VAKCENTRUM Voor zelfstandig retailondernemers
mei/juni 2019
nieuws VAK CENTRUM
FR AN C HISIN G
5
Vakcentrumleden manen kabinet tot haast
Giel Smits wint ZO²Z Award Froukje Sloot van Jumbo Froukje Sloot Stadskanaal eindigde op de tweede plaats. De derde plaats is voor Gert en Mirjam Kuipers van Albert Heijn Kuipers in Franeker.
11 EUROPA
Laat uw stem horen!
3
12 ENERGIE
Gratis workshops informatieplicht energiebesparing
mmm lekker werken, Op de Dag van het Vakcentrum heb ik de eerste resultaten van ons project mmm lekker werken gepresenteerd. Onze oproepen en telefoontjes in oktober leverden 323 afspraken op bij onze leden in de winkel. Dat was wel even schrikken. Gelukkig hadden we al een team samengesteld met deskundige accountmanagers. Daarna volgden nog circa 200 gesprekken met gecertificeerde adviseurs. Ik ben een optimist, maar dit had ik niet durven voorspellen. Uit de analyses van alle gesprekken met werkgevers, waar zo’n 15.000 werknemers werken, komen enkele belangrijke aandachtspunten naar voren. Allereerst vakkennis. De vakkennis van vandaag is niet meer toereikend om de trip naar de toekomst goed af te ronden. Dat werd ook bevestigd door key-note speaker Richard van Hooijdonk. Hier moet aan gewerkt worden! Aan de fitheid van de medewerkers willen werkgevers ook meer doen. Ondanks het lage ziekteverzuim is niet iedereen mentaal of fysiek fit. De regering promoot de verbetering van de vitaliteit. Helaas is de financiële of fiscale tegemoetkoming op dit punt minimaal! Wat betreft de medewerkerstevredenheid scoren de werkgevers hoog, ruim boven de 8. Een klein deel van die medewerkers mist helaas wel de motivatie, passie om de toekomst goed in te gaan. De werkgevers zoeken daarom het antwoord op de vraag: ‘’Hoe motiveer ik iedereen op tijd in te stappen op de trip naar de toekomst..” Een uitdaging voor het team mmm lekker werken om hier snel de nodige oplossingen te bieden, maar ook dat gaat lukken. Tenslotte is die passie er wel bij een grote groep, met als toppers de deelnemers aan onze hackathon. Voor mij bewijst de pilot mmm lekker werken dat je als werkgevers- en werknemersorganisaties ook goed kunt samenwerken om een branche een mooie trip naar de toekomst te garanderen. Niet als tegenover elkaar staande partijen, maar gewoon samen, mmm lekker werken.
mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE directeur 2 VAKCENTRUM | NIEUWS
Algemene Ledenvergadering
Nieuwe bestuursleden Vakcentrum De algemene ledenvergadering werd goed bezocht. Tijdens een werklunch werd de koers van het Vakcentrum besproken, het jaarverslag en het financiële jaarverslag vastgesteld en de begroting goedgekeurd. De leden benoemden twee hoofdbestuursleden en een nieuwe voorzitter voor het branchebestuur Foodspecialiteiten als opvolger van Ed Boele, die tot erelid benoemd werd. BRANCHE BIOLOGISCHE SPECIAALZAKEN Aftredend en herkiesbaar bestuurslid Willem Bakker werd opnieuw benoemd. BRANCHE FOODSPECIALITEITEN Ed Boele (De Kaasspeciaalzaak Den Haag) trad af als voorzitter van het branchebestuur. Op voordracht van het branchebestuur werd Hester de Groot (Wijn & Spijs Heerenveen) aangesteld als voorzitter van het branchebestuur. Hester is al sinds september 2013 lid van het branchebestuur.
HOOFDBESTUUR Henry Hubers, Coop Hubers Vinkel, nam afscheid als bestuurslid. Hij kon statutair niet worden herbenoemd. Ook Irma van Diepen (van den Hurk, Eersel) trad af als bestuurslid. Johannes Vasse (Intertoys Vasse Hardenberg) was aftredend maar werd door de leden herkozen in het hoofdbestuur. De plaats van Ed Boele, die als voorzitter van het branchebestuur Foodspecialiteiten zitting had in het hoofdbestuur, wordt overgenomen door Hester de Groot thans voorzitter van het branchebestuur Foodspecialiteiten.
Ed Boele erelid
Ter gelegenheid van zijn afscheid als voorzitter van het branchebestuur Foodspecialiteiten werd Ed Boele benoemd als erelid van het Vakcentrum vanwege zijn continue opbouwende inbreng ten behoeve van het zelfstandig ondernemerschap.
Afscheid
Irma van Diepen (van den Hurk, Eersel) trad af als bestuurslid.
Giel Smits wint ZO²Z Award Giel Smits van PLUS Giel Smits Culemborg is afgelopen dinsdag uitgeroepen tot winnaar van de tweejaarlijks ZO²Z Award, de prijs voor de beste zelfstandige supermarktondernemer van Nederland. Hij mag deze titel twee jaar lang voeren. Met de competitie wil het Vakcentrum de meerwaarde van de zelfstandige ondernemer voor de Nederlandse economie en voor de lokale gemeenschap benadrukken.
