Spiegel september 2016

Spiegel Driemaandelijks tijdschrift van vzw UilenSpiegel 19de jaargang - maart - april - mei 2016

Herstel...

In dit nummer: • Deelnemers over de Vlaamse Hersteldagen • Reactie op maatregel van Minister De Block • Schrijf je in voor ons ontmoetingsweekend aan zee

UilenSpiegel • Patiëntenvereniging Geestelijke Gezondheidszorg 1

Colofon

UilenSpiegel

Hoofdredactie: Nadia Mahjoub

is een pluralistische vereniging van en voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Sterk in patiëntenvertegenwoordiging, vorming, herstel, ervaringsdeskundigheid, lotgenotencontact, informeren en beeldvorming.

Eindredactie:

Eva Bratanata

Redactie: Ann Van de Vloet, Bart Vansteenkiste, Bruno A.M.A.

De Clerck, Catja Crijns, Els

Draeck, Goedele Verhaegen,

Katrien Jacobs, Liesbet, Mieke

Goeteyn, Staf Keersmaekers en Tom Hellemans Werkten ook mee aan dit nummer:

Ingrid Jongeneelen, Jan

Delvaux, Thomas Pips en Thomas Roose Illustratie cover: Mutant-art Illustraties:

Kenan Serbest, Patrick Verhoeven, Mutant-art en NaMa

Layout en druk: Collectief De Wrikker cvba De verantwoordelijkheid voor de gepubliceerde teksten berust bij de auteurs. Niets uit dit blad mag worden overgenomen zonder de toestemming van de redactie en/of de auteurs. Op verzoek van sommige auteurs werd hun naam vervangen door een pseudoniem. Naam en adres zijn steeds bekend bij de redactie. De redactie kan teksten weigeren, inkorten of redigeren.

Verantwoordelijke uitgever: Nadia Mahjoub,

Huart Hamoirlaan 1 bus 22, 1030 Brussel Spiegel verschijnt 4 x per jaar.

Doe mee

Telefoonpermanentie: UilenSpiegel is telefonisch bereikbaar op 02 410 19 99 op dinsdagvoormiddag tussen 10 en 12u en op vrijdagnamiddag tussen 14 en 16u.

Aanbod Psyche Aanbod abonnement “Psyche”, tijdschrift van de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid: Leden van UilenSpiegel (enkel individuele leden, geen organisaties) kunnen een abonnement op de “Psyche” nemen aan gereduceerd tarief nl.

7 euro per jaar. Ben je geïnteresseerd of wil je je abonnement verlengen, stort dan 7 euro op volgend rekeningnummer met vermelding “abonnement Psyche” BE34 0015 1222 9390.

Word lid Word lid van UilenSpiegel voor 5 euro per kalenderjaar: >>> je ontvangt 4 maal per jaar het tijdschrift Spiegel >>> je kan lotgenoten ontmoeten, ervaringen uitwisselen

en samen ontspannen >>> je stem wordt gehoord samen met die van de andere leden >>> je maakt deel uit van een groep (ex-)patiënten die

opkomen voor hun rechten >>> je kan deelnemen aan interessante gespreksgroepen,

congressen, ...

Heb je een tekst geschreven die bruikbaar is voor de Spiegel (getuigenis, …)?

Individueel lidmaatschap: 5 euro per jaar (Opgelet! Nederland: 15 euro/jaar).

Heb je een vlotte pen en zin om af en toe een artikel voor de Spiegel te schrijven?

lidmaatschap organisatie: 50 euro per jaar, 4 maal 5 tijdschriften per jaar.

Heb je een foto, tekening of cartoon gemaakt die niet zou misstaan in ons tijdschrift?

Enkel abonnement op ons tijdschrift: Een vereniging of een persoon die graag uitsluitend onze informatie wil ontvangen (maar geen lid wil zijn) kan een abonnement nemen en ontvangt 4 maal per jaar het tijdschrift Spiegel.

10 euro per jaar als individu en 50 euro per jaar als organisatie.

Heb je suggesties om de Spiegel te verbeteren?

Contacteer de redactie: spiegel@uilenspiegel.net UilenSpiegel vzw Spiegel Redactie Hovenierstraat 45 1080 Brussel 2

Contact: uilenspiegel@uilenspiegel.net UilenSpiegel vzw Hovenierstraat 45 1080 Brussel

De betaling gebeurt op het rekeningnummer van vzw UilenSpiegel BE34 0015 1222 9390 met vermelding “lidm.+ naam en adres + emailadres” voor een lidmaatschap of “abonn.+ naam en adres” voor een abonnement.

Giften zijn natuurlijk ook zeer welkom!

Rekeningnummer: vzw UilenSpiegel BE34 0015 1222 9390

Vooraf Men vraagt me ...

Men vraagt me wel vaker om ergens het woord te nemen als er iemand van de patiënten nodig is om het plaatje of het panel vol te maken. Ik pretendeer niet dat ik alle stemmen van alle patiënten ken, doch ik doe mijn best om zo genuanceerd mogelijk het woord te nemen. Het gaat dan om een algemeen beeld waarbij er toch aandacht blijft voor die mensen die niet tot de meerderheid behoren.

De vernieuwingsoperatie van Art. 107 bracht beterschap voor enkele honderden lotgenoten, niet voor de grote massa die er weinig van voelt.

Suïcide blijft te vaak voorkomen, er is onvoldoende toegang tot goede eerstelijnshulp, er is nog te veel versnippering van de zorg en te weinig continuïteit. Hoewel er verbeteringen komen in de meeste psychiatrische ziekenhuizen, verneem ik nog te vaak klachten. Het gaat onder andere om separatie en fixatie in algemene ziekenhuizen, verlies van contact met de familie, te weinig geïndividualiseerd therapie-aanbod, wachtlijsten, voorschrijfgedrag van artsen, uitgebluste psychologen, te weinig personeel en dies meer.

Als het gaat om de stigmatisering in de maatschappij, voel ik me vaak machteloos. Een afwijkende groep zoals wij krijgt een stempel die gebaseerd is op het gedrag van enkele ‘slechte’ voorbeelden. Zijn wij allen moordenaars of brandstichters? Kijk maar hoe er wordt gedacht over de vluchtelingen: zijn alle vluchtelingen (eigenlijk alle migranten) verkrachters en profiteurs? Neen, enkelen wel, maar niet de grote meerderheid. Doen wij mee aan de stigmatisering van de vluchtelingen? Zo ja, mogen wij dan klagen over het stigma jegens ons?

Al enige tijd houdt de euthanasieprocedure bij psychisch lijden me bezig.

Die kan beter. De wet laat veel vaagheid toe, de wet laat ook toe dat euthanasieaanvragers kunnen shoppen bij artsen tot ze voldoende handtekeningen hebben. De wet zegt niet wat uitzichtloos lijden is en of alle mogelijke therapieën moeten zijn geprobeerd voor men echt van ongeneeslijk kan spreken. De wet regelt ook niets voor de nabestaanden die vaak achterblijven met negatieve gevoelens als verdriet, gevoel van falen, schuld, boosheid of al die gevoelens samen. Op hun beurt worden dat misschien vaste klanten van ggz die ook de wachtlijsten moeten doorlopen.

Jan Delvaux Voorzitter

3

10

Eigenlijk willen we allen uiteindelijk een betere psychiatrie, een betere zorg die individueel aansluit bij wat een cliënt nodig heeft.

Er zijn nog teveel ontevreden cliënten.

(Vlaamse Hersteldagen, p.12)

20

16

12

Beetje zot!

Tekst: Mieke G. Tijdens een verjaardagsfeestje vragen mijn twee kleine neefjes aan mijn nichtje, die pas afstudeerde als ergotherapeute: “Tante, waar werk je nu?”

“In West-Vlaanderen, in B.”, antwoordt zij.

“Wat doe je daar?”, vraagt S. “Ik speel spelletjes met grote mensen, allez, met mensen die stemmetjes horen in hun hoofd.

Ze zijn een beetje zot!”

Voor ons was het feestje afgelopen! De koffie hebben we laten staan en zonder afscheid te nemen, gingen we in allerijl naar huis.

Mijn hart bloedde…

4

Werken zou veel makkelijker zijn indien er een veilig statuut was voor langdurig zieken.

(Ingrid Jongeneelen, p. 16)

De cartoon van Patrick

Inhoud 06

(Ex-)deelnemers getuigen

09

Getuigenis: Psychiatrie en perceptie

Stafs ervaringen met stigma

10

Therapievorm belicht: “Rots en Water”

09

Het wel en wee in RC de Keerkring

Een lichaamsgerichte sociale vaardigheidstraining

11 Kruiswoordraadsel 12

Vlaamse Hersteldagen

Romain John van de Maele won de Kronkelprijs 2015

Herstellen doen we samen - Stappend op het pad Staf Keersmaekers getuigt over stigma 16 Gedicht “Samen?”

16

18

23

19

Mevrouw de Minister, maak ons niet bang, maar geef ons hoop en een perspectief!

Schrijf je in: UilenSpiegel-Ontmoetingsweekend aan zee

Thomas Pips

Een ervaringswerker aan het woord

20

Getuigenis: Door de mazen van het net

Een zalige dag!

23

UilenSpiegel heeft nu een officiële woordvoerder

Brenda Froyen, Het verhaal van Nick nu onze officiële woorvoerder 23 Nieuwjaarsfeest UilenSpiegel

19

Brenda Froyen neemt deze taak waar

24

Daar zit muziek in

“Roads” van Portishead

25

De Levende Bibliotheek

Remedie tegen vooroordelen en taboes

27 Activiteitenkalender Thomas Pips, ervaringswerker aan het woord

31

Noodnummers en ombudsdiensten

5

Het wel en wee in RC de Keerkring: (ex-)deelnemers getuigen.

Tekst: Tom Hellemans - Foto: de Keerkring

RC de Keerkring is een psychosociaal dagrevalidatiecentrum voor volwassenen met ernstige psychische problemen. Het centrum, actief in het arrondissement Antwerpen, bestaat sinds 1 januari 2015 en past binnen de “artikel 107”-beweging in de ggz van vermaatschappelijking van zorg.

De Keerkring werkt met drie pijlers:

• een activerende: activiteiten die de deelnemers prikkelen • een verdiepende: therapeutische ondersteuning • een verbredende: het actief betrekken van de context

De essentie volgens deelnemer Danny:

In de Keerkring bepaal je als deelnemer zelf je programma. Er is ook constant de mogelijkheid om dit programma te evalueren en aan te passen aan je eigen noden. Men zegt dat de Keerkring qua therapie veel gelijkenissen kent met andere centra, maar de sfeer is hier anders.

Alles lijkt een tikkeltje onaf en in ontwikkeling. Het zorgt ervoor dat je zelf iets wil aanbrengen en erin wil stappen. De andere deelnemers roemen de flexibiliteit voor hun eigen ideeën. En dat prikkelt, ook bij mij. Het samen eten en samen beslissen, het doet iets met de manier 6

van samenwerken. Als deelnemer neem je effectief deel aan alle lagen van de werking van de Keerkring. Je hebt werkelijk inspraak en dat is fijn.

Je voelt je niet patiënt, maar eerder een collega. Zo wist ik in het begin niet eens wie teamlid, deelnemer of ervaringswerker was. Gewoon omdat iedereen tijdens de middagpauze door mekaar zat, gezellig samen te eten.

Ook geweldig vind ik de “PO” (procesoverleg). In de Keerkring wordt niet gewerkt met het klassieke cliëntenoverleg waarbij het team zijn visie over jou aan je voorlegt. De PO is eerder het samen met het team in gesprek gaan omtrent het proces dat je al hebt afgelegd. Tijdens het procesoverleg ga je samen op zoek: wat doe ik hier, waar wil ik naartoe en hoe kan de Keerkring hierin een rol spelen? Er wordt echt naar mij geluisterd.

Naar de Keerkring komen is fijn, het lijkt soms wel een veilige haven

in de drukke en chaotische maatschappij.

Het touw van deelnemer Koen:

Het eerste wat mij opviel toen ik begon in de Keerkring, was dat het leek alsof het daar zo gemakkelijk was om zomaar iets te doen, eender wat. Ik weet niet of het ligt aan de atmosfeer daar, aan de manier waarop de begeleiding met me omgaat, aan de manier waarop alles opgesteld staat of gewoon de veelheid aan dingen die er effectief te doen zijn, maar alles werkt uitnodigend om zomaar iets vast te pakken en eraan te beginnen.

Dat wil niet zeggen dat ik (of iedereen) constant in de weer ben, in een drukte van jewelste. Nee, ik krijg de ruimte om even afstand te nemen als ik zou willen, maar ondanks die ruimte voel ik me aangedreven om iets te doen. Juist door die ruimte, die vrijheid. Oké, mijn schema leg ik op voorhand vast, maar ik kan vrij kiezen welke zes halve dagen van de tien in de week ik kom, welke activiteiten ik uitvoer, hoe ik die activiteiten persoonlijk wil invullen en wat ik eruit wil meenemen, van kan gebruiken, mee kan bereiken.

