Τετραμηνιαία ενημέρωση για Οπτικούς, Οπτομέτρες
1o Τετράμηνο 2016
Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
και Οφθαλμίατρους
Ταυτότητα Έκδοσης: Τετραμηνιαία ενημερωτική έκδοση Τόμος 10 ος | Τεύχος 1ο Φεβρουάριος, Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος 2016 ∆ιανέμεται δωρεάν ταχυδρομικώς. Αποστέλλεται πανελλήνια σε οπτικούς, οφθαλμίατρους και καθηγητές των Τ.Ε.Ι.
Ιδιοκτησία έκδοσης - Εκδότης: Σ.Α. Βαϊράμογλου Α.Β.Ε.Ε.
Υπεύθυνος έκδοσης - ∆ιευθυντής: Βασίλης Κόκοτας.
Σ.Α. ΒΑΪΡΑΜΟΓΛΟΥ Α.Β.Ε.Ε. Αντιγόνης 84, Τ.Κ. 10442, Αθήνα. Τηλ: 210-5190000 Φαξ: 210-5190090 mail: info@bairamoglou.gr
Index
04 08
12
18
21 23
25
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Science
Science Μάτια όχι για να βλέπεις… αλλά για να σε βλέπουν!
Πολλές φορές θα θέλαμε να έχουμε μάτια ακόμα και στην πλάτη για να βλέπουμε τι γίνεται γύρω μας. Όταν όμως αυτό είναι αδύνατο τότε απλά χρειαζόμαστε κάποια εξτρά «μάτια» μόνο και μόνο για να τα βλέπουν οι υπόλοιποι. Η αίσθηση ενός έντονου βλέμματος μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι σ’ έναν εχθρό που απειλεί τη ζωή μας. Αυτός είναι πιθανότατα ο λόγος για τον οποίο πολλά ζώα φέρουν στο δέρμα τους στίγματα, τρίχωμα ή σχέδια που παραπέμπουν σε ένα ή περισσότερα ζεύγη ματιών τα οποία φαίνεται να παρακολουθούν τον δυνητικό εχθρό ενώ εκείνος καραδοκεί… Κάποια είδη πεταλούδων και σκόρων φέρουν στα φτερά τους κυκλικά σχέδια τα οποία παραπέμπουν σε δύο έντονα μάτια, κρατώντας έτσι μακριά τους επίδοξους κυνηγούς τους. Άλλα είδη του ζωικού βασιλείου φαίνεται όμως να χρησιμοποιούν αυτά τα ψεύτικα μάτια για λόγους επικοινωνίας ή πρόσκλησης συντρόφου. Η λεοπάρδαλη, για παράδειγμα, φέρει στο πίσω μέρος των αυτιών της κάποια τέτοια «μάτια» τα οποία φαίνεται να έχουν σαν ρόλο την επικοινωνία με τα μικρά τους που ακολουθούν πίσω τους, μεταδίδοντας πληροφορίες για την ψυχική τους κατάσταση (φόβο, ενθουσιασμό, ασφάλεια, κ.α.).
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Κάποια ψάρια όπως τα foureye butterflyfish, έχουν ζωγραφιστά απ’ την φύση μάτια στην περιοχή της ουράς τους. Πολλές φορές μάλιστα τα πραγματικά τους μάτια αποτελούν συνέχεια μιας πλατιάς μαύρης λωρίδας στο δέρμα τους, τα οποία ουσιαστικά τα κάνει να χάνονται στην συνολική εικόνα. Με τον τρόπο αυτό δίνουν ψευδή θέση στον εχθρό, ο οποίος σε περίπτωση επίθεσης θα επιφέρει τραύμα στην ουρά και όχι στο κεφάλι του ψαριού σώζοντας την ζωή του. Επιπλέον, όταν το ψάρι είναι ακίνητο, τα ψεύτικα αυτά μάτια δίνουν λάθος αίσθηση κατεύθυνσης ως προς την αναμενόμενη κίνησή τους, ενισχύοντας έτσι την αστοχία του εχθρού. Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής και της υγείας, ακόμα κι αν αυτό αφορά τα περίτεχνα εικαστικά μάτια που σκαρφίστηκε η φύση!