Froukje Sloot van Jumbo Froukje Sloot Stadskanaal eindigde op de tweede plaats. De derde plaats is voor Gert en Mirjam Kuipers van Albert Heijn Kuipers in Franeker. Juryleden Miriam Geluk (directeur Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie) en René Roora (directeur Centraal Bureau Levensmiddelenhandel) benadrukten dat de drie finalisten elkaar wel heel weinig ontliepen. RUIM 200 DEELNEMERS Ruim 200 supermarktondernemers gingen van start in de competitie. In een eerste ronde werden, op basis van een ondernemersanalyse door onafhankelijk onderzoeksbureau Panteia, 12 provinciewinnaars gekozen. Uit deze 12 provinciewinnaars zijn, na bedrijfsbezoeken en uitvoerige gesprekken, drie finalisten bepaald. Deze finalisten werden bezocht door de finalejury bestaande uit Marian Geluk, René Roorda en Harrie ten Have (voorzitter Vakcentrum).
De jury merkte op dat de drie finalisten alle drie uitblonken in de aandacht voor de medewerkers. “Hoewel iedere finalist daar op heel eigen wijze invulling aan geeft, is duidelijk dat zij alle drie hun medewerkers als het kapitaal van hun onderneming zien. Juist de medewerkers bepalen in hoge mate de sfeer en de beleving in de winkel. Daarnaast hebben de drie finalisten een absolute toegevoegde waarde voor hun lokale omgeving.” DUURZAAM ONDERNEMEN IN ALLE OPZICHTEN Giel Smits heeft bewezen dat hij inmiddels meer dan 10 jaar het begrip onderscheidend ondernemerschap in de volle breedte kan doorvoeren en verbreden. Dat betekent zowel aandacht voor milieu, energie en assortiment als voor een duurzaam personeelsbeleid en de lokale betrokkenheid. Smits loopt voorop in de toepassing van technologische ontwikkelingen om de energiebelasting van zijn bedrijf zo veel mogelijk te beperken. De inzet van een bestelauto waarvan de koeling van energie wordt voorzien uit zonnepanelen op het dak van de auto is daarvan een recent voorbeeld. Smits investeert nadrukkelijk in zijn medewerkers en hun opleiding. Zijn eigen rol ziet hij dan ook als “het faciliteren van de medewerkers. Die moeten hun werk op een prettige en aangename manier, goed kunnen doen.” Hij hecht
2019-2020 daarbij groot belang aan een goed beeld van het werken in de supermarkt. “Op de middelbare scholen proberen wij het supermarktvak te promoten. We nodigen ook regelmatig scholen in onze winkel uit om op die manier de branche interessant en aantrekkelijk te maken voor potentiële medewerkers. Wij bespreken zelfs onze interne resultaten met hen”, aldus Giel Smits. DE CONSUMENT DICHTER BIJ LEKKER ETEN EN DRINKEN BRENGEN Smits ziet het als zijn missie de consument dichter bij lekker eten en drinken te brengen. Dat betekent ook dat hij naast het reguliere PLUS-assortiment een breed lokaal assortiment biedt. Boven de winkel beschikt Smits over een grote kookstudio waar regelmatig bier- en wijnproeverijen en wijn-en-spijsavonden worden gehouden. Tijdens kinderkookworkshops leren kinderen van alles over groente, fruit en vitamines. PLUS GIEL SMITS Giel Smits schreef voor de ZO²Z competitie in met zijn winkel aan het Koopmansgildeplein in Culemborg. Hij heeft daarnaast nog een winkel in De Meern (Molenpolder).
VAKCENTRUM | NIEUWS 3
Froukje Sloot, Jumbo Froukje Sloot Stadskanaal
Afgelopen dagen ging een filmpje uit de
DORPS KARAKTER BEHOUDEN “Wij proberen, ondanks dat het een grote winkel is met 22.000 klanten per week, toch een dorpskarakter te houden. Onze klanten kennen ons en wij kennen onze klanten”, zo typeert Froukje Sloot haar winkel in het centrum van Stadskanaal. Dat betekent ook dat zij in haar winkel nogal wat producten voert die je niet in een ‘normale’ Jumbo vindt. Dat is terug te zien in de slagerij met rollades en de typische droge worst met kruidnagel en natuurlijk de Groninger eierballen. Een deel van de chocolade die bij Froukje Sloot in de winkel ligt wordt verpakt door een lokaal bedrijf dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzet. HERINRICHTEN MET OOG VOOR DUURZAAMHEID Duurzaamheid is al een belangrijk thema voor Froukje Sloot. Er wordt zo weinig mogelijk verpakkingsmateriaal gebruikt. Voedselverspilling wordt tegengegaan, onder andere door aansluiting bij Too good to go. De herinrichting die voor het najaar gepland is, wordt aangegrepen om een complete retourstraat in te richten waar onder andere ook petflesjes en blikjes ingeleverd kunnen worden.
'Nieuws' gerecycled
winkel van Froukje Sloot viral. Een klant die een minuut gratis mocht winkelen zocht in die minuut voor maar liefst …. € 25,00 aan boodschappen uit. Froukje Sloot had de laatste weken inderdaad een actie waarin klanten een minuut gratis winkelen konden winnen. Zo vierde zij haar titel als PRIJS VOOR HET HELE TEAM De deelname aan de ZO²Z Award kwam tot stand op aandringen van haar team. “Een heel verschillende groep van medewerkers, zowel jong als oud. Ik probeer uit de mensen te halen wat er in zit. Ik ben altijd benieuwd wat iemand beweegt. Hoe zou je met nog meer plezier kunnen werken in de winkel. Je ben immers meer uren bij ons in de winkel, dan dat je thuis op de bank zit bij je partner." Froukje Sloot vervult naast haar ondernemerschap nog diverse andere functies. In dit verband noemt zij expliciet het voorzitterschap van het bedrijfspensioenfonds. “Een goed en goed geregeld pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde.”
provinciewinnaar. Maar… het filmpje van het internet is al een jaar oud. Nieuws, effectief gerecycled.
