Stadsschouwburg Journal, #3 2011

stadsschouwburg journaal

www.ssba.nl

stadsschouwburg journaal

#3 - 2011/2012 december - januari - februari - maart

Coverbeeld Corriette Schoenaerts beweegt zich in de grijze zone tussen kunst, mode en commerciele fotografie.

Ze weigert te kiezen voor een bepaalde beeldende stijl, waardoor ze meer vrijheid heeft om zich te focussen op het onderwerp zelf.

Ze studeerde aan de St-Lukas Akademie te Brussel en aan de Rietveld Akademie te Amsterdam. fotografie: Corriette Schoenaerts assistent fotografie: Jonathan Rouah, Neeltje Kleijn hair & make-up: Minke Boeijen @ FaasVĂŠronique modellen: Anna @ Peperoni Models, Anna de Jong, Jeroen T @ Tony Jones, Noud @ Tony Jones thank you Ram & Alex @ Umsjatka Studios

Colofon Stadsschouwburg Journaal #3, november 2011

Concept en Vormgeving: Van Lennep, Amsterdam Fotografie: Morad Bouchakour Redactie: Karin Sommerer, An Cardoen Aan dit nummer werkten mee: Thijs Broer, Melle Daamen, Anita van Dolen, Katja Geelhoed, Robbert van Heuven, Merel Laseur, RenĂŠ van der Pluijm, Jowi Schmitz, Karin Veraart, Tamar Uylenburg Veel dank aan: Alle fijne mensen die hebben meegeholpen aan de totstandkoming van dit nummer, door mee te denken, mee te lezen en achter de schermen mee te werken.

Uitgave: Stadsschouwburg Amsterdam Druk: Dijkman Offset Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van drukkerij Dijkman Offset.

voorwoord

Pleidooi voor vertraging Is nieuw beter dan oud? ― Indachtig de verlichtingsidealen zijn we in de kunsten geneigd daarop bevestigend te antwoorden. Zeker in de scheppende kunsten, de beeldende kunsten voorop. In de hedendaagse beeldende kunst is vrij gangbaar dat een kunstenaar voor zijn 40e levensjaar wordt afgedankt en er snel een blik nóg jongere kunstenaars wordt opengetrokken.

Er is daartoe een legertje van independent curators ontstaan dat de hele wereld afreist op zoek naar nieuwe blikjes jonge kunstenaars. U zou eens naar kunstbeurzen als Frieze in Londen of Art Bazel moeten gaan om deze fascinerende hype-race mee te maken.

Maar in onze eigen theatersector is de vernieuwingsdrang ook aanzienlijk. Zo zijn er in de kleine zaal-theaters in Amsterdam heel veel nieuwe stukken te zien, van heel veel nieuwe adhoc initiatieven, die over het algemeen maar heel kort spelen. De omloopsnelheid is gigantisch. Zelfs voor iemand uit het vak, die 4 of 5 keer per week in het theater zit, is dat aanbod bijna niet bij te houden.

De vraag is of dat erg is. Je kunt redeneren in navolging van Grote Roerganger Mao: “Laat 100 bloemen bloeien”. Maar ik ben kritischer. De productiedrang en hoge omloopsnelheid kunnen leiden tot vrijblijvendheid, dat het ene stuk ‘inwisselbaar’ wordt voor het andere. De ruime keuze is dan geen verrijking meer maar wordt soms eerder ervaren als een last. “Als er te veel te kiezen valt is er geen vrije keuze”, filosoof Rob Wijnberg schreef over dit dilemma een mooi artikel (in Nietzsche & Kant lezen de krant). Voor het gemiddelde publiek wordt het steeds moeilijker houvast te vinden.

speelseries, het ene debuut na het andere. Maar vluchtigheid en vrijblijvendheid zijn dodelijk voor de kunsten. Ik ben niet tegen vernieuwing - nee, dat zou me niet staan - maar ik ben wel tegen vluchtigheid. Ik pleit daarom voor vertraging in de kunsten.

Minder tentoonstellingen, maar langer en beter gedocumenteerd. Langere speelseries in het theater (Toneelgroep Amsterdam laat bijvoorbeeld zien hoe goed dat werkt), hernemingen van geslaagde stukken, zoals Richard III met Gijs Scholten van Aschat, maar ook bijvoorbeeld de kleine zaalproductie Pasolini van Marcus Azzini. Het zou helpen als de media niet alleen aandacht voor de première zouden hebben, maar tevens de hernemingen zouden meenemen. Ook is het goed soms de scheiding tussen grote en kleine zaal te doorbreken.

Zo was ik heel blij met de drie dagen dat Wunderbaum - een gezelschap dat normaal in Theater Frascati speelt - onze schouwburg op zijn kop zette met succesvolle eerder gemaakte stukken. Het is goed dat jong talent zijn weg vindt naar de grote zaal.

Maar ook om af en toe eens om te zien en te kijken of we niets van waarde zijn vergeten. Samen met Het Toneel Speelt wordt op 1 januari de Gijsbrecht van Vondel weer in de Stadsschouwburg opgevoerd. Aan het herstel van die traditie moest ik aanvankelijk nog wel een beetje wennen. In combinatie met de samenwerking die we met Frascati en bijvoorbeeld met de Münchner Kammerspiele aan het opbouwen zijn, is het wel wat ons voor ogen staat.

Diversiteit, vernieuwing, diepgang in een draaglijk tempo. Slowly but surely. ― Melle Daamen, slow executive

Wat geldt voor beeldende kunst en theater, geldt voor de kunstenpraktijk in het algemeen. Korte tentoonstellingen, korte

3

inhoud

tien tien tien tien tien tien tien tien tien

6 Gijsbrecht van amstel “Onsterffelijck”: geschiedenis live.

rondom de voorstellingen

tien veelbesproken

Kort nieuws en andere berichten uit theaterland.

36

david van reybrouck “Festivals zijn opium voor het volk.”

Een interview met de schrijver.

42 Toneelgroep Oostpool

Een portret naar aanleiding van 1 Week Toneelgroep Oostpool in de Stadsschouwburg.

4

12 luK perceval

(niet doen!)

15 programma

h ho a pp e yC he h t ao b e s: go n

“Horror in je eigen hoofd”.

Luk Perceval over zijn nieuwe regie In Ongenade.

Alle voorstellingen van december t/m maart, het jaaroverzicht en de zaalplattegronden.

38

44

n Ee

“M e c o l t he t z u m n v weet an in T hijs de h Bro ande e n r . . ” Ee n

.” en nd ha de er. in ro et s B we hij tz nT he va et n “M lum co

s: ao o n h yC b e g p p h a he t e ho

40

FOTOREPORTAGE thomas manneke

Dansgroep Amsterdam

HANDIGE INFO

“Eigenheid is het moeilijkste.”

Een portret van drie generaties danskunstenaars.

Alles wat u moet weten, van kassa-informatie tot eten & drinken.

5

portret

Het Toneel Speelt brengt op 1 januari 2012 Gijsbrecht van Amstel terug naar de Stadsschouwburg. ‘De Gijsbrecht’ werd, vanaf de première in 1638, ruim 350 jaar bijna onafgebroken jaarlijks opgevoerd in de hoofdstad. Tot het stuk in 1968 de schouwburg werd buitengekegeld.

Sindsdien heeft het stuk fervente voor- en tegenstanders. Wie of wat is die Gijsbrecht?

En waar komt toch die haat-liefdeverhouding vandaan?

Gijsbrecht van Amstel geschiedenis live door An Cardoen fotografie Morad Bouchakour

7

portret

Gijsbrecht van Amstel Op de foto: acteurs uit de Gijsbrecht (Het Toneel Speelt) v.n.l.r. Fockeline Ouwerkerk, Leander de Rooij, Daan Schuurmans, Mark Rietman

Gijsbrecht of geen Gijsbrecht  Eeuwenlang was Vondels 1 Gysbreght van Aemstel ongemeen populair. Iedereen kende het stuk. Voor generaties jonge Amsterdammers was de jaarlijkse nieuwjaarsopvoering van de Gijsbrecht in de Stadsschouwburg hun eerste kennismaking met het theater.

Pas in de jaren 1950 begon het enthousiasme te tanen. In de geest van Aktie Tomaat, de golf van toneelvernieuwing in de jaren 1960, verdween de Gijsbrecht uit de schouwburg.

“Het vervelendste toneelstuk dat ooit op de Hoofdstedelijke planken is gebracht”, beet Het Vrije Volk zijn lezers toe in 1961. “De Hamlet van de Lage Landen” stelde het Nieuwsblad van het Noorden (1988) daar tegenover. De meningen over de Gijsbrecht zijn dus - om het zacht uit te drukken - nogal verdeeld. Van ‘saai en onspeelbaar’ tot ‘krachtig en modern’.

Van ‘zware kost’ tot ‘onmisbaar cultureel erfgoed’. Wat is dat voor een stuk, dat door sommigen als onspeelbaar wordt bestempeld, maar al bijna vier eeuwen lang wordt gespeeld?

Neergepend door de meesterhand van Vondel, die de Nederlandse Shakespeare wordt genoemd? Dit stuk heeft een lange geschiedenis, die het waard is om eens goed in te duiken. Want ‘Gijsbrecht of geen Gijsbrecht’, dat was al vanaf de allereerste opvoering de vraag.

Die vraag ging in 1637, enkele weken voor de première, niet over de kwaliteit van Vondels toneelstuk (dat hij mogelijk zelf heeft geregisseerd). Hij ging wél over de bezwaren van de protestantse kerk. Die stond al afwijzend tegenover het ‘zedenbedervende’ theater en al helemaal als de hoofdpersoon een katholiek was.

De Gijsbrecht speelt zich namelijk af in middeleeuws Amsterdam, toen de stad nog katholiek was. Vondels stuk begint in het jaar 1300, op het moment dat de stad één jaar belegerd wordt door de Kennemers en de Waterlanders. Gijsbrecht, Heer van Amstel, verdedigt zijn stad. Een spion, Vosmeer, doet voorkomen alsof de vijand afdruipt. Die houdt zich echter schuil in het Klarissenklooster net buiten de stad. Vosmeer beweert dat de Kennemers in de haast een turfschip hebben achtergelaten. Dat schip, Het Zeepaard, wordt de stad binnengehaald. Maar in het schip verbergen zich elitetroepen van de vijand. De strijd barst weer los en de stad wordt tijdens de kerstnacht ingenomen. De Klarissen worden verkracht en vermoord. Gijsbrecht wil niet wijken. Zijn vrouw Badeloch weigert op haar beurt haar man te verlaten. Pas als de engel Rafaël neerdaalt uit de hemel en Gijsbrecht gebiedt te vluchten, vertrekt deze. De engel voorspelt nog dat de stad Amsterdam glorieus uit haar as zal herrijzen.

Terug naar de winter van 1637. De allereerste schouwburg van Nederland, aan de Amsterdamse Keizersgracht, was bijna voltooid. Hij zou rond kerst worden ingehuldigd met een nieuw stuk van Joost van den Vondel, de Gijsbrecht. Dat was dus een dikke doorn in het oog van de dominees. Zij deden hun beklag over “de verthooninge vande superstitien vande paperije” en probeerden het te verbieden. Dat lukte niet, maar de première moest een week worden uitgesteld terwijl enkele aanstootgevende passages werden geschrapt.

Uiteindelijk vond de première plaats op 3 januari 1638. Het was een enorm succes, de zaal zat avond aan avond stampvol. Een traditie was geboren. “Onsterffelijck”, sprak Hugo de Groot, aan wie de Gijsbrecht was opgedragen.

Het succes was niet moeilijk te verklaren. Niet alleen was de Gijsbrecht een spektakelstuk, met massascènes en het nodige kunst-en-vliegwerk, maar het was geschreven ter

8

meerdere eer en glorie van het 17e-eeuwse Amsterdam en zijn bewoners. In de Gijsbrecht wordt de stad weliswaar helemaal verwoest, maar op het moment suprême wordt haar glorieuze verrijzenis voorspeld. Dat was een ondubbelzinnige verwijzing naar het Amsterdam van de Gouden Eeuw.

Historische stukken waren zeer geliefd. De Tachtigjarige Oorlog (de opstand tegen de Spanjaarden) liep ten einde en de jonge Republiek der Nederlanden snakte naar vaderlandse iconen.

De Gijsbrecht was (en is) geschiedenis live. Daarom noemde Ab Gietelink (twee Gijsbrechtregies) het stuk ook ‘een verplichte inburgeringscursus’.

Door de eeuwen heen  De Gijsbrecht is door de eeuwen heen steeds aangepast aan de toneelwetten van de tijd.

“Gijsbrecht van Aemstel is met alle modes meegegaan. Hij heeft zich gekleed in harnassen en pofbroeken, Romeinse helmen en poederpruiken, en hij is opgevoerd in versierde hofzalen, drassige moerassen en kartonnen kastelen. En hij heeft het allemaal overleefd.”, schreef J.P. Bresser in de Volkskrant.

Het 17e-eeuwse toneel was levendig en ruw, met spelers die niet zelden dronken op de planken stonden. Het publiek in de zaal at, dronk en rookte, en vrijde in de loges. In de 18e eeuw ging het er een stuk beschaafder aan toe en was het acteerspel klassiek en statisch - dat gold ook voor de Gijsbrecht, die nog steeds gespeeld werd in schouwburg aan de Keizersgracht. In 1774 brandde die schouwburg af. Er werd een nieuwe, houten schouwburg gebouwd op het Leidseplein.

Daar ging de Gijsbrecht met onverminderde populariteit de 19e eeuw in. Tijdens de romantiek werd Gijsbrecht een Echte Vaderlandse Held, een symbool voor de jonge natie. Bij de inhuldiging van Willlem I werd juist dit stuk opgevoerd. De Gijsbrecht was te zien in schouwburgen en op kermissen, in salons en cabaretten (“versierd met optogten, gevechten, en Bengaalse verlichting”, met vuurwerk dus). Zelfs als wassenbeeldenspel, Madame Tussauds avant la lettre. Met de kwaliteit ging het steil bergafwaarts. De Spektator beschreef in 1843 hoe de acteur Roobol Gijsbrecht speelde als “door een helschen geest bezetene”, die van heftigheid een keer bijna in de orkestbak viel en hoe de nonnen zaten te giechelen in de scène van de moord in het klooster. Het was zo erg dat koning Willem III een commissie in het leven riep ter verbetering van de opvoeringen.

In 1890 brandde de houten schouwburg op het Leidseplein af. Vier jaar later werd het huidige gebouw geopend. Een jongere generatie zorgde voor vernieuwingen in het toneel, en de Gijsbrecht veranderde mee. De traditionele nieuwjaarsopvoeringen werden geregisseerd en gespeeld door alle grote namen van het Nederlandse toneel. Eind jaren 1930 concludeerde Albach nog vol enthousiasme: “Zoo staat, na drie eeuwen, de Gijsbrecht-traditie nog midden in het leven en het streven van het Amsterdamsche tooneel.” En hij voorspelde dat dit zo zou blijven ‘ten eeuwigen dage’.

Exit Gijsbrecht?  Vanaf de jaren 1950 begon de Amsterdamse Gijsbrecht vast te lopen in de traditie. De Gijsbrecht in de schouwburg verloor de voeling met de wereld buiten. De kritiek werd steeds scherper, de weerstand tegen wat als een verplicht nummer werd ervaren, groeide. Tijdens een scholierenvoorstelling in de Rotterdamse Schouwburg in 1967 werden er punaises op het podium gestrooid en kon door het rumoer de voorstelling niet worden uitgespeeld. Heel

opmerkelijk is het feit dat één van de leraren zijn leerlingen publiekelijk verdedigde: “Neen, het is de schuld van de acteurs. Zij speelden ongeïnspireerd.”, schreef hij naar een krant. Een jaar later kreeg ook de Amsterdamse Gijsbrecht de doodsteek. In 1968 eindigde de Gijsbrechttraditie in de Stadsschouwburg, één jaar voor Aktie Tomaat.

Exit Gijsbrecht? Daar leek het heel even op. Toen begon het stuk weer op te duiken. Want er waren regisseurs, en niet de minsten, die de intrinsieke kracht van Vondels werk zagen los van de opvoeringstraditie - en wilden laten zien dat de Gijsbrecht ook van waarde is voor een hedendaags publiek.

De eerste was René Lobo bij Het Publiekstheater in 1975, de meest recente het jonge acteurscollectief De Warme Winkel in 2010. Daartussen zaten o.a. Hans Croisets succesvolle regie bij Het Nationale Toneel (1988), die van Rieks Swarte bij Toneelgroep Amsterdam (1991) en de “Vondel Unplugged”versie van De Troupe, die er een radicale bewerking over de Joegoslavië-oorlog van maakte.

Deze regisseurs hadden oog voor de relevantie van dit stuk.

“Eigenlijk schreef Vondel de Gijsbrecht in een tijd dat de Amsterdammers, en Nederland, voor het eerst te maken kregen met ‘globalisering’. Nederland was een kersverse natie. Er was behoefte aan historie. Amsterdam was bezig zich op te stoten in de vaart der volkeren. En Vondel wilde die stad een identiteit geven.”, zei Rieks Swarte. Globalisering?

Trots Op Nederland? Die kwesties zijn bepaald niet verouderd. De katholieke piëteit van Gijsbrecht mag dan niet meer zo herkenbaar zijn, maar religieus fanatisme is dat wel.

Maar het belangrijkste pleidooi voor de Gijsbrecht is wel dat al deze regisseurs niet naar de traditie, maar naar het stuk zelf keken. Omdat de Gijsbrecht goed is ‘van zichzelf’. Jos Nijhof (die van leer trok tegen het Vondel-bashen) noemde het Vondeliaanse drama ‘krachtig en modern’ door de complexiteit van de karakters en hun onderlinge relaties. De prachtige taal van Vondel heeft vele fans. Adriaan van Dis bracht een hoogst origineel eerbetoon door stukken uit de Gijsbrecht te rappen (!) tijdens het Boekenbal 2010. Vondel was een dramaturg in hart en nieren. Mieke Smits-Veldt schrijft in haar geannoteerde tekstuitgave dat “Vondel zich toelegde op spannende situaties, bloedstollende beschrijvingen van gruwelen en emotionele conflicten.”

- Exclusief -

Gijsbrecht~ arrangement  De Stadsschouwburg & Stanislavski bieden u aan: Het exclusieve Gijsbrecht-arrangement (alleen op do 5 en vr 6 januari) U bezoekt Gijsbrecht van Amstel en geniet vooraf van een Gijsbrecht-diner in café-restaurant Stanislavski in de Stadsschouwburg. Bovendien krijgt u de prachtige uitgave van de theatertekst, in Vondels oorspronkelijke versie met inleiding en commentaar van Vondelkenner Mieke Smits-Veldt.

Het arrangement is voor twee personen.

U betaalt (voor twee kaarten op de 1e rang, tweemaal het Gijsbrecht-diner en eenmaal het boek van Vondel) € 125.

Het arrangement wordt enkel aangeboden op do 5 en vr 6 januari.

Boek het arrangement nu online of via onze kassa (020 624 23 11).

De Gijsbrechtroute De geschiedenis van Neerlands beroemdste toneelstuk, de Gijsbrecht,vindt zijn oorsprong in de Stadsschouwburg en werd eeuwenlang vrijwel elke nieuwjaarsdag hier gespeeld. Vrijwel alle toneelspelers in onze portrettengalerij maakten ooit hun opwachting in de Gijsbrecht.

Wij maakten voor u een route langs de portretten van vooraanstaande Gijsbrechtspelers. Een overzicht van drie eeuwen acteergeweld, met o.a.

Johanna Cornelia Ziesenis-Wattier, Theo Mann-Bouwmeester, Han Bentz van den Berg, Ellen Vogel en Ramses Shaffy.

De route start in de Informatiehal achter de kassa van de Stadsschouwburg. Toegankelijk voor iedereen met een geldig toegangsticket voor de voorstelling.

Gijsbrecht van Amstel door Het Toneel Speelt Gijsbrecht speelt in de middeleeuwen en gaat over de ondergang van Amsterdam. De stad wordt geplunderd, platgebrand en van de aardbodem weggevaagd. Alles wat heilig is wordt kapotgemaakt.

Nonnen worden verkracht, de bisschop afgeslacht. Maar de Gijsbrecht is ook een hartstochtelijk stuk over de liefde: van een man voor zijn stad, over een vrouw voor haar man. Regisseur Jaap Spijkers heeft een schitterende cast tot zijn beschikking, met in de hoofdrollen Mark Rietman als Gijsbrecht en Carine Crutzen als Gijsbrechts vrouw Badeloch. zo 1 jan, 16.00 uur & ma 2 t/m zo 8 jan, 20.30 uur

Kortom, dat de Gijsbrecht ‘onspeelbaar’ was, ging misschien op voor de vermoeide opvoeringen van De Nederlandse Comedie eind jaren ’60. De voorstellingen vanaf de jaren `70 hebben het stuk gerehabiliteerd. “Iedere generatie bezag den Gijsbreght met andere oogen”, schreef Ben Albach in Drie eeuwen Gijsbrecht van Aemstel. Het Toneel Speelt maakt nu een Gijsbrecht van Amstel voor ónze ogen, in een regie van Jaap Spijkers. Het wordt een “monumentale en religieuze opvoering”. Geen ingrijpende bewerking, maar “Vondel voluit”. Jaap Spijkers: “Voor mij gaat de Gijsbrecht over een aanval op datgene wat zich eigenlijk niet kan verdedigen.

Een aanval op de onschuld. Een aanval op het geloof. En uiteindelijk wordt ook de liefde getest.” 

1 De schrijfwijze varieert. Vondel schreef het op als Gysbreght van Aemstel. Later werd dat Gijsbrecht van Aemstel en nog moderner is Gijsbrecht van Amstel. U zult ze alledrie tegenkomen in dit artikel.

99

veelbesproken

Beter dan wiki Internationale coproducties

Altijd overal SSBA

Robyn Orlin foto: Olivier Pascaud

TIN Theaterencyclopedie online Vergeet Wikipedia. Voor theaterliefhebbers is er nu iets beters: de online Theaterencyclopedie van Theater Instituut Nederland.

Een rijke schat aan informatie is met een paar tikken op het toetsenbord op te halen. Honderden biografieën, een selectie van unieke beelden en audio- en videofragmenten uit de museale collectie van het TIN. Daarnaast biedt de Theaterencyclopedie

een tijdlijn met hoogtepunten uit de theatergeschiedenis en een jukebox met historische theaterliedjes, interviews en registraties.

Wij gingen (uiteraard) gretig aan de slag met het trefwoord ‘Stadsschouwburg Amsterdam’. De hele geschiedenis en een fraaie lijst van 2546 premières (!) rolde eruit, van ’n Appel voor de dorst tot Über alle Gipfeln ist Ruh.

Naast coproducties met Nederlandse gezelschappen (Richard III, Gijsbrecht van Amstel e.a.) verbindt de Stadsschouwburg zich ook aan belangrijke internationale producties.

