INHOUD
Voorwoord Inleiding
9 10
ACHTERGRONDEN 13 Tenerife 13 Land en volk 13 Het ontstaan van Tenerife 13 Landschap 16 De naam Tenerife 16 De mensen op Tenerife 16 Geschiedenis 19 De Spanjaarden 21 Columbus 21 Generaal Franco 22 Democratie 22 Canarische eilanden en de herinnering aan Franco 24 Belangrijke jaartallen 24 Economie 25 Huidige situatie 25 Klimaat 27 Flora en fauna 28 Flora 28 De dierenwereld 30 Het leven onder water 30 Kunst, cultuur en godsdienst 32 Cultuur 32 Religie 34 De taal 34 De literatuur 35 De kunst 35 De keuken 37 La Gomera Land en volk Het eiland De naam De mensen Politiek Economie
WW Tenerife 01.indd 5
39 39 39 40 40 40 40
Klimaat Flora en fauna Het leven onder water Geschiedenis Taal Muziek en kunst De keuken
41 41 43 44 44 44 45
PRAKTISCHE INFORMATIE Tenerife Accommodaties Alarmnummers Apotheken Autohuur Autorijden Bagage Banken Benzinestations Boerenmarkten Casino’s Creditcards en pinnen Criminaliteit Douanebepalingen Drinkwater Eilandhoppen Elektriciteit Excursies Feestdagen & culturele evenementen Fietsen (motor & scooter) Fooien Fotograferen en filmen Gehandicapten Geld Gepensioneerden Golfbanen Herbevestiging terugvlucht Huisdieren Internet Jachthavens
47 47 47 50 50 50 51 51 51 51 51 51 52 52 52 52 52 53 53 53 54 54 54 54 54 54 54 55 55 55 55
10-04-2007 10:12:12
TENERIFE LANDNAAM & LA GOM E R A
6
Kamperen Kerkdiensten Kinderen Kleding Klimaat Kranten Kuren en baden Luchthavens Luchtverbindingen & luchtvaartmaatschappijen Makelaars Medische voorzieningen Openbaar vervoer Postkantoor Radio en televisie Restaurants Sport Strand Taxi’s Telefoneren Tijdverschil Toeristenburo’s Uitgaansleven Wandelen Winkeltijden Zonnebaden
55 56 56 57 58 58 58 58
La Gomera Accommodaties Alarmnummers Autohuur Autorijden Banken Benzinestations Creditcards en pinnen Criminaliteit Drinkwater Duikscholen Eilandhoppen Excursies Feestdagen Fietsen Fitness Gezondheid Golfbanen Herbevestiging terugvlucht Huisdieren Internet
68 68 70 70 70 71 71 71 71 71 71 72 72 73 73 73 73 73 73 73 73
WW Tenerife 01.indd 6
59 59 59 59 62 62 62 63 64 64 65 65 65 65 67 67 67
Kamperen Kinderen Klimaat Kranten Luchthaven Openbaar vervoer Postkantoor Restaurants & bars Strand Taxi’s Telefoneren Tennis en squash Tijdverschil Toeristenburo’s Uitgaansleven Winkeltijden Woordenlijst
73 74 74 74 74 75 75 75 76 77 77 77 77 77 77 78 78
BEZIENSWAARDIGHEDEN 81 Tenerife 81 De beste bezienswaardigheden op Tenerife 81 El Teide & het Nationale Park Las Cañadas 81 La Orotava 83 Masca 87 87 Dagtocht naar La Gomera Carnaval in Santa Cruz 87 Loro Parque in Puerto de la Cruz, Tenerife 88 Anaga-gebergte 92 Garachico 92 La Laguna 93 Dagje zandstrand Las Teresitas ten noorden van Santa Cruz 97 De belangrijkste musea van Tenerife 98 De stranden van Tenerife 100 Duiken, snorkelen en surfen op Tenerife 103 Parken en tuinen op Tenerife 106 Andere bezienswaardigheden 109 Punta del Hidalgo 109 Bajamar 109 Granadilla de Abona 109
10-04-2007 10:12:13
INHOUD
Tacaronte Drakenbloedboom in Icod de los Vinos Barranco del Infierno Puerto de la Cruz Buenavista del Norte El Tanque Candeleria Güímar Arafo Santa Cruz de Tenerife Santiago del Teide Puerto de Santiago Arico Vilaflor
111
La Gomera De beste bezienswaardigheden op La Gomera
129
