Inhoud 2
Françoise Lefèvre De kleine prins zwijgt ‘Een adembenemende tekst.’ - Fnac Livre 4
Hugo Horiot De keizer, dat ben ik ‘Een meesterwerk.’ - Le Figaro 8
Josefine Klougart Een van ons slaapt ‘Een van de meest krachtige stemmen van haar generatie.’ - Jens Christian Grøndahl 10
Juan José Arreola Het wonderbaarlijke milligram ‘De vrijheid van een grenzeloze verbeelding.’ - Jorge Luis Borges
Uitgeverij Oevers Koog aan de Zaan
Compassie en barmhartigheid Begin 2017 ging ik op zoek naar een boek. En vond er twee. Nog steeds is aandacht voor autisme en speciaal onderwijs van belang, en ik spreek met een zoon met Asperger uit ervaring. Een onderwerp dus dat me na aan het hart ligt. Daarom zocht ik naar een verhaal dat mijn gedachten en emoties omtrent dit onderwerp verwoordde. En ik vond het sublieme en ontroerende De keizer, dat ben ik van Hugo Horiot, waarin ik de schreeuw van het onbegrepen kind maar al te goed herkende. En met dat boek vond ik ook meteen de bekroonde roman van zijn moeder, Françoise Lefèvre, die in De kleine prins zwijgt het leven beschrijft van een moeder die ‘gegijzeld’ wordt door haar autistische zoon. Tussen de uitgave van de twee boeken zit drieëntwintig jaar, maar de urgentie spat nog van elke bladzijde af, en ik wist: die komen tegelijk uit bij Oevers. Nauwelijks bekomen van de vondst van deze twee boeken, ontmoette ik in het voorjaar Jens Christian Grøndahl. Hij schreef het voorwoord voor Midden in een jazztijd van Knud Sønderby en was zelfs bereid om naar de boekpresentatie te komen. Na afloop vroeg ik hem of hij Josefine Klougart kende, de jonge Deense schrijver over wie ik zoveel positieve artikelen had gelezen. Grøndahl kent haar persoonlijk, zo bleek, en hij raadde me aan Een van ons slaapt te lezen. En als Jens dat zegt, dan doe je dat. Het was meteen raak: in poëtisch proza schept Klougart impressionistische beelden van besneeuwde landschappen en kwetsbare zielen. En toen de zomer. Ik zat op de camping en kreeg een mail van vertaler Guy Posson, die me op aanraden van Bart Van Loo de verhalen van Juan José Arreola toestuurde. Dat was een vrolijke verrassing, en meteen ook wist ik dat deze wonderlijke verhalen net als de andere drie titels qua thema bij Oevers thuishoren: de dolende mens, op zoek naar enige vorm van houvast in het leven, geschreven met compassie en barmhartigheid. Met trots presenteer ik u hierbij de titels (met tekstfragmenten) voor het voorjaar 2018. Ik wens u heel veel leesplezier toe. Martijn Couwenhoven
Bekroond met de Prix Goncourt des LycĂŠens
‘Ik zal je taal leren spreken. Ik zal binnengaan in je stilte. Ik zal vergeten wat ik denk te weten. Ik zal van je houden. Met jou ben ik geconfronteerd met iemand die gered moet worden, met iemand die onder het puin is begraven. Een levend ingemetselde. Je daar weg te krijgen... Je onder de stenen vandaan trekken... Ik heb nog veel kracht over, hoor je me, ik laat je hand nog geen seconde los.’ (fragment uit De kleine prins zwijgt)
Françoise Lefèvre De kleine prins zwijgt VERTAALD DOOR LIDEWIJ VAN DEN BERG
De kleine prins zwijgt is de bekroonde roman van Françoise Lefèvre over haar autistische zoon Hugo Horiot, schrijver van De keizer, dat ben ik, dat tegelijkertijd bij uitgeverij Oevers verschijnt - zie pagina 4/5. De ik-persoon in De kleine prins zwijgt is een schrijver die probeert om het verhaal van de getalenteerde zangeres Blanche te vertellen. Maar ze is in de eerste plaats de moeder van Sylvester, haar kind dat ze wanhopig en tegen elke prijs deelgenoot probeert te maken van het leven en de wereld van anderen. In het boek klinkt het ontroerende duet van twee vrouwenstemmen: de een is de empathische moeder die vecht tegen de confronterende taboes en vooroordelen die haar kind bedreigen, en de ander de gepassioneerde romanschrijver, wiens hoop en wanhoop zich vermengen met die van Blanche. Een adembenemend verhaal over een schrijver die tijdens het gevecht voor haar autistische zoon zichzelf en haar literaire kracht dreigt te verliezen. Maar als haar kind eindelijk begint te praten, kan ze ook haar roman volbrengen. • In Frankrijk meer dan 100.000 exemplaren verkocht • Met speciaal voor de Nederlandse uitgave een nawoord van Hugo Horiot
