Sīra 2 Leerwerkboek

LEERWERKBOEK JAAR 2

AUTEURS

Mohamed El Fadili

Hagere Ben El Fkih

Mourad El Meziani

Imane Nikkie Verschueren

Via www.ididdit.be heb je toegang tot het onlineleerplatform bij S ra Activeer je account aan de hand van de onderstaande code en accepteer de gebruiksvoorwaarden. Kies je ervoor om je aan te melden met je Smartschool-account, zorg er dan zeker voor dat je e-mailadres aan dat account gekoppeld is. Zo kunnen we je optimaal ondersteunen.

LET OP: DEZE LICENTIE IS UNIEK, EENMALIG TE ACTIVEREN EN GELDIG VOOR EEN PERIODE

VAN 1 SCHOOLJAAR. INDIEN JE DE LICENTIE

NIET KUNT ACTIVEREN, NEEM DAN CONTACT OP MET ONZE KLANTENDIENST.

!©VANIN

Wetenschappelijk advies

Ahmed Azzouz - Inspecteur-adviseur islamitische godsdienst Lies Dalemans - Unitmanager Lerarenopleiding Thomas More Hogeschool, Mechelen en Antwerpen Omar-Cherif El Farri - Oprichter Equilibrium en godsdienstwetenschapper Dr. Leni Franken - Onderwijsbegeleider en senior onderzoeker, Universiteit Antwerpen

Fotokopieerapparaten zijn algemeen verspreid en vele mensen maken er haast onnadenkend gebruik van voor allerlei doeleinden. Jammer genoeg ontstaan boeken niet met hetzelfde gemak als kopieën. Boeken samenstellen kost veel inzet, tijd en geld. De vergoeding van de auteurs en van iedereen die bij het maken en verhandelen van boeken betrokken is, komt voort uit de verkoop van die boeken.

In België beschermt de auteurswet de rechten van deze mensen. Wanneer u van boeken of van gedeelten eruit zonder toestemming kopieën maakt, buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen, ontneemt u hen dus een stuk van die vergoeding. Daarom vragen auteurs en uitgevers u beschermde teksten niet zonder schriftelijke toestemming te kopiëren buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen. Verdere informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot reproductie vindt u op www.reprobel.be.

Ook voor het digitale lesmateriaal gelden deze voorwaarden. De licentie die toegang verleent tot dat materiaal is persoonlijk. Bij vermoeden van misbruik kan die gedeactiveerd worden. Meer informatie over de gebruiksvoorwaarden leest u op www.ididdit.be.

© Uitgeverij VAN IN, Wommelgem, 2024

De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.

Fotocredits p. 28 Codex Aleppo Photograph by Ardon Bar Hama © 2007 The Yad Yitzhak Ben Zvi Institute p. 28 Sanaa Stanford © JHistoryOwn work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=36792731 p. 30 De walvis zet Jona aan land © Peter Barritt p. 30 De wijsheid van Salomo © ICP, incamerastock p. 31 Job wordt bespot door zijn vrouw © Molteni Motta UIG, Universal Images Group North America LLC p. 37 begraafplaats © Andrzej Lisowski Travel/Shutterstock p. 40 kinderen halen water © Melih Cevdet Teksen/Shutterstock p. 41 bombardement © Anas-Mohammed/Shutterstock p. 57 TikTok-post ©can_art1/ Shutterstock p. 68 Instagrampost © Sasha Ka/Shutterstock p. 78 Les restos du coeur ©Toute autre utilisation hors cadre de ce qui est repris ci-dessus, devra faire l’objet d’une autorisation spécifique de la part de la Fédération des Restos du Cœur de Belgique p. 89 huiswerk © Shutterstock AI. This content was generated by an Artificial Intelligence (AI) system and has been approved by content review.

Videocredits p. 42 Boycot © When They Boycotted The Prophet - Story Of Muhammad- #SeerahSeries - Sheikh Dr. Yasir Qadhi, CC-BY 4.0 p. 110 vrije meningsuiting © VRT p. 126 juice channels © VRT

Eerste druk 2024

ISBN 978-94-641-7745-9

Ontwerp cover en binnenwerk: Banananas.net

Opmaak: Banananas.net D/2023/0078/65

Tekeningen: Goed Blauw Art. 602764/01 NUR 130

Aan de slag met Sīra

1 Op weg met Sīra

Het leerwerkboek bestaat uit 5 hoofdstukken en 2 thema’s. Elk hoofdstuk is op dezelfde manier opgebouwd.

©VANIN

Hoofdstuk 1

In een ver, ver verleden …

STAP 4 Profeet, wie weet?

4.1 Joods-christelijke verhalen 4.2 Vrouwelijke profeten

STAP 5 Voeding voor de ziel

Sīra betekent in het Arabisch ‘levensweg’, ‘pad’ of ‘traject’. Binnen de traditie verwijst het begrip ook naar de biografie van de profeet. Dit leerwerkboek is opgebouwd rond de scharniermomenten uit het leven van de profeet.

Zo start elk hoofdstuk met een tijdlijn op de titelpagina. De gebeurtenissen op de tijdlijn zijn direct te linken aan wat je in het hoofdstuk zult leren. Elk hoofdstuk komen er scharniermomenten uit het leven van de profeet bij.

De tijdlijn helpt je om de gebeurtenissen in de tijd te situeren. Het is een belangrijk instrument om het verleden in een context te plaatsen.

Hoofdstuk 1

In een ver,

In de eerste drie stappen van een hoofdstuk wordt je voorkennis geactiveerd en verwerf je nieuwe leerstof. Met ontdek- en verwerkingsopdrachten behandel je de leerinhouden.

In stap 4 zet je een stap naar vandaag en maak je een link met de tijd van de profeet. Daarnaast zet je ook een stap naar een andere levensbeschouwing.

ver verleden …

STAP 1 De eerste stappen op het pad 14

1.1 Boodschappers van Allah 14

1.2 Geen onderscheid, wel verschil 17

STAP 2 Mensen met bijzondere eigenschappen 19

2.1 Een bijzondere opdracht 19

2.2 Een doordachte keuze 20

2.3 Bijzondere verhalen 23

STAP 3 Heilige teksten 25

3.1 De Qurʾān ontcijferen 25

3.2 De heilige boeken 28

STAP 4 Profeet, wie weet? 30

4.1 Joods-christelijke verhalen 30

4.2 Vrouwelijke profeten 31

4.1 Joods-christelijke verhalen

STAP 4 Profeet, wie weet? In de Qurʾān verwijst Allah naar bepaalde gebeurtenissen uit het leven van de profeten. Een gedetailleerd levensverhaal komt niet voor in de Qurʾān. Zo wil Allah ons enkel de essentie meegeven. Om de profeetverhalen te reconstrueren, gebruikten sommige Qurʾānuitleggers of mufassirūn teksten uit de joods-christelijke traditie, ook de isrāʾiliyyāt genoemd. Aangezien in de andere tradities meer details staan over namen, plaatsen en data worden in de tafsīr meer details aan de verhalen uit de Qurʾān toegevoegd. De profeet Muḥammad gaf wel het advies om voorzichtig om te gaan met teksten uit de joods-christelijke traditie, wat tot meningsverschillen onder de geleerden leidde. Er zijn geleerden die enkel verhalen aanvaarden die niet strijdig zijn met de kernprincipes van de islam, terwijl anderen de verhalen in hun totaliteit verwerpen omdat ze niet uit islamitische bronnen komen. Profetenverhalen die niet overeenkomen met de vijf eigenschappen (eerlijkheid, betrouwbaarheid, zondeloosheid, verkondiging en intelligentie), worden niet aanvaard. 1 Onderzoek elk profetenverhaal uit de joods-christelijke traditie. Noteer welke eigenschappen of acties

STAP 5 Voeding voor de ziel 33

35

van de profeten je herkent vanuit de islamitische traditie. Twee vrouwen komen bij Salomo met een kind

waarvan beiden beweren dat het van hen is. Salomo laat een dienaar een zwaard halen om het kind in tweeën te hakken, zodat elke vrouw een deel van het kind kan krijgen. De echte moeder roept ontsteld: ‘Doe dat niet, geef het dan maar

Stap 5 is de voeding voor je ziel. We moedigen je aan te reflecteren over de inhoud van het hoofdstuk. Wat neem je mee? Wat heb je geleerd?

Wat betekent dat voor jou?

STAP 5 Voeding voor de ziel

1 Bekende verkondigers doorheen de tijd vertellen over hun overtuiging. Zou jij hetzelfde verkondigen?

Omcirkel (ja) of (nee) en bespreek je keuze klassikaal.

‘AMERIKA MOET DE ISLAM BEGRIJPEN, OMDAT DIT DE ENIGE RELIGIE IS DIE HET RASSENPROBLEEM UIT HAAR SAMENLEVING WIST.’ Malcolm X

‘DE ISLAM ZEGT DAT HET NIET ALLEEN HET RECHT VAN ELK KIND IS OM ONDERWIJS TE VOLGEN, HET IS OOK HUN PLICHT EN VERANTWOORDELIJKHEID.’ Malala Yo ufzai ‘WE HEBBEN ÉÉN LEVEN; HET ZAL SPOEDIG VOORBIJ ZIJN; WAT WE VOOR GOD DOEN IS HET ENIGE DAT BLIJVEND IS.’ Muhammad Ali

‘JA DAT BEN IK, IK BEN OOK EEN MOSLIM, EEN CHRISTEN, EEN BOEDDHIST EN EEN JOOD.’ Mahatma Gandhi ‘MENSEN BESTEDEN GEEN AANDACHT AAN DE BESTE DAAD VAN AANBIDDING: NEDERIGHEID.’ A ha nt Abu Bakr

2 Werk op basis van de vragen een presentatie uit waarbij je iemand in de verf zet die je doet denken aan een bekende figuur uit opdracht 1. - Wie in jouw omgeving (familie, trainer, leerkracht …) inspireert je? - Welke eigenschappen (behalve

De synthese met de samenvatting en de begrippenlijst helpt je de leerstof samen te vatten. Elk hoofdstuk eindigt met een kennen en kunnen. Met dat overzicht kun je zelf nagaan of je de doelen van het hoofdstuk bereikt hebt.

33 STAP 5 Voeding voor de ziel

©VANIN

Net als de hoofdstukken hebben ook de thema's een vaste opbouw.

Een thema start met een levensbeschouwelijke vraag. Om de vraag te onderzoeken, wordt ze opgedeeld in vijf deelvragen. Elke deelvraag is een stap.

Je start met je eigen bevindingen. In de tweede stap zie je wat de Qurʾān over dat thema zegt. In de derde stap bestudeer je wat de traditie over het thema te vertellen heeft. De vierde stap kijkt naar vandaag en de vijfde stap is een reflectie over je taak als moslim.

Thema 1 Armoede

Hoe ga ik als moslim om met mensen die leven in armoede?

1 Wat denk ik?

Armoede bestaat al duizenden jaren. Maar de kloof tussen rijk en arm wordt almaar groter en dat niet alleen in landen in ontwikkeling. Zelfs in België bezit de rijkste 1%

rijkdom van het land! En dat terwijl sommigen piekeren over hoe ze de volgende maaltijd zullen betalen. Ook mensen die vroeger tot de middenklasse behoorden (studenten, eenoudergezinnen, singles …) worstelen vandaag met de stijgende levensduurte. Dat sommige rijken op sociale media schaamteloos uitpakken met hun luxe, leidt tot grote frustratie. In de commentaar op hun berichten duikt dan ook de hashtag #eattherich op om hen terecht te wijzen.

a Wat is armoede volgens jou? Zet een kruisje in het vakje. Vul zelf ook de lijst aan.

Niet elke maand naar de film kunnen gaan

Geen boterhammen kunnen meenemen naar school

Geen geld hebben voor hobby’s

Niet mee op schoolreis kunnen gaan

Op straat leven

Geen geld hebben om snoep te kopen

Armoede

Niet elke dag vlees kunnen eten

Geen geld hebben om de laatste nieuwe sneakers te kopen

De verwarming overdag op 18 graden om te besparen

c De

3 Welk vers zou jij willen gebruiken als ultieme tip en waarom?

d Alle geleerden zijn het erover eens dat de uitspraken van de profeet letterlijk gevolgd moeten worden.

2 Handig voor onderweg

4 Lees elke situatie. Markeer telkens de situatie, het bijbehorende Qurʾānvers en het advies in dezelfde kleur.

4 Noteer onder elke overlevering hoe jij die begrijpt.

Situaties

Doorheen het hoofdstuk kom je een aantal vaste elementen tegen die je helpen om te werken aan de hoofdstukken en de thematieken.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Situatie 1: Je studie vlot niet en je voelt je machteloos.

Situatie 2: Je hebt ruzie met een vriend en je ziet geen oplossing.

Situatie 3: Je staat onder stress omdat je te veel hooi op je vork neemt.

Abū Hurayra vertelde dat de profeet zei: ‘Uit vrees dat het moeilijk zou zijn voor mijn volgelingen, zou ik hen bevolen hebben om hun tanden te reinigen met de siwāk bij elk gebed.’ Bukhārī

AUDIO

DE QURʾĀN ZEGT:

En stel je vertrouwen in Allah. En Allah volstaat als Zaakwaarnemer. (Q 33:3)

Allah belast geen ziel boven haar vermogen … (Q 2:286)

Siwāk, een takje dat werd gebruikt om de tanden mee te poetsen

Waarlijk, met het ongemak komt gemak. (Q 94:5)

DE ḤADĪTH VERTELT: ʿĀʾisha vertelde dat de profeet zei: ‘Siwāk is een middel om de mond te reinigen en stelt de Heer tevreden.’

De Qurʾān zegt ondersteunt de leerinhouden door argumenten uit de eerste bron aan te bieden.

Op iDiddit kun je van elk vers de recitatie beluisteren.

©VANIN

Adviezen

STAP 1 De eerste martelaren

An-Nasāʾī

5 Luister naar de speech van al-ʿAbbās en beantwoord de vragen.

Advies 1: In plaats van jezelf te overbelasten, kun je aanvaarden dat Allah je niet meer zal belasten dan je aankunt, en je prioriteiten heroverwegen.

1.1 De standvastige Sumayya

a Waarom is het belangrijk om een pact af te sluiten?

Advies 2: In plaats van je te laten meeslepen door wanhoop en verdriet, kun je hoop putten uit het feit dat na moeilijkheden betere tijden komen.

b Heb jij al eens een pact afgesloten? Waarover ging dat?

Advies 3: In plaats van te proberen alles zelf op te lossen, kun je vertrouwen hebben in Allah en hopen dat het vreedzaam opgelost raakt.

De ḥadīth vertelt voorziet je van argumenten vanuit de traditie. Het zijn vertellingen over de profeet en zijn metgezellen.

AUDIO

c Heb je die afspraken nageleefd? Leg uit waarom wel of niet.

d Wat gebeurt er wanneer iemand zich niet houdt aan de afspraken?

WIST JE DAT

46 Hoofdstuk 2 Het leven zoals het was

De Bayʿa-moskee in Mina is gebouwd om de historische belofte van de profeet Muḥammad en de stammen Aws en Khazraj te herdenken. Hij werd gebouwd door kalief Abū Jaʿfar al-Manṣūr in het jaar 761 en staat symbool voor de toewijding van de stammen aan de islam. Later worden de stammen samen de Anṣār genoemd.

De volgende iconen helpen je ook nog een eind op weg:

Je vindt op iDiddit extra (ondersteunend) materiaal.

Je vindt op iDiddit een ontdekplaat.

1 Markeer drie eigenschappen die Sumayya volgens jou bezat. Leg je keuze uit en vergelijk je antwoorden met je buur. assertief ambitieus behulpzaam dapper zelfverzekerd doorzetter eerlijk empathisch trouw kalm lief zorgzaam geduldig

De verteller schetst de context en brengt nieuwe leerstof aan.

De verteller neemt verschillende vormen aan: een tekst, krantenartikel, strip, audio- of videofragment.

In een Wist je dat krijg je extra informatie over een item in het hoofdstuk.

Soms is het handig dat je extra lesinformatie of een video- of audiofragment zelf kunt bekijken of beluisteren op je smartphone.

Als je dit icoon ziet, open dan de VAN IN Plus-app en scan de pagina.

Download in de App Store

Get it on Google Play

53 Het jaar van verdriet

38 Hoofdstuk 2 Het leven zoals het was

75 STAP 1 Hoop aan de horizon

Mijn lesmateriaal

Het onlineleerplatform bij Sīra

Hier vind je alle inhouden uit het boek, maar ook meer, zoals ontdekplaten, filmpjes, audiofragmenten, extra oefeningen ...

Extra materiaal

Bij bepaalde stukken theorie of oefeningen kun je extra materiaal openen. Dat kan een bijkomend audio- of videofragment zijn, een woorden- of begrippenlijst, extra bronnen of een leestekst. Kortom, dit is materiaal dat je helpt om de leerstof onder de knie te krijgen.

Opdrachten

Hier vind je de opdrachten die de leerkracht voor jou heeft klaargezet.

Resultaten

Wil je weten hoever je al staat met oefenen, opdrachten en toetsen?

Hier vind je een helder overzicht van al je resultaten.

Notities

Heb je aantekeningen gemaakt bij een bepaalde inhoud?

Via je notities kun je ze makkelijk terug oproepen.

Meer weten?

Ga naar www.ididdit.be

Vrede zij met jullie

In de Naam van Allah, de Meest Barmhartige, de Meest Genadevolle.

Alle lof zij aan Allah, de Alwetende, de Alwijze, de Schepper van hemelen en aarde, de Bewaarder van alle zielen. Vrede en zegeningen zij met de nobele Boodschapper, de genade voor de werelden, Muhammad (vrede zij met hem).

Stap binnen in de boeiende wereld van Sīra 2 vol inspirerende verhalen en opdrachten.

Trek samen met je klasgenoten en leerkracht op ontdekking. Want elke bladzijde opent een deur naar nieuwe inzichten, vaardigheden en mogelijkheden.

Klaar om de eerste stap te zetten in Sīra 2?

1 Kies bij elke vraag het antwoord dat het best bij je past.

VRAAG 1

©VANIN

VRAAG 2

VRAAG 3

Met wie spreek je het meest over islam?

1 met iedereen

2 met je vrienden en familie

3 met je leerkracht islamitische godsdienst

VRAAG 4

VRAAG 5

Tijdens een klasgesprek in de les geschiedenis gaat het over het kalifaat. Op welke manier participeer jij?

1 Je vertelt aan de klas de hele geschiedenis van het kalifaat en laat niemand aan het woord.

2 Je beantwoordt de vragen van de leerkracht en je medeleerlingen als je het antwoord weet.

3 Je houdt je die les heel rustig en hoopt dat ze jou geen vragen stellen.

In de refter wordt er pizza aangeboden, waarvan je vermoedt dat die niet ḥalāl is. Hoe ga je hiermee om?

1 Je zegt tegen iedereen dat ze niet van de pizza mogen eten.

2 Je deelt je vermoeden met je vrienden of spreekt de klasverantwoordelijke aan.

3 Je zegt er niets van en eet zelf geen pizza.

Een onlinetrol post foutieve informatie over islamitische richtlijnen. Hoe reageer jij?

1 Je besteedt er uren aan om op elk bericht te reageren met de juiste informatie.

2 Je schrijft een kort bericht waarin je de juiste informatie geeft.

3 Je delete de post. Je houdt je niet bezig met zulke zaken.

Je vriend vertelt stoer in de vriendengroep dat hij speakers steelt in winkels.

1 Je geeft hem een stevige preek en maakt van de gelegenheid gebruik om al je vrienden bij te scholen over zondes.

2 Je neemt je vriend apart en vertelt hem dat hij dat best niet zou doen.

3 Het zijn je zaken niet wat hij doet. Zelf zou je dat nooit doen

Je bent de openlijke verkondiger. Iedereen in jouw buurt zal het geweten hebben! Je preekt en bespreekt alle zondes en fouten waar iedereen bij is. Probeer je passie toch een beetje in te tomen. Subtiliteit is een kunst.

Je bent de geheime verkondiger. Je wilt mensen rond je helpen om de juiste beslissingen te maken en deelt dus graag informatie. Je doet dat op een respectvolle manier.

Je bent de niet-verkondiger. Je zal je zelf wel aan de regels houden maar je vindt het niet nuttig om die informatie met iedereen te delen. Let wel op, in sommige gevallen is spreken goud!

©VANIN

2 Wat vind je belangrijk dat anderen weten over jouw religie? Schrijf naast de foto wat je van de daken zou kunnen schreeuwen.

Je overtuigingen verkondigen kun je vandaag op vele manieren doen.

Je kunt je stem laten horen in een demonstratie, met een post op je social media, een quote op je T-shirt, een boodschap op je ringmap ... Mogelijkheden te over, al kies je het best je medium in functie van je boodschap en je doelgroep.

Je klasgenoten overtuigen doe je niet door stickers te plakken in een andere stad, en een vriend advies geven zal ook niet lukken met een stille mars!

3 Hoe zou jij je boodschap overbrengen?

a Noteer na elke situatie welk medium je zou gebruiken. Kies uit de voorstellen of vul je eigen idee in. Kies uit: petitie starten, post op social media, totebag met quote, persoonlijk gesprek, protestactie, berichtje (WhatsApp), Snapchat, verhaal op social media, e-mail, brief schrijven, klasverantwoordelijke worden.

b Bedenk bij het medium van vak 5 een passende situatie.

Vrede zij met jullie

1 Je klasgenoten doen de laatste tijd onbeleefd tegenover een klasgenoot met een Aziatische achtergrond. Jij wilt dat dit stopt.

2 Een oorlog aan de andere kant van de wereld zorgt voor vele burgerslachtoffers. Het maakt je erg verdrietig en je wilt dat de onrechtvaardigheid stopt!

3 Extreemrechtse partijen worden uitgeroepen als winnaars van de verkiezingen, zij willen een regering vormen. Jij wilt je bezorgdheid delen met anderen.

©VANIN

4 Op je school wil je ijveren voor een stille ruimte, waar leerlingen even tot rust kunnen komen, een gebed verrichten of een boek lezen.

5 willekeurig stickers plakken in een andere stad

c Teken jouw persoonlijke of favoriete quote op het T-shirt. Je kunt op internet inspiratie vinden.

4 Wat verwacht je dit jaar te leren in de lessen islamitische godsdienst?

©VANIN

Hoofdstuk 1

STAP 1 De eerste stappen op het pad

1.1 Boodschappers van Allah

Allah heeft de mensen nooit alleen gelaten want Hij heeft telkens profeten gezonden die de mensen naar het rechte pad leidden. De profeten nodigden de mensen uit om in Allah, De Enige, te geloven. Zij verkondigden de principes en de waarden die door Allah werden bepaald: goedheid, eerlijkheid en rechtvaardigheid. Ze keurden de slechte gewoonten, zoals onrechtvaardigheid en oneerlijkheid, af. In de Qur ān wordt zowel het begrip rasūl als nabī gebruikt. Rasūl betekent letterlijk iemand die een boodschap brengt. Een rasūl kreeg nieuwe openbaringen van Allah en gaf zijn woorden aan zijn volk door. Nabī betekent letterlijk profeet en is de persoon aan wie Allah zijn openbaringen herhaalde en die de richtlijnen dan naar de mensen bracht. Zowel een rasūl als een nabī is een profeet zoals we vandaag dat begrip gebruiken. Ze ontvingen namelijk allebei een openbaring of wahy, een vorm van communicatie tussen Allah en de profeten. Zonder de wahy kun je geen nabī of rasūl zijn. . .

©VANIN

1 Duid op de afbeelding aan welke profeten je kent. Vertel iets over hen aan je buur. Tip: kijk goed naar de tekening bij elke naam.

2 Je leerkracht geeft je de namen van vier profeten. Zoek de informatie op in de ontdekplaat op iDiddit. Vul dan samen met je buur hun identiteitsfiches aan en plak er de juiste sticker van het stickervel bij.

ID

Nummer:

Naam:

Bijbelse naam:

Nabi of rasul:

Boek:

Gestuurd naar:

Eigenschappen:

Korte schets van zijn verhaal:

ID ©VANIN

Mirakels: Waarvoor hij vandaag zou opkomen:

Korte schets van zijn verhaal:

Nummer:

Naam:

Bijbelse naam:

Nabi of rasul:

Boek:

Gestuurd naar:

Eigenschappen:

Mirakels: Waarvoor hij vandaag zou opkomen:

Nummer:

Naam:

Bijbelse naam:

Nabi of rasul:

Boek:

Gestuurd naar:

ID

Eigenschappen:

Korte schets van zijn verhaal:

©VANIN

ID

Nummer:

Naam:

Bijbelse naam:

Nabi of rasul:

Boek:

Gestuurd naar:

Eigenschappen:

Mirakels:

Waarvoor hij vandaag zou opkomen:

Korte schets van zijn verhaal:

Mirakels: Waarvoor hij vandaag zou opkomen:

3 Stel in groep de profeten aan elkaar voor op basis van je identiteitsfiches.

1 Over enkele profeten weten we niet veel. Hoe komt dat volgens jou?

2 Geef bij elke vraag minstens één profeet als antwoord.

Wie was rijk?

Wie is oud geworden?

Wie had er kinderen?

Wie kreeg een boek?

Wie werkte als herder?

Wie had vijanden binnen zijn eigen familie?

Over welke profeet hebben we veel informatie?

Wie kwam uit Egypte?

Wie kwam uit Jeruzalem?

