Spiegel december 2020 - bijlage poëziebundel

Poëziebundel UilenSpiegel vzw

Kronkelprijs 2020 Thema: Grens

Poëziebundel UilenSpiegel vzw

Kronkelprijs 2020 Thema: Grens

Een woordje van dank Dank aan alle 82 deelnemers aan deze poëziewedstrijd.

Dank aan de vele vrijwilligers van UilenSpiegel die de administratie en promotie van de deze wedstrijd hebben verzorgd en het online evenement in goede banen hebben geleid.

Een warme dank ook aan onze juryleden, voor hun vrijwillige inzet.

Reglement 2020 1.

Het thema is ‘Grens’.

2.

Iedereen met een psychische kwetsbaarheid,

wonend in België, mag deelnemen.

3.

Je mag slechts één gedicht insturen

(lengte maximaal één bladzijde A4).

4.

Enkel getypte teksten worden aanvaard.

Toegestane tekstformaten: .txt, .doc, .docx,

of OpenOffice. Scans worden niet toegestaan.

5.

Het gedicht mag nog niet eerder gepubliceerd zijn.

6.

Uiterste inzenddatum: 31 augustus 2020.

Beste Lezer, Er waren vorig jaar maar liefst 82 inzendingen voor onze poëziewedstrijd.

De jury maakte een selectie van 10 laureaten. Je vindt ze in deze bundel terug.

Kronkel “Waar komt de naam ‘Kronkelprijs’ vandaan?” wordt ons wel eens gevraagd. Je zou kunnen denken dat ‘kronkel’ gelinkt is aan hersenkronkels, of het kronkelend pad van het leven met zijn ups en downs. Maar eigenlijk komt de naam ‘Kronkel’ van Simon Carmiggelt, een Nederlandse journalist, schrijver en dichter. Onder het pseudoniem Kronkel publiceerde hij bijna veertig jaar vrijwel dagelijks een cursiefje in dagblad ‘Het Parool’. Het Parool was tijdens de Tweede Wereldoorlog een illegale verzetskrant.

Constructief en kritisch Constructief en kritisch zijn, je verzetten tegen onrecht, en opkomen voor een betere wereld, dat is onder meer waar UilenSpiegel voor staat. Schrijven, kunst en creatieve expressie maken daar deel van uit. Vandaar deze jaarlijkse poëziewedstrijd.

Dit jaar werd gevraagd dat de inzendingen het thema ‘Grens’ zouden exploreren.

Psychisch kwetsbaar UilenSpiegel is zoals jullie weten een vereniging voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze kwetsbaarheid is ook een criterium voor deelname aan onze poëziewedstrijd. Maar wat is dat nu eigenlijk ‘een psychische kwetsbaarheid’? Er is hiervoor nergens een standaard definitie te vinden. UilenSpiegel geeft er volgende invulling aan: mensen zijn psychisch kwetsbaar als ze lijden of hebben geleden onder, worstelen of hebben geworsteld met hun psychische aandoening en de beperkingen die die dit met zich meebrengt. Deze beperkingen situeren zich zowel op persoonlijk als op sociaal vlak.

Grens Beperkingen zijn dus grenzen waar we tegenaan botsen, maar de term ‘grens’ kan ook nog vele andere betekenissen inhouden: een scheidingslijn tussen twee landen bijvoorbeeld, een afbakening of een limiet. Eigenlijk zijn de mogelijke inhoudelijke invullingen van het thema ‘Grens’ quasi onbegrensd. Vandaar dat we voor deze wedstrijd dit thema kozen.

Ik wens je veel leesplezier!

Ingrid Jongeneelen Voorzitter

Frank Van Den Houte wint de Kronkelprijs 2020 “Ik vind het belangrijk de lezer te betrekken.

Heel wat gedichten zijn te hermetisch.”

De uitreiking van de Kronkelprijs, kers op de taart van onze jaarlijkse poëziewedstrijd, vond in november noodgedwongen online plaats. De sfeer was gemoedelijk, en het publiek kon de afwisseling van muziek, poëzie en interviews wel smaken. Frank Van Den Houte landde op de eerste plaats met het prachtige gedicht “Levensgrens”. We hadden een gesprek met hem.

