Les 4 Soorten verhalen

4 Soorten verhalen

1

Je weet wat genres zijn Je kunt zeggen tot welk genre bepaalde fragmenten horen

Je leert je favoriete genres kennen

2

3

Je gaat met medeleerlingen in interactie over romanfragmenten 4 5

Je overtuigt anderen van een verhaal in een audio- of filmbestand

1

VAN WELKE VERHALEN HOU JIJ?

Verhalen zijn overal. Je hoort, leest en ziet ze, je verzint ze zelf en je brengt ze via woorden en beelden naar buiten. Er zijn heel wat mogelijkheden om je te amuseren en je fantasie de vrije loop te laten. 1 Hieronder krijg je iconen te zien. a Vertel in je eigen woorden wat ze betekenen. b Welke iconen gebruik je zelf? c Hoeveel tijd per week besteed je hieraan? 2 We hadden het in de vorige oefening over hoe verhalen tot bij jou komen. Op de volgende pagina's vind je covers, afbeeldingen en foto’s. a Welke drie verhalen lijken jou het aantrekkelijkst? b Wat weet je over die verhalen of wat verwacht je ervan? c Vertel kort aan je medeleerlingen hoe jouw top drie eruitziet. Hieronder vind je een kader dat je als hulpmiddel bij deze opdracht kunt gebruiken. Je mag de top drie in je eigen woorden weergeven, maar je kunt dit skelet gebruiken wanneer je vastzit.

Mijn top drie van de verhalen is op de eerste plaats … met … op de tweede plaats en ten slotte … op de derde plaats.

Het eerste verhaal spreekt me aan omdat …

Ik denk dat het gaat over …

Wat ik interessant vind bij het tweede verhaal is dat het gaat over …

Ik koos het derde verhaal omdat … TRAJECT NEDERLANDS 3 LITERATUUR

SPREkEN & SCHRIJven voorbeeldhoofdstuk

1 2

Kris, een jongen die lijdt aan het syndroom van Gilles de la Tourette, is op vakantie met zijn neef Hopper. Ze rijden door de bergen wanneer er een hevig noodweer losbarst. Ineens loopt er een man op de weg! Hopper kan hem niet meer ontwijken. De jongens raken in paniek en slaan op de vlucht. Ze komen terecht in Odrin, een Spaans bergdorp dat altijd in de schaduw ligt. Er hangt een vreemde sfeer; de meeste bewoners zijn nors en gedragen zich soms ronduit bedreigend. Kris en Hopper besluiten ervandoor te gaan, maar de enige toegangsweg is afgesloten en wordt door gewapende mannen bewaakt. Niemand mag het dorp nog in of uit – er waart een onbekend en zeer besmettelijk virus rond ...

12+ 14+ 16+ 3

MIRJAM MOUS VIRUS MIRJAM MOUS

vanin.be

WWW.BOEKTOPPERS.BE 592611

pakketB_3_virus.indd 1 1/05/19 11:33

LES 4 SOORTEN VERHALEN 35 4 5 7 8 9 10 1211 6 © 2021 Standaard Uitgeverij voorbeeldhoofdstuk

13 14 15

3 Op de volgende pagina's vind je tekstfragmenten die bij de foto’s horen. Vul de kolommen titel, genre, onderwerp en letter in onderstaande tabel verder aan.

nr. titel genre onderwerp letter

1 thriller magie, verliefdheid 2 The Hate U Give drama 3 Virus misdaad, ramp 4 drama, mysterie m 5 La Casa de Papel thriller, misdaadverhaal j 6 Fortnite actie overleven 7 historische roman, oorlogsroman c 8 avonturenroman, sciencefiction weglopen, liefde a 9 Stranger Things parallelle wereld, monsters k 10 Maus graphic novel, autobiografie 11 Album 26 grappige situaties, maar ook lachen met de kenmerken van een stripverhaal 12 h@ck futuristische thriller, dystopie gebrek aan vrijheid, negatief toekomstbeeld 13 Game of Thrones oorlog, draken, macht 14 sportsimulatie competitie, voetbal 15

15.2 b superhelden, samenwerken, goedslecht voorbeeldhoofdstuk

a Jem was zeven toen haar moeder overleed en sindsdien draagt ze een geheim met zich mee. Zodra ze haar blik op iemand richt, ziet ze een nummer verschijnen: de sterfdatum van degene die ze aankijkt.

