Inhoud
Verrassend Mauritius
9
Achtergronden 13 Ligging en landschap 13 Klein maar fijn 13 Meer dan één eiland 13 Bubbels in de oceaan 13 Negen districten 14 Afwisselend landschap 14 Kustzone 15 Flora en fauna 17 Wetten van de jungle 17 Verdwenen woud 17 De dodo, walgvogel en pechvogel 17 Exotisch groen 20 Zoogdieren uit verre landen 21 Vleermuizen 21 Reptielen en ambfibieën 21 Vogels 22 Sprookjesachtige riffen 23 Koraal, een kwetsbare levensvorm 23 Natuurbescherming 25 Plukjes beschermd groen 25 Hoop voor de toekomst 25 Vier eeuwen Mauritius 27 Geschiedenis in ’t kort 27 Portugese ontdekkers 27 Hollandse kolonisten (1595 - 1658) 27 Ontsnapte slaven 27 Buitenpost van de Kaap 30 De gevolgen van een schipbreuk 30 Tweede Hollandse tijd (1664-1710) 31 Mauritius wordt Île de France (1715-1810) 32 Mauritius’ Gouden Eeuw 32
WW Mauritius 01.indd 5
Frivole dames Een nieuwe tijd De slag van Grand Port Britse bezetting, Franse cultuur (1810-1968) Afschaffing slavernij Bloeiende suikereconomie Nieuwe lijfeigenen Zeven plagen Twee oorlogen Op weg naar onafhankelijkheid Op eigen benen Parlementaire democratie Suiker en textiel Export Processing Zone Visserij Toerisme Ongelijkheid De toekomst van Mauritius: Cybercity Belangrijke jaartallen Bevolking en cultuur Immigrantenland Dichtbevolkt eiland Afro-Mauritianen (creolen) Indo-Mauritianen Franco-Mauritianen Sino-Mauritianen Algemene bevolking Leven en laten leven Eén land, één volk? Samen naar de disco Geloof… … en bijgeloof Gezinsleven Huwelijk Vrouwen Onderwijs Gezondheidszorg Architectuur
33 34 34 34 35 35 36 36 36 37 38 38 39 41 41 42 43 43 44 44 44 45 45 45 47 48 48 49 49 49 50 50 50 52 52 52 53 54
3-2-10 9:55
mauritius
6
Muziek en dans De séga: echo uit de slaventijd Reggae en seggae Feesten en festivals Elke dag feest Januari, februari, maart April, mei, juni Juli, augustus, september Oktober, november, december Taal Meertalig eiland Literatuur Het volkslied Eten en drinken De Mauritiaanse keuken Op bezoek bij Mauritianen
56
Praktische informatie Voorbereiding Toeristische informatie Ambassades en consulaten Klimaat Beste reistijd Geldzaken Prijsniveau Reisorganisaties Lokale touroperators Vrijwilligerswerk en spirituele vakanties Accommodatie Websites Welke locatie? Luxe en superluxe Kleinschalig met karakter Budget Kamperen Met kinderen naar Mauritius Vlucht Verblijf Gezondheid Kinderactiviteiten Trouwen op Mauritius Trouwlocaties Voorbereidingen Gezondheid
71 71 71 71 71 73 73 73 74 74
WW Mauritius 01.indd 6
56 57 58 58 58 62 62 63 64 64 65 65 66 66 69
74 74 75 75 76 77 77 80 80 80 80 82 82 82 83 83 83
Websites Vaccinaties Uitdroging Zon Duiken Overig Medicijnen Medische zorg op Mauritius Naar Mauritius Vliegen vanuit Europa Regionale vluchten Airpass Doorvliegen naar Azië/ Australië Aankomst op en vertrek van Mauritius Transfers vanaf het vliegveld Per boot Cruises Bagage en kleding Reisdocumenten en verblijfsvergunning Invoerbeperkingen Foute souvenirs Verkeer en vervoer Wegverkeer Reistijden Verkeersregels Autohuur Bus Taxi Fiets, scooter en motor Boot Helikopter Trein Uit eten Restaurants Eten van de straat Uitgaan Casino's Bioscopen Culturele evenementen Winkels en souvenirs Duty free Van alles wat Textiel Modelschepen
