HYboek geeft de vrijheid om makkelijk te lezen!
HYboek geeft de vrijheid om makkelijk te lezen! Een kind dat leert lezen moet uitvinden wat de relatie tussen gesproken en schriftelijke taal is. HYboek.nl is een hybride methode waarmee kinderen hun kennis van gesproken taal kunnen inzetten om meer en beter grip te krijgen op de verwerving van schriftelijke taal. Daarom zeggen we vol overtuiging: Met het ‘karaokelezen’ van HYboek kunnen alle kinderen gemotiveerde lezers worden. HYboek geeft de vrijheid om makkelijk te lezen en kan worden ingezet voor alle kinderen die beginnen met leren lezen, maar ze is vooral zeer motiverend en effectief voor kinderen bij wie de leesontwikkeling dreigt te stagneren. Onderzoek naar hybride boeken toont een sterk remediërend effect aan op woordbegrip, woordspecifieke kennis en leesvaardigheid.
We vergelijken het lezen van een HYboek met de zijwieltjes die gebruikt worden bij het leren fietsen. Steeds maar vallen is niet leuk, maar door de zijwieltjes vallen kinderen veel minder en hebben ze het gevoel dat ze het zelf kunnen. En ‘zelf doen’ is iets wat alle kinderen graag willen.
De unieke eigenschappen van HYboek
l Kinderen kunnen zien waar ze zijn. Per
l Alle kinderen willen het graag zelf doen.
woord en per regel loopt een karaokebalkje
Kinderen kunnen met HYboek hetzelfde boek
mee. Dat maakt het leren lezen erg makkelijk,
lezen als hun vriendjes of klasgenoten; ze
wat het begrijpend lezen sterk bevordert.
kunnen meedoen en meepraten. Met HYboe-
l Een menselijke stem. HYboeken worden voorgelezen door ervaren voorlezers. De kinde-
ken compenseren we de leesproblemen waardoor kinderen meer toekomen aan het verhaal.
ren luisteren dus naar een menselijke stem in
l Lezen met auditieve ondersteuning. Dit
plaats van een computerstem; dat geeft door
heeft een bewezen remediĂŤrend effect op het
de intonatie en de pauzes ondersteuning bij
technisch lezen van een kind. Dit effect wordt
het leesbegrip. Zo kunnen kinderen het verhaal
bereikt doordat het kind steeds de goede uit-
goed volgen en kunnen ze net zo vaak luisteren
spraak in combinatie met het gemarkeerde
naar het goede voorbeeld als ze willen, zelf-
woord hoort en ziet.
standig en onafhankelijk.
l Leesliniaal met de audio uitgeschakeld.
l Lezen met een koptelefoon op. In de klas of thuis kan een koptelefoon worden gebruikt
Naast het meelopende leesbalkje kan er ook
om rustig te lezen. Dit werkt vooral erg goed
gekozen worden voor een leesliniaal, waarbij
voor kinderen die het lastig vinden zich te con-
de audio uitgeschakeld is. Specifieke, lastige
centreren.
woorden kunnen aangeklikt en apart beluisterd
l Altijd en overal lezen. Met een lezerspasje
worden.
kunnen kinderen altijd en overal lezen; op school en thuis, zowel op een smartphone, tablet als pc.
Het gebruiksvriendelijke leesgereedschap.
Leren lezen is tenslotte maatwerk!
Een eigen boekenplankje Elke kind met een lezerspas heeft zijn eigen
Opnieuw starten met lezen
boekenplankje waar de leerkracht ook toegang
Als het kind op een ander moment verder
toe heeft. Op dit boekenplankje staan de eigen
gaat lezen, opent HYboek automatisch op
boekjes overzichtelijk bij elkaar.
de laatst gelezen pagina.
Voorleessnelheid De snelheid kan binnen bepaalde marges sneller en langzamer gezet worden zonder dat de toonhoogte van de stem beĂŻnvloed wordt.
Pagina- en tekstgrootte Er is een mogelijkheid om de gehele pagina te vergroten. De positie van de tekstmarkering blijft dan automatisch in beeld. Zelfs bij het omslaan van de pagina.
