iunisefi saqarTveloSi sainformacio biuleteni, #1 (#18)
ianvari, 2015
შესავალი 2014 წელს „ბავშვის უფლებათა კონვენციის“ მიღებიდან 25 წელი შესრულდა და ის განსაკუთრებული იყო ბავშ ვებისათვის, როგორც მთელს მსოფლიოში, ასევე საქართ ველოშიც. ეს კი ჩვენთვის კიდევ ერთი შესაძლებლობა იყო, გადაწყვეტილების მიმღებთა და მთელი საზოგადოების ყურადღება ბავშვების წინაშე არსებული პრობლემებისათვის მიგვეპყრო. 2014 წელი საქართველოში ასევე ბავშვთა უფლებების დაცვის წელი იყო, რაც ბავშვებისათვის კონკრეტული საკანონმდებლო ინიციატივების მიღებასა და არსებულ პოლიტიკაში ცვლილებების შეტანას გულისხმობდა. ცვლი ლები კი ძალიან მნიშვნელოვანია: ქვეყანაში ჯერ კიდევ ბევრია ისეთი ბავშვი, რომლებზეც ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური პროგრესი არ აისახება. დაახლოებით 50,000 ბავშვი უკიდურეს სიღარიბეში ცხოვრობს და მოიხმარს საარსებო მინიმუმის ნახევარზე ნაკლებს, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბევრი ბავშვი მოკლებულია ოჯახურ მზრუნველობას, კვლავაც არიან ძალადობის მსხვერპლი და ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვები. ჩვენ გვყავს ბავშვები, რომლებიც სკოლაში არ დადიან, ბავშვები ეთნიკური უმცირესობებიდან, რომლებიც მრავალ პრობლემას აწყდებიან, ბავშვები, რომლებიც ძნელად მისადგომ ან კონფლიქტით დაზარალებულ რაიონებში ცხოვრობენ.
პროგნოზების მიხედვით, მიზნობრივი სოციალური დახმარების გაუმჯობესებული მოდელი, რომელიც ბავშვებისთვის ცალკე ფულად დანამატს ითვალისწინებს, გაანახევრებს ბავშვთა უკიდურესი სიღარიბის მაჩვე ნებელს. გაეროს ბავშვთა ფონდი განაგრძობს თანამ შრომლობას საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და სოციალური მომსახურების სააგენტოსთან განახლებული მოდელის განხორციელების მიზნით. ჩვენ აგრეთვე მივესალმებით ადამიანის უფლებათა დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმის შემუშავებას, რომელიც ბავშვთა უფლებებსაც მოიცავს და განვაგრძობთ თანამშრომლობას ჩვენს პარტნიორებთან აღნიშნული გეგმის განხორციელებისა და მონიტორინგის მიზნით. ჩვენ კმაყოფილებით ავღნიშნავთ, რომ დეკემბერში ქვეყნის მთავრობამ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების დახმარების ვალდებულება იკისრა, რაც სხვა ღონისძიებებთან ერთად გაზრდილ პენსიებსა და სპეციალურ სერვისებსაც ითვალისწინებს, როგორიცაა, მაგალითად, შინ მოვლის პროგრამა, რომლის ამოქმედებაც 2015 წელსაა დაგეგმილი. ეს მნიშვნელოვანი ნაბიჯია საქართველოში ყველაზე დაუცველი ბავშვების მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად. 2014 წელს საქართველომ გაეროს ბავშვის უფლებათა კომიტეტს „ბავშვის უფლებათა კონვენციის განხორციელების მეოთხე პერიოდული ანგარიში“ წარუდგინა და ჩვენ მოუთმენლად ველით შემდგომ დისკუსიებს იმის შესახებ, თუ როგორ ხდება ქვეყანაში ბავშვთა უფლებების დაცვა და მონიტორინგი.
ბავშვის უფლებათა წლის ფარგლებში წარმოდგენილი კანონები და საკანონმდებლო ცვლილებები მნიშვნელოვან ზეგავლენას მოახდენს ამ ბავშვების ცხოვრებაზე და ჩვენ მადლობელნი ვართ საქართველოს პარლამენტისა და მთავრობისა თანამშრომლობისთვის. როგორც ამ საინფორმაციო ბიულეტენშია აღნიშნული, ზოგიერთი კანონპროექტი 2014 წელს იყო მიღებული ან ინიცირებული, ხოლო ზოგიც შემუშავების პროცესშია და ვიმედოვნებთ, რომ მალე იქნება მიღებული.
მადლიერნი ვართ ჩვენი პარტნიორებისა მთავრობაში, პარლამენტში, სასამართლო ხელისუფლებაში, სამო ქალაქო საზოგადოებაში, მედიაში, საერთაშორისო ორგანიზაციებში და ასევე ჩვენი დონორებისა თანამშრომლობისა და ერთობლივი ძალისხმევისთვის. 2014 წელს ჩვენ ერთად ბევრს მივაღწიეთ. იუნისეფი ასევე მზადაა თანამშრომლობისათვის 2015 წელს, რომ ყველა ბავშვის სიცოცხლის, განვითარებისა და დაცვის უფლება საქართველოში იყოს უზრუნველყოფილი.
2014 წლის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მიღწევა სოციალური დაცვის სისტემის გადასინჯვა იყო. ჩვენი
საშა გრაუმანი გაეროს ბავშვთა ფონდის წარმომადგენელი საქართველოში
©
iunisefi/saq-2014/natroSvili
iunisefi saqarTveloSi
ბავშვის უფლებათა კონვენციის 25-ე წლისთავის აღნიშვნა საქართველოში კამპანია ბავშვის უფლებათა კონვენციის 25 წლისთავის აღსანიშნავად, იუნისეფისათვის კიდევ ერთი შესაძლებლობა იყო, გადაწყვეტილების მიმღებთა და საზოგადოების ყურადღება გამახვილებულიყო ყველაზე დაუცველი ბავშვების პრობლემებზე საქართველოში.
გაიმართა დისკუსია მწერლებთან და ლიტერატურული სფეროს მუშაკებთან განათლების საკითხებზე და ქართველმა მწერლებმა სპეციალური ესსეები მიუძღვნეს ბავშვთა უფლებებს, რომლებიც ინტერნეტისა და სოციალური ქსელების საშუალებით გავრცელდა. 25 წლის ახალგაზრდებმა, კონვენციის პერიოდის პირველმა თაობამ, ასევე სპეციალური სტატიები მიუძღვნეს ამ თარიღს ისაუბრეს რა საკუთარ 25 წელზე და მათთვის მნიშვნელოვან მოვლენებზე.