83 83 83 84 84 84 84 84 85 85 85 85 85 86 86 86 87 87 87 88 88 89 89 89 89 89 90 91 91 91 91 92 92 92 93 95 95 95 95 96 96 96 97 98
3-2-10 9:55
INHO U D
Markten en supermarkten Openingstijden Activiteiten en excursies Boottochten Buitensportactiviteiten Diepzeevissen Dolfijnentochten Duikbootsafar en onderwaterscooters Duiken en snorkelen Ecotours Eilandtours Fietsen Golfen Jagen Paardrijden Parasailing Tennis Vogels kijken Waterskiën Wind- en kitesurfen Zeilen Van A tot Z
98 98 99 99 99 100 101 101 101 105 105 106 106 106 106 107 108 108 108 108 109 113
Bezienswaardigheden 119 Het beste van Mauritius 119
Het westen Flic en flac Wolmar Tamarin: surf en zout Grand Rivière Noire Charamel Plaine Champagne en Black River Gorges National Park
167 168 168 171 172 175 181
De plateausteden 189 Moka 192 Rose Hill en Beau Bassin 195 Quatre Bornes 195 Vacoas en Phoenix 197 Curepipe en Floréal 197 Het oosten Belle Mare Trou d’Eau Douce De domeinen van het oosten Mahébourg Omgeving Mahébourg
205 208 210
Het zuiden Souillac en omgeving Le Morne
229 233 237 241 251
269 275 276
Het noorden Grand Baie Pereybère Trou aux Biches en Mon Choisy De noordelijke kustweg De noordelijke eilanden Pamplemousses
123 123 126 127 131 133 140
Rodrigues Port Mathurin François Leguat Giant Tortoise and Cave Reserve Caverne Patate Eilandjes
Port Louis, de hoofdstad Musea Omgeving Port Louis
149 155 164
Verder lezen Over de auteur Register
WW Mauritius 01.indd 7
7
214 217 222
255 257 257
3-2-10 9:55
mauritius
8
OPGENOMEN KAARTEN Mauritius, ligging 10 Mauritius, overzicht 12 Mauritius, fysisch en natuur 16 Historische handelsroutes 29 Mauritius, hotels 78-79 Het noorden 124-125 Grand Baie, Pereybﾃｨre en Trou aux Biches 128-129 Botanische tuinen van Pamplemousses 142 Port Louis 150-151
Het westen Flic en Flac en Wolmar Black River Gorges National Park De plateausteden Curepipe Het oosten Mahﾃｩbourg Het zuiden Rodrigues Port Mathurin
SPECIALE ONDERWERPEN Mauritius in vogelvlucht 11 Verdreven volk 14 Dodologie voor beginners 19 Het begin van een geschiedenis 28 Slavenleed 33 Een vergeten bladzijde 37 Suikerriet, het groene goud 39 Belangrijke jaartallen 44 Creoolse malaise 46 Mauritiaanse eigenaardigheden 54 Wegen naar niets 55 Te veel van het goede 58 Heilig water 61 Creools, een taal in opkomst 65 Gemis 67 Wat staat er op het menu? 94 Bedreigde riffen 102 Groen toerisme: de domeinen van Mauritius 122 Fietstochten 131
Monument voor een scheepsramp Round Island, unieke natuur Pompelmoes Beroemde postzegels Stadswandeling Port Louis Rode besjes Parkregels Herontdekking Weekmarkt Achtergronden van ﾃ四e aux Aigrettes Bel Ombre in een nieuw jasje Monument voor Matthew Rodrigues in vogelvlucht Solitaire in beeld Wandeling langs de oostkust De historie van Franﾃｧois Leguat Shoals Rodrigues Reisgidsen 'avant la lettre'
WW Mauritius 01.indd 8
166 169 182-183 190-191 200-201 206-207 218 230-231 242-243 252
133 135 143 156 158 181 186 195 219 225 236 237 241 250 254 256 258 272
3-2-10 9:55
ach te rgr onden
16
N ▲
INDISCHE OCEAAN 0 - 100 m
Ile aux Serpents
Ile Ronde 100 - 200 m 200 - 400 m
Ile Plate
Ilot Gabriel
400 - 600 m Coin de Mire
bebouwing Grand Bay
● Grand Bay
Ile D'Ambre
Arsenal Bay
Riviere du Pamplemousses Rempart ● ■ Botanische ● tuinen
Tombeau Bay
Port Louis