Het inspreken volgens de Intervalmethode. Hoe worden de boeken ingesproken? Drie orthodidactische uitgangspunten
Uitspraak
HYboeken worden voorgelezen door ervaren
Er is expliciet aandacht besteed aan de uit-
voorlezers, die dit doen door middel van de
spraak van woorden. Van elke letter moet de
zogenaamde Intervalmethode, een orthodidac-
bijbehorende klank hoorbaar zijn. Moeilijke en
tische methode die is ontwikkeld om optimaal
langere woorden worden gesegmenteerd uit-
te ondersteunen bij het proces van leren lezen.
gesproken. Binnen de lage AVI-niveaus wordt
Deze bevordert het technisch lezen en vergroot
spreektaal zoveel mogelijk vermeden. Hierbij
de intrinsieke motivatie van kinderen.
is rekening gehouden met de woordopbouw binnen de verschillende leesmethodes waarvan de genoemde series deel uitmaken.
Leestempo Om het synchroon verlopen van luisteren en meelezen zoveel mogelijk te bevorderen, zijn de boeken ingesproken in een op het AVI-niveau afgestemd leestempo. Hierbij is
Pauzemomenten
uitgegaan van het leestempo van gemiddelde lezers van een bepaald AVI-niveau.
Er zijn pauzes ingelast, daar waar het volgens de interpunctie logisch is en er zijn extra pauzemomenten bij afgebroken woorden en voor moeilijke woorden. Het AVI-niveau wordt gebruikt als richtlijn om te bepalen welke woordtypen lastig kunnen zijn voor de lezers. Deze pauzes bieden de mogelijkheid om woorden of delen van woorden zelf te ontsleutelen, waardoor de kans dat een leerling eenzelfde woord in een later stadium sneller herkent, toeneemt.
Het kiezen van een boek Kinderen kunnen eerst de cover van het boek goed bekijken èn luisteren naar een ‘Flappie’; de voorgelezen flaptekst.
Karaokelezen met HYboek is een vroegtijdige effectieve interventie. Een kind dat leert lezen weet al veel over taal,
vorm worden aangeboden.
namelijk over gesproken taal. Tijdens het pro-
HYboek is zo’n hybride methode. Kinderen
ces van leren lezen moet het vervolgens uit-
kunnen hun kennis van gesproken taal inzetten
vinden wat de relatie tussen gesproken en
om meer en beter grip te krijgen op de verwer-
schriftelijke taal is. Neurologisch onderzoek
ving van schriftelijke taal. HYboeken kunnen
toont aan dat zeer vaardige lezers beide vor-
worden gebruikt voor alle kinderen die leren
men van taal geïntegreerd gebruiken. Dit geïn-
lezen, maar ze zijn vooral motiverend en effec-
tegreerde gebruik van taal is zelfs het
tief voor kinderen bij wie de leesontwikkeling
belangrijkste kenmerk van de vaardige lezer.
dreigt te stagneren.
Leesmethodes die beide vormen van taal geïn-
Lezen met audio-ondersteuning geeft kinderen een gevoel van competentie en autonomie: ik kan het en ik kan het zelf!
tegreerd aanbieden helpen kinderen op een snelle en effectieve manier op weg (Seidenberg, 2019). De snelle ontwikkeling van (ondersteunende) technologie is van grote invloed op het leren
De autonomie komt vooral naar voren via de
lezen in de 21e eeuw. Krachtige nieuwe tools
keuze voor het moment van lezen en de moge-
bieden eigentijdse alternatieven voor traditio-
lijkheid om het hybride boek zo in te stellen
nele leermiddelen die voornamelijk in gedrukte
dat het past bij de behoefte van het kind. Denk
hierbij aan voorleessnelheid, lettergrootte etc. Kinderen die lezen met hybride methodes kun-
HYboek’s leesspiraal De onderzoeken van Stanovich en anderen
nen zich beter concentreren en zich richten op
tonen aan dat de verschillen tussen goede en
de inhoud van het verhaal. Bij kinderen die al
zwakke lezers steeds groter worden. HYboek is
in een vroeg stadium ondersteuning krijgen is
ontwikkeld om ervoor te zorgen dat die ver-
het leesplezier en de leesmotivatie veel groter
schillen niet steeds blijven toenemen en dat de
dan bij kinderen die pas veel later toegang krij-
rijkdom beter verdeeld kan worden.
