Erfgoeddagbrochure 2015

in vlaanderen en brussel

speciale vervoersvoorwaarden bij de lijn en nMbs

erfgoeddag is een initiatief van faro. vlaaMs steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, in saMenwerking Met de erfgoedgeMeenschappen in vlaanderen en brussel.

schets_finaal.indd 1

ERFGOEDDAG 2015 IN HASSELT, DIEPENBEEK EN ZONHOVEN

19/11/14 0

EG

t raa Sta tio

ns st

raa t

Na no fst

ME L

IESTR

E LIN ELFD C HT

1

E RS

TRAAT

RI

T

N AA

erss

tr

3

EN

SL

AT

KU N

RA

V OMVA

.

FF

TR

NST

CI

erijk

GU

LE S

NE

U CA P

S T DS STA

10

Red

2 EL

TL

AA

N

E

SO AD ST

MV

CULT L UREELL CENTRUM

ART

S

Ko g

N

T

rps tra at

AA T

HE

TORENPLEIN PL

AT ST RAA

EF S S T R AA T T O E KOM S

Do

LAA

T

M EL

IV

1

ER T R IC HT

NK

T

K ap elstr aat

EN ER BO

HASSELTN2

TR

S MAA

KTT K

UF FE NSLAAN WEL G VA AR TSTR .

NS

AA RT

IN

A AT A

CHE ST EE N W KEM PIS RA AT ST ER

DE ME RS

H O OG ST ING

RU

AT

R.

CEL LE

RKT

SINT-JO Z

W ST E

TE R NK S

DP

AAT

S

OL

OO

VISMAR

MA AS

STR

Z

OP

STR AA T

KT

RS

L ERLA DE GES TR. CH S

G WE EN TE RS

RIDD ER

PE

T

E ST

4

M AR

FRUITMA

GROTE MARKT

A

GE

AT

LE

B OTER

HA AV ERMARK T

RI DD ER ST RA

ME L D E RT

RK

DO

IE -

NK RU

ST

KAPELS TR AAT

D BA

IJN

AT

I GU

ND

lstr aat

9

AAT

R AAT

ALDESTR

AT

AT

RTS T RA

RA

O.-L.VROUWSTR.

ST

AT

GROENPLEIN STRAAT

LEB R STR OEDER AAT S-

ER

RI POR DDER T MAN SSTR.

EN

RS KE

IJ N W ER

SC H R

AT E M S ST R A ST

AGDEN MAA DRIES

MA

L L AA N D E S C H I E RV E

NOR

EG

N.

W ILL

DIE

AA

DR.

SL

RAAT

TR A

AN

LA

R.

EN

EN ST

IS S

LL

ON

BO

VE L D VAN H EN D R I K

E GS T

RA

DE

A TR JS RI

G B OUD EW

IN

OR W

AR D -

UTS T

K ON I N

4

LE

N.

SP O

STATIONS IONSPLE PL EIN BA MP

LOMBA

WA L P

JENEVERPLEIN

5

P RT

.

2 AT

A

SA

RG

RA

NGE

DU

BU

PAA

ST

NLA

SSTTR.

EMER RDSD

RAAT ST

L ID

TR

EDERS STR.

EN

AR E

AM

AS

DER BRO

NO NN

E N SI

L

N

RT

RT E L

RA

NG I

P D OR

MIN

.

TE

L GH

NE

NI

TR SS

R V ER W I

AT

LO

KO

R ST

RA

VE R NE U

KO

E KE S IN

LA

VAN VELDEKE PLEIN

A LB E

IUS ST R.

EL

MA NT EL

EG

K ON

NW

IS AB

EE

T AA

ZWA ZW ANENESTR.

L

ST

GE

ER

8

MA

ISS T RAAT

T B ONN EFANT E NS T RAA

NG

ST

N

RI

HU ST

P OO LE N MO

KU

GA

IT W

7

RS

6

DE M

G

AT TEG KAT RAAT ST

WE

TH

EN

LENKO I KAA AN LA EN SS NI O TH

ZU

ING TE

HE RK EN RO DE S

RS

E

I

GE

K AA I

EL

ISK A A

RIN

DE

R IJ K

HTHU

K E M P I S CH

SLA C

KU

GO U VIL

els t

raa t

M ark tp lei n

Po sts tra

at

N715a

s tr

ar k

t

le

an sla

an n Paa

isst

hu

N2

in

-j nt Si

Va rk en sm

a M

N

a

at

ei n

tp rk

11

rp Do

pl rs de an ob S tr

12

Klo

N715a

os te r str aa t

t raa

DIEPENBEEK

ZONHOVEN

HASSELT

ZONHOVEN

1. Toerisme Hasselt - infopunt 2. Het Stadsmus 3. Stadsarchief Hasselt 4. Provinciale Bibliotheek Limburg 5. Witte Nonnenstraat en begijnhof 6. Hotelschool: Elfde Liniestraat 22 7. Abdijsite Herkenrode: Herkenrodeabdij 4 8. Atelier Tratteggio: Oude Kuringerbaan 150 9. Solidariteitsplein Stevoort 10. Humanistische Vrijzinnige Vereniging Limburg: A. Rodenbachstraat 18

11. Oud Gemeentehuis (Toerisme)

DIEPENBEEK 12. Strobandersplein/Kioskplein

Na n

Voorwoord

Erfgoeddag is een van de mooie tradities die ik als minister van Cultuur van mijn voorgangers geërfd heb.