Ik zat nogal vast, eerder. Totaal geen idee waar ik heen wou, en ik denk dat ik daar (binnen én buiten

de Keerkring) absoluut niet alleen in ben. Het leidde er uiteindelijk toe dat ik zo ongeveer helemaal niks meer deed.

Maar nu, nu lijkt het alsof ik veel meer durf! Klein of groot, alles wat ik nu aandurf, wordt een soort touw voor mij waar ik me aan kan vastknopen, oriënteren en optrekken. Het kan iets heel concreet zijn: gewoon een blad en een pot verf nemen in ons creatief atelier en iets schilderen. Een kist in elkaar timmeren in het arbeidsatelier. Samen met de anderen gaan sporten, of voor hen een lekker potje koken. Allemaal nieuwe touwen, de collectie wordt groter en groter.

Ook kan het wat minder tastbaar zijn. Een goed idee hebben dat wordt aangenomen op de beleidsvergadering. Want dat vind ik straf, dat wij er gewoon bij mogen zitten en mee beslissen welke activiteiten we gaan doen, hoe dingen geregeld worden. Die gelijkwaardigheid.

Dat, en ook het feit dat we met niet zovelen zijn, zorgt voor een groot groepsgevoel. Want je doet al die activiteiten samen met de anderen.

“Werksaam” (een soort workshop waarin we onze dromen, capaciteiten en interesses proberen samengieten tot een job die daar bij hoort) was nooit zo nuttig geweest voor mij als de anderen er niet bij waren om feedback te geven op wat ik allemaal zeg. En oké, ondanks al die lovende woorden is het niet altijd even makkelijk, en heb ik er soms echt geen zin in. Maar het feit dat ik er dan uiteindelijk toch sta, met tegenzin, wil toch ook heel wat zeggen.

Ook dat is een touw waaraan ik me kan optrekken, en waardoor ik me goed voel. Van de slechte dingen iets goeds kunnen maken.

Ik denk niet dat het nog lang zal duren voor ik genoeg touw bijeen heb

om de put uit te klimmen.

Een terugblik van ex-deelneemster Tosca:

Ik kwam in de Keerkring terecht op het dieptepunt van een depressie die al lang aansleepte. Ik begon met het idee er zo snel mogelijk terug te vertrekken, maar ben er uiteindelijk acht maanden gebleven. Ik vond er rust, structuur, inzicht. Ik kreeg er tijd, materiaal en begeleiding, allemaal met het doel mezelf beter te leren kennen. Het was een warme thuis, maar evengoed een plaats van confrontatie: met mezelf en met anderen.

Eerst merkte mijn omgeving veranderingen op, daarna ook ikzelf. Geleidelijk groeide het vertrouwen in de toekomst. Mijn blik werd ruimer, ik raakte minder in mezelf gekeerd en mijn depressie werd daardoor veel makkelijker bespreekbaar. Wat ik in de Keerkring leerde en ervoer, nam ik steeds meer mee naar buiten.

Zelfs nu ik bijna drie maanden uit de Keerkring weg ben, is dat vertrouwen er nog. Op sommige dagen heel sterk aanwezig, op andere dagen dan weer eerder wankel en broos. Ik ben terug aan het werk, in een nieuwe job, en dat lukt. De basis die ik in de Keerkring gelegd heb, blijkt een heel stevig fundament te zijn.

Inspirerende woorden van ex-deelneemster Nica

In de Keerkring begon ik met een masker. Alles was oké, ik had wat problemen, maar niets ernstigs, ik kon nog normaal functioneren. Dat dàcht ik. Dat liet ik mezelf geloven.

Dat zei ik tegen alle therapeuten zo.

De Keerkring heeft mij rust gebracht, rust om beetje bij beetje mijn muurtjes terug wat af te breken. Samen met de therapeut analyseerde ik en haalde ik er steen voor steen af.

En daarvoor heb ik ook de ervaringswerkers nodig gehad. Zij plukken, wroeten, pulken, trekken, troosten en zalven. Als Tom en Katrien er de eerste week niet geweest waren, was ik vertrokken en niet meer teruggekeerd. Ik voelde me alleen op de Keerkring, volledig uit mijn context geplukt, alsof ik onder een loep lag. Ik wou waarschijnlijk niet met de kern aan de slag, want ik voelde instinctief dat dat een enorme uitbarsting zou worden. Tom zorgde ervoor dat ik me op mijn gemak voelde, hij was de stille aanwezige, af en toe een vraag, af en toe een verhaal. Niet te veel, rustig en kalm. Katrien trok me uit mijn schulp, deed me meepraten in de groep over koetjes en kalfjes.

Stijn was een ware motivator, een brok positieve energie die niemand onberoerd laat.

En dan is er nog Els. Zij is mijn spreekwoordelijke stoomwals geweest. Zij trok niet mee de stenen af, zij heeft met een betonnen bol een hele muur weggekaapt. Zo simpel als vragen hoe het was en mijn masker scheurde. Ik voelde verbondenheid, ik voelde iets écht en mijn verhaal vloeide. Els was de eerste die niet probeerde om me wegen aan te reiken hoe ik ermee aan de slag kon. Els haar reactie was, en ik citeer: "Wat jij hebt meegemaakt, dat is echt 'kut'. " En toen besefte ik, dat was het ook! Ik hoef niet te verbloemen, het mag echt. Het mag eruit. Ik heb gehuild, gehuild en gehuild. Iets waar ik het heel moeilijk mee heb om tegenover therapeuten te doen. Bij therapeuten heb ik een andere rol, daar ben ik zelf op een ander niveau aan het communiceren: minder écht.

Stap voor stap leerde ik om het los te laten. Het gevoel te laten komen.

Ik leerde huilen, lachen, boos zijn.

Ik mocht zijn. Ik heb mijn masker afgenomen. Het ligt hier ergens 7

achter me, indien ik het nodig moest hebben, maar soms mag het af. In de Keerkring ontdekte ik mezelf, en liet ik mezelf drijven op mijn gevoel.

Ik vind wel een weg, naar waar weet ik nog niet.

Ervaringswerkers zijn voor mij essentieel geweest in het proces. Het is veel gemakkelijker om verbinding te vinden met iemand die, in een andere context, net met hetzelfde soort gevoelens en problemen heeft geworsteld, iemand die het ook heeft meegemaakt.

Ervaringswerker Tom aan het woord:

Vertrekkende vanuit onze ervaringen als cliënt in de ggz, trachten we met drie ervaringswerkers de deelnemers van de Keerkring te ondersteunen in hun herstelproces.

Onze succesverhalen bieden hen hoop. Onze expertise kan je enkel opdoen door een gezonde mix van doorleving, ervaring en kennis. Dit werkt drempelverlagend en schept een klimaat van oprechte verbondenheid en begrip.

Concreet bieden we twee herstelwerkgroepen aan. Verder stimuleren we de deelnemers bij informele contacten, zijn we steeds beschikbaar voor een gesprek en organiseren we wekelijks een deugddoende wandeling.

Wij ervaren een kwalitatieve wisselwerking tussen deelnemer en ervaringswerker, die door beide partijen enorm op prijs gesteld wordt. Wij hebben een zeer dankbare taak, die ons veel voldoening schenkt.

Website: www.rc-de-keerkring.be 8

Nica liet bij haar afscheid een mooi kaartje achter in de leefruimte. Haar inspirerende woorden kregen een centrale plaats en schitteren als een bloem tussen de bloeiende plantjes die deze leefruimte mee opfleuren: “De Keerkring is mijn eiland. Dat is iets wat ik zei van in het begin. Ik kan er tot rust komen, ver genoeg van de ruwe, harde zee. Mijn plekje om te bekomen, te rusten en me weer klaar te maken om verder te gaan naar mijn volgende bestemming. Om die doldwaze stroming weer te trotseren.

Ik hoop dat jij dit gevoel ook mag ontdekken, beste lezer. Dat de Keerkring voor jou hetzelfde mag betekenen als het zeven maanden voor mij gedaan heeft.

Een plek van rust, waardering, steun, troost, optimisme en openheid. Een plek waar ook jij misschien kan openbloeien, dromen, verder gaan, veranderen, opnieuw beginnen, wat je ambities dan ook zijn.

Ik wens jou het beste, veel geluk, een steuntje in de rug (of een duwtje) en het meest van al wens ik je geluk. In de kleine dingen, de grote dingen … veel geluk in alles wat je doet!”

“Whenever you should doubt your self-worth, remember the lotus flower. Even though it plunges to life from beneath the mud, it does not allow the dirt that surrounds it to affect its growth or beauty.”

Nica, trotse (ex-)deelneemster

Psychiatrie en perceptie:

Mijn persoonlijke ervaringen met stigma

Tekst en foto: Staf Keersmaekers

Als ik mensen ontmoet die nieuw zijn voor mij, bijvoorbeeld in een werksituatie (een nieuw vrijwilligerswerk zoals het mijne bij volksschouwburg De Roma), is er altijd dezelfde reactie. Als ze wat vernemen over mijn verleden, mijn ouders, mijn familie of mijn aandoening, is het altijd hetzelfde. Of ondersteuning en solidariteit van bepaalde mensen, of onbegrip, achterklap, verdachtmakerij en spot. En dan zijn er diegenen die zich wat neutraler opstellen, dat zijn dan meestal de bazen.

Zelfs in De Roma, waar er toch een klimaat heerst van socialisme en het collectief, was dat in het begin zo.

Zelfs nu heerst er soms nog een afstandelijk sfeertje.

Wanneer mensen die je niet kennen vernemen dat je een psychiatrische aandoening hebt, vrezen ze meestal onmiddellijk het ergste.

Dat is natuurlijk een normale reactie, gezien wij mensen steeds een gevoel van zekerheid willen hebben. We willen een overzicht over de situatie. En aangezien de grote meerderheid van de bevolking niet zo vertrouwd is met het thema van de psychiatrische medemens, zijn er dus vele misverstanden en bestaan er zelfs grove misvattingen. Zo iemand met een psychiatrische aandoening geeft wel wat ongerustheid en zenuwachtigheid.

Meteen worden de voorbeelden uit de media bovengehaald en dat zijn natuurlijk altijd de extremen.

In de media ligt ook een deel van de oplossing. Zij hebben een grote verantwoordelijkheid in deze en vele andere zaken daar ze een groot publiek bereiken en aan volksopvoeding doen. De media bestaan

natuurlijk uit verschillende subgroepen.

Het probleem is dat de subgroep die zulke items behandelt meestal elitair is of toch boven de meeste hoofden heen praat.

Van de arbeidersklasse verwacht je andere inzichten dan van de middenklasse of de burgerij.

Maar vooroordelen en stigma's bestrijden, is niet alleen de taak van de media. Ook op school kan daar aandacht aan worden besteed. Het zou zeker in het leerplan kunnen opgenomen worden. Voordrachten geven op middelbare scholen, hogescholen en universiteiten zouden de

weinige kennis die men hierover heeft wel kunnen bijspijkeren. Dit gebeurt natuurlijk al wel, maar het is een werk van lange adem. Want ook daar toont het clichédenken zich.

Vorig jaar heb ik het eerste jaar sociaalcultureel werk gevolgd. In mijn klas waren er individuen die zich interessant dachten te maken door mij te behandelen alsof ik een gevaarlijke randdebiel was die ze met alle mogelijke middelen moesten proberen te dwarsbomen (Wat deden zij eigenlijk in een sociaal-culturele richting?, vraag ik mij af).

Een ander deel van dit verhaal is de geschiedenis van de psychiatrie zelf.

Vroeger werd een psychisch zieke niet verwijderd uit zijn gewone biotoop, maar in de familiekring verzorgd. Geleidelijk aan werd echter de klemtoon verschoven naar grote ziekenhuizen, ver van de vertrouwde omgeving van de zieke. Met ellenlange gangen, met jarenlange opnames en een onvermijdelijke vervreemding van de maatschappij als gevolg.

Nu zou er een omgekeerde beweging op gang komen en zou de nadruk komen te liggen op een kortere opname en een geleidelijke terugkeer naar de maatschappij. Via projecten Beschut Wonen en thuisverpleging, via activiteiten en speciaal daarvoor opgerichte ontmoetingsplaatsen voor lotgenoten zoals “Instuif” in Antwerpen en “Polparol” in Leuven.

Activiteiten zoals “Te gek!?”, gebracht door bekende muzikanten uit dit landje, brengen een vorm van acceptatie teweeg die zo de gewenning met het fenomeen “psychiatrische aandoening” vergemakkelijkt.

Maar om al die activiteiten te kunnen organiseren en de hervormingen door te voeren die nu worden voorbereid, is geld nodig. Een groot draagvlak in de samenleving creëren en onderhouden is één punt, maar het financieren is wat anders. Als je weet dat ongeveer een derde van de bevolking ooit in de loop van het leven een psychische of psychiatrische aandoening ontwikkelt, dan weet je ook dat deze stoornissen verweven zijn met alle geledingen van de maatschappij.