6
7
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Product
Η τεχνολογια δεν σταματά να εξελίσσεται και ο εχθρός του καλού είναι
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
πάντα το καλύτερο.
10
Product Από το Comfort στο Physio: Τα στοιχεία μιας αλλαγής
Κάθε ευχαριστημένος διοπτροφόρος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει την ποιότητα όρασης που βιώνει, ανεξάρτητα από το πόσο ευχαριστημένος είναι ήδη με την οπτική του διόρθωση. Ίσως ένα από τα πιο κλασσικά παραδείγματα είναι εκείνο των πολυεστιακών γυαλιών Varilux Comfort. Ο σχεδιασμός τους έφερε μια πραγματική επανάσταση στο χώρο της διόρθωσης της πρεσβυωπίας και δεν είναι καθόλου τυχαίο που διατηρεί την πρωτιά σε πωλήσεις παγκοσμίως. Το γεγονός αυτό έκανε πολλούς διοπτροφόρους αλλά και ειδικούς στον χώρο της όρασης, τόσο οπτικούς-οπτομέτρες όσο και οφθαλμίατρους, να διστάζουν να προτείνουν οποιαδήποτε αλλαγή στο μέλλον. Η τεχνολογία όμως δεν σταματά να εξελίσσεται και εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο. Μια εξασφαλισμένη ικανοποιητική λύση δεν θα πρέπει να μας αποθαρρύνει από την αναζήτηση μιας ακόμα καλύτερης εφαρμογής. Για το λόγο αυτό το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της Essilor σε συνεργασία με το Southern California College of Optometry προχώρησαν σε μια συγκριτική μελέτη ανάμεσα σε ικανοποιημένους χρήστες Varilux Comfort στους οποίους εφαρμόστηκαν νέοι φακοί Varilux Physio. Σκοπός ήταν να καταγραφούν τόσο οι χρόνοι καταγραφής από τον έναν τύπο σχεδιασμού στον άλλον, καθώς αποτελεί μια παράμετρο σημαντική για τους χρήστες πολυεστιακών, όσο και τα πιθανά πλεονεκτήματα που μπορεί να βιώσουν με βάση τον νέο σχεδιασμό. Οι 82 πρεσβύωπες που συμμετείχαν χρησιμοποιούσαν Varilux Comofrt και οι αλλαγές στην νέα τους συνταγή δεν ξε-
περνούσαν τις +/- 0.50 διοπτρίες. Το 96% των διοπτροφόρων δήλωσε ότι η προσαρμογή στους νέους φακούς ήταν από σχεδόν εύκολη έως πολύ εύκολη, με μόνο μια περίπτωση να δηλώνει δύσκολη προσαρμογή. Σε ότι αφορά τις επί μέρους αποδόσεις του Varilux Physio, χρησιμοποιώντας μια κλίμακα έως το 10, οι πρεσβύωπες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν βαθμό ικανοποίησης πάνω από 6 κατά 94% για την μακρινή όραση, κατά 92% για την μεσαία και κατά 89% για την κοντινή. Τα αποτελέσματα αυτά συνάδουν με τους στόχους των σχεδιαστών για περαιτέρω ικανοποίηση στην μακρινή και μεσαία ζώνη χωρίς συμβιβασμούς και περιορισμούς στην κοντινή. Η εκτίμηση της δυναμικής όρασης, δηλαδή της όρασης όντας σε κίνηση, οι χρήστε των Varilux Physio δήλωσαν μια ξεκάθαρη προτίμηση σε σχέση με το Varilux Comfort. Το 95% αξιολόγησε με βαθμό πάνω από 6 την απόδοση των φακών σε συνθήκες όπου το περιβάλλον κινείται, ενώ το ποσοστό ήταν παρόμοιο στα επίπεδα του 94% όταν ο ίδιος ο διοπτροφόρος ήταν σε κίνηση. Τα αποτελέσματα αυτά έδωσαν τελικά έναν πολύ υψηλό βαθμό ικανοποίησης. Με βάση μια κλίμακα από 1 έως 10 το 94% δήλωσε βαθμό συνολικής ικανοποίησης άνω του 6, με 56 από τους 82 συμμετέχοντες να βαθμολογούν τους φακούς Varilux Physio με 10. Ειδικά σε περιόδους λοιπόν όπου οι καταναλωτές αναμένουν την καλύτερη σχέση τιμής-απόδοσης, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τις δυνατότητες αναβάθμισης του ήδη ικανοποιημένου πελατολογίου μας και να μην αρκούμαστε απλά σε μια συντηρητική προσέγγιση οπτικών λύσεων. Η τεχνολογία εξάλλου, είναι με το μέρος μας!