Op zondag 26 april vieren we de vijftiende verjaardag van dit feest van het cultureel erfgoed en van de mensen die er professioneel of als vrijwilliger zorg voor dragen. In honderden archieven, bibliotheken, musea en verenigingen kan u de objecten bekijken die we met zijn allen geërfd hebben.

En kan u vaststellen met welke passie en zorg duizenden mensen in Vlaanderen voor onze collectieve erfenis zorgen.

© Saskia Vanderstichele

Ik heb een grote waardering voor de vele duizenden vrijwilligers die hun beste beentje voorzetten om, vaak onder de radar van de media of het publieke forum, voor ons erfgoed te zorgen. Ook voor de professionele medewerkers, van onthaalmedewerker, directielid, leeszaalbediende of erfgoedbemiddelaar tot suppoost, tentoonstellingsbouwer en restaurator, is het een grote dag: Erfgoeddag zet hun maatschappelijk belangrijk werk in de verf. De Vlaamse overheid hecht veel belang aan erfgoedzorg. [...]

Naar aanleiding van deze Erfgoeddag lanceert FARO www.erfgoeddoel.be. Die website verenigt een twintigtal ‘goede doelen’ in de cultureel-erfgoedsector – archieven, erfgoedbibliotheken en musea – die zich hier samen presenteren en om uw financieel steuntje in de rug vragen. U kan de geschiedenis en het erfgoed helpen bewaren voor de toekomst, door de sector in uw testament een duwtje in de rug te geven. Hopelijk slaat de vonk over op deze en toekomstige Erfgoeddagen, en alle andere dagen van het jaar die Open Erfgoeddagen zijn. Uw erfgenamen, alle generaties die in de toekomst leven, mogen u dankbaar zijn. Afspraak zondag 26 april 2015. Waar? Zeshonderd mogelijkheden te vinden op www.erfgoeddag.be.

Sven Gatz, minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

1

WELK VERLEDEN WIL JIJ ERVEN? Bij alle erfgoedliefhebbers staat Erfgoeddag wellicht al aangeduid in de agenda. En terecht, want het is een uitstekende gelegenheid om kennis te maken met ons lokale erfgoed.

Heemkringen, musea en archieven uit Hasselt, Diepenbeek en Zonhoven stelden ook dit jaar opnieuw een boeiend programma samen.

Erf ! is een mooi thema voor Erfgoeddag 2015. In het woord “erfgoed” is “erf” immers een belangrijk woorddeel. Het doet ons nadenken over wie we zijn, wat we belangrijk vinden en wat we willen doorgeven aan onze (klein)kinderen.

Vanzelfsprekend heeft dat te maken met onze naam, onze taal en onze gewoonten. Maar eigenlijk bevat erfgoed nog zoveel meer: het gaat over onze familie- en dorpsgeschiedenis, dialecten, foto’s, brieven, onze eigen tradities en cultuur. Als we dat belangrijk vinden, moeten we dat ook koesteren. Want wie zal het voor ons doen, als we het zelf niet doen?

Daarom lanceren we dit jaar een warme oproep. Heb je thuis erfgoed dat de moeite waard is om te bewaren? Interessante voorwerpen, archief- en filmmateriaal ... alles wat ons iets vertelt over onze gedeelde geschiedenis? Grijp dan je kans om naar een van de vele erfgoedverenigingen of -instellingen te stappen. Wellicht kunnen ze je advies geven over een goede bewaring of kunnen ze die bewaring op termijn zelfs van je overnemen.

Erfgoeddag is niet enkel het jaarlijkse erfgoedfeest, maar ook de ideale dag om vrijblijvend en op een aangename manier kennis te maken met al die erfgoedzorgers.

Van harte welkom!

Miet Nelissen Patrick Hermans schepen voor toerisme en cultuur, Diepenbeek burgemeester, Diepenbeek Karolien Mondelaers Hilde Claes schepen van cultuur, toerisme en onderwijs, Hasselt burgemeester, Hasselt Kristien Smets Johny De Raeve schepen van toerisme, Zonhoven burgemeester, Zonhoven

2

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Strobandersplein/Kioskplein, 3590 Diepenbeek

T 011 49 18 98 www.diepenbeek.be De erfgoedmarkt is doorlopend te bezoeken van 14 uur tot 18 uur.

Parkeren kan op of bij het Marktplein.

De erfgoedmarkt is een initiatief van het gemeentebestuur Diepenbeek, de Heemkundige Kring Diepenbeek, K.H. De Stroobanders, talrijke Diepenbeekse verenigingen en privéverzamelaars.

66 jaar geleden werd de kiosk op het Strobandersplein plechtig ingehuldigd.

Op Erfgoeddag willen we aan die periode herinneren. Hoe leefden de mensen toen, hoe werkten en speelden ze in het centrum van Diepenbeek? Kom ontdekken hoe oude fietsen en brommertjes eruit zagen, wat de marktvrouw toen zoal verkocht en wat er in de krant stond anno 1949.

