Programma
2013 2014
2
Seizoen - 2013/2014
“ Een toneelvoorstelling kapt nieuwe paden door de onbegaanbare jungle van het leven� Theu Boermans, artistiek directeur het Nationale Toneel
Seizoen - 2013/2014
3
4
Seizoen - 2013/2014
Het Nationale Toneel toetst klassieke toneelteksten op hun waarde voor onze tijd en presenteert nieuwe teksten van hedendaagse toneelschrijvers. Onze voorstellingen zoomen in op de dilemma’s en uitdagingen van onze tijd in crisis. De zoektocht naar moraal is daarbij een belangrijk terugkerend thema.
Seizoen - 2013/2014
5
programma het Nationale toneel
De ideale man met
van Oscar Wilde/ Elfriede Jelinek vertaling Tom Kleijn regie Theu Boermans toneelbeeld Bernhard Hammer coproductie NTGent première 19 oktober 2013, Koninklijke Schouwburg, Den Haag tournee 15 oktober t/m 21 december 2013
In 2011 bewerkte Nobelprijswinnaar Elfriede Jelinek An Ideal Husband, de boosaardige komedie over publieke moraal van Oscar Wilde uit 1895. Jelinek maakte er een niet mis te verstaan statement over onze tijd van.
dien is zijn belangrijkste bezigheid geworden: op het juiste moment toeslaan, zonder sporen achter te laten. Maar dan loopt hij zijn meerdere tegen het lijf, Mrs. Cheveley (Ariane Schluter), nota bene een vroegere klasgenote van zijn vrouw. Zij chanteert hem met zijn brisante geheime operaties om zo zijn politieke steun te krijgen voor een waanzinnig beleggingsproject waarin ze een fortuin heeft geïnvesteerd.
Anniek Pheifer, Ariane Schluter, Chris Thys (NTGent), Frank Focketyn (NTGent), Jaap Spijkers, Katja Herbers, Mark Rietman en Steven Van Watermeulen (NTGent)
Sir Robert Chiltern (Mark Rietman) is staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en een alom gerespecteerd politicus. Zijn gedrag is voorbeeldig, zijn karakter onberispelijk. Kortom, hij is de ideale man. Zijn vrouw, Lady Gertrude (Anniek Pheifer), draagt hem op handen. Zij vermoedt niets – of ogenschijnlijk niets – van zijn duistere kanten. Sir Robert beschouwt de staat als een groot hedgefund, dat er alleen maar toe dient om winst te maken. Hij is de vleesgeworden bv IK, product van de New Economy.
Elfriede Jelinek is een van de meest invloedrijke auteurs van onze tijd. Ze ontving talrijke prijzen, waaronder in 2004 de Nobelprijs voor de Literatuur. Ze staat bekend als een groot liefhebber van de toneelstukken van Oscar Wilde. In 2011 ging ze met de stofkam door zijn An Ideal Husband om het stuk op gepaste wijze naar onze tijd te brengen.
Op jonge leeftijd werd Sir Robert steenrijk door geheime staatsinformatie te verkopen. Sinds-
6
Seizoen - 2013/2014
“ Je moet gewoon rijk zijn. Alleen al uit principe. Maakt niet uit hoeveel het kost.” Seizoen - 2013/2014
7
“ Meneer Hamil zegt dat je niet kunt leven zonder liefde� 8
Seizoen - 2013/2014
programma het Nationale toneel
Madame Rosa Anne Wil Blankers viert haar 50-jarig toneeljubileum
met
naar de roman van Romain Gary bewerking Xavier Jaillard vertaling Tom Kleijn regie Theu Boermans toneelbeeld Bernhard Hammer première 21 december 2013, KoninklijkeSchouwburg, Den Haag tournee 17 december 2013 t/m 7 mei 2014
Anne Wil Blankers is weer te zien bij het Nationale Toneel! Dit seizoen keert ze terug naar de plek waar ze vijftig jaar geleden debuteerde als Desdemona naast Paul Steenbergen en Ko van Dijk. Ter ere van dit jubileum regisseert Theu Boermans de grande dame van het Nederlandse toneel in Madame Rosa. Zij speelt de rol waarmee Simone Signoret diepe indruk maakte in de legendarische film La vie devant soi.
Rosa’s lichaam en geest worden zwakker en zwakker. Ze leunt steeds meer op Momo. De jongen moet toezien hoe ze wegzinkt in haar herinneringen, fantasieën en wanen. Hij verzorgt haar en blijft bij haar wanneer ze zich opmaakt voor haar laatste en moeilijkste reis.
Anne Wil Blankers, Aziz Akazim, Mohammed Azaay en Stefan de Walle
Madame Rosa is het aangrijpende maar ook geestige verhaal over de liefde tussen een joodse vrouw en een moslimjongen. Rosa, een jodin van Poolse komaf die Auschwitz overleefde, is na een leven als tippelaarster een pension begonnen waar ze tegen betaling kinderen van prostituees opvangt. Een bijzondere relatie heeft ze met haar lieveling Momo, een Algerijnse jongen. Ze wonen aan de zelfkant van de grote metropool Parijs en slaan zich dapper door de dagelijkse ellende. Maar
Seizoen - 2013/2014
Madame Rosa schetst een indringend beeld van een groeiende sociale klasse die altijd en overal aan het kortste eind trekt. Het gaat om mensen die voortdurend, en vaak generatie op generatie, vernederd worden – door de geschiedenis, de politiek, door hun eigen omgeving. Toch weten Madame Rosa en Momo te midden van alle geweld vast te houden aan hun persoonlijke moraal.