Na Rêve d’automne vorig jaar, wordt de succesvolle samenwerking met het Théâtre de la Ville (Parijs) dit jaar verdergezet met …Have You Hugged, Kissed and Respected Your Brown Venus Today van de ZuidAfrikaanse Robyn Orlin.

www.theaterencyclopedie.nl De Stadsschouwburg coproduceert ook A History of Everything van het Belgische Ontroerend Goed en de Sydney Theatre Company, het belangrijkste theatergezelschap van Australië. ...Have You Hugged, Kissed and Respected (…) op vr 9 & za 10 dec, zie p. 17 A History of Everything (14+) op vr 30 & za 31 mrt, zie p. 28

10

Mobiele website (m.ssba.nl) De website van de Stadsschouwburg is er nu ook in een handige versie voor de smartphone. Sommige slimme telefoons komen spontaan op de mobiele site terecht, anders moet u hier zijn: m.ssba.nl. m.ssba.nl

In de prijzen Conny Janssen Danst een jubileum

Sinterklaas is jarig

Going to the Dogs

Common Ground foto: Leo van Velzen

Play foto: Koen Broos

Hans Kesting als Sinterklaas foto: Cornelie Tollens/ Studio Meiboom

Ilja van Vinkenoord schilderij: Fred Schley

Conny Janssen Danst bestaat twintig jaar en dat wordt gevierd met de herneming van twee hoogtepunten in de jubileumvoorstelling LIFE-LIVE!.

Number One (2002) is een ode aan de schoonheid en kracht van de pure dans. Common Ground (2010) - met livemuziek van Michel Banabila en Corrie van Binsbergen - is een heftige, theatrale choreografie. Het stuk werd oorspronkelijk in de open lucht gedanst en beleeft nu zijn theaterpremière.

Sidi Larbi Cherkaoui: dit jaar voor de tweede keer ‘Choreograaf van het Jaar’ (Tanz) - de prestigieuze ‘Benois de la Danse’ in Moskou - twee Olivier Awards in Londen voor Babel(words) // Dansgroep Amsterdam: kreeg voor TRIP en masse de Zwaan (meest prestigieuze dansprijs van Nederland) voor ‘meest indrukwekkende dansproductie’ // Louis d’Or voor beste mannelijke hoofdrol: Jacob Derwig in Kinderen van de Zon (Toneelgroep Amsterdam) // Theo’d’Or voor beste vrouwelijke hoofdrol: Elsie de Brauw in Gif (NTGent).

Hans Kesting jubileert Hans Kesting is 25 jaar (top)acteur bij een (top)gezelschap. We zijn niet geheel onbevooroordeeld, want het gaat om ons huisgezelschap Toneelgroep Amsterdam. Maar de meeste theaterliefhebbers zullen volmondig toegeven dat Kesting tot onze beste toneel- en televisieacteurs behoort.

Hij viert het met de hoofdrol in de komedie De Vrek en kruipt naar oeroude traditie wederom in de huid (en tabbaard) van Sinterklaas tijdens Het Eerste Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen.

In het vorige Journaal mochten we nog niet verklappen dat er een nieuw portret zou bijkomen in onze fameuze portrettengalerij. De beeltenis van Ilja van Vinkenoord werd onder veel persbelangstelling onthuld.

LIFE-LIVE! op vr 13 & za 14 jan, zie p. 20

Play van Sidi Larbi Cherkaoui op wo 3 & do 4 mei

Ilja speelde een van de hoofdrollen in Wim T. Schippers’ ophefmakende productie Going To The Dogs in de Stadsschouwburg. De voorstelling werd gespeeld door zes herdershonden en speelde voor uitverkochte zalen.

De première in september 1986 is dit jaar precies 25 jaar geleden.

Het Sinterklaasgala op ma 5 dec, zie p. 17

Generations van Dansgroep Amsterdam op wo 7 dec & ma 20 feb, zie p. 17 Gif met Elsie de Brauw op ma 14 mei Jabob Derwig in De Russen! op 21 t/m 23 dec & 6 t/m 10 apr , zie p. 18

11

12

portret

“Niet het feitelijke beeld, maar de suggestie, de beelden die de woorden, de taal, oproepen, maken indruk op de kijker. Dat is een gegeven dat Duitsers ‘kopfkino’ noemen. Zo ontstaat de horror in je eigen hoofd.”

Luk Perceval over in ongenade door Jowi Schmitz fotografie Morad Bouchakour

13

portret

Luk Perceval over zijn nieuwe regie Op de foto: acteurs uit In ongenade (Toneelgroep Amsterdam) v.l.n.r. Hugo Koolschijn, Sergio Hasselbaink, Celia Nufaar, Felix Burleson, Gijs Scholten van Aschat, Djamila Landbrug

In ongenade (première) In ongenade is gebaseerd op de magistrale roman van de Zuid-Afrikaanse schrijver Coetzee. Hij beschrijft een docent poëzie die met zijn dochter wordt overvallen door een groep zwarte mannen. In de nasleep van het drama blijkt hoezeer vader en dochter elk in een ander Zuid-Afrika leven. In ongenade is een gastregie van de Belgische theatermaker Luk Perceval, hoofd regie bij Thalia Theater Hamburg. De gitzwarte Hamlet die hij vorig jaar maakte, speelde in de Stadsschouwburg voor uitverkochte zalen. op do 1 t/m za 10 dec & do 12 t/m za 14 jan & wo 1 t/m za 11 feb

Regisseur Luk Perceval is sinds 2000 voornamelijk in Duitsland actief: eerst als huisregisseur van de Schaubühne am Lehniner Platz in Berlijn en sinds 2009 als hoofd regie bij het Thalia Theater Hamburg. Nu komt hij naar Amsterdam als gastregisseur bij Toneelgroep Amsterdam, om In ongenade te regisseren.

Ten onder in de jungle  In ongenade, naar het boek van J.M. Coetzee, gaat over de Zuid-Afrikaanse professor David Lurie (Gijs Scholten van Aschat) die aan de universiteit in ongenade is gevallen na een affaire met een studente. Hij stapt uit het onderwijs en zoekt zijn toevlucht bij zijn enige dochter Lucy (Janni Goslinga), die in de heuvels van de Oostkaap een boerderij runt. Ook op het platteland wordt hij geconfronteerd met de harde werkelijkheid van zijn land: samen met zijn dochter wordt hij slachtoffer van een gewelddadige overval.

Perceval: “Het verhaal ontroert mij, dat is de belangrijkste reden om het te ensceneren. Die mannelijke overmoed die ten onder gaat in de jungle van het platteland, een plek waar zijn blanke zelfbewustzijn niets waard blijkt te zijn. Wat overblijft is een menselijk, vergankelijk mens. Een relatief mierenbestaan. Dat gegeven spiegelt zich op vele niveaus. Het boek stelt ook de vraag: wat is moraal? De dochter versus de studente. Zijn ze beiden verkracht? Waarom zou het ene geval anders zijn dan het andere? De professor spreekt zichzelf daarin tegen. Uiteindelijk rest hem alleen nog zijn hulpeloosheid. Dat gegeven en vooral ook de aanvaarding van die hulpeloosheid, dat vind ik mooi.”

“Het is overigens niet allemaal somberheid: er zit zeer veel contradictie en humor in het verhaal. De afstandelijke manier waarop de professor naar zichzelf en zijn situatie kijkt, is grappig. Bijvoorbeeld wanneer hij met de dierenarts slaapt, een vrouw die hij niet aantrekkelijk vindt. De ironie waarmee hij zichzelf tijdens de geslachtsdaad waarneemt”, Perceval glimlacht, “de treurige lichtheid van het bestaan.”

Theater dat mensen verstaan  “Het is wennen om na zeven jaar in Duitsland weer in Nederland aan de slag te zijn.

Vooral het vinden van de juiste woorden kan nogal eens lastig zijn. ‘Er zit veel Duits in mijn hoofd.” Maar Perceval is ook blij dat hij terug is. Amsterdam was in 1985 de plek waar hij met Othello van zijn Blauwe Maandag Compagnie werd ontdekt.

Hier kreeg hij de erkenning die hij in België toen nog niet had.

“Dat blijde gevoel dat hier heel veel kan krijg ik altijd opnieuw als ik hier ben. Amsterdam is, hoe noemen ze dat, mijn moederland.”

Ook is hij verheugd om gast te zijn van Ivo van Hove. Ze zijn dezelfde generatie regisseurs, groeiden als het ware samen op, deden allebei klassiek repertoire, onder andere O’Neill en vele Shakespeares. Ze waren jarenlang echte concurrenten.

Nu niet meer, nu zijn ze allebei groot. Maar dat wil niet zeggen dat hun stijlen vergelijkbaar zijn. Integendeel. Perceval: “De kosmos van Ivo, staat volgens mij voor een symbolische universaliteit. Zijn esthetiek heeft een bepaalde afstand. Op het toneel zie je bij Ivo geen samenleving die je meteen sociaal kunt duiden. Ik kom uit een schippersfamilie, uit een volksbuurt. Op het toneel wil ik iets maken dat mijn ouders en mijn buren kunnen herkennen. Ik zou dat geen volkstheater noemen, dat is zo’n cliché. Ik wil theater dat mensen verstaan en dat voorbij gaat aan de landsgrenzen. Oom Wanja maakte ik bijvoorbeeld in België en de acteurs spraken allemaal een ander Vlaams dialect. Die voorstelling kreeg onder andere

14

prijzen in Rusland en in Argentinië; hoewel dit onmiskenbaar verschillende culturen zijn. Maar een heel persoonlijke microkosmos heeft juist door zijn specifieke karakter iets heel universeels.”

Toneel is een circus  Naast wennen aan de taal moet Perceval ook wennen aan de nieuwe acteurs. In Duitsland werkt hij al tien jaar met een vaste groep spelers. Maar in Gijs Scholten van Aschat heeft hij een goede professor Lurie gevonden. Het is een rol die Gijs uitdaagt. Perceval: ‘Als acteur ben je na vele jaren gewend om te manipuleren. Dat moet ook, toneel is een circus waarin je overleeft. Manipulatie is een deel van je overlevingsstrategie. Het personage dat Gijs speelt weigert echter zijn publiek te manipuleren, dus moet ook Gijs op zoek gaan naar een ander register. Die zoektocht is spannend voor ons beiden.”

Niet kleurenblind  Perceval heeft gekleurde gastacteurs gecast voor de rollen van de donkere Zuid-Afrikanen. Omdat het in Nederland kàn zegt hij, omdat er gekleurde acteurs voorhanden zijn. “In Duitsland zijn die er helemaal niet.” Dat hij niet ‘kleurenblind’ cast, is omdat hij wil laten zien hoe de blanke professor vastloopt in een cultuur waarvan hij de logica niet begrijpt, een Afrikaanse cultuur.

“Het is een gelaagd verhaal en de Zuid-Afrikaanse cultuur is een van die lagen. Iedereen probeert macht op iedereen uit te oefenen. Dat is een normale overlevingsstrategie: macht uitoefenen op anderen om je eigen levenskansen te vergroten. Coetzee toont die strategie. Maar ook de zinloosheid van die overlevingsstrategie. Uiteindelijk zijn we allemaal op weg naar datzelfde gat in de aarde, dixit Coetzee.”

Daarin ziet Perceval een fraaie parallel met het wezen van toneelspelen. ‘”Het theater is de enige kunstvorm die echte mensen met echte mensen confronteert. Door de onvermijdelijkheid van die confrontatie wordt het besef van de relativiteit van ons relatieve bestaan groter dan alleen de rationele beleving die de filosofie, de religie, of de politiek ons geeft. De zinloosheid van onze eenzame strijd wordt door theater niet alleen heviger voelbaar maar leidt ook tot emotionele solidariteit. We vertellen elkaar al 2500 jaar lang in talloze varianten dat we uiteindelijk allemaal gelijk zijn, dat we allemaal zijn verwikkeld in een verkrampte overlevingsstrijd tegen de vergankelijkheid. Blijkbaar hebben we altijd behoefte aan een kunstvorm die onze onophoudelijke zoektocht naar de zin van zoveel zinloosheid weergeeft.” 

www.ssba.nl

stadsschouwburg journaal

stadsschouwburg journaal programma

deCember Januari februari maart PLUS JAARKALENDER EN ZAALINFORMATIE

Foto

In Ongenade

Toneelgroep Amsterdam (p 16)

Programma deCember

language no problem

premiÈre

nederlandse premiÈre

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — leidseplein 26, 1017 pt amsterdam

wo 30 nov (try-out) & do 1 dec (première), 20.30 uur

vr 2 dec, 21.00 uur

za 3 & zo 4 dec, 20.30 uur

do 1 t/m za 3 (try-outs) & wo 7 t/m za 10 dec / do 12 t/m za 14 jan / wo 1 t/m za 4 & di 7 t/m za 11 feb, 20.00 uur zo 4 dec (première) & zo 5 feb, 16.00 uur

Grote Zaal

Podium Grote Zaal

Grote Zaal

Rabozaal

concept, Regie, cHoReogRafie ann Van den broek, marcus azzini met nhung dam, jan deboom, joep van der geest, bram van der Heijden, andreas Kuck, cecilia moisio, bas van Rijnsoever, judit Ruiz onandi en dario tortorelli copRoductie toneelgroep oostpool & Ward/ waRd

met acteurs toneelgroep oostpool, acteursopleiding artez, bart Rijnink, Rick paul van mulligen, gay men’s chorus manoeuvre, onemanband ottoboy, Ymke Wieringa, marcel osterop, William bakker, introdans, boswachter jeroen glissenaar, grassmoawer, Sint en zijn pieten, ronkende motoren, Yaso Romero fernandes, dj duo Hein Werkgaard, timothy de gilde

teKSt molière Regie erik Whien met Sanne den Hartogh, mark Kraan, Kirsten mulder, Stefan Rokebrand, alejandra theus, Roy baltus, elise van’t laar, leander de Rooij

teKSt j.m. coetzee Regie luk perceval met gijs Scholten van aschat, janni goslinga, chris nietvelt, celia nufaar, felix burleson, charlie dagelet, Sergio Hasselbaink, Hugo Koolschijn, djamila landbrug, Vanja Rukavina

WWW.ooStpool.nl / WWW.WaRdWaRd.be

WWW.ooStpool.nl

toneel / dans

toneel

toneel

toneel

listen & See (première)

Club oostpool Xl

de misantroop

in ongenade (première)

Toneelgroep Oostpool & WArd/waRD / Marcus Azzini / Ann Van den Broek

WWW.ooStpool.nl

WWW.tga.nl

Toneelgroep Oostpool / Erik Whien

Toneelgroep Amsterdam / Luk Perceval

Theatrale dans en fysiek Clubbing in de schouwburg theater: Marcus Azzini meets met korte performances, live Ann Van den Broek muziek en spoken word

Molières zwarte komedie over de onverenigbaarheid van principe en gevoel

Luk Perceval regisseert beklemmende roman van Coetzee

Choreografe Ann Van den Broek is met haar heftige, rauwe voorstellingen bezig aan een opmars. Haar werk was o.a. te zien tijdens het internationale dansfestival Julidans. Marcus Azzini leidt samen met Erik Whien Oostpool en regisseerde o.a. de succesvoorstelling Orlando.

Dat juist deze twee gaan samenwerken, is geen toeval: Van den Broek maakt theatrale dans, Azzini heel fysiek theater.

In een wereld vol hypocrisie en opportunisme is Alceste een buitenstaander. Hij confronteert de mensen te pas en te onpas met zijn verwoestende eerlijkheid. Uitgerekend hij verliest zijn hart aan de mooie Célimène, een jonge vrouw die het roddelen tot kunst verheven heeft.

In ongenade is een magistrale roman van de Zuid-Afrikaanse schrijver Coetzee. Hij beschrijft een docent poëzie van tweeënvijftig (Gijs Scholten van Aschat) die met zijn dochter wordt overvallen door een groep zwarte mannen. In de nasleep van het drama blijkt hoezeer vader en dochter elk in een ander Zuid-Afrika leven.

Toneelgroep Oostpool

Al drie seizoenen lang organiseert Toneelgroep Oostpool avonden in Arnhem waarop het eigen theater wordt omgebouwd tot club. In een informele setting presenteren muzikanten, dichters, dansers, beeldende kunstenaars en mensen die iets te melden hebben nieuw werk.

Jonge makers krijgen een podium en het publiek de nieuwste acts. En na afloop is het feest.

vanaf € 11 korting € 4

Club Oostpool van 2 december is een bijzondere.

De Club is het scharnier van een hele week Toneelgroep Oostpool in de Stadsschouwburg Amsterdam. In deze Club Oostpool XL toont Toneelgroep Oostpool fragmenten, niet gerealiseerde dromen en losse flarden vanaf de eigen werkvloer. Om hen heen staan de highlights uit het Oosten. Jong talent en eigenaardige artiesten die hun sporen nalieten in eerdere clubs. In Amsterdam, op het podium van de Grote Zaal (verbouwd tot club, met een bar en alles erop en eraan): Club Oostpool XL.

Kijk voor het randprogramma op www.ssba.nl.

€ 20

In de première van LIstEn & See gaan ze samen met de negen performers op zoek naar ‘het sprekende lichaam’. Het lichaam toont zich altijd aan de ander, het kán niet liegen. Met woorden is dat anders. Met woorden kun je wel liegen. In LIstEn & See (lees: LIES) gaan woorden en lichamen elkaar te lijf. Lees meer in het artikel op p.42.

De 17e-eeuwse Franse komedieschrijver Molière schetste een portret van een samenleving in moreel verval en een man die onvermoeibaar durft te vechten voor zijn principes. Molière was zelf acteur en dat is merkbaar in de kracht van zijn dialogen, de scherpte van zijn situaties en vooral het plezier waarmee hij herkenbare mensen neerzet. Erik Whien regisseert het gehele ensemble van Toneelgroep Oostpool en gastspelers. Lees meer in het artikel op p. 42. vanaf € 11 korting € 4

vanaf € 25 try-outs € 22 (vrije plaatskeuze) korting € 4

Kijk voor het randprogramma op www.ssba.nl.

Kijk voor het randprogramma op www.ssba.nl.

1 Week Toneelgroep Oostpool in de Stadsschouwburg 16

In ongenade is een gastregie van de Belgische theatermaker Luk Perceval, hoofd regie bij Thalia Theater Hamburg. Perceval wordt met regelmaat uitgenodigd voor gastregies door alle grote Europese theaterhuizen. De gitzwarte Hamlet die hij vorig jaar maakte, speelde in de Stadsschouwburg voor uitverkochte zalen. “Een onontkoombare theatergebeurtenis”, schreef Het Parool.

Lees ook het interview op p. 13.

inleiding: wo 7 dec, 1 & 8 feb, 19.15 uur nagesprek: vr 9 dec, 13 jan, 3 & 10 feb Engelse boventiteling: do 8 dec, 12 jan, 2 & 9 feb

ma 5 dec, 20.00 uur

wo 7 dec (première) & ma 20 feb, 20.30 uur

vr 9 (NL première) & za 10 dec, 20.30 uur

zo 11 dec, 16.00 uur

Grote Zaal

Grote Zaal

Grote Zaal

Grote Zaal

met Sinterklaas (Hans Kesting), Raoul Heertje, Waldemar Torenstra e.v.a.

choreografie Krisztina de Châtel, Michael Schumacher, William Collins dans ensemble Dansgroep Amsterdam www.dansgroepamsterdam.nl

regie Robyn Orlin met Elisabeth Bakambamba Tambwe, Ann Masina, Dorothée Munyaneza, Angela Simpson, Dudu Yende coproductie Les Théâtres de la Ville de Luxembourg, Monaco Dance Forum, Stadsschouwburg Amsterdam, King’s Fountain, Théâtre national de Strasbourg, Le CENTQUATRE Paris, Théâtre de la Ville Paris, Festival d’Automne Paris www.robynorlin.com

tekst en regie Ad de Bont met Rian Gerritsen, Tjebbo Gerritsma, Peter van Heeringen, Daniël van Klaveren, Annemarie Maas, Rosa Mee

expanding theatre

dans

toneel / dans

Het Eerste Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen

Generations (première)

...have you hugged, Boevenkoning (8+) De Toneelmakerij kissed and respected your brown Venus today? (NL première)

www.ssba.nl

Dansgroep Amsterdam

Stadsschouwburg Amsterdam

www.toneelmakerij.nl

jeugd

Robyn Orlin (Zuid-Afrika)

Ouderwets streng feest over deugd en ondeugd. Met Sinterklaas (Hans Kesting) e.v.a.

Première met drie generaties danskunstenaars

Zuid-Afrikaans enfant terrible maakt theater over vooroordelen en racisme

Komisch muzikaal sprookje over boeven. Met vooraf een workshop.

De financiële crisis is voelbaar tot in de hoogste regionen. Zelfs de goedheiligman moet bezuinigen. De tijden van blingbling mijters en roodfluwelen mantels zijn voorbij. Sinterklaas (Hans Kesting) haalt de broekriem aan. En haalt flink uit. Wie er dit jaar een bende van heeft gemaakt, zal behoorlijk op zijn flikker krijgen. U mag een vlijmscherpe preek verwachten over oude normen en nieuwe waarden. Een handleiding goed gedrag, voor iedereen die vergeten was hoe dat ook alweer moet.

Generations gaat in de Stadsschouwburg in première met werk van drie generaties danskunstenaars. Krisztina de Châtel, artistiek leider van Dansgroep Amsterdam, behoort al decennia tot de Nederlandse top. Voor Generations maakt zij een werk op muziek van Piazzolla’s Eight Seasons.

De Zuid-Afrikaanse choreografe Robyn Orlin maakt een voorstelling over Saartjie Baartman, die begin 19e eeuw als circusattractie in Europa werd tentoongesteld. Het verhaal van de Zuid-Afrikaanse, bijgenaamd de ‘Hottentot Venus’, werd in 2010 verfilmd als Black Venus.

De Boevenkoning regeert een koninkrijk dat wordt bevolkt door dieven, omkopers en afpersers. Slechter dan slecht zijn ze, maar het allerslechtst is de Boevenkoning zelf. Alleen zijn dochter Doekje heeft een geweten en een gouden hart. En daar heeft ze het niet makkelijk mee. De Toneelmakerij maakt van dit verhaal over goed en kwaad een komisch, muzikaal sprookje voor iedereen vanaf acht jaar.

Het Eerste Amsterdamse Sinterklaasgala Alléén voor Volwassenen is een ouderwets streng feest over deugd en ondeugd. Alléén voor volwassenen.

Hans Kesting kruipt naar oeroude traditie in de tabbaard van de Sint, bijgestaan door Raoul Heertje, Waldemar Torenstra en een keur aan interessante gasten. Na de bevlogen, kritische en hilarische toespraken is het tijd voor feest, met eten, drank en animatie in alle hoeken en gaten van de schouwburg.

