Door trouw elke dag acht uur te werken, word je misschien nog weleens baas. En dan moet je twaalf uur per dag werken. (Robert Frost)
Thema 6:
Met klinkende munt Wat ga je leren? Omcirkel na de les wat je kunt.
• een kort briefje schrijven naar iemand die jou geld moet • ‘niet’ en ‘geen’ correct gebruiken • zeggen met wie je wilt chatten en waarom • je mening schrijven over geld en geluk • een uitspraak over geld vertalen • de tekst over de bank correct interpreteren en samenvatten
1
Haal je portefeuille maar boven Wie heeft deze briefjes geschreven? Kies uit: een kind / Mobistar / het OCMW / Manoubia
Na twee aanmaningen hebben wij de betaling voor uw abonnement niet ontvangen.
mij nu al Hassan, je moet een hele 279 euro. Dat is som. ief voor Kun je me alstubl betalen? donderdag terug t genoeg Anders heb ik nie r. geld voor de huu
Gelieve het bedrag bin nen 3 dagen op onze rekening over te schri jven.
eek deze w b e h k I geld en zak e g g no gen :-( gekre leuk. ik niet d in v t Da
Ik bel je nog.
U bent de le v 3 590 euro erancier nog verschuldigd . Volgens uw afb niet meer da etalingsplan moet u n 15 euro p er maand betalen. Dat is niet v e komt u in d el. Als u niet betaalt, e problemen .
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
59
In de tekst staan gewone en officiële woorden. Welke woorden passen bij elkaar? ontvangen het bedrag gelieve U bent … euro verschuldigd
• • • •
• • • •
de som je moet … euro alstublief (a.u.b.) krijgen
Zoek ook deze woorden in de teksten. een brief die zegt dat je moet betalen:
de aanmaning
in stukjes betalen:
afbetalen
Onderstreep de negatieve vormen in deze briefjes. Wanneer gebruik je ‘niet’ en wanneer gebruik je ‘geen’? Geef een voorbeeld. bij een adjectief:
niet leuk
bij een werkwoord:
niet ontvangen, niet betaald
bij een aantal:
niet genoeg geld, niet meer dan 15 euro per maand, niet veel
bij een (niet specifiek) substantief:
geen zakgeld
LEERTIP
Ook in een vorige module heb je al geleerd over ‘niet’ en ‘geen’. Herhalen is belangrijk, ook voor jou. Kijk af en toe in je boek. Weet je nog wat je de vorige lessen hebt geleerd?
TA A LTA A K
Ik wil mijn geld terug.
ROL
consument
Schrijf zelf een briefje voor een klasgenoot. Schrijf: hoeveel geld moet hij jou? Waarom wil je het terug? Kijk niet naar het voorbeeld.
KIES EEN ANDERE ROL
Administrator Je hebt deze maand geen geld om de huur te betalen. Schrijf een korte mail naar de huisbaas. Stel een afbetalingsplan voor. Student Je hebt geen geld om het inschrijvingsgeld voor de cursus te betalen. Schrijf een korte mail naar de directeur van de school. Stel een afbetalingsplan voor.
60
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2
Chatten: ben je rijk? Op het internet lees je het profiel van ‘Eenzaam hartje’. PROFIEL
Ik ben niet gelukkig. Ik heb niet genoeg geld om uit te gaan. Ik heb geen vrienden. Wie wil met mij chatten? Eenzaam hartje
Je besluit met hem of haar te chatten. ‘Eenzaam hartje’ stelt je enkele vragen over ‘geld’. Schrijf een antwoord. Gebruik ‘niet’ of ‘geen’. 1
Ben jij schatrijk? ?
2
Ik ben niet schatrijk. Heb jij genoeg geld om een wereldreis met mij te maken?
? 3
Ik heb niet genoeg geld. Of heb je misschien veel dure juwelen met diamanten erin?
? 4
Ik heb geen dure juwelen. / Ik heb niet veel dure juwelen. Heb je dan een dure auto die ik ook mag gebruiken?
? 5
Ik heb geen dure auto. Heb je een zwembad in je tuin? Dan kom ik champagne drinken naast je zwembad!
? 6
Ik heb geen zwembad in mijn tuin. Dat ook niet! Dan wil ik niet meer met je chatten!
Schrijf een profiel. Kies eerst een schuilnaam. Gebruik ook enkele zinnen met ‘niet’ en ‘geen’. Mijn schuilnaam:
Mijn profiel:
Schrijf een vraag bij het profiel van een klasgenoot. Antwoord op de vraag van je klasgenoot. vraag: antwoord:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
61
3
Geld maakt niet gelukkig TA A LTA A K
Geld maakt niet gelukkig.
ROL
communicator
Lees nu de reacties op de chat van ‘Eenzaam hartje’.
Fluffy:
Rijke mensen voelen zich niet veilig. Rijke mensen hebben geen echte vrienden. Rijke mensen hebben geen gelukkig leven.
Jeanne:
@Fluffy: geen gelukkig leven???? Ik vind het niet erg om rijk te zijn.
Armand:
@ Jeanne. Je hebt niet veel geld nodig om gelukkig te zijn.
