Spiegel december 2016

Spiegel Prettige feestdagen!

Driemaandelijks tijdschrift van vzw UilenSpiegel 19de jaargang - december 2016 - januari - februari 2017

UilenSpiegel • PatiÍntenvereniging Geestelijke Gezondheidszorg 1

Colofon

UilenSpiegel

Hoofdredactie: Nadia Mahjoub, Eva Bratanata

is een pluralistische vereniging van en voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Sterk in patiëntenvertegenwoordiging, vorming, herstel, ervaringsdeskundigheid, lotgenotencontact, informeren en beeldvorming.

Eindredactie:

Eva Bratanata

Redactie:

Ann Van de Vloet, Bart Vansteenkiste, Bruno A.M.A. De Clerck, Catja Crijns, Els Draeck, Mieke Goeteyn en Tom Hellemans

Werkten ook mee aan dit nummer: Katrien Jacobs, Liesbet Van Dessel, Ingrid Jongeneelen, Jan Delvaux, Thomas Pips, Thomas Roose en anonieme leden Schilderij kaft:

Thomas Roose

Illustraties:

Mutant-Art

Vormgeving:

Collectief De Wrikker cvba

De verantwoordelijkheid voor de gepubliceerde teksten berust bij de auteurs. Niets uit dit blad mag worden overgenomen zonder de toestemming van de redactie en/of de auteurs. Op verzoek van sommige auteurs werd hun naam vervangen door een pseudoniem. Naam en adres zijn steeds bekend bij de redactie. De redactie kan teksten weigeren, inkorten of redigeren.

Verantwoordelijke uitgever: Nadia Mahjoub, Huart Hamoirlaan 1 bus 22, 1030 Brussel Spiegel verschijnt 4 x per jaar.

Contact:

Telefoonpermanentie: UilenSpiegel is telefonisch bereikbaar op 02 410 19 99 op dinsdagvoormiddag tussen 10 en 12u en op vrijdagnamiddag tussen 14 en 16u.

Aanbod Psyche Aanbod abonnement “Psyche”, tijdschrift van de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid: Leden van UilenSpiegel (enkel individuele leden, geen organisaties) kunnen een abonnement op de “Psyche” nemen aan gereduceerd tarief nl.

7 euro per jaar. Ben je geïnteresseerd of wil je je abonnement verlengen, stort dan 7 euro op volgend rekeningnummer met vermelding “abonnement Psyche” BE34 0015 1222 9390.

Word lid Word lid van UilenSpiegel voor 5 euro per kalenderjaar: >>> >>> >>> >>>

Doe mee Heb je een tekst geschreven die bruikbaar is voor de Spiegel (getuigenis, …)?

Heb je een vlotte pen en zin om af en toe een artikel voor de Spiegel te schrijven?

Heb je een foto, tekening of cartoon gemaakt die niet zou misstaan in ons tijdschrift?

Heb je suggesties om de Spiegel te verbeteren?

Contacteer de redactie: spiegel@uilenspiegel.net UilenSpiegel vzw Spiegel Redactie Hovenierstraat 45 1080 Brussel 2

uilenspiegel@uilenspiegel.net UilenSpiegel vzw Hovenierstraat 45 1080 Brussel

>>> >>>

je ontvangt 4 maal per jaar het tijdschrift Spiegel je kan lotgenoten ontmoeten, ervaringen uitwisselen en samen ontspannen je stem wordt gehoord samen met die van de andere leden je maakt deel uit van een groep (ex-)patiënten die opkomen voor hun rechten je kan deelnemen aan interessante gespreksgroepen, congressen, ... je kan genieten van kortingen op bepaalde activiteiten (UilenSpiegel-weekend, …)

Individueel lidmaatschap: 5 euro per kalenderjaar (Opgelet! Nederland: 15 euro/jaar).

Wie zich lid maakt na 1 oktober, is automatisch lid voor het gehele daaropvolgende kalenderjaar.

Lidmaatschap organisatie: 25 euro per kalenderjaar, 4 maal 5 tijdschriften per jaar.

Enkel abonnement op ons tijdschrift: Een vereniging of een persoon die graag uitsluitend onze informatie wil ontvangen, maar geen lid wil zijn, vermeldt dit uitdrukkelijk op de overschrijving (“enkel abonnement, geen lid”).

De betaling gebeurt op het rekeningnummer van vzw UilenSpiegel BE34 0015 1222 9390 met vermelding “lidm.+ naam en adres + emailadres”.

Giften zijn natuurlijk ook zeer welkom!

Vooraf Psychiatrie als businessmodel Zolang psychiatrie geen exacte wetenschap is, waar één plus één twee is, blijft het een grijze zone.

Welke uitspraak dan ook is slechts gedeeltelijk waar, want er zijn steeds tegenindicaties, er zijn altijd wel voorbeelden aan te halen die het tegengestelde van die uitspraak aantonen. Toch stelde minister Vandeurzen (2010): “Evidence based handelen wordt steeds meer de norm, hierbij verlegt men de klemtoon naar objectieve kennis en naar een uniform behandelingsmodel.” Hij bedoelde dat wetenschappelijk onderzoek mee moet bepalen hoe een patiënt dient te worden behandeld. Hij zag ook in dat evidence based handelen zo zijn beperkingen heeft.

Het zou mooi zijn als ieder uit een vergelijkbaar gezin kwam, met een vergelijkbaar inkomen, een vergelijkbaar verleden, een vergelijkbare gezondheid. We zijn echter geen eenheidsworsten. Ieder is anders, ikzelf ben anders dan mijn broer die nochtans veel gelijkenissen met me vertoont. Die uniciteit vind je ook bij de hulpverlener: geen is gelijk aan de andere, ook zij zijn geen robotten.

Wetenschappelijk onderzoek geeft algemene richtlijnen, die moeten echter aan situaties en mensen worden aangepast. Deze situaties en individuele verschillen worden door de onderzoeker als ‘ruis’ ervaren omdat ze de herhaalbaarheid van de testen ongunstig beïnvloeden en de resultaten van het onderzoek in vraag stellen.

Het streven naar een uniforme aanpak van de zorg uit zich ook in meer administratie, soms onzinnige richtlijnen en protocollen. De overheid controleert dit alles door steeds meer registraties op te leggen (de verpleging aan de computer) waardoor de patiënt steeds minder centraal komt te staan.

De zorg evolueert naar een zakelijk model met te behalen doelstellingen en outcome metingen.

Maar het businessmodel neemt overhand toe met een bijhorend jargon van zorgpaden, toegemeten zorg die al dan niet aanklampend mag zijn, cocktailzorg met bijhorende recepten, netwerken als werkwoord, middel en doelstelling, afstemmingsvergaderingen en vergaderingen tout court. Als het jou gaat duizelen: mij dus ook.

Naar mijn mening wordt de zorg bepaald door een samenspel van meerdere elementen: wetenschap, beschikbare middelen, de uniciteit van die ene patiënt en de klinische ervaring van de hulpverlener, die ook een ervaringswerker kan zijn. Zelfs dan nog blijft het nattevingerwerk: iets proberen en als dat niet werkt iets anders proberen. Wat voor de ene werkt, is daarom nog geen dogma voor alle anderen. In de psychiatrische zorg heeft iedereen een beetje (on)gelijk, maar dat (on)gelijk geldt enkel voor een bepaalde situatie en een bepaalde groep mensen in een complexe socioculturele situatie.

Om even samen te vatten: we hebben in de zorg nood aan mensen die wetenschappelijk verantwoord handelen koppelen aan intuïtieve en meevoelende menselijkheid. We willen niet herleid worden tot een statistisch gegeven waaraan een protocol wordt gekoppeld. “De patiënt als individu” moet meer zijn dan een leuze.

Jan Delvaux Voorzitter

3

12

Met een zeventigtal bezoekers beleefden we weer een fijne ledendag. Brenda Froyen leidde het debat over zinvolle tijdsbesteding en Els trakteerde ons op een plezierige quiz.

16

14

Na zijn eerste ontmoeting met Nadia, die een psychische kwetsbaarheid heeft, schreef Pieter Embrechts meteen een lied voor haar. “Het is ongelofelijk hoe goed Pieter me typeert in dat liedje.�

20

Eutonie is een psychomotorische therapievorm waarbij je leert luisteren naar wat je lichaam te zeggen heeft.

Cartoon: Mutant-art

4

Vormingen voor ervaringswerkers: een overzicht van de verschillende trajecten in Leuven, Gent, Kortrijk, Antwerpen en Heverlee.

10

We nemen een kijkje binnen de muren van Beschut Wonen in Brussel.

06

Wouter en Thomas leiden de werking van UilenSpiegel in goede banen

21

Myrvat Al-Chami is de winnaar van de Kronkelprijs 2016

22

Katrien getuigt over haar depressies: “Psychisch eronderdoor gaan is geen schande, het maakt je sterker.”

Inhoud 06

Portret van onze coördinatoren

08

Creatief in de geest, innovatief in de zorg

09

UilenSpiegel was er ook bij!

10

Welkom bij Mandragora & Festina Lente

12

De UilenSpiegel-ledendag

13

Thomas Pips

14

Het vormingsaanbod voor ervaringswerkers in spe

16

Doe normaal

17

Cliëntenvertegenwoordigers worden gehoord

17

Nieuwe regiowerking in Turnhout

18

Rijvaardigheidsattest

19

Vacature

20

Therapievorm belicht: Eutonie

21

Kronkelprijs: de winnaar

22

Het herstelverhaal van Katrien

24

Zelfstigma

25

Uitnodiging nieuwjaarsfeest

26

Activiteitenkalender

Een interview met Thomas en Wouter

Een indruk van het achtste Vlaams Geestelijk Gezondheidscongres

Een greep uit de initiatieven waaraan UilenSpiegel deelnam

Bruno leidt ons rond op twee Brusselse vzw’s voor beschut wonen

Een kort verslag met foto’s van de ledendag op 29 oktober

Een ervaringswerker aan het woord

Een overzicht van de verschillende vormingen in Vlaanderen

Een lied van Pieter Embrechts over ‘zotte’ Nadia

Hervormingscoördinator Magda Coture was te gast op onze intervisie

Een lotgenotenwerking met groeimogelijkheden

Autorijden met een psychische kwetsbaarheid, mag het?

UilenSpiegel zoekt juristen

Bewust in balans

Myrvat Al-Chami won dit jaar met het gedicht Rite

Katrien getuigt over haar angsten en depressies

Een ernstig gevolg van een oordelende maatschappij

Schrijf je in voor ons nieuwjaarsfeest op 21 januari!

5

Portet van onze coördinatoren Tekst: Ann Van de Vloet Foto: UilenSpiegel

Bij UilenSpiegel hebben we twee, deeltijdse, betaalde krachten: Thomas Roose en Wouter De Witte. Zij spelen – samen met onze vrijwilligers – een belangrijke rol in de vereniging. Ze verdienen dan ook een plaatsje in onze ‘portret van’-reeks. Ik interviewde eerst een zenuwachtige Thomas, daarna kwam Wouter aan de beurt.

Dag Thomas! Vertel eens hoe je UilenSpiegel hebt leren kennen.

Vorige zomer ontdekte ik een vacature van UilenSpiegel op 11.be. Ik nam eens een kijkje op de toen verouderde website en de missie en visie spraken me onmiddellijk aan. Ook het feit dat er zowel een politieke als een basiswerking is, vond ik interessant. Ik solliciteerde dan ook voor de job en werd aangenomen. Voordien had ik nog niet over UilenSpiegel gehoord.

Wat is je taak bij UilenSpiegel?

Dat zijn er twee. Enerzijds ondersteun ik de basiswerking. Op de vragen van de bestaande regiogroepen probeer ik mee antwoorden te zoeken, ik organiseer intervisies voor regioverantwoordelijken en ik ontwikkel mee tools voor bv. evaluatie, een protocol om groepen op te richten, … Dat hoort er natuurlijk ook bij: nieuwe groepen oprichten.

Anderzijds coördineer ik mee de vrijwilligersinstroom. Je moet mensen handelingsperspectief bieden. Als iemand vrijwilligerswerk wil doen, zou hij dat moeten kunnen krijgen.

Wat vind je leuk bij UilenSpiegel en wat juist niet?

Wat ik heel leuk vind, is dat UilenSpiegel geen vereniging is van grote ego’s. Dat is bij andere verenigingen soms wel anders!

Er is veel begrip voor elkaar en er is oog voor de echte waarden van het leven eerder dan voor economische noodzakelijkheden.

6

Wat ik als minder leuk ervaar, is het gebouw waarin de vzw huist en de soms lange tenen van sommigen.

Wat zou je willen veranderen?

Allereerst hebben we een nieuw kantoor nodig. Ik zou ook een soort politieke raad willen opgericht zien. Daarbinnen kan een standpunt bepaald worden rond gevoelige kwesties als isoleercel en medicatie. Een extra betaald iemand die de administratie van heel nabij opvolgt, zou ook welkom zijn.

Wat is je levensmotto?

En wat brengt je geluk?

Ha, mijn motto is “Spijt is wat de koe schijt” ofte “No crying over spilt milk”. Je moet niet blijven stilstaan bij gemaakte foute keuzes. We moeten vooruit.

Mijn geluk vind ik in mijn gezin – ik heb een vriendin en twee zoontjes – en in mijn vriendengroepje. Daarnaast kan ik enorm genieten van karpervissen en schilderen.

Heb je een leuke anekdote of ervaring bij UilenSpiegel?

Na ons ontmoetingsweekend stuurde één van de deelnemers een mail naar de stad Blankenberge met de bedenking dat de naam van de stad bij veel progressieve mensen wel de indruk moet wekken dat ze slechts blanken wenst te verwelkomen. Hij suggereerde een drastische maatregel nl. om van Negerberge te spreken. Dat vond ik een komische actie!

Wat motiveert je om voor UilenSpiegel te werken?

Ik heb bij het solliciteren echt wel op solidariteit gezocht. Daarnaast wil ik een deel van mijn tijd besteden aan iets goeds doen voor mensen en voor mezelf. Bij UilenSpiegel voel ik me geen buitenbeentje; ik voel me er deel van het geheel.

Ik denk ook dat iedereen op de één of andere manier psychisch kwetsbaar is. Bij de anderen, bij UilenSpiegel-leden herken ik veel van mezelf. Buiten de ggz ben ik al ernstiger afwijkingen tegengekomen! Wie weet is er bij mij ook wel één of andere diagnose vast te stellen.

Wat doe je in je vrije tijd?

Schilderen is mijn bijberoep (nvdr: zie cover van deze Spiegel). En ik wil me actief inzetten in de opvoeding van mijn kindjes. (nvdr: hij komt pas naar kantoor als hij hen ’s ochtends veilig naar school gebracht heeft.)

Ken je de T-shirts met “I don’t have therapy, I go fishing?” Vissen is zó mindful!

