wnf jaarverslag

JAARVERSLAG

NL 2010 / 2011

De 10 van het WerelD natuur FonDs

WWF / National Geographic Stock/ Michael Nichols

ORGANISATIE & BESTUUR

2

WNF Jaarverslag 2010/2011

De 10 van het Wereld Natuur Fonds

VOORWOORD

door Johan van de Gronden

Zorgvuldig ingepakt tegen de bijtende kou neem ik de omgeving in me op.

Een eindeloze witte vlakte strekt zich voor mij uit.

2

Lars van den Brink

Langzaam dringt de enormiteit van de plek tot mij door. Niet alleen strekt de ijskap zich honderden kilometers uit in alle windrichtingen, ook onder mijn voeten bevindt zich zeker 3 kilometer ijs. Het gewicht is zo groot, dat de Groenlandse bodem enkele tientallen centimeters zou opveren als de ijskap zou smelten.

De wetenschappers hier ter plaatse proberen onder barre omstandigheden zicht te krijgen op het gedrag van die verstilde ijsrivier. Want schijn bedriegt.

Wat zo statisch en bevroren lijkt, is dynamisch en vergankelijk. Met behulp van een nieuwe, door het Europese Ruimtevaart Agentschap (ESA) ontwikkelde satelliet kunnen we met veel grotere nauwkeurigheid niet alleen de verandering in de omtrek van de ijskap vastleggen, maar ook van de variaties in massa en volume. Er dreunt een zinnetje van de leider van het onderzoeksteam van ESA door mijn hoofd: “...the icecap is doomed”. De verzuchting kwam na een lang college van voorzichtigheden en waarschijnlijkheidsberekeningen. Die ijskap gaat eraan, de vraag is slechts met welke snelheid.

Blootgesteld aan de elementen en in gedachten verzonken, voel je je klein op zo’n immense ijskap.

Maar niet onmachtig. Tot voor kort hoefden natuurbeschermers hier helemaal niet aan te komen met hun pleidooi. Zij werden het land uit gekeken.

Nu gaat het Wereld Natuur Fonds, mede dankzij de genereuze inzet van onze kroonprins, ZKH de Prins van Oranje, in dialoog met premier, bevolking en kabinet. In ons reisgezelschap bevinden zich wetenschappers, ondernemers en ecologen. Het moet toch mogelijk zijn om een verstandig pad uit te stippelen naar een meer welvarende toekomst voor een bevolking van amper 60.000 mensen, zonder onherstelbare schade aan te richten aan het zo kwetsbare en sterk veranderende Arctische milieu?

Dit soort processen speelt zich af op een schaal van duizenden jaren. En toch zijn de waarnemingen op de schaal van een mensenleven al betekenisvol.

Grote veranderingen zijn op til. In het zuiden van Groenland ontstaan meer mogelijkheden voor de landbouw. Voorheen ontoegankelijke bronnen van mineralen, olie en gas komen langzaam maar zeker binnen bereik. Als gevolg van het smelten van het landijs van Groenland houden we in Nederland al rekening met een aanzienlijke stijging van de zeespiegel, nog deze eeuw. De traditionele levenswijze van de Groenlandse bevolking, vervlochten met sneeuw en ijs, staat onder druk.

In natuurbescherming moet je tegenwoordig van vele markten thuis zijn. Tegelijkertijd kunnen we niet overal actief zijn. Ik kan

WNF Jaarverslag 2010/2011

mij voorstellen, dat het u soms duizelt. En toch is er sprake van een zorgvuldig opgebouwde samenhang in onze activiteiten. We richten ons op 35 brongebieden van biodiversiteit, kraamkamers van leven die we moeten behouden, willen we het verschil kunnen maken. Voor u ligt een dwarsdoorsnede van ons werk: ‘De 10 van het Wereld Natuur Fonds’. Met hoogtepunten, kleine en grote stappen, maar als deel representatief voor het grotere geheel.

Dat grote geheel is natuurlijk de levende aarde, de biosfeer, die we allemaal samen delen en de vastbeslotenheid om een grote rijkdom aan planten- en diersoorten door te geven aan de volgende generatie.

In oktober 2010 publiceerde het WNF zijn nieuwste Living Planet Report. Een toenemende welvaart en stijgende wereldbevolking leiden tot een steeds groter worden vraag naar voedsel, energie en ruimte om te leven. Het Living Planet Rapport 2010 liet zien dat, als we niets veranderen, er in 2050 drie aardbollen nodig zijn om in onze consumptie te voorzien. Gelukkig is de

‘Het Living Planet Rapport 2010 liet zien dat, als we niets veranderen, er in 2050 drie aardbollen nodig zijn om in onze consumptie te voorzien. Gelukkig is de oplossing voor handen’ oplossing voor handen. Met het vergroenen van onze economie door inzet van schone technologie, gebruik van hernieuwbare energiebronnen en het zorgvuldig omspringen met onze kostbare grondstoffen maken we een wereld van verschil.

WWF / Gert Polet

WWF-Canon / Wim van Passel

In mei 2011 bezocht Johan van de Gronden Groenland in het kader van klimaatverandering. ZKH de Prins van Oranje maakte ook deel uit van het reisgezelschap.

Het WNF heeft vastgesteld dat 15 ketens van grondstoffen een grote wissel trekken op de natuurgebieden die wij beschermen. Denk aan palmolie, soja, hout, wild gevangen vis en kweekvis, suiker of katoen. We gaan in gesprek met grote bedrijven om het verkrijgen en gebruiken van deze grondstoffen te verduurzamen en zo de druk op de natuur te verlichten. Elke voortgang die we hiermee boeken, proberen we zo meetbaar mogelijk te maken. Dat lukt lang niet altijd. Een areaal gecertificeerd bos dat voldoet aan de criteria van duurzaam bosbeheer kun je langs de meetlat leggen.

Het aantal mensen dat voor hun eiwitvoorziening en dagelijks levensonderhoud is aangewezen op de Koraaldriehoek ook: 120 miljoen! Maar de onuitsprekelijke schoonheid van een koraalrif, de vermetele eerste stapjes van een net uit het ei gekropen lederschildpadje richting de oceaan, het besef verbonden te zijn met alles wat leeft, de helende werking van een lange boswandeling, zet daar maar eens een prijs op. Het is onbetaalbaar.