Je kan ook een ijsje afhalen bij een echte “crèmekeir” van vroeger of kinderspelen (koordjespringen, hinkelen, reeplopen en slangschieten met knikkers) uittesten. Een aanrader voor (groot)ouders en hun kinderen.

Verder is er een concert van de Koninklijke Harmonie “De Stroobanders”. De leden van de harmonie bieden hun muziek aan zoals ze vroeger dorpsfeesten en processies opluisterden en dat allemaal in aanwezigheid van de notabelen van vroeger: de pastoor en de burgemeester, de notaris, de onderwijzer en “meneer doktoor”. Kom gerust verkleed en reis samen met ons naar de tijd van toen!

© Paul Maris

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

3

Diepenbeek

TERUG NAAR 1949, INHULDIGING VAN DE KIOSK Erfgoedmarkt

Diepenbeek

DE KIOSK OP HET STROBANDERS­ PLEIN EN KONINKLIJKE FANFARE DE STROOBANDERS In 1947 bezat de gemeente Diepenbeek, met meer dan 7 000 inwoners, nog geen kiosk. Dat werd aangevoeld als een echte leemte. Daarom stond “de oprichting van ener blijvende kiosk” als eerste punt op de dagorde van de gemeenteraad op 2 oktober 1947.

In het Belang van Limburg van 20 augustus 1948 wordt melding gemaakt van de bouw van de kiosk. En thans rijst op de Varkensmarkt de nieuwe kiosk op, groot en schoon, beantwoordend aan de jongste regels van bouwkunde en esthetiek. Wanneer de kiosk binnen enkele weken voltooid zal zijn, hopen we meermaals vergast te worden op ’n mooi concert door de Kon. Fanfare.

“De Kon. Fanfare” verwijst naar de Koninklijke Fanfare De Stroobanders. Onder leiding van de heer De Tournay, oud-kapelmeester van het 41ste Linieregiment, behaalde de muziekmaatschappij verschillende prijzen. Op 5 en 6 juni 1949 wijdde de fanfare, samen met talrijke andere m ­ aatschappijen, de kiosk feestelijk in.

Het plein met de kiosk werd vernoemd naar de fanfare. In de vernieuwde spelling werd dit het Strobandersplein.

De Stroobanders anno 1955

4

De Stroobanders anno 1955

Belevingscentrum van Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt

T 011 23 96 70 www.abdijsiteherkenrode.be

Hasselt

GELEID BEZOEK AAN HET BELEVINGSCENTRUM VAN DE ABDIJSITE HERKENRODE Rondleiding In het belevingscentrum word je in een authentiek historisch kader ondergedompeld in een van de eerste en vooral ook rijkste vrouwenabdijen in de Nederlanden.

Maak kennis met het verhaal van de abdissen doorheen de eeuwen, in voor- en tegenspoed. Ontdek er de invloeden van de graven van Loon en het belang van Herkenrode als pelgrimsoord.

Vandaag geven wij dit rijke verleden een nieuwe 足bestemming, steeds met respect voor die cultuur足 historische erfenis.

www.facebook.com/ abdijsiteherkenrode De rondleidingen beginnen om 11 uur, 14 uur en 15 uur aan het onthaal van het belevingscentrum.

De rondleidingen zijn een initiatief van Abdijsite Herkenrode.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

5

Hasselt

VAN HOEVE TOT LANDERIJ: HET NETWERK VAN HERKENRODE Tentoonstelling Poortgebouw van Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt

T 011 23 96 70 www.abdijsiteherkenrode.be

www.facebook.com/ abdijsiteherkenrode

Ora et labora. Bid en werk. In de abdij van Herkenrode werd niet alleen gebeden, maar ook hard gewerkt.

Landbouw speelde daarin een grote rol. Op de majestueuze hoeve van de abdij zelf, maar ook op zeventien uithoven werkten boeren voor de abdij. De abdij had meer dan 3000 hectare landerijen, weilanden en bossen in eigendom met hoeves van Opheers tot Bokrijk en tiendrechten van Kuttekoven tot Bocholt.

In deze tentoonstelling kom je alles te weten over de uithoven van de abdij, over tiendrechten en pachtcontracten. Je ontdekt niet alleen de overblijfselen daarvan, maar ook wat we ervan overgeĂŤrfd hebben en hoe we er vandaag nog mee omgaan.

De tentoonstelling is doorlopend te bezoeken van 10 uur tot 18 uur.

De tentoonstelling is een initiatief van Abdijsite Herkenrode en Erfgoedkring Herkenrode-Kuringen.

Š Abdijsite Herkenrode

6

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Belevingscentrum van Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt

T 011 23 96 70 www.abdijsiteherkenrode.be

Hasselt

IN HET SPOOR VAN DE BOER Gezinsparcours Denk jij bij een abdij ook aan zusters, maar niet aan boeren? Toch was er vroeger bij de abdij van Herkenrode ook een boerderij! Want de zusters moesten ook eten.

Wil jij hier alles over te weten komen? Ontdek dan tijdens Erfgoeddag het geheim van de boer. Ontcijfer daarvoor middeleeuwse recepten, ontdek welke dieren er rondliepen en puzzel de abdijhoeve weer in elkaar.

www.facebook.com/ abdijsiteherkenrode Š Abdijsite Herkenrode

Het gezinsparcours vindt plaats van 10 uur tot 18 uur.