OPGENOMEN KAARTEN De Canarische eilanden Tenerife, ligging Tenerife, overzichtskaart Tenerife in vogelvlucht Tenerife, buslijnen Canarische eilanden, booten vliegverbindingen Het Nationale Park Las Cañadas (Del Teide) Tenerife, het midden Tenerife, het noordoosten La Laguna Tenerife, het noordwesten Playa de los Cristianos
WW Tenerife 01.indd 7
112 113 114 118 119 119 119 119 119 125 125 125 126
129
10 12 14-15 18-19 60-61 78-79 82 84-85 90-91 94-95 98-99 101
7
Dolfijnen kijken op zee vanuit Valle Gran Rey 129 Wandelen in het Nationaal Park Garajonay 129 Natuurmonument Fortaleza 129 Bezoek aan Hermigua 132 133 Eten bij Efigenia Autotocht van Valle Gran Rey via Benchijigua naar Playa Santiago (of vice versa) 133 Vallehermoso, het mooie dal 133 Columbus zoeken in San Sebastián 135 Geraadpleegde literatuur Over de auteur Register
137 138 139
Playa de las Américas 102 El Médano 105 Tenerife, het westen 110 Barranco del Infierno 113 Puerto de la Cruz, centrum 115 Puerto de la Cruz 116-117 Santa Cruz de Tenerife 120-121 Tenerife, het oosten 124 Tenerife, het zuiden 126-127 La Gomera, overzichtskaart 130-131 San Sebastián de la Gomera 135
10-04-2007 10:12:13
ACHTERGRONDE N
18
15
14
13
Pico del Teide - 3718 m
12
8
9
11 16 10
Las Ca
17 18
as 単ad
19
24 20
AT L A N T I S C H E OCEAAN
0
5 km
23 21
22
10 km
De laatste menceyes houden de wacht in brons op de strandmuur van Candelaria
WW Tenerife 01.indd 18
06-04-2007 16:13:02
TENERIFE – GESCHIED E N I S 8
7
27
19
6 3
4 5
2
1 26
25
24
3
1. Santa Cruz de Tenerife 2. Playa Las Teresitas 3. Anaga gebergte 4. La Laguna 5. Luchthaven Los Rodeos (Norte) 6. Taganana 7. Tacoroute 8. La Orotava 9. Puerto de la Cruz 10. Nationaal Park Las Cañadas 11. Kabelbaan naar El Teide 12. Icod de los Vinos 13. Garachico 14. Roque de Garachico
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Buenavista Masca Los Gigantes Puerto de Santiago Barranco del Infierno Playa de las Américas Los Cristianos Costa del Silencio Luchthaven Reina Sofia (Sur) El Médano Güímar La Candelaria Punta del Hidalgo
TENERIFE IN VOGELVLUCHT
GESCHIEDENIS Tenerife kwam pakweg 10 miljoen jaar voor Christus als gevolg van terugkerende erupties in de oceaanbodem boven water. In eerste instantie bestond Tenerife uit drie ‘vulkaaneilanden’ die door uitbarstingen en aardverschuivingen tot één eiland werden. In de vorm van het eiland, een driehoek, zie je de drie oorspronkelijke eilanden terug. Vanaf tweeduizend jaar voor Christus maakten de eerste bewoners de overtocht naar de Canarische eilanden, waarschijnlijk per rieten boot. De eerste bewoners waren Guanchen die uit een Berberstam in NoordAfrika kwamen: tamelijk grote mensen met blauwe ogen en een lichte huidskleur van het Cro-Magnonras. Maar er zijn ook sporen van kleinere, donkere bewoners gevonden, wellicht Majos. Zij vestigden zich volgens wetenschappelijke bronnen vooral op Lanzarote en Fuerteventura. In 1992 werd een steen met de inscriptie zanata gevonden, een tekst die verwijst naar de naam van een Berberstam. In het archeologisch museum in Santa Cruz is deze steen te bezichtingen. Met die steen is echter niet alle wetenschappelijk bewijs geleverd voor de afkomst van de eerste bewoners van Tenerife. Er zijn ook vermoe-
WW Tenerife 01.indd 19
06-04-2007 16:13:02
PRAKTISCHE INFORM AT I E
62
Hotel Bahía del Duque Postkantoor Het postkantoor heet correos, de meeste zijn geopend van maandag t/m vrijdag ’s ochtends tot 14.30 uur. Centraal nummer is 9902 197197.