ნოემბერში კამპანიის ფარგლებში ბევრი ღონისძიება გაიმართა. 19 ნოემბერს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან ჩამოსულმა ბავშვებმა მონაწილეობა მიიღეს პარლამენტის სპეციალურ სესიაში და თავიანთი მოსაზრებები და პრობლემები გაუზიარეს პოლიტიკოსებს.
©
iunisefi/saq-2014/natroSvili
30 ნოემბერს საქართველო შეუერთდა იუნისეფის „იმეჯინ“-ის კამპანიას სპეციალურად ორგანიზებულ
2
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
sainformacio biuleteni, #1 (#18), ianvari 2015
ღონისძიებაზე თბილისი მოლში. ცნობილმა ქართველმა მომღერლებმა, მათ შორის, იუნისეფის ელჩმა საქართველოში პაატა ბურჭულაძემ, თავიანთი ხმა შეუერთეს ჯონ ლენონის უკვდავ სიმღერას და სურვილებს ბავშვებისთვის უკეთესი მსოფლიოს შესახებ. კამპანიაში ქართველი ჟურნალისტებიც ჩართვნენ, მას სპეციალური გადაცემები მიუძღვნეს და სიმღერა პირდაპირ ეთერში შეასრულეს.
გაიმართა სტუდენტური ფილმების ფესტივალი “ჩვენ წარმოვიდგენთ – ჩვენ ვცვლით”, რომლის ფარგლებშიც სხვადასხვა უნივერსიტეტის სტუდენტებმა ბავშვთა უფლებებზე ფილმები გადაიღეს, რომლებიც სო ციალური მედიის საშუალებით გავრცელდა. 20 დეკემბერს ფილმების ჩვენება თბილისის კინოთეატრ ‘რუსთაველში’ გაიმართა. საკონტაქტო პირი: მაია ქურციკიძე, გაეროს ბავშვთა ფონდის კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 53 30 71. ელ-ფოსტა: mkurtsikidze@unicef.org
©
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
iunisefi/saq-2014/natroSvili
ნოემბერში საქართველოს ეროვნული სიმფონიური ორკესტრის კონცერტები მსოფლიო კინომუსიკის შედევრების შესრულებით ბავშვის უფლებათა კონ ვენციის 25-ე წლისთავს მიეძღვნა.
3
iunisefi saqarTveloSi
2 14
ბავშვთა უფლებების დაცვის წელი საქართველოში iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
საქართველოს პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის გადაწყვეტილებით 2014 წელი ბავშვის უფლებათა დაცვის წლად გამოცხადდა. მიზანი: კონკრეტული კანონების შემუშავება და პოლიტიკაზე ზეგავლენის მოხდენა, რათა ბავშვთა უფლებები სრულად იყოს გათვალისწინებული, დაცული და განხორციელებული.
©
მთელი წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა ბავშვთა უფლებების დაცვასთან დაკავშირებული კონკრეტული საკანონმდებლო ინიციატივების ლობირება, იმარ თებოდა საპარლამენტო მოსმენები და საჯარო დე ბატები, დისკუსიები საზოგადოების, მედიის, სახალხო დამცველის აპარატის და სამეცნიერო წრეების წარმომადგენელთა მონაწილეობით.
ნი შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის შესახებ, საკანონმდებლო პაკეტი ქუჩაში მცხოვრები ან/ და მომუშავე ბავშვებისათვის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტაციის უზრუნველყოფის შესახებ, ცვლილებები კანონში სოციალური დაცვის შესახებ, პაციენტის უფლებების შესახებ და კანონში „იოდის, სხვა მიკროელემენტებისა და ვიტამინების დეფიციტით გამოწვეული დაავადებების პროფილაქტიკის შესახებ“.
2014 წლის ოქტომბერში პარლამენტმა დაამტკიცა საკანონმდებლო პაკეტი ძალადობის მსხვერპლთა სამართლებრივი დაცვის შესახებ, რის შედეგადაც შესწორება შევიდა 10 სხვადასხვა კანონში. კანონ მდებლობის თანახმად იკრძალება ბავშვის ფიზიკური დასჯა, ძალადობად განისაზღვრება ბავშვის უგუ ლებელყოფა და სავალდებულო ხდება ბავშვთა მიმართ ძალადობის შემთხვევების შეტყობინება.
მიმდინარეობს სამუშაო შეხვედრები შესაბამის სა პარლამენტო კომიტეტებთან აღიშნული კანონ პროექტების საბოლოო სახით ჩამოყალიბებისა და პარლამენტისათვის მათი წარდგენის მიზნით.
პარლამენტში განსახილველად წარდგენილი ერთერთი კანონი იყო „კანონი ადრეული და სკოლამდელი განათლების შესახებ“. აღნიშნული კანონი, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდისა და პოლონეთის მთავრობის დახმარებით შემუშავდა, აუმჯობესებს სექტორთაშორის კოორდინაციასა და მონიტორინგს, ქმნის პედაგოგთა პროფესიული გადამზადების შესაძლებლობებს და სტანდარტებს ხარისხიანი მომსახურებისთვის, აწესებს სკოლისათვის მოსამზადებელ სავალდებულო განათლებას ხუთი წლის ბავშვებისათვის.
მთელი წლის მანძილზე მიმდინარეობდა საჯარო დებატები ბავშვის უფლებათა დაცვის წლის ფარგლებში გამოვლენილ მნიშვნელოვან საკითხებზე „ფრონტლაინ მედია კლუბსა“ და ჟურნალ „ლიბერალთან“ თანამშრომლობით. სულ ჩატარდა 11 შეხვედრა და შესაბამისი მულტიმედია პროდუქტები გავრცელდა სოციალური მედიის საშუალებით.
ამჟამად მიმდინარეობს ისეთ მნიშვნელოვან კანონებზე მუშაობა და მათი ლობირება, როგორებიცაა: არა სრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსი, კანო
საკონტაქტო პირი: პიერ ფერი, ბავშვთა დაცვის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 591 22 52 90. ელ-ფოსტა: pferry@unicef.org
iunisefi/saq-2012/blagonravova
სოციალური დაცვის ახალი სისტემა ღარიბი ბავშვიანი ოჯახების დახმარებაზეა მიმართული
©
2014 წელს, გაეროს ბავშვთა ფონდის დახმარებით გადაისინჯა მოქმედი სოციალური დაცვის სისტემა, რაც მნიშვნელოვანი წინ გადადგმული ნაბიჯია ქვეყანაში ბავშვთა სიღარიბის შემცირების გზაზე. განახლებული მოდელი უკეთ ითვალისწინებს სოციალურად დაუც ველი ოჯახების საჭიროებებს და იგი 2015 წლიდან ამოქმედდება.