Aan het einde van de regentijd en het begin van een lang droog seizoen, breng ik met collega’s een bezoek aan de Cerrado, het savannebos in het centrale deel van Brazilië. We doen onder meer een beroemd nationaal park aan, dat nog niet is opengesteld voor toeristen: Cavernas do Peruaçu, in de deelstaat

3

1

WWF-Canon / Susan Wells

2

3

WWF-Canon / Michel Gunther

WWF-Canon / Jurgen Freund

WWF-Canon / Simon Rawles

5

WWF-Canon / Sindre Kinnerød

© Brent Stirton / Getty Images / WWF

4

6

WWF-Canon / Jurgen Freund

7

9

4

WWF-Canon / Michel Gunther

WWF / Brent Stirton / Getty Images

WNF Jaarverslag 2010/2011

10

8

WWF-Canon / Jurgen Freund

WWF-UK / Brent Stirton / Getty Images

1 Mozambique 2 Gabon 3 Indonesië 4 Oeganda 5 Spitsbergen 6 Filippijnen 7 Marokko 8 Filippijnen 9 Peru 10 Kameroen

Minas Gerais. Het landschap dat zich aan het oog ontrolt, stemt zowel droevig als gelukkig. Enorme landbouwarealen, vooral sojaplantages, worden afgewisseld door een zeer gevarieerde begroeiing. De gevolgen van erosie zijn overal zichtbaar. Ooit was dit het ondoordringbare binnenland, maar bijna de helft van de immense Cerrado is inmiddels verdwenen.

Voor een ecoloog is het verlies verschrikkelijk. Hier komen alleen al 11.000 vaatplanten voor, waarvan de helft nergens anders op aarde is te vinden. Het reuzengordeldier, de manenwolf en de jaguar zitten in de verdrukking. En wat betreft de mate van CO2uitstoot als gevolg van ontbossing zou de Cerrado het trieste record van de Amazone wel eens kunnen overtreffen. Het landschap is dun bebost, maar vergis u niet: 70 procent van de biomassa bevindt zich onder het oppervlak in een ingenieus wortelstelsel van inheemse flora, dat zich zeer goed heeft aangepast aan lange, droge periodes waarin geen drup regen valt. Ik voel tegenover mijn Braziliaanse collega’s ook een bijzondere verantwoordelijkheid. Nederland is de grootste soja-importeur van Europa en maar liefst tweederde van onze soja-import komt uit Brazilië.

Ik ben blij als ik eindelijk uit de auto stap en te voet verder kan, op weg naar een van de prehistorische rotstekeningen die hier zijn gevonden. Het park kent meer dan 300 geregistreerde grotten en wanden van grote archeologische waarde. De aanblik is verbluffend. Jachttaferelen en afbeeldingen van vermoedelijk godsdienstige tekens en rituelen wisselen elkaar af. Stille getuigen van voorouders die ooit, toen de laatste ijstijd zijn hoogtepunt had bereikt, over de toen drooggevallen Beringstraat het Amerikaanse continent konden bereiken. Duizenden jaren scheiden ons en toch voelt deze primitieve kunst onwaarschijnlijk dichtbij. Vroege tekenen van verbondenheid met elkaar en met de rijkdom van de aarde. Onze opdracht die aarde door te geven, krijgt in de Braziliaanse Cerrado plotseling een heel urgente betekenis.

antony Burgmans voorzitter raad van toezicht Afgelopen jaar bezocht ik de uitgestrekte vlaktes van Liuwa National Park in Zambia. Bijna alle grote Afrikaanse wildsoorten zijn hier te vinden: van giraffe, leeuw, olifant en luipaard tot de zwarte neushoorn. Fantastisch om te zien hoe jarenlange beschermingsinspanningen hebben geleid tot een enorme wildlife comeback in deze regio. De zebra, leeuw, wilde hond en cheeta zijn bezig met herstel dankzij herintroducties. Deze wilde savanne kent, na de Serengeti, de grootste gnoetrek in Afrika.

Het prachtige natuurgebied ligt in de bovenloop van de machtige Zambezi-rivier, letterlijk en figuurlijk de levensader van het gebied. Met al haar zijtakken en een lengte van ruim 2.500 kilometer verbindt deze rivier bijna alle landen in zuidelijk Afrika. Het waterrijke savannegebied is niet alleen de leefomgeving van vele wildsoorten, maar biedt ook 130 miljoen mensen drinkwater, vis en graasgebied voor vee.

Komend jaar is meer goed nieuws uit de regio te verwachten. Niet lang na mijn bezoek, in augustus 2011, zetten de regeringsleiders van Botswana, Angola, Namibië, Zambia en Zimbabwe hun handtekening onder een contract om hier het grootste aaneengesloten natuurgebied op aarde te realiseren. Stelt u zich eens voor, een beschermd gebied dat ruim 10 keer zo groot is als Nederland; een baanbrekende stap op het gebied van natuurbescherming! Eind 2011 zullen we de spotlights op het Zambezigebied zetten, met een fondsenwervende campagne. Want zonder uw steun en inzet kunnen wij deze prachtige resultaten niet behouden voor toekomstige generaties.

Uw persoonlijke of financiële inzet voor het WNF afgelopen jaar verdient een diepe buiging. U, als donateur, bedrijvenpartner, vrijwilliger, Ranger, deelnemer aan de Nationale Postcode Loterij en zo veel meer, vormt gezamenlijk de schouders waar het WNF op staat. Voor u liggen de mooiste resultaten van het afgelopen jaar. Dankzij u.

5

P. 10

6

reD De aarDe veranDer De MarKt

WNF Jaarverslag 2010/2011

GeeF Ze De ruIMte

P. 12

De sChouDers WaaroP het WnF staat

BerIChten uIt het velD

P. 8

KaPPen Met KaalKaPPen

INHOUD

P. 14 P. 16

P. 22

De KernCIJFers oP een rIJ

P. 20

stoP De stroPers!

GoInG Green

BouWen Met De natuur

een Zee vol leven P. 18 P. 24 P. 26

7

BESCHERMING VAN BOSSEN

KaPPen Met KaalKaPPen Leve de bossen! Bossen zuiveren de lucht. Ze werken als spons en gaan overstromingen tegen. Ze vormen de thuisbasis van ontelbare planten en dieren. En het zijn de supermarkten van de natuur, die mens en dier voorzien van duizenden producten.

Samen met enkele andere organisaties, waaronder Greenpeace en ICCO, voerde het WNF een stevige lobby tegen het Maleisische houtkeurmerk MTCS. Het keurmerk voldoet niet aan de noodzakelijke duurzaamheidscriteria.

De Nederlandse overheid overweegt MTCS op de lijst met geaccepteerde keurmerken te zetten. Dit, terwijl onder MTCS-beheer o.a. stukken bos worden kaalgekapt en in plantages veranderd.

MTCS hoort niet op de lijst, vindt het WNF. Het onderwerp zorgde voor debat in de Tweede Kamer. Een definitief besluit van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt eind 2011 verwacht.

8

Goed nieuws uit Gabon. Onderzoek van de Wildlife Conservation Society bij 7 houtkapbedrijven rondom beschermde gebieden laat zien dat bedrijven met het FSC-keurmerk goed wildbeheer voeren in hun concessies. Bedrijven zonder FSCcertificaat scoorden slecht en voldeden vaak zelfs niet aan legaliteitseisen van de overheid.

