5
INHOUD
Hoofdstuk 1
Inleiding
1.1. 1.2.
De ontwikkeling van het kind: gewikt en gewogen Wat is ontwikkeling?
11 11 13
1.3. 1.4.
Wat is psychologie? Hoe ontstaat ontwikkeling? 1.4.1. De natuur (je aanleg, ‘Nature’) 1.4.2. Het milieu (je omgeving, ‘Nurture’)
14 15 16 17
1.4.3. Een derde ontwikkelingsfactor: de zelfbepaling? 1.4.4. De gulden middenweg? Stromingen binnen de ontwikkelingspsychologie 1.5.1. Psychodynamisch perspectief
17 18 19 20
Behaviorisme Cognitivisme Evolutionair of ethologisch perspectief Contextueel of ecologisch perspectief
20 21 22 22
1.5.6. Eén visie of combinaties? Hoe met ontwikkeling omgaan? 1.6.1. Werken in de Zone van Naaste Ontwikkeling 1.6.2. Welbevinden en betrokkenheid als richtsnoeren
23 24 24 27
Het handboek in een notendop 1.7.1. De ontwikkelingsfasen – de ongeboren baby, de geboorte en de pasgeborene – de baby
29 29 29 29
1.5.
1.5.2. 1.5.3. 1.5.4. 1.5.5. 1.6.
1.7.
– – – – 1.7.2. 1.7.3.
Hoofdstuk 2 2.1.
de peuter de kleuter het basisschoolkind de adolescent
De ontwikkelingsdomeinen of -gebieden Voor leerkrachten, opvoeders en verzorgers
De ongeboren baby, de geboorte en de pasgeborene
De ongeboren baby 2.1.1. De lichamelijke (en motorische) ontwikkeling 2.1.2. De psychische ontwikkeling
29 29 29 29 29 31
33 33 33 37