Alicia Silverstone
De gezonde mama is een ode aan het natuurlijke moederschap, beginnend bij het zwanger worden, de zwangerschap en bevalling tot aan het moeder zijn van een kleintje en een eventuele tweede baby. Gesteund door wetenschappelijke experts laat Alicia Silverstone zien hoe je je kans op zwanger worden vergroot met gezonde voeding en een relaxte natuurlijke visie op vruchtbaarheid. Ze neemt je aan de hand tijdens alle stadia van de zwangerschap en geeft gezonde alternatieven voor zwangerschaps-snaaiaanvallen, leert je vertrouwen te hebben in jezelf tijdens de bevalling, wijst op het mooie van borstvoeding, hechting en gelukkig ouderschap. En tussendoor deelt ze haar heerlijke recepten met je. Zo helpt De gezonde mama je om gezond zwanger te raken en een vrolijke, gezonde baby op te laten groeien, op weg naar een gelukkig en gezond ouderschap.
DE GEZONDE MAMA
Na t u u r l i j k e n l i e f d e vo l m o e d e r s c h a p
Alicia Silverstone (San Francisco 1976) is een Amerikaanse actrice. Ze werd voor haar rol in de televisieserie Miss Match genomineerd voor een Golden Globe. Ze is veganiste, moeder en oprichter van het platform The Kind Life.
DE GEZONDE
Alicia Silverstone
MAMA • SNELLER ZWANGER • STRALEND ZWANGER • EEN FIJNERE BEVALLING • EEN GEZONDE KRAAMTIJD
NUR 851 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
OMSLAG 349,3 x 200 DEF.indd 1
www.kosmosuitgevers.nl
06-05-15 15:18
Voor Bear Blu en alle baby’s die nog ter wereld moeten komen
2
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 2
06-05-15 16:27
DE GEZONDE
MAMA • SNELLER ZWANGER • STRALEND ZWANGER • EEN FIJNERE BEVALLING • EEN GEZONDE KRAAMTIJD
Alicia Silverstone Fotografie Amy Neunsinger
Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 3
06-05-15 16:27
www.kosmosuitgevers.nl @Kosmosuitgevers
Oorspronkelijke titel: The Kind Mama Oorspronkelijke uitgever: Rodale Inc. © 2014 Alicia Silverstone © 2015 Voor de Nederlandse taal: Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, onderdeel van VBK | media Omslagontwerp en lay-out binnenwerk: M A T ONTWERP, Maya Timmer, Den Haag Vertaling: Loes Schouten Fotografie: Amy Neunsinger Overige foto’s van Anamaria Brandt (blz. 193, 194), Claire Weiss (blz. 107, 158, 174) en Stephanie Todaro (blz. 323). ISBN 978 90 215 5883 7 ISBN e-book 978 90 215 5884 4 NUR 851 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever stelt zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave. Deze uitgave is een naslagwerk en geen medisch handboek. De informatie in dit boek kan je helpen gefundeerde beslissingen te nemen over je gezondheid. Het is geen alternatief voor enige behandeling die je arts je wellicht heeft voorgeschreven. Als je vermoedt dat je gezondheidsproblemen hebt, adviseren we je dringend deskundige medische hulp te zoeken. Alicia Silverstone is geen medicus en zet in dit boek haar persoonlijke mening uiteen. De uitgever is dan ook niet verantwoordelijk voor de beschreven behandelingen en/of levenswijze en kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen ervan. De vermelding van specifieke bedrijven, organisaties of autoriteiten in dit boek impliceert in geen geval de instemming van de auteur of de uitgever, en de vermelding van specifieke bedrijven, organisaties of autoriteiten impliceert niet dat zij instemmen met dit boek, zijn schrijver of de uitgever. De internetadressen en telefoonnummers die in dit boek zijn opgenomen, waren correct ten tijde van het ter perse gaan van het boek.
