Sira 1 Leerwerkboek

Page 1

LEERWERKBOEK JAAR 1

AUTEURS

Mohamed El Fadili

Hagere Ben El Fkih

Mourad El Meziani

©VANIN

Via www.ididdit.be heb je toegang tot het onlineleerplatform bij S ra Activeer je account aan de hand van de onderstaande code en accepteer de gebruiksvoorwaarden. Kies je ervoor om je aan te melden met je Smartschool-account, zorg er dan zeker voor dat je e-mailadres aan dat account gekoppeld is. Zo kunnen we je optimaal ondersteunen.

LET OP: DEZE LICENTIE IS UNIEK, EENMALIG TE ACTIVEREN EN GELDIG VOOR EEN PERIODE

VAN 1 SCHOOLJAAR. INDIEN JE DE LICENTIE

NIET KUNT ACTIVEREN, NEEM DAN CONTACT OP MET ONZE KLANTENDIENST.

Wetenschappelijk advies

Lies Dalemans - Unitmanager Lerarenopleiding Thomas More Hogeschool, Mechelen en Antwerpen

Omar-Cherif El Farri - Oprichter Equilibrium en godsdienstwetenschapper

Dr. Leni Franken - Onderwijsbegeleider en senior onderzoeker, Universiteit Antwerpen

Dank aan Habibe Oguz voor het denkwerk binnen de conceptgroep.

Dank aan inspecteur-adviseur Islam Ahmed Azzouz voor de constructieve feedback en samenwerking.

Fotokopieerapparaten zijn algemeen verspreid en vele mensen maken er haast onnadenkend gebruik van voor allerlei doeleinden. Jammer genoeg ontstaan boeken niet met hetzelfde gemak als kopieën. Boeken samenstellen kost veel inzet, tijd en geld. De vergoeding van de auteurs en van iedereen die bij het maken en verhandelen van boeken betrokken is, komt voort uit de verkoop van die boeken.

In België beschermt de auteurswet de rechten van deze mensen. Wanneer u van boeken of van gedeelten eruit zonder toestemming kopieën maakt, buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen, ontneemt u hen dus een stuk van die vergoeding. Daarom vragen auteurs en uitgevers u beschermde teksten niet zonder schriftelijke toestemming te kopiëren buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen. Verdere informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot reproductie vindt u op www.reprobel.be.

Ook voor het digitale lesmateriaal gelden deze voorwaarden. De licentie die toegang verleent tot dat materiaal is persoonlijk. Bij vermoeden van misbruik kan die gedeactiveerd worden. Meer informatie over de gebruiksvoorwaarden leest u op www.ididdit.be.

© Uitgeverij VAN IN, Wommelgem, 2023

De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.

Fotocredits

p.21 grot Nur © nikjuzaili/Shutterstock p. 21 bedevaart Hira © Nurlan Mammadzada/Shutterstock p. 44 Psalmen © ChameleonsEye/Shutterstock p.44 video heilige boeken ©VRT NWS, Karrewiet p. 50 Banksy vluchtelingenkind © Matthias Scholz/Alamy p. 51 Banksy meisje met ballon © Album/ ImageSelect p. 51 Banksy bloemenbom © Eddie Gerald/Alamy p. 51 Banksy fouilleren © David Silverman/Staf/GettyImages p 55 Malcolm X © Bettmann/ Contributor/GettyImages p. 55 Malala © Marla Aufmuth/Contributor/GettyImages p. 55 Greta Thunberg © MikeDotta /Shutterstock p. 55 koningin Rania

© KARIM SAHIB/Freelancer/GettyImages p. 63 overstroming © Great Pics Worldwide/Shutterstock p. 67 artikel Nieuwsblad.be - 28/01/2006 p. 67 foto artikel© Yorick Jansens p. 67 poster © GAIA p. 71 moskee Quba © Fitria Ramli/Shutterstock p. 86 Masjid-e Jameh Moskee © AlexelA/Shutterstock

©VANIN

p.86 Al_Aqsa moskee © AlexelA/Shutterstock p. 87 detail Taj Mahal © VIREN DESAI/Shutterstock p. 89 Strip Muslimshow (bezinning) © BDouin. Muslim Show p. 93 Strip Muslimshow (afgrond) © BDouin. Muslim Show p. 99 Marokkaanse lamp © gary yim/Shutterstock p. 107 bibliotheek Alexandrië © Zuri Swimmer/Alamy p. 110 IS-strijders in Irak © World History Archive/ImageSelect p. 143 Strip Muslimshow (beïnvloeding) © BDouin. Muslim Show p.147 artikel © hln.be - 28/09/2022 Reproductie van de artikels met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elk hergebruik dient het voorwerp uit te maken van een specifieke toestemming van de beheersvennootschap License2Publish: info@license2publish.be p. 150 artikel © Jeugdjournaal NOS

Eerste druk 2023

ISBN 978-94-641-7744-2

D/2023/0078/65

Art. 602763/01

NUR 130

Ontwerp cover en binnenwerk: Banananas.net

Opmaak: Banananas.net

Tekeningen: Goed Blauw

!
Inhoud Aan de slag met Sīra 5 Vrede zij met jullie 9 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad ﷺ 11 STAP 1 De stam Quraysh 12 STAP 2 Van mens naar profeet 18 STAP 3 De aartsengel 25 STAP 4 Vrijheid 30 STAP 5 Voeding voor de ziel 32 SYNTHESE 35 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging 39 STAP 1 Het geheime huis 40 STAP 2 De verkondiger 46 STAP 3 Het ongeziene 52 STAP 4 De waarschuwers 55 STAP 5 Voeding voor de ziel 57 SYNTHESE 60 Thema 1 Klimaat en natuur 63 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis 69 STAP 1 De Medinese samenleving 70 STAP 2 Het gebed 75 STAP 3 In de moskee 86 STAP 4 Bezinning 89 STAP 5 Voeding voor de ziel 93 SYNTHESE 95 ©VANIN
Hoofdstuk 4 Het eerste vasten 99 STAP 1 Ramaḍān Mubarak! 100 STAP 2 Tot het uiterste 105 STAP 3 De gulden middenweg 112 STAP 4 Vasten? Vast niet! 117 STAP 5 Voeding voor de ziel 120 SYNTHESE 122 Thema 2 Sociale media 125 Hoofdstuk 5 De vrije wil 131 STAP 1 Samen sterk 132 STAP 2 Het geschreven pad 138 STAP 3 Slechte keuzes 142 STAP 4 Verslavingen 147 STAP 5 Voeding voor de ziel 150 SYNTHESE 152 Het schooljaar is voorbij ... 155 ©VANIN

Aan de slag met Sīra

1 Op weg met Sīra

Het leerwerkboek bestaat uit 5 hoofdstukken en 2 thema’s. Elk hoofdstuk is op dezelfde manier opgebouwd.

Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

Sīra betekent in het Arabisch ‘levensweg’, ‘pad’ of ‘traject’. Binnen de traditie verwijst het begrip ook naar de biografie van de profeet. Dit leerwerkboek is opgebouwd rond de scharniermomenten uit het leven van de profeet.

Zo start elk hoofdstuk met een tijdlijn op de titelpagina. De gebeurtenissen op de tijdlijn zijn direct te linken aan wat je in het hoofdstuk zult leren. Elk hoofdstuk komen er scharniermomenten uit het leven van de profeet bij.

De

In de eerste drie stappen van een hoofdstuk wordt je voorkennis geactiveerd en verwerf je nieuwe leerstof. Met ontdek- en verwerkingsopdrachten behandel je de leerinhouden.

In stap 4 zet je een stap naar vandaag en maak je een link met de tijd van de profeet. Daarnaast zet je ook een stap naar een andere levensbeschouwing.

3

De tijdlijn helpt je om de gebeurtenissen in de tijd te situeren. Het is een belangrijk instrument om het verleden in een context te plaatsen.

reis

5
69
STAP 1 De Medinese samenleving 70 1.1 De volle maan 70 1.2 Onvoorwaardelijke steun 71 1.3 Medina, de verlichte stad 74 STAP 5 Voeding voor de ziel 93 eerste openbaring periode van bezinning 570 632 610 605 SYNTHESE 95 613 openlijke verkondiging 621 de emigratie 622 STAP 2 Het gebed 75 2.1 De moskee van de profeet 75 2.2 Van binnen en van buiten zuiver 76 STAP 3 In de moskee 86 3.1 De bouwelementen 86 3.2 De bouwstijlen 87 3.3 Een plaats van kennis 88 STAP 4 Bezinning 89 4.1 Vormen van bezinning 89 4.2 Een stap naar het jodendom 91 invoering van het dagelijkse gebed Hoofdstuk
STAP 1 De Medinese samenleving 70 1.1 De volle maan 70 1.2 Onvoorwaardelijke steun 71 1.3 Medina, de verlichte stad 74 STAP 5 Voeding voor de ziel 93 eerste openbaring periode van bezinning 570 610 605 SYNTHESE 95 613 openlijke verkondiging 621 de emigratie 622 STAP 2 Het gebed 75 2.1 De moskee van de profeet 75 2.2 Van binnen en van buiten zuiver 76 STAP 3 In de moskee 86 3.1 De bouwelementen 86 3.2 De bouwstijlen 87 3.3 Een plaats van kennis 88 STAP 4 Bezinning 89 4.1 Vormen van bezinning 89 4.2 Een stap naar het jodendom 91 invoering van het dagelijkse gebed
onvergetelijke
STAP 4 De waarschuwers Weerstand bieden, boodschappen schrijven, in opstand komen, hard roepen. Zo zijn mensen in de loop van de geschiedenis opgekomen voor uiteenlopende rechten. Ze worden activisten genoemd. Elk van hen staat achter een zaak die hem of haar nauw aan het hart ligt. Maar de weg naar verandering is niet gemakkelijk en gaat vaak gepaard met veel tegenwind. Ontdek enkele activisten die in de voetsporen traden van de profeten. 4.1 Tijd voor actie 1 Lees de quotes van de activisten. Markeer het recht of de zaak waarvoor ze opkwamen. ‘Je kunt vrede niet scheiden van vrijheid, want niemand kan vrede hebben als hij zijn vrijheid niet heeft.’ Malcom X ‘We willen scholen en onderwijs voor de mooie ‘Sinds wanneer heb je mensen als slaven genomen terwijl ze vrij geboren zijn.’ Umar ibn alKhattab ‘Een beetje
©VANIN

Wat betekent dat voor jou?

STAP 5 Voeding voor de ziel

De profeet nam grote risico’s en zette zijn leven op het spel om de mensheid te waarschuwen voor onheil. Hij was niet bang om op te komen voor zijn principes en deed dat altijd op een wijze, doordachte manier.

In die gevaarlijke situaties bracht hij overtuigende argumenten aan om zijn standpunten kenbaar te maken.

Ook jij kunt soms voor moeilijke situaties staan. Je kunt dan een voorbeeld nemen aan de houding die de profeet aannam wanneer hij zijn gemeenschap aansprak.

1 Kleur over welke eigenschappen de profeet beschikte om zijn duidelijke boodschap door te geven.

vredelievend onduidelijk geduldig vriendelijk boos

agressief duidelijk concreet streng

2 Kun jij klasgenoten overtuigen om goede keuzes te maken? Kies één van de situaties en formuleer een duidelijke boodschap op de manier van de profeet.

Plaats School

Situatie Vandaag is Onyx een week op jouw school. Elke dag wordt hij uitgelachen door leerlingen van de eerste graad. Je hebt hem al vaak zien huilen op de speelplaats. Je vrienden doen soms ook mee met de pesterijen.

Dialoog Je wilt je klasgenoten overtuigen om de nieuwe leerling niet meer te pesten.

Begrippenlijst

Beeldenstorm De vernieling van beelden van goden en heiligen. De term verwijst vooral naar de gebeurtenissen in de Nederlanden in 1566, toen in kerken hee wat beelden, schilderijen en boeken werden vernield.

Fanatisme Een extreme houding waardoor mensen onverdraagzaam kunnen zijn tegenover anderen.

Ifṭār De maaltijd bij zonsondergang om het einde van de vastendag te vieren.

Muqābala De volledig lezing van de Qurʾān tijdens de maand ramaḍān voor de Turkse gemeenschap. Ramaḍān De naam van de negende maand in de islamitische kalender.

Saḥūr  De maaltijd voor zonsopgang om aan het vasten te beginnen.

Ṣawm Het Arabische woord voor ‘vasten’.

Suḥūr Het tijdstip van de maaltijd van saḥūr.

Tarāwīḥ Het gezamenlijk gebed dat meestal in de moskee verricht wordt tijdens ramaḍān. Je kunt dit extra gebed ook thuis uitvoeren.

Vasten Tijdens een bepaalde periode niet eten of drinken.

Vrijheid van

geweten De vrijheid om eigen keuzes te maken over goed en kwaad.

Vroomheid Deugdzaam gedrag om godsbewust te worden.

Zakāt al-fi ṭr Liefdadigheid in de vorm van geld of voedsel dat je afgeeft om je vasten te reinigen van gebreken.

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik formuleer het verschil tussen ramaḍān en vasten.

 Ik leg de Arabische begrippen over vasten uit.  Ik som de daden die het vasten verbreken op.

 Ik lijst de verschillende rituelen tijdens ramaḍān op.  Ik som de personen die niet hoeven te vasten op.

2  Ik verricht bronnenonderzoek op basis van het CRAAP-model.

Stap

 Ik ga kritisch om met de informatie die ik lees en hoor.

 Ik leg in mijn eigen woorden uit hoe kennis fanatisme voorkomt. Stap 3  Ik beschrijf het concept van de gulden middenweg in mijn eigen woorden.

 Ik geef voorbeelden van een deugd en de bijbehorende extremen.

 Ik beschrijf extreme reacties die zich voordoen in verschillende situaties.

 Ik beschrijf hoe de islam zorgt voor vrijheid van geweten en godsdienst.

 Ik reflecteer over mijn eigen handelingen.

Stap 4  Ik noem mijn eigen rituelen in verband met het vasten op.  Ik vergelijk mijn eigen rituelen over het vasten met die van een andere levensbeschouwing.

Stap 5  Ik gebruik de leerstof van dit hoofdstuk om te reflecteren.

 Ik doe aan zelfreflectie.

Net als de hoofdstukken hebben ook de thema's een vaste opbouw.

Een thema start met een levensbeschouwelijke vraag. Om de vraag te onderzoeken, wordt ze opgedeeld in vijf deelvragen. Elke deelvraag is een stap.

Je start met je eigen bevindingen. In de tweede stap zie je wat de Qurʾān over dat thema zegt. In de derde stap bestudeer je wat de traditie over het thema te vertellen heeft. De vierde stap kijkt naar vandaag en de vijfde stap is een reflectie over je taak als moslim.

Plaats School Situatie Na de sportles blijf je soms na met je vrienden. Sinds kort komen ook grotere jongens met jullie rondhangen. De laatste keer stonden ze e-sigaretten te roken. Ze vroegen of jij en je vrienden mee wilden doen.

Dialoog Je wilt je vrienden overtuigen om niet te starten met de e-sigaret.

Plaats School Situatie Je hebt je vrienden uitgenodigd voor een feestje. Je moeder heeft gezorgd voor gezonde snacks, maar je vrienden willen graag dat je de zakjes chips uit de keukenkast haalt. Ze willen ook niet buiten spelen, maar de hele dag binnen zitten en gamen.

vatten. Elk hoofdstuk

Dialoog Je wilt je vrienden overtuigen om actief en gezonder te leven, om minder te gamen en gezonder te eten.

je

57 STAP 5 Voeding voor de ziel

Thema 1 Klimaat en natuur

Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat deel uit van de taak van de moslim?

1 Wat denk ik?

1 Ben je een klimaatstrijder? Neem deel aan de quiz en ontdek het snel.

VRAAG 1

VRAAG 2

VRAAG 3

VRAAG

vissen … Of je droomt van zo’n thuis!

 Je hebt geen huisdieren, maar je vindt kittens of puppies wel leuk.

 Je hebt geen huisdieren en je wilt er ook helemaal geen.

Hoe voel je je als je nieuwsberichten over de klimaatopwarming ziet?

 Je wordt boos! We moeten allemaal NU in actie schieten.

 Je bent ongerust. Er gebeurt toch wel veel in de wereld.

©VANIN

 Het laat je koud. Je gelooft niet in die flauwekul.

Hoe ziet jouw lunchpakket eruit?

 Een vegetarische lunch in een brooddoos.

 Een lunch met vlees en kaas in een brooddoos.

 Een lunch met vlees en kaas verpakt in aluminiumfolie.

Wat drink je meestal?

 Kraantjeswater uit een herbruikbare drinkbus.

 Fruitsap uit een gerecycleerde plastic fles die je daarna correct sorteert.

 Cola uit een blikje dat je daarna in de gewone vuilnisbak gooit.

VRAAG 5 63

Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat deel uit van de taak van de moslim?

6
Hoe reageer je als je vriend(in) haar kauwgom op de grond gooit?  Je geeft haar een preek! Dat doe je toch niet?!  Je vindt het vies, maar je zegt er niets over.  Je hebt je eigen kauwgom ook net uitgespuugd. Heb je huisdieren?  Het lijkt wel een asiel bij jou: honden, katten,
4
Stap 5 is de voeding voor je ziel. We moedigen je aan te reflecteren over de inhoud van het hoofdstuk. Wat neem je mee? Wat heb je geleerd?
Samenvatting 60 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging Synthese genadevol barmhartig vergevensgezind liefdevol geduldig behulpzaam Verkondiger boodschap uitleggen Qurʾān TawrātZabūr Injīl De profeten Heilige boeken De openlijke verkondiging opkomen voor de rechten van een ander genade voor iedereen akhlāq staat centraal evenwichtige keuzes maken GOEDE DADEN SLECHTE DADEN Qurʾān als toetssteen, leidraad, inspiratie Het leven Angst en hoop Hiernamaals Waarschuwer Geloven in Allah Zijn engelen Zijn boeken Zijn profeten het hiernamaals de voorbeschikking De zes geloofspunten Allah
123 Synthese
De synthese met de samenvatting en de begrippenlijst helpt je de leerstof samen te
eindigt met een kennen en kunnen. Met dat overzicht kun
zelf nagaan of je de doelen van het hoofdstuk bereikt hebt.

Na een jachtexpeditie op het Arabisch schiereiland kwam Ḥamza terug aan in Mekka. Hij vernam dat zijn neef Muḥammad herhaaldelijk was uitgescholden en uitgelachen door Abū Jahl. Ḥamza, een trotse man, droeg de eer van de familie hoog in het vaandel.

Op een dag protesteerden de metgezellen samen met de profeet voor de Kaʿba. Opnieuw beledigde

3.1 De profeet Ādam kiest

Abū Jahl de profeet. Ḥamza hoorde dat en stapte onmiddellijk op Abū Jahl af. Hij greep hem bij de kraag en zei zonder erbij na te denken: ‘Je hebt Muḥammad constant lastiggevallen, terwijl ik ook zijn religie volg en achter zijn boodschap sta.’

2 Handig voor onderweg

Mūsā kreeg van Allah de opdracht om de farao aan te spreken over de toestand van zijn volk. Tijdens een feestdag kwamen veel mensen samen, waaronder ook goochelaars die een show opvoerden. Zij waren ingehuurd door de farao om Mūsā voor schut te zetten.

De eerste persoon die de vrije wil kreeg, was de profeet Ādam. Door een influistering maakte hij een verkeerde keuze en was hij Allah ongehoorzaam. Ādam overtrad de gemaakte afspraak.

Doorheen het hoofdstuk kom je een aantal vaste elementen tegen die je helpen om te werken aan de hoofdstukken en de thematieken.

Maar Mūsā deed een smeekbede om zijn taak te verlichten en zijn boodschap duidelijk over te brengen. Hij vroeg zijn broer Hārūn als morele steun.

Omdat Allah de mens voorziet van vrije wil, kan het gebeuren dat hij in schadelijke situaties terechtkomt. Eén fout betekent niet dat hij vervalt in slechte gewoontes, maar hij moet alert zijn. Om verkeerde omstandigheden te vermijden, waarschuwt Allah de mens via de Qur ān.

Ver van haar woonplaats beviel de ongehuwde Maryam van haar zoon ʿĪsā. Na de bevalling was ze verdrietig, waarop Jibrīl en haar zoon haar troostten. Toen ze terugkwam naar haar stad, beschuldigden de medebewoners haar. Ze zeiden: ‘Je hebt iets verschrikkelijks gedaan. Je vader was geen slechte man en je moeder was geen losbandige vrouw.’

Maryam zweeg en wees naar haar kind. Hij sprak het volk toe en nam het voor haar op. De mensen waren sprakeloos en lieten Maryam met rust. Tijdens het leven van ʿĪsā stond zijn moeder altijd met de nodige hulp en liefde voor hem klaar.

AUDIO

DE QURʾĀN ZEGT:

5 Wie van jouw naasten beschermt jou?

Geef (bijdragen) op de weg van Allah en breng jezelf niet eigenhandig in gevaar. En doe dat op een goede manier, want Allah bemint hen die goed doen. (Q 2:195)

De Qurʾān zegt ondersteunt de leerinhouden door argumenten uit de eerste bron aan te bieden. Op iDiddit kun je van elk vers de recitatie beluisteren.

1 Wat wordt er in het vers bedoeld met de zin ‘breng jezelf niet eigenhandig in gevaar’?

6 Hoe kun jij die personen bedanken? Denk aan de verhalen van de profeten.

DE ḤADĪTH VERTELT:

2 Welke gewoontes kunnen voor jezelf een gevaar vormen?

Overlevering door Abū Hurayra: ‘Degene die de mensen geen dankbaarheid toont, toont daarmee geen dankbaarheid aan Allah.’

Tirmidhī

3 Hoe beginnen slechte gewoontes? Maak met je antwoorden een woordspin.

7 Wat is het gevolg als je geen dankbaarheid betoont aan de mensen?

1.2 De genadevolle boodschap

8 Ga je akkoord met dit spreekwoord: Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd Leg uit waarom wel/niet.

Nadat de profeet zijn eerste openbaring kreeg in 610, sprak hij drie jaar lang af met zijn volgelingen. Eén van die metgezellen was al-Arqam ibn abī al-Arqam. Hij bood zijn huis aan voor de geheime vergaderingen en nam daardoor grote risico’s. Later werd de vergaderplaats naar hem genoemd, Dār al-Arqam

Tijdens de vergaderingen deelde de profeet de inspirerende woorden van de Qur ān.

Toen de drie jaar voorbij waren beval Allah hem om de boodschap openlijk te verkondigen. De profeet verhief zijn stem om op te komen voor de rechten van de anderen. Dat ging niet zonder slag of stoot. Bij elke moeilijkheid bleef de profeet zijn mooiste eigenschappen tonen. Zo was hij altijd genadevol en barmhartig als hij zijn boodschap aan anderen overbracht.

De ḥadīth vertelt voorziet je van argumenten vanuit de traditie. Het zijn vertellingen over de profeet en zijn metgezellen.

c Welke naam kreeg de stad Yathrib bij aankomst van de profeet?

De verteller schetst de context en brengt nieuwe leerstof aan. De verteller neemt verschillende vormen aan: een tekst, krantenartikel, strip, audio- of videofragment.

d In welk jaar emigreerden de volgelingen van de profeet?

142 Hoofdstuk 5 De vrije wil

1 Kleur de woorden die genade omschrijven. medeleven vriendelijkheid beleefdheid vergeving zachtheid overtuiging vastberadenheid

2 Markeer in de tekst de karaktereigenschappen van Abū Bakr.

In de identiteitsfiches ontmoet je een invloedrijke metgezel van de profeet of een historische figuur.

2 Markeer in elke tekst aan wie genade of medeleven werd getoond.

Abū Hurayra vermeldde dat de boodschapper heeft gezegd: ‘Er was eens een man die op reis was en onderweg dorst kreeg. Hij vond een bron, daalde daarin af en dronk. Toen hij weer bovenkwam, zag hij een hond met zijn tong hangend uit zijn bek. De hond at voc had. De man dacht: De hond is er net zo aan toe als ik daarnet. vulde zijn schoen met water en klom weer naar boven. Hij gaf de hond te drinken. God is deze man dankbaar en schenkt hem vergiffenis.’

De mensen vroegen: ‘Profeet, dus onze daden tegenover dieren worden ook beloond?’

‘Jazeker,’ zei de profeet, ‘ten aanzien van ieder levend wezen is er een beloning.’

WIE? Abū Bakr ibn Abī Quḥāfa, geboren in Mekka in het jaar 573 en overleden op 61-jarige leeftijd (634) in Medina.

Abū Bakr ibn Abī Quḥāfa

Uiting van onvoorwaardelijke liefde en steun

ZIJN VERHAAL

Zijn oorspronkelijke naam was ʿAbdulkaʿba, de dienaar van de Kaʿba. Later veranderde de profeet zijn naam naar ʿAbdullah, de dienaar van Allah. De bijnaam Abū Bakr kreeg hij vanwege zijn liefde voor kameelveulens (bakr in het Arabisch).

12 Verricht het ochtendgebed samen met een klasgenoot. Druk allebei de checklist op iDiddit af en controleer elkaar om na te gaan of jullie de volgorde, houding en uitspraken juist uitvoeren. Zo ja, zet dan een kruis in de kolom ‘goed’. Zo niet, zet dan een kruis in de kolom ‘groeipunt’. Zo help je elkaar om gericht te werken aan je gebedshandelingen.

ʿAbdullāh ibn ʿAmr heeft overgeleverd dat de profeet zei: ‘Degenen die geen genade tonen aan onze jongeren en die geen respect tonen aan onze ouderen, behoren niet tot ons.’

Tijdens een veldslag geraakte de profeet gewond. Toen hij zijn handen hief, verwachtten enkele metgezellen dat hij een smeekbede zou verrichten om de vijanden tegen te houden. Hij sprak de volgende zin uit: ‘O Allah, vergeef mijn volk, want zij weten niet wat ze doen.’ De aanwezige metgezellen waren verbaasd door de reactie van de profeet.

WIST JE DAT

Aan ʿĀʾisha werd eens gevraagd wat de profeet deed als hij thuis was en ze zei: ‘Hij stelde zich in dienst van zijn vrouwen en families, en als het tijd was voor het gebed, verrichtte hij de kleine wassing en ging de deur uit naar het gebed.’

Hij was de beste vriend van de profeet, die twee en een half jaar ouder was dan hij. Hij werd ook de schoonvader van de profeet. Hij steunde de profeet zowel in Mekka als in Medina. Later volgde hij de profeet op en werd de eerste leider van de moslims.

De metgezellen leerden hun gebed door naar de profeet Muḥammad te kijken. Sommigen plaatsten hun handen naast hun lichaam, anderen ter hoogte van hun borst of buik. Zo werd het gebed met al die verschillen eeuwenlang doorgegeven. Omdat het gebed van de profeet en zijn metgezellen komt, is het belangrijk om respectvol om te gaan met de verschillen.

Ibn Masʿūd zei: ‘Tijdens een reis waren we in het gezelschap van de profeet. Hij zonderde zich even af. In zijn afwezigheid hebben we een vogel gezien met haar twee jongen, die we gevangen namen. De moeder fladderde om ons heen en toen de profeet dat zag, zei hij: ‘Wie heeft die vogel gekwetst met het verlies van haar jongen? Geef ze aan haar terug.’

De volgende iconen helpen je ook nog een eind op weg:

Je vindt op iDiddit extra (ondersteunend) materiaal.

Je vindt op iDiddit een ontdekplaat.