Voor gezinnen met kinderen van 6 tot 12 jaar.

Het gezinsparcours is een initiatief van Abdijsite Herkenrode.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

7

DE SMAAK VAN DE OORLOG Workshop Hasselt

Het Stadsmus Guido Gezellestraat 2 3500 Hasselt

T 011 23 98 90 www.hetstadsmus.be

Wat aten de mensen tijdens de Eerste Wereldoorlog? En was dat eigenlijk wel lekker? Je komt het allemaal te weten tijdens deze workshop. Meer nog, op Erfgoeddag kun je het zelf proeven!

Na een korte verkenning van het thema in de tentoonstelling “Geen nieuws, goed nieuws?!” ga je aan de slag met oorlogsingrediënten. Daarmee bak je echte oorlogswafels.

En natuurlijk mag je die ook opeten. Daarna mag je beslissen of het recept lekker of waardevol genoeg is om te bewaren of niet. Aan jou de keuze …

www.facebook.com/ hetstadsmus De workshop start om 14 uur en duurt tot 16 uur.

Voor kinderen en hun (groot)ouders. Inschrijven is verplicht (max. 25 deelnemers): hetstadsmus@hasselt.be of 011 23 98 90. © Het Stadsmus

De workshop is een initiatief van Het Stadsmus.

8

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Het Stadsmus Guido Gezellestraat 2 3500 Hasselt

T 011 23 98 79 www.hetstadsmus.be De tentoonstelling is doorlopend te bezoeken van 10 uur tot 17 uur in de ruimte naast het Tuincafé.

Vakantiekiekjes gemaakt door advocaat Emile Stellingwerff in Italië rond 1900. Eén beeld vertelt soms meer dan duizend woorden! De foto is een onderdeel van het familiearchief Stellingwerff dat -gelukkig- aan het Stadsarchief van Hasselt werd geschonken door de laatste telg van de familie, Juliette (‘Lily’) Stellingwerff.

Tijdens Erfgoeddag kun je stukken uit de persoonsarchieven van Guillaume, Constant, Emile en Victor Stellingwerff, de laatste bewoners van het Waerdenhof, bezichtigen in de ruimte naast het Tuincafé van Het Stadsmus. De wijze waarop we momenteel orde brengen in dit archief, lichten we graag even toe.

Ook bij jou kunnen schatten op zolder liggen. Wil je die stukken voor de toekomstige generaties bewaren? Het Stadsarchief kan je daarbij helpen. Kom een kijkje nemen en informeer je.

De tentoonstelling is een initiatief van Stadsarchief Hasselt, met dank aan Het Stadsmus.

© Stadsarchief Hasselt

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

9

Hasselt

HET BLIJFT IN DE FAMILIE? HET FAMILIEARCHIEF STELLINGWERFF Tentoonstelling

Hasselt

’T ZIT IN DE FAMILIE: OP ZOEK NAAR JE VOOROUDERS IN HET ARCHIEF Cursus Stadsarchief Hasselt Rederijkersstraat 42 3500 Hasselt

T 011 23 98 79 www.hasselt.be Ontvangst om 10 uur.

De cursus vindt plaats van 10.15 uur tot 17 uur.

Inschrijven is verplicht en enkel mogelijk voor het volledige programma (max. 12 deelnemers): stadsarchief@hasselt.be of 011 23 98 79. Inschrijven t/m maandag 20 april 2015.

Parkeren is mogelijk op het parkeerterrein van het Stadsarchief.

Nieuwsgierig naar je komaf? Onderzoek naar je voorouders is razend interessant! Maar waar en hoe begin je? Leer in deze cursus hoe je start met het maken van je stamboom en welke historische bronnen daarbij kunnen helpen.

Tijdens een lesmoment in de voormiddag maken we je stap voor stap wegwijs in de wereld van de genealogie of het stamboomonderzoek. Na een gratis broodjeslunch om 12 uur kun je dan je eerste stappen in je eigen familiegeschiedenis zetten. We staan je met raad en daad bij in onze leeszaal, die uitzonderlijk is geopend op een zondag.

Let wel op dat je enkel je voorouders kunt terugvinden als zij in Hasselt of één van de deelgemeenten geboren, gehuwd of overleden zijn of gewoond hebben.

Op 30 mei vindt er een vervolgcursus plaats in samenwerking met Familiekunde Limburg.

De cursus is een initiatief van Stadsarchief Hasselt.

© Stadsarchief Hasselt Familiefoto op de trappen van het stadhuis ter gelegenheid van de gouden bruiloft van Wauben-Haenen

10

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Provinciale Bibliotheek Limburg, Martelarenlaan 17 3500 Hasselt

T 011 29 59 00 www.limburg.be/pbl

www.facebook.com/ Provinciale.Bibliotheek.

Limburg.Hasselt

Heeft de Eerste Wereldoorlog ook in Limburg onherstelbare wonden geslagen? Wat betekenden die vier tragische jaren voor onze (over)grootouders?