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 4
06-05-15 16:27
Inhoud Voorwoord door dr. Jay Gordon Inleiding: Ik beloof je dat het beter kan
8 10
Deel I: Voorbereiding van je babyhuis. Bereid je lichaam voor op een mooie zwangerschap en geboorte Hoofdstuk 1: Word een gezonde mama
14
Hoofdstuk 2: Zwanger worden
18
Hoofdstuk 3: Verander je lichaam in een schone, sterke babymachine
24
Hoofdstuk 4: Elimineer slecht voedsel
32
Hoofdstuk 5: Project voor de baby: meer gezondheid
49
Deel II: Ik ben zwanger! Wat nu? Handleiding per trimester Hoofdstuk 6: Eerste trimester
86
Hoofdstuk 7: De gezonde geboorte
108
Hoofdstuk 8: Tweede trimester
128
Hoofdstuk 9: Derde trimester en geboorte
156
Hoofdstuk 10: De gezonde babykamer
186
Deel III: Het welkom aan de baby. Het kraambed en het maken van een ruimte om te genezen Hoofdstuk 11: Het kraambed, of je meest verbazingwekkende babyvakantie
196
Hoofdstuk 12: Borstvoeding
215
Hoofdstuk 13: Zindelijk worden: een alternatief voor luiers
249
Deel IV: De opvoeding van de baby. De eerste zes maanden en daarna Hoofdstuk 14: Gezond ouderschap: het plan voor een gezonde, gelukkige baby 260 Hoofdstuk 15: Het gezinsbed
275
Hoofdstuk 16: De eerste zes maanden voor moeder en baby
291
Hoofdstuk 17: Het eerste voedsel van de baby
307
325
Aanhangsel I: Recepten
Aanhangsel II:
Gezond voedsel van A tot zink
Je nieuwe geen-medicijnkastje
366 368
Bronnen
372
Noten
373
Register
389
Dankbetuiging 398
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 5
06-05-15 16:27
6
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 6
06-05-15 16:27
Dag baby’s. Welkom op aarde. ’s Zomers is het er warm en ’s winters is het er koud. De aarde is nat en rond en overvol. Jullie zullen hier op zijn hoogst honderd jaar doorbrengen, baby’s. Volgens mij bestaat er maar één regel, baby’s: jullie moeten zachtmoedig zijn, verdomme. ‒ Kurt Vonnegut
7
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 7
06-05-15 16:27
Voorwoord Ik heb de afgelopen jaren verschillende keren met Alicia Silverstone gesproken over zwangerschap, geboorte, borstvoeding en voeding. Haar visie op deze thema’s spreekt me bijzonder aan, en daarom heb ik haar verzoek om dit voorwoord te schrijven met genoegen geaccepteerd. Eerlijk gezegd had ik bedacht het manuscript af en toe eens door te bladeren tot aan de deadline – het was een drukke periode in mijn praktijk, hoewel het in de pediatrie eigenlijk nooit stil is – en ik begon te lezen, maar kon er daarna niet meer mee ophouden. Ik ontdekte al snel dat ik geen enkele bladzijde of hoofdstuk wilde overslaan. Dit boek is niet alleen nuttig voor jou, maar ook voor mij. De Gezonde Mama is een uniek, positief verslag over de geweldige ervaringen die je kunt opdoen in de periode voor de geboorte, tijdens de zwangerschap en de geboorte en gedurende het opgroeien van een kind. Ik ben al dertig jaar lid van de American Academy of Pediatrics en heb mij er al die tijd gewaardeerd gevoeld. Daarmee wil ik niet zeggen dat ze me prijzen hebben toegekend of dat ik een populariteitswedstrijd gewonnen heb vanwege mijn ideeën over borstvoeding, het gezinsbed, kindervoeding of andere thema’s. Ze behartigen de belangen van de leden van de Academy – wij kinderartsen – uitstekend, maar ik vind dat ze zich vaak niet voldoende inzetten voor borstvoeding en andere belangrijke thema’s met betrekking tot de gezondheid van kinderen. Ik heb ook dertig jaar samengewerkt met artsen van het American College of Obstetrics and Gynecology. Deze artsen hebben de meeste baby’s die ik in mijn carrière heb begeleid ter wereld