Vóór de openbaring in Mekka was hij een rijke handelaar uit de Taym-clan. Mensen kwamen hem raad vragen omdat hij veel kennis over de stammen had. Met zijn rijkdom hielp hij anderen en hij was tegen elke vorm van onderdrukking.

Abū Bakr en de familie van Muḥammad waren buren en ze raakten bevriend. Toen Abū Bakr de goddelijke boodschap hoorde, steunde hij zijn vriend als eerste volgeling. Zo kreeg hij de bijnaam aṣ-Ṣiddīq, de betrouwbare. In Mekka bleef hij de zwakken financieel helpen. Hij kocht slaven vrij en steunde de profeet en de moslims in de moeilijke tijden. Hij vergezelde de profeet naar Medina, waar Allah hem in de Qurʾān noemde als zijn metgezel.

In een Wist je dat? krijg je extra informatie over een item in het hoofdstuk.

©VANIN

In Medina bouwde Abū Bakr mee aan de moskee. Hij dreef handel, gaf advies aan de profeet en leidde soms het gezamenlijk gebed. Later trouwde zijn dochter ʿĀʾisha met de profeet en zo werden ze familie.

Op een dag vroeg een man in het bijzijn van vele mensen aan de profeet Muḥammad van wie hij het meeste hield?

Hij antwoordde: ‘Van ʿĀʾisha.’ De man zei: ‘Ik bedoel van de mannen?’ Waarop de profeet antwoordde: ‘Van haar vader.’ Abū Bakr werd gerespecteerd vanwege zijn zachtaardigheid, rechtvaardigheid, moed en standvastigheid. In 634 werd hij begraven in Medina naast zijn allerbeste vriend, de profeet Muḥammad.

7
start van slechte gewoontes
STAP 3 Slechte keuzes
135 STAP 1 Samen sterk
72 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

Soms is het handig dat je extra lesinformatie of een video- of audiofragment zelf kunt bekijken of beluisteren op je smartphone.

Als je dit icoon ziet, open dan de VAN IN Plus-app en scan de pagina.

Download in de App Store

Get it on Google Play

Het onlineleerplatform bij Sīra

Mijn lesmateriaal

Hier vind je alle inhouden uit het boek, maar ook meer, zoals ontdekplaten, filmpjes, audiofragmenten, extra oefeningen ...

Extra materiaal

Bij bepaalde stukken theorie of oefeningen kun je extra materiaal openen. Dat kan een bijkomend audio- of videofragment zijn, een woorden- of begrippenlijst, extra bronnen of een leestekst. Kortom, dit is materiaal dat je helpt om de leerstof onder de knie te krijgen.

Opdrachten

Hier vind je de opdrachten die de leerkracht voor jou heeft klaargezet.

Evalueren

Hier kan de leerkracht toetsen voor jou klaarzetten.

Resultaten

Wil je weten hoever je al staat met oefenen, opdrachten en toetsen? Hier vind je een helder overzicht van al je resultaten.

Notities

©VANIN

Heb je aantekeningen gemaakt bij een bepaalde inhoud? Via je notities kun je ze makkelijk terug oproepen.

Meer weten?

Ga naar www.ididdit.be

8

Vrede zij met jullie

As-salāmu alaykum wa-rahmatullāhi wa-barakātuh. Ik ben de verteller en ik gids jou doorheen de leermethode Sīra. Samen gaan we op pad en daarbij leer je wat de Qur ān ons zegt en wat de profeet Muhammad (vrede zij met hem) ons vertelt. Stap per stap ontdek je de context van de boodschap en leer je religieuze gebeurtenissen vertalen naar deze tijd en naar jouw eigen leefwereld. In de verschillende hoofdstukken verwerf je niet alleen de leerstof, maar leer je ook om jouw houding en handelingen te spiegelen aan die van de profeet en zijn vrienden. Onze reis start hier.

1 Wat is islam volgens jou? Kleur de balkjes. Vul zelf nog één mogelijk antwoord aan.

2 Vergelijk jouw grafiek met die van je buur. Bespreek de gelijkenissen en de verschillen.

3 Hoe sterk is volgens jou je kennis van ‘de islam’? Kleur het passende vakje. Heel zwak Heel sterk

4 Bekijk het videofragment waar de metgezel Jaʿfar ibn Abī Ṭālib uitlegt wat het islamitische geloof voor de eerste moslims betekende. Kruis het vakje aan bij elke uitspraak van de metgezel.

1 Aanbid één God

2 Onderhoud de familiebanden

4 Leer de Koran van buiten

5 Spreek de waarheid

3 Ken geen deelgenoten aan Allah toe

6 Wees betrouwbaar

9 Vrede zij met jullie
7 Verricht de bedevaart 8 Ga altijd naar de moskee 9 Ga goed om met de buren
12 Gedraag je niet onzedelijk en belaster niemand
13 Verricht het gebed
10 Vermijd het slechte en dood niet
11 Sluit geen vriendschap met niet-moslims
in de
en
17 Geloof
engelen 18 Erken de gelijkheid tussen man
vrouw
geen onrecht
14 Doe vrouwen
aan
15 Respecteer vrouwen
De vijf zuilen Geloven in één God Goed zijn voor mijn ouders Niet liegen Anderen helpen Mijn religie 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 VIDEO©VANIN
16 Betaal zakāt Legende

5 Horen de uitspraken van de metgezel Jaʿfar tot de categorie aanbidding of tot de categorie gedrag? Noteer het nummer van elke uitspraak die je aankruiste in de juiste kolom.

Aanbidding Gedrag

6 Wat kun je afleiden uit de tabel van opdracht 5?

7 In welke bronnen vind je al die richtlijnen? (Tip: zie verteller p. 9.)

8 Welk antwoord zou je geven als iemand je vraagt: ‘Wat is islam?’ Vul de zinnen aan.

Islam is de godsdienst van

Islam moedigt niet aan tot

DE QURʾĀN ZEGT:

Voorwaar, Allah beveelt rechtvaardigheid, het goede en het geven (van hulp) aan de verwanten. En Hij verbiedt verdorvenheid, het slechte en de overtreding. Hij maant jullie aan, opdat jullie er lering uit zullen trekken. (Q 16:90)

9 Wat verwacht je dit jaar te leren in de lessen islamitische godsdienst?

10 Vrede zij met jullie
AUDIO
Arabische kalligrafie van Q 16:90
©VANIN
11 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad ﷺ STAP 2 Van mens naar profeet 18 2.1 Rumoer in Mekka 18 2.2 De eenzame 19 2.3 Iqraʾ 22 2.4 Alleen zijn is niet eenzaam 23 STAP 1 De stam Quraysh 12 1.1 Rijke stamhoofden nemen de macht 12 1.2 Het onrecht 14 1.3 Een bijzondere man 15 STAP 3 De aartsengel 25 3.1 Ontmoet Jibrīl 25 3.2 Engelen in de media 28 3.3 Allah stelt zich voor 28 STAP 5 Voeding voor de ziel 32 STAP 4 Vrijheid 30 4.1 Amnesty International 30 4.2 Vrijheidsschrijvers 31 570 632 610 605 eerste openbaring periode van bezinning SYNTHESE 35 ©VANIN

1.1 Rijke stamhoofden nemen de macht

Mekka, 9 Muharram 570

Quraysh heeft de macht in Mekka

De stam Quraysh is vandaag een van de machtigste stammen van het Arabisch Schiereiland. De stam bestaat uit een tiental clans (families), waaronder Banū Hāshim en Banū Umayya. Zij zijn vooral gevestigd in het gebied rond de stad Mekka. Mekka is een bedevaartplaats en het ziet ernaar uit dat door de vele bezoekers de stad zal uitgroeien tot een belangrijk handelscentrum. Om alle bedevaarders welkom te heten, zijn er beelden van verschillende goden geplaatst in en rondom de Kaʿba. De clan Banū Hāshim zorgt voor het voedsel van de pelgrims en de clan Banū Umayya is verantwoordelijk voor de handelsroutes. De Quraysh hebben hun eigen gewoontes, zoals beloftes nakomen, verschillende goden vereren en tot slaaf gemaakten houden. Zij zijn gehecht aan hun tradities en veranderingen worden moeilijk aanvaard. De zwakken onder hen hebben weinig tot geen inspraak en zijn verplicht om de stamhoofden te gehoorzamen. Hun inkomsten halen de Quraysh vooral uit handel, belastingen op pelgrims en de verkoop van tot slaaf gemaakten. Zo zijn de voornaamste leiders rijker geworden en misbruiken ze meer en meer hun machtspositie in Mekka.

1 Situeer in tijd en ruimte.

a Wanneer was de zesde eeuw? Omcirkel in het vak de juiste jaartallen.

b Omcirkel op de kaart het Arabisch Schiereiland.

c Schrijf de naam van de stad Mekka bij het juiste bolletje op de kaart.

500-600 501-600 600-700 12 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
STAP 1 De stam Quraysh
HIRA PRESS
©VANIN

JuistFout

a De pelgrims werden verwaarloosd.

b De Quraysh waren rechtvaardig op alle vlakken.

c Tot slaaf gemaakten gebruiken was normaal.

d Openbare dronkenschap veroorzaakte problemen in de samenleving.

e Alle mannen en vrouwen hadden dezelfde rechten.

f De stam Quraysh was bekend voor zijn gastvrijheid.

©VANIN

g Er werd maar één God aanbeden.

13 STAP 1 De stam Quraysh
2 De afbeelding toont de handelingen van de rijke stamhoofden in de vroege Mekkaanse samenleving. Omcirkel op de afbeelding wat jij onrechtvaardig vindt. Wat denk je te zien? 3 Verken de ontdekplaat op iDiddit. Duid na elke stelling aan of ze juist of fout is. Verbeter elke foute stelling.

4 Die gewoontes en situaties zijn niet eigen aan de Mekkaanse samenleving. Ook in onze maatschappij zien we ze terug. Bekijk de genummerde videofragmenten op iDiddit. Zet dan bij elke situatie of gewoonte één of meer juiste nummers.

a Openbare dronkenschap d Slavernij

b Bijgeloof e Armoede

c Gokken

5 Wat ben jij te weten gekomen dankzij de ontdekplaat?

6 Wat wist je al?

1.2 Het onrecht

Door de jaren heen werd het onrecht erger. Een aantal jonge leden, onder wie ʿAmmār ibn Yāsir, kwam op voor meer rechten en vrijheden. Daardoor begonnen de stamhoofden van de Quraysh hun machtspositie te verliezen en ondernamen ze harde acties.

ʿAMMĀR IBN YĀSIR ONTERECHT GEVANGENGEHOUDEN

ZIJN VERHAAL

WIE?

ʿAmmār ibn Yāsir werd geboren in Mekka in het jaar 566 en stierf op 91-jarige leeftijd (657).

Hij wordt beschouwd als een van de eerste en loyale metgezellen van de profeet. In de straten van Mekka verspreidde hij mee de boodschap. Later kreeg hij tijdelijk de functie van gouverneur in Kufa, Irak.

ʿAmmār leefde samen met zijn broer ʿAbdullāh en zijn ouders Yāsir en Sumayya in Mekka. Zijn moeder was een tot slaaf gemaakte van Abū Ḥudhayfa, een van de leiders van de Quraysh. Bij de geboorte van ʿAmmār werd ze vrijgelaten, maar als vergoeding moest ʿAmmār trouw blijven aan die familie.

Aangezien hij niet behoorde tot een clan werd hij door enkele stamleiders als minderwaardig beschouwd. Hij had minder rechten dan de elite en zijn bescherming was minimaal.

©VANIN

Omdat hij de nieuwe boodschap openlijk mee verkondigde, ondernamen de leiders van de Quraysh gewelddadige acties. ʿAmmār en zijn familie werden opgepakt en gevangengehouden. Ze werden gefolterd totdat ʿAmmārs beide ouders stierven. De profeet had zoveel medelijden dat hij een smeekbede deed bij Allah om hen het Paradijs te schenken. De metgezel ʿAmmār bleef ondanks het vele leed geduldig, moedig en hoopvol.

14 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
VIDEO
1 Lees het verhaal van ʿAmmār ibn Yāsir om hem beter te leren kennen.

2 Vul de identiteitsfiche van ʿAmmār in. Gebruik daarbij de tekst op de vorige pagina.

Geboortejaar

Naam

Naam van de vader

Geboorteplaats

Sterfjaar

Relatie tot de profeet

Naam van de moeder

Naam van de broer

Woonplaats

Eigenschappen

Sociale klasse

3 Hoe werd ʿAmmār behandeld door de leiders van de Quraysh?

4 Welk recht werd geschonden in de situatie van ʿAmmār? Omcirkel de juiste letter en leg uit.

a Recht op vrijheid:

b Recht om het land te verlaten:

c Recht om zijn eigen taal te spreken:

1.3 Een bijzondere man

In de stad Mekka woonde een jongeman met mooie eigenschappen. Hij stond bekend om zijn goede manieren en was eerlijk, rechtvaardig en wijs. Daardoor werd hij aangesproken als de betrouwbare (al-amīn); hij was zo uitzonderlijk dat hij door iedereen gerespecteerd werd.

©VANIN

Bij zijn geboorte had zijn opa Abdulmuttalib naar een gepaste naam gezocht, omdat hij als baby veel liefde uitstraalde. Toen hij naar zijn kleinzoon keek, noemde hij hem Muhammad (de geprezene).

Hoewel de jongen in zijn jeugd geliefd was, botste hij later op vele moeilijkheden.

Omdat hij protesteerde tegen alle onrechtvaardigheid organiseerden de leiders van Mekka een eerste haatcampagne tegen hem. Gelukkig vond hij steeds steun bij zijn familie en vrienden.

15 STAP 1 De stam Quraysh
ID

1 Noteer welke gewoontes van de Quraysh Muḥammad liket of disliket.

beloftes nakomen – eerlijkheid – familiebanden onderhouden – gastvrijheid –gedichten lezen/schrijven – handel – leugens – moedig zijn – pesterij – racisme – slavernij –valsspelen – verschil tussen armen en rijken – vrouwenonderdrukking

DE QURʾĀN ZEGT:

En jij beschikt inderdaad over een hoogstaand karakter. (Q 68:4)

Muhammad had een perfect karakter en probeerde altijd op een rechtvaardige manier te reageren. In de Qur ān zijn er talrijke verwijzingen naar zijn voorbeeldige gedrag.

2 Lees de verhalen. Hoe zou Muḥammad reageren? Vul de zin onder elk verhaal aan.

Het verhaal van David

David, Kamen en Redouan zitten in dezelfde klas en kunnen goed met elkaar opschieten. Als ze huiswerk krijgen, maakt David ook het huiswerk van zijn vrienden. Zolang David dat doet, blijven ze goed bevriend. Davids moeder weet ervan en ze keurt het af dat haar zoon vriendschap koopt op die manier. Wanneer Kamen en Redouan een nieuwe taak krijgen, luistert David naar de raad van zijn moeder en weigert hij om de taak te maken. De goede vriendschap verandert. David wordt uitgesloten en gepest. Hij is heel verdrietig en voelt zich eenzaam.

16 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
AUDIO©VANIN

Muḥammad zou gesteund hebben, omdat

Het verhaal van Sara en Imani

Sara en Imani gaan elke dag samen naar school. Op een dag wordt Sara te laat wakker en mist ze haar bus. Ze belt onmiddellijk naar Imani. Ze legt de situatie uit en ze verzinnen samen een uitvlucht. Sara wil de waarheid niet zeggen, want anders moet ze nablijven. Wanneer Imani aankomt in de klas vertelt ze aan de leerkracht dat Sara haar zusje nog naar de kleuterklas moest brengen omdat haar moeder ziek is. Als Sara later aankomt, vindt de leerkracht dat ze niet moet nablijven. De beide meisjes knipogen naar elkaar en zijn blij dat hun plannetje is gelukt.

Muḥammad zou het gedrag van niet goedkeuren, want

©VANIN

17 STAP 1 De stam Quraysh

2.1 Rumoer in Mekka

HIRA PRESS

Drukke handelaar krijgt boodschap

Muḥammad heeft het druk als handelaar in Mekka. Van tijd tot tijd houdt hij ervan om de drukte te ontvluchten en de heuvels in te wandelen. Daar kan hij rustig nadenken over het leven. Gewoonlijk brengt hij een groot deel van zijn tijd vastend door in de grot Ḥirāʾ. De grot zelf is hoog en erg klein. Daar zit hij helemaal alleen en denkt hij aan Allah en de wereld om hem heen.

Muḥammad vindt vooral het onrecht in zijn samenleving verschrikkelijk. Tegen het einde van de maand ramaḍān bleef Muḥammad langer weg. Op een nacht kreeg hij onaangekondigd bezoek. De bezoeker kwam dichterbij en beval hem om te reciteren. Dat waren de eerste woorden van de Qurʾān. Hij wees ook Muḥammad aan om de rol van verkondiger en uitlegger op te nemen. Zijn eerste opdracht is zijn directe omgeving waarschuwen om Allah te respecteren en om altijd verdraagzaam te zijn. Dit is het begin van zijn grote boodschap.

1 Muḥammad was zowel mens als profeet. Duid in de tabel na elke zin aan of hij past bij Muḥammad als mens, als profeet of bij beide. Gebruik daarvoor de fragmenten van de verteller op p. 15, 16 en 18.

MensProfeetBeide

a Hij ontving de openbaring.

b Hij was betrouwbaar.

c Hij kwam zijn beloftes na.

d Hij legde de woorden van Allah uit.

e Hij verkondigde de boodschap.

f Hij nodigde uit om eerlijk en verdraagzaam te zijn.

g Hij was getrouwd.

h Hij was heel barmhartig.

©VANIN

i Hij had een hoogstaand karakter.

j Hij at, werkte, sportte, sliep ...

k Hij vastte graag.

l Hij kreeg bezoek van een engel.

m Hij behandelde iedereen als evenwaardig.

18 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
STAP 2 Van mens naar profeet
AUDIO
Mekka, 28 ramadān 610

2 Vat de twee taken van de profeet samen. Tip: bekijk de tabel op de vorige pagina en kijk goed naar deze afbeeldingen.

2.2 De eenzame

De engel zei: ‘Reciteer!’ De profeet antwoordde: ‘Ik kan het niet.’ De engel greep hem vast, liet hem weer los en herhaalde: ‘Reciteer.’ De profeet antwoordde voor de tweede keer: ‘Ik kan het niet.’ De engel greep hem weer stevig vast en liet hem weer los en zei: ‘Reciteer.’ Toen de profeet voor de derde keer antwoordde dat hij het niet kon, greep de engel hem voor de derde keer op dezelfde manier stevig vast. Vervolgens liet hij de profeet weer los en zei: ‘Reciteer, in naam van jouw Heer die heeft geschapen. Hij schiep de mens uit een bevruchte eicel. Reciteer!

©VANIN

Jouw Heer is de meest Edelmoedige, die de mens heeft geleerd met de pen te schrijven, die de mens heeft geleerd wat hij niet wist.’ (Q 96:1-5).

Na dit opmerkelijke voorval verliet Jibrīl de grot en hij liet de profeet verward achter. Muhammad, 40 jaar, gelukkig getrouwd en ondertussen vader van zes kinderen, kreeg het moeilijk, heel moeilijk. Hij kwam helemaal overstuur thuis en vroeg aan zijn vrouw Khadīja om hem te bedekken. Zijn vrouw steunde, troostte en verzekerde hem telkens weer dat hij niets te vrezen had. Dat was voor Muhammad een ongelofelijke steun.

19 STAP 2 Van mens naar profeet
3 Wat zou jouw taak op aarde kunnen zijn?
AUDIO

©VANIN

8 1 20 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
AUDIO
1 Lees het verhaal van de verteller of beluister het op iDiddit. Nummer nadien de afbeeldingen in de juiste volgorde.

Verticaal

1 Stad vlak bij de grot

2 Eerste woord dat de profeet hoorde

3 De leeftijd van Muḥammad bij de eerste openbaring

5 Nederlandse naam van de engel die op bezoek kwam

Horizontaal

4 Aantal keren dat de engel vroeg om te reciteren

6 Maand waarin de eerste openbaring gebeurde

7 Aantal verzen die de profeet de eerste keer ontving

8 Naam van de grot

©VANIN

21 STAP 2 Van mens naar profeet
2 Los het kruiswoordraadsel op. 3 Welke centrale boodschap kun je afleiden uit het verhaal van de grot Ḥirāʾ? De grot in de berg Nūr, ong. 3 km van Mekka Op weg naar de grot tijdens de jaarlijkse bedevaart
1 2 3 4 5 6 7 8

2.3 Iqraʾ

Het eerste woord iqraʾ is geopenbaard. Dat de openbaring begint met dit woord duidt aan dat lezen een bijzonder krachtig middel is. Want wie leest, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen. Het verruimt je denken en leert je om anderen te begrijpen. Volgens onderzoek zorgt lezen ook voor een betere concentratie, minder stress en je zou er beter door slapen.

1 Waarom is lezen belangrijk volgens de Qurʾān?

2 Iqraʾ betekent meer dan alleen 'reciteer'. Markeer de andere, diepere betekenissen die dit woord kan hebben.

hardop zeggen

voel

schrijf hoor

lees studeer

luister

DE QURʾĀN ZEGT:

reflecteer

bekeer onderzoek

observeer

proef onderneem

Hij leerde de mens wat hij niet wist. (Q 96:5)

3 Wat heb je dit schooljaar al geleerd? (Tip: denk ook aan je andere vakken)

©VANIN

22 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
denk na AUDIO

DE QURʾĀN ZEGT:

… En zeg: ‘O mijn Heer, vermeerder mijn kennis.’ (Q 20:114)

WIST JE DAT

Het woord ‘kennis’ is na ‘Allah’ het meest voorkomende woord in de Qurʾān. De Qurʾān en de overleveringen vertellen ons dus heel wat over kennis opdoen. In de Qurʾān komen trouwens een aantal smeekbedes voor. Ze worden meestal voorafgegaan met Rabbi (mijn Heer) of Allāhumma (Oh Allah).

2.4 Alleen zijn is niet eenzaam

Na de ontmoeting met de engel Jibrīl was er een moment van stilte. Er was even geen contact met Allah. De openbaring stopte volgens de overleveringen voor een periode van zes maanden tot twee jaar. De profeet begon gedurende die tijd aan zichzelf vragen te stellen en bleef het moeilijk hebben. Jibrīl kwam wel op bezoek en bleef hem overtuigen van zijn taak als boodschapper van Allah. Door de lange stilte verlangde de profeet steeds meer naar Allah. Dat verlangen leidde tot de eerste gebeden. Die gebeden noemen we smeekbeden, ad iya (meervoud) of du ā (enkelvoud). De stopzetting van de openbaring zorgde ervoor dat de profeet meer tijd nam om na te denken. Momenten van stilte zijn nodig om te kunnen ontspannen.

1 Formuleer een definitie van een smeekbede of duʿāʾ. Gebruik daarbij de verzen Q 10:106, Q 2:23, Q 17:52 en Q 40:60.

2 Hoe kun je met Allah spreken?

3 Heb jij al momenten in je leven gehad waarop jij het moeilijk had?

©VANIN

23 STAP 2 Van mens naar profeet
AUDIO

4 Hoe ervaarde jij dat moment?

5 Wat of wie kan jou helpen op zo'n moment?

6 Maak je eigen duʿāʾ in de vorm van een wenskaart om iemand uit je naaste omgeving te steunen.

STAPPENPLAN

1 Open een internetbrowser. Zoek via een zoekmachine naar 'islamitische smeekbedes'.

2 Maak een top drie.

3 Zoek inspiratie in de gekozen smeekbedes en maak je eigen wenskaart. De wenskaart kun je eventueel afgeven tijdens een religieus feest.

Smeekbede

Moge Allah jullie en jullie familie zegenen met vrede, liefde en een goede gezondheid.

©VANIN

AAN MIJN LIEVE KLASGENOTEN
24 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
Voorbeeld van een smeekbede

3.1 Ontmoet Jibrīl

In de Qur ān spreekt Allah over het bestaan van engelen. Ze maken deel uit van de schepping en kregen allerlei taken van Allah. Een aantal engelen zijn door hun specifieke taken belangrijker dan andere.

Jibrīl is de belangrijkste van alle engelen. Zijn verantwoordelijkheid is de wahy, het communiceren van de openbaring van Allah aan Zijn profeten. Engelen zijn wezens die onzichtbaar zijn. Ze tonen zich enkel op vraag van Allah. Volgens de traditie zag de profeet de aartsengel Jibrīl in zijn oorspronkelijke gedaante. In de meeste gevallen nemen engelen andere gedaantes aan en zijn ze dus niet te herkennen. Verder voeren zij hun taken zonder twijfel uit en zijn ze vrij van zonden

Op een dag zat ik samen met mijn vrienden in de moskee. Opeens kwam een onbekende knappe man binnen. Hij was volledig in het wit gekleed en zag er niet uit als een reiziger. Hij kwam tot bij de profeet en stelde hem enkele vragen. Toen hij vertrok, bleven wij sprakeloos zitten.

.

Ik was op een prachtige, verlichte plek. Een plek van een onbeschrijfelijke schoonheid.

Ik zag wezens gemaakt uit licht en met prachtige vleugels. Een van die wezens zag er nog groter uit dan de andere. Ze knielden voor mij neer. Ik was verbluft.

In mijn jeugd mediteerde ik vaak alleen in mijn kamer. Ik dacht na over de wereld. Ineens kwam er een mooie man tevoorschijn. Ik werd bang maar de man stelde mij gerust. Hij gaf me heuglijk nieuws door van de Schepper. Dat was een eer!

Na een heftige ruzie met mijn broers besloten ze om mij in een waterput te gooien. Ik was enorm bang. De put leek vrij diep te zijn. Voor ik de grond raakte, ving een wezen mij op. Dat was een opluchting. Hij bleef bij me en troostte me. Daarvoor ben ik heel dankbaar.

25 STAP 3 De aartsengel
STAP 3 De aartsengel
©VANIN
1 Welke van de getuigenissen en figuren ken je al? Schrijf onder die getuigenissen de juiste namen. Kies uit: Yūsuf – Ādam – ʿUmar – Maryam

2 Waar ken je de verhalen van?

3 Vul op basis van de getuigenissen op p. 25 de skillskaart van Jibrīl in. Soms zijn er meerdere antwoorden mogelijk.

SKILLSKAART JibrIl

 Mensen betoveren

 Meerdere gedaantes aannemen

 Spreken met dieren

LEVEL UP

4 Wat vertellen de Qurʾān en de overleveringen ons over de taken van de andere engelen? Markeer in het vers de taak van die engelen.

DE QURʾĀN ZEGT:

Wanneer de beide ontvangers (de engelen), zittend aan de rechter- en linkerzijde de daden van iedere persoon ontvangen en noteren. (Q 50:17)

5 Gebruik de verzen uit de tabel om op een koranwebsite (koran.nl, quran.com of tanzil.net) de taak van de engelen op te zoeken.

©VANIN

wezen functie talenten uiterlijk krachten
26 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
HoofdstuknummerVersnummer Taak 32 11 33 43 82 10-12 69 17 6 61
AUDIO

6 De engelen hebben heel wat taken, maar sommige opdrachten horen niet tot hun takenpakket. Doorstreep de taken die niet tot hun functie behoren. Zoek inspiratie in de verzen.