Schrijven is zwoegen Frank Van Den Houte schrijft zowat één gedicht per maand: “Schrijven is zwoegen. Een goed gedicht is een proces van weken, zelfs maanden. Als je het leest, lijkt het misschien alsof ik er een halfuurtje over heb gedaan. Ik heb geen vast werkstramien. Het begint meestal met één regel waarvan ik denk ‘hier valt iets mee te doen’. Soms is dat de eerste regel van het uiteindelijke gedicht, soms de laatste. Een sterk begin maakt de lezer nieuwsgierig. Maar een gedicht moet ook sterk eindigen. Ik vind het belangrijk de lezer te betrekken. Heel wat gedichten zijn te hermetisch. Alleen de dichter snapt het dan, maar dat heeft weinig zin.”

De magie van oude dingen Frank: “Ik schreef ‘Levensgrens’ als onderdeel van een cyclus over oude ambachten, waaronder een palingrookster, een bareeldraaier, een ganzenvanger en een steenhouwer, beroepen die niet meer uitgeoefend worden. Oude dingen hebben een zekere magie.

Mijn gedichten zijn niet biografisch. Ik schrijf niet over mezelf maar over anderen, over de kwetsbaarheid van de mens en van de natuur. Volgens mij is iedereen in minder of meerdere mate psychisch kwetsbaar. Ik heb zelf zwarte sneeuw gezien toen mijn huwelijk eindigde. Wat me toen hielp was relativeringsvermogen, er vanuit gaan dat heel wat mensen het slechter hebben, en humor.

Geloven is vertrouwen Frank geeft al veertig jaar les in lagere scholen als bijzonder leermeester rooms-katholieke godsdienst. Het geloof drijft hem al van jongs af aan. “Mijn broer, die een stuk ouder is dan ik, is priester. Daardoor geraakte ik als puber geïnteresseerd in de symboliek van rituelen.

Wierook heeft bijvoorbeeld te maken met respect, respect voor de overledene tijdens een begrafenis.” Het thema geloof komt in Franks gedichten tot uiting. Hij werkt ook aan een cyclus over ecologie. “Volgens mij bestaat er geen verschil tussen geloof en ecologie.

Geloof is een fundamenteel vertrouwen hebben in de realiteit. Of het nu gaat om Boeddha, Allah of Jezus Christus: er zijn vele realiteiten. Geloof als houvast is goed, maar de essentie van geloof is volgens mij ‘loslaten’, het omgekeerde van houvast. Ik geloof niet noodzakelijk in een hiernamaals, ik geloof wel in een leven dat sterker is dan de dood. Dat is de essentie van de verrijzenis. Als je leven vol is geweest, zoals dat van de molenaar in het gedicht, dan heb je vertrouwen gehad in het leven.”

Op de 1ste plaats het gedicht ‘Levensgrens’ van Frank Van Den Houte

Levensgrens hier zit de molenaar, dit is zijn grijze hoofd dit zijn de vogels die daarin hun nesten bouwen en dit het rad dat zijn gelaat geworden is hij hijst een laatste keer een zeil op elke wiek en maalt het malse graan van zijn herinneringen tot windstil meel dat hij verdeelt over zijn tijd hij is niet bang te sterven op een molensteen wie richtte meer dan hij de ogen ooit ten hemel omdat hij vaak de vormen van de wolken las

Frank Van Den Houte is recent “eindelijk 60” geworden zoals hij het zelf verwoordt. Hij startte pas vrij recent met poëzie, in 2018. Hij won reeds enkele gedichtenwedstrijden, zoals ‘Dichter op Hofwijck’ in Den Haag in 2020. Voor het eerst mag een Vlaamse dichter deze titel een jaar lang voeren. Hij beschouwt zich niet als erg productief, hij schrijft zowat één gedicht per maand.