Radio en televisie Op Tenerife is de Wereldomroep te ontvangen via de middengolf en internet. www.wereldomroep.nl.
Restaurants Er zijn op Tenerife duizenden restaurants, van fastfood tot haute cuisine, van eenvoudig en traditioneel Canarisch eten tot de verfijnde internationale keuken. Een handjevol stelregels: • Restaurants aan drukke boulevards in grote toeristencentra zijn vaak duur en bieden niet altijd het beste eten en de goede service. Kijk daarom ook eens verder dan je neus lang is, zoek naar restaurants in achterafstraatjes waar je veel Spanjaarden ziet eten.
WW Tenerife 02.indd 62
• De menukaart zoals die in de grote centra aan toeristen aangeboden wordt (van die geplastificeerde met plaatjes) tonen vaak slechts een greep uit het hele menu. Onderzoek of er specialiteiten zijn. • In de vissershavens is het meestal goed vis eten. • De lokale keuken is verreweg de beste keuken voor de beste prijs. • Tapas en een goed glas wijn zijn een prima alternatief voor een avondmaaltijd. Wijs aan wat je wilt in de glazen vitrine bij de bar of bestel van de kaart. Goede tapasbars hebben een ruime selectie verse tapas met vis, vlees, kip, groente, kikkererwten, worst, lokale ham (jamon) en kaas. Nog wat goede adressen: • Het vissersdorpje San Andrés 7 kilometer ten noorden van de hoofdstad Santa Cruz heeft veel lekkere visrestaurantjes. Bij Playa de las Teresitas, daar dichtbij, is een eenvoudig, maar goed visrestaurant pal aan zee: Cofradia de Pescadores.
06-04-2007 15:42:05
TENERIFE – VAN A TO T Z
• In Santa Cruz is aan te bevelen Mesón Castellano in de Callao de Lima 4 en Méson del Duque, Calle Teobaldo Power 15 voor tapas en goede wijn. • In La Laguna is het prima tapas eten en wijn drinken in bodegon Tocuyo, Calle Juan de Vera 16. • In Puerto de la Cruz (een stad met een rijke culinaire traditie) is hotel Botanico (zie accommodaties) het adres voor heerlijk eten in een chique omgeving (mooie tuin!). In diezelfde plaats kun je prima eten aan het einde van de boulevard, bij restaurant La Coronela hebben ze lekkere verse vis. • Tegenover Casa de los Balcones in La Orotava is in een cultuurhuis een restaurant gevestigd met een prachtig terras achter in de tuin en dito uitzicht over het dal. Voor traditionele Canarische gerechten is Sabor Canario in La Orotava dé ideale plek. Niet duur, vriendelijke mensen en heerlijk eten op de binnenplaats. Er worden ook kamers verhuurd (zie accommodaties). • In het dorpje Santa Ursula kun je Canarische pot eten bij bodega CasaAntonio, Ctra. Provincal 69. • Hotel San Roque in Garachico heeft een mooie internationale keuken en El Caléton is een prima restaurant met uitzicht op zee. • In Los Cristianos eet je fantastische vis bij de ingang van de haven in Casa del Mar. • In Los Gigantes, een stadje aangeplakt tegen de gigantische rotsformaties, kun je prima eten in de jachthaven bij El Duque waar een mooie visschotel wordt geserveerd. Ook goed is restaurant Miranda, een restaurant met lokaal eten dat alleen ’s avonds is geopend. • Restaurant Otelo I, bij de Barranco del Infierno in Adeje zit vol met toeristen, maar biedt wél een adem-
WW Tenerife 02.indd 63
63
Restaurant Otelo benemend uitzicht dat het doorsnee eten snel doet vergeten. In de hoofdstraat van Adeje zijn veel prima restaurants te vinden en ook een uitstekende ijssalon. • Het Abama Hotel Resort in Guía de Isora, het achterland van het zonnige zuiden, is gebouwd in Moorse stijl en van alle denkbare luxe voorzien. Het is geopend in 2005, gezegend met 5 sterren en heeft de beroemde chef Martín Berasategui (3 Michelinsterren) aangetrokken om ook de keuken naar internationaal niveau te tillen. Er zijn meerdere specialiteitenrestaurants, vanzelfsprekend allemaal internationale keukens, van Japans tot Frans. Voor de meest actuele adressen is in de boekhandel de gids La Ruta del Buen Yantar van Manolo Mateos verkrijgbaar met daarin een uitgebreide selectie van hotels, casas rural, restaurants, bodega’s en tasca’s op alle Canarische eilanden.
