The Varsitarian P.Y. 2014-2015 Issue 02

Tomo LXXXVI, Blg. 2 • Agosto 22, 2014 ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANG MAG-A AR AL NG UNIBERSIDAD NG SANTO TOMAS Maynila, Pilipinas

Suspensyon ng K to 12 hiniling

Tomasinong obispo bagong kinatawan sa UN ng Vatican

PANGAMBA ang dulot sa mga guro ng mga pagbabagong hatid ng K to 12. Dumaing ang mga guro at tauhan mula sa mga kolehiyong maaaring maapektuhan sa transition period sa 2016 na dapat nang pigilin ang K to 12 program dahil sa kakulangan ng paghahanda ng pamahalaan para sa pagpapatupad nito.

Iginiit ng Council of Teachers and Staff of Colleges and Universities of the Philippines (COTESCUP) na kailangang suspendihin ang K to 12 sapagkat wala pang maayos na plano ang pamahalaan para sa nakaambang pagkawala ng trabaho ng humigit kumulang 86,000 na manggagawa ng mga higher educational institutions (HEIs).

Isa si Noel Moratilla, propesor sa St. Scholastica’s College Manila, sa libu-libong guro na nangangambang mawalan ng trabaho sa 2016 dahil sa K to 12.

Pitong taon nang nagtuturo ng Communication Arts si Moratilla ngunit dahil sa malawakang retrenchment sa kanilang paaralan ay maaaring mapasama siya sa mga gurong mawawalan ng trabaho.

Ayon kay Moratilla ramdam na sa kanilang paaralan ang epekto ng K to 12 lalo na at walang unyon ang mga guro doon.

“Kagaya ko, nagtuturo din ako ng Gen[eral] Ed[ucation] subjects and we feel that there is no security kasi kahit full-time faculty ay posibleng ma-retrench,” aniya. “We are not disposable bodies.

Dapat ma-realize ng mga administrations yan na hindi kami basta-basta na lang itatapon kapag hindi na kailangan ang aming serbisyo.”

Ayon kay Rene Tadle, external vice president ng UST Faculty Union, malaki ang posibilidad na hindi magkatotoo ang mga planong inihahanda ng pamahalaan para sa ganap na pagpapatupad ng K to 12.

“It seems as if these proposals particularly the [Tertiary Education Sector] transition fund is just a collection of empty promises. If it is necessary, we are willing to go to court to protect the rights and interest of our teachers,” ani Tadle, na siya ring pangunahing convenor ng COTESCUP, sa isang pagpupulong sa Unibersidad ng Pilipinas noong ika-29 ng Hulyo.

Iminungkahi noong Hunyo ng Commission on Higher Education (CHEd), Department of Labor and Employment, Department of Education, at Technical Education and Skills Development Authority ang pagkakaroon ng Tertiary Education Sector Fund, kung saan maglalaan ng P29 bilyon bilang pinansyal na tulong sa mga guro at tauhan ng HEIs na mawawalan ng trabaho dahil sa K to 12.

Sa pagdinig ng House Committee on Higher and Technical Education (CHTE) noong ika-15 ng Hulyo, binigyan ang mga nasabing ahensya ng hanggang Setyembre upang ipasa ang plano kung paano gugugulin ang badyet. Gayunpaman, hindi pa pinal ang panukala at sa katapusan pa ng taon ito inaasahang pumasa sa Kongreso.

“It is a work in progress and entails consultation with relevant stakeholders and discussions with

ISANG Tomasino ang kaunaunahang Filipinong itinalaga ni Pope Francis upang maging permanenteng tagapagmasid ng Vatican sa United Nations (UN) noong Hulyo 1.

Si Arsobispo Bernardito Auza, mula sa Talibon, Bohol ay kasalukuyang apostolic nuncio sa Haiti.

Pinalitan ni Auza si Arsobispo Francis Chullikat ng India, na nagsilbing kinatawan ng Vatican sa UN mula 2010.

Bilang bagong delegado sa UN, layunin ni Auza na sumubaybay sa mga usapin ng organisasyon at isakatuparan ang kaalaman ng Simbahan sa larangan ng hustisya at dignidad ng tao.

Siya ay itinalaga ni Pope Emeritus Benedict XVI bilang apostolic nuncio sa Haiti noong Mayo 8, 2008.

Matapos magkaroon ng matinding lindol sa Haiti noong 2010, agad na nagbigay ng tulong si Auza at sa mga nasalanta ng trahedya.

Naging daan siya upang makarating ang mga pera at tulong sa Haiti mula sa Vatican at ibang simbahan.

Siya rin ang nagsilbing gabay sa pagdedesisyon sa mga gastusin at pagsasakatuparan ng mga proyekto katulad ng pagpapatayo ng mga simbahan, paaralan at bahay.

Bago ipinadala sa Haiti, nagsilbi rin si Auza bilang First Counselor ng Permanent Observer Mission ng Holy See sa United Nations noong 2006. Dito niya inasikaso ang mga isyu ng pagpapanatili ng seguridad, dignidad ng tao at kapayapaan sa mundo.

Kinatawan sa UN PAHINA 2

‘Pagbisita ng Santo Papa hindi dapat magarbo’ HINDI DAPAT gawing magarbo ang paghahanda para sa pagbisita ni Pope Francis sa bansa sa susunod na taon, ayon sa ilang miyembro ng kaparian.

Pormal na inanunsyo ng mga pinuno ng Simbahan sa bansa ang pagbisita ng Santo Papa sa Pilipinas sa ika-15 hanggang ika19 ng Enero 2015, pagkatapos ng kanyang pagbisita sa Sri Lanka.

Inaasahang tutungo ang Santo Papa sa Leyte upang bisitahin ang mga biktima ng bagyong “Yolanda” sa Tacloban at Palo.

Ayon kay P. Efren Rivera, O.P. propesor sa Fakultad ng Teolohiya sa Unibersidad, magiging iba sa nakasanayan ang pagbisita ni Pope Francis dahil ang layon ng Santo Papa ay ang makasama ang mga biktima ng bagyong “Yolanda.”

"Naiiba ang papal visit ngayon dahil walang magaganap na World Youth Day o beatification. Dadating si Pope Francis upang ipakita ang malasakit niya sa mga Pilipinong dumaan sa trahedya,” ani Rivera.

Santo Papa PAHINA 3

LEGASPI. Ang labi ng unang Filipinong rektor ay idinaan sa ilalim ng Arch of the Centuries. (Taas) Larawan ng yumaong arsobispo noong siya ay rektor. (Kaliwa) JOHN PAUL R. AUTOR

Unang Filipinong Rektor ng UST, pumanaw na Ni ANGELI MAE S. CANTILLANA PUMANAW ang kauna-unahang rektor na Filipino ng Unibersidad na si P. Leonardo Legaspi, O.P., arsobispo emerito ng Caceres, noong ika-8 ng Agosto sa UST Hospital sa edad na 78 anyos. Ito ay matapos ang ilang taong pakikipaglaban niya sa kanser sa baga.

Nagsilbing rektor ng Unibersidad si Legaspi mula 1971 hanggang 1977. Naging katuwang na obispo rin siya ng Maynila bago siya itinalagang ikatlong arsobispo ng Caceres sa Naga noong 1984. Nagsilbing aktibong arsobispo si Legaspi sa loob ng 28 taon hanggang sa magretiro siya noong 2012.

Pinamunuan rin ni Legaspi ang Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP) mula 1988 hanggang 1991.

Legaspi PAHINA 3

For breaking news and real-time updates visit: www.varsitarian.net

K TO 12 PAHINA 5

Pag-aalis ng Filipino sa Kurikulum ng kolehiyo tinutulan TAHASANG tinutulan ng Unibersidad ang kautusan ng Commission on Higher Education (CHEd) na tanggalin ang Filipino sa kolehiyo bilang pakiki-ayon sa bagong curriculum ng K-12.

Bilang pagtugon sa kinakaharap na suliraning pangwika ng bansa hinggil sa pagtanggal ng Filipino sa kolehiyo, nakiisa ang Unibersidad sa pangunguna ng Department of Filipino sa pagdiriwang ng “Buwan ng Wikang Pambansa: Wika ng Pagkakaisa” sa pamamagitan ng pagdaos nito ng Saliksikan 2014 at Tanggol Wika noong ika-4 at ika6 ng Agosto sa AMV College of Accountancy Multi-Purpose Hall.

Isang libreng simposyum ang Saliksikan na itinaguyod ng Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang Filipino (PSLLF) na naglalayong

/varsitarian

tipunin at hikayatin ang mga guro, propesor, mag-aaral, iskolar at manunulat sa Filipino na makiisa at makialam sa mga pananaliksik ng iba’t ibang dalubhasa tungkol sa mga pagbabago at ebolusyon ng wikang Filipino.

S a kabilang banda, isang kilusan naman ang Tanggol Wika na may paksang “ To m a s i n o para sa Wikang Filipino PAHINA 7

@varsitarianust

/TheVarsitarianUST

2 Balita

The Varsitarian IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Mga Patnugot: Gena Myrtle P. Terre at Lord Bien G. Lelay

BSE Filipino muling binuksan ngayong taon Ni JEROME P. VILLANUEVA MULI NG iaalok sa mga estudyante ng College of Education ang Bachelor of Secondar y Education (BSE) in Filipino upang mapanatili ang pag-aaral ng wikang pambansa sa kolehiyo.

Ayon kay Rober to Ampil, tagapangulo ng Depar tamento ng Filipino ng Unibersidad, magsisilbing kasiguraduhan ang pagbubukas ng kurso na mananatili ang Filipino sa kolehiyo kung sakaling mawala nga ito sa kurikulum ng mga mag-aaral.

“Kasi ang nangyari nga ay ang minimum requirement ng CHEd [sa general education cur riculum o GEC] ay 36 units. Out of 36 units, walang Filipino. It happened na mabait ang University,” sabi ni Ampil. “Ayon sa Rektor, sinusupor tahan niya ang Filipino.”

Magdaragdag ng dalawang taon sa high school ang K to 12 program o Enhanced Basic Education Act of 2013.

Dahil dito, tatanggalin na ang siyam na yunit ng Filipino, kasama ang iba pang “introductor y courses,” sa GEC ng kolehiyo at ililipat na lamang sa Grade 11 at 12 alinsunod sa Memorandum Filipino PAHINA 10

UST nangibabaw sa PT, Nutrition boards PITONG Tomasino ang naging topnotcher habang nagtala naman ang Unibersidad ng matataas na marka sa nakalipas na Nutrition and Dietetics, Physical Therapy (PT) at Occupational Therapy (OT) licensure examinations.

Itinanghal bilang tanging top-performing school ang UST sa PT board exam matapos itong makakuha ng 91.74 percent passing rate, katumbas ng 100 Tomasinong nakapasa mula sa 109 na kumuha ng pagsusulit, ayon sa datos na inilabas ng Professional Regulation Commission (PRC).

Bahagyang mas mababa ito kumpara sa 95.74 percent o 45 na pumasa mula sa 47 na kumuha ng pagsusulit noong nakaraang taon.

Pang apat ang Tomasinong si Perry Neil Lee (86.05 percent) sa listahan ng 10 nakakuha ng pinakamatataas na marka sa pagsusulit, habang nasa ikawalong puwesto naman si Monique Galinato Ilagan (84.95 percent).

Ayon kay Donald Manlapaz, kalihim ng College of Rehabilitation Sciences, Boards PAHINA 5

Kinatawan sa UN MULA SA PAHINA 1

Tawag ng serbisyo Ani P. Efren Rivera, O.P., isang propesor sa Faculty of Theology ng Unibersidad, nakuha ni Auza ang tiwala ng Santo Papa dahil sa kanyang angking pagmamahal sa kapwa at ito ay nakita sa taos-pusong serbisyo niya noong nagkaroon ng lindol sa Haiti.

“Sa ating pagbubunyi sa kanyang bagong posisyon, nawa’y tularan natin ang kanyang pagbibigay prayoridad sa kapakanan ng mga mahihirap,” ani Rivera.

Binigyang-puri naman ni P. Quirico Pedregosa, O.P., rektor ng Central Seminary, si Auza dahil sa pagiging magaling na lider sa Simbahan.

“Mayroong matatag at magaling na pagkakakilanlan si Arsobispo Auza sa larangan ng Ecclesiastical Sciences,” ani Pedregosa. “Nagamit niya ito sa pagiging mahusay na diplomat ng Holy See.” Nag-aral si Auza sa Unibersidad noong 1977 hanggang 1986. Nakuha niya ang kanyang licentiate sa Pilosopiya noong 1981, at licentiate sa Teolohiya at masteral degree sa Edukasyon noong 1986.

Habang nag-aaral sa Central Seminary, nagsilbi si Auza bilang presidente ng mga seminarista sa Pilosopiya at sekretarya sa Central Board of the Seminary Senate.

Nang makapagtapos sa Unibersidad, nagtungo na si Auza sa University of St. Thomas (Angelicum) sa Roma at nakakuha ng licentiate sa Canon Law noong 1989 at doctorate sa Sacred Theology noong 1990.

Ani Pedregosa, si Auza ang ikatlong Tomasinong pari na naitalagang apostolic nuncio kasunod nina Arsobispo Osvaldo Padilla na nagsilbi sa Korea at Mongolia at Arsobispo Francisco Padilla naman sa Tanzania. MARIE DANIELLE L. MACALINO

Patnugot: April Joy E. Dy

Pinuno ng Metrobank ginawaran ng doktorado, honoris causa PINAGKALOOBAN ng Unibersidad ng honorary degree ang tagapangulo ng Metrobank Group of Companies na si George Ty para sa kanyang mga natatanging ambag sa kaunlaran at pagnenegosyo sa bansa.

Sa isang seremonya noong ika-7 ng Agosto sa Medicine Auditorium, iginawad kay Ty ang doctorate degree, honoris causa, sa humanidades.

Ayon kay Rektor P. Herminio Dagohoy, O.P., iginagawad ng Unibersidad ang mga honorary doctorate degree bilang tanda ng karangalan at respeto sa mga karapat-dapat na Pilipinong naging instrumento ng pag-unlad.

“We conferred the honorary

degree [on him] not only for his achievements in the banking industry but for his works that embody Thomasian values of commitment, competence and compassion,” ani Dagohoy sa kanyang talumpati.

Sa kanyang talumpati ng pagtanggap, sinabi ni Ty na espesyal ang karangalang natanggap niya dahil UST ang nagbigay nito. "I have received honorary degrees from different institutions. But this is special because it's from UST, my school," aniya.

Binigyang diin ni Ty sa kanyang talumpati na ang karanasan ang pinakamahusay na guro.

“Experience can be a very hard and strict teacher, sometimes even

cruel, but the lessons you can learn from experience [are the ones] you will never forget,” ani Ty. Ang pagiging matapat sa mga pinagsisilbihan ang susi upang maging isang matagumpay na negosyante, dagdag pa niya.

Pinangunahan nina Dagohoy, Secretary General P. Winston Cabading, O.P. at Vice Rector for Academic Affairs Clarita Carillo ang pagbibigay parangal, kasama ang dekano ng Faculty of Arts and Letters na si Michael Anthony Vasco, at rehente na si P. Joseto Bernadas, O.P. Itinatag ni Ty ang Metrobank noong 1962 sa edad na 30. Noong 1979, binuo niya ang Metrobank Foundation, Inc. na naglulunsad

P2.4 M ibinigay sa mga biktima ng bagyong ‘Yolanda’ Ni JEROME P. VILLANUEVA MAHIGIT dalawang milyong piso ang ibinigay ng UST sa mga nasalanta ng bagyong “Yolanda” para sa pagsasaayos ng mga komunidad sa Visayas.

Sa pamamagitan ng Tulong Tomasino Para sa Visayas, ang proyekto ng Simbahayan Community Development Office na naglalayong tumulong sa mga naapektuhan ng kalamidad noong nakaraang taon, nagbigay ang Unibersidad ng P2,435,000 noong Abril at Mayo bilang parte ng ikalawang bahagi ng proyekto.

Mula sa naturang donasyon, inilaan ang P680,000 sa mga bagong bangka, lambat, at fish cage sa mga naninirahan sa Batan, Aklan.

Samantala, ang natirang

P1,755,000 ay para sa pagpapagawa ng mga simbahan at paaralan sa mga bayan ng Hinolaso Dolores at Guiuan sa Samar; Alang-alang, Palo, Tolosa, at Tacloban City sa Leyte; at Capiz.

“Ang dahilan din kung bakit mga kapilya ‘yung mga nirerehabilitate sa kanila, kasi sa mga community mahalaga ‘yung simbolo ‘nung parokya, ‘yung kapilya. Kasi kung makita lang ng mga tao na buo ‘yung kapilya, nagkakaroon sila ng lakas ng loob at pag-asa na pwede rin tayong bumangon,” ani Froilan Alipao, program coordinator ng Community Development.

Bukod pa sa pinansyal na tulong, kasama sa ikalawang bahagi ng mga donasyon ang 900 na toldang magsisilbing panandaliang tirahan ng mga

nasalanta, 282 na solar lights, mga laruan, mga gamit sa eskuwela at mga damit.

Nagbigay na ang Unibersidad ng P1,946,358, kabilang ang relief goods at mga gamot, noong nakaraang taon para sa unang bahagi ng proyekto.

Ayon sa direktor ng Simbahayan na si Director Marielyn Quintana, ibinatay ng Unibersidad ang tulong na ibinigay mula sa mga mungkahi ng mga pamayanang nasalanta.

“Nag-meeting [sila kasama ang mga residente ng komunidad].

Sila nagde-decide kung saan nila ia-allocate ‘yung pera.” ani Quintana.

Nagmula ang mga donasyon sa mga bumubuo sa Unibersidad, kabilang na ang mga Dominikong pari at partner institutions.

Usapang Uste Ang paglalayag ng mga Tomasino Ni ERIKA MARIZ S. CUNANAN LUBOS na pinahahalagahan ng Unibersidad ang paglalakbay ng mga mag-aaral tungo sa karunungan na hindi lamang sa loob ng silid aralan matatagpuan.

Noong 1932, sinimulan ng Unibersidad ang isang kakaibang "educational tour" na kinilala bilang UST Afloat, ang kauna-unahang floating educational tour sa kasaysayan ng bansa sapagkat noon pa man, mahilig na sa paglalayag ang mga Tomasino.

