BITCOIN ONTRAFELD
75
‘Bitcoin is een opmerkelijke cryptografische prestatie, en het vermogen om iets te creëren dat niet te dupliceren is in de digitale wereld, heeft enorme waarde.’ — Eric Schmidt, CEO van Google
76
Satoshi Nakamoto creëerde met Bitcoin een wereldwijde digitale valuta die decentraal van aard is. In de Bitcoin-white paper18 toonde Nakamoto aan hoe je munten kan overdragen via een vertrouwenloos netwerk, een uniek concept dat leidde tot de massale acceptatie van Bitcoin en blockchain.
Het Bitcoinprotocol Satoshi Nakamoto programmeerde Bitcoin en verankerde de regels in het Bitcoinprotocol. Dat bevat enkele hoofdkenmerken, die hieronder aan bod komen. Bitcoin moet werken op een gedecentraliseerde blockchain (zie afbeelding p. 46), zonder centrale regulator. De knooppunten – het Bitcoinnetwerk – moeten het grootboek onderhouden en hun eigenaars hebben geen toestemming nodig om hun apparaat op het netwerk aan te sluiten (permissionless). Bitcointransacties moeten worden opgeslagen in een grootboek (een ledger). De transacties zijn pas voltooid wanneer ze als blok chronologisch geketend zijn aan de blokkenketen. Het grootboek maakt Bitcointransacties onomkeerbaar, omdat men aan een grootboek enkel info kan toevoegen, niet wijzigen of verwijderen. Iedereen kan een Bitcoinwallet aanmaken met daarin een eigen Bitcoinadres om Bitcoin te beheren en transacties op te starten. Je Bitcoinadres is niet te herleiden naar je identiteit. De transacties zijn in het grootboek op de blockchain wel voor iedereen zichtbaar op basis van je Bitcoinadres. (Aangezien je om te starten met het (ver)kopen van Bitcoin bij de meeste exchanges een verplichte identificatieprocedure moet doorlopen, zijn je transacties niet onzichtbaar voor overheidsinstanties.) Heb je al een Bitcoinadres, dan kun je je transacties zelf opzoeken in het grootboek. Gebruik daarvoor https://www.blockchain.com/explorer
77
Het Bitcoinprotocol bepaalt verder dat nieuwe blokken aan de blokkenketen worden toegevoegd dankzij een Proof of Work- of PoW- consensusmechanisme. PoW vereist dat knooppunten op een netwerk bewijs leveren dat ze rekenkracht (dat wil zeggen werk) hebben verbruikt om op een gedecentraliseerde manier consensus te bereiken, en te voorkomen dat slechte actoren het netwerk overnemen. De knooppunten in een PoW-consensusmechanisme kunnen opgesplitst worden in twee groepen: mijners en nodes. Ze hebben elk hun specifieke taken in het consensusproces en het beveiligen van de transacties, maar het zijn de mijners die het meeste werk moeten verrichten. Daarvoor leveren ze rekenkracht én verbruiken ze ook veel elektriciteit. Nakamoto programmeerde in het protocol dat er maximaal 21 miljoen Bitcoin zal bestaan. Die ingebouwde schaarste zou bijdragen aan de waarde van Bitcoin. Daarnaast zou die 21 miljoen Bitcoin op een gecontroleerde wijze op de markt worden geïntroduceerd, zodat die ingebouwde inflatie niet te zeer op de marktprijs zou drukken. Het protocol bepaalt verder de technische en cryptografische vereisten om een veilig waardetransactienetwerk te creëren zonder tussenkomst van een bank. Laten we nu dieper ingaan op enkele essentiële onderdelen van het protocol.
