Z daleka i z bliska
Wiktor Niedzicki ambasador Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE; dziennikarz radiowy i telewizyjny, wykładowca akademicki; autor programu „Laboratorium”
20
Lubimy piosenki, które znamy. Lubimy rozwiązania, które znamy. Lubimy ludzi, których znamy. Dla naszego umysłu tak jest wygodniej. Jak wiadomo, jedną z najbardziej ludzkich cech jest lenistwo. Większość z nas nie lubi się uczyć. Nie lubimy się zbytnio wysilać, jeśli sytuacja nas do tego nie zmusza. Przez wiele lat fachowcy mówili o potrzebie wykorzystania osiągnięć współczesnej techniki. Komputerów, internetu i aplikacji mobilnych. Dyskutowali o zdalnym nauczaniu i udostępnianiu wiedzy, w praktyce jednak niewiele się działo. Znane wszystkim od średniowiecza wykłady, prelekcje i dysputy były formami znanymi i wygodnymi. Było dobrze. Po co zmieniać? Nagle, z dnia na dzień, zostaliśmy postawieni w niezwykłej sytuacji. Okazało się, że nie można prowadzić zwykłych zajęć z uczniami i studentami. Nie będzie lekcji, nie ma mowy o warsztatach, o wspólnym wykonywaniu doświadczeń, o bezpośrednim udziale w wykładach i seminariach. Nie będzie spotkań i dyskusji twarzą w twarz. Ta nowa sytuacja wywróciła cały świat edukacji i popularyzacji nauki do góry nogami. Zmieniła go, być może na długo. Nikt przecież nie zapewni nas, że podobna epidemia lub inne wydarzenie nie spowodują konieczności ponownej, długotrwałej izolacji ogromnej części społeczeństwa. Jeśli zdarzy się coś takiego, trzeba będzie natychmiast wrócić do stanu, który powstał w połowie marca 2020 roku. Niedobrze? To, co jedni odbierają jako katastrofę, dla innych może być szansą. Wreszcie będziemy zmuszeni do wprowadzenia nowych form kształcenia. Jeśli w ciągu kilku dni większość nauczycieli i wykładowców akademickich wprowadziła zdalne metody prowadzenia zajęć, oznacza to, że jesteśmy wstępnie przygotowani na wielką rewolucję edukacyjną. Oczywiście prowadzenie wykładów przez aplikacje Teams lub Zoom, wykorzystywanie Skype’a lub elektronicznego dziennika to tylko proteza. Na początek jednak dobre i to. Z pobieżnego oglądu tego, co dzieje się w szkołach i w organizacjach edukacyjnych, wynika, że nauczyciele i wykładowcy, mimo ogromnych przeszkód i braków sprzętowych, zaczęli spontanicznie wprowadzać nowe formy. Pojawiły się zdalne ćwiczenia i lekcje, także takie, które pozwalają zaktywizować słuchaczy zwykle biernie siedzących przed ekranami komputerów. Wielu popularyzatorów wyczuło nowe potrzeby rynku. W sieci zaczął się wyścig. Kto potrafi przyciągnąć większą liczbę odbiorców? Rekordziści zanotowali setki tysięcy odsłon. Wiele organizacji w ciągu kilku dni przygotowało prawdziwe studia telewizyjne. Zaproszeni goście nagrywali w nich swoje wykłady lub pokazy i zachęcali odbiorców do aktywności, mimo przymusowego zamknięcia. Zaczęto organizować webinary i spotkania w sieci poświęcone wymianie wiedzy. Zaroiło się od filmów z prostymi, a czasem i bardziej skomplikowanymi doświadczeniami. W mediach społecznościowych zaczęto wymieniać się sposobami na bardziej atrakcyjne, zdalne prowadzenie zajęć. Popularyzacja nauki w nowej rzeczywistości. Jak organizować festiwale nauki po pandemii koronawirusa?
