! is e at me Gr m e Ne
UZ MAGAZINE
Verantwoordelijke Uitgever: Suzy Van Hoof, Herestraat 49, 3000 Leuven
Verschijnt driemaandelijks, jg 27 - nr 3 - september 2011
Radiologie: van CT tot MRI
De ambulanciers van UZ Leuven
Ontroerende verhalen uit de cafetaria Feiten en fictie over epilepsie
¨¨¨¨¨ serviceresidentie
TRIOPTIC LEUVEN wordt ELS OPTICS
Onbezorgd wonen en genieten
optiek – contactlenslabo
• Luxueuze appartementen in parktuin van 2ha
gespecialiseerd in multifocale brilglazen
• Rustige ligging op 5 km van centrum Leuven • Ruim dienstenaanbod volgens eigen wensen Restaurant, cafetaria, kapsalon, wassalon, boodschappendienst, poetsdienst, huishoudelijke hulp, medische en persoonlijke verzorging • Veiligheid: alarmsysteem, 24/24 permanentie • Privacy en vrijheid • Gezelschap en animatie
Fendi – Calvin Klein – William Morris D&G – Rodenstock – Michael Kors Guess – Jono Hennessy – Ray-Ban …
Nieuw: Wellness-centrum voor lichaamsverzorging, massage, manicure, pedicure, aroma-therapie, dieetadvies, infraroodsauna, …
Service-residentie Ter Korbeke Oudebaan 106 - 3360 Korbeek-Lo Tel.: 016 46 39 25 www.terkorbeke.be 2 UZ-magazine - september 2011
15%
op monturen, glazen en zonnebrillen
op vertoon of vermelding van deze advertentie
els optics
Vital Decosterstraat 28A - 3000 Leuven 016/23 85 02 - www.els-optics.be ma-vrij: 9u30-18u - zat.: 9u30-17u don. gesloten
! is e at me Gr m e Ne
UZ MAGAZINE
Verantwoordelijke Uitgever: Suzy Van Hoof, Herestraat 49, 3000 Leuven
Verschijnt driemaandelijks, jg 27 - nr 3 - september 2011
Radiologie: van CT tot MRI
De ambulanciers van UZ Leuven
Ontroerende verhalen uit de cafetaria Feiten en fictie over epilepsie
UZ-magazine Jaargang 27, nummer 3 (september 2011) Kwartaalblad voor patiënten, familie en bezoekers van UZ Leuven campus Gasthuisberg, Lubbeek, Pellenberg, Sint-Pieter en Sint-Rafaël
redactieadres: UZ Leuven, dienst communicatie, Herestraat 49, 3000 Leuven, tel. 016 34 49 55, uzmagazine@uzleuven.be hoofdredactie: Suzy Van Hoof eindredactie: Ann Lemaître Foto’s: Griet Dekoninck, Geert Dekeyser, Stijn Knapen, Lies Willaert
16
12 6
20
redactieadviesraad: Dr. Koen Bronselaer, Jan Etienne, Ludo Govaerts, prof. dr. Marie-Christine Herregods, Ann Lemaître, prof. dr. Diethard Monbaliu, prof. dr. Peter Reynders, Suzy Van Hoof, Clara Vanuytven, Jan Verhaeghe en prof. dr. Chris Verslype Reclameregie: B-Net, Bie Van Cleuvenbergen, tel. 016 63 20 65 bie@b-net.be Productie en vormgeving: Decom nv tel. 02 325 64 90 gunther.dekegel@decom.be
24 6 11
verantwoordelijke uitgever: Suzy Van Hoof, Herestraat 49, 3000 Leuven Meer info over UZ Leuven www.uzleuven.be Algemeen nummer: 016 33 22 11 copyright: overname van artikels of gedeelten daarvan wordt toegestaan na overleg met de redactie en met vermelding van de bron
De wondere wereld van de radiologie Ken jij het verschil tussen een MRI-scan, echo of RX?
20
Op hotel in het ziekenhuis Het verblijf voor familie in UZ Leuven bestaat twintig jaar.
Wegenwerken rond campus Gasthuisberg De verkeerswerken gingen van start: informeer jezelf.
12
Epilepsie komt vaker voor dan je denkt
16
De zwaailichten van de ambulance
Welke vormen kan epilepsie aannemen? En wat is de behandeling? De ene ziekenwagen is de andere niet: op bezoek bij de ambulanciers van UZ Leuven.
Vaste rubrieken 4 Journaal: berichten over en uit UZ Leuven 5 Woordje van de pastor 19 Column van Clara Vanuytven 24 Dorp in de stad: verhalen van Jan Van Rompaey 30 Nieuw: voortaan in elk nummer een smakelijk en gezond recept
UZ-magazine - september 2011
3
journaal
Nieuws uit UZ Leuven
Rustig plekje voor borstvoeding Geef je je baby borstvoeding? Dat juichen we bij UZ Leuven toe. Maar het is niet altijd makkelijk om een rustig plekje te vinden in het ziekenhuis. Daarom kunnen medewerkers, patiënten én bezoekers voortaan terecht in het splinternieuwe borstvoedingslokaaltje van UZ Leuven. Daar kun je op een aangename plaats je baby de borst geven of melk afkolven. Wat je daarvoor moet doen? Ga naar het ont haal en vraag de toegangscode van het borstvoedingslokaal. De medewerkers van het onthaal tonen je graag de weg. Het lokaaltje vind je op niveau 1, gouden pijl, vlak naast het kap salon.
Boeken in het ziekenhuis Van 15 tot 23 oktober is het Bibliotheekweek in Vlaanderen. UZ Leuven doet mee en zet de patiëntenbibliotheek in de bloemetjes. Die week vinden er heel wat literaire en informa tieve activiteiten plaats in de bib in campus Gasthuisberg. Ben je patiënt en op zoek naar wat ontspanning? In de bib kun je terecht voor romans, stripverhalen, informatieve boeken, gro teletterboeken en anderstalige boeken. Maar ook tijdschriften en spelletjes vind je in de bib. Wie moeilijk te been is, kan aan de verpleegkundige de catalogus vragen en een boek tot op de kamer laten brengen. Lenen is helemaal koste loos. Er is een bibliotheek in cam pus Gasthuisberg en campus Pellenberg.
Vrijwilligers gezocht voor patiëntenvervoer Heb je wat tijd op overschot op zondagvoormiddag? En wil je graag als vrijwilliger aan de slag in het ziekenhuis? Dan ben je van harte welkom bij het vrijwilligersteam voor patiëntenvervoer. Elke zondag van 10 tot 10.45 uur breng je patiënten van hun ziekenhuisafdeling naar de kapel voor de mis. De patiënten zitten in een rolstoel of in hun bed. Tijdens de misviering sta je klaar voor de patiënten en breng je ze eventueel wat vroeger terug naar hun kamer. Einde is voor zien om 12.30 uur: dan praten de vrijwilligers nog even bij met een drankje in het cafetaria. Iets voor jou? Contacteer dan de coördinator vrijwilligers werk op het nummer 016 34 86 20. Of mail naar vrijwilligers werk@uzleuven.be
4 UZ-magazine - september 2011
Borstkankerscreening blijft nuttig Af en toe duiken studies op die het nut van borstkankerscree ning in vraag stellen. Ze zouden duur, overbodig en zelfs kankerverwekkend zijn. UZ Leuven-radioloog prof. dr. Erik Van Limbergen relativeert. “Je moet voorzichtig zijn met dat soort studies. In Vlaanderen ontdekken artsen per duizend vrouwen die zich laten screenen gemiddeld vijf tumoren. Die vrouwen overleven meestal, dankzij de vroegtijdige diagnose. Maar het precieze effect van screening op het sterftecijfer is pas zichtbaar na zeven jaar: daar zijn we in België nog niet aan toe. Bovendien doet maar 70 tot 75 procent van de bevol king mee aan de screening: te weinig om conclusies te trekken over hoe nuttig screening is.” Professor Van Limbergen beaamt dat een mammografie ook kankerverwekkend kan zijn. “Mammografie is op dit moment nog altijd de beste manier om borstkanker op te sporen. Helaas moet dat met ioniserende stralen. Die kunnen afwij kingen in de cellen veroorzaken. En dus ook kanker. Men schat dat in de leefdtijdsgroep tussen 50 en 69 jaar op de vijf tig tumoren die gevonden worden tijdens een mammografie, er ook eentje wordt veroorzaakt. Maar dat weegt niet op tegen de vijftig vrouwen die tijdig behandeld kunnen worden en dus een grote kans op overleving hebben.” Het is dus altijd belangrijk om voldoende informatie te vragen aan de arts en zo op een geïnformeerde manier een beslissing te kunnen nemen.
Winkelen in campus Gasthuisberg Snel nog een bloemetje kopen? Een knuffelbeest? Een tijdschrift? In het winkeltje van campus Gasthuisberg, vlak naast het ont haal, vind je heel wat cadeautjes en lekkers. De bloemenwinkel ligt wat verder in de overdekte wandelgang. Geld afhalen kun je in de geldautomaat naast het onthaal of in de gang aan het platform op de eerste verdieping (volg de gekleurde pijlen). Openingstijden winkel: werkdagen: 7 - 19.30 uur zaterdag: 10 - 19 uur zon- en feestdagen: 12.30 - 19 uur Openingstijden bloemenwinkel: maandag: voormiddag gesloten 12 - 19.30 uur dinsdag tot vrijdag: 10 - 19.30 uur zaterdag: 13.30 - 19 uur zondag: 12.30 - 19 uur (tel.: 016 20 55 90)
Raadpleeg je facturen via myUZ Wist je dat je van thuis uit ziekenhuisfacturen kunt raadple gen? Of een vraag stellen aan de facturatiedienst? Dat doe je heel eenvoudig via myUZ, de beveiligde webtoepassing voor patiënten van UZ Leuven. Surf naar www.uzleuven.be en klik op ‘mijn dossier (myUZ)’. Inloggen doe je met je iden titeitskaart in de kaartlezer of met een burgertoken. Behalve facturen nakijken kun je via myUZ ook medische informatie op maat ontvangen. Daarnaast is het mogelijk om afspraken bij UZ Leuven te checken of gegevens in je dossier aan te laten passen, zoals een nieuw telefoonnummer of de gege vens van je huisarts. Alle info op www.uzleuven.be/myUZ.
pastor Lotgenoten
WOORDJE VAN DE PASTOR
E
Katelijne Stuyck
Een oudere vrouw vertelt hoe moeilijk ze het heeft nu haar man overleden is. Meer dan zestig jaar heeft hij voor haar, een nierpatiënte, gezorgd. Ik zie de verbazing op haar gezicht als ze beseft dat ze al een jaar leeft zonder hem aan haar zijde. Ze vertelt over de vogels die ze elke dag kruimels geeft. Over de nieuwe buren, twee mannen, die haar dagelijks komen groeten en haar mening vragen over de nieuwe gerechten die ze uitproberen. De vraag wat lijden en dood met mensen doet, wat de zin van het leven is, moet hier in het ziekenhuis niet gesteld worden. Het antwoord komt ongevraagd, gewoon door luisterend aanwezig te zijn. Een jaar geleden maakte ik de overstap van de school naar het ziekenhuis. Ik probeer me de sfeer van de eerste schooldag terug voor ogen te halen: de spanning en de opwinding. Maar een jaar ziekenhuis heeft de herinnering al vervaagd. Tijdens de lessen godsdienst probeerde ik jongeren te laten nadenken over hoe zij tegen hun leven aankijken, over wat eindigheid voor hen betekent. Ik botste daarbij vaak op de grenzen van het schoolsysteem. Door het belsignaal werden pakkende getuigenissen afgebroken en jongeren die nog maar net in hun ziel hadden laten kijken, werden dringend in de wiskundeles verwacht. Hoe anders is de situatie nu in het ziekenhuis. Hier hebben mensen tijd om stil te staan bij wat hen ten diepste beroert … Mij werd gevraagd om pastor te zijn voor de hemodialysepatiënten, mensen die drie keer per week een halve dag aan het dialysetoestel liggen. Sommigen hebben uitzicht op een niertransplantatie, zij leven met hoop op een nieuwe toekomst. Anderen weten dat zij afhankelijk zijn van de dialysetherapie en zonder de therapie geen levensverwachting meer hebben. Op de afdeling hangt een bijzondere sfeer. Dezelfde mensen zien elkaar terug, drie keer per week. Hoe verschillend ze ook zijn, van twintig tot negentig jaar, man, vrouw, arbeider of hoogopgeleid, Vlaming of Nepalees, er is één ding dat hen allemaal verbindt: de nieren die niet voldoende werken.