9

Therapievorm belicht: “Rots en Water”, een lichaamsgerichte sociale vaardigheidstraining Binnen het kader van lichaamsgerichte therapie, bestaat er de “Rots en Water”methodiek, waarbij rots voor stevigheid staat en water voor het beweeglijke of meegaande. Het is aan de hand van specifieke oefeningen dat men nieuwe ervaringen kan opdoen in verschillende thema’s zoals zelfvertrouwen en weerbaarheid. Omdat deze methodiek vaak in de sector van de geestelijke gezondheidszorg binnen lichaamsgerichte therapie of PMT (psychomotorische therapie) wordt aangeboden, geef ik hieronder aandacht aan deze therapievorm. Ik heb dit programma een jaar gevolgd en breng hier een getuigenis.

Tekst: Katrien Jacobs - Illustratie: Kenan Serbest

“Rots en Water” is een sociale competentietraining, ontwikkeld door Freerk Ykema. Ze kan beschouwd worden als een sociaal-emotionele weerbaarheidstraining. De “Rots en Water”-methodiek is dus een programma voor het vergroten van sociale vaardigheden en samenwerking, maar ook van zelfkennis en zelfvertrouwen. Het is een psychofysieke training. Cliënten worden bewust gemaakt van hun gedrag en hun functioneren d.m.v. het aanbieden van oefeningen rond weerbaarheid en zelfbeheersing. Met deze methodiek kunnen de cliënten op een actieve manier nieuwe vaardigheden trainen en krijgen zij handvatten om zich staande te houden in moeilijke situaties.

De oefeningen kunnen onderverdeeld worden in vijf categorieën: 1) Oefeningen rond stevig staan, aarding en gronding (voet-grondcontact) 2) Oefeningen om op een speelse, competitieve manier met elkaar in duel te gaan en zich te leren verzetten tegen elkaar 3) Echte zelfverdedigingstechnieken vanuit het “Rots en Water”principe 10

4) Oefeningen rond mentale weerbaarheid en assertiviteit 5) Oefeningen rond mentale toepassing in het dagelijks leven zoals bewustwording van grenzen, intuïtie enz.

De andere twee groepen waren enerzijds een groep die zich toespitste op valkuilentherapie, en anderzijds een groep die er specifiek was voor mensen die erg kwetsbaar in het leven stonden.

Binnen het dagziekenhuis van de Broeders Alexianen wordt deze therapievorm al geruime tijd toegepast.

Ik vertel je graag over mijn ervaringen hiermee.

Wat hield het programma voor mij in grote lijnen in?

Meestal deden wij oefeningen per twee, bijvoorbeeld om te leren omgaan met grenzen. Dit hield zowel het aangeven van je eigen grenzen in, als het respecteren van die van anderen.

We moesten bijvoorbeeld tegenover elkaar gaan staan en aangeven wanneer iemand in onze persoonlijke ruimte kwam. Ook kregen wij oefeningen voor onze sociale vaardigheden, zoals ons weerbaar maken tegen een bepaalde groepsdruk, oefeningen met betrekking tot het herkennen van je eigen lichaamstaal en zo verder. Of we kregen oefeningen rond zelfverdediging. Heel leerrijk en altijd meegenomen. En leren 'neen' zeggen, was ook een wederkerende oefening. Het ging er best speels aan toe als we in duel gingen, maar toch oefenden we op die manier wel nieuwe vaardigheden. Vervolgens bespraken wij onze, al dan niet nieuwe, opgedane ervaringen in groep met de therapeut.

Voor iedereen waren die verschillend,

Waar heb ik het programma gevolgd?

In het dagziekenhuis van Boechout kwamen wij onder meer in aanraking met psychomotorische therapie. Onze therapeut had een scholing gevolgd rond “Rots en Water” en bood deze aan in drie groepen in het dagziekenhuis. Onze groep was een psychoanalytische groep, en we konden met deze methodiek verder aan onze identiteit sleutelen en onze weerbaarheid in de maatschappij vergroten.

Gezien we leden aan een depressie, een burn-out, of andere tegenslagen hadden gehad, konden wij wel een boost gebruiken. De methodiek kan worden toegepast door jongeren, maar ook door volwassenen die met een psychische kwetsbaarheid worstelen.

uiteraard. Heel vaak ging het over assertiviteit en weerbaarheid vergroten.

Wat heeft het programma bij mij teweeg gebracht, positief of negatief ?

Voor mij heeft het zeker een basis gelegd voor het vergroten van mijn eigenwaarde. Ik had een zeer laag zelfbeeld, en dat is dankzij deze therapie in de positieve zin verbeterd. Ik durf nu van mezelf te zeggen dat ik best assertief kan zijn en ook kwaliteiten heb. Ik was wat neerslachtig en onzeker, en door deze oefeningen in groep of per twee heb ik nieuwe ervaringen kunnen opdoen. Soms vond ik het wel een beetje artificieel aanvoelende oefeningen, maar dat hoeft niet altijd slecht te zijn. Ook kunnen stukjes uit de therapie best confronterend zijn omdat je mensen dicht bij je laat komen. Je moet dan tijdig je grenzen kunnen aangeven. Ik ging daar soms nogal 'lacherig' mee om, omdat het onwennig aanvoelde wanneer iemand te dicht kwam. Gelukkig was er een ongedwongen sfeer, waardoor de therapie veilig aanvoelde, maar soms botste je toch op je eigen onzekerheden of grenzen. Ik heb daar echt mee moeten leren omgaan.

Wie zou ik het programma aanraden?

Mensen die een laag zelfbeeld hebben, onzeker zijn of weinig assertief durven zijn, hebben zeker baat bij dit programma. Maar ook gewoon mensen die nieuwe ervaringen willen opdoen met agressiebeheersing of die lichaamstaal willen leren ontdekken, komen hier zeker aan hun trekken. Naar mijn mening kan eigenlijk iedereen er wel wat van opsteken.

Meer info vind je op www.rotsenwater.nl

Horizontaal: 1F: voorzetsel 2B: dokter van de ziel (letterlijke betekenis) 3B: droevig 3J: afk. compagnie 4F: ijzer + water 5A: uitroep 5E: moeder 6B: woonplaats van de duivel 7E: zout en stemmingsstabilisator 8A: classificatiesysteem voor psychiatrische aandoeningen 8E: hij 9B: woonplaats van kuiken in wording 9G: slechtgezind zijn 10E: voorzetsel 10H: overschot 11A: een verhaal brengen.

Verticaal: B2: staat van verwarring met mogelijke wanen en hallucinaties C2: muzieknoot C5: uitroep C8: insect dat vele malen zijn gewicht kan dragen D1: soort E7: raakte aan met tong F1: (geneeskundige) behandeling F10: oude lengtemaat G1: wat kwam eerst, de kip of het …?

H2: lucht, die levende wezens opnemen en uitdrijven H9: 100 m² I1: verorberde I6: we slikken er met z’n allen teveel van J2: Electroconvulsietherapie J9: boom K1: voor K5: je wordt het wanneer je ouder wordt en pech hebt, het gaat gepaard met o.m. geheugenstoornissen (Oplossing op pagina 24)

11

Vlaamse Hersteldagen

Herstellen doen we samen Tekst: Mieke Goeteyn, Liesbet en Nadia Mahjoub – Foto’s: Ingrid Lammerant, www.vn.nl – Illustratie: NaMa

Op 17 en 18 november vonden de Vlaamse Hersteldagen plaats, net als twee jaar geleden in het Kunstencentrum de Vooruit in Gent. In 2013 was er één Hersteldag waarop meer dan duizend mensen aanwezig waren, dus besloten de organisatoren in 2015 twee dagen te organiseren. Iedereen die de participatie van patiënten en familie in hun zorg genegen is, werd er onthaald: zowel mensen met een psychische kwetsbaarheid als mensen die werken aan eigen of andermans herstel. De vele zalen in de Vooruit bruisten twee dagen lang van herstelwerkzaamheden: workshops, film, posters, muziek, creatief werk, lezingen, mededelingen ...

Mieke en Liesbet waren aanwezig op de tweede dag en brengen verslag uit van de discussies, workshops en lezingen waaraan ze deelnamen.

Psychiater Dirk De Wachter opende de dag

“Verstoorde mensen vinden hun voedingsbodem in een verstoorde samenleving.”

Dirk De wachter, die niet stil op het podium kon blijven staan en grapte dat dit was omdat hij zijn Rilatine niet had ingenomen, had direct de aandacht van het publiek.

“Het is belangrijk om niet neerbuigend naar de mens te kijken, niet paternaliserend want dat is stigmatiserend.”

12

Hij haalde het gevaar aan dat de herstelbeweging kan misbruikt worden om op “een sympathieke manier” te bezuinigen. Even uitleggen: het is belangrijk dat herstel niet in de sfeer van het TUP-syndroom gaat. Dit “trek uw plan”-syndroom lijkt hem een typisch gevaar van deze tijd. Verder haalde hij aan dat het belangrijker is om te voorkomen dan te herstellen en anderzijds is

De vele zalen in de Vooruit bruisten twee dagen lang van herstelwerkzaamheden: workshops, films, posters, muziek, creatief werk, lezingen, mededelingen …

het volgens hem ook een illusie dat alles hersteld kan worden. Soms is er dus de noodzaak om met een tekort te leren leven.

Hij filosofeerde verder dat de wereld beschadigd is en hersteld moet worden. Onze identiteit wordt immers bepaald door de andere. Het zijn van mensen met een psychische kwetsbaarheid wordt te sterk vernauwd door dat éne aspect, die kwetsbaarheid, en moet terug verbreed worden. Dit kan alleen door te passeren via kleine momenten van vreugde. Hij haalde bijvoorbeeld het – zo noemde hij het zelf – heel politiek incorrecte voorbeeld van een sigaretje roken aan. Verder is het nodig dat mensen voor herstel actie ondernemen, bijvoorbeeld werk, omdat wat we zijn heel erg verbonden is met wat we doen. De maatschappij moet het dus mogelijk maken dat mensen met psychische kwetsbaarheid niet werkonbekwaam zijn, de maatschappij moet flexibeler zijn en niet louter economisch denken.

Hij deed een oproep aan het publiek om meer te spreken en hoopte anderzijds op een broodnodige luisterbereidheid.

Herstel is een “work in progress”, en is iets dat samen moet gebeuren. Het is wezenlijk voor ieder om

- Stappend op het pad gezien te worden als een waardig mens. Het is belangrijk om niet neerbuigend naar hem te kijken, niet paternaliserend want dat is stigmatiserend. De “tekortheid”, de kwetsbaarheid van mensen is immers de basis van het sociale weefsel. Dit kan je vergelijken met de liefde die zich net toont op moeilijke momenten waarin het belangrijk is om te luisteren en de ander vast te nemen.

Recht doen aan mensen met een psychische kwetsbaarheid is de ander in zijn anders-zijn te laten zijn.

Herstel is tot de ander treden los van diagnostische etiketten.

Discussie 1+1=3: Herstel?

Ook voor familie!

Deze discussie werd georganiseerd door het Familieplatform Geestelijke Gezondheid en Similes.

Veelal wordt familie betrokken in herstelondersteunende zorg in functie van de cliënt. Het is noodzakelijk om ook aandacht te besteden aan zorg voor het eigen herstel van de familie. Eigen regie, management en hoop zijn hierin cruciaal. Doordat familie 'parallel' haar eigen herstel doorkomt, komt dat meestal de cliënt ten goede, maar het is ook een apart hersteltraject.

Eerst halen we even de belangrijkste punten aan die uit deze discussie naar voren kwamen: - één persoon heeft soms meerdere perspectieven, namelijk die van cliënt en/of familielid en/of hulpverlener. Het familieplatform zou het familieplatform niet zijn

als er niet gedacht werd aan de noodzaak om familie te betrekken en te ondersteunen. Het is en blijft voornamelijk de familie die er voor zorgt dat je erbij blijft horen. Er is ook een bredere omgeving, toch blijft de familieband iets unieks.

- Bij herstel is het belangrijk dat men de noden en kwetsbaarheden van alle betrokkenen erkent.

Om te kunnen herstellen, moet men inspelen op wat goed loopt.

Hiervoor zijn middelen en tijd nodig. Men moet elkaar die nodige tijd ook gunnen en de privacy en grenzen van alle partijen respecteren.

- Belangrijk is dat herstel voor iedereen anders is en men bij herstel moet vertrekken vanuit een wit blad. Soms moet men immers zijn/haar verwachtingen

bijstellen. Herstellen is ertoe komen terug een zinvol leven te leiden. Men moet eveneens oog hebben voor stigma en schuldgevoel, zowel bij de cliënt als bij zijn/haar omgeving. Men moet niet alleen praten, ook luisteren is zeer belangrijk om tot herstel te kunnen komen.

- Voor herstel moet men mensen benaderen als burger, met verantwoordelijkheden en in gelijkwaardigheid, maar wel in voortdurende betrokkenheid.

Liesbet: “Zelf heb ik met de nodige zenuwen aan deze discussie deelgenomen en proberen mijn standpunt, namelijk dat van cliënt, duidelijk te verwoorden. Ik heb achteraf van een medecliënt het compliment gekregen dat ik heel goed kon verwoorden wat zij voelde en dacht.

13

Vlaamse Hersteldagen Eigenlijk was dit de eerste keer dat ik mij in grote groep en in het openbaar zo duidelijk als cliënt durfde opstellen en ik zie het dus als een ongelooflijk groot compliment dat ik (h)erkenbaar overkwam. Misschien is er op dit vlak toch een weg voor mij weggelegd? Met dank aan de organisatoren van de Hersteldagen in het algemeen en deze discussie in het bijzonder.”

