BASA KAG BERIPIKA!
Ang Opisyal nga Community Wall Newspaper sang Unibersidad sang San Agustin
Inisyatibo sang mga miyembro sang USA Publications
Tomo XII • Numero 1
ART AND DESIGN TEAM Geremy Gallenero (Art Director), Kendra Felizimarie Magsico, Joshua Patrick Santillan, Dianne Nayeli Montero, Krystal Jean Silao, Carl Evans Jover, Dylan Jacob Suarez, PHOTOGRAPHY TEAM Rotsen Agreda (Photography Director), Jedro Cawaling, Angel Grace Octoso, Benz Xedric Puig COMMUNITY AFFAIRS TEAM Pia Victoria Graza (Community Editor), Meryl Babol, Athena Christy Soledad CREATIVE WRITING TEAM Nicole Rose Fenita (Literary Director), Shergen Villanueva, Oscar Mari Fajardo PROGRAM MANAGEMENT TEAM Hector Cofreros (Program Director), Eugenie Baluran, Diorizze Perania DIGITAL MEDIA TEAM Hannah Jhanylle Po (Digital Media Director), Samantha Thea Abiera, Syrell Doanne Nietes
HINUGPUNGAY SA KAWSA. Gintukod sang USA SACEO kag ZONTA Club Iloilo ang community pantry sa Tanza nga ginbululigan sang nagkalain-lain nga mga grupo para maghatag ayuda sa mga kubos nga pumuluyo. (Laragway gikan kay Ma. Consejo Centeno)
Community pantry gin-ugyunan sa Tanza N I PI A V I C TO R I A E. G R A Z A
‘Magkuha angut sa kinahanglanon, maghatag base sa ikasarang,’ ini ang kawsa sang gintukod nga community pantry sa inisyatibo sang University of San Agustin - Office of the President (OTP), Student Advocacy and Community Engagement Office (SACEO) kag ZONTA Club-Iloilo City sa Immaculate Conception Tanza Parish, Hunyo 5 kag 12. Nakabaton ang 400 ka mga
kubos nga pumuluyo sang Brgy. Ezperanza kag Brgy. Malipayon sang grocery, manok, itlog, kag mga ulutanon kung sa diin 25 ka sako sang bugas ang gindonar sang mga pari kag isa naman ka sako halin sa alumni, dugangan pa sang hygiene kits kag flyers batok sa pandemya nga ginpasalamatan guid sang mga benepisyaryo kag parokya. “Isa ang SanAg sa nagpaambit sang bulig sa amon parokya. Daku
ang pagpasalamat namon kag sang mga benepisyaryo bangud sa tunga sang pandemya, madamo gihapon ang mga may buluwanon nga tagipusuon sa pagbulig sa aton kubos nga mga utod,” siling ni Shantel Nolasco, chairman sang Parish Apostolic Council sang Tanza. Suno naman sa anay direktor sang SACEO nga si Maria Cristy Daguay, tinutuyo guid nila nga magbulig sa mga pumuluyo paagi sa pagtipon sang mga tawo nga may isahanon nga tagipusuon sa pagserbisyo. “Nagapati ako nga ang pagbulig hindi limitado sa kung ikaw may ara ikasarang. Suno gani kay Pope John Paul II, ‘Wala sang tawo nga tama ka pigado para hindi makahatag,’ gani mas tudok guid sa tagipusuon ang magbulig maskin sa gamay lang nga pamaagi,” hinambit ni Daguay. Ang ini nga pagbinuligay gin ugyunan ni Fr. Angelo B. Colada sang parokya kaupod sanday Ma. Amelita Lazarraga nga presidente sang ZONTA, Kapitan Wilburt T. Orad sang Ezperanza, Philippine National Police (PNP), kag medical team sang SanAg, nga suno kay Ma. Consejo Centeno, community extension coordinator sang SACEO, boluntaryo guid nga gin serbisyohan sang mga grupo. “Wala guid sang problema sang ginhiwat ang aktibidad kay damo kita volunteers parehas sang PNP, Medics, kag ZONTA nga nagbulig para mangin organized ang pagpanagtag ilabi na kay disiplinado man ang mga pumuluyo sa pagsunod sa protocols,” dugang ni Centeno.