Alinsunod ang paglulunsad ng proyektong ito sa paniniwala ng Unibersidad na may nabibingwit na karunungan sa paglalayag.

Bukod sa pagdalaw sa mga magaganda at makasaysayang lugar sa bansa, nagdaraos rin sila

ng pagtatanghal para maipakita ang talento at iba’t ibang tradisyon at kultura sa mga bibisitahing bayan na siyang nagbubunsod ng pagpapalitan ng mga kakayahan at kaalaman.

Noong taon ding iyon, nakarating ang UST Afloat sa China at Japan.

Taong 1934, sakay ng S.S Cebu, naglayag ang mga Tomasino papuntang Visayas at Mindanao kasama ng mga mag-aaral mula sa ibang kolehiyo.

S a taong ding iyon, bumuo ang

ng mga programa sa pagpapaunlad hindi lamang sa bansa, kung hindi maging sa Asya.

Layunin ng bangko na kilalanin ang mga natatanging Pilipino na naglilingkod sa bayan sa pamamagitan ng pagbibigay parangal sa mga natatanging guro, pintor, sundalo, pulis at mamamahayag.

Pampitumpu’t lima si Ty na ginawaran ng honorary doctorate ng UST. Noong 2009, ginawaran ng Unibersidad ng honoris causa sa Sacred Theology si Paul Josef Cardinal Cordes, pangulo ng Pontifical Council “Cor Unum” sa Vatican ROBERTO A. VERGARA, JR.

Aplikasyon sa USTET ganap nang online Ni ARIANNE F. MEREZ MAGPAPATUPAD ng sistemang online ang Office of Admissions (OFAd) para sa lahat ng magnanais kumuha ng UST Entrance Test (USTET) sa taong pang-akademiko 2015-2016.

Ayon kay Marie Ann Vargas, direktor ng OFAd, isang hakbang ng Unibersidad ang naturang pagbabago upang sumabay sa bilis ng teknolohiya at mapadali ang proseso ng aplikasyon.

“This is the idea of making things easier for our applicants. Basically, they can do everything online,” aniya.

“The only time they will come to UST is when they take the exams.”

Sa bagong sistema ng aplikasyon, sasagutan at ida-download ang application form mula sa website ng USTET PAHINA 5

Music nagbawas ng departamento para makatipid

Unibersidad ng orchestra upang malibang ang mga guro at magaaral na kabilang sa UST Afloat.

Dahil dito, kinilala ang orchestra bilang kauna-unahang “Floating Orchestra” sa bansa.

Naging matagumpay ang paglulunsad ng UST Afloat kaya naman napukaw ang pagnanais sa paglalayag hindi lamang ng mga Tomasino kung hindi pati na rin ang mga mag-aaral at mga guro mula sa ibang unibersidad.

Kaya naman noong 1934, labis na dumami ang mga nagpahayag ng kanilang kagustuhan na mapabilang sa mga mapapalad na makakasama sa paglalayag.

Bagaman wala na ang UST Afloat, patuloy ang paglalayag ng

PINAGSAMA ang ilang departamento ng Conservatory of Music upang makatipid sa pondo.

“The [budget committee] wants us to consolidate some departments. Actually, it’s not the most ideal situation but we’re just forced to cut down based on the budget,” ani Raul Sunico, dekano ng Music, sa isang panayam.

Simula ngayong taon, ang 14 na departamento (Piano, Voice, Strings, Guitar, Theory and Composition, Music Literature, Conducting, Music Education, Percussion, Jazz, Brasswind,

Usapang Uste PAHINA 6

Music PAHINA 10

The Varsitarian Pintig

3

‘Pagbisita ng Santo Papa hindi dapat magarbo’ MULA SA PAHINA 1

HONORIS CAUSA. Ginagawaran ng Unibersidad si George Ty, tagapangulo ng Metrobank Group of Companies, ng honorary degree para NAZZI M. CASTRO sa kanyang natatanging kontribusyon sa pagnenegosyo.

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Dagdag ni Rivera, kailangang maging “low key” ang paghahanda dahil ang anumang pagpapakita ng karangyaan ay “insulto” para sa mga naghihirap na kababayan.

“Ang preparasyon at maging ang bisita mismo ay dapat ‘low key.’ Iwasan natin ang kahit anong nagpapakita ng karangyaan at kapangyarihan,” ani Rivera. “Ang gusto ng Santo Papa ay ituon natin ang ating pagmamahal sa kapwa at hindi lamang sa kanya.”

Sinang-ayunan ito ni Arsobispo John Du ng Palo, Leyte, at nagsabing ang pagbisita ni Pope Francis ay isang pastoral na pagbisita na may layuning patibayin ang pananampalataya at relasyon ng bawat mamamayan sa Diyos.

“Pupunta si Pope Francis sa Pilipinas at Leyte bilang pastol na aalalay sa mga taong nasalanta ng bagyo patungo sa unti-unting pagbangon,” ani Du sa isang panayam sa Varsitarian.

Sinabi din ni Kardinal Luis Antonio Tagle, arsobispo ng Maynila, na si Pope Francis mismo ang humiling na maging payak ang kanyang pagbisita.

“Para mas makasalamuha ang mga mamamayan ng Leyte, gusto talaga ni Pope Francis na gawing tahimik at simple lang ang kanyang pagdalaw,” ani Tagle sa isang pulong-balitaan noong Hulyo 7 sa Arzobispado de Manila sa Intramuros.

Hindi naman kinumpirma o itinanggi ni Tagle ang posibilidad ng pagbisita ng Santo Papa sa

Legaspi

MULA SA PAHINA 1

Ani Arsobispo Socrates Villegas, pangulo ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP), nagsilbing inspirasyon si Legaspi para mas mapagtibay pa ang pananampalataya ng mga Katolikong Pilipino dahil sa kanyang dedikasyon na maipalaganap ang katotohanang matatagpuan sa Salita ng Diyos.

Nagbalik-tanaw din si Villegas sa mga personal na alaala niya kasama ang yumaong arsobispo na nagtulak upang mas pagtibayin pa niya ang kanyang pananampalataya.

“Tinuruan niya akong mahalin ang katesismo.

Habang buhay kong pahahalagahan ang pagtuturo niya kung paano ipahayag sa mga tao ang pagmamahal na ibinibigay ng Diyos,” ani Villegas.

Ayon naman kay Obispo Camilo Gregorio ng Batanes, maraming natulungan si Arsobispo Legaspi lalo na sa mga may bokasyon sa pagpapari.

Nagtapos ang arsobispong Tomasino ng licentiate at doctorate sa Sacred Theology noong 1962 at doctorate sa Philosophy noong 1975 sa Unibersidad.

Iniakda ni Legaspi ang aklat na Living the Episcopacy (UST Publishing House, 2013) na naglalaman ng kaniyang karanasan bilang arsobispo sa loob ng tatlong dekada. Ang kanyang librong The Church We Love ay gamit naman ng mga seminarista sa UST. Ayon naman kay Teodoro

Unibersidad at iba pang lugar sa Maynila.

“Walang opisyal na anunsyo kung bibisita nga si Pope Francis sa UST, ngunit sa mga nakaraang pagbisita ng mga naging Santo Papa, UST has always figured as one of the sites of the Pope’s interaction with the youth,” ani Tagle sa sumunod na pulong-balitaan noong Hulyo 29 sa Arzobispado, kung saan pormal na inanunsyo ang mga araw ng pagbisita ng Santo Papa.

Ito ang magiging ikaapat na pagbisita ang isang Santo Papa sa Unibersidad, kasunod ni Pope Paul VI na bumisita noong 1970 at Pope John Paul II noong 1981 at 1995.

Si Pope Paul VI ay ang unang Santo Papang bumisita sa Asya at iba pang bansa sa labas ng Europa. Noo’y itinuring na isang bihirang pangyayari ang pagbisita ng Santo Papa sa labas ng Italya.

Gayunpaman, iwinaksi ni Pope Paul VI ang imaheng ito nang bisitahin niya ang bansa noong Nobyembre 27 hanggang 30, 1970.

Dumaan si Pope Paul VI sa Unibersidad noong Nobyembre 28, 1970 at nakipagpulong ang mga obispo sa Asya sa Medicine Auditorium.

Bumisita naman si Pope John Paul II noong 1981 para sa beatipikasyon ni Lorenzo Ruiz, na naging kauna-unahang Filipinong santo.

Nang bumalik ang Santo Papa sa bansa noong 1995, nadoble ang pagbubunyi ng taumbayan lalo na at sumentro sa kabataan ang kanyang pagbisita.

Bilang isang pontipikal na

Bacani, obispo emerito ng Novaliches, hindi lamang pinagpala si Legaspi kung hindi isa ring pagpapala sa Simbahang Katoliko.

“Maraming pinagpapala ngunit hindi lumalabas na pagpapala sa bayan.

Naiiba si Arsobispo Legaspi dahil tinanggap niya ang mga biyayang binigay ng Diyos sa kanya at ibinalik ulit ito sa pamamagitan ng paglilingkod sa Simbahan at sa sambayanan,” ani Bacani sa kanyang homiliya sa huling misa ng pagpupugay para sa yumaong arsobispo sa Dambana ng La Naval de Manila sa Lungsod Quezon noong ika-15 ng Agosto.

Ang Santa Misa ay pinangunahan ni Kardinal Gaudencio Rosales, arsobispo emerito ng Maynila.

Bago ang misa, binigyang pugay ng Unibersidad si Legaspi sa isang “funeral send-off” kung saan inilibot ang mga labi ni Legaspi sa loob ng Unibersidad at inilabas sa Arch of the Centuries habang tinutugtog ang himno ng Unibersidad.

Isinagawa rin ang isang necrological service na pinamagatang “A Thomasian Tribute” na dinaluhan ng mga Dominikano, kaparian, pamilya, at mga malalapit na kaibigan ni Legaspi.

Inilibing ang kaniyang mga labi sa Sanctuario de Santo Domingo pagkatapos ng misa noong Agosto 15.

Kasabay ng pagpanaw ni Legaspi ang ika-37 taon ng kaniyang episcopal ordination at ang kapistahan ni Santo Domingo de Guzman, tagapagtatag ng "Order of Preachers," ang ordeng kaniyang kinabilangan.

institusyon, mayroong espesyal na pribilehiyo ang Unibersidad sa atensyon ng Santo Papa, ani mismo ni John Paul II nang magbalik ito sa bansa noong 1995 para sa ikasampung World Youth Day. Limang milyong katao ang nakibahagi sa huling misa sa pagbisita ni Pope John Paul II sa Luneta noong 1995, ang pinakamalaking pagtitipon sa kasaysayan. Ang pagbisita ni Pope Francis ay tataon sa ika-20 taong anibersaryo ng pagtitipong ito.

Habag at pakikiramay Pinaalalahanan ni Tagle ang publiko na pagnilayan ang sarili at ang buhay-espiritwal bilang paghahanda sa pagbisita ng Santo Papa, habang hindi pa inilalabas ang mga detalye ng pagbisita.

“Maisasaayos naman ang mga lohistika at iba pang isyu ng seguridad ngunit mahalagang maintindihan ng mga tao kung bakit sila naghahanda.

Huwag nating kalimutang isang pastor ang darating,” ani Tagle.

Ayon kay Pedro Arigo, obispo ng Palawan, hindi dapat ituring na isang “celebrity” ang darating.

“Ang tingin ng iba ay parang celebrity ang darating. Sana ay mas ituon nila ang kanilang pansin sa mga sasabihin at aral ni Pope Francis,” ani Arigo sa Radyo Veritas noong Agosto 5. “Isang insulto sa mahihirap kung gagawing magarbo ang pagbisita ng Santo Papa.”

Ang tema para sa pagbisita ng Santo Papa ay “A Nation of Mercy and Compassion,” na sumasalamin sa pastoral na karakter ng pamumuno sa Simbahang Katoliko ni Pope Francis.

Pinaalalahanan ni Arsobispo Luis Antonio Tagle ang publiko na magnilay NAZZI M. CASTRO at maghanda para sa pagdating ng Papa.

Sa isang liham-pastoral na inilabas noong Hulyo 7, inanyayahan ni Arsobispo Socrates Villegas, pangulo ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines, ang mga layko na isabuhay at palawigin ang pagkakaroon ng habag sa kapwa.

“Ang nangungunang tema ng pagbisita ng Santo Papa ay tungkol sa habag at pakikiramay. Ang pinakamainam na paraan upang

paghandaan ang pagdating niya ay ang pagiging isang bansang sagana sa awa,” ani Villegas, arsobispo ng Lingayen-Dagupan.

Maaaring mapamalas ang pagiging mahabagin sa pagbigay tulong maging sa mga hindi kakilala, pagbigay ng pagkain sa mga pulubi, o sa pagtulong sa paggawa ng mga panibagong tirahan para mga biktima ng bagyo, dagdag niya.

lamang 120 na mananampalataya,” aniya.

“Ngunit ngayon, sa loob ng bulwagang ito, apat na libo na tayo.”

Ayon sa Catholic Directory of the Philippines, mahigit sa 80 bahagdan ng 100 milyong populasyon ng Pilipinas ang Katoliko.

Hinikayat ni Arsobispo Socrates Villegas ang mga Filipino na ang katotohanan ang susi upang makamit ang biyaya ng makabagong ebanghelisasyon. NAZZI M. CASTRO

Bagong Ebanghelisasyon isinulong ni Arsobispo Villegas Ni ANGELI MAE S. CANTILLANA KATOTOHANAN ang magsisilbing susi upang makamit ng mga Katolikong Filipino ang biyaya ng makabagong ebanghelisasyon.

Ito ang panawagan ni Arsobispo Socrates Villegas, pangulo ng Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP), sa libo-libong delegado ng kaunaunahang New Evangelization Conference (NEC) 2014 sa SMX Convention Hall, SM Mall of Asia, Pasay City noong ika-7 ng Hunyo.

Kinakailangan ng mga Katoliko na hanapin, ipahayag at gawin ang mga bagay nang naaayon sa katotohanan at kalooban ng Diyos, ani Villegas sa isang sulat na binasa ni Joseph Latorre ng Diyosesis ng Parañaque.

“Kailangan ng ating mundo ang katotohanan upang mahikayat ang ating espiritu na bumalik sa daang itinalaga ng Diyos,” ani Villegas. “Ang sambayanang

hindi pinapagtibay ng katotohanan ay hindi babangon sapagkat ang sambayanang kapos sa katotohanan ay hindi makabubuo ng matibay na bugkos ng sangkatauhan.”

Sa kabilang banda, pinaalalahanan ni Novaliches Bishop Emeritus Teodoro Bacani ang layko na mas paigtingin pa ang misyon bilang Katoliko, sa pamamagitan ng pagiging mga disipulo at tagapagpalaganap ng biyaya ng pagmamahal ng Diyos.

“Hinahamon tayo ng Diyos na gawin ang lahat para iparating sa Simbahang Katoliko ang Kanyang pagmamahal,” ani Bacani sa kanyang homiliya.

Binalikan din ni Bacani sa kasaysayan ng Simbahan ang unang pagdiriwang ng Pentecost o ang araw na pinaniniwalaang pumanaog ang Espiritu Santo sa mga apostol at kay Birheng Maria.

Ani Bacani, mapapatunayan kung gaano kabilis dumami ang sambayanang Katoliko simula noon.

“Dati, ang Simbahan ay mayroon

‘Nawawalang tupa’ Ayon kay Villegas, pangunahing layunin ng makabagong ebanghelisasyon na ilapit muli sa Simbahan ang mga Katolikong napalayo sa kanilang pananampalataya.

“Tayong mga Filipino ay tinawag upang subukan ang makabagong pamamaraan ng pagpapahayag ng Salita ng Diyos, lalo na sa mga bininyagang Katoliko na hindi nagpapamalas ng kaugalian at kasanayan,” ani Villegas.

“Hinimok tayo upang paigtingin ang galak sa pagsasabuhay ng ebanghelyo sa iba’t ibang aspekto ng buhay.”

Hinikayat naman ng moderator ng Live Christ Share Christ (LCSC) Movement na si Frank Padilla ang libolibong delegado na mas ipalaganap pa ang ebanghelyo lalo na sa mga Katolikong tila pinanghihinaan na ng pananampalataya.

“Kumilos tayo upang ang mga kapatid nating napalayo ay bumalik kay Kristo. Ang makabagong ebanghelyo ay isang tawag mula sa Banal na Espiritu,” ani Padilla.

Ayon pa kay Padilla, 99 bahagdan ng mga Katolikong Filipino ay mga Katolikong hindi nagpapamalas ng kaugalian at kasanayan.

“Kumilos tayo bilang isang simbahan.

Ibalik natin sila sa pananampalatayang Katoliko,” ani Padilla.

Ang NEC ay nagsilbing ambag ng LCSC Movement sa naideklarang Taon ng mga Layko, dagdag ni Padilla.

Dinaluhan ng apat na libong katoliko mula sa iba’t ibang parokya sa bansa ang isang araw na pagtitipon na pinangunahan ng CBCP at LCSC Movement.

Kasabay ng pagtitipon, isinagawa rin ang kauna-unahang National Catholic Expo na kinatampukan ng iba’t ibang kapisanang banal tulad ng Eternal Word Television Network, Word and Life Publications, Radyo Veritas 846, Pauline Books and Media, Caritas Manila.

4 Opinyon The

Varsitarian IKA-22 AGOSTO, 2014

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Malabong batas laban sa paninigarilyo

Editoryal

CHEd: Kontra-wika, kontra-kultura NAGLABAS kamakailan lamang ang Commission on Higher Education (CHEd) ng Memorandum Order No. 20 Series of 2013 (CMO 20-2013) na may titulong “General Education Curriculum: Holistic Understandings, Intellectual and Civic Competencies (GEC),” na nagsasaad na alisin ang mga minor subject sa kurikulum ng kolehiyo sa taong 2016 upang magbigay daan sa pagpapaigting ng kaalaman ng mga mag-aaral sa mga major o teknikal na kurso na may kaugnayan sa Agham at Teknolohiya., na siya namang naging dahilan sa pagtanggal ng English, Math, General Psychology, Economics at Filipino.

Ayon kay Herminio Coloma Jr., kalihim ng Presidential Communications Operations Office, noong Hunyo 19, bunsod ng kagustuhang gawing rasyonal ang curriculum ng bansa ang desisyong isama ang Filipino subject sa listahan ng mga aalising asignatura sa pagpapatupad ng programang K to 12 nang sa gayon, hindi maging paulit-ulit ang mga aralin sa grade 11 at 12.