Sport Tenerife is een ideaal eiland voor sportliefhebbers. Het biedt mogelijkheden om te (wind)surfen, zeilen, varen, (sport)klimmen, duiken, vissen, golfen en minigolfen, petanque, paragliding, fietsen/mountainbiken, paardrijden, deltavliegen, zwemmen, bergbeklimmen en wandelen/trekking. Zie verdere informatie onder de respectievelijke sporten.
06-04-2007 15:42:08
81 81
BEZIENSWAARDIGHEDEN BEZIENSWAARDIGHEDEN
Tenerife DE BESTE BEZIENSWAARDIGHEDEN OP TENERIFE El Teide & het Nationale Park Las CaĂąadas Belangrijke trekpleister van Tenerife, zeker voor de meer avontuurlijke reiziger, is de berg El Teide en het Nationale Park waarin de berg ligt. Met 3718 meter de hoogste berg van Spanje, zomer en winter zijn de toppen met sneeuw bedekt. De Teide is ontstaan uit vulkanische activiteit gedurende duizenden jaren wat het spectaculaire, grillige, kleurrijke uiterlijk van nu heeft bepaald. De koning der vulkanen, de Pico del Teide, is door de eeuwen heen een berg geweest die mensen fascineerde, angst inboezemde, aantrok en afstootte. De Guanchen leefden rondom de berg, maar de bergtop zĂŠlf werd gevreesd. Ook later was de berg een bron van vragen: zou de vulkaan tot uitbarsting komen, zoals hij in 1909 nog deed? Zou de berg te beklimmen zijn, zoals ontdekkingsreiziger/wetenschapper Alexander von Humboldt in 1799 voor het eerst deed? Inmiddels is de
El Teide, met sneeuw bedekt
WW Tenerife 03.indd 81
12-04-2007 14:30:25
BEZIENSWAARDIGHE D E N
82
berg in een diepe slaap, alhoewel uit de zijflanken nog steeds zwaveldampen opstijgen. De vulkaan ligt in een veel grotere krater, Las Cañadas genaamd. De rand van deze krater is zo’n 45 kilometer, alleen het zuidelijk deel van de rand is intact gebleven. Het hele gebied is in 1954 tot Nationaal Park verklaard, al met al een beschermd gebied van 20.000 hectare, een adembenemend gebied ook. Alhoewel het een kaal gebied van alleen vulkanische rotsen lijkt, is het gebied wel degelijk begroeid. Zo groeit er het unieke Teide-viooltje tussen de meer dan honderd andere plantensoorten. En de taginaste, een soort slangenkruid met rode bloesems in mei en juni. Je kunt een auto huren en het Nationale Park ingaan om het natuurgeweld eens van dichtbij te bekijken, je kunt ter plekke gaan wandelen. Er is geen benzinestation, dus vul de tank. Las Cañadas is te bereiken via La Orotava, via Vilaflor, via Santiago del Teide of Guía de Isora en via La Laguna. Niet alle gebieden in het park zijn toegankelijk, maar dat wordt goed aangegeven. Belangrijk om te weten als je van plan bent om te gaan wandelen: het kan koud en/of regenachtig zijn (neem warme en waterdichte kleding mee), het kan een zware tocht worden (neem eten en drinken mee!), de zon kan fel branden (neem pet of hoedje, zonnebrandcrème en zonnebril mee!), het gebied is vanzelfsprekend rotsachtig (neem goede bergschoenen met profiel mee!) en een goede conditie is vereist als je van plan bent de top van de berg te beklimmen. Kies niet een moeilijkheidsgraad die boven je macht ligt, het bezoekerscentrum
�
La Fortal e z a
N �
naar La Orotava
� grens Parque Nacional
El Portillo
2148 m �
naar La Laguna
�
Montaña Reventada 2235 m �
Mirador de Fortaleza
Pico del Teide 3718 m berghut Altavista
Pico Viejo
Á
3135 m
naar Chio