La Nicoliere
●
Pieter Both ▲820 m Le Pouce ▲ 811 m
Petite Riviere Bay Beau Bassin ●
Pointe Lafayette
Mt. Calebasses ▲
Centre de Flacq ●
Rose Hill ● La Ferme
Quatre Bornes Valetta ● Monte du Rempart ▲ Eau Bleue Flic en Flac ● 777 m Trois Mamelles ● Vacoas ▲ Casela Bird Park ■ 629 m ■ Floreal Tamarin ● Trou aux Cerfs ● Curepipe
Black River Bay Ile aux Benitiers
Tamarin Falls Mare Longue Piton de la Riviera Noire ▲ ■ Black River 828 m Gorges
▲Le Morne
■
Bassin Blanc
Baie du Cap Jacotet Bay
Piton du Milieu ▲ 589 m
Baie du Vieux Grand Port
Mahebourg ●
√
Piton Savanne ▲ 704 m
Pointe du Diable
Mt. Lion ▲ 480 m ▲
Trou Kanaka
Ile aux Cerfs Mt. Bambou ▲
Mare aux Vacoas Mt. des Creoles
Grand Bassin
Chamarel
Ilot Mangenie Montagne Blanche ▲ 532 m
I. de la Passe
Ile aux Aigrettes Blue Bay
Souillac ●
INDISCHE OCEAAN 0
10 km
Mauritius, fysisch en natuur
WW Mauritius 01.indd 16
3-2-10 9:55
flo ra en fau na
17
FLORA EN FAUNA Wetten van de jungle De eerste mensen die Mauritius betraden troffen een subtropisch paradijsje aan, onaangeraakt en met een grote biodiversiteit. Miljoenen jaren hadden flora en fauna ongestoord een eigen, unieke evolutie kunnen doormaken op dit volledig geïsoleerde eiland. De dodo was daarvan slechts een van de vele opmerkelijke resultaten. Het hele eiland was bedekt met een dik woud van hardhout dat werd bewoond door wonderlijke reptielen en vele andere vreemdsoortige vogels. Zoogdieren waren er bijna niet, daarvoor ligt het eiland te ver van Afrika en andere continenten. De dieren hadden geen natuurlijke vijanden en leidden een vredig bestaan. Eind zestiende eeuw was het echter gedaan met de rust. Portugese en Hollandse zeevaarders brachten kippen, geiten en varkens naar het paradijs, en onbedoeld ook ratten die gek waren op vogel- en reptieleneieren. Hun rol bij de uitroeiing van de dodo en andere dieren was minstens even groot als die van de mens. Behalve de dodo zijn nog vele andere opmerkelijke dieren voorgoed verdwenen, waaronder de doejong (Indische zeekoe), verschillende soorten reuzenschildpadden, de Didiosaurus mauritianus (de grootste hagedis ooit) en de eveneens enorme zwarte vleugelloze papegaai. De mensen die hen zagen konden niet vermoeden dat ze nergens anders op de wereld voorkwamen.
Verdwenen woud Van het oerbos dat Mauritius bedekte is nog maar heel weinig over. Door de import van uitheemse planten- en diersoorten kregen inheemse soorten het moeilijk. De oorspronkelijke vegetatie raakte verstikt door ecologische vreemdelingen zoals de agressief groeiende Chinese guave en de privet. Vogels, herten en apen verspreidden het zaad van deze planten en het hele aanzien van het bos veranderde. Hoeveel endemische soorten er zijn verdwenen is niet bekend. Op de Maskarenen komen nu nog ongeveer zevenhonderd soorten planten en bloemen voor die nergens anders op de wereld te vinden zijn. Meer dan driehonderd hiervan leven uitsluitend op Mauritius. Enkele hiervan zijn zeer zeldzaam geworden. Zo zijn van de nationale bloem van Mauritius, de Trochetia boutoniana of boucle d’oreille (letterlijk: oorring) nog maar een of twee exemplaren in het wild te vinden. De flora en fauna van Mauritius zijn door de IUCN (World Conservation Union) aangewezen als een van de meest bedreigde in de wereld.