Checklist van de taken van de engelen

De Troon dragen

De wereld schoonmaken

Zielen terugbrengen naar de Schepper

Het lot bepalen

Het Paradijs en de bewoners verzorgen

Mensen genezen

Wensen doen uitkomen

Verantwoordelijkheid dragen voor de natuur

De mensen beschermen

7 Engelen zijn vrij van zonden en ze gehoorzamen Allah compleet. Mensen hebben daar meer moeite mee. Wat zou jij concreet kunnen veranderen aan jouw houding om het voorbeeld van de engelen te volgen?

©VANIN

27 STAP 3 De aartsengel

3.2 Engelen in de media

In films en series worden engelen op een creatieve manier uitgebeeld. Als je de engelenbeelden die je op televisie ziet vergelijkt met wat de verzen en overleveringen over engelen vertellen, komt het maar voor een deel overeen.

Vink het vakje aan als je een gelijkenis ziet tussen de beelden die je kent van populaire media en de informatie over de engelen die je kent uit de verzen en overleveringen.

 Licht

verlangens

3.3 Allah stelt zich voor

 Gehoorzaam/zondeloos  Menselijke vorm

Naast de engelen met belangrijke taken zijn er nog talloze andere engelen die in voortdurend contact staan met Allah. Ze aanbidden Hem en loven Zijn wezen. Wie is Degene die zoveel bewondering verdient? Allah stelt voor in de Qur ān Hem beter te leren kennen. In dit heilige boek staan heel wat verzen met namen en eigenschappen die Allah beschrijven.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra leverde over dat de boodschapper van Allah heeft gezegd: ‘Allah heeft 99 Namen, honderd min één. Iedereen die ze begrijpt en toepast, zal het Paradijs binnengaan.’

Bukhārī

28 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
Geen
 Onzijdig  Vleugels
©VANIN

DE QURʾĀN ZEGT:

Zeg: ‘Roep Allah of de Barmhartige aan.’ Bij welke naam jullie Hem aanroepen, aan Hem behoren de schoonste namen (eigenschappen) toe … (Q 17:110)

Wij waren voorheen gewoon om smeekbeden tot Hem te richten: Hij is de Edelmoedige, de Genadevolle. (Q 52:28)

Dankzij de 99 namen kunnen we ontdekken hoe Allah is. Zoals de overlevering aangeeft, is het belangrijk om de namen te kennen. Dat betekent niet dat je ze alleen moet instuderen zoals de woordenschat van je taalvakken. De namen leren betekent Zijn namen kennen met het hart, erin geloven en ernaar handelen. Dat concept noemen we aḥṣāhā. Door een voorbeeld te nemen aan de namen van Allah zorgen we ervoor dat onze persoonlijkheid mooier en beter wordt.

1 Op iDiddit vind je alle 99 namen van Allah opgelijst met hun vertaling. Markeer in de verzen bovenaan de namen van Allah die je terugvindt in die lijst.

2 Lees het voorbeeldkader. Kies dan zelf een naam van Allah, een eigenschap waar jij aan kunt werken, en vul het schrijfkader in.

Eigenschap van Allah: as-Salām de Vredige

Situatie: Mijn zus neemt weer eens de afstandsbediening terwijl ik naar een film aan het kijken ben. Ze verandert de zender zonder met mij te overleggen.

Mijn gedrag: Ik zal me niet boos maken. Ik zal haar vriendelijk vragen of ze mij de afstandsbediening wil teruggeven. Ik zal geen ruziemaken en ik zal de vrede tussen ons bewaren.

Eigenschap van Allah:

Situatie:

Mijn gedrag:

©VANIN

3 Bespreek je antwoord met je buur. Is het idee haalbaar? Zou je dat zelf ook kunnen?

4 Probeer het zelf toe te passen zodra je de klas verlaat. Laat de leerkracht weten of het gelukt is.

29
STAP 3 De aartsengel
AUDIO

STAP 4 Vrijheid

4.1 Amnesty International

De vroeg-Mekkaanse samenleving had veel tekortkomingen. Eeuwen later is de wereld sterk veranderd, wat niet betekent dat het onrecht verdwenen is uit onze maatschappij. Organisaties zoals Amnesty International vechten tegen bepaalde vormen van onrecht in de wereld. Het belangrijkste streefdoel van Amnesty International is de basisrechten van elke mens garanderen en beschermen. Vandaag is de organisatie wereldwijd actief.

1 Kijk aandachtig naar het videofragment en noteer vijf kernwoorden. Die kernwoorden heb je nodig voor opdracht 2.

2 Zoek informatie op over Amnesty International. Surf naar hun website om de fiche te vervolledigen.

a Wie zijn ze?

b Wat is hun doel?

c Hoe gaan ze te werk?

d Welke twee sleutelwoorden liggen aan de basis van het begrip mensenrechten?

30 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
BELGIË VIDEO©VANIN

WIST JE DAT

Mensenrechten zijn fundamentele rechten en vrijheden voor alle mensen, ongeacht hun nationaliteit, geslacht, nationale of etnische afkomst, ras, religie, taal of andere status. De basistekst van die rechten is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). Enkele voorbeelden van deze vrijheden zijn: het recht op leven, vrijheid en de vrijheid van meningsuiting, het recht op deelname in de cultuur, het recht op voedsel, het recht op werken, het recht op onderwijs en vrijheid van godsdienst.

4.2 Vrijheidsschrijvers

(Datum, plaats)

Geachte

ʿAmmār is geboren

Hij bezit de volgende kwaliteiten:

Hij moet vrijkomen, omdat

©VANIN

Maak een foto van je brief en mail die naar de leerkracht, zodat hij/zij die kan opsturen naar:

Hoogachtend

(Jouw naam, schooladres, handtekening)

Quraysh

Dār an-Nadwa Ḥijāz – Mekka

31
VRAAG GERECHTIGHEID VOOR ʿAMMĀR
STAP 4 Vrijheid
Betuig je steun aan ʿAmmar en schrijf een brief naar Quraysh.

STAP 5 Voeding voor de ziel

Dichters waren populair in de Arabische samenleving. Jaarlijks hielden de Mekkanen poëziewedstrijden om de mooiste verzen te belonen. De woorden hadden een maatschappelijk doel, want de stamleden selecteerden het gedicht dat aansloot bij hun standpunten. Die gedichten lieten ze aan de Kaʿba ophangen. Jij wordt nu als dichter van jouw familie uitgenodigd om deel te nemen aan de belangrijkste poëziewedstrijd van Mekka. De wedstrijd gaat door op het plein voor de Kaʿba. Banū Ummaya wil de markt in Mekka uitbreiden om meer winst te maken. Banū Makhzūm daarentegen wil meer grondgebied veroveren en Mekka veiliger maken. Jouw doel als dichter is om Mekka rechtvaardiger te maken. Dichters bereikten sneller hun doel door hun welbespraakte woordkeuze. Op die manier vorm je een band met de profeet en steun je ook zijn oproep.

Een oud-Arabisch gedicht van Abū Ṭālib, de oom die de profeet heeft opgevoed

1 Verzin een eigen stamnaam. Naar Arabische gewoonte begint een stamnaam met Banū, gevolgd door de naam van een (over)(groot)vader.

Banū

2 Neem de informatie bij de ontdekplaat en uit het hoofdstuk nog eens door. Beantwoord daarna de vragen als voorbereiding van je gedicht.

a Moet Mekka schuldig worden verklaard aan het schenden van mensenrechten? Zo ja, waarom?

b Wat moet er gebeuren met het stamhoofd van Mekka?

©VANIN

c Moet Mekka de aangebrachte schade vergoeden? Zo ja, aan welke groep mensen en met welke maatregelen (zoals excuses, beloftes, vergoeding) moet dat volgens jou gebeuren?

32 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad

3 Vul de zinnen aan om een duidelijke boodschap over te brengen.

a Mannen moeten

b Vrouwen moeten

c Tot slaaf gemaakten moeten

d De stamleiders moeten

4 Gebruik een van je boodschappen uit opdracht 3 en schrijf je eigen gedicht. Kies een haiku, een elfje of een limerick.

Haiku

Gedicht van 3 regels

1e regel heeft 5 lettergrepen

2e regel heeft 7 lettergrepen

3e regel heeft 5 lettergrepen

Elfje

Gedicht van 11 woorden en 5 regels

1e regel heeft 1 woord

2e regel heeft 2 woorden

3e regel heeft 3 woorden

4e regel heeft 4 woorden

Limerick

Gedicht van 5 regels AABBA

1e, 2e en 5e regel rijmen

3e en 4e regel rijmen

in donkere nacht een onmenselijke stem lees, wordt er gevraagd

5e regel heeft 1 woord Profeet is genade die rechtvaardigheid brengt in een wereld van oneerlijkheid

De profeet was lief en zacht

Mooi als de maan in de donkere nacht Maar Quraysh bespotte hem vast Ze zagen hem enkel als een last Onbewust van zijn groeiende macht

©VANIN

33 STAP 5 Voeding voor de ziel

5 Beluister en beoordeel drie gedichten van je medeleerlingen.

Dit is een gedicht van Wat vind je van het gedicht?

uitstekend – leuk – origineel – krachtig – voorspelbaar – saai –

Zouden de stamleden van Quraysh gehoor geven aan dit gedicht? Waarom wel/niet?

Dit is een gedicht van Wat vind je van het gedicht?

uitstekend – leuk – origineel – krachtig – voorspelbaar – saai –

Zouden de stamleden van Quraysh gehoor geven aan dit gedicht? Waarom wel/niet?

Dit is een gedicht van Wat vind je van het gedicht?

uitstekend – leuk – origineel – krachtig – voorspelbaar – saai –

Zouden de stamleden van Quraysh gehoor geven aan dit gedicht? Waarom wel/niet?

Zelfevaluatie

Ik vond deze opdracht: gemakkelijker dan verwacht / moeilijker dan verwacht / zoals verwacht. Schrap wat niet past.

Ik heb me voorbereid door:

de les aandachtig te volgen. het stappenplan goed te volgen.

vragen te stellen over zaken die ik niet begreep.

Ik zal vanaf nu dankzij de opdracht rekening houden met:

34 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
JaNee
©VANIN

Synthese

Samenvatting

Eigenschappen van engelen

onzijdig licht geen verlangens menselijke vorm vleugels eten/drinken niet

Slechte gewoontes discriminatie slavernij machtsmisbruik

Muḥammad

Taak Jibrīl: openbaring brengen

Als mens eerlijk rechtvaardig wijs liefdevol betrouwbaar

Als profeet de Qu’ran uitleggen

boodschap verkondigen

Goede gewoontes moed trouw gastvrijheid

©VANIN

35 Synthese
Mekka

Begrippenlijst

Aḥṣāhā Het kennen, begrijpen en een voorbeeld nemen aan de namen van Allah om zelf beter te worden.

Banū Nakomelingen of 'kinderen van'. Banū is een meervoudsvorm. In het enkelvoud gebruiken we 'ibn' wat ‘zoon van’ betekent en 'bint' wat ‘dochter van’ betekent. In de Qurʾān staat bijvoorbeeld 'banū Isrāʾīl' wat verwijst naar de nakomelingen of kinderen van Isrāʾīl.

Banū Hāshim De stam waartoe de profeet behoorde.

Banū Umayya De machtigste stam onder de Quraysh. Later zal deze stam groeien tot een machtig rijk: de dynastie van de Omajjaden (661-750).

Duʿāʾ Arabische naam voor smeekbede. Een smeekbede is een vraag gericht tot Allah.

Ḥirāʾ Grot dicht bij Mekka, waar de profeet de eerste Koranverzen kreeg.

Iqraʾ Het eerste woord dat Allah stuurde naar Muḥammad en dus ook het eerste woord van de Qurʾān.

Jibrīl De engel die zorgt voor gesprekken tussen Allah en de profeten. Nederlandse naam: Gabriël.

Metgezel Vriend van de profeet Muḥammad. Het Arabische woord is ṣaḥābi, mv. ṣaḥāba.

Quraysh Arabische stam die de macht had in Mekka.

Ramaḍān Negende maand van de islamitische kalender.

UVRM Afkorting van Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Waḥy Goddelijke openbaring of boodschap.

Zonden Zaken die Allah verboden heeft en die met opzet door de mens worden gepleegd.

Kennen en kunnen

Stap 1

 Ik maak een onderscheid tussen goede en slechte gewoontes.

 Ik beschrijf Muḥammad als mens.

 Ik leg uit hoe Muḥammad in verschillende situaties zou reageren.

 Ik vul de identiteitsfiche van ʿAmmār aan.

 Ik benoem bepaalde rechten die geschonden worden in de situatie van ʿAmmār.

Stap 2

 Ik maak een onderscheid tussen de menselijke en profetische eigenschappen.

 Ik verwoord de boodschap achter iqraʾ.

 Ik licht de definitie van een smeekbede of duʿāʾ toe.

 Ik maak op elk moment contact met Allah door middel van een gebed of een smeekbede.

Stap 3

 Ik som de taken van de engelen op.

 Ik benoem de eigenschappen van de engelen.

 Ik benoem de taken en eigenschappen van Jibrīl.

 Ik geef minstens vijf namen van Allah.

 Ik verklaar de term aḥṣāhā met eigen voorbeelden.

36 Hoofdstuk 1 Op stap met Muḥammad
©VANIN

Stap 4  Ik verwerk informatie over een mensenrechtenorganisatie.

 Ik beschrijf welk standpunt over mensenrechten ik inneem vanuit mijn levensbeschouwing.

 Ik zet me actief in tegen onrecht.

Stap 5  Ik gebruik de leerstof van dit hoofdstuk om te reflecteren.

 Ik doe aan zelfreflectie.

©VANIN

37 Synthese

©VANIN

39 Hoofdstuk
De
STAP 1 Het geheime huis 40 1.1 Raise your voice 40 1.2 De genadevolle boodschap 41 1.3 Genade voor de werelden 42 1.4 De goede zeden van de profeten 43 1.5 Heilige boeken 44 eerste openbaring periode van bezinning 570 632 610 605 613 openlijke verkondiging STAP 5 Voeding voor de ziel 57 SYNTHESE 60 STAP 2 De verkondiger 46 2.1 Op de heuvel 46 2.2 Breaking news 47 2.3 Het tweede leven 49 2.4 Hoop en angst 50 STAP 3 Het ongeziene 52 3.1 De rechtvaardige weegschaal 52 3.2 Licht in de duisternis 54 STAP 4 De waarschuwers 55 4.1 Tijd voor actie 55 4.2 Een stap naar het boeddhisme 56
2
openlijke verkondiging
©VANIN

1.1 Raise your voice

Het stereotype beeld van de millennials (geboren tussen 1980 en 1999, ook generatie Y genoemd) houdt in dat ze geleerd hebben om te luisteren en zo weinig mogelijk in vraag te stellen. Discussies met volwassenen werden meestal bestempeld als respectloos gedrag. Daardoor was de inbreng van de jongeren in maatschappelijke kwesties eerder beperkt. Hun ideeën werden vaak in de kiem gesmoord. Vandaag staan de Gen Z-jongeren paraat met een antwoord op elke vraag. Ze zijn niet bang om hun mening te verkondigen en laten dat geregeld horen en zien.

1 Bekijk het videofragment over Gen-Z en beantwoord de vragen.

a Wie zie je in het filmpje?

b Wat doen ze?

c Wat willen ze daarmee bereiken?

2 Zou jij risico’s nemen om een goed doel te bereiken? Kleur het vakje groen als je antwoord ‘ja’ is, rood als je antwoord ‘nee’ is.

1 Spijbelen voor het klimaat, maar je riskeert een strafstudie.

2 Het opnemen voor een leerling in je klas ook al riskeer je een straf.

3 Opkomen tegen pestgedrag ook al krijg je klappen of word je genegeerd.

4 De schuld op jou nemen om je broer of zus te beschermen.

5 Je leven riskeren om iemand te redden.

3 Beschrijf een situatie waarin je iemand hielp door je stem te verheffen.

40 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
STAP 1 Het geheime huis
VIDEO
©VANIN

1.2 De genadevolle boodschap

Nadat de profeet zijn eerste openbaring kreeg in 610, sprak hij drie jaar lang af met zijn volgelingen. Eén van die metgezellen was al-Arqam ibn abī al-Arqam. Hij bood zijn huis aan voor de geheime vergaderingen en nam daardoor grote risico’s. Later werd de vergaderplaats naar hem genoemd, Dār al-Arqam. Tijdens de vergaderingen deelde de profeet de inspirerende woorden van de Qur ān. Toen de drie jaar voorbij waren beval Allah hem om de boodschap openlijk te verkondigen. De profeet verhief zijn stem om op te komen voor de rechten van de anderen. Dat ging niet zonder slag of stoot. Bij elke moeilijkheid bleef de profeet zijn mooiste eigenschappen tonen. Zo was hij altijd genadevol en barmhartig als hij zijn boodschap aan anderen overbracht.

1 Kleur de woorden die genade omschrijven.

medeleven vriendelijkheid beleefdheid vergeving zachtheid

overtuiging vastberadenheid

2 Markeer in elke tekst aan wie genade of medeleven werd getoond.

Abū Hurayra vermeldde dat de boodschapper heeft gezegd: ‘Er was eens een man die op reis was en onderweg dorst kreeg. Hij vond een bron, daalde daarin af en dronk. Toen hij weer bovenkwam, zag hij een hond met zijn tong hangend uit zijn bek. De hond at vochtige aarde omdat hij zoveel dorst had. De man dacht: De hond is er net zo aan toe als ik daarnet. Hij ging opnieuw naar beneden, vulde zijn schoen met water en klom weer naar boven. Hij gaf de hond te drinken. God is deze man dankbaar en schenkt hem vergiffenis.’

De mensen vroegen: ‘Profeet, dus onze daden tegenover dieren worden ook beloond?’

‘Jazeker,’ zei de profeet, ‘ten aanzien van ieder levend wezen is er een beloning.’

ʿAbdullāh ibn ʿAmr heeft overgeleverd dat de profeet zei: ‘Degenen die geen genade tonen aan onze jongeren en die geen respect tonen aan onze ouderen, behoren niet tot ons.’

Tijdens een veldslag geraakte de profeet gewond. Toen hij zijn handen hief, verwachtten enkele metgezellen dat hij een smeekbede zou verrichten om de vijanden tegen te houden. Hij sprak de volgende zin uit: ‘O Allah, vergeef mijn volk, want zij weten niet wat ze doen.’ De aanwezige metgezellen waren verbaasd door de reactie van de profeet.

©VANIN

Aan ʿĀʾisha werd eens gevraagd wat de profeet deed als hij thuis was en ze zei: ‘Hij stelde zich in dienst van zijn vrouwen en families, en als het tijd was voor het gebed, verrichtte hij de kleine wassing en ging de deur uit naar het gebed.’

Ibn Masʿūd zei: ‘Tijdens een reis waren we in het gezelschap van de profeet. Hij zonderde zich even af. In zijn afwezigheid hebben we een vogel gezien met haar twee jongen, die we gevangen namen. De moeder fladderde om ons heen en toen de profeet dat zag, zei hij: ‘Wie heeft die vogel gekwetst met het verlies van haar jongen? Geef ze aan haar terug.’

41 STAP 1 Het geheime huis

1.3 Genade voor de werelden

De sīra vertelt ons hoe de profeet genade toonde. Zijn genade is een tikkeltje van Allahs genade voor de schepping. De genade van Allah is volmaakt. Die eigenschap wordt sterk benadrukt in de Qurʾān. Allah start elk hoofdstuk in de Qurʾān met de zin: in de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle. Het is belangrijk dat de mens net zoals de profeet, Allahs eigenschap in de praktijk brengt.

DE QURʾĀN ZEGT:

En we hebben jou niet gestuurd, behalve als een genade voor alle werelden. (Q 21:107)

1 Wat versta jij onder 'alle werelden'? Schrijf in de woordspin vier mogelijkheden op.

Alle werelden

2 Noteer in de tabel een voorbeeld van hoe jij genadevol bent voor elke groep.

Dieren

Familie

Mannen/vrouwen

©VANIN

3 Allah is de meest Barmhartige en de meest Genadevolle. De profeet paste die eigenschappen toe in zijn alledaagse handelingen. Heb jij het gevoel dat jij met je eigen voorbeelden in de voetstappen van de profeet treedt? Leg uit.

42 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
AUDIO

1.4 De goede zeden van de profeten

De profeet Muhammad was niet de enige profeet die als genade werd gestuurd, ook andere profeten kregen die taak. Die profeten beschikten over de beste eigenschappen. Door hun zachte omgang steunden de mensen hun boodschap. Ze waren gekozen om de mensen te begeleiden in het geloof en bij het uitstippelen van een levenspad. Zij schaadden nooit het vertrouwen van anderen, toonden geen onzedelijk gedrag en bedrogen nooit.

1 Welke positieve eigenschappen staan afgebeeld op de foto’s? Vervolledig de zinnen. Kies uit:

liefdevol – vergevingsgezind – geduldig – behulpzaam

2 Ken je een van deze profeten?

3 Als je een profeet kent, vertel dan zijn verhaal aan je klasgenoten.

4 Geef de Bijbelse naam van elke profeet.

43 STAP 1 Het geheime huis
Ibrāhīm is Ayyūb is Yūsuf is ʿĪsā is
 ja  nee
c
a Yūsuf
Ayyūb
d ʿĪsā
b Ibrāhīm
©VANIN

1.5 Heilige boeken

De profeten ontvingen van Allah richtlijnen en wijsheden om mensen te leiden. De Qur ān zelf geeft weinig details over het leven van de profeten. Er worden weinig namen, tijden of plaatsen meegedeeld. Allah legt de nadruk vooral op de kern van het verhaal. Gedurende de openbaring kreeg de profeet enkele verhalen van andere profeten. Het verhaal van Mūsā diende om de profeet Muhammad moed in te spreken. Zoals de profeet Mūsā opkwam voor de onderdrukte Israëlieten tegenover de farao, kwam de profeet ook op voor de zwakken. Het was niet de eerste keer dat dit verhaal werd verteld onder de mensen. Eeuwen daarvoor was het verhaal ook gekend bij andere volkeren. Zo schreven de Israëlieten het verhaal van Mūsā op in de Thora. De christenen kenden Mozes via het Oude Testament en de Psalmen die verzameld zijn in de Bijbel. Deze boeken maken deel uit van de heilige geschriften die door Allah vernoemd worden in de Qur ān.

1 Bekijk het videofragment en beantwoord de vragen.

a Welke drie boeken worden in het filmpje vermeld?

b Welke gelijkenissen zie je tussen de drie verhalen?

c In het fragment zegt de reporter dat hun situatie bijzonder is. Is geloven bijzonder of normaal?

d Herken je jezelf in het verhaal van Yasmien? Waarom wel/niet?

2 Plaats de benaming bij de juiste afbeelding. Kies uit:

44 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
VIDEO
Thora – Bijbel – Psalmen – Qurʾān
©VANIN

3 Elk boek werd aan een profeet gegeven in de taal van zijn volk. Kleur de taal, de profeet en het boek in dezelfde kleur.

Psalmen of Zabūr Arabisch Hebreeuws/Aramees

ʿĪsā Dawūd Koran of Qurʾān

Hebreeuws Muḥammad Thora of Tawrāt

Mūsā Hebreeuws Bijbel of Injīl

4 Die heilige boeken hebben allemaal een en hetzelfde doel. Welk doel is dat?

©VANIN

45 STAP 1 Het geheime huis

2.1 Op de heuvel

1 Denk na over het verhaal van de verteller en beantwoord de vragen.

a Welk vers zette de profeet aan om zijn boodschap kenbaar te maken?

©VANIN

b Wat hield de openlijke verkondiging in?

c Wie was niet akkoord met de boodschap?

46 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
STAP 2 De verkondiger

d Onderweg naar huis gaven de mensen hun mening. Begrijp je de reacties van de mensen? Leg uit.

e Met welke mening ga je wel of niet akkoord? Waarom wel/niet?

f Waarom reageerden de mensen zo, denk je?

2

a Vergelijk je antwoorden met die van je buur.

b Bespreek ze en formuleer samen een gezamenlijk antwoord per vraag.

3 Bespreek de antwoorden klassikaal.

2.2 Breaking news

De profeet Muhammad waarschuwt het volk van Mekka

Deze namiddag waarschuwde de profeet Muhammad de mensen van Mekka voor hun manier van leven. Hij maakte bekend dat hij een boodschapper is van Allah, de enige God. Daarop sprak hij de volgende woorden: ‘Ik kom jullie waarschuwen voor het hiernamaals

De manier waarop deze samenleving zich gedraagt, is niet correct. Daar moet dringend verandering in komen.’

Er klonk opnieuw rumoer in Mekka. Het leven na de dood is hét gespreksonderwerp van de dag en niet iedereen gelooft in het hiernamaals. Abū Lahab, de oom van de profeet, protesteerde en beledigde zijn neef. Hij vertrok woedend richting Dār an-Nadwa en riep een spoedvergadering bijeen. De vergadering is op dit moment nog volop bezig.

©VANIN

Ondertussen zoeken de Mekkaanse stamleden naar manieren om de boodschap van de kleinzoon van ʿAbdulmuttalib tegen te houden. ..

47 STAP 2 De verkondiger
Deel je antwoorden.
HIRA PRESS
Mekka, 7 rajab 613

1 Welke gedragingen in zijn samenleving vond de profeet niet correct?

2 Waarom waarschuwt de profeet voor het hiernamaals, denk je?

3 Als jij aanwezig was geweest, zou jij dan voor de profeet opgekomen zijn?  ja  nee

4 Wat zou jij dan op dat moment zeggen?

5 Hoe reageer jij wanneer iemand je aanspreekt op jouw gedrag? Markeer het woord. Kies uit:

boos – teleurgesteld – blij – verdrietig – koel – nonchalant – kalm – agressief – dankbaar

DE QURʾĀN ZEGT:

(O Muḥammad,) Wij hebben jou gezonden als een getuige en als verkondiger en als waarschuwer. (Q 48:8)

6 Wie spreekt Allah aan in dit vers?

7 Welke taken van de profeet leid je af uit het vers?

8 In de tijd van de profeet geloofde niet iedereen in het hiernamaals. Ook vandaag zijn er mensen die ervan overtuigd zijn dat er geen leven na de dood is. Wat zou er volgens hen wel gebeuren?

©VANIN

48 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
AUDIO

2.3 Het tweede leven

De rijke stamleiders van Quraysh geloofden niet in een leven na de dood. Ze dachten dat hun onrecht in Mekka onbestraft zou blijven. De profeet stond achter godsdienstvrijheid en waarschuwde hen wel voor de gevolgen van hun keuzes.

Geloven in het hiernamaals is een van de zes geloofspunten naast het geloof in Allah, Zijn engelen, Zijn boeken, Zijn profeten en de voorbeschikking. Het hiernamaals is een verzamelnaam voor alle gebeurtenissen na het leven op aarde. De mens bereidt zich voor op het hiernamaals door in het leven de juiste keuzes te maken.

1 Geef de zes geloofspunten.

2 Kleur hoe vaak jij aan het hiernamaals denkt.

veel soms weinig nooit

3 Welk gevoel overheerst als je denkt aan het hiernamaals? Kleur het passende vakje.

Veel hoop Veel angst

4 Kies een kleur voor angst en een kleur voor hoop. Kleur het vakje bij elke uitspraak die je gevoel omschrijft.

Ik heb  hoop  angst omdat:

ik niet altijd de juiste keuzes maak.

ik niet alle aanbiddingen verricht.

ik gestraft zal worden voor mijn fouten.

ik weet dat de profeet mij gaat beschermen.

ik weet dat Allah vergevingsgezind is.

ik weet dat Allah liefdevol is.

