Spiegel maart 2020

SPIEGEL Driemaandelijks tijdschrift van vzw UilenSpiegel | 23e jaargang | maart | april | mei 2020

Ai, corona !

Colofon Hoofdredactie: Nadia Mahjoub Eindredactie: Katelijne Beheydt en Karin Cogneau Redactie: Ann Van de Vloet, Bert,

Bruno A.M.A. De Clerck-Pieters,

Elisabeth, Els Lambrecht,

Lindsay Hacke, Luka

Vandeghinste en Sil Popelier Werkten ook mee aan dit nummer: Ingrid Jongeneelen, Thomas

Roose en Wouter De Witte Schilderij cover: Luka Vandeghinste Vormgeving:

Collectief De Wrikker cvba

De verantwoordelijkheid voor de gepubliceerde teksten berust bij de auteurs. Niets uit dit blad mag worden overgenomen zonder de toestemming van de redactie en/of de auteurs. Op verzoek van sommige auteurs werd hun naam vervangen door een pseudoniem. Naam en adres zijn steeds bekend bij de redactie. De redactie kan teksten weigeren, inkorten of redigeren.

Verantwoordelijke uitgever: Ingrid Jongeneelen,

Weebroekweg 8A/19, 3071 Erps-Kwerps Spiegel verschijnt 4 x per jaar.

Doe mee Heb je een tekst geschreven die bruikbaar is voor de Spiegel? Heb je een schilderij, tekening of cartoon gemaakt die niet zou misstaan in ons tijdschrift?

Wil je graag (bij voorkeur niet anoniem) je verhaal vertellen of een getuigenis brengen? Onze redactie kan een interview met je afnemen.

UilenSpiegel vzw is een pluralistische vereniging van en voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Sterk in patiëntenvertegenwoordiging, vorming, herstel, ervaringsdeskundigheid, lotgenotencontact, informeren en beeldvorming.

Contact: UilenSpiegel vzw Hovenierstraat 45 1080 Brussel

Tel.: 02 410 19 99 info@uilenspiegel.net

www.uilenspiegel.net

Ondernemingsnr.: 0461.760.283

RPR Brussel

Word lid van UilenSpiegel voor 5 euro per jaar: >>> Je ontvangt 4 maal per jaar het tijdschrift Spiegel >>> Je kan gratis deelnemen aan onze lokale activiteiten en

gespreksgroepen (niet-leden betalen 2 euro) >>> Je krijgt korting bij deelname aan o.m. het

UilenSpiegelweekend en nieuwjaarsetentje >>> Je ontmoet lotgenoten en kan je ervaringen delen >>> Je stem wordt gehoord samen met die van andere leden >>> Je maakt deel uit van een groep (ex-)patiënten die

opkomen voor hun rechten Individueel lidmaatschap: 5 euro per jaar Gezinslidmaatschap (op éénzelfde adres): 7,50 euro per jaar Opgelet! Woon je in het buitenland, dan krijg je de Spiegel enkel digitaal, in pdf-formaat.

Abonnementen op Spiegel voor organisaties en professionals (enkel België) Neem contact op met info@uilenspiegel.net voor een overzicht van de tarieven.

Contacteer de redactie: spiegel@uilenspiegel.net

De betaling gebeurt op het rekeningnummer van vzw UilenSpiegel BE34 0015 1222 9390 met vermelding “lidmaatschap”. Je stuurt dan ook best een mailtje naar info@uilenspiegel.net met je contactgegevens (adres, mailadres en telefoonnummer).

UilenSpiegel vzw Spiegel Redactie Hovenierstraat 45 1080 Brussel

Giften zijn fiscaal aftrekbaar en heel erg welkom!

Rekeningnummer UilenSpiegel vzw: BE34 0015 1222 9390

PlusVriend PlusVriend ondersteunt vriendschappen bij psychosegevoelige mensen.

Ga naar www.plusvriend.be en ontdek de zoekertjes in jouw regio.

PlusVriend is een initiatief van vzw UilenSpiegel

2

Voorwoord Beste lezer, Sedert een aantal weken zijn we geconfronteerd met een ernstige gezondheidscrisis omwille van het coronavirus. Half maart werden ingrijpende maatregelen getroffen die voor onze generatie ongezien zijn. We gingen een vreemde, beangstigende maar ook een heel bijzondere tijd tegemoet. Na het afgelasten van al onze bijeenkomsten van de lotgenotengroepen en cursusdagen, kwamen we als organisatie even in rustig vaarwater terecht. Het voelde aan als een verplichte onthaasting. De wereld kwam tot stilstand.

Des te meer was er het besef in welke waanzinnige ratrace we ons eigenlijk als samenleving constant bevinden. We moesten op zoek naar een ander ritme en een nieuwe manier van werken. Vrij snel zijn we met het team gestart met online vergaderingen en legden we onszelf structuur op. En dat is net wat heel belangrijk is om het hoofd boven water te houden nu we verplicht zijn om thuis te werken.

Sommige mensen met een psychische kwetsbaarheid werden extreem hard geraakt door deze coronacrisis. Afspraken met psychotherapeuten werden afgezegd. Dagcentra en ontmoetingshuizen werden gesloten. Mensen die opgenomen waren in een psychiatrisch ziekenhuis mochten geen bezoek meer ontvangen. Door een verminderd en gewijzigd aanbod aan geestelijke gezondheidszorg kwamen heel wat mensen in de kou te staan.

We beseffen dan ook dat wie geen ruim sociaal netwerk heeft en afhankelijk is van zorg, een extra moeilijke tijd doormaakt. Het al dan niet een beroep kunnen doen op de geestelijke gezondheidszorg is immers voor velen van levensbelang.

In het kader van de eerstelijnspsychologische zorg kwam Minister Maggie De Block vrij snel over de brug met de terugbetaling van tele- en videoconsultaties. Even later breidde ze ook het toepassingsgebied van de conventie uit naar de gehele bevolking in plaats van enkel de 18 tot 65-jarigen.

Ook Minister Wouter Beke zat niet stil. Hij kwam met zijn actieplan voor mentaal welzijn “Zorgen voor Morgen” en maakte hiervoor ook een extra budget vrij van 25 miljoen euro. Dit is een mooie geste, maar om tegemoet te komen aan de werkelijke noden in de ggz verwachten we meer. Zeker in het licht van het feit dat het aantal mensen met psychische problemen nog sterk zal toenemen door deze crisis.

De afgelopen weken zag je her en der hartverwarmende burgerinitiatieven ontstaan. Enkele collega’s kwamen op 12 maart met de idee om een luisterlijn te openen voor en door lotgenoten. Een dag later stond “Luistergenoten” in de startblokken. Af en toe kunnen ventileren over hoe om te gaan met angst, stress en eenzaamheid kan er mee voor zorgen dat we deze moeilijke tijd overleven. Mijn dank gaat dan ook uit naar de initiatiefnemers en vrijwilligers die dit mooie project mee mogelijk maken. Meer info hierover vind je terug op pag.16!

Stilletjesaan worden de maatregelen nu versoepeld. We kunnen weer uitkijken naar het samenzijn met wie we al geruime tijd hebben moeten missen. In ieder geval zal de wereld nooit meer dezelfde zijn als vóór de coronatijd. Ik hoop dat we lessen trekken en kunnen blijven gaan voor een andere en meer solidaire samenleving, waar mensen weer tijd hebben voor zichzelf en voor elkaar.

Ingrid Jongeneelen Voorzitter

3

Els nam deel aan de Vlaamse Hersteldagen

15

06

Al dat onheilspellende coronanieuws beu?

Word lid van Lotgenoegens, een Facebookgroep met enkel positieve vibes.

De Werkgroep Rechtsbescherming van UilenSpiegel realiseerde een brochure over de wet op de internering.

Positieve invloeden van corona?

Die zijn er ook. Enkele getuigenissen van onze leden: • “Als heel sensitief persoon met snelle overprikkeling is deze periode zonder druk en verplichte activiteiten een zegen.”

21

• “Niets is voor altijd. Ik geniet van de opgelegde cocon samen met mijn gezin, om straks opnieuw een weg te bewandelen waar iedereen hopelijk een stukje zal meenemen uit de huidige periode, beseffende dat stilte en jezelf nestelen in de schaduw van de dagelijkse ratrace een grote zegen is.”

(Lees verder op blz. 18)

18 Schuilt er een dichter in jou?

Neem dan zeker deel aan onze jaarlijkse poëziewedstrijd vóór 31 juli.

Het thema deze keer is ‘Grens’.

4

08

Luka: “We krijgen nu en na deze coronacrisis de historische kans om ons systeem te veranderen en te verbeteren.”

07

Inhoud

Sylvia, Elias en Andrea van ‘Luistergenoten’, onze luisterlijn van en voor lotgenoten met een psychische kwetsbaarheid. (blz. 16)

06

07

07

Hersteldagen, inspiratiedagen…

Els werd geïnspireerd door de Vlaamse Hersteldagen

Redactielid in de kijker

Bert verzorgt de column ‘Banaan in je oor’

Schuilt er een dichter in jou?

Neem deel aan onze poëziewedstrijd, thema ‘Grens’

Dossier: Ai, corona!

08

Hoe ga ik om met de coronacrisis?

09

Het spook van corona

10

We hebben net nu extra steun nodig

Sylvia: “Ik luister en probeer me in te leven in de situatie van de beller.”

Van ontkenning tot perspectief

Hoe het Elisabeths leven insluipt

Opiniestuk door Ann Dierick

11 Afwachten

Gedicht door Charles Darcy

12

Lockdown weegt zwaar op jongeren

13

Column: Banaan in je oor

14

Ai, corona!

15

Lotgenoegens, groep op Facebook

Mentale druk valt niet te onderschatten Kroongetuige

Van adrenalinestoot tot machteloosheid We need positive vibes

16 Luistergenoten

Een luisterlijn van en voor lotgenoten

18

Invloed van corona op welzijn

21 Elias: “De basis voor elk gesprek is empathisch luisteren.”

We bevroegen onze leden

Brochure internering

Wet op de internering eenvoudig uitgelegd

21 Participatie

Patiëntenvisie binnenbrengen in onze ggz

22

Overzicht lotgenotengroepen

Sommige groepen komen online samen.

Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom voor het overzicht.

Andrea: “Meewerken aan Luistergenoten geeft me veel voldoening.”

5

Hersteldagen, inspiratiedagen...

