Üsküdar’›n Simgesi Haline Gelmifl Bir Tepe: Çaml›ca P R O F .
D R .
M E T ‹ N
T U N C E L
‹stanbul Üniversitesi Emekli Ö¤retim Üyesi
D R .
N U R T E N
Ü N A L
Marmara Üniversitesi
Birçok yazar ve flaire ilham kayna¤› olan Çaml›ca ayn› zamanda co¤rafyac›lar için, bir laboratuar, baflka bir deyimle co¤rafya müzesi gibidir. Zira burada co¤rafyan›n hem fizikî, hem de beflerî ve iktisadî konular›na ait pek çok gözlemler yapmak mümkündür. Bu nedenle üniversitede co¤rafya ö¤renimine yeni bafllayan ö¤renciler arazi tatbikat› yapmak üzere hocalar› taraf›ndan Çaml›ca’ya mutlaka ç›kar›l›rlar. Burada önce Çaml›ca’n›n kendisi, daha sonra da Çaml›ca’n›n yak›n ve uzak çevresinde gözlenebilen co¤rafya konular›n›n tetkikine girilir. Afla¤›da önce Çaml›ca’n›n kendisi, sonra da Çaml›ca’dan görülenler anlat›lacakt›r (Foto¤raf: 1). Çaml›ca ‹stanbul Bo¤az›’n›n Anadolu yakas›nda, Üsküdar ile Ümraniye aras›nda birbirine yak›n iki tepenin ad›d›r (fiekil: 1). Bunlardan Büyük Çaml›ca 262 m., Küçük Çaml›ca ise 226 m. yüksekli¤indedir ve ikisini birbirinden ay›ran boyun noktas›nda da K›s›kl› semti bulunur (Foto¤raf: 2). ‹flte yukar›da söyledi¤imiz, Çaml›ca’n›n adeta bir co¤rafya laboratuvar› ya da co¤rafya müzesi gibi olma durumu K›s›kl› semtinin ad›nda da karfl›m›za ç›k›yor. Tamamen Türkçe bir kelime olan “k›s›k” bir co¤rafya terimi olarak iki yüksek kesimi birbirinden ay›ran dar bir bo¤az veya geçit yerini ifade eder (iki yükselti aras›nda k›s›lm›fl yer anlam›nda). ‹flte böyle bir noktada kuralan semte bu co¤rafi özelli¤inden dolay› “K›s›kl›” denmifltir. Çaml›ca tepelerinin jeomorfolojik özelli¤i, buran›n bir “flahit tepe” olufludur.1 Fiziki co¤rafyada afl›n›m düzeyleri üzerinde afl›n›m›n etkisinden kendisini kurtararak, çevresine göre yüksekte kalm›fl tepelere flahit tepe (monadnock) denir.fiahit tepenin çevresine göre yüksekte kalmas›n› sa¤layan nedenlerden biri de o
.
Çaml›ca’dan Bo¤az Köprüsü’nün gece görünümü (arka sayfa)