHULQ

2ODรทDQ |GHPHOHU Gย ]HQOL RODUDN JHQHOGH VDELW ELU PLNWDUGD \DSร ODQ

รถdemelerGLU gUQHรทLQ ELU NLรบLQLQ ELU รบLUNHWH KD\DW VLJRUWDVร JLEL VDELW GHรทHUOL

ELU |GHPH \DSPDVร \D GD HOHNWULN IDWXUDVร JLEL GHรทLรบNHQ ELU |GHPH \DSPDVร

EX Vร Qร ID JLUHU %HQ]HU RODUDN LรบOHWPHOHU GH ย FUHW YH HPHNOL PDDรบร JLEL bireylere sabit รถdemeler yapabilirleU 2ODรทDQ Gร รบร |GHPHOHU ELU NHUHOLรทLQH \DSร ODQ YH PLNWDUร Q |GHPHGHQ

|GHPH\H GHรทLรบWLรทL |GHPHOHUGLU gUQHรทLQ ELU NLรบLQLQ GLรทHU ELU NLรบL\H KHGL\H

DOร UNHQ \DSWร รทร |GHPH RODรทDQGร รบร ELU |GHPHGLU %LUH\OHU D\Qร ]DPDQGD VDWร รบ

QRNWDVร QGD PDO YH KL]PHW VDWร Q DOGร NODUร QGD LรบOHWPHOHUH GHรทLรบNHQ PLNWDUODUGD รถdemeler yaparlar. Bunlara ek olarak, kamu sektรถrรผ \HUHO YH XOXVDO NDPX NXUXOXรบODUร

ELUH\OHU YH LรบOHWPHOHUOH LOJLOL oHรบLWOL RODรทDQ YH RODรทDQGร รบร LรบOHPOHU LoLQ |GHPH

\DSDU YH |GHPHOHUL NDEXO HGHUOHU 2ODรทDQ |GHPHOHULn en bรผyรผklerinden biri

NDPX VHNW|Uย oDOร รบDQODUร QD |GHQHQ ย FUHWOHU YH Kย Nย PHW WDUDIร QGDQ

YDWDQGDรบODUD VDรทODQDQ VRV\DO \DUGร PODUGร U รธรบOHWPHOHU JLEL NDPX NXUXOXรบODUร

GD LรบOHWPHOHUH RODรทDQGร รบร |GHPHOHU \DSDUODU

.ย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQL Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQGHQ

D\ร UDQ JHQHO ELU |]HOOLN EX LรบOHPOHULQ \ย NVHN VD\ร Vร Gร U .ย oย N WXWDUOร |GHPH

VLVWHPOHUL NHVLQOLNOH oRN \|QOย ROPDOร Gร UODU %X VLVWHPOHU JHQLรบ ELU oHรบLWOLOLNWH

LรบOHPOHULQ \DSร OPDVร Qร VDรทODUODU %X VLVWHPOHU SL\DVD HNRQRPLVLQGH KHUJย Q

JHUoHNOHรบHQ Eย \ย N KDFLPOL LรบOHPOHUL GHVWHNOH\HFHN JHQLรบ ELU LรบOHPH

NDSDVLWHVLQH VDKLS ROPDOร Gร U *|UHFHOL RODUDN GDKD Nย oย N ELU JUXED KL]PHW

VDรทOD\DQ Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQLQ DNVLQH Nย oย N WXWDUOร |GHPH

VLVWHPOHUL HNRQRPL LoLQGHNL KHU NDWร Oร PFร \ร Eย Q\HVLQH DOPDNWDGร U %X QHGHQOH

Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL LoLQ oRN JHQLรบ ELU SD]DU EXOXQPDNWD ROXS

UHNDEHWoL ELU oHYUHGHNL ย Uย Q oHรบLWOHQGLUPHVL EDQND YH GLรทHU NXUXOXรบODUร oHรบLWOL

UHNDEHWoL VLVWHPOHU JHOLรบWLUPH\H \|QHOWPLรบWLU

.ย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL NDSVDPร QGD LรบOHPOHULQ RUWDODPD

Eย \ย NOย รทย WLSLN RODUDN D] GD ROVD ED]ร ELUH\VHO LรบOHPOHU Eย \ย N WXWDUGD RODELOLU

%XQODU JHQHOGH LรบOHWPHOHU DUDVร QGDNL |GHPHOHUL GHVWHNOH\HQ VLVWHPOHUGLU

%ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL DUDFร Oร รทร \OD \DSร ODQ LรบOHPOHUOH Nร \DVODQGร รทร QGD

Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL DUDFร Oร รทร \OD \DSร ODQ |GHPHOHULQ WRSODP

GHรทHULQLQ GLรทHULQH J|UH ROGXNoD Gย รบย N ROGXรทX J|Uย Oย U

6RQXo RODUDN Nย oย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL NHVLQOLNOH oRN \|QOย

ROPDOร YH \ย NVHN LรบOHP KDFLPOHULQL VDรทOD\DELOPHOLGLU <DNร Q ]DPDQODUGD NDรทร W

IRUPDWร QGDNL IL]LNVHO |GHPH DUDoODUร Qร Q GHรทLรบLPL |GHPH ELOJLVLQLQ RWRPDWLN \D

GD HOHNWURQLN IRUPDWWD GHรทLรบLPL LOH \ย NVHN RUDQGD \HU GHรทLรบWLUPLรบWLU %D]ร

GXUXPODUGD RWRPDWLN DODFDN YH ERUoODQPD WUDQVIHULQGH ROGXรทX JLEL |GHPHOHU

oร Nร รบ QRNWDVร QGD VDI RODUDN HOHNWURQLN ELoLPGH \DSร OPDNWDGร U 'LรทHU

GXUXPODUGD |UQHรทLQ oHNLQ HOHNWURQLN VLVWHPOH LOHWLOPHVLQGH |GHPH

EDรบODQJร oWD NDรทร W IRUPDWร QGD RODELOPHNWH IDNDW VRQUDNL Vย UHoWH HOHNWURQLN

IRUPD G|Qย รบWย Uย OPHNWHGLU gQย Pย ]GHNL \ร OODUGD V|] NRQXVX NDรทร W ED]Oร

|GHPHOHULQ KDFPLQGH \DYDรบ ELU Kร ]GD GD ROVD Gย รบย รบ ROPDVร EHNOHQPHNWHGLU

<DNร Q ]DPDQD NDGDU Eย Wย Q Nย oย N PLNWDUOร Vร Qร U |WHVL |GHPHOHU

PXKDELU EDQNDODU DUDFร Oร รทร \OD \DSร OPDNWD\NHQ DUWร N EDQNDODU YH ED]ร |]HO

NXUXPODU Nย oย N PLNWDUOร Vร Qร U |WHVL |GHPHOHULQ Gย รบย N PDOL\HWOH \DSร OPDVร LoLQ

X\JXQ VLVWHPOHU JHOLรบWLUPLรบOHUGLU $YUXSD .RPLV\RQX WDUDIร QGDQ GD |QHULOHQ

XOXVDO WDNDV RGDODUร DUDVร QGD EDรทODU NXUXOPDVร Gย รบย QFHVL ROXรบPXรบWXU

8OXVODUDUDVร Doร GDQ GRรทUXGDQ ERUoODQPDODU YH NDUWOD \DSร ODQ

|GHPHOHU Jย oOHQHUHN Eย \ย PHNWHGLU $QFDN SODVWLN NDUW VDKWHNDUOร รทร \HQL

Jย YHQOLN WHNQLNOHUL NXOODQร ODUDN o|]ย OPHVL JHUHNHQ SUREOHPOHUL Eย Q\HVLQGH

EDUร QGร UPDNWDGร U

*HUoHN =DPDQOร 7RSWDQ 0XWDEDNDW 57*6 gGHPH VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDW WHNQLรทL Doร Vร QGDQ \DSร ODQ D\Uร P

PXWDEDNDWร Q JHUoHNOHรบWLรทL ]DPDQ EDNร Pร QGDQ \DSร OPDNWDGร U *HUoHN ]DPDQOร

ELUH ELU PXWDEDNDW 57*6 RODUDN GD DGODQGร Uร ODQ WRSWDQ PXWDEDNDW

VLVWHPOHULQGH

KHU

VRQXoODQGร Uร OPDNWDGร U

|GHPH

ELUELULQGHQ

EDรทร PVร ]

JHUoHNOHรบWLULOHUHN

57*6 VLVWHPLQLQ HQ |QHPOL |]HOOLรทL J|QGHUHQ EDQNDQร Q KHVDEร QGD

\HWHUOL IRQXQ EXOXQPDVร รบDUWร \OD |GHPH HPULQLQ DOร Qร U DOร QPD] PXWDEDNDWร Q

DQร QGD NHVLQ RODUDN VDรทODQPDVร Gร U 0XWDEDNDW NDYUDPร QGDQ J|QGHUHQ

EDQNDGDQ DOร Fร EDQND\D IRQ WUDQVIHULQLQ JHUoHNOHรบPHVL DQODรบร OPDNWDGร U %LU

EDรบND

LIDGH\OH

LรบOHPLQ

NHVLQOHรบWLULOPHVL

YH\D

VRQXoODQGร Uร OPDVร

DQODรบร OPDNWDGร U รธรบOHPLQ NHVLQ ROPDVร LVH PXWDEDNDWร VDรทODQPร รบ ELU LรบOHPLQ

JHUL G|Qย OHPH] YH NHVLQ ROPDVร Qร LIDGH HWPHNWHGLU รธรบOHPLQ JHUoHN ]DPDQOร

ROPDVร QGDQ LVH KHU |GHPH HPULQLQ WHN WHN YH DQร QGD LรบOHPH DOร QPDVร

NDVWHGLOPHNWHGLU

7RSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPLQLQ WHPHO DYDQWDMร Jย Q LoLQGH NHVLQ

VRQXFXQ HOGH HGLOPHVLGLU %X KHP PXWDEDNDWร VDรทODQPDPร รบ \DQL VRQXoODQGร Uร OPDPร รบ LรบOHPOHULQ ELULNPHVLQL YH QHWOHรบPH VLVWHPLQGH RUWD\D

oร NDQ Jย Q LoLQGH EDQNDODUDUDVร NUHGL LรบOHPOHULQLQ DUWPDVร Qร HQJHOOHPHNWH KHP

GH |QJ|Uย OHQ ]DPDQGD VLVWHPLQ Eย \ย N ELU E|Oย Pย WDUDIร QGDQ LรบOHPOHULQ

VRQXoODQGร Uร OPDPDVร VRQXFXQX GRรทXUDQ VLVWHPLN ULVNOHUGHQ NDoร Qร OPDVร Qร

VDรทODPDNWDGร U $\Uร FD 0HUNH] %DQNDVร VLVWHPLN ULVNOHUH QHGHQ RODELOHFHN YH

QHWOHรบPH VLVWHPLQGH J|Uย OHELOHFHN NUHGL ULVNLQGHQ GH NXUWXOPDNWDGร U gUQHรทLQ

ELU YH\D ELUGHQ ID]OD NDWร Oร PFร Qร Q KHUKDQJL ELU QHGHQOH PXWDEDNDWร

VDรทOD\DPDPDVร YH VLVWHPLQ EHOLUOHQHQ ]DPDQGD QLKDL PXWDEDNDWร VDรทOD\DFDN

yeterli รถnlePOHUL YH ND\QDNODUร ROPDPDVร V|] NRQXVX ULVNOHUL GRรทXUDELOLU

7RSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPLQLQ WHPHO GH]DYDQWDMร LVH Jย Q LoL \HWHUVL] OLNLGLWH

QHGHQL\OH VLVWHPLQ NLOLWOHQPH ULVNLGLU 6|] NRQXVX GH]DYDQWDM oHรบLWOL ย ONHOHUGH

NX\UXNODPD PHNDQL]PDODUร PHUNH] EDQNDVร Jย Q LoL NUHGL LPNDQร YH 0HUNH]

%DQNDVร

UH]HUY

\|QHWLP

SROLWLNDODUร

JLEL

oDOร รบร OPDNWDGร U -RKQVRQ YH GLรทHUOHUL V

\|QWHPOHUOH

JLGHULOPH\H

7DEOR ยถGH J|Uย OGย รทย ย ]HUH Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL

konusunda RTGS sistemleri DNSโ ye gรถre daha fa]OD WHUFLK HGLOPHNWHGLU

7DEORGD \HU DOPD\DQ Nย oย N WXWDUOร |GHPHOHULQ V|] NRQXVX ROGXรทX SHUDNHQGH

|GHPH VLVWHPOHULQGH LVH PXWDEDNDW WHNQLรทL RODUDN '16 NXOODQร OPDNWDGร U 6|]

NRQXVX WDEOR\D EDNร OGร รทร QGD |GHPH VLVWHPOHULQGH ELU \ร OGD JHUoHNOHรบHQ

LรบOHPOHULQ KDFLPOHULQLQ GLNNDW oHNLFL ROGXรทX YH NRQXQXQ |QHPLQLQ DQODรบร OPDVร

EDNร Pร QGDQ GD ID\GDOร ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU $%'ยถGH IDDOL\HW J|VWHUHQ

)HGZLUH YH &+,36ยถL ELUOLNWH Gย รบย Qย UVHN \ร Oร LoLQGH EX LNL VLVWHPGH

JHUoHNOHรบHQ LรบOHP KDFPL $%' *D\UL 6DIL <XUW รธoL +DVร ODVร Qร Q NDWร LNHQ

-DSRQ\DยถGD WHN ELU |GHPH VLVWHPLQGH EX RUDQ รธQJLOWHUHยถGH LVH \LQH WHN ELU

|GHPH VLVWHPLQGH EX RUDQ NDWD NDGDU YDUPร รบWร U

7$%/2 %$=, g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1'( .8//$1,/$1 087$%$.$7 7(.1รธ./(5รธ YH <,/, *(5d(./(รน0(/(5รธ

$ % ' -DSRQ\D รธQJLOWHUH

Bรผyรผk 7XWDUOร ร deme Sistemleri

0XWDEDNDW

(//,36

57*6

)HGZLUH &+,36 %2- 1(7 );<&6 &+$36 6WHUOLQJ &+$36 (XUR

Belรงika .DQDGD )UDQVD

1HW

0LO\DU

รธรบOHP WXWDUร Qร Q *6<รธ+ยถ\H 2UDQร <ร OOร N

7%) 316 DFE GIH 57*6

57*6 1HW 57*6

รธWDO\D

%, 5(/

57*6

6LQJDSXU

0(36

57*6

$OPDQ\D +ROODQGD รธVYHo

รธVYLoUH J6K$L2M2K NPO1Q R'S T K U V2W<X Y Y$Z

/976

57*6 1HW 57*6 1HW 57*6 57*6

รธรบOHP 7XWDUODUร

($) 723

. 5,; ( 5,; 6,&

1HW

57*6 57*6 57*6 57*6

Lindley (1998), RTGS sisteminin DNS sistemine gรถre รถdeme

VLVWHPLQL EDVLWOHรบWLUPHVL |GHPH Vย UHFLQL OLNLGLWH VDรทODPD Vย UHFLQGHQ D\ร UPDVร

YH VDรทODQDQ OLNLGLWHQLQ \|QWHPLQLQ PHUNH] EDQNDVร EDNL\HOHUL PHUNH]

EDQNDVร NUHGLOHUL Doร N LQWHUEDQN NUHGLOHUL PHUNH] EDQNDVร QD YH SL\DVD

WHUFLKOHULQH EDรทOร ROPDVร JLEL QHGHQOHUOH GDKD ย VWย Q ROGXรทXQX VDYXQPDNWDGร U

)U\ V

\ร Oร QGD รธQJLOWHUH 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ DUDODUร QGD

VDQD\LOHรบPLรบ JHoLรบ YH JHOLรบPHNWH RODQ HNRQRPLOHULQ EXOXQGXรทX ย ONH\H

VRUX IRUPX J|QGHUHUHN |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ PHVHOHOHU KDNNร QGD ELOJL

DOร QPร รบWร U

[ \

Tablo 2.2โ de gรถstermektedir ki sรถz koQXVX oDOร รบPD\D NDWร ODQ EX

JUXS DUDVร QGDQ VDQD\LOHรบPLรบ ย ONHOHULQ ยถVร JHoLรบ HNRQRPLOHULQLQ ยถVร

YH JHOLรบPHNWH RODQ HNRQRPLOHULQ LVH ยถL 57*6 VLVWHPLQL NXOODQPDNWDGร U

)U\ V

7$%/2 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1( รธ/รธรน.รธ1 h/.( 7(5&รธ+/(5รธ 57*6 '16

6DQD\LOHรบPLรบ hONHOHU

*HoLรบ (NRQRPLOHUL

*HOLรบPHNWH 2ODQ ร lkeler (%)

'LรทHUOHUL J6K$L2M2K N2] ^ U L S _ ` ` `

%ย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHULQGH J|Uย OHQ oHรบLWOLOLN |GHPH

VLVWHPOHULQLQ WDVDUร Pร NRQXVXQGD KHU GXUXPGD JHoHUOL YH HQ L\L WHN ELU

PRGHOLQ YH\D \DNODรบร Pร Q EXOXQPDGร รทร Qร Q NDQร Wร Gร U gGHPH VLVWHPOHULQGH

J|Uย OHQ IDUNOร X\JXODPDODUD UDรทPHQ EX NRQXGD XOXVODUDUDVร X\JXODPDGD ED]ร

JHQHO HรทLOLPOHU EXOXQPDNWDGร U -RKQVRQ YH GLรทHUOHUL V

%LU oRN ย ONHGH Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL NRQXVXQGD ELUGHQ ID]OD

VLVWHP IDDOL\HWWH EXOXQPDNWDGร U $%' |UQHรทLQGH ROGXรทX JLEL Eย \ย N WXWDUOร

|GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ IDDOL\HWOHU IDUNOร LNL VLVWHP WDUDIร QGDQ D\Qร DQGD

\ย Uย Wย OHELOPHNWHGLU *HQHOOLNOH WLFDUL EDQNDODU WDUDIร QGDQ LรบOHWLOHQ '16 VLVWHPL

YH oRรทXQOXNOD 0HUNH] %DQNDODUร WDUDIร QGDQ LรบOHWLOHQ 57*6 VLVWHPOHUL Eย \ย N ) a b ced2f c g h iej [ i k l h2mBi$nBiBo p q l r stp r$u [v\ i k l h2d l$wBp r"l2xvy$n y$s8p m p nBk l{z c q c n i$n"| l<i f i$q i$f } nBk$ie~ f x p o l ย n p nek l{z c q c nBk2c ย 2c \Bย i k l h2d l$q p r s'l2x&h lty$q i$nel2xvy n y$s8p q l$f ltmBi$ย p gt q xย l2q l2f z c q c n s8i$x&h iBk } f ย

WXWDUOÕ |GHPH VLVWHPOHUL DODQÕQGD D\QÕ ONH LoHULVLQGH IDDOL\HWWH

EXOXQDELOPHNWHGLU

.DQDGD KDULo E W Q ONHOHULQ HQ D] ELU 57*6 VLVWHPLQH VDKLS ROGX÷X görülmektedir. RTGS’\H VDKLS ROPDN KHU ONH LoLQ DGHWD VWDQGDUW ELU \DNODúÕP

ROPXúWXU

<LQH EDúND ELU JHQHO H÷LOLPH J|UH E \ N WXWDUOÕ |GHPH VLVWHPOHULQLQ

KHSVLQGH 0HUNH] %DQNDVÕ PXWDEDNDW DMDQÕ RODUDN LúOHPOHUH NDWÕOPDNWDGÕU

*HQHOOLNOH |]HO VHNW|U WDUDIÕQGDQ LúOHWLOHQ '16¶Oerde bile bu özel sistemler

57*6 DUDFÕOÕ÷Õ\OD PXWDEDNDW LúOHPOHULQL NHVLQOHúWLUPHNWHGLU %LU EDúND

LIDGH\OH |]HO NHVLP WDUDIÕQGDQ LúOHWLOHQ '16¶OHU GH QLKD\HWLQGH 0HUNH]

%DQNDVÕ

KHVDSODUÕ

]HULQGHQ

57*6

DUDFÕOÕ÷Õ\OD

PXWDEDNDWÕQÕ

JHUoHNOHúWLUPHNWHGLU %X |]HOOLNWH J|VWHUPHNWHGLU NL EDQNDODUDUDVÕ LúOHPOHUGH

LúOHPOHULQ NHVLQOL÷L LoLQ 0HUNH] %DQNDVÕ SDUDVÕQD LKWL\Do GX\XOPDNWDGÕU

% \ N WXWDUOÕ |GHPH VLVWHPOHULQGH JHUoHNOHúHFHN LúOHPOHULQ

WXWDUODUÕQD LOLúNLQ ED]Õ ONHOHU EHOOL ELU OLPLW X\JXODPDVÕ JHWLUPLúWLU %X NÕVWODPD

EDQNDODUDUDVÕ LúOHPOHU LoLQ JHoHUOL ROPD\ÕS P úWHUL LúOHPOHUL LoLQ JHoHUOLGLU +Lo

ELU LúOHP NXOODQÕFÕODUD EHOOL ELU FUHW DOÕQPDNVÕ]ÕQ \DSÕOPDPDNWD WDPDPHQ

YH\D NÕVPHQ PDOL\HWLQ NDUúÕODQPDVÕ HVDVÕQD GD\DQÕODUDN FUHWOHQGLUPH

\DSÕOPDNWDGÕU

Büy N WXWDUOÕ |GHPH VLVWHPOHULQLQ \DVDO DOW\DSÕVÕ NRQXVXQGD

JHUoHNOHúWLULOHQ G ]HQOHPHOHU YH oHUoHYH V|]OHúPHOHU NRQXVXQGD IDUNOÕOÕNODU

EXOXQPDNWDGÕU %LUoRN ONHGH V|] NRQXVX VLVWHPOHUH LOLúNLQ |]HO ELU \DVD

EXOXQPDPDNWDGÕU 6LVWHP 0HUNH] %DQNDVÕ LOH |]HO EDQNDODU DUDVÕQGD \DSÕODQ

V|]OHúPHOHUH GD\DQÕODUDN LúOHWLOPHNWHGLU

* Q LoL NUHGL VD÷ODQPDVÕ 57*6 VLVWHPOHULQLQ WDVDUODQPDVÕ LOH LOJLOLGLU

%D]Õ ONHOHUGH 57*6 VLVWHPOHULQGH J Q LoL NUHGL LPNDQÕ VD÷ODQPD]NHQ ED]Õ

ONHOHUGH PHUNH] EDQNDODUÕ WHPLQDWOÕ YH\D $%'¶GH )HGZLUH |UQH÷LQGH ROGX÷X

JLEL WHPLQDWVÕ] RODUDN KHVDS DúÕPÕQD LPNDQ YHUPHNWHGLU * Q LoL NUHGL LPNDQÕ

VD÷ODPD\DQ VLVWHPOHU -DSRQ\D KDULo NX\UXNODPD PHNDQL]PDODUÕQD VDKLS

EXOXQPDNWDGÕU

*HFLNPHOL 1HW 0XWDEDNDW '16 1HW PXWDEDNDW YH\D JHFLNPHOL QHW PXWDEDNDW '16 VLVWHPOHULQGH

NDWร Oร PFร ODU DUDVร QGD J|QGHULOHQ YH DOร QDQ |GHPHOHU ELULNWLULOPHNWH YH VDGHFH

LรบOHPOHU VRQXFXQGD ROXรบDQ QHW WXWDUODU |QFHGHQ EHOLUOHQPLรบ ]DPDQGD

VRQXoODQGร Uร OPDNWDGร U 0XWDEDNDW ]DPDQร JHOGLรทLQGH \DOQร ]FD QHW ERUoOX

NDWร Oร PFร LoLQ RUWD\D oร NDQ QHW ERUoODU |GHQPHNWHGLU 0XWDEDNDW ]DPDQODUร

DUDVร QGD NDODQ |GHPHOHU QLKDL ROPD\ร S NHVLQOHรบLQFH\H NDGDU รบDUWD EDรทOร

RODUDN NDOPDNWDGร U 7RSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPOHULQGH LVH KHU LรบOHP D\Uร D\Uร gรถnderilmekte ve gรถnderildikleri zamanda muWDEDNDWร VDรทODQPDNWDGร U *HFLNPHOL QHW PXWDEDNDW VLVWHPOHULQLQ HQ |QHPOL DYDQWDMร |GHPH

LรบOHPOHULQLQ JHUoHNOHรบWLULOPHVL LoLQ JHUHNOL RODQ OLNLGLWH LKWL\DFร Qร HQ D]D

LQGLUPHVLGLU 6|] NRQXVX VLVWHPOHULQ HQ Eย \ย N GH]DYDQWDMร LVH ELU YH\D ELUGHQ

ID]OD NDWร Oร PFร Qร Q OLNLGLWH VRUXQODUร YH\D |GHPH Jย oOย รทย QHGHQL\OH LรบOHPOHULQ

VRQXoODQGร Uร ODPDPDVร ULVNLGLU 1HWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH EX GH]DYDQWDMร Q

RUWDGDQ NDOGร Uร ODUDN NHVLQ PXWDEDNDWร Q VDรทODQPDVร DPDFร \OD PHUNH]

EDQNDVร Qร Q NDUร รบPDGร รทร oHรบLWOL \|QWHPOHU JHOLรบWLULOPLรบWLU 6LVWHPLN ULVNL azaltmak iรงin sรถz konusu sistem, sisteme รผyelik kriterleri, mutabakat

DUDOร NODUร Qร Q

Nร VDOWร OPDVร

Jย Q LoL

ERUoODQPD OLPLWOHUL PXWDEDNDWร Q

JHUoHNOHรบPHPHVL GXUXPXQGD ]DUDU SD\ODรบร P DQODรบPDODUร YH WHPLQDW istenmesi gibi dรผzenlemeler getLULOPLรบWLU -RKQVRQ YH GLรทHUOHUL V 7$%/2 *(&รธ.0(/รธ 1(7 087$%$.$7 6รธ67(0รธ '16

ร deyen banka $

$

ร demeyi Alan Banka

%

&

Toplam Borรง

%

7RSODP $ODFDN

&

Toplam Borรง

1HW %RUo $ODFDN

7DEOR ยถGH EDQND DUDVร QGDNL |GHPHOHU J|] |Qย QH DOร QDUDN

QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGHNL Vย UHo J|VWHULOPHNWHGLU 7DEORGD EDQNDODUร Q DOWร QGDNL

VXWXQGD |GH\HQ EDQNDODU WDUDIร QGDQ Jย Q LoLQGH J|QGHULOHQ |GHPH HPLUOHUL

\HU DOPDNWDGร U gUQHรทLQ ELULQFL VXWXQGD % YH & EDQNDVร WDUDIร QGDQ $

EDQNDVร QD J|QGHULOHQ Vร UDVร \OD YH ELULPOLN |GHPHOHU J|Uย OPHNWHGLU

7RSODP DODFDN VDWร Uร QGD VXWXQGD \HU DODQ KHU EDQNDQร Q Jย Q LoLQGH DOGร รทร

|GHPHOHULQ WRSODPร J|Uย Oย UNHQ WRSODP ERUo VXWXQX LVH Jย Q LoLQGH VDWร UGD

EXOXQDQ EDQNDODUร Q VLVWHPH J|QGHUGLNOHUL |GHPH HPLUOHULQLQ WRSODPร Qร

J|VWHUPHNWHGLU 7RSODP ERUo VXWXQXQX D\QHQ VDWร UD WRSODP ERUo RODUDN

DNWDUร OPDVร Qร Q DUGร QGDQ |QFHGHQ EHOLUOHQHQ LรบOHPOHULQ ELWLรบ ]DPDQร QGDQ

sonra her banka iรงin toplam alacak ve borรง KHVDSODQร U 7RSODP DODFDN borรง

DUDVร QGDNL IDUN R NDWร Oร PFร Qร Q QHW SR]LV\RQXGXU (รทHU QHW SR]LV\RQ ROXPOX

LVH NDWร Oร PFร DODFDNOร HรทHU SDUDQWH] LoLQGH J|VWHULOGLรทL JLEL QHW SR]LV\RQ

ROXPVX] LVH NDWร Oร PFร EDQND ERUoOX GXUXPGDGร U 7DEORQXQ HQ DOW VDWร Uร QGD

VXWXQGD EXOXQDQ KHU EDQNDQร Q QHW GXUXPX J|Uย OPHNWHGLU

7DEOR DVOร QGD 57*6 LOH '16 DUDVร QGDNL IDUNร GD J|VWHUPHNWHGLU

57*6 VLVWHPLQGH ROXQVD LGL LON ย o VDWร UGDNL KHU |GHPH HPUL J|QGHULOLU

J|QGHULOPH] VRQXoODQDFDNWร 1HWOHรบWLUPH VLVWHPLQGH Jย Q ER\XQFD |GHPH

HPLUOHUL VLVWHP WDUDIร QGDQ WXWXOPDNWD YH IRQ WUDQVIHUOHUL \DOQร ]FD Jย Q VRQXQGD

JHUoHNOHรบPHNWHGLU gUQHรทLQ & EDQNDVร ELULP ERUFXQX Jย Q VRQXQGD YH\D

GDKD |QFHGHQ EHOLUOHQPLรบ EHOOL ELU ]DPDQGD |GH\HFHN GDKD VRQUD VLVWHP

ELULPOHUL $ YH % EDQNDVร Qร Q KHVDEร QD WUDQVIHU HGHFHNWLU

57*6 VLVWHPL LOH '16 VLVWHPL DUDVร QGDNL HQ WHPHO IDUN '16

VLVWHPLQGH รบDUWOร ELU NHVLQOLรทLQ V|] NRQX ROPDVร Gร U %X รบDUW PXWDEDNDWร Q

JHUoHNOHรบLS JHUoHNOHรบPHPHVLQH EDรทOร Gร U (รทHU ELU YH\D ELUGHQ ID]OD NDWร Oร PFร

mutabakat yรผkรผmlรผlรผkleULQL \HULQH JHWLUHPL\RUVD YH VLVWHPLQ EXQX WHODIL

HGHFHN \HWHUOL ND\QDรทร \RNVD PXWDEDNDW JHUoHNOHรบHPH] .ร VDFD '16 VLVWHPLQGHNL NHVLQOLN Jย Q VRQXQGD PXWDEDNDWร Q EDรบDUร \OD JHUoHNOHรบPHVLQH

EDรทOร Gร U

รธNL VLVWHP DUDVร QGDNL GLรทHU ELU IDUN LVH '16 VLVWHPOHULQGH LรบOHPOHULQ

JHUoHNOHรบWLULOPHVL LoLQ WHN ELU PXWDEDNDW DMDQร QD JHUHN EXOXQPDPDVร Gร U

dย QNย EX VLVWHPGH WDNDV YH PXWDEDNDW RODUDN ELUELULQGHQ D\Uร LNL LรบOHP

YDUGร U 7DNDV RGDVร Eย Wย Q |GHPH HPLUOHULQL DODUDN ND\GHGLS NXUDOODUD X\JXQ

ROXS ROPDGร รทร Qร NRQWURO HGHU YH Jย Q VRQXQGD KHU NDWร Oร PFร Qร Q QHW

\ย Nย POย Oย รทย Qย KHVDSODU YH NDWร Oร PFร ODUร EX NRQXGD ELOJLOHQGLULU 'DKD VRQUD

LVH PXWDEDNDW DMDQร IRQ WUDQVIHULQL JHUoHNOHรบWLULU 7DNDV RGDVร Qร Q \HULQH

JHWLUGLรทL LรบOHY NDPX YH\D |]HO ELU EDQND YH\D EDQND Gร รบร ELU NXUXOXรบ

WDUDIร QGDQ \HULQH JHWLULOHELOLU 1HWOHรบWLUPH VLVWHPLQLQ WHUVLQH 57*6 VLVWHPLQGH

JHUoHN ]DPDQOร PXWDEDNDWร JHUHNWLรทL LoLQ E|\OH ELU D\Uร PD JLGLOPHPHNWH YH

VLVWHP NHQGL PXWDEDNDW DMDQร WDUDIร QGDQ LรบOHWLOPHNWHGLU %X GXUXPGD 57*6

VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDW DMDQร RODUDN 0HUNH] %DQNDODUร GRรทDO o|]ย P RODUDN gรถrรผlmektedir (Shen, 1997, s.47). .DUPD 6LVWHPOHU %XJย QH NDGDU EDรบOร FD LNL Wย U NDUPD VLVWHP +\EULG 6\VWHPV RUWD\D

oร NPร รบWร U รธON Wย U Vย UHNOL QHW PXWDEDNDW &RQWLQXRV 1HW 6HWWOHPHQW &16

RODUDN DGODQGร Uร OPDNWD ROXS '16ยถQLQ JHOLรบPLรบ ELU รบHNOLGLU %X NRQXGDNL

|UQHNOHU )UDQVร ] YH $PHULNDQ VLVWHPOHULQGHNL 3DULV 1HW 0XWDEDNDW 316 YH NewCHIPS (New Clearing House Interbank Payment System)โ dir. Bu

VLVWHPOHUGH NDWร Oร PFร ODU KHVDED ELU PLNWDU SDUD \DWร UPDNWD YH Wย m รถdeme

HPLUOHUL Jย Qย Q EDรบODQJร Fร QGD NX\UXรทD JLUPHNWHGLU %LOJLVD\DU DOJRULWPDVร

Eย \ย N WXWDUOร QHWOHรบWLUPHOHUL DUDPDNWDGร U %XQODU PXWDEDNDW KHVDEร Qร Q

EDNL\HVLQGHQ GDKD ID]OD ELU QHW ERUoODQGร UPD \DUDWPDPDOร Gร UODU %XQD YH

GLรทHU EHOLUOL ED]ร NULWHUOHUH X\Dn bir grup รถdeme bulunursa bunlar serbest

Eร UDNร Oร U YH QLKDL RODUDN GHรทHUOHQGLULOLU $OJRULWPD Jย Q ER\XQFD Vร NOร NOD

oDOร รบPDNWD YH '16ยถQLQ WHUVLQH ED]ร EHONL GH oRรทX |GHPHOHULQ VHUEHVW

Eร UDNร OPDVร QD YH JHUoHN ]DPDQOร RODUDN HWNLQ ELU รบHNLOGH PXWDEDNDWร QD L]LQ

YHUPHNWHGLU 0F$QGUHZV YH 7UXQGOH V

6LVWHPOHU GLรทHU NDODQ |GHPH HPLUOHULQLQ QDVร O PXWDEDNDW HGLOGLรทL

NRQXVXQGD IDUNOร ODรบร UODU gUQHรทLQ 316 VLVWHPL PXWDEDNDWร \DSร OPDPร รบ NX\UXN

oRN Eย \ย UVH NDWร Oร PFร ODUร Q KHVDS EDNL\HOHULQL NDSDWPDODUร Qร JHUHNWLUPHNWHGLU

%XUDGD DPDo Jย Q VRQXQGDQ |QFH Wย P |GHPHOHULQ PXWDEDNDWร Qร Q

\DSร OPDVร Qร Q VDรทODQPDVร QD oDOร รบPDNWร U 1HZ&+,36ยถLQ ERUoOXODUร Q NDODQ QHW

SR]LV\RQODUร Qร IRQODPDODUร Qร JHUHNWLUHQ ELU Jย Q VRQX Vย UHFL YDUGร U YH EX Vย UHo

SDUDOHO 57*6 VLVWHPL )HGZLUH DUDFร Oร รทร LOH 1HZ&+,36ยถWH PXWDEDNDWร

\DSร OPDPร รบ Wย P |GHPHOHULQ \HULQH JHWLULOPHVL RODVร Oร รทร QD GD\DQPDNWDGร U

Almanyaโ daki RTGSplus sistemi ile temsil edilen ikinci tรผr karma

VLVWHP 57*6 VLVWHPLQLQ LoLQH NX\UXNODPD LPNDQร Qร Q GDKLO HGLOPHVLQL

VDYXQPDNWDGร U DUWDQ NX\UXNOX 57*6 VLVWHPL %D]ร VWDQGDUW 57*6

VLVWHPOHULQLQ |GHPHOHULQ VHUEHVWOLรทLQLQ NRQWUROย LoLQ NX\UXNODPD PHNDQL]PDVร

ROPDVร QD UDรทPHQ DUWDQ NX\UXNOX 57*6 VLVWHPLQLQ D\ร Uร Fร |]HOOLรทL NX\UXรทD

JLUHQ |GHPHOHUOH QHWOHรบWLULOHQ |GHPHOHULQ Hรบ ]DPDQOร RODUDN PXWDEDNDWODUร Qร Q

\DSร OPDVร Gร U %X Vร UD EDVLWoH |GHPHOHULQ \DOQร ]FD XODรบWร NODUร QGD |QFHOLรทLQ

YHULOGLรทL LON JLUHQ LON oร NDU ),)2 WHPHOLQGH LรบOH\HELOLU รธNL WDUDIOร QHWOHรบPH

Vย UHFL \DOQร ]FD ELU oLIW NDWร Oร PFร DUDVร QGDNL NDUรบร Oร NOร |GHPH\H J|UH LรบOHmektedir. Alternatif olarak, daha sofistike dรผzenlemeler, bรผyรผk tutarda

QHWOHรบWLULOHQ GDKD JHQLรบ GL]LGHNL |GHPHOHU LoLQ NX\UXรทX oRN WDUDIOร RODUDN

WDUD\DQ DOJRULWPD\ร GD NDSVD\DELOLU %|\OH ELU DOJRULWPD ),)2 VLVWHPLQLQ

]DPDQ Gย ]HQLQL JHoHUVL] Nร OPDN LoLQ \D GD D\Qร |QFHOLN WDQร QDQ |GHPH

NDWHJRULOHUL LoLQGH EXQX \DSPDN LoLQ \D]ร ODELOLU %X QHWOHรบWLUPH Vย UHFL Hรบ

]DPDQOร WRSWDQ PXWDEDNDWร NDSVDPDNWD \DQL ELUH\VHO |GHPHOHU Hรบ ]DPDQOร

RODUDN Vร N YH WRSOXFD \HULQH JHWLULOPHNWHGLU <DVDO DQODPGD PXWDEDNDW

WRSWDQGร U ELUH\VHO \ย Nย POย Oย NOHU QHW \ย Nย POย Oย รทย Q \HULQH NRQPDPDNWDGร U

DQFDN QHWOHรบWLUPH |GHPHOHULQH HNRQRPLN HWNLVL ROPDNWDGร U dย QNย

QHWOHรบWLULOHQ WRSWDQ |GHPHOHU NHQGLQL WHPLQDW DOWร QD DOPDNWDGร U 0F$QGUHZV

YH 7UXQGOH V

.DUPD VLVWHPLQ KHU LNL Wรผrรผ de bir RTGS sistemine ihtiyaรง duyarlar.

$UWDQ NX\UXNOX VLVWHPGH VLVWHPLQ NHQGLVL |UQHรทLQ \ย NVHN |QFHOLNOL

|GHPHOHUGH NXOODQร ODELOHFHN VWDQGDUW 57*6 |GHPH KL]PHWOHUL VXQPDNWDGร U

&16 VLVWHPLQGH Jย Q ER\XQFD |GHPHOHULQ \DSร OPDVร Qร Q Pย PNย Q Nร Oร QPDVร

\D GD Jย Q VRQXQGD WDPDPODQPDPร รบ |GHPHOHULQ \HULQH JHWLULOPHVL LoLQ ELU

57*6 VLVWHPL JHUHNOL RODFDNWร U

%X DOWHUQDWLI WDVDUร PODU DUDVร QGDNL VHoLP EXQODUร NXUPDQร Q YH

LรบOHWPHQLQ PDOL\HWLQL GH LoHUHQ ELU GL]L XQVXUD EDรทOร RODFDNWร U 0HUNH]

EDQNDODUร LoLQ NLOLW IDNW|UOHU WDVDUร Pร Q PXWDEDNDW ULVNLQL QH |Ooย GH L\L LoHUGLรทL

YH WDVDUร Pร Q NDWร Oร PFร ODU LoLQ Gย ]Jย Q |GHPH DNร รบร Qร VDรทOD\ร S VDรทODPDGร รทร

NRQXODUร \OD LOJLOLGLU

7ย UNL\HยถGHNL gGHPH 6LVWHPOHUL 7ย UNL\HยถGH

|GHPH

VLVWHPOHULQH

LOLรบNLQ

|]HO

ELU

NDQXQ

EXOXQPDPDNWDGร U gGHPH VLVWHPOHULQGHNL LOLรบNLOHU IDUNร Gย ]HQOHPHOHU รงerรงevesinde yรผrรผtรผlmektedir. Tรผrkiyeโ deki รถdeme sistemlerinde Merkez

%DQNDVร |QHPOL ELU UROH VDKLSWLU 7&0% .DQXQX X\DUร QFD 7&0%ยถQLQ |GHPH

YH PHQNXO Nร \PHW WUDQVIHUL YH PXWDEDNDW VLVWHPOHUL NXUPD NXUXOPXรบ YH

NXUXODFDN VLVWHPOHULQ NHVLQWLVL] LรบOHPHVLQL YH GHQHWLPLQL VDรทOD\DFDN dรผzenlemeleri yapma, รถdemeler iรงin elektronik ortamda dahil olmak รผzere

NXOODQร ODFDN \|QWHPOHUL YH DUDoODUร EHOLUOHPH KXVXVODUร QGD J|UHY YH \HWNLVLQLQ

EXOXQGXรทX J|Uย OPHNWHGLU

7ย UNL\HยถGHNL |GHPH VLVWHPOHULQL DรบDรทร GDNL รบHNLOGH Vร UDOD\DELOLUL] (OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHUL ()7

(OHNWURQLN 0HQNXO .ร \PHW 7UDQVIHUL (0.7

%DQNDODUDUDVร 7DNDV 2GDODUร 0HUNH]L %720 %DQNDODUDUDVร .DUW 0HUNH]L %.0

Ek 1โ de yer alan TรผrkiyeยถGHNL |GHPH VLVWHPOHUL รบHPDVร QD EDNร OGร รทร QGD

GD J|Uย OGย รทย ย ]HUH 7ย UNL\HยถGHNL Wย P |GHPH VLVWHPOHULQGH 7&0% PXWDEDNDW

DMDQร RODUDN J|UHY \DSPDNWDGร U gGHPH VLVWHPOHULQLQ PXWDEDNDWร 7&0%ยถGHNL

KHVDSODU NXOODQร ODUDN JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU

7$%/2 <,/,1'$ 7h5.รธ<(ยถ'(.รธ g'(0( 6รธ67(0/(5รธ *(5d(./(รน0(/(5รธ dHN 7DNDVร

.UHGL NDUWODUร ()7

รธรบOHP 0LNWDUร 0LO\RQ

7RSODP 0LNWDU รธoLQGHNL ยถVL

รธรบOHP 7XWDUร 7ULO\RQ 7/

7RSODP 7XWDU รธoLQGHNL ยถVL

7RSODP J6K$L2M2K N2] O ย /ย {T S O1J/T SBย /ย 8T O

7DEOR ยถGH J|Uย OGย รทย JLEL 7ย UNL\HยถGHNL |GHPH VLVWHPOHUL DUDVร QGD

WRSODP LรบOHP PLNWDUร LoLQGH ยถOLN ELU RUDQOD NUHGL NDUWร LรบOHPOHULQLQ oRN

EDVNร Q ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU %XQXQ \DQร Vร UD LรบOHP WXWDUร EDNร Pร QGDQ ()7ยถQLQ

ELU oRN Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPLQGH ROGXรทX ยถOLN ELU RUDQOD |QH oร NWร รทร Qร

gรถrรผlmektedir.

(OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHUL ()7 7ย P Gย Q\DGD ROGXรทX JLEL 7ย UNL\HยถGH GH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH

\DรบDQDQ JHOLรบPHOHU EDQNDODUDUDVร WUDQVIHUOHULQ KHP WXWDU KHP PLNWDU RODUDN

DUWPDVร WHNQRORMLQLQ EX DODQGD GD NXOODQร OPDVร Qร JHUHNOL Nร OPร รบWร U %X

JHUHNOLOLรทL J|UHQ 7&0% 1LVDQ \ร Oร QGD (OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHUL ()7

VLVWHPLQL LรบOHWLPH DoPร รบWร U %X VLVWHPGHQ |QFH EDQNDODUDUDVร |GHPH

LรบOHPOHUL EDQNDODUร Q 7&0% รบXEHOHUL QH]GLQGH EXOXQDQ PHYGXDW KHVDSODUร

DUDVร QGD EDQNDODUร Q YHUPLรบ ROGXNODUร |GHPH WDOLPDWODUร QD LVWLQDGHQ YLUPDQ

\DSร ODUDN JHUoHNOHรบWLULOPHNWH\GL 7&0% VLVWHPLQ KHP VDKLEL KHP GH

LรบOHWLPLQGHQ VRUXPOXGXU

6LVWHPLQ KXNXNVDO WHPHOLQGH 7&0% .DQXQX YH GLรทHU LOJLOL NDQXQODU

LOJLOL 7&0% <|QHWPHOLNOHUL YH VLVWHPLQ JHQHO LรบOH\LรบLQL YH NDWร Oร PFร ODUร Q KDN YH

\ย Nย POย Oย NOHULQL Gย ]HQOH\HQ รธรบOHWLP .XUDOODUร .LWDEร \HU DOPDNWDGร U

8OXVODUDUDVร OLWHUDWย UGH 7,& 57*6 DGร \OD ELOLQHQ EDQNDODUDUDVร 7ย UN

/LUDVร |GHPHOHULQLQ Kร ]Oร Jย YHQLOLU ELU รบHNLOGH \DSร OPDVร QD YH JHUHNOL EHOJH YH

UDSRUODUร Q ย UHWLOPHVLQH LPNDQ VDรทOD\DQ ()7 VLVWHPLQLQ NXUXOXรบXQGDNL

DPDoODU รบXQODUGร U 7&0% V

%DQNDODUDUDVร QGD SDUD WUDQVIHULQL Kร ]ODQGร UPDN

%DQNDODUDUDVร QGD Jย YHQOL SDUD WUDQVIHULQL VDรทODPDN

0HUNH] %DQNDVร LOH \DSร ODQ LรบOHPOHUGH Kร ] YH NROD\Oร N VDรทODPDN 1DNLW GRODรบร Pร Qร D]DOWPDN

()7 VLVWHPLQ KD\DWD JHoLULOPHVL LOH EDQNDODU Pย รบWHULOHULQH Kร ]Oร YH

Jย YHQLOLU KL]PHWOHU VXQPDQร Q \DQร Vร UD IDUNOร KL]PHWOHU VXQPD RODQDรทร QD GD

NDYXรบPXรบODUGร U

'LรทHU

WDUDIWDQ

EDQNDODU

NDรทร GD

GD\DOร

LรบOHPOHULQ

D]DOPDVร QGDQ YH LQVDQ Jย Fย QGHQ WDVDUUXI VDรทODGร NODUร LoLQ PDOL\HWOHUL

D]DOWPDNOD ELUOLNWH NROD\ YH HWNLQ IRQ \|QHWLPL LPNDQร Qร GD HOGH HWPLรบOHUGLU ()7 6LVWHPLQLQ รธรบOH\LรบL .DWร Oร PFร ODU

7&0%ยถGHNL

PHYGXDW

KHVDSODUร QGDQ

NHQGLOHULQLQ

EHOLUOH\HFHรทL WXWDUร Jย Q EDรบร QGD YH\D Jย Q LoLQGH VLVWHPGH \DSDFDNODUร

|GHPHOHU LoLQ 7&0% ()7 0HUNH]L ELOJLVD\DUÕQGD WDNLS HGLOHQ KHVDSODUÕQD

GHYUHGHUOHU %X KHVDEÕ DGHWD ELU F ]GDQ RODUDN G ú Q UVHk ödemelerin

\DSÕODELOPHVL LoLQ EX F ]GDQÕQ GROGXUXOPDVÕ JHUHNLU * Q ER\XQFD VLVWHPH

J|QGHULOHQ KHU |GHPH J|QGHUHQ NDWÕOÕPFÕQÕQ KHVDEÕ ERUoODQGÕUÕOPDN \DQL

D]DOWÕOPDN YH DOÕFÕQÕQ KHVDEÕ DODFDNODQGÕUÕOPDN YH DOÕFÕ\D PHVDM J|QGHULOPHN

VXUHWL\OH VRQXoODQGÕUÕOPDNWDGÕU 0XWDEDNDW ()7 KHVDSODUÕ ]HULQGHQ PHVDM

DOÕQGÕ÷Õ ]DPDQ JHUoHN ]DPDQOÕ RODUDN \DSÕOÕU *|QGHUHQLQ KHVDEÕQÕQ P VDLW

ROPDPDVÕ GXUXPXQGD LVH PHVDM NX\UXNODQÕU KHVDS X\JXQ ROGX÷XQGD

RWRPDWLN RODUDN LúOHP \DSÕOÕU * Q VRQXQGD KHU NDWÕOÕPFÕ LoLQ ROXúDQ EDNL\H

NDWÕOÕPFÕODUÕQ 7&0% $QNDUD ùXEHVLQGHNL KHVDSODUD LDGH HGLOPHNWHGLU $\UÕFD

NDWÕOÕPFÕODUÕQ J Q ER\XQFD 7&0% úXEHOHULQGHNL PHYGXDWODUÕQGDQ ()7

KHVDEÕQD YH ()7 KHVDEÕQGDQ PHYGXDW KHVDSODUÕQD IRQ DNWDUÕPÕ \DSPDODUÕ

P PN Q EXOXQPDNWDGÕU

7&0% WDUDIÕQGDQ EHOLUOHQHQ LúOHWLP NXUDOODUÕ oHUoHYHVLQGH LúOHWLOHQ

()7 VLVWHPLQLQ PXWDEDNDW |]HOOLNOHUL LVH úXQODUGÕU 7&0% V

*HUoHN ]DPDQOÕ ELUHELU PXWDEDNDW \DSÕOÕU 6LVWHPH JHOHQ KHU ELU

PHVDM DQÕQGD YH WHN WHN LúOHPH NRQXU

6LVWHP ELU DODFDNODQGÕUPD VLVWHPLGLU %LU NDWÕOÕPFÕ GL÷HU ELU

NDWÕOÕPFÕQÕQ KHVDEÕQÕ DQFDN DODFDNODQGÕUDELOLU

øúOHPOHU NHVLQ YH LSWDO HGLOHPH] QLWHOLNWHGLU *|QGHULOHQ PHVDM

LúOHPH DOÕQÕU YH J|QGHUHQ LOH DOÕFÕQÕQ KHVDEÕ J QOHQLU 0XWDEDNDWÕ \DSÕOPÕú

PHVDMÕ LSWDO HWPHN P PN Q GH÷LOGLU +HUKDQJL ELU úHNLOGH RUWD\D oÕNDQ

RSHUDV\RQHO KDWD GXUXPXQGD WDUDIODUÕQ NDUúÕOÕNOÕ J|U úPHOHUL JHUHNLU

6LVWHPH J|QGHULOHFHN |GHPH PHVDMODUÕQÕQ WXWDUÕ LoLQ KHUKDQJL ELU DOW

\D GD VW VÕQÕU WDQÕPODQPDPÕúWÕU

6LVWHPGH NDWÕOÕPFÕODUÕQ 7&0%¶GHNL KHVDSODUÕ NXOODQÕOÕU ()7

VLVWHPLQGH GH 7&0%¶GHNL KHVDSODUÕQGDQ D\UÕ ()7 KHVDSODUÕ EXOXQPDNWDGÕU

()7 KHVDEÕQD 7&0% QH]GLQGHNL PHYGXDW KHVDSODUÕQGDQ IRQ DNWDUÕPÕ YH IRQ

oÕNÕúODUÕ \DSÕOÕU

6LVWHPLQ

Vร UDODQPDNWDGร U

RSHUDV\RQHO

|]HOOLNOHUL

LVH

DรบDรทร GDNL

รบHNLOGH

.DWร Oร PFร Qร Q KHVDEร QGD \HWHUOL IRQ EXOXQPDVD ELOH |GHPH PHVDMร

gรถnderebilir. Sรถz konusu mesaj NX\UXรทD DOร Qร U 0HVDM NDWร Oร PFร Qร Q KHVDEร QGD

\HWHUOL IRQ ROXรบXQFD\D NDGDU EHNOHWLOLU YH \HWHUOL IRQ ROXรบXQFD RWRPDWLN RODUDN

NDUรบร WDUDID J|QGHULOLU .X\UXNODQDQ PHVDMODUร Q |GHQPHVLQGH NDWร Oร PFร Qร Q

PHVDMODUD YHUGLรทL |QFHOLN GHรทHUL YH JHOLรบ Vร UDVร GLNNDWH DOร Qร U

.DWร Oร PFร ODUร Q NDUรบร Oร NOร RODUDN J|QGHUGLNOHUL YH NX\UXNODUร QGD

EHNOH\HQ PHVDMODUร Q NLOLWOHQPH \DUDWร S \DUDWPDGร รทร RWRPDWLN RODUDN VDSWDQร U ve รถnceOLN YH JLULรบ Vร UDVร GLNNDWH DOร QDUDN NLOLWOHQPH o|]ย Oย U *ย Q LoLQGH RUWD\D oร NDELOHFHN DFLO IRQ LKWL\DoODUร LoLQ 7&0%

WDUDIร QGDQ NDWร Oร PFร \D EHOLUOL WHPLQDW YH NRPLV\RQ NDUรบร Oร รทร QGD OLNLGLWH

VDรทODQPDNWDGร U

6LVWHP NDWร Oร PFร ODUD IRQ \|QHWLPL NROD\Oร รทร GD VDรทODPร รบWร U %XQXQ

LoLQ NDWร Oร PFร NHQGL KHVDEร ย ]HULQGH JHQHO DPDoOร \ย NVHN |QFHOLNOL PHVDMODU

YH |]HO |GHPHOHU LoLQ oHรบLWOL D\Uร PODU \DSDELOLUOHU

7&0% WDUDIร QGDQ JHUHNOL J|Uย OHQ GXUXPODUGD Gย ]HOWLFL GRรทUXGDQ

ERUoODQGร UPD LรบOHPL \DSร ODELOLU %X LรบOHP ELU NDWร Oร PFร Qร Q KHVDEร Qร

ERUoODQGร UPDN GLรทHU ELU NDWร Oร PFร Qร Q KHVDEร Qร DODFDNODQGร UPDN ย ]HUH 7&0%

WDUDIร QGDQ NDWร Oร PFร KHVDSODUร DUDVร QGD IRQ DNWDUร Pร รบHNOLQGH JHUoHNOHรบWLULOLU

$ODFDNOร GXUXPXQGDNL NDWร Oร PFร Qร Q ERUoOX NDWร Oร PFร \D GRรทUXGDQ

ERUoODQGร UPD PHVDMร LOH LOHWWLรทL |GHPH LVWHPLQLQ ERUoOX NDWร Oร PFร WDUDIร QGDQ ELU

PHVDMOD NDEXOย VRQXFXQGD ELU NDWร Oร PFร GLรทHU ELU NDWร Oร PFร Qร Q KHVDEร Qร

ERUoODQGร UDELOLU

6LVWHPGH JHUoHNOHรบPHVL EHNOHQHQ \ย NVHN PHVDM WUDILรทLQLQ LOHWLรบLP

Dรทร YH GRQDQร PODU ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL D]DOWPDN DPDFร \OD Gย รบย N WXWDUOร

PHVDMODU KHPHQ ()7 PHUNH]LQH LOHWLOPH\LS DNWDUร Fร ELOJLVD\DUGDNL NX\UXNODUGD

ELULNWLULOHUHN EHOOL ]DPDQ DUDOร NODUร LOH WRSOX RODUDN J|QGHULOHELOLU %LU PHVDMร Q

WRSOX PHVDMD NDWร Oร S NDWร OPD\DFDรทร QD LOLรบNLQ NULWHUOHU 7&0% WDUDIร QGDQ

EHOLUOHQLU

7&0% WDUDIร QGDQ EDรบYXUXVX RQD\ODQDQ YH %DQNDODU .DQXQX

X\DUร QFD 7ย UNL\HยถGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQNDODUร Q YH |]HO ILQDQV NXUXPODUร Qร Q