Tekst: Els Lambrecht – Foto: Anneke Krols

De Vlaamse Hersteldagen vonden plaats op 10 en 11 december 2019 in het Congrescentrum Lamot in Mechelen. Ze worden tweejaarlijks georganiseerd door het Vlaams herstelplatform en hebben telkens een ander hoofdthema. De stelling "Geef mij een steunpunt en ik verplaats de aarde” van Archimedes werd de rode draad van deze editie. Met behulp van een hefboom kan je immers grootse dingen verwezenlijken, ook in de geestelijke gezondheidszorg. In kleine gebaren of plekken waar geluisterd én gehandeld wordt, schuilt de grote kracht van het herstelgericht werken: mensen laten meespreken, meedenken en meedoen.

Ik had er zin in, die tiende december, en trotseerde met plezier op mijn fiets de koude om in “dé Lamot”, zoals ze in Mechelen zeggen, toe te komen. Vroeger was dit een brouwerij en het behoort hiermee tot Mechels erfgoed. De stad heeft er een heel mooi en modern congrescentrum van gemaakt. Het is een goede locatie voor de hersteldagen: er zijn vele zalen en het is toch iets overzichtelijker dan de Vooruit in Gent bijvoorbeeld, zeker als je, zoals ik, niet goed te been bent.

Na een warm onthaal met koffie en thee begon de dag met een verwelkoming door de directeur van het Steunpunt Geestelijke Gezondheid Tom Van Daele en de Mechelse Schepen Gabriella De Francesco, bevoegd voor sociale zaken en welzijn, gezin, armoedebestrijding, diversiteit, gelijke kansen en personen met een beperking.

Na deze officiële opening en de noodzakelijke speech, kon de dag echt van start gaan met een lezing van Geerdt Magiels: “Een gezonde geest in een gezonde samenleving, hoe we daarvoor kunnen zorgen?” Geerdt Magiels is bioloog, filosoof en auteur en hij is al vele jaren verbonden aan Het MisVerStand, een organisatie die de heersende vooroordelen over mensen met psychische problemen wil bestrijden.

Hij vertrekt in zijn lezing van de problematiek van psychosegevoeligheid om aan te tonen hoe mensen met een psychische kwetsbaarheid nog al te vaak in een vergeten hoekje van de maatschappij terecht komen. Hij vermeldt hoe cruciaal het kan zijn voor herstel om rollen op te nemen in de samenleving. De omgeving of de context waarin iemand zich bevindt, is ook van onschatbare waarde. Hij stelt hierbij kritische vragen over het onuitroeibaar lij-

kende stigma en komt tot de eindconclusie dat voor een zorgzame geestelijke gezondheidszorg ook een zorgzame samenleving nodig is.

Na de koffiepauze was er zowel voor als na de middag een gevarieerd aanbod: boeiende discussies over een kritische blik op herstel of over het open dossier dat ook cliënten geheel mogen inkijken. Er waren mededelingen, onder meer door ervaringsdeskundige Tom van den Abeele, workshops met creatieve storytelling en een filocafé. Er werden kunstwerken tentoongesteld en er waren verschillende kortfilms te zien waaronder Crazywise. Doorlopend waren er infostands. UilenSpiegel kon hier onmogelijk ontbreken, maar ook Buddywerking Vlaanderen, de HerstelAcademie, CareCatchers, ANBN en nog vele anderen waren present.

De dag werd afgesloten door een heel inspirerende lezing van Irene van de Giessen.

Ze richtte in Nederland ‘HerstelTalent’ op en vertelde in een boeiende uiteenzetting haar eigen herstelverhaal. Wat ik opvallend vond, is dat ze destijds met net dezelfde symptomen als ik kampte, maar men haar een heel andere diagnose gaf. Dit sterkt me in de overtuiging dat je kritisch moet blijven tegenover diagnoses. Dit herstelverhaal en deze vrouw werkten voor mij zo inspirerend dat ik van het begin tot het einde aan haar lippen hing. Niet alleen omdat haar verhaal in grote lijnen gelijkloopt met het mijne – haar symptomen werden uiteindelijk net als bij mij als "normale reacties" beschouwd op vroegkinderlijke trauma's – maar ook omdat deze vrouw een weergaloze kracht uitstraalt.

Op deze hersteldagen knoopte ik fijne contacten aan, wisselde ik veel met anderen uit en kreeg ik zelfs meermaals de vraag of ik bij andere initiatieven ook een steentje wilde bijdragen. Ik ging voldaan naar huis, geïnspireerd en vol positieve energie. Het leek alsof iedereen elkaar de kracht had gegeven om kwetsbaar te mogen zijn en te zijn wie je werkelijk bent. Daarom zouden de hersteldagen wat mij betreft ook inspiratiedagen mogen genoemd worden.

6

Redactielid in de kijker: Bert Interview: Nadia Mahjoub – Illustratie: Els Lambrecht

Bert verzorgt sinds 2018 de column ‘Banaan in je oor’ voor dit tijdschrift.

Wat heb je met schrijven?

Ik heb altijd graag geschreven. Vroeger brieven, artikels voor de jeugdbeweging, verslagen van vergaderingen, wetenschappelijke teksten, persberichten … Ik wist dat ik potentieel had, maar stelde het nastreven van mijn diepste schrijfdromen steeds uit.

Dankzij mijn persoonlijke aardbeving kreeg ik hiervoor de tijd, inspiratie en durf. Tegenwoordig focus ik op columns, gitaarnummers, recepten en gelegenheidsgedichten. Ik hou het graag kort, krachtig en prettig gestoord.

Wie is jouw held (en waarom)?

Het Open Therapeuticum Leuven en in het bijzonder mijn identiteitscoach Valérie.

Zonder hen weet ik niet of ik ooit uit mijn dieptepunt zou geraakt zijn.

Welke ervaring heb je met de ggz?

Een tiental jaren geleden werd ik opgenomen in het psychiatrisch ziekenhuis van Kortenberg. Vóór en na deze opname kon ik terecht bij een warme psychiater met relatief open geest. Beiden konden regelmatig herval niet voorkomen, ondanks hun (en mijn) inzet en goede wil. Sinds mijn traject bij Valérie voel ik pas werkelijk vooruitgang, ondersteund door natuurlijke en klassieke medicatie en lichaamswerk.

Waarom kom je liever niet met foto in de Spiegel?

Omdat ik me in mijn columns kwetsbaar opstel en me momenteel nog niet weerbaar genoeg voel om met mogelijke opmerkingen daarop om te gaan. Ja, ik heb nog last van (zelf)stigma, maar op mijn tempo ben ik dit aan het ontgroeien.

Wat doe je graag (passies, hobby’s, ...)?

Schrijven, dansen, lopen, wandelen, badminton, yoga, gitaar spelen, zingen, koken, mediteren … Zolang het maar bijdraagt tot mijn persoonlijke groei.

Wat is je levensmotto (en waarom)?

“Word jezelf, helemaal jezelf, niets dan jezelf” (André Rochais, oprichter van PRH (Persoonlijkheid en Relaties)). Omdat ik wil uitgroeien tot mijn ware zelf door los te komen van beperkende patronen, en door mijn intrinsieke kwaliteiten te ontwikkelen. En omdat ik niet hoef te worden als een ander. Om het met de woorden van oude vriend Jef te zeggen: “Ik ken geen enkele beuk die jaloers is op een kastanjeboom”.

Schuilt er een dichter in jou?

Kronkelprijs 2020 Poëziewedstrijd van UilenSpiegel Thema 'Grens' Heb je een psychische kwetsbaarheid en schuilt er een dichter in jou? Neem dan deel aan de 14de editie van onze poëziewedstrijd.

Deadline voor inzendingen is 31 juli 2020.

Reglement 1. Het thema is 'grens'.

2. Iedereen met een psychische kwetsbaarheid, wonend in België, mag deelnemen.

3. Je mag slechts één gedicht insturen (lengte maximaal één bladzijde A4).

4. Enkel getypte teksten worden aanvaard.

Toegestane tekstformaten: .txt, .doc, .docx, of openoffice doc. Scans worden niet toegestaan.

5. Het gedicht mag nog niet eerder gepubliceerd zijn.

6. Uiterste inzenddatum: 31 juli 2020.

7. Het gedicht, samen met je contactgegevens, sturen naar info@uilenspiegel.net.

Vermeld in het onderwerp “Poëziewedstrijd 2020”.

Prijzen: De winnaar/winnares van de wedstrijd ontvangt een kunstwerk en een bon voor boeken en voor de wereldwinkel. Ook de genomineerden voor plaatsen 2 t.e.m. 10 ontvangen elk een prijs.

Heb je nog vragen?

Contacteer ons via info@uilenspiegel.net of bel 02 410 19 99.

Foto: Free-Photos via Pixabay 7

Dossier: Ai, corona!

Hoe ga ik om met de coronacrisis?

Tekst en foto: Luka Vandeghinste

bijgevolg niet goed ingelicht. Of de situatie is van een zodanig grote omvang dat hun innerlijk systeem het niet aankan. Ze gaan haar minimaliseren of zelfs ontkennen. Het is een manier om toch een controlegevoel te hebben over de onzekere toestand.

Schok

Het zijn nooit geziene tijden. Het dagelijkse leven van de gehele bevolking werd plotsklaps op zijn kop gezet. We zijn een strijd begonnen tegen een virus. Maar hoe gaat een innerlijke wereld om met zo’n crisis?

Wat biedt houvast?

Ontkenning Voor de eerste maatregelen van kracht werden in België op vrijdag 13 maart, was het coronavirus nog een ver-van-mijnbedshow. Ik dacht dat Covid-19 even erg was als de griep, maar dat de media er een hype van maakten. Ik begreep de hele heisa eerlijk gezegd niet. Ik mijd al enkele jaren het nieuws, omdat de overdaad aan prikkels en negatieve informatie mij geen goed doen. Tot een vriendin mij op een directe manier kon duidelijk maken wat een piek aan aantal besmettingen kan gaan betekenen voor de zorgsector en bij uitbrei8

ding de volksgezondheid. Ik ging opnieuw luisteren naar het nieuws en meer nog: ik ging me erin verdiepen. Ik besefte dat de situatie heel ernstig moest genomen worden.

Toch zijn er nog steeds mensen die dit niet doen. Omdat ze het nieuws mijden zoals ik dat deed. Of ze stellen het in vraag en zijn

De omvang van de coronacrisis werd mij niet op één dag duidelijk. Geleidelijk aan sijpelde het besef binnen in mijn systeem.

Ik las er veel over, ik bekeek het nieuws (dat doe ik nu nog maar één keer per dag), maar ik had ook behoefte om erover te praten. Bovendien lieten de gevolgen van de maatregelen niet op zich wachten. Al mijn afspraken, sociale contacten en uitstapjes werden één voor één afgezegd. Mijn wekelijkse structuur verdween als sneeuw voor de zon. Rationeel kon ik vatten waarom, maar emotioneel duurde het een dikke twee weken voor ik mijn draai terugvond.