Je bent bezig met slechts één ding. Je observeert het water (waar springen de vissen?) en je ziet dieren en hoe het er in de natuur aan toe gaat als er geen mensen in de buurt zijn.

Lezen doe ik ook graag, Engelse fictie dan. En heel gevarieerd, afhankelijk van mijn stemming. Ik lees zo’n vier boeken per maand en dat op de trein en voor ik ga slapen.

En dan is het nu de beurt aan Wouter. Hij leerde UilenSpiegel kennen door een toevallig gesprek met de toenmalige voorzitter. Er bleek een match te zijn tussen wat UilenSpiegel wilde en wat Wouter kon bieden en ondertussen is hij vier en een half jaar in dienst.

Wouter, wat is je taak bij UilenSpiegel?

Ik ben de algemene coördinator met nogal wat verschillende taken. Samen met ervaringsdeskundigen teken ik de vormingen van UilenSpiegel uit. Idealiter vinden cursisten de weg naar Thomas om eventueel een taak op te nemen binnen onze vereniging. Ook gaan nu een aantal gevormde leden het modereren van de vorming op zich nemen.

Een tweede grote taak draait om het befaamde “artikel 107” van de Ziekenhuiswet. UilenSpiegel organiseert intervisies voor de patiëntenvertegenwoordigers binnen de hervorming en ik houd contact met de administratie van de overheid.

Daarnaast ondersteun ik de in-zijnkinderschoenen-staande werkgroep rechtsbescherming en bereid ik de vergaderingen voor. Net zoals Thomas hou ik me daarnaast nog bezig met het Dagelijks Bestuur. Om de twee weken zitten we samen met enkele bestuurders.

Je helpt ons ook uit de nood waar je kan bij IT-problemen.

Dat is nog een bijkomende taak!

Lokaal een groep van 20 à 30 personen samenbrengen die mekaar leren kennen, hun competenties samenleggen en zo een dynamiek op gang krijgen en acties ondernemen (activiteiten, infosessies, vertegenwoordiging, …)

Wat brengt je geluk?

Ik heb niet echt een levensmotto, maar sport en warme, echte, oprechte contacten – dus niet op Facebook of zo – doen me deugd.

Wat motiveert je om voor UilenSpiegel te blijven werken?

Wat vind je leuk en minder leuk bij UilenSpiegel?

De sfeer, de mensen waarmee ik samenwerk vind ik heel leuk. De mentaliteit van niet mee te doen aan de ratrace van de huidige samenleving, staat me heel erg aan. Dat leidt tot een vertrouwensband; ik wil mijn job doen, mijn motivatie is intrinsiek. En iedereen werkt door, maar zonder een constante tijdsdruk.

Wat ik niet leuk vind, zijn de problemen waar mensen met een psychische kwetsbaarheid tegenaan lopen. Door de druk naar betaald werk vallen mensen gemakkelijker uit. Dat is logisch, maar lastig voor de werking. De ondersteuning van mensen met een psychische kwetsbaarheid is zeker nog niet optimaal!

Wat zou je willen veranderen?

Het zou tof zijn, mocht de vereniging verder groeien en haar huidige, wat kwetsbare, structuur kunnen verstevigen.

Enkele extra werknemers zijn welkom. We merken nu dat veel talent aan UilenSpiegel ontglipt en dat is jammer vanuit organisatorisch standpunt.

Het zou goed zijn als groepen als OP WEGG, DENK, LEF ook elders ontstaan.

Zoals ik al zei, zijn er de sfeer, het vertrouwen, de collega’s en de vrijheid om mijn tijdschema zelf in te vullen. UilenSpiegel is daarnaast in beweging. Het gaat niet alleen om ‘houden wat we hebben’. Er is een permanente instroom van mensen en er wordt gewerkt aan professionalisering.

Heb je daar dan geen schrik van?

Neen, als de filosofie en het democratische denken behouden blijven, ben ik niet bang voor professionalisering. Zolang we maar niet de weg opgaan dat elke handeling die een werknemer uitvoert gemeten en vergeleken wordt.

Wat doe je in je vrije tijd?

Sport vind ik zowel belangrijk als tof: zwemmen, badminton, squash, soms fitness (nvdr: en hij heeft in een paar belangrijke treinstations een fiets staan om de betreffende stad te doorkruisen).

Etentjes, familiebezoek, zomerse festivals bezoeken, op reis gaan, … dat doe ik ook graag.

Dank je wel!

Hopelijk blijven jullie nog lange tijd bij de UilenSpiegel-ploeg!

7

Creatief in de geest, innovatief in de zorg

Het GGZ-Congres in Antwerpen

Tekst: Ann Van de Vloet Foto: Catja Crijns

Het achtste Vlaams Geestelijk Gezondheidscongres op 20 en 21 september ging opnieuw door in enkele gebouwen van de Universiteit Antwerpen te Wilrijk. De organisatoren krijgen daar goede financiële voorwaarden, zo gaf dr.

Bernard Sabbe bij het begin mee.

De organisatoren, dat waren de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie (VVP) en de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid (VVGG). De VVP verenigt ruim zeshonderd psychiaters en psychiaters in opleiding. De VVGG is een vereniging van verenigingen in Vlaanderen, van zowel zorgverstrekkers als zorggebruikers (cliënten en mantelzorgers).

Ik heb vooral hulpverleners gezien en een minderheid aan familieleden en (ex-) cliënten. Daarin verschilt het congres heel erg van de Vlaamse Hersteldagen, ook georganiseerd door de VVGG. De sfeer vind ik er ook ernstiger, terwijl de Hersteldagen uitbundiger zijn. Nu heb ik niets tegen ernst, je kan de zaken waarmee je bezig bent maar beter ernstig nemen. Ook (ex-) cliënten/ervaringsdeskundigen doen dat.

Uitbundig zijn mag niet leiden tot overmoedig en ondoordacht handelen. Ik wil maar zeggen dat de beide initiatieven erg verschillen, maar ook heel wat overeenkomsten hebben.

Zo kregen we ook nu een heel goed gevuld programma voorgeschoteld. Het was erg moeilijk om een keuze te maken tussen de overvloed aan symposia, lezingen, discussies, werkwinkels en mededelingen.

En wat is toch het verschil tussen die verschillende benamingen? De lezingen werden gegeven door uitgenodigde 8

sprekers. De andere activiteiten waren telkens als bijdragevoorstellen ingediende en door een wetenschappelijk comité goedgekeurde projecten.

Er is gebleken dat de wij-zij-kloof (wij de hulpverleners en zij de cliënten/ervaringsdeskundigen en wellicht ook omgekeerd) nog bestaat en dat is op zijn minst jammer.

De uitdaging is dan ook niet min, zei dr. Guido Pieters. De nieuwe zorg is bij voorkeur een zorg in co-productie. In de plaats van de multidisciplinariteit komt de multideskundigheid, de deskundigheid van professionals samen met die van zowel familie- als cliëntervaringsdeskundigen.

De visie over cliënten en mantelzorgers verandert dus.

De eerste lijn (huisartsen, thuiszorgdiensten, CAW’s (Centrum Algemeen Welzijnswerk), OCMW’s, huisvestingsmaatschappijen, spoedafdelingen, apothekers, kinesitherapeuten, maatschappelijk werkers bij ziekenfondsen, eerstelijnspsychologen etc.) krijgt een belangrijkere rol en het is de bedoeling dat er een ondersteunend netwerk met en rondom de cliënt opgebouwd wordt. Er is immers een verschuiving aan de gang van zorg in een instelling naar meer zorg in de maatschappij, in de thuissituatie.

Tradities en protocollen worden herbe-

keken. Het opleggen van vrijheidsbeperkende maatregelen mag geen vanzelfsprekendheid zijn. Is herstel mogelijk met dwangmaatregelen? In hoeverre ben je tolerant ten opzichte van de levenswijze en de beslissingen van de cliënt en waar grijp je als hulpverlener in? Wat met afstand/nabijheid van de hulpverlener ten opzichte van de cliënt? Hoe kunnen crisisplannen toch werken en niet genegeerd worden bij een crisis? En, oei, wat met het beroepsgeheim?

De geestelijke gezondheidszorg moet het doen met beperkte financiële middelen.

Die zorg krijgt slechts zes à zeven procent van de middelen voor gezondheidszorg en dat terwijl geestelijke ongezondheid voor de grootste ziektelast zorgt.

Het zijn maar enkele van de zeer vele kritische vragen en bedenkingen die ter sprake kwamen. Wat is eigenlijk normaal, en wat is abnormaal? Dat werd op een filosofische manier bekeken. Ook belangrijk: hoe werk je samen met patiëntenverenigingen en waar vind je ze?

In een hoekje – maar we waren er wel degelijk – had onder meer UilenSpiegel een standje. Degenen die interesse toonden, konden rekenen op wat meer uitleg over onze vereniging en konden folders en een Spiegel meenemen. We zijn erbij, op grote evenementen!

UilenSpiegel was er ook bij! een greep uit de initiatieven waaraan UilenSpiegel deelnam 5 oktober: FOD Volksgezondheid

met vele Kamers 26 augustus: Huis cht evenement was een druk bezo ervaringsdesvan en door Brugse van ontmoeting kundigen. Een dag poëzie en met getuigenissen, herstel. Er was bij voordrachten over vraag naar onze de bezoekers veel opleidingen.

14 september: De opening van Herstelacademie Antwerpen is een feit. Naast lotgenoten, familieleden en ervaringsdeskundigen waren ook veel hulpverleners aanwezig. Er werd deelgenomen aan ‘proef-sessies’ en vooral veel ‘ontmoet’. En laat dat nu één van de doelstellingen van de Herstelacademie zijn: het elkaar ontmoeten, zonder stigma’s en met

organiseerde in samenwerking met FOD Justitie een conferentie

naar aanleiding van de wet van

5/5/2014 betreffende internering. Er

was een presentatie van de nieuwe

bepalingen die van kracht werden op

1/10/2016.

& Downs organi8 oktober: Ups er voor de tiende ke seerde in Leuven rs boeiende spreke een forum. Drie wel theorie als behandelden zo rspectief van ervaring en het pe or & Downsprijs vo familie. De Ups ardag ging naar deze tinnen verja n e, die als peter va Wannes Cappell d aanderen een lie Buddywerking Vl r inding en dat hie schreef over verb . ontroerd publiek deelde met een

oprechte interesse in elkaars verhaal.

gel ilenSpie mber: U te p e s 1 20 en 2 t 8ste nd op he ta s fo in n idsconhad ee ezondhe G jk li te s Gee Vlaams ma van . Het the n e rp e ntw gres te A geest, tief in de a re ‘C s a ver ook dit jaar w rg’, waaro o z e d in f ord innovatie n het wo gel-lede ie p S n e il en enkele U lezingen chillende rs e v in namen ps. worksho

10 oktober: het UPC KU Leuven campus Kortenberg organiseerde een Herstelbeurs in het kader van de Week van de Geestelijke Gezond-

11 okto ber: O ok op h et sym van OP posium ZC Re kem in Lanake den we n konniet on tbreken ‘Groeie . In het n in he thema rstel, s amen in werd z owel in balans houdeli ’ jk als p gericht r aktijkover he rstel ge andere praat. O onze w nder oordvo erder, B Froyen , leverd renda e een in bijdrag teressa e aan h nte et prog ramma .

12 oktober: In he t kader van de Week van de Gee stelijke Gezondh eid ging in het Muntp unt te Brussel ee n debatavond van Te Gek!? door m et als thema ‘Van dw ang naar veerkracht in de psyc hiatrie’. Bekende stemmen Dirk De Wachter, Geerdt Magiels, Christo phe Vekeman, Sv en Unik-id en Brenda Froyen spraken er vanuit hun versch illende achtergron d en ervaring over de pijnpunten in de psychiatrie, de vermaatschappelijking van de zorg en de zoek tocht naar concrete op lossingen en mee r veerkracht. Dit wa s meteen ook de officiële boek voorstelling van Brenda’s boek “U itgedokterd”.

heidszorg met o.a. een tentoonstelling en een muzikaal optreden.

UilenSpiegel was hier ook aanwezig met een infostand.

atiënt in het rum van de P Fo t he p O r: 24 septembe voor mensen leen aandacht al et ni er as ICC Gent w egel was . Ook UilenSpi en st la e ijk el nmet licham tiëntenverenigi foplein van pa in t he op ig en aanwez over rechten e informeren ild w m ru fo et gen. H voor dialoog. ruimte bieden en n, de he ijk mogel

Te 16 organiseerde In het najaar 20 we Open Geest Gek!? een nieu Axl enwerking met tournee, in sam (Laïs). nelies Brosens Peleman en An n zelf e in het verlede Annelies kampt deze sie en brengt in met een depres l. eks haar verhaa muziektheaterre audise locaties appl Op verschillend n egel mee in ee seerde UilenSpi . staande ovatie

9

Beschut Wonen Mandragora & Festina Lente

Tekst en foto’s by the 7,5-poetic personality Bruno A.M.A. De Clerck

Verbonden aan PSC Sint-Alexius Elsene ook vriendschappelijke dan wel liefdesrelaties, naast het spiritueel, psychisch, emotioneel en fysisch welzijn. Uitzonderlijk, in crisis, krijgen ze hulp bij ADL.

Activering versus rust

Waarom twee vzw’s Beschut Wonen (BW) en wie ze huisvesten Dat dit Brusselse beschut wonen uit twee vzw’s bestaat, heeft alles te maken met de Belgische communautaire situatie.

Festina Lente heeft een Nederlandstalige erkenning van de Vlaamse Gemeenschap, terwijl Mandragora een bicommunautaire erkenning op zak heeft van de tweetalige Gemeenschapscommissie in Brussel: een verschil qua administratie, niet qua werking.

Festina Lente is Latijn voor ‘haast je langzaam’: een prachtige leuze! Mandragora is de naam van een plantenfamilie, waarvan Alruin de bekendste is. De wortel ervan heeft veel vertakkingen en werd in de middeleeuwen als wondermiddel beschouwd, waardoor de plant magische proporties kreeg. Het gerucht ging zelfs dat de ijzingwekkende schreeuw die zou klinken bij de oogst van mandragora, een mens zou doden. De plant in werkelijkheid heeft een verdovend en hallucinogeen effect.

Beide vzw’s zijn rustig gelegen in d’Opperstraat nr. 73. Het team telt 19 personeelsleden, waarvan tien begeleiders, één coördinator voor activering, één voor administratie, één voor de boekhouding, drie voor onderhoud, twee voor de technische dienst en één directrice. De begeleiders hebben een dubbele bezetting: er is een eerste en een tweede man. Zij verzorgen de eerstelijnshulp, houden de vinger aan de pols bij de bewoners.