©VANIN

ik in het hiernamaals een beter leven zal hebben dan hier op aarde.

ik in het hiernamaals mijn familie en vrienden terug zal ontmoeten.

ik mij goed probeer te gedragen.

ik schrik heb dat mijn zonden getoond worden.

49 STAP 2 De verkondiger
1 2 3 4 5 6

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra verhaalt dat de profeet zei: Allah zegt: ‘Ik ben zoals mijn dienaar denkt dat Ik ben.’

Bukhārī

5 Hoe kun je deze goddelijke uitspraak interpreteren?

2.4 Hoop en angst

Angst voelen is soms wel gezond, het waarschuwt je voor gevaar. Daardoor denk je meer na over je gedrag in dit leven. Stel dat er op school geen sanctie zou zijn voor wie te laat komt. Dan zou jij wellicht vaak te laat komen waardoor je een hoop lessen zou missen. Dat zou zeker geen goed effect hebben op je resultaten. Wordt te laat komen wel bestraft, dan is de kans groter dat je bij elke les op tijd in de klas bent. Zo vergroot je je slaagkansen. De strafmaatregel verhoogt dus de hoop dat je zult slagen op het einde van het schooljaar.

Een leven zonder angst kan je nonchalant, lui of zorgeloos maken. Een leven zonder hoop maakt je verdrietig, ongerust en ongelukkig. Hoop en angst zijn twee gevoelens die je helpen om evenwichtige keuzes te maken.

De werken bij opdracht 1 zijn van een anonieme Britse kunstenaar bekend onder de naam Banksy. Zijn of haar street art op publieke muren bevat altijd belangrijke boodschappen voor de mensheid. Intussen vind je al werk van Banksy over de hele wereld, o.a. in Parijs, Amsterdam en Jeruzalem.

1 Geven de afbeeldingen jou hoop of angst? Schrap wat niet past. Leg uit.

Hoop Angst

Hoop Angst

©VANIN

50 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging

©VANIN

51 STAP 2 De verkondiger
Hoop Angst Hoop Angst Hoop Angst 2 Beschrijf hoe de wereld er in elke situatie zou uitzien als angst niet bestond.

STAP 3 Het ongeziene

3.1 De rechtvaardige weegschaal

Onze goede en slechte daden kunnen zowel ons leven in deze wereld als in het hiernamaals beïnvloeden. Zo geeft een goede daad zoals glimlachen naar anderen, ons een goed gevoel en brengt het mensen samen. Allah geeft daar ḥasanāt voor als beloning.

De slechte daden veroorzaken sayyiʾāt. Op de Dag des Oordeels zal Allah alle daden wegen en beoordelen. Dat is een van de gebeurtenissen van De Laatste Dag. Al onze daden zullen door al-Mīzān op een rechtvaardige manier gewogen worden.

De keuzes die je maakt, hebben dus ook gevolgen voor jouw hiernamaals. Geloven in het leven na de dood geeft je hoop omdat Allah rechtvaardig, barmhartig en vergevensgezind is. Daardoor zul je meer letten op je gedrag en daden in dit leven.

DE QURʾĀN ZEGT:

Wij stellen op de Dag der Opstanding weegschalen voor de gerechtigheid in, opdat in geen geval iemand het geringste onrecht wordt aangedaan ... (Q 21:47)

1 Zet het nummer van elke daad op de juiste schaal van de weegschaal.

1 Ik heb gehoord dat Mina een vriendje heeft. Ik ben dat gaan zeggen tegen haar broer.

2 Ik vertel een roddel over een vriendin, maar enkel aan mijn familie, ze kennen haar toch niet.

3 Ik help een oude persoon die wil oversteken.

4 Mijn vrienden roddelen over een meisje. Ik zeg dat ze dat niet mogen doen en stap dan weg.

5 ‘Lā ilāha ill-Allah’ uitspreken.

6 Ik lees elke dag een pagina uit de Qurʾān.

7 Ik werk goed mee tijdens de lessen.

8 Ik begroet iemand met ‘assalāmu ʿalaykum wa rahmatullāhi wa barakātuh.’

9 Ik geef iemand een klap.

10 Ik ben beter dan mijn klasgenoot, want hij heeft slechtere punten.

11 Ik geef wat geld aan arme mensen, omdat ik wil dat anderen zien hoe rijk ik ben.

12 Ik doe niemand kwaad. Ik speel de hele dag op mijn Nintendo en kom nooit uit mijn kamer.

13 Ik wilde een snoepje stelen, maar ik heb het toch maar niet gedaan.

14 Ik spreek ‘SubḥānAllah wa biḥamdih’ uit.

15 Ik steel een snoepje in het Kruidvat.

16 Ik scheld een medeleerling uit.

17 Ik onderhoud mijn lichaam door gezond en evenwichtig te leven.

18 Ik steun mijn vrienden als die het moeilijk hebben.

©VANIN

19 Ik had niet gestudeerd en heb gespiekt tijdens een toets.

20 Ik lieg.

52 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
AUDIO

GOEDE DADEN

SLECHTE DADEN

2 Allah is vrijgevig en vermenigvuldigt de beloning van de goede daden. In opdracht 1 zijn de slechte en goede daden gelijk in aantal. Om de waarde van de goede daden te verhogen, mag je de gouden tickets gebruiken. Zet op de weegschaal elke letter van de overlevering bij een goede daad naar keuze.

A Maal 700

De profeet zei: ‘Er is niets dat in de weegschaal geplaatst zal worden dat zwaarder weegt dan goed gedrag.’

C Maal 10

De profeet zei: ‘Voor het lezen van de Qur ān telt elke letter tien goede daden.’

B Maal 10

De profeet zei: ‘Er is een woord dat licht voor de tong is, zwaar op de weegschaal en geliefd bij Allah en dat is “subhānAllah al adhīm en subhānAllah wa bihamdih”’. .

D Maal 100

De profeet zei: ‘Voor wie het pad van kennis volgt, zal Allah het pad naar de hemel gemakkelijker maken.’

3 Kleur het vakje dat weergeeft hoe je je voelt nadat je alle daden op de weegschaal hebt geplaatst. Veel hoop Veel angst

4 Stimuleert het geloof in Allah jou om goede daden te verrichten? Leg uit.

©VANIN

WIST JE DAT

De term barmhartigheid komt 248 keer voor in de Qurʾān. Dat betekent dat de mens altijd op Allahs barmhartigheid kan rekenen. Wil je volledig genieten van Zijn barmhartigheid, wees dan zelf ook barmhartig.

53 STAP 3 Het ongeziene

3.2 Licht in de duisternis

Af en toe vervalt de mens in slechte gewoontes. Daardoor doet hij zichzelf en anderen onrecht aan. Om dat onrecht te stoppen, stuurde Allah profeten om de mens te begeleiden. De goddelijke boodschap brengt hoop, maar tegelijkertijd wijst Allah de mens op zijn verantwoordelijkheid en de gevolgen van zijn daden. Net zoals de profeten voor hem, werd de profeet Muhammad als rolmodel naar zijn volk gestuurd. Ook al beledigde zijn volk hem, toch bleef hij hen op de beste manier aanspreken, met veel geduld, vergevensgezindheid en respect. Akhlāq zette hij centraal in zijn boodschap.

1 Los de rebus op om te ontdekken wat akhlāq is.

Allah

2 Waarom vindt Allah de harten belangrijker?

3 Op welke goede daad die je ooit hebt verricht, ben je trots?

4 Toen ʿĀʾisha werd gevraagd naar het karakter van de profeet gaf ze dit antwoord:

Waarom verwijst ze naar de Qurʾān?

54 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
‘Zijn karakter was de Qur an.’
b = k +kt
-s h = n s = i ju+u+b = l + +k n+ o = l ju+ p = r o = l -me + t = . r m
f = n
©VANIN

4.1 Tijd voor actie

Weerstand bieden, boodschappen schrijven, in opstand komen, hard roepen. Zo zijn mensen in de loop van de geschiedenis opgekomen voor uiteenlopende rechten. Ze worden activisten genoemd. Elk van hen staat achter een zaak die hem of haar nauw aan het hart ligt. Maar de weg naar verandering is niet gemakkelijk en gaat vaak gepaard met veel tegenwind. Ontdek enkele activisten die in de voetsporen traden van de profeten.

1 Lees de quotes van de activisten. Markeer het recht of de zaak waarvoor ze opkwamen.

‘Je kunt vrede niet scheiden van vrijheid, want niemand kan vrede hebben als hij zijn vrijheid niet heeft.’ Malcom X

‘We willen scholen en onderwijs voor de mooie toekomst van elk kind. We zullen onze reis voortzetten naar onze bestemming van vrede en onderwijs voor iedereen.’

Malala Yousafzai

‘Ik denk dat het gek is dat mensen hier verzamelen om te praten over het klimaat terwijl ze aangekomen zijn in een privéjet.’

Greta Thunberg

‘Moslimvrouwen moeten opstaan en spreken over wie we zijn, wat we geloven en waar we naartoe gaan.’

Koningin Rania van Jordanië

Plak hier de sticker.

Plak hier de sticker.

Plak hier de sticker.

©VANIN

2 Activisten delen ideeën met de profeet en zijn metgezellen. Plak naast elke activist de sticker met de bijpassende uitspraak van de profeet of zijn metgezellen.

55 STAP 4 De waarschuwers STAP 4 De waarschuwers
Plak hier de sticker.

4.2 Een stap naar het boeddhisme

1 Hoe zorgt Boeddha voor verandering in zijn gemeenschap?

2 Net zoals Boeddha door zijn stilte verandering bracht, is het voor jou mogelijk om resultaat te bereiken door te zwijgen. De keuze ligt vaak bij jezelf. Kies in de verschillende situaties tussen stilzwijgend of actief verzet. Kleur het icoon.

a Je leerkracht Frans geeft een onaangekondigde toets, wat jij niet eerlijk vindt.

b Tijdens de wedstrijd schopt een tegenspeler tegen je schenen.

c Je broer neemt de afstandsbediening terwijl je naar een film kijkt.

d Voor de vierde keer komen je ouders je te laat halen van de moskee.

e Een groepje klasgenoten plaagt een leerling uit een andere klas.

3 Is stilte voor jou gelijk aan onverschilligheid? Leg uit.

©VANIN

Jonge mediterende monnik voor een beeld van de mediterende Boeddha in Thailand

56 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging
VIDEO

STAP 5 Voeding voor de ziel

De profeet nam grote risico’s en zette zijn leven op het spel om de mensheid te waarschuwen voor onheil. Hij was niet bang om op te komen voor zijn principes en deed dat altijd op een wijze, doordachte manier. In die gevaarlijke situaties bracht hij overtuigende argumenten aan om zijn standpunten kenbaar te maken. Ook jij kunt soms voor moeilijke situaties staan. Je kunt dan een voorbeeld nemen aan de houding die de profeet aannam wanneer hij zijn gemeenschap aansprak.

1 Kleur over welke eigenschappen de profeet beschikte om zijn duidelijke boodschap door te geven.

vredelievend onduidelijk geduldig vriendelijk boos

agressief duidelijk concreet streng

2 Kun jij klasgenoten overtuigen om goede keuzes te maken? Kies één van de situaties en formuleer een duidelijke boodschap op de manier van de profeet.

Plaats School

Situatie

Vandaag is Onyx een week op jouw school. Elke dag wordt hij uitgelachen door leerlingen van de eerste graad. Je hebt hem al vaak zien huilen op de speelplaats. Je vrienden doen soms ook mee met de pesterijen.

Dialoog Je wilt je klasgenoten overtuigen om de nieuwe leerling niet meer te pesten.

Plaats School

Situatie Na de sportles blijf je soms na met je vrienden. Sinds kort komen ook grotere jongens met jullie rondhangen. De laatste keer stonden ze e-sigaretten te roken. Ze vroegen of jij en je vrienden mee wilden doen.

Dialoog Je wilt je vrienden overtuigen om niet te starten met de e-sigaret.

Plaats School

Situatie

Je hebt je vrienden uitgenodigd voor een feestje. Je moeder heeft gezorgd voor gezonde snacks, maar je vrienden willen graag dat je de zakjes chips uit de keukenkast haalt. Ze willen ook niet buiten spelen, maar de hele dag binnen zitten en gamen.

Dialoog Je wilt je vrienden overtuigen om actief en gezonder te leven, om minder te gamen en gezonder te eten.

©VANIN

57 STAP 5 Voeding voor de ziel

a Schrijf je argumenten op en speel de gekozen situatie voor de klas.

Oh mijn vrienden …

b De profeet had tijdens zijn speech op de berg meteen heel wat mensen die zijn boodschap niet steunden. Gelukkig kon hij rekenen op enkele bondgenoten. Behoor jij tot de tegenstanders of de bondgenoten van je klasgenoot? Speel je rol zo goed mogelijk. Op iDiddit vind je de kaarten die bij deze opdracht horen.

c Luister naar de rollenspelen van je klasgenoten en beoordeel er drie.

Ik beoordeel ...

Duidelijk

Geduldig

Concreet

Vriendelijk

Ik beoordeel ...

Duidelijk

Geduldig

Concreet

Vriendelijk

Ik beoordeel ...

Duidelijk

Geduldig

Concreet

Vriendelijk

Uitstekend Goed VoldoendeOnvoldoende

Uitstekend Goed VoldoendeOnvoldoende

©VANIN

Uitstekend Goed VoldoendeOnvoldoende

58 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging

3 In welke situaties buiten de klas ga je deze aanpak toepassen?

Zelfevaluatie

Ik vond deze opdracht: gemakkelijker dan verwacht / moeilijker dan verwacht / zoals verwacht. Schrap wat niet past.

Ik heb me voorbereid door:

de les aandachtig te volgen. het stappenplan goed te volgen. vragen te stellen over zaken die ik niet begreep.

Ik zal vanaf nu dankzij de opdracht rekening houden met:

©VANIN

59 STAP 5 Voeding voor de ziel
JaNee

Synthese

Samenvatting

De openlijke verkondiging

opkomen voor de rechten van een ander genade voor iedereen akhlāq staat centraal evenwichtige keuzes maken

Allah

De profeten Heilige boeken

genadevol barmhartig vergevensgezind

liefdevol

geduldig

behulpzaam

Verkondiger boodschap uitleggen

Qurʾān

Injīl

TawrātZabūr

De zes geloofspunten

Geloven in Allah

Zijn engelen

Zijn boeken

Zijn profeten

Waarschuwer

het hiernamaals de voorbeschikking

Het leven Angst en hoop Hiernamaals

©VANIN

Qurʾān als toetssteen, leidraad, inspiratie

GOEDE DADEN

SLECHTE DADEN

60 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging

Begrippenlijst

Akhlāq Het geheel van gedragingen tegenover Allah, jezelf, de medemens en de natuur.

Barmhartig Het Arabische woord is raḥma en verwijst naar een van de eigenschappen van Allah.

Dār al-Arqam Dār is Arabisch voor huis. De naam verwijst naar het huis van de metgezel Arqam dat de profeet als vergaderruimte gebruikte.

Dār an-Nadwa Een vergaderplaats naast de Kaʿba waar de hoofdleden van de stam Quraysh samenkwamen om belangrijke beslissingen te nemen.

De Laatste Dag Een synoniem voor het hiernamaals. Het is een van de zes geloofspunten.

Farao Een titel om de koningen of koninginnen van het oude Egypte te benoemen. Volgens islamitische onderzoekers was Ramses II de farao in de tijd van de profeet Mūsa.

Genadevol Het Arabische woord is raḥīm en verwijst naar een van de eigenschappen van Allah. Door Zijn genade zullen de mensen vergeven worden.

Ḥasanāt Arabisch voor het verzamelen van goede daden. Dat soort daden wordt aangemoedigd en beloond door Allah.

Hiernamaals De verzamelnaam van alle gebeurtenissen voor het leven na de dood.

Israëlieten De nakomelingen van Isrāʾīl. De naam Isrāʾīl was de roepnaam van de profeet Yaʿqūb.

Al-Mīzān De weegschaal in het hiernamaals waarop Allah onze daden zal wegen.

Sayyiʾāt Arabisch voor het verzamelen van slechte daden. Allah verafschuwt en bestraft dat soort daden.

Sīra De eerste betekenis van dit Arabische woord is een weg of pad. De tweede betekenis is een biografie of levensverhaal. Het begrip wordt vooral gebruikt om te verwijzen naar het verhaal van de profeet Muḥammad.

Kennen en kunnen

Stap 1

 Ik geef minstens drie voorbeelden van een genadevolle omgang.

 Ik leg uit dat de profeet Muḥammad een genade is voor de werelden.

 Ik link mijn gedrag aan het voorbeeldige gedrag van de profeet.

 Ik benoem de eigenschappen van profeten.

 Ik som de vier heilige boeken op.

 Ik link de vier heilige boeken aan hun boodschapper en de oorspronkelijke taal.

Stap 2

 Ik vertel de openlijke verkondiging in mijn eigen woorden.

 Ik leg uit dat de profeet Muḥammad een waarschuwer was tegen onrecht.

 Ik neem actief deel aan gesprekken.

 Ik kom samen met anderen tot een gezamenlijk antwoord.

©VANIN

 Ik som de zes geloofspunten op.

 Ik licht de invloed van het geloof in het hiernamaals op mijn handelingen met de begrippen angst en hoop toe.

Stap 3

 Ik definieer de term akhlāq.

 Ik geef twee voorbeelden van hoe de profeet voor mij een rolmodel is.

 Ik leg de gevolgen van goede en slechte daden op het hiernamaals uit.

 Ik benoem de eigenschappen van Allah in het hiernamaals.

61 Synthese

Stap 4  Ik kan minstens drie redenen geven waarom mensen in opstand komen.

 Ik licht de twee vormen van verzet toe.

 Ik geef twee voorbeelden van hoe de profeet en zijn metgezellen de maatschappij positief wilden veranderen.

Stap 5  Ik breng een boodschap over op een juiste manier.

 Ik uit mijn eigen mening en gevoelens.

 Ik zet me positief in voor mijn omgeving.

 Ik reik in een rollenspel voor- en tegenargumenten aan.

©VANIN

62 Hoofdstuk 2 De openlijke verkondiging

Thema 1 Klimaat en natuur

Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat

deel uit van de taak van de moslim?

1 Wat denk ik?

1 Ben je een klimaatstrijder? Neem deel aan de quiz en ontdek het snel.

VRAAG 1

Hoe reageer je als je vriend(in) haar kauwgom op de grond gooit?

 Je geeft haar een preek! Dat doe je toch niet?!

 Je vindt het vies, maar je zegt er niets over.

 Je hebt je eigen kauwgom ook net uitgespuugd.

VRAAG 2

Heb je huisdieren?

 Het lijkt wel een asiel bij jou: honden, katten, vissen … Of je droomt van zo’n thuis!

 Je hebt geen huisdieren, maar je vindt kittens of puppies wel leuk.

 Je hebt geen huisdieren en je wilt er ook helemaal geen.

VRAAG 3

Hoe voel je je als je nieuwsberichten over de klimaatopwarming ziet?

 Je wordt boos! We moeten allemaal NU in actie schieten.

 Je bent ongerust. Er gebeurt toch wel veel in de wereld.

 Het laat je koud. Je gelooft niet in die flauwekul.

VRAAG 4

Hoe ziet jouw lunchpakket eruit?

 Een vegetarische lunch in een brooddoos.

 Een lunch met vlees en kaas in een brooddoos.

 Een lunch met vlees en kaas verpakt in aluminiumfolie.

VRAAG 5

Wat drink je meestal?

©VANIN

 Kraantjeswater uit een herbruikbare drinkbus.

 Fruitsap uit een gerecycleerde plastic fles die je daarna correct sorteert.

 Cola uit een blikje dat je daarna in de gewone vuilnisbak gooit.

63 Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat deel uit van de taak van de moslim?

2 Tel hoeveel keer je elk symbool koos.

Aantal

:

3 Welk symbool heb je het vaakst gekozen? Ontdek welk type je bent!

 Je hebt een groot hart voor de natuur! Je lievelingskleur is allicht groen en je vindt het spijtig wanneer iemand geen respect toont voor de aarde. Dat is een mooie ingesteldheid.

 Je vindt dieren wel leuk, maar zelf wil je er liever geen. Zelf laat je geen afval achter, maar de stranden opruimen tijdens de zomer is niet aan jou besteed. Met iets meer inzet kun je de wereld verbeteren.

 Je bent zelf een bron van vervuiling en dieren rennen weg van jou. Zorgen voor de aarde is niet zo moeilijk. Probeer er voortaan meer aandacht aan te besteden.

2 Wat zegt de Qurʾān?

1 Kleur elke titel met een dier of natuurelement erin dat je terugvindt in de Qurʾān. Gebruik daarbij de inhoudsopgave van de Qurʾān die je vindt op iDiddit.

Het

De

2 Waarom vermeldt Allah dieren in de Qurʾān, denk je?

De De Mieren De Ster De Kameel ©VANIN

64 Thema 1 Klimaat en natuur
: : 
Koe
Paard
Spin
Maan
Donder De Bij
Vijg
Zon
Bliksem
Stier
Waterval
Regen
3 Allah schiep alles in een bepaalde maat en zorgde voor evenwicht zodat alles in harmonie is. Daarnaast verwijst Hij naar de mens als beschermer van de aarde. Is de wereld volgens jou nog in evenwicht? Leg uit. Vee De Grot De Planeten De Olifant
De
De
De
De
De
De
De
De
Het

3 Wat vertelt de traditie?

1 Verbind elk verhaal met de manier waarop de profeet aandacht had voor de natuur en het klimaat.

Een goede daad voor een dier is zoals een goede daad voor een mens, terwijl een wrede daad tegenover een dier zo slecht is als een wrede daad tegenover een mens.

Elke gelovige die planten kweekt of grond bewerkt, waarvan een vogel, een dier of een mens eet, wordt beschouwd als iemand die aan liefdadigheid doet.

Een man zag een hond modder eten omdat hij zo’n grote dorst had. Daarop nam de man een schoen, vulde die met water en bleef de hond water geven tot zijn dorst gelest was. Allah keurde zijn daad goed en liet hem het Paradijs binnen.

Een metgezel goot veel water tijdens de wuḍūʾ en de profeet verbood hem dat te doen.

2 Lees het volledige artikel op iDiddit en beantwoord de vragen.

Planten en bomen verzorgen

Geen verspilling Zorg dragen voor dieren

Goed zijn voor dieren

a Welke twee argumenten uit de Qurʾān gebruiken de geleerden om het belang van het klimaat aan te tonen?

©VANIN

b Wat moeten de rijke olieproducerende landen volgens de geleerden met hun winsten doen?

c Wat is het doel van hun verklaring?

Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat deel uit van de taak van de moslim?

65
HYPERLINK

4 Wat gebeurt er vandaag?

Vandaag is de klimaatopwarming een hot topic waar de hele wereld mee geconfronteerd wordt. Sommige politici maken er hun stokpaardje van terwijl comedians de draak steken met de situatie. Wereldwijd trekken uiteenlopende organisaties aan de alarmbel. Het is opmerkelijk dat dit probleem ook een grote bekommernis is voor Gen-Z. Terecht maken heel wat jongeren zich zorgen over de toestand van de wereld en vragen ze zich af of ze nog een toekomst hebben.

1 Duid in de krantenkoppen aan welk element klimaatopwarming veroorzaakt.

2 Maak een top drie van wat je gemakkelijk kunt opgeven en een top drie van wat voor jou heel moeilijk is om op te geven. Kies uit:

nieuwe kledij kopen – vlees eten – zuivel eten – drank uit blikjes of plastic flesjes kopen – reizen met het vliegtuig – wegwerpspullen kopen – afval zonder sorteren weggooien – voeding uit verre landen eten – voeding weggooien – je voor korte afstanden met de auto laten brengen

©VANIN

Easy peasy om op te geven 1 2 3 Héél moeilijk om op te geven 1 2 3 66 Thema 1 Klimaat en natuur

3 Lees het artikel en duid na elke stelling aan of je het ermee eens bent of niet.

1 Afval op de grond gooien moet harder bestraft worden. Eens – Oneens

2 Iedereen is verantwoordelijk om afval op te rapen. Eens – Oneens

3 Afval rond de moskee is erger dan afval in de winkelstraat. Eens – Oneens

4 Jongeren zouden wekelijks de taak moeten krijgen om straten te kuisen. Eens – Oneens

5 Moslims zouden na het gebed rond de moskee afval moeten oprapen. Eens – Oneens

6 De imam moet de moslims hierover aanspreken tijdens de preek. Eens – Oneens

©VANIN

4 Gaia en Greenpeace genieten grote bekendheid om hun acties voor natuur en klimaat. Hun optredens zijn vaak moedig en soms gevaarlijk. Toch worden ze niet altijd gesteund door de moslimgemeenschap. Ze zijn namelijk gekant tegen onverdoofd slachten. Daardoor is het moeilijk om te kijken naar de acties waar de gemeenschap wel achter zou kunnen staan. Verken de websites van Gaia en Greenpeace. Schrijf in de tabel drie campagnes van elke organisatie waar jij achter kunt staan.

Gaia Greenpeace

67 Maakt de natuur beschermen en opkomen voor het klimaat deel uit van de taak van de
moslim?

5 Wat vind je van de stelling: ‘Het is oké om de campagnes van Gaia te steunen, ook al ga je niet akkoord met alles’? Kleur het vakje dat jouw standpunt weergeeft.

Helemaal niet akkoord Helemaal akkoord

6 Ook vanuit de moslimgemeenschap schieten soortgelijke organisaties als paddenstoelen uit de grond. Zoals bijvoorbeeld Groene Moslims en My Green Deen. Verken de website van Groene Moslims en vul de fiche in.

Naam organisatie

Team/Bestuursleden

Werkwijze/Visie Contactgegevens

Campagnes (3)

Hoe kun je hen steunen?

5 Mijn taak als moslim

In dit thema heb je verschillende standpunten over klimaat en natuur onderzocht. Misschien is jouw standpunt veranderd door de nieuwe informatie die je kreeg. Vul het schrijfkader over jouw taak als moslim wat betreft klimaat en natuur in.

Voor dit thema was ik overtuigd dat

Nu ik dit thema heb bestudeerd, besef ik dat

Allah verwacht van mij dat

Dit doet mijn omgeving al goed:

Dit doet mijn omgeving minder goed:

De moslimgemeenschap kan zijn steentje bijdragen door

Ik kan dat mee ondersteunen door

Mijn concrete acties zijn:

68 Thema 1 Klimaat en natuur
©VANIN
69 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke
STAP 1 De Medinese samenleving 70 1.1 De volle maan 70 1.2 Onvoorwaardelijke steun 71 1.3 Medina, de verlichte stad 74 STAP 5 Voeding voor de ziel 93 eerste openbaring periode van bezinning 570 632 610 605 SYNTHESE 95 613 openlijke verkondiging 621 de emigratie 622 STAP 2 Het gebed 75 2.1 De moskee van de profeet 75 2.2 Van binnen en van buiten zuiver 76 STAP 3 In de moskee 86 3.1 De bouwelementen 86 3.2 De bouwstijlen 87 3.3 Een plaats van kennis 88 STAP 4 Bezinning 89 4.1 Vormen van bezinning 89 4.2 Een stap naar het jodendom 91 invoering van het dagelijkse gebed ©VANIN
reis

1.1 De volle maan

In het videofragment word je meegenomen op een onvergetelijke reis die het leven van de moslims veranderde. Die nacht zorgde wellicht voor de grootste omwenteling in de islamitische geschiedenis.