� 2342 m El Cerrillar Portillo Llano Alto de Maja
2750 m � Montaña Blanca
�
�
¿ kabelbaan
Las
Roque del Cedro 2265 m �
Los Roques � � Ll an o d
Boca de Tauce 2195 m �
�
2534 m �
√
�
naar Vilaflor / vliegveld
da
Mostaza � Risco Verde
s
Sanatorio
Parador Nacional
e Ucanca
2363 m �
Montaña Rajada � 2507 m Montaña
�
a Cañ
�
� Guajara 2717 m
2308 m �
� Topo de la Grieta Pasajiron
0
5 km
� 2483 m
HET NATIONALE PARK LAS CAÑADAS (DEL TEIDE)
WW Tenerife 03.indd 82
06-04-2007 15:47:03
129
La Gomera DE BESTE BEZIENSWAARDIGHEDEN OP LA GOMERA Dolfijnen kijken op zee vanuit Valle Gran Rey Als je met de ‘langzame‘ boot van en naar La Gomera vaart zie je ze soms al: dolfijnen. Het is een prachtig gezicht! Vanuit Valle Gran Rey worden bootexcursies georganiseerd om te kijken naar dolfijnen, walvissen en potvissen. Je kunt ook het kijken naar dolfijnen combineren met een andere attractie: Los Organos nemen, een spectaculaire rotswand, het Orgel, aan de kust bij Vallehermoso. Vanuit Playa Santiago en Valle Gran Rey gaan er excursies naar deze plek.
Wandelen in het Nationaal Park Garajonay Het Nationaal Park Garajonay heeft de naam te danken aan de legende van Gara en Jonay, een Romeo en Julia-achtig verhaal van mythische proporties. Het park is bijzonder geliefd bij Gomera-gangers. Niet zozeer vanwege dat verhaal, maar omdat het één van de oudste natuurlijke bossen ter wereld is en een voorportaal van het paradijs lijkt. Het heeft een afmeting van 40 vierkante kilometer en heeft honderden soorten bomen en planten, zoals laurierbomen en palmbomen. Een (oeroud) bos van laurierbomen kom je eigenlijk alleen nog maar op Madeira, de Azoren en op de Canarische eilanden tegen. De Canarische palmbomen, er zijn er meer dan 100.000 geregistreerd, geven het landschap een bijzonder fraaie aanblik en zorgen ook voor de gastronomische specialiteit van het eiland: palmhoning. Ook het dierenleven is bijzonder: je ziet er gekko’s en hagedissen en hoort het prachtige gekwetter van vogels, waaronder unieke zangvogels. Het park ligt hoog (van 800 tot 1500 meter boven de zeespiegel) en is altijd in nevelen gehuld,wat samen met die eeuwenoude bomen met soms grillige vormen een geheimzinnig gezicht is. Het is niet voor niets dat het park beschermd is en op de werelderfgoedlijst van de UNESCO is geplaatst. Er zijn talloze georganiseerde en niet-georganiseerde wandeltochten door het bos mogelijk. De toeristenburo’s verstrekken talloze wandelroutes en bij het park zelf is een bezoekerscentrum (geopend van 9.30 tot 16.30 uur, 9922 800993) waar alles over het park te zien is en van waaruit ook wandelingen worden georganiseerd. Bij ‘Excursies’ vind je de telefoonnummers en adressen voor georganiseerde wandeltochten. Als je gaat wandelen is het belangrijk een goede conditie te hebben, echte wandelschoenen met harde zolen te dragen en jezelf te voorzien van goede kleding (jack/trui), pet/hoed en water. Als je hoogtevrees hebt is het noodzakelijk je goed te informeren over de hoogtes vóór je aan de wandeling begint en alleen in gezelschap van een gids te lopen.
Natuurmonument Fortaleza Fortaleza is een 1200 meter hoge tafelberg die geldt als het oude spirituele centrum van het eiland, hij ligt dichtbij het dorpje Chipude. Er wordt
WW Tenerife 03.indd 129
06-04-2007 15:48:41