De twee vzw’s samen beschikken over 67 plaatsen. Bewoners zijn verspreid over drie eigen woningen en vijf van het psychosociaal centrum Sint-Alexius Elsene, waarmee dit BW nauw verbonden is.

10

Daarnaast zijn mensen gehuisvest in de privé markt, betrekken sociale woningen of wonen bij familie in. Mandragora en Festina Lente richten zich voornamelijk op mensen met een bipolaire dan wel psychotische kwetsbaarheid.

Huisvestingsformules en hoe ze werken

Er zijn drie huisvestingsformules: pensionhuizen, gemeenschapshuizen en studio’s/ flats. In de pensionhuizen hebben de bewoners intensieve begeleiding nodig.

Zij beschikken over een kamer en delen gemeenschappelijke ruimtes: keuken, living, badkamer, tuin/koer, washok en kelder.

De begeleiding is er vaak aanwezig, doet boodschappen, kookt en helpt bij ADL (activiteiten dagelijks leven) zoals: de was en de plas, toezicht op (persoonlijke) hygiëne, hulp bij administratie, financiën en medicatie, begeleiden bij specifieke, soms lastige taken op verplaatsing (zoals medische onderzoeken, shoppen, …).

In de gemeenschapshuizen betrekken de bewoners ook een kamer en delen ze gemeenschappelijke ruimtes. Eén keer per week koken ze samen met de begeleiding en houden ze een groepsvergadering. Ieder poetst zijn/haar kamer zelf, heeft huishoudelijke taken in maandelijkse rotatie en krijgt enkel indien nodig bijkomende steun bij ADL. Ten slotte zijn er enkele studio’s of flatjes, waar mensen wonen die erg zelfstandig functioneren en doorgaans voldoende hebben aan het wekelijks huisbezoek van een vaste begeleider, die steevast de balans opmaakt van de voorbije, huidige en volgende weken. Alles wat deze bewoners gunstig bezighoudt of dwarszit wordt aangekaart,

BW Elsene benadrukt het belang van een gezonde basishygiëne én -structuur in het dagelijks leven als startpunt. Dat geldt alom, maar in het bijzonder voor mensen wiens elementair functioneren door psychische kwetsbaarheid soms langdurig in het gedrang komt. Ten tweede houdt het BW-team zijn cliënten zo stabiel mogelijk door klaar te staan bij vragen en praktische hulp, door een gepast gesprek, eventueel met een psycholoog, desnoods door tijdelijk extra medicamenteus ingrijpen tot zelfs een (preventieve) opname in het PSC. Aldus helpen ze bewoners zichzelf, hun kwaliteiten en beperkingen beter te leren kennen zodat ze er beter mee leren omgaan. Ook helpt dit hen het aangetaste gevoel van eigenwaarde op te krikken en te socialiseren.

Ten derde zoekt het team als partner mee naar een balans tussen voldoende actie en rust. Om dit te realiseren stellen bewoners zo zelfstandig mogelijk een flexibel programma op, dat toelaat om, naargelang de noden, meer rust in te lassen dan wel meer actie en dit in functie van prioriteiten en voorkeuren. Bewoners worden zelden onder druk gezet - betutteling is uit den boze!

culturele uitstappen, creatieve en kookateliers, voorleesavond, gezelschapsspelen, muziekatelier, kwartaaltijdschrift, tweedehandswinkel, ...) als op occasionele basis (brocante, buurtfeest, artiestenparcours, daguitstappen, concerten, ...).

Desgewenst krijgen bewoners specifieke hulp van de activeringscoördinator en sociale dienst. Het BW-team houdt bij dit alles rekening met ieders temperament, draagkracht, motivatie, interesse, talent en behoeftes.

Hiertoe nemen begeleiders vage dan wel concrete plannen of bestaande activiteiten onder de loep, zoals: (taal)studie, (vrijwilligers)werk, (werk)vorming, kunst- of muziekacademie, sport, cultuur, politiek of ngo-engagement. Voldoende variatie en bijsturing is aangewezen! Evaluaties helpen hierbij: per bewoner is er halfjaarlijks een miniteamvergadering, in aanwezigheid van alle professionele betrokkenen, waarop alle levensdomeinen worden doorgelicht en de bewoner in kwestie uitgenodigd wordt.

Tot slot zijn er de bewonersraden; hier ligt de nadruk op dialoog en participatie. Men bespreekt er de gemeenschappelijke belangen (huur, opknapwerken, wat bij overlijden, huishoudelijk reglement, personeelsbeleid, lotgenotencontact, …), werkgroepen (communicatie en beeldvorming), de ombudsdienst, de commissie van de Federatie BW, inzet van ervaringsdeskundigen, enquêtes, ggz-gerelateerde evenementen (de levende bibliotheek, tentoonstellingen, …), diverse opmerkingen en gemeenschappelijke activiteiten zoals bv. groepsreizen of daguitstappen.

En gefeest dat er wordt! Free podium, barbecue, kerstfeest, geboortes, afscheid, verjaardagen, thema-avonden, ... Hiervoor beschikt het PSC over een knap trio vrijetijdscoördinatoren en laten ook de andere personeelsleden zich niet onbetuigd om activiteiten te begeleiden of spontaan mee te doen als ze een moment vrij hebben!

Meedoen is ook begeleiden!

PSC biedt 7 dagen op 7 dag en nacht een permanentie aan en heeft naast nachthospitalisatie ook een dagcentrum en postkuur.

Het ‘staminee’ (een grote voormalige kapel) is bij uitstek een ontmoetingsplaats om sociale contacten op te doen met lotgenoten en informeler om te gaan met personeel.

Tot slot staan uiteraard de medische en sociale staf en de poets- en klusjesdienst ter beschikking.

Er wordt gemoedelijk, warm en vertrouwelijk met elkaar omgegaan, met respect voor een correcte, maar geen strikte noch statische afstand tussen personeel en cliënt, waarbij duidelijke afspraken maken voorop staat.

Tussendoor haalt het PSC de banden met de familie aan door twee keer per jaar een familieavond te organiseren en familie soms uit te nodigen bij dokter, psycholoog of sociale dienst. PSC heeft een permanente instroom van meertalige cliënten en een

betere uitstroom dan vroeger, waarvan sommigen terecht komen in BW. Louter gestabiliseerde bewoners lijken zich definitief te vestigen in BW, terwijl het voor grondig herstelden slechts een opstap is naar meer maatschappelijke integratie en privé wonen.

De missie van deze organisaties

De twee vzw’s willen evolueren van eindhalte naar tussenstation. Door op maat gesneden steun, gestabiliseerde cliënten activeren, met respect voor hun extra gevoeligheid en vaak trager of uitgesproken wisselend ritme. Vervolgens willen ze geleidelijk overgaan tot participatie – beginnend in hun instellingen – om finaal betekenisvolle maatschappelijke (re)integratie van herstelde cliënten te realiseren. Want terwijl zij nu op solidariteit van deze hollende wereld rekenen, heeft die ‘te gekke’ wereld hen, hun ongewone vaardigheden, tempowissels en dito inzichten meer nodig dan ooit tevoren… maar BW Elsene doet dit al een tijdje: Festina Lente met een tikkeltje Mandragora …

Samenwerking met psychosociaal centrum Sint-Alexius Elsene (PSC)

BW-Elsene werkt nauw samen met het PSC. Het belang en voordeel hiervan is groot, eerst en vooral omdat het PSC zelf een uitgebreide waaier aan activiteiten aanbiedt, zowel op wekelijkse basis (zoals recreatieve sport, relaxatie, wandelingen, 11

De UilenSpiegel-ledendag Tekst: Ann Van de Vloet

Zaterdagmorgen 29 oktober was er al vanaf half 9 bedrijvigheid in het dienstencentrum Randstad, waar onze ledendag editie 2016 zou doorgaan.

Het ging natuurlijk gewoon om de benedenverdieping van het gebouw waar UilenSpiegel haar secretariaat heeft. Al enkele jaren op rij verhuurt de uitbater van het dienstencentrum de grote zaal, cafetaria en keuken aan UilenSpiegel, zowel voor onze ledendag als voor ons nieuwjaarsfeest.

De zaal was prachtig versierd met een schilderijencollectie van de deelnemers van ArtEco, samengesteld door bezielster Kaarin Poppe. Het programma was weer gevuld met informatieve, interactieve en ontspannende activiteiten én een mooi streepje muziek.

De eerste spreker van de dag was Ilse Weeghmans, die het Vlaams Patiëntenplatform kwam voorstellen. Wat we op het moment van het samenstellen van het programma (zie vorige Spiegel) nog niet zeker wisten, was dat onze woordvoerster, Brenda Froyen, het debat over zinvolle tijdsbesteding zou modereren. Daarnaast was ze er ook om een praatje mee te slaan en om haar nieuwste boek te signeren.

Na een gezellige lunch met lekkere broodjes en heerlijke warme lettertjessoep (zonder lettertjes), werd er enthousiast gequizd. Hierna gidsten drie leden van vzw Tochten van Hoop Brussel ons door Molenbeek op een prachtige herfstwandeling, het weer was ons zeer goed gezind vandaag.

Om feestelijk af te sluiten werd de winnaar van de Kronkelprijs bekend gemaakt en kregen enkele deelnemers de kans om hun gedichten voor te lezen.

12

Foto’s: Nadia Mahjoub en Els Draeck

Thomas Pips*,

een ervaringswerker aan het woord.

Dag, Thomas. Kom binnen en zet u.

* Thomas Pips is een pseudoniem. De man achter het pseudoniem is een echte ervaringswerker en zijn verhaal is gebaseerd op echte ervaringen in de ggz.

Dag, dokter.

Zo, vertel eens‌ Wel, waar zal ik beginnen? Ik pieker de laatste tijd erg veel en heb terug vaker nood aan platte rust.

Het werk vergt veel energie van me en ik zoek zingeving om terug meer plezier te vinden in wat ik doe. Het valt me allemaal wat zwaar momenteel.

Wat zou je werk dan terug zinvoller kunnen maken?

Op zich is het werk nog even zinvol als het altijd geweest is, maar zo voelt het niet steeds aan. Ik zou zoveel meer kunnen doen, zoveel meer kunnen betekenen voor de cliĂŤnten, maar ik heb ook nog verplichtingen naar het team toe en ik ben beperkt in tijd en draagkracht. Wat het uiteindelijk allemaal nog wat moeilijker maakt, is dat ik zo alleen sta in mijn positie als ervaringsdeskundige.

Soms voel ik me vis noch vlees.

Voel je je goed in het team?

Ik voel me heel goed in het team, zeer welkom ook. Ik ben deel van het team en voel me oprecht gewaardeerd. Ook kan ik bij hen altijd terecht, maar soms is er minder aansluiting omdat zij zich moeilijk kunnen verplaatsen in mijn positie. Voor hen is mijn aanwezigheid net zo goed onwennig, het is voor beide partijen nog een beetje zoeken naar wat mijn rol als ervaringsdeskundige precies inhoudt. Ook hebben we onze verwachtingen nog niet helemaal op elkaar afgestemd.

Heb je een idee wat het team in deze voor jou kan doen?

Veel van wat ik hier vertel, bracht ik reeds in het team, wat maakt dat zij er ondertussen ook bewust mee bezig zijn. De wil is er zeker. De zoektocht naar wat zij voor mij kunnen betekenen is volop aan de gang, met de beste bedoelingen. Ook de deuren van de directie en die van de psychiater van het team staan altijd voor me open. Daar maak ik dan ook gretig gebruik van. Ik voel me bij hen ook echt gehoord. Op hun vraag wat zij voor mij kunnen doen, heb ik om meer coaching gevraagd, een klankbord. Nu ga ik wekelijks op gesprek bij een psycholoog. Het lijkt wel een extralegaal voordeel binnen de werkuren, maar echt belangrijk voor mijn functioneren. Het is een win-win situatie voor alle partijen, ook voor het thuisfront.

Mij lijkt het dat je erg goed bezig bent. Je bent je bewust van wat je nodig hebt en anticipeert daarop.

Inderdaad. Ik heb dan ook goede hoop dat het allemaal de goede kant opgaat. Dat ik met succes onbewandelde paden betreed is een opsteker, wetende dat ik vroeger veel meer afgelijnde structuur nodig had om te kunnen functioneren. Soms moet ik eens kunnen halt houden, even alles overzien.

Dat is op zich wat ik nu doe en wat maakt dat ik er ook gerust in ben dat ik goed bezig ben, dat wij goed bezig zijn.

13

Het vormingsaanbod voor ervaringswerkers in spe

Tekst: Els Draeck Foto: www.pixabay.com

Vorming: zin of onzin?

Ervaringsdeskundigheid en de inzet ervan bestaan best al een hele poos. Hier en daar horen we dan ook stemmen opgaan die zich afvragen waarom er nu opeens vormingen ontwikkeld worden, en of die dan verplicht gaan zijn, en of je nog wel een ervaringswerker bent als je die niet gevolgd hebt enz. We hebben als (ex-)cliënt, herstellende, deelnemer, (ex-)patiënt, of welke benaming je er ook op wil kleven, toch allemaal ervaring opgedaan, niet?

Om daar iets mee te kunnen doen voor anderen is er echter net iets meer nodig dan dat. Het is immers belangrijk dat je in eerste instantie al een stukje afstand kan nemen van je eigen verhaal.

Enkel op die manier kan je je persoonlijke ervaringen inzetten ten behoeve van de ander zonder in je eigen gevoelens en/of kwetsbaarheid te blijven hangen.

Een belangrijke tool daarvoor kan bijvoorbeeld het uitschrijven van je persoonlijke herstelverhaal zijn. Daarnaast kan je je kennis verbreden door het luisteren naar de ervaringen van anderen, door deel te nemen aan gespreksgroepen, door het volgen van lezingen, door je in te lezen over de materie in o.a. boeken, magazines en pers. Die ‘gedeelde’ kennis is net zo belangrijk om in te zetten want het zou nogal erg zijn als je echt zelf àlles zou moeten meegemaakt hebben vooraleer je er over zou kunnen (of mogen) spreken. Net door in gesprek te gaan met lotgenoten kan je je blik verruimen en extra informatie in je ‘gereedschapskoffer’ stoppen.

We zagen de voorbije jaren al flink wat bewegen op het werkveld.

Ervaringsdeskundigen werden gehoord! Hier en daar werd er zelfs eentje aangenomen. Al snel bleek dat er toch een zekere basis van vorming nodig was en vzw UilenSpiegel ontwikkelde (dus niet zomaar) de vormingstrajecten Ervaringskennis en -deskundigheid. Trajecten waarin geïnteresseerden een poosje samen op weg gaan om zichzelf te sterken, hun kennis uit te breiden en vooral een pak tools aangereikt te krijgen om zich staande te kunnen houden tussen de hulpverleners. De eerste opleidingen waren geboren.