9
programma het Nationale toneel
De storm met
van William Shakespeare vertaling Frank Albers regie Johan Doesburg toneelbeeld Tom Schenk première 22 februari 2014, Koninklijke Schouwburg, Den Haag tournee 18 februari t/m 20 april 2014
De storm van William Shakespeare is dreigend, rauw, poëtisch en grotesk. Regisseur Johan Doesburg neemt met dit grootse drama zijn lijn van eigenzinnige Shakespeare-regies weer op.
een toneelstuk onder regie van Prospero. Als schaakstukken verplaatst hij de drenkelingen over het eiland. Hij laat hen de fatale gebeurtenis van twaalf jaar geleden in allerlei varianten naspelen in de hoop dat ze er iets van leren. Uiteindelijk brengt hij hen samen voor het eindspel. Zal hij op dit beslissende moment zijn macht gebruiken voor wraak? De wraak waarop hij meent recht te hebben? Of springt hij over zijn eigen schaduw en is er ruimte in zijn hart voor vergiffenis? Maar als hij hen vergeeft, maakt hem dat dan niet nog machtiger?
Anniek Pheifer, Bram Suijker, Hajo Bruins, Hannah Hoekstra, Jaap Spijkers, Jappe Claes, Mark Rietman, Pieter van der Sman, Reinout Scholten van Aschat, Roben Mitchell, Tibor Lukács en Vincent Linthorst
Een eiland, ver van de bewoonde wereld. Hier heerst Prospero (Mark Rietman), eens heerser over het machtige Milaan. Twaalf jaar geleden werd hij door zijn broer Antonio van de troon gestoten. Diep gekrenkt regeert hij nu over zijn dochter Miranda (Hannah Hoekstra), de luchtgeest Ariel (Anniek Pheifer) en Caliban, de oorspronkelijke koning van het eiland (Jappe Claes). Het toeval wil dat zijn verraderlijke broer met zijn aanhang langs het eiland vaart. Prospero ziet zijn kans schoon om hen voor hun misdaden te straffen. Hij ontketent een storm, die het schip doet zinken en de opvarenden op het eiland laat aanspoelen. Alles wat daarna gebeurt, is een toneelstuk in
In De storm gebruikt William Shakespeare een eiland als beeld voor de wereld. Op het eiland zoeken zijn personages naar de betekenis van macht en de ideale samenlevingsvorm. De storm is zoals alle grote werken van Shakespeare een harde afrekening met de werkelijke wereld. Het is het sprookje van de verloren illusies, van de bittere wijsheid, maar ook van de volhardende hoop.
10
Seizoen - 2013/2014
“ O brave new world that has such people in it!�
Seizoen - 2013/2014
11
“ Hebzucht is gezond verstand”
12
Seizoen - 2013/2014
programma het Nationale toneel
De prooi (reprise)
met
naar het boek van bewerking regie dramaturgie toneelbeeld reprisetournee
De prooi, naar de bestseller van onderzoeksjournalist Jeroen Smit, was meteen na de première in 2012 een hit. Pauw & Witteman, RTL Nieuws, het Financiële Dagblad, Elsevier, zelfs The Financial Times berichtten lovend over de voorstelling. Nu is De prooi terug.
collega’s die elkaar steeds meer als concurrenten zien. Wanneer de strijd aan de top en de sfeer van verdeel-en-heers alles verlamt, begint de aandelenkoers te vallen. Daar heeft een groep agressieve aandeelhouders op gewacht. De jacht op De bank wordt geopend…
Rijkman Groenink (Mark Rietman), die halverwege de jaren zeventig bij De bank aantreedt, weet het als geen ander: het is eten of gegeten worden in de bankensector. Je bent jager of je bent prooi. De bank moet groeien, wil hij aan de top staan in de 21e eeuw. Daarvoor vecht Groenink vanaf de dag dat hij er werkt. En hij wil winnen. Dat wil Wilco Jiskoot (Hajo Bruins) ook. Vrijwel tegelijk komen ze bij De bank. Samen klimmen ze naar de top. Maar collegialiteit slaat om in koude oorlog wanneer Jiskoots informele macht te groot wordt. De bank groeit nog wel, maar vooral uit elkaar. Groter en groter wordt de afstand tussen de top en de werkvloer, tussen de bank en zijn klanten, tussen
De prooi, het duistere verhaal over de ondergang van ABN Amro, De bank van Nederland, laat zien hoe arrogantie, narcisme, besluiteloosheid en roekeloze ambitie een Nederlands instituut vernietigden.