3 Heel wat profeten zijn verwant aan elkaar. Noteer na de namen wat hun verwantschap is.

Ismāʿīl en Isḥāq

Yaʿqūb en Yusuf

Yaḥyā en ʿĪsā

Lūṭ en Ibrāhīm

Mūsā en Hārūn

DE QURʾĀN ZEGT:

Zeg: ‘Wij geloven in Allah, in wat aan ons is neergezonden en in al wat aan Ibrāhīm, Ismāʿīl, Isḥāq, Yaʿqūb en aan de stammen (het nageslacht van Yaʿqūb) is neergezonden, en in wat aan Mūsā en aan ʿĪsā is gegeven en in wat door hun Heer aan de profeten is gegeven. Wij maken geen enkel onderscheid tussen (wie dan ook van) hen.

En aan Hem hebben wij ons overgegeven.’ (Q 2:136)

4 Wat begrijp

vers?

5 Welke profeet - naast de profeet Muḥammad - ligt je het nauwst aan het hart? Leg uit waarom. Bespreek je antwoord daarna met je klasgenoten.

©VANIN

6 Speel met je klas de Moslimste mens ter wereld. Kies een naam en beantwoord de vragen van je leerkracht. de MOSLIMSTE

TEAM MEKKA

VRAAG: WAT WEET JE OVER …?

TEAM MEDINA

STAP 2 Mensen met bijzondere eigenschappen

2.1 Een bijzondere opdracht

De profeten zijn bijzondere mensen met een bijzondere opdracht. Geloven in de profeten behoort tot de arkān al-īmān en is dus een van de zes geloofspilaren. Met andere woorden: geloven in de profeten die het woord van Allah overbrengen aan de mensen, is een fundamenteel onderdeel van ons geloof. De boodschappen die zij verkondigen zijn de geboden, verboden en aanbevelingen van Allah.

1 Bekijk het videofragment. Weet jij nog waarover het gaat?

a Geef het fragment een titel.

b Noteer de zes onderdelen van de arkān al-īmān in het Nederlands.

c Onderstreep het vierde geloofspunt.

2 Noteer in de tabel de betekenis van elk begrip. Tip: lees de tekst van Stap 1.1 nog eens.

2.2 Een doordachte keuze

Een goede en bekwame profeet kiezen was belangrijk om de boodschap van Allah goed over te brengen bij de mensen. Dat geldt ook voor de keuze van de klasverantwoordelijke. Iedereen wil iemand die de belangen van de klas op de eerste plaats zet en die tijdens het schooljaar een goed aanspreekpunt is voor de leerkracht en de leerlingen. Doordacht kiezen is dus de boodschap.

©VANIN

1 Kies een klasverantwoordelijke voor de islamklas.

a Denk na over je keuze van klasverantwoordelijke met je buur aan de hand van deze vragen:

• Welke eigenschappen moet hij of zij hebben?

• Welke eigenschappen zijn niet belangrijk voor een klasverantwoordelijke?

• Schrijf enkele belangrijke eigenschappen rond de afbeelding.

b Noteer van elke leerling een eigenschap die een goede klasverantwoordelijke bezit.

c Noteer dan op een apart blaadje de naam van een leerling die veel eigenschappen bezit van een goede klasverantwoordelijke. De leerkracht telt de stemmen en duidt de nieuwe klasverantwoordelijke officieel aan.

de verkozen klasverantwoordelijke is

Net zoals jullie een klasverantwoordelijke kozen wegens zijn goede eigenschappen, zo koos Allah ook de profeten uit. De profeten hadden heel wat gemeen, zo waren de meeste herder. Tijdens het hoeden van schapen ontwikkelden ze namelijk verschillende vaardigheden: geduld, leiderschap, bescheidenheid, verantwoordelijkheid en verbondenheid met de natuur. Daardoor zijn er veel gelijkenissen tussen de profeten. Het zijn gewone mensen met bijzondere eigenschappen.

2 Ga op zoek naar de vijf bijzondere eigenschappen van de profeten.

a Ontcijfer de codes en ontdek de vijf eigenschappen.

A – Rebus

©VANIN

Ṣidq =

B – Symbolen

Amāna =

C – Spiegelschrift

Een verkondiger, een vastberaden spreker zijn is een eigenschap van elke profeet.

Tablīgh =

MMDMEMZMMMMEM MEMIGMMEMMNSMCMMMHAMPM MMBMEMTMMMEKMEMNTMM MMMZMOMMWMEMMLM

MIMNMTMEMLMLIMMGMEMNMMTMIEM MAMLMSM MWMMIJMSMHEIMMD, MTMMWMEMEM KMWMALMMMITMMEMIMMTMEMMN MMVAMMMNMM MDMMME PMMMROMFMMEMTEMMNM.

Faṭāna =

E – Cijfercode

ʿIṣma =

252051151420 451514193821124975 , 2218910221142615144514

b Noteer bij elke beschrijving de juiste eigenschap uit opdracht a.

De profeten waren onschuldig, zij hebben nooit zonden begaan. Ook hun gedachten waren vrij van zonden.

Vastberaden verkondigden de profeten Allahs geboden aan de mensen, zonder iets te veranderen of weg te laten.

©VANIN

De profeten spraken altijd de waarheid, ze logen nooit.

De profeten waren uitzonderlijk verstandig en wijs.

In alle omstandigheden konden de profeten worden vertrouwd, ze gaven nooit aanleiding om hen te wantrouwen.

c Markeer in de tabel de eigenschap(pen) die jij al hebt ontwikkeld.

2.3 Bijzondere verhalen

1 Lees de getuigenissen van de profeten.

a Noteer bij elk verhaal de juiste profeet.

b Markeer specifieke eigenschappen van de profeten.

Ik ben een profeet van Allah. Ik hield veel van mijn volk. Ik was een koning van een groot gebied. Leiderschap was me op het lijf geschreven. Allah gaf me een speciale kracht, ik kon de taal van de dieren begrijpen. Doordat ik de dieren kon verstaan, kon ik goed aanvoelen hoe ze zich voelden. Daarnaast had ik een speciaal leger dat bestond uit jānn, mensen en vogels. Zelfs de kleine diertjes kon ik verstaan met de wil van Allah.

Ik ben een profeet van Allah. Ik hield veel van mijn volk. Ook voor ik een profeet was, kende iedereen me als eerlijk en betrouwbaar. Jammer dat veel mensen me later toch niet wilden geloven toen ik hen opdroeg om alleen Allah te aanbidden. Toch bleef ik met overtuiging mijn taak van Allah verderzetten. Na 53 jaar in mijn geliefde stad, ben ik toch verhuisd om de islam te laten bloeien. Ik toonde doorzettingsvermogen en geduld en ik was ook een liefdevolle vader en echtgenoot.

bijzondere eigenschappen

Ik ben een profeet van Allah. Ik hield veel van mijn volk. Ik stond bij de mensen bekend als hulpvaardig, dapper en sterk. Ik leefde in de regio van Palestina en ik kreeg een zoon die Sulaymān heette. Op een dag vocht ik tegen de gemene Jālūt, de reus. Met mijn slinger en steentjes kon ik hem verslaan. Allah gaf me nog een speciale kracht: ik kon ijzer buigen met mijn blote handen. Zo kon ik alles maken voor de mensen wat ze nodig hadden.

©VANIN

Ik ben een profeet van Allah. Ik hield veel van mijn volk. Honderden jaren lang vertelde ik tegen de mensen dat ze enkel Allah moesten aanbidden. Al die tijd had ik veel geduld, ik bleef mijn mensen uitnodigen tot het goede. Ook toen Allah me beval om een schip te bouwen, maakten de mensen het me moeilijk. Ze lachten me uit, want we woonden in een woestijnlandschap waar het amper regende. Maar ik toonde veel doorzettingsvermogen, ook al noemden ze me gek en raar. Zelfs mijn broers wilden niet luisteren naar me, dat vond ik jammer.

Ik ben een profeet van Allah. Ik hield veel van mijn volk. Ik leefde in het gebied van Shām. Allah had me rijk en wijs gemaakt. Ik bezat veel dieren, velden, huizen en bedienden en ik had een fijn gezin. Ik was Allah dankbaar. Een tijd later beproefde Allah me door mijn bezittingen en mijn gezondheid te verminderen. Mijn ziekte duurde een lange tijd en de mensen wilden me niet bezoeken, waardoor ik een eenzame tijd doormaakte. Dat was jammer, maar ik was geduldig en haalde kracht uit mijn geloof. Zo bleef ik standvastig en bad tot Allah met de woorden: ‘Ik ben verdrietig, maar U bent de Meest Barmhartige van allen die barmhartig zijn.’

2 Schrijf je eigen verhaal en verwerk er minimaal twee goede eigenschappen in van jezelf.

3.1 De Qurʾān ontcijferen

In de Qurʾān worden in totaal 25 profeten bij naam genoemd en hun verhalen zijn verspreid over verschillende hoofdstukken. Het is soms een uitdaging om specifieke passages te vinden, maar met enkele tips kun je gerichter zoeken en zo de verhalen van de profeten beter begrijpen. De meeste edities van de Qurʾān bevatten een index aan het einde van het boek. Daar kun je de namen van de profeten opzoeken en de paginanummers vinden waar hun verhalen worden verteld. Vandaag kan dat nog sneller met een digitale versie van de Qurʾān. Typ simpelweg de naam van de profeet die je zoekt, en de bijbehorende verzen zullen onmiddellijk verschijnen. Om de Qurʾān te kunnen raadplegen, heb je wel een minimum aan vaardigheden nodig. In deze stap krijg je tips om vlot in de Qurʾān te kunnen opzoeken.

1 De Qurʾān gebruikt Arabisch-Indische cijfers om de verzen en hoofdstukken te nummeren. Lees de vacature en ga dan aan de slag met opdracht 2.

QURʾĀNSPECIALIST GEZOCHT!

Ik zoek collega’s om mij bepaalde verzen in de Qurʾān te helpen zoeken. Om die vaardigheid te ontwikkelen, hebben jullie oefening nodig. Eerst bestudeer je samen de Arabisch-Indische cijfers. Daarna ga je op zoek in de Qurʾān naar een aantal hoofdstukken of verzen. Op iDiddit vind je ook een inhoudsopgave van de Qurʾān als hulpmiddel. Die hoofdstukken of verzen kun je enkel vinden als je goed overweg kunt met de ArabischIndische cijfers.

Tot binnenkort in mijn team!

2 Zet de getallen in Arabisch-Indische cijfers om naar getallen in de vertrouwde Arabische cijfers. Gebruik daarbij de omzettabel uit opdracht 1.

WIST JE DAT

De cijfers op de klok zijn niet ontstaan in de Arabische wereld, maar in India zo'n 300 jaar v.C. De Arabieren namen die cijfers, later bekend als Arabische cijfers, uit Indië over. Vandaar de benaming Arabisch-Indische cijfers. De cijfers zoals wij ze vandaag kennen, van 0 tot 9, zijn wel te danken aan de Arabische wereld. Die cijfers hebben de Romeinse cijfers vervangen.

3 Zet de getallen in de vertrouwde Arabische cijfers om naar getallen in Arabische-Indische cijfers. Gebruik daarbij de omzettabel uit opdracht 1.

4 Zoek in de Qurʾān naar de eerste sūra. Noteer dan de naam. Tel hoeveel verzen dat hoofdstuk bevat. Noteer het aantal in Arabisch-Indische cijfers.

Naam:

Aantal verzen:

5 In dit hoofdstuk uit de Qurʾān is het cijfer van sommige verzen gewist. Vul het weer aan.

6 Noteer hoeveel hoofdstukken je op p. 601 van de Qurʾān vindt. Noteer daarbij je tussenstappen. Tip: zet eerst het getal 601 om in Arabisch-Indische cijfers.

©VANIN

7 Zoek in de Qurʾān de opgave (sūra 2, vers 256) en schrijf het vers in het Arabisch over. Noteer daarbij ook je tussenstappen. Tip: gebruik de bijlage in iDiddit.

3.2 De heilige boeken

Heilige boeken zoals de Thora, de Bijbel en de Qurʾān vervullen in religies een aantal functies. Zo vind je in de heilige boeken richtlijnen en wijsheden terug, die de gelovigen leiden. Ze vormen dus een leidraad voor het geloof, een morele gids voor het leven en ze geven antwoorden op levensvragen. De Qurʾān benadrukt het respect voor eerdere openbaringen. Hoewel er verschillen zijn in geloof, zijn er ook gemeenschappelijke punten. De Qurʾān moedigt de dialoog tussen mensen van verschillende geloofstradities aan en roept op tot respectvolle gesprekken.

Een pagina in het Aramees uit de Bijbel uit de 9de eeuw

Een pagina in het Arabisch uit de Qurʾān van voor 671

1 Lees op iDiddit de tekst. Beantwoord daarna de vragen.

a Wat betekent Koran volgens de tekst?

©VANIN

Een pagina in het Hebreeuws uit de Tenach uit de 10de eeuw

b Wat is een soera volgens de tekst?

c Geef na elke stelling aan of ze juist of fout is. JuistFout

1 De Qurʾān is een boek vol geschiedkundige verhalen.

2 Het Nieuwe Testament is veel dikker dan de Qurʾān.

3 Het heilige boek van de Joden heet Thora.

4 De meeste moslims leren minstens enkele Qurʾānverzen uit het hoofd.

d Heeft de Qurʾān voor moslims dezelfde betekenis als de Bijbel voor christenen? Leg uit waarom (niet).

e Wat is de visie van de moslims op de Bijbel?

©VANIN

f Noteer drie raadgevingen of uitspraken die je zowel in de Qurʾān als in de Bijbel terugvindt.

g Noteer vijf Bijbelse figuren die ook voorkomen in de Qurʾān. Geef telkens de christelijke en de islamitische naam. Tip: in de tekst vind je al drie namen.

4.1 Joods-christelijke verhalen

In de Qurʾān verwijst Allah naar bepaalde gebeurtenissen uit het leven van de profeten. Een gedetailleerd levensverhaal komt niet voor in de Qurʾān. Zo wil Allah ons enkel de essentie meegeven. Om de profeetverhalen te reconstrueren, gebruikten sommige Qurʾānuitleggers of mufassirūn teksten uit de joods-christelijke traditie, ook de isrāʾiliyyāt genoemd. Aangezien in de andere tradities meer details staan over namen, plaatsen en data worden in de tafsīr meer details aan de verhalen uit de Qurʾān toegevoegd. De profeet Muḥammad gaf wel het advies om voorzichtig om te gaan met teksten uit de joods-christelijke traditie, wat tot meningsverschillen onder de geleerden leidde. Er zijn geleerden die enkel verhalen aanvaarden die niet strijdig zijn met de kernprincipes van de islam, terwijl anderen de verhalen in hun totaliteit verwerpen omdat ze niet uit islamitische bronnen komen. Profetenverhalen die niet overeenkomen met de vijf eigenschappen (eerlijkheid, betrouwbaarheid, zondeloosheid, verkondiging en intelligentie), worden niet aanvaard.

1 Onderzoek elk profetenverhaal uit de joods-christelijke traditie. Noteer welke eigenschappen of acties van de profeten je herkent vanuit de islamitische traditie.

Twee vrouwen komen bij Salomo met een kind waarvan beiden beweren dat het van hen is. Salomo laat een dienaar een zwaard halen om het kind in tweeën te hakken, zodat elke vrouw een deel van het kind kan krijgen. De echte moeder roept ontsteld: ‘Doe dat niet, geef het dan maar aan haar’, maar de andere vrouw zegt: ‘Ja, hak het maar in tweeën, dan krijgen we het geen van beiden.’ Dat was een slimme zet van Salomo, want daardoor wist hij dat de eerste vrouw de echte moeder is. (Koningen 3:16-27)

Eigenschap:

Jona krijgt de opdracht om het volk van Ninevé te waarschuwen voor hun slechte gedrag en Gods boodschap te prediken. Het volk moest zijn levensstijl verbeteren, want anders zou de Heer hun stad verwoesten. Eerst worstelde hij met die opdracht, maar uiteindelijk voert hij Gods wil wel uit. (Jona 1:2)

Eigenschap:

De wijsheid van Salomo, James Tissot, ca. 1896

De walvis zet Jona aan land, Jan Brueghel de Oude, 1598

Er woonde in het land Uz een man die Job heette. Hij was een goed en eerlijk man en diende God. Hij deed geen slechte dingen. Hij had zeven zonen en drie dochters. (Job 1:2).

Eigenschap:

Job wordt bespot door zijn vrouw, Georges de la Tout, 1650

2 In de joods-christelijke traditie worden de profeten vaak afgebeeld. Waarom doen moslims dat niet?

3 Waarom adviseerde de profeet om voorzichtig om te gaan met joods-christelijke teksten?

4 Hoe staan de moslimgeleerden tegenover de joods-christelijke verhalen? Leg uit.

4.2 Vrouwelijke profeten

De meerderheid van de geleerden is het erover eens dat er enkel mannelijke profeten waren. Hoewel de term profeet volgens hen specifiek voor mannen gebruikt wordt, erkent de Qurʾān wel het bestaan van rechtvaardige en vrome vrouwen die een boodschap ontvingen van Allah. Zo wordt Maryam, moeder van Jezus, zeer gerespecteerd en wordt ze genoemd als een voorbeeldige vrouw. Ook Āsiya, de vrouw van de farao in de tijd van Mūsā, behoort tot die voorbeeldige vrouwen.

Toch zijn er geleerden die vrouwelijke profeten of boodschappers wel erkennen. Zij zijn van mening dat vrouwen als Maryam en de moeder van Mūsā wel aan de voorwaarden voldoen om profeet te zijn. De moeder van Mūsā ontving een openbaring. Maryam sprak de engel Jibrīl aan die verantwoordelijk is voor de openbaring en ze werd bevoorrecht boven alle vrouwen.

1 Denk jij ook dat een vrouw geen profeet kan zijn? Duid na elke stelling aan of je het ermee eens of oneens bent. Formuleer zelf ook een stelling. Beargumenteer klassikaal je keuze.

a Een vrouw is fysiek minder sterk dan een man. Eens - Oneens

b Een vrouw wordt niet ernstig genomen als ze een groep mannen aanspreekt. Eens - Oneens

c Een zwangere vrouw is gevoeliger, waardoor ze emotioneel zal reageren. Eens - Oneens

d Een menstruerende vrouw kan haar religieuze rituelen niet nakomen waardoor ze haar taak niet volledig kan uitvoeren.

e Een vrouw zou voor haar gezin moeten zorgen.

Eens - Oneens

Eens - Oneens

f Eens - Oneens

Profeet, wie weet?

2 Markeer in elk vers de profetische eigenschappen die je herkent.

DE QURʾĀN ZEGT:

Wij openbaarden aan de moeder van Mūsā: ‘Zoog hem en wanneer je je zorgen maakt om hem, werp hem dan in het (rivier-)water en wees noch bang, noch bedroefd. Wij brengen hem naar jou terug en maken hem tot één van de boodschappers.‘ (Q 28:7)

©VANIN

Toen zeiden de engelen: ‘O Maryam, Allah heeft jou uitverkoren en jou gereinigd en jou verkozen boven de vrouwen van alle volkeren.’ (Q 3:42)

Toen zeiden de engelen: ‘O Maryam, Allah zendt jou het heuglijke nieuws van een woord van Hem: zijn naam is al-Masīḥ (de Messias): ʿĪsā, zoon van Maryam. En hij zal in deze wereld en in het Hiernamaals geëerd worden en hij behoort tot degenen die dicht bij (Allah) staan.’ (Q 3:45)

Zij plaatste een scherm om zichzelf van hen af te zonderen. En vervolgens hebben Wij Onze geest (de engel Jibrīl) naar haar gezonden en is hij als een volmaakt (geschapen) mens aan haar verschenen. Zij zei: ‘Ik neem mijn toevlucht tot de Barmhartige tegen jou. Laat mij met rust, indien jij Godvrezend bent.’ Hij zei: ‘Ik ben slechts een gezant van jouw Heer, opdat ik jou een zuivere jongen schenk.’ (Q 19:17-19)

3 Geef nu twee argumenten waarom vrouwen volgens de verzen wel profeten kunnen zijn.

STAP 5 Voeding voor de ziel

1 Bekende verkondigers doorheen de tijd vertellen over hun overtuiging. Zou jij hetzelfde verkondigen? Omcirkel ✅ (ja) of ❎ (nee) en bespreek je keuze klassikaal.

‘AMERIKA MOET DE ISLAM BEGRIJPEN, OMDAT DIT DE ENIGE RELIGIE IS DIE HET RASSENPROBLEEM UIT HAAR SAMENLEVING WIST.’

Malcolm X

‘DE ISLAM ZEGT DAT HET NIET ALLEEN HET RECHT VAN ELK KIND IS OM ONDERWIJS TE VOLGEN, HET IS OOK HUN PLICHT EN VERANTWOORDELIJKHEID.’

Malala Yousufzai

‘JA DAT BEN IK, IK BEN OOK EEN MOSLIM, EEN CHRISTEN, EEN BOEDDHIST EN EEN JOOD.’

Mahatma Gandhi

‘WE HEBBEN ÉÉN LEVEN; HET ZAL SPOEDIG VOORBIJ ZIJN; WAT WE VOOR GOD DOEN IS HET ENIGE DAT BLIJVEND IS.’

Muhammad Ali

‘MENSEN BESTEDEN GEEN AANDACHT AAN DE BESTE DAAD VAN AANBIDDING: NEDERIGHEID.’

Aisha bint Abu Bakr

2 Werk op basis van de vragen een presentatie uit waarbij je iemand in de verf zet die je doet denken aan een bekende figuur uit opdracht 1.

- Wie in jouw omgeving (familie, trainer, leerkracht …) inspireert je?

- Welke eigenschappen (behalve zondeloosheid) van de profeten bezit de persoon?

- Voor welke rechten (mensenrechten, dierenrechten, natuur …) komt de persoon op?

- Hoe bereikt hij of zij zijn of haar doel?

- Aan welke bekende figuur uit de geschiedenis of uit de hedendaagse tijd kun je jouw inspirator koppelen?

Volg het stappenplan:

1 2 3 4 5

6

Kies een inspirerende persoon: selecteer iemand die een positieve impact heeft / had op de samenleving of uitblonk / uitblinkt in zijn vakgebied. Zorg ervoor dat er voldoende informatie beschikbaar is om een boeiende presentatie te maken.

Onderzoek en verzamel informatie: verzamel gegevens over de achtergrond, prestaties, uitdagingen en de impact van de gekozen persoon. Gebruik betrouwbare bronnen, zoals biografieën, interviews of officiële documenten.

Organiseer de presentatie: introduceer de persoon en motiveer waarom hij / zij inspirerend is. Presenteer chronologisch of thematisch, afhankelijk van wat het meest effectief is. Gebruik visuele elementen zoals afbeeldingen, video's of citaten om de presentatie te verrijken.

Bereid een boeiende inleiding en afsluiting voor: de inleiding moet de aandacht trekken en het belang van de persoon benadrukken. Sluit af met een samenvatting van de belangrijkste prestaties en waarom deze persoon inspirerend is.

Oefen de presentatie: oefen het spreken voor de spiegel, vrienden of familie om vertrouwd te raken met de inhoud en timing. Werk aan een duidelijke en zelfverzekerde spreekstijl.

Gebruik visuele hulpmiddelen effectief: houd de lay-out van de slides schoon en overzichtelijk.

Betrek het publiek: stel vragen om de betrokkenheid van het publiek te vergroten. Overweeg interactieve elementen, zoals korte discussies of een quiz.

Zelfevaluatie

Ik vond deze opdracht: gemakkelijker dan verwacht / moeilijker dan verwacht / zoals verwacht. Schrap wat niet past.

Ik heb me voorbereid door:

7 ©VANIN

de les aandachtig te volgen het stappenplan goed te volgen vragen te stellen over zaken die ik niet begreep

Ik zal vanaf nu dankzij de opdracht rekening houden met:

JaNee

Synthese

Samenvatting

Taken van de profeten

- nodigen uit tot het geloof in één God

- verkondigen de principes en waarden

- adviseren goedheid, eerlijkheid, rechtvaardigheid aan de mensen

waḥy = voorwaarde voor nabī of rasūl

Eigenschappen van de profeten

©VANIN

Amāna = betrouwbaar

Ṣidq = eerlijk

Faṭāna = intelligent

Functies

- leidraad voor het geloof

- morele gids voor het leven

- antwoorden op levensvragen

Tablīgh = verkondiger

= zondeloos

Heilige boeken

Gemeenschappelijke boodschap van de heilige boeken

- God is één.

- God wil dat de mensen doen wat hij zegt.

- Oproep om rechtvaardig te zijn.

Begrippenlijst

Al-amāna De betrouwbaarheid

Al-faṭāna De intelligentie

Al-ʿiṣma De zondeloosheid

At-tablīgh De verkondiging

Arkān al-īmān De geloofsfundamenten van de moslims

Aṣ-ṣidq De eerlijkheid

©VANIN

Isrāʾiliyyāt Verhalen, legendes of overleveringen die afkomstig zijn uit de joods-christelijke traditie en die in sommige islamitische overleveringen terecht zijn gekomen.

Mufassir Een geleerde die zich bezighoudt met het uitleggen of interpreteren van de betekenissen van de verzen uit de Qurʾān. Het meervoud is mufassirūn.

Nabī Het Arabische woord dat letterlijk ‘profeet’ betekent.

Rasūl Het Arabische woord dat letterlijk betekent ‘iemand die een goddelijke boodschap overbrengt’.

Tafsīr De wetenschap van de uitleg en de interpretatie van de verzen in de Qurʾān.