De waarde van een papiertje

Onlangs werkte ik mee aan een workshop rond de inzet van ervaringswerkers en uiteraard kwam ook het stukje ‘vorming’ aan bod. Mijn eerste zin was ‘een papiertje is niet zaligmakend’ en dat is een statement waar ik 100% achter sta.

14

Een ervaringsdeskundige ben je, of ben je niet. Je kiest ervoor omdat je goesting hebt om iets te doen met je ervaring, om andere mensen te helpen. Om wat je in je eigen herstelproces geleerd hebt, te delen met anderen in de hoop dat zij er iets aan hebben voor hun eigen proces.

Vorming heb je nodig om de vaardigheden die je al hebt, aan te scherpen en om je gereedschapskoffer aan te vullen. Je breidt ze uit met die dingen die jij denkt nodig te hebben, met datgene waardoor jij je gesterkt voelt om aan de slag te gaan. Daarbij hou je ook rekening met andere factoren zoals je persoonlijke draagkracht, want vergis je niet: één dag les houdt nog eens een dag in die je nodig hebt voor de verwerking van de leerstof, het maken van opdrachten enz. Net zo belangrijk is de steun die je hebt van je omgeving (kan je bv. rekenen op hulp voor het huishouden) en of je professionele (of andere) ondersteuning hebt voor die momenten waarop je binnen de opleiding tegen je persoonlijke grenzen aan loopt. Ook de kostprijs kan een criterium zijn.

De basisinhoud van elke vorming is dezelfde. Er wordt aandacht besteed aan o.a. communicatieve vaardigheden, oordeelloos luisteren, hoop geven en positief denken, ziektebeelden, ethiek – discretie – privacy en geheimhoudingsplicht, de identiteit, rollen en competenties van de ervaringsdeskundige, de sociale kaart.

Om ervoor te zorgen dat je een doordachte keuze kan maken voor dat concept dat het beste bij jou past, is het belangrijk om de essentie van de verschillende vormingen te kunnen onderscheiden. De verschillen houden voor ons op geen enkele manier een oordeel in over de waarde van eender welke van deze concepten. Elk traject heeft z’n eigenheid en net door die verscheidenheid zou er binnen het huidige aanbod voor iedereen wel een interessante formule kunnen zitten.

Het enige jammere is dat er meer geïnteresseerden zijn, dan beschikbare plekken. Dat maakt dat voor elke vorming een intake-procedure wordt gehanteerd. We dromen ervan om in de toekomst in België een zo uitgebreid aanbod te kunnen bieden dat iedereen kan starten op het moment dat men de beslissing genomen heeft. Daar zijn we echter nog niet.

Wanneer je dit artikel leest, zijn de intakegesprekken voor de laatst nieuwe vorming van Thomas More in Antwerpen net achter de rug en wacht je misschien wel op het verlossende bericht dat je erbij bent. Voor alle kandidaten alvast véél succes!

Summier overzicht van de huidige vormingen • UilenSpiegel: Ervaringskennis

www.uilenspiegel.net Contact: Wouter de Witte – wouter@uilenspiegel.net Prijs: gratis Locatie: In huis bij de inrichtende organisatie Lesdagen: 9 (10-15u30u) Looptijd: oktober – juni Max: 15 personen/groep Doelstelling: Persoonlijke groei en eigen herstel Het eigen levens/herstelverhaal Papiertje: Attest (geen examens of portfolio)

• UilenSpiegel: Ervaringsdeskundigheid

Prijs: gratis Locatie: Leuven Lesdagen: 12 (10-15u30u) Looptijd: oktober – juni Max: 20 personen/groep Doelstelling: Persoonlijke groei en eigen herstel Het eigen levens/herstelverhaal Inzet eigen ervaring voor anderen Papiertje: Attest (geen examens of portfolio)

• VIVES: Basistraject Ervaringswerker in de ggz

www.vives.be/opleidingen/sociaal-agogisch-werk/bijscholingscursus-basistraject-ervaringswerker-de-geestelijke Contact: Rik@vvgg.be of Mieke Brenning (VIVES) +32 473 67 24 70 Prijs: € 60,- instapkost Locatie: Gent en Kortrijk Lesdagen: 30 (op maandag) Looptijd: 1 kalenderjaar met start in januari Max: 16 deelnemers Doelstelling: Geen therapeutische doelstelling Inzet eigen ervaring voor anderen Voorbereiden op ‘professionele’ inzet Werkveldverkenning Papiertje: Certificaat voor de behandelde clusters (geen examens, wél portfolio)

• Thomas More: Oriënterend basistraject Ervaringswerker in de ggz

www.thomasmore.be Contact: geert.vanreusel@thomasmore.be en/of veerle.jacobs@thomasmore.be Prijs: € 190,Locatie: Antwerpen Lesdagen: 30 (op donderdag) Looptijd: 1 kalenderjaar met start in februari Max: 20 deelnemers Doelstelling: Geen therapeutische doelstelling Inzet eigen ervaring voor anderen Voorbereiden op ‘professionele’ inzet Werkveldverkenning Papiertje: Certificaat voor de behandelde modules (geen examens, wél portfolio)

• CVO SSHeverlee: Ervaringswerker in de ggz en verslavingszorg

www.cvo-ssh.be/opleidingen/ervaringswerker-ggz/ Contact: barbara.hendrickx@ucll.be Prijs: € 67,- à € 115,-/module (Mogelijkheid tot sociaal tarief) Locatie: Heverlee Modules van 5 of 8 lesdagen + examen-dag (1 dag/week) Looptijd: voor alle modules 3 à 4 jaar (zelf in te plannen) Max: 20 deelnemers Doelstelling: Geen therapeutische doelstelling Inzet eigen ervaring voor anderen Voorbereiden op ‘professionele’ inzet Stagemodule(s) Papiertje: Procedure aanvraag accreditering tot HBO5diploma loopt.

In afwachting van accreditering: certificaat per geslaagde module Voor meer informatie kan je steeds terecht op de vermelde websites en bij de vermelde contactpersonen. Indien je woonachtig bent binnen de provincie Antwerpen, kan je ook contact opnemen met het infopunt van OPWEGG via jana.debeul@oggpa.be. Zij bezorgt je infovraag dan aan de ervaringswerker die verantwoordelijk is voor jouw regio.

15

“Doe normaal”

(Pieter Embrechts en Nadia) Tekst: Ann Van de Vloet Foto: YouTube Ongeveer zeven jaar geleden ontmoette Nadia Pieter Embrechts. Hun gesprek van anderhalf uur was de aanzet voor een liedje mét clip “Doe normaal”. “Het is ongelooflijk hoe goed Pieter me typeert in dat liedje, en dat na één enkel gesprek. Een mens die hij totaal niet kende. Dat doet geen enkele psychiater of psycholoog hem na”, reageert Nadia.

Pieter werkte een ganse nacht aan het liedje. Nadia kon zich onmiddellijk vinden in het resultaat. De bijhorende videoclip werd in drie weken opgenomen op diverse locaties in Mechelen, op aangeven van Nadia die heel actief is in die stad. De opnames waren niet gemakkelijk en heel vermoeiend.

Pieter is een pietje-precies; het moest helemaal goed zitten. “De cameraman heeft nogal toeren moeten uithalen om te filmen!” lacht Nadia. En Pieter maakte echt tijd; hij negeerde zijn constant rinkelende telefoon en afspraken moesten wijken.

Nadia vindt het enorm goed dat het liedje en de clip gemaakt werden. Zo beseffen anderen wat het is om als psychiatrisch patiënt behandeld te worden en hoe dat afzien is.

Ze werd vele malen langdurig gecolloqueerd en belandde meer dan eens in de isoleercel.

“Ik zat echt in de shit. Het is onwaarschijnlijk wat ik meemaakte en hoe vernederend dat was. Ook hoe vanzelfsprekend het was om gedwongen opgenomen te worden. Gelukkig verliep de laatste keer iets menselijker”, haalt Nadia aan. Het stukje clip in een donkere opnamestudio was dan ook heel zwaar. Alles werd weer opgerakeld, maar het liedje en de clip hebben haar geholpen haar negatieve ervaringen te verwerken.

Pieter gebruikt het liedje nog tijdens optredens. “Het was een enorm prettige samenwerking. Als ik bel om een optreden bij te wonen, legt hij altijd kaarten klaar”, zegt Nadia, “het is nu een jaar geleden dat ik nog contact had met hem.”

Ze vertelt nog een sprekende anekdote over hoe zij het liedje óók gebruikt: “Mijn vriend heeft geen ervaring in de geestelijke gezondheidszorg. Hoe moest ik hem nu duidelijk maken wie ik ben? Ik raadde hem bij onze eerste date al aan om eens op 16

YouTube te kijken en te luisteren. Hij had direct genoeg informatie, en gelukkig bleef hij een boon hebben voor me!”

Nadia lacht haar tanden bloot, verft haar haren donkerrood, lakt haar nagels en ze kijkt weer zo ondeugend.

Een meisje van wel 40 jaar, gele vlinders in het haar.

Zot van dingen die niet mogen,

Als je ”Pieter Embrechts.Nadia” intikt op Google, hoor en zie je het. Zeker doen, want het is zéér de moeite.

Mijn jongen maakt me blij.

Mijn zoon is alles voor mij.

Hij weet dat ik niet veel verdien, maar het kost niets om iemand graag te zien.

Als je mensen ziet die er niet zijn, geven ze je een medicijn.

Dan verdwijnen al de vrienden die je kende.

glinsterogen.

Nadia is niet echt normaal.

Ze noemen het eeuwig puberaal.

Nadia blijft voor altijd onvolwassen.

Wat is er met de mensen mis?

Ze kijken alsof er iets is.

Mag een mens dan niet meer luidop lachen?

Ik liep school in wit en blauw. in 't gareel was alles grauw, dus ik schminkte mijn ogen groen en droeg roze beenverwarmers.

De directeur: "Zet die zonnebril af!

Doe nu toch eens normaal! Doe nou niet zo maf!

Heeft dit een reden?"

"Zal ik mij voor u uitkleden?"

Ik was schoolmoe en niet zot.

Begrijpt men dan ook niets van spot?

Alles gaat ten onder aan blind volgen.

De bel van de rebel die barst.

Een prinsesje dat 's nachts tandenknarst.

Het waren tekens van wat nog zou komen.

"Doe normormàààààl!", zei men keer op keer.

En dan zei ik "Zot zijn doet geen zeer."

Ik werd sociaal assistent.

Wees met wat je hebt content. .

Ik verkocht een leuze die ik niet waar kon maken In verwachting van mijn man.

Onverwachts verwacht je dan.

De oeroude moederwens: in mij groeide een mens.

Ik gaf leven aan een kind.

Ik was van de liefde blind.

Ik had nog nooit van iemand zo gehouden.

Maar de plotse leegte in mijn buik, breidde zich over mij uit.

Ondanks de blijdschap zat ik triest te rouwen.

"Doe normàààààl!", zei men keer op keer.

"Ik zou wel willen, maar alles doet me zeer."

Van pillen wordt je buik zo hard.

Vanbinnen ben ik zo verward.

Ik ween want ik ben weer alleen met mijn ellende.

Was al wat ik zag niet echt?

Het gaat al beter, ik voel me slecht.

Ik zag toch alles met mijn eigen ogen?!

Wanneer is een mens echt zot?

Wie van u zag ooit een god? ’t Is allemaal een kwestie van geloven.

"Doe normàààààl!", zegt men keer op keer.

Maar ik zeg u ...

"Doe normàààààl!", zegt men keer op keer.

Maar ik zeg u: "Zot zijn dat doet zeer! Zo'n zeer."

3 maanden isolatiecel, ’t is niet gezond, maar je verandert wel.

Mijn zoontje wordt nu 17.

Het deed pijn hem niet te zien.

Mijn huwelijk dat ging kapot.

Wie wil getrouwd zijn met een god?

Als je in de rij blijft lopen, gaan de deuren open.

Ik werd gewogen en gewikt.

Je bent arbeidsongeschikt.

Het is stupide, maar ik ben dus invalide.

Ik doe nu vrijwillig werk.

Ik verdien, mijn ziel weer sterk.

Ik heb geleden, maar ik ben niet moegestreden.

Ik leef nog steeds op volle kracht.

Ik klamp me vast uit alle macht, aan de mensen voor wie ik mag zorgen.

Want iemand helpen helpt ook mij.

De weg uitleggen maakt me blij.

Ik leef in het nu, ik leef niet morgen.

Ik ben normaal.

Ook al heb ik geen verweer.

Want ik zeg u: "Zot zijn dat doet zeer, zo’n zeer."

Cliëntenvertegenwoordigers worden gehoord Tekst: Ann Van de Vloet

Op 12 september was Magda Coture te gast op de intervisie van de cliëntenvertegenwoordigers in de artikel 107-netwerken. Zij is adjunct-federaal coördinator van de hervorming. Ze werkt nauw samen met de kabinetten van ministers Maggie De Block (federaal minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid) en Jo Vandeurzen (Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin).

We waren erg nieuwsgierig naar wat zij te vertellen had. Ze at eerst een broodje mee en tijdens de vergadering die volgde, ontspon er zich een interessante dialoog tussen haar en de tien aanwezige cliëntenvertegenwoordigers.

Tijdens de pauze liep het gesprek eigenlijk gewoon door.

Er is binnen de 107-netwerken zeker een openheid naar cliëntenparticipatie toe, maar de inbedding ervan loopt nog niet helemaal gesmeerd. Magda wilde maar al te graag horen of en hoe cliëntenvertegenwoordigers worden opgenomen in de netwerk- en functieoverlegcomités en of er met hun stem rekening wordt gehouden. Goed nieuws was onder meer dat in de kwaliteitsbeoordeling van de netwerken het inschakelen van ervaringsdeskundigheid zit. Magda moedigde ons ook aan om van ons te laten horen tijdens de 107-comités.

Ze volgt de netwerken van nabij op en probeert zoveel mogelijk het terrein te bezoeken. Zo zal ze proberen elk jaar een intervisievergadering van UilenSpiegel bij te wonen. Zijzelf ziet in elk geval de meerwaarde van het inschakelen van ervaringsdeskundigen!

Nieuwe regiowerking in Turnhout Tekst: Ann Van de Vloet Illustratie:www.tantwoord.be

Een gat in de markt, om het in commerciële termen te zeggen, was een lotgenotenwerking van UilenSpiegel in de regio Turnhout. We zijn dan ook opgetogen en zeer dankbaar dat Catja, Ruud, Rita en Mario het zagen zitten om trekkers te worden van een nieuwe groep. Bij UilenSpiegel zijn we erg blij dat T’ ANtWOORD haar lokaal aanbiedt aan de Otterstraat 114 te Turnhout en zorgt voor gratis koffie, thee en water. Er staat de deelnemers, zowel uit Turnhout als daarbuiten, telkens een warm onthaal te wachten.