Tijdens deze avond wordt De Zwarte Piet uitgereikt aan de BN’er die zich afgelopen jaar het meest heeft misdragen. Stem via www.ssba.nl op de genomineerden. € 22,50 + cadeau van € 5 korting € 4

Het jonge talent wordt vertegenwoordigd door de Schot William Collins, recent afgestudeerd aan de School voor Nieuwe Dansontwikkeling en winnaar van de IT’s Choreography Award 2010. Lees ook het artikel op p. 45.

Orlin zet haar tanden in dit verhaal over vooroordelen, racisme en misbruik. Ze maakt al jaren politieke dansvoorstellingen en was als choreografe actief tegen de Apartheid. Haar werk is overal ter wereld te zien op de belangrijke podia en festivals, waaronder het internationale dansfestival Julidans in de Stadsschouwburg. Nu waagt Orlin zich voor het eerst aan een theatervoorstelling met tekst. ... have you hugged (...) is na Rêve d’automne de tweede coproductie van de Stadsschouwburg en het Parijse Théâtre de la Ville. Alleen te zien in Amsterdam.

vanaf € 11 korting € 4

vanaf € 11 korting € 4

inleiding: ma 20 feb om 19.15 uur.

nagesprek: vr 9 dec randprogramma: meer info op www.ssba.nl.

Gastchoreograaf Michael Schumacher is een improvisatiemeester. Hij won de Gouden Zwaan 2008, de meest prestigieuze dansprijs van Nederland. Samen met de dansers ontwikkelt hij een idee dat als ruggengraat dient van het uiteindelijke dansstuk.

Kind & Ouder Workshop Voorafgaand aan de voorstelling geeft De Toneelmakerij een workshop acteren voor kinderen en hun ouders. Er wordt gespeeld met het thema van de voorstelling. Ga op zoek naar de boef of het gouden hart in jezelf. Aanvang 14.00 uur. voorstelling: vanaf € 11 korting € 4 workshop: € 5 duur workshop: ca. 1 uur 30 min

Engels gesproken

17

december

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

wo 14 t/m za 17 dec, 20.30 uur

ma 19 t/m wo 21 dec, 20.30 uur

wo 21 t/m vr 23 dec, 18.00 uur

do 22 dec, 20.30 uur

Grote Zaal

Grote Zaal

Rabozaal

Grote Zaal

van Ingmar Bergman regie Ivo van Hove met Roeland Fernhout, Janni Goslinga, Hugo Koolschijn, Chris Nietvelt, Halina Reijn, Karina Smulders

van William Shakespeare regie Theu Boermans met Pierre Bokma, Ariane Schluter, Stefan de Walle, Anniek Pheifer, Matteo van der Grijn, Jeroen Spitzenberger, Bracha van Doesburgh, Antoinette Jelgersma, Jappe Claes, Pieter van der Sman, Vincent Linthorst, Reinier Bulder, Ali Çifteci, Jelle de Jong

tekst Tom Lanoye naar Tsjechov regie Ivo van Hove met Barry Atsma, Jacob Derwig, Roeland Fernhout, Fred Goessens, Janni Goslinga, Marieke Heebink, Fedja van Huêt, Marwan Chico Kenzari, Hans Kesting, Hugo Koolschijn, Chris Nietvelt, Frieda Pittoors, Alwin Pulinckx, Halina Reijn, Gijs Scholten van Aschat, Karina Smulders, Leon Voorberg, Hélène Devos

van Peer Wittenbols regie Rob Ligthert met Paul R. Kooij, José Kuijpers, Joke Tjalsma

www.tga.nl

www.nationaletoneel.nl

www.hzt.nl

www.tga.nl

toneel

toneel

toneel

toneel

Kreten en gefluister

Midzomernachtdroom

De Russen! Ivanov meets Platonov

Op de ziel

“krachtige beelden, groots acteerwerk”

Droomcast met o.a. Pierre Bokma speelt populaire komedie van Shakespeare

“Weergaloos toptoneel” met zwarte humor en bijtende maatschappijkritiek

Grote vragen over de liefde

Ivo van Hove regisseert een theaterversie van Ingmar Bergmans film Kreten en gefluister (1973). Drie vrouwen waken in een afgelegen landhuis bij de stervende Agnes. Geconfronteerd met haar zinloze lijden, maken de vrouwen de rekening op van hun eigen levens, gevuld met leugens, mislukte huwelijken en seksuele frustratie. “Van Hove op zijn best.

Krachtige beelden, een messcherpe mise-enscène en groots acteerwerk.” (Trouw) “Een voorstelling die aankomt als een dreun.” (de Volkskrant)

Theu Boermans van het Nationale Toneel leidde in de jaren negentig met De Trust (later De Theatercompagnie) één van de belangrijkste gezelschappen van Nederland. Sinds dit jaar is hij artistiek directeur van Het Nationale Toneel.

Hij regisseert één van Shakespeares meest populaire stukken, met een droomcast (met o.a. Pierre Bokma en Ariane Schluter) in een indrukwekkend decor.

De Russen! is Tom Lanoye’s radicale nieuwe bewerking van twee jeugdwerken van de beroemde Russische toneelschrijver Tsjechov: Ivanov en Platonov. De twee titelhelden worstelen elk op hun eigen manier met hun leven vol onvervulde verlangens. De Russen! is een marathonvoorstelling waarin de personages zichzelf en elkaar het leven zuur maken.

Maia en Lode zijn gelukkig. Totdat op een dag Anne voor de deur staat. Ook zij was gelukkig, met Vincent. Vincent is nu dood. Maia weet dat niet. Vincent was haar minnaar. Anne belt aan...

Toneelgroep Amsterdam / Ivo van Hove

vanaf € 10 korting € 4 inleiding: wo 14 dec, 19.15 uur. nagesprek: vr 16 dec Engelse boventiteling: do 15 dec duur: ca. 1 uur 30 min, geen pauze

18

Het Nationale Toneel / Theu Boermans

In Midzomernachtdroom ontvluchten vier jonge geliefden de stad Athene en verdwalen in het bos. Ze stuiten op een groep toneelspelers, maar ook op elfen, nimfen en saters. De verwikkelingen die volgen zetten alle paren in deze komedie aan tot het stellen van de vraag: hoe moet liefde? vanaf € 11 korting € 4

Toneelgroep Amsterdam / Holland Festival / Ivo van Hove

Ivo van Hove regisseert het (bijna) voltallige ensemble van Toneelgroep Amsterdam. Junkie XL componeert de soundtrack. “Het kan dus: ruim vijf uur weergaloos toptoneel dat je doet trillen op je benen.” (NRC *****) vanaf € 39 korting € 4 Engelse boventiteling: do 22 dec duur: ca. 5 uur 15 minuten, incl. 2 korte pauzes Tijdens de pauzes is er eten te koop in de foyers.

Het Zuidelijk Toneel / Rob Ligthert

Schrijver Peer Wittenbols en regisseur Rob Ligthert - al 25 jaar een artistiek koppel - stellen grote vragen over de liefde in Op de Ziel. Zij maakten het stuk in 2007 bij hun toenmalige gezelschap Toneelgroep Oostpool. “Afwisselend aangrijpend, humoristisch en met een vreemde twist op zijn tijd.” (de Volkskrant) Het stuk was destijds alleen te zien in Arnhem. Doodzonde, vond Het Zuidelijk Toneel. Daarom komt het nu terug, in een gloednieuwe enscenering van Rob Ligthert. vanaf € 11 korting € 4 inleiding: 19.45 uur

kerstvakantie ✳ za 24 december, 22.00 uur

✳

✳

di 27 dec, 16.00 uur

wo 28 & do 29 dec, 19.00 uur

vr 30 dec, 16.00 uur

✳ Grote Zaal ✳

✳

✳

Grote Zaal

✳

www.urbanmyth.nl

naar het boek van Els Pelgrom bewerking & regie Marc Maillard, Jo Roets met Frank Dierens, Gert Dupont, Nele Goossens, Gert Jochems, Tania Kloek, Filip Peeters, Kaspar Schellingerhout, Tanya Zabarylo, Niels Verheest (piano)

✳

✳

✳

✳

www.hetpaleis.be

expanding theatre

jeugd

De Nachtmis

Kleine Sofie (7+) ✳ ✳

✳ ✳ ✳ Hét alternatief op kerstavond

✳

jeugd

Spuit Elf (4+) Theater Terra

Veenfabriek / Jeroen Willems / Amaro’s Kitchen

✳

✳

✳

✳

✳

✳

✳

✳

✳

✳

De Nachtmis biedt hoop (en entertainment) voor hen die opzien tegen de kerstsleur. Die op kerstavond wel eens wat anders willen. En die niet vroom genoeg zijn voor een échte kerk.

Voor al deze verloren zielen gaan de deuren van de Stadsschouwburg in de kerstnacht open.

✳ ✳ ✳

Familievoorstelling van de makers van de Kikker-musicals

Kleine Sofie wil de wereld zien, maar ze is ziek en ligt in bed. Dan komen haar knuffels tot leven en nemen Sofie mee op avontuur. Kleine Sofie is gebaseerd op het gelijknamige kinderboek, een bijzonder verhaal over de dood.

Spuit Elf is een olifantje dat, net als grote olifanten, bij de brandweer wil. Maar Spuit Elf is nog klein, komt vaak te laat en zijn vriendjes lachen hem een beetje uit. Tot er een grote brand uitbreekt in het gemeentehuis.

✳

✳

✳

De Belgische gezelschappen Het Paleis en FroeFroe maken er theater van met acteurs en poppen. De Belgische pers was razend enthousiast. “Het tintelt van fantasie en omarmt het taboe van het levenseinde.” (De Standaard) “Een soort tovenaar van Oz, maar dan op morfine. Het cliché ‘een theaterbelevenis voor jong en oud’ wordt hier waargemaakt.”

(De Morgen) vanaf € 11 korting € 4

✳

✳

duur: ca. 1 uur 30 min, geen pauze

✳ ✳ ✳

✳

Acteurs en poppen in vrolijke Dineren met Jeroen Willems. en droevige jeugdvoorstelling “Een zinnenprikkelend geheel.”

✳

✳

www.theaterterra.com

✳

De Nachtmis in de Stadsschouwburg is al twee jaar na elkaar uitverkocht. Dit jaar vindt de derde editie plaats. De Nachtmis is hét alternatief voor een traditionele kerstavond.

Wees welkom in onze theaterkathedraal tijdens de alternatieve Nachtmis. Met alles erop en eraan: preek, collecte en (gospel)koor. Met bekende gasten. En met een verrassende, theatrale twist.

✳

✳

✳

✳

vanaf € 11 korting € 4

✳

✳

✳

regie Eric-Jan Lens muziek Nick Bult met Theo Terra, Dick Feld, Iris Rodenburg, Lars Mak

✳

ORFEO naar Monteverdi (voorstelling met diner)

✳

✳ ✳

✳

Harmen van Straaten ✳ naar script & liedteksten Dick Feld

✳ muziektheater

HETPALEIS / FroeFroe / Laika (België)

✳

✳

✳

www.veenfabriek.nl

✳

Rabozaal

spel & zang Jeroen Willems muziek Paul Koek, Hans van der Meer, Ton van der Meer, Rik Elstgeest, Annie Tangberg culinair spektakel André Amaro Slow Food Kitchen

✳

✳

Urban Myth / Stadsschouwburg Amsterdam

✳

Rabozaal

✳

✳

✳

Madrigalen, hedendaagse muziek en het beste wat de mediterrane keuken te bieden heeft: de Veenfabriek presenteert een eetbaar theaterprogramma met Jeroen Willems en culinair avonturier André Amaro. Orfeo is een voorstelling en een diner ineen. Wegens groot succes opnieuw in de Stadsschouwburg te zien rond de kerstdagen.

Vertrekkend vanuit Monteverdi’s L’ Orfeo, komen ook Black Orpheus van Astrud Gilberto, hedendaagse muziek, gedichten van Hans Warren en teksten van Gerardjan Rijnders voorbij. Tegelijk bereidt Amaro voor uw ogen zijn gerechten. Er staat een keuken met alles erop en eraan in de zaal. “Een zinnenprikkelend geheel.” (Leids Nieuwsblad) “Monteverdi meets Radiohead.

Tranen van ontroering.” (Cultureel Persbureau) “Indrukwekkend bespeeld instrumentarium en een excellente zanger. Elke klanklijn en tekstregel bezit een pulserende energie. Zelden kreeg smart zo’n innige expressie.” (NRC Handelsblad ****) € 65 (inclusief diner en drank, vrije plaatskeuze) korting € 4

✳ ✳ ✳

duur: ca. 3 uur 15 min vegetariërs graag vooraf aanmelden bij de kassa (020 624 23 11)

Theater Terra (bekend van o.a. de Kikker-musicals) maakt van het verhaal van Harmen van Straaten een muziektheatervoorstelling vanaf vier jaar. vanaf € 14,50 korting € 4

✳

duur: ca. 1 uur

✳ ✳ ✳ ✳

✳

✳

✳ 19

januari

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

zo 1 jan (première), 16.00 uur & ma 2 t/m zo 8 jan, 20.30 uur

wo 4, vr 6, za 7, di 10 & wo 11 jan, 18.00 uur

ma 9 jan, 20.30

vr 13 & za 14 jan, 20.30 uur

Grote Zaal

Rabozaal

Grote Zaal

Grote Zaal

van Joost van den Vondel regie Jaap Spijkers spel Mark Rietman, Carine Crutzen, Daan Schuurmans, Marisa van Eyle, Paul Hoes, Fockeline Ouwerkerk, Bart Klever, Reinout Scholten van Aschat, Leander de Rooij coproductie Stadsschouwburg Amsterdam

van Tony Kushner regie Ivo van Hove met Barry Atsma, Roeland Fernhout, Marieke Heebink, Fedja van Huêt, Hans Kesting, Hélène Devos, Alwin Pulinckx, Eelco Smits

naar Anton Tsjechov regie Lucas Vandervost met Wim Danckaert, Mieke De Groote, Johan Van Assche, Tine Laureyns, Tanya Zabarylo, Michael Vergauwen en Lucas Vandervost

www.tga.nl

www.detijd.be

choreografie Conny Janssen muziek Michel Banabila, Corrie van Binsbergen dans Winston Arnon, Francesco Curci, Stein Fluijt, Martijn Kappers, Merel Lammers, Ines Nieder, Ermo Pashaj, Francesca Peniguel, Cristiana Ruggieri, Alessandro Schiattarella

toneel

toneel

toneel

dans

Gijsbrecht van Amstel (première)

Angels in America

nRUS

LIFE-LIVE!

Grootste Nederlandse klassieker weer terug in de schouwburg

“Vijf uur lang hartbrekend toneel”

Een voorstelling over liefde, verlies, hoop en onmacht

Twee hoogtepunten voor 20 jaar Conny Janssen Danst

Ruim drie eeuwen lang was Joost van den Vondels Gysbreght van Aemstel (1637) Nederlands populairste toneelstuk. De hoofdpersoon, Gijsbrecht, was een geliefde held. Bij een van de figuren van zijn Nachtwacht bracht Rembrandt zelfs de inscriptie ‘Gijsb.’ aan. Iedere generatie zag ‘de Gijsbrecht’ met andere ogen.

Ivo van Hove regisseert Angels in America van Tony Kushner, een theatraal tweeluik over liefde, angst en hoop, dat zich afspeelt in New York tijdens de jaren tachtig. Louis laat zijn vriend Prior in de steek, uit angst voor de verwoestende werking van het mysterieuze nieuwe aidsvirus. Elders in Manhattan loopt het huwelijk van het Mormonenechtpaar Joe en Harper Pitt op de klippen. Ook de machtige ultrarechtse advocaat Roy Cohn valt ten prooi aan het virus. De angsten van de personages vinden een uitweg in een stortvloed aan dromen, hallucinaties en leugens. Hans Kesting kreeg de Louis d’Or voor zijn rol van Roy Cohn.

Wat als Wanja uit Oom Wanja Trigorin uit De meeuw ontmoet? Of de personages uit De kersentuin één van de Drie zusters? Het Vlaamse gezelschap De Tijd plaatst de mooiste ontmoetingen uit het oeuvre van de Rus Anton Tsjechov als dominostenen achter elkaar in het immense Russische landschap. Maar waarom plaatsen de zeven acteurs hun stenen zo gevaarlijk dicht naast elkaar? nRUS is een voorstelling over liefde, verlies, hoop, onmacht - een verhaal waarvan het verloop wordt bepaald door het toeval en de zwaartekracht.

Conny Janssen Danst bestaat twintig jaar en viert dat met de herneming van twee hoogtepunten uit het oeuvre van Conny Janssen.

LIFE-LIVE! laat enerzijds haar liefde voor de abstracte dans en anderzijds haar theatrale kant zien.

www.hettoneelspeelt.nl

Het Toneel Speelt / Jaap Spijkers

Met de Gijsbrecht werd de allereerste Amsterdamse schouwburg (aan de Keizersgracht) in 1638 geopend. De tragedie over de ondergang van Amsterdam werd daarna met grote regelmaat opgevoerd in de Stadsschouwburg, vanaf 1841 zelfs ieder jaar op nieuwjaarsdag. In 1968 ging de Gijsbrechttraditie in de golf van toneelvernieuwingen ten onder.

Toch heeft het stuk nog steeds vele fans, en niet de minsten. Op het Boekenbal rapte Adriaan van Dis passages uit de Gijsbrecht. Het stuk wordt bestempeld als belangrijk Nederlands erfgoed of zelfs ‘ons culturele geweten’. Op 1 januari 2012 herstelt Het Toneel Speelt een waardevolle traditie in ere, met een Gijsbrecht van Amstel voor 21e-eeuwse ogen. Lees meer op p. 7.

Gijsbrecht van Amstel is een coproductie met de Stadsschouwburg Amsterdam. vanaf € 13,50 korting € 4 Kijk op www.ssba.nl voor het randprogramma.

20

Toneelgroep Amsterdam / Ivo van Hove

“Vijf uur lang hartbrekend toneel.” (Het Parool) “Hoogtepunt van het theaterseizoen.” (NRC Handelsblad) “Zelden heeft dit ensemble zo gedreven, bijna bezeten toneelspel laten zien.” (de Volkskrant) vanaf € 39 korting € 4

De Tijd / Lucas Vandervost (België)

Vanaf de jaren ‘80 veroverde De Tijd zich een vaste plaats in het Belgische theaterlandschap.

Te midden van het multimediale theatergeweld staat bij hen de kracht van het woord centraal.

Om de tekst heen weven zij mooie, soms licht-absurde voorstellingen. vanaf € 11 korting € 4

www.connyjanssendanst.nl

Conny Janssen Danst

Number One (2002) is een ode aan de schoonheid en kracht van de pure dans. “Het vloeit, glijdt, scheert, trilt, aait, steunt, zoeft en zweeft dat het een lieve lust is. In dit universum is zelfs wrijving harmonieus, zelfs de lucht zacht en zoet.” (de Volkskrant) Common Ground (2010) - met live muziek van Michel Banabila en Corrie van Binsbergen - toont Janssens theatrale zoektocht. Van de openluchtvoorstelling wordt nu een theaterversie gemaakt. “Een assertieve choreografie vol felle, staccato boksbewegingen: de individualistische stadsmens.” (NRC Handelsblad) vanaf € 11 korting € 4

inleiding: om 19.45 uur duur: ca. 5 uur 15 min, incl. pauze.

Tijdens de ruime pauze is er eten te koop in de foyers. Kijk op www.ssba.nl voor meer info.

inleiding: za 4 jan om 19.45 uur

zo 15 jan, 15.00 uur

ma 16 jan, 20.30 uur

di 17 & wo 18 jan, 20.00 uur

za 21 jan, 20.00 uur & zo 22 jan, 16.00 uur

Grote Zaal

Grote Zaal

Rabozaal

Rabozaal

www.parool.nl/avhj

tekst en regie Peter Verhelst met Wim Opbrouck, Johanna Lesage

concept Anne Teresa De Keersmaeker, Björn Schmelzer choreografie Anne Teresa De Keersmaeker gecreëerd met en gedanst door Olalla Alemán, Haider Al Timimi, Bostjan Antoncic, Aron Blom , Carlos Garbin, Marie Goudot, Lieven Gouwy, David Hernandez, Matej Kejzar, Mikael Marklund, Tomàs Maxé, Julien Monty, Chrysa Parkinson, Marius Peterson, Michael Pomer o, Albert Riera, Gabriel Schenker, Yves Van Handenhove, Sandy Williams www.rosas.be

van Arthur Miller regie Thibaud Delpeut met Eline ten Camp, Roeland Fernhout, Fred Goessens, Janni Goslinga, Marieke Heebink, Alwin Pulinckx, Leon Voorberg

dans

toneel

De Amsterdammer Nero NTGent / Peter Verhelst van het Jaar

Cesena

Al mijn zonen

Het Parool / Stadsschouwburg Amsterdam

(België)

De feestelijke verkiezing van de Amsterdammer van het Jaar

“Ontroerend, poëtisch, heel gevaarlijk.”

Ontmoeting hedendaagse dans en oude muziek gaat “door merg en been”

Extra voorstellingen van grote theaterhit Al mijn zonen

Het Parool presenteert voor de zesde keer De Amsterdammer van het Jaar in de Stadsschouwburg. Lezers van Het Parool en kijkers van AT5 kunnen hun favoriete Amsterdammer voordragen. Uit de inzendingen wordt een selectie gemaakt. Eén van de tien genomineerden wordt tijdens een feestelijk programma benoemd tot Amsterdammer van het Jaar.

Schrijver en regisseur Peter Verhelst maakte met Wim Opbrouck - hij volgde Johan Simons op als artistiek leider van NTGent - een voorstelling over de Romeinse keizer Nero.

Na En Atendant (vorig jaar ook te zien in de Stadsschouwburg) maakte de Belgische choreografe Anne Teresa de Keersmaeker opnieuw een dansvoorstelling met oud-Franse muziek uit de 14e eeuw, de Ars Subtilior. De Keersmaeker werkte deze keer samen met Björn Schmelzer en zijn ensemble graindelavoix.

Al mijn zonen, van de jonge regisseur Thibaud Delpeut, werd geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2011 als één van de tien beste voorstellingen van afgelopen seizoen. De voorstelling speelde in september voor uitverkochte zalen. Deze extra voorstellingen komen in de plaats van de afgelaste voorstelling Spoken.

www.ntgent.be

expanding theatre

In alle ruimtes van de Stadsschouwburg vindt een feestelijk programma plaats. Met geanimeerde debatten, optredens van de columnisten en journalisten van Het Parool en andere bekende gasten. En uiteraard de nodige spijzen en drank en goede muziek ter afsluiting.