Dat ik voortaan alleen thuis zou zitten, met enkel nog mijn hond als gezelschap, was een harde dobber. Ik werd futloos, angstig en kwaad en kreeg last van donkere gedachten. Ik wilde mij wel herpakken, maar mijn lichaam en geest hadden even de tijd nodig. De grote schok van de nieuwe situatie moest eerst een plaats krijgen.

Herpakken In mijn achterhoofd wist ik wel wat ik nodig had om hier door te komen: opnieuw structuur opbouwen en sociaal contact inplannen. Uiteindelijk durfde ik mijn menselijke behoefte aan contact uit te spreken naar goede vrienden, en sindsdien (video) bellen we dagelijks. Ik plan op voorhand wat ik ga doen op een dag: huishoudelijke taken, wandelingen met de hond, creatieve bezigheden als ontspanningsmomenten. Ik

We krijgen nu en na de crisis de historische kans om ons systeem te veranderen en te verbeteren

maak gretig gebruik van de solidariteitsacties in mijn gemeente. Daarom ontvang en schrijf ik regelmatig brieven, of ontvang ik een tekening van een kindje uit het dorp.

Zo leer ik nieuwe mensen kennen. Ik chat regelmatig op www.7cups.com, waar mensen van de hele wereld bereid zijn om naar je verhaal te luisteren. Zo verneem ik van dichtbij hoe de situatie is in andere landen.

Je verbonden voelen met andere mensen is nu cruciaal om niet helemaal geïsoleerd te raken. Dat er bijvoorbeeld elke avond om acht uur geapplaudisseerd wordt voor alle hulpverleners in het land, is een teken dat deze samenleving het hart op de juiste plaats heeft. We zijn er voor elkaar.

Perspectief Mensen krijgen tijd om na te denken en worden bijna verplicht om stil te staan bij de essentiële zaken in het leven. Wat is er in dit leven echt belangrijk? Er zijn mensen die nu technisch werkloos zijn, of die van thuis uit werken, ouders worden omgedoopt tot onderwijzer, velen zetten zich in als vrijwilliger, of blijven werken in essentiële beroepen. De samenleving heeft op korte termijn grote veranderingen ondergaan. Velen voelen ook dat de volksgezondheid primeert boven de economie.

We krijgen nu en na de crisis de historische kans om ons systeem te veranderen en te verbeteren. Prioriteiten worden herzien.

Wat hebben we fout gedaan? Wat kunnen we hieruit leren? Waar willen we naartoe?

Ook de klimaatverandering, die steeds ondergesneeuwd werd door het belang van de economie, kan aangepakt worden. Ook dat is een tikkende tijdbom die, zoals een virus, elk moment onze hele samenleving ‘on hold’ kan zetten. Deze crisis is een kans die we met beide handen kunnen grijpen.

We strijden, niet enkel tegen een virus, maar voor een betere innerlijke en uiterlijke wereld. Dat is een perspectief dat een houvast kan bieden in deze onzekere tijden.

Hoe het spook van corona mijn leven insluipt Tekst: Elisabeth – Foto: Tumisu via Pixabay

Het ging redelijk met mij. Best goed eigenlijk. Na verschillende snel opeenvolgende psychoses was ik eindelijk stabiel.

De woede die ik dan vooral richtte naar de mensen om wie ik het meeste geef, had ik opnieuw rechtgezet. Leven is bij mij altijd alles of niets; er is weinig tussenin. De relaties weer op de rails gekregen, nog afwachtend over mijn werk. Maar ik kon weer vrij ademhalen. Net zoals mijn man en mijn kinderen. Het leven kabbelde rustig verder.

En net dan komt het spook van corona aandraven: onheilspellend, vernietigend en nietsontziend…

“Blijf in je kot” druist zo helemaal in tegen mijn karakter. Ik ben graag onder de mensen: een goede babbel met een vriendin bij een kopje koffie, een etentje met vrienden, wandelen met familie, een bezoekje aan ons stamcafé,…

Ik weet het, het is voor iedereen erg. Maar voor mij, en ik neem aan voor andere lotgenoten ook, dreigt mijn zorgvuldig opgebouwde leventje uit elkaar te vallen. De eenzaamheid en doelloosheid doen hun intrede.

Er zijn natuurlijk ook goede dingen die uit deze coronatijd voortvloeien: hulp aan ouderen, dankbaarheid voor het verzorgend personeel, een gejaagde maatschappij die haast stil valt en mooie initiatieven die overal de kop opsteken.

Toch kijk ik reikhalzend uit naar het moment waarop we elkaar weer mogen knuffelen en omhelzen, waarop alles weer gewoon is…

9

Dossier: Ai, corona!

Psychisch kwetsbare mensen hebben net nu extra steun nodig Ann Dierick is ervaringsdeskundige in een setting voor Beschut Wonen in Leuven. Zij schetst hoe het er in deze rare dagen in de geestelijke gezondheidszorg aan toe gaat.

Ik vind haar in de tuin. Ze zit op een boomstronk. Ze ziet er slecht uit. Haar haren zijn slordig. Een getekend gezicht. Ze spreekt moeilijk. Ze heeft gedronken. “Ik verbleef op de PAAZ. Ik was er voor mijn alcoholverslaving. Van het ene moment op het andere werden we verzocht om naar huis terug te keren. We moesten wijken voor coronapatiënten. Enkele van mijn lotgenoten zijn dakloos. Zij zien geen uitweg. Ik ben nu thuis. Ik weet niet wat ik moet beginnen. Ze hebben me in de steek gelaten. Ik krijg totaal geen opvolging. Er is niemand om me te helpen.” Ze huilt. Zonder tranen. Ze vertelt me nog dat de PAAZ-afdeling intussen nog steeds leeg staat. Een PAAZ is een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis.

En zij is niet de enige. Op televisie zag ik een jonge vrouw die lijdt aan anorexia nervosa. Ze zou een behandeltraject volgen in een instelling om aan haar herstel te werken. De behandeling wordt uitgesteld. Dergelijke opnames worden als ‘niet dringend’ beschouwd. Voor de jonge vrouw wordt de toekomst uitzichtloos.

Dat zijn twee schrijnende voorbeelden, ook door het bruuske van wat er is gebeurd.

Gelukkig zijn de maatregelen in de psychiatrie niet allemaal zo drastisch. Veel 10

mensen zijn vrijwillig naar huis gegaan: omdat ze anders niet meer naar huis kunnen in het weekend, omdat ze geen bezoek kunnen ontvangen, omdat ze deze dagen bij hun familie willen doorbrengen,...

Afdelingen verdwijnen maar in zeldzame gevallen. Meestal verhuizen ze naar een andere locatie. Al is dat voor veel patiënten ook ingrijpend, zij kunnen tenminste hun behandeling voortzetten. En er zijn ook voorzieningen voor psychiatrische patiënten die zelf corona hebben. De zorg voor psychiatrische patiënten valt dus niet stil.

Er is veel solidariteit bij het zoeken naar zinvolle alternatieven.

Wat met de ambulante zorg, voor mensen die thuis zijn? Ook niet gemakkelijk. De psychische opvolging staat op een veel lager pitje. Psychiaters en psychologen geven therapie vanop afstand. Voor veel psychisch kwetsbare mensen is die drempel te hoog. Zij zien geen heil in de virtuele gesprekken en onlinecontacten, en schorten dan maar het contact met hun therapeut op. Dat kan voor een aantal van hen nefast zijn. Vooral in tijden waarin angst, onrust en onzekerheid primeren. Sociaal contact is van vitaal belang. Die mensen dreigen in isolement te belanden.

Ikzelf werk als ervaringsdeskundige in een

setting voor Beschut Wonen voor psychisch kwetsbare mensen. Wij proberen er alles aan te doen om hen een hart onder de riem te steken. Dat is niet evident. Onze communicatie verloopt nu grotendeels telefonisch en dus vanop afstand. Op vraag van de mensen zijn er wel soms nog faceto-facecontacten, meestal in de vorm van een wandeling buitenshuis. In de huizen zorgt de begeleiding voor structuur. De mensen maken een planning op van wie welke taken op zich neemt. Maar er is niet voor alles een oplossing. Veel van deze mensen hebben zo al te lijden onder de eenzaamheid. Nu vallen al onze groepsactiviteiten voor hen weg: kookochtenden, wandelingen, creawerking, badminton, koor,... Voor een deel van onze mensen is dat normaliter een ideale daginvulling en een manier om anderen te ontmoeten.

Een groot deel van die mensen leeft in gemeenschapshuizen. Dat heeft het voordeel dat er interactie is met huisgenoten, dat ze niet alleen zijn. Dat is echter niet altijd zo rooskleurig als het lijkt. Die mensen leven daar dicht op elkaar en hebben hun eigen angsten en onzekerheden. Dat wil weleens uit de hand lopen, zeker nu de emoties soms de overhand nemen.

Ik hoor vaak ook positieve geluiden. Deze cliënt probeert er het beste van te maken:

Gedicht door Charles Darcy

Opiniestuk geschreven door Ann Dierick, verschenen in De Morgen op 30 maart 2020

Afwachten.

Laat ons nu gewoon afwachten, en ons niet door angst laten versmachten, ons gezond verstand niet laten verkrachten.

Maar zoals Maggie zegt, en deze keer is dat niet zo slecht, ze meent het zelfs oprecht: “Blijf in uw kot!”, en houd de deur op slot!

Ge moet nu niet onnodig naar buiten lopen, en het risico vergroten om besmet te geraken “Deze crisis zet aan tot nadenken. Dat doe ik sowieso al veel, maar nu heb ik zeker de neiging tot reflecteren. Ik filosofeer en schrijf teksten over wat ons overkomt. Later zal ik ze laten lezen, als alles voorbij is.

Ik beschouw deze periode een beetje als vakantie. Ik word niet op de dagopname verwacht en heb nu tijd om mijn gedachten de vrije loop te laten. Mensen worden op zichzelf teruggeworpen en dat is niet slecht.”

Dat is het leven zoals het nu is bij psychisch kwetsbare mensen. Met vaak aangrijpende en pijnlijke verhalen. Ik maak me zorgen om deze kwetsbare groep. Moeten we daarvoor niet meer oog en aandacht hebben? Wat doen we met de emoties die deze toestand oproept? Houden we voldoende rekening met hun ongerustheid en angstgevoelens? We zijn allemaal bang: moeten we dan juist deze mensen niet extra steunen?

De coronacijfers zijn nog steeds volop in stijgende lijn. Zal dat straks ook het geval zijn met de suïcidecijfers? __________ Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op zelfmoord1813.be

of iemand anders ziek te maken.

Laat ons liever thuis een goed fleske kraken, en het in onze living gezellig laten smaken.