2019-2020
Gert en Mirjam Kuipers, Albert Heijn Kuipers Franeker
“Zonder medewerkers zijn wij helemaal niets” Gert Kuipers laat er geen twijfel over bestaan: “De medewerkers zijn het belangrijkst in ons bedrijf. Klanten zijn belangrijk maar zonder medewerkers zijn wij helemaal niets.” Tijdens een bezoek aan Albert Heijn Kuipers wordt dat ook steeds duidelijk. De aandacht voor de medewerkers is bijzonder groot. Mirjam Kuipers licht toe dat er wordt gewerkt met polair leiderschap. “Wij kijken naar de eigenschappen van mensen. Daarbij proberen we niet alleen te kijken naar de kennis, vaardigheden en motivatie. De vraag is juist: “Pas jij als persoon op deze plek”. Het is dus logisch dat ze ook zelf de taken hebben verdeeld. Daarbij duiden ze elkaar aan als de linker- en de rechter hersenhelft. Gert houdt zich bezig met techniek en logistiek, Mirjam 4 VAKCENTRUM | NIEUWS
is de creatieve en richt zich op marketing en personeel. De Kuipers zetten ook volop in op de ontwikkeling van medewerkers. Dat betekent goed opleiden, huiswerkbegeleiding, examentraining en coaching. Maar ook sporten bij de sportschool, running therapie en hardlopen. LOKALE COMMUNITY Het lokale assortiment is beperkt bij AH Kuipers. “Inkopen is een vak. Dat laten we graag aan de formule over.” Stelt Gert Kuipers. Dat betekent niet dat Kuipers niet lokaal betrokken is. Integendeel. “Wat wij hier willen is een soort community zijn.” Stelt Mirjam. We hebben een wandelclub die hier iedere woensdag koffie drinkt, we hebben kookworkshops en kinderpartijtjes, je wilt er gewoon bij horen bij Gert en Mirjam.” Daarnaast wordt ook veel lokaal samengewerkt. “We zetten met lokale
ondernemers lokale acties op om de klanten te verwennen en in de stad te houden. Daarmee kunnen we de stad bloeiend en boeiend houden.Met een mooie stad, met een mooie supermarkt aan de rand zijn wij verzekerd van een goede toekomst.” besluit Gert.
Hoe kan innovatie helpen in jullie winkel? Dat was de uitdaging die, in een hackathon, werd voorgelegd aan de medewerkers van de drie finalisten van de ZO²Z Award. Dit was een extra wedstrijd naast de ZO²Z competitie. Onder begeleiding van de Hogeschool van Amsterdam werkten de drie teams voor hun eigen winkel een technologische toepassing uit. SLIMME WINKELWAGEN TEGEN DERVING Om de derving in de winkel te verlagen, kwam het Team Jumbo Froukje Sloot met de slimme winkelwagen die met een display is uitgerust. Een winkelwagen die ‘ziet’ wat erin wordt gelegd. Zo kan er niets meer ongescand worden meegenomen langs de kassa. Bovendien ontstaat er direct een mogelijkheid tot cross-selling: "als u chocolademelk meeneemt, denkt u dan ook aan de slagroom?" Doordat de winkelwagen ook nog weet wáár hij is in de winkel, kunnen er op de display ook nog aanvullende suggesties worden geboden. De winst volgens team Sloot: lagere derving, onderscheid in de markt, de kassière wordt gastvrouw en veel extra data over het bezoek aan de winkel. KASSA ERBIJ VÓÓRDAT EEN RIJ ONTSTAAT Team Plus Giel Smits greep deze wedstrijd aan om na te denken over een van de grote ergernissen van klanten: de wachtrij bij de kassa. Door slim gebruik te maken van bestaande technologieën, waaronder klantentellers, ontwikkelde het team een systeem om wachtrijen te voorkomen. Door klanten bij binnenkomst al goed te scannen met 3D-scanners, kan worden ingeschat hoe de klant zich gedraagt in de winkel. Dus hoeveel gaat hij of zij kopen en hoeveel tijd is er nodig voor de aankopen. Dan kan vervolgens worden voorspeld wanneer de klant zich aan de kassa meldt. En dus kan er tijdig een kassa worden bijgeschakeld om rijen te voorkomen. Bovendien biedt het goed zicht op het gedrag van de klant in de winkel, waardoor zich op termijn wellicht nog andere mogelijkheden aandienen om de dienstverlening te verbeteren.
GEZONDHEIDSINFORMATIE LETTERLIJK ONDER HANDBEREIK Hoe gezond is dit product? Bevat het ingrediënten waarvoor ik allergisch ben? Voor een grote groep klanten is het belangrijk om de kleine lettertjes op verpakkingen te lezen. Team Albert Heijn Kuipers brengt de gezondheidsinformatie letterlijk onder handbereik. Niet langer lastige etiketten lezen, maar eenvoudig het product scannen met de handscanner. Door een uitgebreide koppeling met de beschikbare productinformatie, wordt op de display alle relevante informatie getoond. Als de klant dan ook nog zijn of haar allergieën toevoegt aan het eigen profiel, wordt ook gewaarschuwd voor eventuele allergenen in het gescande product.
En de winnaar is …
De teams presenteerden hun aanpak tijdens korte pitches op de Dag van het Vakcentrum. Het publiek wees het Team van Albert Heijn Kuipers aan als winnaar. Team Jumbo Froukje Sloot eindigde als tweede en dus was de derde plaats voor Team PLUS Giel Smits.