De dodo, walgvogel en pechvogel Mauritius en de dodo, ze worden vaak in één adem genoemd. De dodo (Raphus cucullatus, voorheen Didus ineptus), die merkwaardige, wat sullige loopvogel kwam alleen voor op Mauritius. Na de komst van Hollandse kolonisten legde hij in de 17e eeuw het loodje maar leeft in de 21e eeuw voort in de Mauritiaanse toeristenindustrie. Hij treedt daar op in stripverhalen en prentenboeken en is te zien op T-shirts, serviesgoed, kaartspelen en placemats. Het dier is bovendien uitgegroeid tot icoon van verdwijnende flora en fauna over de hele wereld als gevolg van menselijke interventie.
WW Mauritius 01.indd 17
3-2-10 9:55
71
Praktische informatie
VOORBEREIDING
Klimaat
Toeristische informatie
Mauritius ligt onder de evenaar dus winter en zomer zijn tegengesteld aan die van Europa. Het land heeft een subtropisch zeeklimaat met twee seizoenen: een warme, vochtige zomer (novemberapril) en een gematigde winter (meinovember). Opmerkelijk zijn de grote temperatuursverschillen die zich op het eiland voordoen. Op het plateau in het binnenland (600 m boven zeeniveau) kan het op zekere dag wel vijf graden koeler zijn dan in het laagland. De noorden westkust zijn over het algemeen droger, zonniger en warmer dan de zuid- en oostkust. De Mauritiaanse winter brengt aangename temperaturen met weinig regen en een gemiddelde dagtemperatuur van 23° C. Het wordt in deze periode zelden warmer dan 25° C, ideale omstandigheden om lekker actief te zijn in de buitenlucht. De maanden juli en augustus zijn het koelst. Vooral aan de zuid- en oostkust kan het dan fris zijn door aanlandige wind. Liefhebbers van een strandvakantie kiezen in deze periode daarom beter voor de noord- of westkust. De zomer brengt gemiddelde dagtemperaturen van 28° C. De warmste maand is februari met in sommige jaren uitschieters tot 35° C . Het zeewater is warm en helder in deze periode en de immer waaiende zuidoostpassaat houdt een verblijf aan de zuid- en oostkust dragelijk. De meeste regen valt in de maanden februari en maart. De jaarlijkse regenval op het plateau is gemiddeld 1500 mm, aan de kust 900 mm (in Nederland bijna 800 mm, in België 852 mm). September en oktober zijn de droogste maan-
Vertegenwoordigers van de Mauritius Tourism Promotion Authority (MTPA) zijn gevestigd in Londen: BGB Communications, Capital Tower, 91 Waterloo Road, 9(+44) 207 5843 6666, en in Parijs: Interface Tourism, 11-bis Rue Blance, 9(+33) 15325 1111. Het hoofdkantoor op Mauritius is te vinden in Port Louis, Victoria House, 4e-5e verdieping, St. Louis Street, 9(+230) 210 1545. De MTPA heeft ook een balie op het vliegveld van Mauritius en filialen in Pamplemousses, Flic en Flac, Rivière Noire en Trou d’Eau Douce. Je kunt er een schematische kaart van Mauritius en de Mauritius & Rodrigues Tourist Information Guide afhalen. Rodrigues heeft een eigen toeristenbureau. Algemene toeristische informatie is verder te lezen op www.tourism-mauritius.mu en www. mauritius.net. Ook de overheidswebsite www.gov.mu blijkt een onuitputtelijke bron van informatie, deze vraagt alleen wat geduld.