Kimberley-Clark, een van ’s werelds grootste papierproducenten voor persoonlijke verzorging, werkt samen met het WNF om ontbossing tegen te gaan. Het bedrijf wil voor de productie van toiletpapier in 2015 alleen nog gecertificeerde houtvezels inkopen.

In Nederland ligt de nadruk op het merk Page. De introductie van Page Groen & Zacht is een van de eerste resultaten.

Dit toiletpapier is voorzien van het FSC-keurmerk en gemaakt van 100% gerecycled papier.

WNF Jaarverslag 2010/2011

nationaal park. In gebieden die we niet als geheel kunnen beschermen, werken we aan oplossingen voor duurzaam beheer volgens FSC-normen. Samen met de lokale bevolking beschermen we kleinere bossen rond dorpen. Tot slot werkt het WNF aan het behoud van bossen voor ons klimaat door middel van internationale (financiële) afspraken.

Een steeds groter deel van de houtkap in tropische oerwouden vindt plaats volgens FSC-normen. In een jaar tijd groeide het totaal wereldwijd met bijna 6 procent naar 17,1 miljoen hectare FSC-bos.

Ook in Maleisië groeit de aandacht voor verantwoord bosbeheer.

In dit land kwam er in 2010 291.000 hectare tropisch oerwoud onder FSC-beheer bij.

Indrukwekkende cijfers ≥ Bossen bedekken 31 procent van het totale landoppervlak ≥ Bossen herbergen 80 procent van de biodiversiteit op land ≥ Meer dan 300 miljoen mensen op de wereld wonen in bossen ≥ 1,6 miljard mensen zijn afhankelijk van wat bossen opbrengen

WWF / Anup Shah / naturepl.com

Maar ontbossing stelt dat alles in de waagschaal. Wereldwijd verdwijnen er 36 voetbalvelden bos per minuut.

Bedreigde diersoorten zien hele stukken leefgebied verdwijnen. Ook komen bij de kap van bomen broeikasgassen vrij en dat verergert de klimaatverandering.

Het WNF spant zich in om de meest waardevolle bossen te beschermen als

“Wereldwijd verdwijnen er 36 voetbalvelden bos per minuut” 9

VERDUURZAMEN VAN GRONDSTOFFENKETENS

reD De aarDe veranDer De MarKt hout Herkomst? Bossen en plantages Waarin?

Meubels, papier, bouwmaterialen Probleem? Verlies waardevol bos, meer broeikasgassen in de lucht Keurmerk? FSC (Forest Stewardship Council)

Wilde vis

We leven op te grote voet. De vraag naar voedsel en grondstoffen stijgt zo snel, dat we de aarde uitputten.

De rijkdom aan planten en dieren holt achteruit.

Natuurlijke hulpbronnen worden schaars. We hebben slechts één aardbol, dus we moeten efficiënt omspringen met onze grondstoffen. Bedrijven spelen hierbij een sleutelrol. Het Wereld Natuur Fonds werkt samen met invloedrijke bedrijven aan het verduurzamen van productieketens. Een instrument daarbij zijn speciale keurmerken op basis van strenge criteria. Het WNF startte met hout, daarna vis, later gevolgd door palmolie en soja. De tijdbalk laat zien dat in korte tijd al veel vooruitgang is geboekt.

Herkomst? Rivieren, meren, zeeën, oceanen Waarin?

Visvoer en voedsel Probleem? Overbevissing en bijvangst Keurmerk? MSC (Marine Stewardship Council)

soja

Kweekvis

Herkomst? Boerenbedrijven in de tropen, vooral in Zuid-Amerika Waarin?

Veevoer en voedsel Probleem? Verlies waardevol bos en graslanden, meer broeikasgassen in de lucht, sociale problemen Keurmerk? RTRS (Ronde Tafel voor Verantwoorde Soja)

Herkomst? Mangrovebossen, kuststroken Waarin?

Voedsel Probleem? Verlies waardevolle natuur, vervuiling van water, verspreiding van ziektes, sociale problemen Keurmerk? ASC (Aquaculture Stewardship Council)

10

WNF Jaarverslag 2010/2011

Palmolie Herkomst? Plantages in de tropen, vooral in Zuidoost-Azië Waarin?

Consumentenproducten: zeep, margarine, chocolade, koekjes, cosmetica Probleem? Verlies waardevol bos en graslanden, meer broeikasgassen in de lucht, sociale problemen Keurmerk? RSPO (Ronde Tafel voor Verantwoorde Palmolie)

Hout

1995

2000

2005

2010 2011

2015

2020

1993 » Keurmerk FSC opgericht mede door WNF 2001 » Marktaandeel in Nederland 5% 2009 » 4 miljoen ha FSC-bos in Centraal-Afrika » Marktaandeel in Nederland 21% 2010 » WNF start partnerschap met IKEA, o.a. op hout 2011 » 140,5 miljoen ha FSC-bos in 79 landen; 59 miljoen ha in Europa en 7,4 miljoen ha in Afrika » FSC-afdelingen in 53 landen » Aantal FSC-gecertificeerde aannemers in Nederland stijgt van 240 naar 400 2013 » WNF-doelen: marktaandeel FSC-papier in Nederland 30% en marktaandeel FSC-hout in Nederland 40%

Wilde vis

1995

2000

2005

1997 1999 2009 2011

2015

Palmolie

1995

2000

2010 2011

2015

2020

» WNF en Unilever richten MSC op » MSC wordt onafhankelijk » WNF start partnerschap met Albert Heijn op duurzame vis » MSC uitgegroeid tot internationale organisatie met afdelingen in 9 landen » 10% van alle vis wereldwijd gevangen onder MSC of MSC-in-aanvraag » 11.000 soorten visproducten met MSC te koop in meer dan 80 landen » Meer dan 1.000 MSC-producten te koop in Nederland » 1 op de 3 consumenten kent MSC » WNF-doel: 100% duurzame vis op Nederlandse markt 2005

2010 2011

2015

2020

2004 » Formele oprichting RSPO door het WNF en 9 bedrijven 2007 » Palmolieproductie stijgt naar ruim 29 miljoen ton » RSPO-standaard met 8 basisprincipes en 39 criteria vastgesteld 2009 » Eerste Nederlandse bedrijven kopen duurzame palmolie 2011 » 420 leden van RSPO: producenten, handelaren, natuurbeschermingsorganisaties, investeerders en non-gouvernementele organisaties, waaronder 44 bedrijven uit Nederland » Productie duurzame palmolie bereikt 10%-grens van wereldproductie 2015 » WNF-doel: Nederlandse palmoliemarkt en -handel 100% duurzaam

Soja

1995

2000

2005

2010 2011

2015

2020

2006 » Formele oprichting RTRS 2010 » RTRS-standaard vastgesteld 2011 » Eerste boerderij in Brazilië gecertificeerd (mei) » Producenten in Brazilië, Argentinië en Paraguay volgen (juni) » Nederlandse bedrijven kopen eerste RTRS-soja » 150 leden voor RTRS: producenten, handelaren, investeerders en publieke organisaties, waaronder 23 leden uit Nederland 2015 » WNF-doel: Nederlandse sojamarkt en -handel 100% duurzaam

Kweekvis

1995

2000

2005

2011 2012

2010 2011

2015

2020

» ASC-keurmerk opgericht door het WNF in samenwerking met Initiatief Duurzame Handel » Eerste ASC-gecertificeerde producten op de Nederlandse markt

11

VOOR MENS & ORGANISATIE BESTUUR EN NATUUR

BerIChten uIt het velD Wie kunnen de natuur beter beschermen dan de mensen ter plekke? Gebieden met een uitzonderlijke soortenrijkdom zijn vaak afgelegen en geïsoleerd en de bevolking die in deze gebieden leeft, is vaak arm.