De broncode De Bitcoinbroncode, Bitcoin Core, bevat het protocol en het grootboek en is vrij te raadplegen. Die makkelijke toegankelijkheid heeft geleid tot de massale acceptatie van het Bitcoinprotocol. Satoshi Nakamoto lanceerde de broncode als opensourcesoftware, waarmee blockchainontwikkelaars continu nieuwe updates kunnen uitbrengen die de protocolfunctionaliteit verbeteren. Hoewel iedereen wijzigingen kan voorstellen, worden niet alle voorgestelde codewijzigingen geïntegreerd in Bitcoin Core. In plaats daarvan beoordeelt en bespreekt de community elke voorgestelde wijziging intensief en besluit vervolgens de wijziging te accepteren of af te wijzen. Iedereen kan deelnemen aan die discussies. De beslissingen worden bij consensus genomen, niet door te stemmen. De originele Bitcoin Core-broncode is geschreven in C++; de up-to-date implementatie vind je op GitHub. C++ is vandaag in andere protocollen een van 78
de populairste blockchainprogrammeertalen. Ze ondersteunt strikte controle over het geheugen en het CPU-gebruik en laat knooppunten snel blokken valideren en verspreiden, wat efficiënte transacties verzekert. Tegenwoordig hebben blockchainontwikkelaars de mogelijkheid om Bitcoinapplicaties te bouwen met Python, Golang, Java of Rust. Hier zie de Bitcoinbroncode: https://github.com/bitcoin/bitcoin
En hier kun je de juiste versie downloaden: https://bitcoin.org/nl/download
De ledger Dit bestand bestaat uit chronologische en cryptografische aan elkaar geschakelde blokken vol Bitcointransacties. Die blokkenketen of blockchain vormt het Bitcoingrootboek, in het vakjargon bekend als de Bitcoinledger. Elke ‘full node’ van het blockchainnetwerk bevat dezelfde kopie van het grootboek en voegt er nieuwe transacties aan toe in de vorm van gemijnde blokken. De Bitcoinledger groeit met ongeveer 6 MB per uur en was in januari 2022 388 GB groot. Check hier de huidige grootte van de Bitcoinledger: https://www.blockchain.com/charts/blocks-size
79
De halving De belangrijkste apparaten in een PoW-consensusmechanisme zijn de mijners, die naast de andere nodes instaan voor de beveiliging van Bitcointransacties. Daarvoor ontvangen de mijners een vergoeding, de blockreward, die geprogrammeerd staat in het protocol. Het protocol dicteert dat die vergoeding om de 210.000 blokken halveert. Dat fenomeen kreeg de naam ‘Bitcoinhalvering’ of ‘Bitcoin halving’ en vindt ongeveer om de vier jaar plaats. Bekijk hier wanneer de volgende Bitcoinhalvering ongeveer zal gebeuren: https://coinmarketcap.com/nl/halving/bitcoin/
Bitcoinhalveringen zijn een belangrijke gebeurtenis voor investeerders en traders, aangezien het aantal nieuwe Bitcoins – gegenereerd door het netwerk en door de mijners op de markt gebracht – vermindert. Minder nieuwe Bitcoins op de markt betekent minder inflatie, meer Bitcoinschaarste en bijgevolg (tot nu toe) een prijsstijging in de koers op lange termijn. Mijners krijgen een vergoeding die bestaat uit nieuw gegenereerde Bitcoins, met een door het protocol opgelegde maximum van 21 miljoen gegenereerde Bitcoins. Als de eigenaar van mijningtoestellen geld nodig heeft om zijn hoge elektriciteitsrekeningen te betalen of om nieuwe mijningtoestellen te kopen, dan zal hij die nieuw gegenereerde Bitcoins verkopen. Dat is trouwens de enige manier waarop nieuwe Bitcoins op de markt komen. Een nieuw gegenereerde Bitcoin noemt men een gemijnde Bitcoin. Ongeveer 19 miljoen Bitcoins zijn al gegenereerd of ‘gemijnd’. De eerste werd in 2009 gemijnd en de laatste zal, door de halveringen, ongeveer tegen 2140 gemijnd worden.
80
De moeilijkheidsgraad Maximaal 21 miljoen Bitcoin ligt te wachten op ‘ontmijning’, met een Bitcoinhalvering om de 210.000 blokken, zo dicteert het protocol. Elk nieuw blok mag maar met een tussenpauze van tien minuten gemijnd worden. Dat impliceert dat er een methode moet bestaan om dat continue tempo in het mijnen van blokken te behouden. De ‘mining difficulty adjustment’, ofwel de moeilijkheidsgraad, regelt dat tempo. Al naargelang de koers, de periode voor of na de Bitcoinhalvering, de lancering van nieuwe, krachtigere mijningtoestellen… zijn er meer of minder mijners actief. Toch moet het tempo waarin de mijners blokken toevoegen aan de blockchain min of meer stabiel blijven. Daar komt de mining difficulty aan tegemoet. Het protocol dicteert dat mijners binnen tien minuten een ‘oplossing’, de nonce, moeten raden om een blok te mogen toevoegen aan de blockchain en zo hun blockreward van 6,25 nieuw gegenereerde BTC te verdienen. De moeilijkheidsgraad maakt het raden van die oplossing moeilijker of makkelijker – al naargelang de aanwezigheid van respectievelijk meer of minder actieve mijners zal het raden van de oplossing sneller of trager verlopen dan om de tien minuten. Die moeilijkheidsgraad wordt automatisch om de 2016 blokken, dat is ongeveer om de twee weken, bijgesteld om het gemiddelde tempo op 10 minuten te houden. Zijn er veel mijners actief, dan is er veel rekenkracht in het blockchainnetwerk. Dat kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat er op twee weken tijd gemiddeld meer dan één blok om de tien minuten wordt gemijnd. Is dat het geval, dan wordt het bereik van de te raden oplossing verhoogd en zal het raden van de oplossing moeilijker worden. Een getal raden tussen bijvoorbeeld 1 en 1000, is moeilijker dan een getal raden tussen 1 en 100. Worden er op twee weken tijd te weinig blokken gemijnd, dan wordt het bereik van de te raden oplossing verlaagd. En zo blijft het gemiddelde tempo constant.
