Tempo Sigelita

TEMPO SIGELITA

Mi, mia patro, kaj la mirinda kosmo de la blankakurteno

Mi pensas, ke en mi infaneco, mi laŭvorte estis apartamenta knabo. Ni havis dometon, malaltan loĝejon, inter apudaj konstruaĵoj kaj mallarĝaj stratoj. Sed mia tuta infanaĝo, juneco kaj eĉ plenaĝeco kongruis inter ili. Tamen mi havis sonĝojn, kiuj superis nian etan domon, atingi arbarojn, oceanojn kaj spacon. Miaj revoj ne povis kongrui en ĉi tiuj konstruaĵoj, stratoj, domoj. La du plej gravaj aferoj, kiuj ekbruligis ĉi tiujn revojn, estis kino kaj ludiloj en mia vivo. Ho, kaj ankaŭ la bildstrioj kaj la ilustraĵoj en la fabelaj libroj, kiujn mi admiris dum mia frua infanaĝo.

Estis du ludilbutikoj en nia strato. La unuan posedis Avo Murat, ni tiel nomis lin sed lia vera nomo estis Hristo. Li estis kalva viro, mi malklare memoras lian vizaĝon. Mi ŝatis la ludilan odoron de tiu butiko mi pensas, ke ĝi estis odoro el miksaĵo de plastaj objektoj. Kaj la dua, komence de la strato, estis la butiko de Yalçın. Li estis pli juna kaj portis dratajn verdabrunajn okulvitrojn, kiuj tiam estis modaj. Yalçın estis juda. Mi ne scias, ĉu ĝi estis lia vera nomo aŭ lia alnomo. Ni kutimis eniri kaj eliri la butikon de Hristo pli ofte. Ni lin ankaŭ nomis Avo Ludisto. Li kutimis vendi maĉgumojn enhavantajn hologramajn fotojn de turkaj kinoartistoj. Mi supozas, ke la marko de ĉi tiuj maĉgumoj estis Melek. Artistoj sur tiuj fotoj palpebrumis al vi, kiam vi iomete skuis la fotojn. Plastaj stiriloj, glavoj, pistoloj, tomboloj, kaj aliaj skatoloj de tabloludoj estis en lia butiko. Se mi bone memoras, Yalçın estis vendanta ilin pli multekoste.

Inter ĉi tiuj ludilmemoroj estis la ludiloj, kiujn mia patro alportis de siaj komercaj vojaĝoj, la plastaj kamionoj donacitaj post mia cirkumcido kaj la elektra trajno, kasteloj, etaj plastaj vakeroj kaj indianoj. Ni estis infanoj en apartamento, sed ni kutimis ludi diversajn aktivajn ludojn surstrate kaj en la parko de Cihangir, tuj sub de nia domo. Televido kaj kinejo okupis tre gravan lokon en miaj feliĉaj mezklasaj jaroj de mia infaneco. Ni kutimis praktiki la samajn detektivajn seriojn, kiujn ni vidis en la televidilo, en la koridoroj de nia bazlernejo, dum paŭzaj tempoj. La patro de mia amiko Metin laboris ĉe la usona konsulejo. Metin kutimis alporti bonkvalitajn skribvarojn kaj kartonajn etikedojn al la lernejo, aĵojn kiujn ni ne povis trovi aliloke en la Turkio de la 70aj jaroj. Lia patro prenis ilin de la konsulejo. Ni skribis rangon kaj nomon sur tiuj malhelflavajn etikedojn kaj fiksis ilin sur nia brusto. Estis la fruaj 70aj jaroj. produktita inter la jaroj 66 kaj 70, ankaŭ estis montrita en la unukanala turka televido. Ni kutimis imiti la heroojn de tiu tvserio, kaj ni surhavis pistolojn kaj pistolujojn faritaj elpapero ĉirkaŭ niaj talioj. Mi estis inspektoro Leblanc, alia mia amiko estis komisaro Lambert, iuj el niaj amikoj estis la ŝtelistoj, kiujn ni postkuris. Persekutado, aresto, esplordemandado... Jen la mondo de imitado de infanoj! Ĝi estis kaj kinematografia kaj teatra mondo.

Ununura kanala nigra kaj blanka televido, en kiu estis nigrablankaj porinfanaj programoj, malfermis al ni la pordon al buntaj mondoj. Tv serioj kiel Star Trek, Bewitched, Mission Impossible, The Fugitive, Space 1999 (Stela Vojaĝo, Sorĉita, Neplenumebla tasko, La Fuĝanto, Spaco 1999) kaj multaj kino filmoj. La reganta kulturo sur la ekrano de mia infaneco kaj la blankakurteno (t.e. la kineja ekrano) estis la usona kulturo. Koncerne la filmojn, kiujn mi spektis kun mia patro, mi devas aldoni ankaŭ la francajn kaj italajn vidajn mondojn al ĉi tiu kulturo. De Turka Kinejo, tiuj, kiuj venas al mia kapo estas la historiaj heroaj filmoj kiel Tarkan, Battal Gazi, Kara Murat, kaj la detektivaj filmoj de Cüneyt Arkın, la plej grava stelo de la Turka Kino (iusence, ni povas nomi lin la turka Alain Delon). Kune kun mia patro mi spektis liajn detektivajn filmojn nomitajn Cemil.

Ĉar mia patro estis ne laboranta dum semajnfinoj, ni kutimis iri multe al la kinejo kune kun li. Mi ŝatus spekti pli da vakeraj filmoj. Li ankaŭ amis ilin, sed foje ĝi kondukis min al filmoj kun pli pezaj temoj por mia aĝo. La plej memorindaj el ĉi tiuj filmoj estis la francaj filmoj “La prezo de perfido” , “La VirinoBuĉisto” , “Murdo en Meksiko” (filmo pri la murdo de Trocki), “La Blua Barbo” kaj “La Ruĝa Balono” .

“La Ruĝa Balono” estas mallonga sed tre >>30

verkis kaj sendis Konuralp Sunal el Turkio