11
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Optometry
Optometry Η μέρα που ο pac-man «νίκησε» την αμβλυωπία! Η αντιμετώπιση της αμβλυωπίας αποτελεί συνήθως πρόκληση για τους επαγγελματίες της όρασης. Η πιο συνήθης τακτική αποκλεισμού του «καλού» ματιού ώστε να λάβει οπτικά ερεθίσματα μόνο το αμβλυωπικό μάτι, είναι γνωστό ότι συνοδεύεται από πληθώρα προβλημάτων. Το πρώτο και βασικότερο πρόβλημα σχετίζεται με την συμμόρφωση του ασθενή, συνήθως μικρής ηλικίας, στο να καλύπτει συστηματικά το μάτι που πρέπει. Αυτή η άρνηση δεν είναι άδικη αν το σκεφτείτε, καθώς ζητάτε από έναν άνθρωπο να φέρει εις πέρας ένα σωρό δραστηριότητες με μοναδικό οδηγό το μάτι εκείνο που του παρέχει χαμηλή οξύτητα, χαμηλό contrast, ανεπαρκή ικανότητα εστίασης και φτωχή αντίληψη. Επιπλέον, σε μεγαλύτερες ηλικίες, τίθεται θέμα αισθητικής και στιγματισμού.
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Ακόμα κι αν προσπεράσει κανείς αυτόν το σκόπελο, είναι πολύ πιθανό να έρθει αντιμέτωπος με το φαινόμενο “rebound” βιώνοντας μια πτώση εκ νέου της οπτικής οξύτητας στο «πρώην» αμβλυωπικό μάτι, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από την διακοπή του συστηματικού αποκλεισμού. Η βασική αιτία για το φαινόμενο αυτό είναι η ελλιπής ανάπτυξη διοφθαλμικότητας. Με απλά λόγια, η αντιμετώπιση της αμβλυωπίας ως μονόφθαλμο πρόβλημα δίνει τελικά ένα περιορισμένο εύρος βελτίωσης το οποίο καταρρέει μόλις ο οργανισμός κληθεί να ανταποκριθεί διόφθαλμα στις συνθήκες του περιβάλλοντος. Η λογική αυτή έχει γίνει αναγνωριστεί από τους οπτομέτρες οι οποίοι εδώ και χρόνια ενσωματώνουν την διόφθαλμη προσέγγιση στα προγράμματα Vision Therapy τα οποία εφαρμόζουν στις περιπτώσεις αμβλυωπίας. Σήμερα τα τεχνολογικά μέσα, μας δίνουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο την διόφθαλμη προσέγγιση σε συνδυασμό με μια πιο διασκεδαστική πινελιά. Ο καθηγητής οπτομετρίας Teng Leng Ooi στο πανεπιστήμιο του Ohio
Τα αμβλυωπικά άτομα δεν διακρίνονται μόνο για την χαμηλή τους οξύτητα. Το προσαρμοστικό τους lag είναι μεγαλύτερο και θα πρέπει να διερευνηθεί με δυναμική σκιασκοπία. 14
