INHOUD 1 Leraar: de boeiendste job die er bestaat
9
Als leerkracht investeer je op lange termijn De jeugd is anders, maar dat is al eeuwen zo En wat met de leerkrachten? Wat doet een leerkracht eigenlijk? Lesgeven en context
10 14 18 20 25
2 De basis: communicatieprincipes Vier invalshoeken: inhoud, relatie, perceptie en waardering De inhoud van de boodschap De relatie tussen zender en ontvanger Niets is wat we denken dat het is: over perceptie Waarderen en gewaardeerd worden Tot slot
3 Communicatietechnieken Communicatieslagbomen Spreektechnieken: welsprekend of stamelend? Luisteren, het wijze woord Structureringstechnieken Duidingstechnieken Non-verbale communicatie Tot slot
4 Feedback geven en krijgen Leren zonder feedback is onmogelijk Wat is feedback eigenlijk? En hoe kan feedback op de goede manier gegeven worden? Feedback geven: gedragsmatig Onthoud ook nog
5 Negatief klasgedrag en assertief optreden Streng begonnen is half gewonnen? Opletten voor niveauverwarring Consequent handelen als grote kunst
29 30 31 37 40 48 52 57 59 61 70 76 79 82 90 93 93 94 98 103 107 108 110 111
6
INHOUD
Grenzen bepalen Wat is streng ? Uittesten of ‘de zoektocht naar de contractzone’ Een gewenst tuchtniveau bereiken en behouden Assertief, subassertief en agressief gedrag
6 Als er dan toch gestraft moet worden Enkele inleidende bedenkingen Het doel van straffen ligt in de toekomst Over het onbewust belonen van ongewenst gedrag Uit den boze Voorwaarden voor goed straffen Straffen: gedragsmatig Enkele tips Straffen in alle varianten
7 Pestkoppen in de klas Pesten begint waar plagen stopt Nieuw in de groep Pesten Voortrekkers, steunverleners, geamuseerde toekijkers en gefrustreerden Vormen van pesten Buiten de norm Omgaan met pesters en gepesten De pester moet ook geholpen worden Preventie: in de klas en op de school
8 De wonderbaarlijke variëteit aan interacties Interactierollen Dynamiek
9 Denken? Elk zijn eigen stijl Basiskrachten in ons denken: kennen, plannen, bedenken, samenwerken Zes denkstijlen Tot slot
112 115 116 119 124 131 131 133 135 136 139 140 141 142 147 147 148 149 151 153 155 156 158 159 165 167 178 183 183 203 211
7
INHOUD
10 Positief omgaan met emoties
215
Gevoelens accepteren Positief omgaan met emoties: de AMO-sleutel Negatief omgaan met emoties: de ODI-sleutel Flow: je goed in je vel voelen
216 217 222 226
Nawoord
231
Bijlage: Een betere lesvoorbereiding helpt Wil je verder lezen?
233 239