Betty Schuurman, Hajo Bruins, Jaap Spijkers, Jeroen Spitzenberger, Joris Smit, Mark Rietman, Pieter van der Sman, Reinout Scholten van Aschat en Vincent Linthorst
Seizoen - 2013/2014
Jeroen Smit Sophie Kassies Johan Doesburg Karim Ameur Bernhard Hammer 29 april t/m 7 juni 2014
13
programma het Nationale toneel
Het stenen bruidsbed
(tournee)
met
naar de roman van Harry Mulisch bewerking Stefan Bachmann, Felicitas Zürcher vertaling Tom Kleijn regie Johan Doesburg toneelbeeld Bernhard Hammer tournee 14 september t/m 9 november 2013
Het Nationale Toneel brengt Het stenen bruidsbed, de verpletterende geschiedenis van Norman Corinth (Jeroen Spitzenberger). Als Amerikaanse gevechtspiloot nam hij deel aan het bombardement op Dresden. Elf jaar later keert hij terug naar de puinhopen.
bombardement. Hij raakt bezeten van Hella, een mooie tolk-vertaalster, die tijdens de oorlog in een kamp zat en nu blind vertrouwt op de socialistische heilstaat. Steeds weer wordt Corinth geconfronteerd met de slachtoffers van zijn daad, die destijds zo rechtvaardig leek: Hitler-Duitsland de genadeslag toebrengen. Langzaam wordt hem duidelijk dat hij naar Dresden is gekomen om antwoord te vinden op de vraag: als deze mensen slachtoffer zijn van het helse bombardement, wat maakt dat dan van hem?
Antoinette Jelgersma, Bram Suijker, Jeroen Spitzenberger, Pieter van der Sman, Sallie Harmsen, Stefan de Walle, Tamar van den Dop en Vincent Linthorst
1956, het begin van de Koude Oorlog. In communistisch Dresden komen specialisten uit Oost en West bij elkaar voor een tandheelkundig congres. Onder hen Norman Corinth, tandarts te Baltimore. Tijdens zijn verblijf dringt Corinths verleden zich in alle hevigheid aan hem op. Elf jaar eerder nam hij als Amerikaanse gevechtspiloot deel aan het bombardement op Dresden, dat het Florence aan de Elbe werd genoemd. Hij ontvlucht het congres en dwaalt door de puinhopen van de stad. Hij zoekt iets, maar weet niet wat. Hij maakt ruzie met een dubieuze West-Duitse congresganger. Hij ontmoet een echtpaar dat een kind verloor tijdens het
14
Het stenen bruidsbed (1959) is na meer dan vijftig jaar nog steeds een van de beste romans van de meester van de paradox. Harry Mulisch (1927-2010) laat ons zien dat ‘de rechtvaardige oorlog’ niet bestaat. Parallel aan de tournee presenteert het Letterkundig Museum in Den Haag een tentoonstelling over Het stenen bruidsbed. Ook verschijnt bij De Bezige Bij een toneeleditie van de roman.
Seizoen - 2013/2014
programma het Nationale toneel
Speeldrift (tournee)
met
van Juli Zeh bewerking Rik van den Bos & Casper Vandeputte regie Casper Vandeputte toneelbeeld Pascal Leboucq productie Toneelschuur Producties in coproductie met het Nationale Toneel tournee 5 t/m 13 sept 2013
De jonge toneelschrijver Rik van den Bos maakte met Casper Vandeputte een bewerking van de opzienbarende roman Speeldrift van Juli Zeh.
In haar roman Speeldrift geeft de Duitse schrijfster en juriste Juli Zeh (1974) een haarscherpe analyse van het tijdperk na 9/11. Ze koppelt een herkenbaar en meeslepend verhaal aan de maatschappelijke uitdagingen van deze tijd: de verhitte zoektocht naar normen en waarden en de vraag hoe om te gaan met spectaculair terrorisme van verwarde eenlingen.
Mariana Aparicio Torres, Stefan de Walle, Tamar van den Dop en Vincent van der Valk
Ada komt als nieuwe leerling op een vooraanstaande middelbare school. Haar intelligentie maakt haar direct tot buitenstaander: te slim en onhandelbaar voor de leraren, te gevaarlijk en vreemd voor haar medeleerlingen. Zij op haart beurt vindt iedereen burgerlijk en dom. Alleen in klasgenoot Alev treft ze een zielsverwant. Samen zien ze de wereld zoals hij is, een door God verlaten speelplaats. Ze gebruiken de na誰ef-optimistische gymleraar Smutek om hun filosofie in de praktijk te onderzoeken. Hij ontpopt zich als willige pion in een gevaarlijk en erotisch geladen spel. Maar dan barst de bom.
Seizoen - 2013/2014
Stefan de Walle en Tamar van den Dop zijn genomineerd voor respectievelijk de Arlecchino en de Colombina voor hun rol in Speeldrift. In september 2013 maakt de jury bekend of ze deze toneelprijzen in ontvangst mogen nemen.
15
programma het Nationale toneel
Nieuwspoort met
Casper Vandeputte (regie), Hannah Hoekstra, Joris Smit, Reinout Scholten van Aschat, Remco van Rijn (dramaturgie) en Sallie Harmsen
première 20 november 2013, NT Gebouw, Den Haag te zien 20 t/m 23 november 2013, NT Gebouw, Den Haag en 3 t/m 7 december 2013, Compagnietheater, Amsterdam
De ‘fresh arrivals’ van het Nationale Toneel gaan onder aanvoering van regisseur Casper Vandeputte in Den Haag het centrum van de macht in.
nieuwsberichten, documentaires, eigen interviews met politici en nieuwsmakers en observaties in en rond het Tweede Kamergebouw.