Voorvoelend dat er iets gruwelijk uit de hand gaat lopen, rent Jem met Spider weg voor wat later een terroristische aanslag blijkt. Dat wordt gezien en ze zijn meteen verdacht. Door hun slechte achtergrond - afkomstig uit een beruchte wijk van Londen, geduchte spijbelaars, en Spider is al bekend bij de politie - passen ze precies in het plaatje van jeugddelinquenten. Al snel zijn ze de meest gezochte criminelen van het land.

b Een groep jongeren trekt zich een aantal dagen terug in een afgelegen bos om een middeleeuws rollenspel te spelen. Normaal gesproken zou dat niks voor de student medicijnen Bastiaan zijn, maar hij is verliefd op Sandra en heeft zich door haar laten overtuigen. Hun avontuur begint onschuldig, maar wordt al enigszins benauwend als het gerucht gaat dat het deel van het bos waarin ze verblijven, vervloekt is. c Drie moedige jongeren gaan aan het eind van de Tweede Wereldoorlog met duizenden andere vluchtelingen op zoek naar de vrijheid. Ze ontmoeten elkaar op weg naar een voormalig cruiseschip dat hen in veiligheid moet brengen. Hoewel ze door de oorlog lijnrecht tegenover elkaar staan, moeten ze samenwerken om te overleven.

d Elk jaar opnieuw kijken ze uit naar eind september. Ja, de bal is wat vrijer in vergelijking met de vorige jaren. Nee, je kan niet meer zo makkelijk met je sterspeler voorbij alles en iedereen sprinten.

Ja, de ‘getimede schoten’ zorgen voor een extra uitdaging om voor de perfecte afwerking te kunnen zorgen. Waan je een stervoetballer en help je favoriete team aan de overwinning. e Khalil grijpt mijn hand. ‘Kom.’ Er zijn veel te veel mensen en er is veel te veel zwart krullend haar om

Kenya te onderscheiden. ‘Wacht. Kenya … – Geen tijd voor. Meekomen!’ Hij sleurt me mee door de mensenmassa, duwt mensen opzij en gaat op tenen staan. Dat alleen al is genoeg om neergeschoten te worden. Ik kijk of ik Kenya ergens zie tussen de paniekerige gezichten, maar ze is nog steeds nergens te bekennen. Ik hoef niet te zien op wie er geschoten is of wie de schutter is. Als je niks gezien hebt, kun je ook niemand verraden.

f Ver voorbij de machtige ijsmuur die de noordgrens van het koninkrijk sinds mensenheugenis beschermt, roert zich een lang vergeten vijand. Maar ieders blik is naar het zuiden gericht, naar het hof waar de machtige Lannisters sterke spelers zijn. Immers, de macht van de koning is tanende, zijn Hand is onder verdachte omstandigheden aan zijn eind gekomen, velen zijn uit op eigen gewin. Toch zijn er nog trouwe onderdanen. De Starks van Winterfell bijvoorbeeld, hard en onverzettelijk als hun bevroren domein. Als de koning Eddard Stark tegen diens zin benoemt tot zijn nieuwe Hand, worden zowel hij als zijn familie betrokken bij de meest omvattende machtsstrijd ooit, het levensgevaarlijke spel der tronen.