Basisopleiding ervaringswerker ggz Kortrijk-Gent Terugblik op een werkjaar In januari 2015 werd concreet gestart met een basisopleiding ervaringswerker ggz. Het basistraject ervaringswerker in de geestelijke gezondheidszorg bestaat uit acht modules (Psychopathologie, Herstel en empowerment, Ervaringsdeskundigheid, Werkveldverkenning, Zelfzorg, Communicatie, Supervisie en Portfolio) van telkens 40 lestijden en heeft als doel om ervaringswerkers op te leiden. Zij kunnen patiënten ondersteunen in hun herstelproces en hulpverleners gevoelig maken voor het patiëntenperspectief. Je treedt als het ware op als rolmodel, bondgenoot en brugfiguur.

Als ervaringsdeskundige in de geestelijke gezondheidszorg denk, voel en handel je vanuit een grote gevoeligheid voor de situatie en beleving van jouw lotgenoot. Vanuit je eigen hulpverleningsverhaal leer je hoe je dit verhaal deskundig kan inzetten in functie van het herstel van deze lotgenoten. Je leert spreken en reflecteren over de eigen ervaringen en leert deze ook te delen met anderen.

14

Eigenlijk willen we allen uiteindelijk een betere psychiatrie, een betere zorg die individueel aansluit bij wat een cliënt nodig heeft. Er zijn nog te veel ontevreden cliënten.

Eén van de studenten bracht een getuigenis. Ze vertelde haar levensverhaal dat vele ups en downs had gekend. Ze sprak over de meerwaarde van ervaringsdeskundigen voor de kwaliteit van zorg en de complementariteit van de twee deskundigheden: de professionals en de ervaringswerkers. Ze heeft vele jaren gewerkt en spaarde vaak haar vakantiedagen op voor de periodes dat ze depressief was en hield haar kwetsbaarheid verborgen voor haar werkgevers. Tot ze een nieuwe job vond in de zorg waar ze wel open kon zijn over haar kwetsbaarheid.

En dat heeft haar flink geholpen.

De voorwaarden om met ervaringsdeskundigen te werken: - Creëer een cultuur waarin gesproken kan worden over kwaliteiten en capaciteiten van mensen en waar rekening gehouden wordt met kwetsbaarheden - pin mensen niet vast op hun kwetsbaarheden - ga de dialoog aan wanneer je het moeilijk vindt om met ervaringsdeskundigen te werken - geef hen de mogelijkheid om cliënten te ondersteunen - gebruik hun ervaringen, hun deskundigheid en hun ervaringskennis.

Eigenlijk willen we allen uiteindelijk een betere psychiatrie, een betere zorg die individueel aansluit bij wat een cliënt nodig heeft. Er zijn nog te veel ontevreden cliënten. Professionals en ervaringsdeskundigen zijn complementair en kunnen samen de kwaliteit van de zorg verbeteren.

Workshop: Herstellen kan je zelf Hoe geef je mensen met psychische problemen een betekenisvolle rol in de samenleving?

De workshop werd gegeven door Dr. Joke Vanderhaegen van LUCAS, het Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy.

Het boek ‘Herstellen kan je zelf’ van Dr. Van Audenhove toont de kleine en grote successen die mensen met een psychische kwetsbaarheid behalen. Zij geven hier in woord en beeld uitleg over hun eigen herstelproces, wat hen ondersteunt en hen inspireert. Aan de hand van hun getuigenissen komen aanbevelingen naar voren voor een geestelijke gezondheidszorg op maat die inhaakt op hun eigenheid en persoonlijke noden.

Dit boek heeft als doel een nieuw perspectief rond herstel te bieden.

In de workshop van deze Hersteldag worden wij gestimuleerd om aan de hand van dit boek na te denken over herstel en geschikte communicatiestijlen die herstel kunnen bevorderen.

Mensen met psychische problemen krijgen vandaag nogal gauw een bepaald etiket opgeplakt. Deze discriminatie en stigmatisering is een grote hinderpaal voor deelname aan het gewone leven.

In het kader van vermaatschappelijking van de zorg wordt ernaar gestreefd om mensen met een psychische kwetsbaarheid te onder-

“Je begrijpt pas wat herstel betekent als je zelf herstellende bent en kunt terugkijken. Daarom is je geschiedenis, je verhaal belangrijk, ook voor anderen.”

steunen in hun rollen als gezinslid, collega, burger, en hen een betekenisvolle plaats in de samenleving te geven. Dit boek geeft aan, via verhalen van de betrokkenen zelf, wat daarvoor nodig is, hoe mensen uit het diepe dal raken en hun leven weer op een (nieuw of oud) spoor kunnen krijgen.

In het eerste deel vroeg Dr. Vanderhaegen ons om aan de hand van foto’s uit het boek en de presentatie onze persoonlijke herstelvisie te formuleren. Fantastische foto’s die we niet mochten houden omwille van de privacy van de mensen die hiermee hun bijdrage aan deze lezing gaven.

Bij elke foto werden duidelijke, soms ontroerende getuigenissen, bedenkingen en mooie linken met eigen herstelverhalen gebracht. Iedereen kwam aan het woord, meerdere malen zelfs. Een mooie didactische insteek!

In een tweede deel probeerden we samen goede vragen te formuleren die herstel kunnen stimuleren. Wat maakt het dat het herstelproces lukt of mislukt? Hoe bouw je stilaan het leven weer op? Met veel goede moed terug naar huis en veel stof om mee aan de slag te gaan op je eigen herstelpad.

Afsluiting door Ingrid Lammerant 'Samen', misschien wel het belangrijkste… Ook als er geen herstel mogelijk lijkt.

Ingrid Lammerant opende de eerste hersteldag en sloot de tweede hersteldag af. Zij beschouwde deze twee lezingen als een afscheid van een bepaalde periode omdat zij een jaar van herbronning nodig heeft.

Ingrid is lid van de Werkgroep Ervaringsdelen en Destigmatisering (WED), gegroeid uit het aanloophuis Poco Loco (Gent). Als ervaringsdeskundige is ze vooral actief rond beeldvorming.

Ingrid staat ervoor gekend een verhaal van hoop te brengen, maar werd de laatste tijd meer en meer geconfronteerd met de vraag: “Wie ben ik om hoop te geven?” Dit omdat zij meer en meer geconfronteerd werd met het schrijnende contrast met de wanhoop van mensen. Toch beseft zij dat alle verhalen mogen bestaan omdat iedereen elkaar aanvult. Haar verhaal, dat er één van hoop is, brengt zij als afsluiting vol overgave.

Ingrid vertrekt vanuit haar herstelverhaal, wat voor haar werkte en wat niet. Van daaruit stelt ze het tegenwoordige genetische discours in vraag en schuift ze de psychosociale context als evenwaardig naar voren. Ze schuwt het thema dwang niet, met verschijningsvormen als fixatie en separatie, medicatiedwang

en zachte dwang. Kan er humane psychiatrie zijn zolang er dwangmaatregelen gebruikt worden? Dat is de vraag die zij zich stelt.

Zelf evolueerde ze van zorgmijder tot iemand met vertrouwen in de hulpverlening. Die lange weg wil ze schetsen. De focus ligt op herstel en samen. Bij het woordje ‘samen’ is het bij haar in het begin vaak fout gegaan, maar later in haar herstelproces werd dat ‘samen’ steeds belangrijker. Het is eigenlijk hand in hand gegaan met haar herstel.

Steeds meer was er een uitgestoken hand en steeds meer liet ze die toe.

Herstellen is zo'n vaag woord, vooral als je nog middenin de problemen zit. Je begrijpt pas wat herstel betekent als je zelf herstellende bent en kunt terugkijken. Daarom is je geschiedenis, je verhaal belangrijk, ook voor anderen.

Samen naar een betere zorg. Ingrid gelooft dat iedere hulpverlener dat wil en de stem van de patiënt moet hiervoor ook gehoord worden. Dit is een evolutie die de zorg enkel maar ten goede kan komen.

Ingrid eindigt haar slotlezing met het eigen gedicht “Laat alle hoop varen”, een positief gedicht want de hoop vaart wel degelijk naar de toekomst.

15

Gedicht

Mevrouw de Minister,

Romain John van de Maele won de Kronkelprijs 2015 (9e editie van onze poëziewedstrijd) Illustratie: NaMa

Romain John van de Maele (°1948) woont in Heverlee. Hij studeerde vergelijkende cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit Nederland en was werkzaam in het bedrijfsleven en in het onderwijs.

Hij schreef verscheidene recensies, kortverhalen, essays en een tiental dichtbundels. De nieuwste is ”Herfsttij van het verlangen”, uitgegeven bij “Kleinood & Grootzeer”. Van de Maele schrijft vooral in het Nederlands, maar voorts ook in het Engels, het Duits en het Deens. Hij ontving talrijke literaire prijzen.

Hij won onze gedichtenwedstrijd met het gedicht “Samen?”

Samen ?

Zuchten heeft ze verleerd en zwijgen beheerst ze in de vele vreemde talen die ook de dokter verstaat.

Met ‘U zegt niets’ laat ze zich niet uit haar retranchement lokken.

Hij staart zich blind op een onheilspellend scherm.

Ze weet dat de zandloper zijn werk heeft gedaan en kijkt naar de kale wand.

Nog één keer – in de verte – rijst de krijtkust van Dover op.

Nu kan ze, zonder tranen, en samen met Vera Lynn aan haar laatste overtocht beginnen, zonder zuchten en zonder versleten woorden.

Gehuld in de belofte ‘We’ll meet again’ neuriet en wiegt ze in een taal die ook de dokter verstaat.

16

maak ons niet bang, maar geef ons hoop en een perspectief!

Tekst: Ingrid Jongeneelen – Foto: vld-vrouwen.be

Midden de zomer van 2015 kwam er in de pers het bericht dat langdurig zieken die weigerden om aan het werk te gaan, mogelijks een tien procent dreigden te verliezen op hun uitkering. Dit bleek toen uit wetteksten die Minister De Block van Volksgezondheid en Sociale Zaken had voorbereid. Belangrijke boodschap van in het begin was wel dat het enkel om personen zou gaan waarvan de adviserende arts oordeelde dat die nog arbeidsgeschikt waren.

Deze maatregel gold als een versoepeling. De huidige wetgeving voorziet immers enkel in de mogelijkheid van een volledige schrapping van de uitkering.

Nog grotere armoede

Op zich is er niets op tegen dat chronisch zieke mensen die kunnen en willen werken, begeleid worden naar een baan. Integendeel. Maar je mag mensen die dit niet zien zitten niet straffen met een vermindering van de uitkering. Mensen die langdurig ziek zijn, worden op zich al genoeg gestraft, nietwaar? En daarenboven moeten zij dikwijls vechten om elke maand rond te komen. Een deel van de mensen zou met deze maatregel in nog grotere armoede terecht komen.

Het aantal langdurig zieken is fors gestegen in vergelijking met tien jaar geleden en blijft jaar na jaar sterk toenemen. Niet onlogisch dat de minister naar maatregelen op zoek gaat om enerzijds onze sociale zekerheid betaalbaar te houden en anderzijds een oplossing te zoeken om aan dit gigantisch probleem iets te doen.

De toename dient wel enigszins gerelativeerd te worden aangezien de beroepsbevolking veroudert en het risico op langdurig ziek te worden dan ook groter is. Opmerkelijk is dat er ook een toename is bij de langdurig zieken omwille van psychische klachten zoals burn-out en depressie.

Tienduizend langdurig zieken terug aan het werk

In 2016 streeft de minister er naar om tienduizend langdurig zieken terug aan het werk te krijgen. Ze werkt hiervoor samen met het RIZIV aan een integratietraject.

Re-integratie is belangrijk. Als je een baan hebt, ben je minder sociaal geĂŻsoleerd. Het is ook belangrijk voor je zelfvertrouwen en zelfrespect. Met andere woorden, je bent iemand in de samenleving en je haalt er dus ook een belangrijk deel van je identiteit uit. Door een volwaardig inkomen vermindert ook het risico op armoede.

Wat mensen met een psychische kwetsbaarheid betreft, is het geweten dat dit dikwijls mensen zijn die een betaalde loopbaan wensen, maar omwille van diverse factoren het niet meer zien zitten om in het reguliere circuit aan de slag te gaan. Er is de angst om niet mee te kunnen aan het tempo dat vereist is in onze samenleving. Er is de extra gevoeligheid voor stress. Maar ook het gevreesde stigma speelt een rol. Gaat men mij willen aanvaarden zoals ik ben? Kan ik open zijn over mijn kwetsbaarheid? Is er ruimte om rekening te houden met mijn arbeidshandicap?

Allemaal vragen waar sommigen toch mee worstelen en waardoor het niet evident is om aan de slag te gaan.

Veel mensen hebben door ziekte tijdens de studie geen diploma kunnen behalen of hebben geen ervaring kunnen opbouwen op de werkvloer waardoor de drempel naar werk groot is.