Op vijf minuten lopen van de repetitielokalen van het Nationale Toneel zetelt het Nederlandse bestuur. Aan het Haagse Binnenhof werken ministers, kamerleden en fractiemedewerkers aan de toekomst van ons land, op de voet gevolgd door een leger lobbyisten en woordvoerders. Journalisten houden hun schreden kritisch en nauwlettend in de gaten. Maar ’s avonds zitten jager en prooi – journalist en politicus – in sociëteit Nieuwspoort gebroederlijk aan de borreltafel. De tegenstellingen van de dag verdwijnen in de nevel van ‘de Nieuwspoortcode’: wat in Nieuwspoort wordt besproken, blijft geheim.
Perscentrum Nieuwspoort heeft het Nationale Toneel benoemd tot Nieuwspoortrapporteur 2013. De rapporteur krijgt toegang tot de gelijknamige sociëteit en het gebouw van de Tweede Kamer om op basis van eigen onderzoek het politiek-publicitaire complex te onderzoeken. Eerdere rapporteurs waren onder meer journalist Joris Luyendijk en ombudsman Alex Brenninkmeijer. Op 20 november zal acteur en oud-kamerlid Boris van der Ham ‘s middags de Kees Lunshoflezing verzorgen over de relatie tussen politiek en theater. Het NT zal tijdens deze bijeenkomst als rapporteur een voorpresentatie geven van zijn bevindingen. Diezelfde avond gaat de voorstelling in première.
Nieuwspoort is een theatraal onderzoeksverslag gebaseerd op
16
Seizoen - 2013/2014
“ Wij willen goed geïnformeerd worden!”
Seizoen - 2013/2014
17
programma het Nationale toneel
Vals met
van Lot Vekemans regie Johan Simons toneelbeeld Leo de Nijs productie NTGent in coproductie met het Nationale Toneel première 6 september 2013, Schouwburg Gent, Gent, België & 18 september 2013, Compagnietheater, Amsterdam tournee 5 september t/m 4 december 2013
Lot Vekemans, bekend van Zus van (2005) en het internationaal bejubelde Gif (2009), schrijft voor Betty Schuurman van het Nationale Toneel, Elsie de Brauw en Bert Luppes van NTGent een nieuwe toneeltekst. Johan Simons, veelgeprezen regisseur en artistiek leider van de Münchner Kammerspiele, regisseert deze coproductie met NTGent.
Vals is een psychologisch drama met een hoog thrillergehalte. Het gaat over de schemerzone tussen echt en onecht. Over waar en onwaar. Over paranoia. En vooral over de vraag: door wie en wat wordt je waarde bepaald?
Bert Luppes, Betty Schuurman en Elsie de Brauw
Twee zussen. De één een gelauwerd theateractrice, de andere een beroemde soapspeelster. Beiden worden gearresteerd op beschuldiging van vluchtmisdrijf na een dodelijk ongeval. Ze beweren onschuldig te zijn. Een getuigenis wijst evenwel in hun richting. Maar klopt die getuigenis wel? Is de getuige te vertrouwen? Hoe eerlijk zijn de zussen – ten opzichte van elkaar én van zichzelf?
18
Deze coproductie met NTGent is het begin van de langdurige internationale samenwerking tussen twee grote Europese gezelschappen.
Seizoen - 2013/2014
programma het Nationale toneel
Assen blues met
van Rob de Graaf regie Johan Doesburg toneelbeeld en Reinier Tweebeeke lichtontwerp productie Stichting Vraag in coproductie met het Nationale Toneel première 18 oktober 2013, Deventer Schouwburg, Deventer tournee 16 oktober t/m 28 november 2013
De afgelopen seizoenen was acteur Ali Çifteci in verschillende producties bij het Nationale Toneel te zien. Van hem kwam het idee om een voorstelling te maken over de moeizame relatie met zijn land van herkomst, Turkije. Het land waarvan hij zo vervreemd is geraakt, maar waarmee hij nog altijd wordt geïdentificeerd. De grote Nederlandse toneelschrijver Rob de Graaf schreef voor hem Assen blues, een verhaal over ontheemding op elk gebied.
Drent. Hij heeft een tweedehands-autohandel en speelt in zijn vrije tijd toneel. Acht jaar was hij, toen hij voor het laatst in Turkije was. Maar plots voelt hij de aandrang zijn moederland te bezoeken. Om zijn vader in diens vertrouwde omgeving te zien. Om de plekken te bezoeken die hij alleen uit de verhalen kent. De twee treinreizigers raken met elkaar in gesprek. In eerste instantie over de verschillen die ze delen. Maar er zijn ook overeenkomsten. De eerste keer dat ze een trein voorbij laten gaan zonder in te stappen is nog een hele stap, maar al snel hebben ze de moed om te spijbelen…
Ali Çifteci en Camilla Siegertsz
Twee vreemden, een man (Ali Çifteci) en een vrouw (Camilla Siegertsz), wachten op hun trein op het lege perron van station Assen. Hij gaat naar Turkije, zij naar de academie in Groningen waar ze lesgeeft. Ooit kwam zij naar Drenthe voor de liefde, nu is ze te zeer aan de rust en ruimte gewend om nog terug te willen naar de Randstad. Op school leert ze haar studenten dat je dromen nodig hebt om de werkelijkheid te verdragen. Hij is een Turk, een Drent, een Turkse
Seizoen - 2013/2014
Assen blues gaat over onvervuld verlangen, over het toeval dat het leven regeert, over het belang van ‘plekken‘ in ons bestaan – of het nu een onbekende plek is waar we heen willen of een vertrouwde plek waar we alles kennen.