ย \H RODELOGLรทL ()7 VLVWHPLQGH 2FDN WDULKL LWLEDUL\OH 7&0% GDKLO

NDWร Oร PFร EXOXQPDNWDGร U 6LVWHP UHVPL WDWLO Jย QOHUL Gร รบร QGD KDIWD LoL

VDDWOHUL DUDVร QGD oDOร รบPDNWDGร U

(OHNWURQLN 0HQNXO .ร \PHW 7UDQVIHUL (0.7 (OHNWURQLN 0HQNXO .ร \PHW 7UDQVIHUL ELU NDWร Oร PFร GDQ GLรทHULQH GHYOHW

WDKYLOL YH KD]LQH ERQRVX JLEL PHQNXO Nร \PHWOHULQ DNWDUร OPDVร Qร YH

PXWDEDNDWร Qร HOHNWURQLN RUWDPGD ND\GL YH JHUoHN ]DPDQOร RODUDN VDรทOD\DQ ELU

VLVWHPGLU (0.7 VLVWHPL ()7 VLVWHPL LOH HQWHJUH RODUDN oDOร รบPDNWDGร U (0.7

VLVWHPLQGH \DSร ODQ PHQNXO Nร \PHW KDUHNHWLQH NDUรบร Oร N RODUDN \DSร OPDVร

JHUHNHQ SDUD KDUHNHWOHUL JHUoHN ]DPDQOร RODUDN ()7 VLVWHPLQGH

JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU

(NLP WDULKLQGH LรบOHWLPH Doร ODQ (0.7 VLVWHPLQLQ VDKLEL YH

LรบOHWLP VRUXPOXOXรทX ()7 VLVWHPLQGH ROGXรทX JLEL 7&0%ยถ\H DLWWLU 6|] NRQXVX

VLVWHPLQ DPDoODUร DUDVร QGD

%DQNDODUDUDVร PHQNXO Nร \PHW DNWDUร PODUร QGD HWNLQOLN YH Kร ]ร Q

VDรทODQPDVร

.UHGL ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร Uร OPDVร

.ร \PHW \|QHWLPLQGH NROD\Oร N VDรทODQPDVร

(WNLQ VRUJXODPD YH UDSRUODPD \DSร OPDVร )L]LNVHO EDVร P YH GHรทLรบLPLQ D]DOWร OPDVร

\HU DOPDNWDGร U 7&0% V EFT sisteminde gรถrรผlen birebir mutabakat ve kesin ve iptal edilemez

LรบOHP |]HOOLNOHUL YH oDOร รบPD VDDWOHUL JLEL |]HOOLNOHU (0.7 VLVWHPLQGH GH

JHoHUOLGLU $\Uร FD ELU NDWร Oร PFร GHSRVXQGD EXOXQDQ ELU Nร \PHWL |GHPH NDUรบร Oร รทร

ROPDGDQ ELU EDรบND NDWร Oร PFร Qร Q GHSRVXQD DNWDUร ODELOPHVL LPNDQร QD GD VDKLS

ROPDNOD ELUOLNWH (0.7 VLVWHPL WHPHO RODUDN ELU JHUoHN ]DPDQOร |GHPH

NDUรบร Oร รทร WHVOLPDW VLVWHPLGLU 6LVWHP ()7 VLVWHPL LOH JHUoHN ]DPDQOร |GHPH

NDUรบร Oร รทร WHVOLPDW LONHVL LOH EDรทOร Gร U gUQHรทLQ $ EDQNDVร HOLQGHNL PHQNXO Nร \PHWL

VDWPDN LVWHGLรทLQGH $ EDQNDVร Qร Q Nร \PHWL EORNH ROX\RU $UGร QGDQ (0.7 %

EDQNDVร QD Nร \PHW DOPDN LVWH\LS LVWHPHGLรทLQL VRUX\RU % EDQNDVร DOร P \DSPDN

LVWHGLรทL \|Qย QGHNL PHVDMร J|QGHUGLNWHQ VRQUD ()7 VLVWHPLQGH % EDQNDVร Qร Q

KHVDEร D]DOร UNHQ $ EDQNDVร Qร Q KHVDEร DUWร \RU %X DUDGD (0.7 VLVWHPLQGH GH

$ EDQNDVร Qร Q Nร \PHW PHYFXGX D]DOร UNHQ % EDQNDVร Qร Q NL DUWร \RU %X VLVWHPGH

WHVOLPDW YH |GHPHQLQ PXWDEDNDWร Hรบ ]DPDQOร RODUDN \DSร Oร U 'ROD\ร Vร \OD EX

LรบOHPGH NUHGL ULVNL EXOXQPDPDNWDGร U 7&0% V %DQNDODUDUDVร .DUW 0HUNH]L %.0

%DQNDODUDUDVร .DUW 0HUNH]L %.0 NDUWOร |GHPH VLVWHPL LoHULVLQGH

RUWDN VRUXQODUD o|]ย P EXOPDN ย ONHPL]GHNL EDQND YH NUHGL NDUWODUร NXUDO YH

VWDQGDUWODUร Qร JHOLรบWLUPHN DPDFร \OD \ร Oร QGD NDPX YH |]HO 7ย UN

EDQNDVร Qร Q RUWDNOร รทร LOH NXUXOPXรบWXU %.0 $UDOร N

%.0ยถQLQ NXUXOXรบ DQD V|]OHรบPHVLQLQ NDUWOร |GHPH VLVWHPOHUL LOH LOJLOL [ย ย

DPDo YH J|UHYOHUL $QDV|]OHรบPHVLQLQ ย QFย PDGGHVLQGH ยณ\XUWLoL YH \XUW Gร รบร

WDNDV YH SURYL]\RQ LรบOHPOHULQL \ย Uย WPHN \XUW LoLQGH X\JXODQDFak prosedรผrleri

JHOLรบWLUPHN VWDQGDUGL]DV\RQX VDรทODPD\D \|QHOLN NDUDUODU DOPDN EXQODUร

\D\ร QODPDN YH X\JXODPDODUร Qร WDNLS HWPHN HรทLWLP KL]PHWOHULQL Gย ]HQOHPHN

NXOODQร Pร DUWร Uร Fร YH WHรบYLN HGLFL oDOร รบPDODU \DSPDN UHNODP IDDOL\HWLQGH

EXOXQPDN WDNDV KL]PHWLQGHQ \DUDUODQDFDN NXUXOXรบODU DUDVร QGD WDNDV

NRPLV\RQXQX EHOLUOHPHN รบLUNHW RUWDNODUร YH รบLUNHWWHQ KL]PHW DODQ GLรทHU JHUoHN

YH Wย ]HO NLรบLOHU DUDVร QGD LVWLรบDUL PDKL\HWWH KDNHPOLN \DSPDN \XUW Gร รบร NXUXOXรบ

YH NRPLV\RQODU LOH LOLรบNLOHU NXUPDN YH JHUHNWLรทLQGH RUWDN EDQNDODUร EX

NXUXOXรบODUGD WHPVLO HWPHN VDKWHNDUOร รทร |QOH\LFL WHGELUOHU DOPDN ELUOHรบLN X\DUร

OLVWHVL \D\ร QODPDN Jย YHQOLN \|QWHPOHUL WHVSLW HWPHN YH EXQODUร X\JXODPDNยด

RODUDN EHOLUOHQPLรบWLU

%.0ยถQLQ VXQGXรทX HQ |QHPOL KL]PHWOHUGHQ ELULVL \XUW LoL WDNDV YH

KHVDSODรบPD LรบOHPOHULQL \ย Uย WPHNWLU %.0 NXUXOPDGDQ |QFH NUHGL NDUWODUร QGDQ

GRรทDQ DODFDNODU PDQXHO RODUDN oHNLOHQ VOLSOHULQ NDUWร oร NDUDQ EDQND\D LEUD]ร ) ย b ย ย eย n p ntx c f c q cBrei n i mBย Bย B q l r s'l m p&~ f x p o l8~ p ย i$f l h2ย 6p ย Bp qvย "i ย lBh l m p ย n p nej ย {ย ย [vย ย ย h i f p ย '| l8j$ย ย ย emBiBo$} q } n Bm ย i m$} n$} nej j ย ย j j ย n y ย q c'mBiBovย i$q i f } nBk$i'oBiBo$} n q i$n s{} rvh } f ย

\ROX LOH WDKVLO HGLOPHNWH\GL 6LVWHP %.0ยถQLQ NXUXOPDVร \OD EXJย QNย Gย ]H\LQH

XODรบPร รบWร U %.0 WDNDV VLVWHPLQGH \XUW LoL NDUWODU LoLQ WDNDV RGDVร J|UHYL [ย

\DSPDNWDGร U %.0 WDUDIร QGDQ oร NDUร ODQ <|QHWPHOLN X\DUร QFD 7DNDV VLVWHPLQLQ DPDFร ย \H NXUXOXรบODU DUDVร QGD NUHGL NDUWร YH Lรบ\HUL OLPLWOL EDQND

NDUWร LรบOHPOHULQGHQ GRรทDQ ERUo YH\D DODFDNODUร Q %.0 7DNDV 0HUNH]L

DUDFร Oร รทร \OD QHW RODUDN 7&0% QH]GLQGHNL %.0 VHUEHVW KHVDEร NXOODQร ODUDN

WHVYL\HVLQL YH ย \HOHU DUDVร QGD ILQDQVDO ROPD\DQ PHVDMODUร Q \|QOHQGLULOPHVLQL

VDรทODPDNWร U

*ย QOย N WDNDV ELU EDQNDQร Q NUHGL NDUWร KDPLOOHULQLQ GLรทHU EDQND ย \H Lรบ

yerlerinde gerรงekOHรบWLUGLNOHUL LรบOHPOHULQ YH\D EX LรบOHPOHUGHQ ND\QDNODQDQ

GLรทHU ILQDQVDO \D GD ILQDQVDO ROPD\DQ LรบOHPOHULQ WDNDV YH PXWDEDNDWODUร Qร Q

VDรทODQPDVร Vย UHFLQH GHQLOPHNWHGLU *ย QOย N WDNDV YH KHVDSODรบPD EDQND

NUHGL NDUWODUร Qร Q GLรทHU EDQND ย \H Lรบ\HUOHULQGH NXOODQร OPDVร GXUXPXQGD LOJLOL

EDQNDQร Q GLรทHU EDQND\D J|QGHUGLรทL JLGHQ WDNDV GRV\DVร \D GD GLรทHU

EDQNDGDQ DOGร รทร JHOHQ WDNDV GRV\DVร ย ]HULQGHQ \DSร OPDNWDGร U %.0 KHU

WDNDV LรบOHPLQL WDNLEHQ ย \H NXUXOXรบODUร Q Jย QOย N QHW WRSODP ERUo YH DODFDN

WXWDUODUร Qร J|VWHUHQ UDSRUX GD ย \H NXUXOXรบODUD J|QGHUPHNWHGLU %.0ยถ\H ELOJL

J|QGHULPL HOHNWURQLN RODUDN \D GD GLVNHW RUWDPร QGD ROPDNWDGร U h\H NXUXOXรบODU

KHU Jย Q JHUHNOL GRV\DODUร VDDW ยถD NDGDU %.0 ยต\H J|QGHUPHN

]RUXQGDGร UODU *ย QOย N WDNDV LรบOHPOHUL VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ QHW ERUo WXWDUร

HUWHVL Jย Q HQ JHo VDDW ยถD NDGDU ()7 NXOODQร ODUDN %.0ยถQLQ 7&0%

QH]GLQGHNL KHVDEร QD YLUPDQ \DSPDN VXUHWL\OH |GHQPHNWHGLU <ร OPD]

V

<XUW Gร รบร NUHGL NDUWร LรบOHPOHUL LOH \DEDQFร ODUร Q ย ONHPL]GH \DSWร NODUร

NUHGL NDUWร LรบOHPOHULQH LOLรบNLQ KHVDSODรบPD 9LVD YH 0DVWHUFDUG Eย Q\HVLQGH

EXOXQDQ WDNDV VLVWHPL DUDFร Oร รทร \OD \DSร OPDNWDGร U

%.0ยถQLQ ELU GLรทHU |QHPOL KL]PHWL RODQ 6ZLWFK VLVWHPL VD\HVLQGH ย \H

Lรบ\HUL KDPLOLQ NUHGL NDUWร Qร 326 FLKD]ร QGDQ JHoLUGLNWHQ VRQUD NDUWร oร NDUDQ

NXUXOXรบXQ NDUW PHUNH]LQH \D GD 326 FLKD]ร Qร Q EDรบND EDQND\D DLW ROPDVร

GXUXPXQGD %.0ยถGH EXOXQDQ VLVWHP VD\HVLQGH GROD\Oร RODUDN \LQH NDUWร

oร NDUDQ EDQNDQร Q NDUW PHUNH]LQH XODรบร OPDNWD YH Wย P ELOJLOHU KDUFDPD

lBh sel2q p ย 2p u j ย {ย 6p mBi$n [vย ย ย ) ย b ย ย ~ i xvi mtย 'l$f xย l ย Bp&ย 6ย $nB

belgesine iki nüsha halinde dökülmektedir. Switch sistemi ile kreGL NDUWÕ RQ

OLQH RWRUL]DV\RQ EDQND NDUWÕ $70 SD\ODúÕPÕ EDQND NDUWÕ 326 SD\ODúÕPÕ YH [v

\XUW GÕúÕQD \XUWGÕúÕQGDQ \|QOHQGLUPH LúOHPOHUL JHUoHNOHúWLULOHELOPHNWH EX

VD\HGH NDUW oÕNDUDQ NXUXOXúODU E \ N WDVDUUXI VD÷ODPDNWDGÕUODU %X VLVWHPLQ

ROPDGÕ÷Õ GXUXPGD KHU \HQLQ EHQ]HU VLVWHPOHU NXUPDN ]RUXQGD NDODELOHFH÷L

G ú Q OPHNWHGLU 7HRPDQ V

%.0¶QLQ J|UHYOHUL DUDVÕQGD GH÷LQLOPHVL JHUHNHQ ELU KXVXV GD %LUOHúLN

8\DUÕ /LVWHVL %8/ \D\ÕQODPDVÕ IDDOL\HWLGLU 6|] NRQXVX OLVWH NDUW oÕNDUDQ

BKM üyesi bankalarÕQ NXOODQÕOPDVÕQÕ HQJHOOHPHN LVWHGLNOHUL ND\ÕS oDOÕQWÕ

VDKWH WDKVLO J oO ÷ oÕNDUDQ P úWHULOHUH DLW NDUWODUÕQ QXPDUDODUÕQÕQ

EXOXQGX÷X OLVWHGLU %X OLVWH EHOOL G|QHPOHUGH UHWLOHUHN \H Lú\HUOHULQH gönderilmektedir. %DQNDODUDUDVÕ 7DNDV 2GDODUÕ 0HUNH]L %720 7 UNL\H¶GH oHN WDNDVÕ IDDOL\HWOHUL LON RODUDN 2VPDQOÕ %DQNDVÕ

E Q\HVLQGH øVWDQEXO 7DNDV 2GDVÕ¶QGD EDúODPÕúWÕU \ÕOÕQGD 7&0%¶QLQ

NXUXOPDVÕQGDQ VRQUD \ÕOÕQGD øVWDQEXO 7DNDV 2GDVÕ 2VPDQOÕ

%DQNDVÕQGDQ 7&0% WDUDIÕQGDQ GHYUDOÕQPÕúWÕU %X WDULKWHQ VRQUD 7&0% WDNDV

IDDOL\HWOHULQGH HWNLQ URO R\QDPD\D EDúODPÕúWÕU \ÕOÕQD JHOLQGL÷LQGH LVH

WDNDV IDDOL\HWOHUL 7&0% øVWDQEXO ùXEHVL QH]DUHWLQGH V UG U OPH\H

EDúODQPÕúWÕU øVWDQEXO WDNDV RGDVÕQÕ \ÕOÕQGD $QNDUD \ÕOÕQGD LVH

ø]PLU WDNDV RGDODUÕ L]OHPLúWLU %X RGDODUÕQ \|QHWLPL ELUELULQGHQ ED÷ÕPVÕ] KHU

ELU RGDQÕQ NHQGL HVDV QL]DPQDPHOHUL oHUoHYHVLQGH JHQHO NXUXOODUÕ YH EX NXUXO

WDUDIÕQGDQ NXUD\OD VHoLOHQ \|QHWLP NXUXOODUÕ WDUDIÕQGDQ JHUoHNOHúWLULOPLúWLU

\ÕOÕQGD DQD V|]OHúPHOHU DUDVÕQGDNL IDUNOÕOÕNODUÕ JLGHUPHN DPDFÕ\OD

KD]ÕUODQDUDN X\JXODPD\D NRQXODQ 7HN 7LS $QD 6|]OHúPH \ÕOÕQGD

%720¶QLQ NXUXOPDVÕQD NDGDU \ U UO ÷ Q NRUXPXúWXU %720

\ÕOÕQGD %720¶QLQ NXUXOPDVÕQGDQ VRQUD oHN WDNDVÕ IDDOL\HWOHUL

VD\ÕOÕ 7&0% .DQXQX¶QXQ LQFL PDGGHVL YH VD\ÕOÕ dHN l k l2n zBi$n xvi$n$} n x l2n k2p-xvi$f h< i$s8p q p/h i$f iB } nBk$i$n!p rvo l2f p nBk l oBi$g2} q i$n i$q } rv| l2f p r!p wBp n p rvo l2f p-p q l ) h y f p i mvoBy$n!xvi$f h<p f i w. i$n q i r s8i$q } z i$n xviBoBi y n iBot| l2f s'l m p | l p r q l2s h c h i f } n2}2 k l2s'l o p d i$f i$nvh p l h s'l m p k2p f6 i f h } n q p stp h p n p n st BmBi p h y$q c gPy$q sei k } } u xvi$f h } n¡xviBo$} g¢ "w i$q } n h }6xviBo k } n2} n¡z c q c n c g?z c q c n s8iBk } } n2} n h l m z p h p i$s8i } o q i£h l2q l y n£|Bl ¤ | l oBi¢l2q l$x&h f y$n p x y$q i$f i$xPoBi$g2} q i$n p r q l2s'k2p f e¥ s8g f p n h l2f<p q l oBi g2} q i$n p r q l2s8q l2f k l!p rvo l2f p u-z i n xvi$n2} n=x f l k$p1x i$f h q i$f }-g f y |$p voBy n.m l2f |$p m p n p h l2q l y$n q i i$f i o$} g xvi$f h n c s8i$f i m$} n2}1| l2f l2f l2x p r q l2s¦p wBp n y$nBiBo=h i$q l2g l k l$f 8§ ¨| l © ~ ª Bp iB Bq i f } nBk$i p m l«xvi$f h } n! Bp BiB vk$i$n d l$wBp f p q sel m p-p q l g f yB|$p oBy$n8y nB q p nBlty$q i$f i$x-i$q } n2} f ¬ b tu [ ­

.DQXQX¶QXQ QFÕ PDGGHVL LOH EX PDGGH X\DUÕQFD 7&0% WDUDIÕQGDQ oÕNDUÕODQ [

Yönetmelik HVDVODUÕ oHUoHYHVLQGH \ U W OPHNWHGLU

VD\ÕOÕ dHN .DQXQXQXQ ÕQFÕ PDGGHVLQGH \HU DODQ G ]HQOHPH

X\DUÕQFD 7&0% oHNOHULQ EDQND úXEHOHUL DUDVÕQGD KHVDEHQ WHVYL\HVLQL

VD÷OD\DFDN W ]HONLúLOL÷L KDL] VLVWHPL NXUPD\D YH J|]HWLPL DOWÕQGD \ U WPH\H

\HWNLOL NÕOÕQPÕúWÕU 6|] NRQXVX .DQXQX¶QXQ \ U UO ÷H JLUPHVLQGHQ |QFH oHN

WDNDVÕ IDDOL\HWOHUL EXJ Q GH \ U UO NWH RODQ VD\ÕOÕ 7&0% .DQunu’nun 55 inci maddesine istinaden yürütülmekteydi. Bu yetkiye istinaden TCMB,

úXEHOHULQLQ NXUXOX EXOXQGX÷X \HUOHUGH R LOLQ HNRQRPLN GXUXPX EDQNDFÕOÕN

IDDOL\HWOHUL WDNDVD NRQX oHN DGHW YH WXWDUODUÕQÕ J|] |Q QGH EXOXQGXUDUDN

WDNDV RGDODUÕ NXUPD\D YH J|]HWLPL DOWÕQGD LúOHPOHUL \ U WPH\H \HWNLOL

NÕOÕQPÕúWÕU

VD\ÕOÕ .DQXQD LVWLQDGHQ oÕNDUÕODQ <|QHWPHOLN LOH

WDULKLQGH %720 DGÕ\OD ELU W ]HO NLúLOLN NXUXOPXú ROXS W ]HO NLúLOL÷LQ \|QHWLPL

%DQNDODUDUDVÕ

7DNDV

2GDODUÕ

<|QHWLP

.XUXOX

WDUDIÕQGDQ

gerçHNOHúWLULOPHNWHGLU 6|] NRQXVX <|QHWLP .XUXOX 7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L

<|QHWLP .XUXOXQX ROXúWXUDQ \H EDQNDODUÕQ HQ D] úXEH P G U VHYL\HVLQGHNL

WHPVLOFLOHUL LOH 7&0% WHPVLOFLVL ROXúWXUPDNWDGÕU <|QHWLP .XUXOXQXQ

EDúNDQOÕ÷ÕQÕ 7&0% WHPVLOFLVL VWOHQPHNWHGLU

\ÕOÕQD GH÷LQ W P RGDODUGD oHNOHULQ IL]LNHQ WDNDV RGDODUÕQD

JHWLULOPHVL HVDVÕQD GD\DOÕ NODVLN WDNDV JHUoHNOHúWLULOPLú \ÕOÕQGD

øVWDQEXOGD \ÕOÕQGD LVH $QNDUD¶GD NODVLN WDNDVOD ELUOLNWH oHN ELOJLOHUL

]HULQGHQ \DSÕODQ HOHNWURQLN WDNDV X\JXODPDVÕQD JHoLOPLúWLU

(OHNWURQLN RUWDPGD \DSÕODQ oHN WDNDVÕQÕQ WRSODP WDNDV LoHULVLQGHNL

SD\ÕQÕQ JLEL ELU RUDQD XODúPDVÕ YH DUWDQ PDOL\HWOHULQ D]DOWÕOPDVÕQÕ

WHPLQHQ HOHNWURQLN WDNDV \DSÕODELOHQ $QNDUD YH øVWDQEXO 7DNDV RGDVÕ

GÕúÕQGDNL GL÷HU RGDODU LNL DúDPDGD YH WDULKOHUL LWLEDUL\OH

NDSDWÕOPÕúWÕU

j [ \ u [ [ ) ® j$ [ h i f p | l [ m iBo$} q } ¯ l m stp "iB vl h l k l£oBiBo$} stq i$nBi$n | l \ 2 [ u [ [v u [ [

h i f p | l m } f i m$} o q i [ 2[ u [ B $ utj [ \ u<j \ \ [v mBiBo$} q }P¯ l m stp8 "iB vl h l$q l2f k l°oBiBo$} s8q i$n i$f i$x±k l 2p r p x q p x q l2f oBi$g2} q i$n b i$n xvi q i$f i$f i m$}v~ i$xvi m k i$q i$f } "l2f x lB Bp& / nBl h sel$q p $p

%720 6LVWHPLQLQ รธรบOH\LรบL dHN WDNDVร VLVWHPL JHFLNPHOL QHW PXWDEDNDW '16 HVDVร QD J|UH

oDOร รบDQ ELU |GHPH VLVWHPLGLU 7RSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPOHULQGH KHU ELU |GHPH

ELUELULQGHQ EDรทร PVร ] RODUDN JHUoHNOHรบWLULOLS VRQXoODQGร Uร Oร UNHQ oHN WDNDVร Qร Q

GD

LoLQGH

EXOXQGXรทX

VLVWHPGH

PXWDEDNDW

LรบOHP

ED]ร QGD

JHUoHNOHรบWLULOPH\HUHN |QFHGHQ EHOLUOHQPLรบ PXWDEDNDW ]DPDQร QGD KHU ELU

NDWร Oร PFร Qร Q ERUo YH DODFDNODUร oRN WDUDIOร RODUDN QHWOHรบWLULOPHNWHdir. Net borรงlu

GXUXPXQGDNL NDWร Oร PFร ODUร Q ERUoODUร Qร |GHPHVLQGHQ YH QHW DODFDNOร

NRQXPXQGDNL NDWร Oร PFร ODUD DODFDNOร ROGXNODUร WXWDUODU J|QGHULOGLNWHQ VRQUD

LรบOHPOHU VRQXoODQGร Uร OPDNWDGร U %RUo $ODFDN EDNL\HOHUL 7ย UNL\H &XPKXUL\HW

0HUNH] %DQNDVร $QNDUD รนXEesindeki hesap รผzerinden tesviye edilmektedir.

%DQNDODU .DQXQXQD WDEL ROXS Eย Q\HVLQGH oHNOH LรบOH\HQ KHVDSODUร

EXOXQDQ YH EDQNDODUDUDVร WDNDV RGDODUร NXUXOX EXOXQDQ \HUOHUGH รบXEHOHUL RODQ

NDWร Oร PFร ODU EDQNDODUDUDVร WDNDV RGDODUร IDDOL\HWOHULQH HQ D] ELU รบXEH LOH

NDWร OPDN ]RUXQGDGร UODU VD\ร Oร .DQXQOD GHรทLรบLN VD\ร Oร %DQNDODU

.DQXQXQGD g]HO )LQDQV .XUXPODUร Qร Q VD\ร Oร dHN .DQXQX LOH GLรทHU

PHY]XDWร Q oHNH LOLรบNLQ Kย Nย POHULQLQ X\JXODQPDVร EDNร Pร QGDQ EDQND

DGGROXQDFDรทร EHOLUWLOPLรบWLU

Bir รงekin eleNWURQLN WDNDV DUDFร Oร รทร \OD |GHQPHVL Vย UHFLQL J|VWHUHQ YH

(N ยถGH \HU DODQ รบHPDGD GD J|Uย OGย รทย ย ]HUH EX Vย UHo KDPLOLQ PXKDWDS

EDQND\D DLW oHNL WDKVLO DPDFร \OD oHNL WDNDVD JHWLUHQ EDQND\D J|Wย UPHVL\OH [ ย

EDรบODU dHNL WDNDVD JHWLUHQ EDQNDQร Q KHUKDQJL ELU รบXEHVi Tรผrkiyeโ nin

neresinde olursa olsun bu รงekin รผzerinde yer alan tahsil etmeye yarayacak

ELOJLOHUL ELOJLVD\DU ย ]HULQGHQ JHQHO Pย Gย UOย รทย DUDFร Oร รทร \OD WDNDV RGDVร QD

J|QGHULU 7DNDV RGDVร GD EX ELOJLOHUL PXKDWDS EDQND\D \ROODU 0XKDWDS EDQND

LOJLOL รบXEHVLQGHNL KHVDSWDQ oHNLQ NDUรบร Oร รทร ROXS ROPDGร รทร Qร NRQWURO HGHU <DQL

SURYL]\RQ DOร U 0XKDWDS EDQND oHNLQ NDUรบร Oร รทร Qร Q ROXS ROPDGร รทร Qร WDNDV

RGDVร QD ELOGLULU 7DNDV RGDVร LVH EX SURYL]\RQ VRQXFXQX oHNL WDNDVD JHWLUHQ

EDQND\D DNWDUร U 1LKD\HWLQGH oHNL WDNDVD JHWLUHQ EDQND oHNLQ NDUรบร Oร รทร YDUVD

KDPLOH EHGHOLQL |GHU YH\D NDUรบร Oร รทร \RNVD oHNL KDPLOH LDGH HGHU i$z2} nei w } q k } ย }Bz i$n xviBk } f ย ) ยฒ ย 8c ย iBh i$g8z i$n xvitwvl2x q p ย Bl mB

5HVPL WDWLO Jย QOHULQGH YH \DUร P Lรบ Jย QOHULQGH oDOร รบPD\DQ VLVWHPH

NDWร Oร PFร ODU VDEDK VDDW ยถD NDGDU ELOJL J|QGHUHELOLUOHU *ย Q VRQX LรบOHPOHUL

ise saat 16.00โ da VRQXoODQGร Uร OPDNWDGร U %RUo YH DODFDN EDNL\HOHUL LVH HUWHVL

Lรบ Jย Qย VDDW ยถGD 7&0% $QNDUD รนXEHVLQGHNL KHVDS ย ]HULQGHQ WHVYL\H

HGLOPHNWHGLU

%X VLVWHPLQ HQ |QHPOL DPDoODUร DUDVร QGD oHNLQ WDNDV DUDFร Oร รทร \OD

|GHQHELOPHVLQH RODQDN VDรทODQDUDN oHN NXOODQร Pร Qร Q \D\Jร QODรบWร Uร OPDVร

EDQNDODUDUDVร SDUD QDNLO KDUHNHWOHULQLQ YH V|] NRQXVX QDNLO KDUHNHWOHULQGHQ

GRรทDELOHFHN ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร VD\ร ODELOLU

6|] NRQXVX VLVWHP VD\HVLQGH KDPLO EXOXQGXรทX \HUGH รบXEHVL

EXOXQPD\DQ EDQNDQร Q oHNLQL KHUKDQJL ELU EDQND ย ]HULQGHQ WDNDV DUDFร Oร รทร \OD

WDKVLO HGHELOPHNWHGLU dHN WDNDVร VLVWHPLQLQ EXOXQPDPDVร KDOLQGH KDPLO

oHNLQL WDKVLO HWPHN DPDFร \OD HQ \DNร Q \HUGHNL PXKDWDS EDQND\D JLWPHN

]RUXQGD NDODFDN EX GD KDPLO Doร Vร QGDQ HPHN YH ]DPDQ ND\Eร \DQร QGD ULVN

รผstlenmesine neden RODFDNWร U

<LQH KDPLO HOLQGH EXOXQDQ oRN VD\ร GD IDUNOร EDQNDODUD DLW oHNOHUL

KHUKDQJL ELU EDQND ย ]HULQGHQ WDNDV DUDFร Oร รทร \OD WDKVLO HWPH LPNDQร QD VDKLS

EXOXQGXรทXQGDQ VLVWHP HPHN YH ]DPDQ WDVDUUXIX VDรทODPDNWDGร U 7HN WHN

bankalara gidilerek รงeklerin tahsil HGLOPHVLQLQ |QOHQPHVL oHN NXOODQร Fร ODUร QD

KHP GDKD D] SHUVRQHO oDOร รบWร UPD KHPGH ]DPDQGDQ WDVDUUXI VDรทODPD LPNDQร

VDรทODPDNWDGร U

7$%/2 %$1.$/$5$5$6, 7$.$6 2'$/$5,1$ รธ%5$= ('รธ/(1 d(. $'(7 YH 787$5/$5,

ร ek Adetleri

Toplam Adet iรงinde รธVWDQEXO 7 2ยถQXQ \HUL

J6K$L2M2K N2]ย ยณ"ยณ-ยณ ยด ยต$ยถ ยท ยธยขยด ยท U ยน ยด ยถ U

ร ek TutarlaUร 7ULO\RQ 7/

7DEOR ยถGHQ J|Uย OGย รทย JLEL HOHNWURQLN WDNDVร Q \DSร OGร รทร LNL RGDGDQ

ELUL RODQ รธVWDQEXO WDNDV RGDVร QD LEUD] HGLOHQ oHN DGHGLQLQ WRSODP LรบOHP PLNWDUร

LoLQGHNL \HULQLQ JLEL ELU RUDQD XODúPDVÕ oHNOHULQ IL]LNL RODUDN WDNDV

RGDVÕQD JHWLULOPHVL HVDVÕQD GD\DOÕ NODVLN WDNDVÕQ \DSÕOGÕ÷Õ RGDODUÕQ

NDSDWÕOPDVÕ JHUHNoHOHULQGHQ HQ |QHPOLVL ROPXúWXU

8OXVODUDUDVÕ $ODQGDNL gQHPOL gGHPH 6LVWHPOHUL 8OXVODUDUDVÕ DODQGD NXOODQÕODQ YH EHOOL |]HOOLNOHUL LOH ELUELULQGHQ D\UÕODQ

G Q\DQÕQ ILQDQV YH WLFDUHW PHUNH]OHUL ROarak kabul edilen ülke ve ülke

WRSOXOXNODUÕQÕQ |QHPOL YH VHPERO KDOH JHOPLú |GHPH VLVWHPOHUL ]HULQGH

GXUXOPDVÕ \DUDUOÕ RODFDNWÕU

7$%/2 %$=, g'(0( 6ø67(0/(5ø1'( <,/,1'$ *(5d(./(ù(1 øù/(0 0ø.7$5 YH 787$5/$5, Ödeme Sistemleri

øúOHP 0LNWDUÕ %LQ DGHW

&+,36

)HGZLUH

%2- 1(7 7$5*(7

()7 J6K$L2M2K N2] O1Q R.X Y Y2Z SB / 8T O

øúOHP 7XWDUÕ 0LO\DU $ % '

%LU \ÕO LoLQGH V|] NRQXVX VLVWHPOHUGH JHUoHNOHúHQ LúOHP PLNWDU YH

WXWDUÕQÕQ \HU DOGÕ÷Õ 7DEOR LQFHOHQGL÷LQGH NRQXQXQ |QHPL YH PHUNH]

EDQNDODUÕQÕQ NRQX\D RODQ LOJLVL DoÕNoD RUWD\D oÕNPDNWDGÕU $\UÕFD ()7¶GH

JHUoHNOHúHQ LúOHP PLNWDUÕQD YH WXWDUÕQD EDNÕOGÕ÷ÕQGD LúOHP PLNWDUÕQD NDUúÕOÕN

JHOHQ WXWDUÕQ ROGXNoD G ú N ROGX÷X J|U OPHNWHGLU %X Ga göstermektedir ki

()7¶GH LúOHP J|UHQ |GHPH WXWDUODUÕ G Q\DGDNL GL÷HU |UQHNOHULQH J|UH

J|UHFHOL RODUDN G ú NW U )HGZLUH

$%'¶GH )HGHUDO 5HVHUYH )(' VLVWHPL WDUDIÕQGDQ LúOHWLOHQ )HGZLUH

IRQ WUDQVIHU VLVWHPL NDWÕOÕPFÕODUÕQ NHQGL DUDODUÕQGD YH P úWHULOHUL DGÕQD QLKDL

|GHPHOHUL J|QGHUPH YH DOPDODUÕQÕ P PN Q NÕODQ JHUoHN ]DPDQOÕ WRSWDQ

PXWDEDNDW VLVWHPLGLU )HGZLUH |GHPH HPLUOHULQL LúOHP J Q ER\XQFD EHOOL ELU

V UHFWHQ JHoLUHUHN VRQODQGÕUPDNWDGÕU )HGZLUH ]HULQGHQ DOÕFÕ NDWÕOÕPFÕ\D

\DSÕODQ |GHPH |GHPH HPUL PLNWDUÕ DOÕFÕ NDWÕOÕPFÕQÕQ KHVDEÕQD

DODFDNODQGร Uร OGร รทร \D GD DOร Fร NDWร Oร PFร \D ELOGLULP J|QGHULOGLรทL ]DPDQ QLKDL YH

JHUL G|Qย รบVย ] ROPDNWDGร U

)HGHUDO 5HVHUYH %DQNยถWD KHVDEร RODQ ELU NXUXOXรบXQ JHQHO RODUDN

)HGZLUH NDWร Oร PFร Vร ROPDVร QD GD L]LQ YHULOPHktedir. Federal Reserve Bankโ ta

KHVDEร RODQ NXUXOXรบODU EHOOL NRรบXOODUD WDEL RODUDN )HGZLUHยถD HULรบHELOLUOHU

g]HOOLNOH KHU )HGZLUH NXOODQร Fร Vร Qร Q NHQGL )HGHUDO 5HVHUYH %DQNDVร LOH

Jย YHQOLN Vย UHFL DQODรบPDVร \DSPDVร WDOHS HGLOPHNWHGLU )HGHUDO 5HVHUYH

%DQNDVร QD |GHPH HPLUOHUL J|QGHUHQ ELU NXUXOXรบXQ \D )HGHUDO 5HVHUYHยถGH

WXWXODQ KHVDS EDNL\HOHUL รบHNOLQGH \D GD ID]OD oHNLP NDSDVLWHVL RODUDN \HWHUOL

ND\QDรทร Qร Q ROPDVร JHUHNPHNWHGLU %,6 V )HGZLUH 6LVWHPLQ รธรบOH\LรบL

ABDโ deki tรผm Federal Reserve EDQNDODUร Qร YH รบXEHOHULQL ILQDQVDO

NXUXOXรบODUD HOHNWURQLN RODUDN EDรทOD\DQ XOXVDO Gย ]H\GH LOHWLรบLP Dรทร RODQ

)('1(7 EXOXQPDNWDGร U )HGZLUH IRQ WUDQVIHU VLVWHPLQGH WUDQVIHU PHVDMODUร

EX LOHWLรบLP Dรทร DUDFร Oร รทร \OD \ROODQPDNWDGร U )HGZLUH IRQ WUDQVIHUOHUL JHQHOGH

)HGHUDO 5HVHUYHยถLQ LOHWLรบLP Dรทร QD HOHNWURQLN EDรทODQWร \ROX\OD ELOJLVD\DU

RUWDPร QGD \DSร OPDNWDGร U DQFDN WHOHIRQ KL]PHWOHUL NXOODQร ODUDN GD

\DSร ODELOPHNWHGLU %ย \ย N VD\ร GD PHVDM J|QGHUHQ YH DODQ NDWร Oร PFร ODU )HGHUDO

Reserve ile mevduat kurumuna รถnemli RWRPDV\RQ YH LรบOHP Vย UHFL HVQDVร QGD

\ย NVHN

Gย ]H\GH

Jย YHQ

VDรทOD\DQ

ELOJLVD\DU

NXOODQPDNWDGร UODU )HGHUDO 5HVHUYH V

DUDELULP

EDรทODQWร Vร Qร

<DNODรบร N NDWร Oร PFร IRQ WUDQVIHUOHULQL )HGZLUH ย ]HULQGHQ

\DSDELOPHNWH YH DODELOPHNWHGLU )HGZLUH IRQ WUDQVIHU VLVWHPL EHOLUOHQHQ WDWLOOHU

Gร รบร QGD LOH DUDVร QGD LรบOHP \DSPDNWDGร U %LU NDWร Oร PFร WDUDIร QGDQ

ELU Pย รบWHUL LoLQ EDรบODWร ODQ \D GD DOร QDQ ย oย QFย WDUDI WUDQVIHUOHUL LoLQ VRQ

EDรบYXUX VDDWL ยถGLU dHYULPGร รบร RII OLQH WUDQVIHUOHU VDDWOHUL

DUDVร QGDGร U )HGHUDO 5HVHUYH

)HGZLUH 6LVWHPLQGH 5LVN <|QHWLPL +HVDSWDQ Jย QOย N SDUD oHNLPL รบHNOLQGHNL Jย Q LoL PHUNH] EDQNDVร

NUHGLVL )HGHUDO 5HVHUYH .XUXOXยถQXQ EHOLUOHGLรทL SROLWLNDODU oHUoHYHVLQGH

)HGZLUH NDWร Oร PFร ODUร GD GDKLO )HGHUDO 5HVHUYH EDQNDODUร QGD KHVDEร RODQ

NDWร Oร PFร ODU WDUDIร QGDQ NXOODQร ODELOLU %LU oRN )HGZLUH NDWร Oร PFร Vร |GHPHOHULQL

LรบOHP Jย Qย QGH \DSPDN LoLQ Jย QOย N NUHGL\L NXOODQPDNWDGร U

)HGZLUH ย ]HULQGHQ IRQ WUDQVIHUOHUL PHUNH] EDQNDVร SDUDVร NXOODQร ODUDN

WDPDPHQ VRQODQGร Uร OGร รทร LoLQ DOร Fร NXUXOXรบXQ NUHGL ULVNL RUWDGDQ NDOGร Uร OPร รบWร U

)HGHUDO 5HVHUYH EDQNDODUร Qร Q ELU )HGZLUH NDWร Oร PFร Vร QD VDรทODGร รทร Jย QOย N

NUHGLQLQ JHQLรบOLรทL NDGDU EL]]DW NHQGLOHULQL GRรทUXGDQ NDWร Oร PFร ODUGDQ NUHGL

ULVNLQH PDUX] Eร UDNร UODU )HGHUDO 5HVHUYH .XUXOXยถQXQ EHOLUOHGLรทL SROLWLNDODU

KHVDS VDKLSOHULQH |GHPH \DSPDODUร LoLQ \HWHUOL OLNLGLWH VDรทOD\DUDN EX ULVNOHUL

NRQWURO HWPHNWH YH D]DOWPDNWDGร U %X SROLWLNDODU ULVN GHรทHUOHQGLUPHOHULQH NDUรบร

QHW ERUoODQGร UPD WDYDQODUร FHLOLQJ Jย QOย N SDUD oHkim รผcretleri (pricing of

GD\OLJKW RYHUGUDIWV YH ED]ร GXUXPODUGD Jย QOย N NUHGL ULVNLQL Vร Qร UODPDN LoLQ

WHPLQDW X\JXODPDVร JLEL oHรบLWOL |QOHPOHU DOPDNWDGร U %,6 V &+,36

&+,36 ยถGH PHYFXW NDรทร W WDEDQOร |GHPH DUDoODUร LOH

JHUoHNOHรบWLULOHQ XOXVODUDUDVร $%' GRODUร WUDQVIHUOHULQLQ \HULQH JHoPHN ย ]HUH

JHOLรบWLULOPLรบ HOHNWURQLN IRQ WUDQVIHU VLVWHPLGLU &+,36 ยถGHQ EX \DQD

CHIPcoโ nun mรผlkiyetindedir ve CHIPco WDUDIร QGDQ LรบOHWLOPHNWHGLU 7ย P [ ย

&+,36 NDWร Oร PFร ODUร &+,3FRยถQXQ ย \HVLGLU &+,3FR ย \HOL ELU NXUXO WDUDIร QGDQ

yรถnetilmektedir.

Fedwire

genellikle

ABD

iรงindeki

รถdemelerin

JHUoHNOHรบWLULOPHVL DPDFร \OD NXOODQร OPDVร QD NDUรบร Oร N &+,36ยถWH LรบOHPOHULQ

\DNODรบร N ยถLQL G|YL] LรบOHPOHULQGHQ ND\QDNODQDQ $%' GRODUร |GHPHOHULQLQ

PXWDEDNDWร ROXรบWXUPDNWDGร U &+,36

&+,36 EDรบODQJร Fร QGDQ EXJย QH |GHPHOHU Vย UHFL \DSร Vร QGD ED]ร

GHรทLรบLNOLNOHU \DSPร รบWร U <DNร Q ]DPDQGD &+,3FR &+,36ยถL Jย Q VRQX oRN WDUDIOร y f x ยป q l$i$f p nBd ยผ y$cBmvl ยฉ m mBy ย Bp iBh p y$n ยฌ ย ย ยป1ยผ ยฉ ยญ iBk2q }"x c f c q cBr c n z p f8p rvh p f i$x p/y q c g ย p m m l k i$f q i$f } ) ยบ{ยป1ยผ ยฅ ยง ย y r p f xย lBh p u'ย lBยฝยพย / i$f i m$} nBk i ยป p h p z i n x u2ยฉ1b ย =ยฉ/stf yยขb i n x u b i$n x ย ยฉ/sel2f p ย i u b i$n xPyBย ยฟย lBยฝ!ย /y$f x u b i$n xPy ย ~ y$x&oBy ย ร ย ep h m c z p m ย p u2ร ยง=ย ey f d$i$n ยป ย iBm l$ร ยป y stg i$nvo$u ร l2c h mBย Bย Bl{b i$n x u ยผ ย 6b ยป b i ย n xeร ย ยฉยกi nBkPร /b ย ย ยฉ/ย 8ย Bยฌ ย ย yBh h i nBk8ร ยกl2q q y$n m$u j ย ย j u m$ย ย $\2[vยญ

QHW PXWDEDNDW VLVWHPLQGHQ |GHPH HPLUOHUL LoLQ JHUoHN ]DPDQOÕ QLKDL

PXWDEDNDW VD÷OD\DQ VLVWHPH G|Q úW UP úW U <XNDUÕGD GD WDUWÕúÕOGÕ÷Õ ]HUH

&+,36 |GHPH NX\UX÷XQD VXQXODQ YH J Q VRQXQGD VRQODQGÕUÕOPDPÕú RODUDN

EHNOH\HQ |GHPH WDOLPDWODUÕ |GHPHOHULQ VHUEHVW EÕUDNÕOPDVÕQGDQ |QFH oRN

WDUDIOÕ QHW WDEDQGD WRSODQPDNWD YH IRQODQPDNWDGÕU &+,36 6LVWHPLQLQ øúOH\LúL

CHIPS 22 Ocak 2001 tarihinden itibaren ödeme emirlerini sürekli

RODUDN HúOHúWLUHQ QHWOHúWLUHQ YH VRQODQGÕUDQ JHUoHN ]DPDQOÕ QLKDL PXWDEDNDW

VLVWHPL ROPXúWXU $VOÕQGD &+,36 EX WDULKWHQ LWLEDUHQ NDUPD VLVWHPLQ ELU W U

olan ve “Sürekli Net Mutabakat” (Continuos Net Settlement &16 VLVWHPLQH

G|Q úW U OP úW U gGHPH HPLUOHULQL V UHNOL RODUDN HúOHúWLUHQ QHWOHúWLUHQ YH

VRQODQGÕUDQ JHUoHN ]DPDQOÕ QLKDL PXWDEDNDW VLVWHPLQH G|Q úHQ &+,36

|QFHGHQ QHW J|QGHUHQ ERUoODQGÕUPD WDYDQODUÕ YH LNL WDUDIOÕ QHW NUHGL OLPLWOHUL

LOH LúOH\HQ NRUXPDOÕ ELU '16 VLVWHPL LGL

22 Ocak 2001 tarihinden itibaren ödeme emirlerinin serbest

EÕUDNÕOPDVÕ UHOHDVH LúOHPOHULQGH J Q VRQX oRN WDUDIOÕ QHW PXWDEDNDW VLVWHPL

X\JXODPDVÕQGDQ JHUoHN ]DPDQOÕ NHVLQ PXWDEDNDW VLVWHPL X\JXODPDVÕQD

JHoLOPLúWLU +HU ELU |GHPH PHVDMÕQÕQ VHUEHVW EÕUDNÕOPDVÕ J|QGHUHQ NDWÕOÕPFÕ

WDUDIÕQGDQ \ROODQDQ PHVDMÕQ DOÕFÕ NDWÕOÕPFÕ WDUDIÕQGDQ DOÕQPDVÕ DQODPÕQD

JHOPHNWHGLU %LU |GHPH PHVDMÕ &+,36 WDUDIÕQGDQ VHUEHVW EÕUDNÕODQD NDGDU

J|QGHULFL NDWÕOÕPFÕQÕQ DOÕFÕ NDWÕOÕPFÕ\D PHVDM WXWDUÕQÕ |GHPH \ N PO O ÷

EXOXQPDPDNWDGÕU 'DKD |QFHNL X\JXODPD RODQ J Q VRQX oRN WDUDIOÕ QHW

PXWDEDNDW VLVWHPL LúOHPLQ VHUEHVW EÕUDNÕOPDVÕ YH VRQXoODQGÕUÕOPDVÕ

DUDVÕQGDNL ]DPDQ DUDOÕ÷ÕQGD NDWÕOÕPFÕODUGDQ ELULQLQ \ N PO O NOHULQL \HULQH

JHWLUHPHPHVL GXUXPXQGD VLVWHPLQ NDSDWÕODPDPDVÕ ULVNLQL GH EHUDEHULQGH

JHWLUPHNWH\GL 6FRWW DQG :HOORQV V

<HQL VLVWHP oHUoHYHVLQGH J Q Q EDúODQJÕFÕQGD NDWÕOÕPFÕODUÕQ NHQGL

KHVDSODUÕQD ³DoÕOÕú SR]LV\RQX JHUHNVLQLPL´ DGÕ YHULOHQ ELU PLNWDU LOe ön

IRQODPD \DSPDODUÕ JHUHNPHNWHGLU %X V UHFLQ NROD\ODúWÕUÕOPDVÕ LoLQ 1HZ <RUN

)HGHUDO 5HVHUYH %DQNDVÕ ELU &+,36 |QFHGHQ IRQODQDQ ELODQoR KHVDEÕ

ROXúWXUPXúWXU &+,36 KHVDEÕ %X |Q IRQODPD JHUHNVLQLPL \DNÕQ JHoPLúWHNL

LรบOHP WDULKL ย ]HULQH ELU IRUPย O NXOODQร ODUDN NRQPXรบWXU +DIWDOร N RODUDN \HQLGHQ

KHVDSODQPDNWDGร U .DWร Oร PFร ODU 1HZ <RUN )HGHUDO 5HVHUYH %DQNยถWDNL NHQGL

&+,36 PXWDEDNDW KHVDSODUร QD )HGZLUH DUDFร Oร รทร LOH |Q IRQODPD

\DSPDNWDGร UODU &+,36 KHVDEร QD J|QGHULOHQ IRQ Jย Q ER\XQFD |GHPH

HPLUOHULQLQ PXWDEDNDWร LoLQ NXOODQร Oร U %LU NDWร Oร PFร Doร Oร รบ SR]LV\RQX

JHUHNVLQLPLQL &+,36 KHVDEร QD J|QGHUPHGLNoH &+,36 |GHPH HPLUOHULQL

J|QGHUHPH] YH DODPD] .DWร Oร PFร )HGZLUHยถร Q ELU ย \HVL GHรทLOVH Doร Oร รบ

SR]LV\RQX JHUHNVLQLPLQL VDรทODPDN LoLQ ELU ย \H LOH DQODรบPD \DSPDOร Gร U *ย Q

ER\XQFD IRQODUD HNOHPH \D GD IRQGDQ oHNPH \DSร ODPDPDNWD YH ID]OD IRQODU

&+,36 Lรบ Jย Qย Qย Q VRQXQGD )HGZLUH DUDFร Oร รทร LOH LDGH HGLOPHNWHGLU $oร Oร รบ

SR]LV\RQX JHUHNVLQLPOHUL &+,36 KHVDEร QD &+,36 YH )HGZLUHยถร Q VDDW

ยถGD Doร Oร รบร QGDQ VRQUD KHU ]DPDQ WUDQVIHU HGLOHELOLU Wย P NDWร Oร PFร ODU gereksinimlerini

09.00โ dan

geรง

olmamak

0F$QGUHZV YH 7UXQGOH V

รผzere

transfer

etmelidirler

รธรบOHP Jย Qย ER\XQFD NDWร Oร PFร ODU |GHPH HPLUOHULQL &+,36 WDUDIร QGDQ

PXKDID]D HGLOHQ PHUNH]L ELU NX\UXรทD VXQPDNWDGร UODU %LU RSWLPL]DV\RQ

DOJRULWPDVร |GHPH HPLUOHULQL VRQODQGร UPDN LoLQ PHUNH]L NX\UXNWD DUDPD

\DSPDNWDGร U gGHPHOHU ELUH\VHO RODUDN VRQODQGร Uร ODELOLU LNL WDUDIOร \D GD oRN

WDUDIOร RODUDN QHWOHรบWLULOHELOLU gGHPHQLQ XODรบWร รทร Vร UD\D |QHP YHULOPHNWH LVH

GH DOJRULWPD VHUEHVW Eร UDNร ODFDN |GHPHOHUL HQ L\L X\DQ %HVW ILW WDEDQร QD

J|UH VHoPHNWHGLU %LU LNL \D GD GDKD ID]OD |GHPH HPULQLQ PXWDEDNDWร LoLQ ELU

LPNDQ EXOXQGXรทXQGD RSWLPL]DV\RQ DOJRULWPDVร LOJLOL |GHPH HPLUOHULQL PHUNH]L

NX\UXNWDQ oร NDUPDNWD YH &+,36 ND\ร WODUร Qร LOJLOL NDWร Oร PFร ODUร Q SR]LV\RQODUร QD

RUWDN ERUo YH DODFDNODUร J|VWHUHFHN รบHNLOGH Hรบ ]DPDQOร RODUDN

LรบDUHWOHPHNWHGLU .DWร Oร PFร ODU |GHPH HPLUOHULQL VLVWHPLQ Jย QOย N NDSDQร รบ

VDDWLQGHQ |QFH NX\UXNWDQ KHUKDQJL ELU ]DPDQGD NDOGร UDELOLUOHU 1HZ

<RUN \DVDODUร YH &+,36 NXUDOODUร oHUoHYHVLQGH |GHPH HPLUOHUL PHUNH]L

&+,36 NX\UXรทXQGDQ oร NWร รทร DQGD QLKDL RODUDN VRQODQGร Uร OPDNWDGร U

&+,36 VDDW ยถGH NDODQ |GHPH HPLUOHULQLQ oRรทXQX Pย PNย Q

ROGXรทXQFD KLo ELU NDWร Oร PFร Qร Q QHJDWLI SR]LV\RQD PDUX] NDOPDPDVร iรงin

HรบOHรบWLUPH QHWOHรบWLUPH PDKVXS HWPH YH VHUEHVW Eร UDNPD\D oDOร รบPDNWDGร U

%X Vย UHo WDPDPODQGร รทร QGD NX\UXNWD NDODQ VHUEHVW Eร UDNร OPDPร รบ |GHPH

HPLUOHUL oRN WDUDIOร QHW WDEDQGD WRSODQPDNWDGร U +HU NDWร Oร PFร LoLQ NDODQ

|GHPHOHU LoLQ oRN WDUDIOร QHW SR]LV\RQ YH PHYFXW EDNL\HGHQ ROXรบDQ ELU

NDSDQร รบ SR]LV\RQX KHVDSODQPDNWDGร U %X SR]LV\RQ QHJDWLI ROXUVD NDWร Oร PFร Qร Q

QLKDL SR]LV\RQ JHUHNVLQLPL RUWD\D oร NPDNWDGร U 1HJDWLI NDSDQร รบ SR]LV\RQX

RODQ EDQNDODUร Q EX SR]LV\RQXQ ELOGLULPLQGHQ VRQUD GDNLND LoLQGH )HGZLUH

DUDFร Oร รทร LOH NHQGL QLKDL |Q IRQODPD JHUHNVLQLPOHULQL IRQODPDODUร

JHUHNPHNWHGLU 1LKDL SR]LV\RQ JHUHNVLQLPL RODQ KHU NDWร Oร PFร JHUHNVLQLPLQL

)HGZLUH \ROX\OD &+,36 KHVDEร QD DNWDUPDOร Gร U %X JHUHNVLQLPOHU WHVOLP

HGLOGLNOHUL ]DPDQ NDWร Oร PFร ODUร Q EDNL\HOHULQH DODFDNODQGร Uร OPDNWDGร U 7ย P

)HGZLUH IRQ WUDQVIHUOHUL DOร QGร รทร QGD &+,36 NDODQ Wย P |GHPH HPLUOHULQL

VHUEHVW Eร UDNDELOHFHN YH VRQODQGร UDELOHFHNWLU %X Vย UHFLQ WDPDPODQPDVร QGDQ

VRQUD &+,36 Jย Q VRQXQGD &+,36 KHVDEร QGDNL IRQODUร Q PLNWDUร Qร Vร Iร UD

LQGLUHUHN EX SR]LV\RQODUร Q Wย P PLNWDUร Qร NDODQ EDNL\HVL RODQ NDWร Oร PFร ODUD

WUDQVIHU HWPHNWHGLU %,6 V

&+,36 6LVWHPLQGH 5LVN <|QHWLPL &+,36 NDWร Oร PFร ODUGDQ KHU Jย Q LรบOHPOHU EDรบODPDGDQ |QFH |QFHGHQ

EHOLUOHQPLรบ ELU PLNWDU SDUD \DWร UPDODUร Qร LVWHPHNWHGLU รธรบOHP Jย Qย ER\XQFD

&+,36 NDWร Oร PFร Qร Q FDUL SR]LV\RQXQD NDUรบร ERUoODQGร Uร OPDGร NoD KLo ELU |GHPH

HPULQL VHUEHVW Eร UDNPDPDNWDGร U YH KLo ELU NDWร Oร PFร Qร Q FDUL SR]LV\RQXQXQ

Vร Iร Uร Q DOWร QD Gย รบPHVLQH L]LQ YHULOPHPHNWHGLU 7ย P |GHPH HPLUOHUL DOร Fร

NDWร Oร PFร \D VHUEHVW Eร UDNร OGร รทร QGD QLKDL KDOH JHOPHNWHGLU &+,36ยถLQ

NDWร Oร PFร ODUร Qร Q KHU Jย Q NHQGL Doร Oร รบ YH NDSDQร รบ SR]LV\RQ JHUHNVLQLPOHULQL WDP

RODUDN |GHPHOHUL LoLQ \HWHUOL NUHGL YH OLNLGLWH ND\QDNODUร QD HULรบLPOHULQL

VDรทODPDN LoLQ NDWร Oร PFร ODU LoLQ NUHGL NULWHUOHUL EXOXQPDNWDGร U *HOHFHNWHNL

NDWร Oร PFร ODU NDWร Oร PFร ODUร Q Gย ]HQOL RODUDN GHQHWLPLQLQ YH Gย ]Jย Q LรบOHUOLNOHULQLQ

YH &+,3FR WDUDIร QGDQ NUHGL GHรทHUOHQGLUPHVLQH WDEL ROPDODUร Qร Q VDรทODQPDVร iรงin New York State Banking Department veya bir federal banka dรผzenlH\LFL