Bukod pa rito, nakasaad din sa kautusan na ang kolehiyo na ang bahala na magdesisyon kung wikang Ingles o Filipino ang gagamitin bilang midyum ng pagtuturo sa mga mag-aaral.

Ayon naman kay Aurora Batnag, presidente ng Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang Filipino, Ink. (PSLLF), isang malaking pagkakamali ang aksyong ito na sa kolehiyo inalis ang Filipino sapagkat ito ang antas kung saan mayroon nang mas malawak na kaisipan ang mga mag-aaral upang mas matanggap, maintindihan, matanggap at mahalin ang kultura at panitikan ng bansa.

“Sa mas mataas na antas ng edukasyon nagaganap ang intelektuwalisasyon ng wika na kailangan para lubusang magamit ang wikang ito sa lahat ng antas at disiplina,” aniya.

Samakatuwid,malinaw na naisasawalang bahala sa kautusan ng CHEd ang pagpapayabong at pagmamahal hindi lamang sa wika kung hindi pati na rin sa kultura at kasaysayan ng bansa.

Noong nakaraang Hunyo, naglabas ang National Commission for Culture and the Arts' National Committee on Language and Translation (NCCA-NCLT) at PSLLF ng petisyon hinggil sa CMO 20-2013 sa pangunguna ni David Michael San Juan, propesor ng Filipino mula sa Pamantasang De LaSalle.

Ayon sa petisyon, taliwas sa Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyon 1987 kung saan nakasaad na ang gobyerno ang dapat na gumawa ng aksyon upang mapanatili ang paggamit ng wikang Filipino bilang midyum ng instruksyon at pakikipagtalastasan sa edukasyon ng bansa.

Dagdag pa rito, taliwas din ito sa College Readiness Standards na nakapaloob sa Resolusyon No. 298 ng CHEd na naglalayong pag-ibayuhin ang pag-aaral ng Filipino sa kolehiyo.

Ayon sa pag-aaral ng NCCA-NCLT, humigit kumulang 10,000 hanggang 20,000 na mga propesor ang mawawalan ng trabaho dahil sa CMO 20-2013.

Sumusoporta ang lahat sa pagnanais ng gobyernong maki-ayon sa mabilis na pagtakbo ng globalisasyon.

Editoryal PAHINA 9

The

Varsitarian

ITINATAG NOONG ENERO 16, 1928 SARAH MAE JENNA A. RAMOS. GRACELYN A. SIMON RALPH JOSHUA D.R. HERNANDEZ Mga Punong Patnugot GENA MYRTLE P. TERRE Patnugot ng Balita LORD BIEN G. LELAY Katuwang na Patnugot ng Balita PAUL KENNEDY A. LINTAG Patnugot ng Palakasan ANDRE ARNOLD T. SANTIAGO Patnugot ng Natatanging Ulat JUAN CARLOS D. MORENO Patnugot ng Tampok JONELLE V. MARCOS Patnugot ng Filipino APRIL JOY E. DY Patnugot ng Pintig HEDRIX AR-AR C. CABALLE Patnugot ng Agham at Teknolohiya KRISTELLE-ANN A. BATCHELOR Patnugot ng Mulinyo MICHAEL CARLO C RODOLFO Patnugot ng Online KENO CARLO C. ENRIQUEZ Tumatayong Direktor ng Dibuho JOHN PAUL R. AUTOR Patnugot ng Potograpiya Balita Dayanara T. Cudal, Arriane F. Merez, Bianca Kristin A. Taray, Jerome P. Villanueva, Roberto A. Vergara, Jr. Pampalakasan Angelica P. Abello, Karl Cedrick G. Basco, Delfin Ray M. Dioquino, Josiah Darren G. Saynes Natatanging Ulat Mary Grace C. Esmaya, Mary Gillan Frances G. Ropero Tampok Jelina Anne S. Bunagan Panitikan Josef Brian M. Ramil, Alpine Christopher P. Moldez Filipino Erika Mariz S. Cunanan, Maria Koreena M. Eslava, Kimberly Joy V. Naparan Pintig Angeli Mae S. Cantillana, Danielle Ann F. Gabriel Agham at Teknolohiya Rhenn Anthony S. Taguiam Mulinyo Ethan James M. Siat Dibuho Jean Helene C. Estella, Kirsten M. Jamilla, Ava Mariangela C. Victoria Potograpiya Nazzi M. Castro, Alvin Joseph Kasiban, Basilio H. Sepe Katuwang ng mga Patnugot Julius Roman M. Tolop

FELIPE F. SALVOSA II Katuwang na Tagapayo JOSELITO B. ZULUETA Tagapayo Tumatanggap ang Varsitarian ng mga sulat/komento/mungkahi/ kontribusyon. Tanging ang mga sulat na may lagda ang kikilalanin. Ang mga orihinal na akda ay dapat typewritten, double-spaced, at [nakalagay] sa bond paper, kalakip ang sertipikasyon na naglalaman ng pangalan ng may -akda, [contact details] kolehiyo, at taon. Maaring gumamit ng sagisag-panulat ang may-akda. Ipadala ang kontribusyon sa opisina ng THE VARSITARIAN office, Rm. 105, Tan Yan Kee Student Center Bldg., University of Santo Tomas, España, Manila.

Filipino magiliw sa panauhin pero rasista?

NAG-AARAL pa lamang ako sa elementarya, itinuro na ng aking mga guro sa aking murang kaisipipan na kilala ang mga Filipino sa pagiging hospitable o magiliw sa panauhin.

Makalipas ang isang dekada, masasabing kinikilala pa rin ng buong mundo ang mga Filipino sa malugod na pagtanggap lalo na sa mga turista.

"Most tourist-friendly" raw ang Pilipinas sa Asya ayon sa isang pag-aaral at survey na ginawa ng Top 10 of Asia, isang magazine sa Malaysia.

Ayon din sa Forbes magazine, ang mga Filipino ang isa sa mga least rude to tourists base sa survey na kanilang inilathala noong 2012.

Hindi maikakaila na nakatatak na sa ating identidad ang pagiging maasikaso, malambing at maalaga sa ating mga bisita. Ngunit sa kabilang banda, nakapagtataka na naparatangan din tayong 'one of the most racist countries in the world.'

Ayon sa datos na inilabas ng World Values Survey,

Subalit, isang kasiraan sa pagkakakilanlan sa mga Filipino bilang 'hospitable' ang pangmamaliit sa kakayahan ng ibang lahi maglaro. nakapailalim ang Pilipinas sa 20-29 percent bracket, o halos tatlo sa sampung Filipino ang racist.

Bagaman may isang Canadian professor na kumuwestiyon sa pagsagawa ng survey, ‘di maikakaila na talagang may biases tayo pagdating sa ibang lahi na ating nakasasalamuha.

Isang paksang malapit sa aking puso kung saan maaari akong makapagbigay ng personal na pananaw sa racism ‘di umano ng mga Filipino ay ang online gaming.

Dahil itinuturing na technologically-inclined ang ating henerasyon, marami

sa kabataan ngayon ang nahuhumaling sa paglalaro ng computer games.

Ilang halimbawa ng online games ang Dota 2, kung saan Filipino ang pinakamaraming manlalaro sa Southeast Asia server ayon sa ulat ng Cyberland, at League of Legends, na may tinatayang 27 milyong manlalaro sa buong mundo. Sa Dota 2, nagkakaroon ng pagkakataong makalaro ang mga taga-ibang bansa gaya ng Singapore, Indonesia at Vietnam, kaya naman kapansin-pansin ang ugali ng karamihan ng mga Filipinong manlalaro nito na kapag may maling nagawa

ang kaniyang teammate, sasabihan niya ito ng “bobo” at mumurahin kahit walang kasiguruhan na maiintindihan ito ng sinasabihan niya.

Bukod sa pagmumura, nasaksihan ko minsan ang isang kapuwa Filipino na nanglait ng abilidad ng mga kasama namin sa laro, na sa aking tantiya ay taga-ibang bansa base sa wikang ginagamit nila (ang mga taga-Singapore at Malaysia ay mahahalata mo sa paggamit nila ng “la” o “le”).

“Siguro ‘di ka Pinoy ‘no?

Ang bobo mo mag-laro, eh,” sambit niya sa chatbox.

Kung sa bagay, kasama sa competitive gaming ang trashtalk at kung minsan, itinuturing din ito na stratehiya.

Subalit, isang kasiraan sa pagkakakilanlan sa mga Filipino bilang 'hospitable' ang pangmamaliit sa kakayahan ng ibang lahi na maglaro.

Nakalulungkot isipin, lalo na’t karamihan sa mga manlalaro ay kabataang Filipino, na sa kanila pa magsisimula ang racism at Legendary PAHINA 5

Pag-unawa, hindi 'impeachment' HINDI na magpapaloko ang taumbayan sa mga pulitikong nais abusuhin ang kanilang kapangyarihan sa pamahalaan, patunay rito ang mga sunodsunod na pagpo-protesta sa labas man o sa pamamagitan ng social media katulad ng Twitter at Facebook, dagdag pa ang pagsampa ng mga impeachment complaints laban kay Pangulong Benigno Aquino III. Tatlo sa mga inihaing impeachment complaints laban kay Aquino ang may kaugnayan sa iregularidad ng Disbursement Acceleration Program (DAP) na idineklara ng Korte Suprema bilang “partially unconstitutional” kamakailan.

Sa isang banda, tila naging pork barrel nga ng Pangulo ang DAP kung saan nasuportahan nito ang mga proyektong kaniyang binigyan ng prayoridad.

Nagamit ito sa impeachment trial ni dating Chief Justice Renato Corona, maging sa pagsasabatas ng RH Bill.

Kaya naman sunod-sunod na kontrobersiya at pagbabatikos ang ibinato ng publiko sa Pangulo.

Sa mga ganitong pagkakataon makikita ang pagiging labis na agresibo ng mamamayang Filipino—mapupusok, nauuna ang damdamin bago ang pagiisip. Kahit ano’ng makitang kamalian o pagkukulang sa pamahalaan, isisisin lahat sa Pangulo. Kung tutuusin, hindi naman lubos na masama ang

Kahit hindi lubos na masisisi ang mga Filipino sa kanilang mahigpit na pagbabantay sa pamahalaan, hindi sagot sa lahat ng problema ng bansa ang pagpapalit ng pinuno. intensiyon sa likod ng nasabing programa dahil sa pamamagitan nito, marami ring pampublikong proyekto ang napondohan at mabilis na naisagawa ng pamahalaan.

Nararapat na magbunsod ang pagkakatanggal ng DAP ng masidhing pangangailangan na makapag-isip ng higit na kongkretong budget plan ang Pangulo na hindi na magbibigay daan sa korapsyon at iregularidad.

Dagdag pa rito, dapat magkaroon ng pagbabago sa mga mamamayan sapagkat malungkot mang isipin, mas nangingibabaw sa ngayon ang sigasig ng nakararaming Filipino sa paghahanap ng katiwalian sa pamahalaan kaysa sa maghanap ng paraan upang sila mismo ang makatulong sa ikauunlad ng bayan. Kahit hindi lubos na masisisi ang mga Filipino sa kanilang mahigpit na pagbabantay sa pamahalaan,

hindi sagot sa lahat ng problema ng bansa ang pagpapalit ng pinuno. Isa pa, malinaw naman na hindi rin uusad ang mga impeachment complaints laban sa Pangulo dahil sa kakulangan ng wastong katibayan.

Marahil ay ayaw nang maulit ng sambayanan ang mga masasamang pangyayaring nasaksihan ng bansa sa mga nagdaang dekada.

Katulad na lamang ng pagdeklara ng Martial Law ni dating pangulong Ferdinand Marcos upang mahigpit niyang mahawakan ang Perlas ng Silangan sa sarili niyang kamay.

Mula noon, nakita ng mga mamamayan ang lahat ng mga sumunod na pangulo bilang isang potensyal na diktador.

Hindi mali ang humanap ng katiwalian sa pamahalaan, bahagi ito ng demokrasya at nararapat lamang na gawin natin ito upang masiguro ang kapakanan ng

bayan. Ngunit sana, gawin natin ito nang tama.

Kung magpapadala tayo sa ating mga emosyon at agad paiiralin ang poot, siguradong mahahanapan natin ng butas ang bawat kilos ng Pangulo.

Kung hindi natin titignan ng patas ang mga pangyayari, hindi tayo makakabuo ng matalinong paghuhusga.

Sana, hindi pa umaabot sa sukdulan ang pagkawala ng tiwala ng sambayanang Filipino sa kaniyang pinakamataas na pinuno. Sapagkat kung tutuusin, tayo mismo ang nagluklok sa kanya sa puwesto.

Hindi natin lubos na masasabing walang nagawang mali o naging pagkukulang ang Pangulo sa loob ng limang taon ng kaniyang panunungkulan.

Ngunit dapat din nating isaisip na hindi rin siya perpekto gaya nating lahat. Maaaring may kulang, maaaring hindi pa sapat, subalit hindi pa huli ang lahat.

Kaunti na lamang ang panahon ng administrasyong Aquino upang mapabuti pa ang kalagayan ng bansa bago sumapit ang 2016 kung kailan maghahalal na naman tayo ng bagong pangulo. Kung papababain pa sa puwesto si Aquino sa pinakakrusyal na panahong ito ng ating bansa, higit na gugulo at lalala ang kalagayan ng Pilipinas.

Hindi lamang sa Pangulo Excelsior PAHINA 5

NOONG ika-18 ng Hunyo, nilagdaan ni Pangulong Aquino ang paglalagay ng grapikong babala sa mga pabalat ng sigarilyo sa Pilipinas, na sanhi ng humigit kumulang 87,000 na pagkamatay taon-taon dahil sa mga sakit na nakukuha sa paninigarilyo.

Sa ilalim ng Act to Effectively Instill Health Consciousness through Graphic Health Warnings on Tobacco Products o Republic Act 10643, kinakailangang ilalaan ng mga tagagawa ng sigarilyo ang 50 porsiyento ng pabalat para sa paglalagay ng mga nakaririmarim na larawan ng negatibong dulot ng paninigarilyo sa kalusugan.

Sa kabila ng pagiging kilala na isang maninigarilyo, balak ni Aquino na lutasin ang suliranin ng patuloy na pagtaas ng dami ng mga naninigarilyo sa bansa.

Sa kasalukuyan, tinatayang 28 na porsiyento ng mga Filipino, kabilang na ang mga kabataan, ang naninigarilyo.

Sa pagpapatupad ng batas na ito, mapapabilang ang Pilipinas sa 40 bansa na nangangailangang maglimbag

USTET

MULA SA PAHINA 2

OFAd (ofad.ust.edu.ph).

Ang nasagutang application form kalakip ng iba pang kailangang dokumento—kopya ng grades form at nasagutang information survey, test permit na ida-download rin sa website ng OFAd makaraan ang tatlong araw pagkatapos magbayad ng P500 na exam fee sa Metrobank, isang 2x2 ID picture na may pangalan at lagda ng aplikante, kopya ng NSO birth certificate, ID sa mataas na paaralan, at

K to 12

MULA SA PAHINA 1

the Department of Budget and Management and other sources of funds. This is a proposal that has not been formally approved by the technical working group,” ani Cynthia Bautista, komisyoner ng CHEd. Magdaragdag ng dalawang taon sa high school ang Enhanced Basic Education Act of 2013 o K to 12. Magsisimula sa 2016 ang ganap na pagpapatupad ng programa, kung saan mawawalan ng mga mag-aaral sa una at

Boards

MULA PAHINA 2 nagsagawa ng pananaliksik ang kolehiyo upang matukoy at maiwasan ang mga posibleng dahilan ng hindi pagpasa ng mga estudyante sa board exams.

“Nakita namin na dapat mas bigyang diin ang professional subjects, revalida (pagsusulit bago makapagtapos) at maging general education subjects, para mapanatili ang antas

Legendary MULA SA PAHINA 4 kawalan ng galang sa kapuwa.

Siguro maliit na bagay ang pagmumura sa kapuwa kalaro, at sasabihin ng iba na hindi ganiyan makitungo sa mga kalaro ang lahat ng Filipino. Ngunit hinahamon kitang subukang maglaro ng nabanggit ko, sadyain mong pumalpak ng isang beses at tignan mo kung ano’ng sasabihin ng mga kalaro mo.

Kung mismong ang Presidente ang hindi makapagpigil sa paninigarilyo, paano siya magsisilbing halimbawa sa kaniyang mga nasasakupan? ng mga grapikong imahen sa pakete ng sigarilyo gaya ng Brazil, Singapore at Indonesia.

Kabilang rin ang Pilipinas sa 168 signatories ng World Health Organization’s Framework Convention on Tobacco Control. Isa itong internasyonal na kasunduan na nagsasabing kailangan na magkaroon ng babala sa lalagyan ng mga sigarilyo, ngunit 72 pa lang ang sumusunod sa graphic health warnings sa pakete ng sigarilyo.

Ayon sa isang pagsusuri sa Harvard School of Public Health, higit na malakas ang impluwensiya ng mga imahen kumpara sa mga salita sa paghahatid sa kaisipan ng mga deposit slip ng exam fee— ay ipadadala sa OFAd sa pamamagitan ng kahit na anong courier service.

Ang USTET ay gaganapin sa Agosto 24, Seyembre 28 at Disyembre 7 ngayong taon.

Samantala, sa halip na first choice at second choice na programang pinili, tatawagin na ang mga ito bilang priority program at alternative program.

Inaasahang lalabas online ang resulta ng USTET sa ika-28 ng Enero 2015. Hindi na rin ito ipapaskil sa loob ng Unibersidad at wala na ring matatanggap na sulat ang mga aplikante tungkol sa resulta ng kanilang pagsusulit.

mamamayan sa panganib na dulot ng pagsisigarilyo.

Gayunpaman, kahit naging mabisa ang batas na ito sa ibang mga bansa, hindi ito nangangahulugan na magiging epekitbo rin ito dito.

Kung mismong ang Presidente ang hindi makapagpipigil sa bisyo ng paninigarilyo, paano siya magsisilbing halimbawa sa kaniyang mga nasasakupan?