4
sainformacio biuleteni, #1 (#18), ianvari 2015
სოციალური დაცვის ახალი მეთოდოლოგია, რომელიც 2014 წლის დეკემბერში დამტკიცდა საქართველოს მთავრობის მიერ, უფრო მეტადაა ფოკუსირებული ოჯახების შემოსავალზე და შემოსავლის მომტან აქტივებზე, როგორიცაა ქონება, სასოფლოსამეურნეო მიწა და ა.შ. სოციალური დახმარების მისაღებად საჭირო ქულების რაოდენობაზე გავლენას არ მოახდენს არც პირველადი საყოფაცხოვრებო ტექნიკა, მაგ. ტელევიზორი, გაზქურა ან მაცივარი და არც შემფასებლის სუბიექტური მოსაზრება (რაც მინიმუმამდე დაიყვანს არაობიექტური ქულის მიღების შესაძლებლობას).
სიღარიბე კომპლექსური ფენომენია და მის დასა ძლევად მხოლოდ ბავშვთა ფულადი დახმარება საკმარისი არ არის. აუცილებელია სხვა მექანიზმების განხორციელებაც. გაეროს ბავშვთა ფონდი, მსოფ ლიო ბანკთან თანამშრომლობით, განაგრძობს საქართ ველოს მთავრობის მხარდაჭერას ფისკალურად სიცოცხლისუნარიანი სოციალური დაცვის სისტემის ჩამოყალიბების საქმეში. ამის მიღწევა შესაძლებელია ისეთი სისტემის მეშვეობით, რომელიც იცავს ღარიბებს და უზრუნველყოფს ყველა გაჭირვებულ ბავშვს დახმარებითა და სერვისებით. სისტემა უნდა დაეხმაროს სოციალურად დაუცველ ბავშვიან ოჯახებს სიღარიბიდან თავის დაღწევასა და ეკონომიკურ დამოუკიდებლობაში.
სისტემის მიერ ბავშვიანი ოჯახების უკეთ დანახვა და ყოველ ბავშვზე 10 ლარიანი თვიური დანამატის შემოღება ხელს შეუწყობს ბავშვთა უკიდურესი სიღარიბის განახევრებას.
საკონტაქტო პირი: თინათინ ბაუმი, გაეროს ბავშვთა ფონდი, სოციალური პოლიტიკის სპეციალისტი, ტელ.: +995 599 74 77 33. ელ-ფოსტა: tbaum@unicef.org
კამპანია ბავშვთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ: ძლიერი ხმა მდგომარეობის შესაცვლელად ამერიკის საერთაშორის განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით ჩატარებული კვლევის, ბავშვთა მიმართ ძალადობა საქართველოში: ეროვნული კვლევა არსებული ცოდნის, დამოკიდებულებისა და პრაქტიკის შესახებ, თანახმად, საქართველოს მოსახლეობის 60 პროცენტი თვლის, რომ ოჯახში აღზრდის მკაცრი მეთოდების გამოყენება უფრო შედეგიანია, ვიდრე არაძალადობრივი. ზოგადად საზოგადოებაში გავრცე ლებულია აზრი, რომ ბავშვთა მიმართ ძალადობა ოჯახის შიდა საქმეა და სხვები მასში არ უნდა ერეოდნენ. საქართველოში უკვე არსებობს ძალადობისაგან დაცვის ნორმატიული და ინსტიტუციონალური მექანიზმები, თუმცა საკითხი არასოდეს განხილულა სოციალური ნორმების ჭრილში, რაც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე. 20132014 წლებში, ამერიკის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით მიმდინარეობდა კამპანია მთელი ქვეყნის მასშტაბით, რომლის მიზანი იყო ხმის ამაღლება ძალადობის წინააღმდეგ და არსებულ სოციალურ ნორმებზე ზემოქმედება სათანადო ცოდნის გავრცელებითა და ძალადობის საზიანო შედეგებისა და აღზრდის პოზიტიური მეთოდების შესახებ დებატების სტიმულირებით. iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
კამპანია მოიცავდა სხვადასხვა ღონისძიებას: შეხ ვედრებს ჟურნალისტებთან და ბლოგერებთან, ვიდეო-დისკუსიებს, მედიასთან მუშაობას, საჯარო დებატებს, ქუჩის არტ ინსტალაციებს და აღზრდის არაძალადობრივი მეთოდების პოპულარიზებას სოციალური მედიის საშუალებით.
©
საკონტაქტო პირი: მაია ქურციკიძე, გაეროს ბავშვთა ფონდის კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 53 30 71. ელ-ფოსტა: mkurtsikidze@unicef.org
5
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
iunisefi saqarTveloSi
ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების დახმარება თბილისში უკვე ფუნქციონირებს სამი მობილური ჯგუფი, ოთხი დღისა და ღამის ცენტრი ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ასობით ბავშვის საჭიროებების უზრუნველსაყოფად. აღნიშნული მომსახურებები ნაწილია იმ ორწლიანი პროექტისა, რომელსაც ახორციელებს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტრო დაუცველი ბავშვების დასახმარებლად გაეროს ბავშვთა ფონდთან თანამშრომლობითა და ევროკავშირის დაფინანსებით. ამ ინიციატივის ფარგლებში შეიქმნა მომსახურებები და მექანიზმები ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების იდენტიფიცირების, დაუყოვნებელი დახმარების, დაცვისა და მათთან და მათ ოჯახებთან მუშაობის მიზნით. საბოლოო მიზანია ამ ბავშვების ინტეგრაცია არსებულ სოციალურ და ბავშვთა დაცვის სისტემებში. ასეთი ბავშვების საჭიროებების კომპლექსურობის გათვალისწინებით, აღნიშნულ ინიციატივაში აგრეთვე მონაწილეობს განათლებისა და მეცნიერების სამინის ტრო, იუსტიციის სამინისტრო, შინაგან საქმეთა სამინის ტრო, ფინანსთა სამინისტრო და თბილისის მერია.
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
არასამთავრობო ორგანიზაციები „ვორლდ ვიჟენი“, „კარიტას ჯორჯია“ და „ბავშვი და გარემო“ ბავშვებს უზრუნველყოფენ ინდივიდზე მორგებული, სათანადო მომსახურებებით. პროგრამის ფარგლებში სპეციალური მომზადება გაიარეს მობილური ჯგუფის წევრებმა, დღის/კრიზისული ინტერვენციისა და ტრანზიტული ცენტრების წარმომადგენლებმა, პოლიციელებმა, რათა ბავშვებს მიეწოდოთ ადეკვატური მომსახურება.