N I AT H E N A C H R I S T Y L . S O L E D A D K AG M E R Y L B. B A B O L
PAGPABAKOD SA MGA UTOD. Nagpatigayon ang USA CHIC sang mga aktibidades sa IP communities parehas sang cultural product exhibit nga nagatuyo pabaskugon ang ila kultura kag produkto. (Laragway gikan kay Dr. Clement Acevedo)
nagpakita sang matinuod-tuod nga pag pangabuhi sang mga Ati sa Brgy. Lanit, Jaro. “Isa ka pamaagi ang “Ati Ako” para mapakita sa mga tawo ang kabudlay nga gina-antos sang mga Ati, ilabi nagid sa Lanit, Jaro kung diin kami nag-film], pag-abot sa ila nga maayong lawas kag pagsustenir sang ila nga mga kinahanglanon bisan wala sila sang istable nga obra,” suno kay Petrola, nga isa sa mga direktor sang pelikula. Naghiwat man ang USA-CHIC sang isa ka cultural product display sang mga produkto nga halin sa mga nagakalain-lain nga IP Communities sa Festive Walk Mall Iloilo nga ginsundan sang isa ka webinar parte sa nasambit nga dokumentaryo sa Ang Panublion
D IB UH O NI D IANNE NAYELI B. MO NT ER O
S
USA-CHIC ginpangunahan ang pag-selebrar sang IP Month Sa pagsaulog sang Indigenous Peoples’ (IP) Month sa bulan sang Oktubre, naghiwat ang Center for Heritage and Indigenous Cultures (CHIC) sang Unibersidad sang San Agustin sang nagkalain-lain nga mga aktibidades para sa pagdumdom kag paghatag importansiya sa aton mga utod nga Ati halin Oktubre 23 tubtob 31. Ang selebrasyon may tema nga “The Journey of Indigenous People for Genuine Recognition, Respect, and Self Governance,” kung sa diin nagpresentar ang USA-CHIC sang isa ka dokumentaryo, ang “Ati Ako”, sa IP Community sa Brgy. Aglalana, Dumarao, Capiz sa pagpanguna sang mga USA researchers nga sanday John Paul Petrola kag Rosa Zerrudo nga
NI OSC AR MARI G. FA JARDO
ATHAG NG A PAHALUNTON SAMTANG I MPORMASYON GI NABATON
EMY ROSE GALLEGO Editor-in-Chief JEFF TOLENTINO Managing Editor GLAIZA RAE AMABLE Associate Editor PAULINE MARIE ARADA Associate Editor MARIA CRISTY DAGUAY Moderator
Museum kung sa diin didto man ginpabalo ni Petrola ang kaangot sang iya research nga amo ang nangin inspirasyon niya sa pag-ubra sang dokumentaryo. “Indi kami mag-untat diri, kag kabay pa may madamo pa kami nga oportunidad para maka-ubra sang proyekto parehas sini kag para makabulig indi lang guid sa mga Ati kundi pati sa iban pa nga mga indigenous people,” suno kay Dr. Clement Acevedo, direktor sang CHIC. Dako ang pasalamat sang USACHIC kag sang mga direktor sang “Ati Ako” sa tanan nga nagsuporta sang ila adbokasiya nga matagaan ang mga Ati sang bulig, respeto, kag pagpalangga.
USA-SACEO, nag-webinar sa kamatuoran sang bakuna
Dugang nga Pampabakod: COVID Booster Shots NI D I ORI Z Z E D. PE R ANI A K AG ME RYL B. BABOL
Kinahanglan pa bala ang COVID-19 Booster?
N I AT H E N A C H R I S T Y L . S O L E D A D
Naglunsar sang webinar parte sa COVID-19 kag bakuna ang Social Advocacy and Community Engagement Office (SACEO) sang Unibersidad sang San Agustin (USA), Abril 16 kung sa diin nangin speaker si Dr. Alma Maria Daguay, isa ka propesor sa USA. Ang webinar nga ginhingalanan “Bakuna Para sa Corona: Mga Dapat Mahibal-an Hanungod sa COVID-19 kag Bakuna,” gintuon guid sa mga kabataan ilabi na sa mga residente sang Barangay Nabitasan, Leganes nga magpabakuna. “Bilang isa ka doktor, isa sa mga adbokasiya ko ang makabulig para makabalo sang insakto nga impormasyon ang tanan kag mabal-an nila kung diin ang kamatuoran kag diin ang indi, ilabi nagid subong nga may pandemya nga nangin basehan ang social media,” suno kay Dr. Daguay. Sa webinar, naghatag
si Dr. Daguay sang impormasyon parte sa pandemya kag gin klaro ang mga pamangkutanon sang mga pumuluyo parte sa bakuna nga nangin dako guid nga bulig sa mga komunidad parehas sang Brgy. Nabitasan. “Bangud sa webinar, madamo guid ang nabulig sa mga pumuluyo ka Brgy Nabitasan […] madamo kami sang impormasyon nga nahibal-an parti sini nga pandemya kag nasabat guid ang mga duda kag pamangkot nahanungod sa bakuna kag COVID-19,” suno kay Hon. Donato Gustilo, kapitan sang Barangay Nabitasan. Ginapahibalo guid ni Dr. Daguay nga kung nabakunahan ka na, indi buot silingon nga indi ka na puwede malatnan sang COVID-19, gani gina engganyo niya guid ang tanan nga sigehon ang pagka-alerto sa insakto nga impormasyon kag pagsunod sa health protocols.