Ambassades en consulaten In Nederland is geen Mauritiaanse ambassade, wel in België: Bollandistenstraat 68, 1040 Etterbeek, Brussel, 9(+32) 2733 9989; ambmaur@skynet. be. Belgë wordt op Mauritius vertegenwoordigd door een honorair consul in Port Louis, Rue Dr. Ferrière 10, 9+230 208 2879. Nederland heeft een consulaat op hetzelfde adres, 9+230 208 2811. Dichtstbijzijnde ambassades voor beide landen zijn gevestigd in Tanzania (Dar es Salaam) en Zuid-Afrika (Pretoria).
WW Mauritius 02.indd 71
3-2-10 9:59
PRAKTISCHE INFORM AT I E
72
26,6 26,3 26,1 24,8 23,1 21,4 20,5 20,7 21,4 22,9 24,6 25,9 8,2
8,3 7,3 7,5
7,3 7,5 7,4 7,2 7,8 8,7 8,8 8,9
200 197 218 130 96
77
55
59 39
41 53 127
27,9 27,8 27,9 27,7 25,6 25,0 24,0 23,9 24,6 24,8 24,8 26,0 = Gemiddelde temperatuur per dag = Gemiddeld aantal uren zonneschijn per dag = Gemiddeld aantal mm regenval per maand = Gemiddelde zeewatertemperatuur
den. Korte buien doen zich overigens het hele jaar voor – ze houden het land fris en groen. De temperatuur van het zeewater loopt van 20° C in de winter tot 28° C in de zomer. Zonsondergang is rond 19 uur in de zomer, rond 18 uur in de winter. Incidenteel (vaker op Rodrigues) razen cyclonen over het land tussen december en april. Cyclonen vormen zich op de Indische Oceaan ten noorden van Mauritius bij een combinatie van hoge temperaturen en lage luchtdruk. Voorafgaand aan een cycloon is het vaak drukkend heet en windstil. Het weerstation van Mauritius doet nauwkeurige voorspellingen en waarschuwt tijdig via de media. Als het zwaartepunt nabij is gaan de scholen en winkels dicht en rept iedereen zich naar huis, sluit ramen en deuren en luistert naar de radio. Ook het vliegveld is dan een halve of hele
dag gesloten. De levensduur van een cycloon is negen dagen maar hij verkeert hooguit twee dagen boven het eiland. Cyclonen brengen naast harde wind (met snelheden van 120 tot 200 km/ uur) ook zware regens met zich mee en kunnen behoorlijk wat schade aanrichten aan wegen en bomen. Gelukkig zijn de meeste woningen en zeker alle hotels op Mauritius stormbestendig. Vlak na een cycloon zijn er soms problemen met elektriciteit en kun je beter geen water uit de kraan drinken. Cyclonen hebben ook een positief effect: ze verbroederen. Wanneer de wind is gaan liggen haalt iedereen opgelucht adem, maakt de schade op aan huis en tuin op en helpt elkaar met de reparaties. Als een cycloon zich verder op zee afspeelt maar op Mauritius wel voelbaar is (wind, regen) dan spreken de Mauritianen van een ‘anticycloon’.
Weerbericht
Raadpleeg voor een actueel weerbericht de website http://metservice. intnet.mu. Informatie over cyclonen is ook te vinden op: www.mtotec. com en www.tropicalstormrisk.com.
WW Mauritius 02.indd 72
3-2-10 9:59
bezienswaardighe d e n
126
Grand Baie: 'Creole Côte d'Azur'
te voet te verplaatsen. Veilig flaneren kan wel rond het meest mondaine deel halverwege de baai: Sunset Boulevard, met aan weerszijden van de weg moderne winkels en een warenhuis. Hierachter liggen straten met voordelige appartementen en nog wat verder het deel waar de bevolking leeft in eenvoudige huizen, met lokale winkels, restaurantjes en groezelige bars. Aan de noordkant van Grand Baie ligt de afslag naar La Cuvette, een prettig strand met helder zwemwater en mooi uitzicht op passerende zeilschepen. Er zijn toiletten, kleedhokjes en eetgelegenheden.