Ik luister naar deze mensen en ze vertellen mij waar ze de kracht vandaan halen om verder te doen. Een Albanese vrouw beschrijft haar droom van een bron in haar vaderland met het meest heldere water. Vertellend van dat water zie ik hoe het haar dorst lest. Een jonge man verwoordt hoeveel deugd het doet dat hij samen met een verpleegster naar huis kan sporen. Een dame laat me fier weten dat haar huisdokter langskwam om zijn pasgeboren baby te tonen. Regelmatig word ik aangesproken door bezorgde dialyselotgenoten die mij signaleren wie het moeilijk heeft. Af en toe stelt iemand van hen de vraag om te stoppen met de dialyse. Het is een verzoek dat angst veroorzaakt, dat iedereen uit het lood slaat. Het vergt dan heel veel moed van alle lotgenoten om de vraag ook bij zichzelf serieus te nemen en niet weg te wuiven. Collega’s polsen vaak of het niet moeilijk is een gesprek te voeren als er geen privacy is. Ik heb echter het gevoel dat deze mensen geen echte geheimen voor elkaar hebben. Doordat ze lotgenoten zijn, is er ook een grote vertrouwelijkheid. Daarom is er ook echt verdriet als een van hen afhaakt. Er wordt samen gerouwd. De verpleegkundigen, verzorgenden, assistenten en diëtisten op de afdeling zijn als tochtgenoten, vertrouwde gezichten. Zij lopen de moeilijke weg vaak mee tot het einde en kijken tevreden terug als ze mensen op een goede manier kunnen begeleiden bij een moeilijk afscheid. Af en toe is dit einde een geslaagde transplantatie: dan is er ook bij iedereen oprechte vreugde.
In UZ Leuven werken elf pastores. Katelijne is een van hen. Je kunt met een pastor contact opnemen via de verpleegeenheid of via het secretariaat, tel. 016 34 86 20. UZ-magazine - september 2011
5
Radiologie betekent voor de meeste patiënten dat ze ‘een plaat moeten laten maken’ of ‘onder de scanner moeten’. Maar ken jij het precieze verschil tussen een MRI-scan, echo of RX? UZ-magazine geeft een overzicht.
Radiologie
Jan Bosteels
De wondere wereld van de radiologie Bij UZ Leuven worden op de dienst radiologie jaarlijks tussen de 400 000 en 450 000 onderzoeken uitgevoerd. De gekozen techniek hangt af van het ziektebeeld van de patiënt en het doel van het onderzoek. De verschillende beeldvormingstechnieken kunnen ook aanvullend gebruikt worden om een vollediger beeld te krijgen van een aandoening. Diensthoofd radiologie prof. dr. Raymond Oyen en doctor ir. Hilde Vandenhout, klinische studies en kwaliteitscoördinator van de afdeling radiologie, maken ons wegwijs in de wondere wereld van RX, echografie, CT-scan en MRI-scan. 6 UZ-magazine - september 2011
Klassieker Een RX-onderzoek is de klassieker en wordt gebruikt voor een korte, statische opname van skelet, borst, hals of buik. Een RX beantwoordt vragen als: is er een barstje in je bot, is je been gebroken en wat voor breuk is het precies? De RX is ook geschikt voor een borstonderzoek via een mammografie en voor het opsporen van stenen in nieren en urineleiders. Ook bewegingen kunnen worden geregistreerd als een video-opname, zoals tijdens het slikken. De radioloog beoordeelt de RX-foto meteen om te zien wat er
precies aan de hand is. “De RX-techniek heeft de laatste jaren een aanzienlijke evolutie doorgemaakt”, legt Hilde Vandenhout uit. “Film komt er bij ons niet meer aan te pas. Alle RX-beelden worden op digitale drager vastgelegd en zijn binnen de paar minuten door de radioloog en de behandelende arts te raadplegen. Door de voortdurende evolutie van de digitale technieken volstaat een veel lagere stralingsdosis dan vroeger om een voldoende scherp beeld te verkrijgen.” De radioactieve straling die de patiënt te verwerken krijgt, is klein en ligt op het niveau van de omge-
Hoe werken deze apparaten precies? Elke techniek maakt gebruik van golven (zoals licht- en geluidsgolven) met een bepaalde golflengte en elk hun typische eigenschappen. (Conventionele) RX: Een toestel dat werkt met röntgenstralen of x-stralen. Een dosis lichtradioactieve straling wordt door het te onderzoeken lichaamsdeel gestuurd. Een gedeelte van de straling wordt door de lichaamsweefsels geabsorbeerd. De straling die het lichaam verlaat, wordt door een detector op een digitale drager (vroeger op film) vastgelegd. CT-scan: Een CT-scanner (CT staat voor computertomografie, al is tegenwoordig elk hier beschreven toestel computergestuurd) maakt ook gebruik van röntgenstraling. Het apparaat bestaat uit een tafel die in een korte ronde tunnel geschoven wordt. De röntgenbuis die in het CT-toestel zit, draait 360˚ rond de patiënt en maakt dwarse beelddoorsneden doorheen het te onderzoeken lichaamsdeel. Uit de opeenvolgende dwarse beelddoorsneden maakt de computer driedimensionale beelden. MRI-scan: Hier wordt de beeldvorming tot stand gebracht door magnetische resonantie (MR), niet met röntgenstralen. De scanner bestaat uit een krachtige magneet die in een tunnel is gemonteerd. De patiënt wordt op een tafel in die tunnel geschoven. Het magneetveld, gecombineerd met korte radiogolven, wekt signalen in het lichaam op. Deze signalen worden opgevangen door een antenne en door de computer in beelden omgezet.
De MRI-scanner is de nieuwste soort scanner op radiologie.
vingsstraling, de straling die we van nature te verwerken krijgen, uitgedrukt in millisievert (mSv). Een mens wordt blootgesteld aan 2 mSv per jaar natuurlijke achtergrondstraling. Tijdens een vliegtuigreis van Brussel naar New York bedraagt de stralingsdosis bijvoorbeeld ongeveer 0,06 mSv. Een röntgenfoto van de buik wordt gemaakt met een stralingsdosis van 0,5 mSv. De dienst radiologie doet er alles aan om de stralingsdosis zo klein mogelijk te houden. Zo zal een RX-opname bij een zwangere vrouw enkel in uitzonderlijke gevallen gebeuren of worden uitgesteld tot na de zwangerschap, omdat ongeboren kinderen nog heel kwetsbaar zijn. Er wordt altijd maximaal gebruikgemaakt van beschermingsmiddelen, zoals een loodschort. UZ Leuven beschikt over een aparte radiologieafdeling voor kinderen tot zestien jaar, met aangepaste toestellen en personeel dat is opgeleid voor de omgang met en beeldvorming bij jonge kinderen. Ten slotte zijn er ook mobiele RX-toestellen, de zogenaamde ‘bobby’s’, die elke dag uitrukken
Echografie: Deze techniek maakt gebruik van voor de mens onhoorbare ultrasone geluidsgolven die zich door het lichaam verplaatsen wanneer de echokop heen en weer wordt bewogen over het te onderzoeken deel van het lichaam. De verschillende weefsels in het lichaam kaatsen de geluidsgolven als een echo terug naar de echograaf, die ze omzet in een videobeeld.
voor RX-opnamen bij bedlegerige patiënten.
Driedimensionaal Voor meer gedetailleerde onderzoeken kan een CT-scan aangewezen zijn. Deze scanner maakt met behulp van röntgenstralen dwarsdoorsneden van het menselijk lichaam. “Ook hier is de dosis straling afhankelijk van het soort onderzoek”, stipt Hilde Vandenhout aan. “Op heel korte tijd worden een heel groot aantal dwarsdoorsneden aangeleverd, waaruit de computer een driedimensionaal beeld vormt.” “Omdat ook deze beeldvorming met röntgenstraling tot stand komt, wordt er strikt toegezien op de gebruikte dosis”, legt Hilde Vandenhout uit. “Het aantal onderzoeken met röntgenstraling hou je beter beperkt. Bij bepaalde patiënten
Dr. ir. Hilde Vandenhout: “We testen alle toestellen regelmatig op veiligheid.” UZ-magazine - september 2011
7
Een RX-toestel, geschikt voor onderzoeken van slokdarm, maag- en darmaandoeningen. kan het echter nodig zijn om op regelmatige basis een CT-scan uit te voeren. Dan geldt dat de baten van het onderzoek zwaarder moeten wegen dan het risico: door een scan kan de arts een betere diagnose stellen en preciezere medicatie toedienen of de medicatie aanpassen.” Om een nog duidelijker beeld van de aandoening te krijgen, neemt de patiënt voor bepaalde onderzoeken contrastvloeistof in, een drankje op basis van een oplossing met jodium. “In zowat 80 procent van de CT-onderzoeken wordt jodiumhoudende contrastvloeistof in een ader ingespoten. We beschikken over verschillende contrastvloeistoffen voor CT-onderzoek, om bij eventuele allergie van de patiënt op een alternatief te kunnen overschakelen. Een ernstige allergische reactie op contrastvloeistof komt trouwens maar in 0,04 tot 0,004 procent van de toedieningen voor. Daarom is het belangrijk dat de patiënt vooraf meldt of hij allergieën heeft.”
Klopgeluid De MRI-scanner is het nieuwste soort scanner op de afdeling radiologie. De techniek is voldoende uitgebreid getest om er zeker van te zijn dat de combinatie van een sterke magneet en korte radiogolven niet schadelijk is voor de mens. Hoewel er niet met ioniserende stralen gewerkt wordt, moet een aantal veiligheidsmaatregelen in acht worden genomen vanwege de sterke magneet waarmee het toestel is uitgerust. 8 UZ-magazine - september 2011
Zo zijn alle metalen voorwerpen taboe in de MRI-onderzoeksruimte. Hilde Vandenhout: “Denk daarbij aan ringen, piercings, magnetische kunstgebitten, oude pacemakers. Veel moderne implantaten zijn wel toegestaan (MRI-compatibel) en veroorzaken geen problemen. Metaalarbeiders of lassers vragen we soms op voorhand een RX van de ogen te ondergaan om uit te sluiten dat er metaalsplinters in hun ogen zijn achtergebleven. Grote tatoeages met metaalhoudende inkt kunnen wat opwarmen in het magneetveld van de MRI-scanner. Alle patiënten vullen een vragenlijst in die peilt naar mogelijke tegenindicaties voor een MRI-onderzoek en krijgen op voorhand voldoende uitgebreide instructies om duidelijk te maken wat er precies zal gebeuren en wat er van hen wordt verwacht tijdens het onderzoek.” Een MRI-scan kan tot een uur duren en onaangenaam lijken, omdat de scanner tijdens zijn werking een luid kloppend geluid produceert. Dat wordt opgevangen door de patiënten tijdens het onderzoek via een koptelefoon muziek te laten beluisteren. Communicatie met de operatoren verloopt via een ingebouwde microfoon en er is ook een rubberen knijppeer die dient om de medewerkers te verwittigen mocht dat nodig zijn.
Baby’s De echografie leren de meeste vrouwen kennen als ze zwanger zijn. Terwijl bij de eerder genoemde toe-
stellen met straling of met sterke magneten wordt gewerkt, is de echo een bijzonder veilige procedure. Vooral om kosten te besparen is in bepaalde gevallen het aantal opeenvolgende onderzoeken door de overheid beperkt. Bij een problematische zwangerschap kunnen er dan weer meer echo’s van de ongeboren baby worden verantwoord. Naast zwangerschapsonderzoek is echografie vooral geschikt voor het onderzoek van zachte weefsels en organen. Zo kan de radioloog zich een beeld vormen van de grootte, de vorm, de samenstelling, de bloedvoorziening en de eventuele afwijkingen van het onderzochte weefsel. “Veiligheid en kwaliteitszorg staan voorop bij de afdeling radiologie”, vertelt Hilde Vandenhout nog. “Zo worden alle toestellen op regelmatige basis getest op veiligheid en wordt de dosis straling voor de verschillende onderzoeken gecontroleerd door eigen medewerkers gespecialiseerd in de medische fysica.” w
Radiologie in cijfers UZ Leuven beschikt over een uitgebreide afdeling radiologie, met verspreid over de campussen Gasthuisberg en Pellenberg in totaal: • 43 RX-toestellen (waarvan 8 mobiele) • 17 echografietoestellen • 8 MRI-scanners • 5 CT-scanners
Méér keuze, niet ver, en anders!