©
დაარსდა ჯანდაცვისა და სოციალური ფონდი, რომელიც დაფარავს ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების ჯანმრთელობისა და სოციალური საჭიროებების ხარჯებს. ამასთანავე, ფონდმა შეიძლება ერთჯერადი დახმარება გაუწიოს ქუჩაში მცხოვრები ბავშვების დაბრუნებას ბიოლოგიურ ოჯახებში.
6
sainformacio biuleteni, #1 (#18), ianvari 2015
2014 წლის გაზაფხულზე შეიქმნა სამუშაო ჯგუფი, რომელიც განსაზღვრავს იმ იურიდიულ ხარვეზებს, რომლებიც ზღუდავს ქუჩაში მცხოვრები და მომუშავე ბავშვების უფლებებს ისარგებლონ სხვადასხვა მომსახურებით, როგორიცაა განათლების, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მომსა ხურებები. სამუშაო ჯგუფი კონკრეტულ რეკომენ დაციებს პარლამენტს 2015 წელს წარუდგენს.
რამა ქუჩაში მცხოვრებ და მომუშავე ბავშვებს სკოლაში ჩარიცხვის და მათ განათლებაში არსებული ჩამორჩენის დაძლევის საშუალებას მისცემს. დღეისათვის აღნიშნულმა პროექტმა თბილისში დახ მარება აღმოუჩინა 350 ბავშვს. 2014 წლის ნოემბერში ქუთაისში მუშაობა დაიწყო ერთმა მობილურმა ჯგუფმა, ხოლო 2015 წელს ქუთაისში დღის/კრიზისული ინტერვენციის ცენტრის ამოქმედებაა დაგეგმილი.
ინიციატივის ფარგლებში მჭიდრო თანამშრომლობაა განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან „განათლების მიღების მეორე შანსის პროგრამის“ შემუშავებაზე იმ ბავშვებისთვის, რომლებიც სასკოლო სისტემის მიღმა დარჩნენ ან სწავლა მიატოვეს. ეს პროგ
საკონტაქტო პირი: ქეთევან მელიქაძე, გაეროს ბავშვთა ფონდი, სოციალური კეთილდღეობის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 593 30 48 09. ელ-ფოსტა: kmelikadze@unicef.org
სახალხო დამცველი აძლიერებს მონიტორინგს ბავშვთა უფლებების დაცვისა და დისკრიმინაციასთან ბრძოლის მიზნით სახალხო დამცველის აპარატის ბავშვის უფლებათა ცენტრის ახალი სამწლიანი სტრატეგია მონიტორინგს გაუწევს საქართველოს მთავრობის ადამიანის უფლებათა დაცვის სამოქმედო გეგმის და ანტიდისკრიმინაციული კანონის განხორციელებას. ახალი სტრატეგიის პრეზენტაცია გაიმართა 2014 წლის დეკემბერში საქართველოს სახალხო დამცველის ოფისის მიერ გაეროს ბავშვთა ფონდის მხარდაჭერით ორგანიზებულ შეხვედრაზე.
განვითარება; ყველა ბავშვისთვის ინკლუზიური და ხარისხიანი განათლების გარანტია. ანტიდისკრიმინაციული კანონის თანხმად, საქართველოს სახალხო დამცველმა მონიტორინგი უნდა გაუწიოს იმ საკითხებს, რომლებიც ეხება დისკრიმინაციის აღმოფხვრას და თანასწორობის უზრუნველყოფას. კანონი ითვალისწინებს დის კრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრას და თა ნასწორი უფლებების უზრუნველყოფას ყველა სათვის, მიუხედავად ეთნიკური თუ სოციალური წარმომავლობისა, ოჯახური ან ჯანმრთელობის მდგომარეობისა, შეზღუდული შესაძლებლობისა თუ რაიმე სხვა განმასხვავებელი ნიშნისა.
ადამიანის უფლებათა დაცვის სამოქმედო გეგმაში დასახულია ბავშვთა უფლებების დაცვის ძირითადი ამოცანები: ბავშვთა უფლებების დაცვის მონიტორინგისა და კოორდინაციის გაძლიერება; ბავშვთა დაცვისა და დახმარებს სისტემის გაძლიერება; ბავშვთა სიღარიბის აღმოფხვრა; ბავშვთა ჯანმრთელობის უფლების დაცვა; არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების სისტემის
საკონტაქტო პირი: პიერ ფერი, ბავშვთა დაცვის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 591 22 52 90. ელ-ფოსტა: pferry@unicef.org
ბავშვთა განვითარების მონიტორინგი 2014 წელს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტრომ ბავშვთა განვითარების მონიტორინგის ყოვლისმომცველი პროგრამის განხორციელება დაიწყო, რომლის ფარგლებშიც იგეგმება სოფლის ექიმებისა და ექთნების მიერ ბავშვების ბინაზე სრულყოფილი მეთვალყურეობა. აღნიშნული ინიციატივა, რომელიც სახელმწიფო პროგრამის გადასინჯვას ითვალისწინებს, ხორციელდება გაეროს ბავშვთა ფონდის მხარდაჭერით და ბრიტანელ ექსპერტებთან მჭიდრო თანამშრომლობით.
სპეციალისტთა დაბალი პროფესიონალიზმი ბავშვთა ზრდისა და განვითარების კუთხით; 2) სისტემის წარმატებული ფუნქციონირებისათვის არასახარბიელო საკანონმდებლო და ადმინისტრაციული გარემო, რაც, პირველ რიგში, გულისხმობს სოფლის ექიმების სახელმწიფო პროგრამაში არსებულ ხარვეზებს. პროგრამის განხორციელება ამჟამად იმერეთში, რაჭა-ლეჩხუმსა და ქვემო სვანეთში მიმდინარეობს. პილოტური პროგრამის მიზანი, რომელიც 2014 წელს დაიწყო და 2015 წლის მაისამდე გაგრძელდება, 400მდე ექთნის გადამზადებაა. ამ ეტაპზე იგეგმება ბავშვთა განვითარების მონიტორინგის ინტეგრირება სახელმწიფო პროგრამაში და პილოტურ რეგიონებში სოფლის ექთნების ტრენინგი – იმერეთში ეს პროცესი უკვე მიმდინარეობს.
დაგროვილი გამოცდილება მოწმობს, რომ დედისა და ახალშობილის ბინაზე მეთვალყურეობის შედეგად ხდება განვითარების შეფერხების გამოვლენა და პრევენცია საწყის ეტაპზე. ამის შედეგად ჩნდება ადრეულ ეტაპზევე ჩარევის შესაძლებლობა, რამაც შესაძლოა აღმოფხვრას პრობლემა და დაზოგოს როგორც ოჯახის, ასევე სახელმწიფოს ფინანსური რესურსები.