19
“ Ik ben geen beest, ik kan het niet vergeten�
20
Seizoen - 2013/2014
programma het Nationale toneel
Elektra met
van Hugo von Hofmannsthal vertaling Tom Kleijn regie Casper Vandeputte toneelbeeld Pascal Leboucq première 8 maart 2014, Theater aan het Spui, Den Haag tournee 5 maart t/m 12 april 2014
Elektra vertelt over drie door het noodlot getroffen jonge mensen. Op de resten van een ondergaand rijk proberen ze een nieuwe toekomst op te bouwen.
hij zich op: hij pleegt de moorden. Zo wordt Chrysothemis verlost en vindt Elektra eindelijk haar lotsbestemming.
Antoinette Jelgersma, Betty Schuurman, Joris Smit, Mariana Aparicio Torres en Sallie Harmsen
Hoe verder te leven na de grootste ramp die een kind kan overkomen? Dat is de vraag voor Elektra, Chrysothemis en Orestes. Hun moeder Klytaimnestra vermoordde hun vader Agamemnon en deelt nu het voormalig huwelijksbed met haar minnaar Aigisthos. Chrysothemis wil alles wat er is gebeurd het liefst vergeten, zodat ze verder kan met haar leven. Orestes, de jongste, is gevlucht. Maar Elektra is helemaal in de ban van het verleden. Ze beweegt zich tussen de herinnering aan de gruwelijke dood van haar vader en de moordfantasieĂŤn op haar moeder en Aigisthos. Haar obsessie is zo groot dat ze het leven voor zichzelf en haar zusje onmogelijk maakt. Wanneer Orestes na jaren terugkeert, offert
Seizoen - 2013/2014
Dichter, essayist en toneelschrijver Hugo von Hofmannsthal was het wonderkind van de Weense literaire kringen rond 1900. Als geen ander wist hij het tijdsgevoel van de stervende negentiende eeuw en het verlangen naar de moderne tijd in woorden te vangen. Hij baseerde zijn Elektra (1904) op de tragedies van Aischylos, Euripides en vooral Sophokles. Maar tegenover het witte marmer van de klassieke oudheid plaatst hij een duistere wereld van bloed en driften, waarin Freud en Nietzsche de plaats hebben ingenomen van goden en hogere machten.
21
programma het Nationale toneel
Beauvoir & Sartre, een tête-à-tête met
van Johan Doesburg en Ariane Schluter regie Johan Doesburg première 24 mei 2014, Theater aan het Spui, Den Haag tournee 21 mei t/m 21 juni 2014
“Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt.” Beroemde woorden van de Franse schrijfster Simone de Beauvoir in een van de meest invloedrijke boeken van de twintigste eeuw, De tweede sekse.
al te graag spiegelden aan deze glamoureuze hogepriesters van het existentialisme.
Ariane Schluter en Reinout Bussemaker
Schrijfster Simone de Beauvoir en filosoof en schrijver Jean-Paul Sartre hadden een opzienbarende relatie. Er is in de geschiedenis geen liefdeskoppel geweest dat elkaar zo de ruimte gaf, zo met elkaar in gesprek bleef en zoveel invloed had op het denken en handelen van hun tijdgenoten. Zij gaven stem aan de naoorlogse generatie die zou opgroeien in welvaart en rebelleren tegen de vermolmde wereld van hun ouders. Om ‘Vrijheid’ ging het, in al hun uitingen. Hun open relatie was een doorn in het oog van de meeste van hun tijdgenoten. Hun controversiële teksten wekten vaak de woede van de ‘reaguurders’ van hun tijd, maar kenden ook vele bewonderaars die zich maar
22
Beauvoir & Sartre, een tête-à-tête is een nieuwe toevoeging aan de reeks literatuurbewerkingen die Johan Doesburg en Ariane Schluter in de loop der jaren maakten. Denk aan Mystiek Lichaam en Tirza. De gesprekken van Schluter en Doesburg over de boeken en levens van de minnaars en wapenbroeders Beauvoir en Sartre vormen de basis voor deze voorstelling. Samen onderzoeken ze de ‘Vrijheid’ waar Beauvoir en Sartre zo voor vochten. Hoe begaanbaar zijn die wegen der vrijheid eigenlijk die ze voor zichzelf opeisten en die ze ons in het vooruitzicht stelden?
Seizoen - 2013/2014
“ Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt” Seizoen - 2013/2014
23
Ruim baan voor aanstormend talent Het NT Gebouw is ons werkhuis, waar we stukken voorbereiden en repeteren, maar ook de plek waar u jonge talenten en een aantal van hun projecten kunt bekijken.