PEREYBÈRE Grand Baie en het drie kilometer noordelijker gelegen Pereybère groeien naar elkaar toe maar hebben elk nog wel een eigen karakter. Pereybère heeft dezelfde voorzieningen als Grand Baie maar is kleiner, rustiger, groener en relaxter. Je kunt er nog zonder levensgevaar de straat oversteken. Het ligt aan een baai met een niet al te groot strand waar ligstoelen en parasols te huur zijn. Ook bij andere strandjes in de richting van Pointe d’Azur kunnen kinderen heerlijk zwemmen en pootjebaden. Accommodatie is hier te vinden in de vorm van sympathieke hotelletjes, studio’s en bungalows, de meeste in rustige straten met tuinen achter de hoofdweg. In het laagseizoen zijn een aantal van deze adressen gesloten.
WW Mauritius 03.indd 126
3-2-10 13:15
het noorden
127
TROU AUX BICHES en mon choisy Aan de andere (zuid)kant van Grand Baie is het lange zandstrand aan de beschutte baai van Trou aux Biches al decennialang populair bij de rijkere eilandbewoners en ook helemaal ontdekt door het buitenlands toerisme. Toch is het er nog betrekkelijk rustig met hier en daar een plukje winkels en restaurants aan een door groen omzoomde weg. Langs de hele kustweg staan kleine hotels en vakantiewoningen. Trou heeft een van de beste openbare stranden van het noorden. Het is heerlijk lang, je kunt er op sommige plekken goed snorkelen en er valt altijd wat te beleven. ’s Morgensvroeg lopen joggers hun spieren warm en tegen zonsondergang zitten de vissers er onder een boom kaartspelletjes te spelen terwijl verderop Indiërs hun meditatie- en yogaoefeningen doen. In het weekend komt Trou aux Biches geheel tot leven en kan het er behoorlijk druk en lawaaiig zijn. Dat geldt vooral voor Mont Choisy, het meest noordelijke deel van het strand. Er verschijnen dan souvenirverkopers en mobiele restaurantjes tussen de bomen achter het strand en ’s avonds worden er spontaan séga’s in het zachte zand gedanst. Het monument op het voetbalveld (vroeger een landingsbaan) bij Mont Choisy herinnert aan de eerste vlucht die de Fransen maakten van Mauritius naar Réunion in 1933.
Onderwateravonturen Een gemakkelijke, veilige en toch spannende manier om kennis te maken met het leven in de zee is met de duikboot Blue Safari Submarine, Royal Road, Mont Choisy, 9263 3333; www.blue-safari.com. Ideaal voor mensen die lijf en leden graag droog houden en niet willen duiken of snorkelen. De tocht wordt begeleid door een gids die van alles vertelt tijdens de afdaling naar 35 meter diepte. Behalve vissen zien de passagiers ook het overwoekerde wrak van de Star Hope. De onderzeeër is ongeveer veertig minuten onder de zeespiegel maar reken voor de hele excursie twee uur. Blue Safari vertrekt dagelijks ieder uur op het halve uur, van 8.30-16.30 (september-mei) of 8.30-15.30 (juni-augustus). Prijs circa e 100/e 70. Kinderen jonger dan drie jaar betalen e 20. Je kunt de submarine ook in z’n geheel afhuren, voor een bruiloft bijvoorbeeld. Liever wat meer actie? Blue Safari verhuurt ook onderwaterscooters, geschikt voor twee personen. En je hoeft er niet eens voor te kunnen zwemmen. Na een uitgebreide instructie word je vanaf een platform met scooter en al te water gelaten, net een James Bond-film. Meestal gebeurt dit in groepjes van vijf scooters. Vervolgens begeleidt een duiker-gids je langs mooie plekjes in de zee. Onderweg kun je gewoon ademhalen in de panoramische koepel waarin je zit. Kinderen kunnen meedoen vanaf 12 jaar maar alleen als passagier. Prijs: e 114 (scooter voor twee personen), e 88 (een persoon). Reserveren noodzakelijk.
Zeeaquarium Zo’n tweehonderd verschillende vissoorten uit de wateren rond Mauritius, sponsen en andere waterdieren leven hier met levend koraal in watertanks. De grootste tank, ‘The Deep’ is 15 meter lang. Er is ook een bassin
WW Mauritius 03.indd 127
3-2-10 13:15