Vakcentrumleden manen kabinet tot haast met franchisewetgeving De leden van het Vakcentrum dringen er bij het kabinet op aan de franchisewet zo snel mogelijk aan de Tweede Kamer voor te leggen. Ze onderschrijven de brandbrief die vorige week door het Franchisenemers Netwerk Nederland (FNN) aan staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) en minister Dekker (Rechtsbescherming) werd gestuurd. Dat werd uitgesproken op de algemene ledenvergadering afgelopen dinsdag.
drie maanden hebben zij nog geen enkele reactie gezien op hun inbreng.
De Vakcentrumleden wensen heldere informatie over de introductie van de wet. Franchisenemers hebben zich tijdens de internetconsultatie nadrukkelijk uitgesproken voor een snelle invoering van de wetgeving. Daaronder waren enkele honderden Vakcentrumleden. Na ruim
Ook zien zij dat andere overeenkomsten dan de franchiseovereenkomst worden gebruikt om formulegerichte bepalingen vast te leggen.
De franchisenemers zien dat franchisegevers nu anticiperen op de aangekondigde wetgeving. Franchisegevers leggen, onaangekondigd, contractvernieuwingen voor aan franchisenemersverenigingen of individuele franchisenemers. Goed inhoudelijk overleg ontbreekt hierbij vaak.
ACTUALITEIT ONDERSTREEPT NOODZAAK WETGEVING Enkele groepen Vakcentrumleden zijn onlangs geconfronteerd met overname of faillissement van hun franchisegever. Die situaties onderstrepen volgens het Vakcentrum de noodzaak dat een accurate, tijdige informatievoorziening snel wettelijk wordt vastgelegd. Dat geldt ook voor duidelijkheid over de positie van de franchisenemer en de franchisenemersvereniging tijdens de afwikkeling van een faillissement of overname. Recente voorbeelden bewijzen volgens de Vakcentrumleden dat de franchisewet zo spoedig mogelijk ingevoerd moet worden. Daartoe zou het wetsvoorstel voor de zomer nog aan de Tweede Kamer voorgelegd moeten worden. VAKCENTRUM | NIEUWS 5
Dag van het Vakcentrum 2019
Ticket to the Retail Future
“Medewerkers zijn het waard om in te investeren, want ze zijn je belangrijkste asset.” Froukje Sloot, Jumbo Froukje Sloot Stadskanaal “Als wij klanten verassen en verbinden, kunnen we nog steeds een unieke experience blijven bieden ten opzichte van een spraakassistent die bestellingen doet.” Twan van Meel, Albert Heijn Made, Voorzitter Vereniging van Albert Heijn Franchisenemers, Hoofdbestuurslid Vakcentrum. “Technologie gaat ons helpen om op de klant in te spelen.” Erwin Binneveld, Spar University.
6 VAKCENTRUM | NIEUWS
"De fysieke winkel blijft bestaan maar zal op verschillende niveaus een ‘wauw’-ervaring moeten bieden om de consument ook in de toekomst te binden." Johannes Vasse, Intertoys Hardenberg. “Na deze dag ben ik nog iets banger voor de robot dan ik dacht, maar volgens Richard hoeft dat niet.” Jort Kelder. “Leuk en inspirerend om elkaar in deze setting te ontmoeten. Het is een sfeervolle dag.” Gert Kuipers, Albert Heijn Kuipers, Franeker. “Goed dat je echt een spiegel voorgehouden krijgt bij het programma mmm lekker werken.” Twan van Meel
“De break-out sessie energie was voor mij een ‘wakkerschud-moment’, ik had niet gedacht dat er zoveel bij komt kijken. Ik ben ook zeer geïnteresseerd in de workshops informatieplicht van het Vakcentrum.” Giel Smits, PLUS Giel Smits, Culemborg. “De break-out sessie personeel liet zien dat personeelskosten heel anders gaan spelen in de toekomst. De focus komt op andere aspecten te liggen. Daar moet je als ondernemer op inspelen.” Willem van de Voort, Albert Heijn, Oudorp.
"De grootste uitdaging voor mij als kleine winkelier is hoe ik kan aanhaken bij nieuwe technologieën." Irma van Diepen, Van den Hurk Eersel “Goed samenspel met je personeel maakt de winkel.” Willem van de Voort, Albert Heijn, Oudorp. "Er ontstaat een ‘oorlog’ om data. Van wie zijn die, hoe beschermen we die? Daar moeten we ons echt zorgen om maken." Esther Groen,voorzitter Shopping Tomorrow expertgroep Payments in smarthome
"Ik vind het zeer belangrijk dat het mkb als collectief een stem laat horen in politiek Den Haag en Brussel. Dat kan alleen als je bent aangesloten bij een brancheorganisatie. Maar ik kan ook altijd als individu met mijn vragen terecht bij Vakcentrum. Die steun is echt onbetaalbaar en daar zouden al mijn collega’s van doordrongen moeten zijn." Irma van Diepen “Zie de winkel als gezamenlijke onderneming, maak het leuk voor elkaar. Als je waardering krijgt en voor vol wordt aangezien dan zijn die 5 minuten extra niet erg.” Jacqueline Twerda, CNV Vakmensen
De Dag van het Vakcentrum werd mede mogelijk gemaakt door:
VAKCENTRUM | NIEUWS 7
Break-out sessie personeel
Toekomstgericht personeelsbeleid Willem Leyh (Vakcentrum) en Astrid van Hest (mmm lekker werken) stipten in hun break-out sessie aan hoe belangrijk het is voor u en uw medewerkers om mentaal en fysiek fit te zijn en te blijven, om mee te bewegen met de ontwikkelingen in de branche en daarbuiten én om meester te zijn en te blijven in je vak. Er werden concrete tips en handvatten gegeven om aan de slag te gaan met de duurzame inzetbaarheid binnen het bedrijf. Zoals het voorbeeld van de medewerker die de ruimte krijgt om tussen de middag haar hond en die van twee collega’s uit te laten. Dat geeft rust. Een tweede voorbeeld ging over de medewerker-student Bouwkunde die wordt gevraagd om samen met de ondernemer de verbouwing van de winkel voor te bereiden. Kern van de zaak is het implementeren van Human Capital Management (HCM) binnen de organisatie, waarbij de volgende stappen dienen te worden genomen: ken uw business en bepaal uw positie in de markt: volume- of nichespeler; weet welke toegevoegde waarde u biedt; redeneer niet: ‘het internet pikt mijn klanten in’ (en teken daarmee je doodvonnis); maak verbinding tussen HCM en uw businessdoelen; maak van HCM een structureel onderdeel van uw beleid en bedrijfsvoering; maak duurzame inzetbaarheid structureel onderdeel van uw HCM.