RWRULWH WDUDIร QGDQ Gย ]HQOHQPH\H WDEL WXWXOPDOร Gร U &+,36 NDWร Oร PFร ODUร QGDQ

D\Uร FD \ร OOร N ILQDQVDO GXUXP EHOJHOHULQLQ NRS\DODUร Qร GRV\DODPDODUร Qร

LVWHPHNWH YH EXQODU &+,3FR NXUXOX WDUDIร QGDQ SHUL\RGLN ELU LQFHOHPH\H WDEL

ROPDNWDGร UODU %,6 V

%2- 1(7 -DSRQ\D 0HUNH] %DQNDVÕQÕQ IRQ WUDQVIHU YH PXWDEDNDW VLVWHPL RODQ

%2- 1(7 ¶GH RUWD\D oÕNPÕú RODQ RQOLQH oHYULPLoL HOHNWURQLN WUDQVIHU

VLVWHPLGLU +HU QH NDGDU %2- 1(7 RUMLQDOLQGH IRQODUÕQ PXWDEDNDWÕ LoLQ KHP

'16 KHP GH 57*6 PRGHOLQL NXOODQPD LPNDQÕQÕ YHUPLúVH GH -DSRQ 0HUNH]

%DQNDVÕ \ÕOÕQÕQ EDúÕQGD '16¶\L NDOGÕUPÕú YH 57*6¶\L WHN NXOODQÕOÕU

PXWDEDNDW PRGHOL \DSPÕúWÕU

-DSRQ 0HUNH] %DQNDVÕ EX |GHPH VLVWHPLQLQ KHP VDKLEL KHP GH

LúOHWLPLQGHQ VRUXPOXGXU %2- 1(7 IRQ WUDQVIHU VLVWHPL DUDFÕOÕ÷Õ\OD -DSRQ

0HUNH] %DQNDVÕ WDUDIÕQGDQ YHULOHQ |GHPH KL]PHWOHUL úXQODUGÕU %DQN 2I

-DSDQ V

)LQDQVDO NXUXOXúODU DUDVÕQGD EDQNDODUDUDVÕ SDUD SL\DVDVÕQGDQ

ND\QDNODQDQ IRQ WUDQVIHUOHUL YH PHQNXO NÕ\PHW LúOHPOHUL

$\QÕ ILQDQVDO NXUXOXúXQ IDUNOÕ KHVDSODUÕ DUDVÕQGDNL IRQ WUDQVIHUOHUL

3)

Özel

mülkiyetli

SR]LV\RQODUÕQ PXWDEDNDWÕ

takas

sistemlerinden

kaynaklanan

net

)LQDQVDO NXUXOXúODU YH -DSRQ 0HUNH] %DQNDVÕ DUDVÕQGDNL DoÕN

SL\DVD LúOHPOHUL GH GDKLO IRQ WUDQVIHUOHUL

%2- 1(7 IRQ WUDQVIHU VLVWHPL DUDFÕOÕ÷Õ LOH \DSÕODQ IRQ WUDQVIHUOHULQLQ

oR÷X DODFDN WUDQVIHULGLU DQFDN úLUNHW IRQ WUDQVIHUOHUL GXUXPXQGD ERUo

WUDQVIHUOHUL GH \DSÕODELOLU *|QGHUHQ ELU EDQND ELU |GHPH WDOLPDWÕQÕ NHQGL

YH YH\D DOÕFÕ EDQNDQÕQ P úWHULVLQH LOLúNLQ ELOJL LOH ELUOLNWH LOHWHELOPHNWHGLU %2- 1(7 6LVWHPLQ øúOH\LúL

%DQNDODUDUDVÕ LúOHPOHULQ QHUHGH\VH W P 57*6 ED]ÕQGD -DSRQ

0HUNH] %DQNDVÕQGD WXWXODQ KHVDSODU ]HULQGHQ VRQXoODQGÕUÕOPDNWDGÕU %2-

1(7 IRQ WUDQVIHU VLVWHPLQLQ LúOH\Lú VDDWOHUL KHU J Q W P NDWÕOÕPFÕODU LoLQ

LOH DUDVÕ YH DYDQV EDúYXUXVX \DSDQODU LoLQ LOH DUDVÕQGDGÕU

%2- 1(7 NDWÕOÕPFÕODUÕQ -DSRQ 0HUNH] %DQNDVÕQD |GHPHOHULQLQ ELU

E|O P YH DODFDNODUÕ NDWÕOÕPFÕODU YH %DQND DUDVÕQGD LNL WDUDIOÕ RODUDN

QHWOHรบWLULOPHNWH YH NDWร Oร PFร ODUร Q VRQXoWDNL QHW PXWDEDNDW SR]LV\RQODUร

%DQNDGDNL KHVDSODUร QGDQ EHOLUOHQHQ ]DPDQODUGD Hรบ ]DPDQOร YH EDรทร PVร ]

RODUDN DODFDNODQGร Uร OPDNWD \D GD ERUoODQGร Uร OPDNWDGร U ยณ(รบ ]DPDQOร LรบOHPHยด

RODUDN DGODQGร Uร ODQ EX PXWDEDNDW PRGX YH โ de yer

DOPDNWDGร U %,6 V

-DSRQ 0HUNH] %DQNDVร 57*6 ED]ร QGD PXWDEDNDWร NROD\ODรบWร UPDN

LoLQ 2FDN ยถGH Jย Q LoL KHVDS Dรบร Pร LPNDQร VDรทODPD\D EDรบODPร รบWร U *ย Q LoL

KHVDS Dรบร Pร Jย Q VRQXQGD JHUL |GHQGLรทL WDNGLUGH Wย P FDUL KHVDS VDKLSOHULQLQ

NXOODQร Pร QD ย FUHWVL] RODUDN Doร NWร U

%2- 1(7 6LVWHPLQGH 5LVN <|QHWLPL -DSRQ 0HUNH] %DQNDVร PHYFXW VLVWHPLN YH GLรทHU ULVNOHUL D]DOWPDN

DPDFร \OD 2FDN ยถGH '16 VLVWHPLQL NDOGร UPร รบ YH 57*6ยถ\L NHQGL FDUL

KHVDSODUร QGDQ IRQ WUDQVIHUOHUL LoLQ WHN PXWDEDNDW VLVWHPL RODUDN EHOLUOHPLรบWLU

*ย Q LoL KHVDS Dรบร Pร X\JXQ YDUOร NODUD UHKQHGLOHUHN WDP RODUDN

WHPLQDWODQGร Uร OPDNWDGร U 7HPLQDW PHQNXO Nร \PHWLQ Wย Uย QH YH NDODQ YDGHVLQH

EDรทOร RODUDN GHรทLรบHQ PLNWDUODUOD KDIWDOร N RODUDN SL\DVD LQGLULPLQH WDEL

ROPDNWDGร U *ย Q LoL KHVDS Dรบร Pร QD \DQL HNVL EDNL\H\H KLoELU PLNWDU OLPLWL

X\JXODQPDPDNWDGร U %DQN RI -DSDQ V 7$5*(7

7$5*(7 $YUXSD %LUOLรทL LoHULVLQGHNL ย ONHOHULQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ

ELUELUOHULQH EDรทODQPDVร DPDFร \OD ROXรบWXUXOPXรบWXU 7$5*(7 VLVWHPL HXUR LoLQ uygulanan RTGS sistemidir. Sรถz konusu sistem, รผye รผlkelerin รถdeme

VLVWHPOHULQL 57*6 WHNQLรทL LOH ELUELULQH EDรทOD\DUDN Vร Qร U |WHVL |GHPHOHULQ

\DSร OPDVร Qร VDรทODPDNWDGร U %X QHGHQOH SDUDVDO ELUOLรทH JHoLOPHGHQ |QFH ย \H

รผlkelerin RTGS sistemlerini tamamlamalarร ]RUXQOX WXWXOPXรบWXU 7$5*(7

$YUXSD %LUOLรทL ย \HVL GHYOHWOHULQ XOXVDO 57*6 VLVWHPOHUL (&% |GHPH

PHNDQL]PDVร (30 YH ,QWHUOLQNLQJ VLVWHPLQGHQ ROXรบDQ GDรทร Wร OPร รบ ELU

VLVWHPGLU ,QWHUOLQNLQJ VLVWHPL XOXVDO 57*6 VLVWHPOHULQL ELUOHรบWLUPHNWH ROXS EX

YDVร WD LOH (30 GH |GHPH HPLUOHULQLQ ELU VLVWHPGHQ GLรทHULQH KDUHNHWLQL

P PN Q NÕODQ RUWDN SURVHG UOHUL ELUOHúWLUPHNWHGLU 6LVWHP $% DODQÕQGD

2FDN ¶GD NDWÕOÕPFÕ LOH EDúDUÕOÕ úHNLOGH LúOHPOHULQL EDúODWPÕúWÕU

7$5*(7 VLVWHPLQL ROXúWXUPD NDUDUÕ 0DUW ¶WH $YUXSD 3DUD

(QVWLW V .RQVH\L WDUDIÕQGDQ DOÕQPÕúWÕU 7$5*(7 o WHPHO DPDFÕ

JHUoHNOHúWLUPHN LoLQ ROXúWXUXOPXúWXU øONL YH HQ |QHPOLVL WHN SDUD SROLWLNDVÕQÕQ

G ]J Q LúOH\LúLQL VD÷ODPDN LoLQ HXUR SD]DUÕ SL\DVDVÕQÕQ HQWHJUDV\RQXQX

NROD\ODúWÕUPDN LNLQFLVL HXUR LOH \DSÕODQ |GHPHOHULQ HWNLQOL÷LQL YH VD÷ODPOÕ÷ÕQÕ

DUWÕUPDN YH o QF V |GHPHOHULQ \DSÕOPDVÕQGD ULVN PLQLPL]DV\RQXQD

NDWNÕGD EXOXQPDNWÕU %X KHGHIOHUL JHUoHNOHúWLUPHN LoLQ PHUNH] EDQNDVÕ

SDUDVÕQÕQ Lo SL\DVDGD ROGX÷X JLEL EX IRQODUÕQ ELU J QGH ELU NDo NH] WHNUDU

NXOODQÕPÕQD LPNDQ YHUHFHN úHNLOGH VÕQÕU |WHVLQH NROD\FD WUDQVIHU HGLOPH

LPNDQÕQÕ VXQPDNWDGÕU %,6 V

8OXVDO 57*6 VLVWHPOHULQH NDWÕODQ W P NUHGL NXUXOXúODUÕ RWRPDWLN

RODUDN VÕQÕU |WHVL 7$5*(7 KL]PHWLQH GH HULúLP VD÷ODPDNWDGÕU 7$5*(7 HXUR

ED]ÕQGD W P DODFDN WUDQVIHUOHUL LoLQ NXOODQÕODELOPHNWHGLU gGHPHOHULQ WXWDUÕQGD

KLoELU DOW \D GD VW OLPLW EXOXQPDPDNWDGÕU 7XWDUÕQD EDNÕOPDNVÕ]ÕQ W P

|GHPHOHU D\QÕ úHNLOGH LúOHPGHQ JHoLULOPHNWHGLU

(XURVLVWHPLQ J|QGHUHQ \D GD DOÕFÕ WDUDIÕQGD ROGX÷X PHUNH] EDQNDVÕ

LúOHPOHUL LOH GR÷UXGDQ ED÷ODQWÕOÕ |GHPHOHU HXUR LOH LúOHP J|UHQ E \ N WXWDUOÕ

QHWOHúWLUPH VLVWHPOHULQLQ PXWDEDNDW LúOHPOHUL YH HXUR ED]ÕQGD EDQNDODU DUDVÕ

YH WLFDUL |GHPHOHU 7$5*(7 WDUDIÕQGDQ JHUoHNOHúWLULOHQ LúOHP W UOHULGLU øON LNL

W U LúOHPLQ 7$5*(7 DUDFÕOÕ÷Õ LOH VRQODQGÕUÕOPDVÕ ]RUXQOXGXU 7$5*(7 6LVWHPLQ øúOH\LúL

*HQHOGH ILQDQV SL\DVDODUÕQÕQ |]HOGH GH P úWHULOHULQLQ LKWL\DoODUÕQÕ

NDUúÕODPDN LoLQ 7$5*(7 X]XQ ELU J QO N LúOH\Lú VDDWL VXQPDNWDGÕU 6DEDK

¶GH DoÕOÕS DNúDP ¶GH 2UWD $YUXSD VDDWL LOH $YUXSD 0HUNH]

%DQNDVÕ LOH D\QÕ DQGD NDSDQPDNWDGÕU .DWÕOÕPFÕODUÕQ J Q VRQX OLNLGLWHOHULQL

GDKD L\L \|QHWPHOHUL DPDFÕ\OD P úWHUL |GHPHOHUL LoLQ ¶GH NDSDQÕú VDDWL

X\JXODQPDNWDGÕU 2UWDN WDWLO J QOHUL 7$5*(7 LoLQ GH JHoHUOLGLU

6ร Qร U |WHVL 7$5*(7 |GHPHOHUL XOXVDO 57*6 VLVWHPOHUL DUDFร Oร รทร LOH

\DSร OPDNWD YH XOXVDO PHUNH] EDQNDODUร DUDVร QGD LNL WDUDIOร RODUDN GRรทUXGDQ

GHรทLรบWLULOPHNWHGLU 7ย P NDWร Oร PFร ODU ELU %DQND .LPOLN .RGX %,& LOH

WDQร PODQPDNWD YH 7$5*(7 UHKEHULQGH OLVWHOHQPHNWHGLU

8OXVDO 57*6 VLVWHPOHUL YH $YUXSD gGHPH 0HNDQL]PDVร ,QWHUOLQNLQJ

VLVWHPL DUDFร Oร รทร LOH ELUELULQH EDรทOร Gร U ,QWHUOLQNLQJ VLVWHPL GH KHU ย ONHGH XOXVDO

,QWHUOLQNLQJ ELOHรบHQL RODUDN DGODQGร Uร ODQ \HUHO ELU DUDELULPH EDรทOร ELU

WHOHNRPย QLNDV\RQ Dรทร QGDQ ROXรบPDNWDGร U (&% V

7$5*(7 JHUoHN ]DPDQOร WRSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPLGLU gGHPH

LรบOHPOHUL PHUNH] EDQNDVร SDUDVร NXOODQร ODUDN Vย UHNOL RODUDN ELUHU ELUHU

VRQODQGร Uร OPDNWDGร U 6ร Qร U |WHVL ELU |GHPHQLQ JHUoHNOHรบWLULOPHVL LoLQ HPLU

YHUHQ NUHGL NXUXOXรบX \HUHO 57*6 VLVWHPL DUDFร Oร รทร LOH \HUHO PHUNH] EDQNDVร QD

ELU |GHPH HPUL J|QGHULU *|QGHUHQ XOXVDO PHUNH] EDQNDVร |GHPHQLQ

JHoHUOLOLรทLQL |GHPH DQODรบร ODQ VWDQGDUWODUD J|UH \DSร OPDOร YH JHUHNOL ELOJL\L GH

LoHUPHOLGLU YH \HWHUOL ND\QDN \D GD SDUD oHNPH LPNDQร Qร Q PHYFXGL\HWLQL

NRQWURO HGHU *|QGHUHQ XOXVDO PHUNH] EDQNDVร DOร Fร 57*6ยถQLQ GH IDDOL\HWWH

ROXS ROPDGร รทร Qร NRQWRO HGHU *|QGHUHQ XOXVDO PHUNH] EDQNDVร QD JHUHNWLรทLQGH

|GHPH HPULQL ,QWHUOLQNLQJ VLVWHPLQFH NXOODQร ODQ PHVDM VWDQGDUGร QD

G|Qย รบWย UPHN XOXVDO PHUNH] EDQNDODUร DUDVร QGDNL LOHWLรบLP LoLQ NXOODQร ODQ HN

Jย YHQOLN |]HOOLNOHULQH VDKLS ROPDN YH PHVDMร ,QWHUOLQNLQJ DUDFร Oร รทร LOH DOร Fร

XOXVDO PHUNH] EDQNDVร QD J|QGHUPHN JLEL J|UHYOHU GH YHULOPHNWHGLU

*|QGHUHQ XOXVDO PHUNH] EDQNDVร |GHPH PHVDMร Qร Q JHoHUOLOLรทLQL YH \HWHUOL

ND\QDN YH SDUD oHNPH LPNDQODUร Qร Q PHYFXGL\HWLQL ELU NH] NRQWURO HWWLรทLQGH

|GHPH WXWDUร J|QGHUHQ NUHGL NXUXOXรบXQXQ 57*6 KHVDEร QGDQ JHUL G|Qย รบVย ]

YH JHFLNPHVL] RODUDN ERUoODQGร Uร OPDNWD YH DOร Fร XOXVDO PHUNH] EDQNDVร Qร Q

,QWHUOLQNLQJ KHVDEร QD DODFDNODQGร Uร OPDNWDGร U

$Oร Fร XOXVDO PHUNH] EDQNDVร |GHPH PHVDMร Qร DOร U DOPD] Jย YHQOLN

|]HOOLNOHULQL NRQWURO HWPHNWH YH \DUDUODQร Fร EDQNDQร Q |GHPH HPULQGH

EHOLUWLOGLรทL JLEL \HUHO 57*6 VLVWHPLQLQ ELU NDWร Oร PFร Vร ROGXรทXQGDQ HPLQ

ROPDNWDGร U %X GXUXPGD DOร Fร XOXVDO PHUNH] EDQNDVร X\JXQ \HUGH PHVDMร

,QWHUOLQNLQJ VWDQGDUGร QGDQ \HUHO VWDQGDUGD G|Qย รบWย UPHNWH J|QGHUHQ XOXVDO

PHUNH] EDQNDVร Qร Q ,QWHUOLQNLQJ KHVDEร Qร ERUoODQGร UPDNWD \DUDUODQDQร Q

57*6

KHVDEร Qร

DODFDNODQGร UPDNWD

YH

J|QGHUHQ

XOXVDO

PHUNH]

EDQNDVร $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร QD SR]LWLI DOร QGร ELOJLVLQL LOHWPHNWHGLU

6RQXoWD DOร Fร XOXVDO PHUNH] EDQNDVร \HUHO 57*6 VLVWHPL DUDFร Oร รทร LOH |GHPH

PHVDMร Qร \DUDUODQDQ NUHGL NXUXOXรบXQD J|QGHUPHNWHGLU $Oร Fร EDQND 57*6

VLVWHPLQLQ ELU NDWร Oร PFร Vร GHรทLOVH DOร Fร XOXVDO PHUNH] EDQNDVร |GHPH PHVDMร Qร

UHGGHWPHNWH YH J|QGHUHQ PHUNH] EDQNDVร QGDQ PLNWDUร Q J|QGHUHQ EDQNDQร Q

KHVDEร QD \HQLGHQ DODFDNODQGร Uร OPDVร Qร WDOHS HWPHNWHGLU %,6 V

Tรผrkiyeโ deki bankalar TARGET sistemini muhabir bankalar รผzerinden

HULรบHUHN NXOODQDELOPHNWHGLU 7&0% LVH $YUXSD 0HUNH] %DQNDVร ย ]HULQGHQ

7$5*(7 VLVWHPLQH XODรบDELOPHNWHGLU

7$5*(7 6LVWHPLQGH 5LVN <|QHWLPL 7$5*(7 |GHPHOHUL PHUNH] EDQNDVร SDUDVร LOH Kร ]Oร ELU รบHNLOGH

VRQODQGร UPDNWDGร U 7$5*(7ยถWD DOร Fร NXUXOXรบXQ KHVDEร J|QGHUHQ NXUXOXรบXQ

KHVDEร ERUoODQGร Uร OPDGDQ |QFH NHVLQOLNOH DODFDNODQGร Uร OPDPDNWDGร U 6RQXoWD

DOร Fร NXUXOXรบ LoLQ 7$5*(7 DUDFร Oร รทร LOH DOร QDQ IRQODUร Q NRรบXOVX] YH JHUL

G|Qย รบVย ] ROGXรทXQD GDLU KHU ]DPDQ ELU NHVLQOLN EXOXQPDNWDGร U %X QHGHQOH

DOร Fร NXUXOXรบ DOร QDQ EX |GHPHOHUGHQ ND\QDNODQDQ NUHGL YH\D OLNLGLWH ULVNLQH

PDUX] NDOPDPDNWDGร U

Likiditenin mevcudiyeti ve maliyeti RTGS sistemlerinde รถdemelerin

Gย ]Jย Q LรบOH\LรบL LoLQ |QHPOL LNL NRQXGXU 7$5*(7ยถWD OLNLGLWH oRN HVQHN ELU

รบHNLOGH \|QHWLOHELOLU YH Gย รบย N ELU PDOL\HWWHGLU dย QNย Jรผn boyunca mutabakat

LoLQ NUHGL NXUXOXรบODUร Qร Q NHQGL PHUNH] EDQNDODUร QGD WXWPDODUร LVWHQHQ

PLQLPXP EDNL\H NXOODQร ODELOPHNWH YH ย FUHWVL] RODUDN Jย Q LoL NUHGL VDรทODQPDNWDGร U 'DKD GD |WHVL PLQLPXP EDNL\HOHUH X\JXODQDQ RUWDODPD provizyonlar

bankalara

gรผn

sonu

likidite

yรถnetimlerinde

esneklik

VDรทODPDNWDGร U *HFHOLN ERUo YHUPH YH PHYGXDW LPNDQODUร EHNOHQPHGLN

OLNLGLWH Vร Nร รบร NOร NODUร LoLQ VRQ GDNLND Pย GDKDOHVL RODUDN PHYFXW EXOXQPDNWDGร U

รธODYHWHQ (XURVLVWHP GH ย FUHWVL] RODUDN Jย Q LoL NUHGL VDรทODPDNWDGร U $QFDN

Wย P PHUNH] EDQNDVร NUHGLVL WDPDPHQ WHPLQDWOร Gร U 0HYFXW WHPLQDW DODQร

ROGXNoD JHQLรบWLU 3DUD SROLWLNDVร KHGHIOHUL LoLQ PHYFXW YDUOร NODU Jย Q LoL NUHGL

LoLQ GH NXOODQร ODELOPHNWHGLU %,6 V

hdh1&h %g/h0 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1'(1 .$<1$./$1$1 5รธ6./(5 gGHPH LรบOHPLQLQ DPDFร J|QGHUHQ WDUDIร QGDQ DOร Fร \D |GHPH WXWDUร Qร Q

Jย YHQOL YH Kร ]Oร ELU รบHNLOGH XODรบWร Uร OPDVร Qร Q VDรทODQPDVร Gร U %X Vย UHFLQ

WDPDPODQPDVร QGD NDUรบร ODรบร ODELOHFHN ELU WDNร P ULVNOHULQ RUWD\D NRQXOPDVร YH

bu risklerin yรถnetilebilmesi รถzellikle bรผyย N WXWDUODUร Q WUDQVIHU HGLOGLรทL

VLVWHPOHULQ YDUOร รทร GD J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD ROGXNoD |QHPOL KDOH JHOPHNWHGLU

%X ULVNOHULQ L\L WDQร PODQPDVร YH ULVNOHUL D]DOWร Fร SROLWLNDODUร Q JHOLรบWLULOPHVL

|GHPH VLVWHPOHULQH RODQ Jย YHQLQ Vย UGย Uย OPHVL Doร Vร QGDQ |QHPOLGLU

gGHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบLQGHQ ND\QDNODQDQ ULVNOHU IDUNOร Oร NODU

J|VWHUPHNWH YH IDUNOร รบHNLOOHUGH Vร Qร IODQGร Uร ODELOPHNWHGLU %,6 V ยถGH

\DSร ODQ Vร Qร IODQGร UPD รบX รบHNLOGHGLU

.UHGL 5LVNL .DUรบร WDUDI \ย Nย POย Oย รทย Qย Q Wย Pย Qย YDGHVL JHOGLรทLQGH

\D GD GDKD VRQUD KLoELU ]DPDQ NDUรบร ODPD] LVH ROXรบDFDN ULVNWLU

/LNLGLWH 5LVNL .DUรบร WDUDI YDGHVL JHOGLรทLQGH \ย Nย POย Oย รทย Qย

NDUรบร OD\DFDN \HWHUOL IRQX EXOXQGXUDPD] IDNDW VRQUDNL KHUKDQJL ELU ]DPDQGD

|GHUVH ROXรบDFDN ULVNWLU

<DVDO 5LVN .DQXQODUร Q EHNOHQPHGLN รบHNLOGH \RUXPODQPDVร \D GD

\DVDO EHOLUVL]OLรทLQ |GHPH VLVWHPLQL \D GD ย \HOHULQL |QJ|Uย OHPH\HQ ILQDQVDO

ULVNOHUH \D GD RODVร ND\ร SODUD PDUX] Eร UDNWร รทร GXUXPGD ROXรบDQ ULVN Wย Uย Gย U

6LVWHPLN 5LVN %LU NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVL

VRQXFXQGD GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร Q GD \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVL\OH

RUWD\D oร NDQ NUHGL \D GD OLNLGLWH SUREOHPOHULQLQ GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร GD

HWNLOH\HUHN ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LVWLNUDUร Qร Q ER]XOPDVร RODVร Oร รทร Gร U

2SHUDV\RQHO 5LVN 'RQDQร P \D GD \D]ร Oร P SUREOHPOHUL JLEL WHNQLN

QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ DUร ]DODU YH\D LQVDQ KDWDVร QHGHQL\OH VLVWHPLQ

OLNLGLWH YH\D NUHGL ULVNLQH \RO DoDFDN รบHNLOGH ER]XOPDVร QD QHGHQ RODFDN ULVN tรผrรผdรผr. )LQDQVDO LVWLNUDUร HWNLOH\HELOHFHN RSHUDV\RQHO ULVN IDNW|UOHUL |GHPH

VLVWHPLQL ROXรบWXUDQ XQVXUODUGDQ RODQ VLVWHP NDWร Oร PFร ODUร VLVWHPLQ LรบOHWLFLVL YH

PXWDEDNDW DMDQร LOH LOJLOL RODELOHFHN LoVHO IDNW|UOHUGHQ ND\QDNODQDELOHFHรทL JLEL

VHO GHSUHP YH\D WHU|U VDOGร Uร ODUร JLEL Gร รบVDO IDNW|UOHUGHQ GH ND\QDNODQDELOLU

2SHUDV\RQHO SUREOHPOHU QHGHQL\OH VLVWHPLQ IDDOL\HWOHULQLQ NHVLQWL\H XรทUDPDVร

YH\D NDUรบร WDUDIร Q \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHPHVL OLNLGLWH SUREOHPOHULQH

\RO DoDELOLU %X JHOLรบPHOHULQ ILQDQVDO VLVWHP ย ]HULQGH RUWD\D oร NDUDELOHFHรทL

ROXPVX]OXNODU J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD VRQ \ร OODUGD RSHUDV\RQHO ULVN NRQXVXQD

DUWDQ LOJLQLQ |QHPL DQODรบร OPDNWDGร U 2SHUDV\RQHO ULVN NRQXVXQGD DUWDQ EX ilginin gรถstergelerinden birisi de operasyonel riskin Basel II ile birlikte

EDQNDODUร Q VHUPD\H \HWHUOLOLN UDV\RVXQXQ KHVDSODQPDVร QGD NXOODQร ODFDN

ROPDVร Gร U

%X QHGHQOHUOH RSHUDV\RQHO SUREOHPOHULQ |Qย QH JHoLOPHVL DPDFร \OD

NDWร Oร PFร ODUร Q VLVWHP WDUDIร QGDQ WDOHS HGLOHQ RSHUDV\RQHO NRรบXOODUร \HULQH

JHWLUPHOHUL YH VLVWHPLQ GH RSHUDV\RQHO ULVNOHULQ JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD

GHYUH\H VRNDELOHFHรทL \HGHN ELU VLVWHPL EXOXQGXUPDVร |QHP DU]HWPHNWHGLU

gGHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบLQGHQ ND\QDNODQDQ ULVNOHU NRQXVXQGD

\DSร ODQ EDรบND ELU Vร Qร IODQGร UPD LVH PXWDEDNDW ULVNL YH EXQXQ RUWD\D oร Nร รบ

Wย UOHUL RODQ NUHGL ULVNL OLNLWLGH ULVNL YH LSWDO ULVNL D\Uร Pร QD GD\DQร ODUDN

\DSร OPDNWDGร U

0XWDEDNDW LNL YH\D GDKD ID]OD VD\ร GD WDUDIร Q IRQ YH PHQNXO Nร \PHW

WUDQVIHUL

\ย Nย POย Oย NOHULQLQ

\HULQH

JHWLULOPHVL

ELU

EDรบND

LIDGH\OH

NHVLQOHรบWLULOPHVL YH\D VRQXoODQGร Uร OPDVร ROGXรทXQD J|UH EX \ย Nย POย Oย รทย Q

\HULQH JHWLULOPHPHVL PXWDEDNDW ULVNLQL RUWD\D oร NDUDFDNWร U %X ELU NDWร Oร PFร Qร Q

PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย NOHULQL JHUoHNOHรบWLUHPHPHVL LOH LOJLOL ELU EDรบDUร Vร ]Oร NWร U YH

NHQGLQL IDUNOร รบHNLOOHUGH J|VWHULU

0XWDEDNDW ULVNL NUHGL ULVNL LSWDO ULVNL YH OLNLGLWH ULVNL รบHNOLQGH RUWD\D

oร NPDNWDGร U .UHGL ULVNL JHQHOGH GDKD Nย oย N QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH

ROPDNOD ELUOLNWH Wย P |GHPH VLVWHPOHULQGH PHYFXW LNL WDUDIOร ELU ULVNWLU $VOร QGD

NUHGL ULVNL PXWDEDNDW ULVNLQLQ WHPHO ND\QDรทร Gร U oย QNย R ROPD]VD LSWDO \D GD

OLNLGLWH ULVNL GH ROPD\DFDNWร U

รธSWDO ULVNL YH OLNLGLWH ULVNLQLQ รบLGGHWL |GHPH VLVWHPLQLQ Wย Uย QH J|UH

GHรทLรบPHNWHGLU รธSWDO ULVNL \DOQร ]FD QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH ULVNLQ WHPHO

ND\QDรทร Gร U /LNLGLWH ULVNL KHP 57*6ยถGH KHP GH QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH

ROPDNOD ELUOLNWH \DOQร ]FD 57*6 VLVWHPLQGH ULVNLQ WHPHO ND\QDรทร Gร U 0XWDEDNDW

VLVWHPOHULQGHNL EX LNL ULVNLQ RUWDN |]HOOLรทL EXQODU \DOQร ]FD ELU NDWร Oร PFร \ร GHรทLO

D\Qร ]DPDQGD D\Qร |GHPH VLVWHPOHULQGHNL KHU ELU GLรทHU NDWร Oร PFร \ร GD ULVNH

PDUX] Eร UDNPDNWDGร U .UHGL 5LVNL

.UHGL ULVNL NDUรบร WDUDIร Q V|] YHULOHQ |GHPH\L \DQL \ย Nย POย Oย รทย Qย

]DPDQร JHOGLรทLQGH YH\D GDKD VRQUD \DSDPDPDVร QD EDรทOร RODUDN |GH\HQLQ

|GHPHVLQLQ Wย Pย Qย \D GD ELU E|Oย Pย Qย ND\EHWPH LKWLPDOL RODQ ULVNWLU รธรบOHPLQ

ELU WDUDIร SDUDVDO |GHPH\L \DSPDNWDGร U .UHGL ULVNL LรบOHPLQ LNL WDUDIร Qร Q Hรบ

]DPDQOร |GHPH \DSPDGร รทร ]DPDQ RUWD\D oร NPDNWDGร U

gGHPH VLVWHPOHULQGH NUHGL ULVNLQLQ |GH\HQ ULVNL YH DOร Fร ULVNL ROPDN

ย ]HUH LNL ER\XWX YDUGร U gGH\HQ ULVNL |GHPH\L LON \DSDQ WDUDIร Q PXNDELO

|GHPH\L NXUXPGDQ DODPDPDVร ULVNLGLU .XUXP JHUHNOL QLKDL |GHPH\L DODQD

NDGDU LON |GH\HQ NLรบL NUHGL ULVNLQH PDUX] NDOPDNWDGร U รธON |GH\HQ ULVNL \DOQร ]FD

|GHPH VLVWHPOHULQH |]Jย ELU ULVN GHรทLOGLU LON |GH\HQ RODQ KHUKDQJL ELU

LรบOHPGH EX ULVN PHYFXW ROXU $Oร Fร ULVNL DOร Fร DOร QDQ |GHPH QLKDL ROPDGDQ

QLKDL ]DQQHWWLรทLQGH YH NHQGL QLKDL \ย Nย POย Oย รทย Qย |GHGLรทLQGH GRรทPDNWDGร U

%X รบHNLOGH DOร Fร LON |GH\HQ KDOLQH JHOLU YH LON |GH\HQ ULVNLQL ย VWOHQLU $Oร Fร ULVNL

|GHPH VLVWHPOHULQGH GLรทHU LรบOHUGHNLQH RUDQOD GDKD \D\Jร QGร U gUQHรทLQ ELU

QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGH ELU NXUXP DOGร รทร |GHPHQLQ QLKDL ROGXรทXQX

]DQQHGHELOLU )DNDW JHUoHNWH NXUXP J|QGHUHQH NUHGL DoPร รบ ROPDNWDGร U YH

|GHPH \DOQร ]FD Jย Q VRQXQGD PXWDEDNDW JHUoHNOHรบWLรทLQGH QLKDL KDOH JHOPHNWHGLU

$Oร Fร ULVNL 57*6 VLVWHPLQGH GH PHYFXWWXU oย QNย NXUXPODU GROD\Oร

NXOODQร Fร RODELOLUOHU 'ROD\Oร NXOODQร Fร |GHPH VLVWHPLQLQ ELU ย \HVL GHรทLOGLU

DQFDN ย \H RODQ ELU NDWร Oร PFร \ร NXOODQPDNWDGร U 'ROD\Oร ELU NXOODQร Fร ELU |GHPH\L

DOGร รทร ]DPDQ LOH QLKDL DOร Fร RODQ Pย รบWHUL\H ELOGLULP \DSร OGร รทร ]DPDQ DUDVร QGDNL

IDUN Vย UHVLQFH DOร Fร ULVNLQH PDUX] NDOPDNWDGร U gUQHรทLQ ELU EDQNDQร Q

Pย รบWHULOHULQL IRQ WUDQVIHUL LOH LOJLOL ELU Jย Q JHFLNPHOL RODUDN ELOJLOHQGLUPHN

\D\Jร Q ELU X\JXODPDGร U gGHPH VLVWHPOHUL L\L oDOร รบWร NODUร QGDQ GROD\ร SHN oRN

GROD\Oร NXOODQร Fร EDVLWoH |GHPH WDOLPDWร Qร Q |GHPHQLQ XODรบWร รทร Jย QGH

PXWDEDNDW \DSร OGร รทร Qร ]DQQHWPHNWHGLU %|\OH ELU YDUVD\ร PGD KDWD \DSร OPร รบVD

ELOH GROD\Oร NXOODQร Fร KDWDVร Qร ELU WDP Jย Q JHoHQH NDGDU EXODPD\DFDNWร U

6RQXo RODUDN PHYFXW X\JXODPDODU 57*6 VLVWHPLQLQ GROD\Oร NXOODQร Fร ODUร Qร

DOร Fร ULVNLQH PDUX] Eร UDNDELOPHNWHGLU gGHPH VLVWHPOHULQGH NUHGL ULVNL VRQXFX

ROXรบDQ NDUรบร WDUDID NUHGL Doร OPDVร ROD\ร Vย UHVL oRN Nร VD YH\D ELU Jย QGHQ D]

RODUDN DOJร ODQGร รทร QGDQ GLNNDWH DOร QPD\DELOLU %X DOJร ODPDGD KDWD RODELOLU

gUQHรทLQ GROD\Oร NXOODQร Fร ODUD RODQ ULVNL KHVDSODUNHQ PHYFXW ULVN ELU Jย QGHQ

GDKD X]XQ RODELOLU

.UHGL ULVNL |]HOOLNOH IDUNOร ย ONHOHUGHNL |GHPH VLVWHPOHULQLQ ROD\D GDKLO

ROPDVร QHGHQL\OH G|YL] LรบOHPOHULQGH FLGGL ER\XWODUGD ROPDNWDGร U gUQHรทLQ ELU

$ EDQNDVร Qร Q % EDQNDVร QD PLO\RQ GRODU LoLQ PLO\RQ รธQJLOL] SRXQGX

VDWWร รทร Qร YDUVD\DOร P gGHPH VLVWHPOHUL \DOQร ]FD HY VDKLEL ย ONHQLQ SDUDVร \OD

LรบOHGLรทL LoLQ LรบOHPLQ GRODU E|Oย Pย Qย Q $%'ยถGH SRXQG E|Oย Pย Qย Q LVH

รธQJLOWHUHยถGH LNL EDQNDQร Q \XUW Gร รบร รบXEHOHUL DUDFร Oร รทร LOH PXWDEDNDWร Qร Q

\DSร OPDVร JHUHNPHNWHGLU $ EDQNDVร Qร Q รธQJLOWHUHยถGHNL รบXEHVL รธQJLOWHUHยถQLQ

Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPL RODQ &+$36 DUDFร Oร รทร LOH PLO\RQ SRXQGX %

EDQNDVร QD WUDQVIHU HGHUNHQ % EDQNDVร Qร Q $%'ยถGHNL รบXEHVL GH &+,36

DUDFร Oร รทร LOH $ EDQNDVร QD PLO\RQ GRODUร WUDQVIHU HWPHNWHGLU )DUNOร ย ONHOHU

IDUNOร ]DPDQ GLOLPLQGH \HU DOGร NODUร LoLQ |GHPHOHULQ LNL WDUDIร Qร Q PXWDEDNDWร

DUDVร QGDNL ]DPDQ IDUNร |QHPOLGLU gUQHรทLQ 1HZ <RUN YH /RQGUD DUDVร QGDNL

]DPDQ IDUNร EHรบ VDDWWLU YH &+,36 PXWDEDNDW \DSWร รทร QGD &+$36 VDDWOHU |QFH

NDSDQPร รบ ROPDNWDGร U *HUoHNWH \DNร Q ]DPDQGD \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPD oRรทX

G|YL] LรบOHPOHULQGH ULVN Vย UHVLQLQ LNL Jย QGHQ ID]OD Vย UHELOHFHรทLQL RUWD\D

oร NDUPร รบWร U รธรบOHPOHULQ WXWDUร Eย \ย PH HรทLOLPLQGH ROGXNoD SRWDQVL\HO ND\ร SODU

GDKD รบLGGHWOL RODELOLU 6KHQ V

'|YL] LรบOHPOHULQGHQ ND\QDNODQDQ NUHGL

riskinin

en

รถnemli

|UQHNOHULQGHQ ELULVL ยถWH %DQNKDXV +HUVWDWWยถร Q EDรบDUร Vร ]Oร รทร Gร U 2 WDULKWHQ

VRQUD EX ULVN +HUVWDWW 5LVNL RODUDN DQร OPD\D EDรบODPร รบWร U +HUVWDWW EDรบDUร Vร ]

ROGXรทX WDULKWH SHN oRN G|YL] LรบOHPL LOH XรทUDรบDQ Nย oย N ELU $OPDQ EDQNDVร LGL

%DQNDQร Q NDSDQร รบร +D]LUDQยถGD $OPDQ VDDWL LOH ยถGD 1HZ <RUN VDDWL LOH

ยถGD GX\XUXOGX $OPDQ |GHPHOHU VLVWHPL LoLQ NDSDQร รบ VDDWL LNL VDDW |QFH

\HUHO VDDWH J|UH ยถGD LGL +HUVWDWWยถD $%' GRODUร PXWDEDNDWร LoLQ

+D]LUDQยถGD $OPDQ PDUNร VDWPร รบ RODQ EDQNDODU +HUVWDWWยถWDQ &+,36 DUDFร Oร รทร LOH

Jย Q LoLQGH GDKD VRQUD $%' GRODU |GHPHVLQL EHNOH\HUHN +HUVWDWWยถD PDUNODUร

JHUL G|Qย รบVย ] RODUDN |GHPLรบOHUGLU รธรบOHPLQ GRODU E|Oย Pย &+,36 ย ]HULQGHQ

VRQODQGร Uร OPDGDQ +HUVWDWW NDSDQGร รทร LoLQ +HUVWDWWยถร Q WDUDIODUร โ ilk รถGH\HQOHU

GRODU |GHPHOHULQL DODPDPร รบODU YH EX QHGHQOH NHQGL PDUN |GHPHOHULQLQ Wย P

WXWDUร Qร ND\EHWPH RODVร Oร รทร LOH NDUรบร NDUรบร \D JHOPLรบOHUGLU 6FRWW DQG :HOORQV

V

/LNLGLWH 5LVNL /LNLGLWH ULVNL WDUDIODUGDQ ELULVLQLQ OLNLGLWH \RNOXรทX QHGHQL\OH

JHUoHNOHรบWLUPHN

]RUXQGD

ROGXรทX

\ย Nย POย Oย รทย Qย

]DPDQร QGD

\HULQH

JHWLUHPHGLรทLQGH 57*6 VLVWHPLQGH \D GD VRQODQGร UDPDGร รทร QGD QHWOHรบWLUPH

VLVWHPLQGH RUWD\D oร NPDNWDGร U /LNLGLWH ULVNL EHNOHQHQ |GHPHOHULQ ]DPDQร QGD

\HULQH JHWLULOHPHPHVL QHGHQL\OH EHOOL ELU \ย Nย POย Oย รทย Q EHOOL ELU ]DPDQGD

\HULQH JHWLULOHFHรทLQL EHNOH\HQ WDUDIร Q OLNLWLGH Vร Nร QWร Vร QD Gย รบPHVLGLU %LU EDQND

VDรทODP ELU ILQDQVDO \DSร GD ROPDVร QD UDรทPHQ WHNQLN ELU QHGHQOH รบXEHOHUL LOH

LOHWLรบLPLQLQ JHoLFL RODUDN NHVLOPHVL QHGHQL\OH |GHPH \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH

JHWLUHPH\HELOLU 2SHUDV\RQHO ELU ULVNLQ JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD RUWD\D

oร NDELOHFHN OLNLGLWH SUREOHPL RSHUDV\RQHO ULVNLQ QHGHQ RODELOHFHรทL VRQXoODU

EDNร Pร QGDQ GD |QHP DU]HWPHNWHGLU %|\OH ELU GXUXPGD OLNLGLWH Vร Nร QWร Vร QD

Gย รบHQ NDWร Oร PFร Qร Q IDDOL\etlerine devam ederek kendi yรผkรผmlรผlรผklerini yerine

JHWLUHELOPHVL LoLQ Nร VD Vย UHGH HN ND\QDN EXOPDVร JHUHNPHNWHGLU

Likidite riski tรผm รถdeme sistemlerinde mevcut olmakla birlikte, RTGS

VLVWHPOHULQGH GDKD ID]ODGร U oย QNย WRSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPOHULQLQ PXWDEDNDW

LoLQ GDKD ID]OD IRQD \DQL OLNLGLWH\H LKWL\DFร YDUGร U %LU |QFHNL E|Oย PGH '16

VLVWHPOHULQLQ DQODWร OGร รทร WDEOR ยถWH J|Uย OGย รทย ย ]HUH |UQHรทLQ & EDQNDVร Qร Q

ELULP IRQX EXOXQGXรทX WDNGLUGH GLรทHU Wย P LรบOHPOHU QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGH

VRQODQGร Uร ODELOPHNWHGLU )DNDW EXQXQ \HULQH WRSWDQ PXWDEDNDW VLVWHPL

NXOODQร Oร UVD KHU EDQNDQร Q VRQODQGร UPD LoLQ WRSODP ERUo VXWXQXQGDNL NDGDU

\DQL $ EDQNDVร Qร Q ELULP % EDQNDVร Qร Q ELULP YH & EDQNDVร Qร Q

ELULP NDGDU OLNLGLWH\H LKWL\DFร RODFDNWร U

รนD\HW |GHPHOHU VLVWHPLQLQ Wย P ย \HOHUL NXOODQร ODELOHFHN \HWHUOL

PLNWDUGD QDNLW \D GD \HGHN EDNL\HOHUL WXWDUODUVD OLNLGLWH ULVNL D]DOWร ODELOLU \D GD

RUWDGDQ NDOGร Uร ODELOLU $QFDN OLNLGLWH WDรบร \DQODU LoLQ PDOL\HWOLGLU QDNLW \D GD

\HGHN EDNL\HOHUL IDL] JHOLUL HOGH HWPH]OHU %X QHGHQOH EXUDGD OLNLGLWH ULVNLQLQ

PLQLPL]H HGLOPHVL YH OLNLGLWH PDOL\HWLQLQ PLQLPL]H HGLOPHVL DUDVร QGD ELU

GHรทHUOHQGLUPH YDUGร U 6RQXo RODUDN ELU EDQNDQร Q SHUVSHNWLILQGHQ OLNLGLWH

ULVNLQL WDPDPHQ RUWDGDQ NDOGร UPDN JHQHOGH oRN PDOL\HWOLGLU

%LU 57*6 VLVWHPLQGH KHU NDWร Oร PFร KHU ELU GLรทHU NDWร Oร PFร Qร Q ULVNLQH maruz kalabilir. Likidite riski sistemik bir riske neden olabilir. ร รผnkรผ bir

NDWร Oร PFร Qร Q OLNLGLWH Doร รทร JHOHFHN |GHPHOHUL EHNOH\HQ GLรทHU Wย P WDUDIODUGD GD

OLNLGLWH Doร NODUร QD \RO DoPDNWDGร U %X Wย U ELU ]LQFLUOHPH UHDNVL\RQ VLVWHPLN ELU

OLNLGLWH Doร รทร QD \RO DoDELOLU /LNLGLWHQLQ \DOQร ]FD Jย Q VRQXQGD VRUXQ ROGXรทX ELU

QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQLQ WHUVLQH KHU DQร Q PXWDEDNDW DQร ROGXรทX 57*6

VLVWHPLQGH KHUKDQJL ]DPDQGDNL ELU OLNLGLWH Doร รทร VLVWHPL \DYDรบODWPDNWD YH

KDWWD Wย P VLVWHPLQ GXUPDVร QD QHGHQ RODFDN ELU EDรบDUร Vร ]Oร รทD QHGHQ

ROPDNWDGร U

รธSWDO 5LVNL รธSWDO ULVNL XQZLQGLQJ ULVN \D GD PXWDEDNDWร Q LSWDOL ULVNL GL\H

DGODQGร UDELOHFHรทLPL] ULVN QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGH ELU PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร

ROGXรทXQGD YH Jย Q ER\XQFD JHUoHNOHรบWLULOHQ |GHPH WDOLPDWODUร Qร Q JHUL

DOร QPDVร LoLQ L]LQ YHULOGLรทLQGH RUWD\D oร NPDNWDGร U 0XWDEDNDWร Q LSWDOL X\JXODPDVร QGD \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPH\HQ NDWร Oร PFร \DSร ODQ

LรบOHPOHULQ Gร รบร QGD WXWXODUDN QHW ERUoOX YH DODFDNOร NDWร Oร PFร ODU \HQLGHQ

EHOLUOHQPHNWHGLU รธSWDO ULVNL \DOQร ]FD QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQLQ NRQXVX ROXS

KHP ELUH\VHO NXOODQร Fร ODU KHP GH Gย ]HQOH\LFLOHU LoLQ |QHPOL ELU ULVNWLU

0XWDEDNDWร Q LSWDO HGLOPHVL KHU NDWร Oร PFร \ร DPD |]HOOLNOHGH LSWDO

ROD\ร QD QHGHQ RODQ NDWร Oร PFร GDQ QHW DODFDNOร GXUXPGD RODQ NDWร Oร PFร ODUร

HWNLOHU $\Uร FD LSWDO LรบOHPL VRQXFX EXQGDQ HWNLOHQHQ NDWร Oร PFร ODUD GROD\Oร

PDOL\HWOHULQ ROPDVร GD Pย PNย QGย U %LU LSWDO LรบOHPL ELU NDWร Oร PFร Qร Q |GHPHN

LoLQ Gร รบ ND\QDNODUD LKWL\Do GX\DELOHFHรทL GLรทHU |GHPH VLVWHPOHULQGHNL

\ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUPHVLQL ]RUODรบWร UDELOLU gUQHรทLQ -DSRQ <HQL $%'

GRODUร DUDVร QGDNL ELU G|YL] LรบOHPLQGH -DSRQ |GHPHOHU VLVWHPLQGHNL ELU LSWDO

GRODUร Q WHVOLP HGLOHPHPHVLQH QHGHQ RODELOLU %X GXUXP GRODU |GHPHVL

EHNOH\HQ EDQND\ร GRODU |GHPH \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUPHGH ]RU GXUXPD

VRNDELOLU

.UHGL ULVNLQLQ WHUVLQH LSWDO ULVNLQLQ |Ooย OPHVL ]RU Pย รบWHUHN dรผzenlemeleri

olmadan

yรถnetilmesi

ise

daha

zordur.