Vlak voor kerstmis van vorig jaar aanvaardde de regering gelukkig het akkoord, dat reeds door de sociale partners was beklonken op 9 december 2015, waarbij de sanctionering met korting op de uitkering werd afgevoerd. Boodschap was dat langdurig zieken die echt niet meer kunnen werken, met rust gelaten zouden worden. Het zou nu gaan om een positieve benadering waarbij mensen via een individuele begeleiding aangepast werk zouden kunnen vinden en dit op vrijwillige basis, wat erg belangrijk is wil het kans op slagen hebben.

Een deel van de langdurig zieken zou met deze maatregel in nog grotere armoede terecht komen.

Werkgevers responsabiliseren

Maar als chronisch zieken geresponsabiliseerd worden, moet men dan ook niet - en vooral - de werkgevers en de maatschappij tout court responsabiliseren?

Het wordt tijd dat er uitvoeringsbesluiten komen waarbij werkgevers verplicht worden om voor werkbaar en aangepast werk te zorgen. Er is een globaal plan nodig om op een realistische manier integratie te bewerkstelligen met ruimte voor flexibele werkmaatregelen. In ons huidig systeem is de overgang van arbeidsongeschiktheid naar een baan dikwijls te bruusk.

Veel mensen met een psychische kwetsbaarheid willen graag werken en kunnen ook werken. Belangrijk is om de vele drempels die er zijn te verminderen. Psychische aandoeningen hebben dikwijls een cyclisch verloop, soms met een onvoorspelbare terugval. Het zou daarom allemaal veel makkelijker zijn indien er een veilig statuut zou zijn voor ons. Een statuut waarbij het bijvoorbeeld mogelijk is om te werken op dagen dat het goed gaat, maar waarbij het ook mogelijk is om wat minder te werken als je een paar slechte dagen of weken hebt zonder dat dit zware gevolgen heeft voor je baan. Werkgevers en overheid moeten dit mogelijk maken. Je zou altijd moeten kunnen rekenen op een basisinkomen dat boven de armoedegrens ligt.

Dan pas kan je ook makkelijker de keuze maken om toch te gaan werken en op deze manier een risico te nemen.

Laten we daarnaast niet vergeten dat vrijwilligerswerk ook werk is. Dit kan helpen om opnieuw na ziekteverlof aan het vereiste arbeidsritme en arbeidsattitude te werken.

Waardering is hier belangrijk. De maximumplafonds van vrijwilligersvergoedingen moeten verhoogd worden, waarbij je boven op de uitkering iets kunt bijverdienen. Dit zou gekoppeld kunnen worden aan een specifiek statuut voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.

Boodschap is, mevrouw de Minister, kijk naar onze krachten, competenties en talenten en maak een stimulerend kader met mogelijkheid van meer variatie in de combinatie van werken zorgstatuten, zodat ook wij een volwaardige plaats in de samenleving kunnen hebben en liefst in een betaalde functie. Maak ons niet bang, maar geef ons hoop en een perspectief!

11 januari 2016 17

Schrijf je in voor het UilenSpiegel-Ontmoetingsweekend aan zee: Het weekend gaat door van vrijdagnamiddag 24 tot zondagnamiddag 26 juni 2016 in het BLOSO-centrum te Blankenberge. We nodigen jullie van harte uit om deel te nemen!

Ook dit jaar zorgen we voor een gevarieerd programma met aandacht voor debat, spel en sport. Behoudens de uurregeling van Bloso voor ontbijt, middag- en avondmaal zijn jullie vrij al dan niet deel te nemen aan de voorgestelde activiteiten. Je kan deelnemen: • aan het volledige weekend

(begint op vrijdag om 17u en eindigt op zondag rond 15u)

• van zaterdag 10u tot zondag 15u

• enkel op zaterdag (koffie om 10u, middag- en avondmaal) De tarieven zijn als volgt:

volledig weekend zaterdag & zondag enkel zaterdag leden met korting* 40 € 30 € 15 € leden zonder korting* 80 € 60 € 30 € niet leden met korting* 50 € 40 € 25 € niet leden zonder korting* 90 € 70 € 40 € * korting voor personen in het bezit van een attest van minstens 66% invaliditeit (tarieven voor Belgen, voor inwoners buiten België past Bloso andere tarieven toe) * water is voorzien bij middag- en avondmaal, andere dranken zijn niet inbegrepen

ONTMOETINGSWEEKEND IN BLANKENBERGE van vrijdag 24 juni tot zondag 26 juni 2016

INSCHRIJVINGSFORMULIER

Het aantal plaatsen is beperkt.

Inschrijven kan, voor zover er plaatsen beschikbaar zijn, tot en met 5 juni 2016.

Wil je zeker zijn dat je erbij bent, dan raden wij je aan je zo snel mogelijk in te schrijven.

Dit formulier volledig ingevuld terugsturen naar Hovenierstraat 45, 1080 Brussel of per e-mail naar uilenspiegel@uilenspiegel.net.

Maaltijden Ik heb graag een vegetarische maaltijd

O ja

O neen

Kamer Er zijn slaapkamers voor 2 of 4 personen. Gelieve op het inschrijvingsformulier te vermelden met wie je graag de kamer deelt. Er zijn meer vier- dan tweepersoonskamers.

Ik deel graag de kamer met de volgende personen: (1) …………………………………………………………………………………………………………………………

(2) …………………………………………………………………………………………………………………………

(3) …………………………………………………………………………………………………………………………

Voornaam en naam

: ………….…………………………………………………………………………

Telefoon en/of e-mail

: ………………………………………………………………………………….…

Adres : ………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………

stort het bedrag van : ………………….……………………………………………..…………………… op rekening nummer BE 34 001-5122293-90 van vzw UilenSpiegel met vermelding van “naam + weekend 2016” Volgende documenten worden bijgevoegd: O Attest Medische attesten dienen zo snel mogelijk per post of e-mail opgestuurd te worden.

Je bent definitief ingeschreven na storting van het volledige deelnamebedrag.

18

Thomas Pips*,

Een ervaringswerker aan het woord.

* Thomas Pips is een pseudoniem. De man achter het pseudoniem is een echte ervaringswerker en zijn verhaal is gebaseerd op echte ervaringen in de ggz.

Goedemorgen, Jan, en welkom op de afdeling. Ik ben Thomas. Dadelijk zal ik je rondleiden en wegwijs maken, maar eerst wil ik je graag uitleg geven over wat ik hier precies doe. Heb je al eens gehoord van ervaringsdeskundigheid?

Ervarings-wat?

Wel, een ervaringsdeskundige is een lotgenoot die zijn ervaringen inzet om mensen bij te staan in hun herstelproces. Ik heb bijvoorbeeld een hele weg afgelegd om hier te staan. In het verleden heb ik diep in de put gezeten. Verscheidene keren ben ik opgenomen geweest in een psychiatrische instelling. Daar heb ik ondervonden dat ik op sommige vlakken vaak meer had aan mijn lotgenoten dan aan de hulpverleners. Lotgenoten zitten min of meer in het zelfde schuitje. Dat maakt dat ze mekaar beter begrijpen. Hulpverleners hebben begrip voor onze situatie, maar het echt begrijpen? Neen, vele zaken gaan hun petje te boven. Ik heb op mijn manier doorleefd wat jij nu meemaakt. Ik heb manieren gevonden om met mijn situatie om te gaan en een bevredigend leven met mijn psychische kwetsbaarheid te leiden. Ik ben hier om hoop te geven door te tonen dat herstel mogelijk is.

Ben jij ook manisch geweest dan?

Neen, dat niet. Ik heb andere labels meegekregen, maar dat neemt niet weg dat ik weet hoe het kan zijn om opgenomen te worden. Welke impact dat kan hebben en hoe moeilijk het kan zijn om terug te durven dromen.

Wat ga jij doen om mijn problemen op te lossen dan?

Wel, ik ga jouw problemen niet oplossen. De enige die dat kan ben je zelf. Maar ik zal mijn uiterste best doen om je daarbij te helpen. En samen met mij zullen er nog vele anderen jou op hun manier kunnen helpen. Familie, naasten, hulpverleners. Noem maar op.

Allemaal goed en wel, maar jij weet toch niet hoe het is om manisch te zijn?

Inderdaad, maar is dat echt nodig denk je? Ben je niet meer dan een persoon die een manie doormaakte? Op dit moment beheerst dat misschien wel je gedachten, maar gaandeweg zal je merken dat je veel meer bent dan dat.

Is het niet aan de dokter om mij te genezen?

De dokter heeft inderdaad zijn aandeel in jouw herstel. Maar het blijft jouw herstel, jij bepaalt hoe dat verloopt. De dokter en vele anderen kunnen daar, ieder op hun manier, iets toe bijdragen.

Tja, fijn dat ik geholpen word. Ik ben toch wel benieuwd naar wat jullie kunnen doen aan alle miserie waar ik nu mee te maken heb.

Akkoord, dat kan ik me inbeelden. Zullen we alvast samen de afdeling gaan verkennen? Dit wordt als het ware een soort van tijdelijke thuis voor je. Weet dat je altijd bij ons terecht kan met vragen, opmerkingen of wat dan ook. Ik hoop dat je hier snel je draai vindt. Dat je je hier, ondanks alles, thuis zal voelen.

19

Door de mazen van het net.

Nick (27) schreef ons aan over zijn zoektocht bij verscheidene instanties om een uitkering te verkrijgen. Telkens kreeg hij het deksel op de neus. Lees hier zijn verhaal, dat wellicht tekenend is voor vele mensen met psychische problemen.

Ik verkeerde in de veronderstelling dat een diploma mijn kansen op de arbeidsmarkt drastisch zou verhogen.

Ik wil graag een probleem aankaarten betreffende het systeem van de Belgische sociale zekerheid. Hoewel ik mij ervan bewust ben dat de kans behoorlijk klein is, hoop ik toch dat mijn verhaal in de actualiteit belandt en een topic wordt binnen de politiek. Het betreft namelijk de financiële moeilijkheden die mensen met psychische problemen hebben en het gebrek aan bewustzijn hieromtrent. Ik vind dat het stilaan tijd wordt dat psychische aandoeningen serieus genomen worden.

Stress en depressie

Ik lijd al heel mijn leven aan een ernstige vorm van faal- en sociale angst, maar de problemen begonnen pas echt op 18-jarige leeftijd, zo'n negen jaar geleden (later zou blijken dat ik zowel een ontwijkende als een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis had). De stress die het verder studeren met zich meebracht, was door mijn persoonlijkheidsstoornissen zo intens dat ik in een depressie belandde. Hierdoor moest ik mijn studies (fotografie aan Sint Lukas) stopzetten.

Later, toen het vanzelf weer wat beter ging, besloot ik op aanraden van een vriendin opnieuw te gaan studeren. Taal- en let-

20

terkunde deze keer, aan de VUB. Een richting waarvan ik verwachtte ze beter aan te kunnen omdat dit minder praktijk en sociaal contact inhield. Maar helaas, de depressieve gevoelens kwamen terug en ik stopte met studeren, alweer. Na zes maanden lichtte de depressie wat op en ik besloot het studeren nog één kans te geven. Ik verkeerde immers in de veronderstelling dat een diploma, welk dan ook, mijn kansen op de arbeidsmarkt drastisch zou verhogen. Ik koos wijsbegeerte. Even ging het goed, toen sloeg de depressie alweer toe.

Zoektocht naar hulp

Ik begon hulp te zoeken, eerst bij een psycholoog, en later, omdat dit financieel voordeliger was – een psycholoog kost gewoonlijk 40 tot 50 euro per sessie – bij een psychiater. Op psychotherapeutische hulp kon ik niet rekenen; het enige wat psychiaters in feite doen is medicatie voorschrijven en je na een kwartier naar buiten jagen 'omdat ze op een strak schema zitten’. Ik dus aan de medicatie, die in het begin zijn werk goed deed, maar al gauw – zelfs na het verhogen naar de hoogst mogelijke dosis – zijn effect verloor. De angsten en depressieve gevoelens kwamen

terug in zulke mate dat het haast niet in woorden uit te drukken is.

Een relatiebreuk zorgde ervoor dat suïcidale gedachten steeds vaker de kop opstaken en steeds concreter werden. Het kon zo niet verder.

Er moest iets gebeuren.

Ik sprak met een kennis, die een opname in een psychiatrisch ziekenhuis aanraadde. Dat werd dan Kortenberg. Na een hoopgevend intakegesprek begon ik te geloven dat ik hier geholpen zou woorden.

Tevergeefse hoop. Ik werd in een afdeling geplaatst voor diagnose.

Ik wachtte. Er kwam geen hulp.

Twee maal per week een gesprek van vijf minuten met een psychiater (een stagiaire dan nog wel!) en wat knutselen. Verder had ik niets om handen en de depressieve gevoelens bleven aanwezig. Er werd geëxperimenteerd met allerlei medicatie – zo’n tien soorten heb ik in totaal uitgeprobeerd – en er werd zelfs even shocktherapie overwogen. Maar de tiende soort bleek effectief. Eindelijk licht aan het einde van de tunnel.

Geen job voor mij

Ik nam mijn studies in de wijsbegeerte opnieuw op (want ik was al heel dicht bij mijn diploma), maar werd opnieuw getroffen door

Het verhaal van Nick.