Break-out sessie energie
'Aan de slag met informatieplicht’ De informatieplicht energiebesparing die per 1 juli aanstaande wordt ingevoerd, riep onder de aanwezigen direct veel vragen op. Wanneer val je als ondernemer hieronder? Jos Lenselink, inleider van deze breakout-sessie, maakte duidelijk wie aan de informatieverplichting moest ‘geloven’. Zo bleek bijvoorbeeld dat ook veel ondernemers in non-food de grens van een verbruik van meer dan 50.000 kWh elektriciteit per jaar overschrijden. Ook zij moeten dus aan de informatieplicht voldoen. En hoe zit het met een winkelcentrum met meerdere gebruikers? Welke rol speelt de eigenaar hierin? Vervolgens maakte Lenselink duidelijk hoe aan de informatieverplichting kan worden voldaan. De eerste belangrijke stap is het tijdig aanvragen van de e-herkenning die toegang geeft tot het eLoket Informatieplicht energiebesparing. Toen Lenselink tot slot aangaf dat de terugverdientijd van de maatregelen te overzien moest zijn én dat er zelfs geld kan worden verdiend, leek de informatieplicht een hobbel waar veel ondernemers in eerste instantie tegenop zagen, toch alweer wat makkelijker te nemen. Zie achterzijde voor gratis workshops.
Break-out sessie SSK keurmerk
Break-out sessie Technologie
Startups tegen voedselverspilling
Aanhaken bij de opmars van smart home?
Tijdens deze break-out sessie pitchten twee startups tegen voedselverspilling hun initiatief.
De virtuele spraak-assistent gaat een steeds grotere rol spelen in ons koopgedrag. 33% van de consumenten verwacht binnen vijf jaar aankopen te doen via smart home, waaronder de wekelijkse boodschappen. Met Esther Groen, voorzitter van de Shopping Tomorrow expertgroep Payments in smarthome spraken Vakcentrumleden over dit onderwerp. Smarthome bestaat uit een platform, besturing en apparaten met sensoren die met internet verbonden zijn voor de automatisering van processen in en om de woning. Dus de gordijnen bedienen of producten aankopen, het kan via smart home toepassingen. Makkelijk of toch niet? Smart home biedt de consument die een aankoop wil doen een aantal keuzes uit de voor het systeem bekende aanbieders. En dat zijn vaak de grote platforms en mogelijk gaan ook de fabrikanten hier op inspelen. Winkeliers lopen dus het gevaar weggedrukt te worden. Smarthome is dan ook een bedreiging voor het verdienmodel van de retailer, omdat deze niet meer als het belangrijkste kanaal naar de consument fungeert. In Europa kunnen wetgeving (AVG) en het streven naar gezonde marktconcurrentie er toe leiden dat er ook in smart home concurrentie ontstaat waarbij de consument de (eind)controle heeft. Biedt smart home meer kansen of vormt het een echte bedreiging? Die vraag is (nog) niet beantwoord.
De app Too Good To Go zorgt ervoor dat aan het einde van de dag geen verse producten in de vuilnisbak belanden. Deze van oorsprong Deense startup is al goed aan de weg aan het timmeren op de Nederlandse markt. Deelnemende supermarktondernemers bieden via de app verrassingsboxen aan met producten die tegen de houdbaarheidsdatum aanlopen. De waarde van de box is drie keer zo hoog als de verkoopprijs. Consumenten kunnen een box via de app bestellen en in de winkel ophalen. Wat erin zit, is afhankelijk van wat er overblijft, dus iedere keer weer een verrassing. De app weet een diverse groep consumenten te bereiken. Verspilling is Verrukkelijk is een platform van 18 ondernemers (kleinschalige leveranciers) die van verspilde voedselstromen nieuwe producten maken: van chutney en ketchup, tot borrelhappen en kaasspread. De producten worden in een apart schap in de winkel gepresenteerd. In 2018 zijn de eerste twee Verspilling is Verrukkelijk schappen gelanceerd, de logistieke processen zijn verder verbeterd en het initiatief is klaar voor een verdere uitrol. De sessie werd begeleid door Rob Benjamens, voorzitter van de Raad van Advies van de Stichting SSK. Benjamens benadrukte het belang om te focussen op lokaal en op wat mensen in de omgeving willen. Het zijn van een local hero biedt kansen, het Super Supermarkt Keurmerk vormt daarbij een waardevol instrument. 8 VAKCENTRUM | NIEUWS
Keynote Speaker Richard van Hooijdonk:
Het retailbedrijf van de toekomst Keynote speaker Richard van Hooijdonk schetste in een boeiend verhaal de toekomstige trends en hoe deze trends een rol spelen in het retailbedrijf van de toekomst: "Leer omgaan met onzekerheid, dan kun je door naar de retailtoekomst."