De trekkers willen ruimte bieden voor ontmoeting voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en werken rond hun interesses en suggesties. De groep start dus als praatgroep, maar past zich aan en groeit, in overleg met de groepsleden. De trekkers plannen de bijeenkomsten één maal per maand. In december komt de groep samen op woensdag de veertiende van 19u tot 20u30. Heb je vragen of voorstellen, stuur dan een mailtje naar catja@uilenspiegel.net of bel 0468 33 71 55.

17

Een rijgeschiktheidsattest, ook voor mensen met een psychische aandoening Tekst: anoniem Foto: www.pixabay.com

Wie personen vervoert, zoals taxi’s of ambulances, heeft een rijgeschiktheidsattest nodig. Wie een beperkt gehoor of gezichtsveld heeft, of een aandoening van hart en bloedvaten, diabetes of epilepsie, heeft er eveneens een nodig. Maar wist je dat iemand met een geestelijke of psychische aandoening er ook een nodig heeft?

Als iemand met een bipolaire stoornis (type I) val ik onder de categorie van 'geestelijke aandoeningen', maar het is pas sinds kort dat ik tot het besef kwam dat ik dan een rijgeschiktheidsattest nodig heb. In 1998, mijn eerste opname en officiële diagnose, sprak er niemand over, al had ik als 22-jarige wel een rijbewijs B. In 2006, mijn tweede opname na een nieuwe manische psychose, meldde de behandelende psychiater één keer dat ik door die psychose niet meer zou mogen autorijden voor een periode van zes maanden, maar daar werd nooit dieper op ingegaan.

Sinds 2006 ben ik opnieuw wat men 'stabiel' noemt. Ik heb ziektebesef (sinds 1998), neem netjes mijn medicatie, let op mijn slaap-waakritme, … Ik heb het geluk dat ik nog kan en wil werken (full-time), maar daarvoor heb ik wel een rijbewijs, een auto en een autoverzekering nodig.

En nu dus ook een rijgeschiktheidsattest en aangepast rijbewijs met beperkte geldigheidsduur? Sinds ik mijn rijbewijs in 1995 haalde ben ik het slachtoffer geweest van welgeteld twee auto-ongevallen, telkens was de andere partij in fout. Eén keer een kleine boete voor te snel rijden.

Moet dat attest nu écht?

Na wat opzoekingswerk blijkt het antwoord op die vraag volmondig ja te zijn. In het Belgische Staatsblad staat er zelfs een Koninklijk Besluit over: Koninklijk Besluit betreffende het rijbewijs, 23 MAART 1998, meer bepaald Bijlage 6 Minimumnormen en attesten inzake de lichamelijke en geestelijke geschiktheid voor het besturen van een motorvoertuig. Op de website van het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigaanpassing, 18

kortweg CARA, kan je deze Bijlage 6 terugvinden in een beter leesbare versie.

Of op de website van Wegcode.be. Bijlage 6 heeft het o.a. over stemmingsstoornis én over medicatie en maakt een onderscheid tussen groep 1 (privé vervoer) en groep 2 (professionele doeleinden).

II. Normen betreffende de fysieke en geestelijke geschiktheid 2. Geestelijke aandoeningen 2.1. Normen voor de kandidaten van groep 1 2.1.6. De kandidaat met een tijdelijke, belangrijke of een regelmatig terugkerende stemmingsstoornis van het manische, het depressieve of het gemengde type, is niet rijgeschikt. Indien de kandidaat onder regelmatig geneeskundig toezicht staat, een volledig inzicht in zijn aandoening heeft en minstens zes maand recidief vrij is, kan hij rijgeschikt worden verklaard.

De geldigheidsduur van de rijgeschiktheid bedraagt maximaal drie jaar. …

IV. Normen betreffende het gebruik van alcohol, psychotrope stoffen en geneesmiddelen Terug naar CARA, dat is immers 'the place to be' als je een rijgeschiktheidsattest nodig hebt. Je kan meer over dit adviesbureau terugvinden op de website van het BIVV (Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid). In hun folder staan dreigende woorden als gevangenisstraf en geldboete als je niet beschikt over een rijgeschiktheidsattest en een aangepast rijbewijs, maar er wordt ook kort en bondig uitgelegd waarvoor CARA staat.

Wie doorverwezen wordt naar CARA, of wie uit eigen beweging gaat, moet eerst samen met de arts (geneesheer of specialist) een vragenlijst invullen. Deze lijst is erg uitvoerig en vooral gebaseerd op Bijlage 6 waarvan eerder sprake. De ingevulde lijst stuur je terug naar CARA en dan zorgen zij voor een afspraak voor een reeks medische, psychologische en praktische testen. Een getuigenis: Enkele jaren geleden deed ik bij CARA allerlei (ook praktische) testen. Ik kreeg toen de goedkeuring om te rijden, mits bepaalde voorwaarden, doch slechts voor 1 jaar. Na dat jaar werd ik verwacht opnieuw testen te gaan doen. Omdat die testen zo omslachtig zijn, zoveel tijd en energie in beslag nemen, omdat het me gemakkelijker leek,... vroeg ik vorig jaar aan mijn psychiater of hij niet een rijvaardigheidsattest wilde afleveren. Dat deed hij (gelukkig). Ik ben na die ene keer dus niet meer bij CARA langs geweest. – Ann Je kan dus aan je eigen arts vragen om een rijgeschiktheidsattest. CARA voorziet hiervoor een formulier, attest Model VII, dat de arts kan gebruiken om het attest toe te kennen, al dan niet met een beperkte geldigheidsduur.

Er wordt echter niet alleen gekeken naar een mogelijke lichamelijke of geestelijke aandoening, ook medicatie is een factor.

Hiervoor verwijst CARA naar een medicatieclassificatie waarin medicijnen verdeeld worden in 4 categorieën: • categorie 0 (geen of verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid) • categorie I (minieme invloed op de rijvaardigheid)

• categorie II (bescheiden invloed op de rijvaardigheid) • categorie III (ernstige invloed op de rijvaardigheid) Aan elk geneesmiddel wordt een categorie toegekend en een advies dat de arts kan geven aan zijn patiënt. In mijn geval zijn er twee geneesmiddelen die vallen onder categorie II, nl. Maniprex (lithiumcarbonaat) en Seroquel (quetiapine). De twee andere, Nestrolan (trazodonhydrochloride) en Metatop (lormetazepam) vallen onder categorie III. In alle gevallen wordt alcohol afgeraden en wordt een advies gegeven in verband met rijvaardigheid, vooral dan tijdens het begin van de inname van de geneesmiddelen. Ook in de bijsluiter kan je advies vinden onder de noemer Rijvaardigheid en het gebruik van machines.

Een paar bedenkingen. Ten eerste neem ik enkel Maniprex 's morgens en 's middags zonder merkbare bijwerkingen.

De andere 3 neem ik 's avonds voor het slapen gaan, op die manier heb ik er 's morgens geen last van. Ten tweede heeft niet iedereen dezelfde bijwerkingen en als je bepaalde medicatie een tijdje neemt, dan kan het zijn dat bepaalde bijwerkingen afzwakken. Tot slot zijn er heel wat mensen die slaapmiddelen, zoals Metatop, en antidepressiva nemen. Een kwart van de Vlamingen gebruikt antidepressiva en/ of slaapmiddelen, zo blijkt. Moeten die nu ook allemaal naar CARA? Wel een positieve noot: als iedereen die slaapmiddelen en/of antidepressiva neemt zijn of haar rijbewijs moet inleveren, dan is het fileprobleem in één keer opgelost!

Het verhaal is overigens nog niet ten einde: nadat je een rijgeschiktheidsattest hebt verkregen moet je hiermee naar het gemeentehuis/stadhuis voor een aangepast rijbewijs, al dan niet met beperkte geldigheidsduur, en dan naar je autoverzekering. In principe heeft dit geen gevolg voor de premie en verzekeringsvoorwaarden, maar elke verzekeraar heeft de vrijheid om hier anders over te beslissen.

Kort samengevat: wordt er bij jou een geestelijke of lichamelijke aandoening vastgesteld, neem je bepaalde medicatie, bespreek dit dan met je behandelende geneesheer, zodat die je ofwel kan doorverwijzen naar CARA, ofwel zelf een rijgeschiktheidsattest kan toekennen waarmee je een aangepast rijbewijs kan aanvragen om dan je autoverzekering in te lichten.

Vacature Vrijwillige Jurist Even onszelf voorstellen UilenSpiegel vzw is een patiëntenorganisatie voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid. Lotgenotencontact en belangenbehartiging zijn twee belangrijke pijlers. Bezoek eens onze website op www.uilenspiegel.net. In de schoot van UilenSpiegel ontstond in 2014 ook de werkgroep rechtsbescherming. We zijn begaan met alle vormen van rechtsbescherming binnen de psychiatrie. Dit kan dus gaan om onterechte collocaties, dwangmaatregelen, enzovoort.

Toch ligt het zwaartepunt van de werkgroep bij internering omdat dit de meest schrijnende toestand is binnen de psychiatrie en we hiervoor ook budget hebben gekregen om een project uit te voeren voor de FOD Volksgezondheid. Momenteel bestaat de werkgroep uit een zestal actieve leden, waaronder één jurist.

UilenSpiegel zoekt…

We zijn op zoek naar juristen die op vrijwillige basis onze werkgroep rechtsbescherming mee willen ondersteunen en verstevigen. We denken hierbij aan gepensioneerde, actieve of studerende juristen om mee actie te ondernemen om de situatie van geïnterneerden te verbeteren.

De actiepunten voor 2016 van de werkgroep zijn: • Het afnemen van een aantal interviews van geïnterneerden met de bedoeling om daar een aantal aanbevelingen vanuit cliëntenperspectief naar het beleid toe te formuleren.

• Een vorming geven aan (ex-)geïnterneerden om hen mondiger te maken, hen eventueel te laten loskomen van hun eigen verhaal om zo het beleid te beïnvloeden.

• Het uitwerken van een vorming rond het wettelijk kader van internering voor jonge advocaten.

• Het opstarten van een bescheiden dienst, waar lotgenoten met juridische vragen terecht kunnen.

Praktische info We komen maandelijks samen met de werkgroep te Brussel. Vervoerskosten worden vergoed en een lichte maaltijd wordt voorzien.

Interesse of wil je meer weten? Neem gerust vrijblijvend contact op met Geert Van Isterdael op GSM-nummer 0477 635 183 of mail naar geert. van.isterdael@skynet.be. Ook tips over hoe we juristen kunnen bereiken/motiveren zijn welkom.

19

Therapievorm belicht:

Eutonie

Tekst: Mieke Goeteyn Foto: www.mamedicine.fr

EUTONIE is een Grieks woord dat samengesteld is uit “EU”, wat betekent: “ juist, goed, harmonisch” en “TONUS” wat “spanning” betekent. Eutonie is dus letterlijk “in juiste harmonische spanning komen”.

Wat is eutonie?

Eutonie is geen ontspanning, geen relaxatie, maar aandachtig werken met jezelf.

Het is een psychomotorische therapievorm waarbij je door oefeningen in ruglig, zit- of staande houding spierspanningen, blokkades en pijnen leert opmerken, leert aanvaarden als behorend bij je lichaam en uiteindelijk probeert deze zo goed mogelijk te integreren in je dagdagelijkse leven om zo bij te dragen aan je levens- én zijnskwaliteit.

Eutonie is gegroeid uit jarenlange ervaring met en mede geïnspireerd door Energetisch Werk en Mindfulness. Deze beide therapievormen zijn door de meeste mensen gekend en worden door velen onder ons al beoefend. Reiki, Healing en Acupunctuur zijn gekende methodes van energetisch lichaamswerk om je eigen energie weer vrij te maken wanneer deze door, meestal chronische, blokkades in je lichaam niet meer vrij kan stromen. Een therapeut reikt je hiervoor zijn handen aan.

Mindfulness is een aandachtstraining om beter bij jezelf te blijven, die je door geleide oefeningen je concentratie, emoties, sociale vaardigheden en communicatie op een rustige, bewuste manier leert inzetten in het leven hier en nu.

Eutonie combineert elementen uit deze beide therapievormen en bereikt dus zowel lichaam als geest en reguleert de samenhang tussen beide.

20

Waarom bezig zijn met eutonie?

vermogen van het lichaam zelf. De bedoeling is niet iets te kunnen of te presteren maar wel om gevoeliger te worden voor de eigen lichaamsprocessen. De ademhaling biedt hierin ondersteuning.

Er wordt gewerkt vanuit gerichte aandacht, het mentaal alert aanwezig zijn, het openstaan voor wat zich aandient, respect en milde zorg voor jezelf, de intentie om jezelf beter te leren kennen en accepteren.

Meestal wordt eutonie beoefend in een groep van max. 10 personen, maar het kan evengoed individueel bij je therapeut.

Soms zit je gevangen in patronen van angst en pijn die je verhinderen op je eigen helende krachten te vertrouwen.

Onnodige spanningen die je belemmeren je lichaam goed te gebruiken, kan je Een eerste basisprincipe in de eutonie is ontdekken en waar mogelijk afbouwen. Je het bewust waarnemen van contactname. aandacht weer vrij maken en niet altijd gefocust zijn op de pijn of het slechte gevoel, Hoe en waar heb ik contact met mezelf en mijn omgeving, en wel door het voelen is belangrijk. Dit is een hele opgave en van de huid (tastreceptoren) naar bv. de vraagt veel moed. Het is een onbekende kleren, het bewust waarnemen van de weg opgaan en je opnieuw oriënteren. In lichaamsdelen, de eutonie ben je aanin contact met de dachtig voor de toestand Eutonie maakt mij bodem, het bed waarin je lichaam zich opmerkzaam voor de waarop ik lig, de bevindt en leer je voelen stoel waarop ik en luisteren naar wat signalen die mijn lizit of de aanraje lichaam je te zeggen chaam uitzendt en die king van mijn heeft. Geleidelijk aan kan je dan vrijer worden ik voorheen niet wou of voeten met de bodem. Er zijn van je klachten en op kon (h)erkennen. Ik ben geen opdrachten weg gaan naar een soepele standvastigheid, nu zeer bewust en aan- of oefeningen die moeten, maar innerlijke rust en grotere dachtig bezig met me- er wordt telkens draagkracht. zelf. De bodem draagt vriendelijk uitgenodigd om Hoe gaat het in de en ondersteunt mij! mee te doen. praktijk?