Françoise Lefèvre (Parijs, 1942) debuteerde in 1974, en elk van haar boeken vertelt over een episode van haar leven. Van La Première habitude (1974) tot haar (tot nu toe ) laatste boek Un album de silence (2008). • Veel aandacht in de media: het boek verschijnt vlak voor de landelijke Autismeweek (eerste week van april) ________________________ Boekgegevens maart 2018 ISBN 9789492068163 | NUR 302 € 17,50 | ca. 160 pag. Oorspronkelijke titel: Le petit prince cannibale | 1990 3
Bekroond met de Prix Paroles de patients
‘De auteur heeft de gevangenis van zijn dromen verlaten om er een meesterwerk van te maken. Een uitzonderlijk verhaal waarin hij de sleutels van zijn gedrag prijsgeeft.’ - Le Figaro
Hugo Horiot De keizer, dat ben ik VERTAALD DOOR KRIS LAUWERYS EN ISABELLE SCHOEPEN
Het antwoord op De kleine prins zwijgt, de bekroonde roman van Françoise Lefèvre, de moeder van Hugo Horiot - zie pagina 2/3. Hugo Horiot is verliefd op wielen en alles wat beweegt of draait. Hij is geobsedeerd door de buitenaardse taal van pijpen – ze lopen, zo verbeeldt hij zich, van zijn huis naar het midden van de aarde. Hij veroorzaakt eindeloze problemen thuis en haat school. ‘Ik droom in mijn slaap en ik droom als ik wakker ben.’ Maar hij droomt zo hard, dat hij de wereld om zich heen buiten sluit. De school is een gevangenis waaruit hij moet ontsnappen, zijn leraren zijn onderdrukkers, en zijn klasgenoten ‘een schare van vrolijke kwelgeesten.’ Dit is het portret van een jongen die dan wel lijdt onder zijn autisme, maar tegelijkertijd ook een mooie rebel is, vastberaden om zich een weg door zijn kindertijd te banen en een blijvend gevoel van persoonlijke vrijheid te vinden. ‘Een verbazingwekkend en klinkend verhaal van de 'binnenkant' van autisme - dapper, brutaal, grappig, triomfantelijk en verschrikkelijk ontroerend.’ - Samuel Shem, auteur van Het huis van God • In Frankrijk meer dan 50.000 exemplaren verkocht • Met een nawoord van Françoise Lefèvre
Hugo Horiot (Dijon, 1982) is acteur, regisseur en schrijver. Zijn debuut De keizer, dat ben ik won de Prix Paroles de patients, de Franse prijs die schrijvers erkent die een levensonderzoek of ziekte als hoofdonderwerp hebben. Hugo Horiot woont in Parijs en is vice-president van het Comité Consultatif National d’Éthique d’autisme de France (CCNE). ________________________ Boekgegevens maart 2018 ISBN 9789492068170 | NUR 402 ca. 160 pag. | Prijs: € 17,50 Oorspronkelijke titel: L’empereur, c’est moi | 2013 5
Uit het nawoord van De kleine prins zwijgt DOOR HUGO HORIOT
Onder de wastafel in de badkamer luisterde ik urenlang naar het geluid van de leidingen. Het grootste deel van mijn tijd zat ik aan de wielen van mijn autootjes te draaien. De spelletjes van andere kinderen van mijn leeftijd interesseerden me niet. Ik praatte niet. Ik communiceerde niet. Autisme, het zichtbaar anders-zijn, is ontregelend, verwarrend en dwingt tot nadenken. Dus wordt er vaak voor gekozen het een ‘onzichtbare handicap’ te noemen. Sommigen bestempelen het nog altijd als een psychose, en houden de ouders verantwoordelijk. Anderen hebben het over een ‘ziekte’, die moet worden uitgeroeid. [...] Aan mijn moeder heb ik te danken dat ik snel uit de medisch-sociale sector werd gehaald en geen diagnose kreeg opgeplakt. Met zo’n diagnose zou mijn status zijn afgegleden van ‘rotjoch’, ‘vreemde vogel’, ‘beetje dom’ naar ‘psychiatrisch geval’. Er zijn vandaag de dag in de literatuur talrijke egodocumenten van autisten te vinden, en de overgrote meerderheid zegt over zichzelf dat ze een ander soort intelligentie, een andere manier van denken hebben, dat ze de wereld anders waarnemen en analyseren en er een ander soort interactie mee aangaan. Sommige wetenschappers zijn het eens met deze benadering, en bepaalde multinationals en overheden zijn zelfs speciaal op zoek naar autistische