Kredi

riskinin

\|QHWLOPHVL ELU ELUH\VHO NXOODQร Fร Qร Q \DOQร ]FD WDUDIODUร Q NUHGLELOLWHVL KDNNร QGD

ELOJLVL ROPDVร Qร JHUHNWLULU $QFDN LSWDO ULVNLQLQ \|QHWLOPHVL ELUH\VHO NXOODQร Fร Qร Q

D\Qร QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGHNL Wย P ย \HOHULQ NUHGLELOLWHVLQL ELOPHVLQL JHUHNWLULU รงรผnkรผ

iptal

herhangi

bir

รผyenin

mutabakat

yรผkรผmlรผlรผklerini

yerine

JHWLUHPHPHVLQGHQ ND\QDNODQDELOLU รธSWDO ULVNLQL \|QHWPHN ]RUGXU %DVLW ELU

YDUVD\ร P ROPDVร LoLQ Jย Q VRQXQGD PXWDEDNDWร Q JHUoHNOHรบWLULOGLรทL ELU

QHWOHรบWLUPH VLVWHPL NXOODQร OGร รทร Qร YH Jย Q VRQXQGD \DOQร ]FD ELU ERUoOX

EDQNDQร Q EXOXQGXรทXQX YH EX EDQNDQร Q \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHGLรทLQL

YDUVD\DOร P 6|] NRQXVX |GHPHOHU VLVWHPL EX EDQNDQร Q Doร รทร Qร NDSDWPDN LoLQ

JHUHNOL ND\QDรทร RUWD\D NR\DPD]VD EX EDQND\D LSWDO LรบOHPL X\JXODPDVร

JHUHNLU )DNDW EX EDQND\D LSWDO LรบOHPL X\JXODQPDVร GLรทHU ED]ร EDQNDODUร GD

HWNLOH\HFHNWLU dย QNย ED]ร EDQNDODU EX EDQNDGDQ JHOHFHN DODFDNODU KHVDS

HGLOHUHN \ย Nย POย Oย NOHULQL WDPDPODPร รบ VD\ร OPDNWDGร UODU %|\OHFH ED]ร EDQNDODUร Q GD PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHPHVL QHGHQL\OH

VLVWHPGH WRSWDQ ELU LSWDO ROD\ร JHUoHNOHรบHELOLU

'16 VLVWHPOHULQGH LSWDO ULVNL KHU NXOODQร Fร \ร KHU ELU GLรทHU NXOODQร Fร Qร Q

ULVNLQH PDUX] Eร UDNPDNWDGร U %LUELUL\OH GRรทUXGDQ LOLรบNLVL ROPD\DQ NDWร Oร PFร ODU

]LQFLUOHPH

HWNLOHQPH

VRQXFX

PXWDEDNDW

\ย Nย POย Oย รทย Qย Q

\HULQH

JHWLUHPHPHVLQGHQ HWNLOHQPHNWHGLU %X Wย UGHNL JHQLรบ ELU ULVN LSWDO ULVNL LOH NUHGL

ULVNL DUDVร QGDNL HQ WHPHO IDUNOร Oร NWร U

รธSWDO ULVNL RUWD\D oร NWร รทร QGD SHN oRN NDWร Oร PFร \ร HWNLOHPH SRWDQVL\HOL

ROGXรทX LoLQ EX ULVN D\Qร ]DPDQGD VLVWHPLN ELU ULVNWLU %LU PXWDEDNDW

EDรบDUร Vร ]Oร รทร ROGXรทXQGD QHWOHรบWLUPH VLVWHPL JHQHOGH HWNLOHQHQ NDWร Oร PFร ODUร Q

Jย Q ER\XQFD J|QGHUGLNOHUL |GHPH WDOLPDWODUร Qร oHNPHOHULQH L]LQ YHUPHNWHGLU

)DNDW EX oHNPHOHU |GHPH WDOLPDWODUร Qร JHUL DOPDODUร QD L]LQ YHULOHQ GDKD ID]OD

NDWร Oร PFร Qร Q GDKD ID]OD HWNLOHQPHVLQH QHGHQ RODFDNWร U %X ]LQFLU UHDNVL\RQX

รถngรถrรผlemeyen DQFDN EHONL GH JHQLรบ DODQD \D\ร ODQ ELU LSWDO LOH VRQXoODQDUDN

SRWDQVL\HO RODUDN GHYDP HGHELOLU %HOLUVL]OLรทL KDILIOHWPHN LoLQ ED]ร QHWOHรบWLUPH

VLVWHPOHUL ELU PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร ROXUVD Jย Qย Q Wย P LรบOHPOHULQL EDVLWoH

o|]PHNWHGLUOHU +HP WRSOX KHP GH Nร VPL LSWDO SHN oRN NDWร Oร PFร \ร HWNLOHPH

SRWDQVL\HOL WDรบร PDNWD YH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LรบOH\LรบL YH LVWLNUDUร \DQร QGD

|GHPH DNร รบODUร QGD Eย \ย N |OoHNOL NDUร รบร NOร รทD GD QHGHQ RODELOPHNWHGLU รธSWDOLQ

PDOL\HWLQLQ Eย \ย NOย รทย Qย DQODPDN LoLQ |UQHรทLQ &+,36 o|]ย OGย รทย QGH QH

RODFDรทร Qร WDVDYYXU HWPHN JHUHNLU &+,36 ย ]HULQGH LSWDO KLo JHUoHNOHรบPHPLรบ

ROPDPDNOD ELUOLNWH WRSODP GHรทHUL WULO\RQ RODQ ยถGHQ ID]OD LรบOHP

ELU Jย QGH LSWDO HGLOHFHNWLU %X |OoHNWH ELU LSWDO \HUHO ELUH\VHO ELU NUL]L JHQLรบ ELU

VLVWHPLN NUL] รบHNOLQH G|Qย รบWย UHUHN LรบDGDPODUร Qร Q YH \DWร Uร PFร ODUร Q Wย P

|GHPHOHU VLVWHPL \DSร Vร Qร Q LVWLNUDUร QD RODQ Jย YHQOHULQL VDUVDELOLU 6KHQ

V

0XWDEDNDW 5LVNLQLQ <|QHWLPL *HUHN 57*6 JHUHNVH '16 VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDW ULVNLQLQ YDUOร รทร

JHUoHรทLQGHQ KDUHNHWOH EX ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร \|Qย QGH oDED J|VWHULOPLรบWLU

1HW PXWDEDNDW Gย รบย N WXWDUOร |GHPHOHULQ Eย \ย N KDFLPOHULQL ย VWOHQHQ |GHPH

VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDWร Q Gย ]HQOHQPHVL LoLQ HQ X\JXQ \RO RODUDN

EHQLPVHQPLรบNHQ oRรทX JHOLรบPLรบ HNRQRPLOHUGH EX X\JXODPD\ร Eย \ย N WXWDUOร

|GHPHOHUL ย VWOHQHQ VLVWHPOHU LoLQGH EHQLPVHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU 6RQXo RODUDN

EX VLVWHPOHUGHNL OLNLGLWH ULVNOHUL YH NUHGL ULVNOHUL oRN Eย \ย N KDOH JHOPLรบWLU YH

JHQHOGH WDP RODUDN NRQWURO HGLOHPHPHNWHGLU $QFDN EX VLVWHPOHUGHNL

EDQNDODU PHUNH] EDQNDVร Qร Q Jย Q VRQXQGD KHUKDQJL ELU PXWDEDNDW ULVNL

SUREOHPLQL o|]HFHรทL Gย รบย QFHVL\OH KDUHNHW HWPHNWHGLUOHU %DรบND GH\LรบOH

PHUNH] EDQNDVร Doร NoD ROPDVD GD ]ร PQHQ QLKDL PXWDEDNDWร JDUDQWL HGHFHNWLU

*HQHO RODUDN PHUNH] EDQNDODUร E|\OH ELU JDUDQWL\L VDรทODPDODUร JHUHNWLรทL

\|Qย QGHNL Gย รบย QFHOHUL UHGGHWPHNWHGLU %X NDPX ND\QDNODUร Qร Q X\JXQ ELU

NXOODQร Pร GHรทLOGLU %XQXQ \HULQH PHUNH] EDQNDODUร |GHPH VLVWHPOHULQLQ

ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร Qร VDรทOD\DFDN รบHNLOGH \HQLGHQ WDVDUODQPDVร YH ULVN

QHUHGH ROXรบPXรบVD VLVWHP ย \HOHULQLn bu tรผr riskleri yรถnetme becerilerinin

DUWร Uร OPDVร Qร Q VDรทODQPDVร LoLQ oDED J|VWHUPHNWHGLU 6KHSSDUG V

Mutabakat riski รถzellikle kredi riski olarak DNS sistemlerinin

\DSร Vร QGD PHYFXWWXU <DOQร ]FD PXWDEDNDW WDPDPODQGร รทร QGD VLVWHPLQ

GRรทUXGDQ NDWร Oร PFร ODUร DUDVร QGDNL Wย P |GHPHOHU NRรบXOVX] YH JHUL G|Qย รบVย ]

QLKDL KDOH JHOLU YH PXWDEDNDW ULVNL RUWDGDQ NDONDU '16 VLVWHPOHULQLQ NLOLW ELU

\|Qย D\Qร PXWDEDNDW Vย UHFLQGH ELU NDWร Oร PFร Qร Q |GHPHVLQLQ WDPDPODQPDVร

Wย P GLรทHUOHULQLQ WDPDPODQPDVร QD EDรทOร Gร U %X NDUรบร Oร NOร EDรทร POร Oร N '16

VLVWHPL LoLQGHNL PXWDEDNDW ULVNLQLQ WHPHOLQGH EXOXQPDNWDGร U <DOQร ]FD Wย P

NDWร Oร PFร ODU NHQGL QHW \ย Nย POย Oย NOHULQL VLVWHPH |GHGLNOHULQGH PXWDEDNDW

WDPDPODQDELOLU .RUXPDOร ELU '16 VLVWHPL PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร Qร Q \|QHWLPL

iรงin sย UHoOHU YH ND\QDNODU VDรทOD\DUDN EX ULVNOHUL KDILIOHWPH \ROODUร Qร

DUDPDNWDGร U DQFDN EX Wย P NRรบXOODUGD PXWDEDNDWร JDUDQWL HWPHPHNWH YH

|GHPHOHULQ NDUรบร Oร NOร EDรทร POร Oร รทร GHYDP HWPHNWHGLU

1HW VLVWHPOHUGH PDUX] NDOร QDQ NUHGL ULVNLQL D]DOWDELOPHN D\Uร FD OLNLGLWH

HWNLQOLรทLQL VDรทOD\DELOPHN DPDFร \OD NDUPD VLVWHPOHU RUWD\D oร NPร รบWร U 6ย UHNOL

1HW 0XWDEDNDW &16 VLVWHPL SHN oRN |GHPHQLQ PXWDEDNDWร DUDVร QGDNL

EDรทODQWร \ร NRSDUDUDN '16 ย ]HULQGH |QHPOL ELU LOHUOHPH ND\GHWPLรบWLU *ย Q

iรงinde topluca tamamlanan รถdemelerin QLKDL PXWDEDNDWร \DSร ODELOLU YH EXQODU

VLVWHP LoLQGHNL GLรทHU |GHPHOHULQ VRQUDNL PXWDEDNDWร QD EDรทOร GHรทLOGLU *ย Q

VRQXQGD NDWร Oร PFร ODU WDUDIร QGDQ J|VWHULOHFHN PXWDEDNDW SHUIRUPDQVร LOH Eย \ย N

WXWDUOร |GHPHOHULQ PXWDEDNDWร DUDVร QGDNL EDรทODQWร ROGXNoD ]D\ร IODPร รบWร U

dย QNย X\JXODPDGD ELU Jย QOย N |GHPH PLNWDUร Qร Q Eย \ย N oRรทXQOXรทXQXQ Jย Q

VRQXQGDQ |QFH PXWDEDNDWร \DSร OPDNWDGร U *ย Q VRQXQGD PXWDEDNDWร

\DSร ODFDN QH NDGDU D] PLNWDU NDOร UVD VLVWHP GH R NDGDU D] ULVNOL RODFDNWร U

ร รผnkรผ iptal riskine maruz kalabilecek dahD D] PLNWDU NDOPDNWDGร U &16

VLVWHPOHULQLQ ED]ร WDVDUร PODUร Wย P |GHPHOHULQ Jย Q LoLQGH PXWDEDNDWร Qร Q

\DSร OPDVร YH KLoELULQLQ Jย Q VRQX QHWOHรบWLUPH Vย UHFLQH Eร UDNร OPDPDVร Qร Q

VDรทODQPDVร QD LOLรบNLQ oDED J|VWHUPHNWHGLU 0F$QGUHZV YH 7UXQGOH

V

ร deme sLVWHPOHULQH PXWDEDNDW ULVNL Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD |GHPH

VLVWHPL WDVDUร Pร QGD Doร N ELU KL\HUDUรบL EXOXQPDNWDGร U %XQD J|UH NRUXPDVร ]

'16 VLVWHPOHUL HQ Eย \ย N ULVNL WDรบร UODU dย QNย ELU PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร Wย P

รถdemeleri etkilemektedir. Bundan sonra korumalร '16 VLVWHPOHUL DUGร QGDQ

&16 YH HQ VRQGD PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร LKWLPDOLQL RUWDGDQ NDOGร UDQ 57*6

VLVWHPOHUL JHOPHNWHGLU %XQXQOD ELUOLNWH VLVWHPOHU DUDVร QGDNL IDUNOร Oร NODU KDQJL

VRQODQGร UPDQร Q Jย Q LoLQGH \DSร ODELOGLรทLQLQ GHUHFHVLQH EDรทOร RODUDN DPSLULN ELU

NRQX RODFDNWร U gUQHรทLQ ELU &16 VLVWHPL Wย P |GHPHOHULQL HรบOHรบWLUHUHN

WDPDPOร \RUVD YH VDรทODQDQ QHWOHรบWLUPH \D GD EHQ]HUL Vย UHFLQ WHPHOL \DVDO RODUDN VDรทODP LVH V|] NRQXVX VLVWHP Wย P |GHPHOHULQ PXWDEDNDWร Qร

PXWDEDNDW ULVNL ROPDGDQ \DSPD\ร EDรบDUร \RU GHPHNWLU <ROODUร

57*6 6LVWHPOHULQGH 0XWDEDNDW 5LVNLQLQ $]DOWร OPDVร Qร Q 57*6

VLVWHPLQGH

RUWD\D

oร NDQ

ULVNOHU

WDPDPHQ

RUWDGDQ

NDONPDPDNOD ELUOLNWH '16 VLVWHPOHULQH J|UH D]DOPDNWDGร U %X QHGHQOH 57*6

VLVWHPOHULQH GRรทUX ELU ND\ร รบ EXOXQPDNWDGร U 57*6 VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDW

ULVNL NUHGL ULVNL YH OLNLGLWH ULVNLQGHQ ROXรบPDNWDGร U .UHGL ULVNLQL D]DOWPDQร Q LON

\ROX |GHPH NDUรบร Oร รทร WHVOLP LNHQ OLNLGLWH ULVNLQL D]DOWPDQร Q \ROX GD PHUNH]

EDQNDVร QFD VDรทODQDQ Jย Q LoL OLNLGLWHGLU

gGHPH .DUรบร Oร รทร 7HVOLP ร deme .DUรบร Oร รทร 7HVOLP 'HOLYHU\ 9HUVXV 3D\PHQW '93 ELU LรบOHPGH

PHYFXW NUHGL ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร Uร U oย QNย LรบOHPGHNL LNL |GHPHQLQ GH

WDPDPHQ D\Qร ]DPDQGD VRQODQGร Uร OPDVร Qร JHUHNWLULU 0HQNXO Nร \PHW

LรบOHPOHULQGH NXOODQร ODQ '93 X\JXODPDVร X\DUร QFD ELU WDUDIWDQ PHQNXO Nร \PHW

GLรทHU WDUDIร Q KHVDEร QD DNWDUร Oร UNHQ GLรทHU WDUDIWDQ PHQNXO Nร \PHWLQ NDUรบร Oร รทร

RODQ |GHPH NDUรบร WDUDIร Q KHVDEร QD DNWDUร OPDNWDGร U %X X\JXODPDQร Q

JHUoHNOHรบWLULOPHVL LoLQ ELU WDUDIWD JHUoHN ]DPDQOร ELU 57*6 VLVWHPLQLQ YH \LQH

JHUoHN ]DPDQOร ELU HOHNWURQLN PHQNXO Nร \PHW VLVWHPLQLQ EXOXQPDVร YH EXQODU

DUDVร QGD EDรทODQWร ROPDVร JHUHNPHNWHGLU '93 KHU LรบOHPGH JHUoHN ]DPDQOร

VRQODQGร UPD JHUHNWLUGLรทL LoLQ \DOQร ]FD 57*6 |GHPHOHU VLVWHPLQGH

NXOODQร OPDVร X\JXQGXU %X X\JXODPD\D 7ย UNL\HยถGH EXOXQDQ HOHNWURQLN PHQNXO

Nร \PHW WUDQVIHU VLVWHPLQL |UQHN J|VWHUHELOLUL]

'93 LONHVL G|YL] LรบOHPOHULQGH GH NXOODQร ODELOLU YH gGHPH .DUรบร Oร รทร

ร deme (Payment Versus Payment 393 RODUDN DGODQGร Uร Oร U )DUNOร G|YL]

FLQVOHUL DUDVร QGDNL LรบOHPOHU LoLQ 393ยถ\L X\JXODPDN ROGXNoD zordur รงรผnkรผ

EXQXQ LoLQ รบX ย o NRรบXOXQ \HULQH JHWLULOPHVL JHUHNPHNWHGLU gQFHOLNOH KHU LNL

G|YL] FLQVL LoLQGH |GHPH VLVWHPL 57*6 VLVWHPL ROPDOร Gร U รธNLQFLVL LNL

|GHPHOHU VLVWHPLQLQ GH ELUELUL\OH |UWย รบHQ LรบOHP ]DPDQODUร Qร Q ROPDVร

gerekmektedir. Ve รผรงรผncรผsรผ LรบOHPOHUOH LOJLOL LNL NXUXPXQ GD |GHPH

WDOLPDWODUร Qร |UWย รบHQ LรบOHP ]DPDQร SHUL\RGXQGD J|QGHUPHOHUL JHUHNOLGLU

+DOLKD]ร UGD $%'ยถGH G|YL] LรบOHPOHULQLQ GRODU E|Oย Pย Qย VRQODQGร UPDN LoLQ

NXOODQร ODQ VLVWHP ELU QHWOHรบWLUPH VLVWHPL RODQ &+,36ยถWLU รธODYHWHQ -DSRQ\D YH

oRรทX $YUXSD ย ONHVL GH QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQLQ NXOODQPDNWD ROXS ELU NDo \ร O

LoLQGH 57*6 VLVWHPOHULQH JHoLรบL SODQODPDNWDGร UODU %XQXQOD ELUOLNWH $%'ยถQLQ

57*6 VLVWHPL RODQ )HGZLUHยถร Q LรบOHP VDDWOHUL GH oRรทX $YUXSD YH -DSRQ

|GHPH VLVWHPOHUL LOH |UWย รบPHPHNWHGLU )HGHUDO 5HVHUYH )HGZLUHยถร Q

LรบOHPOHULQL Jย QGH VDDWH oร NDUPD\ร SODQODPDNWDGร U DQFDN NDo WDQH

EDQNDQร Q EXQD J|UH LรบOHP VDDWOHULQL JHQLรบOHWHFHรทL ELOLQPHPHNWHGLU 6KHQ

V

'93 NUHGL ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร UPDNOD ELUOLNWH X\JXODQPDVร

PDOL\HWOLGLU %XQXQ \DQร QGD WHNQLN Doร GDQ KHU LNL |GHPHOHU VLVWHPLQLQ YH

|GHPHOHU VLVWHPL NXOODQร Fร ODUร Qร Q ELOJL YH LOHWLรบLP NDSDVLWHOHUL GH |QHPOLGLU

7DOLPDW \DOQร ]FD J|QGHUHQL YH |GHPH\L DODQร GHรทLO D\Qร ]DPDQGD R LรบOHPLQ

NRQXVXQX GD WDQร PODPDOร Gร U %X WLS WHNQLN JHUHNOLOLNOHU \D]ร Oร P YH GRQDQร P

PDOL\HWOHULQL DUWร UPDNWDGร U

'93ยถQLQ ELU GLรทHU SRWDQVL\HO PDOL\HWL GH VLVWHPLN ULVNL รบLGGHWOHQGLUPH

RODVร Oร รทร Qร Q ROPDVร Gร U '93 ELU |GHPHOHU VLVWHPLQGHNL OLNLGLWH Doร รทร Qร Q

EDรทODQWร Oร ROGXรทX GLรทHU VLVWHPLGH HWNLOHPHVLQL RODQDNOร Nร OPDNWDGร U gUQHรทLQ

ELU 57*6 |GHPHOHU VLVWHPLQGH oRN VD\ร GDNL |GHPH WDOLPDWร OLNLGLWH \RNOXรทX

QHGHQL\OH HUWHOHQPHN ]RUXQGD NDOGร \VD EDรทODQWร Oร PHQNXO Nร \PHW WUDQVIHU

VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบL GH \DYDรบOD\DFDN YH KDWWD GXUPDN ]RUXQGD NDODFDNWร U %X nedenle, DVP uygulanmadan รถnce maliyetler ve faydalar dikkatlice

NDUรบร ODรบWร Uร OPDOร Gร U

0HUNH] %DQNDODUร QFD 6DรทODQDQ *ย Q รธoL /LNLGLWH %LU 57*6 VLVWHPLQH NRQX RODQ EDรบOร FD VLVWHPLN ULVN ELU OLNLGLWH Doร รทร

ULVNLGLU %X ULVN ย \H EDQNDODUร Q HOOHULQGH WXWWXNODUร OLNLGLWH PLNWDUร DUWร Uร ODUDN

D]DOWร ODELOLU $QFDN OLNLGLWH PDOL\HWOL ROGXรทX LoLQ EDQNDODU GRรทDO RODUDN OLNLGLWH

WXWPDNWDQ WDVDUUXI HWPHN LVWHUOHU

57*6 VLVWHPLQGH NDWร Oร PFร ODUร Q OLNLGLWH \|QHWLPLQL NROD\ODรบWร UDELOPHN

DPDFร \OD PHUNH] EDQNDODUร WDUDIร QGDQ NDWร Oร PFร ODUD Jย Q LoL NUHGL LPNDQร

VXQXOPDNWDGร U gUQHรทLQ )HGHUDO 5HVHUYH )HGZLUHยถร Q oRรทX ย \H EDQNDVร QD

KHP WHPLQDWOร Jย Q LoL NUHGL KHP GH WHPLQDWVร ] Jย QOย N SDUD oHNPH LPNDQร

VXQPDNWDGร U 'LรทHU WDUDIWDQ )HGHUDO 5HVHUYH ELU ย \H EDQNDQร Q NHQGL

KHVDEร QGD Jย Q ER\XQFD )HGHUDO 5HVHUYHยถGH WHPLQDW ROPDGDQ |QFHGHQ

EHOLUOHQPLรบ ELU OLPLWH NDGDU QHJDWLI ELU EDNL\HVLQLQ GD\OLJKW RYHUGUDIW

ROPDVร QD L]LQ YHUPHNWHGLU <LQH 7ย UNL\HยถGH EXOXQDQ ()7 VLVWHPLQGH

NDWร Oร PFร ODUร Q Jย Q LoLQGH RUWD\D oร NDQ DFLO IRQ LKWL\DoODUร LoLQ EHOLUOL ELU WHPLQDW

YH NRPLV\RQ NDUรบร Oร รทร QGD 7&0% WDUDIร QGDQ OLNLGLWH VDรทODQPDNWDGร U %|\OHOLNOH

PHUNH] EDQNDODUร |GHPH WDOLPDWODUร Qร Q oRรทXQOXรทXQXQ VLVWHPH XODรบร U XODรบPD]

|GHQPHVLQL HWNLQ ELU รบHNLOGH JDUDQWL HGHUHN OLNLGLWH ULVNLQL PLQLPXPD

LQGLUPHNWHGLU

%XQXQOD ELUOLNWH Jย Q LoL OLNLGLWH VDรทODPDN PHUNH] EDQNDODUร Qร NUHGL

ULVNLQH GH PDUX] Eร UDNPDNWDGร U *ย Q LoL NUHGL LPNDQร VXQDQ PHUNH] EDQNDVร

NDUรบร NDUรบร \D NDOGร รทร NUHGL ULVNLQL D]DOWPDN YH\D RUWDGDQ NDOGร UPDN LoLQ borรงlanma limitleri belirlHPHNWH YH\D WHPLQDW WDOHS HWPHNWHGLU 'LรทHU WDUDIWDQ OLNLGLWH SUREOHPL LOH NDUรบร ODรบDQ ELU EDQND\D PHUNH]

EDQNDVร WDUDIร QGDQ VDรทODQDFDN GHVWHN NRQXVXQGD ELU D\Uร PD JLGLOPHVL

JHUHNPHNWHGLU 0DOL Eย Q\H VRUXQODUร QHGHQL\OH OLNLGLWH Vร Nร รบร NOร รทร QD Gย รบHQ ELU

EDQND LOH RSHUDV\RQHO SUREOHPOHU JLEL QHGHQOHUOH OLNLGLWH Vร Nร รบร NOร รทร QD Gย รบHQ

EDQND DUDVร QGD D\Uร P \DSร OPDVร Qร Q X\JXQ RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU %X

NRQXGD EDQNDODUร Q GHQHWLP YH J|]HWLPLQGHQ VRUXPOX RWRULWH LOH 0HUNH]

%DQNDVร DUDVร QGDNL LรบELUOLรทL GH |QHP DU]HWPHNWHGLU 0DOL Eย Q\H VRUXQODUร Qร Q

EHOOL ELU Vย UHo VRQXFXQGD RUWD\D oร NDFDรทร JHUoHรทL J|] |Qย QH DOร Qร UVD E|\OH ELU

EDQND\D PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ VDรทODQDFDN OLNLGLWH GHVWHรทL DKODNL

o|Nย QWย PRUDO KD]DUG RODUDN QLWHOHQGLULOHQ SUREOHPOHULQ WDUWร รบร OPDVร QD \RO

DoDoDNWร U

%LU PHUNH] EDQNDVร \DOQร ]FD WDP WHPLQDWOร Jย Q LoL NUHGL VDรทODUVD KLo

ELU NUHGL ULVNLQL ย ]HULQH DOPD\DFDNWร U %LU 57*6 VLVWHPLQGHNL OLNLGLWH ULVNL

D]DOWร ODELOLU DQFDN RUWDGDQ NDOGร Uร ODPD] /LNLGLWH ULVNLQLQ D]DOWร ODELOPHVLQLQ

QHGHQL WHPLQDW RODUDN NXOODQร ODQ PHQNXO Nร \PHWOHU IDL] JHWLULUNHQ WDNDV

EDNL\HOHULQLQ IDL] JHWLUPHPHVL QHGHQL\OH WHPLQDWOร NUHGLOHU EDQNDODUD WDNDV

EDNL\HOHULQGHQ GDKD DYDQWDMOร JHOPHNWH YH EXQODUร Q NXOODQร OPDVร OLNLGLWH ULVNLQL

D]DOWPDNWDGร U $QFDN OLNLGLWH ULVNL WDPDPHQ RUWDGDQ NDOGร Uร ODPDPDNWDGร U

dย QNย EDQNDODU WDNDV EDNL\HOHULQH \DSWร NODUร JLEL WHPLQDW RODUDN WXWWXNODUร

YDUOร NODUร Q PLNWDUร QGDQ GD WDVDUUXI HWPHNWHGLUOHU %XQODU KHU QH NDGDU WDNDV

EDNL\HOHULQH J|UH GDKD DYDQWDMOร ROVDODU ELOH WHPLQDW ย ]HULQGHQ ND]DQร ODQ IDL]

ERQRODU YH\D Wย NHWLFL NUHGLOHUL JLEL DOWHUQDWLI YDUOร NODUGDQ ND]DQร ODELOHFHN

IDL]GHQ GDKD D] ROGXรทX LoLQ EDQND\D EHOOL ELU PDOL\HWL YDUGร U %X QHGHQOHUOH

EDQNDODU OLNLGLWH ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร UPDN LoLQ JHUHNHQGHQ GDKD D] OLNLGLWH

WXWPD HรทLOLPLQGHGLUOHU 6KHQ

<ROODUร

'16 6LVWHPOHULQGH 0XWDEDNDW 5LVNLQLQ $]DOWร OPDVร Qร Q 0XWDEDNDW ULVNLQLQ QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH RUWD\D oร Nร รบ Wย UOHUL NUHGL

ULVNL YH LSWDO ULVNL ROPDNOD ELUOLNWH EX VLVWHPOHUGH PXWDEDNDW ULVNLQLQ DVร O

ELOHรบHQL LSWDO ULVNLGLU รธSWDO \DOQร ]FD ELU QHWOHรบWLUPH VLVWHPL PXWDEDNDWWD

EDรบDUร Vร ] ROGXรทXQGD RUWD\D oร NPDNWDGร U %X QHGHQOH LSWDO ULVNLQL D]DOWPD

oDEDODUร JHQHOGH NUHGL ULVNL NRQWUROย Qย GH LoHUHQ PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร

LKWLPDOLQL D]DOWPD \|Qย QGH \RรทXQODรบPDNWDGร U %X NRQXGD oHรบLWOL |QOHPOHU

DOร QDUDN JHOLรบWLULOPLรบWLU %XQODU NDWร Oร PFร ODU LoLQ LNL WDUDIOร NUHGL OLPLWOHUL YH NUHGL

ULVNLQH PDUX] NDOPDPD\ร NRQWURO HWPHN DPDFร \OD VLVWHP LoLQ oRN WDUDIOร

ERUoODQGร UPD OLPLWOHUL WHPLQDW JHUHNVLQLPOHUL YH LSWDO ULVNLQL D]DOWPDN LoLQ

]DUDU SD\ODรบร Pร DQODรบPDODUร Gร U

รธNL 7DUDIOร .UHGL /LPLWOHUL YH dRN 7DUDIOร %RUoODQGร UPD

/LPLWOHUL

.UHGL ULVNLQL NRQWURO HWPH\H \DUD\DQ LNL WDUDIOร NUHGL OLPLWOHUL VLVWHP

LoLQGHNL KHU NDWร Oร PFร WDUDIร QGDQ VLVWHPGHNL KHU ELU GLรทHU NDWร Oร PFร \D NRQDQ

OLPLWOHU ROXS ELU NDWร Oร PFร Qร Q GLรทHU NDWร Oร PFร ODUGDQ DOPD\D KD]ร UODQGร รทร

PDNVLPXP Jย Q LoL NUHGL SR]LV\RQODUร Qร WDQร PODPDNWDGร U รธNL WDUDIOร NUHGL

OLPLWOHUL LOH KHU NDWร Oร PFร GLรทHU ELU NDWร Oร PFร GDQ NDEXO HGHFHรทL QHW |GHPHQLQ

PDNVLPXP PLNWDUร Qร EHOLUOHPHNWHGLU +HU ELU ELUH\VHO OLPLWLQ Eย \ย NOย รทย GLรทHU

EDQNDQร Q NUHGL LWLEDUร KDNNร QGD \DSร ODFDN GHรทHUOHQGLUPH\L \DQVร WDFDNWร U

gGHPHOHU J|QGHULOGLNOHUL DQGD VRQODQGร Uร OPDGร รทร QGDQ ELU |GHPH\L NDEXO

HWPHN J|QGHUHQ WDUDID D\Qร PLNWDUGD NUHGL DoPDNOD D\Qร DQODPD JHOPHNWHGLU

%X QHGHQOH LNL WDUDIOร NUHGL OLPLWOHUL D]DPL NUHGL ULVNLQL ]RUXQOX RODUDN |QFHGHQ

EHOLUOHQHQ Gย ]H\OHUGH WXWPDNWDGร U

6LVWHP LoLQGHNL KHU NDWร Oร PFร D\Qร ]DPDQGD oRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD

OLPLWLQH GH WDELGLU dRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWOHUL ELU NDWร Oร PFร Qร Q VLVWHPLQ

GLรทHU Wย P NDWร Oร PFร ODUร QD YHUHELOHFHรทL PDNVLPXP WRSODP QHW PLNWDUร

EHOLUOHPHNWHGLU รธNL WDUDIOร OLPLWOHU KHUKDQJL LNL NDWร Oร PFร DUDVร QGDNL NUHGL ULVNLQL

NRQWURO HGHUNHQ oRN WDUDIOร OLPLWOHU ELU NDWร Oร PFร PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย NOHULQL

\HULQH JHWLUPHGLรทLQGH Wย P VLVWHPLQ Doร N |QFHGHQ EHOLUOHQPLรบ ELU Gย ]H\H

NDGDU SRWDQVL\HO Doร NODUร Qร NRQWURO HWPHNWHGLU

%LU NDWร Oร PFร Qร Q NHQGL LNL WDUDIOร OLPLWOHULQL NR\DUNHQ oRN WDUDIOร QHW

ERUoODQGร UPD OLPLWL JHQHOGH VLVWHP LoLQGHNL Wย P GLรทHU NDWร Oร PFร ODUGDQ DOGร รทร LNL

WDUDIOร NUHGL OLPLWOHULQLQ WRSODPร QD GD\DQPDNWDGร U gUQHรทLQ $ EDQNDVร

NDWร Oร PFร Vร RODQ ; QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQLQ ELU ย \HVLGLU .DWร Oร PFร ODUร Q \DUร Vร $

EDQNDVร LoLQ PLO\RQ GRODUOร N ELU LNL WDUDIOร NUHGL OLPLWL NR\DUNHQ GLรทHU \DUร Vร

GD PLO\RQ GRODUOร N OLPLW NR\PDNWDGร U ; |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOHWLP

NXUDOODUร QD J|UH oRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWL ELU EDQNDQร Q LNL WDUDIOร NUHGL

OLPLWLQLQ WRSODPร Qร Q ยถLQH HรบLW ROPDOร Gร U %X GXUXPGD $ EDQNDVร LoLQ oRN

WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWL PLO\DU GRODUร Q ยถLQH \DQL PLO\RQ GRODUD HรบLW

RODFDNWร U 6KHQ V

7HPLQDW *HUHNVLQLPOHUL 7HPLQDW JHUHNVLQLPOHUL oRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWOHUL LOH WDP RODUDN

ELUOHรบWLULOGLรทLQGH LSWDO ULVNLQL |QHPOL |Ooย GH D]DOWร UODU %LU QHWOHรบWLUPH VLVWHPL

KHU NDWร Oร PFร Vร Qร Q NDWร Oร PFร PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUPHGH

EDรบDUร Vร ] ROXUVD PXWDEDNDW LoLQ |GHQPHN ย ]HUH ELU VLVWHP KHVDEร QD WHPLQDW

\DWร UPDVร Qร JHUHNWLUPHNWHGLU 6LVWHPL ELU LSWDOGHQ NRUXPDN LoLQ ELU ย \H LoLQ

WHPLQDW JHUHNVLQLPOHUL RQXQ oRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWLQH HรบLW RODUDN

NRQXODELOLU %X \ROOD VLVWHPLQ ย \HOHUL EDรบDUร Vร ] ROVD ELOH PXWDEDNDW JDUDQWL

HGLOPHNWHGLU

dRN WDUDIOร ERUoODQGร UPD OLPLWOHUL Gย ]H\LQGH WHPLQDW JHUHNVLQLPOHUL

NRQPDVร LSWDO ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร UPDNOD ELUOLNWH PDOL\HWOL ROPDNWDGร U /LPLW

X\JXODPDVร QGD YHULOHQ |UQHรทH JHUL G|QHUVHN ; QHWOHรบWLUPH VLVWHPL E|\OH ELU

\DNODรบร P EHQLPVHGLรทLQGH $ EDQNDVร Qร Q VLVWHP KHVDEร QD PLO\RQ GRODUOร N

WHPLQDW \DWร UPDVร JHUHNHFHNWLU

=DUDU 3D\ODรบร Pร $QODรบPDODUร =DUDU SD\ODรบร Pร DQODรบPDODUร ELU QHWOHรบWLUPH VLVWHPLQGH |GH\HPHPH

PDOL\HWLQL Wย P ย \HOHUH \D\PDNWDGร U =DUDU SD\ODรบร Pร DQODรบPDODUร ED]ร

NDWร Oร PFร ODU PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUPHGLNOHULQGH KHU ย \H LoLQ

ek mutabakat yรผkรผmlรผlรผkleri belirlemektedir. ZarDU SD\ODรบร Pร DQODรบPDODUร LOH

\ย Nย POย Oย NOHULQL |GH\HPH\HQ NDWร Oร PFร Qร Q HWNLVL ELU NDo NDWร Oร PFร \D

ROPD\DFDN E|\OHFH ]LQFLU UHDNVL\RQX LKWLPDOL D]DODFDNWร U 6RQXoWD

PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร YH LSWDO ULVNOHUL D]DOWร OPDNWDGร U

6LVWHPLQ ย \HOHUL WDUDIร QGDQ NDUรบร ODQDFDN RODQ OLNLGLWH HNVLNOLรทLQLQ QDVร O

SD\ODรบWร Uร ODFDรทร NRQXVXQGD IDUNOร \DNODรบร PODU EXOXQPDNWDGร U %DVLW IDNDW DGLO

ROPD\DQ YH ]DUDUร Q Wย P ย \HOHU DUDVร QGD HรบLW SD\ODรบร Pร Qร VDรทOD\DQ \|QWHP

NDWร Oร PFร ODU LOH EDรบDUร Vร ] RODQ NDWร Oร PFร DUDVร QGDNL LOLรบNLOHUi hiรง hesaba

NDWPDPDNWDGร U 'DKD DGLO RODQ \|QWHP LVH KHU NDWร Oร PFร Qร Q EDรบDUร Vร ] RODQ

NDWร Oร PFร \D NDUรบร NR\GXรทX LNL WDUDIOร OLPLWOHUH J|UH HรบLW ]DUDU SD\ODรบร Pร Gร U %X

\|QWHP NDWร Oร PFร ODUร Q EDรบDUร Vร ] ย \HQLQ NUHGL LWLEDUร KDNNร QGDNL |Q

GHรทHUOHQGLUPHVLQL LoHUGLรทL LoLQ GDKD DGLOGLU

$QFDN ]DUDU SD\ODรบร P DQODรบPDODUร NHQGL ULVNOHULQL GH Eย Q\HOHULQGH

WDรบร UODU รธON RODUDN EX DQODรบPDODUร Q PXWDEDNDW ULVNLQL WDPDPHQ RUWDGDQ

NDOGร UDFDรทร รบย SKHOLGLU YH VLVWHPLQ ย \H NDWร Oร PFร ODU DUDVร QGD ND\ร WVร ]Oร N KLVVL

\DUDWDELOLU รธNLQFLVL ELU ]DUDU SD\ODรบร P DQODรบPDVร X\JXODPD\D JHoWLรทLQGH

ย \HOHU LoLQ GRรทDQ HN PXWDEDNDW \ย Nย POย Oย NOHUL |QFHGHQ WHGELUOL ROXQPDPร รบ

\D GD |QOHP DOร QPDPร รบVD PXWDEDNDW EDรบDUร Vร ]Oร รทร Qร Q LNLQFL ELU WHNUDUร QD \RO

DoDELOLU %LU EDรบND GH\LรบOH |QFHGHQ \DOQร ]FD kendi yรผkรผmlรผlรผklerini yerine

JHWLUPHVLQL VDรทOD\DFDN \HWHUOL PLNWDUGD OLNLGLWHVL RODQ ELU NDWร Oร PFร รบLPGL NHQGL

OLNLW ND\QDNODUร Qร Q ย VWย QGH HN ND\QDN VDรทODPDVร JHUHNHFHNWLU 6KHSSDUG

V

6LVWHPLN 5LVN Sistemik risk, (BIS, Ocak 2001)โ de yer aODQ WDQร PODPD\D X\JXQ

RODUDN ELU YH\D ELUNDo NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVL

VRQXFXQGD GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร Q GD \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVL\OH

RUWD\D oร NDQ NUHGL \D GD OLNLGLWH SUREOHPOHULQLQ GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร GD

HWNLOH\HUHN ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LVWLNUDUร Qร Q ER]XOPDVร RODVร Oร รทร RODUDN

WDQร PODQDELOLU

6LVWHPLN ULVN ELU EDQNDQร Q \DรบDGร รทร WHNQLN YH\D ILQDQVDO VRUXQ

QHGHQL\OH \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUPHNWH ]RUODQPDVร YH\D KLo \HULQH

JHWLUHPHPHVL YH EXQXQ GLรทHU NDWร Oร PFร ODU WDUDIร QGDQ IDUN HGLOPHVL GXUXPXQGD

RODVร Oร N ROPDNWDQ oร NDUDN JHUoHNOHรบPH\H GRรทUX JLGHFHNWLU dย QNย DUWร N

EDQNDODU NHQGL SR]LV\RQODUร Qร NRUX\DELOPHN LoLQ EX EDQND\OD LOLรบNLGHQ

NDoร QDFDN V|] NRQXVX EDQNDGDQ IRQ JHOPHGLNoH RQXQ DGร QD WUDQVIHU

yapmayacak bรผtรผn bXQODU LVH EX EDQND\ร ILQDQVDO Doร GDQ GDKD GD ]RU

GXUXPD Gย รบย UHFHN YH ELUELUL\OH LOLรบNL LoLQGH RODQ Wย P VLVWHP NDWร Oร PFร ODUร

EXQGDQ HWNLOHQHFHN YH NHQGLOHULQL NRUXPD\D \|QHOLN RODUDN GLรทHU NDWร Oร PFร ODUD

NUHGL RODQDNODUร Qร NDSDWPD JLEL Nร Vร WOD\ร Fร SROLWLNDODU X\JXOD\DUDN SUREOHPLQ

Wย P HNRQRPL\H \D\ร OPDVร QD ]HPLQ KD]ร UODQDFDNWร U

รธรบWH WDP EX QRNWDGD NDWร Oร PFร ODUร Q |GHPH VLVWHPOHULQH RODQ Jย YHQLQLQ

Vย UPHVL YH EXUDGD oร NDELOHFHN VRUXQODUร Q JHOLรบWLULOHQ PHNDQL]PDODUOD

Dรบร ODFDรทร QD GDLU LQDQFร Q Vย UGย Uย OHELOPHVL VLVWHPLN ULVNLQ JHUoHรทH G|Qย รบHUHN

Wย P HNRQRPL\L HWNLOHPHVL RODVร Oร รทร Qร D]DOWDFDNWร U %X QHGHQOH PHUNH]

EDQNDODUร EX PHNDQL]PDODUร JHOLรบWLUHUHN GLNNDWLQL VLVWHPLN ULVN ย ]HULQGH

\RรทXQODรบWร UPร รบWร U (OEHWWH VLVWHPLN ULVNL |QOHPHN EX ULVNLQ RUWD\D oร NPDVร QD

QHGHQ RODELOHFHN GLรทHU ULVN Wย UOHULQL GH |QOHPH\L EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU

gGHPH VLVWHPL NDWร Oร PFร ODUร Qร Q OLNLGLWH Doร รทร Qร Q VLVWHPLN HWNLVL LOH LOJLOL

RODUDN JHOLรบWLULOHQ HQ |QHPOL \|QWHP PHUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQH

Jย Q LoL OLNLGLWH VDรทODPD LPNDQODUร Gร U $QFDN PHUNH] EDQNDODUร Jย Q LoL OLNLGLWH

LPNDQร VDรทODUNHQ NHQGLOHUL GH NUHGL ULVNL LOH NDUรบร NDUรบร \D NDOGร NODUร LoLQ |GHPH

VLVWHPOHULQGH OLNLGLWH ULVNLQL D]DOWPDNOD NHQGLOHULQH NUHGL ULVNLQL DUWร UPDN

DUDVร QGD ELU VHoLP \DSPD GXUXPX LOH NDUรบร NDUรบร \D NDOร UODU )HGHUDO 5HVHUYH

EX WHUFLKLQL NUHGL ULVNLQL ย VWOHQPH\L VHoPHNWHQ \DQD NXOODQPร รบWร U dย QNย

VLVWHPLN HWNLOHUL EDNร Pร QGDQ WHPLQDWVร ] SDUD oHNLPL VDรทODPDNWDQ GRรทDFDN potansiyel kredi riskinden รงok daha yรผksek olan รถdemeler sistemindeki

OLNLGLWH Doร รทร PDOL\HWLQL KHVDED NDWPDNWDGร U

0DOL\HW YH ULVN DUDVร QGD IDUNOร WHUFLKOHUOH NDUรบร ODรบDQ oRรทX $YUXSD

PHUNH] EDQNDVร |GHPH VLVWHPOHUL 57*6 |GHPH VLVWHPOHULQH ND\PD\D

EDรบODGร NoD \DOQร ]FD WDP WHPLQDWOร NUHGL YHUPH\L WHUFLK HWPLรบOHUGLU

)UDQVDยถGDNL 7%) รธWDO\DยถGDNL %,5(/ YH รธQJLOWHUHยถGHNL &+$36 EXQXQ ELU NDo

|UQHรทLGLU %X ย ONHOHUGHNL PHUNH] EDQNDODUร ERUo DODQ NDWร Oร PFร WHPLQDWร

\ย NVHN NDOLWHGHNL YDUOร NODU LOH |UQHรทLQ Nร VD G|QHPOL NDPX NDรทร WODUร LOH

YHUPHGLNoH |GHPH VLVWHPOHULQGHNL NUHGLOHUL DUWร UPDPDNWDGร UODU 6KHQ

V

57*6 VLVWHPOHULQGH Eย \ย N ELU NDWร Oร PFร Qร Q EHNOHQHQ \ย Nย POย Oย NOHULQL

JHUoHNOHรบWLUHPHPHVL\OH ]LQFLUOHPH RODUDN GLรทHU NDWร Oร PFร ODUร Q GD HWNLOHQPHVL

YH VLVWHPLQ NLOLWOHQPHVL VRQXFX RUWD\D oร NDQ VLVWHPLN ULVN '16 VLVWHPOHULQGH de gรถrรผlebiOLU %X NRQX\D LOLรบNLQ RODUDN 6DOHV YH GLรทHUOHUL V '16

|GHPH VLVWHPOHULQGH J|Uย OHELOHFHN VLVWHPLN ULVNLQ GHรทHUOHQGLULOPHVL DPDFร \OD

EXODรบPD FRQWDJLRQ PRGHOLQH GD\DQDQ SHUDNHQGH WDNDV RGDODUร Qร Q VLVWHPLN

|QHPLQL GHรทHUOHQGLUHQ ELU oDOร รบPD \DSPร รบODUGร U %X oDOร รบPDGD ELU NDWร Oร PFร Qร Q

\ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVLQLQ GLรทHU NDWร Oร PFร ODUD GD \D\ร OPDVร

VRQXFX RUWD\D oร NDELOHFHN EXODรบPD ULVNLQLQ WHPHO IDNW|UOHULQGHQ ELULVL RODUDN

LSWDO ULVNL J|VWHULOHUHN PXWDEDNDWร Q LSWDOL LKWLPDOLQL RUWDGDQ NDOGร UDELOHFHN

|QOHP YH PHNDQL]PDODUÕQ NXUXOPDVÕ KDOLQGH ELU '16 VLVWHPLQLQ NRUXPDOÕ

RODUDN QLWHOHQGLULOHFH÷L YH VLVWHPOHULQ LSWDO ULVNLQLQ ROPDGÕ÷Õ 57*6

VLVWHPOHULQH ND\GÕ÷Õ EHOLUWLOPHNWHGLU $\UÕFD ELU SHUDNHQGH WDNDV RGDVÕQGD KHU

QH NDGDU E \ N WXWDUOÕ |GHPHOHU V|] NRQX ROPDVD ELOH RUWD\D oÕNDELOHFHN WHUV

úRNODU QHGHQL\OH EX RGDODUÕQ VLVWHPLN DoÕGDQ |QHPOL ROPD\DFD÷Õ DQODPÕQD

JHOPH\HFH÷L VDYXQXOPDNWDGÕU

6|] NRQXVX oDOÕúPDGD YH V|] NRQXVX oDOÕúPDGD DWÕIWD EXOXQXODQ j

EHQ]HU ELU oDOÕúPDGD GD '16 VLVWHPOHULQGH PXWDEDNDWÕQ LSWDO HGLOPHVLQLQ HWNLOHULQL |OoPHN LoLQ \DSÕODQ oDOÕúPDODUGD E \ N ELU NDWÕOÕPFÕQÕQ

\ N PO O NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPHVL QHGHQL\OH \DSÕODQ LSWDO LúOHPL

VRQXFXQGD ELU oRN NDWÕOÕPFÕQÕQ \ N PO O NOHULQL \HULQH JHWLUHPHGL÷L YH EXQXQ

LSWDO ULVNLQLQ VLVWHPLN ULVNLQ ND\QD÷Õ RODELOHFH÷L JHUoH÷LQL RUWD\D NR\GX÷X

YXUJXODQPÕúWÕU %X QRNWDGD \ N PO O ÷ Q \HULQH JHWLUHPH\HQ NDWÕOÕPFÕQÕQ

E \ NO ÷ YH EX VRUXQOX NDWÕOÕPFÕGDQ QHW DODFDNOÕ GXUXPGD RODQ NDWÕOÕPFÕODUÕQ

DODFDN WXWDUODUÕQÕQ E \ NO ÷ VLVWHPLN ULVNLQ úLGGHWLQL DUWÕUPDNWDGÕU

%X QHGHQOHUOH ELU PHUNH] EDQNDVÕQÕQ |GHPH VLVWHPLQLQ J|]HWLFLVL

RODUDN URO VLVWHPLN ULVNLQ D]DOWÕOPDVÕ ROGX÷X J|] |Q QH DOÕQPDOÕ YH '16

VLVWHPOHULQGH GH VLVWHPLN ULVNLQ D]DOWÕOPDVÕQD \|QHOLN WHGELUOHU DOÕQPDOÕGÕU %X

VLVWHPOHULQ J|]HWLPLQGHQ VRUXPOX PHUNH] EDQNDVÕ \DSDFD÷Õ G ]HQOHPHOHUOH

|GHPHPH ROD\ODUÕ RUWD\D oÕNWÕ÷ÕQGD NDWÕOÕPFÕODUÕQ GD GDKLO ROGX÷X W P

VLVWHPLQ \DúD\DFD÷Õ PDOL\HWWHQ GDKD G ú N ELU PDOL\HWL NDWÕOÕPFÕODUD

\ NOH\HELOLU +DWWD JHUHNWL÷LQGH PHUNH] EDQNDVÕ |GHPHOHULQL \DSDPD\DQ

NDWÕOÕPFÕQÕQ VLVWHPLN E \ NO ÷ Q GH J|] |Q QH DOÕS EDúDUÕVÕ]OÕ÷ÕQ VLVWHPH

\D\ÕOPDVÕQÕ |QOHPHN DPDFÕ\OD EX NDWÕOÕPFÕQÕQ ERUo SR]LV\RQODUÕQÕ ]HULQH

DOPDVÕ GDKD X\JXQ ELU SROLWLND RODFDNWÕU =LUD E \ N ELU NDWÕOÕPFÕQÕQ

\ N PO O ÷ Q \HULQH JHWLUHPHPHVLQLQ |]HO PDOL\HWL |GHPHPH]OL÷LQ W P

VLVWHPH \D\DFD÷Õ PDOL\HWWHQ GDKD G ú N RODELOHFHNWLU

Æ Ç6È¿ÉBÊ Ë2Ì Í É Í Î Ï Ð ÑeÒ$Ó Ë ÔBÕ Ò Ð Ö8 Ï2× Ë?Ø6ÙBÔ ÔBÚ Ð Û¿Ï Ð Ü Ý ÔvÞ Ë$ßtÍ Õ Ó Í Ô àPÍ É{Þ áBË£ÉBË Þ Þ Í ÉBÊ Ô ÝBÔ Þ Ë2ß{Ï Ð2âBÚ$Ù Ó É Ò$Ì$ÚBã/ä Ò$É à Í ÉBÊ å/æ$Í É Ò$É ÕvË Ð2ç$è2Ð é ê ë ì é í é Ï$î ï ï í

'g5'h1&h %g/h0 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1'( 0(5.(= %$1.$6,1,1 52/h

gGHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบL ยถOL \ร OODUD NDGDU PHUNH] EDQNDODUร Qร Q

aktif ilgi ve gรถrHY DODQร RODUDN GHรทHUOHQGLULOPH\HUHN EX DODQ GDKD oRN

PHNDQLN VDKQH DUNDVร IDDOL\HWOHU RODUDN J|Uย OPย รบWย U %X DQOD\ร รบ DรบDรทร GD

EHOLUWLOHQ QHGHQOHUOH VRQ \ร OODUGD GHรทLรบPLรบ YH |GHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบL

PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO LOJL YH J|UHY DODQODUร QGDQ ELULVL ROPXรบWXU

gGHPH VLVWHPOHUL DUDFร Oร รทร LOH IRQODUร Q Kร ]Oร ELU รบHNLOGH DNWDUร Pร Qร

VDรทOD\DQ WHNQRORMLN JHOLรบPHOHU

)LQDQVDO IDDOL\HWOHUGH Eย \ย PH YH EXQD EDรทOร RODUDN |GHPH

VLVWHPOHULQLQ KHP PLNWDU KHP GH WXWDU Doร Vร QGDQ FLURVXQGD J|Uย OHQ \RรทXQ

DUWร รบ

.ย UHVHOOHรบPH VRQXFXQGD SL\DVDODUร Q HQWHJUDV\RQX YH XOXVDO

HNRQRPLOHULQ HWNLOHรบLPH Doร N ROPDODUร

*HUoHNWHQ GH JHoPLรบ E|Oย PGH EHOLUWLOGLรทL JLEL |GHPH VLVWHPOHULQLQ

\ร OOร N FLURVXQXQ PLOOL JHOLUH RUDQร LQFHOHQGLรทLQGH |GHPH VLVWHPOHULQGH LรบOHP

gรถren tutarlDUร Q Eย \ย NOย รทย GROD\ร Vร \OD EXQGDQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHULQ

ER\XWX EX NRQX\D \|QHOPH JHUHรทLQL GDKD L\L Doร NODPDNWDGร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOH\LรบL PHUNH] EDQNDVร Qร Q SDUDVDO LVWLNUDU YH

ILQDQVDO LVWLNUDU RODQ LNL WHPHO KHGHIL LOH \DNร QGDQ LOLรบNLOLGLU %X KHGHIOHUH

XODรบPD\D oDOร รบร UNHQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q ย ONHGHQ ย ONH\H GHรทLรบPHNOH ELUOLNWH

IDUNOร UROOHUL EXOXQPDNWD ROXS EX UROOHU IDUNOร LรบOHYOHU Doร Vร QGDQ DรบDรทร GDNL

รบHNLOGH Vร Qร IODQGร Uร ODELOLU 6KHSSDUG V

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ .XOODQร Fร Vร 2ODUDN 0HUNH] EDQNDVร Qร Q

VHUPD\HQLQ KDUHNHWLQL JHUHNWLUHQ \ย Uย Wย OPHVL JHUHNHQ NHQGL LรบOHPOHUL YDUGร U

%X LรบOHPOHUH SDUD SROLWLNDVร Qร Q \ย Uย Wย OPHVL DPDFร \OD |GHPH VLVWHPL DUDFร Oร รทร

LOH Doร N SL\DVD LรบOHPOHULQLQ \DSร OPDVร JHUHN SDUD SL\DVDODUร QGDNL Nร VD YDGHOL

JHUHNVH VHUPD\H SL\DVDODUร QGDNL X]XQ YDGHOL UHVPL LรบOHPOHU LoLQ |GHPHOHULQ

\DSร OPDVร YH G|YL] LรบOHPOHUL JLEL LรบOHPOHU |UQHN RODUDN YHULOHELOLU $\Uร FD

KHUKDQJL ELU LรบOHWPH JLEL PHUNH] EDQNDVร Qร Q GD |GHPH VLVWHPLQLQ NXOODQร Pร Qร gerektiren fatura, รผcret, emeklLOLN PDDรบODUร YV EXOXQPDNWDGร U gGHPH 6LVWHPOHULQLQ %LU h\HVL 2ODUDN 0HUNH] EDQNDVร ย \H RODUDN

NHQGL Pย รบWHULOHUL DGร QD |GHPH \DSPDNWD YH DOPDNWDGร U gUQHรทLQ NDPX

NXUXPODUร YH GLรทHU PHUNH] EDQNDODUร JLEL

gGHPH +L]PHWOHUL 6DรทOD\ร Fร Vร 2ODUDN %X KL]PHWOer รถdeme sistemleri

LรบOHWHQ EDQNDODUD PXWDEDNDW KHVDEร NROD\Oร NODUร VDรทODPD YH |GHPH VLVWHPOHUL

LoLQ GRQDQร P \D]ร Oร P LรบOHWLP Vย UHoOHUL \D GD LOHWLรบLP Dรทร VDรทODPD KL]PHWOHULQL

NHQGL EDรบร QD \D GD GLรทHU EDQND NXUXOXรบODU LOH RUWDN RODUDN LoHUHELOLU

.DPX 0HQIDDWLQLQ .RUX\XFXVX 2ODUDN %X URO GDKD JHQLรบ NDSVDPOร

olup รถdeme sistemini dรผzenleme, sistem รผyelerinin denetleyicisi olma,

|GHPH VLVWHPOHUL LoLQ \|QHWLP YH SODQODPD \DSPD รบLND\HW GXUXPXQGD hakemlik

yapma

ve

tazminat

sรผreรงlerini

idare

etme

gibi

unsurlaUร

iรงermektedir. 0HUNH] EDQNDODUร LoLQ ELU GLรทHU LรบOHY Jย QOย N PXWDEDNDWร Q

JDUDQW|UOย รทย Gย U 6KHSSDUG V ยถ\D J|UH Pย PNย QVH NDoร Qร OPDVร

JHUHNHQ EX LรบOHY EDQNDODUร Q |GHPH VLVWHPL IDDOL\HWLQGHQ ND\QDNODQDQ

\ย Nย POย Oย NOHULQL WHPLQDW DOWร QD DOPDN LoLQ NDPX IRQODUร Qร Q HWNLQ RODUDN

NXOODQร OPDVร Qร LoHUPHNWHGLU

6SLQGOHU YH 6XPPHUV V 171)โ e

VLVWHPOHULQGH

VRUXPOXOXNODU

PHUNH]

EDQNDODUร Qร Q

RSHUDV\RQHO

VRUXPOXOXN

VRUXPOXOXNODU

VRUXPOXOXNODU รบHNOLQGH Vร Qร IODQGร Uร OPDNWDGร U

YH

gรถre ise

DODQODUร

รถdeme

GHQHWOH\LFL

Gย ]HQOHPH\H

LOLรบNLQ

gGHPH VLVWHPOHUL NRQXVXQGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q GHQHWOH\LFL

VRUXPOXOXNODUร JHUHรทL ILQDQVDO VLVWHPLQ oRN |QHPOL ELU ELOHรบHQL ROPDVร

QHGHQL\OH |GHPH VLVWHPLQLQ HQ D]ร QGDQ DVJDUL ELU PLNWDUGD UHVPL GHQHWLPH

WDEL ROPDVร JHUHNPHktedir. ร deme sisteminin denetlenmesinde merkez

EDQNDVร Qร Q EHONL GH HQ |QHPOL UROย |]HOOLNOH Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL

NRQXVXQGD LรบOH\Lรบ NXUDOODUร ROXรบWXUXOXUNHQ EX Vย UHFH DNWLI RODUDN NDWร OPDVร Gร U

0XWDEDNDW LรบOHPOHULQLQ Jย YHQOL YH VDรทODP ELU RUWDPGD \DSร OPDVร Qร Q

VDรทODQPDVร QD \|QHOLN JDUDQWL YH Gย ]HQOHPHOHU ROXรบWXUXOPXรบ ROPDOร Gร U

0XWDEDNDWร Q JDUDQWL HGLOPHVLQLQ VDรทODQPDVร LoLQ PDOL ND\QDNODUร Q YH

OLNLGLWHQLQ JHUHNWLรทLQGH NXOODQร ODELOHFHN GXUXPGD ROGXรทX \|Qย QGH VRPXW

WDDKKย WOHUH LKWL\Do YDUGร U %X Wย U taahhรผtler maddi teminat, kredi limitleri zarar

SD\ODรบร P Gย ]HQOHPHOHULQL GH LoHUHELOLU

%X GHQHWLP J|UHYLQLQ X\JXODQPDVร Qร VDรทODPDQร Q ELU \ROX GD |]HO

RODUDN IDDOL\HW J|VWHUHQ WDNDV NXUXPODUร Qร Q GHQHWLPLGLU %X GHQHWLP V|] konusu

kurumun

yรถnetiminde

rol

o\QDQDELOHFHรทL

JLEL

NXUDOODUร Qร Q

RQD\ODQPDVร YH KDWWD X\JXQ J|Uย OPH\HQ NDWร Oร PFร ODUร Q VLVWHPH NDWร Oร PODUร Qร Q

\DVDNODQPDVร รบHNOLQGH GH NHQGLQL J|VWHUHELOLU IDUNOร Oร N

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q RSHUDV\RQHO VRUXPOXOXNODUร ise รผlkeden รผlkeye J|VWHUPHNWHGLU

(YUHQVHO

RODUDN

EDQNDODUDUDVร

|GHPHOHULQ

VRQXoODQGร Uร OPDVร QGD PHUNH] EDQNDODUร QGD WXWXODQ PXWDEDNDW KHVDSODUร Qร Q

NXOODQร OPDVร QD

UDรทPHQ

PHUNH]

EDQNDODUร Qร Q

|GHPH

VLVWHPOHULQLQ

LรบOHWLOPHVLQH Pย GDKLO ROPD \RรทXQOXรทX ย ONHGHQ ย ONH\H IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU

%X \RรทXQOXรทXQ ELU XFXQGD $%' |UQHรทL EXOXQPDNWDGร U )(' Eย \ย N YH

Nย oย N WXWDUOร ELU oRN |GHPH VLVWHPOHULQL LรบOHWPHNWHGLU )(' |GHPH KL]PHWOHUL

|]HO VHNW|U WDUDIร QGDQ VDรทODQDQ KL]PHWOHUOH UHNDEHW HWPHNWH YH EDQNDODUD YH

GLรทHU PHYGXDW NXUXPODUร QD VDรทODGร รทร |GHPH KL]PHWOHULQGHQ ย FUHW DOPDNWDGร U

0HUNH] EDQNDVร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQLQ LรบOHWLPLQH Pย GDKLO ROPD

\RรทXQOXรทXQXQ GLรทHU XFXQGD LVH .DQDGD YH\D รธQJLOWHUH JLEL |UQHNOHU YDUGร U %X

ย ONHOHUGH PHUNH] EDQNDVร |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบLQGH J|UHOL RODUDN XIDN ELU

URO R\QDPDNWDGร r. Bu รผlkelerde รถdeme sistemleri bรผyรผk oranda รถzel sektรถr

WDUDIร QGDQ \ย Uย Wย OPHNWH YH HQ D]ร QGDQ ELU E|Oย Pย ILQDQVDO KL]PHWOHU

VHNW|Uย Qย Q WHPVLOFLOHULQGHQ ROXรบDQ ELU RUJDQ WDUDIร QGDQ \|QHWLOPHNWHGLU %X

LNL ย ONHQLQ PHUNH] EDQNDODUร JHQLรบ ELU |OoHNWH |GHPH KL]PHWOHUL VDรทODPDVDODU

GD \|QHWLP RUJDQODUร QD NDWร Oร P \ROX\OD |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบLQL

HWNLOHPHNWHGLUOHU %X PHUNH] EDQNDODUร D\Uร FD Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHPOHUL

LoLQ EDQNDODUDUDVร PXWDEDNDW VDรทOD\DUDN \LQH |GHPH VLVWHPOHULQL

HWNLOHPHNWHGLUOHU

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q Gย ]HQOHPH\H LOLรบNLQ VRUXPOXOXNODUร o รผlkenin

|GHPH VLVWHPLQLQ JHQHO \DSร Vร YH LรบOH\LรบLQLQ Gย ]HQOHQPHVL NRQXVXQGD

SROLWLNDODU JHOLรบWLULOPHVL\OH LOJLOLGLU g]HOOLNOH |GHPH VLVWHPLQLQ Jย YHQOLN YH

VDรทODPOร รทร Qร VDรทOD\DFDN SROLWLNDODU |]HO |QHP WDรบร \DQ DODQODUGร U 6LVWHPLN

ULVNL NRQWURO DOWร QD DOPDN LoLQ |GHPH VLVWHPL WDVDUร Pร ELU ILQDQVDO NXUXOXรบWDNL

SUREOHPLQ KHPHQ ELU GLรทHULQH LOHWLOPHPHVL รบHNOLQGH \DSร OPDOร Gร U 6LVWHPLN ULVNL

D]DOWPDN LoLQ QHWOHรบWLUPH VLVWHPOHULQGH ]DUDU SD\ODรบร Pร YH\D OLPLW X\JXODPDVร

JLEL oHรบLWOL |QOHPOHU DODELOLUOHU $QFDN EX Wย U |QOHPOHU NDWร Oร PFร ODU ย ]HULQH

PDOL\HW \ย NOHGLรทL LoLQ |]HO VHNW|U WHPVLOFLOHUL EX |QOHPOHUL DOPDGD LVWHNVL]

