Üsküdar Sand›kç›, Balaban ve Sâd›k Efendi Tekkesi1 ‹ S M A ‹ L
B Ü Y Ü K S E Ç K ‹ N
Mimar
1- Sand›kç› Tekkesi Üsküdar Hayrettin Çavufl Mahallesi’nde, Toptafl› Caddesi üzerinde, 253 ada 129 parseldedir. Tamam› 541 m2 sahal› arsa içinde bulunan tesis takriben 250 m2’lik ahflap Ba¤dadi tarz›nda yap›lm›fl olan, mihrabl›, iki katl› bir tekkeydi.2 Üzerinde mimari ve görsel tarihî belgeleri ile çal›flmalar sürdürdü¤ümüz bu tekke, 1274 tarihli Sand›kç› fieyh ‹brahim Ethem Efendi’nin kurdu¤u tekke, vakfiyesine göre “bir bab semâhâne, bir bab fleyh hücresi, bir bab kahve odas›, bir helâ, bir miktar eflcar-i müsmire ve gayr-i müsmireli bahçe ve sokak kap›s›n› müfltemil” tarikat› aliye-i Rufaiyye’ye mahsus olup beher hafta cumartesi günleri derununda ba’de edai salat’i-z zuhurda, tarîkat-› aliye-i rufâiyye ayini icra olunan bir tarikat yap›s›d›r. Tekkelerin kapat›lmas›ndan (1924/1925) sonra harab olmaya yüz tutmufl binalar 1961 k›fl›nda çökmüfltür. G.E.E.A.Y.K.’nun 11.7.1965 tarih ve 2887 say›l› karar›nda, mezarlar›n korunmas› ve tekke yeri oldu¤unu gösterir bir kitabe as›lmas› flart›yla enkaz›n kald›r›lmas›na izin verilmifl ve tamamen ortadan kalkm›flt›r. Günümüze içinde 8 tafl› bulunan mezarl›¤›, abdest teknesi, kuyusu olan arsas› ve kitabeli cümle kap›s› ulaflm›flt›r. Toptafl› Caddesi üzerinde birkaç basamakla ç›k›lan tekkenin orijinal girifl kap›s› tu¤ladan yap›lm›flt›r. Üzerinde üst üste yerlefltirilmifl iki ufak mermer parçadan oluflan kitabesi yer almaktad›r (bk. R1, R2). Kitabenin üstteki birinci parças›nda: “Ya Hazret-i Pîr Seyyid Ahmed er-Rufâî kaddesallahû s›rrehû, fi 11 sene 1300” yazmakta; alt›ndaki taflta ise: 1-“fieyh Sandûkî Cenab-› Edhem-i Pak-itikad
.