Wacht af, dit gaat wel opnieuw voorbij, en wees blij dat ge gezond zijt.

Dus zorg dat dat zo blijft!

Charles Darcy is het pseudoniem voor een schrijver die onbekend wenst te blijven. De voornaam komt van zijn grote voorbeeld Charles Dickens, en Darcy verwijst naar mister Darcy uit Jane Austens “Pride and Prejudice”. Charles was vroeger schrijver in bijberoep, en in hoofdberoep werkte hij als leidinggevend hoger kaderlid. Hij schreef romans en gedichtenbundels. Maar omwille van zijn aandoeningen (borderline persoonlijkheidsstoornis, bipolaire stoornis en chronische depressie) moest hij in 2017 ophouden met werken en schrijven. Dankzij zijn beste vriend, collega-schrijver en mentor is hij vorig jaar opnieuw gestart met het schrijven van gedichten. Hij publiceert ze niet, maar stuurt ze door naar familie en vrienden. Charles is 42 jaar en is tweemaal gehuwd. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij een schattige dochter van 7 jaar. Buiten het slikken van een hele resem aan medicatie volgt Charles therapie bij een psychiater en een psychotherapeute, en wordt hij thuis begeleid door een mobiel team voor langdurige thuiszorg. Momenteel gebeurt de therapie telefonisch door de lockdown. Zijn tweede echtgenote studeerde psychologie en helpt hem waar zij kan. Charles’ grote droom is om opnieuw romans te kunnen schrijven.

11

Dossier: Ai, corona!

Lockdown weegt zwaar op jongeren Tekst: Els Lambrecht – Foto: Gerd Altmann via Pixabay

Door de coronamaatregelen zagen chatlijnen een enorme toevloed aan hulpvragen bij jongeren. Bij het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling zag men het aantal gesprekken zelfs verdriedubbelen, en bij het CAW, CLB en AWEL staan de telefoons roodgloeiend. Maar ook bij onze eigen Luistergenoten-lijn kwamen al tieners hun hart luchten.

Het is algemeen geweten dat jongeren zich sowieso vooral richten op vrienden om hun emoties kwijt te raken. Dat is normaal in de ontwikkeling van kind tot volwassene en het zoeken naar een eigen identiteit los van de ouders. Het is dus niet zo bijzonder dat deze periode hen extra moeilijk valt, en dat deze lockdown hun gevoel van eenzaamheid bevordert. In wezen zijn de problemen niet anders dan voorheen, maar jongeren worden door deze uitzonderlijke situatie wel meer getriggerd. Het isolement en de bijhorende eenzaamheid vreten aan hen. Wie het al moeilijk had, ervaart dat in zo’n situatie nog scherper. Bij volwassenen is dat eigenlijk niet anders. Wanneer er sowieso al sprake is van huiselijk geweld, is deze periode nog extra moeilijk. Ook daarover komen veel hulpvragen binnen bij de chatdiensten. Dat chatten in deze leeftijdscategorie enorm populair is, komt omdat de drempel lager is, en je het quasi onopgemerkt kan doen. Wanneer je belt, bestaat de kans immers dat iemand je hoort. Wanneer je chat, is dat bovendien veel anoniemer.

Wekenlang thuis zitten met het hele gezin is uiteraard voor niemand evident. Politie, justitie en hulpverleners waren van in het begin vooral bezorgd voor gezinnen waar huiselijk geweld voorvalt. Door de quarantaine neemt de stress in die gezinnen toe, en men zag de meldingen die bij hen

12

binnenkwamen ook toenemen naarmate de lockdown vorderde. Kinder- en Jeugdpsychiater Peter Adriaenssens verklaarde dit ook in De Morgen op 18 maart “Overal waar er een vorm van dominantie bestaat – binnen koppels of een ouder versus een kind – is er nu een risico. De quarantaine zal die problemen niet veroorzaken, maar doet wel de stress binnen die gezinnen toenemen. […] Zeker bij tieners zal het moeilijk worden. Zij zitten sowieso op een leeftijd waarop ze alles wat volwassenen doen in vraag stellen en minder gevoelig zijn voor risico’s.”

Het isolement weegt dus zwaar op kinderen en jongeren. Kwetsbare jongeren uit gezinnen met huiselijk geweld mislopen door een nietsontziend virus broodnodige bescherming. Soms zien ze de ernst van de coronacrisis niet in: overheidsinformatie bereikt hen niet via de traditionele kanalen, terwijl ze extra vatbaar zijn voor complottheorieën op de nieuwe media die ze wél gebruiken. Vaak valt ook de bestaande begeleiding tijdelijk weg. Deze kinderen en tieners zitten nu continu thuis zonder begeleiding, en ook dat is zwaar.

Ook voor tieners die in gezinnen met armoede opgroeien is dit een groot probleem. Wat te denken over het onderwijs dat nu thuis plaatsvindt? Dat kan praktisch heel moeilijk verlopen. Niet iedereen heeft

een computer bijvoorbeeld. Deze jongeren zullen om heel praktische redenen achterstand oplopen. Hebben deze gezinnen de mogelijkheden wel, dan nog zijn de omstandigheden vaak allesbehalve ideaal om zich toch aan schoolwerk te zetten. Experts vrezen dat de kloof tussen arm en rijk hierdoor groter zal worden. Ook dit heeft een nefaste invloed op hun welzijn. Dat voelen ze nu al, maar dit zal ook op lange termijn nog een rol spelen.

De coronapandemie daagt onze samenleving stevig uit. Het is zoeken naar manieren om het acute belang van onze volksgezondheid te verzoenen met de dagelijkse hulpvragen, zeker die van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare contexten. Eenvoudig is dat zeker niet. De mentale en fysieke druk op kinderen en jongeren in kwetsbare situaties valt niet te onderschatten en elke dag zonder aangepaste hulp is er één te veel.

_______________

Bronnen: Impact van corona op kinderen en jongeren, Vlaamse jeugdraad, 30 maart 2020 (vlaamsejeugdraad.be) ‘Bied gezinnen die het moeilijk hebben je logeerkamer aan’, L. Beckers , 18 maart 2020 (demorgen.be)

Tekst: Bert - Illustratie: ITSE OCHKA

an

B

Ik ben hoogsensitief, psychisch kwetsbaar en leerling-alchemist. Kijk je mee vanuit mijn perspectief?

aa

n in j e o o

r

Kroongetuige Ik had er niet om gevraagd. Plots was het daar. Het gooide mijn hele leven om. Doodsangsten, doembeelden, verstoorde nachtrust ondanks kalmeermiddelen ... De hel is nog steeds niet voorbij, maar ze wordt leefbaarder. En op een misschien vreemde manier ben ik zelfs dankbaar voor deze crisis. Begrijp me goed, ik zou deze verschrikking nooit opnieuw willen meemaken, maar ze leerde me de deugd van rust, zachtheid en liefde. Ik heb het over mijn persoonlijke psychische aardbeving, maar evengoed over dat ander venijnig beestje dat de hele wereld nu lamlegt.

Ik heb dat beestje lang weggelachen. Het was iets om mopjes over te maken telkens als iemand hoestte. Tot ik zelf opgezadeld zat met een hoestje. Aan een frequentie van amper twintig keer per dag: een enkelvoudig, droog kuchje zonder meer. Overgehouden aan een griep, enkele weken voor het beestje hier uitbrak. Een onschuldig bagatel leek het. Maar toen ons land zijn eerste maatregelen trof en ik de kassierster van de lokale biowinkel na elke klant haar handen zag desinfecteren, voelde ik plots een benauwdheid aan mijn borstkas. Het zou toch niet?

Het was de aanleiding voor een eerste angstaanval. Een noodoproep naar mijn coach stelde me gerust. Aan mijn stem hoorde ze een verstarring in mijn lichaam. Bewegen, zei ze, dans, wandel, doe yoga, wat dan ook ... De buren zullen ogen getrokken hebben bij de wildemansdans aan mijn slaapkamerraam, maar het hielp wel. Ik voelde me bevrijd en sliep die nacht goed.

De volgende nacht was een ramp. Ik had tot laat de doemberichten in de media gevolgd. Dat, samen met een lichte koorts en hoofdpijn, was de trigger voor een tweede angstaanval. De dag daarop hielp ook dansen niet meer. Een tweede telefoontje naar mijn coach bracht verlichting. Ze raadde me aan de media niet te zeer te volgen. Uit voorzorg hamsterde ik wel natuurlijke medicatie en voedingssupplementen voor een betere weerstand en rust.

Twee nochtans gemoedelijke weken later volgde de kers op de angsttaart toen mijn vader koorts kreeg. Het bleek de uitdaging die ik nodig had om finaal met mijn kwelduivel af te rekenen. Na veelvuldig spartelen zag ik immers in dat angst me net overmeestert als ik hem probeer te bedwingen. Ik ontdekte iets paradoxaals: als je ook onaangename zaken zoals angst, pijn en agressie ruimte geeft (zonder je erdoor te laten meeslepen), pas dan kan je ze loslaten en gaan ze weg. Niet meteen, want ze vragen eerst om verwerking. Als je dat proces accepteert en doorloopt, komt er heling.

Zo zet je angst om in liefde en dat is wat ik al jarenlang doe. Dankzij bovenstaand beestje is dit proces in een stroomversnelling gekomen. Nog een beestig voordeel: ik leef nu minder gejaagd en ontdek dat ik veel van mijn activiteiten, die door de crisis tijdelijk stilliggen, niet nodig heb om sterk te staan. Ik heb nog steeds voldoende omhanden (zeep bijvoorbeeld). Deze periode nodigt me uit om dichter bij mezelf te komen, bezig te zijn met de essentie. Het valt me op hoe weinig sociaal contact ik nodig heb. Soms zijn er mijn ouders, maar dat is het zowat. De Rambo in mij vindt het heerlijk om onafhankelijker te worden, om zoveel mogelijk dingen zelf aan te pakken en eruit te leren. Alsof ik de bugs uit mijn software aan het halen ben. Ook al hoop ik dat iemand snel enkele bugs in het beestje vindt.

Bert

Reacties zijn welkom op bert.banaaninjeoor@gmail.com 13

Dossier: Ai, corona!

! a n o r o Ai, c

Tekst: Els Lambrecht – Foto: Tumisu via Pixabay

Na enkele weken van lockdown begonnen de maatregelen zwaar door te wegen. In het begin werden we nog gesterkt door een collectieve adrenalinestoot, waarin we met z’n allen deze Covid-19 te lijf wilden gaan. Talloze verbindende acties werden opgezet.

Na een tijdje verdween die energie en kwamen er gevoelens van machteloosheid opzetten. Dat is eigenlijk niet zo gek, het is zelfs heel normaal, en dat is dus heel oké.