Het Wereld Natuur Fonds wil in alle projecten de verantwoordelijkheid voor duurzaam natuurbeheer delen met de lokale bevolking. Met de Kenianen die rond Lake Naivasha wonen bijvoorbeeld, de boeren in Peru en de Bagyeli-pygmeeën in Kameroen; want zij kennen de natuur als geen ander.

Campo Ma’an in Kameroen is sinds 2000 een nationaal park. Het park, waar enkele Bagyeli-families leven, is omringd door een heleboel dorpen waar boeren en lokale arbeiders wonen. WNF-medewerker Gillis Etoga vertelt: “Het leven van de Bagyeli-pygmeeën is al generaties lang verweven met het bos: het bos is hun voedselbron, hun levensader en hun identiteit. Voor natuurbescherming in Campo Ma’an werken we met hen samen. Op initiatief van het WNF hebben de Bagyeli en het parkmanagement nu afspraken gemaakt over gezamenlijk beheer en gebruik van het park. Zo verzamelen de pygmeeën er voedsel, honing en medicijnen en ze jagen er op knaagdieren. Het bos speelt ook een centrale rol in hun culturele leven en het uitvoeren van traditionele riten.

Bij onderzoeken naar toerisme en biodiversiteit wordt gebruik gemaakt van de kennis van de Bagyeli. Ook helpen ze parkwachters, die zelf ook uit omliggende gemeenschappen komen, actief in de strijd tegen stroperij.”

12

WWF-medewerker Gillis Etoga (met groene shirt) met de lokale bewoners van nationaal park Campo Ma'an in Kameroen

WNF Jaarverslag 2010/2011

WWF-Canon / Olivier Van Bogaert

De pygmeeën van Campo Ma’an

gius WWF-Canon

De droge woestijnkust van Peru is een van de aandachtsgebieden van Patricia Leon en het lokale WWF-team

Maar liefst 70 procent van de Peruanen leeft aan de woestijnkust in het westen, waar slechts 2 procent van de waterbronnen van het land liggen. WWF-medewerker Patricia Leon: “We steken veel energie in het duurzaam beheren van bufferzones en de waterhuishouding in stroomgebieden. Gezien de weinige waterbronnen in het westen van het land zijn gezonde rivieren van levensbelang. Rond de Jequetepeque River ondersteunen we lokale boeren met het duurzaam beheren van het water- en bosgebied. De boeren planten nieuwe boompjes, zodat de watertoevoer van de rivier verbetert. Ook werken de boeren aan duurzaam landgebruik bij het verbouwen van hun gewassen. Vervuiling en erosie nemen af en de natuur langs de oevers kan zich weer herstellen. Dambeheerders en drinkwaterbedrijven betalen de dorpelingen die bovenstrooms wonen om over te stappen op duurzame landbouwmethoden. Bedrijven en dorpen benedenstrooms beschikken vervolgens over meer en schoner drinkwater. Natuurbescherming en armoedebestrijding in één: het ecosysteem herstelt, de levensstandaard van de arme boeren neemt toe en de dorpen benedenstrooms krijgen schoon water. Het betalingssysteem is zo succesvol dat het Peruaanse ministerie van landbouw de regeling nu ook doorvoert bij het Cañete River Basin in Lima.”

/ Hartmut Jun

WWF / Brent Stirton / Getty Images

De dorpelingen van Peru

WWF-Canon

Bloementeelt rond Lake Naivasha is de belangrijkste bron van export in Kenia. Het levert het land jaarlijks ongeveer ¤ 260 miljoen op. Zo komt 65 procent van alle rozen in Nederland uit Lake Naivasha.

WNF-medewerker Robert Ndetei: “Het meer zorgt voor water voor zowel kleine als grootschalige kwekerijen.

Maar door verdroging als gevolg van uitputting en vervuiling van het water, staat het meer onder druk. Intensief gebruik van Lake Naivasha is niet alleen een risico voor de biodiversiteit van dit belangrijke wetland maar ook een economisch en sociaal risico voor alle mensen die leven van het meer.

Gezamenlijke inspanningen van alle betrokkenen hebben het tij gelukkig gekeerd. Gedeelde en gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen in het gebied zorgt ervoor dat het meer zich kan herstellen en voortaan op een duurzame manier gebruikt wordt.”

gius / Hartmut Jun

De boeren van lake naivasha

Robert Ndetei in zijn werkgebied rond Lake Naivasha in Kenia

IN DE SAMENLEVING

natuurverDuBBelaar:

IeDereen Kan € 1,MIssen. raBoBanK, eneCo en KlM Doen er € 1,- BIJ.

resultaat:

leDen

100.000 GIFten voor De noorDPool, De Bossen oP Borneo en De ZWarte neushoorns In ZuID-aFrIKa en 2.300 struCturele Donateurs

De sChouDers WaaroP het WnF staat Meer dan 900.000 mensen steunen ons financieel of met hun persoonlijke inzet.

Donateur worden, acties kracht bij zetten via tweets en posts op Hyves en Facebook, een speciale gift geven, een eigen actie opzetten: je kunt je op allerlei manieren inzetten voor het Wereld Natuur Fonds.

Een greep uit de vele goede initiatieven.