έχει αναπτύξει την μέθοδο «push-pull» στην οποία η θεμελιώδης αρχή εξασφαλίζει ταυτόχρονο ερεθισμό και των δύο ματιών αλλά ελαφρώς πιο εξασθενημένο εκείνον του κυρίαρχου ματιού. Το διαχρονικό παιχνίδι pac-man, δέχτηκε κάποιες μεταβολές έτσι ώστε να εξασφαλίσει τις οπτικές εκείνες παραμέτρους που θα επιτρέψουν τον σωστό διόφθαλμο ερεθισμό με σκοπό την αποκατάσταση και διόρθωση της αμβλυωπίας. Με την βοήθεια πράσινων-κόκκινων φίλτρων ο παίχτης βλέπει με το κυρίαρχο μάτι του το φόντο και τους διαδρόμους δομημένα από pattern οριζόντιων γραμμών , ενώ με το αμβλυωπικό του μάτι βλέπει τον ήρωα pac-man και τους εχθρούς φαντάσματα σχεδιασμένα με pattern κάθετων ή λοξών γραμμών. Τα αποτελέσματα μιας πρώτης πιλοτικής μελέτης έδειξαν θετική επίδραση στην ανάπτυξη της οπτικής οξύτητας του αμβλυωπικού ματιού. Στα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθόδου μπορεί να θεωρηθεί η διασκεδαστική πλευρά της θεραπείας αυτής ακόμα και από ενήλικες ασθενείς. Να σημειωθεί ότι όπως και άλλες εφαρμογές που εμφανίζονται κατά καιρούς, η συγκεκριμένη έκδοση του θρυλικού pacman είναι απλώς άλλο ένα εργαλείο στην φαρέτρα της θεραπευτικής προσέγγισης, αποτελώντας μια ακόμα διαδραστική δραστηριότητα στην αντιμετώπιση της αμβλυωπίας.
15
εμπειρια ορασησ...
ΚΟΝΤΑ
ΜΕΣΑΙΑ
ΟΡΑΣΗ ΥΨΗΛΗΣ ΕΥΚΡΙΝΕΙΑΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ
ΜΑΚΡΙΑ
#1 ΠΟΛΥΕΣΤΙΑΚΟΙ ΦΑΚΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ*
*Οι πολυεστιακοί με τον μεγαλύτερο αριθμό πωλήσεων παγκοσμίως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Essilor. © Essilor International – Ιούνιος 2015. Το Varilux® είναι εμπορικό σήμα της Essilor International. Σκελετοί οράσεως: Ciceron by Lafont. Concept HEREZIE
R E P SU Η Σ Α ΟΡ
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Ophthalmology
Ophthalmology Ένα «μπαλονάκι» για το γλαύκωμα
Την παρουσίαση ενός νέου stent παρουσίασαν πρόσφατα ερευνητές από το University Eye Hospital Bochum στην Γερμανία, με σκοπό την σταθερή μείωση της ενδοφθάμιας πίεσης. Οι ερευνητές παρουσίασαν αποτελέσματα από 23 μάτια στα οποία έγινε η τοποθέτηση του stent και τα παρακολούθησαν σε βάθος τριών ετών. Η μέση τιμή πίεσης που εμφάνιζαν οι ασθενείς προεγχειρητικά ήταν 21mmHg παρά την εφαρμογή φαρμακευτικών σχημάτων, ενώ μετά από 12 μήνες είχε σταθεροποιηθεί στα 15.4 mmHg και ελαφρά χαμηλότερα σε διάστημα 24 μηνών. Ουσιαστικά πρόκειται για μια μείωση της τάξης του 30%-40%. Το stent έχει μήκος 6 mm και διάμετρο 45 micron εξασφαλίζοντας μια σταθερή ροή υπό του επιπεφυκότα. Το μυστικό όπως αναφέρει η Inga Kersten-Gomez, διευθύντρια του τμήματος γλαυκώματος στην πανεπιστημιακή κλινική, βρίσκεται στο υλικό του stent.