Houd www.ssba.nl en www.parool.nl/avhj in de gaten voor het programma, de gasten en de genomineerden. vanaf € 15

toneel

De geschiedenis heeft Nero afgeschilderd als een paljas, een vertwijfelde lafaard die liever dichter had willen zijn. Desondanks was hij een wrede heerser. Opbrouck speelt de kleine Nero, de jongen die bezeten is van muziekjes. Het kind dat in zijn eigen stad op zoek gaat naar iemand om mee te spelen, in het donker zingt om zijn angst te bezweren en uit nieuwsgierigheid dieren opensnijdt. “Opbrouck doet dat mooi, hij fluistert en verleidt. Ontroerend, poëtisch, heel gevaarlijk.” (de Volkskrant)

www.tga.nl

Rosas & graindelavoix / Anne Toneelgroep Amsterdam / Teresa de Keersmaeker / Toneelschuur / Björn Schmelzer (België) Thibaud Delpeut

vanaf € 11 korting € 4

Cesena ging in première als openluchtvoorstelling tijdens het prestigieuze Festival van Avignon. De voorstelling begon daar heel vroeg, in de ochtendschemering. Ook in de theaters begint Cesena in het donker. Negentien zangers en dansers staan op het toneel en tasten de grenzen af van hun kunnen. “Indringend. Het vocabulaire van De Keersmaeker sluit wonderwel aan op het al even gedurfde idioom van de 14e-eeuwse muziek.” (de Volkskrant****) “Door merg en been.” (NRC Handelsblad*****)

inleiding om 19.45 uur duur: ca. 1 uur 20 min, geen pauze

vanaf € 34 korting € 4

Al mijn zonen is een stuk van de Amerikaanse auteur Arthur Miller. Joe Keller werd tijdens de oorlog rijk door malafide praktijken, maar liet daar zijn zakenpartner Steve voor opdraaien.

Joe’s vrouw steekt haar kop in het zand. Zij houdt zich vast aan haar wanhopige geloof dat haar vermiste zoon uit de oorlog zal terugkeren.

Als de zoon van Steve het verraad ontdekt, komt hij verhaal halen bij de Kellers.

“Eén lange, perfecte uitbarsting.” (de Volkskrant*****) “Van klassieke allure, mede door het zeer sterke spel.” (Trouw) vanaf € 23 korting € 4 duur: ca. 2 uur, geen pauze

21

januari

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

za 21 jan, 14.30 uur & 19.00 uur zo 22 jan, 13.30 uur

di 24 jan, 20.30

di 24 jan, 20.00 uur

za 28 jan, 20.30 uur

Grote Zaal

Grote Zaal

Rabozaal

Grote Zaal

naar het boek van Francine Oomen met Roos van Erkel, Jan Elbertse, Barbara Pouwels, Rutger le Poole, Thijs Prein, Sophie Schut, Susanne Büchner Presburg, Mirtele Snabilie

www.nationalegedichtenwedstrijd.nl

choreografie en regie Emio Greco & Pieter C. Scholten dans Victor Callens, Dereck Cayla, Vincent Colomes, Neda Hadji-Mirzaei, Sawami Fukuoka, Suzan Tunca

choreografie Israel Galván muziek Sylvie Courvoisier met Israel Galván, Sylvie Courvoisier, Inés Bacán, Bobote coproductie Théâtre de la Ville Paris

www.ickamsterdam.nl

www.israelgalvan.com

dans

dans

www.theaterfamilie.nl

jeugd / muziektheater

expanding theatre

Hoe overleef ik Turing Nationale (zonder) liefde? (9+) GedichtenwedTheater Familie strijd 2012

La Commedia (NL première) La Curva (NL première) Emio Greco | PC

Israel Galván (Spanje)

“… Als woorden ontwaken, worden ze gevaarlijk…”

Ramsey Nasr

Survivalgids voor pubers (en hun ouders)

De feestelijke prijsuitreiking in de Stadsschouwburg

Emio Greco | PC danst de wereld als circus

“Als dit de nieuwe flamenco is: bring it on!”

(The New York Times)

De humoristische musical Hoe overleef ik (zonder) liefde? (9+) is gebaseerd op de populaire boekenreeks van Francine Oomen. Na het succes van Hoe overleef ik mijn eerste zoen? zet hetzelfde creatieve team nu het meest bekroonde deel uit de serie op de planken.

Professionele- en amateurdichters uit Nederland en België kunnen meedingen naar de grootste geldprijs ter wereld voor één gedicht (10.000 euro), publicatie en publiciteit. De winnaar wordt op 14 januari bekend gemaakt tijdens de feestelijke prijsuitreiking in de Stadsschouwburg.

In deze nieuwe creatie leggen Emio Greco en Pieter C. Scholten hun vierdelige, internationaal succesvolle Dante-cyclus langs de komische meetlat.

De Spaanse choreograaf en danser Israel Galván (1973) is een geboren flamencodanser.

Letterlijk, zijn vader danste flamenco in Sevilla en de jonge Galván werd van jongs af in die wereld ondergedompeld. Hij geldt als één van de grootste, en meest eigenzinnige, vernieuwers van het genre en won zowat alle belangrijke flamencoprijzen.

De lieve, gekke en recalcitrante Rosa zou beslist kopje onder gaan in een zee van puberproblemen zonder haar trouwe vrienden. Met nuttige survivaltips loodsen ze haar langs ruziënde ouders, verkeerde vriendjes, slechte rapporten en alweer een pukkel.

Niet alleen leuk voor kinderen en (pre)pubers, maar ook heel herkenbaar voor iedereen die zelf de puberteit heeft overleefd. vanaf € 11 korting: € 4

Ramsey Nasr - de Nederlandse Dichter des Vaderlands – zit dit jaar de jury voor. Daarmee treedt hij in de voetsporen van Gerrit Komrij die zich opwerpt als Ambassadeur van de wedstrijd. De jury bestaat uit Ellen Deckwitz, Mauro Pawlowski, Alexander Ribbink en Halina Reijn Ook de redactie van het literaire tijdschrift Awater staat klaar om de duizenden inzendingen te beoordelen.

Het literaire tijdschrift De Gids zal de drie beste gedichten publiceren. In het Radio 1 programma Met het Oog op Morgen worden 20 gedichten van deelnemers voorgelezen en besproken.

Literair productiehuis Wintertuin biedt de winnaars een gastoptreden aan het festival De geest moet waaien. Uitgeverij Augustus publiceert de beste 100 gedichten in een bloemlezing. kaartverkoop

22

La Commedia plaatst het aardse bestaan en de belofte voor het hiernamaals in een volstrekt ander licht. De voorstelling toont de wereld als een circusarena, waarin personages worden getoond van verschillende kleur, energie en kracht, om het publiek te vermaken en te confronteren.

vanaf € 22,50 korting: € 4

Galván brengt in zijn werk flamenco samen met hedendaagse dans en muziek. Of beter: hij rafelt alle elementen van de traditionele flamenco uiteen en verbindt ze dan weer met muziek en dans uit andere genres. Wars van alle flamencoclichés en virtuoos uitgevoerd, want hij beheerst zijn kunst tot in de puntjes en werkt samen met andere grootmeesters: jazzpianiste Ines Courvoisier, cante jondo-zangeres Inés Bacán en Bobote, één van de bekenste palmeros uit de flamencoscene.

inleiding om 19.15 uur

“Adembenemend” (Daily Express)

La Commedia wordt door het voltallige gezelschap gedanst en ging in juni 2011 in première als locatieproject in Milaan. Dit is de Nederlandse première.

vanaf € 11 korting € 4

februari zo 29 jan

wo 8 & do 9 feb, 20.30 uur

Za 11 feb

zo 12 feb, 20.00 uur

Rabozaal

Grote Zaal

Grote Zaal

Rabozaal

www.ssba.nl www.uploadcinema.net

regie Paul Koek spel en zang Jeroen Willems, Marleen Scholten compositie John Dowland tekst Annelies Verbeke musici Walter van Hauwe, Ton van der Meer, Frans de Ruiter, John van Oostrum e.a.

www.tans.nl

regie Moniek Merkx compositie Lennon/McCartney, Vincent van Warmerdam e.a. met Viktor Griffioen, Erik van der Horst, Kaspar Schellingerhout, Marne Miesen, Mees van Warmerdam e.a. www.tgmax.nl

www.veenfabriek.nl

expanding theatre

muziektheater

Web Video Top 40 2011

Flow My Tears (première)

Upload Cinema / Stadsschouwburg Amsterdam

Veenfabriek / Wunderbaum / Paul Koek

expanding theatre

jeugd / muziektheater

TANS Gala & Talent HELP (10+) Award Theatergroep Max. / The Sadists / Moniek Merkx

Een podium voor talentvolle jongeren

De meest spraakmakende video’s van het www

Jeroen Willems en Marleen Scholten brengen theaterversie van John Dowlands bekendste lied

Feestelijke uitreiking Talent Award aan Marokkaans talent

Muzikaal verhaal over ’s werelds beroemdste band: The Beatles. Met workshop.

Na het doorslaande succes van De Canon van YouTube en de Web Video Awards 2010, slaan de Stadsschouwburg en Upload Cinema opnieuw de handen in elkaar. De Web Video Top 40 2011 is een top 40 van de meest spraakmakende video’s die op het www te vinden zijn. Op het witte doek, in de Stadsschouwburg.

“Jeroen Willems prikkelt de zinnen”, schreef Trouw vorig jaar over Willems’ Orfeo, naar Monteverdi. Voor Flow My Tears vormt de melancholische muziek van de 16e-eeuwse componist John Dowland het uitgangspunt.

TANS werd in 1997 opgericht door een groep enthousiaste hoogopgeleide Marokkaanse jongeren. Niet alleen om de positie van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland te verbeteren, maar ook om verbindingen leggen tussen de verschillende groepen binnen de Nederlandse samenleving.

Je woont in Liverpool, je bent jong, je hebt geen cent te makken, alleen een vetkuif, een gitaar en een nieuwe sound. HELP (10+) gaat over het ontstaan van de beroemdste band ter wereld, The Beatles. “Zowel muzikaal als theatraal een feest.” (Trouw) Theatergroep Max. slaat de handen in elkaar met de jonge acteursband The Sadists. Zij spelen onder de paraplu van Orkater, o.a. in de succesproductie Richard III.

De Web Video Top 40 2011 wordt samengesteld en gepresenteerd door Dagan Cohen van Upload Cinema. De kandidaat-filmpjes worden aangedragen door de belangrijkste internetgoeroes en webredacteuren van Nederland en daarbuiten.

Dagan Cohen geldt als één van de grootste internetvideokenners van ons land. Upload Cinema toont iedere maand de spraakmakendste video’s van het web in filmtheaters en won diverse (inter)nationale prijzen voor de crossover tussen bioscoop en internet. toegangsprijzen: zie www.ssba.nl

Flow My Tears gaat over twee mensen, een man en een vrouw, die van elkaar houden. Hij denkt dat hij een indiaan is. Zij houdt van hem, dus draagt ze ook een verentooi. Zijn deze mensen in staat om werkelijk tot elkaar te komen?

Jeroen Willems staat op het toneel met Marleen Scholten. Zij maakt deel uit van Wunderbaum, al twee keer op rij geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival.

Van de Veenfabriek is dit seizoen ook in de schouwburg te zien: Orfeo naar Monteverdi, Medea en Drei Schwestern. Meer info en data op www.ssba.nl. vanaf € 11 korting: € 4 randprogramma: meer info op www.ssba.nl

TANS biedt talentvolle jongeren een podium om elkaar en anderen te ontmoeten. TANS organiseert naast maandelijkse netwerkbijeenkomsten ook workshops, masterclasses, mentorprogramma’s en culturele activiteiten.

Ontmoeting en kennisuitwisseling staan centraal tijdens de TANS-bijeenkomsten.

Tijdens het jaarlijkse TANS Gala wordt de TANS Achievement c.q. Talent Award uitgereikt. Dit jaar wordt het Gala georganiseerd in de Stadsschouwburg. Wij zijn blij TANS op zaterdag 11 februari te mogen verwelkomen. toegangsprijzen zie www.ssba.nl

Muziekworkshop Hoe doe je dat, een beroemde band worden?

Dat begint natuurlijk met een goede song. In deze workshop gaan de kinderen zelf een songtekst schrijven op een nummer uit HELP. Al die nieuwe nummers zijn later terug te luisteren op de website van Max. Aanvang workshop: 16.00 uur. Duur ca. 1 uur. voorstelling: vanaf € 14,50 korting € 4 workshop: € 5

23

februari

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

ma 13 feb, 20.30 uur

di 14 feb, 20.00 uur

wo 15 feb, 20.00 uur

wo 15 feb, 20.30 uur

Grote Zaal

Rabozaal

Rabozaal

Grote Zaal

naar de roman van Klaus Mann regie Arie de Mol met Olaf Malmberg, Hans Trentelman, Mirjam Stolwijk, Martijn van der Veen, Freek den Hartogh, Lore Dijkman, Jessie Wilms, Bram De Win

regie Paul Koek compositie en muzikale leiding Wim Henderickx libretto Peter Verhelst spel Reinout Bussemaker, Joep van der Geest, Yonina Spijker, Lizzy Timmers zang Selva Erdener muzikale uitvoering Hermes Ensemble

www.happychaos.nl

concept en regie Gabriela Carrizo, Franck Chartier dans en creatie Jos Baker, Eurudike De Beul, Leo De Beul, Marie Gyselbrecht, Hun-Mok Jung, SeolJin Kim, Simon Versnel

www.toneelgroepmaastricht.nl

www.peepingtom.be

www.veenfabriek.nl

toneel

muziektheater

expanding theatre

dans / muziektheater

Mephisto

Medea

Crisis

A louer (For Rent)(NL première)

Duister portret van acteur die zijn ziel verkoopt aan de nazi’s

“Bedwelmend mooie” muziektheaterversie van gruwelijke Griekse tragedie

happyChaos duikt in de crisis Alles wat je hebt, heb je te huur

Berlijn, begin jaren dertig: steracteur Henrik Höfgen domineert het Duitse toneel. In ruil voor die status speelt hij door de nazi’s verplicht repertoire, zoals Goethe’s Faust, waarin hij excelleert in de rol van Mephisto. Höfgen wordt langzaam een speelbal van de politieke macht.

De Vlaamse schrijver en theatermaker Peter Verhelst schreef een nieuwe versie van de Griekse tragedie Medea. Medea heeft haar eigen familie verraden om haar man Jason te helpen. Ze vluchten samen naar het rijk van Kreon. Als Jason haar na tien jaar verstoot, neemt Medea op gruwelijke wijze wraak.

De jonge honden van happyChaos organiseren al meer dan tien jaar evenementen voor een jong en breed publiek, door actuele thema’s op een originele manier te belichten. Met altijd die typisch happyChaotische combinatie van actuele onderwerpen, scherpe debatten, verrassende sprekers, kunst en muziek.

De omstreden roman Mephisto van Klaus Mann (de zoon van Thomas Mann) was twintig jaar lang verboden in Duitsland. De fictieve hoofdpersoon was (herkenbaar) gebaseerd op de Duitse acteur Gustav Gründgens. Los van het schandaal, demonstreert Klaus Mann in Mephisto overtuigend zijn vertellerstalent.

Mephisto speelt zich af in het bruisende nachtelijke leven van theater, revue en cabaret.

Toneelgroep Maastricht duikt in die warmbloedige wereld met een voorstelling waarin muziek en humor een belangrijke rol spelen.

In deze nieuwe muziektheaterbewerking wordt de mythe verteld vanuit een heel ander perspectief: dat van de oude koning Kreon, die door de komst van Jason en Medea alles verliest wat hij heeft. De monologen van de acteurs worden vervlochten met de muziek van componist Wim Henderickx, met als leidraad het lamento van de Turkse zangeres Selva Erdener. “Een bedwelmend mooie voorstelling.”

(De Morgen)

Nu duikt happyChaos in de crisis. Het fundament van onze samenleving kraakt, de euro wankelt, de macht van het Westen is tanende.

Voor de grote problemen van onze tijd lijken we geen adequate oplossingen te vinden. We zien de toekomst angstig tegemoet, maar is dat wel nodig? Crisis is niet alleen afbraak, het biedt ook mogelijkheden tot radicale vernieuwing.

vanaf € 11 korting: € 4

Van de Veenfabriek is dit seizoen ook in de schouwburg te zien: Orfeo naar Monteverdi, Flow My Tears en Drei Schwestern. Meer info en data op www.ssba.nl.

Toneelgroep Maastricht / Arie de Mol

Veenfabriek / Muziektheater Transparant / Paul Koek (NL / België)

inleiding om 19.45 uur. vanaf € 24 korting € 4

24

happyChaos

Thijs Broer schreef voor dit Stadsschouwburg Journaal een column over happyChaos, hoe het begon. U vindt ‘m op p. 39. toegangsprijzen zie www.ssba.nl

Peeping Tom (België)

Peeping Tom maakt filmische, surrealistische voorstellingen, waar een mens in kan verdwalen. Dat geldt ook weer voor A louer (For Rent).

Dans, theater, muziek (van o.a. mezzosopraan Eurudike de Beul) en donkere humor smelten samen. A louer is als een reis door een wereld waarin niets zeker is. Je kunt alles verliezen.

Alles wat je hebt, heb je te huur. Peeping Tom neemt u mee naar een parallel universum, waarin angsten en dromen (of nachtmerries) realiteit worden.

Peeping Tom werkt op het snijvlak van dans, theater en film. Het Brusselse collectief veroverde het Nederlandse publiek met de trilogie Le jardin - Le salon en Le sous-sol. Vorig seizoen speelden ze in de Stadsschouwburg 32, rue Vandenbranden, waarover NRC schreef: “32 rue Vandenbranden wekt huiver, verwondering en mededogen.” vanaf € 11 korting: € 4

do 16 t/m za 18 feb, 19.00 uur & zo 19 feb, 14.00 uur

vr 17 & za 18 feb, 20.30 uur

zo 19 feb, 20.00 uur

ma 20 feb, 20.00 uur

Grote Zaal

Rabozaal

Rabozaal

Rabozaal

tekst Don Duyns regie Niek Kortekaas met Gijs Naber, Lukas Smolders, Sylvia Poorta, Sanne Wallis de Vries e.a.

regie Guy Cassiers tekst Tom Lanoye muziek Dominique Pauwels met Katelijne Damen, Stefaan Degand, Abke Haring, Han Kerckhoffs, Johan Leysen, Johan Van Assche, Jos Verbist

van David Van Reybrouck regie Raven Ruëll met Bruno Vanden Broecke

tekst David Van Reybrouck regie Johan Dehollander met Nico Sturm, Bruno Vanden Broecke, Ariane Van Vliet, Barbara Claes, Thomas Bellinck, Marjan De Schutter, Boris Van Severen

www.rotheater.nl

www.kvs.be

www.kvs.be

www.toneelhuis.be

jeugd / familie / toneel

toneel

Woest Water (8+)

Bloed en rozen, het Missie lied van Jeanne en Koninklijke Vlaamse Schouwburg / Gilles Raven Ruëll (België)

Ro Theater / Niek Kortekaas

toneel

toneel

Het Toneelhuis / Guy Cassiers (België)

In de maïs (NL première)

Koninklijke Vlaamse Schouwburg / Johan Dehollander (België)

“ Festivals zijn opium voor het volk” David Van Reybrouck

Sanne Wallis de Vries e.a. in jaarlijkse familierevue.

Humor, avontuur en volwassen knipogen

Actueel, schokkend en griezelig mooi

Meesterlijke Congomonoloog van AKO- en LIBRISprijswinnaar Van Reybrouck

Gelauwerd Congo-auteur David Van Reybrouck schrijft nieuw theaterstuk

De jaarlijkse familievoorstelling van het Ro Theater is een altijd verrassend theaterfeest.

Na Lang & Gelukkig, Snorro en Moord in de kerststal, maakt dezelfde ploeg nu Woest Water, een hartverwarmend en spannend verhaal over volwassen worden.

Na Atropa en Mefisto Forever is dit de derde samenwerking van auteur Tom Lanoye en regisseur Guy Cassiers. Zij lieten zich inspireren door de geschiedenis van Jeanne d’Arc en Gilles de Rais voor een nieuw stuk over één van hun favoriete thema’s: de mechanismen van politiek en macht.

In 2010 kreeg Van Reybrouck de AKO- en LIBRISprijs voor zijn boek Congo. In 2007 schreef hij al een theatertekst over dat land.

Missie, gespeeld door Bruno Vanden Broecke, werd geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2008 en een jaar later hernomen in de schouwburg. In een monoloog vol humor en horror blikt een missionaris uit Congo terug op zijn leven. “Meesterlijk smeedt Van Reybrouck geestige, ontroerende, woedende, schokkende en wanhopige momenten aaneen en laat ons verpletterd achter.” (NRC)

Na de theatermonoloog Missie schrijft David van Reybrouck (die de AKO- én de Librisprijs won met zijn boek Congo) een nieuwe theatertekst. In de maïs is een ensemblestuk voor zeven acteurs, waaronder Missie-acteur Bruno Vanden Broecke.

De achtjarige Sam is boos op zijn ouders. Als ultieme verdwijntruc verstopt hij zich in de wasmachine, waardoor hij terechtkomt in een eindeloze oceaan vol zeemonsters, zwervend afval en andere gevaren. Humor, muziek en vette knipogen voor de volwassenen zijn vaste ingrediënten. Hetzelfde geldt voor de verrassende gastrollen, dit jaar is de eer o.a. aan cabaretière Sanne Wallis de Vries. + Woeste workshop (8+) Op za 18 feb is er vooraf een workshop toneelspelen, voor iedereen vanaf 8 jaar.

Aanvang: 15.00 uur. Duur ca. 1 uur 40 min.

Jeanne en Gilles werden beiden terechtgesteld na een religieus proces. Zij wegens hekserij, hij wegens sodomie, tovenarij en moord. Cassiers en Lanoye tonen de gruwel van de 15e eeuw en houden ons een spiegel voor. Dominique Pauwels componeerde de meeslepende muziek.

Bloed en rozen werd, na de première in Antwerpen, ook op het prestigieuze Festival van Avignon met stormachtige lof onthaald.

“Actueel, schokkend en griezelig mooi.” (de Volkskrant****) “Flamboyante tekst vol historische verwijzingen en wenken naar recente gebeurtenissen.” (NRC Handelsblad)

voorstelling: vanaf € 11 korting: € 4

vanaf € 24 korting: € 4

workshop: € 5

inleiding: 17 feb om 19.45 uur duur: ca. 2 uur 30 min, geen pauze

Ook te zien: Van Reybroucks nieuwe stuk In de maïs en Gij die mij niet ziet, van en met Missie-acteur Bruno Vanden Broecke en cabaretier Wim Helsen. Met een uitgebreid randprogramma rond David Van Reybrouck.

Lees het interview op p. 36. vanaf € 22,50 korting: € 4 duur: ca. 1 uur 40 min, geen pauze randprogramma: zie www.ssba.nl

In de maïs speelt zich af op de camping van een groot muziekfestival, een uitgelezen plek voor de jongeren om zich te laven aan de zomer, de liefde, drank en muziek. Maar achter het amusement gapen eenzaamheid en verveling.