Sa kabilang banda, nagtitiwala ang Department of Health Secretary na si Enrique Ona sa bisa ng batas na ito.

“We are confident that the graphic health warnings on the cigarette packs, coupled with

Suring basa MULA SA PAHINA 6

upang gamitin sa mg dominyo ng kapangyarihan na kinabibilangan subalit hindi limitado sa aliwan, edukasyon, hukuman, kalakalan, medisina, teknolohiya, telekomunikasyon, turismo, masmidya, at ugnayang panlabas. Isang maangas na pagsasabi ito na nauunawaan ang Filipino mula Batanes hanggang Basilan, mula lansangan hanggang paaralan hanggang pamahalaang lokal

the result of the ‘sin tax’ law of 2013 on the prices of tobacco products, will reduce smoking,” ani Ona sa isang pahayag. “This development brings us closer to our dream of a cleaner air and a healthier people.”

Bagaman may mga pagsusuri na nagsasabing epektibo ang mga grapikong imahen sa pagbawas sa bilang ng mga naninigarilyo, humigitkulang sa anim na milyong tao pa rin ang namamatay taon-taon dahil sa paninigarilyo ayon sa World Health Organization.

Sa isang pagsisiyasat ng Social Weather Stations, 77 porsiyento ng mga sumagot ang sang-ayon sa paglalagay ng mga imahen ng mga deteryoradong bahagi ng katawan dahil sa paninigarilyo sapagkat mababawasan daw ng batas na ito ang mga mahilig sa bisyo.

Kung naging matagumpay ang pagpapatupad ng batas na ito sa ibang lugar, magiging epektibo rin ba ito sa bansa na kabilang sa may pinakamalaking industriya ng tabako sa Asya?

Dagdag pa rito, tingi-tingi o Invictus PAHINA 10 at nasyonal.

Sa kabuuan, naniniwala ang may akda na makabubuting ipakilala muli ang KWF—ang natataning ahensiya na may mandato hinggil sa pagpapalaganap, pagpapanatili, at pagpapaunlad ng wikang Filipino at iba pang wikang panrehiyon— at itampok ang tungkulin at pananagutan nito sa sambayanan.

Ani Añonuevo, “Makilahok kayo sa mga program at proyekto ng KWF, dahil ang tanggapang ito ay dapat magsilbi sa bayan, imbes na siyang pinagsisilbihan.”

The Varsitarian Opinyon

5

Press at UAAP: Abuso at tungkulin SA DALAWA’T kalahating taon kong paninilbihan sa opisyal na pahayagan ng Unibersidad, isa ako sa laging nananabik sa mga magaganap na aksiyon sa UAAP basketball.

Marami na rin akong nakasalamuha at naging kaibigan sa loob ng press room.

Masaya pero mahirap din dahil magkakakompitensiya pa rin kami pagdating sa trabaho.

Gayunpaman, patuloy kong iniisip kung ano ang halaga ng mga peryodista: sila ba ay naglilingkod at nagbibigay serbisyo sa madla o sila’y nagbabalatkayo lamang at inaabuso ang press ID para sa pansariling interes?

Kamakailan lamang, naglabas ang UAAP Press Corps ng isang liham para sa mga manunulat at fotograpo na iwasang makihiyaw o makisali sa mga manonood habang ginagampanan nila ang kanilang trabaho.

Batid kong hindi ako nag-iisa at mayroon ding iba pang nakapapansin sa pang-aabusong ito subalit nakapagtataka na hindi nakagagawa ng ingay ang ganitong isyu.

Nagmimistulang isang perya ang dating maayos na press box tuwing nag-iinit na ang laro.

Tila dinaig pa ng UAAP basketball ang Olympics sa sobrang dami ng kumukuha at nagsusulat dito. Mayroon kasing mga pahayagan at mga “hao siao” o pekeng media na tatlo-tatlo kung magpadala ng kanilang mga tao.

Sa mga kasama ko sa pamamahayag: Huwag nating abusuhin ang tiwala at serbisyong ipinagkaloob sa atin.

Dagdag pa rito, mayroon ding mga abusado na ginagamit ang press ID para lamang makapanood nang libre.

Isang halimbawa na lamang kung paano malalaman kung sino ang totoo sa kanilang mga gawain sa hindi ay sa pamamaraan ng pagkuha at pagsulat sa iba pang larangan ng palakasan katulad ng football, baseball, tennis at iba pa.

Bilang lamang sa aking mga daliri ang mga nagsusulat at kumukuha ng retrato na nakakasabay ko sa mga larangang ito.

Bilang mag-aaral sa unibersidad na kabilang sa UAAP, hindi maiwawaksi ng campus press ang matibay na pagsuporta nila sa kanoi-kaniyang mga koponan. Natutuwa sila sa mga tawag ng "referee" na pabor sa paaralan at naiinis sa mga tawag na hindi. Nadadala sila minsan ng mga emosyon lalo na kapag dikit ang laban. Nakakapagsabi sila nang mali at dito nakikita ang pangit na pag-uugali ng hila tulad ng ibang manonood.

Sa kabila nito, kakailangang tandaan pa rin ng campus press ang tungkulin nilang magbigay ng ulat na walang bahid ng partisan na pananaw. Suot pa rin nila ang press ID; ibig sabihi'y kailangan nilang mag-ulat na wasto, tama, at makatarungan. Hindi nila dapat hayaang manguna ang bugso ng damdamin, makisigaw kasama ang tao at magalit mismo sa mga referee. Mas mabuti pang tanggalin na lamang ang ID at pumunta sa mga audience at makihiyaw o magalit kaysa ikaw ang nangunguna sa pagsigaw sa loob habang suot ito.

Sa mga kasama ko sa pamamahayag: Huwag nating abusuhin ang tiwala at serbisyong ipinagkaloob sa atin.

Unawain nating mabuti ang ating mga gawain. Maging patas tayo sa lahat ng ating mga ginagawa at huwag maging tuluyang salot ng lipunan.

ikalawang taon ng kolehiyo, na magiging sanhi ng kawalan ng trabaho ng mga manggagawa sa HEIs. Ayon sa Seksyon 14 ng batas, maaring suspendihin ang programa kapag ito'y hindi papasa sa mandatory review ng Joint Congressional Oversight Committee sa katapusan ng pangakademikong taon 2014-2015.

Dagdag pa rito, hinimok ni Roman Romulo, kongresista ng Pasig na tagapangulo ng CHTE, ang mga manggagawa ng HEIs na ipagpatuloy ang kooperasyon sa kanilang komite upang matugunan ang kanilang mga hinaing. ARIANNE F. MEREZ

nakasalalay ang pag-unlad ng bayan, kung hindi sa ating lahat.

Pagkaka-isa ang kailangan ng bayan tungo sa kaunlaran ng lahat—ordinaryong mamamayan man o pulitiko—at makakamit lamang natin ang pagkaka-isang ito kung magbibigay tayo ng kahit kaunting tiwala sa ating pamahalaan.

Patapos na ang termino ni Aquino, ngunit marami pang gulong dapat ayusin, mga pangakong kailangang tuparin at mga katiwaliang dapat tapusin.

Walang higit na mas nakakaalam ng mga ito kung hindi ang Pangulo.

Kung hindi na natin nais balikan ang masalimuot na pagkalugmok ng bayan sa nakaraan, huwag na natin pang ungkatin ito sa kasalukuyan.

Sapagkat hindi naitutuwid ang nakaraan, ngunit maitutuwid pa natin ang daan sa kasalukuyan.

Kahit maikli na lang ang panahon, subukan nating sundan at sabayan si Pangulong Aquino sa pagtahak ng kaniyang ipinangakong “tuwid na daan.” Bilang kaniyang mga “boss,” bigyan natin siya ng huling pagkakataon upang mapagsilbihan ang mga Filipino.

na top-performing school ng Unibersidad,” ani Manlapaz sa isang panayam sa Varsitarian.

Nagtala rin ng mas mataas na passing rate ang UST sa OT board exam, kung saan limang Tomasino ang nakapasok sa listahan ng 10 nanguna sa pagsusulit.

65.52 percent ang naitalang passing rate o katumbas ng 38 Tomasinong nakapasa mula sa 58 kumuha ng pagsusulit, kumpara sa 58.33 percent o 28 na pumasa mula sa 48 kumuha

ng pagsusulit noong 2013.

Nasa pangalawang puwesto si Paolo Pimentel (82.20 percent), pangatlo si Kristen Zaira Morales (81.80 percent), pang-apat si Kevin Matthew Solis (81.60 percent), pang-walo si Danielle Marie Bianca Racela (80.40 percent), at pang-sampu naman si Nicole Marie Locsin (80 percent).

Nabigong makapasok ang UST sa listahan ng topperforming schools.

Tumaas ang national passing rate ng PT board

exam sa 58.47 percent o 511 na pumasa mula sa 874 na kumuha ng pagsusulit, kumpara sa 52.28 percent noong nakaraang taon.

Gayundin sa OT licensure exam, kung saan umakyat ang passing rate sa 57.06 percent o 93 na pumasa mula sa 874 na kumuha ng pagsusulit, kumpara sa 42.67 percent noong 2013.

S a m a n t a l a , pumangalawang muli ang Unibersidad sa listahan ng top-performing schools sa Nutritionist-Dietitian

licensure exam, ngunit walang Tomasinong nakapasok sa listahan ng 10 nanguna sa pagsusulit.

Nagtala ang UST ng 90.53 percent passing rate o katumbas ng 86 na Tomasinong pumasa mula sa 95 kumuha ng pagsusulit.

Bahagyang mas mababa ito sa 95.12 percent, katumbas ng 78 na pumasa mula sa 82 na kumuha ng pagsusulit, noong 2013.

Bahagyang bumaba ang national passing rate sa 63.59 percent o 634

na pumasa mula sa 997 na kumuha ng pagsusulit, kumpara sa 64.36 percent noong nakaraang taon.

Kailangan ng 80 percent passing rate pataas at 50 o mahigit na estudyanteng kumuha ng pagsusulit para sa PT at Nutrition board exams, at 80 percent pataas at 15 o mahigit na estudyante naman para sa OT, upang ma-ideklarang top-performing school ng PRC. DAYANARA T. CUDAL AT ROBERTO A. VERGARA, JR.

Sinasalamin ng pakikitungo ng isang manlalaro sa kaniyang mga kalaro ang kaniyang pakikitungo sa labas ng laro.

Kung ‘di maiwasan ng ating mga kabataan ang simpleng pagmumura sa chatbox, ano pa kaya ang mga mapanlibak at mapangutyang mga salita ang kanilang sasambitin dala ng kapusukan?

Sa kasalukuyan na unti-unti nang naglalaho ang hangganan ng mga bansa sa isa’t-isa dahil sa teknolohiya at globalisasyon, saka pa ba magiging racist ang mga Filipino?

Bautista

sa bernakyular na tradisyon ang katibayan ng kanyang mahusay na panulat.

Louis University ng Baguio, (1968) at doctorate De La Salle University, (1990).

Nagturo siya ng Literatura sa mga sumunod na taon.

Sa kasalukuyan ay isa siya sa Board of Advisers ng Bienvenido N. Santos Creative Writing Center of the De La Salle University-Manila.

Sa gulang na 73, nananatili siyang masayahin at mapagbiro, sa kabila ng kanyang sakit sa puso at malimit na pamamahinga ay ipinagpapatuloy niya ang pagsusulat.

Subido

Excelsior MULA SA PAHINA 4

MULA SA PAHINA 8 paghuli ng sensibildad ng mga Filipino—si Bautista. Ilan sa mga akda niya ang tumatalakay sa mga suliraning panlipunan (Sunlight and Broken Stone, 1998), mga kultural na tagpuan (Trilogy of San Lazarus, 2001), o mapakathang-isip o malikhaing pagsasalaysay ng mga tunay na kaganapan.

Dagdag pa ni José, ang mga tula ni Bautista na alinsunod

Simula Ayon kay Bautista, ang mga gawa niyang nailimbag sa V ang kaniyang naging inspirasyon upang lalo pang pagbutihin ang pagsusulat. Patnugot siya noon ng pahayagan na naging daan upang makilala niya ang marami sa kaniya ngayong mga kaibigan sa larangan, aniya.

Nagtapos si Bautista ng master’s degree sa Saint

MULA SA PAHINA 10 Elorde ng Ateneo upang masubukan ang kaniyang tikas sa paglaro.Inamin man niya na magiging mahirap ang mga match ups na ito, walang takot niya itong susuungin sapagkat doon siya matututo.

Matapos ang ilang laro para sa Growling Tigers, masayang inamin ni Subido na wala siyang pagsisisi na UST ang napili niyang ikatawan.

6

Patnugot: Jonelle V. Marcos

FILIPINO

BiyahengPanulat:Kakaibangpalihansamalikhaingpagsulat Nina MARIA KOREENA M. ESLAVA at KIMBERLY JOY V. NAPARAN

INILUNSAD ng Polytechnic University of the Philippines (PUP) ang “Biyaheng Panulat: Caravan Para sa Panulat na Naghahanap sa Bayan,” na isang malawakang proyekto na nagsusulong sa muling pagpapayabong ng panitikan sa bansa noong ika-24 ng Hulyo 2014 sa Claro M. Recto Hall, PUP Sta. Mesa, Manila.

Sa pangunguna ng Center for Creative Writing (CCW) ng PUP, idinaos ang Biyaheng Panulat bilang isang Education Campaign Program tungkol sa kahalagahan ng pagbabasa ng mga libro at pagsusulat ng katha na dinaluhan ng mga premyado at respetadong manunulat sa Pilipinas gaya nina Eros Atalia, Ricky Lee, Manix Abrera, Lualhati Bautista, Bob Ong, Jun Cruz Reyes, at Lourd de Veyra.

Layon ng Biyaheng Panulat na maituro at maipaunawa sa mga kabataan ang kahalagahan ng pagsusulat; bakit itunuturo ang

pagsusulat; paano magpahalaga sa panulat; paano dapat ituro ang pagsusulat; at paano ang magsulat.

Kabilang din sa mga paksa na tinalakay ang halaga ng Urban Poor Literature o ang panitikan para sa mga maralitang taga-lungsod sa pagbubuo ng pambansang panitikan at direksiyong tinutungo ng pagsusulat ng Creative Fiction ngayon sa bansa. Upang maisakatuparan ang mga hangaring ito, lilibutin ng caravan ang mga pangunahing kolehiyo at unibersidad sa buong bansa ngayong taon.

MULA SA PAHINA 2 mga Tomasino para malinang ang kaisipan at maging dalubhasa sa iba't-ibang larangan.

Tomasino siya Alam niyo ba na isang Tomasino ang kinilala dahil sa kaniyang malawak na kaalaman sa larangan ng cardiology?

Si Primo Andres, Jr., nagtapos ng kursong BS Pre-Medicine taong 1968 at Doctor of Medicine taong 1972 sa Unibersidad, ay isang hinahangaan at iginagalang na cardiologist sa Estados Unidos.

Siya ang nanguna sa pagsasagawa ng mga makabagong pamamaraan sa panggagamot sa kanilang komunidad tulad ng cardiac catherization, angioplasty at endovascular repair.

Dahil sa kaniyang kadalubhasaan, naitatag niya ang Terre Heart Center, isang klinikang outpatient na nagbibigay ng serbisyo na "noninvasive" para sa "catheterization."

Sa kaniyang angking galing at dedikasyon sa napiling larangan, nagkamit si Andres ng mga parangal bilang isang matagumpay na physician tulad ng Most Exalted Brother of the Tau Mu Sigma Phi Fraternity, 2002 Most Outstanding Alumnus of the Year for Service by UST Medical Alumni Association of America at Sagamore of the Wabash Valley Award, ang pinakamataas na parangal na binibigay sa isang mamamayan ng Indiana.

Bagaman namamalagi sa ibang bayan, hindi nalimutan ni Andres ang kaniyang bansang pinagmulan sa pamamagitan ng pagtulong sa pagtatatag ng Gawad Kalinga sa Nanyo, Panabo, Davao del Norte, Cordon, Isabela at Towerville, Bulacan.

Bilang pagpapasalamat naman sa Unibersidad na humasa sa kaniyang karunungan at kakayahan, patuloy na pinagsisilbihan ni Andres ang Unibersidad bilang pangulo at direktor ng UST-MAAA. Madami nang nagawang Medical Mission si Andres at isa sa mga ito ang “Save a Heart” Cardiovascular Mission na ginaganap sa ating unibersidad taun-taon simula noong 2004 na nagaganap sa loob ng tatlong araw.

Nagdaos din siya ng Medical at Surgical Mission sa Angeles Pampanga noong Pebrero Usapang Uste PAHINA 8

Varsitarian IKA-22 NG AGOSTO, 2014

7

Pag-alis ng Filipino sa Kurikulum tinutulan MULA SA PAHINA 1

(Mula sa kaliwa pakanan) Dinaluhan nina Lourd De Veyra, Eros Atalia, Ricky Lee, Lualhati Bautista, Jun Cruz Reyes at Manix Para sa Panulat na Naghahanap sa Bayan.”

NAZZI M. CASTRO

Pagtamlay ng panitikan at Abrera ang “Biyaheng Panulat: Caravan damdaming makabayan Ayon kay Bienvenido ng damdaming makabayan. Sa Lumbera, Pambansang Alagad kasamaang palad, hindi naging ng Sining sa Panitikan, naiiba sapat ang panahong ito upang ang Biyaheng Panulat sa mga mapatibay ang pundasyon ng karaniwang pagtitipon ng pagsusulat at pagpapahayag sa mga manunulat sa ating puso at diwa ng mga Filipino panahon sapagkat kaiba sapagkat ang pagbagsak ng ang layunin nito sa mga diktadura ang siya ring nagsilbing worksyap na inilulunsad na pagtamlay ng panitikang Filipino.

Matapos ang EDSA, umiral tanging anyo at paggamit ang paglubay ng pagsasanay sa ng wika ang itinuturo.

“Ang proyektong ito pagsusulat na may kaakibat na ay naglalayong ibalik ang panlipunang tunguhin,aniya. pagsusulat sa paglikha ng literatura na nagpapalalim Responsibilidad ng teknolohiya sa pagkamakabayan sa panitikan Masasabing malaki ang ng mga mambabasa. ng internet Mahalaga ito dahil impluwensya na ang social sa ating panahon, partikular nag-iba na ang diin networking sites sa muling sa mga worksyap,” pagkabuhay ng mga manunulat na maglathala ng kanilang mga aniya.