In de tentoonstelling Bewogen, met unieke documenten uit de bewaarcollecties van de Provinciale Bibliotheek Limburg, tonen we de erfenis van de Eerste Wereldoorlog in Limburg.

Dat de Duitse inval en de jarenlange bezetting ook bij de Limburgers diepe sporen en een onuitwisbare indruk nalieten, ontdek je tijdens een rondleiding in deze tentoonstelling.

De rondleidingen beginnen om 11 uur en 14.30 uur.

Inschrijven is verplicht (max. 30 deelnemers per rondleiding): pbllezingen@limburg.be of 011 29 59 50.

Je kunt je ook inschrijven aan het onthaal in de bibliotheek.

De tentoon­stelling is de hele dag vrij te bezoeken.

Š PBL

De rondleidingen zijn een initiatief van de Provinciale Bibliotheek Limburg.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

11

Hasselt

BEWOGEN: LIMBURG ONDER INDRUK VAN DE GROOTE OORLOG Rondleiding

HIER …

… VINDEN OP ZONDAG 26 APRIL DEZE ACTIVITEITEN PLAATS, …

10 tot 11

11 tot 12

12 tot 13

13 tot 14

14 tot 15

Strobandersplein Diepenbeek

Abdijsite Herkenrode

erfgoedma

rondleiding in het belevingscentrum

rondleiding in belevingscent tentoonstelling: Van hoeve tot landerij gezinsparcours: In het spoor van de boer

workshop: De sm

Het Stadsmus

tentoonstelling: Het blijft in de familie cursus: ‘t Zit in de familie

Stadsarchief Hasselt

Provinciale Bibliotheek Limburg

rondleiding in tentoonstelling Bewogen

rondlei stell

tentoonstelling: Bewogen - vrij bezoek tussen 10 en 17 u rondleiding in het erfgoeddepot collectiedag: Limburg in klank en beeld, dat smaakt!

met door

Limburgs le Li

Witte Nonnenstraat

Atelier Tratteggio

Kerkhof Stevoort

demonstratie: Over erven, leren kijken naar de opbouw v rondleiding: Beroemde en beruchte Stevoortenaren

Vrijzinnig ontmoetingscentrum Oud Gemeentehuis Zonhoven

12

tentoonstelling: Erfenissen uit Zonhov

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

JE AANGEBODEN DOOR ‌ 15 tot 16

16 tot 17

17 tot 18

arkt: Terug naar 1949, inhuldiging van de kiosk

Gemeentebestuur Diepenbeek, Heemkundige Kring Diepenbeek, K.H. De Stroobanders, Diepenbeekse verenigingen en privĂŠverzamelaars

rondleiding in het belevingscentrum

n het trum

Abdijsite Herkenrode, Erfgoedkring Herkenrode-Kuringen

maak van de oorlog

e?

Het Stadsmus Stadsarchief Hasselt

lezing: Goesting in Vlaanderen, door Eddie Niesten

iding in tentoonling Bewogen Provinciale Bibliotheek Limburg

uur rondleiding in het erfgoeddepot

rlopend filmvertoning

ekkernijenmarktje en workshops voor kinderen: imburg in klank en beeld, dat smaakt! infomarkt: Erfgoed-erf

van oude kunstwerken rondleiding: Beroemde en beruchte Stevoortenaren workshop: Deze wereld wil ik erven

ven

Provincie Limburg, Provinciale Bibliotheek Limburg, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, ASG, Heemkunde Limburg, Audiovisuele Studio Limburg en Cultuurplatform Limburg Hasseltse erfgoedverenigingen Atelier Tratteggio

Stevoortse gidsen

Humanistische Vrijzinnige Vereniging Limburg Heemkundekring Zonhoven, gemeentebestuur Zonhoven

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

13

Hasselt

ERFGOEDZORG IN DE ERFGOEDBIBLIOTHEEK Rondleiding Provinciale Bibliotheek Limburg, Martelarenlaan 17 3500 Hasselt

T 011 29 59 00 www.limburg.be/pbl

www.facebook.com/ Provinciale.Bibliotheek.

Limburg.Hasselt De rondleidingen beginnen om 13.30 uur en 15.30 uur.

Inschrijven is verplicht (max.

30 deelnemers per rondleiding): pbllezingen@limburg.be of 011 29 59 50. Je kunt je ook inschrijven aan het onthaal in de bibliotheek.

Om cultureel erfgoed voor het nageslacht te bewaren, is een adequate erfgoedzorg essentieel. Oude boeken zijn een kostbaar bezit. Om ze voor verval te behoeden en ze dus veilig te stellen voor de generaties na ons, nemen biblio­ theken eerst en vooral maatregelen om ze in de best mogelijke omstandigheden te bewaren. Er wordt (nog) niet ingegrepen op de boeken zelf: dit noemen we preventieve conservatie. Werken met deze boeken en geschriften is een dankbare taak. De eeuwenoude documenten beschermen tussen hun banden namelijk heel wat kunstige pareltjes.

De Provinciale Bibliotheek Limburg is de enige erkende erfgoedbibliotheek in onze provincie. Op Erfgoeddag werp je een unieke blik achter de schermen met een rondleiding in de magazijnen en het erfgoeddepot. Dit depot werd ingericht om de erfgoedcollectie Oude Drukken in optimale omstandigheden te kunnen bewaren. Mis deze unieke kans niet!