Πρόκειται για μια διασταύρωση χοιρινής ζελατίνης με γλαυταραλδεϋδη η οποία παρέχει ταυτόχρονα ελαστικότητα και σταθερότητα.
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
Η διαδικασία τοποθέτησης του stent είναι σχετικά απλή και μπορεί να συνδυαστεί κατά τη διάρκεια εγχείρησης καταρράκτη. Παράλληλα δείχνει να είναι ιδιαίτερα ανεκτή από τον ασθενή, με πολύ χαμηλού βαθμού επικινδυνότητα μολύνσεων και αφήνει ανοιχτή την δυνατότητα περαιτέρω ή εναλλακτικών παρεμβάσεων αν κριθούν απαραίτητα.
20
Optics
Optics Επιλέγοντας χρωματισμό για γυαλιά ηλίου Το πρώτο μέλημα στην επιλογή γυαλιών ηλίου είναι ο φακός, το υλικό του οποίου θα πρέπει να είναι απορροφητικό 100% στην υπεριώδη ακτινοβολία U.V. Το δεύτερο μέλημα αφορά το χρώμα των φακών γιατί πέρα από το θέμα της μόδας, ο οπτικός πρέπει να προτείνει τον κατάλληλο χρωματισμό με βάση τη λειτουργικότητα.
Το γκρι χρώμα φακού είναι από τα πρώτα στις προτιμήσεις γιατί μειώνει την φωτεινότητα χωρίς να αλλοιώνει την αντίληψη των
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
χρωμάτων.
22
Το καφέ είναι ένα χρώμα εξίσου δημοφιλές καθώς μειώνει τη φωτεινότητα μπλοκάροντας ταυτόχρονα ένα μέρος του μπλε φάσματος που προκαλεί θάμβος τις έντονα ηλιόλουστες μέρες. Το μειονέκτημα του είναι η σχετικά αισθητή αλλοίωση των χρωμάτων συγκριτικά με το γκρι. Το πράσινο θεωρείται μια σχετικά ικανοποιητική λύση για τους περισσότερους διοπτροφόρους καθώς μειώνει το θάμβος που προκαλείται από το φάσμα του μπλε φωτός, μειώνει σημαντικά τη φωτεινότητα και βελτιώνει το contrast του φυσικού περιβάλλοντος. Το μεγάλο μειονέκτημα του πράσινου χρωματισμού εντοπίζεται στην αλλοίωση των χρωμάτων και ιδιαίτερα στην «ακύρωση» που παρουσιάζει στο κόκκινο χρώμα δείχνοντάς το ως γκρι, γεγονός που το καθιστά επικίνδυνο για την αντίληψη του φωτεινού σηματοδό-
τη και των τροχαίων σημάτων. Γι’ αυτό ο πιο επιτυχημένος χρωματισμός δείχνει τελικά να αποδεικνύεται ο γκρι-πράσινος που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των δύο αποχρώσεων μειώνοντας τα όποια μειονεκτήματά τους. Η Essilor χρησιμοποιεί μια νέα τεχνική με την ονομασία PhysioTint ώστε τα χρώματα να μην αλλάζουν την χρωματική αντίληψη του διοπτροφόρου. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν χρώματα όπως το ροζ ή το κίτρινο. Το πρώτο είναι ιδανικό για αθλήματα εξωτερικού χώρου καθώς ενισχύει το contrast των αντικειμένων έναντι του γαλάζιου ουρανού, ενώ το δεύτερο προτείνεται σε συνθήκες ομίχλης ή οδήγησης κατά το σούρουπο.