A n i akda sa kasalukuyan.

Ayon kay "Bob Ong," Lumbera, higit na yumabong kilalang manunulat, malaki ang ang panitikan maitutulong ng makabagong ng bansa noong teknolohiya upang mahasa ang panahon ng kasanayan sa pagsusulat. Sa diktadura dahil pamamagitan ng blog, makikilala nagbunsod ito ng ng isang tao ang kapasidad niya p a n g a n g a i l a n g a n g bilang manunulat at makakakuha m a k a p a g p a h a y a g pa reaksiyon sa mga mambabasa.

Usapang Uste

The

Ani Manix Abrera, isang kartunista, "malaki ang kaibahan ng print sa online dahil higit na marami ang naaabot ng huli sa mas maikling panahon.

"Pino-post ko sa facebook ang komiks ko. Kakalat siya sa social media. Kitang-kita ko ang kaibahan; kasi pag-online, kuha mo agad 'yung mga comment ng mga tao. Kumpara sa print na kung may magalit man, hindi na makakaabot sa ‘yo o matagal bago dumating sa ‘yo kasi susulatan ka pa,apaniya.

Para naman kay Eros Atalia, propesor ng Filipino sa Unibersidad at batikang manunulat, hindi mahalaga kung sasamantalahin ng isang baguhang manunulat ang mabuting dulot ng pag-blog at pag-post ng kaniyang akda online o mananatili siyang tagatangkilik ng makalumang paraan ng paglilimbag sa papel.

“Problemahin ninyo muna kung ano ‘yung gusto ninyong sabihin, saka mo problemahin paano mo sasabihin,” pagbibigay diin ni Atalia.

Paghahanap sa Bayan

Magpapatuloy ang Biyaheng Panulat sa kabila ng masamang panahon at mga bagyong habagat sapagkat hindi mapipigilan ang adbokasiya nito na maituturing na isang paraan ng paghahanap sa bayan.

Pagpapaliwanag ni Virgilio Rivas, direktor ng Institute of Cultural Studies sa PUP, ang ganitong paraan ng paghahanap sa bayan ay isang pagtugon sa hamon ng literatura na lumikha ng bagong kamalayan na lilikha sa bagong bayan na sila namang bubuhay muli sa panitikan.

“Nais naming ibalik sa inyo ang pagpapahalaga sa panitikan.

Para makuha namin yung attention niyo, punta muna kami don sa attention ninyo, don sa gusto ninyo, saka namin kayo hahatakin paitaas,aaani Atalia.

Dagdag pa ni Rivas, “sa paghahanap sa bayan, tinatanggap natin ang hamon ng Apokalipto.

Sa pagtanggap sa hamong ito, nakahanda tayong tipunin muli ang arkipelago.Tayo ang maging boses ng ating panahon.Kaya ang panitikan, laging buhay” paghikayat ni Reyes.

Filipino sa Dominyo ng Kapangyarihan ni Roberto T. Añonuevo

Pagpapalawig sa kaalaman sa wika Ni MARIA KOREENA M. ESLAVA BAGAMAN wika ng pangkalahatan, nakapagtataka na hirap pasukin ng wikang Filipino ang dominyo ng kapangyarihan sa ating mismong bayan gayong nagsisilbi naman itong instrumento upang higit na makapag-isip, maihayag, at maintindihan ng bawat mamamayang Filipino ang kanikanilang saloobin nang walang pag-aalangan sa gramatika at ortograpiya ng dayuhang wika.

Ito ang argumentong naging sentro ng talakayan ni Roberto T. Añonuevo, batikang manunulat, sa kaniyang akdang “Filipino Sa Dominyo ng Kapangyarihan” (UST Publishing House, 2010).

Isa itong kalipunan ng mga sanaysay at diskurso patungkol sa mga isyung kinahaharap hindi lang ng wikang Filipino kung hindi pati ng mga ahensiya, kagawaran, at mga awtoridad na sangkot dito.

Ayon sa kaniya, “Binubuksan ng aklat na ito ang mga usapin sa wikang Filipino mula sa antas ng pambansang patakaran at programa hanggang sa antas na indibidwal na pagdulog, ngunit ang maganda’y tinumbasan ang bawat talakay ng masusing saliksik, matalisik na pagtanaw, at masinop na pagsulat sa panig ng awtor.”

Kabilang sa mga pinaksa sa kaniyang libro ang kasaysayan ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF); mga panukalang batas at patakarang pangwika; pananaliksik sa mga lalawigang wika; ortograpiya at jejemon; pagsasalin at pagbabago sa sistema ng produksyon ng mga teksbuk; at ang paggamit ng Filipino sa paaralan, hukuman, negosyo, at iba pang dominyo ng kapangyarihan.

Maka-ilang beses binigyang-diin ni Añonuevo ang kahalagahan ng wikang Filipino sa timbangan ng usapan at pagkakaunawaan.

Para sa kaniya, ito ang nagiging tulay at pangugnay sa mga taal na wika sa Pilipinas.

Ginamit niyang halimbawa ang naging pahayag ni Pangulong Manuel L. Quezon sa Unang Asemblea noong Oktubre 27, 1936,

kung saan “sinabi niyang ‘hindi na dapat ipinaliwanag pa, na ang mga mamamayang may isang nasyonalidad at isang estado ay ‘dapat magtaglay ng wikang sinasalita at nauunawaan ng lahat.’”

Para kay Añonuevo, higit na mapabibilis ang pagkatuto ng mga bata kung gagamitin ang Filipino o anumang kaugnay na lalawigang wika dahil may konseptong matalik sa kanilang puso at lugar ang mga ito.

Aniya, “Ang Filipino ay isang natatanging paraan ng pagsagap sa daigdig, ngunit paraan din kung paano titingnan ng mamamayang Filipino ang kaniyang sarili at ang kaniyang bansa.”

Masasabing epektibong nailatag ni Añonuevo ang kaniyang mga punto at argumento sapagkat ipinarating niya ang mga ito sa paraang tiyak na matatalos ng kaniyang mga mambabasa.

Isang pagpapatunay ang pagkakasulat ng akda na hindi lamang nababase sa lalim at pagkamabulaklak na pananalita ang kahusayan sa paggamit ng wika. Sa pamamagitan ng pagpili ng may akda sa mga salita, higit niyang naipaunawa sa kaniyang mga mambabasa ang damdamin at kaisipan na nais ipabatid.

Makikitang sa ganitong paraan, malaki ang posibilidad na mahimok ang nakararami na may kakayahan ang wikang Filipino na maging midyum ng pakikipagtalastasan sa iba’t ibang aspeto ng lipunan gaya ng agrikultura, agham, teknolohiya, inhenyeriya, batas, at kalusugan, kaya naman higit ring malawak ang populasyong mapapaabutan ng anumang mga impormasyon.

Ayon sa akda, “Ang Filipino ay pagkilala sa kabansaang may iba-iba mang wika ay tinutuhog ng isang malaganap na wikang may sapat na malig na magagamit ng bawat lalawigan sa komunikasyon ng mga Filipinong maaaring ang kinamulatang wika ay wikang lalawigan.”

Ipinaliwanag ni Añonuevo na may batayan ang mga pagpupunyagi ng mga akademiko na gamitin ang Filipino bilang wika ng pagtuturo

sa lahat ng paaralan.

“Nabigo ang pagpapalago sa Filipino dahil sa akala o prehuwisyo na hindi nito kayang sakupin ang gaya ng matematika at agham, at idagdag pa na kulang na kulang ang materyales na nasusulat sa Filipino,” aniya.

Dagdag pa rito, ipinahayag niya na panahon na upang isaayos ng Pilipinas ang panloob na sistema nito hinggil sa paglalathala, pagpapalusog, at pagpapalaganap ng mga aklat.

“Panahon na upang tulungan ng kapuwa pribado at punlikong sektor ang mga manunulat nang makalikha sila ng matitinong aklat na para sa ikagagaling ng mga Filipino, at marahil, para sa ikasusulong ng mundo ngayon at sa darating na siglo,” pagpapaliwanag niya.

Para kay Añonuevo, nagpapahiwatig ng paglampas sa mga hangganan ng lalawigan at bansa ang Filipino bilang wikang panlahat.

Nagpapanukala ng pampulitikang basbas Suring Basa PAHINA 5

Filipino at Makabayang Edukasyon” na naglalayong ipaunawa sa lahat ang kasalukuyang isyung pangwika kaugnay ng K-12.

Naging pangunahing paksa sa dalawang talakayan ang pagtutol ng mga dalubwika sa ipinalabas na kautusan ng CHEd na tanggalin ang pagtuturo ng Filipino sa kolehiyo upang magbigay daan sa pagpapaigting ng kaalaman ng mga mag-aaral sa agham, matematika at maging sa teknolohiya. Isa itong paghahanda para sa darating na integrasyon ng mga bansa na kabilang sa Association of Southeast Asian Nations sa 2015.

Paliwanag ng CHEd, isa itong hakbangin na kinakailangan upang madaling makasabay sa ragasa ng globalisasyon ang mga Filipino.

Tutol naman ni Melania Abad-Flores, propesor ng Filipino sa University of the Philippines-Diliman (UP-Diliman), dapat alalahanin na hindi lamang pulos mabuti ang dulot ng globalisasyon sapagkat nagdudulot ito ng pagkawala ng sariling pagkakakilanlan ng isang bansa sa pamamagitan ng pag-usbong ng ideyolohiyang dayuhan.

“Ang liit na nga ng Filipinas, kalatkalat pa tayo. Wala na rin tayong konsepto ng ‘bansa’, tapos lalamunin pa tayo ng konseptong globalisasyon,” ani Flores.

Inamin rin niya na mula pa noong 1987, wala pang batas na nagtatalaga sa wikang Filipino na gamitin itong wika ng pagtuturo at ng pagkatuto upang maging isa ang bansa.

“Ang wikang ito ang magbibigay sa atin ng talino, tapang, at lakas na magsisilbing panimulang-puhunan natin bilang isang bansa,” giit niya.

Ayon naman kay Ramon Guillermo, propesor rin ng Filipino sa UP-Diliman, kung sa tingin ng mga Pilipino na wikang Ingles talaga ang wikang magsusulong sa ekonomiya ng bansa at magdudulot ng kaunlaran at kasaganaan sa pamumuhay ng bawat Filipino, dapat noon pa ma’y maunlad na tayo tulad ng ibang bansa.

“Noon pang 1990’s nagsimulang magIngles ang mga Filipino. Sabi raw, Ingles ang

Tinalakay ni Bienvenido Lumbera, Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan, ang kahalagahan ng wika sa edukasyon ng mga Filipino.

BASILIO H. SEPE wika para sa globalisayon, kung gayon, nasaan na ba dapat ang Filipinas ngayon kung matagal na tayong nag-i-Ingles?” aniya.

Dagdag pa ni Guillermo, napapanatili ng mga mauunlad na bansa ang pag-aaral ng kanilang wika hanggang sa kolehiyo lalo na sa Europa, isang kongkretong patunay na hindi balakid sa pag-unlad ang sariling wika.

“Hindi naging hadlang para sa ibang bansa ang sarili nilang wika upang maging progresibo, kaya dapat maisip nating mga Filipino na ang wikang Filipino ay hindi dapat maging sagabal

NAGISING si Islaw sa biglaang pagbuhos ng malakas na ulan. Tumayo siya mula sa bangketng kaniyang hinihigaan sa tabi ng Unibersidad at sumilong sa harap ng Wakdolans… iyon ang naririnig niyang pangalan ng tindahan na ‘yon eh, tindahan ng mga masasarap na pagkain.

Hindi na iba ang ganitong umaga sa kaniya. Wala siyang permanenteng masisilungan kaya naman bata na lang niya tinutungo ang lugar kung saan siya makakatagpo ng kaalwahan.

Tila matatagalan sa pagdating noong araw na iyon ang kaniyang kalarong si Kat. Naantala siguro ang pagpunta nito dahil sa naging buhos ng malakas na ulan. Bertdey daw ng kaibigan nitong hindi naman niya kilala, ngunit dahil may ‘chibog,’ bibitbitin siya nito. Maliwanag ang usapan nila kagabi, ano kaya at hindi pa ito nagpapakita.

Buhat nang dumating si Islaw sa dakong iyon ng lungsod, si Kat ang naging kaniyang matalik na kaibigan.

Siya ang nagturo sa kaniya kung paano bigkasin ng maayos ang “ate, kuya, pangkain lang po” at “please, food” naman kapag mga ‘poreyner’ ang makakasalubong nila.

“Galing-galingan mo naman ang pagdadrama, Islaw! Kailangan yung tipong may pakala-kalabit ka pa dapat at hindi kumukurap na mata. Wala na ngayong nagbibigay sa mga pasali-salita lang!” parating pangaral ni Kat. Paghahalungkat naman ng mga kung anoanong bagay sa basurahan ang gawi nila kung gabi. Tuwad doon, liyad dito kahahanap ng ‘kalakal’ o mga bagay na puwede niyang simutin pampalaman ng tiyan o ipagpalit sa junk shop kinabukasan.

Mag-lilimang taon na rin ang nakalipas mula nang iwan siya ng kaniyang ina sa mismong sulok sa bangketa kung saan siya inabala ng ulan sa kaniyang paghimbing kanina.

Limang taon, ngunit tandang-tanda niya pa kung paanong puno ng pagtitiwala siyang sumama sa kaniyang ina at dalawa pang maliliit na kapatid upang tunguhin ang Maynila at iwanan ang kanilang bukirin.

“Ang sabi niya, may bibilhin lang siya at maghintay ako dito,” palagian niyang kasagutan sa mga nagtatanong sa kaniya kung paano siya napadpad sa Sampaloc.

Hindi naman niya alam ang daan pauwi, tatlong taong gulang pa lang kasi siya noon. Wala rin siyang pera. Kaya roon siya natutulog sa sulok na iyon ng P. Noval, aniya, “Ang Inay, wala siyang ibang katatagpuan sa’kin kung ‘di rito. Kailangan ko lang siyang hintayin,” sambit niya nang may buong pag-asa.

“Kuya, barya lang… ate, akin na lang po ‘yang iniinom mo…” ramdam ni Islaw ang madalas na inis sa

sa pag-unlad,” aniya.

Para naman kay Aurora Batnag, pangulo ng PSLLF, mahalaga na matalos at maunawaan ng lahat na hindi lamang pakikipagtalastasan ang gamit ng wika sapagkat ang pagkakaisa at pag-iisa sa damdaming Filipino ang higit na mahalagang tungkulin nito.

“Huwag nating sayangin ang nakamit na tagumpay ng wikang Filipino sa nakalipas na mga dekada. Patuloy tayong mag-isip, magsulat, maglathala, magsaliksik, makipagtalakayan gamit ang Filipino sa lahat ng antas ng

Bileg

Ni ALPINE CHRISTOPHER P. MOLDEZ kaniya ng mga nililimusan niya. Hindi lang naman kasi kapag biglang umulan niya nakikita ang sarili sa tapat ng Wakdolans.

Halos araw-araw niya rito idinidistino ang sarili. Ang amoy ng maalat na pagkaing umaalpas sa pagbukas ng pintuan ang madalas makaaliw sa kaniya at pansamantalang makabusog sa katitingin sa katiting na ‘prays’ at ‘berger’ na nadidilihensya niya sa mga lumalabas o nahahalukay niya sa mga basurahan.

Hndi niya masyadong gusto ang mga manok sa Wakdolans. Bukod sa hindi siya mahilig sa prito, wala na rin

pagkatuto,” aniya.

Pag-sang-ayon ni Michael David San Juan, propesor ng Filipino sa DLSU, kay Batnag, ipinahayag niya na sa wikang pambansa lubos na nakikilala ang mga mamamayan na gumagamit at tumatangkilik dito.

“Ito ang wika ng pambansang diskurso, wika ng mga ordinaryong mamamayan, wika ng demokratisasyong pampulitika, at obra maestra ng mga wikang rehiyonal sa Filipinas.

Samakatuwid, ito ang salamin ng ating kolektibong identidad,” aniya.

naman kasing laman ang mga manok na lumalabas dito.

Ibinibigay niya na lang ito kay Tagpi, iyong asong madalas niyang katabi sa bangketa pagsapit ng gabi. Katuwiran niya, ano pa ba ang mapakikinabangan niya doon, wala rin naman siyang makukuha.

Patuloy na bumuhos ang malakas na ulan. Ngayon lang siya nakaupo ng ganoon katagal sa labas ng Wakdolans. Madalas kasi, kung hindi umuulan, tumagal lamang siya doon ng sampung minuto at palalayasin siya ng manager. Malas daw kasi siya sa negosyo at mandidiri lamang ang mga kakain.

Gayunpaman, matagal na itong pinagtatakahan ni Islaw, pare-pareho lang naman daw silang ngumanganga, ngumunguya at lumulunok. Wala naming kinalaman ang pagtayo niya sa labas sa gutom at pagkain ng mga nasa loob. Limang taon, limang taon niya nang problema ‘yon.

“Manghingi man ako mula sa bintana, hindi naman nila ‘ko pagbibigyan, iilan lang naman talaga ang nagbibigay.

At saka, hindi ko na kasalanan kung bigyan nila ako, sarili nilang gawa iyon!” madalas niyang depensa kapag pinalalayas na siya.

Sana’y may uniporme din siya, hiling ni Islaw sa sarili. Dagdag pa kasi sa mga palaisipan niya kung paanong pinapayagan ang mga mag-aaral na naghihintay sa labas ng Wakdolans na nakatatayo roon ng higit sa sampung minuto nang hindi sinisita.

“Hay, nakakainis! Kung hindi lang talaga itinatawid ng mga amoy ng pagkain nila ang gutom ko, hindi ako magtitiyagang tumayo doon!” ismid ni Islaw.

Isang oras nang nasa silong ng kainan si Islaw. “Boy, alis na diyan.”

Ayan na ang sekyu. Abala siguro ang manager kaya si kuyang sekyu ang nagpapaalis ngayon sa kaniya.

“Nasaan na kaya si Kat? Sabi niya ay dadaanan niya ako nang higit na maaga ngayon.” bulong niya, “Umulan na nga at lahat, wala pa rin.”

