‹stanbul-Üsküdar’daki Han›m Sultanlar Ad›na Yapt›r›lan Cami Minberleri G Ü L A Y
A P A ,
A R fi .
G Ö R .
Selçuk Üniversitesi
‹slâm devletlerindeki devlet adam› anlay›fl›n›n ve her fleyin devlet adamlar›ndan beklenmesinin bütün Türk devletlerinde ayn› olmas› sebebiyle as›l ve büyük iflverenler; gerek mimarl›k alanlar›nda, gerekse k›ymetli küçük el sanatlar›nda daima sultanlar, flehzadeler, vezirler, valiler ve devletin üst kademesindeki di¤er idareciler olmufltur.1 Osmanl› mimarisi içinde sultanlar ve hanedan mensuplar› taraf›ndan yapt›r›lan camiler flüphesiz büyük önem tafl›maktad›rlar. Bu eserler devletin ekonomik gücünün göstergesi, topraklar› üzerindeki dini ve siyasi hâkimiyetinin sembolüdür. Bu eserlerin ihtiflam› devletin gücü oran›nda artm›fl, dolay›s›yla temsil edilen güç en çok sultan camilerinde ortaya ç›km›flt›r. Sultanlar kendilerinin ve saltanatlar›n›n baki kalmas› için kal›c› eserler yapt›rmak istemifllerdir. Devlet adamlar›n›n, eserlerini yaln›zca halk›n ihtiyac›n› karfl›lamak için de¤il, saltanatlar›n›n gücünü göstermek, flahsî estetik anlay›fllar›n›, sanatç› yönlerini ve dünya görüfllerini sergilemek arzusu ile de yapt›rd›klar›n› göstermektedir. Bizzat sultanlar›n yan› s›ra hanedan mensuplar›nca yapt›r›lan bu eserlerde, sahip olunan güç, mimaride flekillenerek yans›mas›n› bulacakt›r. Osmanl› sultanlar›n›n yapt›racaklar› eserlere önceden veya inflaat s›ras›nda müdahale ettikleri bilinmektedir.2 Selâtin camiler sadece devletin, sanatç›n›n de¤il ayn› zamanda hanedan üyelerinin estetik duygular›n› en iyi biçimde yans›tan tarihi belgelerdir. Hanedana mensup olanlar›n infla ettirdikleri eserler dikkate al›nd›¤›nda han›m sultanlar taraf›ndan infla ettirilen eserlerin Türk Sanat› içerisinde önemli bir yer tuttu¤unu görüyoruz. Kurduklar› vak›flarla hanedan›n sosyal hayattaki temsilcileri olan padiflah eflleri, k›zlar› ya da valide sultanlar›n bani olarak Osmanl›
.
Mihrimah Sultan Camii içinden bir kesit (arka sayfa)