“Ergonomische” matrassen – lattenbodems – hoofdkussens – bureaustoelen – relaxzetels massagezetels – salons – kniestoelen - zit-en statafels – zitballen ...
Bedking-Ergopolis Leuvensesteenweg 338 - B - 3190 Boortmeerbeek Tel.: 015 52 03 60 • Fax: 015 52 03 62 • e-mail: info@bedking.be
Open: 10u00 – 18u30 Zaterdag: 10u00 – 18u00 • Zondag: 14u00 – 18u00 • Dinsdag en feestdagen gesloten
www.bedking.be
Gespecialiseerde kinesitherapeuten helpen je graag ter plaatse het beste te kiezen voor je rug.
Slaap wel, zit wel!
DOSIS Adequate interventies. Aandacht voor de noden van de patiënt. Een gevarieerde job in een uitdagende omgeving. Kortom, een loopbaan in een ziekenhuis op wereldniveau.
ve rpl ee g k u n d i gen op eratiek war tier Topreferent zijn in patiëntenzorg, opleiding en onderzoek: dat zijn de drie hoofdopdrachten van UZ Leuven. In België en Europa spelen we een toonaangevende rol die we willen behouden en verder uitbouwen. Daarvoor bundelen meer dan 8 000 gedreven medewerkers elke dag hun expertise. UZ Leuven behaalde als eerste Belgische ziekenhuis het internationale JCI-label voor veilige en kwaliteitsvolle zorg. Om onze kwaliteit van dienstverlening nog te verbeteren, zoeken we (m/v):
OKa-verpleegkundigen Situering: het operatiekwartier in campus Gasthuisberg bestaat uit 5 kernen en 22 operationele zalen. Opdracht: je wordt ingeschakeld als omloopverpleegkundige en als instrumenterende verpleegkundige. Je werkt in een boeiende hoogtechnologische omgeving met heel wat uitdagingen en de meest uiteenlopende chirurgische disciplines. Je maakt deel uit van een team van verpleegkundigen, chirurgen en anesthesisten. Je werkt in een shiftsysteem van 24 uur met wachtfuncties, die van start gaan zodra je voldoende ervaring en knowhow hebt. Aanbod: wij bieden je een intensief inscholings- en bijscholingsprogramma aan, in combinatie met ‘training on the job’. Je krijgt als starter de tijd en nodige ondersteuning en begeleiding om je in te werken in de verschillende disciplines verbonden aan de kern. Wij bieden een rekruteringspremie gedurende het eerste jaar van tewerkstelling en een retentiepremie vanaf het tweede jaar op voorwaarde dat je aan de wachtdiensten participeert.
Ben je een bachelor of HBO5-verpleegkundige met de nodige stressbestendigheid, flexibiliteit, teamspirit en nauwgezetheid? Wil je een nieuwe uitdaging? Solliciteer dan online via www.uzleuven.be/jobs of stuur je sollicitatiebrief met curriculum vitae en vermelding van het vacaturenummer 202164 naar UZ Leuven, t.a.v. personeelsdienst, rekrutering en selectie, Herestraat 49, 3000 Leuven. Info via tel.: 016 34 49 78.
www.uzleuven.be/jobs Als je meer interesse hebt in andere zorgdomeinen of hospitalisatieafdelingen of tewerkstelling verkiest in campus Pellenberg, campus Sint-Pieter of campus Sint-Rafaël, kom dan zeker ook praten over deze en andere mogelijkheden!
zal de weg rond campus verschillende fases
afrit 16
14
weg E3
Autosnel
N
vernieuwd worden.
De werken gingen van start
PARKING VILLA
EG IJKE RINGW
NOORDEL
RODE KRUIS
K.U.LEUVEN ONDERWIJS EN NAVORSING
WERFZONE
at stra
www.uzleuven.be/ wegenwerken
All te br be ve uu
afrit 17
k ban Ter
Voor de laatste informatie over de wegenwerken en bereikbaarheid
De komende jaren Gasthuisberg in
P
t Vo ste de
•
•
•
B
Vanaf 7 augustus start zone van campus Gast het einde van het jaar weg wordt afgesloten • vanaf rotonde ‘Het • vanaf E314 - brand Villa – kinderdagver • net na het Rode Kru
Augustus
Werken fas
Wegen Ga
Grote wegenwerken rond campus Gasthuisberg
KHLEUVEN
in augustus en zullen de ONTVANGSTHAL
verkeerssituatie ingrijpend veranderen.
UZ Leuven en de K.U.Leuven bouwen samen aan een Health Sciences campus Gasthuisberg. Bedoeling is om alle biomedische gebouwen en diensten uit de Leuvense regio in één grote site onder te brengen: van patiëntenzorg tot opleiding en onderzoek. Een verkeersstudie toonde aan dat het belangrijk was om doorgaand verkeer te vermijden tussen de autosnelweg E 314 en het centrum van Leuven. In het nieuwe verkeersconcept zal het accent liggen op duurzaam verkeer en veiligheid voor alle weggebruikers. De belangrijkste verkeersveranderingen tussen september en december Begin augustus startten de werken aan de noordelijke zone van campus Gasthuisberg. De noordelijke ringweg wordt afgesloten. Hoe bereik je de campus? • Via afrit 17 (Brusselsesteenweg) kun
BEZOEKERSPARKING VIJVER ROTONDE ‘HET TEKEN’
ZUIDELIJKE RINGWEG
Ring
Tweekl einweg enstra
at
je via de Leuvense ring en de rotonde Het Teken de campus oprijden. • Via afrit 16 is de hoofdingang van het ziekenhuis niet meer toegankelijk (enkel nog voor leveringen, diensten en ziekenwagens). • Wie via het centrum van Leuven of de Leuvense ring komt, kan de campus gewoon oprijden via de rotonde Het Teken. Wat met de bewaking? Half augustus is het groene gebouw van de interne bewakingsdienst op de weg naar de hoofdingang verdwenen. Ook dit heeft enkele gevolgen: • Personen met een handicap parkeren gratis in UZ Leuven. Op niveau 0 van het parkeergebouw is een speciale zone voor hen voorzien. Sinds midden augustus moet je bij het uitrijden van de parking: - je parkeerticket insteken en drukken op de infoknop; - daarna je gehandicaptenkaart aan de bewaker tonen. • De interne bewakingsdienst zorgt voor:
- permanentie bij de uitrit van de bezoekersparking. Bij problemen kunnen de bewakingsagenten snel helpen; - toezicht bij de hoofdingang. Bij het onthaal mag niet geparkeerd worden omdat de Lijnbussen een vlotte doorgang moeten hebben. Enkel patiënten brengen en ophalen is toegestaan. Waar kun je parkeren? • Alle parkings voor bezoekers en patiënten blijven bereikbaar. Ook voor het brengen en halen van patiënten wordt best gebruikgemaakt van de parking op verdieping 0. • Uitrijden binnen het half uur is gratis. • Er staan rolstoelen aan het begin van de overdekte wandelgang. Heb je nog vragen of wil je meer info over de wegenwerken? Neem dan een kijkje op www.uzleuven.be/ wegenwerken, hier krijg je een zicht op de stand van zaken en de bereikbaarheid van de campus.
UZ-magazine - september 2011 11
Leuv en
Een epileptische aanval is een soort kortsluiting in de hersenen. Wat loopt er precies mis? Hoe beleeft een patiënt zo’n aanval? En hoe wordt epilepsie onderzocht en behandeld? Professor Wim Van Paesschen, kliniekhoofd neurologie, geeft uitleg.
neurologie
An Swerts
“Epilepsie behandelen we vandaag ook met chi Naar schatting 35 000 Vlamingen, ongeveer evenveel mannen als vrouwen, hebben ‘actieve’ epilepsie, wat wil zeggen dat ze voor epilepsie worden behandeld. De aandoening treft dus 1 op 200 personen, veel meer dan vaak wordt gedacht. “Veel mensen vereenzelvigen epilepsie met de ‘grand mal’aanval, waarbij de patiënt het bewustzijn verliest en achtereenvolgens verstijft en schokkende bewegingen maakt”, vertelt professor Wim Van Paesschen. “Maar er zijn nog zoveel andere epileptische aanvalstypen, die zich veel minder dramatisch uiten. Zo is er de absence-aanval, die vooral bij kinderen voorkomt, amper vijf tot tien secon12 UZ-magazine - september 2011
den duurt en vaak onopgemerkt blijft. De patiënt staart even voor zich uit en reageert niet op zijn omgeving. Het lijkt alsof hij dagdroomt.”
Kortsluiting Er bestaan dus meerdere epileptische aanvalstypes. Professor
bewegen van spieren of het verwerken van emoties. Bij een epileptische aanval treedt in een of meerdere zones een soort kortsluiting op. De processen die normaal door deze zones worden verzorgd, raken ontregeld. Zo kun je bij een aanval schokken in een arm of trekkingen in je gezicht hebben. Of je wordt
“Je tijdsbesef is in de war of je kunt moeilijk je woorden vinden” Van Paesschen legt uit hoe dat komt: “De hersenen kun je opdelen in zones met specifieke taken, zoals het
bleek of rood, je gaat zweten en je krijgt kippenvel of hartkloppingen. Je hyperventileert en je ervaart een
De verschillende aanvalstypes brengen we onder in twee hoofdgroepen: focale aanvallen en gegeneraliseerde aanvallen. Bij de eerste groep start de kortsluiting in één hersenzone, bij de tweede zijn van bij de start hersenzones in beide hersenhelften betrokken. Het is voor de neuroloog belangrijk om te weten welk aanvalstype de patiënt precies doormaakt om de juiste behandeling te kunnen opstarten. “Daarom bevragen we de patiënt uitgebreid”, zegt professor Van Paesschen. “Sommige patiënten brengen een zelf opgenomen filmpje van een aanval mee. Ook vragen we de patiënt om een aanvalsdagboek bij te houden, op papier of online via de webtoepassing www.myuz.be. We peilen ook naar factoren die de aanvallen kunnen uitlokken, zoals slaaptekort, stress, alcoholgebruik en flikkerend licht.”
Piekgolven
hirurgie” opstijgend gevoel uit je maagstreek. Het is ook mogelijk dat je plots iets voelt, zoals tintelingen, of iets ziet, bijvoorbeeld lichtflitsen. Anderen zullen plots iets horen, ruiken of proeven: brommende geluiden of een onaangename geur of smaak. Ook andere symptomen kunnen op een epileptische aanval wijzen: je krijgt een vreemd of angstig gevoel, je tijdsbesef is in de war, het lijkt alsof je droomt, je maakt een déjà vu mee of je kunt moeilijk je woorden vinden. Wat je bij een epileptische aanval ervaart, is dus afhankelijk van de precieze kortsluitingsplaats. Bovendien kun je bij een aanval gedeeltelijk of volledig het bewustzijn verliezen.”
Om de diagnose van epilepsie te bevestigen én de oorzaak te achterhalen, worden een aantal testen uitgevoerd. Epilepsie kan aangeboren zijn, maar kun je ook door omstandigheden krijgen, bijvoorbeeld door een zuurstoftekort bij de geboorte, een hersentumor, hersenschade na een ongeval of een virus. Maar de oorzaak kan ook onbekend zijn. “Met een bloedonderzoek gaan we na of de aanvallen eventueel worden veroorzaakt door een ontsteking, infectie, toxische stof of gestoorde bloedsamenstelling”, zegt professor Van Paesschen. “We nemen ook een MRI-scan. Daarmee worden hersenletsels zichtbaar die mogelijk de epileptische aanvallen veroorzaken. Met een elektro-encefalogram of eeg bestuderen we de elektrische hersenactiviteit. We plaatsen elektroden op het hoofd van de patiënt en registreren epileptische activiteit als pieken of piekgolven. Zo kunnen we epileptische aanvallen onderscheiden van niet-epileptische aanvallen, zoals een migraineaanval of flauwvallen, of van een niet-epileptische aanval met een psychische oorzaak.”