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik noem de profeten in de juiste volgorde.

 Ik situeer de profeten in tijd en ruimte.

 Ik benoem het verschil tussen nabī en rasūl.

 Ik beschrijf de profeten aan de hand van religieuze teksten.

 Ik haal de eigenschappen van de profeten uit verhalen.

Stap 2  Ik onderscheid de begrippen nabī en rasūl van elkaar.

 Ik som de vijf eigenschappen van de profeten op.

 Ik herken de specifieke eigenschappen van enkele profeten.

 Ik benoem minimaal twee eigenschappen van mezelf.

Stap 3  Ik herken de Arabisch-Indische cijfers.

 Ik hanteer de Qurʾān volgens de aangeleerde vaardigheden.

 Ik zoek verzen op in de Qurʾān.

 Ik omschrijf drie gemeenschappelijke raadgevingen van de heilige boeken.

 Ik som minstens vijf namen van profeten op, zowel de christelijke als de islamitische naam.

Stap 4  Ik vergelijk de profeten met de joods-christelijke traditie.

 Ik geef de verschillen over de erkenning van vrouwelijke profeten in de islam weer.

 Ik onderbouw mijn mening met argumenten.

 Ik leg in eigen woorden deze begrippen uit: isrāʾiliyyāt, mufassirūn, tafsīr.

Stap 5  Ik gebruik de leerstof van dit hoofdstuk om te reflecteren over mijn eigen gedrag.

 Ik denk actief na over de positieve invloed van een inspirerende persoon op mijn leven.

 Ik verzamel relevante informatie over de inspirerende persoon.

 Ik gebruik effectieve visuele hulpmiddelen, zoals slides, afbeeldingen of video's, om mijn presentatie te ondersteunen.

 Ik beantwoord de kritische vragen van het publiek om mijn keuze voor de inspirerende persoon te verdedigen.

Hoofdstuk 2

Het leven zoals het was

1.1 De standvastige Sumayya

©VANIN

1 Markeer drie eigenschappen die Sumayya volgens jou bezat. Leg je keuze uit en vergelijk je antwoorden met je buur. assertief ambitieus behulpzaam dapper zelfverzekerd doorzetter

eerlijk empathisch trouw kalm lief zorgzaam geduldig

2 Hoe toonde Sumayya haar tawakkul, haar vertrouwen in Allah?

3 Lees de slogan en beantwoord de vragen.

IK DOE MIJN BEST EN ALLAH DOET DE REST.

a Wat begrijp jij uit deze slogan?

b In welke situatie heb jij voor het laatst tawakkul getoond?

4 Maak een top vijf van gebeurtenissen, situaties … die jij linkt aan de rizq, de voorziening waarvoor je Allah heel dankbaar bent. 1 2 3 4 5

Bepaalde begrippen uit de Qurʾān kunnen vragen oproepen, terwijl ze eigenlijk een diepe betekenis hebben. Shahīd of martelaar is zo’n begrip. Het verwijst naar iemand die sterft omdat hij vasthoudt aan zijn geloof en principes. Dat betekent niet per se dat je op het slagveld moet sneuvelen. Het gaat meer over de moed om te staan voor wat juist is. Een martelaar kan ook iemand zijn zoals de profeet Ibrāhīm of Ayyūb, die vasthoudt aan vriendelijkheid, eerlijkheid en liefde, ook als het moeilijk wordt.

©VANIN

Het martelaarschap omvat vooral een daad van opoffering voor iets dat groter is dan jezelf. In ruime zin kan het dus veel betekenen. Stel je voor dat je je levenslang inzet voor een betere en rechtvaardigere wereld door te strijden tegen racisme, voor natuurbehoud, tegen armoede ... Dan moet je hard werken en hindernissen overwinnen om je doelen te bereiken en je principes uit te dragen. In zo’n situatie ben jij ook een martelaar in de ruime betekenis van het woord.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra vertelde dat de boodschapper van Allah zei: ‘De martelaren zijn er in vijf soorten: iemand die sterft aan de pest; iemand die sterft aan diarree (of cholera); iemand die verdrinkt; iemand die bedolven wordt onder puin en iemand die sterft terwijl hij strijdt op de Weg van Allah.’ Muslim

1 Wat betekent ‘iemand die strijdt op de Weg van Allah’ volgens jou? Omcirkel de letter van de betekenis die jij het best vindt passen of vul aan.

a Opkomen en je stem laten horen voor een rechtvaardige samenleving

b Een gewapende strijd tegen diegenen die de islam bestrijden

c Een strijd voeren om vrede te brengen

d Hard je best doen om je doel te bereiken

e Een figuurlijke strijd in deze wereld om het Hiernamaals te bereiken

f Iemand die zich in een vlaag van woede toch in bedwang kan houden g

2 Zijn de mensen in de volgende situaties volgens jou martelaren? Leg naast elke afbeelding uit waarom wel of niet.

©VANIN

WIST JE DAT

De term shahīd wordt in de Qurʾān minstens 30 keer gebruikt in de algemene betekenis van ‘getuige’ en maar één keer in de betekenis van ‘martelaar’. De betekenis ‘martelaar’ wordt meerdere keren genuanceerd in overleveringen: er zijn meer dan 300 overleveringen waarin het woord voorkomt.

3 Wie vind jij vandaag een martelaar? Leg uit waarom.

2.1 Mensen in de marge geduwd

Dit is het verhaal van mijn leven als verworpen mens. In mijn land voeren de machthebbers een racistisch en corrupt beleid, wat onrust en onrechtvaardigheid veroorzaakt. Toen ik daartegen inging, werd ik ervan beschuldigd een onruststoker en een gek te zijn. Ik probeerde in gesprek te gaan met enkele leiders, maar uiteindelijk verboden de machthebbers om met mij en mijn naasten handel te drijven. Zo verloren we een groot deel van ons inkomen. In de straten meden de mensen ons. Niemand mocht ons helpen, anders werden ze zelf ook bestraft. Familiebanden werden verbroken. We werden verbannen naar een getto. Er braken tijden van honger en eenzaamheid aan. De nachten waren ijskoud en de dagen waren gevuld met wanhoop. Van de machthebbers konden we geen medelijden verwachten. Niet voor

huilende kinderen, uitgehongerde mensen of zwakke ouderen. Ze hielden voet bij stuk. Moedige enkelingen van binnen de stad probeerden ons in het geheim te steunen. Ze brachten ons met gevaar voor hun eigen vrijheid wat basisvoedsel. De wanhoop groeide en ik bleef lijden. Ik geloofde nog altijd in een samenleving waar voor iedereen plaats was. Ik besefte dat ik in een andere gemeenschap meer kansen zou hebben om mezelf te zijn en op te komen voor de rechten van anderen. Het zou niet mogen zijn dat mensen uit de samenleving worden gezet omdat ze gelijke rechten nastreven. Iedereen verdient het om gehoord te worden en op een goede manier te kunnen leven. Ik blijf daarvoor vechten.

©VANIN

1 Welke volkeren hebben in het verleden zulke situaties meegemaakt?

2 Welke volkeren maken dit ook vandaag nog mee?

3 Wat weet je nog over hoe de leiders van Quraysh te werk gingen? Bekijk het videofragment en noteer in korte zinnen.

4 Welke gelijkenissen zie je tussen de onderdrukte groep in het verhaal en het videofragment?

HIRA PRESS

Mekka, 10 dhūl-qiʿda 616

Banū Hāshim geboycot

Dit jaar 616 is het zevende jaar van het profeetschap van de profeet Muḥammad. Mensen die het niet eens zijn met zijn boodschap ondernamen al allerlei pogingen om hem tegen te houden. Nu proberen ze hem en zijn volgelingen het zwijgen op te leggen met een economische en sociale boycot tegen de stam Banū Hāshim. Hoelang die boycot precies zal duren, is niet duidelijk, maar het is een zware tijd voor de profeet en zijn volgelingen. Niemand mag met hen handeldrijven of hen helpen. Er is een tekort aan voedsel en basisbenodigdheden ontstaan. Veel mensen vinden in deze moeilijke periode steun en troost in de woorden van de Qurʾān en de leringen van de profeet Muḥammad. De verzen in de Qurʾān zijn vriendelijke woorden die hen aanmoedigden om vol te houden, zelfs nu het leven zwaar is. De profeet, als leraar en voorbeeld, deelt wijze lessen die mensen inspireren om geduldig te zijn, hoop te koesteren en goedheid te verspreiden.

5 Hoe werd de stam Banū Hāshim geboycot?

Economisch:

Sociaal:

6 Ben jij al eens met opzet uitgesloten? Hoe ben je daarmee omgegaan?

©VANIN

7 Ook vandaag wordt een boycot gebruikt om het bepaalde landen moeilijk te maken. Lees de krantenartikels over Cuba en over het Midden-Oosten en bepaal telkens of je de boycot terecht vindt of niet. Bespreek dan klassikaal.

Boycot van Cuba: Boycot van het Midden-Oosten:

2.2 Het supercoole boek

Wist je dat de Qurʾān, het heilige boek van de islam, eigenlijk een supercoole tool is om jou te helpen in je leven hier en nu? Het is een gps voor je ziel, met wegwijzers die je helpen om vlot de weg te vinden doorheen je tienerjaren. Het is een gids die je helpt om het leven te snappen en die je uitlegt hoe je goed kunt handelen. De Qurʾān is er dus niet alleen om te lezen, maar vooral om te begrijpen en in de praktijk te brengen. Een boek dat de wereld mooier maakt en jou helpt om een betere mens te worden. Cool, toch?

©VANIN

1 Check enkele coole wegwijzers van de Qurʾān!

a Noteer bij elke beschrijving het juiste woord. Kies uit: genezing, leidraad, verlichting, onderscheider, wijsheden en richtlijnen.

De Qurʾān werkt als een gigantische kaart voor het leven. Het boek is een gids voor je ziel, om je te begeleiden in elke fase van je leven. Het is als die ene vriend die altijd weet welk pad je moet nemen in het doolhof van 'tiener zijn'.

De Qurʾān is een set van superheldenregels. Het boek vertelt je niet alleen wat te doen, maar ook hoe je een held kunt zijn in je eigen verhaal. Het geeft je regels over hoe je moet handelen, en ook tips over hoe je respect kunt tonen en een positieve invloed kunt hebben op de wereld om je heen.

De Qurʾān is een schatkist vol wijze inzichten. Van liefde tot vriendschap, en van school tot chillen: de Qurʾān heeft het allemaal, als je eigen persoonlijke wifi voor slim denken.

De Qurʾān is een superkrachtige zaklamp. Het boek brengt licht in de duisternis, niet alleen als je 's nachts naar de koelkast sluipt, maar ook wanneer je op zoek bent naar de juiste spirituele richting. Het helpt je om helderder te zien tijdens moeilijke momenten.

De Qurʾān is een bijzondere EHBO-doos. Het boek geeft geen tips om griep aan te pakken, maar het heeft woorden die je opvrolijken als je down bent of je een boost geven als je een dipje hebt.

De Qurʾān is als een detective die goed van kwaad kan onderscheiden. Het boek is als een magische bril die je helpt slimme keuzes te maken en je laat zien wat écht belangrijk is. Het is alsof je een geheim agent bent, maar dan eentje voor rechtvaardigheid.

b Neem je stickervel en plak bij elk woord de juiste afbeelding.

Leidraad

Wijsheden

Genezing

Richtlijnen Verlichting

©VANIN

Onderscheider

2 Zoek elk vers op een Qurʾānwebsite (koran.nl, quran.com of tanzil.net) op. Noteer dan naast elk vers het juiste woord.

Kies uit: genezing, leidraad, verlichting, onderscheider, wijsheden en richtlijnen.

Q 17:82

Q 3:184 Q 2:2

Q 26:83

Q 17:9

Q 2:185

4 Lees elke situatie. Markeer telkens de situatie, het bijbehorende Qurʾānvers en het advies in dezelfde kleur.

Situaties

Situatie 1: Je studie vlot niet en je voelt je machteloos.

Situatie 2: Je hebt ruzie met een vriend en je ziet geen oplossing.

Situatie 3: Je staat onder stress omdat je te veel hooi op je vork neemt.

DE QURʾĀN ZEGT:

En stel je vertrouwen in Allah. En Allah volstaat als Zaakwaarnemer. (Q 33:3)

Allah belast geen ziel boven haar vermogen … (Q 2:286)

Waarlijk, met het ongemak komt gemak. (Q 94:5)

Adviezen

Advies 1: In plaats van jezelf te overbelasten, kun je aanvaarden dat Allah je niet meer zal belasten dan je aankunt, en je prioriteiten heroverwegen.

Advies 2: In plaats van je te laten meeslepen door wanhoop en verdriet, kun je hoop putten uit het feit dat na moeilijkheden betere tijden komen.

Advies 3: In plaats van te proberen alles zelf op te lossen, kun je vertrouwen hebben in Allah en hopen dat het vreedzaam opgelost raakt.

STAP 3 Het jaar van verdriet

3.1 Pijnlijk afscheid

1 Waarom wordt het jaar ‘het jaar van verdriet’ genoemd?

2 Duid op de gevoelsmeter bij elke gebeurtenis aan hoe de profeet zich voelde. Verbind dan de punten.

Gevoelsmeter

Blij

©VANIN

Bang

Boos

Verdrietig

Huwelijk met Khadīja De boycotHet overlijden van Abū Ṭālib

Steun van zijn familie

De jaarlijkse markt Het overlijden van Khadīja

3 Wat kun je uit de gevoelsmeter afleiden over de profeet Muḥammad als mens?

4 Duid aan bij wie de profeet troost zocht.

Allah Niemand Vrienden Familie

5 Bij wie zoek jij troost als je verdrietig bent of het moeilijk hebt?

DE QURʾĀN ZEGT:

Wij zullen jullie beproeven met iets van vrees en honger, maar ook verlies van bezittingen, levens en vruchten. Geef het goede nieuws aan de geduldigen!

(Q 2:155)

De hemelreis

6 Markeer welk gezegde het best past bij het vers.

a Ochtendstond heeft goud in de mond.

b Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht.

c Wie goed doet, goed ontmoet.

d Na regen komt zonneschijn.

e De een zijn dood, is de ander zijn brood.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Ibn ʿAbbās vertelde dat de profeet zei: ‘Gedenk Allah en je zult Hem voor je vinden. Ken Allah in tijden van voorspoed en Hij zal je gedenken in tijden van tegenspoed. Weet, wat jou niet treft je nooit ging raken en wat jou wel treft, je nooit ging missen. Overwinning komt met geduld, verlichting met moeilijkheid en met ongemak komt gemak.’

Aḥmad

©VANIN

7 Vul de zin aan met een positief vervolg op deze vervelende situaties.

Je mist je bus naar huis, maar

Het regent heel hard, maar

Je bent deze ochtend ziek opgestaan, maar

Je hebt geen geld bij voor het middageten, maar

8 Welke boodschap willen de cartoonisten geven? Gebruik zowel het vers als de overlevering om je antwoord te formuleren.

tijd die je besteedt aan bidden is nooit verloren tijd

Hoe hopeloos die situatie ook lijkt

9 Duid na elke stelling aan of je het ermee eens of oneens bent. Beargumenteer klassikaal je keuze.

a Bij het verlies van een dierbare mag je je emoties niet tonen, anders ben je zwak. Eens - Oneens

b Rouwen is iets persoonlijks, niemand mag zich moeien.

c Het is verboden om te huilen voor een overledene.

d Je kunt niets meer doen voor iemand die overleden is.

10 Wat zou jij doen in de volgende situaties? Omcirkel de passende foto en leg je keuze uit.

a Een klasgenote verloor haar beste vriendin in een auto-ongeval.

b Een familielid verloor een huisdier dat deel uitmaakte van de familie.

c De buurjongen kreeg van de arts te horen dat hij niet meer mag voetballen.

Eens - Oneens

Eens - Oneens

Eens - Oneens

©VANIN

11 Schrijf een steunbrief naar de profeet Muḥammad. Volg de stappen: zorg voor een inleiding (I), midden (M) en slot (S).

Stap 1 (I): Ga in op het jaar van verdriet. Welke moeilijkheden kende de profeet?

Stap 2 (M): Druk je medeleven en steun uit voor de profeet Muḥammad. Laat zien dat je begrijpt hoe moeilijk die periode voor hem moet zijn geweest.

Stap 3 (M): Verwerk in je brief hoe je omgaat met verdriet en moeilijkheden in je eigen leven.

Stap 4 (S): Eindig met een hoopvolle slotzin.

©VANIN

Stap 5: Deel je brief met de klas. Het kan een waardevolle manier zijn om van elkaars perspectieven te leren.

3.2 De fundamenten

De Qurʾān is het heilige boek met de regels die Allah ons heeft gegeven. Om die regels te begrijpen en in ons leven toe te passen, kijken we naar het leven van de profeet Muḥammad.

De sunna is een soort handleiding voor ons gedrag, gebaseerd op wat de profeet deed en zei. De Qurʾān blijft de belangrijkste bron van de islam, de sunna vormt de tweede belangrijkste bron. Zo werd ʿĀʾisha gevraagd naar het karakter van de profeet, waarop zij antwoordde: ‘Het karakter van de profeet was (in overeenstemming met) de Qurʾān.’

Het is belangrijk te weten dat de sunna en de ḥadīth, hoewel ze veel op elkaar lijken, toch verschillend zijn. Beide gaan over de uitspraken, handelingen, goedkeuringen en het gedrag van de profeet. De sunna geeft een algemeen beeld van de vaste gewoonten en normen die we kunnen afleiden uit het leven van de profeet. De ḥadīth daarentegen is meer een gedetailleerd verslag van wat de profeet precies zei en deed.

Over een strikte opdeling tussen de sunna en de ḥadīth bestaat onder geleerden wel verdeeldheid. Sommigen beschouwen alle verhalen over de profeet als sunna en volgen de teksten strikt in de letterlijke zin. Anderen aanvaarden enkel de vaste gewoonten als sunna en kijken daarbij naar de context van de handeling en de onderliggende boodschap. Zij menen dat niet elke handeling of uitspraak van de profeet letterlijk als regel geldt, maar dat we moeten kijken naar het beoogde doel. Het is zoals een puzzel: sommige mensen bestuderen heel aandachtig elk stukje apart, terwijl anderen naar het grote beeld van de puzzel als geheel kijken. Als je begrijpt dat mensen op verschillende manieren denken, kan dat je helpen om de rijkdom van de islamitische traditie beter te begrijpen.

1 Markeer de twee basisbronnen in de islam.

Qurʾān injīl qiyās sunna fiqh sīra ḥadīth

2 Noteer de vier onderdelen van de sunna.

3 Geef na elke stelling aan of ze juist of fout is. Verbeter de foute stellingen.

a De sunna en de ḥadīth zijn hetzelfde.

b De ḥadīth behandelt enkel de vaste gewoonten en normen van de profeet.

©VANIN

c De verschillende meningen zijn een rijkdom binnen de islam.

d Alle geleerden zijn het erover eens dat de uitspraken van de profeet letterlijk gevolgd moeten worden.

4 Noteer onder elke overlevering hoe jij die begrijpt.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra vertelde dat de profeet zei: ‘Uit vrees dat het moeilijk zou zijn voor mijn volgelingen, zou ik hen bevolen hebben om hun tanden te reinigen met de siwāk bij elk gebed.’

Bukhārī

Siwāk, een takje dat werd gebruikt om de tanden mee te poetsen

DE ḤADĪTH VERTELT:

ʿĀʾisha vertelde dat de profeet zei: ‘Siwāk is een middel om de mond te reinigen en stelt de Heer tevreden.’

An-Nasāʾī

5 Markeer de uitspraak die de overlevering via Abū Hurayra weergeeft in het geel en die via ʿĀʾisha in het groen.

a Het gebruik van het takje om de mond te reinigen is aanbevolen.

b Enkel het gebruik van het takje is toegelaten.

c Het doel is om de mond te reinigen, het takje is enkel een middel.

6 Wat is het oordeel over geld geven in de Instagramposts? Markeer het juiste antwoord.

©VANIN

Salaam broeders, het einde van ramaḍān nadert. Geef voor zakāt al-fiṭr voeding aan de armen, dat is de sunna van de profeet.

Amir Mag ik ook geld geven?

Nadir Shaykh Ibn Bāz (1910-1999) zei hierover: Dit is niet gewenst. De profeet, zijn metgezellen en de meerderheid van de geleerden hebben het als eten gegeven. Het is verplicht om zakāt al-fiṭr te geven als eten. Dit is de verplichting!

Amir Bedankt broer

Nadir Check voor bewijs de website: https://www. ahloelhadieth.nl/?p=1684

Salaam, het verhaal doet de ronde dat zakāt al-fiṭr enkel in voeding moet gegeven worden. Volgens Abī Isḥāq as-Subayʿī (655749) zag hij de metgezellen geld geven aan de armen. Zo zijn verschillende geleerden van die mening, waaronder Abū Ḥanīfa.

toegestaan – verboden

Amir Iemand anders zei dat het verboden is. Ik kan niet meer volgen?

Redwan Het mag wel, hoor. Zie voor meer uitleg de website: https://alhusayn.nl/zakat-in-geld/

toegestaan – verboden

7 Zoek op de websites argumenten voor het geven van geld of voeding. Vul dan de tabel in.

Geld

Welke (wet)scholen staan geld toe?

Voeding

Welke (wet)scholen staan voeding toe?

Nadir

Redwan

8 Welk oordeel haal je uit de overleveringen?

DE ḤADĪTH VERTELT:

ʿAbdullāh ibn ʿUmar vertelde dat de profeet heeft verplicht dat wij voor zakāt al-fiṭr een sāʿ (gelijk aan 2,5 kg) aan dadels of gerst uitgeven.

Bukhārī

Oordeel:

©VANIN

Oordeel:

DE ḤADĪTH VERTELT:

Ṭāwūs vertelde dat de profeet Muʿādh ibn Jabal naar Jemen stuurde en zei: ‘Verzamel (voor zakāt) graan, schapen, kamelen en koeien.’ Muʿādh zei tegen de inwoners van Jemen: ‘Breng mij kledingstukken of -stoffen in plaats van gerst en maïs. Het is gemakkelijker voor jullie en nuttiger voor de metgezellen in Medina.’

Bukhārī

TOELICHTING

In een uitleg wordt vermeld dat de profeet bij zijn terugkomst in Medina dit goedkeurde.

9 Welk oordeel spreekt je het meeste aan?

10 Wat zijn jouw redenen voor die keuze?

11 Schrijf een bericht naar Amir om hem de juiste en volledige informatie mee te geven.

Salaam Amir Ik las dat je in de war was door de verschillende meningen.

STAP 4 Het ultieme offer

4.1 Helden van hun tijd

Doorheen de geschiedenis was het begrip martelaar verbonden met strijden voor idealen, verzet bieden of lijden. Vanuit de islamitische traditie kreeg het de ruime invulling van vasthouden aan je idealen en daardoor moeilijkheden ervaren. Slachtoffer worden van een ongeneeslijke ziekte of van een dodelijk ongeval zijn andere vormen van martelaarschap. Toch doet het woord martelaar vandaag vele mensen denken aan iemand met extreme ideeën die bereid is om zijn eigen leven te geven voor een eigen ideaal of overtuiging. Dat vraagt om een kritische kijk.

1 Welke woorden komen bij je op wanneer je denkt aan een martelaar? Vergelijk daarna je antwoorden met die van je buur.

2 Bespreek de stellingen over martelaarschap vandaag.

A

Martelaarschap is van alle tijden.

B

Een echte martelaar houdt meer van de dood dan van het leven.

C

Wie verdrinkt op weg naar Europa is geen martelaar.

D

Martelaren zijn de helden van hun tijd.

E

Een martelaar is een slachtoffer van de maatschappij.

F

Iedereen kan een martelaar worden als de omstandigheden dat vragen.

3 Zoek het Qurʾānvers (Q 2:211) op en weerleg de negatieve invulling van het martelaarschap.

4.2 Loze beloftes

De invulling van het begrip martelaarschap als letterlijk sterven door te vechten tegen een onrecht in de wereld, lijkt voor sommige jongeren heel aantrekkelijk. De vraag waarom die invulling zo populair is vandaag, dringt zich op.

1 Bekijk de TikTok-berichten en beantwoord de vragen.

1 2 3

Schaam je, jullie die weerloos toekijken!

Onze broeders hebben onze hulp nodig! Sta op en word een echte strijder. Je beloning wacht in het paradijs.

jihad4Belgium05

Wie van jullie iets verkeerd ziet, laat hem dat dan veranderen met zijn handen. Als dat niet kan, dan met zijn tong. Kan dat ook niet, dan met zijn hart.

Enkel de dood kan je redden, het maakt niet uit welke zonden je beging! Het maakt wel uit dat je sterft op de Weg van Allah, dat is de ultieme opoffering en zo krijg je een hoge rang in het paradijs.

a Bespreek de TikTok-berichten met je klasgenoten. Heb je dit soort berichten al zien verschijnen op je sociale media?

b Noteer welke post je aanspreekt en waarom. Zou jij dit filmpje wel of niet liken en/of sharen?

c Spreek een afzender van een van de berichten aan om te zeggen wat je van die boodschap denkt. Je kunt de Qurʾānverzen Q 3:110 en Q 16:125 gebruiken.

d Komt dit overeen met de boodschap uit de Qurʾān? Leg uit waarom wel of niet.