GDYUDQDELOLUOHU 0HUNH] EDQNDVร VLVWHPLN ULVN KDNNร QGDNL ND\Jร ODUร Qร YH KDQJL

รถdeme dรผzenlHPHOHULQLQ NDPX \DUDUร Qร GDKD ROXPOX HWNLOH\HFHรทL \|Qย QGHNL

JHQLรบ EDNร รบ Doร Vร Qร RUWD\D NR\PDOร YH ย ONHQLQ |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบL YH

JHQHO \DSร Vร Qร \|QHWPHN LoLQ NXUDOODU NR\PDGD OLGHUOLN UROย R\QD\DUDN V|]

NRQXVX WHGELUOHULQ DOร QPDVร QGD |QFย Oย N HWPHOLGLU

*HQHO RODUDN EDNร OGร รทร QGD |GHPH VLVWHPOHULQH PHUNH] EDQNDVร Qร Q

GDKLO ROPDVร NRQXVXQGD ย ONHGHQ ย ONH\H GHรทLรบHQ IDUNOร \DNODรบร PODU

EXOXQPDNOD ELUOLNWH WHPHO KHGHI VLVWHPLQ Pย PNย Q ROGXรทXQFD Wย P NXOODQร Fร ODUร Q LKWL\DoODUร Qร NDUรบร OD\DFDN รบHNLOGH YH PLQLPXP ULVN YH X\JXQ

PDOL\HWWH NXOODQร Oร UOร รทร Qร Q Vย UGย Uย OPHVLQLQ VDรทODQPDVร ROPDOร Gร U 0HUNH] %DQNDVร Qร Q *|]HWLP 2YHUVLJKW 5ROย

(NRQRPLN YH ILQDQVDO DOW\DSร Qร Q |QHPOL ELU SDUoDVร RODQ |GHPH

VLVWHPOHULQLQ HWNLQ RODUDN LรบOH\LรบL LรบOHPOHULQ Jย YHQOL ELU รบHNLOGH YH ]DPDQร QGD

\DSร OPDVร JHQHO HNRQRPLN SHUIRUPDQVD Eย \ย N NDWNร VDรทODPDNWDGร U 6|]

NRQXVX VLVWHPOHULQ VDรทODGร รทร NDWNร ODUOD ELUOLNWH NDWร Oร PFร ODUร LoLQ |QHPOL ULVNOHU

GH WDรบร \DELOLU %X GXUXPGD |GHPH VLVWHPOHUL \DรบDQDFDN ELU NDUร รบร NOร รทร Q

HNRQRPLN \D GD ILQDQVDO VLVWHPLQ ELU WDUDIร QGDQ GLรทHULQH DNWDUร OPDVร QD \RO

DoDQ ELU NDQDO KDOLQH JHOHELOLU %X VLVWHPLN ULVN PHUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH

VLVWHPLQLQ WDVDUร Pร YH LรบOH\LรบL HVQDVร QGD \DNร Q LOJL J|VWHUPHOHUL LoLQ |QHPOL ELU

QHGHQGLU 0HUNH] EDQNDVร Qร Q |GHPH VLVWHPLQLQ LVWLNUDUร QD RODQ LOJLVL |GHPH

VLVWHPLQGHNL JHQLรบ ELU GL]L NDWร Oร PFร Qร Q \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPHPH

LKWLPDOLQL D]DOWPD oDEDODUร QGD NHQGLQL J|VWHUPHNWHGLU %|\OH ELU GXUXP

VLVWHPLQ Jย YHQOL LรบOH\LรบL YH GLรทHU NDWร Oร PFร ODU LoLQ FLGGL ]RUOXNODUD QHGHQ olabilmektedir. Sistemik risk olarak da bilinen bu tรผr bir riskin ortadan

NDOGร Uร OPDVร PHUNH] EDQNDVร Qร Q |GHPH VLVWHPL DODQร QGDNL ELULQFLO KHGHILGLU

TCMBโ nin รถdeme sistemlerindeki gรถzetim rolรผ รงerรงevesinde sistemik

ULVNL |QOHPHN LoLQ JHOLรบWLUGLรทL PHNDQL]PDODUร Q EDรบร QGD V|] NRQXVX ULVNLQ

RUWD\D oร NPDVร QD QHGHQ RODELOHFHN GLรทHU ULVN Wย UOHULQLQ JHUoHNOHรบPHVLQL

HQJHOOH\HFHN WHGELUOHU JHOPHNWHGLU 6LVWHPLQ JHUoHN ]DPDQOร ELUH ELU

PXWDEDNDW WHNQLรทL LOH oDOร รบPDVร YH PXWDEDNDWร Q PHUNH] EDQNDVร SDUDVร LOH

JHUoHNOHรบPHVL QHGHQL LOH NUHGL ULVNL EXOXQPDPDNWDGร U /LNLGLWH ULVNLQL D]DOWPD

NRQXVXQGD LVH 7&0%ยถQLQ HQ |QHPOL DUDFร NDWร Oร PFร ODUD WHPLQDW NDUรบร Oร รทร QGD

Jย Q LoL OLNLGLWH VDรทODQPDVร Gร U 2SHUDV\RQHO ULVNLQ JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD

OLNLGLWH YH\D NUHGL ULVNL LOH NDUรบร ODรบร ODELOHFHรทL YH EX ULVNOHULQ VLVWHPLN ULVNH G|Qย รบPHVL LKWLPDOL J|] |Qย QH DOร QDUDN NDWร Oร PFร ODUร Q X\DFDNODUร RSHUDV\RQHO

รบDUWODU YH RODรทDQย VWย GXUXPODUGD X\JXODQDFDN SURVHGย UOHU EHOLUOHQPLรบ ROXS

D\Uร FD ()7 VLVWHPLQLQ \HGHN PHUNH]L GH EXOXQPDNWDGร U

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH VLVWHPOHULQL J|]HWLPL IL\DW LVWLNUDUร YH

ILQDQVDO LVWLNUDU DODQร QGDNL GDKD JHQLรบ VRUXPOXOXNODUร Qร Q Eย Wย QFย O ELU

SDUoDVร Gร U gGHPH VLVWHPOHULQLQ J|]HWLPL ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร

NRQXVXQGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VRUXPOXOXNODUร LoLQGH |QHPOL ELU \HU WXWDU *|]HWLP J|UHYLQLQ RGDN QRNWDVร |GHPH VLVWHPOHULQLQ WDVDUร P YH LรบOH\LรบLQGHQ

ND\QDNODQDFDN SRWDQVL\HO ULVNOHULQ EHOLUOHQPHVL YH RQODUร RUWDGDQ NDOGร UPDN

\D GD NRQWURO HWPHN LoLQ DGร PODU DWร OPDVร Gร U gGHPH VLVWHPOHUL DUDFร Oร รทร LOH

DNWDUร ODQ PLNWDUODU \ย NVHOGLNoH VDรทODPOร N YH ULVN \|QHWLPL DUWDQ RUDQGD |QHP

ND]DQDQ NRQXODU KDOLQH JHOPLรบWLU 0HUNH] EDQNDODUร J|]HWLP UROย oHUoHYHVLQGH |GHPH VLVWHPOHULQLQ NHVLQWLVL] oDOร รบPDVร Qร VDรทOD\DELOPHN

DPDFร \OD LรบOHP Jย Qย QH LOLรบNLQ YH LOHUL\H G|Qย N RODUDN SROLWLNDODU JHOLรบWLUHUHN

EXQODUร X\JXODPD\D NR\PDN GXUXPXQGDGร U

(WNLQ ELU |GHPH VLVWHPLQGH |GH\HQLQ KHVDEร QGDQ |GHPH\L DODQร Q

KHVDEร QD Kร ]Oร YH NHVLQ IRQ WUDQVIHULQLQ VDรทODQPDVร HQ |QHPOL XQVXU ROGXรทX

LoLQ PHUNH] EDQNDODUร EX KHGHIH \D \DSDFDรทร Gย ]HQOHPHOHUOH \D GD LรบOHPVHO

Pย GDKDOH LOH XODรบPD\D oDOร รบร U )LQDQVDO VLVWHPLQ |QHPOL ELU SDUoDVร RODQ

|GHPH VLVWHPOHULQLQ GHQHWLP DOWร QD DOร QPDVร NRQXVXQGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q

EX UROย JHQHOGH VLVWHPLN ULVNLQ D]DOWร OPDVร \D GD RUWDGDQ NDOGร Uร OPDVร LoLQ

LรบOH\Lรบ NXUDOODUร ROXรบWXUPDNWร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ J|]HWLPLQGH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO DPDFร

EX VLVWHPOHULQ WDVDUร P YH LรบOH\LรบOHULQGH ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร QD YH \|QHWLPLQH

JHUHNOL Dรทร UOร รทร Q YHULOPHVLQLQ VDรทODQPDVร ROPDNOD ELUOLNWH Eย Wย Q EX IDDOL\HWOHU

\HULQH JHWLULOLUNHQ HWNLQOLN XQVXUX GD J|] DUGร HGLOPHPHOLGLU .LPVHQLQ

NXOODQPD\D KD]ร U ROPD\DFDรทร HWNLQ ROPD\DQ YH SDKDOร DQFDN WDPDPHQ

Jย YHQOL ELU VLVWHPLQ WDVDUร P YH LรบOH\LรบL NHQGL NHQGLQL EDOWDOD\ร Fร RODFDN YH

|GHPH WUDILรทL GDKD D] Jย YHQOL RODQ GLรทHU DOWHUQDWLIOHUH ND\DFDNWร U

*|]HWLP IDUNOร ULVN XQVXUODUร Qร Q KHSVLQL HOH DOPDNWDGร U %XQODU |GHPH

VLVWHPL LรบOHWLPFLOHUL ย \HOHUL YH NDPX WDUDIร QGDQ WDQร PODQPDOร YH

DQODรบร OPDOร Gร U $\Uร FD J|]HWLP VLVWHP WDVDUร Pร LOH VLVWHP YH NXUDOODUร Qร Q

GD\DQGร รทร \DVDO oHUoHYHQLQ GHรทHUOHQGLULOPHVL NXUDOODU YH LรบOH\Lรบ Vย UHFLQH

LOLรบNLQ GHรทLรบLP |QHULOHULQLQ J|]GHQ JHoLULOPHVL VLVWHPGHQ JHoHQ |GHPHOHULQ

\DSร Vร \D GD |OoHรทLQGHNL GHรทLรบLNOLNOHULQ WDNLS HGLOPHVL NRQXODUร Qร GD LoLQH

DOPDNWDGร U %DQN RI (QJODQG V

*HUHN J|Uย OGย รทย QGH \D GD LVWHQGLรทLQGH PHUNH] EDQNDODUร NHQGLVL

ULVNOHUL RUWDGDQ NDOGร UPDN D]DOWPDN \D GD GDKD L\L \|QHWPHN LoLQ NXUDOODU

WDVDUร P \D GD VLVWHPLQ LรบOH\LรบLQGH YH\DKXW VLVWHPLQ \DVDO oHUoHYHVLQGH

GHรทLรบLNOLNOHU |QHUHELOLU g]HOOLNOH Eย \ย N WXWDUOร |GHPH VLVWHmleri gรถz รถnรผne

DOร QGร รทร QGD ULVNOHULQ HQ D]D LQGLULOHUHN QLKDL PXWDEDNDWร Q Gย ]Jย Q ELU ELoLPGH

VDรทODQPDVร LoLQ VLVWHPOHULQ WDVDUร PODUร QGD GHรทLรบLNOLN \DSร OPDVร |UQHNOHUL

\DรบDQPร รบWร U *HoPLรบ E|Oย PGH J|UGย รทย Pย ] NDUPD VLVWHPOHUH |UQHN RODUDN

YHULOHQ YH '16 VLVWHPLQGHQ &16 VLVWHPLQH JHoLรบ \DSDQ $%'ยถGHNL &+,36

YH\D รธQJLOWHUHยถGH EXOXQDQ YH 57*6 VLVWHPLQH JHoHQ &+$36 |GHPH

VLVWHPOHULQGH X\JXQ J|Uย OGย รทย QGH GHรทLรบLNOLN \DSร ODELOHFHรทLQLQ |UQHรทLQL WHรบNLO

HWPHNWHGLU

gGHPH VLVWHPOHULQLQ Jย YHQOLN YH HWNLQOLรทLQLQ GHรทHUOHQGLULOPHVL YH

J|]HWLPLQ \ย Uย Wย OPHVL LOH LOJLOL LONHOHU %,6 WDUDIร QGDQ \D\ร QODQDQ YH ยณ6LVWHPLN

$oร GDQ gQHPOL gGHPH 6LVWHPOHUL LoLQ 7HPHO 3UHQVLSOHUยด DGร Qร DODQ ELU UDSRUOD

J|]GHQ JHoLULOPLรบ YH NRGLIL\H HGLOPLรบWLU 0HUNH] EDQNDODUร LVH NHQGL J|]HWLP

IDDOL\HWOHUL LoLQ EX SUHQVLSOHUL UHKEHU RODUDN X\DUODPร รบODUGร U

gGHPH 6LVWHPOHULQGH 7HPHO รธONHOHU YH 7ย UNL\H 8\JXODPDVร BIS bรผnyesinde รถdeme sistemleri konusunda faaliyet gรถstermekte olan ร deme ve Mutabakat Sistemleri Komitesi (Committee for Payment and

6HWWOHPHQW 6\VWHPV CPPS), sistemik olarak รถnemli รถdeme sistemlerinin

WDVDUร P YH LรบOH\LรบLQLQ GDKD HWNLQ YH Jย YHQLOLU ROPDVร Qร VDรทODPDN DPDFร \OD EX

NRQX\D LOLรบNLQ HYUHQVHO LONHOHU RUWD\D NR\PDN DPDFร \OD 0D\ร V \ร Oร QGD *

ย ONHOHUL PHUNH] EDQNDODUร YH JHOLรบPLรบ ED]ร ย ONH PHUNH] EDQNDODUร LOH ,0)

(&% YH Gย Q\D EDQNDVร X]PDQODUร QGDQ ROXรบDQ ELU oDOร รบPD JUXEX ROXรบWXUDUDN

oDOร รบPDODUD EDรบODPร รบ YH UDSRU %,6 WDUDIร QGDQ \ร Oร Qร Q EDรบร QGD

\D\ร QODQPร รบWร U %,6 2FDN

%,6 WDUDIร QGDQ \D\ร QODQDQ YH WHPHO LONH LOH EX WHPHO LONHOHULQ

X\JXODQPDVร QGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VRUXPOXOXNODUร Qร J|VWHUHQ GLรทHU

LONHQLQ \HU DOGร รทร UDSRU PHUNH] EDQNDODUร QD YH NRQX\OD LOJLOL |]HO VHNW|U

NXUXOXรบODUร QD HWNLQ YH Jย YHQLOLU ELU |GHPH VLVWHPLQLQ VDรทODQPDVร KXVXVXQGD

LGDUL

RSHUDV\RQHO

KXNXNL

YH

WHNQRORMLN

NRQXODUGD

WDYVL\HOHUGH

EXOXQPDNWDGร U 5DSRUGD EX WDYVL\HOHULQ KHSVLQH WDP RODUDN X\XOPDVร beklenmemekle birlikte tavsiyelere uyum konusunda รงaba sarfedilerek elden

JHOGLรทLQFH SUHQVLSOHUH X\XP VDรทODQPDVร EHNOHQPHNWHGLU

5DSRUGD \HU DODQ WHPHO LONHOHULQ QHOHU LoHUGLรทL YH QH DQODP WDรบร Gร NODUร

6DZ\HU YH 7UXQGOH V 132) ve TCMBโ nin hem sahibi hemde

LรบOHWLFLVL ROGXรทX ()7 VLVWHPLQLQ YH \LQH 7&0% J|]HWLPLQGH oHN WDNDVร

IDDOL\HWOHULQLQ \ย Uย Wย OGย รทย %720ยถQLQ QH RUDQGD EX LONHOHUH X\XP VDรทODGร รทร Qร Q

LUGHOHQPHVL ID\GDOร RODFDNWร U

gGHPH VLVWHPLQLQ VDรทODP ELU KXNXNVDO WHPHOL ROPDOร Gร U Bu birinci ilke yasal dรผzenlemelerden kaynaklanabilecek risklerin en

D]D LQGLULOPHVL\OH LOJLOLGLU gGHPH VLVWHPLQLQ NXUDO YH LรบOH\Lรบ SURVHGย UOHUL \DVDO

RODUDN VDรทODP ELU ]HPLQH RWXUPDOร YH VLVWHP NDWร Oร PFร ODUร EX VLVWHPL

NXOODQPDQร Q PXKWHPHO \DVDO VRQXoODUร NRQXVXQGD HPLQ ROPDOร Gร UODU

%X LONH\H X\JXQ RODUDN 7&0% .DQXQXQGD |GHPH VLVWHPOHULQH LOLรบNLQ

J|UHY YH \HWNLOHU EHOLUOHQPLรบ ROXS EXQXQ Gร รบร QGD ()7 VLVWHPLQLQ KXNXNVDO

WHPHOLQL LOJLOL NDQXQODU NRQX\D LOLรบNLQ 7&0% \|QHWPHOLNOHUL YH VLVWHPLQ

VXQGXรทX RODQDNODU LOH VLVWHP NDWร Oร PFร ODUร Qร Q KDN YH \ย Nย POย Oย NOHULQH LOLรบNLQ

NXUDOODUร Q \HU DOGร รทร LรบOHWLP NXUDOODUร NLWDEร ROXรบWXUPDNWD ROXS VLVWHP WHPHO LONH

Iโ e X\JXQGXU

%720ยถQLQ \DVDO GD\DQDรทร Qร Q EDรบร QGD 7&0% .DQXQX VD\ร Oร

dHN .DQXQX JHOPHNWHGLU $\Uร FD %720 <|QHWPHOLรทL YH %DQNDODUDUDVร 7DNDV

2GDODUร รธรบOHPOHUL รธ]DKQDPHVL GLรทHU \DVDO GD\DQDNODU DUDVร QGD \HU DOPDNWD

ROXS EX Gย ]HQOHPHOHUGH oHN WDNDVร |GHPH VLVWHPLQLQ NXUDO YH \RUGDPODUร

\DVDO ELU ]HPLQH RWXUGXรทXQGDQ WHPHO LONH ,ยถH X\JXQGXU

6LVWHPLQ NXUDOODUร YH LรบOH\Lรบ \RUGDPODUร NDWร Oร PFร Qร Q VLVWHPH

ย \HOLรทL GROD\ร Vร \OD PDUX] NDODFDรทร KHU ILQDQVDO ULVNL YH VLVWHPLQ EX

ULVNOHUH HWNLVLQL Doร NoD DQODPDVร Qร VDรทODPDOร Gร U

()7 VLVWHPLQH ย \H ROPDN LoLQ EDรบYXUXGD EXOXQDQ NDWร Oร PFร LรบOHWLP

NXUDOODUร NLWDEร QGD \HU DODQ KXVXVODUD X\PD\ร WDDKKย W HWWLNOHUL V|]OHรบPH\L

LP]DODUODU %|\OHFH VLVWHPH NDWร OPDNOD NDUรบร NDUรบร \D NDODFDNODUร ILQDQVDO

ULVNOHUL YH FH]DL \DSWร Uร PODUร ELOHELOGLNOHULQGHQ VLVWHP WHPHO LONH ,,ยถ\H

X\JXQGXU

dHN

WDNDVร

VLVWHPLQLQ

JHQHO

LรบOH\LรบL

YH

NXUDOODUร

%720

<|QHWPHOLรทLQGH YH รธ]DKQDPHVLQGH WDQร PODQGร รทร QGDQ NDWร Oร PFร ODUร Q VLVWHPH

NDWร OPDODUร QGDQ GROD\ร PDUX] NDODELOHFHNOHUL ILQDQVDO ULVNOHUL |QJ|UPHOHUL

Pย PNย Q ROGXรทXQGDQ VLVWHP WHPHO LONH ,,ยถ\H X\JXQGXU

6LVWHPLQ NUHGL YH OLNLGLWH ULVNOHULQLQ \|QHWLPLQGH L]OHQHFHN

\RUGDPODUร Doร NoD WDQร PODQPร รบ EX ULVNOHULQ \|QHWLOPHVLQL YH

D]DOWร OPDVร Qร

WHรบYLN

HGHU

VLVWHP

LรบOHWLFLVL

VRUXPOXOXNODUร Qร EHOLUOHU QLWHOLNWH ROPDOร Gร U

LOH

NDWร Oร PFร ODUร Q

7HPHO LONH ,, YH ,,, ELUELUL\OH ROGXNoD EDรทODQWร Oร Gร U %X LONHOHUH J|UH

NDWร Oร PFร ODUร Q VLVWHPH ย \H ROPDNOD NDUรบร NDUรบร \D NDOGร NODUร ULVNOHULQ QHOHU

ROGXรทX Doร N ELU ELoLPGH RUWD\D NRQXOPDOร D\Qร ]DPDQGD EX ULVNOHUOH mรผcadelHGH NLPLQ VRUXPOX ROGXรทX YH EX ULVNOHULQ \|QHWLPLQGH L]OHQHFHN NXUDO

YH SURVHGย UOHULQ QHOHU ROGXรทX Doร NoD WDQร PODQPDOร Gร U

()7 VLVWHPL JHUoHN ]DPDQOร ELUH ELU PXWDEDNDW WHNQLรทL LOH oDOร รบDQ YH

JHUoHNOHรบWLULOHQ IRQ DNWDUร PODUร Qร Q PXWDEDNDWร Qร Q DQร QGD PHUNH] EDQNDVร

SDUDVร LOH VDรทODQGร รทร ELU VLVWHP ROGXรทX LoLQ DOร Fร NDWร Oร PFร Qร Q NUHGL ULVNL

EXOXQPDPDNWDGร U 'LรทHU WDUDIWDQ VLVWHPGH OLNLGLWH ULVNLQL D]DOWDFDN

PHNDQL]PDODU EXOXQPDNWDGร U 7HPLQDW NDUรบร Oร รทร QGD Jย Q LoL NUHGL LPNDQร QGDQ

\DUDUODQDQ NDWร Oร PFร ODU DOGร NODUร Jย Q LoL NUHGL\L Lรบ Jย Qย VRQXQGD NDSDWPDN

]RUXQGDGร UODU $\Uร FD NX\UXNODPD PHNDQL]PDVร NLOLWOHQPH o|]ย Pย YH IRQ

D\Uร Pร RODQDNODUร OLNLGLWH ULVNLQL D]DOWDFDN GLรทHU PHNDQL]PDODU ROXS VLVWHP temel ilke IIIโ e de uygundur. dHN WDNDVร VLVWHPL QHWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร ELU VLVWHP ROGXรทX LoLQ

OLNLGLWH ULVNL \RNWXU $QFDN NUHGL ULVNL YH LSWDO ULVNL Pย PNย Q EXOXQPDNWDGร U

%XQD UDรทPHQ EX ULVNOHULQ \|QHWLOPHVLQGH L]OHQHFHN SURVHGย UOHU Doร NoD

WDQร PODQPร รบ GHรทLOGLU <DOQร ]FD %720 <|QHWPHOLรทLQLQ XQFX PDGGHVLQGH

EDQNDODUร Q 7&0% $QNDUD รนXEHVL QH]GLQGHNL KHVDSODUร QGD Jย QOย N WDNDV

Doร NODUร Qร NDUรบร ODPD\D \HWHFHN NDUรบร Oร N EXOXQPDPDVร KDOLQGH GLรทHU 7&0%

รบXEHOHUL QH]GLQGH PHYFXW KHVDSODUร QGDNL LPNDQODUร Q 7&0% $QNDUD รนXEHVL

QH]GLQGHNL KHVDSODUร QD LQWLNDOL VXUHWL\OH Jย QOย N WDNDV Doร NODUร Qร Q NDSDWร OPDVร

KXVXVXQGD 7&0%ยถ\L \HWNLOHQGLUGLรทLQL WDDKKย W HGHFHรทLQH LOLรบNLQ Kย Nย P \HU

DOPDNWDGร U $QFDN IRQ LKWL\DFร RODQ ELU EDQNDQร Q ]DWHQ GLรทHU KHVDSODUร QGD GD

IRQ EXOXQPD\DFDรทร LKWLPDOL J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD NDWร Oร PFร ODUร Q YDUOร รทร Qร

\DVDODUGDQ DODQ ]RUXQOX NDUรบร Oร N KHVDSODUร QGDNL IRQODUร Qร Q NXOODQร Oร S

NXOODQร ODPD\DFDรทร KXVXVX Doร N GHรทLOGLU %X QHGHQOHUOH %720 WHPHO LONH ,,,ยถH

X\JXQ GHรทLOGLU

6LVWHP

LรบOHP

Jย Qย

LoHULVLQGH

PXWDEDNDWร

Kร ]OD

NHVLQOHรบWLUHELOPHOL HQ D]ร QGDQ Jย Q VRQXQGD NHVLQ PXWDEDNDWร

VDรทODPDOร Gร U

%X LONH |GHPH VLVWHPOHULLQL WDVDUร Pร LOH LOJLOLGLU (รทHU PXWDEDNDW

NRรบXOVX] YH JHUL G|Qย OHPH] LVH NHVLQGLU 1DWLRQDO %DQN RI %HOJLXP V

%LU oRN ย ONH JHUoHN ]DPDQOร ELUHELU PXWDEDNDW LPNDQร VDรทOD\DQ 57*6

VLVWHPOHULQL NXUPXรบODUGร U

()7 VLVWHPL |GHPHOHULQ DQร QGD PXWDEDNDWร Qร VDรทODGร รทร LoLQ WHPHO LONH IVโ e uygundur. dHN WDNDV VLVWHPLQGH PXWDEDNDW GLรทHU QHWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร

VLVWHPOHUGH ROGXรทX JLEL |QFHGHQ EHOLUOHQHQ ELU ]DPDQGD \DSร OPDNWDGร U

$QFDN VLVWHP LONHGH EHOLUWLOHQ HQ D]ร QGDQ Jย Q VRQXQGD NHVLQ PXWDEDNDW

VDรทODQPDOร Gร U SUHQVLELQL \HULQH JHWLUHPHPHNWH PXWDEDNDW HUWHVL Jย Q VDDW

ยถGD VDรทODQPDNWD ROGXรทXQGDQ EX LONH\H X\JXQ GHรทLOGLU HQ

dRN WDUDIOร QHWOHรบPH WHNQLรทL LOH oDOร รบDQ ELU VLVWHP HQ D]ร QGDQ

Eย \ย N

PXWDEDNDW

\ย Nย POย Oย รทย Qย

PXWDEDNDWร Q

DOPDOร Gร U

\HULQH

]DPDQร QGD

\ย Nย POย Oย รทย QH JHWLUHPHPHVL

VDKLS

RODQ

GXUXPXQGD

WDPDPODQPDVร Qร

NDWร Oร PFร Qร Q

GDKL

VDรทOD\DFDN

Jย QOย N

|QOHPOHUL

6DGHFH QHW VLVWHPOHUH X\JXODQDELOHQ EX LONH ,9 LONH JLEL PLQLPXP ELU

VWDQGDUW RUWD\D NR\PXรบWXU %X LONHQLQ DPDFร ELU Eย \ย N NDWร Oร PFร Qร Q

\ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHPHVL GXUXPXQGD VLVWHPLQ ]DPDQร QGD

PXWDEDNDWร WDPDPODPDVร LoLQ |QOHP DOร QPDVร JHUHรทLQL EHOLUWPHNWHGLU hONHOHU

EX NUHGL ULVNLQL RUWDGDQ NDOGร UPDN YH\D HQ D]D LQGLUHELOPHN LoLQ |GHPH

VLVWHPOHULQLQ WDVDUร Pร QGD GHรทLรบLNOLรทH JLWPLรบOHU YH 57*6 YH\D NDUPD

VLVWHPOHUH \|QHOPLรบOHUGLU

()7 VLVWHPL QHWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร oDOร รบPDGร รทร QGDQ EX LONH\H WDEL

GHรทLOGLU

dHN WDNDVร VLVWHPL LVH E|\OH ELU |QOHPL RUWD\D NR\PDGร รทร QGDQ WHPHO

LONH 9ยถH X\JXQ GHรทLOGLU

6LVWHPGH PXWDEDNDW XQVXUX RODUDN PHUNH] EDQNDVร QGD ND\ร WOร

YDUOร NODU NXOODQร OPDOร DNVL WDNGLUGH NXOODQร ODQ YDUOร NODUร Q PXWDEDNDW ULVNL

\D KLo ROPDPDOร \D GD Gย รบย N ROPDOร Gร U

7ย UNL\HยถGHNL Wย P |GHPH VLVWHPOHULQLQ PXWDEDNDWร PHUNH] EDQNDVร

SDUDVร NXOODQร ODUDN JHUoHNOHรบWLULOGLรทLQGHQ KHP ()7 KHP %720 EX LONH\H

X\JXQGXU

6LVWHP ย VW Gย ]H\GH Jย YHQOLN YH LรบOHWLPVHO Jย YHQLOLUOLN

VDรทODPDOร D\Uร FD EHNOHQPHGLN GXUXPODUGD Lรบ Jย Qย Qย Q WDPDPODQPDVร Qร VDรทOD\DFDN RODรทDQย VWย GXUXP \RUGDPODUร QD VDKLS ROPDOร Gร U

%X LONH RSHUDV\RQHO ULVNLQ D]DOWร OPDVร \OD LOJLOLGLU 2SHUDV\RQHO ELU ULVN

JHUoHรทH G|Qย รบWย รทย QGH NDWร Oร PFร ODUร Q OLNLGLWH YH\D NUHGL ULVNL LOH NDUรบร ODรบPD

LKWLPDOL ROGXรทX LoLQ EX LONHQLQ |QHPL Doร NWร U

()7 VLVWHPLQGH Jย YHQOLN |QOHPOHUL X\JXODPDODUร YH NDWร Oร PFร ODUร Q

|GHPH HPLUOHULQL NRUXGXรทXQGDQ RSHUDV\RQHO Jย YHQOLN VDรทODQPร รบWร U $\Uร FD

RODรทDQย VWย GXUXPODUGD X\JXODQDFDN SURVHGย U 7&0% YH NDWร Oร PFร ODU

WDUDIร QGDQ ELOLQPHNWH YH \HGHN PHUNH] EXOXQPDNWDGร U 6LVWHP WHPHO LONH VIIโ ye uygundur. dHN WDNDVร VLVWHPL GH Jย YHQLOLU ELU DOW \DSร \D VDKLS ROGXรทX YH

RODรทDQย VWย GXUXPODUD NDUรบร \HGHN PHUNH]L GH EXOXQGXรทX LoLQ EX LONH\OH

X\XPOXGXU

6LVWHP NXOODQร รบOร YH HNRQRPL Doร Vร QGDQ YHULPOL ELU |GHPH

NDQDOร ROXรบWXUPDOร Gร U

%X LONH VLVWHPLQ Kร ]Oร YH YHULPOL ELU EDรบND GH\LรบOH HWNLQ oDOร รบPDVร LOH

LOJLOLGLU %X DQD NDGDU LONHOHU GDKD oRN NXOODQร Fร ODUร Q NDUรบร NDUรบร \D NDOGร รทร

ULVNOHU YH VLVWHPLQ Jย YHQOLรทL ย ]HULQGH \RรทXQODรบPร รบNHQ EX LONH VLVWHPLQ Kร ]Oร

YH YHULPOL ROPDVร JHUHรทLQL YXUJXODPDNWDGร U *ย YHQOLOLN LOH HWNLQOLN DUDVร QGD ELU

รถGย QOHรบLP YDUGร U (รทHU NXUGXรทXQX] VLVWHP \RรทXQ Jย YHQOLN |]HOOLNOHUL RODQ

DQFDN ROGXNoD \DYDรบ YH\D SDKDOร LVH EX LVWHQLOHQ ELU GXUXP GHรทLOGLU ()7

VLVWHPLQGH

NDWร Oร PFร ODU

|GHPHOHULQL

GRรทUXGDQ

DNWDUร Fร

ELOJLVD\DUODUร DUDFร Oร รทร \OD JHUoHNOHรบWLUHELOPHNWH EX VD\HGH JHOHQ JLGHQ

|GHPHOHULQL YH ERUo DODFDN GXUXPODUร Qร JHUoHN ]DPDQOร RODUDN NHQGL

HNUDQODUร QGDQ L]OH\HELOPHNWHGLU .DWร Oร PFร ODUร Q EX VLVWHPH EDรทODQPDODUร

|GHPH J|QGHULS DOPDODUร NROD\ SUDWLN YH XFX] ROGXรทXQGDQ ()7 VLVWHPL WHPHO

LONH 9,,, LOH X\XPOXGXU dHN WDNDVร

VLVWHPLQGH oHN ELOJLOHULQLQ HOHNWURQLN RUWDPGD

J|QGHULOPHVL EHOOL ELU Kร ] ND]DQร OPDVร QD YH NDWร Oร PFร ODU Doร Vร QGDQ PDOL\HWLQ

G ú U OPHVL VRQXFXQX GR÷XUPDVÕQD UD÷PHQ SURYL]\RQ LúOHPOHULQLQ ED]Õ

büyük bankalar nedeniyle uzun sürmesi gerekçesiyle B720 EX LONH\H

NÕVPHQ X\XPOXGXU

6LVWHPLQ QHVQHO YH NDPX\D DoÕNODQPÕú \HOLN |Oo WOHUL DGLO YH

NÕVÕWVÕ] ELU NDWÕOÕPD L]LQ YHUPHOLGLU

()7 VLVWHPLQH NDWÕOPD NRQXVXQGD LúOHWLP NXUDOODUÕ NLWDEÕQGD EDQND YH

|]HO ILQDQV NXUXPODUÕQÕQ YH 7&0% WDUDIÕQGDQ X\JXQ J|U OHQ GL÷HU NXUXOXúODUÕQ EHOLUOL úDUWODUÕ \HULQH JHWLUHUHN VLVWHPH NDWÕODELOHFHNOHUL

EHOLUWLOPLúWLU $QFDN 7&0% WDUDIÕQGDQ X\JXQ J|U OPH REMHNWLI ELU NULWHU

ROPDGÕ÷ÕQGDQ WHPHO LONH ,;¶ H VLVWHP E \ N |Oo GH X\XPOXGXU

% Q\HVLQGH oHNOH LúOH\HQ KHVDSODUÕ EXOXQDQ YH EDQNDODUDUDVÕ WDNDV

RGDVÕ NXUXOX EXOXQDQ \HUOHUGH úXEHOHUL RODQ EDQNDODU YH |]HO ILQDQV NXUXPODUÕ

EDQNDODUDUDVÕ WDNDV RGDODUÕQÕQ IDDOL\HWOHULQH HQ D] ELU úXEHOHUL LOH NDWÕOPDN

]RUXQGDGÕU %X G ]HQOHPH X\DUÕQFD VLVWHP V|] NRQXVX LONH LOH X\XPOXGXU

6LVWHPLQ \|QHWVHO G ]HQOHPHOHUL HWNLQ DoÕNODQDELOLU YH úHIIDI

ROPDOÕGÕU

Gerek EFT sisteminin gerekse BTOM’nin yönetsel düzenlemeleri

HWNLQ úHIIDI YH KHVDS YHUHELOLU QLWHOLNWH ROGX÷XQGDQ EX LONH\H X\JXQGXU

0HUNH]

%DQNDODUÕQÕQ

7HPHO

6RUXPOXOXNODUÕ YH 7 UNL\H 8\JXODPDVÕ

øONHOHULQ

8\JXODQPDVÕQGDNL

6|] NRQXVX UDSRU EX WHPHO LONHQLQ \DQÕVÕUD PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ

EX LONHOHULQ X\JXODQPDVÕQGDNL VRUXPOXOXNODUÕQD LOLúNLQ LONH GDKD EHOLUOHPLúWLU 6RUXPOXOXN

$ 0HUNH] EDQNDVÕ

|GHPH

VLVWHPOHULQGHNL

KHGHIOHULQL DoÕNoD WDQÕPODPDOÕ EX NRQXGDNL URO Q YH WHPHO

SROLWLNDODUÕQÕ NDPX ELOJLVLQH VXQPDOÕGÕU

TCMB Kanununa göre ödeme sistemleri kurma ve bu sistemlerin

NHVLQWLVL] LúOH\LúLQH YH J|]HWLPLQH LOLúNLQ G ]HQOHPH \DSPD J|UHYL 7&0%¶\H

YHULOPLúWLU .DQXQGD EX NRQXGDNL KHGHI |GHPH VLVWHPOHULQLQ G ]J Q LúOH\LúL

RODUDN EHOLUOHQPLรบWLU %XQXQOD ELUOLNWH |GHPH VLVWHPOHULQGHNL PHUNH]

EDQNDODUร Qร Q LรบOHWLPFL J|]HWLPFL YH\D PXWDEDNDW NXUXPX RODUDN UROOHUL YH

WHPHO SROLWLNDODU NRQXVXQGD KHGHIOHULQL Doร NoD RUWD\D NR\DQ \D]ร Oร ELU EHOJH

NDPXR\XQD VXQXOPDGร รทร QGDQ 7&0% EX LONH\H Nร VPHQ X\XPOXGXU

6RUXPOXOXN % 0HUNH] %DQNDVร LรบOHWLPLQL \DSWร รทร |GHPH

VLVWHPOHULQLQ WHPHO LONHOHUH X\JXQOXรทXQX VDรทODPDOร Gร U

7&0% ()7 VLVWHPLQLQ WHPHO LONHOHUH X\JXQOXรทX NRQXVXQGD

oDOร รบPDODU \DSDUDN EX LONHOHUH X\JXQOXรทXQ VDรทODQPDVร QD \|QHOLN VRPXW

Gย ]HQOHPHOHU JHUoHNOHรบWLUPHNWH YH EXQX LรบOHWLP NXUDOODUร NLWDEร QGD

Jย QFHOOH\HUHN \D\ร PODPDNWDGร U 7&0% \DSWร รทร Gย ]HQOHPHOHU YH JHOLรบWLUGLรทL mekanizmalarla EFTโ nin

temel ilkelerine bรผyรผk oranda uyum saรทODPร รบWร U

6DGHFH ,; XQFX LONHQLQ Eย \ย N |Ooย GH X\XPOX ROGXรทX GLรทHUOHULQLQ X\XPOX

ROGXรทX J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD 7&0%ยถQLQ VRUXPOXOXN % LOH X\XPOX ROGXรทX

NDQร Vร QD YDUร OPDNWDGร U

6RUXPOXOXN & 0HUNH] %DQNDVร LรบOHWLPLQL \DSPDGร รทร |GHPH

VLVWHPOHULQLQ WHPHO LONHOHUH X\JXQOXรทXQX GHQHWOHPHOL YH EX VLVWHPOHU

ย ]HULQGH J|]HWLP \HWNLVLQH VDKLS EXOXQPDOร Gร U

7&0%ยถQLQ LรบOHWLPLQL \DSPDGร รทร |GHPH VLVWHPL RODUDN NUHGL NDUWODUร Qร Q

WDNDVร Qร Q \DSร OGร รทร %.0 EXOXQPDNWDGร U .UHGL NDUWODUร Qร Q WDNDVร NRQXVXQGD

KHU QH NDGDU 7&0% .DQXQXQGD |GHPH VLVWHPOHULQLQ J|]HWLPLQH LOLรบNLQ

Gย ]HQOHPH \DSPD \HWNLVL 7&0%ยถ\H YHULOPLรบ ROVD GDKL NUHGL NDUWODUร QQ WDNDV

YH PDKVXSODรบPD LรบOHPOHULQLQ J|]HWLPLQH LOLรบNLQ ELU Gย ]HQOHPH \DSร OPDPร รบWร U

%XQXQOD ELUOLNWH WDVDUร DรบDPDVร QGD EXOXQDQ %DQND YH .UHGL .DUWODUร .DQXQ

WDVDUร Vร QD 7&0%ยถQLQ JLULรบLPOHUL\OH XOXVODUDUDVร X\JXODPDODUD YH EX LONH\H

X\JXQ RODUDN EX J|]HWLP \HWNLVLQLQ 7&0% WDUDIร QGDQ \HULQH JHWLULOPHVLQH

LOLรบNLQ Kย Nย P NRQXOPDVร VDรทODQPร รบWร U %X QHGHQOHUOH 7&0% VRUXPOXOXN & LOH

Nร VPHQ X\XPOXGXU

6RUXPOXOXN ' 0HUNH] EDQNDVร |GHPH VLVWHPOHULQLQ Jย YHQOLรทLQL

YH YHULPOLOLรทLQL WHPHO LONHOHU DUDFร Oร รทร \OD DUWร Uร UNHQ JHUHN GLรทHU PHUNH]

EDQNDODUร JHUHNVH LOJLOL GLรทHU \HUOL YH \DEDQFร NXUXOXรบODUOD LรบELUOLรทLQGH

EXOXQPDOร Gร U

7&0% NDWร Oร PFร ODUร Q J|Uย รบOHULQL GLNNDWe

alarak

dรผzenlemeler

\DSPDNWD GLรทHU PHUNH] EDQNDODUร YH NRQX\OD LOJLOL XOXVODUDUDVร NXUXOXรบODUOD

LรบELUOLรทL LoLQGH KDUHNHW HWPHNWH ROXS EX QHGHQOHUOH EX LONH LOH X\XP LoLQGHGLU gGHPH 6LVWHPOHUL YH 3DUD 3ROLWLNDVร

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q HQ WHPHO UROOHULQGHQ ELULVL XOXVDO SDUD RWRULWHVL

ROPDVร Gร U 3DUD SROLWLNDVร Qร Q DPDFร LVH SDUD ELULPLQLQ JHUHN R ย ONHGH JHUHNVH

XOXVODUDUDVร DODQGD GHรทHULQL NRUXPDNWร U %XQXQ DQODPร LVH HQIODV\RQXQ NDOร Fร

RODUDN Gย รบย N RUDQODUGD VH\UHWPHVLGLU 3DUD RWRULWHVL RODQ PHUNH] EDQNDODUร

GD EX DPDFร Q JHUoHNOHรบPHVL LoLQ SDUD SROLWLNDVร KHGHIOHULQL YH EX KHGHIOHUH

XODรบPDNWD NXOODQร ODFDN DUDoODUร VHoPHNWHGLU ยถOL \ร OODUGDQ LWLEDUHQ

GRรทUXGDQ NRQWURO DUDoODUร \HULQH PHUNH] EDQNDODUร QFD VDรทODQDQ ND\QDNODU

ย ]HULQGHNL IDL] RUDQร ย ]HULQGH \DSร ODQ GHรทLรบLNOLNOHUOH VLVWHPL HWNLOH\HQ GROD\Oร

NRQWURO DUDoODUร NXOODQร OPD\D EDรบODQPร รบWร U 3L\DVD\D Kร ]Oร ELU รบHNLOGH

Pย GDKDOH HGLOHELOHQ EX DUDoODUD 7ย UNL\HยถGHQ |UQHN YHUHFHN ROXUVDN HQ EDรบWD

Doร N SL\DVD LรบOHPOHUL EDQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDVร LรบOHPleri, dรถviz efektif

SL\DVDVร LรบOHPOHUL YH ]RUXQOX NDUรบร Oร NODU JHOPHNWHGLU 3DUD RWRULWHVL SDUD

SROLWLNDVร Qร Q EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ UH]HUYOHUL ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL J|]OHPOHPHN

YH HNRQRPLGHNL OLNLGLWHQLQ D\DUODQPDVร DPDFร \OD EX DUDoODUร NXOODQPDNWDGร U

%X DUDoODUร NXOODQร UNHQ HWNLQ YH Kร ]Oร oDOร รบDQ JHOLรบPLรบ |GHPH VLVWHPOHUL

JHUHNPHNWHGLU gGHPH VLVWHPOHULQLQ ROPDGร รทร ELU RUWDPGD SDUD SROLWLNDVร Qร

X\JXODPD RODQDรทร ]RUODรบPDNWDGร U gGHPH VLVWHPOHUL HWNLQ ROGXรทX RUDQGD

SDUD SROLWLNDODUร GD HWNLQ RODUDN X\JXODQDFDNWร U

'ROD\Oร DUDoODUร Q HWNLQOLรทL SDUD SROLWLNDVร LรบDUHWOHULQL DNWDUPDGD

NXOODQร ODQ ILQDQVDO SL\DVDODUร Q JHOLรบLP YH LรบOH\Lรบ Gย ]H\LQH EDรทOร Gร U 'LรทHU

WDUDIWDQ

|GHPH

VLVWHPOHULQGH

NXOODQร ODQ

|GHPH

DUDoODUร

SL\DVD

NDWร Oร PFร ODUร Qร Q HOOHULQGHNL LPNDQODU YH |GHPHOHU NRQXVXQGDNL NXUDO YH

Vย UHoOHU ILQDQVDO SL\DVDODUGDNL LรบOHPOHULQ Kร ]ร Qร ULVNOHUL YH PDOL\HWOHUL

HWNLOHPHNWHGLU gUQHรทLQ Doร N SL\DVD LรบOHPOHUL L\L JHOLรบPLรบ PDOL SL\DVDODUร

PHQNXO Nร \PHW WUDQVIHUOHULQLQ ND\GL RODUDN \DSร OPDVร Qร VDรทOD\DQ |GHPH

VLVWHPOHULQL YH IRQODUร Q PHUNH] EDQNDVร QGDNL KHVDSODU DUDFร Oร รทร LOH Kร ]Oร

รบHNLOGH PXWDEDNDWร Qร JHUHNWLUPHNWHGLU 'ROD\Oร DUDoODU GDKD HWNLQ NXOODQร OGร NoD

ILQDQVDO SL\DVDODU GD GDKD L\L LรบOHPHNWHGLU dย QNย SDUD SROLWLNDVร Qร Q KHGHIOHUL

ILQDQVDO SL\DVDODU DUDFร Oร รทร LOH JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 3DUD YH 0DOL\H 3ROLWLNDODUร QD (WNLOHUL Tablo 4.1โ de yer alan รถdeme sistemlerinin para ve maliye

SROLWLNDODUร QD GRรทUXGDQ \D GD GROD\Oร HWNLOHULQL LQFHOHPHGHQ |QFH JHQHO RODUDN

etkin bir รถdeme sistePLQ IRQ DNร PODUร Qร Kร ]ODQGร UPDVร QHGHQL\OH VHUEHVW

SL\DVD LรบOH\LQH NDWNร GD EXOXQGXรทXQX EHOLUWPHN JHUHNLU gUQHรทLQ ย ONHQLQ IDUNOร

ELU E|OJHVLQGHNL ELU WDUร P ERUVDVร QGDNL ย Uย Qย Q IL\DWร LOH GLรทHU ELU E|OJHGHNL

ERUVDGDNL IL\DWร Q IDUNOร ROPDVร GXUXPXQGD EX IL\DW IDUNOร Oร NODUร Qร |รทUHQHQ YH

IRQODUร Qร Kร ]Oร ELU รบHNLOGH KHGHILQH XODรบWร UDFDN |GHPH VLVWHPLQH VDKLS NLรบLOHU

EX IL\DW IDUNOร Oร NODUร Qร Kร ]Oร ELU รบHNLOGH EHOOL ELU QRNWDGD GHQJHOH\HFHNWLU

$\Uร FD \LQH E|\OH ELU |GHPH VLVWHPL DUELWUDM QHGHQL\OH IDUNOร IDL]

RUDQODUร Qร JLGHUHUHN ย ONHQLQ KHU \HULQGH ยณWHN ELU IDL]ยด RUDQร Qร Q X\JXODQPDVร Qร

EX EDรทODPGD SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLQOLรทLQL VDรทODPDNWDGร U 3DUD SROLWLNDVร

DNWDUร P PHNDQL]PDVร Qร Q HWNLQ LรบOHPHVLQL VDรทODPDNWD |]HOOLNOH Nร VD G|QHP

IDL] RUDQODUร Qร Q WHN SDUD SROLWLNDVร DUDFร ROGXรทX HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL

UHMLPLQGH |GHPH VLVWHPOHULQLQ HWNLQ LรบOH\LรบL ELU |Q รบDUW RODUDN RUWD\D

oร NPDNWDGร U

7$%/2 g'(0( 6รธ67(0/(5รธ1รธ1 3$5$ 9( 0$/รธ<( 32/รธ7รธ.$/$5,1$ (7.รธ/(5รธ

3DUD SROLWLNDVร

0DOL\H SROLWLNDVร

$YDQWDMODUร 3L\DVDODUร Q Kร ]Oร ELU รบHNLOGH UHDNVL\RQ YHUPHVLQL YH X\DUODQPDVร Qร VDรทODU %DQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDODUร Qร Q HWNLQ oDOร รบPDVร QD NDWNร VDรทODU 3DUD RWRULWHVL JHQHO RODUDN VLVWHPLQ OLNLGLWHVLQL L]OHPH YH VDรทOร NOร NDUDU YHUPH RODQDรทร QD NDYXรบXU %DQNDODU OLNLGLWHOHULQL L]OHU YH HWNLQ IRQ \|QHWLPL VDรทODU $Wร O IRQODUร Q VLVWHPH JLUPHVLQL NROD\ODรบWร UDUDN VLVWHPH WD]H ND\QDN VDรทODU YH DWร O IRQODUร Q IDL] JHOLUL RODQ OLNLW IRQODUD G|Qย รบPHVLQH NDWNร VDรทODU <DEDQFร VHUPD\H JLULรบLQH NDWNร GD EXOXQXU (WNLQ ELU YHUJL WDKVLODWร VDรทOD\DUDN YHUJL JHOLUOHUL DUWDU .D\ร W Gร รบร HNRQRPLQLQ NRQWUROย Qย NROD\ODรบWร Uร U %RUo LGDUHVLQGH HWNLQOLN YH Kร ]ร DUWร Uร U

'H]DYDQWDMODUร 3DUD WDOHELQL D]DOWWร รทร QGDQ VHQ\RUDM JHOLUOHUL D]DOร U <ROGDNL SDUDODU OLNLGLWH\L L]OHPH\L Jย oOHรบWLUHELOLU

3DUD 3ROLWLNDVร QD (WNLOHUL (WNLQ D\Qร Jย Q PXWDEDNDW VDรทOD\DQ ELU |GHPH VLVWHPL PDOL

SL\DVDODUร Q GDKD Kร ]Oร ELU รบHNLOGH UHDNVL\RQ YHUPHVLQL YH X\DUODQDELOPHVLQL

RODQDNOร Nร ODU %X SDUD SROLWLNDVร Qร Q DNWDUร Pร QGD JHFLNPHOHUL |QOH\HFHรทL JLEL

SDUDVDO RWRULWHQLQ NDUDU YHUPH Vย UHFLQL GH Nร VDOWDFDNWร U (WNLQ ELU |GHPH

VLVWHPL VD\HVLQGH oRN Nร VD ]DPDQGD Eย \ย N PLNWDUODUGD SDUD WUDQVIHULQLQ

Pย PNย Q ROPDVร QHGHQL\OH IDL] RUDQODUร QGD GDOJDODQPD GDKD \ย NVHN

RODELOPHNWHGLU

3DUD SROLWLNDVร X\JXODPDODUร QGD YDUVD\ร ODQ ย o ]DPDQ GLOLPL YDUGร U รธON

JHFLNPH SROLWLND GHรทLรบLP ]DPDQร Qร Q JHOPHVL YH EXQXQ SDUD RWRULWHOHULQFH IDUN

HGLOPHVL DUDVร QGD JHoHQ ]DPDQ LNLQFL JHFLNPH SDUD RWRULWHVLQLQ KDUHNHWH

JHoPHVL LOH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ GHรทLรบLNOLNOHUL |รทUHQPHVL DUDVร QGDNL ]DPDQ

IDUNร ย oย QFย YH VRQ JHOLรบPH LVH ILUPDODUร Q YH NLรบLOHULQ GHรทLรบPLรบ SDUD DU]ร YH

NUHGL DU]ร Qร |รทUHQPHOHUL YH HWNLOHQPHOHUL DUDVร QGD JHoHQ ]DPDQ IDUNร Gร U %X

VLVWHPOHU DVOร QGD Wย P EX Vย UHFL |]HOOLNOH GH ELULQFL JHFLNPH ]DPDQร Qร

Nร VDOWPDNWDGร U %X VLVWHPOHULQ VDรทOร NOร YHULOHUH GD\DOร UDSRUODPD \DSร OPDVร QD

RODQDN VDรทODPDVร EX YHULOHUL HOLQGH EXOXQGXUDQ RWRULWHOHULQ SROLWLND

GHรทLรบLPLQH JLGLOPHVL JHUHNOLOLรทLQLQ IDUNร QD YDUร OPDVร Vย UHFLQL Nร VDOWPDNWDGร U

7&0%

0RGHUQ SL\DVD HNRQRPLVLQGH PHUNH] EDQNDODUร SDUD SROLWLNDVร Qร Q

X\JXODQPDVร QGD JHQHOOLNOH Nร VD G|QHP IDL] RUDQODUร Qร DUDo RODUDN NXOODQร UODU

%X IDL] RUDQร EDQNDODUร Q SDUD SL\DVDODUร QGD ELUELUOHULQGHQ ERUo DOร S YHUHELOHFHNOHUL ELU IDL] RUDQร Gร U 0HUNH] EDQNDODUร EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH WHN

OLNLGLWH VDรทOD\ร Fร Vร RODUDN EX IDL] RUDQร Qร HQIODV\RQ KHGHIL GRรทUXOWXVXQGD

NRQWURO HGHUOHU %LU oRN ย ONHGH PHUNH] EDQNDVร Qร Q Doร N SL\DVD LรบOHPOHUL KHU

Jย Q SDUD SL\DVDVร Qร Q SRWDQVL\HO Doร NOD NDUรบร NDUรบร \D NDODFDรทร YH PHUNH]

EDQNDVร Qร Q SL\DVDGD J|UPHN LVWHGLรทL IDL] RUDQร LOH SL\DVD\D OLNLGLWH

VDรทOD\DFDรทร รบHNLOGH WDVDUODQPร รบWร U %DQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDODUร QGD

JHUoHNOHรบWLULOHQ LรบOHPOHULQ HWNLQOLรทLQL DUWร UDQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ EX NDWNร Vร QD

LOLรบNLQ RODUDN 6KHSSDUG V GDKD LGGLDOร ELU \DNODรบร POD D\Qร Jย Q

PXWDEDNDW VDรทOD\DQ Eย \ย N WXWDUOร ELU |GHPH VLVWHPLQLQ EDQNDODUDUDVร SDUD

SL\DVDODUร Qร Q NXUXOPDVร QD LPNDQ VDรทODGร รทร Qร EHOLUWPHNWH D\Uร FD ERUo DODQ YH

YHUHQOHU WDUDIร QGDQ DNWLI RODUDN NXOODQร ODQ EDQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDODUร

VD\HVLQGH HNRQRPLGH SDUDVDO GXUXPODUร Q Jย YHQLOLU ELU J|VWHUJHVLQLQ RUWD\D

oร NWร รทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU

%X VLVWHPOHUGH LรบOHPOHULQ ELOJLVD\DU RUWDPร QGD JHUoHNOHรบPHVL

QHGHQL\OH Kร ]Oร Jย YHQLOLU YH VDรทOร NOร YHULOHU HOGH HGLOHELOPHNWHGLU %X YHULOHUH

GD\DQร ODUDN GD GRรทUX YH Kร ]Oร UDSRUODPD \DSPD RODQDรทร EXOXQPDNWDGร U %X

VLVWHPOHU VDรทOร NOร YHULOHU YH EX YHULOHU ร รบร รทร QGD \DSร ODQ UDSRUODPDODU

VD\HVLQGH SDUD RWRULWHOHULQLQ HWNLOL YH Kร ]Oร NDUDU DOPDVร QD GD NDWNร GD

EXOXQXUODU

'LรทHU WDUDIWDQ EDQNDODU GD Wย P QDNLW KDUHNHWOHULQL DQร QGD

|รทUHQHELOHFHN NDUDU PHNDQL]PDODUร Qร Kร ]Oร ELU รบHNLOGH oDOร รบWร UDUDN HWNLQ ELU IRQ

\|QHWLPL VDรทOD\DFDNWร U

0RGHUQ JHOLรบPLรบ ELU HNRQRPLGH HNRQRPLN DNW|UOHU DUDVร QGDNL

|GHPH LรบOHPOHUL JHQHOGH EDQNDODUGDNL PHYGXDWODU NXOODQร ODUDN \DSร OPDNWDGร U

'ROD\Oร SDUD SROLWLNDODUร EDQNDODUร Q WRSODP UH]HUYOHULQL HWNLOHPH ย ]HULQH

รบHNLOOHQGLULOPHNWH YH |GHPH VLVWHPOHUL GH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL WRSODP

UH]HUYOHULQ DU]ร Qร HWNLOHPHNWHGLU *ย QOย N PXWDEDNDWร Q JHUoHNOHรบWLULOGLรทL HWNLQ

ELU |GHPH VLVWHPLQGH KHVDSODU DUDVร QGD WUDQVIHULQ NROD\Oร NOD \DSร ODELOPHVL

QHGHQL\OH DWร O IRQODUร Q VLVWHPH JLUPHVL NROD\ODรบPDNWD E|\OHOLNOH VLVWHPH WD]H

ND\QDN VDรทODQPDNWD YH DWร O WDVDUUXIODUร Q IDL] JHOLUL JHWLUHELOHQ OLNLW KDOH

G|Qย รบPHVL GDKD NROD\ ROPDNWDGร U gUQHรทLQ HOHNWURQLN EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQLQ

JHOLรบPHVL VD\HVLQGH ELU IDWXUD YH\D EDรบND ELU |GHPH LoLQ VRQ |GHPH WDULKLQH

NDGDU YDGHVL] KHVDSWD EHNOHWLOHQ YH\D QDNLW RODUDN WDรบร QDQ ELU IRQ IDL] JHOLUL

RODQ ELU \DWร Uร P DUDFร QGD |GHPH Jย Qย JHOLQFH\H NDGDU GHรทHUOHQGLULOHELOLU

gQFHGHQ KHVDSODU DUDVร QGD DNWDUPD \DSPD\D LOLรบNLQ YHULOHQ WDOLPDWOD GD

|GHPH JHUoHNOHรบWLULOHELOLU

gGHPH VLVWHPOHULQLQ VDรทODGร รทร \DUDUODU NRQXVXQGD ELU GLรทHU KXVXV

GD EX VLVWHPOHULQ \DEDQFร VHUPD\H JLULรบLQH VDรทODGร รทร NDWNร Gร U <DEDQFร

\DWร Uร PFร ODU ELU ย ONHGH SRUWI|\ \DWร Uร PODUร Qร Kร ]Oร YH Jย YHQLOLU ELU RUWDPGD

\DSDELOPH RODQDNODUร Qร GD J|] |Qย QH DOร UODU <LQH \DEDQFร ODU GRรทUXGDQ

VHUPD\H \DWร Uร PODUร NRQXVXQGD GD JHUHN XOXVDO JHUHNVH XOXVODUDUDVร

|GHPHOHULQL JHUoHNOHรบWLUPHGH Kร ]Oร YH Jย YHQLOLU ELU |GHPH VLVWHPLQLQ YDUOร รทร Qร

GLNNDWH DOร UODU <DEDQFร VHUPD\H JLULรบLQL WHรบYLN HGLFL WHGELUOHUL DOPDN |]HOOLNOH

7ย UNL\H JLEL JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU LoLQ |QHPOL ELU NRQXGXU <DEDQFร VHUPD\H

JLULรบL LOH SDUD SROLWLNDVร DUDVร QGDNL LOLรบNL KXVXVXQGD HQ EDรบWD DNOD JHOHQ NRQX

\DEDQFร

VHUPD\H

JLULรบLQGH

\DรบDQDFDN

DUWร รบร Q

IDL]OHUL

Gย รบย UPHVL

EHNOHQHFHรทLQGHQ EXQXQ SDUD SROLWLNDVร X\JXODPDODUร QD NDWNร VDรทOD\DFDรทร Gร U

gGHPH VLVWHPOHUL \ROX LOH KHVDSODUDUDVร IRQ WUDQVIHULQLQ EX รบHNLOGH

NROD\FD \DSร ODELOPHVL VRQXFX \DรบDQDQ EX JHOLรบPHOHULQ SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร Qร

DUWร UPDVร EHNOHQPHOLGLU +HU QH NDGDU VRQ \ร OODUGD PHUNH] EDQNDODUร LVWLNUDUร

\DNDODPD NRQXVXQGD DUD KHGHI RODUDN GRรทUXGDQ SDUD PLNWDUร Qร KHGHIOHPHVH bile ekonomide stok bir para ile รถdeme sistemlHUL VD\HVLQGH SDUDQร Q Kร ]Oร ELU

รบHNLOGH G|QGย Uย OHUHN PDO YH KL]PHW DOร P VDWร Pร QGD NXOODQร ODELOPHVL PXKWHPHO

SDUD PLNWDUร QGD \DรบDQDELOHFHN ELU DUWร รบ JHUHNVLQLPLQL IUHQOHPHNWHGLU %X GD

SDUD RWRULWHOHULQLQ SDUD PLNWDUร Qร D]DOWPDN \D GD PXKWHPHO DUWร รบร \DSPDPDN

\ROX\OD LVWLNUDU oDEDODUร QD NDWNร GD EXOXQPDNWDGร U

%LOLQGLรทL JLEL SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร SL\DVDGDNL SDUD PLNWDUร Qร Q

HNRQRPLGH ย UHWLOHQ WRSODP PDO YH KL]PHWOHUL VDWร Q DOPDN LoLQ \ร OOร N ED]GD

RUWDODPD RODUDN NDo GHID HO GHรทLรบWLUGLรทLQL J|VWHULU YH HNRQRPLGH \DUDWร ODQ

JD\UL VDIL PLOOL KDVร ODQร Q SDUD PLNWDUร QD E|Oย QPHVL\OH HOGH HGLOLU 3DUDQร Q

GRODรบร P Kร ]ร WHPHO RODUDN ELUH\OHULQ SDUD WDOHELQGH GHรทLรบLPH QHGHQ RODQ

JHOLU YH IDL] GHรทLรบLPOHULQGHQ HWNLOHQPHNWHGLU 0HUNH] EDQNDVร SDUDQร Q

GRODรบร P Kร ]ร Qร SDUD WDOHELQGH GHรทLรบLNOLรทH QHGHQ RODQ IDL] RUDQODUร YH JHOLU

Gย ]H\LQL HWNLOHGLรทL |Ooย GH GHรทLรบWLUHELOLU $UHQ V LQVDQODUร Q

HOOHULQGH WXWPDN LVWHGLNOHUL SDUD PLNWDUร \OD LOJLOL RODQ GRODรบร P Kร ]ร QD HWNL \DSDQ

IDNW|UOHUL Vร UDODUNHQ SDUDQร Q HO GHรทLรบWLUPH NROD\Oร รทร Qร YH Kร ]ร Qร GD HWNL \DSDQ

IDNW|UOHU DUDVร QGD VD\Pร รบWร U (รทHU KHUNHV HOLQH JHoHQ SDUDODUร KLo

EHNOHWPHGHQ GHUKDO KDUFDUVD SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร oRN Eย \ย N ROXUGX 2\VD

LQVDQODU HOOHULQH JHoHQ SDUDODUร GHUKDO KDUFDPD]ODU YH EXQODUร oHรบLWOL

PRWLIOHUOH HOOHULQGH WXWDUODU 3DUDQร Q E|\OH ELU Vย UH DWร O RODUDN HOGH WXWXOPDVร

GRODรบร P Kร ]ร Qร Q D]DOPDVร QD QHGHQ ROPDNWDGร U รธรบWH WDP EX QRNWDGD JHOLรบHQ

|GHPH DUDoODUร YH EXQODUร Q NXOODQร OGร รทร |GHPH VLVWHPOHUL EDKVHGLOHQ EX

PRWLIOHUOH HOGH SDUD WXWPD DOร รบNDQOร NODUร Qร D]DOWDUDN SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร Qร Q

DUWPDVร QD QHGHQ ROPXรบODUGร U 7HRULGH IDL] KDGGLQGH ELU DUWร รบ ROPDVร KDOLQGH

SDUD WXWPDQร Q PDOL\HWL DUWDFDรทร LoLQ SDUD WXWDQODU HOOHULQGHNL EX SDUD\ร GDKD

ID]OD NXOODQPD RODQDรทร QD VDKLS RODFDN YH GRODรบร P Kร ]ODQDFDNWร U รธรบWH EX

SDUD\ร LรบOHWHFHN PHNDQL]PDODU SDUDQร Q ELU \HUGHQ KHGHILQH XODรบPDVร Qร

VDรทOD\DFDN WUDQVIHU VLVWHPOHULGLU *HOLรบHQ VLVWHPOHU VD\HVLQGH NLรบLOHULQ

SDUDODUร QD LVWHGLNOHUL DQGD NDYXรบDELOPHOHUL YH SDUDODUร Qร DPDoODUร QD X\JXQ

GHรทHUOHQGLUHELOPHOHUL QHGHQL\OH V|] NRQXVX VLVWHPOHU QDNLW NXOODQร Pร Qร

D]DOWร Fร YH SDUD WDOHELQL Gย รบย Uย Fย \|QGH HWNL \DSPDNWDGร U 0DOL\H 3ROLWLNDODUร QD (WNLOHUL

0DOL\H SROLWLNDODUร Doร Vร QGDQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ HQ |QHPOL

DYDQWDMร HWNLQ ELU YHUJL WDKVLODWร VDรทOD\DUDN YHUJL JHOLUOHULQL DUWร UPDVร Gร U 1DNLW

RODUDN YHUJL GDLUHOHULQH \DSร ODQ |GHPHOHUH DOWHUQDWLI |GHPH \|QWHPOHUL KHP

Pย NHOOHIOHU KHP GH GHYOHWLQ PDOL\H ELULPL Doร Vร QGDQ NROD\Oร N VDรทOD\DUDN GDKD

Kร ]Oร YH HWNLQ YHUJL WRSODQDELOPH LPNDQร VDรทODU 9HUJLQLQ \DQร Vร UD GHYOHWH

\DSร ODFDN FH]D JLEL \DVDO |GHPHOHU YH\D Jย PUย N |GHPHOHUL JHUHNOL DOW\DSร

VDรทODQPDVร GXUXPXQGD KHP PXKWHPHO \ROVX]OXNODUร D]DOWDFDN KHP GH

GHYOHWH GDKD ID]OD JHOLU VDรทODQDFDNWร U %X NRQX\D VRQ \ร OODUGD YHUJL

WDKVLODWร QGD NUHGL NDUWร NXOODQร OPDVร JLULรบLPL |UQek olarak gรถsterilebilir. ร zetle,

HWNLQ ELU GHQHWLPLQ |Q รบDUWร L\L ELU |GHPH VLVWHPLGLU

0DOL\H SROLWLNDVร QD LOLรบNLQ GLรทHU ELU KXVXV LVH ND\ร W Gร รบร HNRQRPLQ

ND\ร W DOWร QD DOร QPDVร oDEDODUร QD |GHPH VLVWHPOHULQLQ VDรทODGร รทร NDWNร Gร U

%XUDGD ND\ร W Gร รบร LOH ND\ร W DOWร QGD ROXS GD YHUJL NDoร UPD ROJXODUร Qร GD

ELUELULQGHQ D\ร UPDN JHUHNLU gUQHรทLQ ND\ร W DOWร QGD ROGXรทX KDOGH IDWXUD

YHUPHNWHQ LPWLQD HGHQ ELU Pย NHOOHI NUHGL NDUWร LOH YH\D EDQND ย ]HULQGHQ

\DSร ODQ ELU DOร รบYHULรบL IDWXUDODQGร UPDN JHUHรทLQL GX\PDNWDGร U

.RQXQXQ GLรทHU \|Qย LVH KLo ND\ร W DOWร QD DOร QPD\DQ HNRQRPLN

IDDOL\HWOHUOH LOJLOLGLU %XUDGD JHOLรบHQ |GHPH DUDoODUร YH VLVWHPOHULQLQ YDUOร รทร EX

DNWLYLWHOHULQ ND\ร W DOWร QD DOร QDELOPHVLQL RODQDNOร KDOH JHWLULU (รทHU R ย ONHQLQ L\L

oDOร รบDQ |GHPH VLVWHPOHUL EXOXQPDVD YH\D WDVDUODQร รบร LWLEDUL\OH DQFDN EHOOL

WXWDUร Q ย ]HULQGHNL |GHPHOHUH NRQX RODQ ELU |GHPH VLVWHPL ROXUVD ND\ร W Gร รบร LOH

Pย FDGHOH GDKD ]RUODรบDFDNWร U gGHPH WXWDUร LoLQ KHUKDQJL ELU DOW \D GD ย VW

Vร Qร U JHWLULOPH\HQ ELU |GHPH VLVWHPLQGH KHP Eย \ย N KHP GH Nย oย N WXWDUOร

|GHPHOHU JHUoHNOHรบWLULOHELOPHNWH E|\OHOLNOH Nย oย N \D GD Eย \ย N D\Uร Pร

ROPDGDQ Wย P |GHPHOHU L]OHQHELOPHNWHGLU $\Uร FD \HWNLOL RWRULWHOHUFH EHOOL

WXWDUร Q ย ]HULQGHNL |GHPHOHULQ EDQNDFร Oร N NDQDOร \OD \DSร OPDVร QD LOLรบNLQ ELU dรผzenleme

getirilmek

istenLOGLรทLQGH Gย ]HQOHPH\L \DSDQODUD JHUHNOL

HVQHNOLรทLQ VDรทODQDELOPHVL YH EX Gย ]HQOHPHQLQ KD\DWD JHoLULOHELOPHVL LoLQ

JHUHNOL DOW \DSร Qร Q ELU EDรบND GH\LรบOH EX LVWHรทH X\JXQ |GHPH VLVWHPLQLQ

YDUROPDVร JHUHNPHNWHGLU

%X ROD\ร Q ELU EDรบND \|Qย LVH XOXVODUDUDVร LรบELUOLรทLQL GH JHUHNWLUHQ NDUD

SDUD LOH Pย FDGHOH NRQXVXGXU 6RQ \ร OODUGD WHU|U JLEL \DVD Gร รบร IDDOL\HWOHULQ

DUWWร รทร EX IDDOL\HWOHULQ ILQDQVPDQร QGD GD NDUD SDUD NXOODQร ODELOGLรทL YH EX

IDDOL\HWOHULQ XOXVODUDUDVร SL\DVDODUGD GDOJDODQPDODU \DUDWWร รทร J|]|Qย QH

DOร Qร UVD NDUD SDUD LOH Pย FDGHOHGH HWNLQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ |QHPOL NDWNร

VDรทODGร รทร Doร NWร U

0DOL\H SROLWLNDVร Doร Vร QGDQ ย ]HULQGH GXUXOPDVร JHUHNHQ ELU KXVXV

GD HWNLQ ELU |GHPH VLVWHPLQLQ ERUoODQPD LGDUHVLQH HWNLQ YH Kร ]Oร oDOร รบPD

KXVXVXQGD \DUGร PFร ROPDVร Gร U $QL ND\QDN LKWL\DoODUร QGD YH\D QRUPDO

]DPDQODUGD LรบOHPOHU GDKD Kร ]Oร JHUoHNOHรบWLULOPHNWH YH LรบOHPOHU ND\GL RODUDN

\DSร OGร รทร LoLQ UDSRUODPD LPNDQร GD VDรทODQPDNWDGร U

6RQXo RODUDN |GHPH VLVWHPOHULQLQ SDUD SROLWLNDVร X\JXODPDODUร QD

GRรทUXGDQ VDรทODGร รทร NDWNร ODUร Q \DQร Vร UD YHUJL JHOLUOHULQLQ DUWPDVร YH ND\ร W

Gร รบร Qร Q D]DOWร OPDVร JLEL GROD\Oร HWNLOHUL LOH SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLQ X\JXODQPDVร QD VDรทODGร รทร NDWNร ODU J|]DUGร HGLOPHPHOLGLU

gGHPH 6LVWHPOHULQLQ 3DUD 3ROLWLNDODUร QD 2ODVร 2OXPVX]

(WNLOHUL

)LQDQVDO VLVWHP JHOLรบWLNoH SDUDVDO RWRULWH RODUDN PHUNH] EDQNDVร รถdeme sisteminden kaynaklanan sistemik riskleri azaltmak iรงin รถnceden

|QOHPOHU DOPD \D GD SDUD SROLWLNDVร ย ]HULQGHNL NRQWUROย Qย ELUD] ND\EHWPH

VHoLPL LOH NDUรบร NDUรบร \D JHOPHNWHGLU gUQHรทLQ VLVWHPLN ULVNLQ \RN HGLOPHVLQLQ

ELU \ROX 57*6 VLVWHPLQLQ X\JXODQPDVร Gร U $QFDN E|\OH ELU \DNODรบร Pร Q SDUD

SROLWLNDVร Doร Vร QGDQ ED]ร VRQXoODUร EXOXQPDNWDGร U /LNLGLWHQLQ PDOL\HWL GH

|QHPOL ELU NRQXGXU 576* |GHPHOHUL LoLQ Jย Q LoL SDUD oHNLP LPNDQร YHUPH

IL\DWODQGร UPD YH |GHPH VRQODQGร Uร OPDVร Qร Q JDUDQWL HGLOPHVL GH LOJLOL NRQXODUGDQGร U %X SUREOHPOHU ULVNLQ D]DOWร OPDVร YH SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLQOLรทL

DUDVร QGD ELU NDUDU YHUPH GXUXPXQGD |QHPOL ROPDNWDGร U gGHPH VLVWHPL YH

SDUD SROLWLNDVร DUDVร QGDNL LODYH ELU EDรท GD EDQNDODUFD SDUD SROLWLNDVร DPDoODUร

LoLQ PXKDID]D HGLOHQ ]RUXQOX NDUรบร Oร NODUGDQ ROXรบPDNWDGร U %X NDUรบร Oร NODU Jย Q

ER\XQFD PXWDEDNDW LoLQ NXOODQร ODELOGLรทL Vย UHFH |GHPH VLVWHPLQLQ Gย ]Jย Q

LรบOH\LรบLQH NDWNร GD EXOXQPDNWDGร U )U\ V

*HOLรบHQ WHNQRORML\H paralel olarak รถdeme sistemlerinde ve รถdeme

DUDoODUร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร Qร

DUWร Uร UNHQ QDNLW NXOODQร Pร Qร D]DOWPร รบWร U %X D]DOร รบ HOEHWWH J|UHFHOL ELU D]DOร รบWร U

1DNLW NXOODQร Pร Qร Q D]DOPDVร SDUD WDOHELQL D]DOWPร รบ |GHPH VLVWHPOHUL

VD\HVLQGH SDUDQร Q GRODรบร P RUDQร DUWPร รบWร U 3DUD WDOHELQGH \DรบDQDQ EX

JHOLรบPHOHUH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q FHSKHVLQGHQ EDNร OGร รทร QGD EX JHOLรบPHOHULQ

VHQ\RUDM JHOLUOHULQL D]DOWร Fร \|QGH HWNL \DSPDVร EHNOHQPHNWHGLU

3DUD SROLWLNDVร Qร Q \ย Uย Wย OPHVLQGH RUWD\D oร NDQ ELU ]RUOXNWD HWNLQ

ROPD\DQ ELU |GHPH VLVWHPLQGH RUWD\D oร NDQ \ROGDNL SDUDODU IORDW

PHVHOHVLGLU <ROGDNL SDUD ELU |GHPH LรบOHPLQLQ VRQXFX RODUDN ELU DOร Fร Qร Q

KHVDEร Qร Q DODFDNODQGร Uร OPDVร YH |GH\HQLQ KHVDEร Qร Q ERUoODQGร Uร OPDVร

DUDVร QGDNL ]DPDQ IDUNร HWNLVLGLU %XQXQ QHGHQOHUL PHUNH] EDQNDVร \D GD

EDQNDQร Q LรบOHPVHO SURVHGย UOHUL EX SURVHGย UOHUL \|QHWHQ NXUDO \D GD

Gย ]HQOHPHOHUGHNL ]D\ร IOร NODU NDรทร WOD \DSร ODQ |GHPHOHUGH WDรบร PDGDQ

ND\QDNODQDQ JHFLNPHOHU LรบOHPLQ Lรบ Jย Qย VRQXQGD ELWLULOPHVL LoLQ \HWHUOL

ND\QDN ROPDPDVร QHGHQL\OH JHFLNHQ \D GD ELU Nร VPร \DSร ODQ |GHPHOHU Vย UHo

KDWDODUร Qร WDQร PODPDN YH Gย ]HOWPHN LoLQ JHUHNOL ]DPDQGDQ ND\QDNODQDQ

JHFLNPHOHU RODELOPHNWHGLU <ROGDNL SDUDODU SUREOHPLQH NRQX IRQODUร Q Eย \ย N

ROPDVร GXUXPXQGD EDQNDFร Oร N NHVLPLQLQ OLNLGLWHVLQL L]OHPHN Jย oOHรบPHNWH

D\Uร FD LKWL\DW RODUDN EDQNDODU GDKD ID]OD OLNLGLWH\L PXWDEDNDW KHVDSODUร QGD

EXOXQGXUPDN ]RUXQGD NDOPDNWDGร U -RKQVRQ YH GLรทHUOHUL V

<ROGDNL SDUDODU PHVHOHVLQH HN RODUDN RSHUDV\RQHO ULVNOHULQ gerรงekleรบPHVL GXUXPXQGD WDNDV YH PXWDEDNDWWD PH\GDQD JHOHQ ER]XNOXNODU

GD SDUD SROLWLNDVร Qร HWNLOH\HELOPHNWHGLU 2SHUDV\RQHO ULVNLQ |QHPLQL RUWD\D

NR\DQ YH ILQDQVDO SL\DVDODUร YH SDUD SROLWLNDVร Qร HWNLOHPLรบ EX WLS ER]XNOXNODUร Q

|UQHNOHULQL EXOPDN Pย PNย QGย U $รทXVWRs 1990โ da Wall Streetโ teki elektrik

NHVLQWLVL SDUD SL\DVDVร LรบOHPOHULQGH )HGZLUHยถร GD LoHUHFHN รบHNLOGH NDUร รบร NOร รทD

QHGHQ ROPXรบWXU รธรบOHPOHUGHNL EX NDUร รบร NOร N EDQNDODUร Q EDQNDODUDUDVร IRQODUร Qร

HWNLQ รบHNLOGH DNWDUDPDPDODUร QD EDรทOร RODUDN IDL] RUDQODUร QGD KDUHNHWOLOLรทH

QHGHQ ROPXรบWXU <LQH EHQ]HU RODUDN .DVร P ยถWH 1HZ <RUNยถWDNL Eย \ย N ELU

PHQNXO Nร \PHWOHU WDNDV EDQNDVร QGD PH\GDQD JHOHQ ELOJLVD\DU \D]ร Oร P KDWDVร

NXUXPX )HGHUDO 5H]HUYยถGHQ \RรทXQ PLNWDUGD Jย QOย N SDUD oHNPH\H

\|QHOWPLรบWLU %X Jย QOย N SDUD oHNLPL SDUD SL\DVDODUร Qร Q NDSDVLWHVLQL |QHPOL

PLNWDUGD DรบDQ oRN Eย \ย N PLNWDUGD JHFHOLN ILQDQVPDQ LKWL\DFร QHGHQL\OH Lรบ

Jย Qย Qย Q VRQXQGD WDPDPL\OH |GHQHPHPLรบWLU 6RQXo RODUDN )(' Pย GDKDOH

HWPH \HWNLVLQL NXOODQDUDN ND\ร WODUGDNL HQ \ย NVHN UDNDP RODQ PLO\DU GRODUOร N

ELU NUHGL NXOODQGร UPDN ]RUXQGD NDOPร รบWร U 6SLQGOHU YH 6XPPHUV V gGHPH 6LVWHPOHUL YH )LQDQVDO รธVWLNUDU

0HUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO KHGHIOHUL DUDVร QGD IL\DW LVWLNUDUร Qร Q YH

ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร YH Vย UGย Uย OPHVL EXOXQPDNWDGร U 6Hrdengeรงti

ยถ\H J|UH IL\DW LVWLNUDUร LQVDQODUร Q \DWร Uร P Wย NHWLP YH WDVDUUXID \|QHOLN

NDUDUODUร QGD GLNNDWH DOPD\D JHUHN GX\PDGร NODUร |Ooย GH Gย รบย N ELU HQIODV\RQ

RUDQร Qร LIDGH HWPHNWHGLU *HOLรบPLรบ ย ONHOHUGH \ย ]GH LOH \ย ]GH DUDVร QGDNL

HQIODV\RQ RUDQODUร Qร Q Gย รบย N HQIODV\RQ RODUDN NDEXO HGLOGLรทL LIDGH HGHQ

6HUGHQJHoWL IL\DW LVWLNUDUร Qร Q VDGHFH Gย รบย N HQIODV\RQ RUDQร QD

XODรบPD\ร GHรทLO D\Qร ]DPDQGD EX RUDQร Qร Q Vย UGย Uย OPHVL JHUHNWLรทLQL GH

EHOLUWPHNWHGLU

)LQDQVDO

LVWLNUDU

NDYUDPร

ย ]HULQGH

LVH

RUWDN

ELU

WDQร PD

XODรบร ODPDPDNOD ELUOLNWH (UoHO EX WDQร PODUร Q RUWDN |]HOOLNOHULQL ELUDUD\D getirerek finansal istikrardan bahsedebilmek iรงin; %DQNDFร Oร N NUL]OHULQLQ ROXรบPDGร รทร

(NRQRPLQLQ รบRNODUร HPPH Jย Fย Qย Q \ย NVHN ROGXรทX ร demeler sisteminde bir tร NDQร NOร N ROPD\DQ

)LQDQVDO YDUOร N IL\DWODUร QGDNL GDOJDODQPDQร Q D] ROGXรทX

2\QDNOร รทร Gย รบย N IDL] RUDQODUร QD VDKLS

7DVDUUXIODUร \DWร Uร PODUD NDQDOL]H HGHQ

*ย oOย YH VHNW|UH KDNLP NXUXOXรบODUร EDUร QGร UDQ

ELU VLVWHPLQ ROXรบPDVร JHUHNWLรทLQL EHOLUWPLรบWLU

)LQDQVDO SL\DVDODUGD LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร GDKD JHQLรบ ELU KHGHI RODQ

PDNURHNRQRPLN LVWLNUDUร Q ELU SDUoDVร Gร U )LQDQVDO LVWLNUDU ER]XOGXรทXQGD \DQL

ILQDQVDO ELU NUL] RUWD\D oร NWร รทร QGD JHQLรบ DQODPGD LNL VHoHQHN EXOXQPDNWDGร U

รธONL SL\DVDODU LoLQ ILQDQVDO GHVWHN VDรทODQPDVร Gร U %X GXUXPGD PDNURHNRQRPLN

SROLWLNDQร Q ]D\ร IODPD ULVNL RUWD\D oร NPDNWDGร U 6ร Nร ROPD\DQ ELU SDUD SROLWLNDVร

HQIODV\RQD YH YDUOร N IL\DWODUร QGD VDKWH \ย NVHOPH ULVNOHULQH QHGHQ

RODELOPHNWHGLU 'LรทHU ELU VHoHQHN GH NUL]L Pย GDKDOHVL] รบHNLOGH DWODWPD\D

oDOร รบPDNWร U )DNDW EX GD NXUXPVDO EDรบDUร Vร ]Oร NODUD QHGHQ RODUDN XOXVDO

KD]LQH LoLQ Dรทร U PDOL\HWOHUH YH GDKD JHQLรบ PDNURHNRQRPLN VRQXoODU

GRรทXUDELOHFHN VLVWHPLN o|Nย รบ WHKOLNHVLQH \RO DoDELOLU %X VHoHQHNOHUGHQ

KLoELUL FD]LS ROPDGร รทร QGDQ ILQDQVDO LVWLNUDUVร ]Oร รทร HQ EDรบWD |QOHPHN LoLQ oDED

J|VWHUPHN HQ L\L \ROGXU $QFDN ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร Jย Qย Pย ]GH

GDKD ]RU KDOH JHOPLรบ ROXS EXQXQ QHGHQOHUL รบXQODUGร U :KLWH V

รธON RODUDN ILQDQVDO SL\DVDODU GDKD ID]OD Eย Wย QOHรบPH\H EDรบODPร รบWร U

%LOJLQLQ รบX DQGD Gย Q\DGD PDOL\HWVL] YH Kร ]OD KHU \HUH XODรบDELOGLรทL JHUoHรทL KHU

Wย UGHQ รบRNXQ GD \D\ร OPD RODVร Oร รทร Qร Eย \ย N RUDQGD DUWร UPDNWDGร U gGHPH

VLVWHPOHULQLQ DOW\DSร Vร QGDNL WHNQLN NXVXUODU |QHPOL SL\DVDODUGD DQL OLNLGLWH

ND\Eร QD \D GD LรบOHPOHULQ PXWDEDNDWร QGD EDรบDUร Vร ]Oร รทD \RO DoWร NODUร WDNGLUGH

XOXVODUDUDVร ILQDQVDO LVWLNUDUD \|QHOLN WHKGLW ROXรบWXUPDNWDGร U %X GXUXPGD

XOXVODUDUDVร LรบELUOLรทL ROPDGDQ XOXVDO Gย ]H\GH ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร

GDKD D] Pย PNย Q ROPDNWDGร U %,6 WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQXODQ WHPHO

SUHQVLSOHULQ UHKEHU HGLQLOHUHN EXQODUD X\XP VDรทODQPDVร VRQXFXQGD |GHPH

VLVWHPOHUL NRQXVXQGD ย ONHOHU DUDVร QGD EHOOL VWDQGDUWODUD NDYXรบXOPDVร

XOXVODUDUDVร LรบELUOLรทLQH |UQHN RODUDN J|VWHULOHELOLU รธNLQFL

RODUDN

GHรทLรบLPLQ

Kร ]ร

JLWWLNoH

DUWPDNWDGร U

0RGHUQ

SL\DVDODUGDNL GHรทLรบLPLQ Vร UDGร รบร Kร ]ร QHGHQL\OH VLVWHPGHNL QRNVDQOร N YH

KDWDODUร Q GHรทHUOHQGLULOPHVL YH PXKWHPHO o|]ย POHU EXOXQPDVร GDKD ]RU KDOH

JHOPLรบWLU 7HNQRORMLGHNL Kร ]Oร JHOLรบPHOHU GH SROLWLND ROXรบWXUDQODUร Q KHGHIOHULQL

Vย UHNOL GHรทLรบWLUPHOHULQH QHGHQ ROPDNWDGร U %XQXQ \DQร QGD LรบOHP PDOL\HWOHUL

Gย รบWย NoH LรบOHPOHULQ KDFPL LOH ELUOLNWH NDUPDรบร NOร รทร YH EXODQร NOร รทร GD NHVNLQ ELU

รบHNLOGH DUWPร รบWร U

7HNQRORMLGH

LOHWLรบLPGH

\DรบDQDQ

JHOLรบPHOHU

OLEDUHOOHรบPHVL SL\DVD PHNDQL]PDVร Qร Q NHQGL LรบOH\Lรบi

YH iรงinde

SL\DVDODUร Q dengeye

NDYXรบPDVร LoLQ NXUDOODUร Q Nร Vร WODQPDVร XOXVODUDUDVร DODQGD SL\DVDODUร

HWNLOHรบLPH Doร N KDOH JHWLUPLรบWLU 6RQXoWD SL\DVDODUGDNL ROXPVX] ELU

KDUHNHWOHQPH

GLรทHULQH

NROD\Oร NOD

Vร oUD\DELOPHNWH

SL\DVDODUGDNL DOW \DSร Qร Q VDรทODP ROPDVร JHUHNLU

ROPDVร

QHGHQL\OH

)LQDQVDO VLVWHPLQ ย o WHPHO WDรบร YDUGร U :KLWH V )LQDQVDO

NXUXOXรบODU EX NXUXOXรบODUร Q DOร รบYHULรบ \DSWร รทร SL\DVDODU YH EX SL\DVDODUGDNL

DOร รบYHULรบL Gย ]HQOH\HFHN |GHPH VLVWHPLQL GH LoLQH DODQ PHNDQL]PDODUGร U

Burada dรผzenleyicilerLQ J|UHYL EX ย o WHPHO WDรบร Q \HWHULQFH Jย oOย ROPDVร Qร

VDรทODPDNWร U %X EDรทODPGD |GHPH VLVWHPOHULQLQ Jย oOHQGLULOPHVL ILQDQVDO

LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร QGD |QHPOL URO R\QDPDNWDGร U %X QHGHQOH |GHPH

VLVWHPOHUL ILQDQVDO LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร QGDNL UROย Qย L\L \HULQH JHWLUHELOPHVL

LoLQ WDVDUร Pร QGD KHP HWNLQ KHP GH ULVNH NDUรบร GD\DQร NOร ROPDN ]RUXQGDGร U

0XWDEDNDW PDOL\HWOHUL SL\DVDODUร Q HWNLQ WDNDVร QD ]DUDU YHUPHPHVL LoLQ |GHPH

VLVWHPOHULQLQ HWNLQ ROPDVร JHUHNLU gGHPH VLVWHPOHUL D\Qร ]DPDQGD

ROXรบDELOHFHN ULVNOHULQ UHDOL]H ROPDVร QD NDUรบร GD\DQร NOร ROPDOร ODUGร U %|\OHFH รถdeme sistemleri finansal krizin nedeni olmayacak ve herhangi bir yerde

EDรบOD\DQ ELU NUL]L LOHWPH\HFHN YH DUWร UPD\DFDNWร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ ILQDQVDO LVWLNUDU Doร Vร QGDQ oRN |QHPOL ROPDVร Qร Q

en รถnemli QHGHQL EXQODUร Q NDUร รบร NOร NODUร Q LOHWLPLQGH SRWDQVL\HO ELU NDQDO

ROGXNODUร JHUoHรทLGLU gGHPH VLVWHPOHULQLQ ILQDQV SL\DVDODUร QGDNL NLOLW UROย QH

EDNร OGร รทร QGD LรบOH\LรบWHNL ELU ER]XNOXรทXQ ILQDQVDO SL\DVDODUร Q ย ]HULQGH

\DUDWDFDรทร FLGGL HWNLOHUL J|UPHN ]RU ROPD\DFDNWร U gUQHรทLQ ELU |GHPH

VLVWHPLQLQ KDWDVร VRQXFXQGD ELU SL\DVDGDNL |GHPH \ย Nย POย Oย NOHUL ]DPDQร QGD

NDUรบร ODQDPD\DELOLU YH VRQXo RODUDN \DOQร ]FD R SL\DVDGDNL ELU NDo NDWร Oร PFร Qร Q

PDOL GXUXPXQD GHรทLO D\Uร FD SL\DVDQร Q Eย Wย Q RODUDN OLNLGLWH YH LVWLNUDUร QD RODQ

gรผven azalabilir.

gGHPH VLVWHPL LoLQGHNL LVWLNUDU LOH ILQDQVDO VLVWHPOHULQ LVWLNUDUร

DUDVร QGD |QHPOL ELU LNL \|QOย HWNLOHรบLP EXOXQPDNWDGร U 6KHSSDUG V

gGHPH VLVWHPLQGH ELU NDWร Oร PFร \ร HWNLOH\HQ WHNQLN ELU ER]XNOXN ROPDVร

SL\DVDODU WDUDIร QGDQ R NDWร Oร PFร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQLQ VRUJXODQPDVร QD QHGHQ

RODELOLU %X GXUXP R NXUXPD GLรทHU NDWร Oร PFร ODU WDUDIร QGDQ J|QGHULOHFHN

IRQODUร Q Nร Vร WODQPDVร QD YH\D JHFLNWLULOPHVLQH QHGHQ ROXUNHQ EXQXQ VRQXFX

RODUDN EX NXUXPXQ ]DPDQร QGD |GHPH \DSPD YH\D PHQNXO Nร \PHWOHUL LOJLOLOHUH

WHVOLP HWPH NRQXVXQGD \HWHQHรทLQL D]DOWDELOLU (รทHU EX NXUXP Eย \ย N ELU

NDWร Oร PFร LVH VRUXQXQ VLVWHPLN ELU SUREOHPH G|Qย รบPHVL LKWLPDOL DUWPDNWDGร U

%LU |]HO NXUXPXQ |GHPH NRQXODUร QGD \DรบDGร รทร NDUร รบร NOร N |GHPH VRUXQODUร LOH

GRรทUXGDQ LOJLOHQPH\HQ EDQND GHQHWoLOHUL YH PHUNH] EDQNDVร \HWNLOLOHUL LoLQ

NDUPDรบร N VRUXQODU GRรทXUDELOLU

%XQXQ WHUVLQH ELU ILQDQVDO SL\DVD \D GD NXUXPGD \DรบDQDQ WHUV ELU

JHOLรบPHQLQ |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบL ย ]HULQGH ER]XFX HWNL \DSPDVร GD

mรผmkรผndรผr. ร deme sistemi ioLQGH LรบOH\HQ ELU \D GD GDKD ID]OD EDQND\ร

GRรทUXGDQ HWNLOH\HQ ELU ILQDQVDO SUREOHP oร NDUVD VLVWHPH ย \H GLรทHU EDQNDODU

EDQNDODUDUDVร PXWDEDNDWWD RUWD\D oร NDFDN ]RUOXNODUGDQ NRUNDUDN HWNLOHQHQ

EDQNDODUD WUDQVIHU WDOLPDWร J|QGHUPH\L JHFLNWLUHELOLUOHU %LU EDQNDQร Q

Pย รบWHULOHUL EDQNDQร Q |GHPH \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHPH\HFHรทLQGHQ

HQGLรบH HGL\RUODUVD EDQND\D \|QHOLN ULVNOHUL D]DOWPD JD\UHWL\OH R EDQND\D

NHQGL IRQ YH PHQNXO GHรทHU WUDQVIHUOHULQL JHFLNWLUHUHUHN EX ROXPVX] Vย UHFL

Kร ]ODQGร UDELOLUOHU 6RUXQ \HWHULQFH \D\Jร Q \D GD HWNLOHQHQ EDQND |GHPH

VLVWHPL LoLQGH |QHPOL ELU EDQND LVH VLVWHPLQ Wย Pย QGH EORNH HGLOPLรบ |GHPHOHU

QHGHQL\OH ILQDQVDO Wร NDQร NOร N PH\GDQD JHOHELOLU YH VRQXoWD VLVWHP oDOร รบDPD]

KDOH JHOHELOLU

%X QHGHQOHUOH |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบLQGHQ VRUXPOX PHUNH]

EDQNDVร J|UHYOLOHUL YH EDQND GHQHWoLOHUL ELUELUOHUL\OH SUREOHPOHU GRรทPDGDQ

\DNร Q LOLรบNL LoLQH JLUPHOLGLUOHU %X LNL NHVLP NHQGL Lรบ YH VRUXPOXOXNODUร Qร Q

ELUELULQH

EDรทOร Oร รทร Qร Q

IDUNร QGD

ROPDGร NODUร

Pย GGHWoH

KHP

GRรทUX

ELOJLOHQHPH]OHU KHP GH NHQGL gรถrevlerini etkin olarak yerine getiremezler

6SLQGOHU YH 6XPPHUV V

0HUNH] EDQNDVร YH EDQND GHQHWLP RWRULWHOHULQLQ HOOHULQGH ILQDQVDO

NXUXPODUGDNL SUREOHPOHULQ Wย P VLVWHPH Vร oUDPDPDVร LoLQ ELU GL]L DUDo

EXOXQPDNWDGร U gUQHรทLQ EDQND GHQHWoLOHUL EDQNDODUGDNL YDUOร NODUร NRQWURO

HGHUHN EDQNDODUGDNL NRรบXOODUร Q ER]XOPD \|Qย QGH HUNHQ X\DUร VLQ\DOL YHULS YHUPHGLรทLQL LQFHOH\HELOLUOHU %X Wย U SUREOHPOHU QH NDGDU HUNHQ WDQร PODQร UVD

EDQND GHQHWoLOHUL GH ELU DQ |QFH EDQNDQร Q NRQXPXQX Jย oOHQGLUPHN LoLQ

DGร PODU DWPDN ย ]HUH EDQND \|QHWLPL YH \|QHWLP NXUXOX LOH oDOร รบPD\D

EDรบOD\DELOLUOHU gUQHN RODUDN EDQNDQร Q VHUPD\H WDEDQร YH LKWL\DWL UH]HUYOHULQL

DUWร UPD JLEL NDWNร ODUร LoHUHQ EX Wย U Jย oOHQGLUPH RSHUDV\RQODUร VD\HVLQGH

VRUXQOX NXUXP GLรทHU SL\DVD R\XQFXODUร Qร n gรผveni yeniden kazanacak ve

E|\OHFH SUREOHPLQ NRQWUROย QH NDWNร VDรทODQDFDNWร U

%D]ร RODรทDQ Gร รบร GXUXPODUGD PHUNH] EDQNDVร VRUXQOX EDQND\D JHoLFL kredi verme yolunu seรงerek kriz boyunca yรผkรผmlรผlรผklerini yerine getirmesi

LoLQ \HWHUOL PLNWDUGD OLNLGLWH VDรทOD\DELOLU 0HUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ VDรทODQDQ

E|\OH ELU DFLO OLNLGLWH \DUGร Pร V|] NRQXVX EDQND\D Jย Fย Qย YH WDUDIODUร Q

Jย YHQLQL \HQLGHQ ND]DQDQD NDGDU \D GD ILQDQVDO RWRULWHOHU EDQNDQร Q

SUREOHPOHULQH GDKD NDOร Fร ELU o|]ย P JHWLUHQH NDGDU NUL]L DWODWPD LPNDQร

VXQDFDNWร U %X EDรทODPGD PHUNH] EDQNDVร Qร Q VRQ ERUo YHULFL PHUFL ROPD

|]HOOLรทL ILQDQVDO SUREOHPOHULQ WHN VRUXQOX ELU NXUXPGDQ JHQHO |GHPH YH ILQDQV

VLVWHPLQH \D\ร OPDVร Qร HQJHOOHPHN LoLQ EDรบND ELU DUDo ROPD |]HOOLรทL

gรถstermektedir. Bununla birlikte merkez baQNDODUร NDWร Oร PFร ODUร Q EX NRQXGDNL

VXLVWLPDOLQL |QOH\HFHN รบHNLOGH KDUHNHW HWPHOL VRQ ERUo YHULFL PHUFL ROPD

\HWNLVLQL DGLO RODUDN YH NDWร Oร PFร ODUร Q VRUXQOD NDUรบร ODรบWร NODUร QGD RQODUD NHILO

RODFDN EX \HWNL\H \D GD GLรทHU WHGELUOHUH Jย YHQHUHN NXUXPODUร Q \ย NVHN ULVN

DOPD LKWLPDOOHULQLQ IDUNร QGD RODUDN NXOODQPDOร Gร U 6SLQGOHU YH 6XPPHUV

V

%ย Wย Q EX JHOLรบPHOHU J|] |Qย QH DOร QDUDN ELU NDWร Oร PFร Qร Q ELUH\VHO

EDรบDUร Vร ]Oร รทร Qร Q Wย P VLVWHPH \D\ร OPDVร Qร |QOHPHN LoLQ oHรบLWOL WHGELUOHU

DOร Qร UNHQ VRQ \LUPL \ร O LoHULVLQGH WHNQRORMLGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU \HQLOLNOHU

Nย UHVHOOHรบPH YH |GHPH VLVWHPOHULQGH G|QHQ WXWDUODUGD J|Uย OHQ \ย NVHN DUWร รบ

ELU \D GD GDKD ID]OD NDWร Oร PFร Qร Q EDรบDUร Vร ] ROGXรทXQGD GDKL |GHPH

VLVWHPOHULQLQ D\DNWD NDODFDN รบHNLOGH WDVDUODQPDVร Qร YH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q

NRQX\D LOJLVLQLQ DUWPDVร Qร JHUHNOL Nร OPร รบWร U

'LรทHU WDUDIWDQ |GHPH VLVWHPOHUL \HUHO YH Nย UHVHO RODUDN ILQDQVDO

SL\DVDODUร Q HQWHJUDV\RQXQD GD NDWNร GD EXOXQPDNWDGร U gGHPH VLVWHPOHUL

|GHPHOHULQ E|OJHOHUDUDVร \D GD XOXVODUDUDVร \DSร ODELOPHVLQGH Kร ] Gย รบย N

LรบOHP PDOL\HWL YH Jย YHQLOLUOLN JLEL Doร ODUGDQ ILQDQVDO SL\DVD HQWHJUDV\RQXQD

\DUGร PFร ROPDNWDGร U %|\OH ELU HQWHJUDV\RQ SDUDVDO RWRULWHOHULQ รบRNODUD

]DPDQร QGD FHYDS YHUHELOPH \HWHQHNOHULQL DUWร UDUDN SDUD SROLWLNDVร Qร Q

X\JXODQPDVร Qร NROD\ODรบWร UPDNWDGร U dย QNย SUREOHPOHU SL\DVD YHULOHULQH YH

J|VWHUJHOHULQH \DQVร PDNWD YH RWRULWHOHULQ SROLWLND X\JXODPDODUร HNRQRPL

ย ]HULQGH Kร ]Oร ELU HWNL \DSPDNWDGร U gGHPH VLVWHPLQLQ JHOLรบPHVL RWRULWHOHUH

SDUDVDO DUDoODUร Q oRรทXQXQ NXOODQร Pร Qร Pย PNย Q Nร OPDN YH HWNLQOLNOHULQL

DUWร UPDN \ROX\OD DPDoODUร GRรทUXOWXVXQGD SROLWLND X\JXODPDODUร QD \DUGร PFร

ROXUNHQ GLรทHU WDUDIWDQ |GHPH VLVWHPOHULQLQ Jย YHQLOLU ROPD\DQ ELU ILQDQVDO

NXUXOXรบXQ Wย P ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร Qร WHKOLNH\H DWDELOHFHรทL ELU LOHWLP

PHNDQL]PDVร KDOLQH JHOPH SRWDQVL\HOLGH EXOXQPDNWDGร U 6RQ ERUo YHUHQ

PHUFL YH ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร Qร VDรทODPD oDEDVร LoLQGH RODQ SDUDVDO otoriteler, finansal sistemde meydana gelebilecek sistemik riskleri รถnlemek

DPDFร \OD NHQGLOHULQL EHOOL ELU ILQDQVDO NXUXOXรบX NXUWDUPD oDEDVร LoLQGH bulabilirler. Finansal piyasalar daha fazla entegre oldukรงa ve รถdeme

VLVWHPOHULQGH GRODรบDQ IRQODUร Q PLNWDU YH WXWDUODUร DUWWร NoD VLVWHPLN ULVNOHU

DUWPDNWD ULVNH YH WHUV \D\ร OPD HWNLOHULQH NDUรบร Vร Qร U |WHVL |QOHPOHU DOร QPDVร

LoLQ GDKD ID]OD LรบELUOLรทLQH JLWPH LKWL\DFร GRรทPDNWDGร U )LQDQVDO VLVWHP

JHOLรบWLNoH PHUNH] EDQNDODUร |GHPH VLVWHPLQGHQ ND\QDNODQDQ VLVWHPLN ULVNOHUL

D]DOWPDN LoLQ |QFHGHQ WHGELU DOPD YH\D SDUD SROLWLNDVร ย ]HULQGHNL NRQWUROย Qย

ELUD] ND\EHWPH DOWHUQDWLIOHUL DUDVร QGD NDODFDNWร U 0HUNH] EDQNDODUร Qร Q |GHPH sistemleri konusuna artan ilgisi, รถdeme sistemlerinde meydana gelen

VLVWHPLN ULVNLQ HNRQRPLN YH VRV\DO Doร GDQ Wย P WRSOXPD PDOL\HWLQLQ oRN

\ย NVHN ROPDVร QGDQ ND\QDNODQPDNWDGร U

%(รนรธ1&รธ %g/h0 g'(0( $5$d/$5,1,1 (5.(1 8<$5, $0$d/, .8//$1,/0$6, 7h5.รธ<( g51(รถรธ

6RQ \ร OODUGD Gย Q\DQร Q IDUNOร HNRQRPLOHULQGH \DรบDQDQ YH GLรทHU ย ONH

HNRQRPLOHULQH \DQVร \DQ NUL]OHULQ DUGร QGDQ ILQDQVDO QLWHOLNOL NUL]OHULQ DQDOL]LQH

RODQ LOJL DUWPร รบWร U g]HOOLNOH NUL]OHULQ |QFHGHQ |QJ|Uย OHELOPHVL DPDFร \OD PLNUR

YH PDNUR GHรทLรบNHQOHUGHQ ROXรบDQ VHWOHU KD]ร UODQPร รบ YH EX GHรทLรบNHQOHUGH

JHUoHNOHรบHFHN GHรทLรบPHOHULQ KDQJL QRNWDODUGD NUL] VLQ\DOOHUL YHUGLรทLQH LOLรบNLQ

DQDOL]OHU \DSร OPร รบWร U

*HOLรบPHNWH RODQ ย ONH HNRQRPLOHULQGH J|Uย OHQ Nร Uร OJDQOร NODUร Q ELU

oRรทXQXQ 7ย UN HNRQRPLVLQGH YDUROPDVร YH XOXVODUDUDVร DODQGD \DรบDQDQ

NUL]OHUGHQ 7ย UN HNRQRPLVLQLQ HWNLOHQPHVL J|] |Qย Qย QH DOร QGร รทร QGD

HNRQRPLGH Eย \ย PH YH\D GDUDOPD รบHNOLQGH NHQGLQL J|VWHUHQ JHOLรบPHOHU YH

EXQODUร Q |QJ|Uย OHELOLUOLรทL KXVXVODUร 7ย UNL\H HNRQRPLVL LoLQ GH JLWWLNoH DUWDQ ELU

|QHP ND]DQPD\D EDรบODPร รบWร U <DรบDQDQ NUL]OHU NDPX YH |]HO VHNW|UGHNL

NDUDU YHULFLOHU LoLQ HNRQRPLN GXUXPXQ JHOHFHรทL KDNNร QGD |QJ|Uย \DSร OPDVร Qร

ELU ]RUXQOXOXN KDOLQH JHWLUPLรบWLU %|\OHOLNOH |]HOOLNOH ULVNOHULQ DUWWร รทร ELU G|QHP

รถnceden tahmin edilHFHN YH ULVNOHULQ JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD EXQODUร Q

ROXPVX] HWNLOHULQL PLQXPXPD LQGLUHFHN WHGELUOHULQ ]DPDQร QGD DOร QPDVร

Pย PNย Q RODFDNWร U

.UL]OHULQ |QJ|Uย OPHVLQH \|QHOLN NXOODQร ODQ J|VWHUJHOHULQ ELU Nร VPร

makro bรผyรผklรผkleri iรงermektedir. ร deme sistemlerinGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU

PLNUR ER\XWWD ROXS HNRQRPLGH \DรบDQDELOHFHN JHOLรบPHOHUL |QJ|UHELOPH

EDรบDUร Vร Qร Q DUDรบWร Uร OPDVร \DUDUOร RODFDNWร U gGHPH VLVWHPOHULQGH NXOODQร ODQ

|GHPH DUDoODUร Qร Q UHHO VHNW|UGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUL \DQVร WPDVร EDNร Pร QGDQ

|QHPOLGLU .DUรบร Oร NVร ] oHNOHULQ Eย \ย NOย รทย QGHNL GHรทLรบLPOHU EDQNDODUDUDVร

WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN DGHW YH WXWDUODUร ()7ยถGHQ JHoHQ |GHPH

PHVDMODUร YH WXWDUODUร NDUWOร |GHPHOHUGH J|Uย OHQ DUWร รบ YH WDVIL\H RODFDN NUHGL

NDUWร DODFDNODUร Qร Q JHOLรบLPL SROLWLND \DSร Fร ODU LoLQ RODVร ULVN WDKPLQL DPDFร \OD izlenmesi gereken gรถstergelerdir. %X E|Oย PGH V|] NRQXVX |GHPH DUDoODUร QGD YH EXQODUร Q NXOODQร OGร รทร

|GHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ RODVร NUL] YH\D UHVHV\RQ LOH bรผyรผme

dรถnemlerinin

tahmininde

รถncรผ

gรถsterge

olabilme

QLWHOLรทL

DUDรบWร Uร ODFDNWร U g]HOOLNOH UHHO VHNW|UGHNL DNWLYLWHQLQ VHYL\HVL LOH \DNร Q LOLรบNL

LoHULVLQGH RODQ oHNH LOLรบNLQ YHULOHULQ NDSDVLWH NXOODQร Pร JLEL ELU oRN GLรทHU ย UHWLP

J|VWHUJHOHULQGHQ |QFH Doร NODQDELOPHVL ย UHWLP Gย ]H\L GROD\ร Vร \OD HNRQRPLQLQ

JHQHO VH\UL KDNNร QGD |QHPOL ELU J|VWHUJH RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU $\Uร FD

NUHGL NDUWร NXOODQร Pร Qร Q KHU JHoHQ Jย Q DUWPDVร ย ONHQLQ PDNUR HNRQRPLN gรถstergeleri รผzerinde รถzellikle de parasal gรถsterge ve kavramlar รผzerinde

|QHPOL HWNLOHUL EXOXQPDVร QHGHQL\OH SROLWLND EHOLUOHUNHQ ELU SDUDPHWUH RODUDN

HOH DOร QPDVร JHUHNOLOLรทL |Q SODQD oร NPDNWDGร U dHN .XOODQร Pร

dHN |]HOOLรทL JHUHรทL NUHGL DUDFร QLWHOLรทLQGH ROPD\DQ YH J|Uย OGย รทย QGH

|GHQPHVL JHUHNHQ ELU |GHPH DUDFร Gร U 7ย UNL\HยถGH |]HOOLNOH WLFDUL KD\DWWD

\RรทXQ RODUDN NXOODQร ODQ oHN |]ย QH D\Nร Uร ELU ELoLPGH VRQUDNL ELU WDULKH NHรบLGH

HGLOHUHN NXOODQร OPDNWDGร U %XQXQ HQ |QHPOL QHGHQL LVH |]HOOLNOH \ย NVHN

HQIODV\RQ G|QHPOHULQGH \HWHUOL ND\QDรทร ROPD\DQODUร Q YH\D \HWHUOL ND\QDN

HOGH HWPH LKWLPDOL ROPDVร QD UDรทPHQ IDL] |GH\HUHN EXQX NXOODQPDN LVWHPH\HQ

ย UHWLFL YH Wย NHWLFLOHU LรบOHPOHULQL VRQUDNL WDULKOL oHN YH\D ELU EDรบND LIDGH\OH

YDGHOL oHN NHรบLGH HGHUHN \ย Uย WPHNWHGLUOHU 0HYVLPOLN GDOJDODQPDODUD YH\D

HNRQRPLGH JHQLรบOHPH YH\D GDUDOPDODUD J|UH UHHO VHNW|U OLNLGLWH Vร Nร QWร Vร

รงekmHGHQ YH NUHGL NXOODQPDQร Q PDOL\HWLQL ย VWOHQPHGHQ YDGHOL oHN NXOODQร Pร Qร WHUFLK HWPHNWHGLU 3DUD SROLWLNDVร Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD OLNLGLWH\H

Vร Nร รบDQ SL\DVDODU YDGHOL oHN Gย ]HQOH\HUHN SDUD RWRULWHVLQLQ SDUD PLNWDUร Qร

DUWร Uร S SDUD SURJUDPร Gร รบร QD oร NPDVร QD JHUHN NDOPDGDQ Vร Nร QWร Oร G|QHPOHULQ

DWODWร OPDVร QD NDWNร VDรทODPDNWDGร U (UoHO PHUNH] EDQNDVร Qร Q SDUDVDO

WDEDQร KHU \ร O LoLQ |QJ|Uย OHQ PDNURHNRQRPLN GHQJHOHUH J|UH EHOLUOHPHVL YH

SL\DVDODUร Q OLNLGLWHVLQL JHoPLรบ \ร OODUGDNL YHULOHU YH GHQH\LPOHU ร รบร รทร QGD

D\DUOร \RU ROPDVร Qร Q YDGHOL oHNOHUL |QJ|Uย OHPH\HQ GHรทLรบLPOHUH J|UH RWRPDWLN

VWDELOL]DW|U KDOLQH JHWLUGLรทLQL EHOLUWPLรบWLU

dHN NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ YHULOHU LQFHOHQGLรทLQGH NDUรบร Oร NVร ] oHN DGHWOHUL

YH WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHNOHUH LOLรบNLQ YHULOHUH XODรบร ODELOPHNWHGLU

$QFDN EX YHULOHUH GD\DQร ODUDN DQDOL]OHU \DSร ODELOPHNWHGLU 3L\DVDGD WRSODP

RODUDN QH NDGDU oHN NXOODQร OGร รทร QD LOLรบNLQ ELU YHUL EXOXQPDPDNWDGร U %XQXQ

QHGHQL EDQND รบXEHOHULQH LEUD] HGLOHQ YH |GHQHQ oHNOHUH LOLรบNLQ EDQNDODUร Q

YHUL WRSODPDPDVร YH ELULNWLUPHPHVLGLU $\Uร FD EDQND รบXEHVLQH YH\D WDNDVD

LEUD] HGLOPHGHQ HOGHQ \DSร ODQ |GHPHOHU GH LVWDWLVWLNOHUH JLUHPHPHNWHGLU

*UDILN ยถGH DQDOL]OHUGH NXOODQDELOHFHรทLPL] NDUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร LOH

12

1,200,000

9

1,000,000

6

800,000

3

600,000

0

400,000

-3

200,000

-6

0

-9 03

02

01

00

98

99

*6<รธ+

04/9

.DUรบร Oร NVร ] dHN

97

96

95

94

93

92

91

90

89

(%)

1,400,000

88

(ADET)

VDELW IL\DWODUOD *6<รธ+ยถGHNL \ร OOร N \ย ]GH GHรทLรบLP NDUรบร ODรบWร Uร OPร รบWร U