გადამზადება დისტანციური სწავლების მეთოდით ხორციელდება, რაც მოკლე დროში, სამუშაოსგან მოუწყვეტლად, მინიმალური ხარჯებით სწავლების საშუალებას იძლევა. აღნიშნული პროცესი 2015 წლის აპრილში უნდა დასრულდეს.
გაეროს ბავშვთა ფონდის მონაცემების თანახმად, საქართველოს სოფლებში ბავშვთა მეთვალყურეობის არსებულ არასრულყოფილ პრაქტიკას ორი ძირითადი მიზეზი აქვს: 1) სოფლად პირველადი ჯანდაცვის
7
iunisefi saqarTveloSi
თვალყურეობა და მოგვიანებით, ახალი მიდგომის გავრცელება მთელი ქვეყნის მასშტაბით.
2015 წლის მაისისთვის საქართველოში ამოქმედდება სოფლის ექიმების შეცვლილი სახელმწიფო პროგრამა და ქვეყანას ეყოლება კვალიფიციური ექთნების ახა ლი გუნდი. ამგვარად, ორ საპილოტო რეგიონში შე საძლებელი გახდება დედისა და ბავშვის ბინაზე მე
საკონტაქტო პირი: თამარ უგულავა, გაეროს ბავშვთა ფონდი, ჯანდაცვის სპეციალისტი, ტელ.: +995 599 92 90 09. ელ-ფოსტა: tugulava@unicef.org
სკოლის მიღმა დარჩენილი ბავშვების მონიტორინგი და დახმარება გლობალური ინიციატივის „არც ერთი ბავშვი სკოლის მიღმა“ ფარგლებში გაეროს ბავშვთა ფონდი დახმარებას უწევს პარტნიორებს ქვეყნის მასშტაბით მოხდეს სისტემის ანალიზი და შემუშავდეს სამოქმედო გეგმა სკოლის მიღმა დარჩენილი/სკოლის მიტოვების რისკის მქონე ბავშვებისათვის. აღნიშნული ინიციატივის მიზანია ამ ბავშვების გამოვლენა, სკოლის მიღმა დარჩენის მიზეზების შესწავლა და ამ მონაცემებზე დაყრდნობით, შესაბამისი პოლიტიკისა და სტრატეგიის შემუშავება, რაც მნიშვნელოვანწილად შეამცირებს სასწავლო პროცესის მიღმა დარჩენილი ბავშვების რაოდენობას.
უწყებათაშორისმა ჯგუფმა, გაეროს ბავშვთა ფონდის ტექნიკური დახმარებით, შეიმუშავა სამოქმედო გეგმა და განსაზღვრა კონკრეტული ღონისძიებები, რომლებიც საჭიროა სკოლის მიღმა დარჩენილი ბავშვების მონიტორინგის სისტემის გასაუმჯობესებლად. ამჟამად საქართველოს მთავრობის მიერ მიმდინარეობს როგორც სამოქმედო გეგმის, ასევე მისი განხორციელებისათვის საჭირო რესურსების განხილვა. გეგმის ამოქმედება 2015 წელს დაიწყება. საკონტაქტო პირი: მაია ყუფარაძე, გაეროს ბავშვთა ფონდი, განათლების პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 21 30 39. ელ-ფოსტა: mkuparadze@unicef.org
საქართველოს სამთავრობო და არასამთავრობო ორ განიზაციების წარმომადგენლებისგან შემდგარმა
მომავალ მასწავლებლებს პედაგოგიური უნარ-ჩვევების გაძლიერებაში ეხმარებიან გაეროს ბავშვთა ფონდისა და ესტონელი სპეციალის ტების მიერ ნოემბერში ჩატარებული ტრენინგების შედეგად მომავალ მასწავლებლებს უკეთესი სას წავლო უნარ-ჩვევები ექნებათ. სემინარები გაიმართა საქართველოს ოთხ წამყვან უნივერსიტეტში - ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში, გორის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და ბათუმის სახელმწიფო უნივერ სიტეტში. ინიციატივა ხორციელდება ესტონეთის მთავრობისა და იუნისეფის მხარდაჭერით და მიზნად ისახავს საქართველოში მომავალი პედაგოგების განათლების ხარისხის გაუმჯობესებას.
პედაგოგიური კარიერის დაწყების პროცესში მასწავლებელთა მომზადება უმნიშვნელოვანესია იმისთვის, რომ მომავალი მასწავლებლები აღიჭურვონ სათანადო ცოდნითა და გამოცდილებით, მზად იყვნენ სწავლებისათვის, როდესაც შეუდგებიან პროფესიულ საქმიანობას. როგორც კვლევებით დასტურდება, საქართველოში მასწავლებლები სწავლებისას ძირი თადად სწორედ საუნივერსიტეტო განათლების პე რიოდში მიღებულ ცოდნას იყენებენ. საკონტაქტო პირი: მაია ყუფარაძე, გაეროს ბავშვთა ფონდის განათლების პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.:+995 599 21 30 39. ელ-ფოსტა: mkuparadze@unicef.org
სამუშაო პროგრამა თითოეულ უნივერსიტეტში განსაზღვრული იყო უნივერსიტეტის მიერ, საკუთარი საჭიროებებისა და გამოწვევების საფუძველზე. ესტო ნელმა სპეციალისტებმა მომავალ პედაგოგებს გააცნეს თავიანთ ქვეყანაში მასწავლებელთა მომზადების პროცესი და გაუზიარეს ინფორმაცია მასწავლებელთა სატრენინგო პროგრამების შესახებ. გაიმართა დისკუსია იმ პრობლემებზე, რომელსაც აწყდებიან საქართველოს უნივერსიტეტები მასწავლებელთა მომზადების მხრივ. განათლების სფეროს წარმომადგენლებს საშუალება მიეცათ მიეღოთ ინფორმაცია საუნივერსიტეტო განათლების და პედაგოგიური კარიერის დაწყების პროცესში მასწავლებელთა მომზადების საკითხებზე, მათ შორის, პრაქტიკული ტრენინგისა და სწავლების მაღალი ხარისხის მნიშვნელობის შესახებ.
ბავშვების სკოლისთვის მომზადება გაეროს ბავშვთა ფონდმა პოლონეთის მთავრო ბასთან ერთად დახმარება გაუწია განათლების და მეცნიერების სამინისტროს წინა სასკოლო განათლების პროგრამისთვის ეროვნული სას წავლ ო გეგმისა და მასწავლებელთა სტანდარ ტების შემუშავებაში, რომლებიც სამიზნე სა განმანათლებლო დაწესებულებებში 2015 წელს დაინერგება. აღნიშნული ინიციატივის მიზანია, თითოეული ბავშვი მზად იყოს სკოლისთვის და დასაწყისიდანვე იღებდეს მაქსიმალურ სარგებელს განათლებიდან.