Maatmedicatie In 30 procent van de gevallen is de epilepsie mild en is soms geen behandeling nodig. In de andere gevallen wordt medicatie opgestart. “We beginnen meestal met een lage dosis en drijven die geleidelijk op”, legt professor Van Paesschen uit. “Ons ultieme doel is de patiënt volledig aanvalsvrij maken, zonder nevenwerkingen als slaperigheid, sufheid en dubbel zicht. Voor sommige epilepsievormen lukt dat bijzonder goed. Ik denk dan aan juveniele myoclonus-epilepsie, die rond de puberteit begint en zich uit in ochtendlijke aanvallen met spierschokken, vaak in de armen. Uitlokkende factoren zijn slaaptekort en overmatig alcoholgebruik. We zien zo’n aanvallen dan ook vaak bij jongeren die na de examens zijn gaan fuiven.”
Chirurgie Voor 20 tot 40 procent van de epilepsiepatiënten brengt medicatie geen soelaas. Dan wordt nagegaan of de patiënt in aanmerking komt voor chirurgie. UZ Leuven is een van de vijf Belgische referentiecentra waar epilepsiechirurgie wordt uitgevoerd. “65 procent van de patiënten is na een operatie volledig aanvalsvrij”, zegt professor Van Paesschen. “Amper 6 procent
Prof. dr. Wim Van Paesschen: “65 procent van de patiënten is na een operatie volledig aanvalsvrij.” UZ-magazine - september 2011 13
Ontslag uit het ziekenhuis? Landelijke Thuiszorg helpt gezinnen en bejaarden thuis Bel 070/22 88 78 of kijk op www.landelijkethuiszorg.be
_
g
MET WELKE KLACHT GAAT U SLAPEN?
AdvLT_09_UZmaga_185x136.indd 1 MET WELKE KLACHT GAAT ijd NEK ereldw n WHOOFDPIJN/STIJVE le Gespannen worbevonekspieren anvaak aden verergerd andoor een d r e e m slaaphouding en doorslechte edisch geven m kunnen aanleiding 0 0 75.0 tot spanningshoofdpijn. Als listen specia
de nek niet goed wordt ondersteund gedurende de slaap, kan dat leiden tot pijn en stijfheid.
RUGPIJN Rugpijn en stijfheid worden vaak verergerd gedurende de nacht, vooral als de rug door de matras in een onnatuurlijke houding wordt gedwongen.
HEUPPIJN Pijn in de heupen kan toenemen door een harde matras en kan leiden tot een gevoel van ongemak en zelfs tot een ontsteking van het gewricht.
KNIEPIJN Een ontsteking in en rond de kniegewrichten kan leiden tot een gevoeligheid voor druk en aanraking. Om dit probleem op te lossen dient een matras op zelfs de lichtste plaatselijke druk te reageren.
U SLAPEN?
14/05/09 10:56
FIBROSITIS Dit probleem wordt vaak verergerd door een slechte lighouding waardoor spanningen optreden in de rugen schouderspieren.
ARMPIJN Pijn, stijfheid en een tintelend gevoel in de armen wordt veelal veroorzaakt door een ontsteking van de nekzenuwen. Deze klachten verergen door een slechte slaaphouding, vooral als de nek niet op de juiste manier wordt ondersteund.
TEMPUR Facts 1. Uw ruggengraat en gewrichten rusten in hun natuurlijke positie, waardoor snurken vermindert. 2. Het is klinisch bewezen dat het draaien en woelen ‘s nachts vermindert met TEMPUR matrassen en kussens. 3. Wereldwijd wordt TEMPUR aanbevolen door meer dan 75.000 medisch specialisten. 4. 95% van de TEMPUR gebruikers is tevreden of uiterst tevreden.
ISCHIAS Heupjicht, die optreedt achteraan het dijbeen en ter hoogte van de kuit tot aan de voet, kan verschillende maanden aanhouden. Een onnatuurlijke slaaphouding veroorzaakt.
PROBLEMEN MET DE BLOEDSOMLOOP Problemen met de bloedsomloop zorgen vaak voor gezwollen voeten en pijnlijke en stijve kuiten gedurende de nacht. De matras zou zacht genoeg moeten zijn om de contactdruk, die de bloeddoorstroming onderbreekt, te verlagen.
Een onafhankelijke studie van drie maanden in een Duits slaapinstituut toont aan:
TEMPUR verbetert bij 9 van de 10 mensen de kwaliteit van slapen aanzienlijk!
Orthopedische hoofdkussens en drukverlagende matrassen.
Een Duits slaapinstituut wilde het precies weten: “Hoe beïnvloedt het visco-elastische en temperatuurgevoelige TEMPUR matras de slaapkwaliteit?” De conclusie was duidelijk en overtuigend: bij meer dan 90% van de testpersonen die op een TEMPUR matras sliepen, was de slaapkwaliteit verbeterd.
Wereldwijd aanbevolen door meer dan 30.000 medisch specialisten.
De TEMPUR® Matrassen en Hoofdkussens worden wereldwijd aanbevolen door meer dan 30.000 artsen, chiropractors, fysiotherapeuten en osteopaten. Zij geloven rotsvast in de eigenschappen van het TEMPUR Materiaal om rug- en nekproblemen te verminderen en te voorkomen en in het feit dat de beste omstandigheden worden geboden voor een goede nachtrust.
Minder draaien en woelen:Changing the way the world sleeps. Op een matras van TEMPUR wordt het gewicht en de beweging van uw lichaam perfect geabsorbeerd en gelijkmatig verdeeld, zodat drukpunten worden gereduceerd. Hierdoor vermindert de neiging om te gaan draaien tijdens de nacht. U heeft minder slaap nodig en u wordt uitgerust wakker. UW ADVISEUR IN DE REGIO 2 U mW A D 7.000 toonzaal:
Matrassen Bedbodems Boxsprings Relaxzetels Salons ma-vrij: 9u-12u & Eetkamers Jeugd- en slaapkamers
V I S E U R
I N
D E
R E G I O
HAACHTSTRAAT 79 - 3020 VELTEM CENTRUM • T 016/48 83 36 www.meubelen-patrima.be • 7.000 m2 woonideeën
13u-18u • za: 10u-18u • zo: 14u-18u • donderdag en feestdag gesloten
T E M P U R - A U P I N G V I S I O N - L AT T O F L E X / W I N X - C A R P E D I E M
Meubelen PATRIMA HAACHTSTRAAT 79
Informatieavonden over epilepsie Op dinsdag 20 en 27 september 2011 vindt in UZ Leuven een informatieavond over epilepsie plaats, van 19 tot 21 uur. Mensen met epilepsie, familieleden en alle geïnteresseerden zijn welkom. Professor Wim Van Paesschen spreekt er over uiteenlopende aspecten van epilepsie en laat ruimte om vragen te stellen. ✔ Op 20 september komt aan bod wat epilepsie is, hoe vaak het voorkomt, hoe epileptische aanvallen er kunnen uitzien, welke aandoeningen gepaard gaan met gelijkaardige aanvallen, welke de oorzaken van epilepsie zijn en welke onderzoeken worden uitgevoerd. ✔ Op 27 september wordt ingezoomd op de behandelingen van epilepsie. Ook zwangerschap en epilepsie komt aan bod, net als andere aspecten rond leven met epilepsie: uitlokkende factoren, veiligheid in huis, werken, studeren, sporten en autorijden. Voor meer informatie: tel. 016 34 72 94. Brochure over epilepsie: www.uzleuven.be/brochure/470.
ervaart na de operatie geen enkele verbetering.” Helaas is epilepsiechirurgie niet bij iedereen of voor elk type epilepsie mogelijk. De patiënt wordt vooraf grondig geëvalueerd. “Zo nemen we in UZ Leuven altijd een ictale en interictale SPECT-scan”, zegt professor Van Paesschen. “Concreet betekent dit voor de patiënt dat hij wordt opgenomen voor continue video-EEG-opnames gedurende vijf dagen, waarbij hij ook wordt
waar dus de kortsluiting heeft plaatsgevonden. Vaak detecteren we dan op die plaats subtiele letsels die tot dan aan de aandacht waren ontsnapt. Vervolgens doen we een PET-scan. Die kan plaatsen zichtbaar maken waar een verminderd suikerverbruik is, zoals bij epileptische activiteit. Met al deze informatie proberen we dan te weten welk plekje in de hersenen chirurgisch moet worden weggenomen om de aanvallen te stoppen.” En hoe gebeurt dat concreet? “Klassiek wordt
“Patiënten uit binnen- en buitenland worden voor de SPECT-scan naar UZ Leuven doorverwezen” gefilmd. Voelt hij een aanval opkomen, dan verwittigt hij de verpleegkundige. Die spuit meteen een radioactieve stof in. Daarna krijgt de patiënt een eerste SPECT-scan. Die noemt men de ictale scan, wat wil zeggen dat de radioactieve stof op het moment van een aanval werd geïnjecteerd.” Veel patiënten van andere binnen- én buitenlandse referentiecentra worden voor deze scan naar UZ Leuven doorverwezen, omdat het Leuvense team zich hierin heeft gespecialiseerd. Hoe verloopt het onderzoek verder? “We nemen daarna nog een tweede SPECT-scan, na een injectie op een aanvalsvrij moment. Die wordt de interictale scan genoemd. Het verschilbeeld van beide scans leert ons in welk hersengebied de doorbloeding tijdens de aanval het grootst was en
dat plekje weggesneden, maar de laatste twee jaar hebben we ook al enkele patiënten succesvol behandeld met radiochirurgie. Dan wordt het plekje vernietigd door bestraling. Het voordeel van die behandeling is dat ze ambulant kan worden uitgevoerd, zonder dat we de schedel moeten openmaken.” Voor men tot chirurgie overgaat, moet men natuurlijk zeker zijn dat
Heb je een haarprobleem? Wij hebben een oplossing! Haartoevoegingen voor dames en heren Specialisatie haarprotheses voor chemopatiënten Meer dan 100 pruiken in stock Ziekenhuis- & huisbezoek
de patiënt hierdoor niet verlamd geraakt of zijn spraak verliest. “Daarom laten we de patiënt bewegings- en spraakoefeningen uitvoeren terwijl we functionele MRIbeelden nemen”, zegt professor Van Paesschen. “Zo worden die hersengebieden zichtbaar waar we zeker niet aan mogen raken.”
Eerste hulp Nog een laatste vraag, voor de mensen die van nabij met een epilepsiepatiënt te maken hebben: hoe kun je de patiënt tijdens een aanval het best helpen? Professor Van Paesschen: “Haal gevaarlijke voorwerpen uit zijn buurt. Zorg dat hij goed kan ademhalen. Maak zo nodig zijn das of hemd los, en leg hem op zijn zij als hij het bewustzijn verliest. Het is een misverstand dat je iets tussen de tanden moet steken. Duurt een aanval waarbij de patiënt verstijft en gaat schokken meer dan vijf minuten of volgen de aanvallen elkaar snel op, bel dan dringend een dokter of 112. Doe dat ook als de patiënt langer dan een half uur na de aanval verward blijft of als het zijn eerste aanval is.” w
H A A R W E R K E N
L
E
U
V
E
N
Wij geven je graag vrijblijvend advies Lei 6 – 3000 Leuven T 016 22 60 41 M 0476 45 50 83 www.haarwerken-dewit.be UZ-magazine - september 2011 15
Welke verhalen gaan schuil achter de loeiende sirenes van een ambulance? En wie zijn de mensen die met een ziekenwagen rijden? We gingen op bezoek bij de ambulanciers van UZ Leuven.
Spoedgevallendienst
An Kestens
De zwaailichten van de ambulance Sirenes loeien, auto’s zetten zich aan de kant, zwaailichten flitsen voorbij. Een ziekenwagen is op weg naar een ongeval of naar het ziekenhuis. Maar de ene ziekenwagen is de andere niet. Elke ambulance is zodanig uitgerust dat de patiënt, afhankelijk van zijn noden, zo goed mogelijk verzorgd en vervoerd wordt. Ook de bemanning van elke ambulance is daarop afgestemd. “Je moet een onderscheid maken tussen het dringende vervoer, het geplande vervoer en de pendeldienst”, begint Eddy Blockx, hoofdverpleegkundige op de spoedgevallendienst en verantwoordelijk voor het ambulancevervoer. “Voor een dringend vervoer bel je het 100- of 16 UZ-magazine - september 2011
het 112-nummer. Het geplande ziekenvervoer reserveer je op voorhand, daar ligt het tijdstip dus vast.” Patiënten die bijvoorbeeld te ziek of niet mobiel zijn, worden voor een afspraak of een geplande opname in UZ Leuven thuis opgehaald. Bij ont-
voert dan weer onze patiënten tussen de verschillende campussen.