Nieuwspoort Casper Vandeputte, Hannah Hoekstra, Joris Smit, Reinout Scholten van Aschat en Sallie Harmsen brengen dit najaar politiek Den Haag in kaart. Nieuwspoort is een onderzoek in de coulissen van de macht. Halfweg In Halfweg gaan de deuren van het NT Gebouw open voor jonge, talentvolle regisseurs en acteurs in opleiding. Ze presenteren sprankelende scènes, eigenzinnige etudes en cutting-edge crossovers. Zonder enige pretentie, open en kwetsbaar. Elke avond is anders, maar eindigt steevast in een prettig gesprek tussen publiek, makers en spelers. Wat hebben we gezien? Wat vonden we ervan? Met welk gevoel gaan we naar huis?
Samenwerking met Universiteit Leiden/ Campus Den Haag Rond een aantal producties, zoals Nieuwspoort en De storm, werkt het Nationale Toneel samen met de Universiteit Leiden. Studenten en alumni volgen inleidingen verzorgd door medewerkers van beide instellingen, bezoeken de voorstellingen en ontmoeten de makers.
Firma MES Sinds 2013 ondersteunt het Nationale Toneel het jonge Haagse makerscollectief Firma MES. Zij maken voorstellingen in de vlakkevloertheaters en kleinschalige, bijzondere projecten onder de noemer Firma MES: Extra. In seizoen 2013-2014 speelt Firma MES o.a. een remake van de locatievoorstelling STEL.
24
Seizoensbrochure - 2013/2014
Babel
Educatie
Kunst stelt grote vragen. In welk land willen we leven? Wat is moraal en waarop is die gebaseerd? Wat is liefde, wat is rechtvaardigheid?
NT Educatie laat jongeren in Den Haag en in het land door middel van workshops, projecten en educatief materiaal kennis maken met theater en de voorstellingen van het Nationale Toneel.
In onze voorstellingen onderzoeken we mogelijke antwoorden op die vragen. Vanaf dit seizoen verbreden we de zoektocht naar buiten het podium, voor iedereen die zin heeft in echte verdieping en hardop denken. Onder de naam Babel maken we spannende, nieuwsgierige avonden over cultuur, politiek en maatschappij. In ons eigen NT Gebouw en op locatie. Zo ontdekken we de ideale bestuurder rondom de voorstellingen De storm en De ideale man, bedenken we nieuwe verheffingsidealen en brengen we een ode aan de forensen van Den Haag.
NT Educatie richt zich vooral op leerlingen en docenten uit de bovenbouw VO, studenten MBO, HBO en WO, en jongeren die op eigen initiatief interesse tonen in toneel. In seizoen 2013-2014 worden er Theaterlesprojecten georganiseerd rondom diverse voorstellingen. www.nationaletoneel.nl/educatie
NTjong verzorgt voorstellingen, workshops en theaterprojecten in theaters, op scholen en op locatie. Bovendien worden alle voorstellingen van NTjong begeleid door educatief materiaal. In seizoen 2013-2014 beginnen we aan het meer jaren project Urban Stories; speciale gebeurtenissen in, voor én door Den Haag. NTjong educatie richt zich, in het eerste volle seizoen, vooral op de stad Den Haag, met een focus op kinderen en jongeren in het PO en onderbouw VO. NTjong wil met haar educatie prikkelen, onderzoeken en verbinden. Zelf actief nadenken én doen. www.ntjong.nl
Seizoen - 2013/2014
25
“ Theater moet confronterend zijn, ook voor kinderen” Noël Fischer, artistiek leider NTjong
26
Seizoen - 2013/2014
Het nieuwe NTjong maakt voorstellingen voor kinderen en jongeren en is onderdeel van het Nationale Toneel. Avontuurlijk en bezield theater van nu voor iedereen met een jong hart. De artistieke leiding is in handen van NoĂŤl Fischer. De komende jaren zal NTjong zijn publiek zo direct mogelijk opzoeken zowel in de klas, in het theater als bij mensen de buurt. In seizoen 2013/2014 brengt NTjong zeven producties.
Seizoen - 2013/2014
27
programma NTjong
Zebra Zebra (vanaf 5 jaar)
Zebra Zebra is een theatraal stripverhaal voor de hele familie met muziek, live animatie en een popartdecor. Over de drift om je eigen keuzes te maken en het lef af te wijken. Over zwart-wit denken in een fullcolourwereld. Over een zebra die nou eenmaal een zebra wil zijn. Losjes geïnspireerd op het beroemde toneelstuk Le Rhinocéros van Eugène Ionesco.