Martelaar96

Vechten_voor_islam15

2 Bekijk de videofragmenten over Jason Watson die martelaar wilde worden. Beantwoord dan de vragen.

a Jason was bereid zijn leven te geven. Noteer drie beloningen die hij dacht te krijgen.

b Omcirkel of noteer hoe jij zou reageren als iemand in je omgeving de profeet Muḥammad beledigt en leg uit waarom.

boos verdrietig agressiefgeschrokken vriendelijkonverschillig

c Waarin geloofde Tom Olsen toen hij een neonazi was?

d Noteer minstens vier soorten mensen die volgens onderzoeker Tore Bjorgo worden geronseld door extremistische organisaties.

e Noteer waarom Jason en Tom radicaliseerden.

Jason:

Tom:

f Wat zijn volgens de onderzoeker overeenkomsten tussen mensen zoals Jason en Tom?

g Verklaar het citaat van onderzoeker Tore Bjorgo. Noteer je verklaring op een post-it en plak die op het bord. Bespreek de antwoorden klassikaal.

Sommige islamitische martelaren hadden ook neonazi’s kunnen worden.

3 Link de overlevering aan de uitspraken van Jason over het martelaarschap als ultiem offer. Bespreek klassikaal wat de boodschap van de overlevering inhoudt.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Dharr vertelde dat de profeet tegen hem zei: ‘Wees je bewust van Allah waar je ook bent en volg een slechte daad op met een goede daad zodat deze (de goede daad) haar (de slechte daad) uitwist en ga met de mensen om op de beste wijze.‘ at-Tirmidhī

©VANIN

4.3 Een stap naar het christendom

De martelarencultus wordt vandaag soms gelinkt aan bepaalde stromingen binnen de islam. De spirituele traditie van het martelaarschap bestond echter al bij de christenen en joden. Zo wierp Jezus zich geweldloos op als de ultieme martelaar die de zonden van alle mensen op zich nam. De erfzonde gaat terug op Adam die at van de verboden vrucht, en zo de sterfelijkheid en de zondige natuur van de mensen veroorzaakte. Jezus offerde zichzelf aan het kruis op om de zonden van de hele mensheid te wissen en haar te bevrijden.

1 Wat wordt bedoeld met het martelaarschap van Jezus?

2 Kies de verklaring die volgens jou het best de betekenis van het Bijbelcitaat weergeeft. Licht klassikaal je keuze toe.

‘Ik

ben de goede Herder. De goede herder geeft zijn leven voor de schapen.’

(Johannes 10:11)

 Jezus gaat zorgzaam om met zijn volgelingen en beschermt hen tegen moeilijkheden.

 Jezus is bereid om zijn leven letterlijk op te offeren voor de mensen die hem volgen.

 Jezus is bereid om risico’s te nemen en zijn eigen comfort op te geven voor anderen.

 Jezus is bereid om te sterven om de mensen die zich van God hebben afgekeerd, terug te brengen naar het geloof.

3 Welke profeten of metgezellen zijn volgens jou ook goede herders?

STAP 5 Voeding voor de ziel

‘Always look on the bright side of life’ is de lijfspreuk van wie het leven altijd positief probeert te bekijken. Maar velen vervallen soms in negativiteit, haat en zelfs geweld. Hoe blijf je als moslim optimistisch zoals de profeet? Hij bleef in moeilijke tijden altijd positief ingesteld. Hij snauwde mensen niet af en bleef het goede zien in de mensen, ondanks hun tekortkomingen. Hij maakte namelijk een onderscheid tussen de mens, die hij als goed beschouwde, en zijn daad, die zowel goed als slecht kon zijn.

1 Volg het stappenplan om negatieve gevoelens en gedachten om te zetten in positieve. Vul eventueel zelf nog een stap aan.

- Erken je negatieve gevoelens en gedachten, ze horen bij het mens zijn. Besef wel dat die in je hoofd zitten en niet de werkelijkheid zijn.

- Dit leven is voor even. Allah herinnert er ons in de Qur ān aan dat dit leven maar voor even is. Besef dat. Dat maakt negatieve gevoelens en gedachten minder belangrijk. Plaats ze in het grotere geheel, waardoor je er beter mee kunt omgaan.

- Er is een uitweg. Allah zegt in de Qur ān dat er na moeilijkheden ook gemak zal komen (Q 94:5). Zoek dus bij een moeilijkheid naar nieuwe mogelijkheden. Focus op de oplossingen, niet op de problemen.

- Wees dankbaar voor wat je hebt. Bedenk vijf elementen waarvoor je dankbaar bent. Vind daarin een houvast. Die positieve elementen geven je kracht in moeilijke tijden.

©VANIN

2 Kies een citaat dat je aanspreekt. Schrijf het op een stukje papier en lees het elke dag als je wakker wordt.

Je kunt geen regenboog maken zonder regen. Als je niet

dAnkbAar kUNT zijN voor wAT je hebt, zAl je nooiT gelukkig zijN.

Piekeren is net als schommelen: je bent wel bezig, maar komt niet van je plaats.

3 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

Als de ene deur dichtgaat, gaat er een andere open.

Alles wat je aandacht geeft, groeit. Als je iets moeilijks wilt loslaten, moet je er dus geen aandacht meer aan geven.

Synthese

Samenvatting

tawakkul

ajal rizq

De standvastige Sumayya

SUMAYYA

Qurʾān als wegwijzer

Leidraad Wijsheden

Genezing

Richtlijnen

Verlichting

irāda shahīd

©VANIN

Onderscheider

Het jaar van verdriet 619

Economische en sociale boycot

Verlies van oom Abū Ṭālib Verlies van echtgenote Khadīja

De twee basisbronnen

Qurʾān uitspraken gedrag sunna handelingen goedkeuringen

ḥadīth = verslag, berichtgeving over de sunna van de profeet

Begrippenlijst

Rizq De voorziening zowel materieel als immaterieel die Allah schenkt.

Siwāk Een takje van een boom uit de woestijn om je mond te reinigen.

Shahīd Getuige of martelaar. Wordt ook gebruikt als jongensnaam.

Tawakkul Het volledige vertrouwen in Allah zonder zelf passief te zijn.

Kennen en kunnen

©VANIN

Stap 1  Ik vertel het verhaal van Sumayya in mijn eigen woorden.

 Ik omschrijf wat de woorden tawakkul, ajal, rizq en irāda betekenen.

 Ik geef minstens twee voorbeelden van tawakkul en rizq uit mijn eigen leven.

 Ik geef een verklaring voor het begrip martelaar of shahīd.

Stap 2  Ik vertel het verhaal van de boycot in mijn eigen woorden.

 Ik vergelijk de boycot uit de tijd van de profeet met een hedendaagse situatie.

 Ik beschrijf de kenmerken (genezing, leidraad, verlichting, onderscheider, wijsheden en richtlijnen) van de Qurʾān in eigen woorden.

 Ik herken de kenmerken (genezing, leidraad, verlichting, onderscheider, wijsheden en richtlijnen) in de Qurʾān zelf.

 Ik stel me verdraagzaam op tegenover mijn medemensen.

Stap 3  Ik leg de gebeurtenis van ‘het jaar van verdriet’ in eigen woorden uit.

 Ik reflecteer op basis van ‘het jaar van verdriet’ over mijn eigen moeilijkheden.

 Ik leg het verschil tussen de begrippen sunna en ḥadīth uit.

 Ik licht met een voorbeeld toe waarom geleerden van mening verschillen.

Stap 4  Ik vorm een eigen mening over het begrip martelaarschap.

 Ik reflecteer over de aantrekkingskracht van berichten op sociale media over martelaarschap.

 Ik benoem de verschillen en gelijkenissen bij jongeren die radicaliseren.

 Ik vertel wat Jezus deed als opoffering voor de mensheid.

Stap 5  Ik leg met een eigen voorbeeld uit hoe ik mijn gedachten en gevoelens kan beïnvloeden.

 Ik gebruik een checklist om positief om te gaan met moeilijkheden.

 Ik leg de link tussen de positieve zaken die ik wil en de positieve mindset die ik nastreef in navolging van de profeet Muḥammad.

Hoofdstuk 3

Een verhaal over delen

1.1 De eerste eedaflegging STAP 1 Hoop aan de horizon

In 620 woedde er in het afgelegen Yathrib een hevige strijd tussen de stammen Aws en Khazraj. De conflicten draaiden om het bezit van gronden en om de vraag wie het stamhoofd zou worden. Bovendien voelden de armere Arabische stammen zich minderwaardig tegenover de Joodse stammen. Die woonden al eeuwen in Yathrib en hadden de handel en de landbouw in handen.

©VANIN

In die periode vol spanningen vertrok een delegatie van zes leden van Khazraj naar Mekka om hulp te vragen bij Quraysh. Tijdens hun verblijf daar hoorden ze verhalen over een Arabische profeet die een boodschap van eenheid en geloof verkondigde. Hij moedigde de mensen aan om het goede in zichzelf te vinden en aandacht te schenken aan de zwakken. Een Joodse schriftgeleerde in Yathrib had eerder al de komst van een profeet voorspeld, dus ze waren nieuwsgierig. Toen ze aankwamen in Mekka, raakte de profeet met zijn boodschap de harten van de zes leden van Khazraj.

Een jaar later ontmoetten zij samen met zes anderen de profeet opnieuw nabij de Aqaba-vallei in Mina, ten zuidoosten van Mekka. Op die plek legden de twaalf de eerste eed van Aqaba af. Ze beloofden daarbij plechtig om de profeet te gehoorzamen, geen deelgenoten aan Allah toe te kennen, niet te stelen, geen overspel te plegen, geen kwaad te spreken en geen kinderen te doden.

1 Situeer in tijd en ruimte.

a Wanneer werd de eerste eed van ʿAqaba afgelegd? Omcirkel het jaartal in het vak.

b Schrijf de volgende namen bij het juiste bolletje op de kaart: Mekka, Mina en Yathrib.

521

621

723

2 Waarom legde de Khazraj-stam een eed af bij de profeet Muḥammad?

DE QURʾĀN ZEGT:

O jullie die geloven! Wees je bewust van je verantwoordelijkheid tegenover Allah en spreek de waarheid. (Q 33:70)

… Onze Heer, vergeef ons daarom onze zonden, wis onze slechte daden uit en doe ons sterven met de rechtvaardigen. (Q 3:193)

… bespioneer elkaar niet en spreek geen kwaad over elkaar in elkaars afwezigheid … (Q 49:12)

En wend jouw gelaat niet minachtend van de mensen af en wandel niet trots op aarde rond, want Allah heeft de hoogmoedige en de opschepper niet lief. (Q 31:18)

Geloof daarom in Allah, en in Zijn boodschapper en in het licht dat Wij hebben neergezonden. Allah is Alwetend omtrent hetgeen jullie verrichten. (Q 64:8)

O jullie die geloven, treed geen huizen binnen, behalve jullie eigen huizen, totdat jullie toestemming hebben gevraagd en de bewoners hebben begroet … (Q 24:27)

En kniel een gedeelte van de nacht voor Hem neer en verheerlijk Hem langdurig gedurende de nacht. (Q 76:26)

Onze Heer, wij hebben een verkondiger gehoord, die opriep tot het geloof: ‘Geloof in jullie Heer’, en wij geloofden … (Q 3:193)

3 Noteer de bronvermelding van elk vers uit de Qurʾān in de juiste kolom.

Geloof

Aanbidding Zedelijkheid Sociaal leven

4 Waarom spoort Allah ook aan tot goed gedrag in de samenleving?

©VANIN

1.2 De tweede eedaflegging

Na de eerste eedaflegging stuurde de profeet Muṣʿab ibn ʿUmayr naar Yathrib om de pas bekeerde moslims te onderwijzen.

Al-ʿAbbās, de oom van de profeet die toen nog niet overtuigd was van de boodschap, begeleidde de profeet naar de bijeenkomst in ʿAqaba. Al-Abbās sprak het publiek als eerste toe, waarbij hij de positie van de profeet Muḥammad benadrukte en hen aanmaande om trouw te blijven aan hun belofte.

Een jaar later keerde Muṣʿab samen met 73 mannen en twee vrouwen terug naar Mekka voor de jaarlijkse bedevaart. Bij hun aankomst stemden ze in met een geheime ontmoeting met de profeet om zijn migratie naar Medina te plannen.

Met de tweede eedaflegging bevestigden de pelgrims hun trouw aan de profeet, die hen toesprak met verzen uit de Qurʾān. Aan de afspraken uit de eerste eedaflegging voegde hij een aantal beloftes toe.

1 Markeer in de verzen hoe Allah ons opdraagt om het goede aan te bevelen en het slechte te verbieden.

DE QURʾĀN ZEGT: Nodig uit tot het pad van jouw Heer met wijsheid, met goede raad en debatteer met hen op de beste wijze … (Q 16:125)

©VANIN

… en spreek goed tegen de mensen en verricht het gebed en geef de zakāt … (Q 2:83)

2 Markeer telkens twee woorden die de manier omschrijven waarop de profeet het goede beval en het slechte verbood.

Een bedoeïen betrad de moskee en urineerde in een hoek. Sommige metgezellen wilden hem hard aanpakken, maar de profeet adviseerde hen om de bedoeïen met rust te laten tot hij klaar was met plassen. Toen moesten de metgezellen enkel wat water gieten over de plaats. De profeet benadrukte tegenover zijn metgezellen dat ze vriendelijk en zachtaardig moesten zijn. Na het incident riep de profeet de bedoeïen bij zich. Hij legde hem uit dat de moskee een plaats was voor het gebed en om Allah te herdenken, en niet geschikt was voor onreinheden. Daarop verrichtte de bedoeïen een smeekgebed waarin hij zei: ‘O Allah! Wees mij en Muḥammad genadig en niemand anders.’ De profeet glimlachte en spoorde de bedoeïen aan om Allahs genade te vragen voor iedereen.

zachtaardig ‒ behulpzaam ‒ wijs ‒ streng

Toen de profeet in Mekka de boodschap voor het eerst openlijk verkondigde, werd hij beledigd door Umm Jamīl, zijn aangetrouwde tante. Om hem te kwetsen noemde ze hem mudhammam, de krankzinnige. De metgezellen kwamen naar de profeet om hem te vertellen over de beledigingen van zijn tante. De profeet Muḥammad bleef kalm en zei: ‘Ze beledigt ocharme mudhammam, maar ik ben Muḥammad.’

dapper ‒ geduldig ‒ grappig ‒ trouw

Toen de profeet al een tijdje in Medina verbleef, kwamen enkele vrienden naar hem toe om over hun vrouwen te klagen. Ze vonden dat de vrouwen uit Medina een slechte invloed hadden op hun vrouwen uit Mekka. De Medinese vrouwen waren erg direct en spraken vrijuit, iets wat de mannen niet gewend waren. Ze gingen naar de profeet om hulp te vragen en hoopten dat hij hun vrouwen kon aanmanen tot gehoorzaamheid.

Glimlachend luisterde de profeet naar hun zorgen en zei: ‘De beste onder jullie is degene die het beste is (in omgang met) zijn vrouw, en ik ben de beste onder jullie voor mijn vrouwen.’

ordelijk ‒ zorgzaam ‒ rechtvaardig ‒ enthousiast

3 Hoe zou jij het goede bevelen en het slechte verbieden in de volgende situaties?

a Op de speelplaats gooit een klasgenoot een blikje op de grond.

Ik zou

b Een groepje leerlingen daagt je uit om niet te studeren voor een toets.

Ik zou

©VANIN

c Tijdens een les Frans zetten enkele leerlingen de klas op stelten.

Ik zou

d Op de tram vallen enkele jongens een meisje lastig omdat ze geen hoofddoek draagt.

Ik zou

4 Inspireer anderen met een post op Instagram waarbij je de tips uit de verzen op p. 73 gebruikt.

inspiratie. #IdeaalMoslimGedrag #InspiratieDelenviaInstagram

5 Luister naar de speech van al-ʿAbbās en beantwoord de vragen.

a Waarom is het belangrijk om een pact af te sluiten?

b Heb jij al eens een pact afgesloten? Waarover ging dat?

c Heb je die afspraken nageleefd? Leg uit waarom wel of niet.

d Wat gebeurt er wanneer iemand zich niet houdt aan de afspraken?

WIST JE DAT

De Bayʿa-moskee in Mina is gebouwd om de historische belofte van de profeet Muḥammad en de stammen Aws en Khazraj te herdenken. Hij werd gebouwd door kalief Abū Jaʿfar al-Manṣūr in het jaar 761 en staat symbool voor de toewijding van de stammen aan de islam. Later worden de stammen samen de Anṣār genoemd.

2.1 Geef met impact

HIRA PRESS

Zakāt als antwoord op armoede in Medina

Medina, 14 rajab 624

Toen de Muhājirūn hier in Medina aankwamen, werden ze geconfronteerd met veel armoede, een situatie waarmee ze in Mekka al vertrouwd waren. Maar anders dan in Mekka, sloegen de inwoners van Medina de handen in elkaar om dat probleem op te lossen. Twee jaar voor de hijra legde de profeet in het geheim de eden van ʿAqaba af. Dankzij die beloftes tussen de profeet en de inwoners van Medina werkten de verschillende stammen samen om armoede aan te pakken en het leven van mensen te verbeteren.

De Qurʾān liet de gemeenschap starten met vrijwillige liefdadigheid of ṣadaqa. Dat was een eerste stap om mensen te laten wennen aan het idee van geven en zorgen voor anderen. Maar voor de Qurʾān houdt het daar niet op. Die vrijwillige liefdadigheid is intussen uitgegroeid tot een verplichte gift: zakāt. Zo worden mensen aangemoedigd om een klein percentage van hun bezittingen te geven om anderen te helpen. Het is een manier om samen voor elkaar te zorgen, armoede te verminderen en een sociale omgeving te creëren waarin de welvaart eerlijk wordt verdeeld.

1 Wat is het verschil tussen ṣadaqa en zakāt?

2 Wat is volgens jou de belangrijkste reden waarom de Qurʾān eerst start met vrijwillige liefdadigheid? Duid aan.

De Qurʾān wil het gemakkelijke voor de mens.

De Qurʾān verplicht enkel wat goed is voor de mens.

De Qurʾān wil de mens leren delen en denken aan de ander.

De Qurʾān wil de mens stap voor stap goed gedrag aanleren.

1 Beantwoord de vragen over zakāt en gebruik daarvoor de infographic op pagina 78 en 79.

a Hoeveel keer per jaar moet je zakāt betalen?

©VANIN

b Welke twee groepen mensen hebben als eerste recht om de zakāt te ontvangen? (Tip: Q 9:60)

c Duid na elke stelling aan of ze juist of fout is. Verbeter elke foute stelling.

1 Zakāt is een vorm van vrijwillige liefdadigheid in de islam.

2 De term zakāt komt van de Arabische wortel Z-K-A, wat 'groeien' betekent.

3 In de Qurʾān staat een passage die verwijst naar zakāt, zoals ze voorkomen in oudere religies.

4 Ṣadaqa verwijst naar verplichte liefdadigheid in de islam.

5 Een glimlach wordt beschouwd als ṣadaqa volgens een overlevering van de profeet.

6 Zakāt en ṣadaqa zijn enkel bedoeld voor de armen en behoeftigen

7 Het doel van zakāt al-fiṭr is om mensen in nood te helpen zodat ze kunnen deelnemen aan de feestelijkheden van īd al-fiṭr.

8 De verplichte bijdrage voor de armen en behoeftigen is meestal 5% van iemands bezittingen.

JuistFout

Mekka

Twee gebedseenheden, één in de ochtend en één in de avond.

610

De nachtreis, intrede van de vijf gebeden. Het nachtgebed.

613

Zakāt of ook zakāt al-māl is een vorm van verplichte liefdadigheid die de derde zuil van de islam vormt. Door de jaarlijkse bijdrage leer je delen en sociale rechtvaardigheid bevorderen. De bijdrage omvat een percentage (meestal 2,5%) van je bezittingen of rijkdom om mensen te helpen die het minder goed hebben.

Verplichte liefdadigheid komt niet alleen in de islam voor. Zowel in het verleden als in het heden hebben andere levensbeschouwingen aandacht voor arme mensen. In de Qurʾān staan passages die verwijzen naar zakāt zoals ze gebruikelijk waren in religies uit het pre-islamitische tijdperk, onder meer bij de profeten Mūsā, Ismāʿīl en ʿĪsā. (Q 21:72-73, Q 19:31, Q 19:55)

Het woord zakāt heeft de Arabische wortel Z-K-A, wat ‘reinigen’ of ‘groeien’ betekent. De term ṣadaqa verwijst naar vrijwillige liefdadigheid of aalmoezen die iemand uit eigen wil geeft om anderen te helpen. Het kan daarbij gaan om financiële hulp, tijd of andere vormen van ondersteuning. In een overlevering van de profeet wordt zelfs een glimlach als ṣadaqa beschouwd.

621

Zakāt

Ontstaan

Betekenis

Medina

Bouw van de moskee en het gezamenlijk gebed. Reis

622

Eerste oproep tot het gebed door Bilāl.

622/623

Voor wie

Invoering zakāt.

624

De gerechtigden van zakāt staan mooi samengevat in hoofdstuk at-Tawba vers 60.

DE QURʾĀN ZEGT:

De zakāt en ṣadaqāt zijn slechts (ingesteld) voor de armen en de behoeftigen, en voor degenen om deze te verzamelen en uit te delen, en voor degenen van wie de harten (tot de islam) geneigd zijn, en voor (het vrijkopen van) tot slaaf gemaakten en voor de schuldenaars, en (voor degenen die) op het pad van Allah (werken en strijden), en voor de gestrande reiziger, als verplichting van Allah. Allah is Alwetend, Alwijs. (Q 9:60)

Voorwaarden

- volwassen zijn

- gezond verstand hebben

- voldoende rijkdom, niṣāb, verworven hebben

- bedrag bezitten voor één Hijri-jaar

- op groei of vermeerdering berekend

- basisbenodigdheden vrijgesteld

Een andere vorm van liefdadigheid is zakāt al-fiṭr. Die verplichte bijdrage wordt gegeven op het einde van de maand ramaḍān. Het doel is om mensen in nood te helpen en armen in staat te stellen deel te nemen aan de feestelijkheden van īd al-fiṭr of het ramaḍānfeest. Het is ook een manier om zuivering te bereiken en gelijkheid te bevorderen.

d Hoeveel bedraagt het drempelbedrag of de niṣāb vandaag? Bereken eerst de goudprijs van vandaag.

e Bereken het zakāt-bedrag dat Amina verschuldigd is.

De financiële situatie van Amina:

1. maandelijks salaris: €3.000

2. jaarlijkse bonus: €5.000

3. beleggingsopbrengsten: €2.500

4. schulden: €1.000

Stappen:

1. Tel het maandelijkse salaris, de jaarlijkse bonus en de beleggingsopbrengsten op om het brutoinkomen te berekenen.

2. Trek eventuele schulden van het bruto-inkomen af.

3. Vermenigvuldig het resterende bedrag met 2,5% (0,025).

4. Rond het bedrag af naar het dichtstbijzijnde gehele getal.

©VANIN

Gaan we naar huis? Om een groot feest te houden met de vissen die we vingen?

Maar we hebben niets beters dan dat te geven, papa …

We gaan eerst een SadaqA schenken aan onze buren …

Geven we hen een vis?

Ze verdienen beter dan dat.

Oh toch wel! We geven hen …

2 Wat is volgens de strip de beste manier om iemand te helpen?

2 vissen dan?

Beter?? Euh … 5?

… wat ze nodig hebben om zelf te vissen Bedankt!

Een visnet! We kunnen eindelijk weer vissen!

3 Kan zakāt volgens jou een oplossing zijn voor de armoede in de wereld? Leg uit.

Beter …

3.1 Het volk van de schuilplaats

In de tijd van de profeet leefde er een groep arme metgezellen die in de moskee van Medina sliepen. Die mensen kwamen van over heel Arabië om dicht bij de profeet te leven. De oorspronkelijke bewoners, de Ansār van Medina, konden de migratiegolf niet meer aan. Daarom bouwde de profeet een publieke schuilplaats voor de migranten. Die schuilplaats was het eerste stuk van de moskee dat een dak kreeg. Zo werden ze de ahl as-suffa, het volk van de schuilplaats. Ze hadden alles achtergelaten en hadden niets meer. Hun kledij was zo schaars dat ze tijdens sommige posities in het gebed bijna naakt waren. Hun kleren waren van wol gemaakt, de stof die het minste geld kostte. Zo zou de naam suffa ook afgeleid kunnen zijn van de stof. De profeet moedigde de mensen in Medina aan om voor de migranten te zorgen. Dat deden ze onder andere door aan een touw extra dadels te hangen tussen de muren van de moskee. Zo kregen ahl as-suffa voedsel zonder dat ze er om hoefden te bedelen.

1 Welke kenmerken van armoede vind je terug bij ahl aṣ-ṣuffa?

©VANIN

2 Waarom was het belangrijk om voedsel beschikbaar te stellen voor ahl aṣ-ṣuffa?

3 Vergelijk de ‘café suspenso’ met de dadeldraad in Medina.

‘Café suspenso’ is een Italiaanse traditie waarbij je in koffiehuizen een ‘uitgestelde koffie’ kunt betalen. Daarna kan iemand die het nodig heeft gratis de koffie bestellen.