De 100-teams Voor het dringende vervoer doet het Hulpcentrum 100 een beroep op drie soorten urgentieteams. Het gewone
“Bij urgentievervoer is een oproep dringend tot het tegendeel bewezen is” slag uit het ziekenhuis of na de consultatie brengen de mensen van het geplande vervoer de patiënten ook terug naar huis. De pendeldienst ver-
ambulanceteam bestaat uit twee ambulanciers. Die hulpverleners hebben 120 uren opleiding en één week stage gehad. Ze rijden uit bij onge-
Ambulancier in hart en nieren “PIT 1, PIT 1!” klinkt het opeens door de luidsprekers. En weg is Ruben de Bliek, ambulancier van wacht. Meteen het einde van een boeiend gesprek over het leven zoals het is voor een ambulancier van UZ Leuven. Waarom hij zijn job zo graag doet? “De afwisseling”, klinkt het met volle overtuiging, “je komt met veel mensen in contact. Niet alleen met patiënten, maar ook met het personeel van andere ziekenhuizen, andere hulpdiensten …” Het flexibele aspect van zijn job speelt ook mee. “In de eerste plaats ben ik verantwoordelijk voor een veilig vervoer van en naar het ziekenhuis. Tijdens een oproep assisteer ik de verpleegkundige, zodat die de patiënt zo goed mogelijk kan verzorgen. Soms betekent dat ook familie geruststellen of opdringerige omstanders kalmeren en op een veilige afstand houden.” En niet te vergeten, het gevoel dat Ruben bij z’n job krijgt …”Mijn job is zeker niet makkelijk. Ik werk vaak in stressvolle, complexe en harde omstandigheden, maar het feit dat ik iemand heb kunnen helpen, geeft mij nadien altijd een goed gevoel.”
Ruben de Bliek: “Als ambulancier doe ik echt de job van mijn leven!”
vallen met eenvoudige kwetsuren en voor niet-kritieke patiënten. Het PITteam (Paramedisch Interventie Team) bestaat uit een ambulancier en een verpleegkundige. De verpleegkundige heeft een bachelordiploma verpleegkunde, een beroepstitel spoedgevallen en intensieve zorgen en twee jaar ervaring op de spoedgevallendienst. De MUG (Mobiele Urgentie Groep) is het derde urgentieteam. Het is een ondersteunend team dat geen patiënten vervoert. Het staat andere ambulances in kritieke situaties bij en telt één PITverpleegkundige en een urgentiearts. Eddy Blockx: “Komt er op het Hulpcentrum 100 een noodoproep binnen, dan zal de telefonist via dui
delijk gerichte vragen inschatten welk team hij best uitstuurt. Zo wordt het juiste urgentieteam naar de juiste oproep gestuurd en blijven onze hoogopgeleide teams beschikbaar voor kritieke situaties.” UZ Leuven telt 18 ambulanciers, 11 van hen doen dringend vervoer. Verder zijn er 40 verpleegkundigen met een PIT- of MUG-opleiding. Zo kan het ziekenhuis met twee PIT- en twee MUG-teams de klok rond permanentie voorzien.
Geflitst? En wat met de verkeersregels? “Bij urgentievervoer is een oproep dringend tot het tegendeel bewezen is,” vertelt Eddy Blockx. “Daarom ver-
trekt een ambulance altijd met loeiende sirenes en zwaailichten. Zolang hij tijdens een oproep veilig rijdt, mag een ziekenwagen sneller rijden dan de wegcode aangeeft. Hij mag ook de rode lichten negeren, op voorwaarde dat hij eerst stopt, kijkt of het kruispunt vrij is en dan aan minder dan dertig kilometer per uur oversteekt. Gebruikt de ambulance zijn zwaailichten en sirenes bij een oproep niet en is hij betrokken bij een ongeval, dan wordt hij beschouwd als een niet-prioritair voertuig.” Het geplande vervoer en de pendeldienst moeten zich altijd aan de verkeersregels houden. Net zoals gewone privéauto’s kunnen ziekenwagens geflitst worden. UZ-magazine - september 2011 17
info@ankaonline.be
www.ankaonline.be
Kantoorsupplies Kantoormeubilair Copy Shop Artistiek Lederwaren Tassen & Koffers Luxe Schrijfwaren Cadeautjes
Eddy Blockx: “Het komt er op aan het juiste urgentieteam naar de juiste oproep te sturen.” “Onze urgentieteams krijgen dagelijks zeven tot acht boetes voor te snel rijden. Om die weg te werken moeten we bewijzen dat het echt om een dringende oproep ging.”
Wie betaalt wat? Bel je een ziekenwagen, dan moet je daar als patiënt voor betalen. Hoeveel geld je nadien terugkrijgt, verschilt van ziekenfonds tot ziekenfonds en van de aard van de interventie, zeker voor het geplande vervoer. “Het startgeld voor gepland
het ziekenfonds. Als de patiënt daarna nog in het ziekenhuis verblijft, wordt de rest meestal opgevangen door de hospitalisatieverzekering. Dat de patiënten in alle situaties de meest geschikte ziekenwagen krijgen, is niet alleen belangrijk voor de terugbetaling door het ziekenfonds, maar ook voor de patiënt zelf. Bij dringend vervoer ligt de nadruk op de apparatuur en op de ervaring van de hulpverleners. De patiënt moet tij-
“Zolang hij veilig rijdt, mag een ziekenwagen sneller rijden dan de wegcode aangeeft”
ANKA OFFICE PLANET Jennekensstraat 82 3150 Haacht Tel 016 55.00.70 Fax 016 55.00.71 OPENINGSUREN ma 13.30-18.30 di-vr 9.00-12.15 en 13.30-18.30 za 10.00-18.00 zondag gesloten 18 UZ-magazine - september 2011
vervoer is 27,68 euro”, weet Eddy Blockx. “Daar komt na tien kilometer 2,78 euro/km bij. Vanaf de twintigste kilometer is dat 2,10 euro/km. De sociaal werkers zorgen dat elke patiënt het voor hem financieel meest voordelige vervoer krijgt. Ze beschikken daarvoor over de allerlaatste informatie van de verschillende ziekenfondsen. ”Voor het dringende vervoer is het basisbedrag 57,07 euro. Vanaf de tiende kilometer betaal je per kilometer 5,70 euro extra. Na de twintigste kilometer wordt dat 4,36 euro/km. Vijftig procent van de kostprijs van een dringende rit wordt verplicht terugbetaald door
dens de rit alle nodige zorgen kunnen krijgen, anders is een veilig vervoer niet mogelijk. Bij gepland vervoer ligt de nadruk op comfort. De patiënt wordt op een zo comfortabele en aangenaam mogelijke manier vervoerd. “Welke ziekenwagen we ook gebruiken, het welzijn van de patiënt krijgt altijd voorrang.” w
Nuttige telefoonnummers Hulpcentrum 100: 100 of 112 Gepland ziekenvervoer: 016 34 39 58
column Hoe opa ging varen
COLUMN
E
Clara Vanuytven
Vandaag is opa begraven. Hij was nog jong, zeiden ze. Jong? Opa was zeventig. Mijn poes stierf toen ze acht was ... Ik heb dagen gehuild om de poes. Oma had verdriet, dat zag ik. Mama ook. Ik heb niet gehuild. Ook niet toen ik mijn tekening op de kist legde. Want het was de mooiste tekening ooit. Ik moest stil zijn, hadden ze me gezegd. Dat is moeilijk. Thuis loop ik van de stoel naar de televisie naar de zetel naar de kast naar de keuken naar mijn kamer. Opa begreep het altijd als ik onrustig werd. Dan knipoogde hij naar me. “Ga je mee naar buiten? Ik heb ook kriebeltenen”, zei hij dan. Misschien schortte er de laatste tijd iets aan zijn voeten, want hij slofte niet meer zo vaak naar zijn plekje in de tuin, naar het schuurtje waar hij houten scheepjes bouwde. Ik wou er – zowat een week geleden – naartoe rennen, maar hij stopte al in de veranda bij de zetel. Dus kroop ik maar achter zijn rug. Ik leunde op zijn schouders om rechtop te blijven staan en wiebelde en wipte tot de veren mee kreunden. Gelukkig zag oma ons niet, zij blijft altijd lang bij de voordeur hangen als ze de dokter uitlaat. “Kom eens, meisje”, zei opa zachtjes “ik moet je iets vertellen …” Het klonk zo vreemd dat ik stopte met springen. “Weet je nog dat je verdriet had om de poes?” Hij wachtte even. “Ik ga ook weg. Maar ik wil niet dat je daar verdriet om hebt.” Ik vroeg waar hij naartoe zou gaan. En alleen? Zonder mij? “Ik ga naar de hemel, Frouke.” Dat was schrikken. “Naar de hemel? Hoe geraak je daar? En wanneer wil je vertrekken?” Opa grinnikte om al mijn vragen. Dat gekke, bekende geluid stelde me een beetje gerust. “Je kunt niet zelf beslissen wanneer je vertrekt. Anders zou ik het natuurlijk heel lang uitstellen. Ik wil jou zo graag groot zien worden …” Zijn stem veranderde, ze maakte een trage duik.
“Opa? Weet jij hoe de hemel er uitziet?” Zijn ogen keken naar helemaal achter in de tuin. Ze zochten achter de appelbomen en achter de hagen. Ze bleven niet hangen aan de struiken vol bessen, maar aan iets dat er niet was. “De hemel? Ik denk dat iedereen zijn eigen hemel mag kiezen.” Dat is niks voor mij, dacht ik. Kiezen kan ik niet. In de winkel wil ik glinsterlijm én nieuwe stiften én snoep. Of Barbies. Maar een hemel vol Barbies? Wat moet opa daar dan mee? Hij glimlachte toen ik het vroeg. “Ik wil naar zee”, zei hij, “wegvaren in een boot.” “Naar zee? Maar de zee is toch ver weg? En is zo’n boot dan niet gevaarlijk?” Opa aaide mijn wang. “Weet je nog? Vorige zomer, toen we langs het strand liepen? Je zocht de horizon? Je zag toch hoe die boot wegdreef? Hoe het leek of hij verdween?” Hij aarzelde. “Maar jij … Jij wist toch dat die boot er nog steeds was?” Ik knikte, al begreep ik niet zo goed wat hij bedoelde. Ik wou alleen maar dat hij anders naar me keek. Zo had opa nog nooit naar mij gekeken. “Ik zal altijd in jouw buurt zijn, Frouke. Ook al zie je me niet.” zei hij. “Ik zal er altijd zijn. Altijd.” Toen kwam oma binnen. Ze hielp opa overeind, want ze wou dat hij in bed ging rusten. Opa zei verder niets meer, maar knipoogde naar mij. Daaraan moest ik denken toen ik mijn tekening van de zee op de kist legde. Aan zijn verhaal en aan die knipoog. Misschien moet ik oma over die boot vertellen? Zou ze dan minder verdriet hebben? Het was niet echt een geheim van opa en mij. Een geheim is als je afgesproken hebt dat je al je haar verliest als je mond het toch vertelt. Opa hield niet van geheimen. Daarom was hij ook bijna kaal, denk ik. Misschien is het beter dat oma een eigen hemel verzint. Eentje met rozen. Daar houdt ze zo van. Maar opa? Die stapt lekker op die boot. En ik zwaai naar de horizon. Naar opa die naar me kijkt. Dag opa! Daaaag! UZ-magazine - september 2011 19
Wil je in de buurt blijven van een ziek familielid in UZ Leuven? Dan kun je logeren in het ‘verblijf voor familie’. Het concept bestaat dit jaar twintig jaar en wordt gerund door een groep enthousiaste vrijwilligers.
Vrijwilligers
An Kestens
Logeren in het ziekenhuis Niet minder dan 220 vrijwilligers geven bij UZ Leuven dag in dag uit het beste van zichzelf. Dankzij die vrijwilligerswerking kan ons ziekenhuis de patiënten, hun familieleden en de bezoekers een aantal belangrijke extra’s bieden. Sommigen vervoeren patiënten naar onderzoeken, anderen brengen kranten en boeken rond of helpen mee spelletjes organiseren in het kinderziekenhuis. Ondertussen bieden ze telkens hun luisterend oor aan.