profielen, omdat die gepaard blijken te gaan met bovengemiddelde vaardigheden voor allerlei strategische functies. Tegenwoordig hoor je de ouders van atypische kinderen wel eens spreken over hun ‘kleine prinsjes’. De Kleine Prins zwijgt heeft de weg gebaand voor vele openhartige verhalen van ouders die te maken hebben met autisme. Als collectieve onverschilligheid de regel is en men ernaar streeft alles wat afwijkend is te marginaliseren, te censureren en te vernietigen, dan moeten we op zoek naar manieren om ons daartegen te verzetten. Niet alleen heeft mijn moeder me voor de tweede keer op de wereld gezet, maar ze heeft me ook uit de stilte doen treden door me te stimuleren de enige echte beslissing te nemen die ik ooit in mijn leven heb genomen: schrijver worden. Dus ik schrijf het hier nog maar eens: bedankt. 6
Uit het nawoord van De keizer, dat ben ik DOOR FRANÇOISE LEFÈVRE
Dertig jaar zijn voorbijgegaan. Vandaag ben jij het die schrijft, Hugo. En ben ik het die jou leest. Je hebt deze tekst in amper één maand tijd geschreven. Ik lees hem en begrijp de urgentie ervan, ik voel je pijn en er wellen eerst en vooral tranen in me op. Hoe heeft het kind dat je bent geweest, een zo jong kind, mijn kind, zo veel energie in zich kunnen bundelen om niet op de wereld te willen zijn. Geen deel te willen uitmaken van deze wereld. En al evenmin van deze maatschappij. Hoe kan een kind van amper drie jaar oud, om niet op de wereld te zijn en om zich te beschermen, een heuse oorlogsmachinerie tegen zichzelf en de anderen in gang zetten en als een meedogenloze strateeg zijn eigen chaos organiseren? We ontdekken op deze bladzijden hoeveel peilloze diepten, kloven en afgronden je hebt moeten vermijden. Om je aan de anderen te onttrekken, heb je een Chinese Muur moeten bouwen, omwallingen, vestingwerken. Je voerde het bevel over een leger dat zich opstelde op een onzichtbaar slagveld, waar jij geheime operaties leidde. Als een geducht strateeg coördineerde je overal waar we kwamen grootscheepse manoeuvres. Op de gang, in de keuken, op de trap, in de slaapkamer, maar ook in de auto, op straat, op stoepen en pleinen, in winkels. We moesten ons op elke stap concentreren, de hindernissen van je imaginaire wereld ontwijken. [...] Ik heb niet alleen gehuild terwijl ik je las, ik heb ook gedacht aan de vreugde die ik voel omdat ik je moeder ben. Bij jou heb ik geduld geleerd, Hugo, verdraagzaamheid, onbeschaamdheid. Toen je zes was, zei je tegen me: ‘Als ik droom, zet ik een beeld stil en stap ik binnen in mijn droom. En dan ben ik vrij.’ Vandaag ben jij degene die beelden schept. Je bent regisseur. Acteur. Schrijver. Het ga je goed, Hugo! Ik vond het fantastisch om je moeder te zijn. 7
Rechten verkocht aan twaalf landen
‘Josefine Klougart is een van de meest krachtige en dwingende stemmen van haar generatie.’ - Jens Christian Grøndahl
Josefine Klougart Een van ons slaapt VERTAALD DOOR MICHAL VAN ZELM
Als ze naar huis terugkeert om haar moeder te bezoeken die aan kanker sterft, verhaalt de ik-persoon over een korte, intense liefdesaffaire en het verdriet en desillusie als gevolg van het einde ervan. In prachtig proza toont Josefine Klougart ons het schrille contrast tussen de herinnering van stabiliteit – je ouders, het huis van je jeugd, je liefde – en de voortdurende eindes die we tijdens het leven ervaren. Een roman over achterlaten en achtergelaten worden. In de pers ‘Scandinavië heeft nu haar eigen Virginia Woolf. Weinigen komen zo dicht bij de menselijke geest als Klougart.’ - de Noorse krant VG ‘Ik was volledig weggeblazen door de schoonheid en het niveau van reflectie in Josefine Klougarts taal.’ - Morgenbladet ‘Een roman om van te houden, op dezelfde manier zoals van literatuur en lezen kan worden gehouden.’ - Svenska Dagbladet ‘Een van de grote romans van het jaar.’ - Berlingske Tidende