81
Wat is de nonce? Een nonce verwijst naar een getal of waarde die je maar één keer kunt gebruiken. Nonces worden vaak gebruikt voor authenticatieprotocollen en cryptografische hashfuncties. Voor cryptocurrencymijners is het het nummer, de oplossing naar waar ze moeten raden binnen het bereik opgesteld door de moeilijkheidsgraad. Wanneer de oplossing is gevonden, krijgen de blockchainmijners in ruil daarvoor cryptocurrency aangeboden.
Hoe werkt Bitcoin? De Bitcoinblockchain is een gedecentraliseerd netwerk van verbonden apparaten die werken volgens een PoW-consensusmechanisme. De apparaten kunnen we opsplitsen in mijners, full nodes en light nodes. Elk heeft zijn eigen taken in het uitvoeren van Bitcointransacties.
Beeld: Fulmoshop
Full nodes Een full node is een opslagapparaat dat dankzij het downloaden van de Bitcoin Core een kopie van het protocol (de regels) en de volledige ledger (het grootboek) opslaat. De nodes kunnen dankzij het protocol met elkaar communiceren en zijn de knooppunten in het netwerk die samen de Bitcoinblockchain vormen.
82
Elke full node is een geautoriseerde validator van elke transactie en elk blok. Ze zullen transacties controleren en aan de mijners aanbieden om in een blok aan het grootboek op de blockchain toe te voegen. Hun belangrijkste taak schuilt in de consensus die ze moeten bereiken. Full nodes zenden gemijnde blokken naar elkaar en checken dankzij de voorgaande transacties in hun eigen grootboek of de nieuwe transacties in het ontvangen blok correct zijn. Als de full node ontdekt dat een ontvangen blok een transactie bevat die dubbel uitgegeven is (denk aan een ongedekte cheque), dan wordt dat blok afgewezen. De betrokken node wordt even op non-actief gezet of permanent geïsoleerd. Full nodes spelen een rol in het bepalen van de transactiekosten voor het verzenden van Bitcoin naar een andere wallet. Dat gaat zowel over het verzenden van Bitcoin tussen twee wallets van dezelfde eigenaar, als over het verzenden van Bitcoin van de wallet van de verzender naar de wallet van de ontvanger, met andere woorden een Bitcoinbetaling. De full nodes bepalen mee welke transactiekosten, of netwerkfee, de verzender van Bitcoin moet betalen. Is het druk in het netwerk van de nodes, dan zal de transactiekost stijgen om verstopping van het netwerk te voorkomen. Een deel van die transactiekost dient als vergoeding (in BTC) voor de eigenaar van de node, het andere deel voor de eigenaar van de mijners, de miningfee. Full nodes bepalen ook of en wanneer mijners uitbetaald worden. Heeft een mijner een blok gemijnd, dan zorgt de node voor de confirmatie, zodat de mijner zijn blockreward van 6,25 BTC aan nieuw gegenereerde Bitcoin ontvangt. Zijn er updates aan de broncode, dan bepalen de nodes de regels voor het wijzigen van het huidige protocol. Op datum van schrijven waren er meer dan 14.500 Bitcoin Core nodes19 actief, waarvan de meerderheid zich in de VS, Duitsland en Frankrijk bevindt20.