1 Ken je het lied?  ja  nee Zo ja, van waar?

2 Markeer wat jij van het lied vindt of vul zelf verder aan. Ik vind het lied: leuk – saai – fantastisch – afgezaagd –

3 Tot welke stam behoorden de mensen met hun zwaarden die voor het huis van de profeet stonden?

4 Waarom stonden ze voor zijn deur?

5 Wie vergezelde en steunde de profeet Muḥammad tijdens deze reis?

6 Zet de gebeurtenissen van de reis in chronologische volgorde.

70 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
STAP 1 De Medinese samenleving
VIDEO
©VANIN

WIST JE DAT

In het dorpje Qubāʾ ten zuiden van de stad Medina, werd op advies van de profeet Muḥammad de eerste moskee gebouwd tijdens zijn reis. Als je daar twee gebedseenheden bidt, krijg je als beloning een ʿumra

1.2 Onvoorwaardelijke steun

1 Beluister het audiofragment van de verteller en beantwoord de vragen.

a Waarom plande de profeet een vlucht naar een andere stad?

©VANIN

b Wat betekent emigreren?

71 STAP 1 De Medinese samenleving
De huidige Qubāʾ-moskee in Saoedi-Arabië
AUDIO

c Welke naam kreeg de stad Yathrib bij aankomst van de profeet?

d In welk jaar emigreerden de volgelingen van de profeet?

WIE?

Abū Bakr ibn Abī Quḥāfa, geboren in Mekka in het jaar 573 en overleden op 61-jarige leeftijd (634) in Medina.

Hij was de beste vriend van de profeet, die twee en een half jaar ouder was dan hij. Hij werd ook de schoonvader van de profeet. Hij steunde de profeet zowel in Mekka als in Medina. Later volgde hij de profeet op en werd de eerste leider van de moslims.

Abū Bakr ibn Abī Quḥāfa Uiting van onvoorwaardelijke liefde en steun

ZIJN VERHAAL

Zijn oorspronkelijke naam was ʿAbdulkaʿba, de dienaar van de Kaʿba. Later veranderde de profeet zijn naam naar ʿAbdullah, de dienaar van Allah. De bijnaam Abū Bakr kreeg hij vanwege zijn liefde voor kameelveulens (bakr in het Arabisch).

Vóór de openbaring in Mekka was hij een rijke handelaar uit de Taym-clan. Mensen kwamen hem raad vragen omdat hij veel kennis over de stammen had. Met zijn rijkdom hielp hij anderen en hij was tegen elke vorm van onderdrukking.

Abū Bakr en de familie van Muḥammad waren buren en ze raakten bevriend. Toen Abū Bakr de goddelijke boodschap hoorde, steunde hij zijn vriend als eerste volgeling. Zo kreeg hij de bijnaam aṣ-Ṣiddīq, de betrouwbare. In Mekka bleef hij de zwakken financieel helpen. Hij kocht slaven vrij en steunde de profeet en de moslims in de moeilijke tijden. Hij vergezelde de profeet naar Medina, waar Allah hem in de Qurʾān noemde als zijn metgezel.

©VANIN

In Medina bouwde Abū Bakr mee aan de moskee. Hij dreef handel, gaf advies aan de profeet en leidde soms het gezamenlijk gebed. Later trouwde zijn dochter ʿĀʾisha met de profeet en zo werden ze familie. Op een dag vroeg een man in het bijzijn van vele mensen aan de profeet Muḥammad van wie hij het meeste hield? Hij antwoordde: ‘Van ʿĀʾisha.’ De man zei: ‘Ik bedoel van de mannen?’ Waarop de profeet antwoordde: ‘Van haar vader.’ Abū Bakr werd gerespecteerd vanwege zijn zachtaardigheid, rechtvaardigheid, moed en standvastigheid. In 634 werd hij begraven in Medina naast zijn allerbeste vriend, de profeet Muḥammad.

72 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
2 Markeer in de tekst de karaktereigenschappen van Abū Bakr.

a Vul de identiteitsfiche van Abū Bakr in. Gebruik daarbij de tekst.

Geboorteplaats

Sterfjaar

Relatie tot de profeet

Sociale klasse Bijnaam Specialiteit

b Op welke manieren kwam Abū Bakr op voor de zwakken in Mekka?

c Waarom kreeg Abū Bakr de bijnaam aṣ-Ṣiddīq?

d Kruis het recht aan waarvoor Abū Bakr streed.

 Recht om zich te verplaatsen

 Recht om een eigen taal te spreken

 Recht op vrije handel

 Recht op leven

e Met welke vrouw trouwde de profeet Muḥammad net na de emigratie?

©VANIN

Naam
Geboortejaar Woonplaats Eigenschappen Stam Sterfplaats
73 STAP 1 De Medinese samenleving
1 2
ID

1.3 Medina, de verlichte stad

a Welke twee moskeeën herken je op de afbeelding?

b Benoem de drie joodse stammen die je ziet op de ontdekplaat.

c Teken de route die de profeet en zijn metgezel aflegden.

d Verken Medina via de ontdekplaat op iDiddit en ga aan de slag met de domeinfiches.

©VANIN

74 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

2.1 De moskee van de profeet

Nadat de mensen zongen en hun blijdschap toonden om de aankomst van de profeet, stelde Muhammad hun voor om een moskee te bouwen. De moskee diende om mensen samen te brengen voor verschillende activiteiten zoals bidden en kennis doorgeven. Zonder begeleiding ging de kameel van de profeet, geïnspireerd door Allah, op zoek naar een geschikte plaats. De mensen stonden ervan versteld dat Allah een dier zo’n opdracht gaf, maar het was een teken dat dieren ook respect verdienen.

Na een tijdje ging de kameel op een plek zitten die toebehoorde aan twee weeskinderen, Sahl en Suhayl. Zij schonken hun grond aan de profeet, maar hij weigerde en stond erop om hen te vergoeden.

Samen met de Medinezen bouwden ze de eerste moskee in Medina die de naam Masjid an-Nabiyy, de moskee van de profeet, kreeg. Het werd een plaats waar de bewoners zich in alle rust tot Allah konden richten. De moskee was voornamelijk een plek om het gebed, in het Arabisch as-salāt, te verrichten, maar hij diende ook als ontmoetingsruimte, vergaderplaats of school, hij bood onderdak aan daklozen en nog veel meer.

1 Heb je al eens een moskee bezocht? Wat voelde je? Bespreek klassikaal.

2 Geef drie functies van de moskee van de profeet.

3 Vandaag wordt de moskee vooral gebruikt als gebedsplaats. Op welke momenten van de dag kun je het gebed verrichten? Gebedsmomenten

75 STAP 2 Het gebed
STAP 2 Het gebed
.
©VANIN

2.2 Van binnen en van buiten zuiver

Het gebed vormt de tweede zuil van de islamitische praktijk. Voor de start van het gebed voert elke moslim de ṭahāra uit, want reinheid is een belangrijk onderdeel van het geloof. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen uiterlijke en innerlijke reinheid.

Om een bepaald ritueel zoals het gebed uit te voeren, is rein zijn een belangrijke voorwaarde. Voor het gebed voer je de wuḍūʾ uit om je uiterlijk te zuiveren. Uiterlijke reinheid verkrijg je door je lichaam, kledij en soms ook de plaats te wassen.

Elke moslim moet ook zijn innerlijk zuiveren. Onder innerlijke onreinheid vallen bijvoorbeeld jaloezie, arrogantie en hebzucht. Innerlijke zuiverheid wordt gekenmerkt door nederigheid, zachtheid, vriendelijkheid …

DE QURʾĀN ZEGT:

1 Welk werkwoord staat centraal in dit vers?

En reinig jouw kleding. (Q 74:4)

2 Hoe belangrijk vind jij reinheid? Kleur het vakje dat jouw standpunt weergeeft.

Heel belangrijk

DE ḤADĪTH VERTELT:

Heel onbelangrijk

Abū Mālik al-Ashʿarī vertelde dat de profeet zei: ‘Reinheid is de helft van het geloof …’ Muslim

3 Waarom omvat reinheid de helft van het geloof? Tip: het antwoord staat in de tekst.

©VANIN

76 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
AUDIO

4 Verbind elke situatie met de wassing die je daarbij uitvoert. Maak gebruik van de infographic op p. 78-79.

Bij een bekering

Na het niezen

Na het laten van een windje

Na het slapen

Kleine wassing Grote wassing

Bij een overlijden

Na de menstruatie

Na de stoelgang

Na een natte droom/zaadlozing

5 Ga je akkoord met de stelling: ‘Het doel van de kleine wassing is enkel om het lichaam te reinigen.’ Leg uit waarom wel/niet.

6 Bij de uitvoering van de kleine wassing mag je geen water verspillen. Geef twee manieren om zo weinig mogelijk water te verbruiken.

DE QURʾĀN ZEGT:

©VANIN

O gelovigen, wanneer jullie het gebed willen verrichten, was dan jullie gezichten en jullie handen tot aan de ellebogen, en wrijf over jullie hoofden, en (was) jullie voeten tot aan de enkels. En als jullie in staat van grote onreinheid zijn, reinig jullie zelf dan … (Q 5:6)

77
STAP 2 Het gebed
AUDIO

De rituele wassing

Voor de uitvoering van het gebed reinigt elke moslim zich. Je start met de intentie, an-niyya in het Arabisch. Je spreekt die niet uit, maar het maakt je bewust van je daad. Bij een kleine onreinheid voer je de kleine wassing uit, terwijl je bij een grote onreinheid de grote wassing verricht.

Spreek de geloofsgetuigenis uit gevolgd door een smeekgebed.

Was de voeten tot aan de enkels, te beginnen met de rechtervoet.

Wuḍūʾ

Let op: was de ledematen minstens eenmaal, maar maximaal driemaal. Zorg dat je geen water verspilt, want Allah houdt niet van verspilling.

Reinig de oren.

Wrijf, volgens sommigen, ook over de nek.

©VANIN

Was de armen tot aan de ellebogen, te beginnen met de rechterarm.

Wat verbreekt de kleine wassing? Urineren

78 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
Vertrek vanuit de intentie. Was de handen. Spoel de mond. Reinig de neus. Was het gezicht tot aan de oren. Wrijf over het hoofd.
START
Ontlasting Wind laten Voorvocht

Spreek de geloofsgetuigenis uit gevolgd door een smeekgebed.

Ghusl

Spoel de voeten af.

Was het lichaam.

Was de intieme delen.

Was de handen. Spoel dan de mond en neus of verricht de kleine wassing uitgezonderd de voeten.

Wanneer wordt de grote wassing verricht?

Na zaadlozing

Na menstruatie

©VANIN

‘O Allah laat me behoren tot degenen die zich berouwvol tot U richten en tot hen die zich reinigen.’

Bij onreinheid mag je geen:

Qurʾān aanraken

Gebed verrichten

Rondgang rond de Kaʿba uitvoeren

Na een bevalling

Bij een bekering

Bij het overlijden

Na de geslachtsdaad

79 STAP 2 Het gebed
Vertrek vanuit de intentie.
START

Het gebed Mekka 610

Twee gebedseenheden, één in de ochtend en één in de avond.

De nachtreis, intrede van de vijf gebeden. Het nachtgebed.

613

621

Adhān (lange oproep)

Voor de start van het gebed worden de moslims opgeroepen om zich te verzamelen voor het gebed.

Iqāma (korte oproep)

Geeft aan dat het gebed onmiddellijk start.

Openingstakbīr

Allāhu akbar

Allah is de Allergrootste.

Staand/Qiyām

Sūra al-Fātiḥa lezen + een extra hoofdstuk

(Neer)buigen/Rukūʿ

Subḥāna Rabbi al-ʿAdhīm

Geprezen is Allah de Almachtige.

Omhoogkomen

Samiʿa Allāhu liman ḥamidah

Allah hoort degene die Hem prijst.

Rabbanā wa lakal-ḥamd

Aan U behoren de lofprijzingen.

Neerknielen/Sujūd

Subḥāna Rabbi al-aʿlā

Geprezen is Allah de Allerhoogste.

Tip: hier mag je Allah vragen wat je wil.

De onderdelen van het gebed voor een gebedseenheid / rakaʿa

Omhoogkomen/ even tot rust komen

Tweede sujūd

Subḥāna Rabbi al-aʿlā

Geprezen is Allah de Allerhoogste.

©VANIN

Tip: hier mag je Allah vragen wat je wil.

Omhoogkomen/Tashahhud Smeekbede uitspreken

Einde/Taslīm

Assalāmu ʿalaykum

Vrede zij met jullie.

80 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
START
VIDEO

Medina

Bouw van de moskee en het gezamenlijk gebed.

622

Eerste oproep tot het gebed door Bilāl (een vrijgekochte slaaf).

622/623

• In gesprek treden met Allah.

• Helpt reflecteren en geeft hoop in moeilijke tijden (spirituele kracht).

• Spoort aan tot het goede en houdt weg van het slechte.

• Versterkt het vertrouwen in Allah, wat innerlijke rust geeft.

• Maakt je nederig omdat God de Schepper is van het universum.

• Verlichting in het hiernamaals en één van de sleutels van het Paradijs.

• Moslim zijn (bewuste keuze)

• Puberteit = verantwoordelijkheid

• Bedekken van bepaalde lichaamsdelen (ʿawra)

Voorwaarden

• Zich richten tot de Kaʿba (qibla)

• Reinheid van lichaam, kleding en plaats

• Bidden binnen het voorgeschreven tijdstip

Gebedstijden + aantal gebedsdeenheden (rakaʿāt)

©VANIN

81 STAP 2 Het gebed
Reis naar Medina
Belang van het gebed

7 Zet met een cijfer van 1 tot 10 de handelingen van de rituele wassing in de juiste volgorde. Gebruik het vers op p. 77 als hulp.

©VANIN

8 Kleur de handelingen die je niet mag uitvoeren bij onreinheid.

Qurʾān lezen smeekgebed doen eten rond de Kaʿba lopen

gebed verrichten Qurʾān verplaatsen wandelen mensen begroeten

82 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

9 Welk gebed wordt vanaf welk tijdstip verricht? Noteer ook het aantal gebedseenheden.

10 Om het gebed te verrichten moeten bepaalde voorwaarden vervuld zijn. Vul de tekst aan met de juiste woorden. Kies uit:

vaste tijdstippen – moslim – puberteit – lichaam – kleding – plaats – wuḍūʾ –lichaamsdelen – Kaʿba – qibla – adhān – iqāma

Allah is de schepper van het universum. De mens maakt een belangrijk deel uit van die schepping. Aangezien mensen het druk hebben met uiteenlopende activiteiten, voorziet Allah om je even uit die drukte te halen, om in gesprek met Hem te gaan. Dat wordt verwacht van elke , die bewust, met liefde en uit eigen wil de geloofsgetuigenis uitsprak.

©VANIN

Vanaf de begint de verantwoordelijkheid van elke moslim om de band met Allah zelfstandig op te nemen. Om je voor te bereiden op het gesprek, worden drie elementen gereinigd: , en . De reiniging van het lichaam heet in het Arabisch . Voor de aanvang van het gebed worden bepaalde bedekt en richt je je tot de . Die richting wordt de genoemd. Om de mensen te verzamelen en te verwittigen dat het gebed nadert, vindt de plaats. Daarna is er kort voor het gebed een tweede oproep of genoemd. Eens je aan de voorwaarden voldaan hebt, start je gesprek met Allah, de Schepper van het universum.

83
STAP 2 Het gebed

11 Zet met een cijfer van 1 tot 10 de handelingen van het gebed in de linkerkolom in de juiste volgorde. Als de opdracht verbeterd is, neem je het stickervel dat bij deze opdracht hoort. Plak de antwoorden in de juiste volgorde in de rechterkolom.

Cijfer De gebedshandelingen

(Neer)buigen (rukūʿ) subḥāna Rabbi alʿAdhīm opzeggen.

CijferDe gebedshandelingen

1

Omhoogkomen en de tashahhud met een smeekbede uitspreken.

Einde van het gebed (taslīm), hoofd naar rechts draaien en assalāmu ʿalaykum uitspreken. Volgens anderen ook naar links draaien en assalāmu ʿalaykum uitspreken.

Intentie in gedachten formuleren of opzeggen.

3

4

Tweede sujūd en subḥāna Rabbi al-aʿlā driemaal herhalen.

5

In staande houding (qiyām) de openingstakbīr uitspreken: Allāhu akbar.

6

Omhoogkomen van de neerknieling (rafʿ min as-sujūd) en even tot rust komen.

Omhoogkomen van de neerbuiging (rafʿ min ar-rukūʿ) en het volgende uitspreken:

- samiʿa Allāhu liman ḥamidah

- rabbanā wa lakal-ḥamd.

Neerknielen (sujūd) en subḥāna Rabbi alaʿlā driemaal herhalen.

7

8

©VANIN

9

In staande houding (qiyām) hoofdstuk al-Fātiḥa lezen met een extra hoofdstuk.

10

84 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
de sticker.
Plak hier
de sticker.
2 Plak hier
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.
Plak hier de sticker.

12 Verricht het ochtendgebed samen met een klasgenoot. Druk allebei de checklist op iDiddit af en controleer elkaar om na te gaan of jullie de volgorde, houding en uitspraken juist uitvoeren. Zo ja, zet dan een kruis in de kolom ‘goed’. Zo niet, zet dan een kruis in de kolom ‘groeipunt’. Zo help je elkaar om gericht te werken aan je gebedshandelingen.

WIST JE DAT

De metgezellen leerden hun gebed door naar de profeet Muḥammad te kijken. Sommigen plaatsten hun handen naast hun lichaam, anderen ter hoogte van hun borst of buik. Zo werd het gebed met al die verschillen eeuwenlang doorgegeven. Omdat het gebed van de profeet en zijn metgezellen komt, is het belangrijk om respectvol om te gaan met de verschillen.

85
STAP 2 Het gebed
©VANIN

3.1 De bouwelementen

Om de eenheid onder de moslims te versterken, bouwde de profeet Muhammad een moskee in Medina. Die traditie werd door de eeuwen heen verder gezet. De bouwstijl van elke moskee werd beïnvloed door de plaatselijke cultuur. Zo werden elementen uit de eigen traditie toegevoegd. In de tijd van de profeet waren de moskeeën sober en eenvoudig. De minaret, koranische kalligrafie en de koepel die vandaag de moskee kenmerken, waren toen niet aanwezig. De minaret was een manier om mensen op te roepen tot het gebed. De koepel verbeterde het geluid en diende ook als versiering. In een latere periode kregen die elementen een opvallende plek in de moskee.

vak onder elk cijfer de juiste letter.

Om het gebed te verrichten, moet elke moslim zich wassen. De wasplaats kan zich zowel in als buiten de moskee bevinden.

De imam die het gebed leidt, staat op deze plek. Hij bidt in de richting van Mekka.

In de tijd van de profeet stond de gebedsoproeper op het dak van de moskee om het begin van het gebed aan te kondigen. Later gebeurde dat in hoge torens.

De bolvormige daken van de moskee versterkten in het begin het geluid van de gebedsoproeper en de recitatie van de imam tijdens het gebed. Vandaag dient de koepel als versiering.

©VANIN

86 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
STAP 3 In de moskee
1 Bij elke beschrijving van een deel van de moskee hoort een afbeelding. Noteer in het Hazray Sultan Moskee, Astana (Kazachstan) Masjid-e Jameh Moskee, Yazd (Iran) Al-Aqsa Moskee, Jeruzalem (Israël/Palestina)
1234 1 2 3 4 A B C D
Hunat Hatun Moskee, Kayseri (Turkije)

3.2 De bouwstijlen

In de tijd van de profeet Muḥammad waren er twee machtige rijken met een specifieke bouwstijl: het Byzantijnse Rijk en het Perzische Rijk. Typisch voor de Byzantijnse en de Perzische stijl waren opvallende elementen zoals de koepel, minaret en rechthoekige vormen. Nadat het Arabische Rijk het Byzantijnse en Perzische Rijk veroverde, migreerden moslims naar die nieuwe gebieden. De moskeeën die daar werden opgetrokken, werden beïnvloed door de plaatselijke bouwstijlen.

Byzantijnse bouwstijl Perzische bouwstijl Perzische bouwstijl

De middeleeuwse Byzantijnse Chorakerk (Turks: Kariye Camii) werd omstreeks 550 net buiten Constantinopel gebouwd. In de 16e eeuw werd het een moskee.

Naqsh-e Rostam (muurschildering van de mythische figuur Rostam) is een grafmonument in Iran, gebouwd rond 550-330 v.C.

Dit is de ruïne van het paleis Taq Kasra in Irak, gebouwd tussen 241-272.

1 Markeer bij elke moskee welke bouwstijl invloed had en welke kenmerken je ziet.

Moskee Bouwstijl Kenmerken

De Blauwe Moskee of Sultan Ahmetmoskee in Istanboel, Turkije (16091617)

Byzantijns

Perzisch

Koepel Minaret Kalligrafie Rechthoekig gebouw

Taj Mahal in Agra, Indië (1631-1648)

Byzantijns

Perzisch

Koepel Minaret Kalligrafie

Rechthoekig gebouw

©VANIN

Shah moskee of Koningsmoskee in Isfahan, Iran (1611-1630)

Byzantijns

Perzisch

Koepel Minaret Kalligrafie

Rechthoekig gebouw

87
STAP 3 In de moskee

2 Zoek op het internet een moskee gelinkt aan je eigen cultuur. Benoem de bouwstijl en som enkele kenmerken op.

De moskee bevindt zich in (stad, land)

De bouwstijl is beïnvloed door de en heeft deze kenmerken:

3.3 Een plaats van kennis

De moskee was een van de plekken waar de profeet Muhammad zijn volgelingen aansprak en kennis doorgaf in voordrachten en vrijdagpreken. Omdat sommige vrouwen belemmerd werden om naar de moskee te gaan, gaf de profeet het bevel hen niet tegen te houden. Zo konden ook zij kennis opdoen en hun steentje bijdragen in Medina.

Niet alleen de profeet moedigde kennis aan. Ook Allah beveelt ons om te studeren, te onderzoeken en na te denken, ongeacht geslacht. Ā isha, de dochter van Abū Bakr, was een van de grootste geleerden.

1 Op welke plaatsen kun jij kennis opdoen?

2 Naast de traditionele manieren om kennis te verzamelen, zijn er ook spelletjes die je ontwikkeling stimuleren. Speel jij zulke spellen? Zo ja, welke?

3 Speel de Moslimste mens ter wereld. Kies een naam en beantwoord de vragen van de leerkracht.

TEAM MEKKA TEAM MEDINA

VRAAG: WAT WEET JE OVER …?

©VANIN

4 Ga je akkoord met de stelling: ‘Een verstandig persoon is iemand die veel kennis heeft.’ Geef twee argumenten waarom wel/niet.

88 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
de MOSLIMSTE MENS ter wereld FINALE

STAP 4 Bezinning

4.1 Vormen van bezinning

De profeet Muḥammad zocht naast zijn activiteiten naar rustmomenten om na te denken over het leven, wat hij kon betekenen voor anderen en hoe hij zijn band met Allah kon versterken. Om die band met Hem te versterken, voorzag Allah moslims van de vijf dagelijkse gebeden. Die kun je alleen of in groep uitvoeren om te reflecteren en op die manier het beste uit jezelf te halen. Naast het gebed zijn er ook andere manieren om tot bezinning te komen, zoals het smeekgebed, de Qurʾān lezen, vrijwillige gebeden, lofprijzingen uiten en mediteren over de schepping.

Soorten bezinning

- Vaste tijdstippen

Kenmerken

Gebed

- Dezelfde handelingen in volgorde uit te voeren: staand, neerbuigend, neerknielend en zittend.

- Kan overal uitgevoerd worden (in de moskee, thuis of buiten) zolang de plaats rein is.

©VANIN

Smeekgebed

- Geen vaste handelingen: staand, zittend of liggend

- Niet alle smeekbeden zijn verbonden aan een plaats, uitspraak en/of tijdstippen.

- Nadenken over de schepping

Meditatie

- Lessen trekken uit het verleden

- De natuur onderzoeken

89 STAP 4 Bezinning
1 Markeer in de tabel elke soort bezinning in een andere kleur. Lees dan de verzen en markeer de soorten bezinning in de juiste kleur. © BDouin. Muslim Show

DE QURʾĀN ZEGT:

Degenen die Allah staand, zittend en op hun zij gedenken, en nadenken over de schepping van de hemelen en de aarde (zeggende): ‘Onze Heer, u heeft dit (alles) niet zonder doel geschapen, Verheven bent U ... (Q 3:191)

Zeg: ‘Trek rond op aarde en observeer hoe (Allah) de schepping tot stand bracht, vervolgens doet Allah deze schepping in het hiernamaals (opnieuw) ontstaan. Voorwaar, Allah is tot alles in staat.’ (Q 29:20)

Eet vervolgens van allerlei vruchten en volg de wegen die jullie Heer gemakkelijk (voor jullie) heeft gemaakt. ‘Uit hun buiken (van de bijen) komt een drank met verschillende kleuren, waarin genezing is voor de mensen. Voorwaar, daarin bevindt zich zeker een teken voor een volk dat nadenkt.’ (Q 16:69)

... Weet dat door het gedenken van Allah de harten tot rust komen. (Q 13:28)

Draag voor wat aan jou (Muḥammad) is geopenbaard van het Boek, en onderhoud het gebed. Waarlijk, het gebed houdt af van de zedeloosheid en het slechte. En het gedenken van Allah is zeker het grootst. En Allah weet wat jullie doen. (Q 29:45)

©VANIN

90 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
2 Waar vind jij rust? Vul aan.
AUDIO
Ik vind mijn rust als ik omdat

3 Kleur het vakje bij de tekening die toont hoe jij de gebedshandeling uitvoert.

a De plaatsing van de handen bij qiyām

b De plaatsing van de voeten bij de zittende houding van de tashahhud

c Gebruik van de hand of vinger voor het smeekgebed bij de zittende houding

4 Vergelijk jouw gebedshandelingen met die van je buur. Wat valt je op?

4.2 Een stap naar het jodendom

1 Bekijk het videofragment en schrap welk kenmerk niet past bij het joods gebed of smeekgebed.

Soorten bezinning Kenmerken

- Vaste tijdstippen / wisselende tijdstippen

- Vijf keer per dag / drie keer per dag

Gebed

- In huis en synagoge / enkel in de synagoge

- Mannen en vrouwen samen / mannen en vrouwen apart

- Gebruik van riemen / zonder voorwerp

- Vaste handelingen / geen vaste handelingen

Smeekgebed

- Alles vragen / enkel specifieke vragen

91 STAP 4 Bezinning
VIDEO a b c a b c a b c ©VANIN

2 Vul het venndiagram aan door de verschillen in het juiste deel te noteren en de overeenkomsten in het overlappende deel.

3 Wat vind je over de verschillen en gelijkenissen tussen bezinnen in de islam en in het jodendom? Vul aan en leg uit.

Ik vind dat bezinnen binnen de islam en het jodendom veel/weinig gemeenschappelijk hebben, omdat

©VANIN

Biddende jood met gebedsriemen rond de arm en om het hoofd. De zwarte doosjes daaraan bevatten teksten uit de Thora.

92 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis
ISLAM JODENDOM

STAP 5 Voeding voor de ziel

1 Lees de strip en beantwoord de vragen.

a Wat gebeurt er in de strip?

We lopen nu al meer dan twee uur door de mist ... Weet je zeker dat we de goede kant opgaan? STOP! Ik weiger nog een voet te verzetten zonder eerst het salat al-istikhara te verrichten.

1 UUR LATER We moeten nog altijd rechtdoor zeg ik u ...

OK, OK, maar ik weet zeker dat we rechtdoor moeten.