Josefine Klougart (1985) wordt beschouwd als een van de grootste hedendaagse Deense schrijvers. Ze debuteerde in 2010 en is de eerste Deense auteur die met twee van haar eerste drie boeken werd genomineerd voor de prestigieuze Nordic Council Literature Prize. Een van ons slaapt is haar derde en meest geprezen roman. ________________________ Boekgegevens februari 2018 ISBN 9789492068156 | NUR 302 ca. 242 pag. | Prijs: € 18,50 Oorspronkelijke titel: Én af os sover | 2012 9
‘Ik sta versteld van wat u met zo weinig verbale materie weet te maken. U bezit wat Rimbaud ‘le lieu et la formule’ noemde, de manier om de stier bij de hoorns te vatten, en niet, ach, bij de staart, zoals zovelen die de drukpersen van deze wereld afmatten.’ - Julio Cortázar
Juan José Arreola Het wonderbaarlijke milligram VERTAALD EN MET NAWOORD DOOR GUY POSSON In 2018 is het honderd jaar geleden dat de Mexicaanse schrijver Juan José Arreola (1918-2001) werd geboren. De hoogste tijd voor de eerste Nederlandse uitgave van zijn bijzondere werk. Het wonderbaarlijke milligram is de vertaling van Confabulario, de eerste verhalenbundel van Juan José Arreola, verschenen in 1952. Jorge Luis Borges over Juan José Arreola: ‘Onder de voor dit boek geselecteerde verhalen ben ik bijzonder onder de indruk gekomen van Het wonderbaarlijke milligram, dat beslist de goedkeuring van Swift had weggedragen. De grote schaduw van Kafka ligt over De wisselwachter, zijn meest bekende verhaal, maar Arreola heeft iets kinderlijks en vrolijks dat zijn vaak wat stramme leermeester vreemd was. Mocht men mij verplichten Juan José Arreola samen te vatten met één enkel woord, dan is dit woord, naar mijn stellige overtuiging, vrijheid. De vrijheid van een grenzeloze verbeelding, gestuurd door een heldere geest. Hij werd geboren in Mexico in 1918. Hij kon overal en in eender welke eeuw geboren zijn.’ • Rechten verkocht aan Frankrijk, Duitsland, Engeland, Denemarken en China • Vertaler is beschikbaar voor lezingen en interviews over Arreola
Juan José Arreola (1918-2001) groeide samen met Juan Rulfo uit tot een van de grootste stemmen van de hedendaagse Mexicaanse literatuur. Een keuze uit de prijzen die Arreola kreeg: • Juan Rulfo Prize for Latin American and the Caribbean Literature 1992 • Alfonso Reyes International Prize 1995 • Ramón Lopez Velarde Prize 1999 ________________________ Boekgegevens januari 2018 ISBN 9789492068149 | NUR 304 ca. 190 pag. | Prijs: € 17,95 Oorspronkelijke titel: Confabulario 11
Uit Een van ons slaapt JOSEFINE KLOUGART
Ik zit in een hoek van de kamer, maar overal middenin. Zo kan ik hier zitten, op de witte bank, steeds ben ik ergens anders. Mijn moeder komt weer voorbij, een schaduw glijdt door de kamer, klaarlichte middag. De schaduwen lopen over de muren, over al het andere. De tuinen slapen, er is onrust, alles is ingepakt in sneeuw, niets kan ademen. De sneeuw is gevallen, over al het levende en al het dode, de sneeuw maakt alles gelijk. Alles wat begraven is stikt en verrot, groeit en zwelt op onder de harde sneeuw, de sneeuw; een huid die steeds dunner wordt, steeds verder opgerekt. De sneeuw kraakt, zit als een schroefklem om de planten, de lage struiken, de boomstronken. Mijn moeder kijkt uit het raam. Ze heeft het gevoel dat ze het contact met een deel van haar eigen lichaam kwijt is, een arm die slaapt. Ze zit aan me met haar ogen, knijpt me, zoekt toegang. De hele tijd dat gevoel van: dat haar dochter in een andere wereld leeft. Het verdriet dat dat geeft. Alleen te zijn, erbuiten te staan in ieder geval. Buitengesloten uit je eigen huis. Een ruimte in het gezin, een ruimte in de geschiedenis, een voormalige kolonie die plotseling op eigen benen staat maar waar het nog steeds nagalmt van zoiets als: een geschiedenis. Ze kan er niet bij dat ik zo doe; maar ze weet dan ook niet precies wat ik doe. Ze buigt zich over de bank, legt haar hand op mijn knie, maar trekt hem bijna meteen weer terug, alsof mijn knie nat is, alsof ze zich brandt. Onwerkelijke winter, fel licht en gefluit. Gepleisterde landschappen. De sneeuw herinnert zich alle wandelingen, je kunt je sporen niet uitwissen, de sneeuw vergeet niets, het lichaam vergeet niets. Maar misschien is deze winter toch wel anders.