De aangename, Een voortdurende aanzachte, uitnodigende stem van de theradachtige waarneming van wat zich in je peut voert je mee naar het creëren van ‘beweegt’, staat centraal, zonder dit direct een verhoogde aandacht en innerlijke rust. te moeten verklaren of analyseren. De oefeningen zijn eenvoudig en zeer direct De bewegingen verlopen zeer traag. Ieder en daarom ook toepasbaar in het dagelijks contact, iedere beweging en gewaarworleven. Ze ondersteunen het genezend ding zijn in principe goed, als je maar

De Kronkelprijs heeft een winnaar Myrvat Al-Chami (1991) uit Dendermonde, genoot een artistieke opleiding en studeerde later experimentele kunsten en bibliotheekwetenschappen. Van jongs af aan had zij een passie voor tekenen en schrijven. Naast poëzie is Myrvat ook gepassioneerd door probeert er met je innerlijke oplettendheid bij te zijn. Aangezien de oefeningen gaan om tonus-regulatie, mag je fysieke en mentale verbetering verwachten, zodat je zo optimaal mogelijk met je moeilijkheden leert om te gaan en je levenskracht niet verliest. Na elke oefening volgt er een rustpunt voor individuele verwerking en kan je in de groep je ervaring delen indien je dit wenst. Concreet krijg je dan mogelijkheden om toe te passen thuis, op het werk, enz.

film en fotografie. Zij stuurde haar gedicht

Een aantal voorbeelden: Bij het schillen van de aardappelen, bij het vastnemen van het stuur van je wagen, het bedienen van de pedalen van de auto, bij het vastnemen van het strijkijzer en de bewegingen van het strijkijzer naar de kleren toe, bij het vasthouden en voelen van de textuur van een zeemvel en het wassen van de ramen, bij de beweging van de tandenborstel tijdens het tandenpoetsen, bij het vegen of stofzuigen, bij tillen, boren, kloppen of spitten … Bij al deze bewegingen kracht zetten en proberen door het materiaal heen te voelen naar de dragende kracht van de bodem. Steun nemen aan de stevigheid van je skelet, je oprichten en ruimte creëren in je lichaam.

In je bed de kwaliteit en textuur van de lakens, het comfort van de matras voelen.

Kortom, in alle omstandigheden aandachtig zoeken naar je eigen comfort.

Rite

Een aantal eutonie-pedagogen staan ter beschikking om basis- en gevorderdenreeksen aan te bieden. Informatie daaromtrent kan je vinden in de ggz in je buurt of bij je mutualiteit.

‘Rite’ in omdat ze er van overtuigd was dat het nergens meer op zijn plaats zou zijn dan in deze wedstrijd. Zij hoopt dat mensen zich kunnen identificeren met het gedicht en hierdoor steun vinden in de wetenschap dat zij niet alleen lijden.

slapeloze nachten eisen stilaan hun tol de kwaal van zere botten op leeftijd nog zo jong mijmerend en malend de duisternis weer in dit kwaal van zere botten de dag die ik verdring onderhuids dommelend gijzeling van gestel kwaal van zere botten kronkelend met zichzelf 21

Het herstelverhaal van Katrien Tekst en foto: Katrien Jacobs

“Ineens begreep ik dat de wereld erg broos was, en wij allen erg kwetsbaar. Toch zag niemand dat ik eigenlijk in een depressie weggleed.�

22

Onder angst bedolven

Kleine successen

Op mijn 17de zat ik in het vierde humane Daar luidde de tweede fase zich in. Mijn wetenschappen, worstelend met mezelf. depressie brak volledig door op het werk. Ik Vooral omdat ik niet echt aansluiting vond had suïcidale gedachten, al waren die gelukbij mijn jaargenoten. Op sociaal vlak miste kig niet erg concreet; het was meer een ik de vaardigheid van contact leggen. In noodkreet. Dat vond mijn zus meer dan rede toenmalige klas van mijn zus zat een den genoeg om mij te laten opnemen in het meisje waarvan het achtjarige zusje door ziekenhuis. Er volgde na vijf weken PAAZ, een verkeersongeval was omgekomen. Zo dagziekenhuis, van waaruit ik solliciteerde onrechtvaardig als ik dit vond, leek ik totaal bij de lokale politie en werd aangenomen als ontredderd. Ineens begreep ik dat de wereld administratieve kracht. Even dacht ik terug erg broos was, en wij allen erg kwetsbaar. op de rails te zijn, maar met wat ik daar Toch zag niemand dat ik eigenlijk in een inhoudelijk te verwerken kreeg, piekten mijn depressie weggleed. Deze manifesteerde angsten zodanig dat een eerste langdurige zich duidelijker in het begin van het vijfde opname aan de orde was. jaar. Mijn schoolwerk liet ik voor wat het was.

Ik kon me niet meer concentreren, en was Het werd een lange zoektocht van korte en bang om de grote wereld in te stappen. Ik langdurige opnames en meerdere diagnozag toen alles vrij negatief, dus ging ik op de ses. But hey, what´s in a name, die diagnose rem staan. Dat kostte mij dan ook mijn jaar, maakt niet wie ik vandaag de dag ben. waar ik toen erg gelaten bij bleef. Vandaag Integendeel, ik sta los van mijn diagnose de dag kijk ik gelukkig erg relativerend naar optimistisch in het leven. Dat lees je verder wat het leven ons biedt. Stel je voor dat je in mijn verhaal. buiten loopt en er plots een pi“Die diagnose Positief in die periode was ano op je hoofd valt... grapje, maar geef toe, het helpt wel maakt niet wie het opnieuw oppikken van met humor naar het leven en mijn studies, dit keer als ik vandaag schoonheidsspecialist. En zijn fragiliteit te kijken. Dat wil ik jullie verder in mijn verhaal de dag ben. met succes! Dan nog verder als tool meegeven. doorstromen in de richting Integendeel, medische pedicure. Eveneens Op mijn 21ste levensjaar ik sta los van met succes! Ineens twee gebeurde de alom gekende extra diploma's op zak en terreurdaad in New York: 9/11. mijn diagnose een enorme boost voor mijn Mijn ouders gingen dat jaar optimistisch zelfvertrouwen. Ik kon wel deook nog eens uit elkaar en gelijk iets tot een goed einde in het leven.” brengen, dacht ik opgelucht! er kwamen pijnlijke familiale geheimen aan de oppervlakte.

Toch had ik een sterke overlevingsdrang Toch bleek de stap naar een betaalde en kabbelde ik verder in mijn eerste jaar functie nog even te groot. hogeschool toegepaste psychologie. Maar In die periode was ik ook op zoek naar een later overmande de faalangst me. Ik kwam geschikte woonst, wat niet van een leien uit geen evidente familiale context, waarbij dakje liep en zo kwam ik uiteindelijk uit bij mijn vader er een autoritaire opvoeding op beschut wonen en, man, wat vond ik dat nahield, en mijn moeder zelf belast was met confronterend. Ik ben toch niet gek? Maar een gevoeligheid voor angstige depressies. eerlijk, het was de beste stap die ik heb Geen ideale cocktail om sterk in je schoenen kunnen zetten in het kader van mijn verdere te blijven staan, als je ´t mij vraagt. Toch herstel. deed ik het.

Mijn schoolloopbaan liep verder van toegepaste psychologie naar animator in de bejaardensector, tot logistieke hulp. Zonder succes, telkens die faalangst! Dan maar aan de slag, van tandartsassistent, naar schoenverkoper, tot uiteindelijk in de schoonmaak.

Niets gaf me voldoening, en het verliep ook niet exact in die volgorde. Het komt er op neer dat ik tot mijn 27 jaar aan het werk was, voornamelijk in de schoonmaak.

Zingeving en herstel

En zo kondigt zich de herstelfase aan: van mijn 30ste tot heden. Ik ben 35 nu. Van mijn 33 jaar tot de lente van 2016 beleefde ik beschut wonen als een mooie tussenstap.

Die twee jaar brachten me rust en stabiliteit.

Ik kon werken aan mijn toekomstdroom: het volgen van een opleiding ervaringsdeskundigheid, waarbij ik gelijktijdig in het werkveld aan de slag ging.

Nu, twee jaar later, doe ik dit 15 uur per week op vrijwillige basis, en met hart en ziel. Mijn eigen verhaal kunnen inzetten om anderen te helpen geeft zoveel voldoening.

Wie me daar bij geholpen heeft? Dat zijn mijn vrienden die onvoorwaardelijke steun boden, mijn tweelingzus en enkele hulpverleners, die me de juiste duwtjes in de rug gaven. Ze gaven me de regie in eigen handen, leerden me mijn eigen tools hanteren, en bleven in me geloven! Wat me hierbij geholpen heeft, is vooral tegen mezelf te zeggen, wanneer het eens minder ging: hé, morgen komt er een nieuwe dag!

De angst is een bondgenoot van me geworden, zo overmeestert ze me niet meer, ik bedank haar voor wat ze voor me doet. Ik heb leren luisteren naar de angst en andere signalen, die aangeven wanneer ik te veel hooi op mijn vork neem.

Dat is ook wat mijn hulpverleners me meegaven. Leer luisteren naar je lichaam, en ga de angst niet uit de weg. En zo ben ik geraakt waar ik nu sta. Naast relativeren, wat één van mijn tools is, bouw ik nu ook regelmaat in, voldoende nachtrust en een gezondere levensstijl met gezonde voeding en beweging. De toekomst? Over vijf jaar zie ik me betaald deeltijds aan de slag in de sector, herstelverhalen als deze voor scholen brengen, getuigenissen, vergaderen, netwerken en het taboe doorbreken.

Psychisch eronderdoor gaan is geen schande, integendeel: het maakt je sterker.

Zwakheden maken je niet zwak, maar juist compleet.

“De angst is een bondgenoot van me geworden en ik bedank haar voor wat ze voor me doet. Ik heb leren luisteren naar de signalen die aangeven wanneer ik te veel hooi op mijn vork neem.”

23

Zelfstigma?

Tekst: Liesbet Van Dessel & Ann Van de Vloet Illustratie: Mutant-art

Maakt jouw psychische aandoening je soms onzeker? Vind je dat je je moet vermannen of dat je minder waard bent? Vind je de vooroordelen die anderen hebben over psychische aandoeningen terecht? (samensterkzonderstigma.nl) Wat?

Zelfstigma houdt in dat je de veronderstelde – negatieve – oordelen van anderen en van de maatschappij op jezelf toepast en voor waar houdt. Wat gewone mensen als ‘gek’ zien en psychiatrische professionals omschrijven met begrippen als ‘psychose’, ‘manisch-depressiviteit’ of ‘anorexia’, komt dikwijls bizar, onvoorspelbaar en in zeldzame gevallen agressief over. Men vindt dat je absurde ideeën hebt, stemmen hoort die er niet zijn, ongepaste emoties of gedragingen hebt, ... Kortom, men kan of wil zich niet met je identificeren, vindt je moeilijk te begrijpen en je roept zelfs een gevoel van angst bij velen op. Gewone mensen zien zich als rationele wezens, geleid door de rede en het verstand. Iemand die de rede verloren is, geeft onrust en is beangstigend. Deze stigmatisering voel je direct en doet je pijn. Je hebt het gevoel dat je als minderwaardig gezien wordt en gaat dit dikwijls zelf ook vinden.

Met een psychische kwetsbaarheid weer zelfvertrouwen opbouwen en je niet gaan gedragen naar deze vooroordelen is dan ook moeilijk. Tegen zelfstigma moet je opboksen.

Gevolgen?

Wanneer mensen het negatieve beeld van psychiatrische patiënten op zichzelf toepassen omdat ze het er bewust of onbewust mee eens zijn, wordt het publieke stigma versterkt door zelfstigma. Dit is erg schadelijk voor het zelfbeeld en beperkt in hoge mate de mogelijkheden tot participatie en het opnemen van sociale rollen.

Vaak wachten mensen met psychische problemen te lang met hulp zoeken. Of ze komen in een isolement doordat ze niet met anderen over de problemen durven te praten.

24

Harde realiteit of droevige zekerheid?

Het moment waarop je wordt gediagnosticeerd met een psychische aandoening is zwaar. Niet iedereen heeft het geluk om een psychiater zoals Jim Van Os tegen te komen die stelt dat je “een psychose kan hebben van een klein beetje tot heel erg, net als suikerziekte.”

Jim Van Os stelt dat “de maatschappij, en ook veel hulpverleners, bij psychose meteen aan het allerergste denken: ‘schizofrenie’, van jou komt niks meer terecht.” En laat dit nu een basis zijn voor zelfstigma.

Persoonlijke ervaringen

Liesbet vertelt: “In het begin was er enkel een beperkte kring die wist dat ik een psychische kwetsbaarheid had, namelijk de mensen die mij gecolloqueerd hadden.

Ik vertelde het zelf aan niemand.” Ann vult aan: “De meeste mensen uit mijn familie en vriendenkring zijn het via via te weten gekomen. Ik voelde me vooral klein en kwetsbaar als ik erover vertelde, en ergens ook wel boos.”

Nog steeds kiezen we persoonlijk om wegens stigmatisering (lees: wegens wat de maatschappij nog steeds bijna altijd koppelt aan psychische kwetsbaarheid) niet algemeen te melden dat we een psychische kwetsbaarheid hebben. Mensen die we goed kennen, weten het ondertussen wel allemaal. “Mensen die ik recent goed heb leren kennen,” zegt Liesbet, “vertel ik soms wel hierover, maar ik merk dat ik omwille van zelfstigmatisering bij deze mensen in het begin meer mijn best doe om niet als ‘zot’ over te komen en dus mijn pijnen en zwaktes minder probeer te laten zien. Bij mensen die ik al lang ken en volledig vertrouw heb ik dat gelukkig niet meer, want dit is juist een belangrijk element om niet te hervallen en niet in een isolement te verzeilen.” “Ook bij mij is er een evolutie merkbaar,” beaamt Ann, “al heb ik nog vaak het gevoel dat ik me moet verdedigen, bv. omdat mijn dagen niet zo gevuld zijn als die van ‘normale’ mensen, omdat ik mijn dag grotendeels zelf kan indelen, … maar ik heb dat zo nodig!” “Dat klopt volledig”, bevestigt Liesbet, “onbegrip omdat mensen het niet snappen, daar bots ik ook regelmatig tegenaan.” “En daar worden we onzeker van… zelfstigma, dus.” besluiten we.

Kom naar ons Nieuwjaarsfeest met diner Op zaterdag 21 januari 2017 van 11.30u tot 15.30u UilenSpiegel, Hovenierstraat 45, 1080 Brussel

Prijs: 10 euro Inschrijven voor 12 januari 2017!

Menu

Hoe? Stuur een mailtje naar uilenspiegel@uilenspiegel.net (vermeld of je een vegetarisch alternatief wenst) en schrijf 10 euro over op rekeningnummer BE34 0015 1222 9390 met vermelding “Nieuwjaarsfeest UilenSpiegel�.

Je kan ook onderstaand strookje gebruiken.