4 Welke winkels of horecazaken zouden volgens jou ook best werken met ‘suspenso’?

5 Zou jij deelnemen aan zo’n initiatief? Waarom wel of niet?

©VANIN

6 Markeer in elke overlevering op welke andere manieren je een (arme) persoon kan helpen dan met geld.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Abū Hurayra vertelde dat de profeet zei: ‘Als iemand de zorgen wegneemt van zijn broeder in deze wereld, zal Allah een van de zorgen op de Dag der Opstanding voor hem wegnemen; als iemand het een arme gemakkelijk maakt, zal Allah het hem gemakkelijk maken in deze wereld en op de Dag der Opstanding; als iemand de geheimen verbergt van een moslim, zal Allah zijn geheimen verbergen in deze wereld en op de Dag der Opstanding; Allah zal een dienaar bijstaan zolang de dienaar zijn broeder bijstaat.’

Abū Dāwūd

Abū Dharr vertelde dat de profeet tegen hem zei: ‘Onderschat niets van het goede, zelfs al is het dat je je broeder met een vrolijk gezicht ontmoet.’

Muslim

Abū Hurayra vertelde dat Jaʿfar ibn Abī Ṭālib hield van de armen. Hij zat bij hen en ging met hen in gesprek, terwijl zij dat ook deden. De profeet gaf hem de roepnaam, ‘vader der armen’.

Ibn Mājah

ʿIyāḍ ibn Ḥimār vertelde dat de profeet tijdens een preek zei: ‘Allah heeft aan mij geopenbaard dat wij onderling nederig moeten zijn en dat niemand arrogant mag zijn tegenover anderen; het past niemand om dat te doen.’

Muslim

ʿAbdullāh ibn ʿUmar vertelde dat de profeet zei: ‘De meest geliefde mensen bij Allah zijn zij die het meest van nut zijn voor anderen, en de meest geliefde daad bij Allah is vreugde brengen bij een medemoslim of zijn zorgen verlichten of zijn schulden aflossen of zijn honger afwenden.’

Aṭ-Ṭabarānī

7 Noteer hoe je twee adviezen van de profeet uit opdracht 1 zal toepassen in je dagelijkse leven.

Advies 1:

Advies 2:

Abdurrahmān ibn Sakhr is een van de bekendste figuren van de ahl as-suffa. Hij is bekend onder zijn bijnaam Abū Hurayra, vader van de katten, omdat hij een grote liefde voor die dieren had. Ondanks zijn late bekering en verhuizing van Jemen naar Medina drie jaar voor het overlijden van de profeet, vertelde hij de meeste ahādīth. Daar betaalde hij wel een prijs voor, want in Jemen hoorde hij niet bij de arme bevolking, maar in Medina was dat helemaal anders. Terwijl de andere metgezellen werkten, luisterde hij namelijk elke dag met een lege maag naar de profeet om geen woord van hem te missen.

©VANIN

8 Heb je al eens overleveringen gelezen van Abū Hurayra? Zo ja, welke?

9 Wat vind je opmerkelijk aan zijn verhaal?

3.2 De onzichtbare grens

Mensen die leven tegen de armoedegrens hebben vandaag een grotere kans om thuisloos te worden. Als ze hun job verliezen door veranderingen op het werk, ziekte of persoonlijke problemen, en niet meteen nieuw werk vinden, dan is dat een ramp. Ze kunnen de huishuur of hun lening niet meer betalen. Rekeningen voor energie, voeding ... stapelen zich op. Als die situatie dan enkele maanden duurt, worden ze uit hun huis gezet en zijn ze dus thuisloos. Dat betekent niet per se dat ze op straat leven. Mensen die bij familie of vrienden moeten wonen, die in opvangcentra terechtkomen of die in hun auto wonen, behoren ook tot die categorie.

1 Bekijk de strip en duid aan hoe jij omgaat met thuislozen.

a Ik negeer hen.

b Ik geef hen geld maar daar stopt het.

c Ik praat met hen.

Sluit het raam!

De kou komt naar binnen …

Hou het open …

De warmte komt naar buiten …

2 Vervolledig de stelling met jouw mening en lees ze voor.

Mensen worden thuisloos omdat

3 Luister naar de stelling van je klasgenoten en reageer erop. Je kunt akkoord gaan of niet.

4 Tel de stellingen over de oorzaken van thuisloosheid die je hoorde. Hoeveel stellingen waren: empathisch, begripvol hard, veroordelend onderzoekend onverschillig

5 Sta je nog achter je eigen stelling? Waarom wel of niet?

6 Bekijk het videofragment en markeer welke adviezen van de profeet je herkent bij de organisatie. met een blij gezicht ontmoeten met hen in gesprek gaan vreugde brengen honger stillen geheimen verbergen zorgen verlichten schulden aflossen

WIST

JE DAT

‘Les restos du coeur’ zijn opgericht door de Franse komiek Coluche. Hij was verontwaardigd over het feit dat grote winkelketens op het einde van de dag hun overschotten weggooiden, terwijl zoveel mensen honger leden. Zijn kleinschalige initiatief uit 1985 is vandaag een grote organisatie, actief in Frankrijk en België. Jaarlijks bezorgen ze meer dan 1 367 000 maaltijden. Dat is mogelijk door de voedseloverschotten van ketens, giften van particulieren en de opbrengst van een jaarlijkse show met bekende Franse en Belgische artiesten. Coluche, die hoopte dat zijn initiatief maar tijdelijk nodig zou zijn, stierf in 1986 in een verkeersongeval.

7 Ken je andere sociale hulporganisaties die thuislozen helpen? Hoe doen ze dat?

8 Je start morgen bij een sociale hulporganisatie. Kies een van de adviezen van de profeet en werk een stappenplan uit om in de organisatie mee aan de slag te gaan. 1 2 3 4

STAP 4 Het gewicht van geld

4.1 Een gouden auto

Allah voorziet mensen op verschillende manieren: met geld, gezondheid, een gezellige woning, een goede partner, kinderen ... De voorzieningen zijn niet gelijk verdeeld. Zo hebben sommige mensen weinig geld, andere heel veel. Hoe je omgaat met de voorzieningen die Allah je geeft, hoort bij je verantwoordelijkheid als moslim.

©VANIN

1 Wat betekent voor jou rijk zijn? Wat moet je hebben om te zeggen dat je rijk bent? Vergelijk je antwoorden met die van je klasgenoten.

2 Omcirkel de letter van elke stelling waarmee je akkoord gaat. Bespreek de argumenten klassikaal.

a Hoe meer geld je uitgeeft aan liefdadigheid, hoe meer geld je van Allah zal krijgen.

b Geld maakt wel gelukkig.

c Rijke mensen hebben hard gewerkt voor hun geld.

d Een hechte familie is echte rijkdom.

e Vuilnismannen moeten meer verdienen dan bankdirecteurs.

f Een goede gezondheid is onbetaalbaar.

g Veel geld zorgt voor veel vrienden.

3 Lees het krantenartikel en beantwoord de vragen.

© Imageselect/Abaca Press

a Vind jij dat die gouden auto verantwoorde luxe is of eerder verspilling? Leg uit waarom je dat vindt.

b Duid aan welke stelling volgens jou het best past bij het artikel.

 Hoe meer geld je hebt, hoe meer je moet uitgeven.

 Wie te veel geld heeft, doet domme dingen.

 Hard gewerkt, dik verdiend.

 De superrijken leven in een ivoren toren.

 Geld moet rollen.

c Wat is voor jou verantwoorde luxe en wat is noodzakelijk? Geef een eigen voorbeeld.

Verantwoorde luxe

©VANIN

Noodzaak

d Geef twee voorbeelden van wat jij zou doen als er morgen 1 miljoen euro op je rekening zou staan.

4 Bespreek de cartoon met je klasgenoten en noteer de boodschap die jij eruit begrijpt.

Armoede … wat een verschrikkelijke beproeving.

Rijkdom … wat een immense beproeving.

© Allam / Muslim Show / Editions du BDouin

5 Lees het verhaal van Younes. Hoe zou jij reageren in zijn situatie?

Al een hele tijd heeft Younes het moeilijk thuis. Zijn vader heeft een tijdje geleden zijn job verloren en Younes durft geen zakgeld meer te vragen, dus zit hij altijd krap bij kas. Het lukt hem bovendien maar niet om goed betaald weekendwerk vast te krijgen. Hij vindt de jobs die het interimkantoor aanbiedt maar stom: afwassen in een restaurant voor een laag loontje, dat kan hij gewoon niet volhouden.

Vorige week kwam hij zijn vroegere klasgenoot Ahmet tegen in een gloednieuwe sportoutfit en met coole sneakers aan. Hij verdiende een smak geld met een doodsimpel klusje: gewoon op de uitkijk staan voor enkele kerels en hen verwittigen wanneer de politie in de buurt kwam, that’s it! En die gasten betaalden hem meteen. Cash! Younes twijfelt. Hij wil geen problemen met de politie, maar het is wel heel snel en makkelijk verdiend.

a Noteer een advies voor Younes.

Hoi Younes,

©VANIN

b Bespreek je advies met je klasgenoten.

4.2 Een stap naar het boeddhisme

‘Money makes the world go round’ wordt wel eens gezegd om het belang van geld en consumeren te onderstrepen. Toch is een berg geld en uitbundige luxe lang niet voor iedereen het hoogste doel. Zo leven de bhikkhu-monniken, die een stroming vormen binnen het boeddhisme, op een heel aparte manier. Ze worden de bedelende monniken genoemd, omdat ze geen geld mogen aanraken en maar weinig eigen bezittingen mogen hebben.

1 Bekijk het videofragment over het leven van een boeddhistische monnik. Beantwoord daarna de vragen.

a Wat betekent het woord ‘bhikkhu’?

b Waarom laat een bhikkhu-monnik alle bezit en rijkdom achter? Tip: onderzoek de vier nobele waarheden.

c Hoe denk je dat de monnik zich voelt?

2 Duid op de schaal aan hoe gelukkig jij je nu voelt.

heel ongelukkig heel gelukkig

3 Wat zou jou gelukkiger maken? Duid aan of vul aan.

 Dat ik niet de nieuwste spullen zoals een gsm hoef te hebben om erbij te horen

 Dat hoe ik eruitzie, er niet toe doet, dat alleen telt wie ik écht ben

 Dat ik minder opgejaagd zou zijn door de verwachtingen die mensen van mij hebben 

4 Denk na over de uitspraak over de bhikkhu-monniken. Stel dat jij alleen de bezittingen mag houden die je kunt dragen, welke zou je kiezen en waarom?

De bhikkhu-monnik is zoals een vogel, slechts zijn vleugels draagt hij met zich mee.

5 Leg de link tussen de visie van de monnik en het Qurʾānvers.

DE QURʾĀN ZEGT: Jullie zullen het goede (het Paradijs) niet bereiken, totdat jullie uitgeven van datgene wat jullie liefhebben. En wat jullie ook van iets uitgeven, waarlijk, Allah is hiervan op de hoogte. (Q 3:92)

6 Hoe kijkt de islam naar rijkdom?

7 Noteer een smeekbede waarbij jij aan Allah vraagt wat jou nodig lijkt om je geluk te vermeerderen.

STAP 5 Voeding voor de ziel

Geld maakt niet gelukkig, of toch? De meningen lopen nogal uiteen als het gaat over het nut en belang van geld. Wel vindt de meerderheid dat geld en rijkdom soms herverdeeld moeten worden. De maatschappij toont een vorm van solidariteit door bijvoorbeeld via belastingen rijkdom te herverdelen onder wie het nodig heeft. Rijke moslims hanteren de principes van de zakāt om die herverdeling uit te voeren. Toch blijft veel rijkdom in de wereld in de handen van een kleine groep superrijken.

1 Speel het snoepjesspel. Volg de instructies van je leerkracht en beantwoord dan de vragen.

a Noteer onder de mannetjes hoeveel snoepjes de vrijwilligers kregen.

b Hoe voel jij je als je de resultaten ziet?

c Hoe voelt het als de verdeling niet over snoepjes gaat, maar over voeding, medische zorgen, drinkbaar water ...? Moet die ene persoon delen of moeten we aanvaarden dat het nu eenmaal zo is?

2 Ga met je klasgenoten in debat over de probleemstelling.

Op iDiddit vind je het stappenplan en het materiaal.

1% van de wereld bezit 50% van de rijkdom van de wereld.

3 Noteer de uitspraak van de jury met de argumenten.

4 Noteer hoe jij het debat hebt ervaren door een top en een tip te beschrijven.

5 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

Synthese

Samenvatting

De eerste en tweede eedaflegging

©VANIN

Jaar 621

Khazraj Mina 12 personen

Jaar 621

Eerste ʿAqaba Tweede ʿAqaba

Allah en de profeet gehoorzamen niet stelen geen overspel plegen geen kwaad spreken

Aws en Khazraj Mina 75 personen

geen kinderen doden vrijgevig zijn het goede bevelen het slechte verbieden de profeet beschermen

Liefdadigheid om armoede te bestrijden

= manieren om samen voor elkaar te zorgen, armoede te verminderen en een sociale omgeving op te bouwen waarin de welvaart eerlijk wordt verdeeld

Adviezen van de profeet over omgaan met mensen die leven in armoede

met een blij gezicht ontmoeten met hen in gesprek gaan vreugde brengen honger stillen geheimen verbergen zorgen verlichten schulden aflossen

Belofte

Zakāt Ṣadaqa

Begrippenlijst

Ahl aṣ-ṣuffa De Muhājirūn die woonden in de schuilplaats, op het verhoog van de moskee in Medina.

Anṣār

Aws en Khazraj

Het Arabische woord voor mensen die in Medina onderdak boden en bescherming gaven aan de geëmigreerde moslims.

Twee Arabische stammen die in de stad Medina leefden. Later werden ze ook bekend als de Anṣār.

©VANIN

Eed van ʿAqaba De eed van trouw van de mensen van Yathrib aan de profeet Muḥammad, voorafgaand aan zijn emigratie naar Medina.

Mina Een vallei op 8 kilometer van Mekka, vooral bekend om haar tentenkampen en belangrijke rituelen tijdens de jaarlijkse bedevaart.

Muhājirūn De emigranten of de eerste moslims die mee verhuisden van Mekka naar Medina. Ṣadaqa De liefdadigheid die vrijwillig delen met anderen inhoudt.

Zakāt De derde zuil van de islam, de verplichte bijdrage om armoede te bestrijden.

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik koppel verzen uit de Qurʾān aan de thema’s geloof, aanbidding, zedelijkheid en sociaal leven.

 Ik reflecteer over de waarden uit de Qurʾān en sunna in mijn persoonlijk gedrag.

 Ik verwoord de impact van de eerste en tweede ʿAqaba-belofte in eigen woorden.

 Ik pas adviezen uit de Qurʾān en sunna toe in concrete situaties.

 Ik verwoord het belang van afspraken maken en naleven volgens de toespraak van al-ʿAbbās.

Stap 2  Ik omschrijf het verschil tussen ṣadaqa en zakāt.

 Ik som de zes voorwaarden van zakāt op.

 Ik bereken de bijdrage van zakāt.

 Ik leid uit Q 9:60 af welke personen het recht hebben om zakāt te ontvangen.

 Ik verwoord de doelen van zakāt in mijn eigen woorden.

Stap 3  Ik vergelijk armoede in de tijd van de profeet en vandaag.

 Ik haal uit overleveringen adviezen over omgaan met mensen die leven in armoede.

 Ik pas in mijn dagelijks leven adviezen toe over omgaan met mensen die leven in armoede.

 Ik vorm een empathische mening over mensen die leven in armoede.

 Ik beschrijf het doel en de werking van sociale hulporganisaties.

Stap 4  Ik vertel in eigen woorden wat rijkdom voor mij betekent.

 Ik erken dat rijkdom krijgen van Allah een verantwoordelijkheid inhoudt.

 Ik formuleer een advies over geld verdienen op een manier die volgens de islam niet is toegestaan.

 Ik leg de link tussen de zakāt en de bhikkhu-monnik die bewust met weinig bezittingen leeft.

 Ik richt me tot Allah om te danken en een vermeerdering van mijn voorzieningen te vragen.

Stap 5  Ik formuleer een mening over de ongelijke verdeling van rijkdom in de wereld.

 Ik ga op een respectvolle manier om met mijn klasgenoten tijdens het debat.

 Ik verwoord een oplossing voor het gegeven probleem over de ongelijke verdeling van rijkdom in de wereld.

 Ik link de principes van de zakāt aan mogelijke oplossingen voor de ongelijke verdeling van rijkdom in de wereld.

Thema 1 Armoede

©VANIN

Hoe ga ik als moslim om met mensen die leven in armoede?

1 Wat denk ik?

Armoede bestaat al duizenden jaren. Maar de kloof tussen rijk en arm wordt almaar groter en dat niet alleen in landen in ontwikkeling. Zelfs in België bezit de rijkste 1% van de bevolking bijna een kwart van alle rijkdom van het land! En dat terwijl sommigen piekeren over hoe ze de volgende maaltijd zullen betalen. Ook mensen die vroeger tot de middenklasse behoorden (studenten, eenoudergezinnen, singles …) worstelen vandaag met de stijgende levensduurte. Dat sommige rijken op sociale media schaamteloos uitpakken met hun luxe, leidt tot grote frustratie. In de commentaar op hun berichten duikt dan ook de hashtag #eattherich op om hen terecht te wijzen.

a Wat is armoede volgens jou? Zet een kruisje in het vakje. Vul zelf ook de lijst aan.

Niet elke maand naar de film kunnen gaan

Geen boterhammen kunnen meenemen naar school

Geen geld hebben voor hobby’s

Niet mee op schoolreis kunnen gaan

Op straat leven

Geen geld hebben om snoep te kopen

Geen geld hebben om de laatste nieuwe sneakers te kopen

Niet elke dag vlees kunnen eten

De verwarming overdag op 18 graden om te besparen

Armoede

b Bekijk het videofragment en schrijf de woorden die dat oproept bij jou rond de foto.

c Denk na over het videofragment en duid aan in welke mate jij het eens of oneens bent met de stellingen.

1 Armoede wordt veroorzaakt door slechte persoonlijke beslissingen en keuzes.

Helemaal eens

2 Iedereen zou verplicht geld en eten moeten schenken aan mensen in armoede.

Helemaal eens

3 Vrouwen en kinderen zouden het eerst moeten beschikken over de overheidssteun.

Helemaal eens

4 Elke mens is verantwoordelijk voor de welvaart van zijn dichte kring.

Helemaal eens

2 Wat zegt de Qurʾān?

Helemaal oneens

Helemaal oneens

Helemaal oneens

Helemaal oneens

Mensen in armoede worden elke dag met veel uitdagingen geconfronteerd. De Qurʾān geeft verschillende richtlijnen over hoe je hen kunt ondersteunen. Het boek pleit om armoede aan te pakken met liefdadigheid, door gerechtigheid te bevorderen en door de waardigheid van elk individu te erkennen. Verschillende verzen moedigen aan om oog te hebben voor de behoeften van anderen en om de beschikbare rijkdommen en middelen verantwoordelijk te gebruiken. Enkel op die manier kan een rechtvaardige en barmhartige samenleving groeien waarin economische verschillen verkleinen.

DE QURʾĀN ZEGT: En onderhoud het gebed en geef de zakāt … (Q 2:110)

Degenen die hun bezittingen op het pad van Allah uitgeven en vervolgens datgene wat zij uitgaven niet laten opvolgen door op te scheppen of door te kwetsen, voor hen ligt beloning bij hun Heer en zij zullen vrees noch verdriet kennen. (Q 2:262)

… En geef de volle maat en het volle gewicht op een rechtvaardige manier … (Q 6:152)

En geef aan de verwanten, de armen en de reizigers hun rechten. En verspil niet door meer uit te geven (om zo anderen dan Allah te behagen). (Q 17:26)

1 Markeer in de verzen vier acties om armoede te bestrijden.

2 Stel een kort actieplan op om armoede in je school of de buurt van je school te bestrijden.

a Gebruik de verzen ter inspiratie. Op iDiddit vind je nog extra verzen.

b Noteer je vier actiepunten in het sjabloon. Op iDiddit kun je bij elk actiepunt een passende afbeelding toevoegen.

ARMOEDEBESTRIJDING

1 2 3 4

3 Welk actiepunt ga je zelf of samen met je vrienden meteen toepassen? Vraag eventueel hulp aan je leerkracht.

als moslim om met mensen die leven in armoede?

3 Wat vertelt de traditie?

Tijdens de maand ramaḍān zijn moslims extra actief in armoedebestrijding. De waarden van vrijgevigheid en medeleven motiveren om die inspanningen ook daarna verder te zetten. Streven naar rechtvaardigheid en welzijn voor iedereen vraagt namelijk een volgehouden toewijding. Zo klopte er op een dag een bedelaar aan bij ʿĀʾisha, de vrouw van de profeet. Hij vroeg om eten terwijl zij zelf vastte en alleen brood in huis had. Haar bediende was bezorgd dat ze allebei niets zouden hebben om hun vasten te verbreken. Toch beval ʿĀʾisha om het brood aan de bedelaar te geven. Later die avond ontvingen ze onverwacht schapenvlees met bijgerechten. ʿĀʾisha riep haar bediende om er mee van te eten en zei dat die maaltijd toch beter was dan het brood dat de bediende niet wilde wegschenken.

1 Wat leer je uit het verhaal?

2 Wat was het meest vrijgevige gebaar dat je ooit maakte? Of welk geschenk gaf je echt belangeloos? Leg uit waarom het waardevol was.

3 Heb je ooit iets weggeven en iets beters in de plaats gekregen? Leg uit.

Voordat de dood wegneemt wat je gegeven is, geef weg wat er te geven valt. Rūmī

4 Vergelijk het verhaal van ʿĀʾisha met het citaat van Rūmī. Wat houdt je soms tegen om te delen?

4 Wat gebeurt er vandaag?

1 Lees het artikel over armoede.

a Hoe ervaar je tijdens de maand ramaḍān in jouw omgeving de tegenstelling tussen armoede en overvloed? Noteer een voorbeeld.

©VANIN

b Waar hebben de mensen in jouw buurt soms nood aan? Welke moeilijkheden ervaar jij in jouw buurt?

c Wat heb je zelf al gedaan om mensen in nood te helpen?

Als er genoeg is voor één, is er genoeg voor twee …

Als er genoeg is voor twee, is er genoeg voor vier … Als er genoeg is voor drie, is er genoeg voor zes …

Hoe ga ik als moslim om met mensen die leven in armoede?

Als er genoeg is voor ons …

… is er ook voor hen.

Hier is de helft! Oh, je bent mijn beste vriend!

Kom makkers, er is pizza!!!

Yes! Ha ha ha Salam, meisjes, kom mee wat eten!

Het is een sadaqa!!

Voor het kindje…

Super!! Ha ha

Ma Sha Allah !

HMMm

2 Bekijk de cartoon aandachtig.

a Noteer een situatie waarbij jij iets deelde wat je graag voor jezelf had gehouden.

b Hoe voelde jij je daarbij?

3 Ga je akkoord met de stelling of niet? Noteer twee argumenten.

Wie veel heefT, is verAntwoordelijk voor wie minder heefT.

5 Mijn taak als moslim

In dit thema heb je verschillende standpunten over armoede onderzocht. Misschien is jouw standpunt veranderd door de nieuwe informatie die je kreeg. Vul het schrijfkader in over jouw taak als moslim wat betreft armoede.

Voor dit thema was ik overtuigd dat

Nu ik dit thema heb bestudeerd, besef ik dat

Allah verwacht van mij dat

Dit doet mijn omgeving al goed:

Dit doet mijn omgeving minder goed:

De moslimgemeenschap kan haar steentje bijdragen door

Ik kan dat mee ondersteunen door

Mijn concrete acties zijn:

Hoofdstuk 4

In het huis van Allah

STAP 1 De ongelooflijke reis

1.1 De nachtreis

HIRA PRESS

Mekka, 27 rajab 620

Vorig jaar verloor de profeet enkele dierbaren en kreeg hij het hier in Mekka hard te verduren. Die zware periode kreeg zelfs de naam ‘het jaar van verdriet’. Gelukkig maakte hij onlangs iets heel bijzonders mee. Allah nodigde hem uit op een ongelooflijke reis, de isrāʾ en miʿrāj.

Isrāʾ is de nachtelijke reis van de profeet. Tijdens die reis werd hij begeleid door de engel Jibrīl en vervoerd op het mythische dier Burāq. In masjid al-Aqṣā, de aanbiddingsplaats het verst gelegen van Mekka, verrichtte de profeet zijn nachtelijke gebed voordat hij aan de miʿrāj begon.

Miʿrāj is de hemelse reis van de profeet. Tijdens die reis doorkruiste hij verschillende niveaus van de hemel, ontmoette hij een aantal profeten en raakte hij uiteindelijk in de nabijheid van Allah. Tijdens die hemelreis kreeg de profeet de boodschap om de vijf verplichte gebeden te verrichten.

Nu hij terug is van de reis, vertelt de profeet Muḥammad de mensen over die intense ervaringen. Helaas komt zijn verhaal zo ongeloofwaardig over bij de vele aanhoorders, dat ze overtuigd zijn dat profeet nu echt gek geworden is. Enkel zijn vriend Abū Bakr steunt hem en gelooft rotsvast de getuigenis van de boodschapper van Allah. Daarom draagt Abū Bakr vanaf nu de bijnaam aṣ-Ṣiddiq, de waarheidsgetrouwe.

©VANIN

De nacht- en hemelreis van de profeet

1 Noteer bij elk begrip kernwoorden. Schematiseer dan de tekst van de verteller.

Isrāʾ: Miʿrāj: Situatie profeet:

Bijzondere gebeurtenis:

Reactie van mensen:

2 Beschouw jij isrāʾ en miʿrāj eerder als fysieke reizen of als spirituele ervaringen? Waarom?

3 Waar denk jij dat al-Aqṣā ligt?

4 Stel je voor dat je de engel Jibrīl zou kunnen ontmoeten tijdens een bijzondere reis. Welke twee vragen zou je hem stellen?