Light nodes Er bestaan nog andere type nodes naast full nodes, waarvan de belangrijkste de light node of SPV client (Simplified Payment Verification client) is. De light nodes zijn voor hun functioneren afhankelijk van de full nodes. Ze hebben aanzienlijk minder download- en opslagcapaciteit nodig dan full nodes, omdat ze niet het hele grootboek opslaan. Hun enige taak is om transacties in de blockchain te verifiëren met behulp van een vereenvoudigde betalingsverificatie. 83
Omdat light nodes geen grote hoeveelheden data via het netwerk verwerken, zijn ze veel goedkoper in onderhoud. Om die reden werden ze van oudsher gebruikt in mobiele Bitcoinwallets, maar tegenwoordig zijn ze vrij zeldzaam.
De memory pool of mempool De mempool is de toegangspoort tot de blockchain. Als jij een transactie over de blockchain wil versturen, wordt die eerst opgepikt door een node die je transactie in zijn mempool plaatst, een soort wachtkamer. Daar wacht de transactie op een mijner die de transactie selecteert en aan een blok toevoegt. In de mempool worden lopende transacties gerangschikt: de transacties met de hoogste miningfee, het deel van de transactiekost bestemd voor de mijner, krijgen daarbij voorrang. De mijners zijn uiteraard eerst geïnteresseerd in de transacties die hun de hoogste miningfee opleveren. Als je Bitcointransactie niet plaatsvindt, kan een van de redenen zijn dat je miningfee niet hoog genoeg was en de mijners ze daarom niet oppikken. Jouw wallets berekenen voor jou de transactiekost en hanteren meestal de gemiddelde fee. Krijg je de kans om die te verhogen, dan is dat een interessante optie als je wil dat jouw Bitcointransacties sneller uitgevoerd worden dan andere. Wees wel voorzichtig bij het manueel aanpassen van je transactiefee. Het is al voorgevallen dat een onfortuinlijke cryptobezitter waanzinnige kosten betaalde op een kleine transactie, omdat hij een verkeerd getal of foute komma heeft ingegeven bij de transactiekost (a fat finger). Dat geld is (meestal) voor altijd verloren.
Mijningnodes of mijners
Beeld: Shutterstock
84
Een mijner is een soort node die werkt dankzij speciale mijningsoftware. Ze vergaren transacties in de mempools en verzamelen die in een blok dat ze dan kunnen toevoegen aan de blockchain om zo de blockreward van 6,25 BTC te kunnen innen. Zij zullen in de eerste plaats checken of een transactie geldig is. De mijner checkt of de verzender niet probeert te frauderen door een dubbele uitgave te doen. Vergelijk het met een ongedekte cheque. Om hun blockreward te verdienen, wedijveren mijners met elkaar om als eerste de nonce te raden binnen 10 minuten. Dat (beveiligings)proces is het Proof of Work (PoW). Het raden gebeurt in een duizelingwekkend tempo van duizenden triljarden uitkomsten (hashes) per seconde. De rekenkracht die dat vergt, vereist uiteraard veel elektriciteit en up-to-date mijningtoestellen met voldoende rekenkracht en de beste processoren. Als een mijner als eerste de oplossing (nonce) raadt, mag hij zijn blok aan de blockchain toevoegen en wordt hij voor zijn werk betaald in Bitcoin. De eerste transactie in een nieuw gemijnd blok is een coinbase-transactie21, die nieuw gegenereerde Bitcoin naar de wallet van de mijner stuurt. Ook de transactie die de vergaarde miningfee naar de wallet van de mijner stuurt, zit vervat in het blok. Na het mijnen van het laatste blok in 2140 vervalt de blockreward en ontvangen mijners enkel nog de miningfees. Verwacht wordt dat de prijs van Bitcoin tegen dan zo hoog zal zijn dat mijners enkel met die fees winstgevend zullen zijn.