Persoonlijk “Twintig jaar geleden ontstond zo 20 UZ-magazine - september 2011
het verblijf voor familie”, vertelt Connie Wera. Met haar veertig jaar is ze de jongste vrijwilliger van de gastenopvang in het ziekenhuis.
liger in het verblijf in campus SintPieter. “Wij onthalen de familie van patiënten die voor korte of langere tijd in het ziekenhuis verblijven en
“Als vrijwilliger is het belangrijk er gewoon te zijn en te luisteren” Overdag werkt Connie voltijds als grafisch vormgever in een bedrijf in het Brusselse. Enkele keren per maand, in het weekend, is ze vrijwil-
die te ver wonen om elke dag van en naar huis te gaan. Ze kunnen in het verblijf logeren tot hun familie uit het ziekenhuis ontslagen wordt. Wij
schrijven de gasten onder meer administratief in, zorgen dat de kamers en de keuken in orde zijn, bestellen het ontbijt en zijn er als de mensen hun verhaal kwijt willen. De bedoeling is een soort herberg te zijn, waar de gasten zich thuisvoelen.” “Sommige mensen verblijven hier tenslotte drie tot vier weken of zelfs langer”, vult Mia Nijs aan. Mia, leerkracht op rust, is al geruime tijd vrijwilliger. “Anderen komen uit het buitenland”, vervolgt ze. “De gasten kunnen in het verblijf koken, wassen, strijken … Op hotel kan dat allemaal niet. Als je er geruime tijd moet zijn, is een hotel ook een dure oplossing. En heel onpersoonlijk. Veel van onze gasten zouden er helemaal niet willen logeren.”
Verblijf voor familie: hoe werkt het?
Dankbaar
Hoe lang kan ik in het verblijf voor familie logeren? Zolang als nodig. Een langdurig verblijf is wel uitzonderlijk en wordt bekeken door de verantwoordelijke. Je kunt je verblijf verlengen of inkorten.
Doordat de logés van het verblijf voor familie zich in dezelfde situatie bevinden, hebben ze veel aan elkaar. Ze voelen elkaar goed aan en er ontstaat al snel een band. “Aan de ontbijttafel of tijdens het koken beginnen ze te praten over wat er met hun familie in het ziekenhuis aan de hand is. Dan volgen er vaak diepgaande gesprekken”, weet Mia Nijs. “Soms vertellen ze hun verhaal aan ons. Dan luisteren we en zijn we er voor hen”, vervolgt Connie Wera. “Maar sommige mensen hebben er geen behoefte aan om iets te vertellen. Dat hoeft ook helemaal niet. Er gewoon zijn betekent dan soms al veel. Dat merken we aan de talrijke kaartjes die we krijgen, onze gasten zijn heel dankbaar.” “Iets aan de mensen kunnen geven,
Wie kan er van het verblijf voor familie gebruikmaken? Wanneer? Hoeveel kost het? Ria Vandevorst, onthaalmedewerkster van UZ Leuven, geeft antwoord op een aantal praktische vragen. Wie kan er in het verblijf voor familie overnachten? In het verblijf voor familie kunnen familieleden of naasten van een patiënt overnachten. In uitzonderlijke gevallen kan ook de patiënt zelf er blijven slapen. Bijvoorbeeld als hij anders onmogelijk op tijd op een consultatie geraakt. Je krijgt alleen een kamer als je niet elke dag naar huis kunt gaan. Als gast in het verblijf mag je zelf geen medische hulp nodig hebben. Gasten die wel hulp nodig hebben, moeten vergezeld zijn van een eigen begeleider. Hoeveel familieleden mogen er per patiënt overnachten? Het verblijf biedt maximaal één kamer per patiënt aan waarin één of meerdere familieleden van de patiënt samen kunnen verblijven.
Wat is de capaciteit van het verblijf voor familie? Er is een verblijf voor familie in campus Sint-Pieter en in campus Pellenberg. Het aantal kamers is beperkt. Het verblijf voor familie in campus Sint-Pieter telt zestien kamers, het verblijf in campus Pellenberg telt er vijftien. Daarom kunnen wij je nooit garanderen dat er een kamer of een bed beschikbaar is. Hoeveel kost een overnachting? Een overnachting in een eenpersoonskamer in campus Sint-Pieter kost 18 euro per nacht en per persoon. Een overnachting in een tweepersoonskamer kost er 10 euro per nacht en per persoon. In campus Pellenberg kost een overnachting in een een- en een tweepersoonskamer 10 euro per nacht en per persoon. Voor kinderen tussen 2 en 6 jaar betaal je 5 euro per nacht. Kinderen tot 2 jaar overnachten gratis. De betaling gebeurt normaal gezien via de ziekenhuisrekening van de patiënt. Hoe reserveer ik een kamer? De plaats waar je verblijft is afhankelijk van de bezetting en van de persoonlijke situatie van de gast en de patiënt. Je kunt de overnachting ten vroegste zeven dagen voor de opname van de patiënt reserveren. Reserveren doe je bij het onthaal op het nummer 016 33 70 03.
Meer weten? Surf naar www.uzleuven.be/verblijf-voor-familie. Of kom van 24 tot 28 oktober tussen 14 uur en 15.30 uur een kijkje nemen op het verblijf voor familie zelf. Die week viert het verblijf namelijk haar twintigjarig bestaan.
Vrijwilligster Connie: “Aan de ontbijttafel of tijdens het koken beginnen mensen te praten over wat er met hun familie in het ziekenhuis aan de hand is. Dan volgen er vaak diepgaande gesprekken”.
UZ-magazine - september 2011 21
ook al is het maar door er gewoon te zijn of hen wegwijs te maken in het verblijf, is trouwens de reden waarom ik vrijwilliger werd!”, vertelt Connie. “Ik wilde al langer iets doen voor de maatschappij, maar ik wist
Overdag, als er voorlezers nodig zijn, zit ik op kantoor. ’s Avonds en in het weekend zijn de ouders bij hun kinderen. Omdat het sociale aspect voor mij belangrijk was, werd het verblijf voor familie een evidente keuze.”
“Eens je vrijwilliger bent, mag je het tot je tachtigste blijven” niet goed wat. Uiteindelijk ben ik bij de vrijwilligerswerking van UZ Leuven terechtgekomen. Eerst wilde ik kinderboeken in het kinderziekenhuis voorlezen, maar dat was niet combineerbaar met mijn werk.
Mia Nijs: “Bij mij gebeurde het vanzelf. Na het overlijden van mijn man had ik weer wat meer tijd. Een vriendin op de sociale dienst had me overtuigd om met de vrijwilligerswerking contact op te nemen.
Neoderm® € 55,-
Ondertussen doe ik dit werk al acht jaar.”
Sollicitatiegesprek Of je zomaar vrijwilliger kunt worden? Connie Wera: “De vrijwilligerswerking wordt geleid door drie coördinatoren van UZ Leuven. Eerst heb je met hen een gesprek. Zij bepalen op welke dienst je het best past.” Mia Nijs: “Het zijn vrij uitgebreide interviews. Je kunt ze best vergelijken met sollicitatiegesprekken. Je moet je taak als vrijwilliger wel degelijk ernstig nemen.” Eens je vrijwilliger bent, mag je het tot je tachtigste blijven, daarna moet je op ‘vrijwilligerspensioen’. “Als ik mijn vrijwilligerswerk tot die leeftijd kan doen, zal ik heel blij zijn!”, lacht Connie Wera. ”Vrijwilliger zijn geeft veel voldoening,” bevestigt ook Mia Nijs. “Het vervolledigt je leven.” Of zoals een gepensioneerde vrijwilliger het op zijn afscheidsfeestje uitdrukte: “Je geeft veel, maar je krijgt ook veel terug.” ◗
Ontdek onze nieuwe producten Nu € 895,-
The Original
SUPER
MEDIC
ZIT- EN SLAAPCOMFORT
www.supermedic.be Relax Medicare, electrisch met lift. 22 UZ-magazine - september 2011
T 0495/54 55 60
Wil je ook vrijwilliger in UZ Leuven worden? Contacteer onze vrijwilligerswerking via het nummer 016 34 86 20 of via vrijwilligerswerk@uzleuven.be.
Verblijf voor familie Wanneer u dicht bij uw familielid wilt overnachten, kunnen logies in campus Sint-Pieter voor u wellicht een oplossing betekenen.
Het verblijf voor familie biedt u eenvoudig ingerichte één- en tweepersoonskamers met ontbijt, aan de prijs van 18 of 10 euro per overnachting. Vrijwilligers die op vaste tijdstippen aanwezig zijn, zorgen dat u zich thuis kan voelen, ook in moeilijke momenten.
• UZ Leuven campus Sint-Pieter - Brusselsestraat 69 - 3000 Leuven • Reservatie: tel. 016 33 70 04 tussen 8.30 - 12 uur en 14 -19.30 uur • Informatie: tel. 016 33 73 20
Leve de uitvinder van een goeie tas koffie in de ochtend zwart met twee klontjes graag schoenen aan op zoek in de stad naar interessante onderwerpen voor thesis even relaxen in een gezellige kroeg super de mensen van het tweede jaar zitten hier ook gezellig bijpraten tussen pot en pint of ik vanavond geen concertje meepik dat moet je me geen twee keer vragen! Leer ons kennen op onze infodagen: 14 maart - 12 mei - 27 juni - 12 september 2012
www.khleuven.be
Service Residentie
Populierenhof
Omdat uw comfort ons nauw aan het hart ligt!12/07/11
KHLeuven-ADUZ_133x90-2012-v2.indd 1
POPULIERENLAAN 10 - 3001 HEVERLEE-LEUVEN ✆ 016/20 14 64 24u op 24u verpleegkundige zorgen door eigen medewerkers, in een groene, rustige en veilige omgeving met mogelijkheid tot uitgebreid dienstenaanbod
ThyssenKrupp Monolift geeft vrijheid en zelfstandigheid aan iedereen die problemen heeft met zijn mobiliteit en biedt een oplossing op maat van uw behoeften en wensen.
Trapliften
Huisliften
De zekerheid dat u op ieder moment van de dag of nacht beroep kunt doen op eigen vakkundig personeel. Genieten van de privacy van uw zelfingerichte flat
Platformliften Alle verdiepingen worden weer bereikbaar!
BEL 0800 94 365 GRATIS Wij adviseren u de ideale oplossing, geheel vrijblijvend.
Directeur: Dhr. Günther Geeraerts e-mail: populierenhof@armonea.be website: www.armonea.be
www.thyssenkruppmonolift.be
UZ-magazine - september 2011 23
12:24
Ons ziekenhuis is een ‘dorp in de stad’. Jan Van Rompaey trok weer naar de bezoekerscafetaria en luisterde naar de gewone en toch bijzondere verhalen van mensen die hier komen en gaan.
Dorp in de staD
Jan Van Rompaey
Alleen aan een tafeltje Het is nog vroeg. De grote stroom bezoekers moet nog komen. Hier en daar zit iemand alleen aan een tafeltje. Met een koffie, of een vroege Westmalle. Met een infuus. Met een krant, een boek, of met helemaal niets. Telkens weer een verhaal. Geen spectaculaire verhalen, maar verhalen van alledag. Leven en dood zijn altijd aanwezig, dat wel. De verhalen ontrollen zich op mijn digitale recorder. Sommigen laten het achterste van hun tong zien, anderen blijven op de vlakte, praten rond delicate punten heen. Verhalen uit de cafetaria. Niets bijzonders, eigenlijk. En toch.