©VANIN

1 Verken de ontdekplaat en beantwoord de vragen.

2 Waarom start bijna elk hoofdstuk in de Qurʾān met het woord bismillāh?

3 Waarnaar verwijst de term al-Aqṣā in het vers?

©VANIN

4 Wat is de precieze locatie van al-Aqṣā volgens de Qurʾān?

5 Noteer na elke beschrijving het juiste begrip.

a Eenheid die de Qurʾān in zestig delen verdeelt:

b Een afzonderlijk hoofdstuk in de Qurʾān:

c Andere naam voor de meer dan 6000 verzen:

d Eenheid die de Qurʾān verdeelt in dertig gelijke delen voor recitatie en memorisatie:

6 Duid na elke stelling aan of ze juist of fout is. Verbeter elke foute stelling.

a Een juzʾ heeft een theologische betekenis in de Qurʾān.

b Elke sūra heeft een naam die meestal afgeleid is van een historische figuur.

c Een ḥizb is 1/60 van de Qurʾān.

d De suwar staan chronologisch gerangschikt.

7 Waarnaar verwijst de naam van elke sūra?

STAP 2 Sterk door het gebed

2.1 Dīn en dunyā

Na de isrāʾ emigreerde de profeet samen met Abū Bakr naar Medina. Daar gaf de profeet de opdracht om een moskee of masjid te bouwen en een markt op te zetten. Zo wilde hij het geloof of dīn en het dagelijks leven of dunyā verenigen. In de moskee baden de moslims tot Allah, maar ze leerden ook hoe ze op basis van gelijkwaardigheid de samenleving konden vormgeven. De moskee was dus meer dan enkel een gebedsplaats, ze vormde het kloppende hart van de samenleving. Mensen kwamen er samen om kennis te vergaren, daklozen kregen er onderdak en meer. De adviezen uit de Qurʾān die in de moskee werden gedeeld, werden door de metgezellen omgezet om een harmonieus leven te leiden.

1 Noteer onder elke afbeelding welke rol de moskee vervulde.

©VANIN

2 Welke van de bovenstaande rol(len) vervult de moskee vandaag niet meer?

3 Welke rollen zou de moskee vandaag beter wel weer opnemen? Bespreek klassikaal.

©VANIN

DE ḤADĪTH VERTELT:

ʿUthmān ibn ʿAffān hoorde de profeet zeggen: ‘Hij die een moskee bouwt voor Allah, Allah zal voor hem hetzelfde bouwen in het paradijs.’

Muslim

4 Waarom beloont Allah de bouw van de moskee zo rijkelijk?

2.2 Sociale druk

In de tijd van de profeet Muḥammad was de moskee de plaats waar iedereen terechtkon, ook nietmoslims. Daar onderwees de profeet de moslims, gaf hen advies en deed smeekbedes voor hen. Het was ook een plaats waar ze samen het gebed verrichtten. Het mooie van de moskee was dat iedereen er gelijk werd behandeld. Als iemand niet verscheen in de moskee, zochten anderen uit wat er aan de hand was. Als de afwezige ziek bleek, gingen ze zelfs op bezoek. Doorheen de tijd evolueerde de functie van de moskee vooral naar een plek om te bidden en om de Qurʾān te lezen. Zo ontstond er vanuit de religieuze gemeenschap soms sociale druk. Die kan ertoe leiden dat je je anders gedraagt dan je eigenlijk wilt.

1 Geef bij elke situatie aan of er sociale druk is of niet. Leg je keuze uit.

a Tijdens ramaḍān wordt er eten klaargemaakt voor de armen. Ragad, die net het middaggebed in de moskee verrichtte, wilde eigenlijk meteen naar huis gaan om haar zieke mama te verzorgen. Maar toen vroegen een paar vriendinnen haar om te helpen met het eten. Ze durfde niet zeggen dat ze thuis nodig was, dus besloot ze om te blijven en te helpen.

Ja / Neen, want

b Soumaya zat in de moskee toen ze een bejaarde zag die hulp nodig had. Zonder aarzelen stond ze op en ging ze naar de bejaarde toe om te helpen.

Ja / Neen, want

c Salahedin meldde zich vrijwillig om te helpen bij de schoonmaak van de moskee, omdat hij zijn steentje wil bijdragen.

Ja / Neen, want

d Yoran gaat graag naar de moskee. Maar op een dag voelde hij zich ziek en overwoog hij om thuis te blijven. Uiteindelijk besloot hij toch naar de moskee te gaan, omdat hij vreesde dat anderen hem als minder gelovig zouden zien.

Ja / Neen, want

2 Noteer twee adviezen over hoe je het best kunt omgaan met sociale druk.

3 Noteer de boodschap van de striptekening.

Wie denkt dat de islam een kwestie van kleur is, heeft nog nooit een voet in een moskee gezet.

2.3 Rollen in de moskee

Verschillende mensen werken samen om een moskee draaiende te houden. Elk van hen heeft een specifieke taak. De imām is de gids die de mensen voorgaat in het gebed. De khaṭīb staat op de preekstoel en deelt elke vrijdag inspirerende boodschappen. De bestuursleden zorgen voor het dagelijkse reilen en zeilen. Daarnaast zijn er ook vrijwilligers die allerlei taken op zich nemen, zoals de moskee schoonmaken en activiteiten organiseren. Ten slotte is er de muadh-dhin, die vijf keer per dag oproept tot gebed. Samen zorgen zij ervoor dat de moskee een plek is waar iedereen zich thuisvoelt.

1 Verbind elke rol in de moskee met de juiste taakbeschrijving.

©VANIN

Imām

Vrijwilligers

Bestuursleden

Muadh-dhin

Khaṭīb

2 In welke landen hoor je de oproep op straat?

Zorgen voor de dagelijkse werking. Ze beheren het geld, onderhouden het gebouw en organiseren evenementen.

Roept de mensen op tot het gebed. In landen waar vooral moslims wonen, kun je deze oproep ook op straat horen.

Leidt het gebed. In sommige moskeeën vertelt hij verhalen en geeft advies over het geloof.

Engageren zich om de moskee schoon te maken, te helpen bij projecten ... Verzorgt de vrijdagpreken.

3 Zou de oproep tot het gebed volgens jou ook in België op de straat hoorbaar moeten zijn? Bespreek klassikaal.

4 Hou een klasdebat over de stelling. Noteer de argumenten voor en tegen.

De moskee moet thuislozen opvangen, zodat ze daar kunnen overnachten.

5 Noteer de boodschap van de strip.

Hey! Salam’Alaykum! Waar was je?

Vorige maand was je elke dag in de moskee en toen verdween je plots! Is alles goed met je?

Ja, precies! Ik kwam naar de moskee omdat ik ernstige gezondheidsproblemen had.

©VANIN

En Al Hamdulillah! Ik voel me beter nu!

Oh, ja… Maar nee! Wacht …

Hij werd beproefd door ziekte, en nu wordt hij beproefd door goede gezondheid.

STAP 3 Samen bidden

3.1 Een jaar vol gebed

Naast een plaats voor ontmoeting en activiteiten, is de moskee ook de perfecte plek om aan reflectie te doen. Je kunt er de Qurʾān studeren en bestuderen. Sommige gebeden kun je individueel verrichten, maar andere gebeden vragen om verbondenheid. Het gezamenlijke gebed kan een positieve, gedeelde ervaring zijn die het gemeenschapsgevoel versterkt. Het jaar is gevuld met zulke specifieke momenten van gezamenlijke aanbidding.

1 Wat betekent bidden in de moskee voor jou? Vul de woordmuur in.

©VANIN

2 Zet een kruisje bij elk gezamenlijk gebed dat jij al eens hebt bijgewoond.

Het vrijdaggebed Ṣalāt al-jumuʿa

Wat: preek gevolgd door het gebed

Wanneer: dhuhr-gebed

Vorm: twee verplichte rakaʿāt

Het dodengebed Ṣalāt al-janāza

Wat: gebed

Wanneer: liefst na fajr en ʿasr

Vorm: één staande rakaʿāt, zonder buigen of knielen

Het feestgebed Ṣalāt al-ʿīd

Wat: gebed gevolgd door een preek

Wanneer: ochtendgebed

Vorm: twee verplichte rakaʿāt

3 Noteer twee verschillen en twee gelijkenissen tussen twee gebeden.

verschillen gelijkenissen

4 Heb jij al eens een vrijdag- of feestpreek gehoord? Zo ja, wat was het onderwerp?

©VANIN

5 Waarover zou jij graag een vrijdagpreek horen? Waarom?

6 Onderzoek wat de Qurʾān zegt over het vrijdaggebed en pas het toe op de situaties.

a Lees het Qurʾānvers en daarna online het volledige artikel over de mening van hedendaagse geleerden.

DE QURʾĀN ZEGT:

O jullie die geloven, als er op de vrijdag wordt opgeroepen tot het gebed, haast jullie dan naar het gedenken van Allah en verlaat de handel. Dat is beter voor jullie, als jullie (het maar) wisten. En wanneer het gebed is volbracht, verspreid jullie dan op de aarde en zoek de Gunst van Allah. En gedenk Allah veelvuldig, opdat jullie succesvol zullen zijn. En wanneer zij handel en vermaak zien, gaan ze uiteen (en begeven zij zich) daarnaartoe, en laten zij jou (o Mohammed) staand (op de preekgestoelte) achter. Zeg: ‘Wat bij Allah is, is beter dan vermaak en (beter) dan handel.

En Allah is de Beste onder de voorzieners.’ (Q 62:9-11)

Tot de toegestane zaken voor het verlaten van het vrijdaggebed in al-jamāʿa, is het vrezen voor het niet kunnen voorzien in de levensbehoeften.

Hedendaagse geleerden

b Bespreek elke situatie met je buur. Wat zou jij doen in hun situatie?

©VANIN

1 Abdil zit in het zevende jaar elektriciteit. Op vrijdag wordt hij altijd verwacht op zijn stageplaats. Hij heeft zich al enkele keren ziek gemeld omdat hij het vrijdaggebed niet wil missen. Als hij nog een stagedag mist, loopt hij het risico dat hij niet kan afstuderen.

2 Faroek is een arts. Tijdens het gebed van het ramaḍānfeest staat hij ingepland als nooddokter. Daardoor kan hij niet aanwezig zijn in de moskee. Hij probeerde zijn dienst te wisselen met collega’s maar dat is niet gelukt.

3 Amel zou heel graag aanwezig zijn op het dodengebed van haar oudere buurvrouw, maar ze krijgt geen verlof van haar baas. Het is een drukke week op het werk met veel deadlines.

c Geef een voorbeeld van een situatie waarbij wel rekening wordt gehouden met de religieuze achtergrond.

3.2 Alles oké rond de moskee?

Een moskee in Vlaanderen

1 Ga je vaak naar de moskee? Hoe beleef je dat?

2 Als je naar de moskee gaat, wanneer en met wie ga je dan?

hoopvol triest onverschillig schuldig boos

Salam buurman! Wil je mee naar de lokale masjid? Euh… misschien later?

Hallo buurman! Wat denk je van een bezoekje aan de masjid?

Een week later Nu niet, maar later misschien …

Salam buurman! Euh … Binnenkort, beloofd!

Een jaar later

Een maand later

Weet je, aandringen heeft geen zin! Als hij niet wil, dan wil hij niet …

Goed … Dit keer ga ik in op zijn uitnodiging! Hij zal verrast zijn dat ik de kledij draag die hij me vorig jaar gaf, he he he

Hij is wel een beetje laat …

©VANIN

Allam / Muslim Show / Editions du BDouin

4 Wie zou jij graag meenemen naar de moskee?

5 Waarom zou je die persoon graag meenemen?

6 Ibrahim maakt een fotoreportage op weg naar het vrijdaggebed. Duid aan welk gedrag van moslims je al hebt opgemerkt.

Mannen maken ruzie bij de ingang.

Zonder schroom wordt vuilnis in de straten gegooid.

Vrijwilligers waken zowel binnen als buiten de moskee over de orde.

Vrienden en familie ontmoeten en begroeten elkaar met liefde.

7 Welke goede daden wil jij graag zien aan de deuren van de moskee?

Ṣadaqa wordt uitgedeeld aan de mensen die het nodig hebben.

Het getoeter van boze chauffeurs die vastzitten in het verkeer.

©VANIN

8 Wat kan de moskee doen om goede daden te stimuleren en slechte daden af te remmen?

STAP 4 Hoe heilig is heilig?

4.1 De Qurʾān onder vuur

De moskee is de plek bij uitstek om gezamenlijke gebeden te verrichten en rust op te zoeken. Verder is het de plaats waar de Qurʾān dagelijks wordt gereciteerd, gelezen en aangeleerd. Dit heilige boek neemt voor veel moslims een prominente plaats in bij dagelijkse aanbiddingen en gedenkingen aan Allah. Het verbranden van een Qurʾān lokt vandaag dan ook veel reacties uit. Wat een protestactie is voor de ene, is voor de andere een regelrechte provocatie.

1 Lees het krantenartikel en geef je mening over de gebeurtenis.

a Welke gevoelens roept een actie zoals een Qurʾānverbranding bij je op? Leg ook uit waarom je je zo voelt.

b Vind jij dat mensen de vrijheid moeten krijgen voor zo’n protestactie? Beargumenteer je antwoord.

c Wat behoort tot de vrije meningsuiting en wat niet? Bekijk het videofragment en noteer wat volgens de wet niet kan. Bespreek klassikaal.

© Belgaimage/AFP-ARCHIVE

d Bekijk het videofragment over een actie na een poging tot Qurʾānverbranding in het Nederlandse Arnhem. Wat hoopte de actievoerder te bereiken volgens jou?

2 Reageer positief op het bericht van een klasgenoot over de Qurʾānverbrandingen.

3 Hoe ga jij vandaag om met de Qurʾān?

a Duid bij elke stelling aan of ze klopt voor jou ( ja) of niet (nee).

b Vergelijk je antwoorden met je klasgenoten.

Stelling

Ik heb thuis Qurʾānverzen als decoratie aan de muur hangen.

Ik lees elke week uit een papieren Qurʾān.

Ik lees enkele verzen van de Qurʾān via een app.

Ik kus de Qurʾān altijd wanneer ik klaar ben met lezen.

Ik raak de Qurʾān enkel aan als ik de kleine wassing verricht heb.

Ik heb meerdere Qurʾānboeken in huis.

Ik kan de Qurʾān lezen in het Arabisch.

Ik heb thuis een Qurʾān als versiering op of in de kast staan.

Ik heb een regenboog-Qurʾān gegeven / gekregen als cadeau.

JaNee

De Qurʾān verbranden zou gevangenisstraf moeten krijgen �� !!

Insaf1_hez

1 Bespreek de boodschap van de cartoon met je klasgenoten. Ga je akkoord of niet? Vertel ook waarom.

Hier in België brengen we boeken die we niet meer leuk vinden naar de kringloopwinkel.

2 Hoe recycleer je best een Qurʾān? Volg het stappenplan om een mini-onderzoek te doen over recyclage van de Qurʾān. Op iDiddit vind je alle informatie voor je onderzoek.

Onderzoeksvraag: Hoe kun je een Qurʾān respectvol recycleren?

Stap 1: brainstorm In deze stap overloop je wat je al weet over het onderwerp. Het maakt in deze fase nog niet uit of al je info klopt, dat luik volgt later.

©VANIN

Stap 2: verkennen

In deze stap verken je het onderwerp en de context en ga je op zoek naar welke kennis en ervaring er al aanwezig is over het onderwerp.

• Hoe recycleer je de Qurʾān op dit moment?

• Hoe gaan anderen in je omgeving ermee om en waarom?

• Wat weet je al over het recycleren van de Qurʾān?

• Hoe ging ʿUthmān vroeger om met sommige versies van de Qurʾān?

• Wie / wat gaan we gebruiken voor het onderzoek?

• Wat denk je dat er tijdens het onderzoek zal gebeuren?

Stap 3: oplossingen

In deze stap ga je de oplossingsmogelijkheden overdenken, vragen stellen, voorspellingen doen en oplossingen formuleren.

Welke oplossingen kun je aanreiken?

Waarom is oplossing A beter dan oplossing B, bijvoorbeeld?

Welke oplossingen zijn praktisch haalbaar, veilig, efficiënt …?

Resultaat onderzoeksvraag: Hoe kun je een Qurʾān respectvol recycleren?

4.3 Een stap naar het jodendom

Joden hebben veel respect voor de verzameling van vijf boeken van de profeet Mozes. Die verzameling van teksten heet de Wet, in het Hebreeuws is dat Thora. De geschriften worden niet zomaar in een boek opgenomen, ze worden op een rol van perkament geschreven. Dat werk wordt met de grootste voorzichtigheid uitgevoerd, want een fout moet binnen enkele weken hersteld worden.

In de synagoge is de rol een kostbaar en heilig bezit. De gelovigen koesteren de oude, waardevolle teksten en respecteren nauwgezet de omgangsregels met de Thora. Om beschadiging te voorkomen, wordt de rol in een doek gewikkeld. Ze wordt ook opgeborgen in een speciale kast: de ark. Als de Thorarol voorbij gedragen wordt, is het gepast om te buigen of de rol te kussen. Als een rol op de grond valt, dan zijn de aanwezigen verplicht om een dag te vasten.

De heilige rol mag niet met blote handen worden aangeraakt. Om de teksten te lezen, gebruiken joden een jad, een houten of zilveren stokje met een handje met uitgestoken wijsvinger. Wanneer een Thora met de auto wordt vervoerd, dan ligt de heilige rol niet zomaar in de kofferbak, maar houdt iemand die vast tijdens de rit.

heilig is heilig?

1 Lees het krantenartikel over de laatste rustplaats van joodse heilige geschriften.

a Duid aan waarom de Israëlitisch-orthodoxe gemeenschap gewijde documenten begraaft volgens jou.

 Ze begraven de documenten zodat de grond ook heilig wordt.

 Ze begraven de documenten om ze op een respectvolle manier te recycleren.

 Ze begraven de documenten zodat de oude geschriften niet meer verkocht kunnen worden.

 Ze begraven de documenten omdat ze daardoor veel geluk zullen ervaren.

©VANIN

b Markeer in het groen hoe vaak er geschriften begraven worden.

c Markeer in het roze waarom er geen milieuverontreiniging zou zijn.

Overgeschreven teksten uit Talmoed en Thora moeten opgaan in de natuur

© ID/ Frederiek Vande Velde

2 Vergelijk de omgangsregels voor de heilige boeken bij joden en moslims.

a Noteer in de linkerkolom de omgangsregels voor de Thora.

b Noteer in de rechterkolom drie omgangsregels voor de Qurʾān.

Omgangsregels Thora

Omgangsregels Qurʾān

STAP 5 Voeding voor de ziel

Zowel in het dagelijkse leven als in de moskee neemt de Qurʾān een belangrijke plaats in. In de moskee wordt de Qurʾān gereciteerd, gelezen en aangeleerd. Wekelijks zorgt de vrijdagpreek in de moskee voor een opfrissing van de richtlijnen en adviezen uit het heilige boek. De aanwezigen krijgen elke vrijdag de kans om even te reflecteren over hun leven, daden en gedachten. Een vrijdagpreek is dan ook echt voeding voor de ziel.

1 Schrijf zelf een vrijdagpreek. Volg hiervoor het stappenplan.

a Kies een van de slechte daden.

b Laat je inspireren door Qurʾānverzen en overleveringen om een korte vrijdagpreek als reactie op jouw slechte daad te schrijven.

c Zorg ervoor dat je luisteraars gaan nadenken over het juiste gedrag.

d Als je dat wilt, mag je jouw preek voorlezen in de klas.

Tip: de opbouw van een vrijdagpreek ziet er doorgaans uit zoals het schema aangeeft.

Inleiding

Je start met een begroeting en een algemene smeekbede. Vertel algemeen het onderwerp van de vrijdagpreek.

Midden

Je gaat dieper in op het onderwerp, en linkt het aan de actualiteit. Je legt het probleem uit en maakt een link met een Qurʾānvers en/of een overlevering. Je reikt ook mogelijke oplossingen aan.

Pauze

Een moment van stilte, ga even zitten.

Conclusie

Je herhaalt de belangrijkste elementen. Je besluit kort met een aanmoediging voor de luisteraars om tot positieve actie te komen.

Je eindigt met een smeekbede en een begroeting.

2 Vraag feedback aan je klasgenoten. Wat vonden ze goed aan jouw vrijdagpreek? Wat kon nog beter? Bespreek klassikaal.

3 Om de waarde en betekenis van de Qurʾān vandaag centraal te zetten, heb je tijd nodig. Lees een week lang elke dag enkele passages van de Qurʾān in stilte.

a Maak een logboek van je leesmomenten.

• Je kiest minstens vier verschillende plekken om te lezen (bib, moskee, thuis, school, park …)

• Je leest minimaal tien verzen per dag, er is geen maximum.

• Je noteert je leesmomenten plichtsbewust in je logboek.

Datum:

Plaats:

Gezelschap:

Gelezen verzen:

Mentale staat ervoor:

Mentale staat erna:

Duur:

Datum: Plaats:

Gezelschap:

Gelezen verzen:

Mentale staat ervoor:

Mentale staat erna:

Duur:

Datum:

Plaats:

Gezelschap:

Gelezen verzen:

Mentale staat ervoor:

Mentale staat erna:

Duur:

Datum: Plaats:

Gezelschap:

Gelezen verzen:

Mentale staat ervoor:

Mentale staat erna:

Duur:

b Reflecteer achteraf over je ervaringen op basis van het STARR-model. Kies een situatie, een moment uit je logboek dat je erg lastig vond, toen je moeilijkheden ondervond om de Qurʾān te lezen. Die situatie bespreek je dan op basis van het model.

Tips: Noteer alles in de ik-vorm.

Denk terug aan het begin, overloop je ervaringen. Wat heb je gedaan om jezelf te verbeteren?

Focus op het doel: persoonlijke ontwikkeling, leren van je keuzes en fouten. 2 3 4 5 1

SITUATIE: Waar was je en wat gebeurde er?

TAAK: Wat wilde je doen, wat was je taak?

ACTIE: Hoe reageerde je op de situatie?

RESULTAAT: Wat was het effect van jouw reactie? Wat gebeurde er toen?

REFLECTIE: Had je dit anders kunnen aanpakken?

4 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

Synthese

Samenvatting

De Qurʾān van dichtbij

Bismillah

Juzʾ

Ḥizb

Isrāʾ

Miʿrāj

©VANIN

Wat

ontmoetingsplaats

onderwijs

Sūra

Āya

De moskee: functies en rollen

centrum gebaseerd op gelijkwaardigheid

onderdak gebedsplaats voedselbedeling rechtbank vergaderingen

functies van de moskee

imām gebed leiden

khaṭīb vrijdagpreken geven

rollen binnen de moskee

vrijwilligers engageren zich bestuursleden dagelijkse werking beheren muadh-dhin oproepen tot gebed

Gezamenlijke gebeden

Het vrijdaggebed

Ṣalāt al-jumuʿa preek gevolgd door het gebed

Wanneer

Vorm

dhuhr-gebed twee verplichte rakaʿāt

Het feestgebed

Ṣalāt al-ʿīd gebed gevolgd door een preek

ochtendgebed twee verplichte rakaʿāt

Het dodengebed

Ṣalāt al-janāza gebed

liefst na fajr en ʿasr één staande rakaʿāt, zonder buigen of knielen

Begrippenlijst

al-Aqṣā De aanbiddingsplek die het verst van Mekka is gelegen.

Burāq Een mythisch rijdier

Dīn Het geloof en de praktijken binnen de islam

Dunyā Het wereldse leven

Isrāʾ De nachtelijke reis van de profeet

Khaṭīb De verantwoordelijke voor de vrijdagpreken

Miʿrāj De hemelreis van de profeet

Muadh-dhin De oproeper tot het gebed

Ṣalāt al-ʿīd Het feestgebed

Ṣalāt al-janāza Het dodengebed

Ṣalāt al-jumuʿa Het vrijdaggebed

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik vertel de gebeurtenis van de nacht- en hemelreis in eigen woorden.

 Ik leg de begrippen isrāʾ en miʿrāj in de islamitische traditie uit.

 Ik leg de begrippen sūrah, āya, juzʾ en hizb in eigen woorden uit.

 Ik respecteer de diversiteit over de interpretaties van de nacht- en de hemelreis.

Stap 2  Ik benoem minstens vier rollen van de moskee.

 Ik beargumenteer vraagstukken over de sociale verantwoordelijkheid van de moskee.

 Ik identificeer sociale druk vanuit religieuze hoek op basis van concrete situaties.

 Ik koppel minstens vijf functies binnen de moskee aan de juiste taakbeschrijving.

Stap 3  Ik verwoord wat de moskee voor mij betekent.

 Ik onderscheid verschillen en gelijkenissen tussen de drie gezamenlijke gebeden.

 Ik gebruik de Qurʾān en overleveringen om een besluit te vormen.

 Ik benoem correcte morele houdingen en gedragingen op weg naar de moskee.

Stap 4  Ik reageer constructief op een protestactie zoals een Qurʾānverbranding.

 Ik reflecteer over de plaats die de Qurʾān inneemt in mijn dagelijks leven.

 Ik onderzoek de mogelijkheden rond de recyclage van de Qurʾān.

 Ik vergelijk de omgangsregels ten aanzien van de heilige boeken bij joden en moslims.