Tenslotte zijn we allemaal mensen.

Zelf had ik na een tijdje een bijna onweerstaanbare drang om mijn computer door het raam te gooien, omdat ik het beu was om enkel nog gesprekken te hebben die bestonden uit storingen, slechte pixels, en het beeld dat vaak ook nog wat later kwam dan het geluid, waardoor het soms leek alsof ik naar een slechte, oude en vertraagde film zat te kijken. Soms wilde ik zelfs gaan roepen in de hoop dat op die manier de afstand toch wat kleiner zou worden. Het maakte voor mij één ding wel heel duidelijk: ik wilde vooral mensen in het écht zien en ik had na een tijdje zelfs geen zin meer in het zoveelste praatcafé op Zoom. Het gebrek aan sociaal contact begon zijn tol te eisen, het is en blijft een basisbehoefte. Ik had huidhonger. Ik merkte dat ik gewoon iemand wilde hebben waar ik tegenaan kon kruipen. Want ik woon alleen. Fysieke aanrakingen maken de juiste stoffen vrij om je goed te voelen, die miste ik duidelijk heel hard en velen met mij. Bovendien zorgt “echt” contact ook voor verbinding, en ook dat hebben we nodig, zelfs de grootste einzelgänger.

14

Het gebrek aan perspectief speelde ook een belangrijke rol.

Niemand kon inschatten hoe lang die periode zou duren.

Daarbovenop kwamen er zelfs nog extra onzekerheden bij.

Ben ik ziek of niet? Wat met mijn grootmoeder in het woonzorgcentrum? Welke financiële gevolgen zal dit geven en zal mijn kind niet te veel achterlopen op school? Mijn grootste onzekerheid was dat niet-dringende medische hulp uitgesteld werd en dat het onderscheid tussen dringend en niet dringend plots wel heel relatief bleek. De machteloosheid over die onzekerheid werkte frustrerend. Vanuit de overheid werd ons op geblokte wijze duidelijk gemaakt om vooral in ons kot te blijven. Hoe gek is het om te beseffen dat in de zetel zitten voor je tv met een zak chips misschien het meest verantwoordelijke is wat je kan doen?

Ook structuur hebben we nodig. Werkdagen zijn automatisch gestructureerd. Nu moesten we massaal thuis werken, waarbij structuur handhaven sowieso al moeilijker is en waarbij de scheiding werk/privé ook nog eens vervaagt.

Structuur geeft houvast.

De boodschap om op tijd psychische hulp in te schakelen vond ik bijzonder ironisch. Mijn psychologe werkte met videobellen. Ik vond dat een ware hel. Nog niet in het minst omdat het systeem constant haperde, al was het beter dan niks. Een vriendin vond het niet kunnen om evenveel te betalen voor minder kwaliteit, terwijl ik van mening was dat mijn therapeute even hard moest werken als anders, en misschien zelfs harder. Makkelijk zal het niet geweest zijn. Het resultaat was wel dat de therapie niet werkte zoals gewoonlijk. Ik volg namelijk traumatherapie en ik voelde me niet veilig genoeg. Na een tijdje gaf ik dat ook aan, en wilde ze met mij zoeken naar een oplossing om toch live sessies te organiseren. Het werd een eerder groene therapie in de natuur. Gelukkig vond deze lockdown niet in de winter plaats.

Het meest onmenselijke vond ik uiteindelijk de maatregelen bij het overlijden van mijn grootmoeder. Ze verbleef in een woonzorgcentrum. Er mocht enkel een heel beperkte begrafenis plaatsvinden. Enkel haar kinderen mochten aanwezig zijn. Dat is best hard. Ik vond het nog harder dat niemand haar de weken voordien mocht zien. Op het einde mochten haar kinderen elk een kwartiertje bij haar sterfbed komen.

Hoewel ik begrip had voor de maatregelen, gaf deze situatie mij een nog groter gevoel van eenzaamheid. Ik begon me af te vragen of deze drastische en onmenselijke maatregelen wel opwogen tegen ons algemeen welzijn en onze geestelijke gezondheid. Gelukkig heb ik mijn grootmoeders kracht geërfd en kon ik me aanpassen en doorgaan.

Want mensen zijn flexibel en veerkrachtig, en dat maakt ook dat onze ‘soort’ nog steeds bestaat. Maar we behoren wel tot de zwakkeren van het dierenrijk. Ondanks ons aanpassingsvermogen, wordt er als gevolg van de lockdown een serieuze mentale impact verwacht. Bij de politie kwamen meer meldingen van suïcides, verwardheid, agressie en andere decompensaties. De echte mentale impact zal pas nadien komen, wanneer de stress rond het virus is weggeëbd en we onze adrenaline niet meer nodig hebben om ons daartegen te wapenen en recht te houden. De vrees is dan ook dat er te weinig is geïnvesteerd in geestelijke gezondheidszorg.

Lotgenoegens: ‘We need positive vibes’ Tekst: Nadia Mahjoub Foto: PublicDomainPictures via Pixabay

“Er is geen probleem dat ontsnapt aan de hoop”

Lotgenoot Christophe maakte op Facebook enkele weken geleden de groep ‘Lotgenoegens’ aan, met de steun van Anja en Els. In deze groep kan je iets positiefs naar voor brengen, bv. fijne herinneringen, een liedje dat je aan iets leuks doet denken, een kunstwerk dat je adembenemend vindt of een gedicht dat je vrolijk maakt. Je kan sturen wat je wil zolang het niets te maken heeft met Covid-19.

Daar is immers al genoeg om te doen.

Dit is een quote van Dirk De Wachter en hangt thuis bij me op. Tijdens de lockdown heb ik de bewuste quote al vaak in mijn hoofd herhaald om me er van te verzekeren dat ik dat niet zou vergeten. Want het coronavirus zorgt niet alleen voor een toename aan opnames op intensieve zorgen, het slaat ook geestelijk toe en ontziet niemand.

De hoop houden is dus heel belangrijk.

Verras Lotgenoegens met je leukste ideeën.

Word lid van deze groep, die je vindt door ‘Lotgenoegens’ in te tikken in de zoekbalk van Facebook.

15

Dossier: Ai, corona!

Luistergenoten, een luisterlijn van en voor lotgenoten Tekst: Nadia Mahjoub

UilenSpiegel kreeg naar aanleiding van de gezondheidscrisis signalen van lotgenoten dat ze zich angstig of eenzaam voelden. Het opgelegde isolement versterkte dat gevoel. Sommige lotgenoten en vrijwilligers vroegen of er een chat- of telefoonlijn kon worden geopend. Daarom lanceerde UilenSpiegel op 13 maart ‘Luistergenoten’, een luisterlijn van en voor lotgenoten. Luistergenoten zijn mensen met een psychische kwetsbaarheid die vrijwillig een luisterend oor aanbieden aan wie nood heeft aan een gesprek. Ze hebben ervaringskennis, weten hoe heftig het leven soms kan zijn en kunnen empathisch luisteren. Het luistergenotenproject bestaat ondertussen uit meer dan 25 vrijwilligers en wordt ook gecoördineerd door vrijwilligers. We hadden een gesprek met Kaat, Andrea, Elias en Sylvia van de luisterlijn.

Wat motiveerde je om luistergenoot te worden?

Kaat: “Ik doe veel vrijwilligerswerk met psychisch kwetsbare mensen en moest in februari eigenlijk dringend onthaasten.

Door de lockdown was mijn overvolle agenda plots leeg. Na enkele weken kreeg ik opnieuw zin om iets te betekenen voor de maatschappij. Ik las begin april op de site van UilenSpiegel over het project ‘Luistergenoten’. Ik heb toen meteen contact opgenomen en zo is de bal aan het rollen gegaan.”

Andrea: “Ik zocht al lang naar iets om aan bij te dragen dat mij echt voldoening zou geven. Ik werkte al voor UilenSpiegel als patiëntenvertegenwoordiger en ervaringsdeskundige maar ik wilde graag nóg iets doen. Luistergenoten was mijn kans, dus sprong ik mee op de kar van bij de opstart.

Ik ben heel blij dat ik dit gedaan heb en ik hoop nog lang te mogen meewerken aan dit project.”

Elias: “Nadat ik over het bestaan van ‘Luistergenoten’ gelezen had, besloot ik onmiddellijk contact op te nemen met het verzoek om als vrijwilliger deel te nemen.

Het betreft hier immers een initiatief van lotgenoot naar lotgenoot. Bestaat er iets mooiers? Het was en is een droom van mij om anderen te helpen. Je helpt hierdoor ook jezelf, een win-winsituatie dus”.

Sylvia: “Ik ben sinds februari 2016 vrijwilligster bij UilenSpiegel en begeleid er samen met Hans de praatgroep voor lotgenoten van seksueel misbruik. Met de lockdown vielen deze en alle andere activiteiten stil, 16

Kaat Kaat is 48 jaar en omwille van haar psychische kwetsbaarheid met vervroegd pensioen. Ze is huismama van een warm gezin van zes. Haar vier kinderen zijn tussen de 15 en de 21 jaar. Ze heeft een bipolaire stoornis, heeft enkele psychoses doorgemaakt en schommelt tussen stabiel en manisch. Haar laatste opname dateert van 2015. Ze geeft toe dat ze zich heel enthousiast kan maken over al haar vrijwilligerswerk, en dat ze erover moet waken dat ze genoeg rust tussendoor. Ze begeleidt, naast haar inzet voor de luisterlijn, een wekelijkse online lotgenotengroep en heeft plannen om met een andere lotgenoot een online praatgroep op te richten rond ‘psychosegevoeligheid en dromen’. waardoor ik mijn tijd graag nuttig wou invullen en hierbij ook iets wou betekenen voor anderen. Luistergenoot zijn geeft me voldoening en ik leer zelf ook veel bij van anderen.”

Hoe verlopen de gesprekken?

Elias: “Goed. Die indruk heb ik zeker en vast. Zowel bij het chatten als bij het bellen merk ik dat de gesprekspartner deugd gehad heeft aan het gesprek. Niet dat dit altijd even duidelijk is, maar de reacties laten het beste vermoeden. “Ik heb hier zeker iets aan gehad” of “ik neem zeker nog contact op” zijn de typisch goede afsluiters.

Sylvia: “Ik praat liever via de telefoon dan via chat, omdat ik opmerk bij mezelf dat ik dan heel nabij kan zijn, wat het makkelijker maakt om me in te leven in de situatie van de persoon.

Andrea: “De gesprekken lopen goed. In het begin is het een beetje zoeken waar ‘het probleem’ zich situeert. Goed luisteren is de boodschap, veel vragen stellen en samen zoeken naar iets dat kan helpen. Tot nog toe slagen we er altijd samen in (de luistergenoot en de beller) om het toch een beetje draaglijker te maken.”