LES 4 SOORTEN VERHALEN 37 geducht: 1. gevreesd; 2. heel erg de delinquent: iemand die een overtreding begaat enigszins: een beetje voormalig: vroeger zich roeren: bewegen, in opstand komen tanende: aan het verminderen, aan het afnemen diens: van hem, van die g woord voorbeeldhoofdstuk

h Een jacht op tegenstanders maar ook op buit, die overal verstopt ligt. Om de spanning hoog te houden, wordt het speelterrein steeds kleiner door een dodelijke storm die telkens een groter deel van het eiland omspant. Maar je kunt eigen stellages bouwen om dekking te zoeken en om de omgeving te kunnen overzien. Een vriendelijk schietspel waarbij je vrienden kunt zoeken om te winnen. i In de Bange Jaren stond de Derde Wereldoorlog op het punt van uitbreken en de aarde dreigde intussen ten onder te gaan aan het veranderende klimaat. Economische groei was het enige dat telde. Gelukkig ontstond er een tegenbeweging. Steeds meer mensen begonnen op eigen houtje duurzame projecten te ontwikkelen en maakten zich hard voor een betere wereld: sinds de Grote Ommekeer gaat het weer beter met de aarde. Het resultaat is een ideale wereld, volgens de vijf nieuwe leiders. Maar als je je niet aan hun regels houdt, word je opgepakt door de handhavers. Die zijn echter iets heel anders van plan dan verwacht. Holdens zus Prissy ontvangt mysterieuze berichtjes van een onbekende op haar camphone. Hoe kan het dat de afzender alles van haar weet, maar zij niets van hem? En waarom heeft ze het gevoel dat er iets niet klopt aan de arrestatie van haar broer? j Een mysterieuze man die zichzelf ‘de professor’ noemt, organiseert samen met acht specialisten de grootste overval in de Spaanse geschiedenis. Samen willen ze de Koninklijke Munt van Spanje in ltreren om zelf bankbiljetten te drukken. Het doel is om met een totaal van 2,4 miljard euro in de tas het gebouw te verlaten. Hiervoor moeten ze echt op elkaar kunnen rekenen; ze hebben immers elf dagen toegang tot de gelddrukmachines nodig. Dit vereist een uitgekiend plan om de speciale eenheden van de Spaanse politie om de tuin te leiden. k Op 6 november 1983 verdwijnt de twaal arige Will Byers op mysterieuze wijze in het stadje Hawkins. Als gevolg van de verdwijning begint Joyce, de alleenstaande moeder van Will, door te slaan. De politie en de jeugdvrienden van Will beginnen een onderzoek. Op een dag vinden de drie jongeren een verdwaald meisje met paranormale krachten. Ze noemen haar Eleven. Samen ontdekken ze dat er mysterieuze krachten in het spel zijn en dat een sinistere overheidsorganisatie probeert om de waarheid te verdoezelen. l Kris is op vakantie met zijn neef Hopper. Ze rijden door de bergen als er een hevig noodweer losbarst. Ineens loopt er een man op de weg! Hopper kan hem niet meer ontwijken. De jongens slaan op de vlucht. Ze komen terecht in een Spaans bergdorp. Er hangt een vreemde sfeer en de bewoners zijn nors en soms ronduit bedreigend. Kris en Hopper besluiten er vandoor te gaan, maar de enige toegangsweg is afgesloten en wordt door gewapende mannen bewaakt. Niemand mag het dorp nog in of uit want er waart een onbekend en zeer besmettelijk virus rond ... m Hannah heeft zelfmoord gepleegd en de mensen die daar in haar ogen verantwoordelijk voor zijn, krijgen cassettebandjes toegestuurd. Op deze bandjes vertelt ze de dertien redenen voor haar zelfmoord. o Neem oude helden (Griekse goden, ridders van de ronde tafel … ) of nieuwe helden en plaats ze in grote steden (New York) tussen karakters die we herkennen uit het normale leven. Voeg nu een gezonde dosis fantasie en wilde sciencefiction toe: gekke wetenschappers, moordende robots, heidense goden die buiten de sterren samenwerken met buitenaardse rijken. Mix dat allemaal en je krijgt zoiets. Gekostumeerde goeddoeners die het opnemen tegen een buitenaardse invasie onder leiding van een magische godheid. Eind goed, al goed! TRAJECT NEDERLANDS 3 LITERATUUR

de stellage: stelling, verhoging in ltreren: binnendringen in uitgekiend: tot in de details uitgedacht sinister: onheilspellend, eng woord n © 2021 Standaard Uitgeverij voorbeeldhoofdstuk