Guy (65): de scheiding Hij nipt nu en dan aan een Westmalle, voor de rest is het tafeltje leeg. Hij is hier voor een jaarlijkse preventieve check: prostaat, het hart. Gepensioneerd en gescheiden. Guy: “Ja, ik leef alleen. Maar dat is niet erg, ik heb brede schouders. 24 UZ-magazine - september 2011
Dertig jaar advocaat geweest aan de balie van Antwerpen. Mijn vrouw is van mij weggegaan en natuurlijk heb ik daaronder geleden. Ik heb een zware depressie doorgemaakt en ben in behandeling geweest bij een psychiater: die heeft me wonderwel geholpen.”
geweest in talen en daardoor kon ik dat gemakkelijk aan.” “Ik moest wel, want mijn advocatenkantoor was failliet gegaan. Eigenlijk was ik toen manisch depressief en tijdens de euforische periodes deed ik buitensporige aankopen, een nieuw kantoor in de stad, ik had een secre-
“Er zijn dagen dat ik met heimwee aan het verleden terug denk” Hoe moet ik mij zo’n depressie voorstellen? Guy: “Geen fut meer, geen zin om iets te ondernemen, zwartgallige gedachten die rondtollen in je hoofd. De psychiater heeft de oorzaak gevonden en me getoond hoe ik daar moest mee omgaan. Ik ben dan les gaan geven in het Franstalig atheneum van Laken: Nederlands, Engels, Duits, Frans. Ik ben altijd sterk
taresse, een juridisch medewerkster, een boekhouder. En als de uitgaven groter zijn dan de inkomsten ... Ik was nochtans een goed advocaat, ik kreeg vaak felicitaties van de voorzitter. Handelsrecht, ondernemingsrecht, ik had een goede reputatie. Maar goed, als je failliet gaat, mag je van de orde van advocaten niet langer pleiten. In het onderwijs had ik tenminste een inkomen.”
de ik niet graag in Antwerpen.” “Ik kan gemakkelijk alleen leven. We zijn getrouwd toen ik nog studeerde en mijn vrouw werkte toen al in Antwerpen. Ik studeerde hard, maar eigenlijk was ik een eenzaat. Twee keer per week reed ik met een 2pk-tje naar mijn vrouw, maar voor de rest leefde ik hier alleen. We hadden toch een intens huwelijk, we waren sterk aan mekaar gehecht, heel emotioneel. Maar ik ben niet in een zwart gat gevallen. Ik lees veel, filosofie en geschiedenis, ik volg de Amerikaanse en de Belgische politiek, de grote assisenzaken. Elke namiddag ga ik een glas drinken in een taverne waar ik kan discussiëren. Ik heb me niet afgezonderd. En zo gaan de dagen voorbij.”
Hans met zoontje Maxim
Je besteedt blijkbaar veel zorg aan je gezondheid. Guy: “Ik heb mijn lesje geleerd. In 1988 heb ik hier drie maanden gelegen. Met mijn Saab Turbo aan 220 km per uur tegen een stilstaande vrachtwagen te pletter gereden. Een plotse mistbank, een moment van verstrooidheid, geen gordel, veel te hoge
snelheid. Dijbeenbreuk, polsbreuk, vierdubbele kaakbreuk, glaswonden in het aangezicht, zware brandwonden aan de voeten door de gloeiend hete koelvloeistof van de radiator. Ik was er erg aan toe.” “Gelukkig had ik een uitstekende kinesist, zodat ik na twee jaar alweer kon tennissen en joggen. Maar tien jaar later ben ik gestruikeld over een losliggende kassei en ben ik op mijn rechterhand terechtgekomen met als gevolg het uitvallen van een zenuw, de nervus radialis: rechterarm volledig verlamd (toont zijn kromme hand en vingers). Weer ziekenhuis. Mijn vrouw kwam me elke dag bezoeken, van zes uur tot tien uur. We hielden van mekaar. Er zijn dagen dat ik met heimwee aan het verleden terugdenk, dat wel.” En hoe ziet de toekomst eruit? Guy: “De wet laat toe om bovenop het pensioen wat bij te verdienen. Ik wil terug lesgeven, dat zal mijn zinnen verzetten. Mijn tante is 97, is geopereerd aan kanker en heeft een stoma. Ze woont nog alleen en
Miste je de advocatuur? Guy: “Natuurlijk, mijn hart lag nog in de rechtszaal. Ik miste de pleidooien, de spanning als de uitspraak naderde, de gedrevenheid waarmee ik een klant verdedigde. Meestal was dat erg zakelijk, waardoor je vanzelf minder opgaat in een verdediging. Maar ik heb ook een dertigtal echtscheidingen gepleit en daar ben je natuurlijk emotioneel meer bij betrokken. Tot ik het ten slotte zelf meemaakte: we zijn gescheiden met wederzijdse toestemming. Ze is nog altijd een goede vriendin, we zien mekaar elke week en we bellen veel. We hebben er allebei onder geleden.” Leeft ze nog alleen? Guy: “Ja, net als ik. Maar ze heeft veel familieleden, vrienden, collega’s, waar ze kan op terug vallen. Ik heb niemand. Mijn ouders zijn overleden, ik heb geen broers of zusters, geen kinderen, zo goed als geen familie. Ik heb mijn vrienden in Antwerpen achtergelaten en ik ben naar Leuven gekomen omdat ik mij er beter thuis voelde. Leuven heeft 35 000 studenten, de gemiddelde leeftijd is hier erg jong en dat is prettig. Ik heb hier vijf jaar gestudeerd, ben hier zes jaar assistent geweest en eigenlijk woon
Guy: “Ik heb sterke genen.” UZ-magazine - september 2011 25
bereddert zelf haar huishouden. Zo oud wil ik ook worden, ik heb sterke genen.”
Rudi (63): de strohalm Hij heeft plaats genomen aan het raam, met een Duvel, en leest een krant. De Duvel is toevallig, zegt hij, ik had het flesje vast voor ik het wist, want ik wilde eigenlijk een cola nemen (ik lach). Echt waar! Hij komt zijn vrouw bezoeken die al twintig jaar behandeld wordt voor kanker. Rudi: “Eerst had ze borstkanker. Dan is ze vijftien jaar relatief gezond geweest. En nu blijken er uitzaaiingen te zijn: lever, longen, bot en sinds kort de hersenen … Ze wordt bestraald.” Dat klinkt niet goed … Rudi: “Nee, maar, ik héb ze nog altijd. Op de een of andere manier heb ik me met het lot verzoend, omdat het al zolang bezig is. In 1990 dachten we ook al dat het afgelopen was, toen stond men ook minder ver met de therapie. Maar ze heeft het toch gehaald en sindsdien leven we op hoop. Natuurlijk weten we dat het niet kan blijven duren, maar geldt dat niet voor iedereen? Zij geeft de moed niet op. Zolang er leven is …” Beseft ze dat het ernstig is? Rudi: “Absoluut. Het was de ene opdoffer na de andere, telkens er weer uitzaaiingen waren. Je wordt gehard, maar eraan wennen doe je niet. En je afvragen waarom het ons overkomt heeft geen zin, want er is toch geen antwoord. Soms voel ik me opstandig worden, maar ook dat heeft
geen zin. Ik was marketingmanager en ben met brugpensioen mogen gaan, dat heeft me veel geholpen, ik kan nu voltijds voor haar zorgen.” Wat kun je voor haar doen? Rudi: “Niet over kanker spreken. We wéten het allebei, dat volstaat. Over haar ziekte is alles eigenlijk gezegd, belangrijk is te laten merken dat er nog een wereld bestaat daarbuiten. Vreemd hoe mensen niet weten hoe ze daarmee moeten omgaan. Er zijn vrienden die gewoon niet op bezoek komen omdat ze niet weten wat te zeggen. Ze bellen en ze vragen: hoe gaat het met haar, mag ik dat vragen? Mag ik dat vragen?! Natuurlijk mag dat. Bij haar moeten ze vooral gewoon doen, hoe moeilijk dat ook
26 UZ-magazine - september 2011
Leef je nu anders? Rudi: “Ik maak me minder druk over pietluttigheden, ik heb leren relativeren. Het enige wat nog telt, is de hoop dat ze overleeft. Als ik mensen hoor klagen, denk ik: waar gaat het hier in godsnaam over? Over een deuk in een auto! Dan zeg ik: kom eens mee naar het ziekenhuis.” “Ik klamp me vast aan elke sprankel hoop. Ik zeg altijd: als de zon schijnt, ga ik er in zitten. Nu genieten we intens van kleinigheden, een uurtje op een terrasje. Anders is het leven niet draaglijk meer. Ik heb hier al ettelijke maanden van mijn leven
“Als de zon schijnt, ga ik er in zitten” is. Ik weet ook wel dat het leven vroeg of laat stopt. Ik zou alleen willen dat het pijnloos gebeurt.” Hebben jullie daarover al afspraken gemaakt? Rudi: “Eigenlijk niet. Hoe moet ik dat doen? Wat moet ik zeggen? Het zal moeten gebeuren, maar heel voorzichtig en alleen als het moment gekomen is. Het gaat over het leven, of meer nog: over de dood, daar kan ik niet zomaar met haar over praten, vind ik.” Maar wanneer is het dan wél het moment? Rudi : “Dat zal wel komen. En dan zal zij het wel aanbrengen. Dat zou beter zijn, als het initiatief van haar komt. Want je weet nooit: het duurt al twintig jaar, het kan best nog een hele tijd duren, misschien is het eerst mijn beurt. Dat maakt het zo moeilijk, het heen en weer geslingerd worden tussen hoop en wanhoop, het feit dat we in onzekerheid leven. Ik pieker daar niet over, ik probeer het idee van mij af te zetten. Ik zie hoe ze vecht, ondanks al die tegenslagen.”
Rudi: “Over haar ziekte is alles al gezegd.”
ken, want het had mij ook kunnen overkomen. En dan was zij het die had moeten inleveren.”
Je hele leven is allicht veranderd. Rudi: “We gingen veel op reis, deden intens aan sport, dat is allemaal verleden tijd nu. We leven niet meer, we worden geleefd. Soms denk ik: zonder haar ziekte zou ik een leuker leven hebben. Maar dat mag ik niet den-
doorgebracht. Dat is niet leuk, ik heb daar niet voor gekozen, maar het is wat het is. Ik mag hier komen, want dat is een teken dat ze er nog is. Verder denk ik liever niet. Het verleden komt toch niet meer terug.” “Ik zal er met haar wel eens over praten, maar niet vandaag. Nog niet vandaag. Ik denk dat ze niet goed zal reageren, dat ze zal denken: ik vecht voor mijn leven, en hij begint over het einde van dat leven. Ook als de artsen morgen zeggen: ze heeft nog één maand, dan nog wil ik wachten, want je weet maar nooit. Ik ben zo bang dat zo’n gesprek haar nog dieper in de put duwt. Ik weet dat het eens nodig zal zijn, maar ik wil dat niet forceren. Het is geweten dat het bij oudere mensen trager evolueert. Daar hou ik me aan vast. Ik zal altijd op zoek zijn naar de laatste strohalm.”
Hans (32): vader en zoon Gebukt op een stoel lepelt hij zorgvuldig een soort pasta naar een jongetje dat in een kinderstoel zit. Het jongetje is twee jaar en half en likt zorgvuldig elk lepeltje af. Een schattig jongetje, maar hij is niet te koop, zegt Hans. Maxim is twee jaar en half en heeft het syndroom van Down. Ik krijg zin om hem te knuffelen. Hans: (lacht) “Nee, we komen niet voor hem. Mijn vrouw is naar een
Gespecialiseerd in progressieve/varilux glazen Al 38 jaar werken wij met de beste apparaten en streven wij naar de perfectie voor ieders zicht. Met een speciale camera wordt er in onze optiekzaak een foto genomen van uw ogen. Hierdoor zijn wij in staat de centrage van uw glazen perfect te bepalen, hetgene wat van cruciaal belang is bij progressieve/varilux glazen. Dit zal resulteren in een perfect zicht op alle afstanden. Naast de centrage is ook de kwaliteit van uw progressieve glazen van zeer groot belang. Daarom werken wij enkel met de beste producten. Kijken met een kwalitatief perfect gecentreerd progressief glas van bij Optiek Verhulst.
Kijken met een progressief glas van mindere kwaliteit.
glas van mindere kwaliteit
glas van hoge kwaliteit afstandszone middenzone dichtbijzone
wazige zone
wazige zone
• moeilijke gewenning • veel zijdelingse vervormingen • zeer klein leesgedeelte
• uiterst vlotte gewenning • vrijwel geen vervorming • groot leesgedeelte • voor wie het beste wil
op montuur en/of glazen op vertoon van deze advertentie of personeelskaart U.Z. of K.U.Leuven Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag
14.00 -18.30 9.00 - 18.30 9.00 - 18.30 9.00 - 18.30 9.00 - 18.30 9.00 - 18.00 gesloten
Hans: “Er is in ons gezin nog plaats voor een adoptiekindje.”
wachtingen zijn groter: er zijn er die hun rijbewijs halen, sommigen volgen universiteit. En er is vooral de manier waarop mensen ermee omgaan: hier is het moeilijk om uit te leggen dat het allemaal best kan meevallen. Mensen willen soms koste wat het kost een probleem zien.” Is dat soms niet vernederend, de manier waarop mensen naar hem kijken? Hans: “Eigenlijk waren we dat gewend, ons oudste kindje is geadopteerd en heeft een Aziatisch uitzicht. Dan zie je de mensen ook omkijken en iets mompelen. Onze twee volgende kinderen zijn dan weer biologisch van ons.”
onderzoek en Maxim had honger. Hij heeft Down, maar medisch maakt hij het erg goed, binnenkort gaat hij naar een gewone school.” Wisten jullie het al tijdens de zwangerschap? Hans: “Nee, helemaal niet. De beperkte testen waren goed geweest, er was één kans op zesduizend, maar dat vonden we verwaarloosbaar. En ook als we voor de geboorte op de hoogte waren geweest: voor ons zou dat geen verschil uitgemaakt hebben, hij was meer dan welkom. Mijn vrouw heeft altijd gewerkt met meervoudig gehandicapte kinderen, we waren ermee vertrouwd. Het leek erger voor onze omgeving dan voor ons. Natuurlijk moesten we onze gedachten ordenen: we zouden onze doelstellingen moeten bijstellen, rekening houden met andere verwachtingen, maar dat was het dan ook. Het was absoluut geen ontgoocheling, temeer omdat we vanuit het werk van mijn vrouw wisten dat het syndroom van Down geen onoverkomelijk probleem is. Een deel van die kinderen wordt bijvoorbeeld geboren 28 UZ-magazine - september 2011
met een hartafwijking, maar dat heeft Maxim niet. Ons maakte het allemaal niets uit. Het was ons derde kind, het was ons kind. We waren er blij mee. En kinderen met Down zijn erg aanhankelijk.”