TRENDS VAN DE TOEKOMST In zijn verhaal nam Richard de aanwezigen mee op reis naar de toekomst. Hierin duidde hij toekomstige trends als 4D-printtechnologie, SmartHome (Internet of Things), algoritmes en data-analyses die de basis vormen van nieuwe retailmodellen. Die voorspellen ons gedrag en spelen daarop in. Een toekomst ook waarin universiteiten en hogescholen met hun manier van onderwijzen achterhaald zijn en de gemiddelde levenscyclus van een organisatie nog maar zes (!) jaar is. Met nieuwe 4D-printtechnologie zijn we in de toekomst in staat om vorm-veranderende structuren en levend weefsel te printen. Deze techniek verandert de wijze waarop wij consumeren fundamenteel. Kunstmatig vlees uit de printer is in de nabije toekomst heel gewoon. ‘Praten is het nieuwe typen!’ We typen niet meer, maar praten via digitale assistenten met apparaten zoals slimme koelkasten, koffiezetapparaten en andere Smart Home-producten. Robots vervangen in de toekomst chirurgen, maar ook winkelmedewerkers. HET RETAILBEDRIJF VAN DE TOEKOMST Het retailbedrijf van de toekomst analyseert klanten en hun behoeften aan de hand van slimme algoritmen en de traditionele rol van de kassière verdwijnt. Denk hierbij aan robots die worden ingezet om klanten te begroeten of
informatie te verstrekken. Door middel van kunstmatige intelligentie worden deze apparaten steeds slimmer.
Waar zouden winkels technologie vooral voor moeten inzetten?
Jesse Weltevreden van de Hogeschool van Amsterdam vroeg de aanwezigen waarvoor retailondernemers technologie vooral zouden
"De computer is slimmer dan wij, daar moeten we ons niet meer tegen verzetten, we moeten met de computer gaan samenwerken."
moeten inzetten. De antwoorden:
Het toekomstige winkelen is praktisch, efficiënt en gepersonaliseerd. Klanten zijn in de toekomst in staat om gewenste producten in een virtual reality-omgeving te bekijken.
Wachtrij bij de kassa verminderen 13%
DRIE BELANGRIJKE ADVIEZEN:
KENNIS VAN TECHNOLOGIE VOORNAAMSTE
1. Wacht niet af, laat het je niet overkomen, maar ga actief aan de slag en zoek naar mogelijkheden om technologie in te zetten voor nieuwe doeleinden. 2. Zorg dat je beschikt over een goed netwerk van slimme leveranciers en adviseurs. 3. De kritieke ‘skills’ van nieuwe medewerkers zijn passie en nieuwsgierigheid. Niet de kennis, want die is direct verouderd. Het gaat om aanpassingsvermogen.
Onvoldoende kennis van technologie is volgens
Meer inzicht krijgen in de klant 42% Productinformatie verbeteren
14%
Omzetderving tegengaan
13%
Je weg vinden in de winkel verbeteren 9% Verbetering winkelbevoorrading 8%
BARRIÈRE de aanwezigen op de Dag van het Vakcentrum een belemmering om gebruik te maken van nieuwe technologie. Bijna de helft (48%) van de aanwezigen gaf dit antwoord. Als tweede belemmering werd aangegeven ‘het overtuigen van de klanten om de technologie te gebruiken’ (17%). Men verwacht totaal geen problemen bij het personeel en het vinden van de juiste leverancier.
VAKCENTRUM | NIEUWS 9
Succesvolle samenwerking Vakcentrum, CNV Vakmensen en FNV Handel
Pilot mmm lekker werken scoort goed Tijdens de Dag van het Vakcentrum presenteerde Patricia Hoogstraaten de eerste resultaten van de pilot van het project mmm lekker werken. Met dit project werken Vakcentrum, CNV Vakmensen en FNV Handel aan de toekomst-bestendige inzetbaarheid van ondernemers en medewerkers. De pilot richt zich op mkb-bedrijven in de levensmiddelenbranche: zelfstandig supermarktondernemers en foodspecialiteitenwinkels. Bij zo’n 200 ondernemingen werd een analyse gedaan. INZET OP ARBEIDSPRODUCTIVITEIT Uitgangspunt van het project mmm lekker werken is dat de vele veranderingen in de maatschappij en de branche het noodzakelijk maken dat ondernemers en medewerkers Meester in hun vak moeten zijn, Mentaal en fysiek fit zijn en kunnen Meebewegen; de drie M’s van het programma mmm lekker werken. Bij zo’n 200 ondernemingen werd, als start van het programma, een zogenoemde Kosten Baten Analyse Duurzame Inzetbaarheid (KOBA-DI) verricht. Met deze analyse, ontwikkeld door TNO, wordt in kaart gebracht hoe de arbeidsproductiviteit is en hoe deze eventueel verbeterd kan worden. Goed inzicht in de samenstelling van het personeelsbestand en de wensen en capaciteiten van de individuele medewerkers en gerichte investeringen op dit gebied kunnen de verspilling van arbeidsproductiviteit beperken. Overigens ligt die verspilling bij de onderzochte bedrijven net iets onder het gemiddelde van de hele retail.
10 VAKCENTRUM | NIEUWS
ONDERNEMERS ZETTEN IN OP VERHOGING KENNIS, FITHEID EN MOTIVATIE De ondernemers die meedoen aan het programma mmm lekker werken geven aan dat zij zich met name willen richten op drie punten: kennis van henzelf en de medewerkers, fysieke fitheid en motivatie. De kennisontwikkeling betreft zowel de medewerkers als de ondernemers zelf. Men geeft aan dat de huidige vakkennis niet altijd voldoende is om adequaat in te spelen op de veranderingen in de sector veroorzaakt door nieuwe technologie, duurzaamheidsaspecten en de noodzaak zich te onderscheiden van andere (online) aanbieders.