Van Reybrouck legt de ongerijmdheden van onze tijd bloot. Daartoe verrichtte hij het nodige veldwerk op de Belgische muziekfestivals.

Ook te zien: de herneming van Missie en Gij die mij niet ziet, een nieuw stuk van Vanden Broecke en cabaretier Wim Helsen. Met een uitgebreid randprogramma rond David Van Reybrouck. Lees het interview op p. 36. vanaf € 24 korting: € 4 randprogramma: zie www.ssba.nl

David Van Reybrouck-dagen 25

februari / maart di 21 feb, 20.00 uur

ma 27 t/m vr 29 feb, 20.00 uur (Rabozaal) vr 23 t/m zo 25 mrt, 20.30 uur (Grote Zaal)

Rabozaal van en met Wim Helsen, Bruno Vanden Broecke www.kvs.be

tekst Geert Lageveen, Leopold Witte regie Gijs de Lange met Geert Lageveen, Leopold Witte, Martijn Fischer, Meral Polat, Sophie van Winden, Beau Schneider, Britte Lagcher, Sallie Harmsen www.orkater.nl

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

do 1 t/m za 3 (try-outs) & wo 7 t/m za 10 mrt, 20.30 uur zo 4 mrt (première), 16.00 uur

za 3 & zo 4 mrt, 20.00 uur

Grote Zaal

Rabozaal

tekst Arthur Miller regie Eric de Vroedt met Kitty Courbois, Tamar van den Dop, Fred Goessens, Marieke Heebink, Fedja van Huêt, Marwan Chico Kenzari, Hugo Koolschijn, Karina Smulders, Leon Voorberg

choreografie & ontwerp Saburo Teshigawara met Saburo Teshigawara, Rihoko Sato, Eri Wanikawa, Riichi Kami, Kafumi Takagi, Nana Yamamoto, Mie Kawamura, Jeef, Nile Koetting

www.tga.nl

toneel

muziektheater

Gij die mij niet ziet

Breaking the News Na de zondeval (première) Mirror & Music (NL première)

Koninklijke Vlaamse Orkater / susies haarlok / Schouwburg / Bruno Vanden Gijs de Lange Broecke / Wim Helsen (België)

Toneelgroep Amsterdam / Eric de Vroedt

KARAS / Saburo Teshigawara (Japan)

Vrolijk en ontwrichtend stuk van acteur Bruno Vanden Broecke en cabaretier Wim Helsen

Rockende voorstelling over hectische wereld achter het nieuws

Nieuwe voorstelling van Eric De Vroedt na “slim en wervelend” mightysociety9

Vermaarde Japanse choreograaf zorgt voor een zintuiglijke totaalervaring

De acterende rockband (of rockende acteurs) susies haarlok werkt onder de paraplu van Orkater. De vijfkoppige band weet de energie van een popconcert te combineren met de dramatische kracht van een theatervoorstelling. Dat bewezen ze eerder al in de succesvolle Orkatervoorstelling Kamp Holland. Die voorstelling kwam uit de koker van het creatieve duo Geert Lageveen en Leopold Witte, samen met regisseur Gijs de Lange ook nu weer het creatieve brein achter Breaking the News.

Eric de Vroedt leidt het gezelschap mightysociety, een alliantiepartner van Toneelgroep Amsterdam. Vorig jaar regisseerde hij bij TA Glengarry Glen Ross. De voorstelling speelde voor volle zalen. Nu koos De Vroedt een stuk van de Amerikaanse schrijver Arthur Miller, een felle criticus van de American Dream.

De vermaarde Japanse choreograaf/danser Saburo Teshigawara volgde een opleiding klassieke dans en beeldende kunst in Tokyo. Met zijn eigen gezelschap Karas (opgericht in 1985) onderzoekt hij alle mogelijke manieren waarop het lichaam zich kan uitdrukken.

Acteur Bruno Vanden Broecke en cabaretier Wim Helsen beloofden elkaar vijf en een half jaar geleden om samen een voorstelling te maken. Nu maken ze die belofte waar.

Wim Helsen is geen onbekende in Nederland.

Hij won met zijn eerste voorstelling Heden Soup! de prestigieuze cabaretprijs de Neerlands Hoop en met Het uur van de prutser de Poelifinario voor de meest indrukwekkende voorstelling.

Vanden Broecke maakte veel indruk door zijn magistrale rol in David Van Reybroucks monoloog Missie, geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2008 en later hernomen in de Stadsschouwburg.

Ook te zien: de herneming van Missie en Van Reybroucks nieuwe toneelstuk In de maïs (met o.a. Bruno Vanden Broecke). Met een uitgebreid randprogramma rond David Van Reybrouck.

Lees het interview op p. 36. vanaf € 24 korting: € 4 randprogramma: zie www.ssba.nl

David Van Reybrouck-dagen 26

Breaking the News is een hectische - en bij tijden hilarische - strijd om de aandacht van het publiek. Journalisten en lobbyisten vechten om hun scoop in het nieuws te krijgen. De adrenaline, de discussies en de emoties lopen hoog op. vanaf € 24 (Rabozaal) vanaf € 11 (Grote Zaal) korting: € 4 randprogramma: zie www.ssba.nl

toneel

www.st-karas.com

In Na de zondeval gaat de 40-jarige Quentin gebukt onder het falen van zijn twee huwelijken.

Hij ontmoet de Duitse Holga en maakt via haar kennis met het Europese verleden en WO II. Quentin stelt zijn eigen moraal ter discussie.

Heeft hij te goeder trouw geleefd? Kan een mens überhaupt met een schone lei beginnen?

“Slim en wervelend”, schreef NRC over De Vroedts meest recente voorstelling mightysociety9. vanaf € 10 try-outs € 22 korting: € 4 inleiding: 7 mrt om 19.45 uur nagesprek: 9 mrt

toneel

Een dansstuk van Teshigawara is altijd een zintuiglijke totaalervaring. Dat geldt ook voor Mirror & Music, een groepswerk voor acht dansers waarin Teshigawara zelf meedanst. Het is een ingenieus spel van muziek, dans, licht en beelden. Klassieke muziek wordt afgewisseld met industriële geluiden, licht speelt een spel met de duisternis, de virtuoze dansers lijken bestuurd te worden door onzichtbare machten. Mirror & Music gaat over de dingen die ongrijpbaar zijn: muziek, maar ook ons spiegelbeeld.

Teshigawara’s werk is vele malen bekroond en overal ter wereld te zien. Hij wordt met regelmaat gevraagd als gastchoreograaf bij prestigieuze internationale gezelschappen zoals het Frankfurt Ballet, de Opéra de Paris en het Nederlands Dans Theater. vanaf € 31 korting € 4

di 13 mrt, 20.00 uur

do 15 t/m di 20 mrt

wo 21 mrt, 20.30 uur

do 22 t/m za 24 & di 27 t/m za 31 mrt, 20.00 uur ook in mei

Grote Zaal

Hele Gebouw

Grote Zaal

Rabozaal

www.cpnb.nl

www.ssba.nl

choreografie Ed Wubbe muzikale leiding Jan Willem de Vriend uitvoering muziek Combattimento Consort dans ensemble Scapino Ballet

tekst Molière regie Dimiter Gotscheff met Servé Hermans, Wim Opbrouck, Frieda Pittoors, Eelco Smits, Chris Thys, Naomi Vessilariou, Steven van Watermeulen

www.scapinoballet.nl

expanding theatre

toneel

www.tga.nl

dans

toneel

Pearl

Tartuffe (NL première)

Het Boekenbal

Brandhaarden

Het literaire feest der feesten

Een week Münchner Kammerspiele in de schouwburg

Dans op klassiekers uit de barok

Tweevoudig regisseur van het jaar maakt scherpe satire over bedriegers

De Stadsschouwburg wordt op deze avond aan alle kanten beveiligd. Boekenbal-gatecrashen, het is een nationale sport. Allerlei gure, ongure en ook hele frisse types maken zich dus op om illegaal Het Boekenbal binnen te komen. Want dit is het literaire feest der literaire feesten. Om precies 00.00 uur wordt op Het Boekenbal de Boekenweek officieel geopend. Het traditionele openingsbal, waar heel literair Nederland feest viert, vindt al sinds 1947 plaats, meestal in de Stadsschouwburg.

Tijdens Brandhaarden zet een gezelschap een week lang de Stadsschouwburg op stelten. Voor de derde editie komt de Münchner Kammerspiele naar Amsterdam.

Na de barokklassiekers Perfect Skin en Rameau maakt choreograaf Ed Wubbe opnieuw een theatrale productie met live muziek, vertolkt door de befaamde barokspecialisten van Combattimento Consort.

Verwacht geen traditionele Molière. De regie van de Bulgaarse regisseur Dimiter Gotscheff grijpt diep in op deze 350 jaar oude komedie.

Gotscheff is één van de grote namen van het Europese theater. Hij regisseerde bij een groot aantal belangrijke (voornamelijk) Duitse theaterhuizen en werd daar twee keer tot ‘regisseur van het jaar’ verkozen. Op dit moment is hij verbonden aan het Deutsches Theater in Berlijn.

Stichting CPNB

Het bal is alleen toegankelijk voor genodigden.

Uitnodigingen zijn schaars en zeer begeerd. Wie geen uitnodiging verwacht te krijgen, kan eens googelen op de vele tips en tricks om er toch één te versieren. Of heel snel een bestseller schrijven. Succes!

Scapino Ballet Rotterdam / Combattimento Consort / Ed Wubbe

Dat toonaangevende Duitse gezelschap wordt geleid door de Johan Simons, die eerder aan het roer stond bij o.a. ZT Hollandia en NTGent.

Zijn voorstellingen zijn met grote regelmaat in de Stadsschouwburg te zien, afgelopen januari nog Hotel Savoy. “Staande ovaties. Gespeeld door de voortreffelijke Münchner Kammerspiele-acteurs, met Pierre Bokma en Katja Herbers als gastspelers.” (de Volkskrant) Die voortreffelijke acteurs komen nu naar de schouwburg voor een week vol grote en kleine voorstellingen, lezingen, interviews en workshops. En een echte Münchner Biergarten.

Kijk voor het programma op www.ssba.nl

toegang uitsluitend op uitnodiging

Het is de setting waarin Wubbe zich als een vis in het water voelt en zich een meester toont in het versmelten van muziek, dans en vormgeving. Behalve bekend werk van Vivaldi zoeken Combattimento Consort en Wubbe ook naar minder bekende parels uit de barok. vanaf € 11 korting: € 4

Toneelgroep Amsterdam / NTGent / Dimiter Gotscheff

Gotscheff regisseerde eerder een Tartuffe op de prestigieuze Salzburger Festspiele. Blijkbaar is hij nog niet klaar met deze Molière. In deze coproductie van TA en NTGent zet hij opnieuw zijn tanden in het stuk. Tartuffe is een aanklacht tegen hypocrisie. De op geld beluste Tartuffe doet zich voor als geestelijke en wint zo het vertrouwen van de rijke bankier Orgon. Blind voor de waarschuwingen van zijn familie loopt Orgon in de val en biedt Tartuffe zijn dochter Mariane ten huwelijk aan. vanaf € 24 korting: € 4 inleiding: 28 mrt om 19.15 uur nagesprek: 23 & 30 mrt

27

maart

language no problem

premiÈre

nederlandse première

try out

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

vr 23 & za 24 mrt (try-outs), 18.00 uur zo 25 (première), ma 26, di 27, vr 30 & za 31 mrt, 15.00 & 18.00 uur

do 22 mrt, 19.00 uur

wo 28 mrt, 19.30 uur

vr 30 & za 31 mrt, 20.30 uur

Hele Gebouw

Grote Zaal

Grote Zaal

Grote Zaal

naar Molière bewerking Erik Willems regie Karlijn Benthem, Rosa Fontein, Erik Willems met 45 Amsterdamse jongeren coproductie Toneelgroep Amsterdam (TA-Junior) / Stadsschouwburg Amsterdam

choreografie Hans van Manen muziek David Byrne, Henryk-Mikolaj Górecki, Gioacchino Rossini, Erik Satie, Igor Stravinski met dansers Introdans Ensemble voor de Jeugd

www.ssba.nl

regie Alexander Devriendt met Cameron Goodall, Charlotte De Bruyne, Joeri Smet, Karolien De Bleser, Nathalie Verbeke, Tahki Saul, Zindzi Okenyo coproductie Ontroerend Goed, Sydney Theatre Company, Stadsschouwburg Amsterdam, Art Happens & Richard Jordan Productions Ltd

www.introdans.nl

www.ontroerendgoed.be

www.tga.nl

jeugd / dans

expanding theatre

Tour de Tartuffe ( première) menEERvanmanen Het Grote Toneelgroep Amsterdam / (6+) Interviewgala TA-Junior / Stadsschouwburg Amsterdam

Introdans Ensemble voor de Jeugd

Stadsschouwburg Amsterdam / Frénk van der Linden

toneel

A History of Everything (14+) (NL première) Ontroerend Goed / Sydney Theatre Company / Alexander Devriendt (België / Australië)

Amsterdamse scholieren Dubbeldansfeest nemen je mee langs vergeten plekken in de schouwburg

De bekendste interviewers en Een voorstelling over alles, geïnterviewden in de altijd en iedereen, vanaf de schouwburg Big Bang tot nu

In Tour de Tartuffe wordt u meegenomen op een theatrale rondreis door de Stadsschouwburg.

Van vergeten plekken in het oude gebouw tot de nieuwe studio’s van Toneelgroep Amsterdam.

Onderweg botst u op schijnheilige bedriegers en naïeve goedzakken.

De eerste editie van Het Grote Interviewgala was een overweldigende succes. Wouter Bos gaf een lezing, Matthijs van Nieuwkerk sprak over zijn vak en vrijwel alle grote Nederlandse interviewers verleenden op één of andere manier hun medewerking. De Stadsschouwburg was volledig uitverkocht en werd bevolkt door journalisten, lezers, luisteraars, kijkers en studenten.

Tartuffe (1664) is een venijnige stuk van de meester der komedieschrijvers, Molière.

Tartuffe is een op geld beluste bedrieger, die het leven van een heel gezin op zijn kop zet. De vader valt voor Tartuffes mooie praatjes, maar niet alle gezinsleden trappen daar zomaar in.

TA-junior maakt al jaren voorstellingen met Amsterdamse jongeren. Terwijl de acteurs van Toneelgroep Amsterdam/NTGent met Tartuffe in de Rabozaal staan, spelen TA-junioren hun eigen versie van deze beroemde komedie.

Voor scholieren zijn er speciale workshops beschikbaar in schoolverband. vanaf € 9 meet & greet vr 30 mrt duur ca. 1 uur 15 min

28

Introdans wordt veertig, meesterchoreograaf Hans van Manen tachtig. Introdans Ensemble voor de Jeugd viert dit dubbele feest met menEERvanmanen.

In Sticky Piece blijven twee dansers continu aan elkaar plakken. Pas wanneer ze zich tot knalroze-oranje vlinders ontpoppen, kunnen ze echt even knallen. In het duet Black Cake vechten een man en vrouw een komische strijd uit.

Van Manens Squares (met het prachtige designdecor van Bob Bonies) is de klassieker in dit programma. In dit ballet uit 1969 toont Van Manen zich een meester van de beperking. De choreografie verbluft nog altijd door de combinatie van ogenschijnlijke eenvoud en kracht. vanaf € 11 korting: € 4

Dit jaar organiseren de Stadsschouwburg en initiatiefnemer Frénk van der Linden voor de tweede keer Het Grote Interviewgala. Het programma is volop in de maak, de belangrijkste interviewers en journalisten worden warm gemaakt om mee te doen. Binnenkort wordt het programma bekendgemaakt op www.ssba.nl. € 29,50 studentenkorting: € 5 pashouderskorting: € 4

Ontroerend Goed is een Belgisch collectief van jonge theatermakers dat verrassend, prikkelend en persoonlijke werk maakt. Ze beschouwen het theater als hun speeltuin. “Alles is al gedaan, maar nog niet door ons en niet nu.”

Voor hun nieuwe productie werken ze samen met de Sydney Theatre Company. Dat is het belangrijkste theatergezelschap van Australië, geleid door Cate Blanchett en Andrew Upton.

De Stadsschouwburg is coproducent.

Voor A History of Everything duikt Ontroerend Goed in het werk van - onder anderen - evolutiebioloog Richard Dawkins, snaartheoreticus Brian Greene en kunsthistoricus E.H. Gombrich.

Met het buitengewoon ambitieuze doel om het complete verhaal van de geschiedenis van ons universum (van de Big Bang tot vandaag) op de planken te zetten. vanaf € 11 korting: € 4 Engels gesproken

In premiÈre

bijgeboekt

en meer...

LIstEn & See

Al mijn zonen

Rondleidingen

Tg. Oostpool / WArd/waRD / Marcus Azzini / Ann Van den Broek première: do 1 dec

Toneelgroep Amsterdam / Thibaud Delpeut za 21 jan, 20.00 uur & zo 22 jan, 16.00 uur, Rabozaal

Ontdek de historische schouwburg. Neem een kijkje achter de schermen, in beide theaterzalen, de koninklijke loge en de portrettengalerij.

Iedere eerste zaterdag van de maand.

Eerstvolgende data: 10 dec, 7 jan, 4 feb en 10 mrt om 15.00 uur. Kaarten via de kassa (020 624 23 11).

In ongenade Toneelgroep Amsterdam / Luk Perceval première: zo 4 dec

Generations WorldTalks

Dansgroep Amsterdam première: wo 7 dec

La Curva ...have you hugged, kissed and respected your brown Venus today?

Israel Galván (Spanje) za 28 jan 2012, 20.30 uur, Grote Zaal

Robyn Orlin (Zuid-Afrika) NL première: vr 9 dec

Gijsbrecht van Amstel

KamerVragen

Het Toneel Speelt / Jaap Spijkers première: zo 1 jan

Iedere maand organiseert SymBeyond in de Stadsschouwburg een avond over duurzame innovaties, ideeën en businessconcepten.

Locatie: Stanislavski. Eerstvolgende data: 22 dec, 26 jan en 23 feb, om 20.30 uur.

La Commedia Emio Greco | PC NL première: di 24 jan

Mirror & Music KARAS / Saburo Teshigawara (Japan) za 3 & zo 4 mrt 2012 20.00 uur, Rabozaal

La Curva

Workshop Theatertechniek, beeld en geluid (10+)

Israel Galván (Spanje) Nl première: za 28 jan

De kinderen mogen zelf aan de slag als decorontwerper, lichtontwerper, geluidstechnicus of acteur. Op 5 jan om 14.00 uur.

Duur: ca. 3 uur. Kosten: € 7,50.

Flow My Tears Veenfabriek / Wunderbaum / Paul Koek première: wo 8 feb

A louer (For Rent)

Questo buio feroce

Theaterkraken (6+/9+)

Peeping Tom (België) NL première: wo 15 feb

Compagnia Pippo Delbono (Italië) vr 13 apr 2012, 20.00 uur, Rabozaal

Een theatrale tocht dwars door de Stadsschouwburg. De kinderen leren alles over theater maken, vroeger en nu. In twee leeftijdscategorieën: 6-8 (om 13.00 uur) en 9+ (om 15.30 uur). Op zo 8 jan, 13.00 + 15.30 uur. Duur: ca. 2 uur. Kosten € 10 (incl. hapje en drankje).

In de maïs Fotocredits Cover voor: In ongenade, foto: Jan Versweyveld Cover achter: Nero, foto: Kurt van der Elst Toneelgroep Oostpool: Annaleen Louwes In ongenade: Jan Versweyveld Sinterklaasgala: Cornelie Tollens/Studio Meiboom Generations: Carsten Lumire Sassen …have you hugged: Philippe Lainé Boevenkoning: Esther de Boer Kreten en gefluister: Jan Versweyveld Midzomernachtdroom: Carli Hermès De Russen!: Jan Versweyveld Op de ziel: Phile Deprez De Nachtmis: Frank Penders Kleine Sofie: Phile Deprez Orfeo: Jochem Jurgens Spuit Elf: Harmen van Straaten/Geert Gratama Gijsbrecht van Amstel: Deen van Meer Angels in America: Jan Versweyveld nRus: Willy Wtterwulghe LIFE-LIVE!: Leo van Velzen Nero: Kurt van der Elst Cesena: Anne Van Aerschot Al mijn zonen: Roel van Berckelaer Hoe overleef ik: Studio 100 La commedia: Agostino Osio La Curva: Anegro Web Video Top 40: Maurice Mikkers Flow my tears: Michiel Voet Help: Joep Lennaerts Mephisto: Ben van Duin Medea: Leo van Velzen A louer: Frans Brood Woest water: 75B Bloed & Rozen: Koen Broos Missie: Koen Broos Breaking the News: Michiel Voet Na de zondeval: Jan Versweyveld Mirror & Music: Sakae Oguma Pearl: Hans Gerritsen Tartuffe: Jan Versweyveld Tour de Tartuffe: Yvonne van de Ven Het Grote Interviewgala: Frank Penders

De leukste en meest informatieve borrel van Amsterdam. Via Skype wordt gepraat met drie gasten die wonen op plekken waar internationaal nieuws wordt gemaakt. Iedere vrijdag om 18.00 uur, Ajaxfoyer.

Koninklijke Vlaamse Schouwburg / Johan Dehollander (België) NL première: ma 20 feb

Mirror & Music Wish you were here

KARAS / Saburo Teshigawara (Japan) NL première: za 3 mrt

Gif

Na de zondeval

NTGent / Johan Simons (België) ma 14 mei 2012, 20.30 uur, Grote Zaal

Toneelgroep Amsterdam / Eric de Vroedt première: zo 4 mrt

Een programmareeks van Toneelgroep Amsterdam rond verschillende thema’s in een intieme setting, acteurs en bijzondere gasten.

Eerstvolgende data: di 13 dec en ma 6 feb, 20.00 uur.

Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent / Dimiter Gotscheff NL première: do 22 mrt

Tour de Tartuffe

LEES MEER op www.ssba.nl

TA-Junior première: zo 25 mrt

A History of Everything (14+) Ontroerend Goed / Sydney Theatre Company / Alexander Devriendt (België / Australië) NL première: vr 30 mrt

29

ééN JAAR stadsschouwburg december 2011

januari 2012

do In Ongenade 1 Toneelgroep Amsterdam LIstEn & See Toneelgroep Oostpool vr Club Oostpool 2 Toneelgroep Oostpool In Ongenade Toneelgroep Amsterdam za De Misantroop 3 Toneelgroep Oostpool In Ongenade Toneelgroep Amsterdam zo De Misantroop 4 Toneelgroep Oostpool In Ongenade Toneelgroep Amsterdam ma Het Eerste Amsterdamse 5 Sinterklaasgala voor Volwassenen Stadsschouwburg di _ 6

rz 20:00 gz 20:30 gz 21:00 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 16:00 gz 20:00 _

wo Generations 7 Dansgroep Amsterdam In Ongenade Toneelgroep Amsterdam do In Ongenade 8 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30 rz 20:00 rz 20:00

vr ...have you hugged, kissed and 9 respected (…) Robyn Orlin In Ongenade Toneelgroep Amsterdam za ...have you hugged, kissed and 10 respected (…) Robyn Orlin In Ongenade Toneelgroep Amsterdam zo Boevenkoning (8+) 11 De Toneelmakerij workshop Boevenkoning (8+) De Toneelmakerij ma _ 12

gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 16:00

di Wish you were here 13 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00

wo Kreten en gefluister 14 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

do Kreten en gefluister 15 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

vr Kreten en gefluister 16 Toneelgroep Amsterdam

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — Leidseplein 26, 1017 PT Amsterdam

februari 2012

maart 2012

zo Gijsbrecht van Amstel 1 Het Toneel Speelt _

gz 16:00 _

wo In Ongenade 1 Toneelgroep Amsterdam _

rz 20:00 _

do Na de zondeval 1 Toneelgroep Amsterdam _

gz 20:30 _

ma Gijsbrecht van Amstel 2 Het Toneel Speelt _

gz 20:30

do In Ongenade 2 Toneelgroep Amsterdam _

rz 20:00 _

vr Na de zondeval 2 Toneelgroep Amsterdam _

gz 20:30 _

di Gijsbrecht van Amstel 3 Het Toneel Speelt _

gz 20:30 _

vr In Ongenade 3 Toneelgroep Amsterdam _

rz 20:00 _

wo Angels in America 4 Toneelgroep Amsterdam Gijsbrecht van Amstel Het Toneel Speelt do Gijsbrecht van Amstel 5 Het Toneel Speelt

rz 18:00 gz 20:30 gz 20:30

za Rondleiding 4 De historische schouwburg In Ongenade Toneelgroep Amsterdam zo In Ongenade 5 Toneelgroep Amsterdam

vr Angels in America 6 Toneelgroep Amsterdam Gijsbrecht van Amstel Het Toneel Speelt za Angels in America 7 Toneelgroep Amsterdam Gijsbrecht van Amstel Het Toneel Speelt zo Theaterkraken (6+ / 9+) 8 Theatertocht Gijsbrecht van Amstel Het Toneel Speelt ma nRUS 9 De Tijd

rz 18:00 gz 20:30 rz 18:00 gz 20:30 13:00/ 15:30 gz 20:30

di Angels in America 10 Toneelgroep Amsterdam

15:00 rz 20:00 rz 16:00

za Mirror and Music 3 KARAS / Saburo Teshigawara Na de zondeval Toneelgroep Amsterdam zo Mirror and Music 4 KARAS / Saburo Teshigawara Na de zondeval Toneelgroep Amsterdam ma _ 5

ma Wish you were here 6 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00

di In Ongenade 7 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00

wo Na de zondeval 7 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 rz 20:00

do Na de zondeval 8 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

vr Na de zondeval 9 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

rz 18:00

wo Flow my tears 8 Veenfabriek / Wunderbaum In Ongenade Toneelgroep Amsterdam do Flow my tears 9 Veenfabriek / Wunderbaum In Ongenade Toneelgroep Amsterdam vr In Ongenade 10 Toneelgroep Amsterdam

za Na de zondeval 10 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

wo Angels in America 11 Toneelgroep Amsterdam

rz 18:00

za In Ongenade 11 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00

zo _ 11

_

do In Ongenade 12 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00

ma _ 12

_

vr In Ongenade 13 Toneelgroep Amsterdam LIFE-LIVE! Conny Janssen Danst za In Ongenade 14 Toneelgroep Amsterdam LIFE-LIVE! Conny Janssen Danst zo Amsterdammer van het jaar 15 Het Parool / Stadsschouwburg

rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 gz 15:00

zo Workshop HELP (10+) 12 Theatergroep Max. HELP (10+) Theatergroep Max. / The Sadists ma Mephisto 13 Toneelgroep Maastricht

gz 20:30

di Boekenbal 2012 13 St. CPNB

gz 20:00

di Medea 14 Veenfabriek / Transparant

rz 20:00

wo _ 14

_

20:00

ma Nero 16 NTGent _

gz 20:30 _

rz 20:00 gz 20:30 gz 19:00 _

do Brandhaarden 15 Münchner Kammerspiele

gz 20:30

wo happyChaos 15 A Louer / For rent Peeping Tom do Woest water (8+) 16 Ro Theater _

vr Brandhaarden 16 Münchner Kammerspiele

20:00

za Kreten en gefluister 17 Toneelgroep Amsterdam

gz 20:30

di Cesena (Creatie 2011) 17 Rosas & Graindelavoix -

rz 20:00 -

20:00

-

wo Cesena (Creatie 2011) 18 Rosas & Graindelavoix -

rz 20:00 -

rz 20:30 gz 19:00rz 20:30

za Brandhaarden 17 Münchner Kammerspiele

zo 18

zo Brandhaarden 18 Münchner Kammerspiele

20:00

ma Midzomernachtdroom 19 Het Nationale Toneel

gz 20:30 _

do _ 19

_

ma Brandhaarden 19 Münchner Kammerspiele

20:00

di Midzomernachtdroom 20 Het Nationale Toneel

gz 20:30

vr _ 20

_

di Brandhaarden 20 Münchner Kammerspiele

20:00

wo De Russen!

21 Toneelgroep Amsterdam Midzomernachtdroom Het Nationale Toneel do De Russen!

22 Toneelgroep Amsterdam Op de ziel Het Zuidelijk Toneel KAMERVRAGEN

rz 18:00 gz 20:30 rz 18:00 gz 20:30 stanis.

20:30

za Hoe overleef ik (zonder) liefde (9+) 21 Theater Familie 14:30 / Al mijn zonen Toneelgroep Amsterdam zo Hoe overleef ik (zonder) liefde (9+) 22 Theater Familie Al mijn zonen Toneelgroep Amsterdam ma _ 23

gz 19:00 rz 20:00 gz 13:30 rz 20:00 -

vr Bloed en rozen 17 Het Toneelhuis Woest water (8+) Ro Theater za Bloed en rozen 18 Het Toneelhuis Workshop Woest water Ro Theater Woest water (8+) Ro Theater zo Missie 19 Koninklijke Vlaamse Schouwburg Woest water (8+) Ro Theater ma Generations 20 Dansgroep Amsterdam In de mais Koninklijke Vlaamse Schouwburg di Gij die mij niet ziet 21 Koninklijke Vlaamse Schouwburg

wo Pearl 21 Scapino Ballet Rotterdam

gz 20:30

wo _ 22

_

vr De Russen!

23 Toneelgroep Amsterdam

rz 18:00

do KamerVragen 23 Symbeyond

stanis.

20:30

za De Nachtmis 24 Urban Myth / Stadsschouwburg

gz 22:00 _

di La Commedia 24 Emio Greco / PC Turing Nat. Gedichtenwedstrijd

rz 20:00 gz 20:30 -

vr _ 24

_

-

-

gz 19:00 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30

zo 25

za _ 25

do menEERvanmanen (6+) 22 Introdans Ensemble voor de Jeugd Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent vr Breaking the news 23 Orkater / Susies haarlok Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent za Breaking the news 24 Orkater / Susies haarlok Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent zo Breaking the news 25 Orkater / Susies haarlok

_

ma _ 26

_

zo _ 26

di Tartuffe 27 Toneelgroep Amsterdam / NTGent

rz 20:00

wo Het Grote Interviewgala 28 Stadsschouwburg Amsterdam Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent do Tartuffe 29 Toneelgroep Amsterdam / NTGent

gz 19:30 rz 20:00 rz 20:00

vr Tartuffe 30 Toneelgroep Amsterdam / NTGent A History of Everything (14+) Ontroerend Goed / Sydney Theatre za A History of Everything (14+) 31 Ontroerend Goed / Sydney Theatre Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent

rz 20:00 gz 20:30 gz 20:30 rz 20:00

_

14:00 _

ma _ 26

_

di Kleine Sofie (7+) 27 HETPALEIS / FroeFroe / Laika

gz 16:00

wo ORFEO naar Monteverdi 28 Veenfabriek / Jeroen Willems

rz 19:00

do ORFEO naar Monteverdi 29 Veenfabriek / Jeroen Willems

rz 19:00

vr Spuit Elf (4+) 30 Theater Terra

rz 16:00

30

wo _ 25

gz 20:30

do KamerVragen 26 Symbeyond

stanisl.

20:30

vr _ 27

_

za La Curva 28 Israel Galván

gz 20:30 _

ma Breaking the news 27 Orkater / susies haarlok

zo Web Video Top 40 2011 29 Upload Cinema / Stadsschouwburg ma _ 30

16:00 rz 20:00

15:00 gz 19:00 rz 20:00 gz 14:00 gz 20:30 rz 20:00 rz 20:00

rz 20:00 _

di Breaking the news 28 Orkater / susies haarlok

rz 20:00 _

wo Breaking the news 29 Orkater / susies haarlok

rz 20:00 _

do 30

-

di _ 6

rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 16:00 _

_

april 2012 zo Wish you were here 1 Toneelgroep Amsterdam ma Passione in Due 2 Emio Greco / PC

mei 2012 rz 15:00

di _ 1

juni 2012 _

vr Holland Festival 1

juli 2012 _

gz 20:30

wo Play 2 Sidi Larbi Cherkaoui & Shantala Shivalingappa

rz 20:00

za Holland Festival 2

_

do Play 3 Sidi Larbi Cherkaoui & Shantala Shivalingappa

rz 20:00

zo Holland Festival 3

wo Dood van een handelsreiziger 4 Ro Theater

gz 20:30

vr _ 4

_

ma Holland Festival 4

_

do Dood van een handelsreiziger 5 Ro Theater

gz 20:30

za _ 5

_

di Holland Festival 5

_

vr De Russen!

6 Toneelgroep Amsterdam

rz 18:00

zo _ 6

_

wo Holland Festival 6

_

za De Russen!

7 Toneelgroep Amsterdam

rz 18:00

gz 20:30

do MacBeth 7 Toneelgroep Amsterdam / HF Holland Festival

rz 20:00

zo Cocoon 8 Likeminds

gz

rz 20:00

vr MacBeth 8 Toneelgroep Amsterdam / HF Holland Festival

rz 20:00

wo Husbands 9 Toneelgroep Amsterdam What Design Can Do symposium do Husbands 10 Toneelgroep Amsterdam What Design Can Do symposium vr Husbands 11 Toneelgroep Amsterdam Onvoltooid Verleden Het Toneelhuis / Olympique Dramatique za Husbands 12 Toneelgroep Amsterdam Onvoltooid Verleden Het Toneelhuis / Olympique Dramatique zo 13

rz 20:00 gz

za MacBeth 9 Toneelgroep Amsterdam / HF Waiting for Miss Monroe De Nederlandse Opera / HF zo MacBeth 10 Toneelgroep Amsterdam / HF Holland Festival

rz 20:00 gz 20:30 rz 16:00

ma Waiting for Miss Monroe 11 De Nederlandse Opera Holland Festival

gz 20:30

di Waiting for Miss Monroe 12 De Nederlandse Opera Holland Festival

gz 20:30

ma Gif 14 NTGent

gz 20:30

wo MacBeth 13 Toneelgroep Amsterdam / HF Waiting for Miss Monroe De Nederlandse Opera / HF do MacBeth 14 Toneelgroep Amsterdam / HF Holland Festival

rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00

di _ 15

_

wo Drei Schwestern 16 Veenfabriek / Schauspielhaus Bochum

rz 20:00

gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00

do Drei Schwestern 17 Veenfabriek / Schauspielhaus Bochum Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent vr Tartuffe 18 Toneelgroep Amsterdam / NTGent

rz 20:00 gz 20:30 gz 20:30

vr Waiting for Miss Monroe 15 De Nederlandse Opera /HF MacBeth Toneelgroep Amsterdam / HF za Waiting for Miss Monroe 16 De Nederlandse Opera / HF MacBeth Toneelgroep Amsterdam / HF zo Holland Festival 17

za DESH 19 Akram Khan Company Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent zo DESH 20 Akram Khan Company Tartuffe Toneelgroep Amsterdam / NTGent ma Requiem 21 Nanine Linning

rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 16:00 gz 20:30

wo Holland Festival 20

di _ 22

_

vr Holland Festival 22

_

wo _ 23

_

za Holland Festival 23

_

di _ 3

ma De Russen!

9 Toneelgroep Amsterdam Café Istanbul Stadsschouwburg di De Russen!

10 Toneelgroep Amsterdam

rz 18:00 gz 20:30 rz 18:00

wo Vertellingen van 1001 nacht 11 Het Zuidelijk Toneel / Ashton Brothers

gz 20:30

do Vertellingen van 1001 nacht 12 Het Zuidelijk Toneel / Ashton Brothers

gz 20:30

vr Questo buio feroce 13 Cie. Pippo Delbono Vertellingen van 1001 nacht Het Zuidelijk Toneel / Ashton Brothers za Vertellingen van 1001 nacht 14 Het Zuidelijk Toneel / Ashton Brothers

rz 20:00 gz 20:30 gz 20:30

zo Offspring 15 Nederlands Dans Theater 2 Theaterkraken (6/9+)

gz 20:30 13:00/ 15:30 _

ma _ 16

ma Koninginnenacht 7 Het Nationale Toneel di Husbands 8 Toneelgroep Amsterdam

rz 20:00 gz rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30

di Le Nozze di Figaro 17 Nationale Reisopera

gz 19:30

wo Hamlet 18 Noord Nederlands Toneel Husbands Toneelgroep Amsterdam do Hamlet 19 Noord Nederlands Toneel Husbands Toneelgroep Amsterdam vr Hamlet 20 Noord Nederlands Toneel Husbands Toneelgroep Amsterdam za Hamlet 21 Noord Nederlands Toneel Husbands Toneelgroep Amsterdam zo Gebroeders Leeuwenhart (7+) 22 Theater Terra PROTECT ME Schaubühne Berlin / Anouk van Dijk ma De Prooi 23 Het Nationale Toneel

gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 20:30 rz 20:00 gz 15:00 rz 20:00 gz 20:30

di De Prooi 24 Het Nationale Toneel

gz 20:30

do _ 24

_

zo Holland Festival 24

_

wo Bouwmeester Solness 25 De Voortzetting

gz 20:30

vr Right about now (...)

25 MC

_

ma _ 25

_

do _ 26

_

za Right about now (...)

26 MC

_

di _ 26

_

vr IDeals 2 (12+) 27 Danstheater Aya

gz 20:30

zo _ 27

_

wo Dansers van morgen 27 Theaterschool

_

za Kabel 28 Urban Myth

_

ma _ 28

_

do Dansers van morgen 28 Theaterschool

_

zo Kabel 29 Urban Myth

_

di _ 29

_

vr _ 29

_

ma _ 30

_

wo _ 30

_

za _ 30

_

do _ 31

_

ma Holland Festival 18 di Holland Festival 19

do Holland Festival 21

zo Julidans 2012 _ 1 Julidans, het festival voor internationale hedendaagse dans, vindt plaats in de Stadsschouwburg Amsterdam, Theater Bellevue, Melkweg, Paradiso, Podium Mozaïek, Openluchttheater Vondelpark en Bijlmer Parktheater. ma Julidans 2012 _ 2 di Julidans 2012 3

_

wo Julidans 2012 4

_

do Julidans 2012 5

_

vr Julidans 2012 6

_

za Julidans 2012 7

_

zo Julidans 2012 8

_

ma Julidans 2012 9

_

di Julidans 2012 10

_

wo Julidans 2012 11

_

do Julidans 2012 12

_

vr Julidans 2012 13

_

za Julidans 2012 14

_

zo Julidans 2012 15

_

ma _ 16

_

di _ 17

_

wo _ 18

_

do _ 19

_

vr _ 20

_

za _ 21

_

zo _ 22

_

ma _ 23

_

di _ 24

_

wo _ 25

_

do _ 26

_

vr _ 27

_

za _ 28

_

zo _ 29

_

ma _ 30

_

di _ 31

_

31

zaalPlattegronden

Reserveren kassa: 020 624 23 11 — www.ssba.nl — leidseplein 26, 1017 pt amsterdam

Grote Zaal DER

3

3

2

2

1

1

DE B

ALK ON

DE DER

4

3

4

KON

3 2

2 1

3

BA L

1

3 2

2 DERDE BALKON

3

3

2

1

2 1

32

34

36

38

40

42

TWEEDE BALKON

44

43

41

39

37

35

33

31

1

1 TWEEDE BALKON

TWEEDE BALKON

5

5

4

3

4

3

2 1

5

2 1

5 4

4

3

3

2 1 EER

STE

BA

LKO

20

20

19

19 18

18

N

2 EER

17

17 16

13

12

12 11

11

9

9

10

10 8

20

7

ZIJLOGE

5

Rabozaal 32 17 33

31 16 32 31 15 32 31 14 32 31 13 32

2 31 12 3

1 1 32

31

2 10 3

31

2 07 3 2 06 3 05 32 04

31 31 31 31

31 30

03

Mediapartners:

19

8

21 20

7 6

6

4

4

ZIJLOGE

5 3

3

1

1

2

08 32

2

3 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 09 25 24 2 08 07 27 26 06 05 8 2 29 04 0 3 02 31 30 1 7 6 1 1 8 5 1 1 9 4 1 1 0 3 12 11 10 0 21 2 2 01 17 2 3 2 9 24 08 07 5 2 6 2 06 05 7 2 8 2 04 0 9 2 3 02 30 0 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 01 16 23 22 21 2 09 08 25 24 07 06 27 26 05 04 8 2 9 2 0 3 0 3 02 0 0 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 1 15 23 22 21 2 09 08 25 24 07 06 27 26 05 04 8 2 9 2 0 3 0 1 7 6 1 1 5 14 13 12 11 3 02 0 0 19 18 10 09 0 23 22 21 2 1 14 8 07 25 24 06 05 27 26 8 2 0 4 9 03 0 1 7 6 1 1 8 5 1 30 2 1 9 4 1 1 0 3 2 12 11 10 0 2 01 21 9 08 0 24 23 22 13 7 06 26 25 05 04 28 27 9 2 0 3 02 18 17 16 15 14 13 12 11 9 30 1 0 2 1 2 2 10 09 0 01 23 2 8 07 25 24 12 06 0 7 26 5 04 28 2 9 2 0 1 7 6 1 1 8 5 1 14 13 12 11 3 02 0 19 2 1 30 2 2 2 1 0 23 09 08 01 25 24 07 06 11 27 26 05 0 4 03 9 28 2 1 7 6 1 1 8 5 1 1 9 4 0 1 13 12 11 1 20 3 1 0 2 2 2 2 0 3 2 01 09 08 25 24 07 06 10 7 26 05 0 28 2 4 9 1 6 7 1 1 5 8 1 1 4 2 9 1 1 3 0 0 1 2 2 3 0 11 10 0 2 21 30 2 3 2 9 2 08 07 01 09 25 24 06 0 7 26 5 04 28 2 19 18 17 16 15 14 13 12 11 1 9 0 2 2 0 1 2 3 2 0 09 2 30 02 08 07 24 23 01 06 0 08 26 25 5 04 8 27 2 1 6 7 1 1 5 8 1 1 4 9 9 1 1 3 12 11 10 03 20 1 2 2 2 30 2 0 09 08 2 0 23 4 2 1 07 0 25 6 05 07 27 26 04 0 16 15 14 13 12 1 9 28 3 0 21 20 19 18 17 1 2 1 0 2 30 2 0 3 2 9 08 01 24 2 07 0 6 25 06 6 05 27 2 04 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 1 9 28 0 2 2 0 1 2 09 08 3 0 2 2 30 3 2 07 0 4 2 01 6 05 25 2 05 04 7 26 03 18 17 16 15 14 13 12 11 10 09 0 8 2 9 2 1 0 0 2 8 07 2 0 21 29 2 2 06 0 1 3 5 04 04 24 2 03 6 25 02 7 16 15 14 13 12 11 10 09 08 0 1 27 2 8 1 0 8 9 1 7 06 2 1 21 20 03 05 0 4 03 3 22 24 2 12 11 10 09 08 0 0 3 1 2 5 4 1 2 7 06 01 15 6 6 2 1 05 0 17 02 02 4 03 19 18 02 1 20 01 2 2 2 01 01

1 e rang

2 e rang

1e rang 32

N

14

13

09 32

1 LKO

15

14

19

BA

16

15

21

STE

2e rang

3e rang

4e rang

Café-reStaurant StaniSlavSki De Russen!-special

Korting voor theaterbezoekers

Kindermenu’s!

Korting voor Stadsschouwburgpashouders

Marathonvoorstellingen zijn leuk.

Maar de inwendige mens wil ook wat.

Café-restaurant Stanislavski zorgt bij De Russen! voor snelle themamaaltijden, heel geschikt voor de korte pauzes.

Te koop in de foyers naast het gewone assortiment:

- BORSJST (KLASSIEKE RUSSISCHE BIETENSOEP) - SANDWICHES GEROOKTE ZALM.

toneelgroep amsterdam speelt de Russen! van 21 t/m 23 december & 6 t/m 10 april

Met uw toegangskaartje betaalt u slechts € 15 i.p.v. € 19,50 voor een fles huiswijn (rood of wit).

Met de kindermenu’s in café-restaurant Stanislavski worden de jeugdvoorstellingen helemaal een feest.

Verkrijgbaar bij alle jeugdvoorstellingen in de schouwburg.

Stanislavski verwelkomt Stadsschouwburgpashouders graag voor en na de voorstellingen (en op alle andere momenten van de dag!).

De korting is alleen geldig op de dag van de voorstelling.

kijk voor de jeugdvoorstellingen op www.ssba.nl in de agenda en kies genre ‘jeugd’.

Op vertoon van uw pas krijgt u 10% korting op uw rekening.

geef een Stoel kado mijn eerste balletlessen waren in de Stadsschouwburg. Er was een balletzaal, ongeveer daar waar nu de Artiesteningang is. Ik kwam er dagelijks, dus je kende na verloop van tijd iedereen, en als er een spannende voorstelling was bleven we na de middagles stiekem hangen en smokkelden we onszelf de zaal in zo tegen achten. Mijn eerste keer op het toneel van de Stadsschouwburg was in de opera Orfeo in het Holland Festival, waarin we dansend de sleep van de wereldberoemde Kathleen Ferrier

droegen. Meneer Bendien, de directeur in die jaren, was een allerliefste man, die vaak toneelschoolleerlingen en dansers op het laatste moment mee naar binnen nam en op een trapje van het eerste balkon neerzette. Geen wonder dus dat ik verknocht ben aan dat theater. En dan zwijg ik nog van mijn ouders en zusje die ik er natuurlijk tientallen keren heb zien spelen. merel laseur

RIJ  / STOEL  Merel Laseur

RIJ  / STOEL  Mary Dresselhuys (1907-2004)

RIJ  / STOEL  Ramses Shaff y (1933-2009)

RIJ  / STOEL  Paul Haenen (1946)

Is niet alleen journaliste (ze schreef voor o.a. NRC Handelsblad en Avenue) maar verwierf ook bekendheid als danseres, actrice en tv-presentatrice. Dochter van twee grote Nederlandse acteurs, Mary Dresselhuys en Cees Laseur, zus van actrice Petra Laseur. Moeder van filmproducent Alain de Levita en van theaterproducent Robin de Levita. Ridder in de orde van Oranje Nassau.