Š PBL / Kristof Vrancken

De rondleidingen zijn een initiatief van de Provinciale Bibliotheek Limburg.

14

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Provinciale Bibliotheek Limburg Martelarenlaan 17 3500 Hasselt

www.pcce.be/erfgoeddag Van 10 uur tot 17 uur kun je je films binnenbrengen in de PBL voor digitalisering.

Help ons het gastronomische geheugen van Limburg te bewaren! Bezit je oude smalfilms over het dagelijkse leven in Limburg? Vertellen jouw films iets over culinaire tradities, zoals vergeten groenten, de kweek van dieren voor eigen gebruik, oude voedingsbedrijven of traditionele kookkunsten? Dan zetten we ze extra in de kijker.

Op Erfgoeddag kun je je films binnenbrengen om ze gratis te laten digitaliseren. Meld je daarvoor aan bij het onthaal van de PBL Hasselt of de Lieteberg Zutendaal, of reserveer een tijdstip tussen 10 en 17 uur om de films binnen te brengen. De films worden na digitalisering terugbezorgd, samen met een vertoningskopie op dvd en een kopie met tijdscode.

Met deze gecodeerde versie kan je de films nadien beschrijven en registreren.

Kersenoogst jaren 1970, beeld uit super 8-film © Heemkring Rijkel

“Limburg in klank en beeld, dat smaakt!” is een initiatief van Provincie Limburg, Provinciale Bibliotheek Limburg, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, ASG, Heemkunde Limburg, Audiovisuele Studio Limburg en Cultuurplatform Limburg.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

15

Hasselt

LIMBURG IN KLANK EN BEELD, DAT SMAAKT! Collectiedag

Hasselt

LIMBURG IN KLANK EN BEELD, DAT SMAAKT! Diverse activiteiten Provinciale Bibliotheek Limburg (PBL), Witte Nonnenstraat, begijnhof

www.pcce.be/erfgoeddag De lezing “Goesting in Vlaanderen. Wat wij al eeuwenlang lekker vinden” door Eddie Niesten, begint om 15 uur in de PBL. Inschrijven is verplicht: pbllezingen@limburg.be of 011 29 59 50.

Je kan je ook inschrijven aan het onthaal in de bibliotheek.

De omgeving van de Provinciale Bibliotheek Limburg en het begijnhof wordt op Erfgoeddag één feest voor je zintuigen!

Limburgse cultuur en gastronomie vormen in deze buurt de leidraad van een reeks leuke activiteiten.

Geniet van een doorlopende vertoning van ‘culinair’ filmmateriaal en proef van heerlijke hapjes op de lekker­ nijenmarkt in de Witte Nonnenstraat. Bij de buren van het Cultuurplatform in het begijnhof leer je de Limburgse aardappel van dichtbij kennen en geniet je van foodfilms en delicatessen. Kinderen kunnen er proeven van de Limburgse (aardappel)eetcultuur tijdens leuke workshops. Culinaire lezingen smaken zowel in het begijnhof als in de Provinciale Bibliotheek Limburg.

Honing winnen, beeld uit 8 mm-film © Bokrijk, Oorderen (Alfons Bastiaenssens)

De lekkernijenmarkt staat van 13 uur tot 18 uur in de Witte Nonnenstraat.

Schrijf je in voor de workshops voor kinderen: pcce@limburg.be.

“Limburg in klank en beeld, dat smaakt!” is een initiatief van Provincie Limburg, Provinciale Bibliotheek Limburg, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, ASG, Heemkunde Limburg, Audiovisuele Studio Limburg en Cultuurplatform Limburg.

16

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Witte Nonnenstraat en Elfde Liniestraat 22 3500 Hasselt

T 011 23 96 97 www.erfgoedcelhasselt.be

www.facebook.com/ ErfgoedcelHasselt

Wat voor erfgoed moet zeker bewaard worden voor de volgende generaties? En hoe doe je dat, erfgoed “doorgeven”? Verschillende Hasseltse erfgoedverenigingen vertellen hoe zij dat aanpakken op het Erfgoed-erf in de Witte Nonnenstraat. Maak kennis met de jaarlijkse herdenking van de Boerenkrijg, de Hasseltse keramiek, de organisatie achter de Virga Jessefeesten ...

Op hetzelfde moment viert de hotelschool van Hasselt haar 45-jarig bestaan. De Orde van de Hasseltse Speculaas en de Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vertellen je daar meer over hun traditionele recepten.

Het Erfgoed-erf is doorlopend te bezoeken van 14 uur tot 18 uur.

Het Erfgoed-erf is een initiatief van Erfgoedcel Hasselt, Academie voor de Streekgebonden Gastronomie, Boerenkrijgcomité, Erfgoed Sint-Lambrechts-Herk, Kevin Follong, Aldo Leenaers, Carlo Nelissen, Orde van de Hasseltse Speculaas, Jos Sterk, Frank Vanstreels, Verzamelaars Unie Hasseltse Keramiek en het Virga Jessecomité.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

17

Hasselt

ERFGOED-ERF Infomarkt

Hasselt

OVER ERVEN: LEREN KIJKEN NAAR DE OPBOUW VAN OUDE KUNSTWERKEN Demonstratie Atelier Tratteggio Oude Kuringerbaan 150 3500 Hasselt T 0485 70 85 21 www.kunstrestauratie.be De demonstraties beginnen elk uur van 10 uur tot 18 uur.