Alhamdulillah! De mist is eindelijk opgetrokken. Dat hangt ervan af ... Nog altijd rechtdoor???

Kunnen we dan nu verdergaan? Ben je gerustgesteld?

b Wat zou de mist kunnen voorstellen?

c Welke meerwaarde had het gebed?

d Wat helpt jou om rust te vinden?

2 Hoe ziet jouw wekelijkse planning eruit? Gebruik de weekplanning op iDiddit om een overzicht te maken van al je activiteiten. Kleur de tijd die je besteedt aan:

- school in het geel.

- hobby’s in het blauw.

- maaltijden in het groen.

- slaaptijden in het rood.

- andere activiteiten: kleur je . kleur je

©VANIN

a Als je planning klaar is, vul ze dan verder aan met de soorten bezinning die je band met Allah versterken. Kies uit:

het gebed – Qurʾān lezen – smeekbeden – Allahs namen opzeggen – moskeebezoek – meditatie

b Bekijk met je buur jullie planning ter inspiratie en adviseer elkaar.

93 STAP 5 Voeding voor de ziel
©
BDouin. Muslim Show
Euh....

3 Ga je wel of niet akkoord met de stellingen? Bespreek waarom.

Ik plan voldoende bezinningsmomenten in.

Mijn vijf dagelijkse gebeden gaan voor, (ook) al heb ik les.

Ik voel me slecht als ik niet kan bezinnen.

Als ik mij tot Allah richt, heb ik meer zelfvertrouwen.

Mijn hobby’s en studies leiden mijn aandacht af van Allah.

Als ik niet bid, is dat een bewijs dat Allah niet van mij houdt.

Ik ben een hypocriet als ik geen tijd aan mijn godsdienst spendeer.

DE ḤADĪTH VERTELT:

ʿĀʾisha vertelt dat de profeet Muḥammad in de moskee een tapijt uitrolde waar hij ’s nachts op bad en overdag op zat. Na een tijd kwamen meer mensen achter hem bidden. Toen hun aantal toenam, gaf de profeet hen het volgende advies: ‘O mensen, verricht enkel goede daden die jullie aankunnen, want Allah wordt niet moe (met jullie te belonen) totdat jullie moe worden, maar de beste daden bij Allah zijn degenen die vaak terugkomen al is dat iets kleins.’

Bukhārī

4 Wat leer je uit deze overlevering?

5 Herbekijk je planning met de overlevering in je achterhoofd. Maak een evenwichtige planning en gebruik de checklist om je activiteiten op te volgen.

©VANIN

6 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

94 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

Synthese

Samenvatting

Mekka

 Politiek

 Sociaal

 Cultureel

 Economie

Tijd en ruimte situeren Maatschappelijk belang van de moskee Medina

Fysiek geweld

Emigratie

Lichaam Plaats

Kleding Reden

Handelingen

Afgeraden handelingen

Innerlijk Uiterlijk Ṭahāra / reinheid

Onderdelen

Gebedsoproepen

Voorwaarden

Ghusl

Belang

Gebed

Gebedstijden

Belang

Handelingen

Ongeldigheid

Moskee

Soorten

©VANIN

Bouwstijl

Bezinning Verschillen

Voordelen

Kenmerken

Kennis

95
Synthese
Wuḍūʾ

Begrippenlijst

Aṣ-ṣiddīq Ṣidq is Arabisch voor betrouwbaar of eerlijk. Abū Bakr kreeg die bijnaam van de profeet.

Byzantijnse stijl Stijl uit het Byzantijnse Rijk gekenmerkt door verhoogde koepels en mozaïekversieringen.

Emigreren Vertrekken uit een woonplaats of land om ergens anders te gaan leven.

Innerlijk Je gedachten en gevoelens die rein of onrein kunnen zijn.

Koepel Een dak in de vorm van een halve bol. Moskeeën hebben vaak koepels.

Koranische kalligrafie Sierlijk schrift van verzen uit de Qurʾān. De schrijfkunst is terug te vinden als versiering op gebouwen, boeken, schilderijen ...

Lofprijzingen Verheerlijkingen. Allah lofprijzen is Hem prijzen en bedanken voor al het goede door bijvoorbeeld het gebed te verrichten of smeekbedes uit te spreken.

Masjid

Het gebedshuis of de moskee waar moslims hun gebeden verrichten. Het verwijst naar de plaats waar sujūd (het neerknielen tijdens het gebed) wordt verricht. De term verwijst ook naar een heilige plaats waar geknield werd voor Allah.

Minaret Toren bij een moskee van waaruit de gebedsoproep wordt verspreid.

Perzische stijl Stijl uit het Perzische Rijk gekenmerkt door symmetrie en meetkundige vormen zoals cirkels, vierkanten en rechthoeken.

Reinheid Zuiverheid, netheid

Ṭahāra Zich zuiveren

ʿUmra Een reis naar Mekka die het hele jaar door uitgevoerd kan worden. De reis bevat minder rituelen dan de grote bedevaart en wordt daarom als de kleine bedevaart beschouwd.

Wuḍūʾ De rituele wassing van bepaalde lichaamsdelen om het gebed te mogen verrichten.

Yathrib De oorspronkelijke naam van het huidige Medina, een stad op het Arabisch Schiereiland. Yathrib verwijst in het Arabisch naar iets slechts en bij zijn aankomst veranderde de profeet de naam in al-Madīna, ‘de stad’.

Kennen en kunnen

Stap 1

 Ik herken een voorbeeld van religieus geïnspireerde muziek.

 Ik maak een onderscheid tussen culturele en religieuze gewoontes.

 Ik vertel het verhaal van de reis naar Medina in mijn eigen woorden na.

 Ik licht de reden waarom de profeet met zijn volgelingen emigreerde toe.

 Ik situeer de Medinese samenleving in tijd en ruimte.

 Ik herken de sociale, economische, culturele en politieke situatie voor de komst van de profeet Muḥammad in Medina.

©VANIN

Stap 2

 Ik motiveer het belang van een samenleving gebaseerd op godsdienstvrijheid en gelijkheid.

 Ik maak een onderscheid tussen innerlijke en uiterlijke reinheden.

 Ik leg het belang van ṭahāra uit.

 Ik geef aan wat een rituele wassing verbreekt.

 Ik voer de kleine wassing uit.

 Ik voer de grote wassing uit.

 Ik som de vijf gebedsmomenten op.

 Ik som de voorwaarden van het gebed op.

96 Hoofdstuk 3 De onvergetelijke reis

 Ik verricht het dagelijkse gebed.

 Ik geef de stappen van het gebed aan.

 Ik motiveer het belang van het gebed voor mijn spirituele groei (geestelijke welzijn).

Stap 3  Ik herken stijlkenmerken zoals een minaret, koepel en koranische kalligrafie.

 Ik herken de invloed van bouwstijlen op de stijl van de moskee.

 Ik licht het belang van de moskee in de verwerving van kennis toe.

Stap 4  Ik onderscheid drie soorten bezinning.

 Ik ga respectvol om met de interne verschillen in gebedshandelingen.

 Ik leg Allahs aanwezigheid met een voorbeeld uit.

 Ik vergelijk de soorten van bezinning met het jodendom.

Stap 5  Ik gebruik de leerstof van dit hoofdstuk om te reflecteren.

 Ik stel een evenwichtige planning op waarin ik rekening houd met mijn lichamelijke, geestelijke en sociale noden.

97 Synthese
©VANIN

©VANIN

99 Hoofdstuk
STAP 1 Ramaḍān Mubarak! 100 1.1 Een tijd van reflectie 100 1.2 Vasten tijdens ramaḍān 101 1.3 Feest na het vasten 104 STAP 5 Voeding voor de ziel 120 eerste openbaring periode van bezinning 570 632 610 605 SYNTHESE 122 613 openlijke verkondiging invoering van het dagelijkse gebed 621 de emigratie 622 624 intrede vasten STAP 2 Tot het uiterste 105 2.1 De man die steeds wilde vasten 105 2.2 Fake news 105 2.3 Onrust op het internet 108 2.4 Beeldenstormen vandaag 110 STAP 3 De gulden middenweg 112 3.1 Het pad der deugden 112 3.2 Gematigde gemeenschappen 113 3.3 Geen dwang 115 STAP 4 Vasten? Vast niet! 117 4.1 Op de trappen van de moskee 117 4.2 Een stap naar het hindoeïsme 119 ©VANIN
4 Het eerste vasten

1.1 Een tijd van reflectie

De tijd waar veel moslims naar uitkijken is bijna aangebroken: ramaḍān is de maand van vasten of ṣawm, herdenking, vrijgevigheid en innerlijke rust. De weken vliegen voorbij maar in de vastenmaand drukken we even de pauzeknop in.

In dit hoofdstuk onderzoek je wat die tijd van reflectie, die haar oorsprong eeuwen geleden vond, betekent.

1 Wat vind jij het mooist aan ramaḍān?

2 Bekijk het videofragment. Luister aandachtig naar de antwoorden van enkele moslims op de vraag wat zij het mooist vinden aan ramaḍān. Bespreek dan de vragen in de klas.

a Deel je hun mening?

b Als je deelneemt aan het vasten, is dat dan moeilijk voor jou?

c Wat eet jij het liefst tijdens de maand ramaḍān?

Vasten staat gelijk aan het corrigeren van de ziel. Door basisbehoeften als eten en drinken niet meteen te vervullen, leren mensen ook andere verlangens beheersen. Vasten werkt als een training om in de loop van het jaar niet te hervallen in slechte gewoontes. De profeet Muhammad vastte regelmatig, net zoals de profeten voor hem dat ook al deden. Hij deed het ook buiten de maand ramadān. Dat droeg bij tot het voortreffelijke karakter van de profeet.

DE QURʾĀN ZEGT:

O jullie die geloven! Het vasten is jullie voorgeschreven, zoals het ook was voorgeschreven aan degenen vóór jullie, opdat jullie je bewust zijn van Allah. (Q 2:183)

©VANIN

100 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten
STAP 1 Ramaḍān Mubarak!
VIDEO AUDIO

a Het tijdstip van de maaltijd voor zonsopgang.

b De maaltijd die je eet voor zonsopgang.

c Liefdadigheid in de vorm van geld of voedsel voor de tekortkomingen van jouw vasten.

d Het gezamenlijk gebed in de moskee tijdens ramaḍān dat meestal in de moskee plaatsvindt.

e De maaltijd die je eet bij zonsondergang.

©VANIN

f Bij de Turkse gemeenschap betekent dit het volledig lezen van de Qurʾān.

a Geef met een aantal begrippen uit opdracht 2 een mogelijke definitie voor ramaḍān. Ramaḍān is

101 STAP 1 Ramaḍān Mubarak!
1.2 Vasten tijdens ramaḍān 1 Omcirkel op de afbeelding elke persoon die vast. 2 Verken het vasten via de ontdekplaat op iDiddit. Noteer onder elk begrip de letter van de juiste verklaring. Suḥūr Saḥūr IfṭārMuqābalaTarāwīḥZakāt al-fiṭr 3 Vul de zinnen aan.

b Iedereen heeft een persoonlijke interpretatie van ramaḍān. Wat betekent ramaḍān voor jou?

Ramaḍān is voor mij

4 Kleur wie niet moet vasten tijdens ramaḍān.

bejaarden kinderen zieke mensen studenten sporters

reizigers zwangere vrouwen leerkrachten

5 Wat is er mis met de zin: ‘Ik doe de Ramadan’?

6 Zijn de tips voor een gezonde ramaḍān juist of fout? Zet een kruisje in de juiste kolom.

JuistFout

a Drink veel koffie tijdens de maand ramaḍān, want dat helpt tegen de vermoeidheid.

b Eet minstens twee evenwichtige maaltijden.

c Breng voldoende variatie in je voeding.

d Drink een liter water per dag, best in één keer bij etenstijd.

e Eet vezelrijke voeding.

f Eet gerust wat je wilt: zowel zoet als zout voedsel kan geen kwaad.

7 Maak op basis van de juiste tips een evenwichtige en gezonde voedingsplanning voor één dag tijdens ramaḍān.

©VANIN

Ṣaḥūr: Ifṭār: ʿIshāʾ-moment:

102 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

8 Tijdens het vasten krijg je vaak vragen, waarop je natuurlijk graag een weldoordacht antwoord geeft. Soms zijn die vragen best grappig. Kreeg jij ooit een grappige vraag? Zo ja, welke? Hoe heb je erop gereageerd?

Nee, ook geen water!

9 De maand ramaḍān heeft heel wat voordelen. Zo tellen goede daden nog meer mee. Welke daden zijn voor jou het gemakkelijkst om een hele maand vol te houden? Noteer er twee. Bespreek ze daarna met je buur.

10 De regels voor het vasten zijn heel duidelijk. Is het vasten in deze situaties verbroken of niet? Zet telkens een kruisje in de juiste kolom.

VerbrokenNiet verbroken

a Een vriendin van Amany biedt haar op de speelplaats een koekje aan. Amany eet het koekje op en vergeet daarbij dat ze aan het vasten is. Daarna eet ze niets meer tot ifṭār.

b Tijdens de voetbalwedstrijd voelt Sadiqullah zich slapjes. Hij besluit om wat cola te drinken om verder te kunnen spelen.

c Zerda voelt zich niet goed vandaag. Ze geeft over tijdens de les wiskunde. Dat doet ze niet opzettelijk. Daarna voelt ze zich beter.

d Het vasten is moeilijk voor Abdurrahman. Niet eten en drinken lukt, maar hij maakt ruzie met klasgenoten. Hij scheldt ze uit wanneer de leerkracht het niet hoort. Nadien voelt hij zich schuldig.

e Tyas is verslaafd aan kauwgom. Hij kauwt de hele dag door, ook wanneer hij vast. Voor hem is dat niet echt eten.

©VANIN

f Binta is altijd tot in de puntjes verzorgd. Ze poetst haar tanden grondig met tandpasta en spuit een vleugje parfum op voor ze naar school gaat.

g Emma is tijdens de les LO mee gaan zwemmen. Ze heeft er goed op gelet dat ze geen water dronk.

103 STAP 1 Ramaḍān Mubarak!

1.3 Feest na het vasten

Op het einde van ramaḍān is het tijd om te genieten van een welverdiend feest. Duid in de lijst met gunsten van het ramaḍānfeest jouw top drie aan met cijfers van 1 tot 3. Je mag de lijst ook aanvullen met andere gunsten.

samen vieren met familie en vrienden

genieten van alle lekkernijen die geserveerd worden

cadeautjes en geld krijgen

het geluk ervaren van een hele maand te hebben gevast

een dag niet naar school moeten

overdag weer kunnen eten

samen bidden in de moskee

WIST JE DAT

Niet iedereen kan van de gunsten genieten. Daarom is het heel belangrijk om op zulke momenten aan anderen te denken. Wees je altijd bewust van de gunsten die Allah je schenkt en deel ze met anderen.

©VANIN

104 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

2.1 De man die steeds wilde vasten

HIRA PRESS

Profeet

waarschuwt voor fanatisme

De eerste zuilen zijn bekendgemaakt in Medina. Bidden en vasten tijdens de maand ramaḍān zijn vaste rituelen in de stad. Enkele volgelingen vonden van zichzelf dat ze Allah te weinig aanbaden. Ze wilden tot het uiterste gaan om hun vroomheid te bewijzen. Drie mannen onder de volgelingen bezochten het huis van de profeet en troffen enkel zijn vrouw ʿĀʾisha aan. Ze vertelden haar dat ze een voorstel hadden om vromer te worden. De ene man wilde de hele nacht bidden. De andere man wilde het hele jaar vasten. De laatste man besloot om nooit te trouwen. Toen de profeet thuis aankwam, vertelde zijn vrouw het verhaal van de drie mannen. Bezorgd vertrok de profeet naar de moskee en sprak zijn volgelingen toe. Hij vreesde dat hun houding zou leiden tot fanatisme binnen het geloof. Hij spoorde iedereen aan om de kennis van de Qur ān en zijn eigen voorbeeld (sunna) te gebruiken om niet te vervallen in extremen. Kennis is volgens de profeet de beste manier om fanatisme te voorkomen.

1 Wat bedoelt de profeet met ‘fanatisme binnen het geloof’?

2 Verval jij soms ook in extremen? Geef een voorbeeld.

2.2 Fake news

©VANIN

Als je vandaag met een vraag zit, kun je gemakkelijk online informatie zoeken. Sociale media en internet bieden je talloze mogelijkheden om snel een antwoord te vinden. Simpel, toch?

Alleen is het niet zonder risico. Iedereen kan vandaag met weinig kennis ‘feiten’ uploaden en filmpjes maken. Die laten vaak weinig ruimte voor meningsverschillen. Dan wordt het moeilijk om na te gaan wat je moet geloven of volgen.

105 STAP 2 Tot het uiterste
STAP 2 Tot het uiterste
Medina, 22 Shawwāl 624

1 Lees de forumposts. Iemand stelt een vraag die door andere internetgebruikers wordt beantwoord. Markeer de vraag in het groen en de verschillende antwoorden in het blauw.

www.moslimsvragenaanmoslims.net

Hallo allemaal! Ik heb een vraagje! Mijn vriendin Mahera en ik werden voor het eerst uitgenodigd bij onze klasgenoot Felicia. Toen Mahera de kamer van Felicia binnenstapte, zag ze op haar bureau een spaarpot in de vorm van een Japans gelukskatje. Mahera werd boos en eiste dat Felicia het katje meteen zou weghalen, zelfs stukmaken. Ze beweerde dat ze niet in een kamer met afgodsbeelden kon zijn. Dat vond Felicia helemaal niet leuk en dus verstopte ze het gelukskatje in haar kast. De sfeer was helemaal verpest. Heeft Mahera gelijk? Moeten we beeldjes (en spaarpotten) breken ook al zijn die niet van ons? Ik vind het zo spijtig voor Felicia …

Sanyya2009

KhalidWarrior

Je vriendin Mahera heeft helemaal gelijk. Ze had het beeldje moeten kapotmaken net zoals de profeet die terug naar Mekka is gegaan en daar alle beelden heeft vernietigd. Zo moeten wij ook omgaan met beelden. Mijn advies is om niet meer naar die persoon te gaan!

Oh, dat wist ik helemaal niet. Ik zal er nog eens goed over nadenken.

Sanyya2009

AdilXO

Luister niet naar KhalidWarrior. Hij haalt één gebeurtenis uit de context en wil je zo overtuigen om heel grof en ongevoelig te reageren. Ik kan je heel wat voorbeelden geven van metgezellen die respect toonden voor de geloofsovertuigingen van anderen.

Ik ga akkoord met AdilXO. Ik denk dat je verwijst naar de kalief Omar ibn alKhattaab!

Salma<3

Bedoel je dezelfde ʿUmar die de bibliotheek van Alexandrië in brand heeft gestoken?

KhalidWarrior

AdilXO

Ow. Wat jij hier doorgeeft, is heel foute informatie. Ben je dat zelf ook gaan opzoeken? Ik raad je aan om altijd kritisch te zijn wanneer je informatie hoort of leest. Fake news is zo snel verspreid. Er bestaan heel wat manieren om te factchecken.

©VANIN

2 Ben je op het internet al zo’n gesprek tegengekomen? Waarover ging het? Hoe verliep dat?

106 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

3 In het gesprek wordt de verwoesting van de bibliotheek van Alexandrië vermeld. Wat kun je daarover vinden op het internet? Noteer de antwoorden rond de afbeelding. Vergelijk wat jij vond met wat je buur noteerde.

Wie? Wat?

Waar?

Wanneer?

Hoe?

©VANIN

107
STAP 2 Tot het uiterste

2.3 Onrust op het internet

Niet alles wat je hoort of leest is altijd even juist. Het is soms heel moeilijk om de waarheid te achterhalen wanneer je informatie opzoekt. Het is aangewezen dat je de gevonden informatie onderzoekt. Iets onderzoeken op een wetenschappelijk verantwoorde manier doe je met de CRAAP-methode.

De CRAAP-methode

Met deze vragen kun je bepalen of de bron die je vond betrouwbaar is of niet.

C Currency

Tijdlijn van de informatie

- Wanneer is de informatie geschreven of gepost?

- Is er intussen een update gebeurd?

- Heb je extra informatie nodig om het verhaal te begrijpen?

R Relevance

Belang van de informatie

- Is de informatie nuttig voor het onderwerp dat je onderzoekt?

- Begrijp je alle informatie?

A Authority

Bron van de informatie

- Staat de naam van de auteur op de website?

- Heeft de auteur andere artikels geschreven?

A Accuracy

Correctheid van de informatie

- Is er bewijs voor de gegeven informatie?

- Is de informatie neutraal?

P Purpose

Reden van de informatie

- Probeert de schrijver jou te overtuigen?

- Is het op een zakelijke manier geschreven?

©VANIN

108 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

1

C Currency

Tijdlijn van de informatie

- Wanneer is de informatie geschreven of gepost?

- Is er intussen een update gebeurd?  ja /  nee

- Heb je extra informatie nodig om het verhaal te begrijpen?

 ja /  nee

R Relevance

Belang van de informatie

- Is de informatie nuttig voor het onderwerp dat je onderzoekt?

- Begrijp je alle informatie?

A Authority

Bron van de informatie

 ja /  nee

 ja /  nee

- Staat de naam van de auteur op de website?  ja /  nee

- Heeft de auteur andere artikels geschreven?

A Accuracy

Correctheid van de informatie

- Is er bewijs voor de gegeven informatie?

- Is de informatie neutraal?

P Purpose

Reden van de informatie

 ja /  nee

 ja /  nee

 ja /  nee

- Probeert de schrijver jou te overtuigen?  ja /  nee

- Is het op een zakelijke manier geschreven?

 ja /  nee

©VANIN

2 Is de website volgens het CRAAP-model een betrouwbare bron? Waarom wel/niet?

109
Op iDiddit vind je een link naar een website over de verwoesting van de bibliotheek van Alexandrië. Onderzoek met de vragen van de CRAAP-methode of de site betrouwbaar is.
STAP 2 Tot het uiterste
HYPERLINK

DE QURʾĀN ZEGT:

O jullie die geloven! Indien een onruststoker naar jullie toe komt met een bericht, onderzoek dan eerst nauwkeurig de waarheid ervan, omdat jullie anders in jullie onwetendheid mensen kunnen beschadigen en later betreuren hetgeen jullie hebben gedaan. (Q 49:6)

3 Wie is de onruststoker in de forumpost van Sanyya2009 volgens het bovenstaande vers?

4 Wie volgt de tips van de Qurʾān in de forumpost?

2.4 Beeldenstormen vandaag

Door de eeuwen heen hebben heel wat mensen en groepen in naam van religie gruwelijke misdaden begaan. Fanatisme is van alle tijden. De beste manier om fanatisme te bestrijden is om zoveel mogelijk kennis te verzamelen en kritisch om te gaan met bronnen en informatie.

1 Beschrijf wat je op de foto’s ziet.

©VANIN

In de 16e eeuw waren er veel wantoestanden in de Katholieke Kerk. Daar kwam steeds meer protest tegen van een groep gelovigen die 'protestanten' werden genoemd. In 1566 brak in de Nederlanden (ongeveer Nederland en België vandaag) de Beeldenstorm uit. Daarbij vernielden de protestanten de beelden van heiligen en andere religieuze voorwerpen in katholieke kerken.

De beeldenstorm in de Nederlanden in 1566

In 2015 vernielden strijders van IS, een extremistische religieuze groep, historische kunstschatten in de ruïnestad Nineveh, in de buurt van Mosul. Nineveh was de hoofdstad van het Assyrische rijk, dat bestond tussen ongeveer 2000 en 600 v.C. De ruïnes die nog over zijn worden beschouwd als belangrijk erfgoed. IS-strijders vernielden de beelden omdat ze vonden dat het afgodsbeelden waren en dus in strijd met God.

IS-strijders in Irak in 2015

110 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten
AUDIO

2 Beluister het fragment. Noteer de gelijkenissen en verschillen tussen beide beeldenstormen.

Gelijkenissen Verschillen

3 Komt die actie overeen met de waarden van de Qurʾān? Leg uit waarom wel/niet.

4 Kun je op basis van je onderzoek een antwoord geven op de post van Sanyya op het forum?

www.moslimsvragenaanmoslims.net

©VANIN

111
STAP 2 Tot het uiterste AUDIO

3.1 Het pad der deugden

Lang voor de profeet Muhammad werd geboren leefde er een man die Aristoteles heette. Hij was een Griekse wetenschapper en filosoof. Filosofie is een ander woord voor wijsbegeerte. Het betekent ‘het verlangen naar kennis en wijsheid’.

Binnen de filosofie zijn er talloze onderwerpen waarover de geleerden konden reflecteren. Tot vandaag is Aristoteles gekend als een van de invloedrijkste filosofen in de westerse wereld. Dat wij vandaag van zijn wijsheid kunnen genieten is onder meer te danken aan de Arabische wereld die heel wat van zijn werken vertaalde van het Grieks naar het Arabisch en zo naar het Latijn. Zegt zijn naam jullie iets?

1 Omschrijf in eigen woorden ‘de gulden middenweg’.

2 Te weinig deugd is een tekort, te veel is overmaat. Schrijf bij elke deugd links het tekort en rechts de overmaat. Kies uit:

botheid – slordigheid – oneerlijkheid – poetsdrang – onderdanigheid – ondankbaarheid

3 Markeer in de tabel bij opdracht 2 de deugd die het best bij jou past.

4 Lees de zinnen en beantwoord de vragen.

a Jenna wil graag vriendinnen maken op haar nieuwe school. Daardoor geeft ze nooit haar mening, ook niet wanneer ze iets niet wil doen.

- Vul in naar welke deugd Jenna moet streven en wat het tekort en de overmaat is.

- Teken een figuurtje waar Jenna nu staat op het pad van de gulden middenweg.

- Bespreek je antwoord met je buur.

112 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten
STAP 3 De gulden middenweg
Tekort Deugd Overmaat netheid dankbaarheid eerlijkheid
Tekort Deugd Overmaat
KENNISCLIP
©VANIN

b Wanneer Berat enthousiast is, kan hij niet blijven zitten. Hij spreekt dan luider en maakt wilde bewegingen.

- Vul in naar welke deugd Berat moet streven en wat het tekort en de overmaat is.

- Teken een figuurtje waar Berat nu staat op het pad van de gulden middenweg.

- Bespreek je antwoord met je buur.

5 Geef een voorbeeldsituatie waarin iemand naar een extreem neigt. Vul daarna in naar welke deugd hij moet streven en wat het tekort en de overmaat is.

6 Wanneer bevond jij je voor het laatst op de gulden middenweg?

3.2 Gematigde gemeenschappen

De gulden middenweg kiezen is ervoor zorgen om niet in extremen te vervallen. Die extremen leiden vaak tot fanatisme. Handelingen die daaruit volgen, zijn dikwijls schadelijk voor de mens zelf en de gemeenschap. In de Qur ān waarschuwt Allah ons hier herhaaldelijk voor. Ook de profeet gaf in de loop van zijn leven op verschillende momenten advies over het gevaar van fanatisme. Zo stond hij in Medina achter de vrijheid van geweten en geloof. Hij was ervan overtuigd dat de Qur ān de woorden van Allah zijn, maar hij legde ze niet op. Hij koos voor de gulden middenweg en streefde naar vrede en respect.