De onbetwiste ‘Grande Dame van het Nederlandse toneel’. Speelde ruim 150 rollen op toneel, in films en voor de televisie. “Een feest om een paar uur iemand anders te mogen zijn, de betovering die dat teweegbracht.” En ook: “Toneel is altijd geweest en zal altijd blijven.”

Ramses ken ik vanaf z’n zestiende.

Het leven met Ramses beschrijven vergt meer dan een alinea in dit Journaal; een liefdevolle schelmenroman in drie kloeke delen, schat ik! Ik ben gevraagd ambassadeur te worden van het plan om een metrostation naar hem te noemen, maar ik heb het niet gedaan. Ramses onder de grond?

Een plein, een straat,een theater of een foyer,dat is toch wel het minste!

Een riante stoel in de Rabozaal zie ik als een begin. (Merel Laseur)

Met Paul Haenen ben ik zeer bevriend, en ik bewonder hem om zijn hoogst oorspronkelijke manier van schrijven voor theater. Wij treffen elkaar veel in het Café de la Gare, op een geheime plek in Frankrijk. (Merel Laseur)

Merel Laseur schonk ons vier stoelen in de Rabozaal*. Daarmee steunt zij de schouwburg. Eén stoel draagt haar naam, de drie andere vernoemde zij naar enkele markante theaterpersoonlijkheden, die haar nauw aan het hart liggen.

*wilt u ook een stoel schenken of ons op een andere manier steunen? alle info vindt u door te kijken op www. ssba.nl onder ‘Steun ons’ of door te bellen met nynke de haan, 020 523 78 66

dank Stadsschouwburg Amsterdam ontvangt financiële steun van:

33

rondom de voorstellingen

foto: Frank Penders

foto: Digidaan

foto: Digidaan

foto: Stevin Blok

Angels in America foto: Jan Versweyveld

HET VERHAAL ACHTER DE VOORSTELLING Inleidingen & Nagesprekken

VERDIEPING Theatercursussen

ACHTER DE SCHERMEN Openbare rondleiding: De historische schouwburg

VOOR KINDEREN (EN OUDERS) Jeugdworkshops

TONEELGROEP AMSTERDAM: TA-EXTRA

Regelmatig geven theatermakers, acteurs en kenners een toelichting op de voorstelling tijdens een inleiding of nagesprek. Toegang is gratis met uw kaartje voor de voorstelling. Reserveren is niet nodig. Inleidingen beginnen drie kwartier voor aanvang.

Wilt u zich verdiepen in toneelteksten? Zelf recensies schrijven?

De beeldtaal van dans leren duiden of met anderen doorpraten over de voorstelling die u heeft gezien? Voor iedereen die meer wil weten over toneel en dans zijn er in de Stadsschouwburg diverse cursussen. In deze cursussen is nog plaats:

Op de eerste zaterdag van de maand staat de rijke geschiedenis van de Stadsschouwburg centraal. Een gids leidt u rond door het historische monument en de nieuwbouw, vertelt over de geschiedenis en de portrettengalerij en biedt u een uniek kijkje achter de schermen. De rondleiding begint om 15.00 uur (onder voorbehoud van bespeling). Toegang: € 5,00 / € 3,50 (Stadsschouwburgpas en Sprintpas) Kaarten via www.ssba.nl of via de kassa (020 624 23 11).

Stadsschouwburg Amsterdam staat in het hart van de stad en wil voor zoveel mogelijk mensen een plek van betekenis zijn, ook voor een jong publiek. Tijdens onze theatrale ontdekkingstochten en workshops theatermaken of techniek, maken de kinderen kennis met professioneel theater en ons prachtige gebouw.

Toneelgroep Amsterdam organiseert een groot aantal activiteiten rondom haar voorstellingen in de Stadsschouwburg. Een greep uit het aanbod:

Het actuele aanbod vindt u op www.ssba.nl onder ‘Publieksservice’ en bij de voorstellingen in de agenda.

‘Kijken en schrijven’ Ontdek uw innerlijke criticus met Parool-recensent Simon van den Berg. Cursusavonden: wo 1 feb, 15 feb, 29 feb, 21 mrt, 11 april.

Voorstellingen: vr 3 feb, zo 19 feb, vr 2 mrt, wo 4 apr. Kosten: € 210.

‘Van idee tot voorstelling 2’ Een cursus rond Na de Zondeval (Toneelgroep Amsterdam / Eric de Vroedt). U bespreekt de tekst, bezoekt een repetitie, schrijft een recensie en gaat in gesprek met de maker. Cursusavonden: ma 3 okt, 10 okt,17 okt, 31 okt.

Voorstelling: di 25 okt. Repetitie: nnb. Kosten: €100.

‘Kijk op Kritiek’ In gesprek met recensenten van De Volkskrant. Met Hein Janssen (toneel), Annette Embrechts (dans) en Guido van Oorschot (muziektheater).

Februari-maart-april. Kosten € 185.

Kijk voor meer informatie op www. ssba.nl onder ‘Publieksservice’.

Groepsrondleidingen Voor groepsreserveringen en groepsrondleidingen op maat kunt u contact opnemen met de afdeling Marketing & Communicatie (020 523 77 73) of mailen naar rondleiding@ssba.nl.

De Stadsschouwburg organiseert in samenwerking met de gezelschappen ook speciale jeugdworkshops rondom de voorstellingen. Er zijn workshops waaraan de kinderen zelfstandig kunnen deelnemen en workshops voor kinderen samen met een ouder of een andere begeleider.

Ga voor meer info naar www. ssba.nl en klik op de afbeelding ‘Jeugd & Educatie’ of kijk in de agenda.

Wish you were here Op een paar avonden worden thema’s uit de voorstellingen uitgediept door een keur aan razend interessante gasten uit diverse vakgebieden. De eerstvolgende data zijn di 13 dec en ma 6 feb om 20.00 uur. Het programma wordt bekend gemaakt op www.tga.nl (kies ‘TA-Extra’) en www.ssba.nl (kies ‘Agenda’).

Sterren kijken Een speciale gast laat zijn licht over de voorstelling schijnen. Na Eberhard van der Laan (bij De Vrek) zijn David Van Reybrouck (bij In ongenade op 24 feb) en Huub van der Lubbe (bij Husbands, datum n.n.b.) aan de beurt.

Van Reybrouck is ook de centrale gast tijdens de David Van Reybrouck-dagen (19-21 feb) in de Stadsschouwburg (lees meer op p. 36.)

Openbare repetities Maak zelf mee hoe een voorstelling tot stand komt. Toneelgroep Amsterdam biedt u een kijkje in de keuken van de regisseur en de spelers. Openbare repetities worden aangekondigd op www.ssba.nl in de agenda.

35

interview

sinds hij in 2001 debuteerde, is david van reybrouck een productief schrijver, van zowel toneelstukken als literaire non-fictie; zijn bestseller Congo. Een geschiedenis betekende in 2010 de doorbraak bij een breed publiek. nu zegt hij lachend: “maar dit jaar heb ik maar een toneelstuk geschreven.�

david van reybrouCk Festivalkoorts en missionarissen door karin veraart

Bruno Vanden Broecke in Missie foto: Koen Broos

36

David Van Reybrouck (1971) is cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver.

Hij debuteerde met De plaag (2001) en publiceerde meerdere romans, toneelstukken en essays. Zijn werk is veelvuldig bekroond met verschillende prijzen. Voor zijn boek Congo. Een geschiedenis (2010) kreeg hij in hetzelfde jaar zowel de AKO- als de LIBRISprijs. In 2012 bekleedt hij de Cleveringa-leerstoel aan de Universiteit van Leiden.

Festivalitis  Onder meer vanwege dat spiksplinternieuwe stuk treffen we de auteur in Brussel. In de maïs heet het, en na de première bij de Koninklijke Vlaamse Schouwburg staat het in februari in de Stadsschouwburg in het kader van een programma rondom Van Reybrouck. Dan zal ook zijn succesvolle Missie uit 2007 weer te zien zijn.

Gaande het gesprek legt hij steeds dwarsverbanden tussen zijn werk – of stuit hij er op, ineens verrast. Hij peinst even en zegt: “Zoals Missie is ontstaan vanuit een kleine frustratie over de beeldvorming met betrekking tot missionarissen in Congo – een eenzijdige beeldvorming – zo ontstond In de maïs een beetje vanuit een gelijkaardige soort van bezorgdheid over de beeldvorming omtrent festivals. ‘Festivalitis’ is een integraal onderdeel geworden van de Belgische jongerencultuur. Nergens zijn er zoveel festivals als hier. En wat begon als een alternatief, kleinschalig fenomeen - daaruit zijn complete professionele bedrijven ontstaan. Ik verbaas me erover dat de enthousiaste beeldvorming nauwelijks geëvolueerd is, die hele industrie erachter wordt niet gezien. Ooit meenden we: deze festivalcultuur creëert wereldburgers, openheid, kosmopolitisme – maar ik denk dat het inmiddels echt gesloten omgevingen zijn, huis clos. Is er nog sprake van nieuwe ideeën, van verbreding? Ik weet dat nog zo net niet.”

“Ik ga niet als een soort grumpy young man staan zeiken aan de zijlijn, maar er is wel zoiets als false consciousness: festivals zijn opium voor het volk – voor de jeugd. Pas op hè, ik ben zelf altijd graag op festivals geweest. Ik snap de sfeer, ik heb er geweldige herinneringen aan over gehouden. Zo heb ik veldwerk gedaan voor dit stuk, ik heb mijn tentje opgeworpen, heb er geweldige mensen leren kennen, vier dagen lang ontzettend hard gelachen, mij onwaarschijnlijk goed vermaakt. Dat is ook zo.”

Waar idealisme hedonisme ontmoet  “In de maïs wil absoluut geen eenduidig verhaal zijn. Waarbij komt: er is allang geen behoefte meer aan een theaterstuk om de andere kant van het festivalwezen te tonen sinds de ramp op Pukkelpop waarbij vijf doden vielen door noodweer. Het was hallucinant, overigens: ik had net de eerste versie af waarin een nachtelijk onweer voorkomt, en waar ook een dode valt en een maand later gebeurt dit! En dat betekent dat je tekst in een ander register terecht komt.”

Net als Missie kent In de maïs een diepere laag. Gaat het bij eerstgenoemde over wezenlijk engagement, de tweede kijkt naar de vraag: kun je vandaag de dag een weg vinden tussen een gemakzuchtig hedonisme enerzijds en een blind idealisme anderzijds. “Een festival is de plek waar extreem hedonisme in contact komt met extreem idealisme. Ik wil aangeven dat die twee houdingen elk uiterst problematisch zijn. Het hedonisme heeft een aantrekkelijke kant, een cynische kant. En ikzelf ben absoluut geen cynische mens, maar ik wil maar zeggen: het cynisme van de hedonist is de beste leerschool voor de blindheid van de idealist.”

Hij grinnikt even, zegt: “Ik ben nogal een liefhebber van Houellebecq, omdat hij met een genadeloze blik kijkt naar wat ons dierbaar en kostbaar is. Ik heb dat zelf ook een beetje.”

Warme avantgarde  Na Die siel van die mier ( 2004) en Missie, monologen door respectievelijk Josse De Pauw en Bruno Vanden Broecke, heeft In de maïs meerdere personages. “Het is een heel andere manier van schrijven, ik vind dat leuk, het heeft iets ambachtelijks. Ik heb de laatste tijd veel van die klassieke well-made plays gezien, Feydeau, Pagnol, er een beetje schrijftechnisch over gelezen, daar leer je wel van.

Je ziet ook: het gaat over tien trucen, hè. En dat is het.”

“Maar ik moet zeggen: zeker in Nederland zie je een verlangen naar de terugkeer van niet al te experimenteel, weer klassiek theater. Ik vind dat lulkoek, voilà. Ik heb er niets tegen per se, maar als dat de dominante tendens gaat worden dan vind ik dat problematisch. Ik ben voorstander van wat ik het liefst noem: warme avant-garde. Missie is zo’n stuk – daarin houdt iemand gedurende een uur en drie kwartier een redelijk onsamenhangend verhaal over een leven in Congo, en de mensen zitten op het puntje van hun stoel te luisteren.”

“De inhoud heeft de vorm als het ware gedicteerd. Het moest zo, het moest die kant opgaan. Ik houd van vormen die - zodra ze er zijn - volstrekt evident lijken. De vorm van Congo bestond niet en tegelijkertijd is het een vorm die meteen zijn evidentie heeft verworven, net als Missie. Avant-garde omwille van de avant-garde interesseert me matig maar de authentieke zoektocht van een auteur vind ik altijd de moeite waard. In de maïs, er zit een klassieke vorm in, maar die ben ik gaan doorbreken omdat ik vond dat die mij maar een deel van het verhaal laat vertellen. Allez, het is als een impressionist, die denkt: hoe kan ik hier het beste licht op geven… Ha! Door gewoon een streep wit te zetten op het donkergroen, dat mag!”

Cultureel daklozen  En zo wisselt hij de literaire genres soepel met elkaar af. “Het is wel een kenmerk van de Vlaamse literatuur: Tom Lanoye, Stefan Hertmans, Peter Verhelst, Dimitri Verhulst, Annelies Verbeke – we schrijven allemaal voor theater, er zijn altijd contacten geweest tussen theatermakers en schrijvers. In de jaren tachtig is dat ongelooflijk interessant geworden en de Vlaamse golf, de toneelvernieuwing van de jaren ’80, is niet uitgedeind, het tegendeel is aan de hand.” Ook in het buitenland is dat niet onopgemerkt gebleven, en het theater ging grif op reis. “Inmiddels moeten we ons realiseren: als die internationalisering niet gepaard gaat aan een proces van lokalisering, dreigen we ons te vervreemden van de eigen samenleving, en kweek je cultureel daklozen. Missie is nu net gespeeld in het Italiaans voor de grote Italiaanse gemeenschap in de mijnstreek van Genk. Als je over theater schreeuwt dat het relevant is, moet je het ook relevant maken. Zo was het grootste compliment voor Missie dat er mensen kwamen kijken die twintig jaar lang niet meer in het theater waren geweest.” 

Missie In 2007 schreef Van Reybrouck een theatertekst over een oude missionaris in Congo.De voorstelling, gespeeld door Bruno Vanden Broecke, werd geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2008 als een van de tien beste voorstellingen van dat seizoen. Een jaar later werd Missie hernomen in de schouwburg. “Meesterlijk smeedt Van Reybrouck geestige, ontroerende, woedende, schokkende en wanhopige momenten aaneen en laat ons verpletterd achter.” (NRC) Nu weer te zien in de Stadsschouwburg. zo 19 feb, 20.00 uur In de maïs (NL première) In de maïs speelt zich af op de camping van een groot muziekfestival, een uitgelezen plek voor de jongeren om zich te laven aan de zomer, de liefde, drank en muziek.

Maar achter het amusement gapen eenzaamheid en verveling. Van Reybrouck legt de ongerijmdheden van onze tijd bloot. Daartoe verrichtte hij het nodige veldwerk op de Belgische muziekfestivals. ma 20 feb, 20.00 uur Gij die mij niet ziet Een vrolijk en ontwrichtend stuk van acteur Bruno Vanden Broecke en cabaretier Wim Helsen Wim Helsen is geen onbekende in Nederland. Hij won met zijn eerste voorstelling Heden Soup! de prestigieuze cabaretprijs de Neerlands Hoop en met Het uur van de prutser de Poelifinario voor de meest indrukwekkende voorstelling.

Vanden Broecke maakte veel indruk door zijn magistrale rol in David Van Reybroucks monoloog Missie, geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2008. di 21 feb, 20.00 uur

37

Op de foto: Sake Slootweg, Jorrit Weeda, Mathijs Boom en Justine Bakker van happyChaos

38

interview

Met het zweet in de handen stonden we aan het begin van de avond bij de deur van Felix Meritis aan de gracht in Amsterdam, een handjevol studenten en jonge redacteuren van Vrij Nederland.

We hadden een prachtig idee, vonden we.

happyChaos: hoe het begon door Thijs Broer fotografie Morad Bouchakour

Het nieuwe millennium was begonnen  Met het zweet in de handen stonden we aan het begin van de avond bij de deur van Felix Meritis aan de gracht in Amsterdam, een handjevol studenten en jonge redacteuren van Vrij Nederland. We hadden een prachtig idee, vonden we. We zouden een Gesamtkunstwerk organiseren: een nacht van debatten, kunst, video, theater en muziek, met schrijvers, dichters, politici, wetenschappers, theologen, captains of industry, dj’s en vj’s. De sprekers waren er, de posters hingen overal in de stad. Maar waar bleef het publiek?

Een half uur voor aanvang was er nog geen mens. Maar toen kwamen ze, rijen dik: de grote zaal stroomde vol met zevenhonderd studenten en jonge professionals. Key note speaker was Geoff Mulgan van de hippe Britse denktank Demos, persoonlijk adviseur van Tony Blair. De zaal kolkte van de energie. Om half vijf ‘s nachts stonden we nog te dansen, het nieuwe millennium was begonnen.

Engagement in z’n donder  Een klein jaar eerder, in 1999, hadden we de koppen bij elkaar gestoken. De kranten stonden vol pessimistische analyses. Francis Fukuyama had het einde van de geschiedenis aangekondigd en al een hele tijd wist niemand er iets tegenin te brengen. De Grote Verhalen hadden afgedaan, het neoliberalisme had gewonnen, de jonge generatie zou bestaan uit gemakzuchtige, egocentrische hedonisten. Wij wilden laten zien dat dat onzin was, dat er een nieuwe generatie aankwam die wel degelijk engagement in z’n donder had, maar bevrijd was van ideologische ballast: individualistisch, betrokken, zelfbewust, internationaal georiënteerd, optimistisch. Bij Vrij Nederland liepen Yoeri Albrecht en ik al een tijdje op die gedachte te broeden toen we Ewoud Poerink tegenkwamen, een student die precies hetzelfde idee had. We zochten er een groep studenten bij, en besloten dat we één spectaculair evenement zouden organiseren, om te laten zien dat het anders kon. Happy-

Chaos moest het heten: het levensgevoel van een optimistische generatie in een chaotische wereld.

Op de huid van de tijd  Na die eerste nacht in Felix Meritis besloten dat we het hier niet bij moesten laten. HappyChaos werd een stichting, jaarlijks zou een clubje studenten, geadviseerd door Vrij Nederland, minstens één groot evenement organiseren. Talloze brainstorms in de kelder van VN en via de email (“Zullen we Noam Chomsky uitnodigen? Of Bill Clinton?” “Neee, die zijn echt passé”) leidden tot een serie bijeenkomsten op de huid van de tijd. Over de politiek, over religie, over Europa, over de grenzen van Nederland, over zinloos geweld, het gezag, de overvloed, de media, de celebrity-cultuur, over de Israël-lobby, over jonge conservatieven, over kunst, over de toekomst, over de nieuwe media en het nieuwe idealisme.

Bij happyChaos ging rijzende ster Pim Fortuyn voor de eerste keer in debat met gevestigde politici. De islamitische activist Dyab Abu Jahjah stond er voor het eerst op het podium met Job Cohen. En bijna met Theo van Gogh, die hem al voor het debat de zaal uitjoeg, gevolgd door een woeste discussie met het publiek over de islam en de vrijheid van meningsuiting. Het idee voor de Stadsspelen (de ‘Olympische Spelen’ van de stad Amsterdam, waarin duizenden Amsterdammers strijden in de disciplines dans, muziek, koken, voetbal, mode en film) werd bij happyChaos gelanceerd. En als eerste organiseerde happyChaos ontmoetingen tussen studenten en veteranen uit Kamp Holland in Uruzgan. Altijd waren het volle zalen, vooral in de Stadsschouwburg, waar happyChaos vast onderdak heeft gekregen.

Steeds nemen nieuwe generaties studenten happyChaos over, zodat het wiel telkens weer wordt uitgevonden. Het is een vrolijke, geëngageerde bende geworden. Geen idee waar het heen gaat. En dat was precies de bedoeling. 

De crisis door happyChaos Op 15 februari duikt happyChaos in de crisis. Het fundament van onze samenleving kraakt, de euro wankelt, de macht van het Westen is tanende.

Voor de grote problemen van onze tijd lijken we geen adequate oplossingen te vinden. We zien de toekomst angstig tegemoet, maar is dat wel nodig? Crisis is niet alleen afbraak, het biedt ook mogelijkheden tot radicale vernieuwing.

In de Stadsschouwburg op wo 15 feb om 20.00 uur Thijs Broer Thijs Broer is politiek redacteur voor Vrij Nederland. Hij studeerde Rechten en Geschiedenis in Amsterdam en Berlijn, is medeoprichter van de hulporganisatie Stichting Mara en werkte mee aan het televisieprogramma Krachtstroom.

Daarnaast coördineert hij verschillende activiteiten, zoals ‘VN in debat’ en happyChaos, het samenwerkingsverband tussen Vrij Nederland en studenten.

39

FOTOREPORTAGE

Thomas Manneke fotografeerde the beautiful people tijdens het Gala van het Nederlands Theater op 11 september in de Stadsschouwburg.

Tijdens het Gala werden de belangrijkste Nederlandse theaterprijzen uitgereikt, waaronder de VSCD Toneelprijzen, de Gouden Krekels voor jeugdtheater en de AVRO Toneel Publieksprijs.

Jacob Derwig (winnaar Louis d’Or voor beste mannelijke dragende rol)

De Grote Zaal in blijde verwachting van de prijsuitreiking

Huub Stapel (genomineerd voor Louis d’Or voor beste mannelijke dragende rol)

40

Peter Bolhuis (winnaar Arlecchino voor meest indrukwekkende mannelijke bijdragende rol)

Servaes Nelissen (winnaar Gouden Krekel voor meest indrukwekkende podiumprestatie)

Lies Pauwels (winnares Colombina voor meest indrukwekkende vrouwelijke bijdragende rol)

41

interview

Het bruist in Arnhem. In 2008 namen regisseurs Erik Whien en Marcus Azzini als relatief jonge honden onder de artistieke leiding van Rob Klinkenberg het regisseursstokje bij Toneelgroep Oostpool over. Hoewel twee kapiteins op een schip niet altijd een goed idee zijn, pakte dat in Arnhem wonderwel uit.