Waarom zijn jullie met een adoptie begonnen? Meestal is het andersom: eerst een eigen kind. Hans: “Dat is nu zes jaar geleden en we waren bij de laatste ‘vrije’ adoptanten, de wet is nadien behoorlijk strenger geworden. We kregen nog de kans om de procedure snel te doorlopen: op minder dan een half jaar arriveerde ons adoptiekindje van veertien maanden uit Kazachstan, dat zou nu niet meer kunnen. In ons land vormen de kinderen uit Kazachstan een hechte commune, ze hebben onderling veel contact. Na hem kregen we zelf een meisje, en dan kwam Maxim.”
Kwam er voldoende steun? Hans: “We wonen niet ver van de Nederlandse grens en ik heb de indruk dat de ondersteuning en de
En denken jullie aan nog meer kinderen? Hans : “Ja! We vinden het nog niet genoeg (lacht). We overwegen om in de toekomst een nieuwe adoptiepro-
“Ons Down-kindje was meer dan welkom” begeleiding daar beter is. Er worden daar ook meer kinderen met Down geboren, omdat er in België vaker geaborteerd wordt: in Nederland zijn er minder controles en gebeuren meer bevallingen thuis, het een brengt het ander mee. De groep is dus groter is en er wordt meer aandacht aan besteed. Down-kinderen moeten bijvoorbeeld op een andere manier leren lezen, en dat doen ze in Nederland. Ze staan daar ook een stuk verder in de opvang. De ver-
cedure te starten, alleen duurt dat nu veel langer. We hebben het gevoel dat het gezin daarmee volledig zal zijn. We hadden natuurlijk nog een eigen kindje kunnen nemen, maar als je weet hoeveel kinderen in nood zijn, is het een beetje egoïstisch om er zelf drie op de wereld te zetten. We willen een kind met special needs, dat zijn kinderen die in aanmerking komen voor adoptie maar die een lichte handicap hebben, zoals een hazenlip of een klompvoetje, en
daarom uit de boot vallen. Mensen die een kind adopteren zijn meestal ongewild kinderloos en willen dan niet beginnen met een kindje met een lichte handicap, dat is menselijk. We gaan niet voor een meervoudige of een zware handicap, want dat kan ons gezin niet aan. Maar zo’n kleine handicap kan hier vaak verholpen worden, wat in hun land van herkomst niet het geval is. Ginds blijven ze voor hun leven rondlopen met die onvolkomenheid, hier niet.” Kunnen we dat idealisme noemen? Hans: “Nee, we weten gewoon dat de nood hoog is en willen daar iets aan doen, dat is toch normaal? Het zijn kinderen die weinig of geen kansen krijgen en in de weeshuizen achterblijven. En wij hebben al ervaring met adoptie, waarom zouden we het dan niet nog eens doen? We hebben de ideale achtergrond om zo’n kind te adopteren. En we hebben een gezin waar het welkom is.”
met veel risico’s (aarzelt) … waarbij maar weinigen overleven. Nu werkt hij deeltijds, werken zoals vroeger zou niet meer lukken. Natuurlijk, de zaak moest blijven draaien, ook toen hij buiten strijd was. Maar we hadden uitstekend personeel, die hebben heel veel opgevangen. Gelukkig is hij patissier en geen gewone bakker, zodat hij niet ’s nachts moet bakken. Maar het was moeilijk, ook voor mij. Ik heb lange tijd met een grote angst geleefd. Weinig geslapen en toch proberen mijn gevoelens te verstoppen. Werken, voor hem. Als je mekaar graag ziet … Tussen het werk door ben ik hem nog elke dag gaan bezoeken, toen hij hier lag. En als ik dan thuiskwam, wachtte er nog een hoop besognes, de kinderen, de kassa,
bestellingen voor de volgende dag, de administratie.” “We wisten dat er veel kans was dat hij het niet zou halen, maar ze hebben hem hier een nieuw leven gegeven. De artsen zijn altijd heel open geweest, al hebben wij pas later gehoord dat ze bang waren dat het niet zou lukken. Ze hebben ook nooit willen zeggen hoeveel tijd er nog restte.” Konden jullie toen praten over de toekomst? Francine: “Moeilijk. Mijn man is nogal gesloten. Ik heb hem nooit horen zeggen: als ik er niet meer zal zijn … Maar we voelden wel wat we wilden zeggen. We hebben samen gevochten, en zie, ik heb hem teruggekregen. We hebben mekaar nog altijd.” w
Francine (57): de mensen … Ze wacht op haar man. Een routinecontrole. De krant is uitgelezen, ze wacht al drie uur, dat is langer dan gepland. Ze is een beetje ongerust. Francine: (schuchter) “Het was een levensbedreigende aandoening, vijf jaar geleden. Maar we hebben een zaak en daarom praat ik er niet graag over. Bij de klanten is daar maar weinig over geweten, we zeggen er niets over omdat we bang zijn dat er mensen zouden wegblijven.” Het is toch niets om u over te schamen? Francine: “Natuurlijk niet. Maar we hebben een banketbakkerij en je weet nooit hoe mensen reageren. Het is wel allemaal voorbij, maar we zijn toch op onze hoede. Met zijn vader is dat ook gebeurd, die was bakker, en je voelde toch dat mensen zich anders gingen gedragen.” Eigenlijk is dat toch vreemd. Francine: “Ja, maar zo is het nu eenmaal. Je voelt die afstandelijkheid. Er zijn er die toch proberen te weten te komen wat hij heeft meegemaakt, maar we zeggen daar liever niets over. Bang om klanten te verliezen.” Terwijl het zoveel mensen overkomt. Francine: “Ja, natuurlijk. Mijn man heeft nooit de moed verloren, hoewel het … een ernstige aandoening was
Francine: “Ze hebben hem hier een nieuw leven gegeven.” UZ-magazine - september 2011 29
recept Lekker èn gezond eten? Dat kan. Probeer eens dit recept uit de keuken van de UZ Leuven-diëtisten. UZ-magazine culinair
Chow mein
(Chinese noedels) 1 portie = 291 kcal - 27g eiwit 14g vet, waarvan 4g verzadigd 15g koolhydraten Bereiding: 45 minuten Ingrediënten voor 4 personen: • 400g broccoli • 300g kipfilet • 4 middelgrote wortels • 150g sojascheuten • 100g prinsessenbonen • 100g gekookte ontvette ham • 4 lente-uitjes • 2 eetlepels olijfolie • 2 teentjes geplette knoflook • peper • gember • eiernoedels
Voor de saus: • 80 ml ontvette kippenbouillon • 20 ml rijstwijn of sherry • 20 ml sojasaus • 20 ml sesamolie • 2 theelepels maïszetmeel
Bereidingswijze: Snij de kip in dunne reepjes en de ham in stukjes. Reinig de groenten en snij de lente-uitjes in dunne schijfjes. Kook de broccoli. Doe voor de saus maïszetmeel in een kom en meng met 2 eetlepels bouillon tot een brij. Voeg de rest van de bouillon, de sojasaus, de rijstwijn of de sherry en de sesamolie toe. Meng en zet apart. Verwarm op een matig vuur olie in een wok en doe er de lente-uitjes, de gember en de knoflook bij. Roerbak 2 minuten tot ze zacht, maar niet bruin zijn. Doe de kip erbij, zet het vuur hoger en roerbak 3 tot 4 minuten, tot de kip aan alle kanten lichtjes gekleurd is. Voeg de prinsessenboontjes en de wortels toe en bak 2 minuten tot ze gaar zijn. Doe de ham, de broccoli en de sojascheuten erbij en meng goed. Roer de saus om en giet ze bij de wok. Breng al roerend aan de kook. Kruid af met peper. Serveer met de gekookte eiernoedels.
Hoe geniet je maximaal van vitamines in groenten? 1 • Bereid groenten in zo weinig mogelijk water en verwerk eventueel het kookvocht in soep (met uitzondering van spinazie en kool). 2 • Laat de groenten niet te lang koken. 3 • Stomen, wokken, microgolf, kookmandje of hogedrukpan zijn uitstekende bereidingswijzen (gebruik een minimum aan olie). 4 • Gebruik verse ingrediënten. Niet veel tijd? Diepvriesgroenten zijn een prima alternatief. Kies liever niet voor groenten uit blik of bokaal: ze bevatten te veel zout.
(Uit: ‘Roerbakken. Lekker en gezond’, verschenen bij Davidsfonds. Foto: Peter Verplancke.)
Residentie
Serviceflats waar het zorgenloos leven is Vraag het informatiepakket via ons gratis nummer Serviceflats voor een leven in alle rust.
0800 92 646 tot bels!
30 UZ-magazine - september 2011
Zelfstandig wonen in een omgeving die aangepast is aan specifieke behoeften van senioren
De Druivelaar 3090 Overijse Residentie
Prinses Paola 1180 Ukkel Residentie
Green Garden 1140 Evere Residentie
www.seniorenflats.be
Josephine
1030 Schaerbeek
Juwelen Vander Avort
Annamaria Cammilli • Bigli • Marco Bicego • Niessing
Margarethaplein 7 - 3000 Leuven - 016/20 50 18 www.juwelenvanderavort.be
Zorg voor uw rug ! Met ons advies zit, slaapt en werkt u beter! Verhoog uw comfort met onze: ✓ lattenbodems, matrassen, hoofdkussens, comfortbedden,... ✓ zitkussens, relaxzetels, salons, zitbanken, stoelen,... ✓ bureaustoelen, zit- en stabureau‘s, zitkrukjes,...
Rug- en nekklachten? Zit- en slaapproblemen? R.S.I.?
De ergonomische lattenbodem in combinatie met de latex matras bezorgt u een gezonde nachtrust. Relaxzetels op maat
Relaxkussen vanaf 69 Euro Dit salon is uitgerust met een rugvriendelijk comfortmechanisme. Het biedt een correcte steun voor uw nek en rug in alle zitposities.
Een perfecte werkplekinrichting voor je rug! Deze bureaustoel en in de hoogte regelbaar bureau zorgen voor een actief en gezond zitpatroon Onze licentiaten lichamelijke opvoeding of kinesitherapie beantwoorden graag al uw vragen rond gezond zitten, slapen en werken in onze showroom. Kom gerust eens proefliggen of -zitten! GRATIS INFORMATIEBOEKJE VERKRIJGBAAR IN DE ZAAK.
Tervuursevest 30 • 3000 Leuven (a/d Naamsepoort, tegenover Delhaize, slechts 1 km van het ziekenhuis)
Tel. 016 29 45 63 • Fax 016 29 45 65 • E-mail: leuven@sit-and-sleep.be • www.sit-and-sleep.be Open: 10.00 u - 18.30 u. • za 10.00 - 18.30 u. • zo. 14.00 18.00 u. • Maandag gesloten • Zondagnamiddag open De advieszaak voor gezond zitten,
slapen en werken DE ADVIESZAAK VOOR GEZOND ZITTEN, SLAPEN EN WERKEN
Sit & Sleep Antwerpen Ernest Van Dijckkaai 1 2000 Antwerpen Sit & Sleep Leuven Tervuursevest 30 3000 Leuven Sit & Sleep Hasselt NIEUW! Genkersteenweg 299 3500 Hasselt