DE QURʾĀN ZEGT:

En zo hebben Wij jullie tot een evenwichtige gemeenschap gemaakt … (Q 2:143)

113
STAP 3 De gulden middenweg Tekort Deugd Overmaat Tekort Deugd Overmaat AUDIO
©VANIN

HIRA PRESS

Profeet prijst evenwicht aan

Gisterenochtend liep de metgezel Ibn ʿAbbās in de stad al-ʿAqaba. Daar ontmoette hij de profeet. De profeet zat op zijn paard en vroeg Ibn ʿAbbās om enkele kiezelsteentjes op te rapen. De metgezel zocht steentjes die zo groot waren als dadels. Hij legde ze in de hand van de profeet. De profeet bekeek ze en sprak ongeveer als volgt: ‘Net als deze (die in evenwicht met elkaar staan), let op voor extremisme in religieuze zaken. De volkeren die voor ons kwamen, zijn de weg kwijtgeraakt omdat ze heel extreem waren in religieuze zaken.’ In een ander verhaal vertelde de profeet iets gelijkaardigs: ‘Religie is iets gemakkelijks en wie zichzelf overbelast zal dat niet kunnen volhouden. Wees dus geen extremist …’ Dit is een belangrijke les voor de Medinese gemeenschap.

114 Hoofdstuk
vasten
4 Het eerste 1 Hoe begrijp je het vers op p. 113? Wat verwacht Allah van ons? 2 Wat probeerde de profeet in de overlevering hierboven duidelijk te maken volgens jou? 3 Aan welke twee deugden kun je zelf nog werken om de gulden middenweg te bewandelen?
©VANIN
Medina, 5 Sha bān 625

DE QURʾĀN ZEGT:

Er is geen dwang in de godsdienst … (Q 2:256)

1 Pas het vers hierboven toe op de volgende situaties. Geef telkens aan of je wel of niet akkoord gaat met de reactie van je vriend of medeleerlingen en leg kort uit waarom.

a Na het sporten ontstaat er een discussie tussen jou en je vriend over het geloof in de engelen. Je vriend vindt dat iedereen in engelen moet geloven.

Ik ga wel / niet akkoord, omdat

b In een les natuurwetenschappen komt het ontstaan van de wereld aan bod. Tijdens de studie wordt het thema terug aangehaald waarbij een leerling ineens zegt: ‘God bestaat niet. Geloof zouden we beter verbannen.’ Daar reageren verschillende klasgenoten heftig op.

Ik ga wel / niet akkoord, omdat

c In de moskee bidt een jongen met zijn handen naast zijn lichaam. Na het gebed valt je vriend hem aan en zegt dat zijn gebed niet geldig is, omdat hij zijn handen ter hoogte van zijn borst moet houden. De jongen voelt zich schuldig en wil zijn gebed herhalen

Ik ga wel / niet akkoord, omdat

d Tijdens de vastenmaand voelt een klasgenote zich niet goed en ze begint te eten. Een medeleerling die dat ziet, stapt op haar af. Hij vindt dat ze geen goede moslima is. Ze moet verder vasten, want hoe moeilijker het vasten, hoe groter de beloning. Zij krijgt het gevoel dat ze faalt.

Ik ga wel / niet akkoord, omdat

115
3.3 Geen dwang
STAP 3 De gulden middenweg
AUDIO ©VANIN

DE ḤADĪTH VERTELT:

Overlevering door Wābiṣa ibn Maʿbad: Ik kwam tot bij de boodschapper van Allah en hij zei: ‘Je bent gekomen om mij te vragen naar het goede.’ Ik zei ja. Vervolgens zei de profeet: ‘Raadpleeg je hart. Goedheid is datgene waarbij je ziel zich op haar gemak voelt en het hart tot rust komt. Zonde is wat de ziel schaadt en je onrustig maakt, ook al geven de mensen jou een ander advies.’ an-Nawawī

2 Lees de ḥadīth en beantwoord de vragen.

a Op welke twee manieren kun je weten dat je goed bezig bent?

b Wanneer ben je slecht bezig?

c Waarmee moet je naast de Qurʾān ook rekening houden als je keuzes maakt?

3 Tijdens ramaḍān ligt de focus nog net iets meer op het controleren van je keuzes. Goede handelingen en een mooie houding tonen, helpen het hart tot rust te komen. Hoe kun je jezelf trainen om die deugden tijdens de maand ramaḍān te bereiken?

©VANIN

116 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

STAP 4 Vasten? Vast niet!

4.1 Op de trappen van de moskee

Het is soms moeilijk om te vasten terwijl je om je heen alleen maar voedsel lijkt te zien. Op televisie zie je reclame voor chocolade. Je stapt voorbij een bakker en ruikt de lekkere geur van verse croissants. Ook op school vast waarschijnlijk niet iedereen mee. Je bent het misschien al gewoon om anderen te zien eten wanneer jij vast. In België is het principe van godsdienstvrijheid terug te vinden in de grondwet. Die wet zorgt ervoor dat iedereen kan kiezen of, wat en hoe hij gelooft. Een klein deel van de bevolking is moslim, dus zijn er ook niet zoveel mensen die vasten. In andere landen gelden tijdens de maand ramaḍān wetten die openbare rust als doel hebben. Naast religieus vasten bestaan er ook andere vormen van vasten. Zo is intermittent fasting nu populair om gezondheidsredenen.

Wij vasten niet!

Masayminch is de naam van de Facebookgroep waarin sommige nietgelovige Marokkanen hun recht om niet te vasten uiten. Het woord komt uit een Arabisch dialect en betekent ‘wij vasten niet’.

In Marokko is eten of drinken in het openbaar strafbaar tijdens de heilige maand. De straffen kunnen oplopen tot hoge boetes en zes maanden celstraf.

Dat vinden de leden van de Facebookgroep niet kunnen. Ze protesteren online, maar zorgen er ook voor dat ze op straat gezien worden. Ze drinken dan in het openbaar, zelfs op de trappen van de bekende moskee Hassan-II in Casablanca.

Dat duldt de staat niet, want de wetten zijn duidelijk. Wie ze niet naleeft, veroorzaakt chaos in de gemeenschap en dat wil de overheid vermijden.

1 Lees het artikel over de protestgroep die enkele jaren geleden in Marokko werd gestart. Beantwoord dan de vragen.

a Wat wil de groep bereiken door in het openbaar te eten en te drinken terwijl anderen vasten?

©VANIN

b Waarom staan er straffen op het eten tijdens ramaḍān?

c Welke straf krijgen de betogers?

117 STAP 4 Vasten? Vast niet!

d Past dat bij het idee van de vrijheid van geweten en godsdienst?

e Waarom bestaat zo’n wet wel in Marokko en niet in België?

2 Formuleer in groepjes van vier een oordeel over de stelling: ‘Ik mag in het openbaar eten als ik niet vast tijdens ramaḍān.’ Gebruik daarbij de tips. Noteer je oordeel op de placemat die je van de leerkracht krijgt.

TIPS

Hoe vorm ik een oordeel?

- Gebruik geen gevoelens, dat doe je bij een mening.

- Gebruik alle beschikbare informatie.

- Baseer je op feiten en waarheden. Roddels vormen geen goede basis voor een oordeel.

- Zorg voor sterke argumenten. Daarvoor gebruik je feiten.

- Ga in discussie met anderen en wees bereid om zo nodig van oordeel te veranderen.

3 Bespreek je oordeel met elkaar. Noteer de argumenten voor en tegen de stelling in het midden van de placemat. Welk kamp heeft het meeste argumenten?

4 Is je oordeel veranderd na het debat? Waarom wel/niet?

©VANIN

118 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

4.2 Een stap naar het hindoeïsme

Ook andere levensbeschouwingen kennen een vorm van vasten. Dat kan vrijblijvend of verplicht zijn vanuit de religie. De tijdstippen, het doel en het gebruik kunnen verschillen, maar er zijn ook gelijkenissen. In dit deel onderzoek je het ritueel van het vasten in een traditie van het hindoeïsme.

1 Lees de tekst. Markeer de gelijkenissen met ramaḍān in het groen en de verschillen in het geel.

Op de dag van Karwa Chauth vasten de vrouwen om hun man een gezond en rijk leven te garanderen. Die dag eten de vrouwen niets van zonsopgang tot de maan volledig opkomt. In de loop van de dag bidden ze voor de welvaart van hun man.

Ook ongetrouwde vrouwen kunnen meedoen aan dat ritueel met als doel binnenkort te trouwen. Wanneer de maan hoog aan de hemel staat nemen de vrouwen een zeef en ze kijken erdoor naar de maan. Op dat moment doen ze nog enkele smeekbedes voor hun man. Hij voedt hen dan met wat melk, droge vruchten en zoetigheden voor ze samen met de volledige familie feestelijk eten.

2 Zie je meer gelijkenissen of meer verschillen?

3 Wat vind je bijzonder aan Karwa Chauth?

4 Voor wie is het vasten verplicht tijdens Karwa Chauth?

5 Voor wie is het vasten vrijblijvend tijdens Karwa Chauth?

6 Voor welke groep is vasten tijdens ramaḍān vrijblijvend?

7 Stel dat vasten tijdens ramaḍān vrijblijvend zou zijn, zou je dan vasten?

8 Welke voorbeelden van vasten in andere levensbeschouwingen ken je nog?

119 STAP 4 Vasten? Vast niet!
©VANIN

STAP 5 Voeding voor de ziel

Tijdens de ramaḍānmaand ligt de focus op het reinigen van de ziel. De beste manier om dat te doen zijn goede daden verrichten en mooie woorden uitspreken. Het is soms moeilijk om bij te houden welke goede daden je in de loop van de dag verricht. Tijd nemen om daarover te reflecteren behoort tot de taak van de moslim tijdens ramaḍān.

1 Vul de bingo van de goede daden aan met concrete acties die je tijdens ramaḍān kunt verrichten.

Ik lees de Koran met concentratie.

Ik help mijn broers en zussen met hun huiswerk.

Ik maak elke dag mijn bed.

Ik doe smeekbedes voor de hele mensheid.

Ik help mijn ouders bij het koken.

Ik ben altijd vriendelijk tegen mijn klasgenoten.

Ik maak op tijd mijn huiswerk af.

120 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten
BINGO
©VANIN

2 Denk je dat de goede daden uit de bingo haalbaar zijn op één maand?  ja  nee

3 Kunnen de goede daden van jou een betere persoon maken?

4 Vul na de ramaḍānmaand deze zinnen aan.

Ik heb goede daden toegepast tijdens de ramaḍānmaand.

Ik deed dat door .

Ik voelde me daardoor

Deze goede daden kan ik volhouden .

Deze goede daden zijn moeilijk voor mij

5 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

©VANIN

121 STAP 5 Voeding voor de ziel

Synthese

Samenvatting

Regels van het vasten

Wat verbreekt het vasten?

eten, drinken, geslachtsgemeenschap

Wie moet niet vasten?

bejaarden, kinderen, zieke mensen, reizigers, zwangere vrouwen

Wat zijn de voorwaarden om te vasten?

intentie, moslim zijn, tijd, puberteit, mentale groei

Kennis voorkomt fanatisme

Islam waarborgt vrijheid van godsdienst en geweten

TIPS

Hoe vorm ik een oordeel?

- Gebruik geen gevoelens, dat doe je bij een mening.

- Gebruik alle beschikbare informatie.

- Baseer je op feiten en waarheden. Roddels vormen geen goede basis voor een oordeel.

- Zorg voor sterke argumenten. Daarvoor gebruik je feiten.

- Ga in discussie met anderen en wees bereid om zo nodig van oordeel te veranderen.

= sterke basis om een eerlijk oordeel te vormen

 Geen dwang in islam

 Goed bezig?

©VANIN

- Als je ziel zich op haar gemak voelt.

- Als je hart tot rust komt.

 Slecht bezig?

- Als je onrustig bent en je je daardoor niet goed voelt.

122 Hoofdstuk 4 Het eerste vasten

Begrippenlijst

Beeldenstorm De vernieling van beelden van goden en heiligen. De term verwijst vooral naar de gebeurtenissen in de Nederlanden in 1566, toen in kerken heel wat beelden, schilderijen en boeken werden vernield.

Fanatisme Een extreme houding waardoor mensen onverdraagzaam kunnen zijn tegenover anderen.

Ifṭār De maaltijd bij zonsondergang om het einde van de vastendag te vieren.

Muqābala De volledig lezing van de Qurʾān tijdens de maand ramaḍān voor de Turkse gemeenschap.

Ramaḍān De naam van de negende maand in de islamitische kalender.

Saḥūr De maaltijd voor zonsopgang om aan het vasten te beginnen.

Ṣawm Het Arabische woord voor ‘vasten’.

Suḥūr Het tijdstip van de maaltijd van saḥūr.

Tarāwīḥ Het gezamenlijk gebed dat meestal in de moskee verricht wordt tijdens ramaḍān. Je kunt dit extra gebed ook thuis uitvoeren.

Vasten Tijdens een bepaalde periode niet eten of drinken.

Vrijheid van geweten De vrijheid om eigen keuzes te maken over goed en kwaad.

Vroomheid Deugdzaam gedrag om godsbewust te worden.

Zakāt al-fiṭr Liefdadigheid in de vorm van geld of voedsel dat je afgeeft om je vasten te reinigen van gebreken.

Kennen en kunnen

Stap 1

 Ik formuleer het verschil tussen ramaḍān en vasten.

 Ik leg de Arabische begrippen over vasten uit.

 Ik som de daden die het vasten verbreken op.

 Ik lijst de verschillende rituelen tijdens ramaḍān op.

 Ik som de personen die niet hoeven te vasten op.

Stap 2  Ik verricht bronnenonderzoek op basis van het CRAAP-model.

 Ik ga kritisch om met de informatie die ik lees en hoor

 Ik leg in mijn eigen woorden uit hoe kennis fanatisme voorkomt.

Stap 3

 Ik beschrijf het concept van de gulden middenweg in mijn eigen woorden.

 Ik geef voorbeelden van een deugd en de bijbehorende extremen.

 Ik beschrijf extreme reacties die zich voordoen in verschillende situaties.

 Ik beschrijf hoe de islam zorgt voor vrijheid van geweten en godsdienst.

©VANIN

 Ik reflecteer over mijn eigen handelingen.

Stap 4  Ik noem mijn eigen rituelen in verband met het vasten op.

 Ik vergelijk mijn eigen rituelen over het vasten met die van een andere levensbeschouwing.

Stap 5  Ik gebruik de leerstof van dit hoofdstuk om te reflecteren.

 Ik doe aan zelfreflectie.

123 Synthese

©VANIN

Thema 2 Sociale media

Hoe gedraag ik me op de juiste manier op sociale media?

1 Wat denk ik?

1 Reageer op elke socialemediapost op jouw manier.

Touraya<3

Touraya<3 > Hallo

Hallo … Je zag er sip uit vandaag

Dat ben ik ook Wil je vertellen? AUB?

Ik denk niet dat we nog lang bevriend kunnen blijven …

Popular near you

LOREM IPSUM @LoremIpsum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit.

Follow Lorem ipsum Lorem ipsum dolor sit amet

Touraya<3 > Follow

Ik heb niemand nodig om het te maken in mijn leven!

Leerling_2023 @Touraya<3

Touraya<3 >

Weet iemand waar ik een goedkoop Halloweenkostuum kan vinden?

You and 99 others

©VANIN

125 Hoe gedraag ik me op de juiste manier op sociale media?
83
H 83
10:31 AM
Connect
LOREM IPSUM Follow @LoremIpsum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh RED 10:01 100%
Like
Comment
100 Comments

2 Duid na elke stelling aan of je het ermee eens bent of niet.

1 Mijn antwoorden zijn juist. Eens – Oneens

2 Mijn antwoorden zijn goed overdacht. Eens – Oneens

3 Mijn antwoorden zijn vriendelijk. Eens – Oneens

4 Mijn antwoorden zijn verdraagzaam. Eens – Oneens

3 Op welke post zou je zeker reageren? Waarom?

4 Is het nodig om op elk bericht te reageren? Waarom wel/niet?

2 Wat zegt de Qurʾān?

Toen de Qurʾān geopenbaard werd, waren er natuurlijk nog geen sociale media. Toch bevat de Qurʾān gedragsregels over omgaan met je medemens die we met dat thema kunnen verbinden.

DE QURʾĀN ZEGT:

… en spreek goed tegen de mensen ... (Q 2:83)

En wanneer zij nutteloos gepraat horen, wenden zij zich ervan af en zeggen zij: ‘Voor ons onze daden en voor jullie jullie daden. Vrede zij met jullie, wij streven niet naar discussies met de onwetenden.’ (Q 28:55)

©VANIN

O jullie die geloven! Laat een volk geen ander volk beledigen, het kan zijn dat de laatste (die beledigd wordt) beter is dan de eerste; en laat vrouwen geen andere vrouwen bespotten, het kan zijn dat de laatsten beter zijn dan de eersten, breng elkaar niet tot schande, noch beledig elkaar door bijnamen te geven … (Q 49:11)

O jullie die geloven! Vermijd achterdocht. Waarlijk, een deel van de kwade vermoedens zijn zonden. En bespioneer elkaar niet, noch roddel over elkaar in elkaars afwezigheid … (Q 49:12)

126 Thema 2 Sociale media
AUDIO

1 Markeer in de verzen op p. 126 minstens vijf goddelijke adviezen om toe te passen als je sociale media gebruikt.

2 Welke drie tips gebaseerd op de verzen zou je je onlinevrienden geven?

3 Wat vertelt de traditie?

3.1 Adviezen van de profeet en de metgezellen

De adviezen die de profeet en de metgezellen gaven, kun je doortrekken naar onze leefwereld vandaag. Noteer bij elke uitspraak welke leefregel die bevat. Kies uit:

niemand bedriegen – geen leugens vertellen – beleefd spreken – niet vloeken – jezelf beheersen – goed gedrag stellen – anderen niet vernederen – de privacy respecteren

‘Ik heb van de boodschapper van Allah het volgende onthouden. De waarheid zal leiden tot zekerheid en geruststelling. Terwijl leugens leiden tot twijfel en verwarring.’

‘Wie in God en De Laatste Dag gelooft, moet het goede zeggen of zwijgen.’

‘Er is niets zwaarder op de weegschaal op de Dag des Oordeels dan een goed karakter.’

‘Het is voldoende kwaad voor een moslim om zijn medebroeder te kleineren.’

©VANIN

‘Wie bedriegt, behoort niet tot ons.’

‘De profeet vloekte niet en sprak niet nutteloos.’

127 Hoe gedraag ik me op de juiste manier op sociale media?
1 2
3

‘Als iemand een fout van een ander in dit leven niet openlijk toont, dan zal Allah zijn of haar fouten niet openbaar maken.’

‘De sterke is niet degene die een ander kan verslaan, maar degene die zijn woede bedwingt.’

3.2 Het citaat van Rūmī

Op sociale media vind je vaak citaten van dichters en denkers. Ze zetten mensen aan tot reflectie en geven erkenning. Sommige quotes maken zoveel indruk dat je ze levenslang onthoudt en je er ook naar gaat gedragen. Misschien heb je al wel eens een citaat gelezen van Rūmī.

Naam: Jalal ad-Dın Rumıī

Geboortestad: Balch (stad in Afghanistan)

Geboortedag: 30 september 1207

Filosoof en dichter

Perzische afkomst

Rūmī had een enorm talent voor taal en dichten, maar hij wilde met zijn werk ook islamitische wijsheden doorgeven. Hij hechtte veel belang aan waarden zoals rechtvaardigheid en eerlijkheid. Zo sprak hij over de drie poorten waar de woorden doorheen moeten.

‘Wanneer je iets zegt, moeten je woorden door drie poorten. Aan de eerste poort vraag je je af: “Is het waar?” Aan de tweede poort stel je je de vraag: “Is het nodig?” En bij de derde poort die je woorden door moeten, vraag je: “Is het vriendelijk?” Laat je woorden altijd door die poorten gaan of spreek ze niet uit.’ Vaak besteed je geen aandacht aan die poorten wanneer je spreekt. Het gaat namelijk zo snel. Als je iets typt, heb je wel meer tijd om na te denken. Het is dan aan jou om te reflecteren over de poorten. De zegswijze ‘spreken is zilver en zwijgen is goud’ kun je ook toepassen op sociale media.

Laat, voor je spreekt, je woorden door drie poorten gaan.

©VANIN

Vraag je bij de eerste poort af: ‘Is het waar?’

Bij de tweede poort vraag je: ‘Is het nodig?’

Bij de derde poort vraag je: ‘Is het vriendelijk?’

128 Thema 2 Sociale media

Doe de test van de drie poorten met wat je schrijft op sociale media.

1 Is alles wat je schrijft op sociale media altijd waar?

2 Is alles wat je schrijft op sociale media altijd nodig?

3 Is alles wat je schrijft op sociale media altijd vriendelijk?

4 Wat gebeurt er vandaag?

1 Kijk naar het eerste deel van het filmpje over Yasmien. Hoe zou jij reageren als een anonieme trol je bedreigt? Welke stappen zou jij zetten?

2 Kijk naar het tweede deel van het filmpje over Yasmien. Lijkt haar reactie op wat jij hebt opgeschreven?

3 Neem je het soms op voor anderen op sociale media?

4 Niet alle trollen zijn anoniem. Sommigen zetten trots hun naam onder de haatdragende berichten die ze posten. Anderen gebruiken dan weer bijnamen die duidelijk weergeven waarvoor ze staan. Lees het antwoord van ‘de ḥarām-agent’ op de onderstaande Facebookpost en beantwoord de vragen.

de ḥarām-agent

‘Je bent echt heel dom! Je mag geen Halloween vieren want dat is haram! Dat staat in de koran! Jij bent echt een idioot … Kom zelfs niet meer buiten!’

RED 10:01 100%
Touraya<3 >
Weet iemand waar ik een goedkoop Halloweenkostuum kan vinden? Like
100 Comments Comment
129
ik me op de juiste manier op sociale media?
You and 99 others
Hoe gedraag
VIDEO VIDEO©VANIN

5 Pas de vragen van Rūmī toe op het antwoord.

a Is het waar?

b Is het nodig?

c Is het vriendelijk?

6 Vind jij dat hij dit antwoord had moeten posten? Waarom wel/niet?

7 Is het juist om mensen te ‘beschuldigen’ van ḥarām als je kijkt naar hoe de profeet omging met anderen?

5 Mijn taak als moslim

In dit thema heb je verschillende standpunten over sociale media onderzocht. Misschien is jouw standpunt veranderd door de nieuwe informatie die je kreeg. Vul het schrijfkader over jouw taak als moslim wat betreft sociale media in.

Voor dit thema was ik overtuigd dat Nu ik dit thema heb bestudeerd, besef ik dat Allah verwacht van mij dat

Dit doet mijn omgeving al goed:

Dit doet mijn omgeving minder goed: De moslimgemeenschap kan zijn steentje bijdragen door Ik kan dat mee ondersteunen door

Mijn concrete acties zijn:

©VANIN

130 Thema 2 Sociale media
HARAM HARAM EVERYWHERE
131 Hoofdstuk 5 De vrije
STAP 1 Samen sterk 132 1.1 Een stap terug 132 1.2 Allah, de Beschermer 133 1.3 Wat een wonder 136 STAP 5 Voeding voor de ziel 150 eerste openbaring periode van bezinning 570 632 610 605 SYNTHESE 152 613 afscheidsbedevaart invoering van het dagelijkse gebed 621 de emigratie 622 624 intrede vasten STAP 2 Het geschreven pad 138 2.1 Safety first 138 2.2 Goddelijke beslissing of vrije wil? 138 2.3 Absolute vrije wil 141 STAP 3 Slechte keuzes 142 3.1 De profeet Ādam kiest 142 3.2 Bescherming tegen slechte gewoontes 144 3.3 Advies van de profeet 145 STAP 4 Verslavingen 147 4.1 Ik kan niet meer zonder 147 4.2 Het verhaal van Ḥimār 148 openlijke verkondiging ©VANIN
wil

1.1 Een stap terug

Weet je nog: nadat Muḥammad profeet werd en de boodschap verkondigde, maakten hij en de mensen rondom hem heel wat mee. Het was niet altijd gemakkelijk, soms zelfs levensgevaarlijk. Toch bleef de profeet volharden in zijn opdracht dankzij de steun en bescherming van Allah. De bescherming van Allah kun je niet zien of meteen opmerken. In de Qurʾān en ḥadīth vind je wel talloze verhalen, zoals dat van de profeet en de grot, de profeet en zijn vlucht, de profeet en het vergif …

1 Kun jij het verhaal van de profeet navertellen? Nummer de afbeeldingen van 1 tot 6 en schrijf er de juiste gebeurtenis bij. Kies uit:

Hijra: de vlucht naar Medina – De openlijke verkondiging – Ṣalāt: de verplichting van het gebed –De eerste openbaring – Ṣawm: het vasten – De geheime verkondiging

©VANIN

132 Hoofdstuk 5 De vrije wil
STAP 1 Samen sterk

2 Vertel het verhaal in je eigen woorden aan je buur. Je mag details toevoegen die je niet op de afbeeldingen ziet.

3 Welke gebeurtenis had jij graag willen meemaken? Waarom?

1.2 Allah, de Beschermer

De profeet kwam op zijn weg heel wat gevaren tegen, waartegen Allah hem beschermde. In Mekka werd de profeet beschermd door een zandstorm. In de grot zorgde Allah er met een spin en een duif voor dat niemand de profeet kon zien. Tijdens een periode van grote hitte vond de profeet verkoeling in de schaduw. Niet enkel de profeet Muhammad genoot dat soort bescherming, ook alle andere profeten werden bijgestaan door Allah. .

1 Welke twee natuurverschijnselen gebruikte Allah om de profeet te beschermen?

2 Ervaarde jij ooit zelf goddelijke bescherming? Leg uit welke vorm die aannam.

133 STAP 1 Samen sterk
©VANIN

3 Hoe werden de profeten door Allah beschermd? Beschrijf wat je op elke afbeelding ziet.

Ismā īl

Yūsuf

Ibrāhīm

Nūh .

Yūnus

©VANIN

134 Hoofdstuk 5 De vrije wil

4 Soms gebruikt Allah mensen om profeten te beschermen. De profeet Ismāʿīl kon niet verder zonder de steun van zijn moeder Hājar. Ook andere profeten kregen menselijke bescherming. Markeer in elk verhaal wie de profeten te hulp kwam.

Na een jachtexpeditie op het Arabisch schiereiland kwam Ḥamza terug aan in Mekka. Hij vernam dat zijn neef Muḥammad herhaaldelijk was uitgescholden en uitgelachen door Abū Jahl. Ḥamza, een trotse man, droeg de eer van de familie hoog in het vaandel. Op een dag protesteerden de metgezellen samen met de profeet voor de Kaʿba. Opnieuw beledigde Abū Jahl de profeet. Ḥamza hoorde dat en stapte onmiddellijk op Abū Jahl af. Hij greep hem bij de kraag en zei zonder erbij na te denken: ‘Je hebt Muḥammad constant lastiggevallen, terwijl ik ook zijn religie volg en achter zijn boodschap sta.’

Mūsā kreeg van Allah de opdracht om de farao aan te spreken over de toestand van zijn volk. Tijdens een feestdag kwamen veel mensen samen, waaronder ook goochelaars die een show opvoerden. Zij waren ingehuurd door de farao om Mūsā voor schut te zetten.

Maar Mūsā deed een smeekbede om zijn taak te verlichten en zijn boodschap duidelijk over te brengen. Hij vroeg zijn broer Hārūn als morele steun.