Manoubia:
@Armand. Je hebt GEEN geld nodig om gelukkig te zijn.
John:
In onze taal is een mooie uitspraak: ‘Je kunt met geld een hond kopen, maar niet het kwispelen van zijn staart.’
Met wie wil jij chatten? Onderstreep. Eenzaam hartje / Fluffy / Jeanne / Armand / Manoubia / John. Waarom?
is
Is er in jouw taal nog een uitspraak over geld? Vertaal ze in het Nederlands. Lees ze voor aan je klasgenoten.
Hoe belangrijk is geld om gelukkig te zijn? Schrijf jouw mening. Vergelijk met je klasgenoten.
KIES EEN ANDERE ROL
Opvoeder Schrijf jouw mening over zakgeld voor kinderen. Denk eerst na over de volgende vragen. • Geef je zakgeld aan je kinderen? • Vanaf welke leeftijd? Tot welke leeftijd? • Hoeveel geef je? • Mogen je kinderen met het zakgeld doen wat ze willen? Vergelijk jouw tekst met die van een andere ‘opvoeder’.
62
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
EXTRA
Geld maakt niet gelukkig Schrijf alle uitspraken over geld op een mooie poster en hang hem op in de klas. Schrijf erbij uit welk land de uitspraak komt. Illustreer de poster met enkele foto’s.
4
De islamitische bank Geld sparen of lenen kan niet zonder rente. Maar een rente ontvangen of betalen? Dat mag niet in de islam. Geld verdienen mag alleen met werken of verkopen. De moslim weet niet wat hij moet doen met de rente die hij krijgt. De ene moslim vraagt de bank hem geen rente te geven. De andere geeft het geld weg aan een goed doel. Er zijn niet genoeg banken die een goed alternatief bieden: dat moet veranderen! Mohamed Ajouaou heeft hierover een boek geschreven: ‘De moslim die ik ben’. Hij vertelt dat duizenden moslims geen huis kopen, omdat ze geen rente willen betalen. Het is dus goed dat er in ons land islamitische banken zijn. Wat is correct? Welk woorden horen bij elkaar? Zet een streep, zoals in het voorbeeld. geld sparen geld lenen de rente iets ontvangen geld verdienen het goede doel
TA A LTA A K
• • • • • •
• • • • • •
De islamitische bank
ROL
de organisatie die mensen helpt de schulden het spaarboekje iets krijgen werken voor je geld de interest
consument
Lees de tekst en beantwoord kort de vragen. Waarom willen moslims geen rente betalen of ontvangen? Van de islam mag je alleen geld verdienen met werken of verkopen. Voor welke oplossing kiezen de moslims? Ze vragen de bank geen rente te geven of schenken het weg aan een goed doel. Waarom vindt Mohamed Ajouaou het goed dat er islamitische banken zijn? Omdat duizenden moslims geen huis kopen, want ze willen geen rente betalen.
trekening te banken: Hoeveel kost het om een zich Op het internet vind je informatie over ouwheidspremie? een spaarrekening? Hoeveel is de getr openen? Wat is de basisrente voor van de bank in. Kies een bank. Tik in Google de naam
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
63
5
Woordenschat / Grammatica In de bank
De schulden
de som (geld) het bedrag het geld verdienen het geld sparen het geld lenen de rente
geld verschuldigd zijn geld aan iemand moeten betalen, de betaling gelieve te betalen de afbetaling, iets afbetalen de aanmaning
NIET en GEEN Een (niet specifiek) substantief maak je negatief met GEEN. voorbeeld: Ik heb geen geld. Een aantal maak je negatief met NIET. voorbeeld: Ik heb niet veel geld. Een werkwoord maak je negatief met NIET. Let op: zet NIET achter het werkwoord. voorbeeld: Ik spaar niet. Een adjectief maak je negatief met NIET. voorbeeld: Ik ben niet rijk. met GEEN geen zakgeld, geen probleem, geen reactie, geen vrienden
TO E M A AT J E
met NIET niet genoeg geld, niet meer dan 15 euro, niet veel niet leuk, niet rijk het kan niet, niet ontvangen, als u niet betaalt, dat mag niet
Betalen met een vingerafdruk In zeventig supermarkten in Duitsland kunnen de klanten betalen met een vingerafdruk. De betaling duurt op die manier maar een seconde. Het systeem kent een groot succes. Een op de vier klanten betaalt al met een vingerafdruk. De keten wil het systeem nog uitbreiden tot tweehonderd winkels. ‘We dachten dat enkel jonge klanten voor de nieuwe betalingswijze zouden kiezen maar twee derde van de gebruikers blijkt veertig jaar of ouder te zijn’, vertelt de manager. ‘Voor oudere mensen is het nieuwe systeem heel gemakkelijk omdat ze geen code hoeven te onthouden. Ze moeten ook hun bril niet zoeken of cash geld in hun portemonnee zoeken. En zijn vinger kan niemand thuis vergeten, hé.’ Wie van het nieuwe betaalsysteem gebruik wil maken, moet vooraf zijn vingerafdruk, adres- en bankgegevens aan de supermarkt bezorgen. Binnenkort zullen in Duitsland ook doe-het-zelfzaken en enkele scholen het systeem installeren.
64
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12