Wat is de hashrate? In een PoW leveren mijners gecombineerde rekenkracht tijdens het gokken naar uitkomsten, in vaktaal het generen van hashes, om de nonce te raden. De huidige hashrate van Bitcoin is 195,4 TH/s. TH/s staat voor terahashes per seconde en 1 TH =1.000.000.000.000 hashes. Dat betekent dat mijners momenteel 195,4 biljoen hashes per seconde berekenen. De hashrate wordt algemeen ook beschouwd als een metriek om de gezondheid van een netwerk in te schatten. Vind de meest actuele Bitcoinhashrate op https://www.blockchain.com/charts/hash-rate
85
Hoe verloopt een Bitcointransactie? In de cryptocurrencywereld werkt men vaak in voorbeelden met de fictieve personages Alice en Bob. Wie ben ik om met die traditie te breken? Dus laten we in dit voorbeeld starten met Alice, die vijf Bitcoin bezit en twee Bitcoin wil verzenden naar Bob, die nog geen Bitcoin bezit. TRANSACTIE STUUR BOB 10
Alice
Mijner
Alice start een Bitcointransactie op vanuit haar wallet. Die actie wordt naargelang de interface van je wallet vaak een ‘withdrawal’ of ‘send’ genoemd. Bob is de ontvanger en Alice vult zijn Bitcoinadres (public key) in. De wallet berekent de transactiekost en stuurt vervolgens de transactie met bijhorende RANSACTIE transactievergoeding voor de mijners en de nodes uit over het netwerk. De nodes zullen die opvangen en verder verspreiden. De nodes plaatsen de transSTUUR BOB 5 actie in hun mempool, waar ze kunnen wachten 1 0 tot een mijner ze oppikt. 05
Mijner1
RANSACTIE
STUUR BOB
Bob
10
4
10
3
10
2
Mijner
10
5
10
4
10
3
10
2
10
5
10
4
10
3
10
2
10
5
10
5
86
5 10
10
5
5
De mijner komt in de mempool de transacties die hem de meeste miningfees opleveren oppikken en verzamelt 1 MB aan transacties, de maximumgrootte van een Bitcoinblok. Zij zullen ook checken of de transacties geldig zijn. In dit voorbeeld zullen zij dus nagaan of Alice genoeg BTC op haar TRANSACTIE balans heeft staan om Bob twee Bitcoin te sturen. Alice heeft er gelukkig STUUR BOB is geldig, maar in deze fase nog niet geconfirmeerd. vijf, dus deze transactie 5 10 Om dit blok nu te mogen mijnen, begint de mijner samen met alle andere Alice Mijner mijners aan het raden van de nonce. De oplossing moet binnen tien minuten gevonden zijn. De nonce is moeilijk te raden, maar checken of die correct is, is zeer eenvoudig.
10 1
Bob
5
04
10
3
10
2
10
5
Een mijner die de oplossing raadt, ziet de transacties met zijn blockreward en miningfees toegevoegd aan het blok dat chronologisch aan de voorgaande blokken in een node wordt geketend. Het blok wordt doorgestuurd, zodat elke node het kan checken en toevoegen aan zijn grootboek. Tegelijk checken de nodes ook bij elkaar of er niet door een andere node gefraudeerd werd in dit blok. De grote meerderheid van de meer dan 15.000 nodes heeft uiteindelijk dit blok toegevoegd aan hun grootboek en in ieders grootboek staat dat de balans van Alice verminderd werd met twee Bitcoin (5-2) en dat de balans van Bob vermeerderd werd met twee Bitcoin (0+2).
87
TRANSACTIE STUUR BOB 10
Alice
Bob
5
Mijner
10
5
10
4
10
3
10
2
10
5
De transactie zou in theorie zo geconfirmeerd kunnen zijn. Echter, veel platforms, waaronder cryptobeurzen, vragen voor alle zekerheid een confirmatietijd van één tot soms wel zes blokken eer een transactie is geconfirmeerd. Dat wil zeggen dat de transactie van Alice pas helemaal rond is nadat er in het grootboek na het blok met de transactie van Alice nog één tot zes extra blokken zijn geketend. Dat is een finale check, maar neemt ook een- tot zesmaal tien minuten in beslag. Een Bitcointransactie uitgelegd: YouTube: Bitcoin Transactions - from “Send” to “Receive” door 99Bitcoins
88
60 min #6 50 min #5 40 m i n #4 30 min #3 20 min #2 10 min #1
Block nr. 6 6 confirmaties De transactie is veilig. Block nr. 5 5 confirmaties Block nr. 4 4 confirmaties Block nr. 3 3 confirmaties Block nr. 2 2 confirmaties Block nr. 1 Je transactie is bevestigd.
51% attack Waarom is een Proof of Work-consensusmechanisme als dat van Bitcoin nu zo veilig? Een hacker zou meer dan 50% van de rekenkracht van alle Bitcoinmijners samen moeten hebben om in dat PoW-proces in te breken. Zelfs alle servers van Amazon, Google en Microsoft zouden dat niet klaarspelen. Voor jongere cryptovaluta met een kleiner netwerk en dus minder rekenkracht ligt dat anders. Daarom zijn ze voor hackers aantrekkelijker. Ze kunnen proberen met brute rekenkracht in te breken op het PoW-proces om bijvoorbeeld dubbele uitgaven te initiëren. Die vorm van diefstal heet een ‘51% attack’.