Mijn jas is mijn huis
met
Anil Jagdewsing, Eva Zwart, Feike Looyen, Joris Erwich en Roos Hoogland regie Noël Fischer dramaturgie Martine Manten compositie Jolle Roelofs toneelbeeld Marianne Burgers kostuumontwerp Carly Everaert lichtontwerp Uri Rapaport coproductie BonteHond première 6 oktober 2013, Schouwburg Almere tournee 5 oktober 2013 t/m januari 2014 te zien tijdens 100% NTjong
met
Erna van den Berg, Maurits van den Berg, Michiel Bijmans en Stefanie van Leersum
(vanaf 6 jaar)
In deze muzikale voorstelling wordt het meisje Wies op een nacht wakker in haar jas en ontdekt dat ze niet meer in haar eigen bed ligt. Haar jas is haar thuis geworden. Ze herkent niets, alles is leeg, is dit het einde van de wereld? Dan ontmoet ze een huis dat haar gedachten kan lezen, de kat Mr Robert en een mysterieus jongetje. Samen gaan ze op zoek naar de waarheid. Het Residentie Orkest speelt in deze voorstelling de sprankelende en ontroerende muziek van Edvard Grieg uit de Holbergsuite en Peer Gynt die perfect past bij de nieuwe poëtische tekst van Hans van den Boom. Marielle Woltring schrijft speciaal voor de voorstelling een aantal nieuwe liederen.
28
tekst en regie Hans van den Boom dramaturgie Martine Manten muziek en spel Lavalu toneelbeeld Michiel Voet kostuumontwerp Dieuweke van Reij coproductie Residentie Orkest première 13 oktober 2013, Dr. Anton Philipszaal, Den Haag te zien tijdens 100% NTjong
Seizoensbrochure - 2013/2014
programma NTjong
Titus
met
Joris Smit of Reinout Scholten van Aschat (afwisselend)
(vanaf 14 jaar) tekst Jan Sobrie regie Casper Vandeputte dramaturgie Martine Manten kostuumontwerp Lotte Goos speelperiode najaar 2013, zowel voor scholen als in het theater – zie website voor de meest actuele speellijst te zien tijdens 100% NTjong
Lucy ❤ Ringo ★
Titus is een solovoorstelling over het harde maar fantasierijke leven van een slagerszoon. Op het dak van zijn school vertelt Titus in sneltreinvaart en met humor wat hem in zijn leven allemaal overkomen is. Casper Vandeputte regisseert dit ontroerende en soms hilarische stuk van Jan Sobrie over een jongen in strijd met zijn omgeving en een grote fantasie.
met
Michiel Bijmans en Eva Zwart
(vanaf 8 jaar)
tekst Jorieke Abbing regie Noël Fischer dramaturgie Martine Manten video en decor Judith Hofland speelperiode januari t/m februari 2014 op scholen te zien tijdens 100% NTjong
Seizoen - 2013/2014
De jonge toneelschrijfster Jorieke Abbing schreef op verzoek van Noël Fischer een toneelstuk voor in de schoolklas over een wonderlijke jongen en een eenzaam meisje die met elkaar chatten op internet. Zij woont in Waddinxveen, hij in New York. Ze worden vrienden ook al hebben ze elkaar nog nooit live ontmoet. Maar hoe weet je dat de ander er werkelijk is als je hem nodig hebt, en kun je elkaar wel geheimen toevertrouwen via een computer?
29
programma NTjong
Kamishibai voor kleuters speelperiode januari t/m maart 2014 op scholen
Urban Stories (alle leeftijden)
met
Feike Looyen of Erna van den Berg (afwisselend) Een beeldende vertelvoorstelling voor jonge kinderen geïnspireerd op de klassieke Japanse Kamishibai, dat letterlijk theater van papier betekent. Een acteur komt in de klas met een miniatuur ‘meeneemtheater’ waarin tekeningen, collages, figuren en bijzondere voorwerpen tot leven komen.
met
Feike Looyen of Erna van den Berg (afwisselend)
te zien tijdens op diverse plekken in de stad, met diverse partners
Met Urban Stories gaan we op zoek naar de onbekende verhalen van de stad, naar nieuwe gezichten en onverwachte plekken. Naar wat mensen bindt, verbindt en waar schoonheid schuilt. In Urban Stories kan het publiek meepraten, deel uitmaken en beleven. Zo gaan we met de vertelling Kamishibai op de thee in alle wijken van Den Haag en worden eetgewoontes en recepten uitgewisseld. In Grafitti Moon spelen jongeren zelf mee en maken ze straatgedichten en grafitti. In de stad van de internationale diplomatie gaan we met We are the world samen met een aantal ambassades op zoek naar de beste en mooiste verhalen uit verschillende landen en wat een andere cultuur eigenlijk typeert.
30
Seizoen - 2013/2014
programma NTjong
Himmelblau (vanaf 7 jaar)
beeldontwerp en video Judith Hofland muziek Jolle Roelofs te zien tijdens 100% NTjong
concept
Noël Fischer
Wat zie je als je ogen boven op je hoofd zouden zitten? Multimediakunstenaar Judith Hofland zet een camera op haar hoofd en fietst door Den Haag en de rest van de wereld. In een geluidsdecor van de jonge componist Jolle Roelofs beleef je deze bijzondere video-performance. Het publiek ligt op de rug op de grond en ervaart een landschap in de lucht.