აღიარებულია, რომ საქართველოში ზოგადი განათლების ხარისხი გაუმჯობესებას საჭიროებს. მასწავლებლები კრიტიკულ როლს ასრულებენ სწავლების ხარისხის ამაღლების საკითხში, რაც, თავის მხრივ, აისახება მოსწავლეთა აკადემიურ მოსწრებასა და სოციალურ უნარ-ჩვევებზე. საუნივერსიტეტო განათლების და
საკონტაქტო პირი: მაია ყუფარაძე, გაეროს ბავშვთა ფონდის განათლების პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 21 30 39. ელ-ფოსტა: mkuparadze@unicef.org
8
sainformacio biuleteni, #1 (#18), ianvari 2015
ახალი სტრატეგია ‘მართლმსაჯულება ბავშვებისათვის’ უკვე კანონთან კონტაქტში მყოფ ყველა ბავშვს ეხება
©
iunisefi/saq-2011/amurvelaSvili
სისხლის სამართლის რეფორმის უწყებათაშორისმა საკოორდინაციო საბჭომ 2014 წლის მარტში დაამტკიცა მართლმსაჯულების განახლებული სტრატეგია ბავშვებისათვის, რომელიც ეფუძნება გაეროს ბავშვთა ფონდისა და ევროკავშირის მიერ საქართველოს მთავრობასთან კონსულტაციის შედეგად შემუშავებულ რეკომენდაციებს. სტრატეგია განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობს დანაშაულის მსხვერპლ და მოწმე ბავშვებს; სამოქალაქო სამართალწარმოებაში ჩართულ და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა სისტემაში მოხვედრილ ბავშვებს; კანონთან კონფლიქტში მყოფ ბავშვებს სისხლის სამართლის სისტემის კონტექსტში; სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის მინიმალურ ასაკობრივ ზღვარს ქვემოთ მყოფ და პრევენციის პროგრამებში ჩართულ ბავშვებს. სტრატეგიის ძირითადი ამოცანაა კანონთან კონტაქტში მყოფი ყველა ბავშვისადმი კეთილგანწყობილი მართლმსაჯულების სისტემის შექმნა. კერძოდ, განახლებული სტრატეგია ითვალისწინებს ბავშვებთან დაკავშირებული კანონმდებლობის გადასინჯვას, მართლმსაჯულების სფეროს პროფესიონალების სპეციალიზაციას, ბავშვისადმი კეთილგანწყობილი გარემოს შექმნას და კანონთან კონტაქტში მყოფი ბავშვების შესახებ მონაცემთა სისტემის შემუშავებას.
საშუალებას მისცემს, გამოიყენონ პატიმრობა, როგორც უკიდურესი ზომა; თავისუფლების აღკვეთის ლიმიტირებულ დროს და წინასწარი პატიმრობის პერიოდში რეგულარულ სავალდებულო რევიზიას; ახალ, ბავშვისადმი კეთილგანწყობილ მიდგომას და დანაშაულის მსხვერპლი და მოწმე ბავშვებისთვის ისეთ გარანტიებს, როგორიცაა მსხვერპლის დაცვა სავარაუდო დამნაშავისაგან, სისხლის სამართლის საქმისწარმოების პროცესში დამხმარე პირის მიმაგრებას, კონფიდენციალობის დაცვასა და იურიდიული დახმარების უზურნველყოფას.
მიმდინარე რეფორმის ფარგლებში გაეროს ბავშვთა ფონდისა და ევროკავშირის მხარდაჭერით იუსტიციის სამინისტრომ შეიმუშავა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების ახალი კოდექსი. კოდექსი, კერძოდ, ითვალისწინებს სისხლის სამართლის სფეროს პროფესიონალების (პოლიციის, პროკურორების და მოსამართლეების) სავალდებულო სპეციალიზაციას; ალტერნატიული სანქციების და განრიდების ზომების ფართო სპექტრს (როგორიცაა, გაფრთხილება, კონსულტაცია, მსხვერპლისათვის კომპენსაციის გადახდა, აღდგენითი მართლმსაჯულების პროგრამაში მონაწილეობა და სხვ.), რაც პროფესიონალებს
არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების რეფორმას ახორციელებს საქართველოს მთავრობა გაეროს ბავშვთა ფონდის, ევროკავშირისა და ნიდერლანდების მთავრობის მხარდაჭერით. საკონტაქტო პირი: თეონა კუჭავა, გაეროს ბავშვთა ფონდის არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 595 22 21 28. ელ-ფოსტა: tkuchava@unicef.org
არასრულწლოვანთა დანაშაულის პრევენციის სამოქმედო გეგმა სადამსჯელო ზომების ნაცვლად ყურადღებას ამახვილებს განათლებასა და ოჯახის მხარდაჭერაზე არასრულწლოვანთა დანაშაულის პრევენციის სამოქმედო გეგმა მუშავდება უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს მიერ იუნისეფის მხარ დაჭერით, რათა ხელი შეუწყოს იმ ბავშვების სო ციალიზაციას, რომელნიც დანაშაულის ჩადენის მაღალის რისკის წინაშე არიან. ორ წელზე გათვლილი არასრულწლოვანთა დანაშაულის პრევენციის სამოქმედო გეგმის განხორციელება 2015 წელს დაიწყება და განსაზღვრავს სხვადასხვა სახელმწიფო ორგანოების პასუხისმგებლობებს არა სრულწლოვანთა დანაშაულის პრევენციის სტრა ტეგიის განხორციელებაში, რომელიც ორი წლის წინ ასევე გაეროს ბავშვთა ფონდის დახმარებით მომზადდა.