Ver van haar woonplaats beviel de ongehuwde Maryam van haar zoon ʿĪsā. Na de bevalling was ze verdrietig, waarop Jibrīl en haar zoon haar troostten. Toen ze terugkwam naar haar stad, beschuldigden de medebewoners haar. Ze zeiden: ‘Je hebt iets verschrikkelijks gedaan. Je vader was geen slechte man en je moeder was geen losbandige vrouw.’ Maryam zweeg en wees naar haar kind. Hij sprak het volk toe en nam het voor haar op. De mensen waren sprakeloos en lieten Maryam met rust. Tijdens het leven van ʿĪsā stond zijn moeder altijd met de nodige hulp en liefde voor hem klaar.

5 Wie van jouw naasten beschermt jou?

6 Hoe kun jij die personen bedanken? Denk aan de verhalen van de profeten.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Overlevering door Abū Hurayra: ‘Degene die de mensen geen dankbaarheid toont, toont daarmee geen dankbaarheid aan Allah.’ Tirmidhī

7 Wat is het gevolg als je geen dankbaarheid betoont aan de mensen?

©VANIN

8 Ga je akkoord met dit spreekwoord: Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd Leg uit waarom wel/niet.

135 STAP 1 Samen sterk

1.3 Wat een wonder

Een indrukwekkende berg of de bontgekleurde veren van een papegaai: de natuur zit vol wonderen. Een wonder wekt verbazing en ontzag op. Daarnaast spreken we ook van mirakels. Een mirakel is een onverklaarbare of onbegrijpelijke gebeurtenis. In veel godsdiensten komen verhalen over mirakels voor. In de Qurʾān lees je verhalen over de profeten en hun mirakels. Yūnus en de walvis, ʿĪsā en de genezingen, Mūsā en de doortocht zijn enkele van die mooie verhalen.

1 Lees de krantenkoppen. Zijn dat mirakels of wonderen volgens jou? Bespreek klassikaal.

2 Lees het citaat. Ga je akkoord met de keuze van Einstein? Leg uit waarom wel/niet.

Er zijn maar twee manieren om te kijken naar het leven

De ene is alsof niets een wonder is. De andere is alsof alles een wonder is.

Ik kies voor de tweede.

Einstein, geniale Duits-Zwitsers-Amerikaanse natuurkundige, 1879-1955

WIST JE DAT

©VANIN

De Qurʾān is het grootste wonder dat Muḥammad ontving. De verschillende schrijfstijlen die de Qurʾān gebruikt om een boodschap over te brengen zijn revolutionair. Taalspecialisten kozen de Qurʾān als basis om de Arabische grammatica vorm te geven. Voor moslims blijft dit heilige boek het allergrootste wonder.

3 Heb jij ooit iets wonderbaarlijks ervaren?

136 Hoofdstuk 5 De vrije wil

Allah beschermt Zijn schepping op wonderbaarlijke manieren, maar verwacht ook van de mensen dat ze zelf bescherming voorzien. Dat is nodig om veilig te leven. Zonder bescherming raken mensen sneller gewond en lopen ook voorwerpen schade op.

4 Hoe kun je jezelf, anderen en voorwerpen beschermen? Vul de tabel aan.

©VANIN

137 STAP 1 Samen sterk
Jezelf Anderen Voorwerpen fietshelm niets op de grond gooien gsm-hoesje

2.1 Safety first

Het is de taak van elke mens om zichzelf en anderen te beschermen. Gevaren bestaan in alle vormen en Allah voorzag de mens van hulpmiddelen, waaronder verstand, zintuigen en gevoelens. Met die hulpmiddelen ben je je bewust van je directe omgeving. Zo kun je gevaar inschatten en gepast reageren. Voor een moslim maakt het beschermen deel uit van zijn godsdienstige plicht en behoort het tot aanbidding. De profeet adviseerde daarom zijn omgeving herhaaldelijk om waakzaam te zijn.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Overlevering door Abū Mūsā: Op een nacht brandde een huis in Medina met zijn bewoners af. De profeet sprak over hen en zei: ‘Dit vuur is inderdaad je vijand, dus wanneer je naar bed gaat, doof het om jezelf te beschermen.’

Bukhārī

1 Welke tip geeft de profeet?

2 Wat verwachtte Allah van de bewoners van het huis?

3 Heb je zelf ooit keuzes gemaakt waardoor je in een gevaarlijke situatie terechtkwam? Vertel het aan je klasgenoten.

4 Welke tip zou de profeet jou in die situatie geven?

2.2 Goddelijke beslissing of vrije wil?

©VANIN

Allah beschermt Zijn schepping en tegelijkertijd voorziet Hij mensen van een vrije wil. Die vrije wil is nodig om zelf te kunnen kiezen in het leven. Dat houdt in dat je een goede beslissing of een minder goede beslissing kunt nemen. Soms is kiezen niet gemakkelijk en kan een keuze verschillende gevolgen hebben. De mens is niet altijd op de hoogte van de gevolgen van zijn keuzes. Allah daarentegen is altijd op de hoogte van alles. In bepaalde gevallen maakt Allah de keuzes en moet de mens die aanvaarden. Die goddelijke beslissingen liggen vast en maken deel uit van het leven.

138 Hoofdstuk 5 De vrije wil
STAP
2 Het geschreven pad

1 Geef zelf een voorbeeld van een goddelijke beslissing en een voorbeeld van vrije wil.

a Goddelijke beslissing:

b Vrije wil:

2 Wat is een goddelijke beslissing en wat is het gevolg van vrije wil? Zet telkens een kruisje in de juiste kolom.

Goddelijke

a Liena is ziek geworden door te veel chips te eten.

b Noor is ondertussen al 1 meter en 56 centimeter lang.

c Onder druk van zijn vrienden rookt Armin een jointje.

d Istanbul werd getroffen door een zware aardbeving.

e De aarde warmt vandaag meer en meer op.

f Bart wandelt op de dijk en valt, waardoor hij zijn schouder breekt.

g Sara verongelukte op de autosnelweg door te snel te rijden.

h Ilyas is geboren met zwart haar en donkerbruine ogen.

i Murat is geboren met een longafwijking en hij geraakt snel vermoeid.

3 Lees het verhaal en beantwoord de vragen.

Kalief volgt besluit van Allah

©VANIN

In het jaar 638 stierven ongeveer 25 000 soldaten en hun familieleden aan de builenpest in ʿAmwās, een stadje buiten Jeruzalem. De tweede opvolger na de profeet en leider in die tijd was kalief ʿUmar ibn al-Khattāb. Toen hij het nieuws over de plaag hoorde, wilde hij bij zijn volk zijn en zien of er iets was dat hij kon doen om de ziekte te voorkomen. Toen hij in het besmette gebied aankwam, hield hij een vergadering om te overleggen. Op een bepaald moment deelde een metgezel de volgende overlevering van de profeet: ‘Als je hoort van een plaag in een gebied, ga er dan niet in. Als het gebeurt in een gebied waar je bent, ga er dan niet uit.’ Toen de kalief dat hoorde, besloot hij om snel terug te keren naar Medina om zo de ziekte niet te verspreiden. Een andere aanwezige metgezel die zijn beslissing aanhoorde, vroeg: ‘Oh kalief, vlucht je van het besluit van Allah?’ Hij vond dat ze een gebied waarin de pest heerste toch moesten betreden en niet mochten vluchten van de goddelijke beslissing. De kalief antwoordde: ‘Oh Abū ʿUbayda! Ja, we vluchten van het besluit van Allah naar het besluit van Allah.’

139 STAP 2 Het geschreven pad
beslissing Vrije wil
..
HIRA PRESS
Amwās, 22 Safar 638 . Het stadje ʿAmwās in de 7e eeuw

a Waar brak de plaag van ʿAmwās uit?

b In welke eeuw vond de gebeurtenis plaats?

c Wie was tegen de beslissing van de kalief?

d Wat bedoelde de kalief met de zin: ‘We vluchten van het besluit van Allah naar het besluit van Allah.’

e Voor het eerst in lange tijd maakte de wereld opnieuw een pandemie mee. COVID-19 maakte miljoenen mensen ziek en een groot aantal stierf aan het virus. Plaatsen waar het virus uitbrak, werden in quarantaine gezet. Hoe zou kalief ʿUmar tijdens de pandemie reageren?

f Heb jij je altijd gehouden aan de COVID-regels? Waarom wel/niet?

g Yasmine wilde tijdens de COVID-19-epidemie haar nichtje Salma bezoeken in Nederland. In het journaal hoorde ze dat reizen verboden was, maar ze besliste om toch te vertrekken. Stuur een WhatsAppbericht naar Yasmine om haar te overtuigen om thuis te blijven. Gebruik daarvoor de tips van kalief ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb.

©VANIN

140 Hoofdstuk 5 De vrije wil
Jij online

2.3 Absolute vrije wil

1 Bekijk het videofragment en beschrijf wat er gebeurt.

2 Wat wilde de man bereiken met zijn vrije wil?

3 Wat was de goddelijke beslissing?

4 Waarom laat Allah dat gebeuren?

In sommige gevallen neemt Allah de beslissing in onze plaats. Dat doet Hij om ons te beschermen. Absolute vrije wil betekent dat niemand of niets een beslissing kan tegenhouden. Zo kan bijvoorbeeld een koning de inwoners van zijn land tot slaaf maken of neemt een rechter zijn eigen subjectieve beslissingen. Op die manier kan de absolute vrije wil anderen hun vrijheid ontnemen. Niet alleen Allah beperkt de absolute vrije wil, ook de overheid, je ouders, je school … voorzien regels zodat je niet alles zelf kunt beslissen. Vrijheid stopt waar je jezelf of de ander schaadt!

5 Als je de absolute vrije wil had, wat zou je dan doen?

6 Waarom kun je als mens maar beter geen absolute vrije wil hebben?

WIST JE DAT

Al-Ḥafīdh is een van de Schone namen van Allah. Het kan vertaald worden als ‘De Beschermer’. De naam Al-Ḥafīdh en alle afgeleide woorden komen 44 keer voor in de Qurʾān. De verschillende betekenissen van het woord zijn ‘bewaken, beschermen, behouden en verzorgen’. De naam kan ook betekenen dat Hij je helpt om niet te verdwalen en om aandachtig te zijn.

141 STAP 2 Het geschreven pad
VIDEO ©VANIN

STAP 3 Slechte keuzes

3.1 De profeet Ādam kiest

De eerste persoon die de vrije wil kreeg, was de profeet Ādam. Door een influistering maakte hij een verkeerde keuze en was hij Allah ongehoorzaam. Ādam overtrad de gemaakte afspraak.

Omdat Allah de mens voorziet van vrije wil, kan het gebeuren dat hij in schadelijke situaties terechtkomt. Eén fout betekent niet dat hij vervalt in slechte gewoontes, maar hij moet alert zijn. Om verkeerde omstandigheden te vermijden, waarschuwt Allah de mens via de Qur ān.

DE QURʾĀN ZEGT:

Geef (bijdragen) op de weg van Allah en breng jezelf niet eigenhandig in gevaar. En doe dat op een goede manier, want Allah bemint hen die goed doen. (Q 2:195)

1 Wat wordt er in het vers bedoeld met de zin ‘breng jezelf niet eigenhandig in gevaar’?

2 Welke gewoontes kunnen voor jezelf een gevaar vormen?

3 Hoe beginnen slechte gewoontes? Maak met je antwoorden een woordspin.

©VANIN

start van slechte gewoontes

142 Hoofdstuk 5 De vrije wil
AUDIO

4 Bespreek de vragen klassikaal.

a Hoe start je met roken?

b Waar kun je voor de eerste keer in aanraking komen met drugs?

c Op welke zaken kun je wedden?

d Hoeveel uur besteed jij per week aan gamen (ook gsm-spelletjes)?

e Hoe vaak per week eet jij junkfood?

5 Lees de strip. Hoe kunnen anderen jouw keuzes beïnvloeden?

6 Heb jij zelf vrienden die een goede invloed op je hebben? Welke keuzes heb je dankzij hen gemaakt?

7 Welke boodschap schuilt achter de volgende uitspraak?

143 STAP 3 Slechte keuzes
Als jij je kinderen niet opvoedt, dAn zAl de strAat het wel doen. © BDouin. Muslim Show Ik moet jullie echt iets vertellen over dat meisje gisternacht! Ha Ha Bim Bam Hier zijn de flikken We steken alles in de fik We steken alles in de fik … en daarom beveelt de islam geduld aan. ma sha allah. Zal ik een Qur anvers over dit onderwerp lezen?
geur van gezelschap!
De
©VANIN

3.2 Bescherming tegen slechte gewoontes

Naast de zorg voor je omgeving en voor anderen, moet je aan je eigen lichaam het meeste aandacht besteden. Allah gaf jou je lichaam in vertrouwen en daarom is het belangrijk er zorg voor te dragen. Het is een blijvende strijd om niet in te gaan op influisteringen en verkeerde invloeden. De beste bescherming tegen slechte gewoontes is voorbeeldige daden verrichten. Een van die goede daden is niet roddelen over anderen, ook niet wanneer je hen niet graag hebt. Zo kan bijvoorbeeld een smeekbede tijdens een moment van ongeduld helpen om niet in een ruzie te belanden.

1 In hoofdstuk 1 was een duʿāʾ een middel om aan Allah iets te vragen. Om bescherming te vragen aan Allah kan een smeekgebed ook helpen. Bedenk zelf een duʿāʾ waarmee je bescherming kunt vragen.

DE QURʾĀN ZEGT:

Zien jullie niet hoe Allah een vergelijking maakt met een goede uitspraak, die als een goede boom is, wiens wortels stevig in de grond staan, en de takken naar de hemel reiken?

Hij geeft zijn vruchten in elk seizoen, met de toestemming van zijn Heer, Allah geeft gelijkenissen voor de mensheid. Hopelijk zullen zij er lessen uit trekken. En de gelijkenis van een kwaad woord is die van de kwade boom die ontworteld is en geen stabiliteit heeft.

(Q 14:24-26)

2 Lees vers 24 hierboven, uit hoofdstuk Ibrāhīm. Allah maakt in de Qurʾān een vergelijking met een gezonde boom en een minder gezonde boom. Waarvoor staat de boom in bloei symbool? Waarvoor staat de kale boom symbool? Overleg met je buur.

144 Hoofdstuk 5 De vrije wil
AUDIO
©VANIN

3.3 Advies van de profeet

Het was de laatste keer dat de profeet Mekka bezocht. Hij vertrok vanuit Medina om de hajj te verrichten en duizenden metgezellen, vrouwen en mannen vergezelden hem. Tijdens zijn bezoek voerde de profeet de verschillende bedevaartrituelen uit. De profeet zei: ‘O mensen, leer van mij de hajj-rituelen, want ik weet niet of ik na dit jaar nog in staat ben om de hajj te verrichten.’

Op die dag beklom de profeet Muhammad de berg Arafa en hij was heel blij om zo een grote groep mensen te zien. Hij maakte gebruik van de situatie om belangrijke adviezen mee te delen. Zijn boodschap startte met: ‘Versterk de onderlinge relaties: wie van jullie iets wordt toevertrouwd, moet dat teruggeven aan degene die het hem heeft toevertrouwd.’

‘Doe niemand kwaad, zodat niemand je kwaad doet’, vervolgde de profeet. Verder sprak hij over correct handeldrijven en hij verbood het misbruiken van mensen in nood. Hij voegde toe om niet te onderdrukken, maar ook om je niet te laten onderdrukken door anderen.

©VANIN

Het verrichten van het vijfdagelijkse gebed, het vasten tijdens de maand ramadān, het onderhouden van de armen en het verrichten van de bedevaart kwamen ook aan bod. De profeet wijdde er zijn leven aan om vrouwen van vrijheden te voorzien en dat herhaalde hij in deze preek door duidelijk uit te spreken dat mensen goed moeten zijn voor vrouwen.

De aanwezigen bleven aandachtig luisteren toen de profeet ook de volgende zinnen verkondigde: ‘Een Arabier is niet beter dan een niet-Arabier, noch is een niet-Arabier beter dan een Arabier; een witte is niet beter dan een zwarte, noch is een zwarte beter dan een witte; behalve door vroomheid en goede daden.’ Racisme was namelijk uitgesloten voor de profeet. De geliefde profeet voltooide zijn afscheidspreek en keerde nadien terug naar zijn huis in Medina.

145 STAP 3 Slechte keuzes
3 Neem het stickervel dat bij deze opdracht hoort. Plak elke sticker aan de juiste kant van de boom.
.

1 Tijdens zijn afscheidspreek gaf de profeet het advies om goede gewoontes te onderhouden. Noteer in graffitistijl vijf belangrijke tips uit de tekst.

HANDELEN OP EEN CORRECTE MANIER.

©VANIN

2 Welke tips kun je bewust gebruiken in je dagelijks leven?

3 Hoe ga je die tips concreet maken?

146 Hoofdstuk 5 De vrije wil
VIDEO

STAP 4 Verslavingen

4.1 Ik kan niet meer zonder

1 Hoe omschrijft het krantenartikel het begrip ‘verslaving’?

2 Bekijk het videofragment. Hoe wordt het begrip ‘verslaving’ omschreven?

3 Denk je dat je zelf verslavingen hebt? Zo ja, waaraan ben jij verslaafd?

4 Duid in de kolom met een kruisje aan of je het eens of oneens bent met de stelling.

EensOneens

a Een verslaving heeft enkel gevolgen voor mezelf.

b Sommige verslavingen zijn schadelijker dan andere.

c Verslaafden moeten hard bestraft worden.

d Jongeren raken verslaafd omdat ze slechte vrienden hebben.

e Verslaafden hebben meestal een moeilijke jeugd gehad.

f Verslavingen zorgen voor een zorgeloos leven.

g Mensen met verslavingen willen extra aandacht.

147 STAP 4 Verslavingen
VIDEO©VANIN

4.2 Het verhaal van Ḥimār

An-Nuʿaymān ibn ʿAmr was een metgezel die bekend stond als een grappenmaker. Zijn grappen werden gewaardeerd door de profeet. Door zijn fratsen kreeg hij de bijnaam Ḥimār (ezel in het Nederlands), die verwijzen naar zijn geduldige en verdraagzame eigenschappen. Hij had de gewoonte om in het openbaar dronken te zijn, ondanks het verbod op bedwelmende dranken. Hij werd vaak zo dronken dat hij wankelend door de straten van Medina slenterde. De bewoners klaagden over zijn gedrag en telkens werd hij voor de profeet gebracht.

De profeet Muḥammad was de rechter van Medina en elke keer besliste hij om de voorgeschreven straf uit te voeren. Toen was dat een veelvoorkomend verschijnsel. Nadat An-Nuʿaymān was vertrokken na alweer een veroordeling, riep een van de metgezellen: ‘O Allah, vervloek hem! Hoe vaak wordt hij hiervoor veroordeeld!’ De profeet wees die metgezel terecht en antwoordde met: ‘Vervloek hem niet, want bij Allah, hij houdt werkelijk van Allah en Zijn boodschapper.’

1 Kleur het vakje bij de afbeelding die het best past bij het gedrag van de profeet.

2 Bespreek klassikaal waarom je die afbeelding kiest.

3 Wat wil de profeet duidelijk maken met zijn uitspraak?

©VANIN

De profeet leerde zijn metgezellen een positieve kijk te hebben. Hij herinnerde hen er ook aan dat als iemand een fout maakt, het geloof en de liefde voor Allah van die persoon nog steeds intact blijven. De manier waarop de profeet met An-Nuʿaymān omgaat, is een uitstekend voorbeeld voor ons. Het geeft ons waardevolle lessen over hoe we met elkaar moeten omgaan en leert ons dat vriendschappen kunnen dienen om mensen ervan te weerhouden in zonde te vervallen.

4 Schrijf een steunkaart naar iemand met een verslaving.

Tips: Hoe ga je die persoon helpen? Welke tips wil je geven? Welke woorden gebruik je om je steun te betuigen?

148 Hoofdstuk 5 De vrije wil

Ook in de Bijbel gaat het over verslavingen, hoewel het woord ‘verslaving’ op zich er niet in voorkomt. De Bijbel spreekt wel over het slaaf zijn van een zonde. In het onderstaande Bijbelvers staat een leerrijke boodschap.

‘U zegt: “Alles is mij toegestaan.” Maar niet alles is goed voor u. Zeker, alles is mij toegestaan, maar ik mag me door niets laten beheersen.’ (1 Korintiërs 6:12)

5 Duid het Koranvers aan dat het best past bij het Bijbelvers. Leg uit waarom je die keuze maakt.

En hebben Wij hem niet geleid naar de beide wegen (van goed en kwaad)? (Q 90:10)

Geef (bijdragen) op de weg van Allah en breng jezelf niet eigenhandig in gevaar. En doe dat op een goede manier, want Allah bemint hen die goed doen. (Q 2:195)

Zij bevragen jou over het roesmiddel en het kansspel. Zeg: ‘In beide is er een grote zonde (aanwezig) en enig nut voor de mensen, maar de zonde in beide is groter dan het nut.’ Zij bevragen jou eveneens over wat zij aan bijdragen moeten geven. Zeg: ‘Wat jullie kunnen missen!’ Dus Allah maakt Zijn wetten duidelijk voor jullie, zodat jullie daaraan denken. (Q 2:219)

©VANIN

6 Welke les wil Allah ons leren met het bovenstaande Bijbel- en Koranvers?

149 STAP 4 Verslavingen

STAP 5 Voeding voor de ziel

Hoe word je een superhero? Superman, Batman, Ironman … Er zijn heel wat superhelden. Heldenverhalen of sages waarin mensen door helden in veiligheid worden gebracht worden al eeuwenlang in alle culturen verteld. Door die verhalen kunnen we opkijken naar moedige wezens die optreden tegen verwerpelijk gedrag. Maar je hoeft geen superkrachten te hebben om een superheld te zijn.

1 Lees het krantenartikel. Op welke manier inspireert deze superheld zijn omgeving?

2 Welke superheld heb jij nodig? Vul aan.

a Ik heb nood aan de volgende bescherming:

b Ik wil graag beschermd worden tegen:

3 Welke superheld wil jij zijn? Vul je skillskaart in en teken een superheldenlogo naast je gegevens.

©VANIN

150 Hoofdstuk 5 De vrije wil

SKILLSKAART

Heldennaam

Taak

Talenten

Uiterlijk

krachten

Ik bescherm de mensheid tegen

LEVEL UP

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra vertelde dat de profeet zei: ‘Jullie zullen nooit het Paradijs bereiken tot wanneer jullie gelovigen worden, en jullie zullen nooit gelovigen worden tot wanneer jullie van elkaar houden. Zal ik jullie leiden naar iets dat ervoor zal zorgen dat jullie van elkaar houden? Verspreid groeten van vrede onder elkaar.’ Muslim

4 Markeer in de overlevering de handeling die profeet Muḥammad doorslaggevend vindt.

5 Waarom geeft de profeet dat advies?

6 In de loop van dit hoofdstuk kwamen verschillende adviezen aan bod. Som drie adviezen op die jij belangrijk vindt.

©VANIN

7 Zoek een klasgenoot die minstens één advies koos dat jij ook belangrijk vindt. Bespreek met elkaar waarom jullie die keuze maken.

8 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

151 STAP 5 Voeding voor de ziel

Synthese

Samenvatting

Maak verstandige keuzes

Vrije wil = vermogen om zelf een keuze te maken

Allah, de Beschermer

Zichtbaar Onzichtbaar = wonder

Slechte gewoontes

Vermijden door goede daden te verrichten.

Verslavingen = niet kunnen zonder een bepaalde gewoonte.

Jezelf en anderen beschermen is noodzakelijk.

De profeet moedigt dit aan via overleveringen.

Niet laten leiden door begeertes of verlangens.

Afscheidspreek

©VANIN

Teruggeven wat je in vertrouwen kreeg. Niemand kwaad doen. Bidden. Vasten. Armen helpen. Op bedevaart gaan. Zacht zijn voor vrouwen. Geen racisme.

152 Hoofdstuk 5 De vrije wil

Begrippenlijst

Abū Jahl Zijn naam is eigenlijk ʿAmr ibn Hishām (570 – 624). Hij was een van de Mekkaanse leiders van de Quraysh en berucht om zijn kritiek op de profeet Muḥammad. Door zijn voortdurende verzet werd hij bekend onder zijn bijnaam Abū Jahl, wat ‘vader van onwetendheid’ betekent.

Afscheidspreek De laatste preek die de profeet gaf tijdens zijn laatste bedevaart, die hij voor zijn dood uitvoerde.

ʿArafa De naam voor de heuvel in Mekka waarop de profeet zijn laatste preek gaf. De heuvel wordt ook Jabal ar-Raḥma of Berg van Barmhartigheid genoemd.

Builenpest De meest voorkomende vorm van de pest, een dodelijke infectieziekte, waarbij zwellingen op het lichaam ontstaan. De ziekte kwam al voor de tijd van de profeet voor en heeft miljoenen slachtoffers geëist.

Ḥajj De jaarlijkse bedevaart naar Mekka, een van de vijf zuilen van de islam.

Kalief Een titel die de opvolger van de profeet kreeg. De eerste vier kaliefen hadden verschillende verantwoordelijkheden en functies. De latere kaliefen nemen vooral een politieke rol op.

Quarantaine Afzondering van zieken, een manier om te vermijden dat besmettelijke ziektes verder worden verspreid. Ibn Sina (980 – 1037), een geleerde in de geneeskunde, kwam als eerste met het idee om mensen veertig dagen lang van de anderen af te zonderen.

Vrije wil Het vermogen om zelf controle uit te oefenen over je daden en keuzes.

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik vertel het verhaal van de profeet na.

 Ik beschrijf hoe Allah Zijn profeten beschermde.

 Ik verwoord op welke manier je mensen kunt bedanken.

 Ik formuleer de betekenis van het begrip ‘wonder ’.

 Ik benoem de Qurʾān als grootste wonder.

 Ik zorg voor mijn eigen bescherming.

Stap 2  Ik maak een onderscheid tussen de goddelijke beslissingen en de vrije wil.

 Ik omschrijf het concept ‘vrije wil’ in mijn eigen woorden.

 Ik verklaar in mijn eigen woorden waarom absolute wil geen optie is.

 Ik beschrijf de mooie naam Al-Ḥafīdh.

 Ik pas de vrije wil doordacht toe in mijn dagelijks leven.

Stap 3  Ik som minstens drie redenen op waarom slechte gewoontes starten.

 Ik omschrijf vanuit hoofdstuk 2 vers 195 uit de Qurʾān wat Allah bedoelt met ondergang.

 Ik verwoord hoe ik mezelf kan beschermen tegen slechte keuzes.

©VANIN

 Ik verklaar met eigen voorbeelden wat Allah bedoelt met de vergelijking van de bomen.

 Ik geef minstens vijf adviezen van de profeet weer.

Stap 4  Ik verklaar het begrip verslaving.

 Ik verdedig het advies van de profeet bij verslavingen.

 Ik ben tolerant voor mensen in moeilijkheden.

 Ik neem actief deel aan gesprekken.

153 Synthese

Stap 5  Ik reflecteer over mijn beslissingen.

 Ik uit mijn eigen mening en gevoelens.

 Ik zet me positief in voor mijn omgeving.

©VANIN

154 Hoofdstuk 5 De vrije wil

Het schooljaar is voorbij ...

Het afgelopen schooljaar heb je heel wat leuke teksten gelezen, opdrachten verwerkt, interessante verzen bekeken en leerrijke overleveringen gehoord. Kortom: veel bijgeleerd! Noteer je ervaringen in de exit tickets.

Het beste hoofdstuk

De leukste les

Het beste vers

De moeilijkste les

Een vraag die ik nog wil stellen

Dit ga ik nooit vergeten

©VANIN

©VANIN

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.