Kaat: “De gesprekken zijn erg ‘luisterintensief’ en meestal vermoeiend. Daarom heb ik gevraagd om geen avonduren meer

Elias op mij te nemen, want dan neem ik die gesprekken mee naar mijn bed. Gelukkig zijn we allen psychisch kwetsbaar, en heeft iedereen veel begrip voor elkaar.”

Wat zijn de meest voorkomende bekommernissen van lotgenoten die contact opnemen?

Kaat: “Soms komen ze bij ons terecht omdat hun zorgverlener niet beschikbaar is voor een gesprek. Of ze willen hun vrienden of familie niet lastig vallen.”

Andrea: “Ik merk dat de mensen die contact opnemen bijna altijd mensen zijn met een psychische kwetsbaarheid. Ook mensen die nu angst hebben of meer angst voelen door de coronacrisis.”

Elias ondervond al tijdens zijn prille jeugd problemen om zichzelf te uiten en om te gaan met anderen. Hij zei geen woord, waardoor hij door iedereen werd gemeden en steeds meer naar de achtergrond verdween. Dit heeft hem op school en later in zijn jobs flink parten gespeeld.

Het was iedere dag knokken om toch maar iets van het leven te maken. Depressie, burn-out, enz… waren het gevolg.

Uiteindelijk, op latere leeftijd, werd bij hem “autisme” vastgesteld. Vanaf dat moment is hij aan zijn herstel begonnen. Een opname, de verplichting om op invaliditeit te gaan, duidelijkheid omtrent zijn problematiek en goede gesprekken met de psycholoog deden hem heropleven. Hij maakte zijn grote droom waar en verhuisde naar de kust, schilderde en las boeken. Bovendien deed hij vrijwilligerswerk, werk dat hij echt graag deed en waarin hij vreugde vond: voedselbedeling en opvang van daklozen in Oostende. Hij schreef zich in voor de cursus ervaringsdeskundigheid bij UilenSpiegel.

Het meewerken aan ‘Luistergenoten’ geeft hem veel voldoening. Hij staat er onder meer in voor de dispatching.

Andrea: “Het is schitterend hoe UilenSpiegel op zo'n korte tijd uit het niets een telefooncentrale en een heuse chat-applicatie op poten heeft gezet.

De inzet en het engagement van de hele groep is groot. Er gaat een enorme empowerment uit van dit project!”

Andrea Andrea kreeg zo'n twintig jaar geleden bij de geboorte van haar dochter een post-partumpsychose (ook wel kraambedpsychose genoemd). Ze is toen beginnen schommelen van depressie naar manie en de psychiater besloot: ‘bipolair en psychose-gevoelig’. Ze vond haar evenwicht maar niet terug. Het is nu tien jaar geleden dat ze nog een psychose kreeg en ze is al vijf jaar vrij stabiel. Andrea heeft het gevoel met ‘Luistergenoten’ eindelijk gevonden te hebben wat ze zocht: iets wat haar voldoening kon geven en waar ze haar talenten echt kon inzetten... Ze beheert, samen met Sylvia, ook de besloten Facebookgroep voor de luistergenoten, een handig informatie- en communicatiekanaal.

Elias: “Eenzaamheid, de weg kwijt door de chaos in het hoofd…”

Sylvia: “Vooral eenzaamheid, het gemis aan sociale contacten en angst komen vaak aan bod. Verergering van de psychische kwetsbaarheid, door de stress en triggers die de maatregelen omtrent het coronavirus met zich meebrengen: herbelevingen, psychose, depressie, manie, angst- en woedeaanvallen, slaapproblemen, eetstoornissen, zelfmoordgedachten…. Ook spanningen in thuissituaties, onrust, onzekerheid over de toekomst. Soms ook verslavingsproblemen (vooral alcohol) bij de partner.”

Hoe help je hen?

Kaat: “Vooral door te luisteren en door te vragen als me iets niet duidelijk is. Door vragen te stellen, komen ze vaak zelf tot nieuwe inzichten. Dat is dus een dankbare taak voor mij, en dat doet me deugd.”

Andrea: “Door goed te luisteren, echt, authentiek luisteren. Dit is eigenlijk het belangrijkste, luisteren, vragen stellen, echte belangstelling tonen. Samen zoeken naar wat kan helpen. Dat zijn meestal kleine dingetjes: genieten van een kopje koffie, een warm bad, mooie muziek, ... Ik vertel hen ook dat ze altijd welkom zijn om opnieuw 17

Dossier: Ai, corona!

Sylvia Sylvia heeft zelf ervaring gehad met seksueel misbruik en geweld, depressie, psychosomatische klachten, dissociatie, …

Bij Luistergenoten staat ze, naast de permanentie gedurende enkele uren per week, samen met Andrea in voor de gesloten intervisiegroep van Luistergenoten op Facebook en neemt ze de kwaliteitszorg voor haar rekening samen met Nadia: het maken en analyseren van evaluaties en bevragingen, zowel bij de luistergenoten zelf als bij de mensen die contact opnemen. contact op te nemen en dat gebeurt dan ook af en toe.”

Elias: “De basis voor het gesprek is empathisch luisteren. De lotgenoot voelt dat zijn probleem ernstig genomen wordt, dat hij zijn verhaal op een eerlijke en anonieme manier kwijt kan. Het is zeker niet de bedoeling dat we een oplossing bieden voor elk geformuleerd probleem.”

Sylvia: “Door te luisteren en me in te leven in hun situatie. Vaak kan ik me vanuit mijn eigen ervaringen heel goed voorstellen hoe het voor die persoon nu moet zijn. De hulpvrager voelt ook aan dat ik hem of haar écht begrijp. Door terug te koppelen en bijvragen te stellen, probeer ik hem of haar nog beter te begrijpen en indien mogelijk kunnen we samen naar een oplossing zoeken die het wat draaglijker maakt. In crisissituaties zal ik de persoon eerst proberen te kalmeren en nadien doorverwijzen.”

De invloed van de coronamaatregelen op ons psychisch welzijn.

Een bevraging onder onze leden.

Bevraging en verslag: Anneke Krols

Ongeveer een maand na de officiële lockdown en invoering van de coronamaatregelen, bevroegen we onze leden naar de invloed hiervan op hun psychisch welzijn. De bevraging liep van 14 tot 21 april 2020. Er werd snel en uitgebreid gereageerd. In totaal vulden 175 respondenten een online-vragenlijst in. We ontvingen reactie uit alle regio’s. Uit de resultaten kunnen we besluiten dat de maatregelen wel degelijk een invloed hebben op onze geestelijke gezondheid, al dan niet negatief. Want er blijken ook wel wat positieve effecten te ontstaan. Corona maakte ons angstiger, maar vertraagde ook het maatschappelijke ritme. De wijze van hulpverlening is sterk gewijzigd. Ze is afstandelijker geworden, minder frequent en verkort in tijd. Telefonische therapiesessies of gesprekken via videocontact zijn de norm geworden. In een aantal situaties werd de hulpverlening uitgesteld of stopgezet, al dan niet op vraag van de hulpzoekende. Bij medicatiegebruik zien we een toename in het gebruik van angstremmers en slaapmedicatie. We bereikten slechts weinig respondenten in opname. Daarom is het moeilijk om echt geldige uitspraken te doen voor deze lotgenoten. We duiken graag wat dieper in de resultaten met jullie.

18

Vlaams-Brabant Brussel West-Vlaanderen Limburg

Oost-Vlaanderen

Antwerpen

175 respondenten reageerden vanuit alle Vlaamse regio’s en Brussel.

Het onderzoekskader

Via een algemene mailing naar onze leden en een berichtgeving op de vertrouwde Facebookpagina, verspreidden we een online-bevraging opgesteld met Googleformulieren.

175 respondenten reageerden vanuit alle Vlaamse regio’s en Brussel. De meeste reacties ontvingen we vanuit de provincie Antwerpen en Vlaams-Brabant. De overgrote meerderheid van de bevraagde leden woont in de thuissituatie, alleen (42%) of met partner/gezin (53%). We konden slechts enkele leden bereiken die in opname waren in PZ, PAAZ of een andere instelling.

De invloed van de coronamaat­ regelen op het individuele psychische welzijn 79% van de respondenten geeft aan dat de coronamaatregelen een sterke tot uitermate sterke invloed hebben op hun psychisch welzijn. Maar ook ongeveer 1 op de 5 respondenten ervaart geen tot eerder weinig invloed van de coronamaatregelen op het subjectieve algemene psychische welzijn. Wanneer we de verdere toelichting van heel wat respondenten lezen merken we een belangrijke nuancering op. Namelijk dat we er niet van mogen uitgaan dat de sterke tot uitermate sterke invloed telkens als negatief wordt ervaren.

Veel gerapporteerde toegenomen negatieve gevoelens zijn: gebrek aan fysiek sociaal contact, wegvallen van een duidelijke dagstructuur en rustgevende routine, eenzaamheid en verveling, toegenomen somberheid en moedeloosheid, nieuwe of oude angsten die de kop opsteken, ontoereikendheid van de hulpverlening (geen face-to-face contacten).

Enkele getuigenissen van positieve invloeden :

“Als heel sensitief persoon met snelle overprikkeling is deze periode zonder druk en verplichte activiteiten een zegen.”

“Nu de wereld in zekere mate is "stil" gevallen, heel veel mensen in hetzelfde schuitje zitten en in "hun kot" blijven, ervaar ik veel minder storende prikkels en ben ik rustiger, gelukkiger.”

“Ik heb een paniekstoornis en ben hoogsensitief. De eerste weken kreeg ik veel aanvallen. Intussen ben ik vreemd genoeg gekalmeerd en ben ik net rustiger dan anders doordat er minder prikkels zijn door de lockdown.”

Bij de meerderheid van de bevraagden is de angst omwille van corona in zekere mate toegenomen, maar niet per se in sterke mate. Ongeveer 1 op 3 (33%) voelt zich helemaal niet of weinig angstiger .

Slechts 11% voelt zich heel sterk angstiger geworden. Het vermoeden is wel dat bij

deze kleine groep er voordien ook al een sterkere vorm van angstklachten aanwezig was. En dat de coronamaatregelen dus als een trigger werken voor het uitlokken van oude angsten: CPTSS, smetvrees, … . In de meeste gevallen gaat het om de algemeen gedeelde angst om ziek te worden of om anderen te besmetten met Covid-19.

Ten slotte is er een toename in sociale angsten, zoals zich minder naar buiten willen begeven of meer wantrouwen naar anderen toe (niet of onvoldoende naleven van beschermingsmaatregelen).