გეგმა აღიარებს, რომ პრევენცია არასრულწლო ვანთა მართლმსაჯულების სისტემის უმნიშვნ ე ლოვანესი ნაწილია. პრევენციის პროგრამები ხელს უწყობს ბავშვების წარმატებულ სოციალიზაციას და ინტეგრაციას ოჯახის, თემის, თანატოლების, სკოლისა და შრომის საშუალებით და ეხმარება მათ, განსაკუთრებით კი სოციალურად დაუცველ ოჯახებს. საკონტაქტო პირი: თეონა კუჭავა, გაეროს ბავშვთა ფონდის არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 595 22 21 28. ელ-ფოსტა: tkuchava@unicef.org
9
iunisefi saqarTveloSi
აფხაზეთში მცხოვრები ბავშვების დახმარება აფხაზეთში მცხოვრებმა ბავშვებმა 2014 წელს მნიშვნელოვანი დახმარება მიიღეს გაეროს ბავშვ თა ფონდისგან, შვედეთის საერთაშორისო განვი თარების სააგენტოს, ამერიკის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს და ევროკავშირის მხარ დაჭერით, განსაკუთრებით ჯანდაცვის, სკოლამდელი განათლების, ახალგაზრდების ჩართულობის და ბავშვთა დაცვის სფეროებში. დედათა და ბავშვთა ხარისხიან ჯანდაცვასთან წვდომის გაუმჯობესების მიზნით, დაახლოებით 150 მეანს, ნეონატოლოგს, ბებიაქალს და ექთანს ჩაუტარდა ტრენინგი ინტენსიურ თერაპიასა და ქრონიკული დაავადებების მკურნალობის მართვაში. 770-ზე მეტ ბავშვს ჩაუტარდა ვაქცინაცია ახალი პნევმოკოკური ვაქცინების ერთი დოზით მაინც, წამყვანი პედიატრებისა და ექთნების მიერ, რომელთაც გაიარეს გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ ორგანიზებული ტრენინგი. რეგიონის მასშტაბით სოფლის ექთნებმა მიაწოდეს ინფორმაცია 1,000-ზე მეტ ახალგაზრდა ქალს, მშობელს და საზოგადოების სხვა წევრებს რეპროდუქციული ჯანმრთელობის, ბავშვის მოვლის და ჩვილ ბავშვთა კვების შესახებ. დაახლოებით 5,000-მა მოსწავლემ, მასწავლებელმა და სკოლის თანამშრომელმა შეიძინა ცოდნა და უნარები წყლის, სანიტარიის, ჰიგიენის და იმუნიზაციის შესახებ ოქტომბერში გამართული ჯანდაცვის დღეების ფარგლებში. აღნიშნული კამპანიის შედეგად შესაძლებელი გახდა პედიატრების მიერ რეგიონის შორეულ სოფლებში დაახლოებით 600 ბავშვის ჯანმრთელობის შემოწმება. 400-ზე მეტ ბავშვს ამ რაიონებში შესაძლებლობა მიეცა ჩართულიყო 46 სკოლამდელი განათლების ჯგუფ ში. აღნიშნული ჯგუფების და საბავშვო ბაღების 100ზე მეტმა მასწავლებელმა შეიძინა ცოდნა და უნარები ბავშვის ადრეული განვითარების და ინტერაქტიული სწავლების მეთოდოლოგიების შესახებ. ასევე, სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის 3,000-ზე მეტ ახალგაზრდას მიეცა განათლების, დასვენების და გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში მონაწილეობისათვის აუცილებელი უნარ-ჩვევების გაცნობის საშუალება. ეს შესაძლებელი გახდა სხვადასხვა თემში არსებული 25 ახალგაზრდული ჯგუფისა და აფხაზეთის სკოლებში შექმნილი 18 ახალგაზრდული კლუბის მეშვეობით.
iunisefi/saq-2014/aviZba
დაბოლოს, რეგიონში მცხოვრები 200-ზე მეტი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვი და მათი მშობლები სარგებლობენ ბავშვთა განვითარების სამი ცენტრის მომსახურებით, რომლებიც შექმნილია გაეროს ბავშვთა ფონდისა და „ვორლდ ვიჟენის“ მიერ. აღნიშნული სერვისები მოიცავს სასიცოცხლო უნარ-ჩვევების განვითარებას და საგანმანათლებლო ღონისძიებებს, ისევე როგორც მეტყველების თერაპიას, ფიზიოთერაპიას და ფსიქოლოგიურ კონსულტაციას.
©
საკონტაქტო პირი: გოტფრიდ ჰანე, რეგიონული ოფისის ხელმძღვანელი. ელ-ფოსტა: ghanne@unicef.org
10
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
sainformacio biuleteni, #1 (#18), ianvari 2015
ხელოვნება და მუსიკა ახალგაზრდებში ნარკოტიკების საფრთხეების შესახებ ცნობიერების ამაღლებისათვის ერთწლიანი ანტინარკოტიკული საინფორმაციო კამ პანიის ფარგლებში, სახელწოდებით „იყავი ნამდვილი“, 2014 წლის მარტში თბილისის საგამოფენო დარბაზში გაიმართა არტ-ინსტალაცია და კონცერტი პოპულარული ჯგუფების მონაწილეობით. ღონისძიება მიზნად ისახავდა ჯანსაღი ცხოვრების წესის მნიშვნელობისა და ნარკოტიკების მოხმარების საფრთხეების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას ახალგაზრდებში.
ინფორმაცია და მოუწოდონ სხვებს, აირჩიონ ჯანსაღი ცხოვრების წესი, განსაკუთრებით ნარკოტიკების მოხმარებასთან მიმართებით. ახალგაზრდებმა, თავის მხრივ, გამართეს საინფორმაციო შეხვედრები თავიანთ თანატოლებთან სკოლებში. 2014 წლის ივნისში დაახლოებით 20 ხელოვანი შვიდი ქვეყნიდან (ბრაზილია, საფრანგეთი, გერმანია, იტალია, რუმინეთი, ესპანეთი და უკრაინა) შეუერთდა ქართველ კოლეგებს ფესტივალზე „პოემუსი“ ნარკომანიასა და ნარკოტიკების უკანონო ბრუნვასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღის აღსანიშნავად.
კამპანიას ახორციელებდა გაეროს ბავშვთა ფონდი საზოგადოებრივ გაერთიანება „ბემონთან“ თანამშრომლობით და აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტა მენტის ანტინარკოტიკული და სამართალდამცავებთან ურთიერთობის საერთაშორისო ბიუროს (INL) ფინან სური მხარდაჭერით.
ქართველმა და უცხოელმა ხელოვანებმა წარმოადგინეს სპექტაკლი-პერფორმანსი, სადაც „გააცოცხლეს“ პირადი ისტორიები ისეთი ვარსკვლავებისა, როგორებიცაა ჯენის ჯოპლინი, ჯიმ მორისონი, ჰიტ ლეჯერი, კურტ კობეინი, ემი ვაინჰაუსი, დალიდა, ედიტ პიაფი და სხვები, რომლებიც იყვნენ წამალდამოკიდებულნი და რომელთა სიცოცხლე ნარკოტიკებს ან ალკოჰოლს შეეწირა. მსახიობებმა წაიკითხეს ნაწყვეტები ცნობილი მუსიკოსებისა და მსახიობების პირადი დღიურებიდან. პერფორმანსი ასევე მოიცავდა ვიდეო პროექციებს და მუსიკალურ და თეატრალურ ელემენტებს.