Tekst en foto: Nick Vaeremans

Ik ben 27 jaar en nog steeds financieel afhankelijk van mijn moeder.

depressie- en angstgevoelens.

Opnieuw een zoektocht naar de juiste medicatie, wat na enige tijd lukte, en ik behaalde uiteindelijk met onderscheiding mijn masterdiploma. Het enige spijtige – merkte ik na een 50-tal sollicitaties – was dat er helemaal geen vraag is naar mensen met een master in wijsbegeerte. Ondertussen was ik al een jaar op zoek naar een job.

Een zoektocht waar ik met de dag moedelozer van werd en mij langzaamaan voor de zoveelste keer in een ernstige depressie duwde. Ik ging daarom opnieuw naar Kortenberg en smeekte zowaar voor een nieuwe opname. Het antwoord?

'Dat lijkt me niet aan de orde. Hier is het nummer van een goede psychiater'.

Te oud voor een inschakelingsuitkering

Gelukkig kon ik, wat een inkomen betreft, beroep doen op een inschakelingsuitkering. Of dat dacht ik tenminste. Ik kreeg bericht dat deze uitkering werd afgeschaft voor wie zich pas na zijn 25ste bij de VDAB inschrijft als werkzoekende. Over een tegenvaller gesproken. Al die jaren studeren in de hoop een goede job te vinden en dan gestraft worden omdat ik er, door mijn psychische problemen,

te lang over deed om een diploma te behalen. En dat terwijl mensen die niet verder studeren jarenlang wél uitkeringsgerechtigd zijn. Maar, dacht ik, als ik door mijn psychische stoornis niet in staat ben om te werken, kan ik misschien wel rekenen op hulp van mijn mutualiteit. Niet dus. Blijkbaar (en dit is werkelijk te gek voor woorden) moet je een jaar gewerkt hebben om arbeidsongeschikt verklaard te kunnen worden. Ik herhaal: je moet eerst gewerkt hebben voor je een uitkering kan krijgen omdat je niet kan werken.

Ik was wanhopig. Ik kreeg geen enkele vorm van inkomen en ben door mijn psychische aandoening niet in staat om te werken. Ik ben 27 jaar en nog steeds financieel

afhankelijk van mijn moeder. Een kennis vertelde me dat ik via de FOD sociale zekerheid - Directie generaal Personen met een handicap misschien wel in aanmerking kon komen voor een inkomensvervangende tegemoetkoming.

(Vreemd dat mijn mutualiteit me daar niet van op de hoogte bracht) Een vleugje hoop. Ik vulde het formulier in en mocht op medisch onderzoek.

Een kruisverhoor

Het was hier dat ik de grootste schok van mijn leven kreeg. Het medisch onderzoek was geen onderzoek. Het was een kruisverhoor. Ik werd behandeld als een crimineel, alsof ik een misdrijf had gepleegd en het mijn eigen schuld was dat ik aan een psychische 21

Een fysieke handicap of verstandelijke handicap zijn makkelijker vast te stellen. Maar heb je een emotionele handicap? Dan stel je je aan en val je door de mazen van het net.

aandoening lijd. Geen 'Goeiemiddag, ik ben dokter X, gaat u maar zitten’. Nee, geen vriendelijke handdruk, zelfs geen oogcontact, enkel een 'ga zitten’, gevolgd door een stroom compleet irrelevante vragen als “Kan je je aankleden?”, “Kan je eten maken?”, “Kan je een film volgen?”, “Kan je autorijden?”

Vragen die dus vooral te maken hebben met fysieke beperkingen, maar in geen enkel geval gaan over de psychische toestand van de persoon. Naargelang het antwoord op de vraag worden punten toegekend. Je moet minstens zeven punten hebben voor je recht hebt op de tegemoetkoming. Gezien geen enkele vraag peilt naar de psychische toestand van de persoon zou ik dus perfect in staat moeten zijn om te kunnen werken.

Bureaucratische onzin noem ik dat.

22

Dat ik met tranende ogen smeekte voor de tegemoetkoming omdat wat financiële zekerheid toch een béétje zou helpen om mijn periodes van depressie te verlichten maakte geen indruk. Zoals verwacht werd mijn aanvraag dus afgekeurd. Oh ja, ik kreeg overigens ook nog het verwijt dat ik te weinig moeite zou hebben gedaan om mijn psychische problemen aan te pakken. Verder zou het ook fijn zijn als er tijdens het onderzoek gekeken zou worden naar de financiële situatie. Mijn ouders zijn namelijk gescheiden waardoor mijn moeder, die onlangs ontslagen is – ja, ook dat nog – alleen instaat voor mij en mijn schoolgaande zus.

Het harde besef

En toen kwam ik tot het besef. Het besef dat psychische aandoenin-

gen niet serieus worden genomen.

Natuurlijk, een fysieke handicap of verstandelijke handicap zijn makkelijker vast te stellen. Maar heb je een emotionele handicap?

Dan stel je je aan. Dan ben je een parasiet die wil profiteren van het systeem en dan val je door de mazen van het net. En ondertussen vertelt de actualiteit me hoeveel vluchtelingen recht hebben op een basisinkomen, terwijl mijn moeder na meer dan 30 jaar werken en belastingen betalen ook nog steeds haar volwassen zoon in zijn levensonderhoud moet voorzien.

België een welvaartsstaat? Misschien. Maar lang niet voor iedereen.

Lekker eten en gezellig keuvelen aan de feestdis. Foto: Els Draeck

Nieuwjaarsfeest UilenSpiegel: een zalige dag!

Peggy Cools is sinds kort vrijwilligster voor onze vzw in de regio Limburg. Ze stuurde ons onderstaand bericht naar aanleiding van haar deelname aan ons nieuwjaarsfeest op 23 januari: Vandaag stapte ik met een bang hartje de trein op richting Brussel (Molenbeek). Ik moest die angst ooit overwinnen als ik voor UilenSpiegel wilde gaan werken. Mijn knietjes stopten met bibberen toen ik Wouter zag staan in het station. Hij ging ons ter plaatse brengen. Joepie :-)

Op het UilenSpiegel-hoofdkwartier werd ik overladen door late Nieuwjaarskussen, kreeg ik een glaasje bubbels en ontdekte ik enkele bekende mensen. Aftellend naar het voorgerecht, deed ik een praatje hier en daar en zag ik iedereen binnen komen.

Rond 12 uur mochten we aan tafel gaan. Geflankeerd door twee toffe dames aan één kant en heel wat mannelijk schoon :-) aan de andere kant, genoot ik van het verrukkelijke voorgerecht, het waanzinnige hoofd-

gerecht en het smakelijke dessert.

Bij de cadeautjes-ronde had ik het geluk om een cadeautje te krijgen.

Zooooo leuk!!!!!

Het was super gezellig, de warmte tintelde in mijn hart, het heerlijke eten vulde mijn maag ...

Toen ik later buiten stapte, was ik al lang vergeten dat ik in Brussel rondliep. Op wolkjes nam ik de trein richting thuis.

Bedankt, UilenSpiegel, voor deze zalige dag!!

Liefs, Peggy Cools

UilenSpiegel heeft nu een officiële woordvoerder Sinds begin 2016 is Brenda Froyen officieel woordvoerster voor onze vereniging.

Je kent Brenda ondertussen misschien al als auteur van het boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’, waarin ze een aangrijpend en verhelderend beeld schetst van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose. Het is een pleidooi voor meer menselijkheid in de omgang met de patiënt.

Ze wou met dit boek een maatschappelijk debat over de behandeling van psychiatrische patiënten op gang brengen. Brenda was,

sinds het verschijnen van het boek, meermaals te lezen, te zien en te horen in kranten, op tv en radio. Het viel ons op hoe welbespraakt en rad van tong ze is, en hoe ze het met hart en ziel opneemt voor alle patiënten die onmenselijk worden behandeld en wiens rechten worden geschonden.

Een ideale woordvoerder voor onze vereniging, vonden we.

We waren dan ook verheugd dat ze positief inging op onze vraag en

Foto: vimeo.com: Stories TV

de taak van woordvoerder op zich wilde nemen, op vrijwillige basis dan nog wel! Succes met deze nieuwe functie Brenda!

23

Daar zit muziek in:

“Roads” van Portishead (Warner Bros Records 1998)

Tekst: Anke Verbeek – Foto: hypetrak.com

Het liedje “ Roads” van Portishead heeft me een tijd geleden doen beseffen dat het niet goed ging met me en toen heb ik me laten opnemen. Het lied heeft me eigenlijk geholpen… en de tekst grijpt me nog steeds aan: Ohh, can’t anybody see, We’ve got a war to fight: Deze zin betekent voor mij dat het vanbinnen in mijn hoofd een chaos is en aanvoelt als oorlog.

Niemand ziet het maar ik voel het wel.

Never found our way, Regardless of what they say: Ik zal nooit een weg hierin vinden, wat ze ook mogen zeggen, hoe ze me ook willen steunen of moed inspreken. Dit is een weg die moeilijk te bewandelen is en ik weet niet waar die naartoe leidt. How can it feel this wrong, From this moment, How can it feel this wrong: Waar komt deze oorlog in mijn hoofd vandaan? Waarom nu pas? Wat gaat er allemaal verkeerd? Ik begrijp er niets van. Storm in the morning light I feel: De storm in de ochtend, de onrust die ik telkens ik wakker word weer moet voelen, het voelt zo leeg allemaal, terwijl de ochtend iets moois zou moeten zijn, doch soms hoop ik dat ik de ochtenden kan overslaan, gewoon doorslapen tot het einde. No more can I say, Frozen to myself: Ik vind er geen woorden voor, ik bevries van het gevoel, van de onrust, het maakt me zo ongelukkig. I got nobody on my side, And surely that ain’t right: Ik voel me hier heel eenzaam, niemand die me begrijpt, ikzelf ook niet, Het voelt niet juist om toch zoveel mensen rond me heen te hebben, me zo alleen te voelen, in deze orkaan van het leven.

Begin van het liedje:

Ohh, can’t anybody see We’ve got a war to fight Never found our way Regardless of what they say

How can it feel, this wrong From this moment

How can it feel, this wrong (…)

Naar muziek luisteren kan een zalvende of versterkende invloed op je stemming hebben. Soms kan een liedje ook heel veel bij je oproepen.

Welk nummer spreekt jou aan en waarom?

Laat het ons weten op spiegel@uilenspiegel.net 24

De Levende Bibliotheek als remedie tegen vooroordelen en taboes Tekst: Katrien Jacobs – Illustratie: Mutant-art

Oktober 2015, de maand van de aankondiging van de Levende Bibliotheek in Antwerpen! “Wat houdt dat nu precies in?”, hoor ik u denken.

Wel, op vier verschillende locaties in de koekenstad komen een 18-tal levende boeken hun verhaal delen met hen die het willen horen. 84 lezers komen zich spontaan aanbieden om te luisteren naar een van de vele sprekers.

Stel je gewoonweg voor dat twee mensen rond de tafel zitten en een gesprek op gang trekken naar aanleiding van de achterflap van hun boek. De boeken zijn in dit geval personen die hun verhaal kort en bondig neerschrijven op een achterflap, zoals bij een echt boek. Deze achterflap dient als een soort van teaser, een uitnodiging om samen in gesprek te treden. De verhalen zijn zowel van hulpverleners als van ervaringsdeskundigen, cliënten of ex-cliënten. Het spectrum is breed: van herstelverhalen, tot ervaringen van hulpverleners en persoonlijke verhalen. De verbindende factor is het bespreekbaar maken van de geestelijke gezondheidszorg.

Zowel mensen met als zonder een psychische kwetsbaarheid delen openlijk hun verhaal. Nu ja, misschien dragen we allemaal wel een beetje die kwetsbaarheid met ons mee. En dat is het nu net wat we willen bereiken: het al dan niet bestaande taboe of stigma omtrent onze mentale gezondheid doorbreken. Ook dat is wat ons net verbindt.

Het verloop van de gesprekken is eerder vrijblijvend en groeit organisch. De lezer mag vragen stellen, het levende boek ook. Het levende boek kan ook luisteren naar het verhaal dat er misschien wel komt van de lezer. In geen geval mag de lezer het boek meenemen, of een

blad uitscheuren. Dit wordt met een knipoog als regel uitgedeeld. Maar zovelen zijn wel in gesprek met elkaar, vinden in elkaar gelijkgestemde zielen, of net niet.

Het is een initiatief van de VVGG in Gent. Ik ben één van de levende boeken die haar ervaring hier neerpent. Maar over heel Vlaanderen is dit initiatief gaande. Van Vilvoorde tot Sint-Niklaas, van Antwerpen tot Gent. Ik spreek met een Syrische vluchteling, die vijf maanden verblijft in België en met mij in gesprek wil gaan om zijn Nederlands te verbeteren. Ook spreek ik met medewerkers van 't stad, een theatermaker die zich in mijn verhaal herkent en een jonge mama die zelf met dit gegeven aan de slag wil. Met één lezer heb ik nog steeds contact. Dat is het fijne eraan, je treedt in contact met mensen waar je anders niet meteen mee in aanraking komt. Het toeval brengt ons samen, of beter gezegd: de achterflap.