“Wij zetten echt in op de gezondheid van onze medewerkers. Daarvoor werken we bijvoorbeeld ook samen met een fysiotherapeut”. Froukje Sloot NOG FITTER Het ziekteverzuim bij de zelfstandige supermarkten en foodspecialiteitenwinkels is laag. Het Vakcentrum Zorgportaal komt tot een verzuimpercentage van 3,96%. Ruim een procentpunt lager dan het landelijk gemiddelde. Toch zetten veel werkgevers in op het verbeteren van de gezondheid. De inspanningen van werkgevers variëren van programma’s om af te vallen of te stoppen met roken tot bedrijfsfitness en het organiseren van sportmanifestaties met klanten. Het Vakcentrum pleit er voor dat dergelijke inspanningen voor werkgevers aantrekkelijker worden gemaakt door betere fiscale voorzieningen hiervoor.
MOTIVATIE De medewerkerstevredenheid in de branche is hoog. Gemiddeld scoren de werkgevers een ruime 8. De ondernemers uit de pilot willen de motivatie van hun medewerkers verder verhogen. Zij gaven in de pilot aan juist daarvoor instrumenten te zoeken, zowel voor henzelf als voor de leidinggevenden in de bedrijven. Inmiddels zijn er via mmm lekker werken diverse instrumenten en gesprekstechnieken beschikbaar om beter inzicht te krijgen in de persoonlijke motivatie en dit onderwerp bespreekbaar te maken. MMM LEKKER WERKEN OOK BUITEN LEVENSMIDDELENBRANCHE Vakcentrum blijft zich met CNV Vakmensen en FNV Handel inzetten voor het lekker werken en ondernemen in de mkb-levensmiddelenbranche. Daarnaast zet het Vakcentrum zich in om diverse instrumenten uit het programma ook beschikbaar te maken voor andere bij het Vakcentrum aangesloten branches zoals winkels in huishoudelijke artikelen, kookwinkels en speelgoedwinkels.
“De marges zijn dun, er wordt niet veel verdiend. Zet dan niet alleen in op financiële prikkels maar ook op persoonlijke ontwikkeling. Laat medewerkers zich goed ontwikkelen en goed doorstromen” Jacqueline Twerda
23 mei 2019 Europese Verkiezingen
Laat uw stem horen! Op donderdag 23 mei 2019, zijn de verkiezingen voor het Europees Parlement. Bij deze Europese verkiezingen staat veel op het spel. De Europese Unie (EU) heeft immers veel bereikt, zeker ook voor mkb-ondernemers. De EU is voor ondernemers van wezenlijk economisch belang: het vrije verkeer van goederen en personen en de gemeenschappelijke euromunt zijn hier voorbeelden van. Het Vakcentrum geeft geen stemadvies. Dat wil zeggen wij geven niet aan op wie u kunt stemmen, maar raden u wel aan te gaan stemmen! BRUSSEL BELANGRIJKER DAN GEDACHT “Brussel is belangrijker dan burger en ondernemer zich realiseren”. Dat was de conclusie van Richard Jongenotter (PLUS Jongenotter, Rijswijk) tijdens een gesprek dat kandidaat Europarlementariërs onlangs aan zijn bedrijf brachten. Zij kregen bij hem een blik achter de schermen en bespraken diverse Europese onderwerpen die direct ingrijpen op de bedrijfsvoering van de Nederlandse winkelier.
Tijdens het bezoek lag de nadruk op een duurzame bedrijfsvoering. Op dat vlak scoort Nederland al heel behoorlijk. En zeker niet alleen door Europese regelgeving. Nederlandse zelfregulering en samenwerking hebben geleid tot een efficiënt inzamelingssysteem voor afval. Zo wordt in Nederland 30% van het plastic gerecycled. Het Brusselse doel was gesteld op 22%. GELIJK SPEELVELD Maar zo werd benadrukt, het moet niet altijd zo zijn dat we in Nederland iedere Europese regel nog eens van een extra Nederlandse kop voorzien. Integendeel, samenwerking in Europa zou moeten leiden tot een gelijk spelveld. Voor
alle ondernemers in Europa dezelfde regels. Waarbij dan ook de handhaving goed geregeld moet worden. En als handhaving niet mogelijk blijkt dan moet men zich afvragen of de regels wel effectief kunnen zijn in de praktijk. ACTUELE VRAAGSTUKKEN Op dit moment spelen een aantal actuele vraagstukken die direct van belang zijn voor de Nederlandse detailhandel. Bijvoorbeeld met betrekking tot flexibele arbeid. Nieuwe regelgeving dreigt de, voor de winkelier broodnodige, flexibiliteit in de inzet van zijn medewerkers, verder te beperken. En ook met betrekking tot franchising roert Europa zich. Onderwerpen die verder op de agenda staan: de interne markt voor betalingsverkeer, grensoverschrijdende winkelcriminaliteit, Europese aanpak van het stadsmilieu, regeldruk, de herziening van de consumentenwetgeving en afval en energie. VAKCENTRUM AAN TAFEL IN BRUSSEL Juist vanwege de belangrijke invloed van Europese regelgeving zet het Vakcentrum fors in op Europa. Zo is Patricia Hoogstraaten, directeur van het Vakcentrum, ook voorzitter van de stuurgroep Europa van Detailhandel Nederland. Deze werkgroep volgt het werkprogramma van de Europese Unie nauwlettend om in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren wat er in Brussel speelt en gaat spelen, en te anticipe-
ren op de effecten hiervan op de Nederlandse detailhandel. EUROPESE PRIORITEITEN VAN DETAILHANDEL NEDERLAND Namens de detailhandel in Nederland, die bestaat uit 100.000 winkels, 800.000 medewerkers met ruim 105 miljard omzet zijn er 4 punten die die wij de Europarlementariërs voorleggen. Tenslotte zijn we een unieke sector vanwege de sterke verwevenheid met de lokale gemeenschap in het geval van fysieke winkels en het directe contact met de consument. Blijf werken aan de Interne Markt, bestrijd protectionisme, versterk handhaving en pak bestaande handelsbarrières aan. Verbeter onze concurrentiekracht, verlaag de regeldruk en geef winkeliers een eerlijke kans om te concurreren op een gelijk speelveld. Investeer in technologie en digitale vaardigheden. Help de consument en de winkelier in het maken van duurzame keuzes. Investeer in gerichte voorlichting inzake duurzame consumptie en duurzame inkoop, sta toe dat er samenwerkingsverbanden ontstaan en faciliteer de uitwisseling van goede praktijken. Geef de detailhandel een stem in Brussel. Zet een speciale Retail Intergroup op in het Europees Parlement, wij vertegenwoordigen een belangrijke sector!