კამპანიის ფარგლებში მომზადდა და გავრცელდა საინფორმაციო მასალა და სარეკლამო რგოლები; ჩატარდა რაოდენობრივი კვლევა მოზარდებსა და ახალგაზრდებში ნარკოტიკის მოხმარებასთან დაკავშირებით მათი ქცევის, საჭიროებების, დამოკიდებულების და ცოდნის შესახებ; შეიქმნა სატელეფონო საინფორმაციო/საკონსულტაციო ხაზი და ჩატარდა ღონისძიებები საზოგადოების ინფორმირებულობის გაზრდის მიზნით. ამასთანავე, 65მა ახალგაზრდამ სხვადასხვა უნივერსიტეტიდან და 60-მა თანასწორ-განმანათლებელმა რუსთავიდან, თელავიდან, თბილისიდან, ბათუმიდან და ზუგდიდიდან გაიარეს სპეციალური მომზადება, რათა მათ გაავრცელონ
©
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
საკონტაქტო პირი: ნანა ფრუიძე, ჯანდაცვის სფეროს საგანმანათლებლო პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 55 57 79. ელ-ფოსტა: npruidze@unicef.org
11
iunisefi saqarTveloSi
აქტიური საუბრები: ინოვაციური იდეები შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა უფლებების დასაცავად
iunisefi/saq-2014/xizaniSvili
როგორ შევცვალოთ გარემო და დავაინტერესოთ უმრავლესობა ყველაზე დაუცველი ბავშვების საკით ხებით, როგორ ვიცვლები ინკლუზიურ საზოგადოებაში, როგორ გავხადოთ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების მიმართ სოციალური პასუხისმგებლობა გადამდები, შრომა და ხელოვნება - გზა სტერეოტიპების შესაცვლელად, როგორ ვასწავლოთ დამოუკიდებელი ცხოვრება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვს, სათამაშოები მძიმე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებისათვის - ამ თემებს ეხებოდა თბილისში ივნისში გამართული ‘აქტიური საუბრები’, რაც ნაწილი იყო იუნისეფის გლობალური ინიციატივისა.
©
საქართველოში „აქტიური საუბრების“ თემა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვები იყო და მიზნად ისახავდა საზოგადოების ყურადღების გამახვილებას იმ მძიმე პრობლემებზე, რომლებიც გავლენას ახდენს დაუცველი ბავშვების ცხოვრებაზე. „აქტიური საუბრების“ სპიკერები იყვნენ: ანა არგანაშვილი ორგანიზაციიდან „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“, გიორგი დემეტრაშვილი ორგანიზაციიდან „პირველი ნაბიჯი“, ლალი ხანდოლიშვილი თემიდან „ქედელი“, მაია
შიშნიაშვილი ორგანიზაციიდან „ხელი ხელს“, მარიამ მიქიაშვილი, ორგანიზაციიდან „მარიანი“, ლია ტაბატაძე გაერთიანებიდან „ჩვენი ბავშვები“ და თორნიკე გურული საქართველოს ბანკის მომავლის ფონდიდან. საკონტაქტო პირი: მაია ქურციკიძე, გაეროს ბავშვთა ფონდი, კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, +995 599 53 30 71. ელ-ფოსტა: mkurtsikidze@unicef.org
ქართულ მედიაში გაიზარდა განათლების და ჯანდაცვის საკითხების გაშუქება ქართული მედია უფრო მეტ ყურადღებას უთმობს განათლებისა და ჯანდაცვის საკითხებს. თემატურ გაშუქებაში ასევე სჭარბობს ქველმოქმედებასთან დაკავშირებული თემები. მათ მოჰყვება კრიმინალი და სოციალური საკითხები - ასეთია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მონიტორინგის შედეგები, რომელიც იანვარ-ივნისის პერიოდში გაეროს ბავშვთა ფონდის მხარდაჭერით განხორციელდა. ყოველწლიური მონიტორინგის მიზანი, ელექტრონულ, ონლაინ და ბეჭდურ მედიაში ბავშვთა საკითხებზე გამოქვეყნებული მასალების შესწავლა და პროფესიულ და ეთიკურ სტანდარტებთან მათი შესაბამისობის ანალიზია. მონიტორინგის შედეგები მიუთითებს, რომ ბავშვთა საკითხების გაშუქებისას, მედია ძირითად შემთხვევებში ცდილობს დაიცვას ბავშვთა უფლებები და ეთიკური ნორმები. ჟურნალისტები და რედაქტორები მეტი სიფრთხილით ეკიდებიან ბავშვებთან დაკავშირებულ თემებს, თუმცა მონიტორინგის შედეგებმა ასევე
გამოავლინა, რომ ბავშვის უფლებებისა და ეთიკური ნორმების დარღვევის შემთხვევები კვლავაც გვხდება, მაგ, პირადი ცხოვრების კონფიდენციალობასთან მიმარ თებით. სიღრმისეული რეპორტაჟების მომზადების წახალისების მიზნით ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ და გაეროს ბავშვთა ფონდმა დააწესეს ყოველწლიური პრიზი ბავშვთა თემაზე შექმნილი საუკეთესო ნამუშევრებისთვის. აღნიშნული პრიზი 2014 წლის დეკემბერში გადაეცა ჟურნალ „ლიბერალის“ ჟურნალისტს სოფო აფციაურს. სხვა ღონისძიებები ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას თან თანამშრომლობით მოიცავდა სემინარებს ჟურ ნალისტებისთვის და დისკუსიებს რედაქტორებთან და მაუწყებლებთან. საკონტაქტო პირი: მაია ქურციკიძე, გაეროს ბავშვთა ფონდი, კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, ტელ.: +995 599 53 30 71. ელ-ფოსტა: mkurtsikidze@unicef.org
რედაქტორის შენიშვნა: გაეროს ბავშვთა ფონდის საინფორმაციო ბიულეტენი გამოდის ინგლისურ და ქართულ ენებზე. მისი მიზანია გაეროს ბავშვთა ფონდის საქმიანობის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება. ეს გახლავთ ბიულეტენის მეთვრამეტე გამოცემა. მივესალმებით თქვენს შენიშვნებსა და რეკომენდაციებს პუბლიკაციის შესახებ. გთხოვთ, გვაცნობოთ, თუ გსურთ დამატებითი ინფორმაციის მიღება გაეროს ბავშვთა ფონდისა და მისი საქმიანობის შესახებ. ამასთან, მივესალმებით შენიშვნებს, მოსაზრებებსა და წინადადებებს. დამატებითი ინფორმაციისათვის შეგიძლიათ დაუკავშირდეთ კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელს - მაია ქურციკიძეს, გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფისში. ტელეფონი: (995 32) 2 23 23 88, 2 25 11 30 (შიდა ნომერი 229). ელ. ფოსტა: mkurtsikidze@unicef.org
12