Zelf breng ik een herstelverhaal, één van hoop. Gaande van belast zijn met een angststoornis tot hoe hier mee leren omgaan. En wat blijkt, vele van mijn lezers kennen ook die angst. En dan wissel je ervaringen uit, en spreek je over wat je kracht geeft. Dat is wat mij althans kracht geeft. Ik denk dat ik voor mijn collega-boeken mag spreken als ik zeg dat het intens maar fijn was.

Wil je meer weten over het project, dan kan je op de website van de VVGG gaan neuzen. Daar zie je waar het in de toekomst nog doorgaat, want dit heeft nog veel potentieel. Wie weet word jij wel één van de levende boeken en kan je mee bijdragen tot het doorbreken van de al dan niet bestaande stigma's? www.andersgewoon.be/ de-levende-bibliotheek

In de Levende Bibliotheek vind je geen papieren boeken.

Je ontmoet er mensen van vlees en bloed. Mensen met een inspirerend verhaal of een aangrijpende getuigenis. Hun verhalen gaan over verlies, geluk, ziekte, hoop, herstel ...

Praten met een Levend Boek is de beste remedie tegen vooroordelen en taboes.

25

Een arts zei ooit: “Het beste medicijn voor de mens is liefde” Iemand vroeg: “Wat als het niet werkt?”

Hij glimlachte en zei: “Verhoog de dosis.”

26

Activiteitenkalender

Hou de website en facebook in het oog voor eventuele nieuwe activiteiten!

Inschrijven verplicht, tenzij anders vermeld.

Dag Datum Din 16/02/2016 Don 18/02/2016 Zat 05/03/2016 Zat 12/03/2016 Zat 12/03/2016 Don 17/03/2016 Zat 19/03/2016 Zat 19/03/2016 Zat 26/03/2016 Zat 02/04/2016 Zat 16/04/2016 Zat 16/04/2016 Zon 17/04/2016 Woe 20/04/2016 Don 21/04/2016 Zat 07/05/2016 Zat 14/05/2016 Zat 14/05/2016 Zat 14/05/2016 Don 19/05/2016 Zat 21/05/2016 Zat 28/05/2016 Don 02/06/2016 Zat 11/06/2016 Zat 11/06/2016 Don 16/06/2016 Zat 18/06/2016 Vrij 24/06/2016 Zat 25/06/2016 Zon 26/06/2016 Zat 02/07/2016 Zat 30/07/2016 Vrij 02/09/2016 Zat 03/09/2016 Zat 10/09/2016 Zat 24/09/2016 Vrij 07/10/2016 Zat 15/10/2016 Zat 15/10/2016 Zat 29/10/2016 Vrij 04/11/2016 Zat 12/11/2016 Zat 19/11/2016 Zat 26/11/2016 Vrij 02/12/2016 Zat 10/12/2016 Zat 17/12/2016 Vrij 06/01/2017 Zat 16/09/2017

Omschrijving Try-out Aanloopboot ‘de Overstap’ Eerste bijeenkomst afdeling Midden W-Vl/Roeselare Workshop ‘herstel, ervaringsdeskundigheid en empowerment’ Wat is er vernieuwd bij bewindvoering?

Lotgenotengroep borderline Psycholoog-psychotherapeut-psychiater: 3-vuldigheid of afzonderlijke aanpak?

Het levensverhaal, hoe eraan te beginnen? Praktische oefening Zoet-Water-wandeling: rustige wandeling in Heverleebos/Meerdaalwoud Psychosegroep:’Zinvolle tijdsbesteding´ Uitstap naar het museum Dr Guislain te Gent Guldensporen-wandeling Lotgenotengroep depressie Bezoek aan Brussel Infosessie: ‘Een depressie? Meer dan één soort!”

Gebruik maken van je eigen ervaringsdeskundigheid Gespreksbijeenkomst ‘de geschiedenis van de psychiatrie’ Film+ bespreking ‘A beautiful mind’ Artikel 107, een stand van zaken Lotgenotengroep borderline Midden W-Vl/Roeselare: thema nader te bepalen Zoet-Water-wandeling: rustige wandeling in Heverleebos/Meerdaalwoud Psychosegroep:”Beeldvorming, hoe doorbreken we het taboe?”

Infosessie: ‘Psychose: symptomen, oorzaken en behandeling?’

Infosessie: ‘Psychische ziekte en werken’ Autisme. Getuigenis door een ervaringsdeskundige Midden W-Vl/Roeselare: thema nader te bepalen Lotgenotengroep depressie Ontmoetingsweekend Blankenberge Ontmoetingsweekend Blankenberge Ontmoetingsweekend Blankenberge Gespreksbijeenkomst’ ’t is zomer! Tijd voor zonnige ontspanning’ Daguitstap naar De Panne en het duinenreservaat Lotgenotengroep seksueel misbruik Psychosegroep Brugge/Oostkust Lotgenotengroep borderline Psychosegroep: ‘psychose als religieuze ervaring’ Lotgenotengroep seksueel misbruik Psychosegroep Brugge/Oostkust Lotgenotengroep depressie Ledendag vzw UilenSpiegel Lotgenotengroep seksueel misbruik Lotgenotengroep borderline

Afdeling Afdeling O-Vl Aalst Midden W-Vl/Roeselare Antwerpen Praatgroep Limburg Leuven/borderlinegroep Midden W-Vl/Roeselare Kortrijk Leuven Leuven/psychosegroep Praatgroep Limburg Kortrijk Leuven/depressiegroep Halle/Vilvoorde Leuven Midden W-Vl/Roeselare Antwerpen Kortrijk Praatgroep Limburg Leuven/borderlinegroep Midden W-Vl/Roeselare Leuven Leuven/psychosegroep Leuven Kortrijk Praatgroep Limburg Midden W-Vl/Roeselare Leuven/depressiegroep Blankenberge Blankenberge Blankenberge Antwerpen Kortrijk Hasselt/seksueel misbruik Psychosegr./Brugge/O-kust Leuven/borderlinegroep Leuven/psychosegroep Hasselt/seksueel misbruik Psychosegr./Brugge/O-kust Leuven/depressiegroep Brussel Hasselt/seksueel misbruik Leuven/borderlinegroep

Psychosegroep Brugge/Oostkust

Psychosegr./Brugge/O-kust

Psychosegroep: ‘behandeling van psychose zonder dwang, is dat mogelijk?’

Lotgenotengroep seksueel misbruik Lotgenotengroep depressie Psychosegr./Brugge/O-kust Lotgenotengroep seksueel misbruik 20-jarig jubileum vzw UilenSpiegel

Leuven/psychosegroep Hasselt/seksueel misbruik Leuven/depressiegroep Psychosegr./Brugge/O-kust Hasselt/seksueel misbruik Leuven 27

Lotgenotencontact rond specifieke kwetsbaarheden • Lotgenotengroep seksueel misbruik

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Mimi Cuyvers Ben je slachtoffer geweest van seksueel misbruik en wil je graag lotgenoten ontmoeten, dan is deze praatgroep misschien een uitnodiging voor jou?

Inschrijven en info via cuyversmimi@gmail.com of tel.

0472/ 78 19 98 (aantal plaatsen is beperkt) Elke eerste vrijdag van de maand in 2016: 2 september, 7 oktober, 4 november, 2 december 2017: vrijdag 6 januari Hoe laat? 18.30u-20.30u Waar? Jeugdherberg Hasselt, Spoorwegstraat 80, 3500 Hasselt (achterkant station Hasselt nieuwbouw)

• Psychosegroep Leuven

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Lin en Sven Inschrijven en info via psychosegroepleuven@gmail.com of via 0484 63 13 13 (Lin), tijdens de kantooruren Hoe laat? 14.30u-16.30u Informeel onthaal vanaf 14.15u Waar? Jeugdherberg De Blauwput Kleine Zaal, , Martelarenlaan 11 A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station) Zaterdag 26 maart 2016: “Zinvolle tijdsbesteding?”

Zaterdag 28 mei 2016: “Beeldvorming, hoe doorbreken we het taboe?”

Zaterdag 24 september 2016: “Psychose als religieuze ervaring” met gastspreker Bart de Bakker, pastoraal medewerker Alexianen Zorggroep Tienen Zaterdag 26 november 2016: “Behandeling van psychoses zonder dwang, is dat mogelijk?”

ANTWERPEN

Afdeling Antwerpen Stad • Gespreksbijeenkomst: “Wat betekenen de herstelvisie, ervaringsdeskundigheid en empowerment in de ggz?”

Gastspreker: Greet Claes, ervaringsdeskundige en lid van UilenSpiegel Inschrijving en info: Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@ telenet.be Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 – sven_roovers@ hotmail.com Zaterdag 5 maart 2016 Hoe laat? 14.00u-16.00u Waar? Permeke bibliotheek, zaal Consul, de Coninckplein 25 te 2060 Antwerpen (ingang Muizenstraat)

• Gespreksbijeenkomst: “De geschiedenis van de psychiatrie: was het vroeger slechter?”

Vera Van Reeth, Sven Roovers en Geert Kestens vertellen ons over hoe het er vroeger aan toe ging in de psychiatrie. In een gesprek kunnen we vergelijken met nu.

Inschrijving en info:

28

• Psychosegroep Brugge/Oostkust

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Marianne Pillen en Els Vermote Inschrijven en info via - Marianne Pillen, marianne.pillen@gmail.com of 0498 47 92 86 - Els Vermote, vermoteels@gmail.com of 0473 71 22 03 Zaterdagnamiddagen 3 september, 15 oktober, 19 november en 17 december Hoe laat? 14.00u tot 16.00u (deuren open om 13u30) Waar? Zaal De Kerkewegel (eerste verdieping), Ruiterstraat 5, Blankenberge (Uitkerke) De zaal ligt in de straat aan de achterzijde van de kerk van Uitkerke Met het openbaar vervoer: er is een bus vanuit Brugge (halte kerk Uitkerke). Met tram en trein: halte Station Blankenberge en daarna 15 min wandelen tot aan de kerk van Uitkerke

• Lotgenotengroep borderline

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Carolien en Anke Inschrijven en info via borderline.uilenspiegel@outlook. com of via 02/410.19.99 Zaterdagen in 2016: 12 maart, 14 mei, 10 september, 12 november Hoe laat? 14.00u-16.00u Waar? Jeugdherberg De Blauwput Kleine Zaal, Martelarenlaan 11 A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station)

• Lotgenotengroep depressie

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Mimi Cuyvers en Heidi Bertels Inschrijving en info via cuyversmimi@gmail.com of tel.

0472/78 19 98 (tussen 9.00u-17.00u) Zaterdagen in 2016: 16 april, 18 juni, 15 oktober, 10 december Hoe laat? 14.00u-16.00u Waar? Jeugdherberg De Blauwput Kleine Zaal, Martelarenlaan 11 A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station)

Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@ telenet.be Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 – sven_roovers@ hotmail.com Zaterdag 7 mei 2016 Hoe laat? 14.00u-16.00u Waar? Permeke bibliotheek, zaal Sierra, de Coninckplein 25 te 2060 Antwerpen (ingang Muizenstraat)

• Gespreksbijeenkomst :” ’t Is zomer!

Tijd voor zonnige ontspanning!”

Bij een (gratis) koffie en cake komt Clara Ramaekers, vrijwilligster bij UilenSpiegel, wat vertellen over vrije tijd en ontspanning. We voorzien ook folders over Antwerpse activiteiten en info over het rijke aanbod van het Steunpunt Vakantieparticipatie.

Inschrijving en info: Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@ telenet.be Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 – sven_roovers@ hotmail.com Zaterdag 2 juli 2016 Hoe laat? 14.00u-16.00u Waar? Permeke bibliotheek, zaal nog nader te bepalen, de Coninckplein 25 te 2060 Antwerpen (ingang Muizenstraat)

ANTWERPEN Afdeling Geel

• Herstelgroep Kempen.

Opgelet! Deze groep is volzet. Je kan je wel inschrijven op de wachtlijst door eenvoudig een mailtje te sturen naar herstelgroepkempen@gmail.com Inschrijving en info: Wouter De Witte: tel 0497 57 52 27 – herstelgroepkempen@gmail.com Waar? Het Vooruitzicht, dr Sanodreef 4, Geel

VLAAMS-BRABANT Afdeling Leuven

• Infosessie: “Een depressie?

Meer dan één soort!”

Gastspreker: Prof. Dr. Stephan Claes, psychiater UPC KU Leuven In deze infosessie willen we stil staan bij welke types depressie er zijn maar ook hoe een depressie kan behandeld worden, al dan niet medicamenteus. Er zullen ook twee getuigenissen aan bod komen. Een samenwerkingsverband tussen Ups & Downs regiogroep Leuven en UilenSpiegel!