15.2

4 Maak gebruik van de tabel uit de vorige opdracht om een omschrijving te geven voor deze woorden:

• genre:

• thriller:

• drama:

• autobiografi e:

• sciencefi ction:

15.2 LES 4 SOORTEN VERHALEN 39 • dystopie: 5 Een titel vertelt al heel veel over het verhaal. Plaats het juiste genre bij de volgende titels. Star Wars – Levensschuld De raadselmeester van Hed   mijlen onder zee Heerlijke nieuwe wereld De tatoeëerder van Auschwitz Halloween Wie is de moordenaar? Schaduwzus Het dagboek van Renia Spiegel 6 Beluister de fragmenten uit de boeken Haat en Er is geen vorm waarin ik pas. Tot welk genre behoren de boeken? Geef ook telkens twee redenen waarom je dit zegt. 1 Haat voorbeeldhoofdstuk

2 Er is geen vorm waarin ik pas

7 Vaak zijn aan een genre typische kenmerken verbonden. a Maak een lijst van minstens vijf elementen die je verbindt met het genre detective.

TRAJECT NEDERLANDS 3 LITERATUUR b Overloop deze elementen met enkele medeleerlingen. Stel een lijst van tien typische elementen op. c Verzin een titel die duidelijk maakt dat het om een detectiveverhaal gaat. OP ZOEK NAAR EEN GOED BOEK IN DE BIB Zoek in Catalogus Krantenarchief Filialen en collecties Geavanceerd zoeken ROMAN x zoeken Verfijn Materiaal Fictie of Non-fictie Muziek of film Leeftijd Taal Uitgegeven tussen Reeks Uitgever Bekroning Auteur Recensie Onderwerpen Genre Minder filters –1 In de bibliotheekcatalogus kun je gebruikmaken van een elektronische catalogus om materiaal te vinden. Omdat er heel veel in de collectie van de bib staat, kun je je zoekopdracht ver jnen. Zo kun je ervoor kiezen om gericht materiaal op te zoeken. a Vorige jaren stond je stil bij het onderscheid tussen fi ctie en non-fi ctie. Leg dit in je eigen woorden uit. b Wat betekent ‘bekroning’? 2voorbeeldhoofdstuk

2 Ga via boekenzoeker.org of een bibliotheekwebsite op zoek naar twee romans ( ctie) van maximaal tien jaar oud over een onderwerp dat je interesseert. Maak gebruik van lters om je zoekopdracht te ver jnen.

3 Noteer van elk boek:

• wie de auteur is;

• hoeveel pagina’s het boek telt; • de inhoud in vier kernwoorden;

• drie interessante weetjes over het boek. Bijvoorbeeld: Is het verfi lmd? Heeft het prijzen gewonnen? Hoe vaak is het al opnieuw uitgegeven?

BOEK 

LES 4 SOORTEN VERHALEN 41 voorbeeldhoofdstuk

BOEK 

TRAJECT NEDERLANDS 3 LITERATUUR 4 Stel je boekenkeuze voor in een audio- of videobestand van ongeveer twee minuten. Je eindresultaat moet voldoen aan volgende criteria: • Het fi lmpje is minimaal anderhalf en maximaal drie minuten lang. • Van beide verhalen geef je de auteur en minimaal drie kernwoorden. • Je legt duidelijk uit waarom je deze verhalen wilt lezen. • Bij elk verhaal vermeld je ook drie weetjes die je terugvond in de bibliotheekcatalogus. • Je spreektempo is aangenaam: niet te snel en niet te traag. Je brengt ook variatie in je intonatie. voorbeeldhoofdstuk