89
Waarom zou ik Bitcoin kopen? De uitspraak dat Bitcoin geen ‘intrinsieke waarde’ heeft, blijft het favoriete stokpaardje van de meeste Bitcoincriticasters. De term ‘intrinsieke waarde’ wordt onder meer gebruikt als synoniem voor bedrijfswaarde, dagwaarde, gebruikswaarde en verkoopwaarde. Omdat het geen eenduidig begrip is, schept het gebruik ervan meer verwarring dan duidelijkheid. Een algemene definitie zou kunnen zijn: de waarde die iets heeft, los van zijn context, van zijn omgeving of zijn positie in een groter geheel22. In die zin zou je kunnen denken dat een eurobiljet niet meer waard is dan het papier waarop het gedrukt is. Een andere veelgehoorde uitspraak stelt dat de waarde is ‘wat de zot ervoor geeft’. Die is mijns inziens niet alleen toepasbaar op crypto, maar op een heel gamma aan investeringsproducten zoals kunst, juwelen… Maar alle producten hebben een prijs gebaseerd op de waarde die mensen eraan willen geven, fiat incluis. Laten we dus dieper ingaan op de door de community aanvaarde argumenten die de waarde van Bitcoin bepalen.
Schaarste De schaarste van Bitcoin levert een grote bijdrage aan de waardebepaling. De mens hecht nu eenmaal waarde aan schaarse producten, denk maar aan goud of diamanten. Het protocol stelt dat er maximaal 21 miljoen Bitcoin mag bestaan, waarvan er ongeveer al 19 miljoen circuleert, met dank aan de mijners. Reken daarbij dat, volgens blockchainanalysebedrijf Chainalysis, tot 23% van de Bitcoins die momenteel in omloop zijn voor altijd verloren is gegaan23. Chainalysis schat dat tussen de 2,78 en 3,79 miljoen BTC nooit meer zal terugkeren in de markt. Die verloren Bitcoins stammen meestal uit de allereerste dagen van de technologie, toen Bitcoin een fractie van een euro waard was en mensen slordiger met hun bewaarde Bitcoin omgingen. In ieder geval maken die verloren munten Bitcoin nog schaarser dan het al was.
90
WEETJE 7.500 Bitcoin op de vuilnisbelt James Howells, een IT-medewerker, begon in 2009 op zijn persoonlijke laptop Bitcoin te mijnen. De laptop ging stuk, maar hij hield de harde schijf bij. Hij gebruikte die om Bitcoins te verzamelen. Tijdens een grote schoonmaak in 2013 gooide hij de harde schijf per ongeluk in de afvalbak. De inhoud ervan kwam terecht op de plaatselijke vuilnisbelt in Newport, Zuid-Wales. Sinds Howells’ what a mistake to make werd er per jaar 50.000 ton afval op de vuilnisbelt bijgestort. Het zoeken naar de schijf zou een complexe onderneming zijn, en James staat te popelen om te beginnen, maar de gemeente laat het nog steeds niet toe: de impact op het milieu zou te groot zijn. En de 7.500 BTC? Die hebben ondertussen een waarde van $ 300.000.000. Ouch.
Lage inflatie De lage inflatie van Bitcoin kwam sterk op de voorgrond sinds de laatste halvering in mei 2020. Voor het eerst was de inflatie van Bitcoin lager dan die van goud. In 2022 is de inflatie van Bitcoin lager dan 2%; ze neemt af met elk passerend blok. Dat is onder de streefinflatie voor de EU en onder de gemiddelde inflatie van het aanbod van goud (13% in 2021). Als inwoners van de EU worden onze euro’s jaarlijks 2% minder waard, zoals is vastgelegd in het Quantitative Easing-programma van de ECB24. De inflatie van Bitcoin is niet afhankelijk van de prijs van Bitcoin (zoals goud) of het beleid van de centrale bank of de overheid (zoals de euro). Het enige waar de inflatie bij Bitcoin van afhangt, zijn de blokken die worden geproduceerd en de Bitcoinhalveringen die de blockreward bepalen. De inflatie van Bitcoin daalt voortdurend op een voorspelbare en betrouwbare wijze in de loop van de tijd, dankzij de door het protocol opgelegde Bitcoinhalveringen. Dat maakt dat investeerders een hoge mate van zekerheid hebben dat er in de loop van de jaren 91