Tila may pagka-umay siyan nararamdaman sa amoy ng Wakdolans nang araw na iyon. Tumingala siya at tiningnan ang mga patak ng tubig na nakikipaglaro sa malakas na ihip ng hangin.

“Nasaan na kaya si Kat?” Sumugod siya sa malakas na buhos ng ulan. Pinaaalis na siya.

Ayaw niya na ang pakiramdam ng iniiwanan. Pagod na siyang maghintay.

8 Panitikan

The Varsitarian

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Patnugot: Hedrix Ar-ar C. Caballe

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Ni M. L. LUBO PINANGUNAHAN ng UST Department of Biological Sciences ang pananaliksik sa lawa ng Taal na may angking natatanging biodiversity.

Ang “Taal Biota Project,” sa pamumuno ni Thomas Edison de la Cruz ay naglalayong suriin ang ekolohiya, at biodiversity sa lawa ng nasabing bulkan.

Bukod sa pananaliksik, layunin ding tumulong ni Dela Cruz, tagapangulo ng UST Department of Biological Sciences, at ng iba pang kasapi sa proyekto sa pangangalaga ng lawa.

Sa kasalukuyan, maraming lumilitaw na mga problema sa lawa ng Taal tungkol sa ekolohiya nito sanhi ng polusyon, maling pamamaraan sa aquaculture, at iba pang mga kadahilanan na maaaring humantong sa pagkawala ng mga hindi pangkaraniwang organismo.

Isang halimbawa ng problema sa lawa ang pagbaba ng kalidad ng tubig na magdudulot ng marahas na pagbabago sa pamumuhay ng mga organismo, tulad ng pagbaba ng kalidad ng mga isda at iba pang mga hayop na panglawa na makapipinsala sa kabuhayan ng mga komunidad doon.

Ang pagbaba ng kalidad ng tubig sa lawa ay maaaring ikamatay ng mga hayop dahil sa mabilis o biglaang pagbabago sa paligid nila, o maaari rin itong magdagdag ng mga bagong uri ng

Ang makata bilang pambansang alagad ng sining Ni ALPINE CHRISTOPHER P. MOLDEZ at JOSEF BRIAN M. RAMIL

Beterano MULA SA PAHINA 12 nang maiuwi ng Tiger Spikers ang ikalawang gantimpala noong season 76 matapos lumagapak sa ikawalong marka noong season 75.

Ang tanging panghihinayang lamang niya ay ang hindi pagkabuo ng Lady Spikers sa kanilang “threepeat” matapos silang pataubin ng Adamson University sa finals.

“Napakalaki ng tiyansang magchampion nung mga babae [Lady Spikers]. Si Maru [Banaticla] alam na alam kong palaruin iyon pero

PMA MULA SA PAHINA 9 probisyong ito ng pagkakataon ang mga manggagamot na tumanggi sa pagbigay ng nasabing mga serbisyo dahil sa tinatawag na conscientious objection. Ito ay ginagawa kung sa tingin nila ay maaaring maging immoral o labag sa kanilang konsensya, at basehang etikal ang ginagawa nila.

Nagtapos si Calimag ng

Korona MULA SA PAHINA 11 pamamayagpag sa UAAP matapos ang isang nakadidismayang fourthplace finish noong nakaraang taon, determinado ang Lady Judokas na maibangon ulit ang koponan at mahigitan ang kanilang ipinakita noong huling season.

Umaasa si head coach Gerard Arce na matutulungan kaagad ng rookies na sina Jamaica Ponciano, Krisha Rotairo at Acelyn Yap, na nag-uwi ng ginto sa Philippine National Games, ang beteranong si Sueko Kinjho na matupad ang kanilang misyon na magreyna muli sa UAAP. “Kung puwede lahat sana magbigay ng panalo sa team, either gold, silver or bronze. Kailangan magcontribute bawat isa, magtulungan,” sambit ni Arce.

Matapos hindi madepensahan ang kanilang titulo noong nakaraang taon dahil sa pagkakaroon ng walong rookies, mas malaki ang tiyansa na

na maging isang manunulat ang isang tao, ngunit tiyak na nauuna ang pagbabasa.

Kuwento niya, hindi niya matandaan kung kailan niya eksaktong naibigang magsulat.

Marahil daw ay noong bata pa siya, dahil namulat siya sa isang pamilyang maraming babasahin (madalas ay sa wikang Tagalog nakasulat). Pinag-igi pa ng kaniyang pagkamahiyain ang udyok na magbasa na lamang kaysa makihalubilo. Sa ganito nahubog ang kaniyang ugnayan sa mundo ng Literatura.

Nang tanungin ng Varsitarian sa hiwalay na panayam si Ginoong Ralph Semino Galán, isa sa mga makata ng UST Center for Creative Writing and Literary Studies, tungkol sa musika ni Bautista, ipinaliwanag niyang ang himig ni Bautista ay himig na mananatiling sariwa at kahumahumaling sa larangan ng Panitikang Filipino.

Ayon pa kay Galan, halimbawa ang mga akda ni Bautista ng “matunog” na pagsusulat. Ito ang mga akdang dapat bigyang-pansin, aniya.

'Ang musika sa aking mga akda ay siyang nagbibigay ng lugod sa mga nagbabasa sa kanila.'

Kapuwa ‘Alagad’ Sa isang hiwalay na panayam, inilahad ni F. Sionil José, Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan at dating punong patnugot ng Varsitarian, kung paanong ang mga gawa ni Ginoong Bautista ay ipinagbubunyi ang mga karanasan ng bansa.

Ayon kay Ginoong José, maraming manunulat ang sumusubaybay sa mga gawa ni Bautista dahil sa kanyang paraan ng pagsusulat at bernakyular na gamit.

Nagsulat ng mga tula at kuwento noon para sa magasing Liwayway at Bulaklak—mga babasahing kilala sa

Bukod sa magagandang tanawin, kakaibang species din ang matatagpuan sa Taal.

JOHN PAUL R. AUTOR

ng table tennis, si Que ang nanguna sa apat na sunod-sunod na kampeonato ng UST sa UAAP noong 1993 hanggang 1997.

Ipinagpatuloy niya ang hilig sa table tennis nang mag-silbi bilang assistant coach ng Tiger Paddlers na naghari mula season 71 hanggang 74.

“Sa apat na taon kong pagtuturo sa mga manlalaro ng UST, nakamit namin ang tatlong kampeonato at isang pilak sa UAAP,” ani Que. Ngunit matapos ang apat na taong iyon, ilang personal na problema ang nag-udlot sa coaching career ni Que mula season 75 hanggang 76 ng UAAP. Hindi mawari ni Que ang

hirap na mahiwalay sa kaniyang dating eskuwelahan, kaya naman nanatili siyang bukas sa ibang mga oportunidad upang ipagpatuloy ang kaniyang pagiging coach ng table tennis.

“Nag-coach pa rin ako sa iba’t ibang high school, associations at pati na rin sa RP national team,” aniya.

Kaya naman nang dumating ang pagkakataon na bumalik sa UST bilang head coach ngayong taon, hindi na ito pinalampas ni Que. “Kinausap ako ng UST at sabi ine-endorse ako ni coach Joseph [Cruz, season 75-76] para pumalit sa kaniya dahil pupunta na siya ng

Dubai,” ani Que. Sa kaniyang pagbabalik, malaking pagsubok ang tatahakin ng UST Tiger Paddlers upang muling maiuwi ang kampeonato kaya naman iniba ni Que ang training ng kanilang koponan.

“Malaki ang inaasahan ko sa team ngayon kasi kahit na maraming baguhan sa players natin ngayon, sa lebel nila kaya natin mag-champion.

It’s just a matter of kung gusto ba nila or hindi,” ani Que. Dagdag pa niya, nais niyang maibalik ang dating bangis ng Tiger Paddlers pagdating sa mga paligsahan kung saan kinatatakutan ang mga manlalaro ng UST.

kaniyang espesiyalisasyon sa Clinical Epidemiology sa College of Medicine ng Unibersidad ng Pilipinas noong 2003, at nakuha ang kaniyang Doctor of Philosophy para sa Education, Major in Educational Management sa UST Graduate School noong 2010.

Si Calimag din ang naging pangulo ng Philippine Society of Anesthesiologists ng dalawang termino mula 2010 hanggang 2011 at ng Manila Surgeons Alliance noong 2002.

Naglingkod siya ng 31 taon sa organized medicine at 27 sa akademya.

Taal

ang lawa ng Taal dahil sa angkin nitong natatanging biodiversity at mga organismong namumuhay sa lawa nito.

Nagsisilbi itong tahanan ng mga kakaiba at hindi pangkaraniwang mga hayop na mahahanap lamang doon, tulad ng Sardinella tawilis, ang nagiisang tubig tabang na sardinas sa buong mundo.

Nahahanap din dito ang mga malapit nang maubos na uri ng organismo tulad ng Pseudodiaptomus brehmi, isang uri ng maliliit na crustaceans o copepod na matatagpuan lamang sa lugar na may tubig tabang.

Usapang Uste

TABLE TENNIS Tiger Paddlers Nakaraang taon: Ikaapat na puwesto Prediksyon: Finals Kinapos man sa medalya noong nakaraang taon, susubukan ng nagbabalik na si coach Jackson Que at ng Tiger Paddlers na ibalik ang korona sa Espanya ngayong season 77.

Kahit na nasa rebuilding stage pa rin ang koponan ngayong taon, sinigurado ni Que na nasa mabuting kondisyon ang kaniyang mga manlalaro pagsabak nila sa UAAP. Kahit pa muling nagsamasama ang kanilang mga beterano sa koponan na siyang magpapaganda sa kanilang tiyansa manalo, hindi pa rin masasabi ni Que na tuluyan na silang

organismo na kayang malampasan ang mga dati nang namumuhay doon.

“Sa maraming paraan, nagiging marumi na ang kanilang kapaligiran, mayroon pa silang kaagaw,” paliwanag ni Rey Donne Papa, Ph.D, guro sa UST na nanguna sa pagsaliksik patungkol sa flora at fauna na bahagi ng proyekto.

“Ang nangyayari ay nagiging iba ang biyoholikal na komposisyon ng lawa,” aniya.

Ang pangunahing layunin ng proyekto, ayon kay Papa, ay ang makabuo ng mga mungkahing makatutulong sa lokal na pamahalaan at sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) sa paggawa ng mga patakarang na makatutulong sa panganglaga sa lawa at sa mga mamamayang namumuhay doon.

“Nais naming ipaalam sa mga ahensyang sangkot dito kung ano nga ba ang mayroon sa Taal at bakit kailangan itong pangalagaan,” ani Papa.

“Gusto naming ipakita na malaking kawalan sa biodiversity ng Pilipinas kung malipol sila [mga halaman at hayop] sa lawang Taal.”

Parte rin ng proyekto ang pagtuturo sa mga pamayanan doon tungkol sa biodiversity ng lugar at sa pangagalaga nito, maliban pa sa nais ng mga mananaliksik na maparami ang mga scientific journal ukol sa lawa.

“Gusto naming matulungan ang mga pamayan na magkaroon ng mas malalim na pag-unawa sa kanilang lawa at sa kanilang halaman at hayop na endemic sa

Bautista PAHINA 5

gaya nga ng sabi ko kanina, hindi naituturo ang experience,” aniya.

Tiwala ang beteranong coach na parehong makababalik sa finals ang Tiger Spikers at Lady Spikers ngayong taon.

“Kung sa kumpiyansa lang at lebel ng laro, malaki ang tiyansa na manalo tayo sa beach volleyball,” ani Lontoc.

Samantala, si coach Jackson Que, dating manlalaro at coach ng table tennis sa UST, ay nagbabalik din upang pangunahan naman ang Tiger Paddlers sa layunin nitong muling ibalik ang kampeonato sa España.

Mahigit 20 taon na sa larangan

maibalik ng Lady Judokas ang korona ngayon dahil na rin sa pagkawala ng mga key players ng ibang koponan.

“Mataas ang expectation ko ngayon, kasi iniisip naming makabawi, na may mai-prove, kasi nasira talaga ang puso nila, biglang nawala,” ani Arce.

at Teknolohiya 9

‘Taal Biota Project’ pinangunahan ng UST

Cirilo Bautista HINDI makakailang inasahan na ng marami ang pagkakahirang kay Ginoong Cirilo Bautista bilang Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan. Isa siyang kilalang kritiko, batikang manunulat, at lubos na nirerespetong propesor ng Literatura—ngunit, kung iisa-isahin, ano nga ba ang mga natatanging ambag ng henyong minsan ding namalagi sa Unibersidad?

Sa isang espesyal na panayam kay Bautista sa kaniyang tahanan sa Lungsod Quezon, kinilala pang lalo ng Varsitarian ang nabubuhay na yaman ng salinlahing Filipino.

Ayon kay Bautista, para sa kanya, ang kanyang pinakamahalagang ambag sa panitikan ng bansa ay ang “musikang” nailalapat sa kanyang mga gawa na kinagigiliwan ng mga mambabasa.

“Ang musika sa aking mga akda ay siyang nagbibigay ng lugod sa mga nagbabasa sa kanila,” aniya.

Dadgad ni Bautista, nahasa niya ang paglikha sa musikang nananalaytay sa kaniyang mga obra sa pagbabasa. Paliwanag pa ng maestro na walang tiyak na panahon kung kailan nagdedesisyon

The Varsitarian Agham

MULA SA PAHINA 9 biyolohiya, kung saan isa siya sa mga tagapayo, na magkaroon ng ibang proyekto sa lugar na ukol naman sa kanilang mga pamayanan.

“Sa darating na mga taon, dahil makakasalamuha naman namin lalo ang pamayanan ng Taal, makakagawa rin kami ng mga proyekto para sa komunidad na naninirahan doon,” aniya.

Dinarayo ng mga mananaliksik handa, sapagkat patuloy pa rin niyang hinahasa ang kaniyang mga manlalaro.

Sawi

Lady Paddlers Nakaraang taon: Ikatlong puwesto Prediksyon: Ikatlong puwesto Matapos umangat sa standings noong nakaraang taon, hangad ngayon ng Lady Paddlers na mapanatili ang kanilang magandang laro upang maiwasang bumaba sa kanilang puwesto.

Upang makamit ang mas mataas na puwesto, kailangan na malagpasan ng UST ang mas pinalakas na De La Salle University at defending champion na University of the Philippines.

Binigyang diin ni Wadjad na kailangang mabigyan ng mas maraming exposure ang kaniyang mga manlalaro at mapabuti pa ang kanilang estratehiya at maging consistent sa pagsasanay.

Kahit isa lang ang nadagdag sa lineup nila ngayong taon, wala gaanong nabago sa kanilang pagsasanay dahil nanatiling buo ang koponan sa ilalim ng pamamahala ni coach Lorinda Wadjad.

MULA SA PAHINA 11 Subalit muling humabol ang Tigresses gamit ang 15-4 na bomba, tampok rito ang dalawang threepointer ni Candice Magdaluyo at isa mula kay Rivera, 59-62, may tatlong minuto ang nalalabi.

Nahabol rin ng UST ang 16 na puntos na ungos ng Lady Archers noong ikatlong bahagi ng laro, 2440, nang sumagot si Magdaluyo ng UST ng isang tres para simulan ang 16-3 run ng Tigresses at makahabol, 40-43.

Noong second quarter, nalimitahan sa limang puntos ang UST sa likod ng nag-iisang field goal mula kay Jhenn Angeles upang maagang maiwan sa laban, 20-31.

Pinangunahan nina Angeles at Rivera ang opensiba ng UST na nagtapos ng may tig-17 puntos.

Lumagapak sa 4-5 na win-loss record ang Tigresses.

kanilang lugar,” sabi ni Papa.

Nais din ng proyektong ito na ipamalas ang angking ganda ng lawa bilang isang tirahan ng iba’t ibang mga halaman at hayop, at hindi lang isang ordinaryong lugar na may isang bulkan.

“Sa ngayon, kahit sabihing mayroong mga mananaliksik mula sa UST na nag-aaral ng Taal bilang paksa, kaunti pa lang talaga yung verified, published, scientific accounts sa kaniyang flora at fauna. Isama na rin ang mga katangian nito bilang tirahan ng mga organismo,” paliwanag ni Papa.

Progreso ng pananaliksik Iminungkahi ng Departamento ng Biological Sciences sa Commission on Higher Education (CHEd) na bigyan sila ng pondo sa proyektong ito, upang mas mabuti nilang mapag-aralan ang Taal.

“Noon pa man ay marami nang pananaliksik na isinasagawa sa lawa, ipinanukala na ni Dr. Dela Cruz sa CHEd na mabigyan ang aming departamento ng pondo,” sabi ni Papa.

“Pero, sa ngayon, wala pa ring sagot ang CHEd.” Sa kabila nito, ipinagpapatuloy pa rin nila ang kanilang mga pananaliksik gamit ang kani-kanilang research grants; samantalang ginagamit naman ng mga mag-aaral ang kanilang sariling pera, o sa pamamagitan ng tulong mula sa kanilang mga tagapayo sa pananaliksik na may sarili ring research grants.

Bagamat marami nang nagawang mga pananaliksik, umaasa pa rin ang kanilang sangay na pumabor ang CHEd sa kanilang mungkahi.

Plano sa pamayanan Payo rin ni Papa sa UST Biology Society, ang pangkolehiyong samahan ng mga mag-aaral na nagpapakadalubhasa sa Taal PAHINA 8

MULA SA PAHINA 6 2006; sa Nanyo, Panabo, Davao del Norte noong Disyembre 2007; at sa Ligao, Albay noong Enero 2008.

Bilang bahagi ng “Simbahayan 400,” na proyekto noong nagdiwang ang UST ng ika-400 na anibersaryo, inilunsad niya ang Klinika Tomasino sa Towerville Bulacan noong Enero 29, 2011. Tumulong siya sa mga nasalanta nang sumabog ang Bulkang Mayon sa Albay noong 2006 at nang sa nasalanta ng Habagat sa Central Luzon nang 2012. Sa kasalukuyan, chairman siya ng Filipino American Leadership Council (Falcon) na nagtataguyod sa karapatan ng mga Filipinong Amerikano.

Tomasalitaan Ngalumata(PNG)—pananamlay o pagkalalim ng mata dahil sa puyat Hal.: Pumasok sa silid-aralan sina Joanne at Roxanna na nangangalumata dulot ng pagsusunog ng kilay hanggang madaling araw.