Geen 100 € 500.000,Maar 461 van De turInG DeelneMenDe BeDrIJven aan earth hour FounDatIon WaaronDer voor De KoraalvrIJWIllIGers, 2011, WnF-Partners eneCo, DrIehoeK saMen 700 uur IKea en KlM Per WeeK, Dat Is ≥ lIFeGuarDs en ranGers ZonDen 9.779 DIerenFoto’s

3.100

75.000

even oPGetelD. soCIale netWerKen WnF heBBen

WÁt een InZet:

31.500 uur Per Jaar

In voor De WnF Photo aWarD

≥31% van De oPZeGGers BeDenKt ZICh na een GesPreK Met een enthousIaste WnF-MeDeWerKer

DanKZIJ onZe aChterBan ontvInGen WIJ

€ 24.928.154,Dat Is Meer Dan verWaCht

≥ 5.237 Mensen KreGen Met Kerst oF valentIJn een aDoPtIePanDa oF -tIJGer, oPBrenGst € 155.000,≥ ZooM-FotoGraaF en KunstaCaDeMIestuDent Jonne seIJDel GeBruIKt ZIJn talent voor het WnF. sChoolvoorBeelD van De onlIne vrIJWIllIGer ≥ sPeCIale CaMPaGne eneCo voor Borneo: 219.750 BeZoeKers WeBsIte ≥ 1.838.005 WeBsIte-BeZoeKen, Waarvan 1.402.760 unIeK ≥ 2.151 WaarBenJIJnu-FolloWers voor WnF-MeDeWerKers In het velD

≥ WnF oP tWItter:

6.447 FolloWers

≥ 30 JunI 2011: De teller staat oP 121.267 JeuGDleDen ≥ hanDIG, Zo’n talentenBanK. 32 vrIJWIllIGe natuurtalenten DeDen oP ProJeCtBasIs WerK voor CoMMunICatIe, FInanCIËn en CaMPaGne-onDersteunInG ≥ ‘leuK Je te ZIen’: onlIne FrIenDs oP Kantoor In ZeIst voor De WnF tWeet uP en WnF-ZooMWorKshoP

suPerDIeren nIeuW BIJ alBert heIJn.

In 2011: GratIs servICenuMMer voor Donateurs 0800-1962

92 MIlJoen ZaKJes À 4 KaartJes

voor 1,5 MIlJoen aCtIeve sPaarDers.

JonG en ouD Doen Mee en ontDeKKen De BIJZonDere eIGensChaPPen van 204 DIeren

35 teaMs, 3 DaGen Door en voor De natuur. oPGehaalD sPonsorBeDraG: € 280.126,WnF-ChallenGe:

Meer Dan 915.000 neDerlanDers. als Dat Geen aChterBan Is

23.053 € 600.000,- lIFeGuarDs

WWF-Canada / Merle Robillard

JonGerenCluB lIFeGuarD 2 PraChtIGe GroeIt van nIeuWe BoeKen 13.567 naar over De KoraalDrIehoeK en WIlD aZIË. oPBrenGst:

ranGeraCtIe ‘reD De rIvIerDolFIJn’ sPetterenD van start In het tIKIBaD totale oPBrenGst ranGeraCtIe € 320.675,13 Maart:

earth hour 2011 Wereldwijd miljoenen deelnemers. Ook Nederland doet het licht uit: in de Arena, op de Domtoren, op de Erasmusbrug en in het Amstelhotel. Bij deze grote ‘landmarks’ en op nog veel meer plekken in Nederland was het donker. Meer dan 30.000 mensen, 51 gemeenten en 461 bedrijven deden op 26 maart een uur lang het licht uit. Het WNF organiseerde Earth Hour Nederland als onderdeel van een wereldwijde actie om de aarde door te geven. Nederlandse hoogtepunten: het Earth Hour-evenement op het Rembrandtplein met dj Ferry Corsten én een totaalscore van meer dan 67.000 ‘vrienden van Earth Hour’.

ECOLOGISCHE NETWERKEN

Canada Groenland Groenland

GeeF Ze De ruIMte Het Wereld Natuur Fonds werkt wereldwijd aan verbindingen tussen beschermde gebieden. Deze ecologische netwerken zijn voor planten en dieren onmisbaar. Zij hebben de ruimte nodig om in leven te blijven en zich voort te planten. Routes over land, over zee en door de lucht. Door aaneengesloten gebieden met bufferzones en overstroomruimte kan ook de natuur zich aanpassen aan veranderende omstandigheden, zoals klimaatverandering.

Dankzij het WNF zijn Groenland en Canada dit jaar aan tafel geschoven om de mogelijkheden te verkennen voor de bescherming van een belangrijk leefgebied voor ijsberen en walrussen. Het gebied aan de noordkant tussen beide landen is de plek waar het zeeijs in de zomer nog stand houdt. Dat is van groot belang voor diersoorten die van dit zeeijs afhankelijk zijn. Er is steeds minder meerjarig zeeijs in het poolgebied; de ijsbeer worstelt met zijn leefruimte. Samen met overheden, de Arctische Raad en bedrijven werkt het WNF ook aan goed beheer van het Noordpoolgebied, bijvoorbeeld met kwaliteitsstandaarden voor olie- en gaswinning.

16

Project Oceans is een internationaal project waarin de postcodeloterijen van Nederland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk het WNF helpen de oceanen te beschermen. Dankzij steun van de Nationale Postcode Loterij kreeg de wereld er dit jaar 285.000 km2 beschermd zeegebied bij!

WNF Jaarverslag 2010/2011

Kameroen

Gabon

Congo

Nog even en de gorilla’s van Messok-Dja (Noord-Congo, 140.000 hectare) kunnen opgelucht ademhalen.

Dankzij onderzoek van het WNF heeft een ministeriële commissie hun ongerepte oerwoud uitgeroepen tot toekomstig beschermd gebied.

Het netwerk van beschermde gebieden op de grens tussen Rusland en China wordt versneld uitgebreid en dat is goed nieuws voor de Siberische tijger. Aan de Russische kant werd dit majestueuze dier al langer beschermd (het zijn er nu 450, tegen 30 in 1940), maar sinds de succesvolle internationale Tijger Top van november 2010 geeft ook China de tijger ruim baan.

Rusland

China

China Shanghai

Angola

Zambia

Meer dan 50.000 gnoes trekken elk jaar over de Liuwa Plain, in het grensgebied van Zambia en Angola. Ze maken de trek samen met 4.000 zebra’s en andere grote grazers. In hun kielzog: cheeta's, wilde honden en hyena’s. Om deze spectaculaire seizoenstrek veilig te stellen, werkt het WNF samen met African Parks Network en Peace Parks Foundation. Het doel: uitbreiding van het beschermde gebied in Zambia met 675.000 hectare en de instelling van een grensoverschrijdend natuurpark van meer dan 1,5 miljoen hectare.

Yangtzerivier

Babyboom onder karpers in de Chinese Yangtzerivier!

Lange tijd waren de milieueffecten van ’s werelds grootste dam niet bespreekbaar. Maar in overleg met het WNF openden de beheerders van de Drieklovendam in juni 6 dagen lang de sluizen. Vier karpersoorten die alleen bij een bepaalde stroomsnelheid hun eitjes afzetten, kregen zo meer kans om zich voort te planten.