Bij 1 op 5 van de respondenten die medicatie gebruiken, werd de medicatie (tijdelijk) verhoogd of werd er tijdelijk extra medicatie voorgeschreven. Op basis van de extra toelichting die de leden bij deze vraag gaven, kunnen we concluderen dat dit vooral slaapmedicatie, angstremmers en de verhoging van antidepressiva betreft.

Zelfzorg

We stellen bij de respondenten heel wat veerkracht vast om met deze ‘andere’ tijden om te gaan. De grotere meerderheid haalt zelfzorg uit sociale contacten via telefoon of digitale media en regelmatig bewegen (wandelen, fietsen, lopen, yoga, …). Men maakt tijd voor creatieve bezigheden, voor huishoudelijke taken, om boeken te lezen of series te kijken. Uit een minderheid van de reacties, maar evenzeer belangrijk om te vermelden, blijkt dat sommige respon19

Dossier: Ai, corona!

denten minder tot zelfzorg kunnen komen en stilaan een structuur verliezen. Ze voelen een drang om zich continu bezig te houden en leggen daarom juist een grotere druk op zichzelf. Of hun manieren van zelfzorg bevonden zich buitenshuis (beweging, vrijwilligerswerk, hobby’s, sport, …), maar de angst om besmet te geraken houdt hen meer binnen.

Verandering in de (ambulante) hulpverlening

De meerderheid van de respondenten (73%) geeft aan een duidelijke tot uitermate sterke invloed van de coronamaatregelen te ervaren op hun hulpverlening binnen de geestelijke gezondheidszorg. 43% ervaart een sterke tot uitermate sterke invloed op de hulpverlening.

De ervaring in hulpverlening en het aanbod aan hulpverlening is sterk gewijzigd op verschillende manieren: • Therapiesessies met psychiaters/psychologen zijn weggevallen, uitgesteld of zijn in duur en intensiteit sterk verminderd • Therapiesessies via telefoon of videochat vormen de norm, maar worden door de meeste respondenten als minder ondersteunend ervaren.

• Hulpverleningsdiensten die dagstructuur en -invulling bieden zijn helemaal weggevallen : dagcentrum, activiteitencentrum, dienstencentrum, arbeidsbegeleiding, …

• Heel wat respondenten durven hulpverleners niet raadplegen, of stellen doktersbezoeken uit.

• Enkele respondenten geven aan dat de hulpverlening abrupt werd beëindigd.

Enkele getuigenissen:

“Ik kom moeilijk tot spreken en al zeker aan de telefoon of online. Ik heb veel nood aan fysieke gesprekken. De huidige situatie heeft dus een heel sterke invloed op de hulpverlening voor mij.

Daarnaast kan ik de nazorg na mijn opname niet opstarten zoals gepland

20

en zijn gesprekken met nieuwe therapeuten tot nu toe nog geen succes.”

“Mijn psychotherapeute kan ik niet meer zien. Dat is normaal gezien wekelijks.

Zij kan wel bellen, maar ik haat telefoneren. Afspraak is daarom dat ik haar mail als ik het lastig heb. De psychiater is afgezegd, en mijn medicijnen bouw ik op eigen houtje af.”

Heel wat respondenten geven aan dat ze blij zijn dat therapie via telefoon of videochat een alternatief biedt, maar dat het toch de oorspronkelijke manier van face-to-face hulpverlening niet kan vervangen. Men voelt zich veel geremder in het leggen van contact en in het praten over gevoelens.

Het contact met de hulpverlener voelt onpersoonlijker, afstandelijker, … Men kan moeilijker tot een gesprek komen. De sessies duren vaak ook veel korter. Ten slotte is men meer bezorgd over de vertrouwelijkheid en privacy. Gesprekken dienen soms door te gaan met andere personen uit de eigen omgeving (partner, kinderen) in de buurt. Een minderheid van de respondenten is tevreden met deze nieuwe manier van therapie, omdat ze zich minder moeten verplaatsen en omdat de therapie korter is en vlotter verloopt.

vooral op socialiseren en daarin actie te ondernemen. Zoals bellen, skypen, en wandelingen plannen. Met mensen die ik wat beter ken en ook met mensen die ik nog niet zo goed ken.

Ik experimenteer daar nu wat mee omdat de gelegenheid ideaal is. Velen zitten thuis en hebben ook niet altijd iets omhanden, wat de kans om tijd voor elkaar te maken vergroot. Vooral omdat sociale contacten maken en onderhouden voor mij een grote drempel is. Dus toch een heel positieve kant voor mij aan deze hele situatie.”

“Niets is voor altijd. Ik geniet van de opgelegde cocon samen met mijn gezin, om straks opnieuw een weg te bewandelen waar iedereen hopelijk een stukje zal meenemen uit de huidige periode (ik noem dit geen crisis begrijpelijkerwijs) beseffende dat stilte en jezelf nestelen in de schaduw van de dagelijkse ratrace een grote zegen is.”

“Het maakt deel uit van mijn kwetsbaarheid dat ik deze tijd ook best goed doorspartel... mijn kwetsbaarheid wordt nu ook minder uitgedaagd door de beperktheid in (nieuwe) (verplichte) contacten... ik hou wel mijn hart vast voor nadien!”

?

In andere situaties is de therapie (tijdelijk) stopgezet, soms omdat de hulpverlener zelf geen telefonisch of online aanbod doet… maar meestal omdat de respondent dit zelf niet wenst als alternatief voor face-to-face contact. Bij een aantal respondenten gaan therapiesessies nog wel in direct contact door, mits een aantal veiligheidsvoorschriften worden nageleefd (voldoende afstand, mondmaskers, …), of door te kiezen voor creatieve oplossingen zoals een “wandeltherapie”.

Ten slotte: wat wij jullie nog wensen mee te geven … (enkele fragmenten)

“Ik merk bij mezelf toch ook dat er uitdagingen zijn die ik wel aanga en die ik vroeger niet deed. Ik focus mij nu

Biedt deze coronaperiode ook kansen?

Stof om eens over na te denken samen.

UilenSpiegel brengt een brochure uit over de wet op de internering

Patiëntenvisie binnenbrengen in onze geestelijke gezondheidszorg

Tekst: Wouter De Witte – Illustratie: Brochure internering

Tekst: Wouter De Witte – Foto: Free Photos, Pixabay

De werkgroep rechtsbescherming van UilenSpiegel, aangevoerd door Geert Van Isterdael, probeert de (patiënten)rechten van onze lotgenoten te bevorderen. In deze werkgroep hebben we specifiek aandacht voor de rechten van onze geïnterneerde medepatiënten, die vaak in een heel precaire situatie zitten. Het is een groep waar de politieke wereld zich weinig van aan trok, met de vele veroordelingen voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens als dieptepunt(en). Toch waait er tegenwoordig een nieuwe wind in het beleid. Sinds 2013 is de hervorming in een stroomversnelling gekomen, met als speerpunt de nieuwe Forensische Psychiatrische Centra in Gent, Antwerpen en Aalst (Longstay), waardoor bijna alle geïnterneerden binnenkort in een zorginstelling zullen zitten. Daarnaast wordt ook de rest van het zorgaanbod voor geïnterneerden gemoderniseerd.

UilenSpiegel werkt mee aan het federale project ‘Psy 107 patiënten- en familieparticipatie’. In dit project proberen we om zo goed mogelijk de patiëntenvisie binnen te brengen in onze geestelijke gezondheidszorg, een zorg die overigens in een hervormingsfase zit. Heel belangrijk is dat we als patiëntenvertegenwoordigers mee rond de tafel zitten waar de hervorming vorm krijgt. Een vijftigtal vertegenwoordigers in Vlaanderen zien erop toe dat de patiënt hierin centraal staat. Deze vertegenwoordigers en andere ervaringsdeskundigen worden geleidelijk aan experts op het gebied van geestelijke gezondheidszorg, en zien welke pijnpunten er nog zijn. De coördinatoren van dit project hebben de belangrijkste aanbevelingen van de patiënten- en familieorganisaties samengebracht in een bevattelijke brochure, die de kern bevat van een nieuwe geestelijke gezondheidszorg waarin de patiënt (eventueel bijgestaan door zijn/haar naasten) centraal staat. Het document is eerst en vooral gericht aan de zorginstellingen zelf. In de brochure vind je specifieke aanbevelingen en goede praktijken, die je meteen kan implementeren.

We beperkten ons dus niet tot een algemene theoretische visie.

UilenSpiegel heeft een zevendaagse vormingscyclus gegeven aan geïnterneerden in 2016 (Leuven) en 2019 (Gent) en we hebben na uitvoerig contact met deze mensen duidelijk aangevoeld dat het op de meeste plaatsen echt de goede richting uitgaat, al blijft het een frustrerende en complexe materie. UilenSpiegel pleit er sinds die vormingscycli sterk voor om de herstelvisie ook in de forensische sector binnen te brengen, omdat het ons ook voor geïnterneerden de beste aanpak lijkt om hun leven op de rails te krijgen.

In 2018 vervoegde Gloria Jacquet, juriste met ervaring ter zake, de werkgroep en stelde voor om een makkelijk leesbare brochure op te maken van de Wet op de internering. Zoiets bestond nog niet voor de geïnterneerden zelf, die deze informatie via hun hulpverleners moesten vernemen. Wegens vele aanpassingen aan de wet (door de beleidsmakers) hebben we de brochure deze zomer pas kunnen afwerken dankzij Mieke Goyens (netwerkcoördinator internering) die ervoor gezorgd heeft dat hij volledig up-to-date is. Een oplage van 750 exemplaren wordt op het terrein verspreid. Indien je de brochure wil lezen kan dat op onze site, en exemplaren kan je bij Wouter opvragen (wouter@ uilenspiegel.net).

De herstelvisie in haar vele manifestaties en ervaringsdeskundigheid mochten uiteraard niet ontbreken. Ook het betrekken van naasten, vertrouwenspersonen, het organiseren van een goed onthaal in en ontslag uit een zorginstelling namen we op.

Ten slotte hebben we ook krachtlijnen uitgeschreven rond het werken met geïnterneerden.

Binnenkort gaan een aantal patiëntenvertegenwoordigers deze brochure voorstellen aan de verschillende zorgactoren/netwerken in het land. Dit om de patiënten- en familiestrijdpunten nog beter bekend te maken en de zorgactoren te motiveren hiermee aan de slag te gaan. Indien ze dan concreet werk wil maken van patiënten- en/of familieparticipatie, kunnen ze een beroep doen op consultants van UilenSpiegel en Similes, die hen op de werkvloer op weg zetten om deze ideeën te verwezenlijken. We hopen om op die manier het principe van patiëntenparticipatie zowel algemeen bekend te maken in de sector, als om deze specifiek op de werkvloer te introduceren. Deze consultancy is mogelijk omdat de dienst vormingen van de federale administratie hier budget voor heeft vrijgemaakt.