“Brussel is belangrijker dan burger en ondernemer zich realiseren” Richard Jongenotter VAKCENTRUM | NIEUWS 11
Ledenvoordeel
Informatieplicht energiebesparing Vakcentrum ontzorgt! MELD U DIRECT AAN VOOR ÉÉN VAN DE INVULWORKSHOPS OF DE INDIVIDUELE BEGELEIDING Ondernemers die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas per jaar verbruiken zijn verplicht alle energiebesparende maatregelen te nemen, die binnen 5 jaar terugverdiend kunnen worden. Als u in deze categorie valt, bent u bovendien verplicht te rapporteren welke energiebesparende maatregelen u heeft getroffen. Die rapportage moet u uiterlijk 1 juli digitaal aangeleverd hebben. Hiervoor heeft de overheid een eLoket geopend. INVULWORKSHOPS INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING Het Vakcentrum ontzorgt u in deze en biedt u ondersteuning bij het voldoen aan de wettelijke verplichting door praktische invulworkshops, begeleid door energieadviseurs met ruime ervaring in de branche.
Het uitgangspunt is dat u na het volgen van een invulworkshop volledig voldoet aan de informatieplicht. INDIVIDUELE BEGELEIDING Geheel uitbesteden kan ook. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Afhankelijk van de agenda kan worden bepaald of een individueel traject nog voor 1 juli kan worden aangeboden. Garantie hiervoor kan niet worden gegeven. Geïnteresseerd in een individuele traject? Ook hiervoor kunt u aanmelden via www.vakcentrum.nl/informatieplicht
Gratis workshops Als Vakcentrumlid kunt u kosteloos deelnemen aan één van de invulworkshops. Meld u aan via www.vakcentrum.nl/informatieplicht
Bloeddrukmetingen bij SSK Supermarkten Om bewustwording rondom de risicofactoren van hart- en vaatzieken te vergroten, organiseert de Hartstichting eind mei een grote landelijk campagne. De actie promoot het preventief meten van de bloeddruk, waarbij ook begeleide meetpunten door het hele land worden ingericht. Meer dan 90 SSK supermarkten doen op 27, 28 en 29 mei mee aan de campagne bloeddruk meten in samenwerking met de Hartstichting. In de supermarkten wordt een meetpunt ingericht waar de bloeddruk wordt gemeten.
De gratis workshops worden gehouden op 27 mei, 5 juni, 12, juni en 25 juni
Vakcentrum feliciteert... ONDERSCHEIDINGEN Wim Voet van PLUS Wim Voet in Mook met zijn benoeming tot Lid in de Orde van Oranje Nassau op 26 april. Björn Kuipers van Jumbo Kuipers in Oldenzaal met zijn benoeming tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau op 26 april. JUBILEUM Ed Boele met het 25-jarig bestaan van De Kaasspeciaalzaak in Den Haag op 1 mei. (HER)OPENINGEN Roberto van Veldhuizen met de heropening van de Albert Heijn, Etos en Gall&Gall in Burgh-Haamstede op 13 maart. Olivia de Wolf met de heropening van Albert Heijn de Wolf in Schiedam op 28 maart.
Nieuwe SSK gecertificeerden
• Jumbo Langerak Raadhuisplein, Bodegraven • Spar City Enschede, Enschede • Albert Heijn Hans Geveling, Zeist
SSK hercertificeringen • • • • • • • • •
Albert Heijn Kruip, Lichtenvoorde PLUS van Leeuwen, Den Hoorn PLUS Corbijn, Vrouwenpolder PLUS van Tetering, Eerbeek PLUS van de Huijgevoort, Luyksgestel Jumbo Kamphuis, Dalfsen PLUS Kleijnen Margraten, Margraten PLUS Postma, Lelystad Jumbo Sterrenburg, Dordrecht
Ad de Jong met de opening van de Dagwinkel in Schoonrewoerd op 3 april. Cock Bos en Richard Houtman met de heropening van hun Albert Heijn in Nieuwkoop op 3 april. Gert-Jan Visser met de opening van kaaswinkel Alexanderhoeve in Barendrecht op 4 april. Dick en Ellen Noordzij met de heropening van hun PLUS in Pernis op 16 april. 12 VAKCENTRUM | NIEUWS
COLOFON Redactie Druk Nummer
Blekerijlaan 1 3447 GR Woerden T (0348) 41 97 71 E info@vakcentrum.nl I www.vakcentrum.nl Print2Pack, Vorden 5, 35ste jaargang