Ang booster shot ang magaserbe nga dugang nga bakuna para mas maprotektahan kita kontra COVID-19. Napamatud-an sa pagtuon nga nagabuhin epekto sang nahauna bakuna gani kinahanglan magpatublok liwat.
28
29
jan uar y
30
mga ang nga guid
Makabaton ang mga naga edad-18 pataas nga fully vaccinated matapos ang masunod nga mga bulan: Janssen/Johnson&Johnson - Duha (2) ka bulan Moderna, Pfizer, AstraZeneca, Sinovac, Sputnik - Anom (6) ka bulan
Pagabantayan ang mga posible nga mga side effects ilog sang sa nahauna nga bakuna.
Ang giyera batok sa Coronavirus nagapadayon sa gihapon, gani ang gobyerno sibil kag ululupod nga puwersa sang mga siyentipiko wala naga-untat agud makuha naton ang pinakamabaskog nga proteksyon. Nagsugod na sini nga bulan sang Nobyembre ang roll-out sang COVID 19 booster sa bilog nga pungsod nga ginumpisahan sa mga healthcare professional kag senior citizen. Ang booster nga imo mabaton puwede homologous ukon heterologous dose. Homologous ang tawag kung ang brand sang imo booster pareho sa imo nahauna nga bakuna, heterologous naman kung lain. Sa pagbuylog diri, mapabaskog pa guid naton ang aton imyunidad sa padayon nga paglapta sang kagaw kag makalalaton nga variant sini. GANI, SA PAGTUBLOK SANG BOOSTER SA ATON ABAGA, KALMA KAG INDI MAGKABALAKA!
kita tanan gani hindi na naton Nagapalamuypoy ang ina kinahanglan!” maisog pako ni Islaw bangud hindi pa nga hambal ni Islaw samtang puwede maghampang ang mga nagapalapamito. kabataan sa sagwa. Kaon - tulog NI PIA VIC TORIA E. GR A Z A Naga bangirit nga ginlutas lang guid ang iya ginaubra kag nanday Islaw ang talamnan, kun kaisa, natamadan pa mag nagligo sa suba, kag nag talatambay. Samtang nagapanaw ubra sang modyul. Sa sobra niya ka pagkataka, ginkadtuan sila pauli, nabatian nila ang istorya sang lalaki nga nakaniya ang iya lola nga nagapamati balita. “Ginpanaog na sang Inter-Agency Task PPE. “Nagapakita ang mal-am sang sintomas sang COVID Force ang risk level sa mga komunidad kag posible nga nakuha niya ini sa iya apo nga paralagaw. nga wala sang kaso sang COVID-19 virus. Aton siya kadtuan kag hatagan bulig medikal.” Nagsala-sala si Islaw sa iya nabatian kag gin panumdom Bangud sini, puwede na makaagwa ang si Lola Maring. “Duwa lang kami nga nagapangabuhi ni Lola mga bata pero magasunod man gihapon sa mga health protocols,” gani hindi ko guid masarangan kun madula siya sa akon,” maathag nga pagbalita sang hambal ni Islaw samtang naga kuba-kuba ang dughan. “Lola!” Gindalaganan ni Islaw si Lola samtang radyoman. nagatulo ang iya luha. “Pasensya guid kun waay ko Nagdaku ang mata ni Islaw kag nag burhot dalagan ginpati ang imo ginsiling. Umpisa subong, indi na guid ako sa balay sang iya mga amigo. magpasaway sa imo. Palangga ta guid ikaw, La.” Umpisa sadto, wala na nagapasaway si Islaw kay Lola “Islaw! Suksuka danay ang imo Maring kay sa iya pagpamati sa balita kag mga balasahon maskara antis ka maglakat!” singgitan ni Lola Maring. batok sa kagaw, nahibaluan niya ang mga pahalunton kag “Maskara? Wala na COVID, ginpalapnag sa iya mga amigo. “Ako si Islaw, kag ako magadepensa kontra kagaw.” Lola Maring! Hilway na
Islaw kontra Kagaw
Dibuho ni Kendra Felizimarie P. Magsico
Impormasyon gikan sa: National Center for Immunization and Respiratory Diseases (NCIRD), Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Department of Health (DOH)
Responsive • Developmental • Research-based
Dibuho ni Dylan Jacob K. Suarez
USA Publications