12
Uit Het wonderbaarlijke milligram JUAN JOSÉ ARREOLA
Waarom is het goede zo weerloos? Waarom zakt het zo snel in? Pas heb je enkele uren sterkte opgebouwd, en één minuut tegenslag haalt heel het bouwsel onderuit. Elke nacht weer lig ik verpletterd onder het puin van een verwoeste dag, van een fraaie dag die liefdevol was opgebouwd. Ik voel dat ik op een dag niet meer zal opkrabbelen, dat ik zal beslissen te leven tussen ruïnes, als een hagedis. Vandaag bijvoorbeeld zijn mijn handen te moe om morgen weer aan de slag te gaan. En als de slaap niet komt, al was het maar de slaap als een petite mort die de droeve rekening van deze dag afsluit, zal ik vergeefs wachten op mijn herrijzenis. Met mijn goedvinden zullen de zwarte krachten mijn ziel versneld voortstuwen naar de ondergang. Maar daarbij vraag ik me af: kun je voor het kwaad leven? Hoe troosten de slechten zich als ze in hun hart de tumultueuze drang naar het goede niet voelen? En hoe verdedigen ze zich tegen het leger straffen dat achter elke kwaadwillige daad schuilgaat? Wat mij betreft, heb ik steevast dat gevecht verloren, en horden wroeging zitten me op de hielen, als houwdegens, tot deze nacht in dit straatje. Vaak genoeg kon ik met voldoening terugblikken op een aantal gedisciplineerde daden, die op een haar na zegevierden, maar de geringste vijandige herinnering heeft ze op de vlucht gejaagd. Ik kan er niet onderuit dat ik niet zelden goed ben omdat ik geen aanvaardbare gelegenheden vond om slecht te zijn; ik herinner me bitter hoe ver ik ben gegaan telkens als het kwaad al zijn charmes op mij losliet. Daarom vraag ik met grote aandrang een gegeven, een teken, een kompas, waarmee ik de ziel die me is toebedeeld kan sturen. Ik ben het noorden kwijtgeraakt door het schouwspel der wereld. Het toeval heeft zich daarvan meester gemaakt, met alle verwarring van dien. Nergens kun je er een serie daden uitlichten om ze met elkaar te confronteren. Levenservaring ontkiemt altijd na onze daden, even nutteloos als de moraal van een verhaal. (Fragment uit het verhaal Gods stilzwijgen) 13
Verwacht najaar 2018 Jon Fosse Melancholie I Bekroond met de Melsom prize en de Sunnmøre prize. De naam van Jon Fosse wordt de laatste jaren steeds vaker genoemd als kanshebber op de Nobelprijs voor literatuur. Melancholie I is de opmaat naar 2019, het jaar waarin Fosse zestig wordt en er twee nieuwe boeken van hem verschijnen. Knud Sønderby Twee mensen ontmoeten elkaar Na het lovend ontvangen Midden in een jazztijd is dit de tweede roman van de ‘Deense Hemingway’. Jean-Baptiste Andrea Mijn koningin Bekroond met de Prix du premier roman 2017 en de Prix envoyé par La Poste.
Uitgeverij Oevers Zuideinde 74 - Atelier 34 1541 CE Koog aan de Zaan 0031 (0)6 24181210 www.uitgeverijoevers.nl mail@uitgeverijoevers.nl facebook.com/uitgeverijoevers twitter.com/uitgeveroevers Publiciteit en marketing Martijn Couwenhoven E mail@uitgeverijoevers.nl T 0031 (0)6 24181210
Vertegenwoordiging Nederland Fred Teunissen Aronskelkweg 63 2555 GC Den Haag E w.f.teunissen@planet.nl T 0031 (0)70-3237702 M 0031 (0)6-53643848 Vertegenwoordiging België Elkedag Boeken Jodenstraat 16 2000 Antwerpen E info@elkedagboeken.be T 0032 (0)3 345 60 40