Stap 5  Ik formuleer welke thema’s best aan bod komen in een vrijdagpreek voor mijn gemeenschap.

 Ik lees dagelijks enkele verzen van de Qurʾān en en hou een logboek bij.

 Ik reflecteer over mijn moeilijkheden bij het lezen van de Qurʾān aan de hand van het STARRmodel.

 Ik benoem de persoonlijke uitdagingen in verband met het dagelijks lezen van de Qurʾān.

Thema 2

Roddels

Hoe kan ik als moslim ingaan tegen roddels?

1 Wat denk ik?

‘Gossip Girl’ was van 2007 tot 2012 een zeer populaire serie die helemaal rond roddelen draaide. Recent verscheen er nog een nieuw seizoen van. Een geheime figuur verspreidt in de serie via sociale media roddels over verschillende personages, met vreselijke gevolgen. Maar het is fictie. In de echte wereld kunnen roddels aanzienlijke schade veroorzaken. Zelfs ongegronde geruchten kunnen levens verwoesten. Eens de woorden zijn uitgesproken, leiden ze een eigen leven en is er geen weg meer terug.

1 Is dit volgens jou een roddel of niet? Zet na elke situatie een kruisje in de juiste kolom.

JaNee

a Je vertelt aan je ouder dat je klasgenoot Hakim geweldig is in wiskunde.

b Je zegt tegen je leerkracht dat Fien weer geen lunch meeheeft.

c Je zegt tegen een vriend(in) dat Sirine niet fris ruikt.

d Je zegt tegen een vriend(in) dat Abdou rookt in de jongenstoiletten.

e Je vertelt aan je leerkracht dat Redwane je uitlacht.

f Je zegt tegen je buurjongen dat zijn broer een tekort had op zijn toets.

g Je vertelt aan je ouders dat je denkt dat je zus iets gestolen heeft.

2 Waarom roddelen mensen volgens jou?

3 Noteer je eigen definitie van roddelen.

4 Welke roddels heb jij al verspreid? Wat was het gevolg?

5 Zijn er al eens roddels verspreid over jou? Zo ja, welke? Wat was het gevolg?

Snif … Het is zijn moeilijke tijden voor mij. Ik heb wat persoonlijke problemen. Vertel het me, makker. Het zal je goed doen.

©VANIN

Hou jullie klaar …

Ik moet jullie iets vertellen, hi hi hi

Wees voorzichtig als je beslist om je zorgen aan iemand toe te vertrouwen. Hyena’s delen hun maaltijd graag met gieren.

2 Wat zegt de Qurʾān?

Allah benadrukt herhaaldelijk dat roddelen te vergelijken is met kannibalisme. Dat is een stevige waarschuwing. Het is dan ook opmerkelijk dat mensen roddelen niet als een van de grootste zonden beschouwen. Dagelijks worden levens verwoest door roddels, wat intriest is. Het is hoog tijd om te erkennen dat roddelen een ernstig gevaar vormt, zowel voor individuele levens als voor de samenleving.

DE QURʾĀN ZEGT:

O, jullie die geloven! Vermijd achterdocht. Waarlijk, een deel van de kwade vermoedens zijn zonden. En bespioneer elkaar niet, noch roddel over elkaar in elkaars afwezigheid. Zouden jullie het vlees van jullie dode broeder willen eten?

Jullie zullen dat zeker verafschuwen. En vrees Allah. Waarlijk, Allah is Berouwaanvaardend, Barmhartig. (Q 49:12)

© Allam / Muslim Show / Editions du BDouin

1 Deze stellingen kloppen niet. Verbeter ze op basis van de tekst en het vers.

a Het aangehaalde vers is afkomstig uit de Bijbel.

b Vlees van een dode broeder eten wordt genoemd om aan te sporen tot broederlijke liefde.

©VANIN

c De tekst roept op om anderen te bespioneren en raadt gelovigen aan om achterdocht te vermijden.

d Allah wordt in de tekst beschreven als Wraakzuchtig en Onbarmhartig.

2 Markeer het gevoel dat jij ervaart in een gesprek waarin geroddeld wordt. Leg uit waarom.

opwinding angst schuldgevoel boosheid plezier ongemak

3 Bekijk het videofragment over roddelen. Vat het advies in één zin samen.

Hoe kan ik als moslim ingaan tegen roddels?

3 Wat vertelt de traditie?

De profeet nam de waarschuwing in de Qurʾān over roddelen heel ernstig. Ten eerste omschreef hij duidelijk wat roddelen precies is. Verder wees hij roddelaars terecht omdat ze anderen bewust schade berokkenden. Zijn advies was om indien mogelijk de roddels te stoppen.

DE ḤADĪTH VERTELT:

Volgens de overlevering van Abū Hurayra zei de profeet: ‘Weten jullie wat roddelen is?’ De metgezellen antwoordden daarop: ‘Allah en Zijn boodschapper weten dit het beste.’ De profeet zei: ‘(Roddelen is) dat je over je broeder praat op een manier die hij verafschuwt.’ Er werd gevraagd: ‘En als wat ik zeg werkelijk aanwezig is bij mijn broeder?’

De profeet antwoordde: ‘Als datgene wat jij zegt werkelijk zo is, dan heb je geroddeld. En als dat niet waar is, dan heb je gelasterd.’

Muslim

1 Wat is volgens de overlevering het verschil tussen roddelen en lasteren? Leg uit.

2 Waarom denk je dat de profeet roddelen en lasteren zo ernstig nam?

3 Hoe kunnen we voorkomen dat we roddelen en lasteren in ons dagelijks leven?

DE ḤADĪTH VERTELT:

Volgens de overlevering vertelde ibn Masʾūd: ‘Wij zaten bij de profeet toen een man opstond en wegging, waarna een andere man onmiddellijk begon te roddelen. De profeet zei: ‘Verwijder de stukjes vlees tussen jouw tanden.’ Hij zei: ‘Wat moet ik verwijderen van tussen mijn tanden? Ik heb geen vlees gegeten!’ Hij zei: ‘Je hebt het vlees van jouw broeder gegeten.’

Aṭ-Ṭabarānī

1 Zou jij op dezelfde manier durven reageren als de profeet? Leg uit.

2 Waarom confronteerde de profeet de man met zijn fout?

3 Hoe kunnen we de boodschap van de overlevering toepassen in ons dagelijks leven?

4 Lees de citaten en beantwoord de vragen.

Een persoon met ware wijsheid en begrip houdt zijn tong in bedwang en spreekt alleen wanneer het nodig is.

ʿAlī ibn Abī Ṭālib

Ik laster niemand meer sinds ik vernam dat laster mensen schaadt.

Abū ʿĀṣim

a Duid het citaat aan dat jou het meest aanspreekt.

Laat ze dus zeggen wat ze willen, want mijn zonden zijn talrijk en misschien zullen mijn zonden door hun laster voor mij verlicht worden en in plaats daarvan op hun schouders vallen.

Abū ʿAbdurraḥmān Muqbil

©VANIN

Wie bij jou lastert, lastert over jou.

Al-Ḥasan al-Baṣrī

b Zijn er bepaalde woorden of zinnen in het citaat die je bijzonder krachtig vindt? Leg uit.

5 Bekijk het videofragment en beantwoord de vragen.

a Markeer de drie voorwaarden om Allah om vergeving te vragen voor een zonde.

vergeving uitstellen smeekgebed uitspreken stoppen met de zonde

spijt van de zonde voornemen om de zonde niet meer te herhalen

b Hoe kun je roddelen over iemand rechtzetten?

c Welke twee acties kun je ondernemen als het moeilijk is om vergeving te vragen?

ik als moslim ingaan tegen roddels?

4 Wat gebeurt er vandaag?

Ondanks de aanmaningen vanuit de Qurʾān en de traditie lukt het sommige mensen niet om het roddelen te laten. Vaak lijkt het toch spannender en leuker om dat sappige nieuwtje over de ander door te vertellen dan het te laten rusten. Via sociale media is de reikwijdte van een roddel soms niet te overzien. Toch zijn er doeltreffende manieren om roddelen een halt toe te roepen. Breek de ketting van de roddel, wees de schakel die eruit stapt. Zo krijgt het verhaal geen kans om verder uit te deinen.

1 Bekijk het videofragment over ‘juice channels’. Hoe beïnvloeden ze de online gemeenschap?

2 Bespreek de cartoon met je klasgenoten. Noteer enkele zinnen die een roddelaar zouden kunnen stoppen.

‘Vertel het niet verder, maar gisteren zag ik dat de imam SHHshshshshshshs …’

‘De lasteraar stopt met praten … …. als mensen stoppen met luisteren’

‘Sorry, maar dat interesseert me niet!’

3 Hoe reageer jij als iemand in jouw bijzijn een gerucht vertelt over een vriend(in)? Duid aan of vul aan.

 Ik doe alsof ik het geroddel niet heb gehoord.

 Ik stap weg en vertel alles meteen aan de vriend(in) over wie het gerucht gaat.

 Ik vraag vriendelijk dat hij / zij stopt met roddelen over mijn vriend(in).

 Ik stap boos op de persoon af en zeg dat hij / zij moet stoppen!

 Ik reageer op de roddelaar door iets positiefs te vertellen over mijn vriend(in).



4 Kies een bericht en noteer een constructieve reactie in de lege tekstballon. Schrijf de letter van het bericht waarop je reageert in het vakje.

‘Die gast heeft veel geld door drugs te dealen, dat kan toch niet anders!’ a

‘Ze doet alsof ze heilig is, maar ik heb haar zien wandelen in de stad met een jongen.’ c

‘Ik heb heel veel over hen gehoord! Het zijn slangen die hun zielen verkopen.’

‘Heb je gezien wat die gast allemaal online post? Ik heb gehoord dat hij gewoon fakete dat hij in Dubai zat.’ d

5 Wat doe je als de roddelaars hardnekkig blijven doorgaan?

a Lees de getuigenis online en bedenk een slogan die de oplossing weergeeft.

b Zet de slogan in graffitistijl op de graffitimuur.

Hoe kan ik als moslim ingaan tegen roddels?

5 Mijn taak als moslim

In dit thema heb je verschillende standpunten over roddels onderzocht. Misschien is jouw standpunt veranderd door de nieuwe informatie die je kreeg. Vul het schrijfkader over jouw taak als moslim rond roddels in.

Voor dit thema was ik overtuigd dat

Nu ik dit thema heb bestudeerd, besef ik dat

Allah verwacht van mij dat

Dit doet mijn omgeving al goed:

Dit doet mijn omgeving minder goed:

De moslimgemeenschap kan haar steentje bijdragen door

Ik kan dit mee ondersteunen door

Mijn concrete acties zijn:

Hoofdstuk 5

In de voetsporen van de profeet

STAP 1 Een grote verantwoordelijkheid

1.1 Abū Bakr, de eerste opvolger

Na het overlijden van de profeet, in Medina in het jaar 632, zaten de moslims zonder leider. Om de eenheid tussen de moslims te bewaren, was het belangrijk om een nieuwe leider te kiezen die rechtvaardig en eerlijk was, en die het belang van de gemeenschap vooropstelde. Alleen zo’n leider kon in de voetsporen van de profeet treden. De opvolger werd kalief genoemd. De kalief zou zowel de religieuze als de politieke rol van de profeet overnemen, maar hij zou zelf geen profeet zijn.

Omdat de Qurʾān geen specifieke richtlijnen gaf voor het kiezen van een opvolger, ontstond er een discussie tussen de metgezellen. De profeet had zijn metgezellen geleerd om bij dat soort beslissingen shūrā of overleg te plegen.

Uiteindelijk werd na overleg Abū Bakr gekozen als eerste kalief. Hij behoorde tot de eerste volgelingen van de profeet. Hij vergezelde hem en steunde hem altijd. Hij was rechtvaardig, moedig en betrouwbaar. Bovendien behoorde hij tot de stam Quraysh. Dat was belangrijk, omdat die stam toen veel respect genoot bij de Arabieren. Zo werd Abū Bakr de eerste kalief. Dat was het begin van de periode van de vier rechtgeleide kaliefen. Ze worden beschouwd als de beste onder de mannen van de Muhājirūn. Omdat ze net zoals de profeet Muḥammad rechtvaardig en eerlijk waren, worden ze ‘rechtgeleid’ genoemd.

DE ḤADĪTH VERTELT:

©VANIN

Kalligrafie van Abū Bakr

Al-ʿIrbāḍ ibn Sāriya vertelde dat de profeet na een ochtendgebed ons adviezen gaf tot onze ogen zich vulden met tranen en onze harten sidderden. Het leek op een afscheidsrede. De profeet zei: ‘Wees godsbewust, luister en gehoorzaam, zelfs in het geval van een Abessijnse leider. Degenen onder jullie die langer zullen leven, zullen veel veranderingen meemaken. Pas op voor nieuwe, verzonnen zaken, want het is een dwaling. Als iemand van jullie dit meemaakt, moet hij zich vastklampen aan mijn sunna en die van de rechtgeleide kaliefen.’

At-Tirmidhī

1 Waarom werd er een kalief aangeduid?

2 Welke taken neemt de kalief van de profeet over?

3 Lees het vers en beantwoord de vragen.

DE QURʾĀN ZEGT:

Indien jullie hem (de profeet) niet helpen, Allah heeft hem zeker geholpen toen de ontkenners hem hadden verbannen, als de tweede van twee, toen zij zich beiden in de grot bevonden en hij tot zijn metgezel zei: ‘Treur niet, Allah is met ons.’

Vervolgens deed Allah zijn rust over hem neerdalen … (Q 9:40)

a Naar welke gebeurtenis verwijst Allah in dit vers? Leg uit.

b Wie was samen met de profeet in de grot?

4 Markeer in de tekst de redenen die ʿUmar gaf om Abū Bakr als kalief voor te stellen.

ʿUmar zei:

‘Nee, bij Allah, wij zullen deze zaak niet over jou (Abū Bakr) laten gaan. Jij bent de beste onder de Muhājirūn, degene die de profeet vergezelde in de grot (tijdens de hijra), die het gebed overnam van de profeet, wetende dat het gebed een belangrijk onderdeel is in onze godsdienst. Wie zou proberen jou te overtreffen of deze kwestie van jou weg te nemen?’

Bron: Kitāb mawsūʿa safīr littārīkh al-islāmī

5 Waarom werden de eerste vier kaliefen ‘rechtgeleid’ genoemd?

6 Duid na elke taak die de kalief van de profeet overneemt aan of die religieus of politiek is.

Taak van de kalief

Het gezamenlijke gebed leiden

Het Arabische Rijk verdedigen tegen bedreigingen

Geschillen tussen mensen oplossen

De vrijdagpreek voorzien

De handel regelen

ReligieusPolitiek

7 Gebruik de overlevering om de vragen te beantwoorden.

a Welke adviezen gaf de profeet na het ochtendgebed?

b Welke richtlijnen krijgen de metgezellen in de overlevering?

©VANIN

8 Markeer de drie belangrijkste eigenschappen van een goede leider. Maak dan je top drie: zet een cijfer van 1 tot 3 onder elke eigenschap die je koos. Licht je keuze toe.

eerlijk wijs streng rechtvaardig geduldig zelfverzekerd intelligent liefdevol genadevol

1.2 Abū Bakr aan de leiding

HIRA PRESS

Medina, 21 jumādā ath-thānī 634

De verzamelaar van de Qurʾān overleden

Onze kalief Abū Bakr, ook de verzamelaar van de Qurʾān genoemd, is na een ziekte op 63-jarige leeftijd overleden.

In 632, kort nadat de profeet overleden was, werd Abū Bakr kalief. Hij steunde zijn dochter ʿĀʾisha in die moeilijke periode, want zij was getrouwd met de profeet. Maar al snel kwamen verschillende Arabische stammen in opstand tegen Abū Bakr als leider. Sommige stammen wilden geen zakāt betalen. In andere stammen riep een aantal mannen zichzelf uit tot profeet. Abū Bakr wilde de eenheid en stabiliteit die de profeet had opgebouwd behouden en besloot om ervoor te vechten. Die oorlogen kregen later de naam ridda of afvalligheid.

Een bekende ridda-oorlog werd in 633 uitgevochten in de Slag bij Yamāma tegen Musaylama, een zelfverklaarde profeet. In die oorlog werden veel metgezellen gedood die de Qurʾān uit het hoofd kenden. ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb vreesde dat de Qurʾān verloren zou gaan en overtuigde Abū Bakr ervan om alle verzen van de Qurʾān te verzamelen. In het begin twijfelde Abū Bakr uit angst voor vernieuwing, omdat de profeet de Qurʾān zelf niet verzamelde in een boek. Uiteindelijk gaf hij toch de opdracht aan Zayd ibn Thābit, een schrijver van de Qurʾān in de tijd van de profeet, om de Qurʾān te verzamelen in één boek. Dat werd de muṣḥaf. Op het einde van zijn leven slaagde Abū Bakr er ook in om de Arabische stammen te verenigen.

Voor zijn dood benoemde hij na overleg met de metgezellen ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb tot zijn opvolger. Abū Bakr werd begraven in Medina naast de profeet Muḥammad, zijn beste vriend.

1 Omcirkel het juiste woord in de zin. Beschrijf twee situaties die je keuze bevestigen.

Abū Bakr werd kalief in een makkelijke / moeilijke periode.

Situatie 1:

Situatie 2:

2 Waarom kwamen sommige stammen in opstand tegen het leiderschap van Abū Bakr’?

©VANIN

3 Waarom wilde Abū Bakr de verzen van de Qurʾān in het begin niet verzamelen in een boek?

4 Waarom verzamelde Abū Bakr de verzen van de Qurʾān dan toch?

5 Plaats de gebeurtenissen op de tijdlijn: Abū Bakr kalief – overlijden Abū Bakr – verschillende opstanden – aanduiding opvolger – Slag bij Yamāma - verzamelen van de Qurʾān

6 Duid aan welk advies van Abū Bakr jou inspireert. Leg uit waarom.

Wie het paradijs nastreeft, moet leren vriendelijk met mensen om te gaan.

Als je de zegeningen van Allah verwacht, wees dan goed voor zijn volk.

Op het gebied van rechtvaardigheid moet iedereen gelijk zijn in jouw ogen.

1.3 ʿUmar, de tweede opvolger

Tegen 634 was het aantal moslims in Medina sterk toegenomen. Abū Bakr duidde op zijn sterfbed ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb aan als zijn opvolger, hij werd dus de tweede kalief. De periode van ʿUmars bestuur duurde van 634 tot 644. Hij verwierf bekendheid om zijn buitengewone wilskracht, intelligentie, rechtvaardigheid en zorg voor de armen.

Hij was de eerste die de titel amīr al-muʾminīn, de leider der gelovigen, kreeg. Daarnaast werd hij ook bekend als al-fārūq, de onderscheider, omdat hij goed van kwaad kon onderscheiden.

Kalligrafie van ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb

1 Hoe werd ʿUmar tot kalief benoemd?

2 Waarom kreeg ʿUmar de titel ‘leider der gelovigen’?

3 Lees de preek van ʿUmar en beantwoord de vragen.

ʿUmar stond op en begon Allah en zijn boodschapper te prijzen. Ook bedankte hij Abū Bakr en verrichtte een smeekgebed voor hem.

Verder zei ʿUmar: ‘Ik heb gehoord dat mensen bang zijn voor mijn strenge houding. Luister goed, iedereen! Weet dat ik streng ben tegen onrecht en degenen die de moslims kwaad willen doen. Maar voor de vreedzamen, de rechtvaardigen en degenen met goede bedoelingen ben ik zachtaardig. Ik zal niemand onrecht aandoen of aanvallen, zelfs niet als ik gedwongen word. Ik zal blijven vechten voor wat juist is, tot de waarheid overwint. Zelfs nadat ik streng ben geweest, zal ik nog altijd aandacht hebben voor de mensen die hulp nodig hebben

Mensen! Ik heb beloften tegenover jullie die ik wil nakomen. Onthoud dit goed. Ik zal geen rijkdom van jullie nemen, behalve wat Allah mij toestaat. Als ik iets in handen krijg, zal ik het eerlijk behandelen. Met de wil van Allah zal ik jullie voorzieningen vergroten. Ik zal jullie niet tot de ondergang leiden. Ik zal jullie beschermen, met de wil van Allah. Als jullie afwezig zijn door de strijd, zal ik voor jullie families zorgen. Wees jullie bewust van Allah en help mij door goed te zijn voor elkaar. Help mij om het goede te doen en het slechte te vermijden door jullie oprechte advies in alles wat Allah mij heeft toevertrouwd.’

Bron: Silsilat Maṣābīḥ al-Hudā

a Hoe zou ʿUmar zijn strengheid gebruiken?

©VANIN

1.4 ʿUmar aan het roer

ʿUmars leiderschap werd gekenmerkt door medeleven, rechtvaardigheid en een blijvende toewijding aan het welzijn van de moslimgemeenschap. Tijdens zijn tijd als leider, zorgde ʿUmar ibn al-Khaṭṭāb goed voor de mensen. Overdag werkte hij voor hen, en 's avonds liep hij stilletjes door de straten van de stad om mensen in nood te helpen.

Op een andere avond zag hij een vrouw die laat aan het koken was terwijl haar kinderen huilden van de honger. Hij ontdekte dat ze alleen maar water aan het koken was om de kinderen te laten denken dat het eten was. Dat raakte hem diep. Hij ging weg, kwam terug met meel en vlees, en kookte een maaltijd voor hen. Hij zorgde voor de kinderen tot ze in slaap vielen.

Tijdens een donkere nacht kwam hij een alleenstaande zwangere vrouw tegen. Ze had niemand om haar te helpen. ʿUmar haastte zich naar huis en bracht wat eten mee. Hij hielp haar zonder te vertellen wie hij was.

Eens ontfermde ʿUmar zich over een oude blinde vrouw die niet voor zichzelf kon zorgen. Hij bleef haar helpen, zonder dat ze wist wie de man was. Elke dag zorgde hij ervoor dat ze genoeg te eten had en hielp hij haar met al haar dagelijkse taken. Hij deed dat met veel liefde en zorg, zonder enige behoefte aan erkenning of lof.

1 Welk verhaal trok je aandacht? Leg uit waarom.

2 Als je een brief van maximaal vijf zinnen zou schrijven naar ʿUmar, wat zou je hem zeggen? Hoe zou je de brief beginnen en eindigen?

©VANIN

Umar heeft belangrijke verwezenlijkingen op zijn naam staan. Eén daarvan is de invoering van de islamitische jaartelling, een mijlpaal voor moslims wereldwijd. Dat was de oplossing voor een probleem dat tijdens zijn leven was ontstaan. Mensen schreven brieven en vermeldden daarop alleen de maand, geen jaartal, waardoor er veel verwarring ontstond. Daarom riep Umar in 639 zijn raadgevers bijeen. Er ontstond discussie over welk jaar ze moesten gebruiken als beginpunt. Sommigen dachten aan de geboorte- of sterftedatum van de profeet. Uiteindelijk besloten ze om het jaar van de hijra te nemen als startpunt van de islamitische jaartelling. Voor Umar symboliseerde dat jaar het onderscheid tussen waarheid en valsheid. De Arabische kalender telt ook twaalf maanden.

De twaalf maanden van de Arabische kalender

Maar niet iedereen stond positief tegenover Umar ibn al-Khattāb. Nadat de Arabische troepen Perzië hadden ingenomen, stak een Pers in het jaar 644 op een ochtend tijdens het gebed in de moskee Umar neer met een giftige dolk. Enkele dagen later stierf hij aan zijn verwondingen. Na zijn dood werd hij begraven naast de profeet Muhammad en Abū Bakr met toestemming van Ā isha, die haar plaats aan hem afstond. Umars dood markeerde het einde van een belangrijk tijdperk in de Arabische geschiedenis. .

rabīʿ al-awwal ṣafar muḥarram

jumādā al-ākhirjumādā al-awwal rabīʿ al-ākhir ramaḍān shaʿbān rajab

3 Zoek online op in welk hijrī-jaar we zitten. Tip: zie gebedskalender.

4 In welk hijrī-jaar ben je geboren?

5 Wat symboliseert voor ʿUmar de hijra?

©VANIN

6 Duid aan welk advies van ʿUmar jou inspireert. Leg uit waarom.

Vergeet je jezelf niet terwijl je preekt voor anderen.

Verwerf kennis en leer het aan de mensen.

Moge God de persoon zegenen die minder zegt en meer doet.

WIST JE DAT

Achter deze poorten zijn van links naar rechts de profeet, Abū Bakr en ʿUmar begraven. De poorten bevinden zich in de moskee van de profeet in Medina.

STAP 2 Een donkere pagina

2.1 De derde kalief

Uthmān ibn Affān werd geboren in de rijke en machtige stam Banū Ummaya van Mekka, waar hij al snel een succesvolle handelaar werd. Toen de profeet rond het jaar 613 in Mekka zijn boodschap openbaar begon te verkondigen, reageerde de Banū Ummaya meteen vijandig. Toch raakte Uthmān overtuigd door de boodschap en werd hij de eerste bekeerling met een hoge sociale en economische status. De profeet waardeerde dat contact met de Mekkaanse elite en daarom stond hij Uthmān toe om met een van zijn dochters te trouwen. Zo versterkten ze hun onderlinge band, al stelde Uthmān zich in de eerste jaren na zijn bekering eerder terughoudend op.

Na de dood van de profeet begon Uthmān ibn Affān een belangrijkere rol te spelen in de jonge moslimgemeenschap. Toen in 644 de tweede kalief Umar overleed, koos een raad van vooraanstaande metgezellen Uthmān als zijn opvolger. De leden van andere stammen legden de eed af om hun steun te betuigen.