Op de 2de plaats het gedicht ‘maanrand’ van Monique Bol

maanrand een spreeuwenjong kleppert in de nacht haalt me uit een droom. op de tast loop ik naar de hal, de deur weert zich. ik kom er niet doorheen de grens tussen donker en licht omarmt me, water troost de droge lippen. de slaap wil niet komen ik proef het midden van de nacht door het glazen dak tel ik het oneindige van de sterren, ik spies ze op het topje van mijn vinger drentel - op de rand van de maan

Monique Bol is 54 en woont in Kapellen, een groene gemeente ten noorden van Antwerpen.

Als kind schreef ze verhalen en dagboeken, maar ze kwam er niet mee naar buiten. In 2015 startte ze een driejarige opleiding Literaire Creatie. Ze leerde er auteurs kennen en probeerde het technische aspect van schrijven onder de knie te krijgen. Sindsdien laat de schrijfmicrobe haar niet los. En die schrijfmicrobe loont, want ze doet haar hier op de tweede plaats belanden.

Op de 3de plaats het gedicht van Kato Van Dyck

Er woont een zwarte massa in mijn hoofd.

We hadden niet afgesproken en hij heeft niet op voorhand gebeld om te verwittigen dat hij kwam.

De zwarte massa is een verschrikkelijke huisgenoot.

Hij zegt ongepaste dingen op ongepaste momenten en laat altijd zijn afwas staan.

De zwarte massa drinkt en rookt te veel en heeft nooit geleerd een raam open te zetten ter verluchting.

Hij komt binnen gewalst zonder kloppen en nodigt al zijn vrienden uit.

Dan maken ze te veel lawaai en is ‘s ochtends al de melk uit de koelkast verdwenen.

Als ik nog één afgebeten teennagel tussen de kussens van mijn zetel vind, kap ik.

Er woont een zwarte massa in mijn hoofd en ik vraag mij af waarom ik hem ooit heb binnen gelaten.

Kato Van Dyck is 25 en woont in Antwerpen. De eerste herinnering die ze heeft aan het schrijven van gedichten is toen ze in de lagere school een elfje moest schrijven. Een elfje is een dichtvorm bestaande uit elf woorden verdeeld over vijf regels. De leerkrachten vonden het zo goed dat het elfje sindsdien op de voorgevel van haar schoolprijkt. Ze kreeg wel wat hulp van haar leerkracht bij het schrijven ervan, geeft ze toe.

Op de 4de plaats het gedicht ‘Soms’ van Tommy De Vroe

Soms Soms voel je je zo alleen Je schreeuwt het uit Maar niemand hoort je Soms voel je je zo gebroken Je loopt mank Maar niemand ziet het Soms ben je een zandkorrel in de woestijn Eén tussen velen Maar toch zo eenzaam Soms, niet altijd Ben je gelukkig Ben je tevreden Maar altijd zou je dit willen zijn

Tommy De Vroe is 42 en woont in Oostende. Ook hij schreef al van jongs af aan gedichten.

Hij doet dit om gedachten of problemen van zich af te schrijven. Hij vindt het thema ‘grens’ interessant omdat dit een groot gebied beslaat en voor elke persoon wel iets anders kan betekenen.

Op de 5de plaats het gedicht ‘Vast’ van Hannelore Ools

Vast Mijn stem zoekt de woorden in mijn keel Mijn klank verschuilt zich tussen mijn tong en gebit Ze komen stotterend en zacht Toveren als ik naast jou zit.

De roodheid op mijn wangen Was –zogenaamd– gespeeld Ik stotter, ik slik, ik kijk Mijn stemvolume krijgt geen hoog bereik.

Mijn woorden zitten vast in mijn keel Zoekend naar het verhaal dat ik zachtjes en heel voorzichtig meedeel Mijn klank verschuilt zich tussen tong en keel De tranen op mijn wangen Houden het nat niet bij Tranen verwarmen mij

Hannelore Ools is 31 en woont in Mechelen. Ze is vroeg gestart met schrijven en won op haar twaalfde haar eerste wedstrijd. Ze volgt nu wekelijks op zaterdag een schrijfcursus. Ze is heel graag met dichten bezig. Het kan immers je dag vullen en voor afleiding zorgen.