(Telefonisch) inschrijven wordt aangeraden (max. 12 deelnemers per demonstratie): info@kunstrestauratie of 0485 70 85 21.

Atelier Tratteggio biedt je op Erfgoeddag de gelegenheid om oude kunstwerken te bekijken. Samen gaan we op ontdekkingstocht en vergelijken we de opbouw van een schilderij of van een eeuwenoud beeld met negentiende-eeuwse werken. Je kunt ook met behulp van een microscoop de opbouw van een kunstwerk wat ­aandachtiger bekijken.

Verder kun je materialen leren kennen waarmee de kunstenaar vroeger werkte, maar waarmee ook een restaurateur vandaag nog aan de slag gaat. Naast het verschil tussen een vuilafname en een vernisafname kom je tot slot ook te weten wat je wel of niet mag doen met kunstwerken.

Š Atelier Tratteggio

De demonstratie is een initiatief van Atelier Tratteggio.

18

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Kerkhof Stevoort, Solidariteitsplein 3512 Stevoort T 011 31 37 87 De rondleidingen beginnen om 14 uur en 15 uur op het parkeerterrein aan de kerk.

Inschrijven is verplicht (max.

20 deelnemers per rondleiding): erfgoedcel@hasselt.be of 011 23 96 97.

Hasselt

BEROEMDE EN BERUCHTE STEVOORTENAREN Rondleiding Kasteelheren, oud-strijders, een meesterspion ...

Tijdens een rondleiding op het kerkhof van Stevoort hoor je verhalen over beroemde en beruchte Stevoortenaren. Zulke verhalen leven maar zolang ze verder verteld worden.

Heb je nog meer verhalen of documentatie over Stevoort en zijn inwoners? Op Erfgoeddag verzamelen we die legendes en verhalen, om ze op die manier voor de volgende generaties te bewaren.

De rondleiding is een initiatief van Zygmund Krzywania en Mia Bonneux.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

19

DEZE WERELD WIL IK ERVEN! Workshop Hasselt

Vrijzinnig Ontmoetingscentrum A. Rodenbachstraat 18 3500 Hasselt

T 011 21 40 04 www.h-vv.be De filmvertoning start om 11 uur. Na de film is er (optioneel) een lunch aan € 15: inschrijven via 011 35 27 80. De workshop en tentoonstelling vinden plaats tussen 15 uur en 18 uur.

Naar aanleiding van de lopende herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog besloten wij ons intergenerationele project in dat kader te plaatsen. Dit doen we door kinderen te stimuleren hun wensen te uiten over de wereld die zij willen erven. Vervolgens discussiëren we daarover met hun ouders en/of grootouders. Dit gesprek vindt plaats tussen 15 uur en 18 uur.

Iedereen is ook van harte welkom bij andere activiteiten op Erfgoeddag. Om 11 uur starten we met de film Der Golom van Paul Wegener en Carl Boese (Duitsland, 1920). Om 12.30 uur kan je (optioneel) genieten van een lekkere lunch aan € 15, als je je op voorhand inschrijft.

Tussen 15 uur en 18 uur kan je ook een bezoek brengen aan de tentoonstelling Dezewereldwilikerven door onze schoolgaande jeugd. Twee projecten van Koen Vanmechelen, de Cosmogolem (lager onderwijs) en het Comingworld­rememberme (secundair onderwijs) waren daarbij leidraad en zorgden voor inspiratie.

© Jef Vaassen

De workshop is een initiatief van de Humanistische Vrijzinnige Vereniging Limburg en alle Limburgse HVV afdelingen i.s.m. Vrijzinnig Limburg.

20

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Bovenverdieping Oud Gemeentehuis Heuvenstraat 4 3520 Zonhoven De tentoonstelling is doorlopend toegankelijk tussen 10 en 18 uur.

Dankzij diverse erfenissen kunnen wij het verleden leren kennen en begrijpen. Op Erfgoeddag staan twee “erfgoedmakers” uit Zonhoven centraal.

Op de eerste plaats maak je kennis met klokkenmakersfamilie Bielen, die haar succesperiode kende tussen circa 1750 en 1850. Hun klokken worden gesitueerd in de traditie van de “Loonse” staande klokken. Je leert de familie kennen aan de hand van enkele klokken, een reeks foto’s en infopanelen. Hun verhaal staat ook opgetekend in het jaarboek van de Heemkundekring, dat die dag voorgesteld wordt. Daarnaast is er een foto-inventaris gemaakt van alle gekende klokken. Deze inventaris zal in de vorm van een publicatie aangeboden worden.

Zonhoven staat ook bekend als het hart van de Wijers.

Wat velen echter niet weten, is dat dat landschap eigenlijk gevormd is door de Zonhovense viskwekers. In de tentoonstelling bekijk je de kroniek van de families die zich met viskweek bezighielden. Oude briefwisseling, diploma’s van landbouwtentoonstellingen en foto’s tonen je de veelzijdigheid van deze ambachtslui.