Uthmāns verkiezing gaf de Banū Ummayastam de kans om weer invloed te krijgen. Onder zijn leiderschap breidde het Arabische Rijk verder uit en werd een sterke vloot gebouwd. Daardoor veroverden de moslims snel gebieden rond de Middellandse Zee. Sommige moslims maakten zich zorgen over de gevolgen van de veroveringen zoals de rijkdom die daaruit voorvloeide voor medemoslims, die zo aanzienlijke fortuinen vergaarden. Ze vreesden dat de oorspronkelijke eenvoud van de islamitische gemeenschap verloren zou gaan.

Kalligrafie van ʿUthmān ibn ʿAffān

©VANIN

Prent uit Tarikhnama, een geschiedenisboek van Balami, begin 14de eeuw

Om meer grip te krijgen op het uitgestrekte rijk, centraliseerde Uthmān het bestuur in Medina en stelde hij gouverneurs aan. Daarnaast breidde hij de moskee van de profeet uit. Ook nam hij samen met een commissie van geleerden uit religieuze overwegingen het initiatief om een officiële versie van de Qur ān samen te stellen. Zo wilden ze de Qur ān zuiver houden en fouten in de recitatie vermijden. Maar het beleid van Uthmān botste op tegenwind. Sommige aangestelde gouverneurs waren corrupt en de bevolking riep de kalief ter verantwoording. Ook nam een aantal metgezellen het hem kwalijk dat bepaalde versies van de Qur ān niet werden toegelaten. Kritiek kwam er ook na de uitbreiding van de moskee van de profeet. Gelovigen vonden dat de eenvoud die ze kenden onder het bewind van de profeet verdween.

Toch nam de kalief vanuit een oprechte intentie als politieke leider beslissingen. In 656 werd hij in Medina gedood na een conflict tijdens mislukte onderhandelingen met een groep Arabische soldaten. Zijn dood betekende het begin van openlijke religieuze en politieke conflicten binnen de islamitische gemeenschap, ook de eerste fitna genoemd. Daarna eisten verschillende partijen de macht op, waardoor de eenheid in het rijk afbrokkelde.

1 Hoe versterkte de profeet zijn band met ʿUthmān na zijn bekering?

2 Bekijk de afbeelding in de tekst en beantwoord de vragen.

a Beschrijf wie je ziet op de afbeelding.

©VANIN

b Welke historische gebeurtenis stelt de afbeelding voor?

3 Waarom maakten sommige moslims zich zorgen over de uitbreiding van het Arabische Rijk onder het leiderschap van ʿUthmān?

4 Hoe versterkte ʿUthmān het bestuur van het Arabische Rijk tijdens zijn bewind?

5 Welk belangrijk religieus initiatief werd genomen onder het leiderschap van ʿUthmān?

6 Welke gevolgen had de dood van de derde kalief voor het Arabische Rijk?

2.2 De samensteller van de Qurʾān

©VANIN

Een belangrijke verdienste van kalief ʿUthmān was dat hij één versie van de Qurʾān als standaard hanteerde en zo elke vorm van verandering voorkwam. Naarmate het Arabische Rijk zich namelijk uitbreidde, omarmden honderdduizenden mensen, van wie velen geen Arabisch spraken, de islam. De verschillen in de Arabische schrijfwijzen leidden tot variaties in de recitatie van de Qurʾān. Toen ʿUthmān dat vernam, besloot hij het exemplaar dat tijdens de regering van de eerste kalief Abū Bakr bewaard was, als basis te gebruiken. Hij gaf de opdracht aan de metgezel die onder Abū Bakr schrijver was, om samen met enkele anderen kopieën van de Qurʾān te maken. Daarna beval hij de vernietiging van alle andere kopieën in de hele staat. Om die inspanningen staat ʿUthmān ook bekend als jāmiʿ al-Qurʾān, de samensteller van de Qurʾān.

Kopie van het originele manuscript van de Qurʾān uit de periode van derde kalief

1 Verbind elke actie met de juiste zin uit het verhaal van ʿUthmān.

a Bewaking van de oorsprong

b Diversiteit door uitbreiding

c Standaardisatie van recitatie

d Gebruik van oud manuscript

e Bevel tot vermenigvuldiging

f Verwijdering van afwijkende versies

2 Waarom kreeg de kalief de benaming jāmiʿ al-Qurʾān?

Kalief ʿUthmān behield het originele manuscript van de Qurʾān.

Het behoud van het originele manuscript van de Qurʾān voorkwam elke vorm van verandering.

Kalief ʿUthmān liet kopieën van de Qurʾān maken.

De verschillen in de Arabische schrijfwijzen leidden tot variaties in de recitatie van de Qurʾān.

ʿUthmān beval de vernietiging van alle andere exemplaren van de Qurʾān in de hele staat.

Het exemplaar uit de tijd van Abū Bakr vormde de basis.

3 Wat zou ʿUthmān bedoeld hebben met de volgende uitspraak:

Houd er rekening mee dAT ik een volgeliNg (vAn de religie) ben eN geeN verNieUWer.

©VANIN

4 Wat kun je van ʿUthmān leren over de waarde van elke dag de Qurʾān te lezen?

‘IK HAAT HET DAT ER OOK MAAR ÉÉN DAG AAN MIJ VOORBIJGAAT, ZONDER DAT IK ÉÉN KEER IN DE QUR ĀN HEB GEKEKEN.’

Bron: al-Bidāya 7/215

2.3 Het kalifaat van ʿAlī

Luister op iDiddit naar het verhaal van de verteller en beantwoord de vragen.

1 Welke relatie had ʿAlī met de profeet Muḥammad?

2 Waarom ontstond er weerstand tegen de benoeming van ʿAlī als kalief na de dood van ʿUthmān?

Kalligrafie van ʿAlī ibn Abī Ṭālib

3 Hoe reageerde Muʿāwiya op de benoeming van een gouverneur die ʿAlī had aangewezen?

4 Bekijk de tekening en beantwoord de vragen.

Afbeelding van de Slag van de Kameel, 16de eeuw

a Duid op de afbeelding ʿĀʾisha en ʿAlī aan. Hoe herken je hen?

De Slag van de Kameel ontleent zijn naam aan de hevige gevechten rond de kameel waarop ʿĀʾisha zat. Ze zou een leger hebben geleid tegen ʿAlī, toen hij weigerde de moordenaars van ʿUthmān voor het gerecht te brengen, maar ze werd verslagen in de Slag van de Kameel.

Volgens een andere visie is ze daarnaartoe getrokken om het conflict op te lossen. De strijd verliep niet zoals de strijd tegen niet-moslims. In deze oorlog tussen moslims onderling werd geen buit gemaakt en werden vluchtende soldaten niet achtervolgd.

©VANIN

b Waarin verschilde de Slag van de Kameel van de veldslagen tegen niet-moslims?

c Welke van de twee interpretaties van de rol van ʿĀʾisha tijdens de Slag van de Kameel lijkt jou het meest geloofwaardig?

5 Hoe kun je de uitspraak van ʿAlī in je dagelijks leven toepassen?

‘HARDNEKKIGHEID ZAL JE WEERHOUDEN

VAN EEN JUISTE BESLISSING.’

Bron: Nahju al-balāgha

2.4 De Slag bij Ṣiffīn

Na de Slag van de Kameel richtte Alī zijn aandacht op Mu āwiya en vocht tegen hem in de Slag bij Siffīn in 657. Mu āwiya stond op het punt te verliezen, maar liet Qur ānpagina’s op de lansen van zijn soldaten plaatsen en stelde voor het geschil op te lossen met verwijzingen naar de Qur ān. Toen het leger van Alī de heilige tekst zag, legde het de wapens neer en werd Alī gedwongen tot bemiddeling.

Na dat bemiddelingsproces weigerde Mu āwiya zich aan Alī's gezag te onderwerpen. Een deel van het leger van Alī sloot zich aan bij die weigering en verliet het kamp van Alī. Later werd die groep de kharijieten genoemd, naar het Arabische woord kharaja dat ‘verlaten’ betekent. Ze bleven de andere moslims voortdurend belagen.

Na die gebeurtenissen veroverde Mu āwiya Egypte en viel hij Irak binnen. Mu āwiya werd de eerste kalief van de Ommajaden, waarmee het tijdperk van de rechtgeleide kaliefen eindigde. De openlijke oorlog kende z’n einde in 661 met de moord op kalief Alī door een kharijiet.

Al die conflicten leidden tot een onherroepelijke splitsing in de islam. De shī at Alī of de partij van Alī, de latere sjiieten, stond tegenover de latere soennieten. De politieke bondgenoten van Alī vertaalden later hun politieke eisen in de religieuze overtuiging dat Alī en al zijn nakomelingen goddelijk waren aangesteld om de profeet als kaliefen op te volgen.

In feite was de discussie al na de dood van de profeet begonnen. Niet iedereen ging akkoord met de keuze van Abū Bakr als eerste kalief. Voor soennieten was de keuze van Abū Bakr vanzelfsprekend omdat hij de beste vriend en schoonvader van de profeet was. Voor sjiieten waren er argumenten uit de Qur ān om Alī als kalief te kiezen.

1 Welke afbeelding op de volgende pagina legt meer nadruk op de gruweldaden die plaatsvonden tijdens de slag?

2 Welke afbeelding op de volgende pagina geeft volgens jou de meest correcte weergave van de historische gebeurtenis? Leg uit waarom.

De Slag van Ṣiffīn op een Perzische miniatuur, 1615

©VANIN

De Slag van Ṣiffīn uit het boek Tarikhnama van de Pers Balami, 1350

3 Lees online het artikel over hoe de conflicten tijdens het kalifaat van ʿAlī vandaag nog altijd een invloed hebben op het Midden-Oosten. Bespreek klassikaal.

WIST JE DAT

Veel islamitische landen beweren dat ze het Dhū al-faqār-zwaard bezitten dat door de profeet Muḥammad en zijn metgezel ʿAlī werd gebruikt. Het gaat telkens om een zwaard uit het MiddenOosten met een gespleten punt. Maar het echte zwaard is al honderden jaren zoek. Niemand weet waar het is en of het nog wel bestaat.

3.1 Feest bij de kaliefen

De rechtgeleide kaliefen namen vooral politieke en religieuze rollen op. Daarnaast zetten ze zich ook in voor de ontwikkeling van de cultuur. De feestdagen leiden behoorde daarbij. Veel tradities op ʿīdfeestdagen die vandaag nog in ere worden gehouden, vinden hun ontstaan in de sunna van de profeet. Het woord ʿīd slaat op een terugkerend feest of gebeuren. Andere zijn doorheen de geschiedenis gegroeid en maken intussen deel uit van de islamitische gebruiken. Latere kaliefen hebben soms hun eigen toets gegeven aan de feesten. Daardoor kunnen de gebruiken vandaag sterk verschillen.

1 Bekijk de afbeelding van de gewoontes op ʿīd. Beantwoord dan de vragen. a Duid elke gewoonte op ʿīd aan die ook jouw gewoonte is. b Omcirkel wat volgens jou een verplichting is.

2 Wie heeft jou die gewoontes van de profeet aangeleerd?

©VANIN

3 Hoeveel belang hecht je aan die gewoontes?

ʿĪd al-fiṭr geleid door Bahadur Shah II, de Indische leider van het Mogolrijk, 19de eeuw

SUNNA VAN ʿĪD

©VANIN

Verricht het gezamenlijk ʿīd-gebed

Neem een andere route terug naar huis dan je heenroute

3.2 ʿīd over de hele wereld

Bezoek vrienden en familie

Wissel cadeautjes uit

Ondertussen ziet ʿīd er heel anders uit over de wereld. Rituelen en culturen hebben zich vermengd met de religieuze plichten van het feest. In veel landen en steden organiseren moslims festivals waar leden van de gemeenschap elkaar kunnen ontmoeten en samen vieren. Die festivals zorgen voor verbondenheid en gedeelde vreugde. In de Marvel-serie ‘Miss Marvel’ kun je de superheldin ʿīd zien vieren op zo’n festival nadat ze het gezamenlijk gebed hebben verricht. De verschillende culturen mengen zich naadloos. Het respect voor de eigenheid maakt plaats voor verwondering van anderen.

1 Wordt er in jouw buurt een ʿīd-festival georganiseerd? Wat kun je daar doen?

2 Heb je zelf al ʿīd meegemaakt in een andere cultuur? Hoe heb je dat beleefd?

Sta vroeg op Poets je tanden

Verricht de ghusl (bad of douche)

Draag je beste kledij

Doe parfum op Stap naar de moskee

Zeg de takbīrāt na het fajr-gebed

Ontbijt (met dadels)

VIDEO

3 Lees online het artikel en beantwoord de vragen.

a Wat is een typisch Belgische ʿīd volgens jou?

b Wat zijn overeenkomsten tussen alle ʿīd in de wereld?

©VANIN

c Kies het vers dat je het best kunt koppelen aan een ʿīd-festival. Leg uit waarom. Kies uit: Q 49:13 Q 10:47 Q 30:22

WIST JE DAT

In Londen worden de straten versierd bij de start van de maand ramaḍān en ʿīd. Andere wereldsteden volgen dit voorbeeld.

3.3 Wat vieren we?

Iedereen kent de uitspraak ‘Moslims hebben maar twee feestdagen’. In België hebben leerlingen namelijk het recht om tijdens ʿīd al-fiṭr en ʿīd al-aḍḥā thuis te blijven, dat is zo bepaald in de grondwet voor erkende levensbeschouwingen. Maar de islam telt natuurlijk meer feestdagen. Zo wordt in bepaalde overleveringen vrijdag ook ʿīd genoemd. In sommige landen worden feesten als mawlid en ʿāshūrāʾ ook uitgebreid gevierd onder moslims. Anderen vinden dat een bidʿa die niet past binnen de godsdienst. Daarnaast heeft elk land en elke streek nog andere religieuze of culturele feestdagen.

1 Duid de religieuze feestdagen aan die je met familie en vrienden viert.

 Mawlid an-Nabī (geboortedag Muḥammad)

 Laylat al-Miʿrāj (Hemelvaart Muḥammad)

 Laylat al-Qadr (Nacht van de Beslissing)

 ʿĪd al-fiṭr (ramaḍānfeest)

 ʿĪd al-Aḍḥa (Offerfeest)

 Muḥarram (Nieuwjaar)

 ʿĀshūrāʾ (herdenking)

2 Markeer een feest uit de lijst. Beschrijf hoe je dit moment doorbrengt.

©VANIN

3 Vier je naast deze religieuze feestdagen ook andere feesten? Zo ja, welke?

4 Teken een stickman bij de uitspraak waar jij je in herkent of vul zelf aan.

Ik vier alle feesten mee.

Ik vier enkel de twee ʿīd’s.

Ik wens anderen fijne feesten maar doe er niet aan mee.

4.1 Moslims tegen moslims

Feesten en het vieren van speciale gebeurtenissen brengt moslims samen. Of dat is tenminste de bedoeling. Historisch gezien is het ene deel van de moslimgemeenschap na het overlijden van de profeet Muḥāmmad, intern namelijk in conflict met het andere deel. Ook vandaag drijven bepaalde overtuigingen of verschillen moslims onderling uit elkaar. De eenheid bewaren als moslimgemeenschap, met respect voor ieders eigenheid, is paradoxaal genoeg wel een streven van die gelovigen. Moslims geloven allemaal in Allah, de Almachtige, en praktiseren de vijf zuilen van de islam. Al is de eenheid tussen moslims soms ver te zoeken.

1 Noteer jouw interpretatie van de cartoon.

©VANIN

2 Noteer minimaal drie redenen waarom jij denkt dat moslims in de wereld in conflict zijn met elkaar.

© Osama Hajjaj/Cartoon Movement

3 Onderzoek in de artikels en de video online de hedendaagse conflicten binnen de moslimgemeenschappen en beschrijf kort de (historische) oorzaak.

Conflict Oorzaak

Koerden

tegenover

Turkije, Iran, Irak en Syrië

Marokko

tegenover Algerije

Burgeroorlog in Jemen

4 Wat zorgt volgens jou voor vrede tussen moslims? Vul de zin aan.

Moslims die hebben nooit conflicten met elkaar.

4.2 Een stap naar het christendom

Conflicten binnen eenzelfde geloofsgemeenschap zijn geen alleenrecht van moslims. Wereldwijd leidden spanningen tussen verschillende stromingen binnen een religie tot regelrechte oorlogen. Zo scheurde in de 16de eeuw een groep gelovigen zich af van de katholieke kerk en vormde een nieuwe gemeenschap: de protestanten. De splitsing leidde tot jarenlange, bloedige oorlogen over heel Europa. Vandaag leven katholieken en protestanten in de meeste landen vreedzaam samen. Maar in Noord-Ierland leidden onenigheden tussen katholieken en protestanten vanaf 1966 tot zware, gewelddadige conflicten, ‘the troubles’. Er vielen meer dan 3000 slachtoffers. Ondanks het vredesakkoord in 1998 blijft de sfeer tussen beide kampen gespannen.

1 Bekijk de getuigenissen van de katholieke Brendan en de protestantse David over ‘the troubles’.

a Hoe leefden de katholieken en protestanten voor ‘the troubles’ met elkaar?

b Wat gebeurde er op ‘Bloody Sunday’?

 Het Britse leger schoot 14 gewelddadige katholieke demonstranten dood.

 Het Britse leger schoot 14 onschuldige protestante demonstranten dood.

 Het Britse leger schoot 14 onschuldige katholieke demonstranten dood.

 Het Britse leger schoot 14 gewelddadige protestante demonstranten dood.

c Wat was het gevolg van de verhuizing van de ene gemeenschap naar de andere kant van de rivier?

d Hoe zijn de twee gemeenschappen weer dichter bij elkaar gekomen?

e Waar in de wereld zijn er nog vredesbruggen nodig volgens jou?

2 Vertaal het citaat over het Noord-Ierse conflict. Leg ook uit waarom jij het een goede of slechte omschrijving vindt voor dat conflict.

‘You’re not two different religions here. You’re different flavors of the same religion.’

Derry Girls, 2018

STAP 5 Voeding voor de ziel

Om gemeenschappen dichter bij elkaar te brengen, start je bij jezelf. Een van de onontbeerlijke eigenschappen die ook de boodschapper van Allah bezat, is rechtgeleidheid. Die eigenschap omvat eerlijkheid, hoffelijkheid, welbespraaktheid, en nog veel meer. Om de wereld te veranderen, onderzoek je eerst jezelf en ontwikkel je die kwaliteiten bij jezelf.

1 Bekijk de tegelwijsheid en geef een voorbeeld van hoe jij iets aan jezelf zou kunnen verbeteren.

Wil je de wereld veranderen, start dan bij jezelf.

2 Reflecteer over het voorbije schooljaar. Vergelijk je handelen met de rechtgeleidheid van de kaliefen.

Vragen om je rechtgeleidheid na te gaan:

 Hoe eerlijk ben ik?

 Hoe beleefd en vriendelijk spreek ik?

 Hoe ga ik om met geld (hoe en aan wat geef ik geld uit)?

 Hoe ga ik in een conflict om met anderen?

 Hoe ga ik buiten conflicten om met anderen?

a Noteer twee criteria van rechtgeleidheid waaraan jij voldoet.

b Noteer een criterium van rechtgeleidheid waar voor jou nog werk aan de winkel is.

3 Reflecteer op basis van jouw notities over een of meerdere gebeurtenissen. Gebruik daarvoor de vragen van het ijsbergmodel van McClelland die je online vindt.

ZICHTBAAR

Boven de waterspiegel

ONZICHTBAAR

Onder de waterspiegel

DOEN

Kennis

Gedrag (vaardigheden)

©VANIN

DENKEN

Zelfbeeld

Normen en waarden

Overtuigingen

WILLEN

Persoonlijkheid

Drijfveren

Tip: Het doel van de opdracht is dat je een antwoord zoekt op de vraag: ‘Hoe zou ik zelf omgaan met bepaalde situaties als ik (meer) rechtgeleid zou zijn?’

4 Welke raad zou jij je jongere zelf willen geven?

5 Vul op iDiddit de zelfevaluatie in.

Synthese

Samenvatting

De vier rechtgeleide kaliefen

©VANIN

632 644 656 661 634

632-634 Kalief Abū Bakr

Schoonvader van de profeet

Ridda-oorlogen

Eenheid en stabiliteit in het Arabische Rijk

Verzamelen van de verzen van de Qurʾān

634-644 Kalief ʿUmar

Schoonvader van de profeet

Stichter van Bayt al-māl

Invoering Arabische jaartelling

Gedood door een vijandige Pers

644-656 Kalief ʿUthmān

Schoonzoon van de profeet

Uitbreiding van het Arabische Rijk

Centralisatie van het bestuur

Aanstelling van gouverneurs

Standaardisering van de Qurʾān

656-661 Kalief ʿAlī

Neef en schoonzoon van de profeet

Slag van de Kameel

Slag bij Ṣiffīn

Splitsing binnen de islam

Belangrijke

dagen en gebeurtenissen op de kalender

Mawlid an-Nabī (geboortedag Muḥammad)

Muḥarram

ʿĀshūrāʾ

Laylat al-Qadr (Nacht van de Beslissing)

Ramaḍān Ḥajj (bedevaart naar Mekka)

ʿĪd al Adḥa (Offerfeest) ʿĪd al-fiṭr (ramaḍānfeest )

Begrippenlijst

ʿĀshūrāʾ

Letterlijk, 'de tiende' (dag van de maand muḥarram). De soennieten herdenken de dag waarop Mozes de Israëlieten bevrijdde van de farao, terwijl de sjiieten de dood van de kleinzoon van de profeet herdenken.

Fitna Arabisch woord voor onrust en een verzamelnaam voor de dood ʿUthmān, de Slag bij Ṣiffīn en de Slag van de Kameel

Jāmiʿ al-Qurʾān Verzamelaar van de Qurʾān en een eretitel van de derde kalief

Kharijieten

Een groep soldaten die in opstand kwam tegen de vierde kalief. Vandaag de dag verwijst de term naar gewelddadige en radicale religieuze extremisten.

Mawlid Dag waarop de meeste moslims de geboortedag van de profeet herdenken en vieren, ook kandil genoemd.

Muṣḥaf Een fysiek exemplaar van de geschreven Qurʾān

Rechtgeleide kaliefen

Ridda

In het Arabisch: Khulafāʾ ar-Rāshidūn. De eerste vier kaliefen die na het overlijden van de profeet het leiderschap op zich namen (van 632 tot 661). ‘Rechtgeleide’ verwijst naar hun rechtvaardige manier van regeren.

De periode na de dood van de profeet waarin sommige Arabische stammen in opstand kwamen, wat leidde tot conflicten met de kalief. Daarnaast kan het ook afvalligheid betekenen.

Shīʿat ʿAlī Volgelingen van de vierde kalief ʿAlī

Shūrā

Slag bij Ṣiffīn

Slag van de Kameel

Slag bij Yamāma

Het principe van overleg en samenwerking waarbij verschillende meningen worden gehoord om de beste beslissing te nemen.

Veldslag tussen de vierde kalief en de metgezel Muʿāwiya om het leiderschap van het Arabische Rijk

Eerste burgeroorlog in 656 in Basra die leidde tot een splitsing van het Arabische Rijk.

Strijd tussen kalief Abū Bakr en opstandige Arabische stammen, geleid door Musaylama, die het gezag van Abū Bakr wilden ondermijnen.

Kennen en kunnen

Stap 1  Ik leg de verkiezing van de eerste kalief uit in eigen woorden.

 Ik beschrijf de oorzaken en het gevolg van de Ridda-oorlogen.

 Ik onderscheid de religieuze en de politieke rol van de kalief.

 Ik som twee verwezenlijkingen van de tweede kalief op.

Stap 2  Ik som vier verwezenlijkingen van de derde kalief op.

 Ik benoem de rol van ʿUthmān bij de uitbreiding van het Arabische Rijk.

 Ik leg de verkiezing van de derde kalief uit in eigen woorden.

 Ik beschrijf de oorzaken en het gevolg van de Slag van de Kameel.

 Ik beschrijf de oorzaken en het gevolg van de Slag bij Ṣiffīn.

 Ik vergelijk verschillende visies op de Slag bij Ṣiffīn aan de hand van illustraties.

 Ik licht toe hoe de splitsing binnen de islam ten tijde van de vierde kalief ontstond.

Stap 3  Ik rangschik gewoontes van de profeet volgens verplichting.

 Ik onderscheid gewoontes van de profeet vanuit overleveringen.

 Ik omschrijf de verschillen in ʿīd-beleving over culturen heen.

 Ik benoem de belangrijke religieuze momenten doorheen het jaar.

 Ik beargumenteer kritisch mijn mening over een onderwerp aan de hand van overleveringen.

Stap 4  Ik herken de gelijkenissen en verschillen tussen moslimgemeenschappen.

 Ik onderzoek de oorzaken van de aangereikte conflicten binnen moslimgemeenschappen.

 Ik bedenk eigen ideeën om vrede tussen moslims te bevorderen.

 Ik leg de link tussen het conflict tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland en vergelijkbare hedendaagse conflicten.

Stap 5  Ik geef een voorbeeld van hoe je rechtgeleidheid kunt verbeteren bij jezelf.

 Ik evalueer mijn eigen gedrag om mijn rechtgeleidheid te bevorderen.

 Ik reflecteer over mijn eigen handelen met het reflectiemodel van McClelland.