*UDILN .DUรบร Oร NVร ] dHN $GHGL LOH *6<รธ+ 5HHO 'HรทLรบLP 2UDQODUร Qร Q .DUรบร ODรบWร Uร OPDVร รฐ6รฑ2รฒ2รณ$รฑ รด2รต รถยฟรทeรธยฃรน1รบ2รป รผ$รฝ รพ

.DUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร \ร OODU LWLEDUL\OH L]OHQLOGLรทLQGH \ร Oร QGDQ

\ร Oร QD NDGDU D]DOPD J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร Qร Q |QFHVLQGH LVH NDUรบร Oร NVร ] oHN

VD\ร Vร DUWPD\D EDรบODPร รบWร U .DUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร QGD |]HOOLNOH

G|QHPLQGH DUWร รบร Q Kร ]ODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU %XQXQ QHGHQOHUL DUDVร QGD JHQHO

RODUDN oHN NXOODQร Pร QGD \DรบDQDQ DUWร รบ LOH 7ย UNL\H HNRQRPLVLQGH \DรบDQDQ

JHOLรบPHOHU JHUHNoH RODUDN J|VWHULOHELOLU %X G|QHPGH oHN NXOODQร Pร Qร Q

DUWWร รทร QD LOLรบNLQ J|Uย รบ WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN DGHGLQGH \DรบDQDQ

DUWร รบ LOH GH GHVWHNOHPHNWHGLU *UDILN 'LรทHU WDUDIWDQ 7ย UNL\H

HNRQRPLVLQGH \ร Oร QGD \DรบDQDQ GDUDOPDQร Q DUGร QGDQ \ร Oร QGD

EDรบOD\DQ Kร ]Oร Eย \ย PH HรทLOLPL \ร Oร Qร Q LNLQFL oH\UHรทLQH NDGDU GHYDP

HWPLรบWLU +ร ]Oร Eย \ย PH HรทLOLPLQL VRQD HUPHVLQL KD]ร UOD\DQ EDรบOร FD IDNW|UOHU

รบXQODUGร U 7&0%

\ร Oร EDรบร QGD \ย ]GH HQIODV\RQ KHGHIL oHUoHYHVLQGH DOร QDQ

SDUD YH PDOL\H SROLWLNDVร |QOHPOHUL

5XV\D )HGHUDV\RQXยถQGD $รทXVWRV D\ร QGD EDรบOD\DQ PDOL NUL]

QHGHQL\OH 7ย UNL\HยถQLQ GH HWNLOHQHELOHFHรทL JHUHNoHVL\OH PH\GDQD JHOHQ

VHUPD\H oร Nร รบร Qร Q UHHO VHNW|Uย GH HWNLOHPHVL

*ย QH\GRรทX $V\DยถGD \ร Oร QGD \DรบDQDQ HNRQRPLN NUL]OH

EDรบOD\DQ YH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ KHPHQ KHSVLQGH J|]OHQHQ VHUPD\H

oร Nร รบร VRQXFXQGD Gย Q\D HNRQRPLVLQGH \DรบDQDQ JHQHO WDOHS GDUDOPDVร

5HHO VHNW|UGH \ร Oร QGD *ย PUย N %LUOLรทLยถQH JHoLรบ JHUHNoHVL\OH

\DSร ODQ \DWร Uร PODUร Q ROXรบWXUGXรทX Dรบร Uร NDSDVLWHQLQ Lo YH Gร รบ WDOHS GDUDOPDVร

VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ ILQDQVPDQ VRUXQXGXU

\ร Oร Qร Q LNLQFL oH\UHรทLQGH HNRQRPLGH EDรบOD\DQ GDUDOPD Vย UHFL

Gย Q\DGD

\DรบDQDQ

HNRQRPLN

GXUJXQOXNOD

oDNร รบDUDN

\ร Oร QGD

GHULQOHรบPLรบWLU \ร Oร Qร Q $รทXVWRV YH .DVร P D\ODUร QGD \DรบDQDQ GHSUHPOHU

LVH GDUDOPD Vย UHFLQL ROXPVX] HWNLOHPLรบWLU \ร Oร Qร Q $รทXVWRV D\ร QGD

\DรบDQDQ 5XV\D NUL]L\OH ELUOLNWH 7ย UNL\H HNRQRPLVLQGHQ VHUPD\H oร Nร รบร

J|]OHQPLรบ JHULOH\HQ \XUWLoL Wย NHWLP YH \XUWGร รบร WDOHS VDQD\L ย UHWLPLQGH

JHULOHPH\H \RO DoPร รบWร U 7&0%

.DUรบร Oร NVร ] oHN DGHWOHUL \ร Oร Qร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ LWLEDUHQ

D]DOPD\D EDรบODPร รบWร U %X D]DOPD \ร Oร Qร Q RUWDODUร QD NDGDU GHYDP

HWPLรบWLU .DUรบร Oร NVร ] oHN DGHWOHULQGH \ร Oร Qร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ LWLEDUHQ

EDรบOD\DQ YH \ร Oร Qร Q RUWDODUร QD NDGDU GHYDP HGHQ EX WUHQG 7ย UNL\H

HNRQRPLVLQGH EX G|QHPOHUGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUOH SDUDOHOOLN J|VWHUPHNWHGLU

(NRQRPLGH \ร Oร QGD \DรบDQDQ GDUDOPDQร Q DUGร QGDQ \ร Oร QGD \HQLGHQ

Eย \ย PH Vย UHFLQH JLULOPLรบWLU \ร Oร QGD \ร OEDรบร QGD X\JXODPD\D NRQXODQ

ç î

HQIODV\RQX G ú UPH SURJUDPÕ EX \ÕO LoHULVLQGHNL JHOLúPHOHULQ WHPHO

EHOLUOH\LFLVL ROPXúWXU 3URJUDP oHUoHYHVLQGH \ÕOÕQGD NXU VHSHWLQLQ

DODFD÷Õ J QO N GH÷HUOHU D\OÕN ELU G|QHP LoLQ |QFHGHQ NDPXR\XQD

DoÕNODQPÕúWÕU .XU ULVNLQLQ RUWDGDQ NDONPDVÕ QRPLQDO IDL] RUDQODUÕQÕQ KÕ]OD

G úPHVLQL VD÷ODPÕúWÕU .XU YH IDL]OHUGHNL EX JHOLúPHQLQ DUGÕQGDQ Lo WDOHSWH

\DúDQDQ FDQODQPD LOH HNRQRPLQLQ WHNUDU E \ PH V UHFLQH JLUPLúWLU 7&0%

\ÕOÕQGD NDUúÕOÕNVÕ] oHN DGHGLQGH YH 7 UNL\H HNRQRPLVLQGH

\DúDQDQODU ELUOLNWH GH÷HUOHQGLULOGL÷LQGH LVH \ÕOÕQÕQ RUWDODUÕQGD EDúOD\DQ

NDUúÕOÕNVÕ] oHN VD\ÕVÕQGDNL DUWÕúÕQ \ÕOÕQGD NHVNLQ ELU DUWÕú LOH GHYDP HWWL÷L

YH \ÕOÕQ o QF oH\UH÷LQGHQ LWLEDUHQ D]DOPD\D EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU

Türkiye ekonomisLQGHNL JHOLúPHOHU GH÷HUOHQGLULOGL÷LQGH LVH V|] NRQXVX

SURJUDP oHUoHYHVLQGH EHOLUOHQHQ SDUD SROLWLNDVÕQÕQ \ÕOÕ .DVÕP D\ÕQD

NDGDU KHGHIOHUOH X\XPOX ELU úHNLOGH \ U W OG ÷ DQFDN KÕ]OD JHQLúOH\HQ FDUL

LúOHPOHU DoÕ÷Õ LOH \DSÕVDO UHIRUPODUÕQ KD\DWD JHoLULOPHVLQGHNL JHFLNPHOHU YH

|]HOOHúWLUPH KHGHIOHULQGHQ VDSPD \DúDQPDVÕ Lo YH GÕú SL\DVDODUGD WHGLUJLQOLN

\DUDWWÕ÷Õ J|U OP úW U 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ OLNLGLWH \DUDWPDVÕQÕQ GÕú VHUPD\H

JLULúOHULQH ED÷ODQPÕú ROGX÷X SROLWLND oHUoHYHVLQGH WHGLUJLQOLN QHGHQL\OH

D]DODQ VHUPD\H JLULúL SDUD SL\DVDVÕQGDNL IDL] RUDQODUÕQÕQ \ NVHOPHVLQH EX

GXUXP LVH ELODQoRODUÕQGD YDGH X\XPVX]OX÷X RODQ ED]Õ EDQNDODUÕQ PDOL

\DSÕODUÕQÕ ER]XOPDVÕQD QHGHQ ROPXúWXU 0DOL VLVWHPLQ JLGHUHN DUWDQ OLNLGLWH

LKWL\DFÕ ILQDQVDO NUL]H G|Q úP ú YH 0HUNH] %DQNDVÕ EHOLUOHQHQ KHGHIOHUGHQ

VDSDUDN SL\DVD\D VD÷ODGÕ÷Õ IRQ PLNWDUÕQÕ DUWÕUPDN ]RUXQGD NDOPÕúWÕU .UL]

RUWDPÕQÕQ NÕVPHQ DWODWÕOPÕú ROPDVÕQD UD÷PHQ ULVN SULPLQLQ \ NVHNOL÷L

QHGHQL\OH \HUOL YH \DEDQFÕ IRQODUÕQ YDGHOHUL NÕVDOPÕú YH IDL]OHU \ NVHN

VHYL\HOHUGH VH\UHWPH\H GHYDP HWPLúWLU ùXEDW WDULKLQGH \DúDQDQ

VL\DVL JHOLúPHOHU PDOL SL\DVDODUGD oRN \ NVHN PLNWDUOÕ G|YL] WDOHELQL RUWD\D

oÕNDUPÕú IDNDW 0HUNH] %DQNDVÕ SURJUDP oHUoHYHVLQGH OLNLGLWH\L NÕVDUDN G|YL]

WDOHELQLQ JHUoHNOHúPHVLQL |QOHPH\H oDOÕúPÕúWÕU 0HYFXW NRúXOODU DOWÕQGD NXU

SROLWLNDVÕQÕQ V UG U OPHVL LPNDQVÕ] KDOH JHOPLú YH ùXEDW WDULKLQGH ÆÀÿ1Î Ó Ú Ê2Ó Ò ß É Þ Ë2ß'Ë2Ì Ú Ì Ò$Ó Ò$à Ù ÉBÔ Ù Ó Ù Ù Ì Ù É ßeÒ$à&Þ Ò Ó Ï ä Ù É Ì Ò$Ó Ô à ß8Ò Ì Í Ý Ë Ú Ì Í Þ Í àvÒBÔ ÙvÝ Ê2Ù Ì Ò$ßeÒ$Ó Ý Ì Ò ã Ò$Í 2ã Ò BÌ Ò$É É

Ò$Ó Þ Ó Ì ßeÒ Ô Ð ÝB Ò ÔBÒ$Ì6Ó Ë ã Ú$Ó ßtÌ Ò Ó É¡Ê Ë$Ó vË2à Ì Ë vÞ Í Ó Í Ì ßeË Ô Í × Ë vË$Ì Ì Ë vÞ Í Ó Í Ì ßeË2É Í É*á BÌ Ò$É Ó Ì ß8ÒBÔ 6Ë2É ã Ì Ò Ô Ý Ú É.áBË Ë ã Í Ý Ì Ë Ù Ý Ù ß8Ì Ù Ê Ë$Ì Í Ó Ì Ë2Ó BÚ$Ì Í Þ Í àvÒ Ô ÙtÙ ÉBÔ Ù Ó Ì Ò$Ó ÉeË2É ã Ì ÒBÔvÝBÚ$É"× ËtÓ Ë Ë2ÌFã Ò Í Ì Ë$Ó Í É Ó Ì ß'Ë Ô Í ÉBËeÝBÒ BÒ Õ Ò àvÒBÞ à Ý Ë ÔvÞ Ë2à Ì Ë2ß'Ë2à¿× Ë8Ë$àvÚ$É Ú$ß8Í à Í Ó Í ßtÌ Ë2Ó Ë¾ Ù BÙ É°× Ò Ë2Ì Í Í Ó BÒ$à °Ò Ô PàvÒ Ò$É Ó ßeÒ$à°Í BÍ É Ë2É ã Ì ÒBÔvÝBÚ$É Ù É Ó Ì ß'Ë Ô Í ÉBË¨Ú $Ò$à Ì Ò É ß °à Ù Ó × Ë Ò$Ó Ò

Ú Ì Í Þ Í à Ò$Ì Ò$Ó Ó 1Ñtä ÐvÈ/Ó Ò$Ì àeî ï ï ï ÐvÔ$Ï ê Ï

GDOJDOÕ NXU UHMLPLQH JHoLOPLúWLU 7 UNL\H HNRQRPLVL \ÕOÕQÕQ EDúÕQGD

\DúDQDQ NUL]LQ DUGÕQGDQ GDUDOPD V UHFLQH JLUPLúWLU 7&0%

\ÕOÕ .DVÕP YH \ÕOÕ ùXEDW D\ODUÕQGD \DúDQDQ PDOL NUL]OHULQ ç ç

DUGÕQGDQ J oO HNRQRPL\H JHoLú SURJUDPÕ X\JXODPD\D NRQXOPXúWXU \ÕOÕQGD \DúDQDQ FLGGL GDUDOPDQÕQ DUGÕQGDQ \ÕOÕQGD \HQLGHQ E \ PH

V UHFLQH JLULOPLúWLU (NRQRPLQLQ E \ PH V UHFLQH JLUPHVLQGH X\JXODQDQ

HNRQRPLN SROLWLNDODUD GX\XODQ J YHQLQ DUWPDVÕ YH Lo WDOHELQ FDQODQPDVÕQD

LOLúNLQ L\LPVHU EHNOHQWLOHU HWNLOL ROPXúWXU 7 UNL\H HNRQRPLVLQGH J|U OHQ KÕ]OÕ

E \ PH V UHFL \ÕOÕQGDQ VRQUD \ÕOÕQGD GD GHYDP HWPLúWLU

\ÕOÕQÕQ 0DUW D\ÕQGD ,UDN VDYDúÕQÕQ \DUDWWÕ÷Õ EHOLUVL]OLN RUWDPÕQÕQ HWNLVL\OH

HQGLúHOHULQ DUWPDVÕQD UD÷PHQ JHUHN ,UDN VDYDúÕQÕQ NÕVD V UPHVL JHUHNVH

X\JXODQ SROLWLNDODUGDQ WDYL] YHULOPH\HFH÷LQLQ HNRQRPLN ELULPOHUFH DQODúÕOPDVÕ

HNRQRPL\H RODQ J YHQL DUWÕUPÕúWÕU

Türkiye ekoQRPLVLQGH VRQ \ÕOODUGD \DúDQDQ JHOLúPHOHULQ oRN |]HW ELU

úHNLOGH HOH DOÕQDUDN EX G|QHPOHUGH HNRQRPLGH \DúDQDQODUD SDUDOHO ELU

úHNLOGH KDUHNHW HWPLú RODQ NDUúÕOÕNVÕ] oHN VD\ÕVÕQGDNL GH÷LúLPOHULQ HNRQRPLN

JLGLúDWOD GDKD VD÷OÕNOÕ ELU úHNLOGH NDUúÕODúWÕUÕOPDVÕ VD÷ODQPD\D oDOÕúÕOPÕúWÕU

*UDILN ¶GH \DSÕODQ NÕ\DVODPDGD JHQHO RODUDN NDUúÕOÕNVÕ] oHN VD\ÕVÕQÕQ

DUWWÕ÷Õ G|QHPOHUGH HNRQRPLQLQ GDUDOGÕ÷Õ J|]OHPOHQLUNHQ NDUúÕOÕNVÕ] oHN

VD\ÕVÕQGD G ú ú J|]OHQGL÷L G|QHPOHU HNRQRPLQLQ E \ G ÷ G|QHPOHUOH

|UW úPHNWHGLU

%X NDUúÕODúWÕUPD\Õ GDKD D\UÕQWOÕ \DSDELOPHN LoLQ |]HOOLNOH NUL]

G|QHPOHULQGH D\OÕN JHOLúPHOHULQ VH\ULQL RUWD\D NR\DQ *UDILN ¶QLQ

LQFHOHQPHVL X\JXQ RODFDNWÕU

Æ Æ¡ä Ù! Ó Ú Ê2Ó Ò ß É¨Þ Ë2ß'Ë2ÌPÒ$ ß8Ò BÌ Ò Ó " Ò$É àvÒ Õ Ì à°Ô Ë2à&Þ Ó ÉBË Í Ì Í à Í É¨Þ Ë Í Ó Ì Ë2Ó Í É Ô Ó ÒBÞ Ì Ë Ò$Ì ÉBÒ$Ó Ò$à¨ßeÒ$Ì Í# Í ÝBÒBÔBÒ$Ì Ò$Ó Ò$à Í

BË$Ì Í Ó Ô Í BÌ Í $Í É{ Ò Ò$Ì Þ Ì ß8Ò Ô Ð Ù É $ Ò Ò $Ì $Ú$Ì Ò$Ó Ò$à'ã Ò Í 8Ú$Ó Ò$É Ì Ò$Ó $Í Ì Ë B×$Í tà Ù Ó Ì Ò$Ó É $ÒPÍ ÔvÞ Í à Ó Ò$Ó É<ÔBÒ 2Ì Ò$É ß8ÒBÔ Ð ÝBÒ ÔBÒ$Ì Ó Ë ã Ú$Ó ßtÌ Ò$Ó É Ê Ë$Ó vË2à Ì Ë vÞ Í Ó Í Ì ßeË Ô Í Ð«ß8Ò$à Ó Ú Ë2àvÚ$ÉBÚ$ßtÍ à% Ú$Ì Í Þ Í àvÒ$Ì Ò$Ó É Ë2É ã Ì Ò ÔvÝBÚ É Ì Ò ß& Õ Ò Ë$Ì Ë Ë Ë Þ à Í É' Í Ó( Ë2à Í Ì Ë à Ù Ì Ì Ò$É Ì ßeÒ Ô !× Ë Ô Ó Ó Ì Ë Í Ì Í Ó v Ý ßeËtÚ$Ó Þ Ò ß É É"Þ Ë2ßtÍ É' Ë 2Í Ì ßeË Ô ÍvÚ$Ì Ò$Ó Ò à BË2Ì Í Ó Þ Í Ì ß8Í vÞ Í Ó 1Ñtä Ð ç$è èBç Ï

*UDILN ยถGH NDUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร QGD ELU |QFHNL \ร Oร Q D\Qร G|QHPLQH

J|UH \ร OOร N \ย ]GH GHรทLรบLP J|] |Qย QH DOร Qร UNHQ *6<รธ+ YHULVLQGH VDELW

IL\DWODUOD EHQ]HU รบHNLOGH |QFHNL \ร Oร Q D\Qร G|QHPLQH J|UH \ร OOร N \ย ]GH GHรทLรบLP

HVDV DOร QPร รบWร U 12,5

100,00

10

80,00

7,5

60,00

5

40,00

2,5

20,00

0

0,00

-2,5

-20,00

-5

*6<รธ+

2001Q4

2001Q3

2001Q2

2001Q1

2000Q4

2000Q3

2000Q2

2000Q1

1999Q4

1999Q3

1999Q2

1999Q1

1994Q4

1994Q3

1994Q2

-80,00 1994Q1

-12,5 1993Q4

-60,00 1993Q3

-10 1993Q2

-40,00

1993Q1

-7,5

.DUรบร Oร NVร ] dHN

*UDILN .UL] YH 'DUDOPD '|QHPOHULQGH .DUรบร Oร NVร ] dHN $GHGL LOH 5HHO *6<รธ+ยถQLQ '|QHPVHO .DUรบร ODรบWร Uร OPDVร <ร OOร N <ย ]GH 'HรทLรบLP รฐ6รฑ2รฒ$รณ2รฑ รด2รตBรถ/รท8รธ รน1รบ รป รผ$รฝ รพ

NUL]LQGHQ |QFH NDUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร \ย NVHOPH\H EDรบODPร รบ YH

\ร Oร Qร Q LNLQFL oH\UHรทLQGH HQ ย VW QRNWD\D JHOPLรบWLU <LQH \ร Oร QGD

\DรบDQDQ GDUDOPDGD GD NDUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร ELULQFL oH\UHNWH Kร ]OD DUWPร รบWร U

\ร Oร QGD LVH HNRQRPLN Eย \ย PH\H SDUDOHO RODUDN VD\ร D]DOPร รบ DQFDN EX

D]DOร รบ \ร Oร Qร Q LNLQFL \DUร Vร QD NDGDU GHYDP HWPLรบ YH EX QRNWDGDQ VRQUD

NDUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร QGDNL D]DOPD \DYDรบOD\DUDN \ร Oร Qร Q ย oย QFย

oH\UHรทLQGHQ LWLEDUHQ Kร ]OD DUWร รบD JHoPLรบWLU .DUรบร Oร NVร ] oHN VD\ร Vร QGDNL EX Kร ]Oร

DUWร รบ NUL]L |QFHVLQGH GH GHYDP HGHUHN \ร Oร Qร Q ย oย QFย oH\UHรทLQGH

WHSH QRNWDVร QD XODรบPร รบ YH EX QRNWDGDQ VRQUD D]DOร รบ HรทLOLPLQH JLUPLรบWLU

%X NDUรบร ODรบWร UPD \DSร Oร UNHQ ย ]HULQGH GXUXOPDVร JHUHNHQ en รถnemli

KXVXV Eย \ย PH YHULOHULQLQ ย o D\GD ELU Doร NODQPDVร QD NDUรบร Q NDUรบร Oร NVร ] oHN

YHULOHULQH oRN GDKD |QFH XODรบร ODELOPHVLGLU *UDILNOHUGH GH J|Uย OGย รทย ย ]HUH

YH\D NUL]L JLEL HNRQRPLQLQ GDUDOGร รทร G|QHPOHU |QFHVLQGH

NDUรบร Oร NVร ] oHN DGHGLQGHNL DUWร รบ VLVWHPGHNL ULVNLQ DUWWร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU %720ยถQH รธEUD] (GLOHQ dHNOHU

dHN NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ VDรทOร NOร YHUL ND\QDรทร %720ยถ\H LEUD] HGLOHQ

oHNOHUGLU *UDILN ยถWH WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN DGHWOHULQLQ YH

VDELW IL\DWODUOD UHHO KDOH JHWLULOHQ oHN WXWDUODUร Qร Q \ร OODU LWLEDUL\OH JHQHO VH\UL

YHULOPHNWHGLU 35.000

390

30.000

340

20.000

315

ร ek adedi

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

240 1992

5.000 1991

265

1990

10.000

1989

290

1988

15.000

1987

(Bin)

25.000

(Milyar TL)

365

dHN WXWDUร

*UDILN %DQNDODUDUDVร 7DNDV 2GDODUร QD รธEUD] (GLOHQ dHNOHULQ $GHW YH 5HHO 7XWDUODUร รฐ6รฑ$รฒ2รณ2รฑ รด2รตBรถ/รท8รธ รน1รบ รป รผ รฝ รพ

<ร OODU LWLEDUL\OH WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN DGHGLQLQ \ร Oร QD

NDGDU JHQHO HรทLOLPL GDUDOPD G|QHPOHULQGHNL D]DOร รบODU KDULo DUWร รบ \|Qย QGHGLU

6|] NRQXVX oHN DGHGLQLQ \ร Oร QGDQ VRQUD NUL] G|QHPL RODQ \ร Oร QGD

Kร ]OD D]DOGร รทร YH EX WDULKWHQ VRQUD JHoPLรบ \ร OODUGD L]OHQHQ DUWร รบ WUHQGLQLQ

\DYDรบODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU

\ร Oร QGD \DรบDQDQ Gย รบย รบWH HNRQRPLGH GDUDOPDQร Q \DรบDQPDVร Qร Q

\DQร Vร UD oHNLQ NDUรบร Oร NVร ] oร NPDVร GXUXPXQGD KDSLV FH]DVร Qร Q NDOGร Uร ODFDรทร

\|Qย QGH \DSร OPDN LVWHQHQ \DVDO GHรทLรบLNOLรทLQ GH HWNLOL ROGXรทX LOHUL Vย Uย OHELOLU

<LQH D\Qร G|QHPGH DOWHUQDWLI ELU |GHPH DUDFร RODQ NUHGL NDUWODUร Qร Q YDGHOL

รบHNLOGH

NXOODQร OPD\D

EDรบODQPDVร Qร Q

GD

oHN

NXOODQร Pร Qร

D]DOWWร รทร

Gย รบย Qย OPHNWHGLU $QFDN WLFDUL KD\DWWD oHN EDVNร Q |GHPH DUDFร ROPD |]HOOLรทLQL

GHYDP HWWLUPHNWHGLU 1LWHNLP HNRQRPLN Eย \ย PHQLQ \HQLGHQ Kร ] ND]DQGร รทร

YH \ร OODUร QGD NXOODQร P DGHGLQGH DUWร รบ J|]OHQPHNWHGLU \ร Oร QGD

PLO\DU 7/ WXWDUร QGD LรบOHPLQ JHUoHNOHรบWLULOGLรทL WDNDV RGDODUร QGD

\ร OODU LWLEDUL\OH oHN WXWDUODUร Qร UHHO KDOH G|Qย รบWย UHUHN LQFHOHGLรทLPL]GH NUL]

\ร OODUร QGD VHUW Gย รบย รบOHULQ \DรบDQGร รทร gรถzlemlenmektedir.

%DQNDODUDUDVร WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ UHHO oHN WXWDUODUร LOH

*6<รธ+ IL\DWODUร LOH NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD ED]ร \ร OODU KDULo JHQHOGH

HNRQRPLQLQ Eย \ย Gย รทย \ร OODUGD WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN WXWDUODUร Qร Q GD

DUWWร รทร HNRQRPLQLQ GDUDOGร รทร \ร OODUGD LVH oHN WXWDUODUร Qร Q GD D]DOGร รทร

J|Uย OPHNWHGLU *UDILN ยถGH J|VWHULOHQ EX LOLรบNL HNRQRPLQLQ Eย \ย PHVLQH

\|QHOLN WDKPLQOHUGH oHN NXOODQร Pร Qร Q |QFย ELU J|VWHUJH RODELOHFHรทLQL gรถstermektedir. 16 12 8 4 0 -4 -8 -12

2003

2002

2001

2000

1999

*6<รธ+

1998

1997

dHN WXWDUODUร

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

-20

1988

-16

*UDILN %720ยถ\H รธEUD] (GLOHQ 5HHO dHN7XWDUODUร รธOH *6<รธ+ยถQLQ .DUรบร ODรบWร Uร OPDVร รฐ6รฑ$รฒ2รณ2รฑ รด2รตBรถ/รท8รธ รน1รบ รป รผ รฝ รพ

%DQNDODUDUDVร WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ YH VDELW IL\DWODU

NXOODQร ODUDN UHHO KDOH JHWLULOHQ oHN WXWDUODUร LOH |]HO QLKDL Wย NHWLP DUDVร QGDNL

LOLรบNLQLQ \HU DOGร รทร *UDILN LQFHOHQGLรทLQGH ยถOร \ร OODUร Q EDรบร QGDQ LWLEDUHQ

UHHO oHN WXWDUODUร LOH |]HO QLKDL Wย NHWLP DUDVร QGD SDUDOHO ELU WUHQG EXOXQGXรทX

J|Uย OPHNWHGLU 7ย NHWLPLQ DUWWร รทร G|QHPOHUGH oHN WXWDUODUร GD DUWPDNWD

Wย NHWLPLQ Gย รบWย รทย \ร OODUGD GD oHN WXWDUODUร UHHO RODUDN D]DOPDNWDGร U

'ROD\ร Vร \OD oHN WXWDUODUร Eย \ย PHQLQ \DQร Vร UD Wย NHWLP GDYUDQร รบODUร QGD GD |QFย

ELU J|VWHUJH ROPDVร EHNOHQHELOLU 7ย UNL\HยถGH oHN NXOODQร Pร Qร Q ย UHWLFL YH

WHGDULNoL SR]LV\RQXQGD RODQ ILUPDODU DUDVร QGD \D\Jร Q ROPDVร YH WDOHS LOH

ย UHWLP DUDVร QGDNL LOLรบNL LoHULVLnde sรถz konusu kesimin yeri de gรถz รถnรผne

DOร QGร รทร QGD EX |GHPH DUDFร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ GLNNDWH DOร QPDVร Qร Q

750 700 650 600 550 500

dHN 7XWDUODUร

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

450 400 350 300 250 200 150 1987

(Milyar TL)

\HULQGH RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

ร zel Nihai Tรผketim

*UDILN %720ยถ\H รธEUD] (GLOHQ 5HHO dHN7XWDUODUร LOH g]HO 1LKDL 7ย NHWLPLQ .DUรบร ODรบWร Uร OPDVร รฐ6รฑ2รฒ$รณ2รฑ รด2รตBรถ/รท8รธ รน1รบ รป รผ$รฝ รพ

%DQNDODUDUDVร WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHQ oHN ELOJLOHULQH LOLรบNLQ

YHULOHU \LQH NDUรบร Oร NVร ] oHN YHULOHULQGH ROGXรทX Eย \ย PH UDNDPODUร QGDQ oRN

|QFH Doร NODQPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD UHHO VHNW|UGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUL \DQVร WDQ

EX YHULOHULQ SROLWLND \DSร Fร ODU WDUDIร QGDQ L]OHQPHVL ROXรบDELOHFHN ULVNOHULQ

|QJ|Uย Vย Qย NROD\ODรบWร UDFDNWร U

.UHGL .DUWร .XOODQร Pร 7ย UNL\HยถGH X]XQ \ร OODU \DรบDQDQ \ย NVHN HQIODV\RQ YH NUHGL NDUWODUร Qร Q

PDO YH KL]PHW DOร Pร QGD IDL]VL] ELU NUHGL DUDFร RODUDN J|Uย OPHVL EX |GHPH

DUDFร Qร Q Kร ]OD \D\Jร QODรบPDVร QD QHGHQ ROPXรบWXU %|\OH \D\Jร Q NXOODQร ODQ ELU

|GHPH DUDFร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ HNRQRPLGHNL JHOLรบPHOHUL |QFHGHQ

|QJ|UHELOPHPL]H RODQDN VDรทOD\ร S VDรทODPDGร รทร Qร YH NDUW KDPLOOHULQLQ ERUFXQX

|GHPHPHOHULQH LOLรบNLQ YHULOHULQ ELU ULVN VLQ\DOL ROXรบWXUXS ROXรบWXUPDGร รทร Qร Q

LQFHOHQPHVL ID\GDOร RODFDNWร U $\Uร FD Wย NHWLP HรทLOLPLQL DUWร UDUDN HQIODV\RQLVW

ELU HWNL \DSWร รทร Gย รบย Qย OHQ EX |GHPH DUDFร Qร Q \RรทXQ NXOODQร Pร Qร Q SDUDVDO

Eย \ย NOย NOHU ย ]HULQGH \DUDWDELOHFHรทL HWNLOHU QHGHQL\OH PHUNH] EDQNDODUร

900

5.500

800

5.000

700

4.500 4.000

600

3.500

500

3.000

400

2.500

300

(Milyar TL)

(Milyon Adet)

WDUDIร QGDQ L]OHQPHVL YH NDUDU DOร UNHQ GLNNDWH DOร QPDVร ROGXNoD |QHPOLGLU

2.000

200

1.500

100

1.000

0

500 1997

1998

1999

2000

Adet

2001

2002

2003

Reel Tutar

*UDILN .UHGL .DUWร รธรบOHP $GHW YH 5HHO 7XWDUODUร 7h)( รฐ6รฑ2รฒ$รณ2รฑ รด2รต รน1รฐ/รธ รบ รป รผ$รฝ รพ

*UDILN ยถGD 9LVD 0DVWHUFDUG NUHGL NDUWODUร Qร Q \XUW Gร รบร \HUOHรบLNOHU

GDKLO NXOODQร P DGHW YH UHHO RODUDN FLURVX \HU DOPDNWDGร U 1RPLQDO RODUDN NUHGL

NDUWODUร Qร Q NXOODQร P WXWDUร \ร Oร QGD WULO\RQ 7/ยถGHQ WULO\RQ

7/ยถ\H XODรบPร รบWร U *UDILN LQFHOHQGLรทLQGH HNRQRPLQLQ GDUDOGร รทร \ร Oร QGD

GDKL JHUHN LรบOHP DGHGL JHUHNVH UHHO LรบOHP WXWDUร EDNร Pร QGDQ DUWร รบ Kร ]ร QGD ELU

GHรทLรบLNOLN ROPDGร รทร J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร QGD \DรบDQDQ NUL]GH LVH NXOODQร P

WXWDUร QGD UHHO RODUDN ELU D]DOร รบ ROPDVร QD UDรทPHQ ELU GLรทHU |GHPH DUDFร RODQ

YH *UDILN ยถGH \HU DODQ UHHO oHN WXWDUODUร QGDNL JLEL NHVNLQ ELU D]DOร รบ NUHGL

NDUWODUร QGD J|Uย OPHPHNWHGLU

%X GXUXPX NUHGL NDUWODUร LOH |]HO QLKDL Wย NHWLPLQ NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร *UDILN

ยถGH GRรทUXODPDNWDGร U 5HHO oHN WXWDUODUร LOH |]HO QLKDL Wย NHWLPLQ

NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร *UDILN ยถGH J|Uย OHQ SDUDOHO LOLรบNL |]HO Wย NHWLP LOH UHHO NUHGL

6.000

32.000

5.000

31.000

4.000

30.000

3.000

29.000

2.000

28.000

1.000

27.000

0

(Milyar TL)

(Milyar TL)

NDUWร WXWDUODUร DUDVร QGD J|Uย OHPHPHNWHGLU

26.000 1997

1998

1999

2000

2001

2002

)+*,*.- /10 *,2.3 /.450 6 7 8 9.- *5:<;1= 6 450>7 ? @BA5- CED F,*.G H IKJ *.- L&3 M 453 ;ENOD *P6 3 :Q? @B4PRSCED FO*.GPH

2003

*UDILN 5HHO .UHGL .DUWร รธรบOHP 7XWDUODUร YH g]HO 1LKDL 7ย NHWLP 7h)( รฐ6รฑ$รฒ2รณ2รฑ รด2รต2รน1รฐ/รธยฃรบ2รป รผ$รฝ รพ

$OWHUQDWLI ELU |GHPH DUDFร RODQ oHNOHUGH J|Uย OHQ EX LOLรบNLQLQ NUHGL

NDUWODUร QGD \ร Oร QGDNL NHVNLQ ROPD\DQ Gย รบย รบ KDULo J|Uย OHPHPHVLQLQ

DOWร QGD oHรบLWOL QHGHQOHU YDUGร U gQFHOLNOH NUHGL NDUWODUร Qร Q NXOODQร Pร HQ ID]OD

DOร รบYHULรบOHUGH |]HOOLNOH GH WDOHS HVQHNOLรทL D] RODQ DODQODUGD NXOODQร OPDNWDGร U

%X GXUXP HNRQRPLQLQ GDUDOPD G|QHPL GDKL ROVD NLรบLOHULQ HUWHOHQHPH\HFHN

Wย NHWLPOHULQLQ NUHGL NDUWร \OD \DSร OPDVร VRQXFXQX GRรทXUPDNWDGร U 'LรทHU |QHPOL

ELU QHGHQ LVH NUHGL NDUWODUร Qร Q \ย NVHN HQIODV\RQ G|QHPOHULQGH IDL]VL] ELU NUHGL

DUDFร RODUDN NXOODQร Pร QGDQ ND\QDNODQPร รบWร U (NRQRPLQ GDUDOGร รทร G|QHPOHUGH

\ย NVHN PDOL\HWLQH UDรทPHQ NUHGL NDUWODUร Wย NHWLFLOHULQ NHQGL Eย WoHOHULQL

oHYLUHELOPHOHUL LoLQ DGHWD ELU DUDo KDOLQH JHOPLรบWLU

%X QHGHQOHUOH oHN NXOODQร Pร Qร Q DNVLQH NUHGL NDUWODUร Qร Q Eย \ย PH YH\D

|]HO Wย NHWLP JLEL Eย \ย NOย NOHU NRQXVXQGD |QFย J|VWHUJH ROPD QLWHOLรทLQLQ ]D\ร I

ROGXรทX Gย รบย Qย OPHNWHGLU

'LรทHU WDUDIWDQ GDUDOPD G|QHPOHULQH UDรทPHQ NXOODQร Pร D]DOPD\DQ

YH\D oRN D] \DYDรบOD\DQ NUHGL NDUWODUร NRQXVXQGD PHYGXDW EDQNDODUร Qร Q

WDVIL\H ROXQDFDN NUHGL NDUWODUร DODFDNODUร Qร Q NUHGL NDUWODUร LoHULVLQGHNL RUDQร Qร

WDNLS HWPHN VLVWHPGH ROXรบDELOHFHN ELU ULVNL J|]OHPOHPHN EDNร Pร QGDQ |QHPOL

RODELOLU $QFDN *UDILN ยถGH J|Uย OHQ D\Oร N G|QHPOHU KDOLQGHNL EX RUDQร Q

HOGH HGLOPHVLQGH WDVIL\H ROXQDFDN NUHGL NDUWODUร DODFDNODUร Qร Q JHFLNPHOL RODUDN

HOGH HGLOPHVL KXVXVXQXQ J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOPDVร X\JXQ RODFDNWร U 12,00

10,00

2004Q2

2004Q1

2003Q4

2003Q3

2003Q2

2003Q1

2002Q4

2002Q3

2002Q2

2002Q1

2001Q4

0,00

2001Q3

2001Q2

2,00

2001Q1

2000Q4

4,00

2000Q3

6,00

2000Q2

(%)

8,00

*UDILN 7DVIL\H 2ODFDN .UHGL .DUWODUร $ODFDNODUร Qร Q 7RSODP .UHGL .DUWODUร รธoHULVLQGHNL <HUL

/.4(G 4 DT;

C!2 F

.UHGL NDUWร NXOODQร Pร Qร Q Eย \ย PH YH Wย NHWLP NRQXVXQGD HUNHQ X\DUร

DPDoOร NXOODQร P QLWHOLรทLQLQ ]D\ร I ROPDVร QD NDUรบร Q VRQ \ร OODUGD NUHGL NDUWODUร Qร Q

U V

\RรทXQ NXOODQร Pร Qร Q |]HOOLNOH SDUD WDOHEL SDUD oRรทDOWDQร GROD\ร Vร \OD SDUD DU]ร

YH\D

KDUFDPDODU

YH

HQIODV\RQ

ย ]HULQGH

HWNL

\DSDELOHFHรทL

EHNOHQPHNWHGLU %X QHGHQOH EX |GHPH DUDFร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ NDUDU W XZYP[ \ [^] _ ` [ a b [ c dEe fZfKgihEj [ \ [ klb _ m n c n cSj [ \ [ k [ a b [ o [ c [S_ \ [ c d p d \ qEYP[ \ [S] _ ` [ a b [ c d.j [ \ [ k [ a b [ o [ c p [ m r,o r \1s,t [ \ b d u d c

k _ c n v n&_ a [ \ [ mBb _ j a [ fTj [ \ [ k [ alw x c r u a x fKx y rlw z k b x \ r \ q {}| ~< f&f ย ย ย ย v n | \ x ย v n ย n \ [ p [ย j [ \ [Z[ \ ย d h j [ \ [Z] _ ` [ a b [ c d r a x j [ \ [ k [ aย b [ o [ c d cK] [ \ j d f d _ a [ \ [ m}p [ย r ย [ p x&x p r a x o r a r \ q {ย f&f%ย ~ f&f j [ \ [&] _ ` [ a b [ c d c d ย v n c [ m r b ย f x ย p n [ b _ \ [ c d c d ย \ x \ x ย x \ ย ย f x ย p n [ b _ \ [ c d c dlb x fKk r alx b fKx mย b x p r \ q

DOร Fร ODU WDUDIร QGDQ ELU SDUDPHWUH RODUDN HOH DOร QPDVร Qร Q ID\GDOร RODFDรทร

Gย รบย Qย OPHNWHGLU

.UHGL NDUWODUร YH\D GLรทHU ILQDQVDO \HQLOLNOHU SDUD WDOHELQL D]DOWร UNHQ

SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร Qร DUWร UPDNWDGร U .RQXQXQ SDUD oRรทDOWDQร Qร HWNLOHPHVL YH

GROD\ร Vร \OD SDUD DU]ร Qร HWNLOHPHVL LVH SDUD oRรทDOWDQร IRUPย Oย LOH Doร NODQDELOLU

ร zellikle formรผlde yer alan nakit PHYGXDW RUDQร FX EDQNDODUGDQ LVWHQLOGLรทL

DQGD $70ยถOHU DUDFร Oร รทร \OD QDNLW oHNHELOPH YH\D |GHPHOHULQL NUHGL NDUWร YH\D

GLรทHU ILQDQVDO \HQLOLNOHUOH \DSDELOPH LPNDQODUร QGDQ HWNLOHQPHNWHGLU รธVWHGLNOHUL

DQGD QDNWH NDYXรบPD LPNDQร ROPDVร YH\D |GHPHOHULQL IL]LNL RODUDN QDNLW

NXOODQDUDN \DSPD ]RUXQOXOXรทXQGD ROPDPDODUร LQVDQODUร Q HOGH GDKD D] QDNLW

EXOXQGXUPD\ร WHUFLK HWPHOHULQH \RO DoDU .ร VDFD KDONร Q |GHPH DOร รบNDQOร NODUร

HOGH WXWXODQ QDNLWOHULQ PHYGXDWODUD RUDQร Qร EHOLUOHU 1DNLW NXOODQร Pร Qร Q

D]DOPDVร IRUPย OGHNL GLรทHU GHรทLรบNHQL UH VDELW YDUVD\DUDN QDNLW PHYGXDW

RUDQร Qร Q Nย oย OPHVLQH EX LVH SDUD oRรทDOWDQร Qร Q Eย \ย PHVLQH GROD\ร Vร \OD

SDUDVDO JHQLรบOHPH\H QHGHQ RODFDNWร U

.UHGL NDUWODUร Qร Q NLรบLOHUH SDUD\D VDKLS ROPDNVร ]ร Q Wย NHWLP \DSDELOPH

RODQDรทร YHUPHVL QHGHQL\OH KDUFDPD WDOHELQL DUWร UDUDN HQIODV\RQ ย ]HULQGH

DUWร Uร Fร HWNL \DSPDVร EHNOHQHELOLU g]HOOLNOH NUHGL NDUWร \OD YDGH LPNDQODUร Qร Q

DUWร Uร OPDVร NUHGL NDUWODUร Qร Q NXOODQร Pร Qร YH KDUFDPDODUร GDKD GD DUWร UPDNWDGร U

6RQXo RODUDN NUHGL NDUWร YH GLรทHU ILQDQVDO \HQLOLNOHU SDUD DU]ร YH

WDOHELQLQ WDKPLQLQL Jย oOHรบWLUPHNWHGLUOHU %X QHGHQOHUOH V|] NRQXVX |GHPH

DUDFร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ SDUD RWRULWHVL RODQ PHUNH] EDQNDODUร

WDUDIร QGDQ L]OHQLOPHVL YH SROLWLND \DSDUNHQ GLNNDWH DOร QPDVร JHUHNPHNWHGLU ()7 6LVWHPLQLQ .XOODQร Pร

()7 VLVWHPL LรบOHWLPH Doร OGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ NXOODQร Pร DUWWร NoD

RUWD\D oร NDUGร รทร HWNLOHU GH DUWPDNWD YH EX VLVWHPGH G|QHQ SDUDQร Q Eย \ย NOย รทย

QHGHQL\OH EX VLVWHPGHQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHULQ GH |QHPL DUWPDNWDGร U

\ร Oร LoHULVLQGH ()7 VLVWHPLQGH G|QHQ SDUDQร Q *6<รธ+ยถQLQ \DNODรบร N

NDWร NDGDU ROPDVร VLVWHPLQ Eย \ย NOย รทย YH PXKWHPHO HWNLOHUL KDNNร QGD ILNLU

YHUHELOPHNWHGLU

()7 VLVWHPL YH EHQ]HU ILQDQVDO \HQLOLNOHU |]HOOLNOH J|VWHUGL÷L KÕ]OÕ

JHOLúLP GH J|]|Q QH DOÕQGÕ÷ÕQGD SDUDVDO J|VWHUJHOHUH \DSWÕ÷Õ HWNLOHU

QHGHQL\OH PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ LOJL DODQÕ LoHULVLQGH ROPDOÕGÕUODU ()7 VLVWHPL

JLEL IDUNOÕ |GHPH \|QWHPOHULQLQ RUWD\D oÕNPDVÕQÕQ YH LQWHUQHW EDQNDFÕOÕ÷ÕQÕQ

JHOLúPHVLQLQ D\QÕ SDUD PLNWDUÕ LOH GDKD oRN LúOHP \DSÕODELOPHVLQH RODQDN

VD÷ODPDVÕ QHGHQL\OH SDUD WDOHELQL G ú U F GRODúÕP KÕ]ÕQÕ LVH DUWÕUÕFÕ HWNL

\DSPDVÕ EHNOHQPHNWHGLU $\UÕFD ()7 VLVWHPL SDUD YH VHUPD\H SL\DVDODUÕQÕQ

JHOLúLPLQH NDWNÕ VD÷ODGÕ÷ÕQGDQ YH EX SL\DVDODUGD SDUDQÕQ LúOHWLOPHVLQH RODQDN

YHUGL÷LQGHQ ()7 VLVWHPLQLQ SDUDQÕQ GRODúÕP KÕ]ÕQÕ DUWÕUPDVÕ EHNOHQLU ()7

VLVWHPLQLQ SDUD GRODúÕPÕ ]HULQGHNL HWNLVLQL YH ()7 NXOODQÕP WUHQGL LOH SDUDQÕQ

GRODúÕP KÕ]Õ DUDVÕQGD YDU ROGX÷XQX G ú QG ÷ P ] LOLúNL\L J|]OHPOH\HELOPHN

LoLQ *UDILN ¶GDQ ID\GDODQÕOPD\D oDOÕúÕOPÕúWÕU *UDILNWH PLNWDU WHRULVL

U

GHQNOHPLQGHQ ID\GDODQÕODUDN GRODúÕP KÕ]Õ KHVDSODQÕUNHQ *6<ø+ LOH RUWDODPD UH]HUY SDUD NXOODQÕOPÕúWÕU ()7¶QLQ E \ NO ÷ YH EX E \ NO ÷ Q

J|VWHUGL÷L JHOLúLP KHVDSODQÕUNHQ LVH ()7¶QLQ *6<ø+ LoLQGHNL E \ NO ÷

GLNNDWH DOÕQPÕúWÕU

35

30

20

15

10

2003

2002

² ³l´ « ¦1§ ¨ © ª

2003/6-2004/6

¡ ¢ £ ¥¤ ¦1§ ¨K© ª&« ¬ ­ £ ­ ® ¯$° ® ±

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1992

1995

0

1994

5

1993

(oran)

25

*UDILN 'RODúÕP +Õ]Õ YH ()7 øúOHP 7XWDUODUÕQÕQ *6<ø+ øoHULVLQGHNL <HUL

/.4(G 4 DT;

C!2 F

W { r m b [ \ b x _ \ r k r c r c r k x \ y [ m a [ u d f d c p [Zm n a a [ c d a [ c p x c m a x f { q Bq Y.q s$u x m a r c p x p r \ q

{ m _ c _ f&r p x m r j [ \ [#fZr m b [ \ d YP[ \ [ c d c$p _ a [ u d f d d Y r y [ b a [ \Ow x c x a m _ c n f&[ a xS r fKx b a x \ r c \ x x aOfZr m b [ \ d y [ c r x m _ c _ fZr p x m rOr u a x f< [ v fZr p r \ q s düzeyi; c r c x k T=[ j a Belli [ c f&[ birk d c dönem [ r a r u m r c"içinde k _ \ n c ticarete a [ \.w z z c c x [ a d c [ \ [ m r u a x f [ v fZr y x \ r c x h \ x x a f&r a a rlw x a r \ p x c&e 5gO [ \ x mlx b x p r a fZr u b r \ q { q Y.q x$Y c _ fZr c [ a + P } ~ _ a p n ` n c [&w z \ xZp _ a [ u d f d d } O ~ |P{ _ a [ \ [ m x k [ j y [ j d a f d u b d \ q

*UDILN ยถGD ()7ยถQLQ NXOODQร PD Doร OGร รทร \ร Oร QGDQ ยถOร \ร OODUร Q

VRQXQD NDGDU JHUHN ()7ยถQLQ JHUHNVH GRODรบร P Kร ]ร Qร Q DUWDQ ELU WUHQG L]OHGLรทL

J|Uย OPHNWHGLU <LQH EX G|QHPOHULQ \ย NVHN HQIODV\RQ G|QHPOHUL ROGXรทX GD

GLNNDWH DOร QGร รทร QGD HOGH SDUD WXWPDQร Q PDOL\HWL \ย NVHN ROGXรทXQGDQ EX

KXVXVXQ GD SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร QD HWNL \DSWร รทร V|\OHQHELOLU

*HoPLรบ \ร OODUD J|UH QLVSHWHQ Gย รบย N HQIODV\RQ G|QHPL RODUDN NDEXO

HGHELOHFHรทLPL] G|QHPLQGHQ VRQUD GRODรบร P Kร ]ร QGD J|Uย OHQ Gย รบย รบ EX

G|QHPGH HQIODV\RQOD Pย FDGHOH SROLWLNDVร JHUHรทL WDOHELQ Nร Vร OPDVร QD \|QHOLN

DOร QDQ WHGELUOHUOH Doร NODQDELOLU $\Qร G|QHPGH ()7 LVH DUWร รบ Kร ]ร \DYDรบOD\DUDN

DUWPD\D GHYDP HWPLรบWLU %XQXQ QHGHQL RODUDN IDL] JHOLUOHUL D]DODQ EDQNDODUร Q

NDUOร Oร NODUร Qร DUWร UPDN LoLQ ELUH\VHO EDQNDFร Oร N DODQร QGDNL IDDOL\HWOHUH Dรทร UOร N vermesi gรถsterilebilir. Sรถz konusu etkilerin ortaya รงร NPDVร QGD ()7 JLEL HWNLQ oDOร รบDQ YH

WXWDU Nร Vร WODPDVร ROPDPDVร QHGHQL\OH Gย รบย N WXWDUOร |GHPHOHULQGH \RรทXQ

RODUDN NXOODQร ODELOGLรทL ELU |GHPH VLVWHPLQLQ YDUOร รทร Qร Q HWNLOL ROGXรทX

Gย รบย Qย OPHNWHGLU $NVLQH WXWDU Nร Vร WODPDVร RODQ SDKDOร ELU |GHPH VLVWHPLQLQ

ROPDVร KDOLQGH VLVWHPLQ NXOODQร Pร D]DODELOHFHรทLQGHQ EX HWNLOHULQ GH Vร Qร UOร

NDOPDVร EHNOHQHELOLU

%|\OH ELU VLVWHP SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร Qร Q DUWPDVร QD HWNL

\DSDELOHFHรทLQGHQ YH D\Qร SDUD PLNWDUร LOH GDKD ID]OD LรบOHP \DSPD RODQDรทร

VDรทOD\DELOHFHรทLQGHQ SDUD PLNWDUร DUD KHGHI RODUDN VHoLOPHPLรบ ROVD GDKL EX

VLVWHPOHU PHUNH] EDQNDODUร Qร Q SDUD PLNWDUร Qร D]DOWPDN YH\D PXKWHPHO SDUD

DUWร รบร Qร Gย รบย N WXWPDN \ROX\OD IL\DW LVWLNUDUร Qร NRUXPDODUร QD NDWNร VDรทOD\DELOLUOHU

'LรทHU WDUDIWDQ ()7 YH GLรทHU ILQDQVDO \HQLOLNOHULQ SDUD WDOHELQLQ

WDKPLQLQGH Jย oOย NOHU RUWD\D oร NDUDELOHFHNOHUL J|] |Qย QH DOร QDUDN SDUD

RWRULWHOHULQLQ SDUD SROLWLNDVร QD LOLรบNLQ NDUDUODUร QGD ()7 YH GLรทHU ILQDQVDO

\HQLOLNOHUGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUL GLNNDWH DOPDVร GD \DUDUOร RODFDNWร U

%XQXQ \DQร Vร UD ()7 VLVWHPLQGH \DรบDQDQ RODรทDQ Gร รบร JHOLรบPHOHULQ

WDNLS HGLOHUHN GHรทHUOHQGLULOPHVL LOHULGH HNRQRPLGH RUWD\D oร NDELOHFHN

JHOLรบPHOHULQ |QJ|Uย OPHVLQGH GH NXOODQร ODELOLU *UDILN

*UDILN ย oHU D\Oร N G|QHPOHU KDOLQGH IL\DWODUร \OD ()7ยถGH

LรบOHP WXWDUODUร Qร YH |GHPH PHVDM DGHWOHULQL J|VWHUPHNWHGLU <ร OODU LWLEDUL\OH

|GHPH PHVDM DGHWOHUL LQFHOHQGLรทLQGH VLVWHPLQ DUWDUDN NXOODQร OGร รทร

J|Uย OPHNWHGLU %XQXQ DOWร QGD \DWDQ QHGHQOHULQ DUDVร QGD WHNQRORMLQLQ

EDQNDFร Oร N DODQร QD X\JXODQPDVร LOH ELUOLNWH LQWHUQHW YH ELUH\VHO EDQNDFร Oร N

DODQร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ ROGXรทX Gย รบย Qย OPHNWHGLU รธQWHUQHW WHOHIRQ JLEL

DUDoODUOD รบXEH Gร รบร \|QWHPOHU NXOODQร ODUDN EDQNDFร Oร N LรบOHPOHULQLQ รบXEH\H

JHOLQPHGHQ \DSร OPDVร EDQND Doร Vร QGDQ PDOL\HW D]DOWร Fร IDNW|UOHU ROPDVร

nedeniyle sรถz konusu yรถQWHPOHULQ NXOODQร OPDVร oHรบLWOL SURPRV\RQODUOD WHรบYLN

HGLOPHNWHGLU 6

14.000.000 12.000.000

5

10.000.000

(Trilyon TL)

4

8.000.000 3 6.000.000 2

4.000.000

1

2.000.000 0 1997Q1 1997Q2 1997Q3 1997Q4 1998Q1 1998Q2 1998Q3 1998Q4 1999Q1 1999Q2 1999Q3 1999Q4 2000Q1 2000Q2 2000Q3 2000Q4 2001Q1 2001Q2 2001Q3 2001Q4 2002Q1 2002Q2 2002Q3 2002Q4 2003Q1 2003Q2 2003Q3 2003Q4

0

ยถ ยท ยท ยธ ยน ยบ ยป ยผ ยฝ ยธ ยท ยพSยป ยฟ ร ร ร >ร

ร deme Mesaj Adedi

*UDILN 5HHO ()7 รธรบOHP 7XWDUODUร LOH gGHPH 0HVDM $GHGL 7h)(

/.4(G 4 Dยต;

C!2 F

*UDILN LQFHOHQGLรทLQGH \ร Oร Qร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ VRQUD

|GHPH PHVDM DGHGLQLQ DUWร รบ WUHQGLQGH Kร ]Oร ELU \ย NVHOLรบ ROPDPDVร QD UDรทPHQ

UHHO ()7 LรบOHP WXWDUODUร QGD Kร ]Oร ELU DUWร รบ \DรบDQGร รทร J|]OHPOHQPHNWHGLU %X

GXUXPGD V|] NRQXVX G|QHPGH WXWDUGD EDรบOD\DQ DUWร รบร Q EDQNDODUDUDVร Eย \ย N

WXWDUOร LรบOHPOHUGHQ ND\QDNODQGร รทร WDKPLQ HGLOHELOLU ()7 VLVWHPLQGH \DSร ODQ

LรบOHPOHU EDQNDODU Doร Vร QGDQ EDQNDODUDUDVร \ย NVHN WXWDUOร |GHPHOHUGHQ

SL\DVD LรบOHPOHULQGHQ PHQNXO Nร \PHW YH Pย รบWHUL |GHPHOHULQGHQ ROXรบXUNHQ

7&0% LOH LOJLOL LรบOHPOHU LVH Doร N SL\DVD LรบOHPOHUL G|YL] HIHNWLI SL\DVDVร YH 7/

SL\DVDVร LรบOHPOHULQH LOLรบNLQGLU .ร VDFD EX G|QHPGH LรบOHPOHULQ Eย \ย N

oRรทXQOXรทXQX KDYDOH PHVDMODUร YH 7&0% LรบOHPOHUL ROXรบWXUPDNWDGร U %XUDGDNL

DUWร รบร Q 7&0% LรบOHPOHULQGHQ ND\QDNODQPDGร รทร Qร V|\OHPHN Pย PNย Q RODELOLU

dย QNย EX G|QHPGH X\JXODQDQ SROLWLND JHUHรทL .DVร P WDULKLQH NDGDU

7&0% GDKD |QFHGHQ EHOLUOHQHQ 1HW รธo 9DUOร NODU EDQGร Qร Q Gร รบร QD oร NPDPร รบWร U