Op de 6de plaats het gedicht ‘Grensgeval’ van Erika De Stercke

Grensgeval Mijn woorden in een briefomslag.

Ik keek hoe hij weggleed. Ietsje onzeker.

Zo voelen mijn lippen zich wanneer ik door de lege straten loop.

De nacht milder dan gisteren, leidde me met een rillende hand naar herinneringen.

Alsof ik het kind aan vaders broekpijp was.

De terugweg is langer dan de afstand in mijn gedachten. Een droge mond.

Jij over de grens met een huis waar de kamers leeg staan.

Ik sluit het raam kijk naar mijn handen die traag maar behendig de ouderdom omvatten.

Erika De Stercke is 52 en woont in Gent. Dichten geeft haar een vrij gevoel, ontspant haar en geeft haar voldoening. Het thema ‘grens’ is volgens haar een ruim begrip waar je vele kanten mee op kan. Ze begon met schrijven toen ze ooit een aankondiging voor een poëziewedstrijd las die haar interesse wekte. Ze is niet meer gestopt. Ook Erika deed al vaker mee aan deze poëziewedstrijd en won de Kronkelprijs 2017 met als thema ‘op weg naar…’

Op de 7de plaats het gedicht ‘Grens’ van Tine De Rammelaere

Grens Ik voel je Aanwezigheid Als vervelend vandaag Mijn gedachten zijn al overspoeld Door de gedachte aan jou Ik had gehoopt op een dag Zonder aanwezigheid Van jou Maar er komt geen geluid Als ik mijn mond open Ik kan niet zeggen Hoe wreed het is Te moeten leven Alleen zijn Is soms de enige manier Maar daar ben jij En ik kan het niet Kan niets Stilte Je aanwezigheid vervaagt Uiteindelijk toch wel Als ik in mijn hoofd kruip Ben gekropen Zonder jou

Tine De Rammelaere is 27 en woont in Aalbeke bij Kortrijk. Hier op de foto is ze te zien samen met haar hondje Otje. Ze schrijft al een jaar of tien, eerst liedjes, nu meer gedichten.

Ook heeft ze een blog, Vlinderdromen, waarin ze schrijft over haar kwetsbaarheid. In haar gedichten kan ze haar gevoelens en gedachten kwijt en het geeft anderen een inzicht in haar worstelingen. Tine nam deel aan deze wedstrijd in 2017 en eindigde toen op de achtste plaats.

Op de 8ste plaats het gedicht ‘Grens’ van Greet Langen

Grens er zit niet zozeer plaats of tijd tussen ons, maar leven dat wegvloeit tussen ingehouden lippen verschillende maten andere landen laten ons slechts hier en daar plekken om samen naar te kijken het regent decadente tonen nu jij, zo dichtbij tastbaar bijna, maar zonder geur of smaak toch nog zo ver weg morgen begint de herfst de zomer te verslaan

Greet Langen is 55 en woont in Zichem, Vlaams-Brabant. Literatuur en taal zijn altijd een passie van haar geweest. Ze schrijft al jaren dagboeken en gedichten. Greet is ook sociaal sterk geëngageerd. In deze coronatijden viel het haar niet moeilijk om te dichten rond het thema ‘Grens’. Haar gedicht gaat over de onmacht die je voelt, wanneer je mensen om wie je geeft, niet meer kan of mag zien. Het is trouwens niet de eerste keer dat Greet bij de laureaten is van de Kronkelprijs.In 2016 werd ze tweede, met een inzending rond het thema ‘Kwetsbaar’.

En in 2018 kaapte ze de eerste prijs weg met een gedicht rond het thema ‘Zin’.

Op de 9de plaats het gedicht ‘GRENS’ van Sanne Leenders

GRENS Wanneer alles in je hoofd vervaagt, verlangt je ziel naar antwoorden op grote vragen.

Wanneer alles in je leven verkruimelt, vraagt je geest betere vooruitzichten.