Mga Sanggunian: The Varsitarian Tomo V Blg. 1, Enero 16, 1932 The Varsitarian Tomo VII Blg. 9, Disyembre 16, 1933 The Varsitarian Tomo VIII Blg. 5, Pebrero 1, 1934 The Varsitarian Tomo VIII Blg. 7, Marso 12, 1934 The Varsitarian Tomo VIII Blg. 12 Marso 12, 2934 The Varsitarian Tomo V Blg. 3, Pebrero 20, 1930 2014. Total Awards 2014 Souvenir Program.

Tomasino nahalal na pangulo ng PMA at ang pamamahala sa pagsasanay ng medisina sa bansa.

Ni RHENN ANTHONY S. TAGUIAM ISANG mas nagkakaisang Philippine Medical Association (PMA) ang hangad ng bagong halal nitong pangulo na isang Tomasino matapos maganap ang PMA Annual Convention sa lungsod ng Vigan, Ilocos Sur, noong ika-23 ng Mayo.

Si Maria Minerva Calimag, MD, Ph.D., isang propesor mula sa Faculty of Medicine and Surgery, ang ika-93 pangulo at ikapitong babaeng pangulo ng PMA. Bukod sa mas nagkakaisang PMA, hangad din ni Calimag na ayusin ang pamamahala sa kanilang institusyon.

“Bilang isang organisasyon, nararapat lamang na bigyan natin ng [mas maayos na] sistema ang [ating] pamamalakad,” ani Calimag.

“Magpapakalat kami ng mga makabuluhang impormasyon sa lahat ng antas at aayusin ang daloy ng trabaho sa loob [ng PMA].”

Kabilang sa mga plano ni Calimag ang pagpapadala ng mga Pilipinong doktor sa iba’t ibang lugar sa bansa na hindi ganoong nabibigyang pansin upang makatulong sa mga mamamayang higit na nangangailangan.

Layunin din niya ang pagbuo ng mas maayos na proseso ng pagtanggap ng mga pasyente sa mga pagamutan, at ang pagpapatuloy sa kaniyang adbokasiya na pagtuturo sa mga paaralang nagaalok ng mga kursong pang-medisina na online.

“Para ito sa mga estudyanteng nahihirapang

Calimag

makapasok sa mga paaralan dahil nakatira sila sa mga lalawigan,” paliwanag ni Calimag.

Dagdag pa rito, kasalukuyang isinusulong ni Calimag ang Physicians’ Act na naglalayong palitan ang Medical Act ng 1959 upang lalong mapangasiwaan ang edukasyong pang-medikal

Hamon ng integrasyon Nananatiling bukas ang pananaw ni Calimag sa mga pagbabagong dala ng nalalapit na regional integration ng mga bansang kabilang sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) sa larangan ng medisina simula 2015.

Sa pamamagitan ng ASEAN Economic Community (AEC), makabubuo ng mas nagkakaisang komunidad na pang-ekonomiya ang mga bansang kabilang sa ASEAN na magpapalakas sa kanilang sosyo-kultural, pulitikal at ekonomikal na relasyon sa tulong ng malawakang integrasyon.

Ito ang nagtulak kay Calimag na bumalangkas ng isang bill na naglalayong mapabilang sa PMA ang lahat ng mga doktor at mga organisasyong pang-medikal sa bansa.

“Kailangan nating maipakita na Ani Calimag, maaaring mabawasan ang mga negatibong epekto ng AEC sa tulong ng mas maayos na paghahanda sa pamamagitan ng pagtulong sa mga manggagamot na makabuo ng mas matitibay na relasyong pampropesyunal sa isa’t isa, at unawain ang mga pamantayang pang-medikal maging ang kultura ng ibang mga bansang maaaring makaapekto sa kanilang panggagamot.

Maging sa usapin ng kontrobersyal na Reproductive Health (RH) Act, o Reproductive

Act 10354, ipinaliwanag ni Calimag na iisang paksa lamang ang nais isulong ng PMA—na ang buhay ay nagsisimula sa conception—na siyang pinaniniwalaan din ni Calimag.

Nakasaad sa Section 23 ng RH Act ang mga hindi maaaring gawin ng mga manggagamot, mga opisyal ng gobyerno, mga pribadong kompanya at mga karaniwang Filipino na maaaring magkaroon ng negatibong epekto sa reproduktibong kalusugan ng kanilang kapwa.

Ang paragraph (a) naman ng Section 23 ang talata na nagsasaad ng mga hindi maaaring gawin ng mga manggagamot na pwedeng magkaroon ng mga negatibong epekto sa reproduktibong kalusugan ng kanilang mga pasyente.

Nakasaad naman sa subparagraph (3) ng paragraph (a) na maaaring tumanggi ang mga manggagamot at mga institusyong pang-medikal na gawin ang contraception, contraceptive sterilization at artificial reproduction sa kanilang mga pasyente dahil ito ay kontrobersyal sa moralidad ng mga tao.

Ang contraception ay ang paggamit ng mga condom at birth control pills upang maiwasan ang pagbubuntis kahit na nagtatalik ang isang lalaki at babae. Ang contraceptive sterilization naman ay ang permanenteng klase ng contraception na kung saan, aalisin sa katawan ang kakayahan nitong makapag-fertilize, o makapagsama ng sex cells—sperm cell ng lalaki at egg cell ng babae—sa pamamagitan ng surgery.

Ipinaliwanag ni Calimag na bagamatnpinapayagang humingi ng serbisyo ang mga pasyente na tumatalakay sa kanilang reproduktibong kalusugan, binibigyan ng mga PMA PAHINA 8

10 Buhay Tomasino

The Varsitarian

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Tumatayong Direktor ng Dibuho: Keno Carlo C. Enriquez

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

Patnugot: Paul Kennedy A. Lintag

Ni ANGELICA P. ABELLO

BEN N' VIDES NI KIRSTEN M. JAMILLA

TOMASIKNOW! NI AVA MARIANGELA C. VICTORIA

Maganda ang nilaro ni John Sheriff sa laban nila kontra Adamson.

ALVIN JOSEPH KASIBAN

Editoryal

Kailangan nating humabol, kailangan nating sumabay. Subalit hindi ibig sabihin nito na unti-unti nating ibabasura ang pagpapayaman sa sariling wika.

Hindi kailanman magiging hadlang ang Filipino sa pagkatuto. Hindi sagabal ang siyam na yunit ng Filipino sa pag-aaral kaya hindi ito sapat upang maging dahilang alisin ito sa kolehiyo.

Tila nakaligtaan ng CHEd na wikang Filipino ang kailangan ng mga Filipino

Filipino

MULA SA PAHINA 2 Order Blg. 20 Ser ye 2013 ng Commission on Higher Education (CHEd).

Binigyan din ng nasabing memorandum ang kalayaang pumili ng mga unibersidad ng kung alin sa Ingles o Filipino ang gagamiting wikang panturo.

Gayunpaman, 12 magaaral lamang ang pumili ng BSE-Filipino bilang kanilang major ngayong taon, taliwas sa polisiyang hindi bababa sa 20 mag-aaral ang kailangan upang mailunsad ang naturang programa.

Subido

MULA SA PAHINA 11 Ang pagiging isang epektibong leader ang isa sa kanyang mga gustong matutunan sa mga beteranong sina Kevin Ferrer at dating King Tiger na si Jeric Fortuna na galing din sa La Salle-Zobel.

“I look up to the leadership of both Kevin Ferrer and Jeric Fortuna kahit on and off the court, but of course I don’t want to stay to that level, I want to go beyond that,” aniya.

Poomsae

MULA SA PAHINA 12 makikita nang determinado ang Tiger Jins na mapanatili ang kanilang puwesto sa taas ng UAAP. “I think we have good camaraderie and they push each other in training. Kapag may nahirapan, they cheer

11

Growling Tigers lusot laban sa Falcons

TOMTOM! NI JEAN HELENE C. ESTELLA

MULA SA PAHINA 4

The Varsitarian Palakasan

upang lubos na makilala ang kanilang sarili at pagkakakilanlan nang hindi tuluyang madala sa mabilis na agos ng globalisasyon.

Bagaman maganda ang layunin ng CHEd na gawing “science-based” ang edukasyon, dapat isaalang-alang na hindi lamang matematika, agham at teknolohiya ang nagpapabilis sa pag-unlad ng isang bansa. Wika ang nagpapatakbo sa bayan. Kinakailangan na magkaroon muna ng malawak na kaalaman sa sariling wika upang higit na makapagpahayag at makipagtalastasan gamit ang wikang banyaga.

Dahil sa kautusan ng CHEd, hindi

lamang pagpapahalaga sa sariling wika ng mga Filipino ang nababawasan kung hindi pati na rin ang kanilang pagkakataon upang lubos na makilala ang kanilang kultura at pagkatao.

Sa pagsisikap ng CHEd na ihanda ang mga mamamayan sa globalisasyon, sa pag-unlad, sa pakikipag-ugnayan sa mga bansa na malakas ang industriyalisasyon, nakaligtaan ang pagmamahal at pagtangkilik sa sariling bayan. Sa pagpapatupad ng CMO 20-S. 2013, higit na nanaisin ng mga Filipino na umalis ng bansa sapagkat tanging ang kakayahan nila ang hinasa at hindi ang pagnanais na maglingkod sa Inang

bayan.

Magbubunsod ang kautusang ito ng pagtatakwil sa wikang Filipino dahil sa kaisipang tanging Ingles ang wika ng globalisasyon at tagumpay, at Filipino ang wika ng kahirapan. Na tanging mga dukha lamang ang nakatatalos at gumagamit ng wikang Filipino, na Ingles ang kailangang maging wika ng isang tao upang maituring siyang may alam at mabigyan ng mataas na pagpapahalaga sa lipunan.

Sa halip na pahintulutan ng pamahalaan ang pag-alis ng Filipino sa kolehiyo, dapat pag-ukulan ng pondo at suporta ang mga proyekto ng

iba’t ibang institusyon tulad ng mga seminar o ang paglilimbag ng mga libro tungkol sa wika, kultura at kasaysayan.

Nakapanlulumo ang kalagayan ng wika sa bansa. Maraming taon na ang nakalipas mula nang magkaroon ng wikang pambansa ngunit kabi-kabila pa rin ang pagtatalo hinggil sa wika. Ngunit kailanman, hindi magiging sapat ang pagkakaroon ng wikang pambansa kung walang gumagamit. Magpapatuloy ang pagsusulong, ang pagpapayabong, ngunit dahil sa ingay na dala ng usapin, walang nagkakaintindihan, walang nagkakarinigan sapagkat magkakaiba ang wikang ipinaglalaban.

“Ang inaalala [ng administrasyon] ay lugi ang University kasi nga ilan lang 'yung mage-enroll.

Kaya talagang iginiit ko sa administration [na] kung hindi pa natin gagawin ito, kailan pa bubuksan?” sabi ni Ampil.

Namimili ng major ang mga mag-aaral sa Education sa kanilang ikalawang taon.

Noong 2013, hindi natuloy ang pagbubukas ng programa dahil 15 lamang ang nagnais na kumuha nito.

Noong 2007 pa nang nagtapos ang huli at nag-iisang mag-aaral ng BSE-Filipino sa Unibersidad.

Ayon kay Ampil, mahinang kurikulum, mga guro, at

marketing ang naging dahilan ng pagkawala ng BSE-Filipino sa UST, mga bagay na nilutas na ngayong taon sa muling pagbubukas ng kurso.

Ayon kay Jason Silo, isa sa mga kumuha ng BSE-Filipino ngayong taon, malaking pagkakataon para sa kurso ang muling pagbubukas nito.

“Gusto kong bigyan ng tiyansa na maipakita na ang Filipino ay karapat-dapat ding kunin bilang program. Kasi ‘yung ibang majors, punongpuno habang ‘yung mga Filipino majors, 12 lang. Baka kapag nakatapos na kami, ma-realize nila na kahit ang Filipino minamaliit, mabibigyan namin ng tyansa,” aniya.

Invictus

tig-isang "stick" lang ng sigarilyo ang ginagawang pagbili ng mga Filipino.

Madalang ang bumibili ng isang buong pakete kaya naman wala ring saysay na lagyan pa ng imahe ang pabalat nito liban na lamang kung sa mismong sigarilyo ito ilalagay.

Kung lumaon, makakasanayan lang din ng mga Filipino ang pagtingin sa mga nakaririmarim na larawan sa mga pabalat ng sigarilyo tulad ng pagkasanay nila sa paninigarilyo ng Pangulo tuwing makikita nila ito.

Maaaring bilhin ng kahit sino at kahit saan sa bansa ang sigarilyo kaya naman tiyak na makikita ng nakararami

maging ang mga hindi naninigarilyo at mga bata ang mga larawan ng mga sirang bahagi ng katawan na dulot ng cancer.

Sa halip na pag-aksayahan ng panahon ng pamahalaan ang pagpapatupad ng panibagong batas, mas nararapat na ibaling na lamang nito ang atensiyon sa pagpapatupad ng Sin Tax Law noong 2012 na napatunayan nang higit na mabisa sa paghikayat sa mga naninigarilyo gayundin sa kabataan na itigil na ang bisyo.

Sa huli, may batas man ng paglalagay ng grapikong imahen sa pakete ng sigarilyo o wala, maituturing pa rin na mabuti ang hakbanging ginawa ng administrasyong Aquino para bawasan ang mga naninigarilyo sa bansa sa kabila ng pagiging mapagpaimbabaw ng aksyong na ito.

Ayon kay Subido, nais niyang patunayan na kahit rookie pa lang siya, kayang-kaya rin niyang sabayan ang laro ng mga beterano.

“A lot of people are saying that if you are a rookie, you are not going to make that much [of an impact] and I want to prove to everyone that even a rookie can play as a veteran,” aniya.

Inaabangan na din ng rookie guard na makaharap ang mga top point guards ng liga tulad nina Roi Sumang ng University of the East, Thomas Torres ng La Salle at Nico

Music

Subido PAHINA 5

Woodwind, Music Technology at Music Theater) ay naging pito na lamang.

Ang mga bagong departamento na pinamumunuan ng mga propesor ng konserbatoryo ay binubuo ng: Piano Performance sa pamumuno ni ni Anthony Say; Vocal Performance (Voice, Music Theater) ni Ronan Ferrer; Guitar Performance na pinamumunuan ni Alberto Mesa; Music Education

(Piano, Strings, Guitar, Band, Choral and Orchestral Conducting, Voice, Brass, Woodwind, Percussion, and Music Literature) ni Herminigildo Ranera; Musicology (Music Literature, Music Technology, and Jazz Studies) ni P. Leo Nilo Mangussad, Symphonic Instrumental Performance (Strings, Woodwind and Brass, and Percussion) ni Adolfo Mendoza; at Theory Composition and Conducting (Choral and Band) sa pamumuno ni Fidel Calalang Jr. Ayon kay Sunico, maaring magdulot ng problema sa kalidad

ng mga departamento ang pagsasama-sama ng ilan sa mga ito.

Sa kabilang banda, hindi pa naaaprubahan ang kabuuang budget para sa mga kolehiyo at pakultad ng Unibersidad ngayong akademikong taon.

Sinubukang kunin ng the Varsitarian ang pahayag ni Fr. Manuel Roux, O.P., bise-rektor para sa pananalapi, tungkol sa pagbawas ng mga departamento at pagtitipid ng pondo sa konserbatoryo ngunit hindi ito nagbigay ng sagot. ARIANNE F. MEREZ

them up. Kapag meron nang naiiyak sa training, they push them. Kapag sa tingin nila may naiiwan, pinapahabol. It's not that one person is being good, it's everybody pulling each other up,” ani ng dating Southeast Asian Games poomsae gold medalist.

Nasa taas man ng pedestal, nananatiling nasa lupa ang mga paa ng Tiger Jins at patuloy sa paghahanda para sa kanilang

magiging mga laban sa UAAP. “What I always tell everyone is what you think is what will happen. So if you think positive and you think of the gold, it will happen. If you doubt yourself, if you think you’ll only make it second, that will happen. Kaya we always think of the highest prize, kasi iyon ’yong goal natin, and we can reach it,” ani Ortega.

Bilang paghahanda sa UAAP, nakapag-uwi na ng apat

na ginto at dalawang tansong medalya ang UST Poomsae squad sa nakaraang National Poomsae Championships na ginanap sa Rizal Stadium noong nakaraang Hulyo 20.

Magiging sandalan ng koponan sa kanilang title defense ang reigning Most Valuable Player at team captain na si Marvin Vidal ng men’s division.

“We will try to have a better performance this year. Sabi nga

nila it is harder to stay on the top. We will plan to get the first place again, hopefully another sweep. They can bank on us again,” ani Vidal.

Malaki naman ang kailangan punan ng women’s team captain na si Yuei Murillo matapos mawala ang MVP na si Shaneen Sia at naniniwala siyang kailangan niyang maging malakas dahil siya na ang magiging modelo ng mga baguhan.

MULA SA PAHINA 2

MULA SA PAHINA 5

Tigresses sawi kontra La Salle Ni KARL CEDRICK G. BASCO NALASAP ng UST Growling Tigresses ang kanilang ikalawang sunod na talo sa ikalawang round ng UAAP women’s basketball tournament matapos yumukod sa defending champion na De La Salle University (DLSU) Lady Archers, 6369, sa Mall of Asia Arena noong Agosto 20.

Matapos ang 16 na puntos na abante ng La Salle noong third quarter, nakahabol ang Tigresses sa ikaapat na yugto, 63-66, ng may 1:02 pang nalalabi matapos ang apat na magkasunod na puntos ni Lore Rivera.

Ngunit ang split freethrows ni Lady Archer Miller Ong at apat pang freethrow ni Camille Claro ang sumelyo sa laro, 69-63.

“A lot of chances ang nabigay sa atin pero hindi tayo naka-convert kanina,” ani head coach Chris Cantonjos.

Muling lumayo ang DLSU sa pagsisimula ng huling quarter matapos ang magkasunod na buslo ni Alyanna Ong, 58-44.

Sawi PAHINA 8

Korona

MULA SA PAHINA 12 nilang rookies, umaasa si coach Cyrus Alcantara na makakapasok sa top four ang kaniyang koponan ngayong season.

Hindi pa man ganoon kaganda ang tiyansa nilang patumbahin ang mga beteranong koponan tulad ng defending champion na Unibersidad ng Pilipinas ngayong taon, mas nakikita ni Alcantara na magiging dominante ang Female Tigersharks sa mga susunod pang season.