“ Je weet hoe het werkt met geheimen, toch?” uit Lucy ❤ Ringo ★
Seizoen - 2013/2014
31
Seizoensoverzicht Speeldrift
Het stenen bruidsbed Vals
regie: Casper Vandeputte première: 7 februari 2013, Toneelschuur tournee: 5 t/m 13 september 2013 coproductie: Toneelschuur Producties en het Nationale Toneel
regie: première: tournee:
Johan Doesburg 1 juni 2013, Koninklijke Schouwburg 14 september t/m 9 november 2013
regie: Johan Simons première: 6 september 2013, Schouwburg Gent + 18 september 2013, Compagnietheater tournee: 5 september t/m 4 december 2013 coproductie: NTGent en het Nationale Toneel
Assen blues
De ideale man
Nieuwspoort Madame Rosa
regie: première: tournee: coproductie:
Johan Doesburg 18 oktober 2013, Deventer Schouwburg 16 oktober t/m 30 november 2013 Stichting Vraag en het Nationale Toneel
regie: Theu Boermans première: 19 oktober 2013,Koninklijke Schouwburg tournee: 15 oktober t/m 21 december 2013 coproductie: Het Nationale Toneel en NTGent
regie: première: tournee:
Casper Vandeputte 20 november 2013, NT Gebouw 20 t/m 7 december 2013
Regie: Theu Boermans Première: 21 december 2013, Koninklijke Schouwburg tournee: 17 december 2013 t/m 7 mei 2014
De laatste week van november 2013 is het officiële openingsfestival van NTjong: 100% NTjong. Dan zijn bijna alle voorstellingen te zien in Theater aan het Spui en is de aftrap van het project Urban Stories.
32
Seizoen - 2013/2014
De storm
regie: Johan Doesburg première: 22 februari 2014, Koninklijke Schouwburg tournee: 18 februari t/m 20 april 2014
Elektra Beauvoir & Sartre, een tête-à-tête De prooi Zebra Zebra (NTjong)
Mijn jas is mijn huis (NTjong)
Casper Vandeputte 8 maart 2014, Theater aan het Spui 5 maart t/m 12 april 2014
regie: première: tournee:
Johan Doesburg 24 mei 2014, Theater aan het Spui 21 mei t/m 21 juni 2014
regie: première: tournee:
Johan Doesburg 10 maart 2012, Koninklijke Schouwburg 29 april t/m 7 juni 2014
regie: première: tournee: coproductie:
Noël Fischer 6 oktober 2013, Schouwburg Almere 10 oktober 2013 t/m 29 januari 2014 BonteHond
regie: première: tournee: coproductie:
Hans van den Boom 10 oktober 2013, Dr Anton Philipszaal oktober t/m november 2013 Residentie Orkest
Regie: Casper Vandeputte première: Nog niet bekend Speelt: tijdens 100% NTjong
Titus
(NTjong)
Himmelblau
regie: Noël Fischer première: tijdens 100% NTjong speelt: tijdens 100% NTjong, te zien als schoolvoorstelling in januari en 24 t/m 28 februari 2014
(NTjong)
Lucy ❤ Ringo ★
regie: Noël Fischer première: tijdens 100% NTjong speelt: tijdens 100% NTjong en te zien als schoolvoorstelling in januari en februari 2014
(NTjong)
Kamishibai voor kleuters (NTjong)
regie: première: tournee:
speelt: i.d. krokusvakantie 23 – 28 februari 2014 en als schoolvoorstelling in januari t/m maart 2014
Seizoen - 2013/2014
33
Kaartverkoop en locaties Kaartverkoop Den Haag De kaartverkoop van alle voorstellingen van het Nationale Toneel in Den Haag (NT Gebouw, Koninklijke Schouwburg en Theater aan het Spui) verloopt via de website van het Nationale Toneel, via de kassa van de Koninklijke Schouwburg of die van Theater aan het Spui. Kaartverkoop buiten Den Haag Voor de voorstellingen buiten Den Haag koopt u de kaarten via het betreffende theater. U treft alle informatie aan op de website www.nationaletoneel.nl. Locaties Den Haag NT Gebouw Schouwburgstraat 8 2511 VA Den Haag kassa: via de Koninklijke Schouwburg (zie hieronder) receptie: 070 318 1444 www.nationaletoneel.nl Koninklijke Schouwburg Korte Voorhout 3 2511 CW Den Haag kassa: 0900 345 678 9  (0,10 cpm) www.ks.nl Theater aan het Spui Spui 187 2511 BN Den Haag kassa: 070 346 527 2 www.theateraanhetspui.nl
34
Seizoen - 2013/2014
Informatie Colofon Redactie Pien van Gemert en Remco van Rijn Vormgeving Van Lennep, Amsterdam Fotografie Barrie Hullegie Drukwerk Drukkerij Mart.Spruijt Oplage 32.000 uitgave augustus 2013 SubsidiĂŤnten en sponsors Het Nationale Toneel en NTjong worden structureel ondersteund door het Ministerie van OCW en de Gemeente Den Haag. Het Nationale Toneel bedankt zijn sponsor Van der Feltz advocaten en de leden van de Toneelkringen en de Vrienden voor hun bijdragen.
Speel
uw rol
Volg het Nationale Toneel Meld u aan via www.nationaletoneel.nl en ontvang alle nieuwtjes van het Nationale Toneel in uw inbox. Liever Facebook of Twitter? Volg ons: nationaletoneel Het Nationale Toneel Schouwburgstraat 8 2511 VA Den Haag 070 318 144 4 www.nationaletoneel.nl info@nationaletoneel.nl
Koop nu uw kaarten
36
nationaletoneel.nl
Seizoen - 2013/2014