17

DUURZAME & ORGANISATIE BESTUUR VISSERIJ

een Zee vol leven In Europa wordt maar liefst 75 procent van de visvoorraad in zee overbevist. Wereldwijd zijn de cijfers niet positiever. Als we niks doen, sterven niet alleen vele commerciële vissoorten uit, ook ander zeeleven verdwijnt door schadelijke vistechnieken. Het Wereld Natuur Fonds stimuleert duurzame visserij en zet zich in voor beschermde zeegebieden, waar de natuur zich kan herstellen. Een gezonde zee is van belang voor de natuur én de mens: wereldwijd werken zo’n 200 miljoen mensen in de visserij en het toerisme.

Westelijke stille oceaan In één klap 8 procent van alle bliktonijn MSC-gecertificeerd.

Dat kan gebeuren als een grote MSC-aanvraag voor skipjacktonijn wordt goedgekeurd.

De indieners zijn 8 landen in de Pacific die samen meer dan 25 procent van alle tonijnbestanden beheren in een gebied van 1,4 x Europa.

18

Frans-Guyana

schotland

Indonesië

Ontsnappingsluiken voor zeeschildpadden maken de (zeer schadelijke) tropische garnalenvisserij duurzamer.

Deze en andere maatregelen staan in een blauwdruk voor de sector die dit jaar is gemaakt in opdracht van het WNF. Goede voorbeelden uit onder meer Australië en FransGuyana vormen de basis.

Vissers die hun bijvangst sterk terugbrengen, worden beloond met extra vangstquota. Dit is onderdeel van een Schots beloningssysteem voor meer duurzame kabeljauwvisserij, waarbij het WNF een cruciale rol speelt. De vangst van ondermaatse kabeljauw is al sterk verminderd. In 2011 begon in Brussel de herziening van het Europese Visserijbeleid.

Dit gebeurt eens in de tien jaar.

Het WNF startte met de lobby van Nederlandse beleidsmakers om de Europese visserij te verduurzamen.

In juni werd op initiatief van het WNF het eerste Koraaldriehoek Visserijforum georganiseerd.

150 lokale vissers en bedrijven uit de visverwerkende industrie stelden zelf aanbevelingen op om bijvangst terug te dringen.

Drie van de ideeën: maak natuurvriendelijk vistuig belastingvrij, neem maatregelen die het overstappen op moderne vistechnieken stimuleren en laat jonge vissers al op school kennismaken met goede voorbeelden.

WNF Jaarverslag 2010/2011

» Ekofish Group en Osprey Group uit Urk horen bij de eerste MSC-scholvisserijen ter wereld. Bij het vissen ontzien zij de kwetsbare ecologische ‘hotspots’ van schol in de Noordzee.

azië Het WNF is baanbrekend onderzoek gestart om de illegale handel in de ernstig bedreigde blauwvintonijn aan de kaak te stellen. Op lokale markten in Europa, maar ook in China en Japan, werden monsters genomen uit tonijnsoorten die voorzien van andere labels in de marktkramen lagen. Met behulp van DNA-onderzoek kan de juiste soort worden vastgesteld. In Hong Kong werd zo blauwvintonijn geïdentificeerd, terwijl het land deze nooit officieel heeft ingeklaard.

oostelijke stille oceaan

Middellandse Zee

150.556 cirkelhaken heeft het WNF tot nu toe uitgegeven aan vissers via een omwisselprogramma voor vishaken.

Het gebruik van de grotere, C-vormige haken vermindert de bijvangst van zeeschildpadden drastisch omdat de zeeschildpadden zich niet in de nieuwe haken kunnen verslikken. Ruim 680 schepen zijn na training overgestapt op het gebruik van de nieuwe haken.

In de Middellandse Zee zijn met succes 22 reuzenblauwvintonijnen gemerkt met een kleine satellietontvanger (‘getagt’). Nu is het de beurt aan blauwvintonijnen in de Stille Zuidzee. De tags geven onderzoekers waardevolle informatie over het migratiegedrag van deze door overbevissing bedreigde tonijnsoort.

» Met de Europese paling gaat het nog slechter dan met de panda. Toch noemt de Nederlandse lobbyclub DUPAN paling een duurzame keuze. Het WNF steunde Greenpeace in een klacht die werd ingediend bij de Reclame Code Commissie. » Albert Heijn werkt mee aan het verduurzamen van visserijen. Zo komt alle verse geelvintonijn bij Albert Heijn sinds kort uit een visverbeterproject in de Filippijnen. Daar werken we met lokale vissers en afnemers toe naar MSC-certificering van de geelvintonijnvisserij.

19

WWF / Brian J. Skerry / National Geographic Stock

Duurzame visserij in Nederland

RIVIEREN EN DELTA’S

BouWen Met De natuur Alles stroomt en alles beweegt van nature. Maar mensen hebben de natuur in waterrijke gebieden haar functies ontnomen. We houden water tegen met dijken en bestrijden droogte met irrigatie, terwijl de natuur hier zelf prachtige oplossingen voor in huis heeft.

Het Chinese Dongtingmeer wordt gevoed door de grote Yangtzerivier.

De regio wordt jaarlijks geteisterd door overstromingen, veroorzaakt door inpoldering en ontbossing. De Chinese overheid heeft 1,2 miljoen euro uitgetrokken voor de uitvoering van voorstellen van het WNF om het Dongtingmeer als natuurlijke buffer te gebruiken. Een gebied van 2.000 hectare is inmiddels hersteld als wetlandpark. Trekvogels vinden er rust en de rivier kan haar overtollige water kwijt. In andere delen van het meer is de zandwinning aan banden gelegd waardoor de Yangtzebruinvis weer een kans krijgt.

20

De Sundarbans-eilanden in India zijn door de zeespiegelstijging en de toename van het aantal cyclonen en overstromingen erg kwetsbaar.

Dijken zijn te zanderig om het water tegen te houden. Herstel van de mangrovegebieden als natuurlijke bescherming is daarom belangrijk.

Het WNF heeft dit jaar een visie op de hele Indiase Sundarbans gelanceerd waarin staat hoe de regio kan werken mĂŠt de natuur om zich te wapenen tegen klimaatverandering. De visie is met zeer veel interesse ontvangen door lokale beleidsmakers. Een aantal concrete zaken is al gerealiseerd: een nieuw weerstation waarschuwt nu voor noodweer en er is informatie voor de bevolking over landbouwgewassen die bestand zijn tegen een verzilte bodem.

WNF Jaarverslag 2010/2011

breken de golfslag en beschermen het vaste land tegen wassend water. Dit soort natuurlijke oplossingen biedt uitkomst om het stijgende waterpeil als gevolg van klimaatverandering het hoofd te bieden.

In het stroomgebied van de Zambezirivier in Afrika liggen veel unieke natuurgebieden. Met de aanleg van waterkrachtdammen is de jaarlijkse overstroming van het gebied verdwenen.