Praalwagen visscherij in de jubileumstoet, ter gelegenheid van 100 jaar België in 1930

De tentoonstelling is een initiatief van Heemkundekring Zonhoven en Gemeentebestuur Zonhoven.

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

21

Zonhoven

ERFENISSEN UIT ZONHOVEN Tentoonstelling

Zonhoven

ERFENISSEN UIT ZONHOVEN Tentoonstelling Bovenverdieping Oud Gemeentehuis Heuvenstraat 4 3520 Zonhoven De tentoonstelling is doorlopend toegankelijk tussen 10 en 18 uur.

Aanvullend bij de tentoonstelling “Erfenissen uit Zonhoven” krijg je op Erfgoeddag al een voorproefje van de herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog in het najaar.

In tegenstelling tot wat velen denken, heeft zich in Zonhoven tijdens de Tweede Wereldoorlog een groot aantal oorlogsfeiten afgespeeld. Die worden vanaf 9 september 2015 herdacht. Het einde van de Tweede Wereldoorlog is dan immers precies 70 jaar geleden.

Voor de tentoonstelling in het najaar werden al tal van foto’s, documenten en voorwerpen verzameld. Een kleine selectie daarvan vind je al in deze tentoonstelling.

Van links naar rechts: Jef Bynens (vloot), Eugenie Bynens (luchtmacht), René Bynens (tankregiment)

De tentoonstelling is een initiatief van Heemkundekring Zonhoven en Gemeente­ bestuur Zonhoven.

22

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

Jenevermuseum Witte Nonnenstraat 19 3500 Hasselt T 011 23 98 60 jenevermuseum@hasselt.be

www.facebook.com/ jenevermuseumhasselt

En meer …

OOK GRATIS TE BEZOEKEN OP ERFGOEDDAG Het Jenevermuseum Hier kom je te weten waarom jenever “jenever” heet.

Waarom het door niemand in het bijzonder werd uitgevonden. En op welke manier het de geschiedenis heeft bepaald.

Met lichaam en geest, met al je zintuigen, doorheen het hele museum. Filmpjes, geluidsfragmenten, een multimediale stokerijenkaart, museumgames en verschillende geurinstallaties nodigen uit tot actie. En nadien is er natuurlijk de borrel! Dit is er eentje om bij te leren. En daarna nog eentje om het af te leren!

© Bart Kiggen

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

23

En meer ‌

Geen nieuws, goed nieuws?! in Het Stadsmus Het Stadsmus Guido Gezellestraat 2 3500 Hasselt T 011 23 98 90 hetstadsmus@hasselt.be

www.facebook.com/ hetstadsmus Ook de vaste opstelling van Het Stadsmus kan je op Erfgoeddag bezichtigen.

Geen front in Hasselt, maar wel vele Hasselaren aan het front, in een werkkamp, gevlucht of gevangen genomen tussen 1914 en 1918. Deze expo gaat over wie in Hasselt blijft tijdens de Eerste Wereldoorlog. Over het leven van elke dag dat grotendeels onveranderd doorgaat, al is 08.11.14 > 30.08.15 het doorweven met wachten Geen op nieuws. Zes Hasselaren, zes nieuws verhalen over de hoop op een goede afloop: dat iedereen goed veilig thuiskomt. nieuws?! hasselaren en de eerste wereldoorlog Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt

affiche_A2.indd 1

hetstadsmus.be hetstadsmus.be

hetstadsmus

22/08/14 12:18

Het belevingscentrum op de Abdijsite Herkenrode Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3500 Hasselt T 011 23 96 70 www.abdijsiteherkenrode.be

In het belevingscentrum krijg je in een authentiek historisch kader het verhaal van een van de eerste en vooral ook rijkste vrouwenabdijen in de Nederlanden. Het verhaal volgt een chronologisch parcours door de boeiende geschiedenis van 600 jaar vrouwen op Herkenrode, in voor- en tegenspoed. Š Stefan Dewickere

www.facebook.com/ abdijsiteherkenrode

24

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

En meer …

MEER INFORMATIE Het volledige activiteitenprogramma op Erfgoeddag in Vlaanderen vind je op www.erfgoeddag.be.

Erfgoeddag 2015 wordt mogelijk gemaakt dankzij de steun van volgende partners:

inVlaanderen.be

COLOFON Deze brochure werd samengesteld door Erfgoedcel Hasselt met medewerking van de gemeente Zonhoven en de gemeente Diepenbeek, naar aanleiding van Erfgoeddag 2015.

Coördinatie: Erfgoedcel Hasselt Met dank aan iedereen die een bijdrage leverde aan deze brochure!

Wettelijk depotnummer: D/2015/12542/01 • Oplage: 2 800 exemplaren Vormgeving en druk: drukkerij Paesen Verantwoordelijke uitgever: Hilde Claes, burgemeester, Groenplein 1, 3500 Hasselt

Erfgoeddag: zondag 26 april 2015

25

Erfgoedcel Hasselt Groenplein 1 | 3500 Hasselt | T 011 23 96 96 erfgoedcel@hasselt.be | www.erfgoedcelhasselt.be