Opsturen naar: UilenSpiegel, Hovenierstraat 45, 1080 Brussel

soep Tomatenroom met balletjes *** warme Rosbief met kroketjes groenten en *** IJstaart

Inschrijfstrook Naam + Voornaam: ________________________________________________________________________________ Adres: __________________________________________________________________________________________ E-mail: _______________________________________________ Gsm en/of tel.: _____________________________ Ik kom naar het Nieuwjaarsfeest van UilenSpiegel op zaterdag 21 januari 2017 met in totaal ______ perso(o)n(en)

Vegetarisch alternatief gewenst?

m Ja m neen

(duid aan) 25

Activiteitenkalender

Hou de website en facebook in het oog voor eventuele nieuwe activiteiten!

Inschrijven verplicht, tenzij anders vermeld.

26

Dag

Datum

Omschrijving

Afdeling

Vrij

02/12/2016

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

03/12/2016

Bowling te Adinkerke

Veurne

Zat

10/12/2016

Discussie: seksueel geweld

Praatgroep Limburg

Zat

10/12/2016

Discussie: rechten van de patiĂŤnt en patiĂŤntenparticipatie

Kortrijk

Zat

10/12/2016

Lotgenotengroep depressie

Leuven/depressiegroep

Don

15/12/2016

Lezing: relaties, seksualiteit, partnerkeuze

Midden W-Vl/Roeselare

Don

15/12/2016

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Zat

17/12/2016

Psychose, taboe en omgeving

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Vrij

13/01/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

14/01/2017

Workshop: samen werken aan herstel

Antwerpen

Zat

14/01/2017

Nieuwjaar met koffie en taart

Kortrijk

Zat

14/01/2017

Nieuwjaarsreceptie met wensen, een hapje en een drankje

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Zat

14/01/2017

Lotgenotengroep borderline

Leuven/borderlinegroep

Zon

15/01/2017

Vierseizoenswandeling: de winterwandeling

Leuven

Don

19/01/2017

Nieuwjaar met verhalen, een hapje en een drankje

Midden W-Vl/Roeselare

Don

19/01/2017

Infosessie: borderline

Leuven

Zat

21/01/2017

Zoet-Water-Zorgwandeling

Leuven

Zat

21/01/2017

Nieuwjaarsfeest UilenSpiegel

Brussel

Don

26/01/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Zat

28/01/2017

Lezing: burn-out

Praatgroep Limburg

Zat

28/01/2017

Liefde, vriendschap en relaties

Leuven/psychosegroep

Zat

28/01/2017

Nieuwjaar met koffie en taart

Veurne

Zon

29/01/2017

Natuurwandeling en ontmoeten

Gent

Vrij

03/02/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

11/02/2017

Lotgenotengroep depressie

Leuven/depressiegroep

Don

16/02/2017

Stigma, zelfstigma en doorbreken van het taboe

Midden W-Vl/Roeselare

Zat

18/02/2017

Netwerken, hoe doen we dat?

Praatgroep Limburg

Zat

18/02/2017

Hoe kom ik rond met mijn beperkt (vervangings)inkomen?

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Zat

18/02/2017

Stadsbezoek Antwerpen

Kortrijk

Zon

19/02/2017

Jaarlijkse bowling te Wolvertem

Halle/Vilvoorde

Din

21/02/2017

Praatgroep Lotgenotencontact UilenSpiegel Gent (LUG)

Gent

Don

23/02/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Vrij

24/02/2017

Omgaan met stress

Veurne

Vrij

03/03/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

04/03/2017

Workshop: vind je eigen krachten

Antwerpen

Zat

11/03/2017

Lotgenotengroep borderline

Leuven/borderlinegroep

Woe

15/03/2017

Lezing door een voedingsdeskundige: gezonde voeding

Kortrijk

Don

16/03/2017

Psychiatrie en kunst, zinvolle vrijetijdsbesteding

Midden W-Vl/Roeselare

Zat

18/03/2017

Wat zijn mijn krachten en valkuilen?

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Zat

18/03/2017

Zoet-Water-Zorgwandeling

Leuven

Din

21/03/2017

Ingrid Nelis, ervaringswerker, brengt haar verhaal van herstel en hoop

Halle/Vilvoorde

Vrij

24/03/2017

Voorstelling Mobiel Team Westkust

Veurne

Zat

25/03/2017

Hoe ontstaat een psychose, mogelijke factoren

Leuven/psychosegroep

Zat

25/03/2017

Paasversiering knutselen en gezellig samenzijn

Praatgroep Limburg

Don

30/03/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Vrij

07/04/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zon

16/04/2017

Vierseizoenswandeling: de lentewandeling

Leuven

Din

18/04/2017

Praatgroep Lotgenotencontact UilenSpiegel Gent (LUG)

Gent

Don

20/04/2017

Lezing: depressie, burn-out en bore-out

Midden W-Vl/Roeselare

Zat

22/04/2017

Fietstocht langs ongewone wegen en landschappen

Kortrijk

Zat

22/04/2017

Lotgenotengroep depressie

Leuven/depressiegroep

Zat

22/04/2017

Thema nader te bepalen

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Don

27/04/2017

Infosessie: psychose

Leuven

Don

27/04/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Vrij

28/04/2017

Depressie, hoe ermee omgaan?

Veurne

Zat

29/04/2017

Het herstelverhaal van Peggy

Praatgroep Limburg

Woe

03/05/2017

Infosessie: Wat als een hulpverlener patiënt wordt?

Antwerpen

Vrij

05/05/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

13/05/2017

Zoet-Water-Zorgwandeling

Leuven

Zat

13/05/2017

Lotgenotengroep borderline

Leuven/borderlinegroep

Zat

13/05/2017

Thema nader te bepalen

Psychosegroep/Brugge/Oostkust

Woe

17/05/2017

Strandwandeling De Panne-Koksijde

Veurne

Don

18/05/2017

Het gebruik van positieve assertiviteit

Midden W-Vl/Roeselare

Zat

20/05/2017

Infosessie: vakantiemogelijkheden

Kortrijk

Don

25/05/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Zat

27/05/2017

Hoog-gevoeligheid, autisme en psychose

Leuven/psychosegroep

Vrij

02/06/2017

Lotgenotengroep seksueel misbruik

Hasselt/seksueel misbruik

Zat

10/06/2017

Lotgenotengroep depressie

Leuven/depressiegroep

Don

29/06/2017

Praatgroep angst en dwang

Praatgroep angst en dwang/Leuven

Zat

16/09/2017

20-jarig jubileum vzw UilenSpiegel

Leuven

Lotgenotencontact rond specifieke kwetsbaarheden • Lotgenotengroep seksueel misbruik

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Mimi Cuyvers.

Ben je slachtoffer geweest van seksueel misbruik en wil je graag lotgenoten ontmoeten, dan is deze praatgroep misschien een uitnodiging voor jou?

Inschrijven en info via Mimi Cuyvers: tel 0472 78 19 98 cuyversmimi@gmail.com (aantal plaatsen is beperkt).

Elke eerste vrijdag van de maand.

Huidige reeks: 2 december 2016, 13 januari 2017 Nieuwe reeks in 2017: 3 februari, 3 maart, 7 april, 5 mei, 2 juni Hoe laat? 18u30-20u30 Waar? Jeugdherberg Hasselt, Spoorwegstraat 80, 3500 Hasselt (achterkant station Hasselt nieuwbouw)

• Psychosegroep Leuven

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Lin en Sven.

Inschrijven en info via psychosegroepleuven@gmail.com of 0484 63 13 13 (Lin) tijdens de kantooruren Zaterdag 28 januari 2017: “Liefde, vriendschap en relaties” Zaterdag 25 maart 2017: “Hoe ontstaat een psychose, mogelijke factoren” Zaterdag 27 mei 2017: “Hooggevoeligheid, autisme en psychose” Hoe laat? 14u30-16u30, informeel onthaal vanaf 14u15 Waar? Jeugdherberg De Blauwput, Kleine Zaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station)

• Psychosegroep Brugge/Oostkust

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Marianne Pillen en Els Vermote.

Inschrijven en info via Marianne Pillen: tel 0498 47 92 86 marianne.pillen@gmail.com, of Els Vermote:

tel 0473 71 22 03 - vermoteels@gmail.com Zaterdag 17 december 2016: “Is een psychose krijgen taboe? Wat vertel ik mijn familie, vrienden, werkgever?”

Zaterdag 14 januari 2017: “Nieuwjaarsreceptie met een hapje en een drankje, wensen aan elkaar en een informele babbel” Zaterdag 18 februari 2017: “Hoe kom ik rond met mijn beperkt (vervangings)inkomen?”

Zaterdag 18 maart 2017: “Wat zijn mijn krachten en valkuilen?”

Zaterdag 22 april 2017: Thema nader te bepalen Zaterdag 13 mei 2017: Thema nader te bepalen Hoe laat? 14u00-16u00 (deuren open om 13u30) Waar? Zaal De Kerkewegel (eerste verdieping), Ruiterstraat 5, Blankenberge (Uitkerke). De zaal ligt in de straat aan de achterzijde van de kerk van Uitkerke. Parking in de omgeving. Met bus: vanuit Brugge, halte kerk Uitkerke.

Met tram en trein: halte Station Blankenberge en daarna 15 min wandelen tot aan de kerk van Uitkerke

• Lotgenotengroep borderline

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Carolien en Ann. Inschrijven en info via borderline.uilenspiegel@outlook.com of 02 410 19 99.

Zaterdagen in 2017: 14 januari, 11 maart, 13 mei Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Jeugdherberg De Blauwput, Kleine Zaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station)

• Lotgenotengroep depressie

Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Mimi Cuyvers en Heidi Bertels.

Inschrijving en info via Mimi Cuyvers: tel 0472 78 19 98 (tussen 9u00-17u00) - cuyversmimi@gmail.com Zaterdagen in 2016: 10 december Zaterdagen in 2017: 11 februari, 22 april, 10 juni Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Jeugdherberg De Blauwput, Kleine Zaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station) 27

• Praatgroep angst en dwang

Heb je langdurige of buitensporige angsten of pieker je vaak? Heb je steeds terugkerende dwanggedachten en/ of -handelingen?

Kom vrijblijvend naar onze maandelijkse praatgroep angst en dwang en maak kennis met lotgenoten.

Inschrijven en info via Sarina Antioco: tel 0473 65 61 37, of mail naar jtobback@hotmail.com Donderdagen in 2016: 15 december Donderdagen in 2017: 26 januari, 23 februari, 30 maart, 27 april, 25 mei, 29 juni Hoe laat? 19u00-21u00 Waar? Jeugdherberg De Blauwput, Kleine Zaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station).

Als je het moeilijk hebt, kan iemand jou opwachten in het station.

ANTWERPEN Afdeling Geel

• Herstelgroep Kempen

Opgelet! Deze groep is volzet. Je kan je wel inschrijven op de wachtlijst door te mailen naar herstelgroepkempen@gmail.com Inschrijving en info via Wouter De Witte: tel 0497 57 52 27 - herstelgroepkempen@gmail.com Waar? Het Vooruitzicht, dr. Sanodreef 4, Geel

ANTWERPEN

Afdeling Turnhout

ANTWERPEN

Afdeling Antwerpen Stad • Workshop: “Samen werken aan herstel”

Grace is één van de auteurs van het boek “Samen werken aan herstel”. Zij wil graag een aantal praktische tips uit het boek uitproberen en verder toelichten. Om deel te nemen, hoef je het boek niet gelezen te hebben.

Inschrijving en info via Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@telenet.be, of Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 - sven_roovers@hotmail.com Zaterdag 14 januari 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Permeke bibliotheek, zaal Consul, de Coninckplein 25, 2060 Antwerpen (ingang Muizenstraat)

• Workshop: “Vind je eigen krachten”

Ervaringsdeskundige Christine Dedecker komt ons helpen zoeken naar wat we graag willen doen in ons leven. De workshop is geen therapie, maar een hulpje bij je herstel.

Inschrijving en info via Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@telenet.be, of Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 - sven_roovers@hotmail.com Zaterdag 4 maart 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Permeke bibliotheek, zaal Consul, de Coninckplein 25, 2060 Antwerpen (ingang Muizenstraat)

• Infosessie: “Wat als een hulpverlener cliënt wordt?”

Gastspreker, Luk Bevernage, directeur patiëntenzorg UPC Sint-Kamillus Bierbeek en docent in de opleiding ‘’Ervaringswerker in de geestelijke gezondheids- en verslavingszorg” bij het CVO in de Sociale School Heverlee brengt een getuigenis over kwartiermaken en hoe herstelondersteunende zorg gestalte krijgt.

Vooraf inschrijven noodzakelijk!

Inschrijving en info via Geert Kestens: tel 0497 83 92 15 – geert.kestens1@telenet.be, of Sven Roovers: tel 0484 40 45 18 - sven_roovers@hotmail.com Woensdag 3 mei 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Permeke bibliotheek, de Coninckplein 25, 2060 Antwerpen (zaal nog nader te bepalen, ingang Muizenstraat)

28

Catja, Mario, Rita en Ruud engageren zich om een ontmoetingsplek voor personen met een psychische kwetsbaarheid te creëren. In eerste instantie zal dit een praatgroep zijn, maar in overleg met de groepsleden kan er verder gekeken worden naar interesses en activiteiten.

De bijeenkomsten vinden één keer per maand plaats.

De groep bevindt zich nog in de opstartfase, dus hou onze website en facebookpagina in de gaten voor updates, of contacteer Catja: tel 0468 33 71 55 catja@uilenspiegel.net

VLAAMS-BRABANT Afdeling Leuven

• Infosessie: “Borderline Persoonlijkheidsstoornis: symptomen, diagnose en mogelijke therapieën?” met getuigenis door ervaringsdeskundige Carolien

Gastspreker: Prof. dr. em. Guido Pieters Inschrijven en info via Ingrid Jongeneelen: tel 0486 66 52 45 - ingrid.jongeneelen@gmail.com Donderdag 19 januari 2017 Hoe laat? 19u00-21u00 Waar? Jeugdherberg de Blauwput, Restozaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven station)

• Infosessie: “Psychose: onderliggende factoren, symptomen en behandeling?”

Gastspreker: dr. Ludwina Van Bouwel, psychiaterpsychotherapeut UPC KULeuven Inschrijven en info via Ingrid Jongeneelen: tel 0486 66 52 45 - ingrid.jongeneelen@gmail.com Donderdag 27 april 2017 Hoe laat? 19u00-21u00 Waar? Jeugdherberg de Blauwput, Restozaal, Martelarenlaan 11A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven station)

• Zoet-Water-Zorgwandelingen: rustige wandelingen met natuurbelevingsmomenten in Heverleebos/Meerdaalwoud

Rustgevende wandelingen en natuurbelevingsmomenten met natuurgids Heidi.

Stevige stapschoenen en bij regenweer laarzen en waterdichte kledij aandoen. Buggy’s of rolstoelen niet mogelijk.

Honden aangelijnd. Mogelijkheid om achteraf de dorst te lessen en bij te babbelen in plaatselijke horeca.