%X G|QHPGH ()7ยถGHNL LรบOHP WXWDUร Qร Q \ร Oร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ LWLEDUHQ Kร ]OD

DUWร รบร QD QHGHQ RODFDN QRUPDO WUHQGLQ Gร รบร QGD ELU Eย \ย NOย NWH 7&0% LรบOHPOHUL

gรถrรผlmemektedir. HavalH LรบOHPOHUL NRQXVXQGD LVH |GHPH PHVDMODUร QGD

WXWDUGDNLQH EHQ]HU ELU DUWร รบ ROPDPDVร YH SL\DVD LรบOHPOHUL YH\D Pย รบWHUL

|GHPHOHULQLQ WRSODP |GHPH Eย \ย NOย NOHULQH RUDQร J|]|Qย QH DOร QGร รทร QGD EX

oDSWD ELU DUWร รบร VDรทOD\DPD\DFDN ROPDVร QHGHQL\OH EX DUWร รบร Q EDQNDODUDUDVร

\ย NVHN WXWDUOร |GHPHOHUGHQ |]HOOLNOH GH PHQNXO Nร \PHW |GHPHOHULQGHQ

ND\QDNODQPDVร EHNOHQHELOLU \ร Oร Qร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ VRQUD ()7 UHHO

LรบOHP WXWDUODUร QGD J|Uย OHQ KDUHNHWOHQPH\H LOLรบNLQ \DSร ODQ EX WDKPLQH ร รบร N

tutabilecek bir tespit TCMBโ nin yร OOร N UDSRUXQGD \HU DOPร รบWร U 5DSRUGD

SURJUDPGD |QJ|Uย OHQ SDUD YH NXU SROLWLNDVร LOH NDPX GHQJHVLQH LOLรบNLQ

SHUIRUPDQV NULWHUOHULQLQ JHUoHNOHรบWLULOPHVLQH NDUรบร Q \ร Oร Q LNLQFL \DUร Vร QGD

\DSร VDO UHIRUPODU YH |]HOOHรบWLUPHGH J|]OHQHQ \DYDรบODPD LOH ELUOLNWH 'รธ%6

IDL]OHULQGH \ย NVHOPH J|]OHQGLรทL YH 'รธ%6 IDL]OHULQGHNL EX DUWร รบร Q SRUWI|\OHULQGH

\ย NVHN RUDQGD +D]LQH NDรทร Gร WXWDQ EDQNDODUร Q OLNLGLWH VDรทODPD\D \|QHOLN

SUREOHPOHULQH QHGHQ ROGXรทX WHVSLWL \DSร OPร รบWร U 7&0%

Grafik 5.10โ da sรถz konusu dรถnemde gรถrรผleQ EX DUWร รบ EDQNDODUร Q

OLNLGLWH SUREOHPOHULQL JLGHUPH\H \|QHOLN oDEDODUร Qร \ร Oร Qร Q .DVร P D\ร QGDQ

oRN |QFH \ร Oร Q LNLQFL \DUร Vร QGDQ LWLEDUHQ J|VWHUPH\H EDรบODPDVร EDNร Pร QGDQ

|QHPOLGLU %X QHGHQOH EX |GHPH VLVWHPLQGH WXWDU YH\D DGHW ED]ร QGD

JHUoHNOHรบHQ LรบOHPOHUGH J|Uย OHQ RODรทDQ Gร รบร JHOLรบPHOHULQ VLVWHPGH ROXรบPD\D

EDรบOD\DELOHFHN ELU ULVN NRQXVXQGD X\DUร QLWHOLรทL RODELOHFHรทL J|] |Qย QH

DOร QDUDN VLVWHPLQ \DNร QGDQ L]OHQLOPHVL YH JHUHNWLรทLQGH ILQDQVDO VLVWHPLQ

LVWLNUDUร QGDQ VRUXPOX NXUXOXรบODUOD ELOJL YH J|Uย รบ SD\ODรบร Pร QD JLGLOPHVL

ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร VDรทOD\DFDNWร U

7ย UNL\HยถGHNL |GHPH VLVWHPOHULQGHNL JHOLรบPHOHULQ WRSOX RODUDN \HU

DOGร รทร *UDILN ยถGH V|] NRQXVX |GHPH VLVWHPOHULQGH LรบOHP J|UHQ WXWDUODU

UHHO KDOH JHWLULOHUHN \ร OOร N GHรทLรบLP \ย ]GHOHUL LQFHOHQPLรบWLU %XQD J|UH |GHPH

VLVWHPOHULQLQ HNRQRPLGHNL JHOLรบPHOHUH SDUDOHO KDUHNHW HWWLรทL YH EX JHOLรบPHOHUH

GX\DUOร ROGXรทX J|]OHPOHQPHNWHGLU %XQXQOD ELUOLNWH GLรทHU |GHPH \|QWHPOHULQH

J|UH NUHGL NDUWODUร QGD J|Uย OHQ J|UHFHOL \ย NVHN GHรทLรบLP \ย ]GHVL EX รถdeme

DUDFร Qร Q NXOODQร Pร Qร Q \D\Jร QODรบWร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU 60 50 40 30

(%)

20 10 0 -10 -20

1999

2000

2002

2003

28,1

12,5

47,9

-6,3

-16,3

10,7

ร ek

-6,2

-11,6

14,2

-11,1

4,4

9,7

36,8

25,7

27,8

-6,7

16,8

25,7

/.4(G 4 DT;

*UDILN gGHPH 6LVWHPOHULQGHNL 5HHO 'HรทLรบLPOHU 7h)(

C!2 Fร /

2001

EFT

ร ร ร ร ร ย ร ร ร ร ร

1998

$/7,1&, %g/h0 6218d 9( g1(5รธ/(5 6RQ \ร OODUGD |GHPH VLVWHPOHUL NRQXVX PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO

J|UHYOHULQGHQ ELULVL KDOLQH JHOPLรบWLU %XQXQ DOWร QGD \DWDQ QHGHQOHULQ EDรบร QGD

|GHPH VLVWHPOHULQLQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO KHGHIOHULQGHQ RODQ IL\DW

LVWLNUDUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU NRQXODUร LOH \DNร QGDQ LOJLOL ROPDVร Gร U g]HOOLNOH V|]

NRQXVX VLVWHPOHUGH ROXรบDQ IRQ KDFLPOHULQLQ DVWURQRPLN UDNDPODUD XODรบPDVร

EX EDรทODPGD EX VLVWHPOHUGHQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHULQ Eย \ย PHVL YH

ROXPVX] ELOJL DNร รบร Qร Q Kร ]ODQPDVร PHUNH] EDQNDODUร Qร Q EX VLVWHPOHUGHNL

J|]HWLP UROย Qย Q |QHPLQL DUWร UPร รบWร U %X QHGHQOHUOH |GHPH VLVWHPOHULQGH

\DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ LQFHOHQPHVL YH EX VLVWHPOHULQ ILQDQVDO LVWLNUDUD

HWNLOHULQLQ RUWD\D NRQXOPDVร PHUNH] EDQNDFร Oร รทร Doร Vร QGDQ JHUHNOLGLU %X

DPDoOD |GHPH VLVWHPOHUL NRQXVXQXQ ELU Eย Wย Q RODUDN HOH DOร QDELOPHVL LoLQ

|QFHOLNOH EX VLVWHPOHUL ROXรบWXUDQ HQ |QHPOL XQVXU RODQ |GHPH DUDoODUร YH

EXQODUร Q |]HOOLNOHUL NXOODQร P \RรทXQOXNODUร YH JHOLรบLPOHUL LQFHOHQPLรบWLU

dDOร รบPDGD |GHPH VLVWHPOHULQLQ |QHPL YH Vร Qร IODQGร Uร OPDVร GHรทHUOHQGLULOGLNWHQ

VRQUD EX VLVWHPOHUGH RUWD\D oร NDQ ULVNOHULQ YH EXQODUร Q D]DOWร OPD \ROODUร HOH

DOร QDUDN PHUNH] EDQNDODUร Qร Q J|]HWLP UROย ย ]HULQGH GXUXOPXรบWXU (WNLQ

oDOร รบDQ ELU |GHPH VLVWHPLQ SDUD YH PDOL\H SROLWLNDODUร QD HWNLVL LOH ILQDQVDO

LVWLNUDUD NDWNร Vร RUWD\D NRQXOPD\D oDOร รบร OGร NWDQ VRQUD EX VLVWHPOHUGHQ HOGH

HGLOHQ

YHULOHULQ

Hkonominin

bรผyรผme

veya

daralma

|QJ|Uย OPHVLQGH NXOODQร Oร S NXOODQร ODPD\DFDรทร LUGHOHQPLรบWLU

dรถnemlerinin

%X DPDoODU oHUoHYHVLQGH KD]ร UODQDQ EX oDOร รบPDGD DรบDรทร GD \HU DODQ

VRQXo YH |QHULOHUH XODรบร OPร รบWร U

gGHPH LรบOHPOHUL LoLQ NXOODQร ODQ |GHPH DUDoODUร Qร Q ย ONHOHU DUDVร QGD

YH 7ย UNL\HยถGH NXOODQร P \RรทXQOXรทX IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU 1DNLW KDOHQ

7ย UNL\HยถGH YH GLรทHU ย ONHOHUGH EDVNร Q |GHPH DUDFร ROPD |]HOOLรทLQL

Vย UGย UPHNWHGLU %XQXQOD ELUOLNWH QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร QGD

KHU ย ONHGH DUWร รบ J|Uย OPHNWHGLU %X WHPHO WUHQGLQ NHQGL LoLQGH J|VWHUGLรทL

IDUNOร Oร N GHรทLรบLN ย ONHOHUGH IDUNOร QDNLW Gร รบร |GHPH DUDoODUร Qร Q |Q SODQD

oร NPDVร Gร U $%' )UDQVD .DQDGD YH รธQJLOWHUH JLEL ย ONHOHUGH NDรทร W WDEDQOร ELU

|GHPH DUDFร RODQ oHN \D\Jร Q ELU |GHPH DUDFร RODUDN NXOODQร Oร UNHQ $OPDQ\D

%HOoLND รธWDO\D +ROODQGD รธVYHo YH รธVYLoUH JLEL $YUXSD ย ONHOHULQGH DODFDN

WUDQVIHUL ELU EDรบND LIDGH\OH FLUR JHOHQHNVHO ELU |GHPH \|QWHPL ROPXรบWXU

'LNNDW oHNLFL QRNWD LVH NDUW LOH \DSร ODQ |GHPHOHULQ JHUHN oHNOHULQ JHUHNVH

DODFDN WUDQVIHULQLQ \RรทXQ RODUDN NXOODQร OGร รทร ย ONHOHUGH Kร ]Oร ELU \ย NVHOLรบ WUHQGL

LoLQGH ROPDVร Gร U 7ย UNL\HยถQLQ LVH DODFDN WUDQVIHUL LOH VHPEROL]H ROPXรบ ย ONHOHUH

Nร \DVOD oHNLQ \D\Jร Q NXOODQร OGร รทร ย ONHOHULQ \HU DOGร รทร JUXEXQ LoHULVLQH

VRNXODELOHFHรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU <LQH Gย Q\DGD NDUWOร |GHPHOHUGH J|Uย OHQ

Kร ]Oร DUWร รบ WUHQGL 7ย UNL\H LoLQGH JHoHUOLOLรทLQL NRUXPDNWDGร U

+HPHQ KHPHQ Eย Wย Q JHOLรบPLรบ ย ONHOHU HNRQRPLOHUL LoLQ NULWLN |QHPH

VDKLS RODUDN Gย รบย QGย NOHUL Eย \ย N WXWDUOร YH 57*6 PXWDEDNDW WHNQLรทLQH GD\DOร bir รถdeme sistemiQH VDKLSWLU gGHPH VLVWHPOHULQLQ JHOLรบLPL LQFHOHQGLรทLQGH LVH

'16 VLVWHPOHULQGHQ 57*6 VLVWHPOHULQH GRรทUX ELU JHOLรบLP ROGXรทX

J|Uย OPHNWHGLU 6RQ \ร OODUGD LVH ED]ร VLVWHPOHULQ |]HOOLNOH '16 VLVWHPOHULQGH

gรถrรผlen kredi ve RTGS sistemlerinde gรถrรผlen likidite rLVNLQL D]DOWDELOPHN

DPDFร \OD WDVDUODQDQ NDUPD VLVWHPOHUH G|Qย รบWย Uย OGย รทย J|Uย OPHNWHGLU

(WNLQ ELU |GHPH VLVWHPL HNRQRPLN IDDOL\HWOHULQ DUWPDVร QD ROXPOX

NDWNร VDรทOD\DUDN ย ONHGH YH XOXVODUDUDVร DODQGD \DSร ODQ WLFDUHWLQ DUWPDVร QD

\DUGร PFร ROPDNWDGร U 8FX] Jย YHQLOLU YH Kร ]Oร ELU |GHPH VLVWHPL ROPD]VD

ILUPDODU |GHPHOHULQL ]DPDQร QGD JHUoHNOHรบWLUHPH] ย FUHWOHULQL |GH\HPH] YH

X\JXQ KDPPDGGH YH\D WLFDUHWH NRQX PDOร WHPLQ HGHPH] gGHPH

JHFLNPHOHUL PDOL\HWOHUL DUWร UDFDรทร QGDQ HNRQRPLN UHIDKร Q D]DOPDVร QD GD

QHGHQ RODFDNWร U

รธQVDQODU \HQL WHNQRORMLOHUH QDNLW Gร รบร QGD IDUNOร |GHPH \|QWHPOHULQH

รบย SKH LOH \DNODรบDELOPHNWHGLUOHU %X QHGHQOH NLรบLOHU |GHPHOHULQ NHVLQOLรทL

NRQXVXQGD HPLQ ROPDOร Gร UODU *|QGHULOPHN LVWHQHQ IRQXQ Kร ]Oร YH Jย YHQLOLU

รบHNLOGH KHGHILQH YDUDFDรทร QGDQ HPLQ ROXQPD]VD QDNLW NXOODQร Pร DUWDU YH

|GHPHOHUGH QDNLW WDOHS HGLOHELOLU 6LVWHP NXOODQร Fร Jย YHQLQL ND]DQDFDN YH

Vย UGย UHFHN รบHNLOGH Jย YHQLOLU ROPDOร Gร U

%X VLVWHPOHUH RODQ Jย YHQLQ DUWPDVร NXOODQร Pร Qร GD DUWร UDFDรทร QGDQ

QDNLW NXOODQร Pร D]DODFDN EX LVH ND\ร W Gร รบร HNRQRPLQLQ ND\ร W DOWร QD DOร QPDVร QD

NDWNร VDรทOD\DFDNWร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ WDVDUร Pร QGD Jย YHQOLN YH HWNLQOLN DUDVร QGDNL

|Gย QOHรบLP L\L \DSร OPDOร Gร U *ย YHQLOLU ELU |GHPH VLVWHPL ROXรบWXUPDN XรทUXQD oRN

SDKDOร YH \DYDรบ LรบOH\HQ ELU |GHPH VLVWHPL WDVDUODQPDVร KDOLQGH EX

NDWร Oร PFร ODU LoLQ WHรบYLN HGLFL ROPD]

gGHPH VLVWHPOHUL ILQDQVDO VHNW|Uย Q WHPHO DOW \DSร WDรบร Gร U 6|]

NRQXVX VLVWHPOHU ILQDQVDO VHNW|Uย Q JHOLรบLPLQH NDWNร VDรทOD\DUDN VHUPD\H YH

SDUD SL\DVDODUร QGD RUWD\D oร NDQ \HQL ILQDQVDO DUDoODUร Q JHOLรบLPLQL Kร ]ODQGร Uร U

gGHPH VLVWHPOHUL SDUD SROLWLNDODUร Qร Q HWNLQ ELU รบHNLOGH \ย Uย Wย OPHVLQH

NDWNร VDรทODPDNWDGร U (WNLOL oDOร รบDQ ELU |GHPH VLVWHPL SL\DVDODUร Q Kร ]Oร ELU

รบHNLOGH UHDNVL\RQ YHUPHVLQL YH X\DUODQPDVร Qร EDQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDODUร Qร Q HWNLQ oDOร รบPDVร Qร YH SDUD RWRULWHVLQLQ VLVWHPLQ OLNLGLWHVLQL

L]OHPHVLQL YH VDรทOร NOร NDUDU DOPDVร Qร VDรทODPDNWDGร U

()7 JLEL VLVWHPOHU VD\HVLQGH EDQNDODU OLNLGLWHOHULQL L]OH\HUHN HWNLQ ELU

IRQ \|QHWLPL VDรทODPDNWDGร UODU

6|] NRQXVX VLVWHPOHU DWร O IRQODUร Q VLVWHPH JLUPHVLQL NROD\ODรบWร UDUDN

VLVWHPH WD]H ND\QDN VDรทODPDNWD YH DWร O IRQODUร Q IDL] JHOLUL RODQ OLNLW IRQODUD

G|Qย รบWย Uย OPHVLQH \DUGร PFร ROPDNWDGร U

gGHPH

oHรบLWOHQGLUHELOPHOHULQH

VLVWHPOHUL RODQDN

EDQNDODUร Q

VDรทODPDNWD

YH

VXQGXNODUร ELUH\VHO

KL]PHWOHUL

EDQNDFร Oร รทร Q

JHOLรบPHVLQH \DUGร PFร ROPDNWDGร U %LUH\VHO EDQNDFร Oร N DUDoODUร Qร Q NXOODQร Pร Qร Q

NROD\ODรบWร Uร OPDVร

|GHPH

PHNDQL]PDODUร Qร Q

JHOLรบWLULOPHVL

VD\HVLQGH

ROPDNWDGร U %XQXQ SDUD SROLWLNDVร QD HWNLVL LVH KHP DWร O IRQODUร VLVWHPH

PDOL\HWVL] ND]DQGร UPD NRQXVXQGD NLรบLOHUL WHรบYLN HWPHVL KHP GH QDNLW NXOODQร Pร Qร D]DOWร Fร HWNLGH EXOXQPDVร NRQXODUร QGD RUWD\D oร NPDNWDGร U

gGHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU ELUH\VHO EDQNDFร Oร รทร Q

JHOLรบPHVLQH NDWNร VDรทODUNHQ EDQNDODUร Q RSHUDV\RQHO PDOL\HWOHULQL GH

Gย รบย UPHNWHGLU )DNDW EX JHOLรบPH EDQNDFร Oร N DODQร QGD LVWLKGDPร Q D]DOPDVร Qร

GD EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU

*HOLรบHQ WHNQRORMLQLQ EDQNDFร Oร N DODQร QD X\JXODQPDVร \OD ELUOLNWH

|GHPH VLVWHPOHUL EDQNDODUD oHรบLWOL LPNDQODU VXQDUDN NDUOร Oร NODUร QD ROXPOX NDWNร

VDรทODUNHQ EDQNDODU EX IDDOL\HWOHULQGHQ GROD\ร RSHUDV\RQHO LWLEDU YH \DVDO

ULVNOHU รบHNOLQGH Vร Qร IODQGร UDELOHFHรทLPL] ED]ร ULVNOHUH GH PDUX] NDOPDNWDGร U

%DQNDODU V|] NRQXVX ULVNOHULQ JHUoHNOHรบPHVLQL |QOH\HELOPHN YH DUWDQ

UHNDEHWWH RUWD\D oร NDQ \HQL KL]PHW WDOHSOHULQL NDUรบร OD\DELlmek iรงin belirli bir

PDOL\HWL GH J|]H DODUDN EX DODQODUD \DWร Uร P \DSPDNWDGร U

gGHPH VLVWHPOHULQLQ L\L oDOร รบWร รทร ELU ย ONH\H \DEDQFร VHUPD\HQLQ

JHOPHVL GDKD NROD\ RODFDNWร U <DEDQFร \DWร Uร PFร ODUร Q |GHPHOHULQL XOXVDO YH

XOXVODUDUDVร DODQGD Kร ]Oร YH Jย YHQ LoHULVLQGH \DSร S \DSDPD\DFDรทร KXVXVXQX

NDUDU DรบDPDVร QGD GLNNDWH DODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

gGHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHUL KXNXNL DOW \DSร Qร Q WDNLS

HGHPHPHVL GXUXPXQGD EX VLVWHPOHULQ VDรทODGร รทร DYDQWDMODU GH]DYDQWDMD

G|Qย รบHFHNWLU 0HYFXW KXNXN QRUPODUร Qร Q EX JHOLรบPHOHUH X\JXQ RODUDN

Jย QFHOOHQPHPHVL GXUXPXQGD KXNXNL DQODรบPD]Oร NODU GRรทDELOHFHN EX GD EX

VLVWHPOHUGHQ ND\QDNODQDELOHFHN \DVDO ULVNOHUL DUWร UDFDNWร U %X KXVXVWD LFUD

LIODV KXNXNXQXQ X\JXODPDVร QD LOLรบNLQ RODUDN ELU LรบOHPLQ NHVLQ YH LSWDO

HGLOHPH] ROGXรทX DQร Q WHVSLWL NRQXVXQGD X\JXODPDGD \DรบDQDQ WHUHGGย WOHU

7ย UNL\HยถGHNL ()7 VLVWHPLQLQ LรบOH\Lรบ NXUDOODUร QD LOLรบNLQ Gย ]HQOHPHOHUGH \DSร ODQ

Jย QFHOOHPH oDOร รบPDODUร \OD Dรบร OPร รบWร U

gGHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ HQ |QHPOL HWNLOHULQGHQ

ELULVL GH HPHN ND\Eร Qร |QOHPHN YH ]DPDQ WDVDUUXIX VDรทODPDNWร U %X

JHOLรบPHOHU ELUH\OHULQ KD\DWร Qร NROD\ODรบWร Uร UNHQ ILUPDODUร Q GD PDOL\HWOHULQL DรบDรทร

oHNPHNWHGLU gUQHรทLQ oHN WDNDVร Qร Q ROPDGร รทร Qร Gย รบย QGย รทย Pย ]GH ILUPD

GHรทLรบLN EDQNDODUD DLW NHQGLVLQGH EXOXQDQ ELU รงok รงekin tahsili iรงin emek ve

]DPDQ ND\Eร QD XรทUD\DFDN YH QDNLO KDUHNHWLQGHQ ND\QDNODQDELOHFHN ULVNOHUH

PDUX] NDODFDNWร U <LQH ELU GLรทHU |GHPH VLVWHPL RODQ ()7 VD\HVLQGH Eย \ย N YH

Nย oย N WXWDUOร Wย P LรบOHPOHU NROD\ YH Kร ]Oร ELU รบHNLOGH \DSร OPDNWDGร U

'ย รบย N HQIODV\RQ RUWDPร QGD NXOODQร OPD\D EDรบODQDFDN <7/ NXUXรบOX

WXWDUODUร LoHUPHVL QHGHQL\OH DOร รบYHULรบOHUGH RUWD\D oร NDELOHFHN ]RUOXNODUร

DรบDELOPHN DPDFร \OD YDGHVL] KHVDSOD ELUOLNWH oDOร รบDQ EDQND NDUWร Qร Q

NXOODQร Pร Qร Q DUWPDVร EHNOHQPHNWHGLU %DQND NDUWร Qร Q oRN NXOODQร ODFDN ROPDVร

D\Qร ]DPDQGD YDGHVL] KHVDSODUGD GDKD ID]OD SDUD WXWXOPDVร DQODPร QD

JHOPHNWHGLU %X GXUXPXQ KHP EDQNDODUร Q NUHGL YHUHELOHFHNOHUL IRQODUร

DUWร UPDVร KHP GH NUHGL PDOL\HWOHULQL Gย รบย UHUHN NUHGL IDL]OHULQLQ Gย รบPHVLQH

NDWNร VDรทODPDVร EHNOHQPHNWHGLU

dHNOHULQ EDQND รบXEHOHULQH LEUD] HGLOHUHN WDKVLO HGLOPHVL \|QWHPLQH

LOLรบNLQ RODUDN EX \|QWHPOH QH NDGDU oHNLQ WDKVLO HGLOGLรทLQLQ EDQNDODUFD WDNLS

HGLOHUHN 7&0%ยถ\H EHOOL SHUL\RWODUOD ELOGLULPLQLQ VDรทODQPDVร oHN NXOODQร Pร QD

LOLรบNLQ \DSร ODFDN DQDOL]OHULQ GDKD VDรทOร NOร ROPDVร Qร VDรทOD\DFDNWร U %LOLQGLรทL JLEL

oHNOHU EDQND รบXEHOHULQH YH\D WDNDV RGDODUร QD LEUD] HGLOHUHN WDKVLO HGLOPHNWHGLU %XQODUร Q Gร รบร QGD ELU \|QWHPGH EDQND YH\D WDNDV RGDVร QD oHNLQ

getirilmeyerek elden รถdenmesidir. Bu รผรง yรถntem iรงinde sadeFH WDNDVD LOLรบNLQ

YHULOHUH XODรบร OPDNWDGร U %X QHGHQOH รบXEHOHU DUDFร Oร รทร \OD \DSร ODFDN |GHPHOHULQ

ELOGLULPLQH LOLรบNLQ Gย ]HQOHPHQLQ \DSร OPDVร Qร Q Gร รบร QGD HOGHQ |GHPHQLQ GH

HQJHOOHQPHVLQH

LOLรบNLQ

Gย ]HQOHPHOHU

\DSร OPDOร Gร U

(OGHQ

|GHPHQLQ

engellenmesi รงekin banNDFร Oร N VLVWHPLQH JLUPHVLQL VDรทOD\DFDN YH ND\ร W Gร รบร LOH

Pย FDGHOHGH HWNLQOLN VDรทOD\DFDNWร U (OGHQ |GHPHQLQ NRQWUROย LVH EDQNDODUร Q

YHUGLรทL oHNOHULQ QXPDUDODUร ย ]HULQGHQ oHNOHULQ ND\EHGLOPHVL YH\D oDOร QPDVร

gibi durumlar hariรง hamilin tekrar รงek karnesi istHGLรทL ]DPDQODUGD oHNOHULQ

DNร EHWLQLQ VRUJXODQPDVร \ROX\OD \DSร ODELOLU

7&0%ยถQLQ J|]HWLPL DOWร QGD QHWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร RODUDN oDOร รบDQ

oHN WDNDVร |GHPH VLVWHPLQGH PXWDEDNDW ULVNOHULQLQ JHUoHNOHรบPH RODVร Oร รทร QD

NDUรบร Q NDWร Oร PFร ODUร Q 7&0% QH]GLQGH WXWWXNODUร ]RUXQOX NDUรบร Oร NODUD ELU

|GH\HPHPH GXUXPXQGD EDรบYXUXODELOPHVLQLQ Gย ]HQOHPH DOWร QD DOร QPDVร

X\JXQ RODFDNWร U $QFDN 7&0% .DQXQXQXQ ร QFร PDGGHVLQGH ]RUXQOX

NDUรบร Oร NODUร Q KLo ELU DPDo YH NRQXQXQ ILQDQVPDQร LoLQ NXOODQร ODPD\DFDรทร

WHPOLN YH KDFL] HGLOHPH\HFHรทL Kย NPย \HU DOGร รทร QGDQ \DSร ODFDN Gย ]HQOHPH

\DVDO GHรทLรบLNOLN JHUHNWLUPHNWHGLU 8OXVODUDUDVร X\JXODPDGD

ULVNOHULQ

D]DOWร OPDVร Qร WHPLQHQ DOร QDQ WHGELUOHU DUDVร QGD WHPLQDW \DWร Uร OPDVร JLEL

|QOHPOHU EXOXQPDNWD LVH GH EX WHGELUOHULQ NDWร Oร PFร ODUD PDOL\HW JHWLUHFHรทL YH

V|] NRQXVX |GHPH VLVWHPLQLQ NXOODQร Pร Qร WHรบYLN HWPH\HUHN QDNLW Gร รบร

DUDoODUร Q NXOODQร Pร Qร Nร Vร WOD\DFDรทร JHUHNoHOHUL\OH EX WHGELUOHU 7ย UNL\H

รบDUWODUร QGD X\JXQ J|Uย OPHPHNWHGLU %XQXQ \HULQH ]DWHQ YDURODQ ]RUXQOX

NDUรบร Oร N X\JXODPDVร \OD VLVWHPLQ LOLรบNLOHQGLULOPHVL \HWHUOL RODFDNWร U %XQXQ ELU

Gย ]HQOHPH DOWร QD DOร QPDVร %,6 WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQDQ WHPHO LONHOHUGH \HU

DODQ NDWร Oร PFร ODUร Q NDUรบร ODรบDELOHFHNOHUL ULVNOHULQ \|QHWLPLQGH L]OHQHFHN NXUDO YH

SURVHGย UOHULQ QHOHU ROGXรทXQXQ Doร NoD WDQร PODQPDVร QD yรถnelik ilkeye ve buna

EDรทOร GLรทHU ED]ร LONHOHUH GH X\XP EDNร Pร QGDQ \HULQGH ELU X\JXODPD RODFDNWร U

+HU QH NDGDU %720 <|QHWPHOLรทLQLQ ร PDGGHVLQGH |GH\HPHPH

GXUXPODUร QGD NDWร Oร PFร ODUร Q 7&0% รบXEHOHULQGHNL PHYFXW KHVDSODUร QGDNL

LPNDQODUD 7&0%ยถQLQ EDรบYXUDELOHFHรทL รบHNOLQGH ELU Gย ]HQOHPH \HU DOPร รบ ROVD

ELOH EXQXQ \DVD\OD Gย ]HQOHQPLรบ RODQ ]RUXQOX NDUรบร Oร NODUร NDSVD\ร S

NDSVDPD\DFDรทร NRQXVX NHVLQ GHรทLOGLU $\Uร FD WDNDV Doร รทร Qร NDSDWDPD\DQ ELU

NDWร Oร PFร Qร Q 7&0% รบXEHOHUL QH]GLQGH \HWHUOL ND\QDรทร EXOXQGXUDPD\DELOHFHรทL

GH J|] |Qย QH DOร QPDOร Gร U

1HWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร oDOร รบDQ oHN WDNDVร VLVWHPLQGH PXWDEDNDW

EHQ]HU VLVWHPOHUGH ROGXรทX JLEL |QFHGHQ EHOLUOHQHQ ELU ]DPDQGD

\DSร OPDNWDGร U %XQXQOD ELUOLNWH 7ย UNL\HยถGHNL oHN WDNDVร VLVWHPLQGH PXWDEDNDW

ertesi gรผn saat 12.00ยถGD JHUoHNOHรบWLULOPHNWHGLU 2\VD PXWDEDNDWร Q D\Qร Jย Q

VDรทODQPDVร GRรทDELOHFHN NUHGL YH LSWDO ULVNL LKWLPDOLQL GH D]DOWDFDNWร U %X

GXUXP |]HOOLNOH LSWDO ULVNLQLQ GRรทPDVร QD QHGHQ RODQ NDWร Oร PFร GDQ DODFDNOร

SR]LV\RQGD RODQ ELU GLรทHU NDWร Oร PFร Qร Q ULVNLQL GH D]DOWDFDNWร U %X LVH VLVWHPLQ

NHVLQWLVL] YH GDKD D] ULVNOL oDOร รบPDVร Qร VDรทOD\DFDNWร U $\Qร Jย Q PXWDEDNDWร Q

\DSร OPDVร ELU EDรบND LIDGH\OH Jย QOย N WDNDVD JHoLOPHVLQLQ |Qย QGHNL HQ Eย \ย N

HQJHO LVH Eย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q SURYL]\RQ DOPD Vย UHoOHULQLQ X]XQ

ROPDVร Gร U %X QHGHQOH V|] NRQX EDQNDODUร Q JHUHNOL DOW \DSร ODUร Qร JHOLรบWLUHUHN

Jย QOย N WDNDVD JHoLOPHVLQH \DUGร PFร ROPDODUร JHUHNPHNWHGLU *ย QOย N WDNDVD

JHoLOHELOGLรทLQGH QHWOHรบPH HVDVร QD GD\DOร VLVWHPOHUH LOLรบNLQ RODUDN WHPHO

LONHOHUGH EHOLUWLOHQ ยณHQ D]ร QGDQ Jย Q VRQXQGD NHVLQ PXWDEDNDW VDรทODQPDOร Gร Uยด

SUHQVLELQH GH X\XP VDรทODQPร รบ RODFDNWร U

gGHPH VLVWHPOHUL LOH ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร DUDVร QGD LNL \|QOย

HWNLOHรบLP EXOXQPDNWDGร U gGHPH VLVWHPLQGH ELU NDWร Oร PFร \ร HWNLOH\HQ ELU

ER]XNOXN ROPDVร R NDWร Oร PFร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQLQ VRUJXODQPDVร QD QHGHQ ROXU YH

|GHPHOHU JHFLNWLULOHELOLU 9H\D ELU ILQDQVDO SL\DVD \D GD NXUXPGD \DรบDQDQ WHUV

ELU JHOLรบPH GH |GHPH VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบL ย ]HULQGH ER]XFX HWNL \DSDELOLU ร deme

sistemindeki

bozulma

finansal

sektรถre

olan

gรผveni

D]DOWDELOHFHรทLQGHQ ILQDQVDO VHNW|UH RODQ Jย YHQL NRUXPDN LoLQ PHUNH]

EDQNDODUร HWNLQ ELU |GHPH VLVWHPLQL ROXรบWXUPDN YH NRUXPDN ]RUXQGDGร U

6LVWHPLN RODUDN Eย \ย N ELU NDWร Oร PFร Qร Q OLNLGLWH SUREOHPL GLรทHU NDWร Oร PFร ODU YH

Wย P VLVWHP LoLQ VRUXQODU GRรทXUDELOHFHรทLQGHQ |GHPH VLVWHPLQGHQ JHOHQ X\DUร

VLQ\DOOHUL ROXรบWXUDELOLU %X QHGHQOHUOH 7ย UNL\HยถGH |GHPH VLVWHPOHULQLQ gรถzetiminden sorumlu kurum olan TCMB ile banka denetiminden sorumlu

NXUXP RODQ %''. DUDVร QGD Jย oOย ELU LรบELUOLรทL ROPDVร JHUHNPHNWHGLU %|\OH ELU

LรบELUOLรทL 7&0%ยถ\H oHรบLWOL SUREOHPOHU DUDVร QGDQ LIODV YH JHoLFL OLNLGLWH

SUREOHPOHUL GRรทXUDELOHFHN RODQODUร D\ร UW HWPHGH \DUGร PFร RODFDNWร U

)LQDQVDO LVWLNUDUGDQ VRUXPOX 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q |GHPH VLVWHPLQLQ

J|]HWLFLVL RODUDN UROย VLVWHPLN ULVNLQ D]DOWร OPDVร ROGXรทX J|] |Qย QH DOร QDUDN

JHUHNWLรทLQGH 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q |GHPHOHULQL \DSDPD\DQ NDWร Oร PFร Qร Q

VLVWHPLN Eย \ย NOย รทย Qย GH J|] |Qย QH DOร S EDรบDUร Vร ]Oร รทร Q VLVWHPH \D\ร OPDVร Qร

|QOHPHN DPDFร \OD EX NDWร Oร PFร Qร Q ERUo SR]LV\RQODUร Qร ย ]HULQH DOPD SROLWLNDVร Qร GDKL X\JXOD\DELOPHVL EHNOHQHELOLU =LUD Eย \ย N ELU NDWร Oร PFร Qร Q

\ย Nย POย Oย รทย Qย \HULQH JHWLUHPHPHVLQLQ |]HO PDOL\HWL |GHPHPH]OLรทLQ Wย P

VLVWHPH \D\DFDรทร PDOL\HWWHQ GDKD Gย รบย N RODELOHFHNWLU

7ย UNL\HยถGH |GHPH VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ HNRQRPLN

JHOLรบPHOHULQ |QJ|Uย OPHVLQGH HUNHQ X\DUร DPDoOร NXOODQร ODELOPHVLQH LOLรบNLQ

RODUDN NDUรบร Oร NVร ] oHN DGHGLQGH YH %720ยถQH LEUD] HGLOHQ oHN WXWDUODUร QGD

J|Uย OHQ DUWร รบ YH\D D]DOร รบODUร Q HNRQRPLQLQ Eย \ย PH YH\D GDUDOPD

G|QHPOHULQLQ

|QJ|Uย OPHVLQGH

HUNHQ

X\DUร

DPDoOร

NXOODQร ODELOHFHรทL

Gย รบย Qรผlmektedir. Bu sistemlerden elde edilen verilerin รถnemi ise bรผyรผme

YHULOHULQLQ ย o D\GD ELU Doร NODQPDVร QD NDUรบร Oร N oHNOHUH LOLรบNLQ YHULOHUH oRN GDKD

|QFH XODรบร ODELOPHVL JHUoHรทLQGH \DWPDNWDGร U

$\Qร EDรทODPGD NUHGL NDUWร NXOODQร Pร QD LOLรบNLQ \DSร ODQ DQDOL]OHUH gรถre

oHN NXOODQร Pร QGDQ HOGH HGLOHQ YHULOHULQ DNVLQH NUHGL NDUWODUร Qร Q Eย \ย PH YH\D

|]HO Wย NHWLP JLEL Eย \ย NOย NOHU NRQXVXQGD |QFย J|VWHUJH ROPD QLWHOLรทLQLQ ]D\ร I

ROGXรทX Gย รบย Qย OPHNWHGLU %XQXQ HQ |QHPOL QHGHQL NUHGL NDUWODUร Qร Q \ย NVHN

enflasyon dรถnemlerinde fDL]VL] ELU NUHGL DUDFร RODUDN NXOODQร OPDVร Gร U %X

|GHPH DUDFร NLรบLOHULQ HUWHOHQPHVL Jย o KDUFDPDODUร Qร Q NDUรบร ODQPDVร QGD YH

\ย NVHN PDOL\HWLQH UDรทPHQ Eย WoHOHULQL oHYLUHELOPHOHULQGH Vร NoD EDรบYXUXODQ ELU

\|QWHP KDOLQH JHOPLรบWLU

%XQXQOD ELUOLNWH NUHGL NDUWODUร Qร Q \RรทXQ NXOODQร Pร QHGHQL\OH SDUDVDO

Eย \ย NOย NOHU YH\D HQIODV\RQ ย ]HULQGH HWNL \DSPDVร EHNOHQGLรทLQGHQ EX |GHPH

DUDFร QGD \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ NDUDU DOร Fร ODU WDUDIร QGDQ ELU SDUDPHWUH RODUDN

HOH DOร QPDVร Qร Q \DUDUOร RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

Sรถz konusu analiz E)7 VLVWHPL Doร Vร QGDQ GHรทHUOHQGLULOGLรทLQGH WXWDU

Nร Vร WODPDVร ROPD\DQ E|\OHOLNOH Nย oย N WXWDUODUร QGD LรบOHP NRQXVX RODELOGLรทL HWNLQ

oDOร รบDQ ()7 VLVWHPLQLQ DUWDQ NXOODQร Pร D\Qร SDUD PLNWDUร LOH GDKD ID]OD LรบOHP

\DSร OPDVร QD RODQDN VDรทODPDVร QHGHQL\OH SDUD WDOHELQL Gย รบย Uย Fย YH SDUDQร Q

GRODรบร P Kร ]ร Qร DUWร Uร Fร HWNL \DSPDVร EHNOHQPHNWHGLU %X GXUXPGD SDUD PLNWDUร

DUD KHGHI RODUDN VHoLOPHPLรบ ROVD GDKL EX VLVWHPLQ SDUD RWRULWHVLQLQ SDUD

PLNWDUร Qร D]DOWPDN YH\D PXKWHPHO SDUD DUWร รบร Qร Gย รบย N WXWPDN \ROX\OD IL\DW

LVWLNUDUร Qร NRUXPDVร QD NDWNร VDรทODPDVร EHNOHQPHNWHGLU

$\Uร FD ()7 JLEL ILQDQVDO \HQLOLNOHULQ SDUD WDOHELQLQ WDKPLQLQGH

Jย oOย NOHU RUWD\D oร NDUDELOHFHรทL EHNOHQGLรทLQGHQ SDUD RWRULWHVLQLQ SDUD SROLWLNDVร QD LOLรบNLQ NDUDUODUร QGD ()7 YH GLรทHU ILQDQVDO \HQLOLNOHUGHNL JHOLรบPHOHUL

GLNNDWH DOPDVร \DUDUOร RODFDNWร U

()7 VLVWHPLQGH LรบOHP PLNWDU YH WXWDUODUร QGD J|Uย OHQ RODรทDQGร รบร

JHOLรบPHOHULQ \DรบDQDELOHFHN ULVNOHU NRQXVXQGD X\DUร QLWHOLรทLQLQ EXOXQDELOHFHรทL

J|] |Qย QH DOร QDUDN V|] NRQXVX RODรทDQGร รบร JHOLรบPHOHU WDNLS HGLOHUHN ILQDQVDO

LVWLNUDU EDรทODPร QGD ULVNOHU UHDOL]H ROPDGDQ oRN |QFH GLรทHU VRUXPOX NXUXOXรบ

RODQ %''. LOH ELOJL YH J|Uย รบ SD\ODรบร Pร QD JLGLOPHVL ILQDQVDO VLVWHPLQ

LVWLNUDUร QD NDWNร VDรทOD\DFDNWร U

.$<1$.d$ $UHQ 6DGXQ øVWLKGDP 3DUD YH øNWLVDGL 3ROLWLND $QNDUD %DVNÕ 6DYDú <D\ÕQODUÕ

%DQN )RU ,QWHUQDWLRQDO 6HWWOHPHQWV 2FDN &RUH 3ULQFLSOHV IRU 6\VWHPLFDOO\ ,PSRUWDQW 3D\PHQW 6\VWHPV (ULúLP (\O O KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO FSVV SGI

BBBBBB .DVÕP 6XUYH\ RI (OHFWURQLF 0RQH\ 'HYHORSPHQWV (ULúLP Eylül 2003, http://www.bis.org/publ/cpss48.htm

BBBBBB 1LVDQ 3D\PHQWV DQG 6HWWOHPHQW 6\VWHPV LQ 6HOHFWHG &RXQWULHV (ULúLP 2FDN KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO FSVV KWP

BBBBBB 2FDN $ *ORVVDU\ RI 7HUPV 8VHG LQ 3D\PHQWV DQG 6HWWOHPHQWV 6\VWHPV (ULúLP (\O O KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO FSVV E SGI

BBBBBB 0DUW 6WDWLVWLFV RQ 3D\PHQWV $QG 6HWWOHPHQW 6\VWHPV LQ 6HOHFWHG &RXQWULHV (ULúLP 0D\ÕV KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO FSVV KWP

%DQN RI (QJODQG $UDOÕN 7KH %DQN 2I (QJODQG¶V 2YHUVLJKW RI 3D\PHQW 6\VWHPV )LQDQFLDO 6WDELOLW\ 5HYLHZ /RQGUD

%DQN RI -DSDQ 7HPPX] 3D\PHQW 6\VWHPV LQ -DSDQ (ULúLP $÷XVWRV KWWS ZZZ ERM RU MS HQ VHW GDWD VHW D SGI

%DQNDODUDUDVÕ .DUW 0HUNH]L .DVÕP (ULúLP $UDOÕN KWWS ZZZ ENP FRP WU SDQR DUVLY NDVLP SGI

BBBBBB .DVÕP (ULúLP KWWS ZZZ ENP FRP WU SDQR DUVLY NDVLP SGI

BBBBBB $UDOÕN (ULúLP KWWS ZZZ ENP FRP WU SDQR DUVLY DUDOLN SGI

BBBBBB ùXEDW (ULúLP KWWS ZZZ ENP FRP WU LVWDWLVWLNOHU LVWB\ENV KWPO

$UDOÕN

$UDOÕN

ùXEDW

%DQNDODUDUDVÕ 7DNDV 2GDODUÕ 0HUNH]L $÷XVWRV (ULúLP $÷XVWRV ZZZ EWRP RUJ WU PHWLQNLVPL KWP

BBBBBB $÷XVWRV (ULúLP ZZZ EWRP RUJ WU PHWLQNLVPL KWP

$÷XVWRV

BBBBBB (\O O (ULúLP (\O O KWWS ZZZ EWRP RUJ WU WDULKFH KWP

%RHVFKRWHQ :LOOHP 1DWLRQDO 7UHQGV LQ 3D\PHQW 6\VWHPV DQG WKH 'HPDQG IRU &XUUHQF\ DQG %DQNQRWHV 5HVHDUFK 0HPRUDQGXP :2 ( 'H 1HGHUODQGVFKH %DQN

'HSDUWPHQW RI -XVWLFH &DQDGD (OHFWURQLF 0RQH\ /DXQGHULQJ $Q (QYLURQPHQWDO 6FDQ (ULúLP .DVÕP KWWS ZZZ 6JF JF FD :KR:H$UH 33& HVFDQ HPRQH\ HPRQH\ KWP

(OHNWURQLN 7LFDUHW .RRUGLQDV\RQ .XUXOX 0D\ÕV (OHNWURQLN 7LFDUHW )LQDQVDO dDOÕúPD *UXEX 5DSRUX (ULúLP (\O O KWWS ZZZ H WLFDUHW JRY WU UDSRUODU ILQDQV KWP

(UoHO *D]L $UDOÕN <ÕOÕ (QIODV\RQX ' ú UPH 3URJUDPÕ .XU YH 3DUD 3ROLWLNDVÕ 8\JXODPDVÕ $QNDUD 7&0% Erçel, Gazi. (22 Ocak 2003). Yeni Çek KanunX YH 3DUD 3ROLWLNDVÕ ' Q\D *D]HWHVL

(UoHO *D]L )LQDQVDO øVWLNUDU ' Q\D *D]HWHVL (ULúLP 2FDN KWWS ZZZ GXQ\DJD]HWHVL FRP WU QHZVBGLVSOD\BSUQ DVS

(XURSHDQ &HQWUDO %DQN $÷XVWRV 5HSRUW 2Q (OHFWURQLF 0RQH\ (ULúLP (NLP KWWS ZZZ HFE LQW SXE SGI HPRQH\ SGI

BBBBBB 7HPPX] ,QIRUPDWLRQ *XLGH )RU &UHGLW ,QVWLWXWLRQV 8VLQJ 7$5*(7 (ULúLP (NLP KWWS ZZZ HFE LQW SXE SGI RWKHU WDUJHWJXLGHBHQ SGI

)U\ 0D[ZHOO - ùXEDW 5LVN &RVW DQG /LTXLGLW\ LQ $OWHUQDWLYH 3D\PHQW 6\VWHPV (ULúLP .DVÕP %DQN RI (QJODQG 4XDUWHUO\ %XOOHWLQ KWWS ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN TE ULVN SGI

)U\ 0D[ZHOO - 3D\PHQW 6\VWHPV DQG (FRQRPLF 'HYHORSPHQW LQ 7UDQVLWLRQDO (FRQRPLHV ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFH *URXS 8QLYHUVLW\ RI %LUPLQJKDP

+RULL $NLQDUL DQG %UXFH - 6XPPHUV /DUJH 9DOXH 7UDQVIHU 6\VWHPV 7KH 3D\PHQW 6\VWHP 'HVLJQ 0DQDJHPHQW DQG 6XSHUYLVLRQ :DVKLQJWRQ ' & ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG

+XPSUH\ 'DYLG % 6HWVX\D 6DWR 0DVD\RVKL 7VXUXPL YH - 0 9HVDOD 7KH (YROXWLRQ RI 3D\PHQWV LQ (XURSH -DSDQ DQG WKH 8QLWHG 6WDWH 7KH :RUOG %DQN 3ROLF\ 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

+XPSUH\ 'DYLG % 3D\PHQW 6\VWHPV 3ULQFLSOHV 3UDFWLFH DQG ,PSURYHPHQWV 7KH :RUOG %DQN 7HFKQLFDO 3DSHU 1R

-RKQVRQ ( * 2PRWXQGH 5LFKDUG . $EUDPV -HDQ 0DUF 'HVWUHVVH 7RQQ\ /\EHN 1LFKRODV 0 5REHUWV 0DUN 6ZLQEXUQH 3D\PHQW 6\VWHPV 0RQHWDU\ 3ROLF\ DQG WKH 5ROH RI WKH &HQWUDO %DQN ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG .UXHJHU 0DOWH ( 0RQH\ UHJXODWLRQ LQ WKH (8 ( 0RQH\ DQG 3D\PHQW 6\VWHPV 5HYLHZ /RQGRQ &HQWUDO %DQNLQJ 3XEOLFDWLRQV

/LVWILHOG 5REHUW )HUQDQGR 0RQWHV 1HJUHW 0RGHUQL]LQJ 3D\PHQW 6\VWHPV LQ (PHUJLQJ (FRQRPLHV 7KH :RUOG %DQN 3ROLF\ 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

0F$QGUHZV -DPHV DQG -RKQ 7UXQGOH $UDOÕN 1HZ 3D\PHQW 6\VWHPV 'HVLJQV &DXVHV DQG &RQVHTXHQFHV (ULúLP 7DULKL .DVÕP )LQDQFLDO 6WDELOLW\ 5HYLHZ KWWS ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN IVU IVU DUW SGI

1DWLRQDO %DQN RI %HOJLXP )LQDQFLDO 6WDELOLW\ 5HYLHZ <D\ÕQ

1DWLRQDO &KHFN )UDXG &HQWHU $UDOÕN %DG &KHFN /DZV E\ 6WDWHV (ULúLP $UDOÕN KWWS ZZZ FNIUDXG RUJ SHQDOWLHV KWPO

Pingitzer, C. Jürgen and Bruce J. Summers. (1994). Small Value Transfer 6\VWHP 7KH 3D\PHQW 6\VWHP 'HVLJQ 0DQDJHPHQW DQG 6XSHUYLVLRQ :DVKLQJWRQ ' & ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG

3ULQJOH 5REHUW YH 0DWWKHZ 5RELQVRQ ( 0RQH\ DQG 3D\PHQW 6\VWHPV 5HYLHZ &HQWUDO %DQNLQJ 3XEOLFDWLRQV /WG /RQGRQ

6DOHV 6 $GULDQD 0DUGLOVRQ ) 4XHLUR] 5RJHULR $ /XFFD .DVÕP (YDOXDWLQJ 6\VWHPLF 5LVN LQ D 5HWDLO &OHDULQJKRXVH 7KH &RQWDJLRQ 0RGHO (ULúLP +D]LUDQ )LQDQFLDO 6WDELOLW\ 5HSRUW %UDVLO KWWS ZZZ EFE JRY EU LQJOHV HVWDELOLGDGH BQRY UHI F LWHP LQJOHV SGI

6DZ\HU 'DYLG YH -RKQ 7UXQGOH +D]LUDQ &RUH 3ULQFLSOHV IRU 6\VWHPLFDOO\ ,PSRUWDQW 3D\PHQW 6\VWHPV (ULúLP 0D\ÕV )LQDQFLDO 6WDELOLW\ 5HYLHZ %DQN RI (QJODQG KWWS ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN IVU IVU DUW SGI

Serdengeçti, Süreyya. (2002). )L\DW øVWLNUDUÕ (ULúLP 2FDN KWWS ZZZ WFPE JRY WU \HQL HYGV NRQXúPD WXU NRQXVPD SKS

6FRWW +DO 6 YH 3KLOLS $ :HOORQV ,QIUDVWUXFWXUH 7KH 3D\PHQW 6\VWHP ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFH 7UDQVDFWLRQV 3ROLF\ DQG 5HJXODWLRQ 1HZ <RUN 6KHQ 3X 6HWWOHPHQW 5LVN LQ /DUJH 9DOXH 3D\PHQW 6\VWHPV (ULúLP 7DULKL +D]LUDQ (FRQRPLF 5HYLHZ )HGHUDO 5HVHUYH %DQN RI .DQVDV &LW\ KWWS ZZZ NF IUE RUJ SXEOLFDW HFRQUHY SGI T VKHQ SGI

6KHSSDUG 'DYLG 3D\PHQW 6\VWHPV (ULúLP .DVÕP +DQGERRNV LQ &HQWUDO %DQNLQJ 1R &HQWUH IRU &HQWUDO %DQNLQJ 6WXGLHV %DQN RI (QJODQG KWWS ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN FFEV SXEOLFDWLRQ FFEVKE KWP

6SLQGOHU - $QGUHZ YH %UXFH - 6XPPHUV 7KH &HQWUDO %DQN DQG 7KH 3D\PHQW 6\VWHPV 7KH 3D\PHQW 6\VWHP 'HVLJQ 0DQDJHPHQW DQG 6XSHUYLVLRQ :DVKLQJWRQ ' & ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG

Teoman, Ömer. (1996). +XNXNL <|QGHQ .UHGL .DUWÕ 8\JXODPDVÕ øVWDQEXO %HWD <D\ÕQHYL

7KH &OHDULQJ +RXVH ,QWHUEDQN 3D\PHQWV 6\VWHPV &+,36 1LVDQ (ULúLP 1LVDQ KWWS ZZZ FKLSV RUJ LQIRILOHV &+,36B2YHUYLHZB%URFKXUH SGI

7KH )HGHUDO 5HVHUYH $UDOร N )HGZLUH )XQGV 7UDQVIHU 6\VWHP (ULรบLP 2FDN KWWS ZZZ IHGHUDOUHVHUYH JRY SD\PHQWV\VWHPV FRUHSULQFLSOHV GHIDXO W KWP

BBBBBB 2FDN )HGZLUH DQG 1DWLRQDO 6HWWOHPHQW 6HUYLFHV (ULรบLP 2FDN KWWS ZZZ IHGHUDOUHVHUYH JRY SD\PHQWV\VWHPV IHGZLUH GHIDXOW KWP

BBBBBB $รทXVWRV &KHFN &OHDULQJ IRU WKH VW &HQWXU\ $FW (ULรบLP $รทXVWRV KWWS ZZZ IHGHUDOUHVHUYH JRY SD\PHQWV\VWHPV WUXQFDWLRQ GHIDXOW KW P

7ย UNL\H %DQNDODU %LUOLรทL 7HPPX] Garantili ร ek โ Eurochequeโ 0HPRUDQGXP BBBBBB '|YL]OL dHNOHU (ULรบLP KWWS ZZZ WEE RUJ WU WXUNFH WHPHOBEDQNDFLOLN KWP

0DUW

Tรผrkiye Cumhuriyet Merkez BanNDVร Tรผrkiyeโ de Elektronik ร demeler 6LVWHPL *HQHO 'HรทHUOHQGLUPH $QNDUD

BBBBBB .DVร P (OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHU 6LVWHPOHUL 8]PDQ <DUGร PFร Oร รทร (รทLWLP 3URJUDPร 'HUV 1RWODUร $QNDUD

BBBBBB 1LVDQ (OHNWURQLN )RQ 7UDQVIHU 6LVWHPL YH (OHNWURQLN 0HQNXO .ร \PHW 7UDQVIHU 6LVWHPL (ULรบLP (\Oย O KWWS HIW WFPE JRY WU GRZQORDGV SGI ()7BNLWDSFLN SGI

BBBBBB <ร OOร N 5DSRU $QNDUD BBBBBB <ร OOร N 5DSRU $QNDUD BBBBBB <ร OOร N 5DSRU $QNDUD

BBBBBB <ร OOร N 5DSRU $QNDUD

:KLWH :KLWH 0D\ร V 3D\PHQW 6\VWHP &KDQJH DQG )LQDQFLDO 6WDELOLW\ (ULรบLP (\Oย O 0DQDJLQJ &KDQJH LQ 3D\PHQW 6\VWHPV 3ROLF\ 3DSHUV 1R KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO SOF\ SGI

<HWLP 6HGDW .UHGL .DUWODUร YH 7ย NHWLFL .UHGLOHUL $QNDUD 6HUPD\H 3L\DVDVร .XUXOX <D\ร QODUร <ร OPD] (\ย S 7ย UNL\HยถGH .UHGL .DUWร 8\JXODPDVร YH (NRQRPLN (WNLOHUL รธVWDQEXO 7ย UNPHQ <D\ร QHYL

(./(5

ÖDEME TÜRÜ

(N

7h5.ø<(¶'(.ø g'(0( 6ø67(0/(5ø

$.7$5,0 6ø67(0ø

087$%$.$7 0

7DNDV 2GDODUÕ 1HW

ÇEKLER

(

5 .5('ø .$57/$5,

.

%.0 1HW ( ) 7 7DNDVEDQN 1HW

%256$

YÜKSEK TUTARLI ÖDEME

()7 57*6

( = % $

1 . $ 6

'øö(5

7&0% ùXEH 6LVWHPL

.D\QDN 7&0% 1LVDQ

,

(N

d(.ø1 (/(.7521ø. 7$.$6 $5$&,/,ö,</$ g'(10(6ø

Hamil

kb Çe

Í.Î¥Ï AÐ ÎÒÑ>Ó

ri ile ilg

Genel Müdürlük

Çek bilgileri

Genel Müdürlük

Çeki B BANKASI

A BANKASI

TAKAS ODASI

Genel Müdürlük

Ödeme veya Ý

Î¥Ú Õ

Provizyon Provizyon Sonucu

Provizyon Sonucu

Kaynak: BTOM, 2004

ÔBÕ Ñ>Î×Ö Ó Ï1Í,Ø Ù Ø Ï ÚlØ Û Ø Ü Ø Ö Õ

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.