JUDO Tiger Judokas Nakaraang taon: Ikaapat na puwesto Prediksiyon: Ikaapat na puwesto Dadaan ang Tiger Judokas sa butas ng karayom upang magkamedalya ngayong taon matapos mawala ang mga batikang sina Jon Rodriguez, Stephen Que at Harvey Navarro.

Sa gitna ng pagkawala ng mga key players ng Tiger Judokas, mas magiging mahirap ang kanilang pagsabak sa bawat laban sanhi ng hindi pagkakaroon ng mga bagong manlalaro.

Aminado si head coach Steve Esteban na magiging mahigpit ang labanan sa UAAP lalo na kontra sa mga powerhouse na koponan tulad ng University of the Philippines, De La Salle University at defending champion na Ateneo de Manila University.

Hindi ikinaila ni Esteban na mahina ang kanilang koponan sa ibang weight divisions, lalo na sa heavyweight class, matapos mabigong punan ang mga puwesto na naiwan ng mga nagtapos na manlalaro.

Lady Judokas Nakaraang taon: Ikaapat na puwesto Prediksiyon: Ikalawang puwesto Naudlot man ang kanilang tatlong taong Korona PAHINA 8

MULING nakalusot ang UST Growling Tigers mula sa mainit na opensa ng Adamson University, 61-59, sa pagbubukas ng second round ng UAAP men’s basketball tournament sa Smart-Araneta Coliseum noong Agosto 16.

Gaya ng kanilang unang paghaharap noong Hulyo 26, pinahirapan ng epektibong shooting ng Soaring Falcons ang UST sa second half.

Gayunpaman, nakabangon ang Tigers sa pangunguna nina Louie Vigil, Ed Daquioag, Aljon Mariano at John Sheriff upang masungkit ang panalo.

Pumukol ng isang go-ahead jumpshot si Vigil sa huling 1:51 ng laban upang bigyan ng 60-59 na kalamangan ang UST. Malaki rin ang naging tulong ng apat na offensive rebounds ng Tigers, tatlo mula kay Mariano, sa huling isa't kalahating minuto upang maipanalo ng UST ang kanilang unang laban sa ikalawang round at mapatid ang kanilang three-game losing skid.

Tangan ng koponan ang 4-4 na

win-loss record.

"Importanteng maipanalo namin ang first game ng second round para kapag gumaling na si [Karim] Abdul sa second game, sana magka-winning streak na kami," ani UST head coach Bong dela Cruz.

Naging mainit ang opensiba ng Adamson sa pagbubukas ng ikatlong yugto matapos magpakawala ng 16-4 run para sa 49-44 na bentahe.

Ngunit nakabawi naman kaagad ang UST sa pangunguna ni Sheriff at naitabla ang laban, 52-all, bago ang ikaapat na yugto.

Maganda ang naging simula ni rookie Renzo Subido na nagtala ng walong puntos, anim mula sa magkasunod na tres, sa unang yugto para bigyan ng 19-12 na bentahe ang UST. Nagtapos si Vigil nang may 13 puntos para sa UST habang nagdagdag naman ng 11 marka si Daquioag.

Minalas naman sa opensa si Mariano na nagtala lamang ng pitong puntos dahil sa 3 out of 17 shooting ngunit bumawi naman sa rebound matapos magtapos ng may 12.

Samantala, sa kanilang huling

tatlong laban sa first round, mapait na three-game losing skid ang dinanas ng koponan kontra Ateneo de Manila University, De La Salle University at University of the East (UE).

Napatid ang three-game winning streak ng UST matapos pumukol ng floater si Kiefer Ravena sa huling 3.7 segundo ng laban upang isalba ang Ateneo Blue Eagles, 63-61, noong Agosto 6.

Naitabla ni Kevin Ferrer ang laban, 61-all, may 23 segundo ang nalalabi bago pinakawalan ni Ravena ang kaniyang game-winner sa harap nina Daquioag at Abdul para tuluyang ibaon ang UST. Sa paghaharap naman nila kontra defending champion na La Salle Green Archers noong Agosto 10, hindi nakabawi ang Growling Tigers sa kanilang finals rematch matapos magpamalas ng matinding opensa ang La Salle sa second half upang masungkit ang panalo, 83-70.

Nagtapos ang first half na tabla ang score, 35-all. Lamang pa ang UST sa dulo ng ikatlong yugto, 5046, bago nagpakawala ng 13-1 run ang Green Archers at tuluyan nang iwanan ang Tigers.

Subido handang magpakitang gilas para sa UST Ni JOSIAH DARREN G. SAYNES DETERMINADONG magpakitang gilas ang dating UAAP juniors scoring champion Henri Lorenzo Subido suot ang gintong uniporme ng UST. Lumalaban para sa Growling Tigers, isa ang dating point guard ng De La Salle-Zobel sa mga inaasahang mahahasa ng todo ang kakayahan sa kanyang unang sabak sa seniors league.

Ayon sa 18 na taong gulang na rookie, UST ang kanyang naging prayoridad matapos makita ang pagpapahalaga ng unibersidad sa edukasyon.

Pinili rin niyang maglaro para sa Growling Tigers dahil nakita niyang dito mas uusbong ang kaniyang basketball career.

Naniniwala si Subido na mas mabibigyan siya ng exposure sa UST, at magkakaroon siya ng pagkakataon na matuto mula sa mga beteranong sina Kevin Ferrer, Karim Abdul at Aljon Mariano.

Dagdag pa niya, ang pangangailangan ng Growling Tigers sa isang natural point guard ang isa rin sa mga naging dahilan kung bakit mas pinili ng dating Junior Archer na lumipat sa Espanya.

Ayon naman kay head coach Bong dela Cruz, nakita niya ang potensyal ni Subido sa kanilang mga naging practices kaya naisama ito sa opisyal na lineup ng UST para sa season 77.

Dumaan sa mahabang proseso si Subido makakuha lang ng puwesto sa Tigers, mula sa kanyang pagkuha ng kaniyang release papers galing sa DLSZ hanggang sa pagkumbinsi niya sa coaching staff na karapatdapat siya maging isang Growling Tiger.

“I think coach saw that I am perseverant at the same time assertive kaya ako nabigyan ng slot sa team,” ani Subido.

Kahit na nabibigyan na ng consistent minutes sa unang larga niya sa UAAP, hindi parin

Pursigidong magpakitang gilas ang rookie na si Renzo Subido NAZZI M. CASTRO para sa UST Growling Tigers. kuntento ang dating mythical five member sa kaniyang performance.

Inamin din ng 5’9” point guard na ibang iba ang lebel sa high school kumpara sa seniors league lalo na pagdating sa physicality ng laro.

Dagdag ni Subido, mataas ang inaasahan ng koponan sa kanilang mga rookies lalonglalo na sakanya bilang isa sa mga posibleng on-court leaders sa mga laro.

Subido PAHINA 10

Varsitarian editor, muling UAAP courtside reporter MULING magbabalik ang isang pamilyar na mukha upang maging tinig ng Growling Tigers mula sa sidelines para sa UAAP Season 77.

Sa kaniyang ikalawang taon, si Kristelle-Ann Batchelor, dating Special Reports editor at kasalukuyang Circle editor ng Varsitarian, ang muling magbabalita bilang courtside reporter ng UST. Ayon kay Batchelor, nanaig ang kaniyang pagiging madasalin at malapit sa Diyos kaya nalagpasan niya ang hindi birong proseso ng pagpili sa mga courtside reporters para sa ika-77 na taon ng UAAP. “Sa St. Jude, kapag daw nag-novena ka, matutupad [‘yung gusto mo]. So sinubukan ko siya. Sakto, noong ninth day, tinawagan ako ng ABS-CBN na ako ulit [ang courtside reporter para sa UST],” ani Batchelor.

Inamin din ng Journalism senior na ginusto niyang manatili sa kaniyang trabaho bilang courtside reporter dahil para sa kaniya, hindi sapat ang isang taon para magamit ang kanyang mga natutunan sa kanyang unang taon bilang courtside reporter.

Si Kristelle Ann Batchelor ang muling magbabalita para sa UST ngayong UAAP 77.

BASILIO H. SEPE

“’Yung sa first year mo, it’s a period of walking blindfolded.

Parang nasu-surprise ka pa sa mga nangyayari. ‘Yung second year mo, maa-apply mo na lahat ng natutunan mo,” aniya.

Dagdag pa ng 19-yearold na half-Puerto Rican at half-Filipina, natutuwa siyang maturing na isang “ate” ng mga bagong courtside reporter.

Sinabi rin niya na masaya

siya na makapagbahagi ng payo at mga karanasan sa mga baguhan tungkol sa pagkakaroon ng lakas ng loob sa harap ng kamera.

Sa walong courtside reporter, tanging si Batchelor at si Tricia Robredo lang ng National University ang magbabalik mula sa Season 76.

Para kay Batchelor, malaki ang naging bahagi ng pagiging Varsitarian Special Reports editor niya noong nakaraang taon upang makuha ang tiyansa na maging courtside reporter ng UST kapalit ng modelong si Tina Marasigan.

Aniya, napakinabangan niya ng husto ang kasanayan sa pagsusulat at sa paghahanap ng magandang anggulo sa balita noong unang sabak niya sa UAAP kaya naman mas naging madali para sa kaniya ang magsulat at mag-report ng mabilisan.

“Feeling ko mas nagwowork yung utak ko kapag pressured na. Ginagawa ko lang ‘yung report minutes before mag-live ng air. At saka kapag pre-game report, mental outline lang [ang ginagawa ko] kasi mas kaya kong i-deliver

kapag ganun,” aniya.

Bilang isang courtside reporter, nagbukas ng iba’t ibang oportunidad ang kanyang trabaho na kakailanganin niya upang linangin pa ang kanyang kakayahan.

Sa kabila nito, kaakibat ng pagiging kilala ang mga tugon ng publiko, maganda man o hindi.

Batid ni Batchelor na hindi maiiwasan ang pagkakaroon ng mga taong hindi siya nagugustuhan at inamin niya na naapektuhan siya sa mga negatibong puna ng ibang tao sa unang taon niya sa sidelines.

“Sa first few games ko last year, sine-search ko sa Twitter ‘yung feedback ng tao tungkol sa akin, so nape-pressure ako lalo,” ani Batchelor. “Natutunan ko one day na masaya talaga ako sa ginagawa ko lalo na kapag nandoon ako sa game, sobrang fulfilling.”

Sa kabila ng mga narating niya, aminado si Batchelor na nais niyang ipagpatuloy ang kanyang career bilang reporter at manunulat sa loob o sa labas man ng bansa. ANGELICA P. ABELLO AT DELFIN RAY M. DIOQUINO

Palakasan

IKA-22 NG AGOSTO, 2014

The Varsitarian

PAGBAWI NG KORONA

Handa na ang UST na bawiin ang titulong nararapat para sa kanila matapos ang dalawang taong pagkawala ng overall championship Ng SPORTS TEAM SA IKALAWANG bahagi pa ng unang semestre sila sasabak sa UAAP ngunit desidido ang mga koponang ito na tulungan ang UST na ibalik ang dati nitong karangalan at bawiin mula sa De La Salle University ang titulong overall champion.

Narito ang prediksyon ng Varsitarian sa mga magiging tiyansa ng mga koponang ito.

LABAN O BAWI. Makababawi pa kaya ang mga koponan ng UST upang muling maiuwi ang overall title?

FILE PHOTOS

BEACH VOLLEYBALL Tiger Spikers Nakaraang taon: Ikalawang Puwesto Prediksyon: Kampeon Sa pagbabalik nina Mark Gil Alfafara na dating Most Valuable Player at Kris Roy Guzman na Season 76 Rookie of the Year, malaki ang posibilidad na maiuwi ng UST ang kampeonato ngayong taon.

Maging ang beteranong coach na si Emil Lontoc ay bumalik na rin upang gabayan ang tambalang Alfafara at Guzman para maka-angat sa kanilang runner-up finish noong nakaraang taon.

Para sa Season 77, mananatiling mahigpit na kalaban ng Tiger Spikers ang defending champion na National University. Ngunit ayon kay Lontoc, isang malaking lamang na para sa kanilang koponan ang pagkapanalo ng Tiger Spikers sa nakaraang Philippine National Games (PNG) noong Mayo.

Lady Spikers Nakaraang taon: Ikalawang

UST Poomsae walang planong isuko ang kampeonato sa UAAP Ni DELFIN RAY M. DIOQUINO MATAPOS pagharian ng UST Poomsae team ang UAAP noong nakaraang taon, mas aabangan ang pagdepensa na gagawin nila ngayon.

Kahit noong Season 76 lang naging opisyal na UAAP sport ang poomsae, nagpamalas kaagad ng bangis ang Tiger Jins matapos ang kanilang dominanteng sweep sa lahat ng category.

Ngunit mas mahirap ang kanilang dadanasing kompetisyon ngayong taon dahil sa mga paghahanda ng ibang koponan na

ang pangunahing misyon ay patalsikin sila sa trono.

“I think competition will be tougher this year. Marami na rin ang nag-invest sa mga coaches sa ibang schools, pero we started early for our preparation in the UAAP and we are training double time to prepare for this season,” ani poomsae head coach Rani Ortega.

Naniniwala rin si Ortega na makalipas ang isang taon, UST pa rin ang dapat paghandaan ng ibang mga koponan.

Sa ensayo pa lang na nagsisimula ng 5:30 nang umaga, Poomsae PAHINA 10

Puwesto Prediksyon: Kampeon Dalawang bagong pangalan para sa UST ang magtatangkang bumawi ng kampeonato mula sa Adamson Lady Falcons.

Buo ang kumpiyansa nina Rica Jane Rivera at Cherry Ann Rondina, na parehong nagpakitang gilas sa Palarong Pambansa at PNG, na kaya nilang mag-kampeon sa beach volleyball ngayong taon.

Ayon kay Lontoc, mamumuhunan sa depensa sina Rivera at Rondina tungo sa kanilang hangarin na maibalik ang korona sa UST. CHEERDANCE Salinggawi Dance Troupe Nakaraang taon: Ikapitong Puwesto Prediksyon: Ikalimang Puwesto Hindi man naungusan ng Unibersidad ng Pilipinas ang UST sa may pinaka-maraming kampeonato sa kasaysayan ng UAAP Cheerdance Competition noong isang taon, dinanas naman ng Salinggawi Dance

Troupe (SDT) ang kanilang pinakamasaklap na pagkatalo.

Nabigo ang SDT na maguwi ng karangalan noong isang taon mula sa kanilang Egyptian-themed routine kung kaya’t nangako sila na paghahandaan nila ng lubusan ang kumpetisyon ngayon.

Mahigit isang buwan bago ang Cheerdance Competition, puspusan na ang paghahanda ng SDT sa kanilang mga routine at stunts upang unti-unting maibaon sa limot ang mapait na pagkatalo noong nakaraang taon.

SWIMMING Tigersharks Nakaraang taon: Ikaapat na puwesto Prediksyon: Ikatlong puwesto Mas batang koponan ang ipaparada ng UST Tigersharks sa darating na paglisahan ng paglangoy sa UAAP Season 77, kaya naman magiging mailap pa rin ang tiyansa ng koponan na maiuwi ang titulo ngayong taon.

Kahit nawala na ang mga beteranong sina JR Bautista

at Dexter Docong, hindi ito itinuturing na malaking problema ni coach Cyrus Alcantara dahil maganda ang ipinapakitang potensyal at dedikasyon ng kaniyang koponan.

Bagaman bentahe nila ang potensyal ng kanilang mga batang manlalaro, sinabi ni Alcantara na hindi pa sila ganoon kahinog bilang isang koponan at sinabing mahihirapan silang sumabay sa mga beteranong koponan tulad ng Ateneo de Manila University.

Female Tigersharks Nakaraang taon: Lumiban Prediksyon: Ikatlong pwesto Matapos lumiban sa kompetisyon noong nakaraang taon bilang protesta sa kontrobersyal na residency issue ng dati nilang manlalaro, muling nagbabalik ang UST Female Tigersharks sa UAAP swimming.

Sa pamumuno nina Edlyn Son at Mary Angelique Saavedra at sa tulong ng anim Korona PAHINA 8

Beteranong coaches nagbabalik Ni ANGELICA P. ABELLO at JOSIAH DARREN G. SAYNES PANGUNGUNAHAN ng dalawang nagbabalik na coach ng UST ang kampanya ng Tiger Spikers at Paddlers na pawang umaasa na masungkit muli ang korona sa kanilang pagbabalik aksiyon sa UAAP. Muling ipamamalas ni coach Emil Lontoc ang kanyang husay sa pagtuturo ng beach volleyball habang tatangkain naman ni coach Jackson Que na muling buhayin ang tikas ng Tiger Paddlers sa table tennis.

Hindi nakasaksi ng aksiyon mula sa UAAP sand court si Lontoc noong nakaraang taon dahil sa desisyon niyang mas bigyang pansin ang naghihingalong indoor volleyball program ng UST. “Hindi maganda ang naging rason. Hindi ko rin naintindihan pero pinapili ako ng opisina ng Institute of Physical Education and Athletics (IPEA) kung ano ang gusto ko. Siyempre mas matagal na ako sa indoor volleyball kaya ’yon ang

Lontoc

pinili ko,” sabi ni Lontoc.

Mahigit tatlong dekada nang coach si Lontoc sa indoor volleyball samantalang ika-pitong sabak na niya sa beach volleyball ngayong taon.

Ngunit ang pamunuan na nagpapili sa kanya noong nakaraang taon ang siya ring nag-utos sa kanya na bumalik sa pagtuturo ng beach volleyball.

Sinabi ni Lontoc na ang mga opisyal rin ng IPEA ang nagdesisyon na pabalikin siya bilang coach ng beach volleyball.

Que

Dagdag pa niya, galing sa kanya ang ginamit ni programa at sistema ni Henry Pecaña na dati niyang player na humalili sa kanya bilang coach.

“Lahat ng programs sa akin nanggaling, pero ang experience hindi ’yan naituturo. Napakahalaga ng experience pagdating sa coaching,” ani Lontoc.

Para kay Lontoc, maganda ang ipinamalas ni Pecaña sa kaniyang unang pagsabak bilang coach Beterano PAHINA 8