Wanneer alles in je hart vergaat, voelt je lichaam de destructieve veranderingen.

Wanneer grenzen vervagen, verkruimelen en vergaan, verandert alles voorgoed.

Sanne Leenders is 31 en woont in Turnhout. Soms plaatst ze een zelfgemaakt rijmpje op Facebook. Onnozele dingen zoals ze zelf zegt. Ooit begon ze aan een roman maar ze heeft die niet afgewerkt. In mei van 2020 is ze zich gaan toeleggen op gedichten schrijven en sindsdien schrijft ze bijna dagelijks. Het is een hobby waar ze van geniet. Wanneer ze zich minder goed voelt, krijgt ze al schrijvend emoties op papier waarvan ze zich soms niet eens bewust is. Sanne heeft affiniteit met het thema ‘Grens’. Soms moet je immers grenzen verleggen om stappen naar herstel te ondernemen.

Op de 10de plaats het gedicht ‘(AF)TASTEN’ van Julie Rademakers

(AF)TASTEN Ik tast haar grenzen af.

Hij gaat een grens te ver.

Zou ik nu een grens overschrijden bij haar?

Zijn aanrakingen neigen naar grensoverschrijdend gedrag.

Mijn grenzen vervagen meer en meer bij elk fysiek contact.

Ik moet mijn grenzen stellen.

Ze laat zich doen, laat mij toe, houdt mij niet tegen.

Waarom laat ik mij doen, hij profiteert van mijn kwetsbaarheid.

Ze lijkt te genieten in stilte.

Bang en doodstil onderga ik.

Zo’n warme en kwetsbare onschuld.

Zo’n kille en kwetsende schuldige.

Nu tast ik mijn eigen grenzen af.

Hij betast mij, grenzen lijkt hij nooit gekend te hebben.

Julie Rademakers is 36 en woont in Leuven. Ze is geboren met een extra gen, het schrijfgen, dat ze erfde van haar vader die ook dichter is. Dichten geeft haar een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid, twee belangrijke waarden in haar leven. Ze pende reeds gedichten neer zodra ze leerde schrijven. Julie leeft echt om te schrijven: In september 2020 startte ze daarom als freelance tekstschrijver onder de naam De Schone Schrijfster.

Kronkelprijs 2021 Neem deel aan onze poëziewedstrijd Thema: 'Spiegel' Heb je een psychische kwetsbaarheid en schuilt er een dichter in jou?

Neem dan deel aan de 15de editie van onze poëziewedstrijd.

Deadline voor inzendingen is 31 juli 2021.

Reglement 1. Het thema is 'Spiegel'.

2. Iedereen met een psychische kwetsbaarheid, wonend in België, mag deelnemen.

3. Het gedicht is in het Nederlands.

4. Je mag slechts één gedicht insturen (lengte maximaal één bladzijde A4).

5. Enkel getypte teksten worden aanvaard. Toegestane tekstformaten: .txt, .doc, .docx, of OpenOffice. Scans worden niet toegestaan.

6. Het gedicht mag nog niet eerder gepubliceerd zijn.

7. Uiterste inzenddatum: 31 juli 2021.

8. Het gedicht, samen met je contactgegevens, sturen naar info@uilenspiegel.net.

Vermeld in het onderwerp “Poëziewedstrijd 2021”.

Prijzen: De winnaar/winnares van de wedstrijd ontvangt een kunstwerk en een bon voor boeken en

voor de wereldwinkel. Ook de genomineerden voor plaatsen 2 t.e.m. 10 ontvangen elk een prijs.

Heb je nog vragen, contacteer dan het secretariaat van UilenSpiegel: info@uilenspiegel.net

Deze poëziebundel is een uitgave van vzw UilenSpiegel, vereniging voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.

Brussel, 1 februari 2021 Druk en lay-out: Collectief De Wrikker cvba - www.dewrikker.be Verantwoordelijke uitgever: Ingrid Jongeneelen, Weebroekweg 8A/19, 3071 Erps-Kwerps