Je hoeft je niet in te schrijven en de wandelingen zijn gratis. Meer info via Heidi Bertels: tel 0487 99 35 82

Zaterdagen in 2017: 21 januari, 18 maart, 13 mei Hoe laat? Vertrek om 14u00 aan de bushalte Zoet Water (richting Leuven), Waversebaan, Oud-Heverlee. Terug om 16u00 aan bushalte Zoet Water Bereikbaarheid: Bus 337 vanuit Station Leuven – halte Zoet Water. Met de auto via Waversebaan vanuit Leuven of via E40 afrit Blanden/Haasrode. Niet-betalend parkeren mogelijk in de onmiddellijke omgeving.

• Vierseizoenswandeling 2017 in samenwerking met de ‘Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud (VHM)’

De Vierseizoenswandeling van 2017 vindt plaats in de Doode Bemde met natuurgidsen Germaine Heeren en Heidi Bertels. Hou er rekening mee dat de afstand iets verder is (6-7 km) en het tempo iets hoger ligt dan bij de Zoet-Water-Zorgwandelingen. Wandelingen van de VHM kosten €1.

“We wandelen vier maal door de Doode Bemde of de vallei van “het verloren land” ten zuiden van Leuven. Het is een natuurreservaat van ongeveer 240 ha groot en het pad leidt ons langs schilderachtige landschappen en bijzondere natuurwaarden. De eerste wandeling van de reeks is de winterwandeling en we hopen op een wit wintertapijt. Zorg voor goede waterdichte stapschoenen, bij regenweer laarzen en aangepaste kledij. Niet toegankelijk voor rolstoelen of buggy’s.” Info via www.vhm.be, of Heidi Bertels: tel 0487 99 35 82.

Zondag 15 januari 2017. De volgende wandelingen gaan door op zondagen: 16 april, 16 juli en 15 oktober 2017.

Hoe laat? 14u00-17u00 Waar? Vertrek op de parking op het einde van de Reigerstraat, Sint-Joris-Weert, openbaar vervoer vanuit Leuven: bus 337 halte Heide.

VLAAMS-BRABANT

Afdeling Halle-Vilvoorde • Jaarlijkse bowling te Wolvertem - Meise

Inschrijven en info via Geert Van Isterdael: tel 0477 635 183 – geert.van.isterdael@skynet.be Zondag 19 februari 2017 Hoe laat? 14u15-16u00 Waar? Sportpoint, Stationstraat 14, 1861 Wolvertem Meise

• Ingrid Nelis, ervaringswerker bij Perron 70, brengt haar verhaal van herstel en hoop

Inschrijven en info via Geert Van Isterdael: tel 0477 635 183 – geert.van.isterdael@skynet.be Dinsdag 21 maart 2017 Hoe laat? 19u00-21u00 Waar? PZ St-Alexius Grimbergen, zaal Hannah Arendt, Grimbergsesteenweg 40, 1850 Grimbergen

• ArtEco

ArtEco, een creatief atelier in een oud arbeidershuisje met tuintje in Vilvoorde werkt nu onder de vleugels van UilenSpiegel.

Info & inschrijven via kunstenares Kaarin Poppe: 0478 20 53 60 - kaarin.poppe@gmail.com. Kaarin (http:// kaarinpoppe.wix.com/federo) kan je inspireren en helpen, als je dat wenst. Per dag betaal je €2.

Op maandag en donderdag van 10 tot 17u kan je er vrij beeldend komen werken.

Waar? Groenstraat 215, 1800 Vilvoorde

LIMBURG

Praatgroep Limburg • Gespreksbijeenkomst: “Slachtoffer zijn van seksueel geweld”

Aan de hand van stellingen wordt gepraat over: Wat zijn ongewenste intimiteiten? Wanneer voelen wij dat aan als geweld? Hoe kan je reageren? Etc. Inschrijving en info via Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60, gsm 0474 93 84 31, of Peggy Cools: praatgroep.limburg@gmail.com, of Ester: ester.praatgroep.limburg@gmail.com Zaterdag 10 december 2016 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? ZOPP Corda Campus, Kempische Steenweg 311/2.01, Gebouw 1, Hasselt. Je kan afgehaald worden aan het station van Kiewit om 13u45.

• Lezing: “Burn-out?”

Gastspreker: Brigitte Bosmans, vertrouwenspersoon, preventie-adviseur en ervaringsdeskundige Inschrijving en info via Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60, gsm 0474 93 84 31, of Peggy Cools: praatgroep.limburg@gmail.com, of Ester: ester.praatgroep.limburg@gmail.com Zaterdag 28 januari 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Cultureel Centrum, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt

• Gespreksbijeenkomst: “Netwerken hoe doen we dat ?”

Samen gaan we op zoek naar hoe we onze vriendenkring kunnen uitbreiden. Hoe leggen wij contact? Hoe zorgen wij voor een goede dagbesteding?

Inschrijving en info via Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60, gsm 0474 93 84 31, of Peggy Cools: praatgroep.limburg@gmail.com, of Ester: ester.praatgroep.limburg@gmail.com Zaterdag 18 februari 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Cultureel Centrum, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt

• Creatief atelier: “Paasversiering knutselen”

Tijdens het knutselen vertellen wij aan elkaar wat Pasen en andere feestdagen voor ons betekenen.

Inschrijving en info via Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60, gsm 0474 93 84 31, of Peggy Cools: praatgroep.limburg@gmail.com, of Ester: ester.praatgroep.limburg@gmail.com Zaterdag 25 maart 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Cultureel Centrum, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt

• Herstelverhaal

Peggy vertelt ons hoe zij haar leven weer op de rails kreeg, met daarna een groepsgesprek.

Inschrijving en info via Clara Ramaekers: tel 011 68 65 60, gsm 0474 93 84 31, of Peggy Cools: praatgroep.limburg@gmail.com, of Ester: ester.praatgroep.limburg@gmail.com Zaterdag 29 april 2017 Hoe laat? 14u00-16u00 Waar? Cultureel Centrum, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt

29

WEST-VLAANDEREN Afdeling Kortrijk

• Rechten van de patiënt en patiëntenparticipatie Korte uiteenzetting en discussie achteraf.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 10 december 2016 Hoe laat? 14u00-16u30 Waar? De MaRe, Condédreef 59, 8500 Kortrijk

• Nieuwjaar met koffie en taart

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 14 januari 2017 Hoe laat? 14u00-17u00 Waar? De MaRe, Condédreef 59, 8500 Kortrijk

• Stadsbezoek Antwerpen met gids René

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 18 februari 2017 Hoe laat? Verzamelen in het treinstation van Kortrijk om 9u45. We nemen de trein om 9u56 en terug om 18u00.

Breng je boterhammen mee.

• Lezing door een voedingsdeskundige: gezonde voeding

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Woensdag 15 maart 2017 Hoe laat? 19u00-21u00 Waar? De MaRe, Condédreef 59, 8500 Kortrijk

• Fietstocht langs ongewone wegen en landschappen

Fietsen aan een gezapig tempo en onderweg stoppen aan een afspanning om de keel te spoelen. De fietslozen kunnen een fiets huren bij de dienst toerisme of vzw mobiel.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 22 april 2017 Hoe laat? 14u00-19u00 Waar? Afspraak aan De MaRe, Condédreef 59, Kortrijk

• Info over vakantiemogelijkheden

Een specialist ter zake komt één en ander uit de doeken doen, zodat de zomer relaxed kan doorgebracht worden Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 20 mei 2017 Hoe laat? 14u00-16u30 Waar? De MaRe, Condédreef 59, 8500 Kortrijk

WEST-VLAANDEREN Afdeling Roeselare

• Praatgroep voor lotgenoten begeleid door Geert

Inschrijven en info via uilenspiegel.middenwvl@gmail.com Elke derde donderdag van de maand: 15 december 2016: Relaties, seksualiteit, liefde, partnerkeuze. Lezing door psychologe Romy Werbrouck 19 januari 2017: Nieuwjaar met verhalen, een drankje en een hapje 16 februari 2017: Stigma, zelfstigma en doorbreken van het taboe 16 maart 2017: Psychiatrie en kunst, zinvolle tijdsbesteding 20 april 2017: Depressie, burn-out en bore-out. Lezing door psychotherapeuten Jasmine Porteman en Janne Ryngaert Donderdag 18 mei 2017: Het gebruik van positieve assertiviteit Hoe laat? 19u00 tot 21u30 (met pauze) Waar? Opgelet, nieuwe locatie! CC De Spil, Oranje Zaal, Hippoliet Spilleboutdreef 1, 8800 Roeselare

WEST-VLAANDEREN Afdeling Veurne

• Bowling te Adinkerke

Bowling, €9 voor 2 spelletjes, ter plaatse te betalen.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 3 december 2016 Hoe laat? Afspreken om 14u08 aan het NMBS-station van De Panne of om 14.30u aan de Bowling te Adinkerke.

Waar? Bowling Inn, De Pannelaan 80, 8660 De Panne

• Nieuwjaar met koffie en taart

Gezellig nieuwjaar vieren met koffie en taart. Bijdrage: 3 euro. Ieder brengt een cadeautje van maximum €5 mee.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Zaterdag 28 januari 2017 Hoe laat? 14u00 Waar? Activiteitencentrum ’t Ander, Pannestraat 64, 8630 Veurne

• “Omgaan met stress”

Een uiteenzetting gevolgd door een discussie Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Vrijdag 24 februari 2017 Hoe laat? 19u30 tot 21u30 Waar? Activiteitencentrum ’t Ander, Pannestraat 64, 8630 Veurne

• Voorstelling Mobiel Team Veurne-Westkust.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Vrijdag 24 maart 2017 Hoe laat? 19u30 tot 21u30 Waar? Activiteitencentrum ’t Ander, Pannestraat 64, 8630 Veurne

30

• Depressie. Hoe ermee omgaan?

Een lezing, vragenronde en discussie.

Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net Vrijdag 28 april 2017 Hoe laat? 19u30 tot 21u30 Waar? Activiteitencentrum ’t Ander, Pannestraat 64, 8630 Veurne

• Strandwandeling De Panne-Koksijde

Kuieren van De Panne naar Koksijde Inschrijven en info via Jan Delvaux: tel 0493 08 86 69 jan.delvaux@uilenspiegel.net.

Woensdag 17 mei 2017 Hoe laat? 14u00 tot 17u00. Verzamelen om 14u08 aan station De Panne. We nemen de tram naar het strand en kuieren richting Koksijde waar het terras lonkt.

OOST-VLAANDEREN Lotgenotencontact UilenSpiegel Gent is een praatgroep die 2-maandelijks bijeenkomt, telkens de 3de dinsdagavond van de maand, van 19.00u tot 21.00u. De groep wordt begeleid door Femke en Marie-Suzanne.

Deze groep bevindt zich nog in de opstartfase, maar je kan je alvast inschrijven voor de eerste activiteit en de andere data in je agenda noteren

• Natuurwandeling en ontmoeten

Lotgenotencontact Uilenspiegel Gent nodigt jullie graag uit voor een rustige wandeling van 6 km in het stedelijk natuurreservaat de Bourgoyen-Ossemeersen te Gent.

Achteraf is er nog mogelijkheid om iets te drinken op eigen kosten. De wandeling is niet toegankelijk voor rolstoel en buggy.

Inschrijven en informatie bij Marie-Suzanne: mariesuzannelint@gmail.com of 0499 42 06 63 Zondag 29 januari 2017 Hoe laat? 14u00u tot 16u00 We verzamelen om 14u aan de cafetaria bij het logo van Uilenspiegel. Aankomst geschat op 16u.

Waar? Bourgoyen-Ossemeersen, Driepikkelstraat 32 te 9000 Gent. Bereikbaar vanuit het centrum met bus 3, halte Driepikkelstraat. Vanuit Gent-Sint-Pieters met bus 9 richting Mariakerke, halte Rooigemlaan.

De data van de volgende bijeenkomsten: Dinsdag 21 Februari 2017 (praatgroep) Dinsdag 18 April 2017 (praatgroep) Dinsdag 20 Juni 2017 (praatgroep) Zondag 27 Augustus 2017 (Wandeling) Dinsdag 19 September 2017 (praatgroep) Dinsdag 21 november 2017 (praatgroep) Meer details volgen, hou onze website en facebookpagina in de gaten!

Noodnummers Centraal Noodnummer (politie, brandweer, ambulance) Tel: 112 Awel (hulplijn voor kinderen en jongeren) Tel: 102 www.awel.be De Druglijn (alle antwoorden over drank, drugs, pillen en gokken) Tel: 078 15 10 20 www.druglijn.be Meldpunt geweld en seksueel misbruik Tel: 1712 www.1712.be Tele-onthaal (voor levensmoeilijkheden) Tel: 106 www.tele-onthaal.be Zelfmoordpreventie Tel: 1813 www.zelfmoord1813.be

31

Telefoonpermanentie: Heb je een vraag of heb je behoefte aan een luisterend oor?

Op dinsdag van 10.00u tot 12.00u en op vrijdag van 14.00u tot 16.00u kan je bellen naar het secretariaat op volgend nummer:

02 410 19 99

Ombudsdiensten in je regio Heb je vragen over je rechten als patiënt of wil je een klacht indienen?

Surf naar www.ombudsfunctieggz.be

Schrijf alvast in je agenda!

Ontmoetingsweekend in Genk op 23-24-25 juni 2017 Jubileumviering 20 jaar UilenSpiegel op zaterdag 16 september 2017

Kom naar ons Nieuwjaarsfeest! op zaterdag 21 januari 2017 Meer info op blz. 25

Bezoek onze website: www.uilenspiegel.net

Vind ons op Facebook:

www.facebook.com/uilenspiegel

32

Wandel mee tijdens de Warmathon in Brussel Steun het goede doel (waaronder UilenSpiegel) tijdens de Warmste Week (18-24/12) Dit is een warme oproep om mee rondjes te gaan lopen of wandelen tijdens de Warmathon te Brussel.

Je wandelt zoveel rondjes als je zelf wil. We willen met jullie afspreken om dit samen doen! Dat maakt het des te leuker. Als je het je financieel kan veroorloven om mee te doen (je betaalt een bijdrage om te mogen starten), steun je ineens degenen die dat niet kunnen.

Dat lijkt ons wel eerlijk.

We houden je op de hoogte van plaats en uur in Brussel via Facebook en mail. Je kan uiteraard ook even bellen naar ons kantoor voor meer info! Warm je benen al maar op!

atschap a m d li je w u ie Hern voor 2017 en ons nSpiegel steunen ile U 17 20 in k oo Wil je n € 5,00 tvangen? Schrijf da on el eg pi S t rif ch tijds het rekeningnisaties) over op ga or or vo 0 ,0 25 9390 (€ BE34 0015 1222 el eg pi nS ile U w 17” nummer van vz + lidmaatschap 20 m aa “n ng di el rm met ve