Üsküdar’da Bulunan Vapur ‹skeleleri ve Çevresi -Mimari ve Kent Mobilyalar›Y R D .
D O Ç .
D R .
S .
S E L H A N
U S A L
Haliç Üniversitesi
1. Girifl Üsküdar semti ‹stanbul’un kent içi ulafl›m sisteminde deniz yolu duraklar›yla önemli bir yer tutar. Buradaki iskelelerden -özel tekneler hariç- y›lda yaklafl›k 19.000.000 yolcu tafl›nmaktad›r.1 Turyol’a ba¤l› teknelerle sadece Üsküdar-Eminönü aras›nda y›lda ortalama 14.400.000 yolcu tafl›nm›flt›r.2 Nüfus art›fl›, göç, üniversite ve ö¤renci say›s›n›n artmas› vb etkenlerle bu say› her geçen gün artmaktad›r. Üsküdar sadece bir ‘geçifl’ noktas› olmakla kalmay›p ulafl›m kolayl›¤› nedeniyle ikamet için de çok tercih edilen, ayn› zamanda ticaretin yap›ld›¤›, flehirler aras› yolculu¤un da bafllad›¤› bir semttir. Üsküdar’dan tarihi yar›madaya deniz yolculu¤unun uzun bir geçmifli vard›r. ‹stanbul Ansiklopedisi’nde 1845’ten sonra ilk yazl› k›fll› vapur seferinin Üsküdar’a düzenlendi¤i, 1858’de Kabatafl-Üsküdar aras›nda ilk arabal› vapurun çal›flmaya bafllad›¤› belirtilmektedir.3 Günümüzde ise Üsküdar’dan yo¤un ifl ve ticaret merkezleri olan, ayn› zamanda önemli ulafl›m noktalar› olan Kabatafl, Befliktafl, Karaköy, Haliç ve Eminönü’ne vapur seferleri düzenlenmektedir. Fethi Pafla Korusu, Saray bahçesi gibi yeflil alanlar›n›n yan›nda Üsküdar’›n denize bakan yamaçlar›nda silueti bozan yo¤un bir betonlaflma görülmektedir. Bu yo¤unlu¤un önünde kalan Kabatafl iskelesi ve iskele binalar› biçimi esas al›narak tasarlanm›fl Befliktafl, Karaköy-Haliç, Eminönü iskelesi sahilde önem kazanan yap›lard›r. Ayr›ca biçim aç›s›ndan uyum içinde infla edilen iskeleler de en az vapurlar kadar ‹stanbul’un simgeleri aras›nda yer almaktad›r. Hergün binlerce insan›n ulafl›m duraklar›ndan olan iskele binalar› ve çevresinin verimli bir
.