Op dit vlak is er dus veel beweging in onze sector. Wij houden je vanuit UilenSpiegel graag verder op de hoogte!

21

Onze lotgenotengroepen

MEDEDELING

Door de onzekerheid rond het coronavirus opteren we ervoor om vooralsnog van de meeste fysieke bijeenkomsten geen data te publiceren. Wij maken ons echter sterk dat al onze groepen in de nabije toekomst terug zullen kunnen opstarten. Als je op de hoogte gehouden wil worden van bepaalde bijeenkomsten, aarzel dan niet om contact op te nemen met de betreffende groep.

Specifieke kwetsbaarheden

• Lotgenotengroep seksueel misbruik Hasselt Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Sylvia en Hans.

Ben je slachtoffer geweest van seksueel misbruik en wil je graag lotgenoten ontmoeten? Dan is deze praatgroep misschien iets voor jou.

Inschrijven en meer info: sylvia.van.der.veken@telenet.be of 0473 28 76 77 (Sylvia) Let op! Het aantal plaatsen is beperkt tot 8 deelnemers en er wordt enkel ingeschreven vóór de eerste bijeenkomst. Eén reeks bestaat uit 5 bijeenkomsten die telkens doorgaan op een vrijdag (tenzij anders vermeld). Je kan je nu reeds inschrijven voor de volgende reeks die start in september.

De volgende reeks gaat (afhankelijk van de situatie rond COVID-19) door op vrijdagen 4 september, 2 oktober, 6 november, 4 december en 22 januari 2021 Tijd: 18:30 - 20:30 Locatie: Jeugdherberg Hasselt, Spoorwegstraat 80, 3500 Hasselt (achterkant station Hasselt nieuwbouw)

• Lotgenotengroep seksueel misbruik Leuven Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Katia, Sylvia en Hans.

Ben je slachtoffer geweest van seksueel misbruik en wil je graag lotgenoten ontmoeten? Dan is deze praatgroep misschien iets voor jou.

Inschrijven en meer info: seksueelmisbruik@uilenspiegel.net of 0495 49 65 43 (Katia) Let op! Het aantal plaatsen is beperkt tot 8 deelnemers en er wordt enkel ingeschreven vóór de eerste bijeenkomst. Eén reeks bestaat uit 5 bijeenkomsten die telkens doorgaan op een vrijdag (tenzij anders vermeld). Je kan je nu reeds inschrijven voor de volgende reeks die start in september.

De volgende reeks gaat (afhankelijk van de situatie rond COVID-19) door op vrijdagen 18 september, 16 oktober, 20 november, 18 december en 15 januari 2021

22

Online: Sommige groepen komen online samen.

Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom voor het overzicht.

Tijd: 19:00 – 21:00 Locatie: Jeugdherberg De Blauwput Kleine Zaal, Martelarenlaan 11 A, 3010 Kessel-Lo (achterkant Leuven Station)

• Lotgenotengroep psychose Leuven Praatgroep voor lotgenoten met een kwetsbaarheid voor psychose begeleid door ervaringsdeskundigen Lin en Laura.

Info: psychosegroepleuven@gmail.com of 0484 63 13 13 (Lin) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

• Lotgenotengroep psychose Brussel Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Nadia en Miguel.

Info: nadia@uilenspiegel.net of 0475 96 03 97 (Nadia) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

• Lotgenotengroep angst en dwang Leuven Heb je langdurige of buitensporige angsten of pieker je vaak? Heb je steeds terugkerende dwanggedachten en/of -handelingen? Kom vrijblijvend naar onze maandelijkse praatgroep ‘angst en dwang’ en maak kennis met andere lotgenoten.

Info: jtobback@hotmail.com of 0473 65 61 37 (Sarina Antioco) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

• Lotgenotengroep dwang Gent Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Annelies en Karen.

Heb je last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen en zou je daar graag over praten met mensen die hetzelfde meemaken? Dan is onze nieuwe praatgroep te Gent misschien iets voor jou?

Info: uilenspiegeldwang@gmail.com of 02 410 19 99 (secretariaat vzw UilenSpiegel) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

• Herstelwerkgroep voor mensen met een euthanasievraag (Leuven) Worstel je met een ernstige psychische kwetsbaarheid en heb je een procedure tot euthanasie opgestart? Wil je niettemin nog op zoek gaan naar wat je nodig hebt aan herstel en hoe je je opnieuw regisseur kan voelen in je eigen leven? Dan is deze herstelwerkgroep misschien wel iets voor jou.

Info: ann.callebert1@telenet.be Let op: Het aantal plaatsen is beperkt en een voorafgaand gesprek is noodzakelijk.

• Lotgenotengroep depressie Leuven Praatgroep voor lotgenoten begeleid door ervaringsdeskundigen Jan en Luc (heropstart!).

Info: depressiegroep.leuven.us@gmail.com of 0474 59 01 17(Luc)

• Lotgenotengroep hulpverleners met cliëntenervaring (Leuven) Stefanie Devos en Luk Bevernage, beiden hulpverleners met ervaringskennis, begeleiden deze praatgroep. Ben jij een psychisch

kwetsbare hulpverlener en wens je mensen te ontmoeten die in dezelfde situatie zitten, dan is deze groep zeker iets voor jou.

Info: Stefanie Devos (devos_stefanie@hotmail.com) en/of Luk Bevernage (lukbevernage@hotmail.com)

• Workshop ‘Op weg naar werk’ (Kessel-Lo) Welke werkvorm kies jij in de fase van jouw herstelproces? Wat zijn jouw krachten? Hoe kan jij jouw wensen realiseren? Een vierdelige doe-workshop waarbij we ons verdiepen in de verschillende werkvormen van vandaag. Je schrijft in voor de volledige 4 contactmomenten.

Er is plaats voor 10 personen.

Info: 0488 79 46 78 (Mattias) De huidige reeks gaat online door. Om op de hoogte te blijven van de volgende reeks neem je best contact op met Mattias.

ANTWERPEN

Afdeling Mortsel

Iedereen met een psychische kwetsbaarheid komt tijdens de activiteiten van ‘Samen Groeien Antwerpen’ (Mortsel) uitgebreid aan bod in een besloten én veilige kring.

Info: ​samengroeienantwerpen@gmail.com of 0484 40 45 18 (Sven) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

ANTWERPEN Afdeling Geel

• Ontmoetend herstellen (open groep) Maandelijkse bijeenkomsten in Geel, op initiatief van twee ervaringsdeskundigen in de Kempen.

Info: ontmoetendherstellen@gmail.com of de facebookpagina ‘Ontmoetend Herstellen’.

ANTWERPEN

Afdeling Turnhout

Ontmoetingsplaats voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.

Er wordt rond verschillende thema’s gepraat.

Info: geert.vennekens@live.be of 0491 55 26 55 (Geert)

LIMBURG

Praatgroep West-Limburg

In deze groep delen we levenservaringen rond herstel en bewustwording. De thema’s worden in overleg met de groep bepaald.

Info: houbrechts.jef@scarlet.be of 0479 33 48 22 (Jef)

OOST-VLAANDEREN

Lotgenotencontact UilenSpiegel Gent

• Praatgroep en wandelingen Praatgroep, begeleid door Marie-Suzanne en Maaike. Staat open voor iedereen die onderweg is met zijn of haar psychische kwetsbaarheid, los van diagnose. We wandelen ook geregeld op een rustig tempo doorheen het Gentse natuurgebied `Bourgoyen-Ossemeersen´.

Info: lusgent@gmail.com of 0499 42 06 63 (Marie-Suzanne) De praatgroep komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel. net/zoom

VLAAMS-BRABANT Afdeling Leuven

• Lezing “Helpt beweging echt voor je geestelijke gezondheid ?” (najaar, Leuven) Met gastspreker Prof. Dr. Inez Germeys, Centrum voor contextuele psychiatrie (KULeuven), muzikaal gastoptreden Abiliflies en getuigenis van een ervaringsdeskundige die atlete werd. Datum nog te bepalen.

Info: uilenspiegel.leuven@gmail.com, 0485 86 11 25 of 0486 66 52 45

• Zoet-Water-Natuurbeleving Rustgevende wandelingen en natuurbelevingsmomenten met natuurgids Heidi in Heverleebos/Meerdaalwoud/Sint-Joris-Weert.

Meer info: 0487 99 35 82 (Heidi)

VLAAMS-BRABANT ArtEco

Bij ArtEco in PZ Sint-Alexius Grimbergen kan je vrij beeldend komen werken onder begeleiding van kunstenares Kaarin Poppe.

Info: kaarin.poppe@gmail.com of 0478 20 53 60 (Kaarin)

WEST-VLAANDEREN

Afdeling Brugge Wistermee

Heb jij nood aan een plek waar je je hart kunt luchten en ongedwongen jezelf kunt zijn? Dan ben jij helemaal welkom in de praatgroep te Brugge: Wistermee!

Inschrijven en meer info: pintelonchristophe@gmail.com of 0497 24 88 59 (Christophe) Komt ook online samen. Raadpleeg www.uilenspiegel.net/zoom

WEST-VLAANDEREN Afdeling Kortrijk

Info: jan.delvaux@uilenspiegel.net of 0493 08 86 69 (Jan)

23

Luistergenoten, een luisterlijn van en voor lotgenoten

02 315 44 00

Waarom Luistergenoten?

UilenSpiegel, een vereniging voor mensen met een psychische kwetsbaarheid, kreeg naar aanleiding van de huidige gezondheidscrisis signalen van lotgenoten dat ze zich angstig en/of eenzaam voelen. Het opgelegde isolement versterkt dat gevoel.

Daarom lanceert UilenSpiegel Luistergenoten, een luisterlijn van en voor lotgenoten.

Luistergenoten zijn mensen met een psychische kwetsbaarheid die vrijwillig een luisterend oor aanbieden aan wie nood heeft aan een gesprek. Ze hebben ervaringskennis, weten hoe heftig het leven kan zijn en kunnen empathisch luisteren.

Contact Behoefte aan een luisterend oor? Contacteer een luistergenoot.

Dit kan per telefoon of via chat.

Bel

02 315 44 00 of bezoek

www.uilenspiegel.net en klik door naar ‘Luistergenoten’.

Vereniging voor mensen met een psychische kwetsbaarheid

Word lid voor slechts 5 euro per jaar!

En ontvang het tijdschrift Spiegel vier keer in je brievenbus Stort 5 euro op rekeningnummer BE34 0015 1222 9390 met vermelding 'lidmaatschap'