Fashion
Fashion Charlie Max: Χειροποίητα στην Ιταλία με αέρα από... Milano
Η Charlie max γεννήθηκε στο Μιλάνο ,την αδιαμφισβήτητη πρωτεύουσα της μόδας και είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας δύο νέων ανθρώπων με όραμα να δημιουργήσουν μια συλλογή γυαλιών ηλίου που απευθύνονται σε όλους τους καλαίσθητους ανθρώπους. Εμπνευσμένοι από το Μιλανέζικο στυλ, τις νέες τάσεις της μόδας και τα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης, το νέο brand χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία στο design με εκκεντρικά έως πολύ εκλεπτυσμένα μοντέλα. Εδρεύοντας στο Belluno, παραδοσιακό κέντρο στην τέχνη της κατασκευής γυαλιών, η ομάδα της Charlie max δεν εγγυάται μόνο το design αλλά και την υψηλή ποιότητα στην κατασκευή και τα υλικά. Με κεντρική φιλοσοφία την αισιοδοξία για το μέλλον και την πίστη στην πρωτοπορία σε όλους του τομείς, η Charlie Max εκπροσωπεί έναν κόσμο με κέφι, συνεχώς μεταβαλλόμενο.
TIPS Έχοντας την ποιότητα ως κεντρικό πυλώνα στη φιλοσοφίας της, η Charlie max έχει προχωρήσει σε καινοτομίες κατασκευής και design που την κάνουν να ξεχωρίζει.
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
• To brand έχει υιοθετήσει τη χρήση του καλύτερου και ποιοτικότερου acetate (cellulose acetate), που χρησιμοποιείται στον τομέα της παραγωγής σκελετών. • Το σήμα κατατεθέν είναι η αντίθεση στα χρώματα μεταξύ της εξωτερικής και της εσωτερικής επιφάνειας του σκελετού, που επιτυγχάνεται με την ένθεση acetate «φύλλων» διαφορετικών χρωματισμών. Οι μέθοδοι ένθεσης και συγκόλλησης έχουν δημιουργηθεί με τη βοήθεια τεχνικού γραφείου και ανήκουν αποκλειστικά στην Charlie Max. • Τόσο το χρώμα των σκελετών αλλά και οι φακοί που επιλέχθηκαν για τη συλλογή των γυαλιών ηλίου, δημιουργούνται εξ’ ολοκλήρου για το brand. • Ο διακριτικός και αναγνωρίσιμος μεταλλικός ρόμβος στους βραχίονες λειτουργεί ως trademark και θυμίζει το λογότυπο της Charlie Max. • Όλα τα προϊόντα είναι πιστοποιημένα σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Oi φακοί ηλίου υποβάλλονται σε δοκιμές προστασίας και αντοχής, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανονισμούς.
24
Agenda
05–09.02.16 12–14.02.16 14.02.16 21.02.16 24–28.02.16 26–28.02.16
1ο Τετράμηνο 2016 | Τόμος 10ος | Τεύχος 1ο
04–05.03.16
26
World Opthalmology Congress | Guadalajara, Mexico
Heart of America Contact Lens Society | Kansas, USA
Διαχείριση ασθενών με χαμηλή όραση (Σεμινάριο) | Αθήνα Συμμετοχές και πληροφορίες στο email: ophthoweb@gmail.com
Κλινικό φροντιστήριο σκιασκοπίας (Σεμινάριο) | Θεσσαλονίκη (Διοργάνωση ΣΟΟΒΕ)
SECO 2016 | Atlanta, USA
20th ESCRS Winter Meeting | Αθήνα
Retina 2016 | Rome, Italy
05–09.03.16 13–14.03.16 19–20.03.16 31.03-03.04.16 14–17.04.16 01–05.05.16 06-10.05.16
VT 1 Vision Therapy for Visual Dysfunctions (5ήμερο course OEPF/SCO) | Αθήνα Συμμετοχές και πληροφορίες στο email: ophthoweb@gmail.com
NCC/BCLA Research Symposium | Veldhoven, Netherlands
Οι νευροεπιστήμες στην υπηρεσία της οπτομετρίας – Paolo Tacconela (Σεμινάριο)| Αθήνα Συμμετοχές και πληροφορίες στο email: ophthoweb@gmail.com
7th World Congress on Controversies in Ophthalmology | Warsaw, Poland
Vision Expo East | New York, USA
ARVO 2016 | Seattle, USA
ASCRS | New Orle ans, USA
27