Toneelgroep Oostpool 1 week in de Stadsschouwburg door Robbert van Heuven

foto: Annaleen Louwes

42

Hoewel de regiestijl van Whien en Azzini wezenlijk verschilt, vinden ze elkaar in de liefde voor taal en toneelteksten, maar ook in de interesse om daar een beeldende en actuele vorm voor te vinden. Ze regisseren hun eigen voorstellingen, maar dat ze zich door elkaar laten inspireren is duidelijk. Om zich heen hebben ze een jonge spelersgroep verzameld. Kirsten Mulder, Stefan Rokebrand, Sanne den Hartogh en Maria Kraakman zijn net zo goed het gezicht van Oostpool als Whien en Azzini.

De groep laat zich ook inspireren door talent uit andere disciplines en dat levert bijzondere samenwerkingen op. Er werd de afgelopen tijd samengewerkt met mimers, modeontwerpers, jonge toneelschrijvers en choreografen.

Bovendien krijgt jong kunstzinnig talent uit Arnhem en omgeving een kans om zich te laten zien tijdens Club Oostpool.

Erik Whien: menselijk drama in pure vorm  In dat bassin van creatieve energie lijkt het goed toeven voor Azzini en Whien, die zich daardoor de afgelopen jaren sterk konden ontwikkelen als theatermaker en bij het gezelschap enkele van hun beste voorstellingen afleverden.

Zo liet Erik Whien zowel in de grote als in de kleine zaal zien dat zijn voorliefde ligt bij het laten zien van menselijk drama in meest pure vorm: hoe verhouden mensen zich tot elkaar?

Op welke manier gaan ze met elkaar om? Door de nadruk te leggen op de menselijke verhoudingen, hoopt Whien antwoord te geven op grotere vragen. In een interview zei hij: “Als kunstenaar ben ik uiteindelijk toch op zoek naar de grote vragen, naar vragen als ‘wat doe ik hier?’. Ik vind het mooi om die vragen belichaamd te zien door een verhaal of door personages. Die toneelstukken zijn dus eigenlijk een metafoor: via een omweg gaat het over de zin van het bestaan.”

Zijn regie van Arthur Miller’s Van de brug af gezien, die werd geselecteerd voor het Theater Festival als een van de tien beste voorstellingen van dat seizoen, vertelde het verhaal van de havenarbeider Eddie Carbone, die zich door de liefde voor zijn nichtje Gina volledig in de nesten werkt. Maar meer nog ging de voorstelling over de vluchtigheid van het geluk, dat net zo gemakkelijk door het noodlot wordt verpletterd.

Die dreiging werd in de voorstelling gesymboliseerd door een enorme hoeveelheid plastic tonnen die onheilspellend boven het speelvlak hingen en van tijd tot tijd met een donderend geraas naar beneden kwamen. Ook in De Misantroop, te zien tijdens de Oostpoolweek in de Stadsschouwburg, gaat Whien op zoek naar de vragen achter de klassieke komedie van Molière. Voor Whien gaat het stuk over de universele angst om keuzes te maken en ergens voor te staan. Molières hoofdpersoon Alceste heeft een weerzin tegen schone schijn en tegen gelieg en gedraai. Hij dwingt de personen in zijn omgeving constant om keuzes te maken en dat wordt hem niet in dank afgenomen. Whien ziet duidelijke parallellen met het heden waarin vrijheid en de hoeveelheid mogelijke keuzes verlammend kunnen werken. En waarin het je wel erg makkelijk wordt gemaakt om vooral niet jezelf te hoeven zijn.

Daardoor raken we, vindt Whien, het zicht kwijt waar het werkelijk om gaat: verdieping, aandacht en loyaliteit naar elkaar.

Marcus Azzini: verhalenvertellers  Waar Whien in zijn voorstellingen op zoek gaat naar de actuele waarde van het toneelrepertoire om iets te zeggen over menselijke relaties, ligt bij Marcus Azzini de nadruk op de menselijke fantasie.

Niet alleen kiest hij teksten waarin die fantasie een belangrijke rol speelt, hij kiest vaak ook een bijzondere vorm om de fantasie van de toeschouwer te prikkelen. Orlando, waarvoor Maria Kraakman de Theo d’Or kreeg (de belangrijkste Nederlandse acteursprijs) , ging over de zoektocht van de hoofdpersoon naar onder andere de waarde van kunst en de fantasie. Orlando is zelfs in staat door die fantasie van geslacht te veranderen. Azzini liet zijn acteurs het verhaal van Orlando deels vertellen en deels spelen. Zo kwam de nadruk te liggen op de illusie van het theater en ging de voorstelling ook over de fantasie van de toeschouwer, voor wie het geen probleem is dat Maria Kraakman zowel een man als een vrouw speelt. In het theater geloven we dat zonder enig mankeren.

LIstEn & See (première) Choreografe Ann Van den Broek is met haar heftige, rauwe voorstellingen bezig aan een opmars. Haar werk was o.a. te zien tijdens het internationale dansfestival Julidans. Marcus Azzini leidt samen met Erik Whien Oostpool en regisseerde o.a. de succesvoorstelling Orlando. Dat juist deze twee gaan samenwerken, is geen toeval: Van den Broek maakt theatrale dans, Azzini heel fysiek theater. Samen met de negen performers op zoek naar ‘het sprekende lichaam’, dat niet in staat is om te liegen. In LIstEn & See (lees: LIES) gaan woorden en lichamen elkaar te lijf. wo 30 nov & do 1 dec (première), 20.30 uur

Ook Azzini’s voorstelling Hamlet ging over theater en fantasie. ‘”Als we alleen maar de dagelijkse werkelijkheid hadden’”, zei hij in een interview over de voorstelling, “dan was het leven ondraaglijk. We kunnen niet zonder verhalenvertellers die ons een andere wereld laten zien, die ons opvoeden, of ons op andere gedachten kunnen brengen. Hamlet zegt het ook ergens in het stuk: onze geest heeft theater nodig.”

Club Oostpool XL Al drie seizoenen lang organiseert Toneelgroep Oostpool avonden in Arnhem waarop het eigen theater wordt omgebouwd tot club. In een informele setting presenteren muzikanten, dichters, dansers en beeldende kunstenaars nieuw werk.

Club Oostpool van 2 december is een bijzondere. Het is een Club Oostpool XL. Oostpool toont fragmenten vanaf de eigen werkvloer, afgewisseld met jong talent uit het Oosten. In Amsterdam, op het podium van de Grote Zaal (verbouwd tot club, met een bar en alles erop en eraan).

Op vr 2 dec, 21.00 uur

Zijn interesse in de menselijke fantasie leidt er toe dat Azzini graag op zoek gaat naar inspiratie uit andere disciplines. Zo ook in de voorstelling LIstEn & See die hij maakt samen met choreografe Ann Van den Broek, artistiek leider van WArd/ waRD. Vijf dansers en vier acteurs gaan in de voorstelling met elkaar de dialoog aan om te onderzoeken wat woord en beweging met elkaar te maken hebben en hoe die elkaar beïnvloeden.

1 week Toneelgroep Oostpool  Het resultaat van de samenwerking van de twee regisseurs bij Toneelgroep Oostpool en de manier waarop hun ideeën over theater elkaar beïnvloeden, is een breed scala aan bijzondere voorstellingen. Daarin is de liefde voor goed gemaakt theater een constante. Normaal krijgt het Amsterdamse publiek steeds maar een enkele voorstelling van de groep te zien.

Maar juist een hele week Toneelgroep Oostpool stelt de schouwburgbezoeker in staat de voorstellingen in hun bredere creatieve context te kunnen bewonderen, de verbanden tussen de voorstellingen te zien en daarmee de meerwaarde van het bijzondere tweemanschap van Whien en Azzini. 

De Misantroop In een wereld vol hypocrisie en opportunisme is Alceste een buitenstaander. Hij confronteert de mensen te pas en te onpas met zijn verwoestende eerlijkheid. Uitgerekend hij verliest zijn hart aan de mooie Célimène, een jonge vrouw die het roddelen tot kunst verheven heeft. De Franse komedieschrijver Molière schetste een portret van een samenleving in moreel verval en een man die vecht voor zijn principes.

Erik Whien regisseert het gehele ensemble van Oostpool en gastspelers.

Op za 3 & zo 4 dec, 20.30 uur

43

44

portret

Dansgroep Amsterdam brengt drie generaties danskunstenaars samen in één voorstelling. Krisztina de Châtel, Michael Schumacher en William Collins tonen nieuw of vernieuwd werk in Generations, dat op 7 december in de Stadsschouwburg Amsterdam in première gaat.

Generations door Katja Geelhoed fotografie Morad Bouchakour

45

portret

Generations

Op de foto: het (bijna voltallige) ensemble van Dansgroep Amsterdam v.l.n.r. Sasha Samion, Federica Rizzo, Francesca Monti, Davide Cocchiara, Natasja Rodina, Kiyan Khoshoie, Yuval Lev, Kelly Hirina, Ellen Houck

Generations (première) Generations gaat in de Stadsschouwburg in première met werk van drie generaties danskunstenaars.

Krisztina de Châtel, artistiek leider van Dansgroep Amsterdam, behoort al decennia tot de Nederlandse top.

Voor Generations maakt zij een werk op muziek van Piazzolla’s Eight Seasons. Ook improvisatiemeester Michael Schumacher en de net afgestudeerde Schot William Collins maken een kort dansstuk voor Generations.

Op wo 7 dec (première) & ma 20 feb, 20.30 uur

Dansgroep Amsterdam is het stadsgezelschap voor moderne dans van de hoofdstad. Hiermee neemt het gezelschap een belangrijke plaats in binnen het rijke Amsterdamse danslandschap. Dansgroep Amsterdam werd in 2009 opgericht door de choreografen Krisztina de Châtel en Itzik Galili. De laatste verliet het gezelschap begin dit jaar, De Châtel behoort als vaste choreografe en lid van de artistieke raad nog steeds tot de kern van de dansgroep. In het magazine van Theater aan het Spui zei ze vorig jaar: “Een choreografie maken is niet zozeer het punt. Het gaat er om dat je je onderscheidt. Dat je een eigen stijl neerzet. Eigenheid is in één woord het belangrijkste en dat is ook meteen het moeilijkste.”

Dansgroep Amsterdam wil danskunstenaars - jong, maar ook gevestigd talent - de ruimte geven om deze eigenheid verder te ontwikkelen. Dat deze doelstelling De Châtel aan het hart gaat, blijkt als ze de keuze voor de twee gastchoreografen van Generations toelicht.

De jonge William Collins noemt ze een experimentele danskunstenaar met een ‘gekke geest’, die ze graag een kans wil geven.

Hij is net afgestudeerd aan de School voor Nieuwe Dansontwikkeling (SNDO) in Amsterdam. De Châtel houdt van het werk van deze opleiding, vertelt ze, daarom geeft ze oud-studenten van de SNDO graag ruimte binnen Dansgroep Amsterdam. De samenwerking met deze beginnende makers blijft niet zonder succes. Dit jaar ontving Dansgroep Amsterdam een Zwaan (één van de meest prestigieuze dansprijzen van Nederland) voor TRIP en masse. Dat is een choreografie van White Horse, een collectief van drie oud-studenten van de SNDO. Ook de improvisatiekunstenaar Michael Schumacher wil ze ruimte geven zijn werk hier te laten zien. Op de vraag waarom ze hem in het programma wilde opnemen, antwoordt ze dat ze hem erg bewondert, en voegt daar in één adem aan toe dat ze vindt dat hij in Nederland te weinig te zien is. Zelf maakte De Châtel ook een werk voor Generations. Na de afgelopen jaren een aantal voorstellingen voor kleinere theaters en op locatie te hebben gemaakt, vindt ze het weer tijd voor een werk voor de grote zaal. Ze is blij, zegt ze, dat ze dat voor Generations kon maken. De titel verwijst naar de drie generaties choreografen, als thema kozen ze ‘journey’, reizen.

Krisztina de Châtel (1943)  De grande dame van de moderne dans in Nederland is de oudste van de drie danskunstenaars die werk tonen in Generations. De van oorsprong Hongaarse choreografe werd opgeleid door Kurt Jooss aan de Folkwang Hochschule in Essen en kan een indrukwekkende danscarrière op haar naam schrijven. Voor ze Dansgroep Amsterdam oprichtte gaf ze in Nederland ruim dertig jaar leiding aan haar eigen dansgezelschap. De Châtel maakte meer dan 50 choreografieën en twee dansfilms. Kenmerkend voor haar werk is het samenspel van dans, muziek en beeldende kunst. Eén van haar drijfveren is mensen een bijzondere ruimte op een andere manier te laten beleven. De afgelopen jaren maakte zij voorstellingen in onder meer het Van Gogh Museum in Amsterdam, de middeleeuwse Vleeshal in Middelburg en het Cobra Museum in Amstelveen. In 2010 ontving zij de Gouden Zwaan, de belangrijkste Nederlandse oeuvreprijs voor dansers en choreografen. Het is één van de vele onderscheidingen die zij in de loop der jaren ontving. De jury noemde haar bijdrage aan de ontwikkeling van de moderne dans in Nederland van onschatbare waarde.

46

Voor Generations maakte ze Infinite, een choreografie op muziek van Piazzolla’s Eight Seasons in een speciale bewerking van Han Otten, uitgevoerd door violist Gidon Kremer. Het is een zoektocht naar passie en structuur gedreven door de muziek van Piazolla. Heftige ingrepen onderbreken de sensuele melancholie van de tango en dwingen de muziek en de dans in nieuwe ritmische structuren.

Michael Schumacher (1961)  De Amerikaanse improvisatiemeester Michael Schumacher begon zijn dansloopbaan aan de Juillard School in New York en danste daarna bij verschillende grote gezelschappen waaronder vijf jaar bij William Forsythe in Frankfurt. Sinds 1996 woont hij in Nederland waar hij danste in diverse producties en verschillende stukken maakte zoals Last Touch First (2007) met Jiří Kylián. Met Sabine Kupferberg ontwikkelde en danste hij het duet Queen Lear (2010). In 2008 werd hij onderscheiden met de Gouden Zwaan en de Jiří Kyliánring. “In zijn handen wordt improvisatie een kunstvorm; niet vrijblijvend maar gedisciplineerd, doelgericht en schijnbaar vrij”, zei De jury van de Gouden Zwaan.

Voor Generations maakt hij, samen met de dansgroep, Remains To Be Seen. Het thema ‘journey’ geeft hij invulling door het reizen in de tijd centraal te stellen. In Remains To Be Seen daagt hij de aanname dat dans vluchtig is uit. Dans roept emoties en beelden op en brandt die op ons netvlies. Dit werk onderzoekt de ruimte tussen dit nagelaten beeld en de eigenlijke gebeurtenis. Schumacher wil uitzoeken, legt hij uit, wat er gebeurt tussen het moment dat iets plaatsvindt en het moment dat we het gebeurde herinneren. Het gaat hem erom hoe wij het gebeurde vervormen. Wat er gebeurt tussen de gebeurtenis en de herinnering ziet Schumacher als een reis in de tijd. Dit beeld van een tijdreis kun je nog verder doorvoeren, zegt hij: “Wat we achterlaten aan herinneringen, is wat we de toekomst insturen voor volgende generaties”.

William Collins (1983)  De Schot William Collins studeerde dit jaar af aan de School Voor Nieuwe Dansontwikkeling. Hij won de ITs Choreography Award 2010 voor An Exclamation of Surprise or Incredulity. De jury noemde het werk een “fantastisch en origineel stuk waarin verschillende lagen verborgen zijn.” Voor Generations bewerkte Collins An Exclamation of Surprise or Incredulity van een duet tot een stuk voor zeven dansers: Exclamations. Met citaten uit films als Pretty Woman, Hemingway’s A Farewell to Arms en Disney’s Aladdin verkent Collins hierin zijn fascinatie voor wanhoop en futiliteit die kan ontstaan als communicatie wordt verstoord.

Op de vraag of het stuk iets met zijn generatie te maken heeft, antwoordt Collins bevestigend. “Het heeft te maken met hoe ik mijn omgeving en de mensen om mij heen waarneem”, zegt hij.

Net als zijn leeftijdgenoten groeide hij op met het internet, met Wikipedia, Google en sociale netwerken. Zijn informatie verzamelt hij al surfend over het internet bij elkaar. Het snelle schakelen dat daarmee verbonden is, komt terug in het stuk in de snelheid waarmee scènes en emoties elkaar afwisselen.

Deze snelheid staat voor Collins niet gelijk aan oppervlakkigheid. Hij eist van zijn dansers dat ze steeds de volledige controle houden over wat ze doen en zich daarbij continu de vraag stellen waarom ze doen wat ze doen. Dat maakt voor hem het verschil uit tussen ‘dans’ en ‘de uitbeelding van dans’.

En hij wil dans zien op het podium, niet de uitbeelding daarvan. 

handige info Openingstijden, kassa-informatie, bereikbaarheid en alle andere handige informatie vindt u hier.

KASSA Stadsschouwburg Leidseplein 26 1017 PT Amsterdam 020 624 23 11 www.ssba.nl Openingstijden 12.00 tot 18.00 uur of tot aanvang voorstelling.

Op zon- en feestdagen vanaf twee uur voor aanvang voorstelling.

Telefonisch: 12.00 tot 18.00 uur, behalve op zon- en feestdagen.

STADSFOYER Café-restaurant Stanislavski 020 795 99 95 www.stanislavski.nl Open van 10.00 tot 01.00 uur (vr en za tot 02.00 uur).

Telefonisch reserveren van 10.00 tot 22.00 uur.

Informatiehal Hier vindt u alle brochures van de Stadsschouwburg en Toneelgroep Amsterdam, flyers van de voorstellingen en informatie van de AUB Ticketshop. Raadpleeg de online agenda’s op de beschikbare computers.

AUB Ticketshop Informatie en kaartverkoop voor alle culturele evenementen in Amsterdam. Hier vindt u ook de Last Minute Ticketshop.

Theatre Bookshop Nergens anders vindt u zo’n uitgebreide selectie aan theater- en filmboeken, in zoveel talen, als bij Film & Theatre Books, gevestigd in de Stadsfoyer van de Stadsschouwburg. Ze hebben er ook een mooie collectie films.

KAARTVERKOOP Online Via de website ssba.nl koopt u 24u/dag, 7 dagen per week, kaarten. U kunt ze direct thuis printen of laten thuissturen (€ 3,50

Scholieren kunnen betalen met de Cultuurkaart. Last-minute kortingsacties zijn niet van toepassing op reeds gekochte kaarten. De reductieprijzen zijn niet geldig in combinatie met andere kortingen, tenzij anders aangegeven.

KORTINGSPASSEN Stadsschouwburgpas De Stadsschouwburgpas biedt een korting van € 4 op de meeste voorstellingen en vele extra’s. De pas kost € 20 en is één seizoen geldig (van augustus tot augustus).

We organiseren ook speciale acties voor pashouders bij onze culturele buren in Amsterdam, zoals Muziekgebouw aan ’t IJ, de Melkweg en EYE Film Instituut. Kijk voor meer informatie op www.ssba.nl onder “Publieksservice”.

Sprintpas Jongeren onder de 30 jaar kopen met de Sprintpas (€ 5) vanaf 1 uur voor aanvang last minute-kaarten voor slechts € 10 (geldig voor alle beschikbare rangen). Als de reguliere prijs € 35 of meer bedraagt, betaal je € 15 (of kies je een lagere rang). kijk voor meer informatie op www.sprintpas.nl. speciale voorzieningen Voor mindervaliden Stadsschouwburg Amsterdam is goed toegankelijk voor mindervaliden. Als u met een rolstoel komt of slecht trappen kunt lopen, neemt u dan vooraf telefonisch contact op met onze kassamedewerkers (020 624 23 11). Wij kunnen dan een rolstoelplaats voor u reserveren.

Voor slechthorenden In beide zalen is gehoorversterking aanwezig voor mensen die minder goed horen. De gehoorversterking is geschikt voor mensen met en zonder gehoorapparaat. U krijgt bij de garderobe een kastje (als u een

per bestelling). U betaalt veilig via iDEAL. U kunt ook betalen met een eenmalige machtiging of creditcard.

Telefonisch 020 624 23 11 U kunt telefonisch kaarten kopen met een eenmalige machtiging of creditcard (€ 3,50 administratiekosten per bestelling). Uw kaarten worden thuisgestuurd. U kunt ook telefonisch reserveren, gereserveerde kaarten dienen binnen een week te worden opgehaald.

Aan de kassa Tot vlak voor aanvang van de voorstelling kunt u kaarten kopen.

Betalen kan contant, met pin, met theaterbonnen of met creditcard.

Vlak voor aanvang van de voorstelling kan het druk zijn aan de kassa, dus kom ruim op tijd.

Kijk voor de bezoekersvoorwaarden, het ruilen van kaarten en meer informatie op www.ssba.nl. Of stel uw vraag aan één van onze kassamedewerkers.

Laatkomers Laatkomers kunnen helaas niet meer tot de voorstelling worden toegelaten. Soms kunt u na de pauze alsnog in de zaal plaatsnemen.

Terugbetaling van toegangskaarten is niet mogelijk, ook niet bij te laat komen Prijzen en reductie De prijzen staan vermeld bij de voorstellingen. Prijzen kunnen wijzigen na het verschijnen van dit journaal. Voor sommige voorstellingen geldt ‘dynamic pricing’, de prijzen kunnen dan variëren al naargelang de beschikbaarheid.

De reductieprijzen zijn geldig voor houders van een Stadsschouwburgpas. De pas moet getoond kunnen worden. Voor kinderen t/m 15 jaar gelden bij jeugdvoorstellingen speciale prijzen.

gehoorapparaat draagt) of een oortje (als u geen gehoorapparaat heeft). Zonder dit oortje of kastje werkt het systeem niet! Uiteraard krijgt u het gratis mee. Wij vragen een geldig legitimatiebewijs als onderpand.

Voor slechtzienden U kunt bij de garderobe een toneelkijker lenen. Wij vragen een geldig legitimatiebewijs als onderpand.

Bereikbaarheid Gratis openbaar vervoer Als op uw toegangskaart het GVB-logo staat, kunt u gratis reizen met stadsbus en tram (m.u.v. de metro) van het GVB. U bereikt de Stadsschouwburg (halte Leidseplein) met tram 1, 2 en 5, tram 7 en 10, buslijnen 170, 172, diverse streekbussen en nachtbussen. Op www.gvb.nl vindt u alle vertrektijden en plattegronden.

Via www.9292ov.nl kunt u uw reisweg van deur tot deur uitstippelen.

Fiets U kunt uw fiets stallen in de Locker op het Leidseplein, naast Paradiso.

Deze bewaakte fietsenstalling is 24 uur per dag open.

Auto De binnenstad van Amsterdam is niet bijzonder autovriendelijk. Indien u toch graag met de auto komt, vindt u de routebeschrijvingen en parkeermogelijkheden op onze website onder “Publieksservice.”

47

www.ssba.nl

stadsschouwburg journaal