Inschrijven en info: Ingrid Jongeneelen: tel 0486 66 52 45 of uilenspiegelupsendowns@gmail.com Woensdag 20 april 2016 Hoe laat? 19.00u-21.00u Waar? Jeugdherberg de Blauwput (Restozaal), Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven station)

• Infosessie: “Psychose: symptomen, oorzaken en behandeling? Met getuigenis door een ervaringsdeskundige” Gastspreker: Carla Hermans, psychologe Inschrijven en info: Ingrid Jongeneelen: tel 0486 66 52 45 – ingrid.jongeneelen@gmail.com Donderdag 2 juni 2016 Hoe laat? 19.00u-21.00u Waar? Jeugdherberg de Blauwput (Grote Zaal), Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven station)

• Zoet-Water-wandeling: rustige wandeling met natuurbelevingsmomenten in Heverleebos/ Meerdaalwoud

Stevige stapschoenen en bij regenweer laarzen en waterdichte kledij, buggy’s of rolstoelen niet mogelijk, honden aangelijnd. Mogelijkheid om achteraf de dorst te laven en bij te babbelen in plaatselijke horeca Inschrijven en info: Je hoeft je niet in te schrijven. Voor info: Heidi Bertels tel 0487 99 35 82 Zaterdagen 19 maart en 21 mei 2016 Hoe laat?

Vertrek om 14.00 uur aan de bushalte Zoet Water (richting Leuven), Waversebaan, Oud-Heverlee Terug om 16.00 uur aan bushalte Zoet Water Bereikbaarheid: bus 337 vanuit Station Leuven – halte Zoet Water, met de auto via Waversebaan vanuit Leuven of via afrit Bertem E40 - Korbeek-Dijle - Oud-Heverlee via Ophemstraat (opgelet afrit Haasrode omleiding via Heverlee, Leuven, Maurits Noëstraat afgesloten) Niet betalend parkeren in onmiddellijke omgeving

VLAAMS-BRABANT

Afdeling Halle-Vilvoorde • Bezoek aan Brussel met gids Pascal

Inschrijven en info: Geert Van Isterdael: tel 0477 63 51 83 – geert.van.isterdael@skynet.be Zondag 17 april 2016 Hoe laat? 14.00u tot 17.00u Waar? Afspreken om 13u50 aan het station van Vilvoorde of om 14u30 aan loket 1 van het station Brussel Centraal.

Graag Geert verwittigen indien je in Brussel Centraal aansluit (0477/635.183)

LIMBURG

Praatgroep Limburg • Infosessie: “Wat is er vernieuwd bij bewindvoering?”

Gastspreker Meester Koen Wagelmans Inschrijven en info: Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60 of 0474 93 84 31 Peggy Cools: tel 0479 88 86 25 – praatgroep.limburg@ gmail.com Zaterdag 12 maart 2016 Waar? in Cultureel Centrum te Hasselt (zaal 1), Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Hoe laat? 14.00u tot 16.00 uur

• Uitstap naar het museum Dr Guislain te Gent, voor een bezoek aan de tentoonstelling over de geschiedenis van de psychiatrie

Inschrijven en info: Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60 of 0474 93 84 31 Peggy Cools: tel 0479 88 86 25 – praatgroep.limburg@ gmail.com Zaterdag 02 april 2016 Waar? Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Hoe laat? 14.00 uur

• Infosessie: “Artikel 107, een stand van zaken”

Inschrijven en info: Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60 of 0474 93 84 31 Peggy Cools: tel 0479 88 86 25 – praatgroep.limburg@ gmail.com Zaterdag 14 mei 2016 Waar? in Cultureel Centrum te Hasselt (zaal 1), Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Hoe laat? 14.00u tot 16.00 uur

• Infosessie: “Autisme, getuigenis door een ervaringsdeskundige”

Inschrijven en info: Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60 of 0474 93 84 31 Peggy Cools: tel 0479 88 86 25 – praatgroep.limburg@ gmail.com Zaterdag 11 juni 2016 Waar? in Cultureel Centrum te Hasselt (zaal 1), Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Hoe laat? 14.00u tot 16.00 uur

29

WEST-VLAANDEREN Afdeling Kortrijk

• Het levensverhaal, hoe eraan beginnen?

Praktische oefening.

Inschrijven en info: Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 of jan. delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 19 maart 2016 Hoe laat? 14.00 uur tot 16.00 uuur Waar? De MaRe, Condédreef 59, Kortrijk

• Guldensporen-wandeling Kortrijk

Ontdek historische plekken in de stad Inschrijven en info: Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 of jan. delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 16 april 2016 Hoe laat? 13u30 verzamelen aan het monument aan de Groeningepoort. Einde omstreeks 17.00 uur

• Film met bespreking en koffiekoeken: “A beautiful mind”

Een Amerikaanse film uit 2001 over het leven van de wiskundige John Forbes Nash Jr, die aan schizofrenie lijdt.

Inschrijven en info: Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 of jan. delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 14 mei 2016 Hoe laat? 10.00 uur tot 12.00 uur Waar? De MaRe, Condédreef 59, Kortrijk

• Psychische ziekte en werken

Uitleg door een arbeidscoach Inschrijven en info: Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 of jan. delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 11 juni 2016 Hoe laat? 14.00 uut tot 16.00 uur Waar? De MaRe, Condédreef 59, Kortrijk

• Daguitstap naar De Panne en het duinenreservaat

Daguitstap: voorzie rugzak met drank en lunchpakket, zonnecrème en stapschoeisel Inschrijven en info: Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 of jan. delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 30 juli 2016 Hoe laat? 10.00 uur tot 17.00 uur Waar? Om 10.08 uur in het treinstation van De Panne.

Vanuit Kortrijk: verzamelen om 8.40 uur in het station van Kortrijk, trein naar Brugge, overstappen in Lichtervelde op de trein naar De Panne

WEST-VLAANDEREN Afdeling Roeselare

e praatgroep Nieuw opgericht en elke derde met bijeenkomst de maand donderdag van

• Eerste bijeenkomst van de afdeling: inleiding, doel en werking

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Geert en Matthias Inschrijven en info: uilenspiegel.middenwvl@gmail.com Donderdag 18 februari 2016 Hoe laat? 19.00 uur tot 21.30 uur (met pauze) Waar? Dienstencentrum Schiervelde , Schierveldestraat 55, 8800 Roeselare (ingang infanteriestraat)

• Psycholoog-psychotherapeut-psychiater: drie-vuldigheid of afzonderlijke aanpak

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Geert en Matthias Inschrijven en info: uilenspiegel.middenwvl@gmail.com Donderdag 17 maart 2016 Hoe laat? 19.00 uur tot 21.30 uur (met pauze) Waar? Dienstencentrum Schiervelde , Schierveldestraat 55, 8800 Roeselare (ingang infanteriestraat)

• Gebruik maken van je eigen ervarings deskundigheid

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Geert en Matthias Inschrijven en info: uilenspiegel.middenwvl@gmail.com Donderdag 21 april 2016 Hoe laat? 19.00 uur tot 21.30 uur (met pauze) Waar? Dienstencentrum Schiervelde , Schierveldestraat 55, 8800 Roeselare (ingang infanteriestraat)

• Andere bijeenkomsten van de afdeling Midden West-Vlaanderen-Roeselare

Elke derde donderdag van de maand komt de afdeling samen.

Donderdag 19 mei 2016: thema nader te bepalen Donderdag 16 juni 2016: thema nader te bepalen

OOST-VLAANDEREN • Aanloopboot ‘De overstap’

‘Die van Olsjt’ Goedele en Karin starten een aanloopboot waar je kan deelnemen aan de praatgroepen, luisteren naar gastsprekers, deelnemen aan infosessies of kan komen rondhangen bij een drankje. Je kan er ook meehelpen bij de afwas, het aanvullen van de koelkast of het bedienen van de bezoekers. Af en toe zal ‘de Overstap’ ook echt uitvaren!

Met de boot vaart UilenSpiegel ten strijde tegen stigma’s: iedereen is welkom en we hopen op een leuk, gemengd publiek.

De try-out met een besloten groep is gepland op 16 februari. Daarna zal er een officiële opening volgen (lees ‘een feestje’). We houden jullie op de hoogte!

30

Je rechten geschonden?

Contacteer UilenSpiegel.

Sinds december 2015 probeert de Werkgroep Rechtsbescherming van UilenSpiegel te antwoorden op juridische vragen en problemen. Dit allemaal naar beste vermogen (verwacht van ons niet morgen de kracht van een vakbond).

Als je vindt dat je rechten geschonden zijn of dat er van alles gebeurt over je hoofd heen, en je dit niet begrijpt, kan je ons op twee manieren contacteren: • Via de telefonische permanentie, elke donderdag tussen 13.00u en 16.00u en vrijdag tussen 19.00u en 21.00u op gsm-nummer 0484 45 42 78.

OPGELET: Er wordt NIET ingegaan op voicemailberichten of SMS (deze worden zelfs niet geopend). En deze uren dienen enkel om problemen te registreren; afhankelijk van de vraag geven wij op afgesproken tijdstippen een gedetailleerd antwoord.

• Via e-mail: rechtsbescherminguilenspiegel@gmail.com.

Je vraag wordt dan zo snel mogelijk beantwoord.

Gelieve er rekening mee te houden dat wij nog in de opstartfase zitten. Mensen die willen meehelpen mogen zich dus zeker melden!

Noodnummers Centraal Noodnummer (politie, brandweer, ambulance) Tel: 112 Awel (hulplijn voor kinderen en jongeren) Tel: 102 - www.awel.be De Druglijn (alle antwoorden over drank, drugs, pillen en gokken) Tel: 078 15 10 20 - www.druglijn.be Meldpunt geweld en seksueel misbruik Tel: 1712 - www.1712.be Tele-onthaal (voor levensmoeilijkheden) Tel: 106 - www.tele-onthaal.be Zelfmoordpreventie Tel: 1813 - www.zelfmoord1813.be

Ombudsdiensten in je regio Hier kan je terecht met vragen over je rechten als patiënt en om een eventuele klacht in te dienen.

Antwerpen Peter De Clercq peter.declercq@oggpa.be Tel: 03 609 33 46 - 0485 54 81 43

Vlaams-Brabant Lieve Desmet lieve.desmet@ombudsfunctieggz.be Tel: 0497 47 70 67

Brussel Niki Vervaeke 0800 99 062 0471 68 23 85 n.v@mediatio.be

Kris Bruyninckx kris.bruyninckx@ombudsfunctieggz.be Tel: 0497 47 70 66

Limburg Ingrid Meuwis ingrid.meuwis@ombudsfunctieggz.be Tel: 0800 99 395 - 0494 30 48 33 Marlies Thonnon marlies.thonnon@ombudsfunctieggz.be Tel: 0800 99 395 - 0495 57 44 33 Oost-Vlaanderen Willy Van Parys willy.van.parys@ombudsfunctieggz.be Tel: 0474 38 79 22 Nicole Claeys nicole.claeys@ombudsfunctieggz.be Tel: 0495 295 612 Anne-Leen Denolf 0491 39 39 18 anne-leen.denolf@ombudsfunctieggz.be Vincent Vandenbussche vincent.vandenbussche@ombudsfunctieggz.be Tel: 0490 444 155

West-Vlaanderen Inge Decorte inge.decorte@ombudsfunctieggz.be Tel: 0474 060 877 Yves Lagae 0476 942 724 yves.lagae@ombudsfunctieggz.be

Federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’ Nederlandstalige federale ombudspersoon 02 524 85 20 bemiddeling-patientenrechten@ gezondheid.belgie.be Je kan meer gedetailleerde gegevens vinden op www.ombudsfunctieggz.be

Chantal Van Moerkerke chantal.van.moerkerke@ombudsfunctieggz.be Tel: 0476 306 444 31

Telefoonpermanentie: Heb je een vraag of heb je behoefte aan een luisterend oor?

Op dinsdag van 10.00u tot 12.00u en op vrijdag van 14.00u tot 16.00u kan je bellen naar het secretariaat op volgend nummer:

02 410 19 99

Rechtsbescherming: Vind je dat je rechten geschonden zijn of dat er van alles gebeurt over je hoofd heen dat je niet begrijpt?

Op donderdag van 13.00u tot 16.00u en vrijdag van 19.00u tot 21.00u kan je bellen naar de telefonische permanentie van de Werkgroep Rechtsbescherming van UilenSpiegel:

0484 45 42 78 (OPGELET: er wordt NIET ingegaan op voicemailberichten of SMS).

Je kan ons ook mailen: rechtsbescherminguilenspiegel@gmail.com.

Meer info op blz 31.

Poëziewedstrijd ‘Kronkelprijs 2016’

Schuilt er een dichter in jou?

Heb je zelf een psychische kwetsbaarheid en/of draag je onze doelgroep een warm hart toe? Neem dan deel aan de Kronkelprijs 2016, poëziewedstrijd van UilenSpiegel.

Schrijf een gedicht rond het thema ‘Kwetsbaar’.

Schrijf alvast in je agenda!

Uiterste inzenddatum: 31 augustus 2016 Info en reglement te bekomen bij uilenspiegel@uilenspiegel.net

Ledendag UilenSpiegel op zaterdag 29 oktober 2016 Bezoek onze vernieuwde website:

Het weekend vindt plaats van vrijdagnamiddag 24 tot zondagnamiddag 26 juni 2016 in het BLOSO-centrum te Blankenberge. We nodigen je van harte uit om deel te nemen!

Vind ons op Facebook:

Info en inschrijfstrook op pagina 18

www.uilenspiegel.net

www.facebook.com/uilenspiegel 32

Kom je ook naar het UilenSpiegelOntmoetingsweekend aan zee?