Terwijl dit zo belangrijk is voor de bodemvruchtbaarheid en de watervoorraden voor mens en dier. Het WNF werkt aan de terugkeer van de overstromingen door het beheer van stuwdammen aan te passen. Dit jaar werden vergaande overeenkomsten gesloten tussen Zambia, Zimbabwe en Mozambique om de gewenste dynamiek in de rivier terug te brengen. Ook kreeg het Niassameer een beschermde status. Het WNF heeft zich hier jarenlang voor ingezet.

WWF-Canon / Martin HARVEY

Uiterwaarden geven rivieren speelruimte.

Bij hoogwater geven ze rivieren de ruimte om te overstromen. Het overtollige water wordt vastgehouden in de grond, en fungeert als buffer voor droge tijden.

Mangrovebossen langs kustgebieden

natuurlijke veerkracht in nederland » In de regio Rotterdam zijn de fluctuaties in het waterpeil nog nooit zo groot geweest. Daarom krijgt het eiland IJsselmonde (20 hectare) een klimaatbuffer. Samen met partner Ark Natuurontwikkeling richt het WNF de gebieden Koedood en Zuidpolder in als natuurlijke ‘sponzen’ die water opnemen bij overvloed en loslaten bij droogte. » In december 2010 heeft het WNF een rapport uitgebracht over een mogelijke nieuwe inrichting van het Haringvliet: zonder dam en met bescherming van het achterland door middel van klimaatdijken. Bij een open Haringvliet ontstaat een geleidelijke overgang van zout naar zoet water. In dit brakke water voelen speciale planten- en diersoorten zich thuis. Ook krijg je natuurlijke landophoging door sedimenten uit zee. De visie van het WNF over het Haringvliet is in juni 2011 tijdens een seminar gedeeld en besproken met topexperts. Het Deltaprogramma van de Nederlandse overheid stelde tijdens de bijeenkomst dat het voorstel van het WNF moet worden meegenomen als mogelijk toekomstscenario.

21

GROENE ECONOMIE

GoInG Green Bedrijven spelen een sleutelrol bij het vergroenen van de wereldeconomie. Het Wereld Natuur Fonds kiest bewust voor een constructieve dialoog met het bedrijfsleven.

Samen maken we meetbare afspraken en ontwikkelen we oplossingen die concreet bijdragen aan de bescherming van de natuur wereldwijd.

We focussen op sectoren waarvan de impact op de natuur het grootst is, bijvoorbeeld de energiesector. Het WNF gaat voor deze strategische samenwerkingsverbanden niet met elk bedrijf in zee, maar kiest partners die in hun branche aantoonbaar voorloper willen zijn én blijven op het gebied van

Climate savers In het mondiale Climate Savers Programme leggen bedrijven doelstellingen vast over de eigen CO2 reductie en over gebruik en productie van schone energie. Het WNF maakte met KPN vergaande afspraken. Zo zal KPN in zijn mobiele en vaste netwerk in Nederland de komende 10 jaar 20 procent absolute energiebesparing realiseren. Ook stapt het bedrijf voor zijn elektriciteitsverbruik volledig over op hernieuwbare energie van Nederlandse bodem. In Nederland is ook Eneco Climate Saver.

22

schone technologie voor groene groei Het WNF toonde met een onderzoek van Roland Berger Strategy Consultants aan dat de groei van de schone technologiesector in Nederland ver achterblijft bij de ontwikkeling in andere landen. Nederland is het afgelopen jaar gezakt van plaats 17 naar 18 op de wereldranglijst, terwijl ons land met zo’n 280 ‘clean tech’ bedrijven absoluut de potentie heeft om door de groeien naar de top 10. Het WNF vindt dat de Nederlandse overheid veel meer kan doen om een sterke technologiemarkt te stimuleren. Goed voor het klimaat en onze economie.

WNF Jaarverslag 2010/2011

duurzaamheid. Een partnership alleen maakt niet het verschil. Het draait om partners die in staat zijn om een hele sector in beweging te zetten, of die een duidelijke voorbeeldfunctie hebben. Het WNF zal hierbij altijd een onafhankelijke positie bewaren en een kritische houding aannemen wanneer dat nodig is.

topell wint WnF-Cleantech star award Het Nederlandse bedrijf Topell Energy bedacht een manier om biomassa uit restafval (denk aan snoeihout) om te zetten in brandstof voor energiecentrales. Vergeleken met steenkool levert dit 80 procent CO2 -reductie op. Zeer veelbelovend, oordeelde de jury die Topell de WNFCleantech Star Award 2011 toekende.

De prijs gaat jaarlijks naar het meest veelbelovende bedrijf dat bijdraagt aan de overgang naar een duurzame energiehuishouding.

‘We zijn er trots op dat we als eerste energiebedrijf ter wereld het predicaat Climate saver mogen dragen’

‘als missiepartner willen we een krachtig voorbeeld geven van wat duurzaam ondernemen in de praktijk betekent’

“In The WWF Energy Report legt het WNF een visie neer op de mondiale energievoorziening: 100% hernieuwbare energie in 2050. Het is een visie waar Eneco achter staat. Wij zijn ons ervan bewust dat onze klanten op elk moment van de dag energie willen gebruiken en dat tegen aanvaardbare kosten. We weten ook dat dit op de lange termijn alleen mogelijk is als we vol inzetten op het gebruik van duurzame energie. Eneco behoort tot de schoonste energie-ondernemingen van Europa en wil dit blijven. Daarom hebben we dit jaar met het WNF afspraken gemaakt over de productie en levering van schone energie en over onze eigen CO2-reductie. Het doel is dat in 2013 onze duurzame stroomproductie 20 procent van onze totale levering beslaat, 20 procent van onze stroom geleverd aan consumenten en mkb-klanten ‘donkergroen’ is, onze interne bedrijfsvoering 50 procent minder CO2 uitstoot dan in 2007 en we jaarlijks niet meer dan 300 gram CO2 uitstoten per zelf geproduceerde eenheid (kWh) elektriciteit. Ook werken we samen met het WNF aan het verduurzamen van een Rotterdamse stadswijk om te komen tot een concept van een ‘smart energy city’.

Samen kunnen wij duurzame energie in Nederland stimuleren en de natuur beschermen door klimaatverandering tegen te gaan."

“Rabobank en het WNF streven beide naar een duurzame leefwereld. Er zijn oplossingen nodig om binnen de ecologische grenzen van de aarde een groeiende wereldbevolking te voeden, de natuurlijke hulpbronnen te beschermen en bij te dragen aan sociaal welzijn. Dat we deze idealen delen, laten we al zien in de samenwerking binnen het Dutch Greentech Fund, waarbij we participeren in groene innovatieve bedrijven, en via de klankbordrol die het WNF gespeeld heeft bij het opstellen van de food & agribusiness principles van de Rabobank. Op 30 maart 2011 hebben we voor vier jaar een strategische samenwerkingsovereenkomst getekend, waarbij Rabobank een missiepartner van het WNF is geworden. Onze samenwerking richt zich – naast het stimuleren van schone technologie – specifiek op de internationale food & agribusiness, waar we de ecologische voetafdruk van bedrijven en ketens willen verminderen. Wij zetten concrete projecten op die via innovatieve toepassingen aantonen dat duurzaam ondernemen daadwerkelijk een (economische) meerwaarde levert: voor de natuur, voor de lokale bewoners, maar ook voor bedrijven in de voedsel- en landbouwketens. Dat doen we in sectoren als suikerriet, cacao en viskweek.”