gen tot boeken die passen bij hun cognitieve
HYboek geeft kinderen die lezen lastig of nog
ontwikkeling (Cunningham & Chen, 2014).
niet zo leuk vinden een steuntje in de rug. We
De Jong en Bus (2013) onderzochten de effec-
weten dat lezen beter gaat als je het veel doet,
ten van het lezen van gedigitaliseerde AVI-
dus moeten we ervoor zorgen dat ook deze
boekjes met audio-ondersteuning. De
kinderen het leuk vinden om te lezen en het
vooruitgang was het grootst bij de zwakste le-
ook meer gaan doen.
zers. De Jong en Bus komen tot de conclusie dat een e-boek met audio de rol van een gevorderde lezer als begeleider goed kan vervullen: het zelfstandig lezen van zo’n audioboek met karaoke is even effectief als individuele leesinstructie door een volwassene. Ook de ontwikkeling van het foneembewustzijn is even groot. In het onderzoek van Sikkema-de Jong (2016) was er ruimschoots aandacht voor de ondersteuning die het karaokebalkje kan bieden. Kinderen die een e-boek lazen met oplichtende tekst, gingen meer vooruit dan kinderen die niet konden beschikken over deze functie. Het effect was ook hier het grootst bij zwakke lezers. De karaokefunctie hielp juist hen om de aandacht te richten waardoor voor hen het lezen makkelijker werd. Door deze karaokefunctie is het koppelen van schriftelijke en gesproken taal makkelijker. Zo kunnen ook zij de zo noodzakelijke leeskilometers maken en profiteren van de positieve effecten daarvan; een groeiende woordenschat, meer kennis van de wereld en betere cognitieve vaardigheden (Stanovich,1986).
HYboek leesspiraal 7 De leesmotivatie blijft stijgen. 6 Kinderen krijgen een goed gevoel over school. 5 De woordenschat groeit flink. 4 Lezen gaat beter en wordt veel leuker. 3 Steeds meer woorden worden geautomatiseerd. 2 Kinderen gaan meer oefenen. 1 Lezen gaat iets beter en wordt leuker.
Proefabonnement
Abonnementsprijzen
Wil je eerst de effectiviteit van HYboek testen
We bieden ‘Lees maar raak’ abonnementen
en ervaren hoe gebruiksvriendelijk en plezierig
aan met een variabel aantal gebruikers (we
het werkt? Vraag dan eerst voor één maand
noemen ze lezerspassen).
een gratis proefabonnement aan.
De tarieven gelden voor een volledig schooljaar van/tot 1 september, maar de prijs wordt per kwartaal automatisch aangepast aan de resterende looptijd.
Jaarabonnementen voor scholen Het basisabonnement heeft vijftien lezerspassen met de mogelijkheid uit te breiden per vijf lezerspassen. (het lezen van één HYboek
kost zo’n € 0,25 (bij een gemiddeld gebruik
HYboek stelt gebruiksgemak voorop.
van één uitlening per week per lezerspas).
Abonnementen op maat
Het beheer is simpel omdat elke lezerspas
HYboek denkt graag mee over een optimaal
eenvoudig gekoppeld kan worden aan een
abonnement op maat voor bijvoorbeeld
kind en net zo gemakkelijk op school
schoolkoepels of andere grote organisaties.
als thuis gebruikt kan worden.
Zelfstandige praktijken
De leerkracht kan eenvoudig nieuwe
Speciaal voor praktijken van RT’ers, logopedis-
lezerspassen aanmaken of een lezerspasje
ten e.d. hebben we een jaarabonnement met
toewijzen aan een ander kind.
drie lezerspassen.
Via een dashboard kan de leerkracht het leesgedrag monitoren. Alle gegevens worden automatisch opgeslagen en bewaard.
Kijk op www.hyboek.nl voor de actuele informatie en prijzen. .
www.hyboek.nl is een activiteit van Uitgeverij Bontekoe Statenlaan 8 6828 WE Arnhem T 026 7518901 info@uitgeverijbontekoe.nl