Jeroen de Haas, voorzitter Raad van Bestuur Eneco

‘Wij vinden dat het anders moet en willen laten zien dat het ook echt anders kán’ “KLM en het WNF zijn al in 2007 een baanbrekend partnership aangegaan om oorzaak en oplossing van klimaatverandering bij elkaar te brengen.

Onderzoeken, zoals het WWF Energy Report en het Living Planet Report, maken heel duidelijk dat klimaatverandering door de opwarming van de aarde op dit moment de grootste bedreiging vormt voor mens en dier. Onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat KLM op het gebied van CO2-reducerende maatregelen nu al als ‘best in class’ presteert in vergelijking met andere luchtvaartmaatschappijen. Onderdeel van de harde afspraken over CO2-reductie is KLM’s strategie op het gebied van biobrandstoffen. Twee jaar geleden maakten wij als allereerste een passagiersvlucht op duurzame biokerosine. In 2011 startten meer dan 200 van deze vluchten. Ook hebben we een commerciële vlucht gemaakt op afgewerkt frituurvet. De brandstof werd geleverd via SkyNRG, het bedrijf dat wij samen met North Sea Petroleum en Spring Associates hebben opgericht om de markt voor biokerosine te stimuleren. Het WNF zit in het sustainability committee dat SkyNRG adviseert over duurzaamheidsaspecten.”

Peter Hartman, president-directeur KLM

Piet Moerland, bestuursvoorzitter Rabobank Groep

23

BEDREIGDE DIEREN

stoP De stroPers!

WWF-Canon / Helmut Diller

De mooiste dieren van de wereld zijn hun leven niet zeker. In Afrika en AziĂŤ is de stroperij van olifanten en neushoorns dit jaar schrikbarend toegenomen. Het Wereld Natuur Fonds gaat vol in de tegenaanval. Samen met TRAFFIC en andere partners zitten we de stropers op de huid en rollen we de syndicaten op die in producten van wilde dieren handelen.

neushoornstr De Bantam, a opers worden eerder opge m angeschaft m et een bijdrag erkt nu boven het hluhluw e v an he t W n F, kan ook ond e-umfolozi Park in KwaZulu oordringbare g n ebieden monit atal een lichtgewicht vlie gtuigje patrou oren en is goe illeert. d k o p e r in g ebruik dan ee Met de verhu n terreinwagen izing van 13 z . w

ar te neushoor

ns in Zuid-afr

ika kwam het

lands In de Bangweulu-wet a. bi m Za dor no in n stropers n. nieuw is de strijd tege ers getraind en van een uitrusting voorzie hebben we 75 rang

24

totaal over de

afgelopen 6 ja

ar op 100.

nF opgezet W t e h r o o d n e e j zi k Dan

patrouilles e d lp u h le ĂŤ ri te a m t de me het WnF ondersteun

in het Congolese

De parkwacht

ers in liuwa P

lain national P a

rk (Zambia ) a

r r e s t eer d en d it jaar 23 stro

per s .

rs opgerold. e p ro st rn o o sh u e n te n de meest beruch a v n e e l a p e n in rd e nten w netwerk van informa het jaar 2010. in 8 r a a n 8 0 0 2 in n estroopte olifante g 7 6 n a v : rk a P l a n o odzala nati

te redden die in een ns or ho us ne om en ts dierenar bben het overleefd. er helikoptertijd voor he ke 16 16 e de w n va en rd 15 ie n. nc pe na lo Phinda ďŹ 25 stropersval waren ge In het Zuid-afrikaanse

FINANCIËN

De KernCIJFers oP een rIJ Het Wereld Natuur Fonds kan zijn werk alleen doen dankzij de financiële steun van meer dan 915.000 Nederlanders. Het WNF is een financieel gezonde organisatie: afgelopen jaar was het mogelijk ruim € 51 miljoen te besteden aan de bescherming en het behoud van onze natuur. Brede financiële steun is van wezenlijk belang. Van elke euro die het WNF ontving, ging 81 cent naar de doelstellingen van het WNF. De betrokkenheid van Nederlandse donateurs stelt ons in staat om onze kostbare natuur te blijven beschermen, voor nu en voor toekomstige generaties.

van onschatbare waarde voor het WnF: de aanzienlijke bijdrage van vrijwilligers.

3.100 vrijwilligers besteden samen 700 uur per week aan het organiseren van activiteiten. Dat is goud waard.

26

Zo’n 4% van onze inkomsten is afkomstig uit het bedrijfsleven.

3% van ons budget is afkomstig van de nederlandse overheid.

WNF Jaarverslag 2010/2011

De nationale Postcode loterij levert een fantastische bijdrage aan ons natuurbeschermingswerk. afgelopen jaar ontving het WnF € 14,4 miljoen van de loterij.

Wat ontvingen wij? (inkomsten) Bedragen x 造 1.000

Donaties Nationale Postcode Loterij Nalatenschappen Eenmalige giften en donateursacties Partnershipfees, sponsoring en royalties bedrijven Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten

24.928 14.355 10.887 5.062

40% 23% 17% 8%

2.461 2.103 1.560 1.060

4% 3% 3% 2%

Totaal inkomsten

62.416

100%

Waar blijft uw euro? (bestedingen) Bedragen x 造 1.000

Natuurbescherming buitenland Natuurbescherming Nederland Voorlichting & Educatie Eigen fondsenwerving Beheer en administratie Overige fondsenwerving

39.964 1.492 9.803 7.873 3.113 732

63% 2% 16% 13% 5% 1%

Totaal bestedingen

62.977

100%

Resultaat

-561

27

COLOFON

Redactie Willem Vermeulen (WNF) Marieke van Zalk (WNF) Suzanne Visser Vormgeving Van Lennep, Amsterdam Concept en realisatie Label, Arnhem Lithografie Willem Grafische Bewerkingen, Halle Druk Graphic, Leusden

28

WNF Jaarverslag 2010/2011

29

WWF / Frederic Larrey / naturepl.com

ORGANISATIE & BESTUUR

Onze missie Bouwen aan een toekomst waarin de mens leeft in harmonie met de natuur, dat is wat het Wereld Natuur Fonds doet. In het belang van de natuur en in het belang van de mens die de natuur nodig heeft. www.wnf.nl

30

WNF Jaarverslag 2010/2011