gebracht, hoewel ik ook honderden baby’s thuis geboren heb zien worden. Op een dag zullen verloskundigen misschien terugkeren naar een model voor de verloskunde en bevallingen dat is gebaseerd op onderzoek en bewijs, maar op dit moment schommelt het percentage keizersneden in Amerika rond de 33 procent. Dat is een enorme stijging vergeleken met de bijna 5 procent van vijftig jaar geleden. Bedenk maar eens dat volgens de World Health Organization (WHO) het percentage keizersneden rond de 10 tot 15 procent zou moeten liggen voor de optimale gezondheid van de moeders. Het is overigens niet zo dat door dit grote aantal chirurgische bevallingen zwangerschappen een positiever resultaat hebben: in 2012 werd het officiële rapport van de WHO over keizersneden gepubliceerd in het meest achtenswaardige tijdschrift van de wereld, The Lancet, en een van de auteurs, dr. A. Metin Gülmezoglu, zei 8
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 8
06-05-15 16:27
daarin: ‘Door de relatieve veiligheid van de operatie denkt men dat hij even veilig is als een vaginale geboorte. Dat is zeker niet het geval.’ Het WHO-onderzoek wees ook op het gestegen aantal opnamen op de intensive care-afdelingen en latere complicaties bij vrouwen die een chirurgische bevalling ondergingen zonder medische indicatie. Ander medisch onderzoek heeft uitgewezen dat baby’s die ter wereld komen door een keizersnede onmiddellijk na de geboorte vaker ademhalingsproblemen hebben. Volgens de Centers for Disease Control namen de VS de 50e plaats ter wereld in voor wat betreft zwangerschapssterfte en de 32e plaats voor wat betreft kindersterfte. En dat in een land dat in 2013 een derde van de zwangere vrouwen operatief liet bevallen en meer baby’s op intensive care-afdelingen laat opnemen dan waar ook ter wereld. Moeders en vaders moeten zich voor de geboorte goed laten informeren over ziekenhuisprocedures en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun kind veilig en zonder medicatie ter wereld kan komen en dicht bij hen kan blijven. De Gezonde Mama geeft de nieuwste en beste informatie die ik ooit heb gezien. Het bestrijkt alle onderwerpen, variërend van een natuurlijke aanpak tot de behandeling van postnatale depressie of de stoelgang van de baby. Neem dit boek mee als je gaat praten met kinderartsen, die vereerd zouden moeten zijn dat ze voor je bewuste, gezonde, nieuwe gezin mogen zorgen. En neem De Gezonde Mama later ook mee bij elk artsenbezoek. Het is niet gemakkelijk om veganistische en vegetarische artsen te vinden, en daarom zijn de voedingsadviezen van De Gezonde Mama een godsgeschenk voor degenen onder ons die liever fruit, groenten en bonen eten dan hamburgers, patat en ontbijtgraan met chocolade, en hun baby’s en kinderen ook op die manier willen voeden (om je een idee te geven van het standpunt van de American Academy of Pediatrics ten aanzien van de voeding van moeders en baby’s: de voorzitter van het Committee on Nutrition van de AAP was jarenlang ook een betaalde consulente van de American Cattlemen’s Beef Association. Je kunt je haar mening en haar invloed op het bureau ongetwijfeld voorstellen). De Gezonde Mama kan je helpen een schoon, gifvrij leven te creëren voor, tijdens en na de bevalling. Je beste vrienden zullen echt niet beledigd zijn als je ze vraagt bij hun kraambezoek gaan plastic speelgoed mee te brengen. Integendeel, ze zullen je dankbaar zijn voor je standpunt en je advies. Dank je Alicia, dat je mijn baby’s en hun ouders behoedt. Dr. Jay Gordon 9
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 9
06-05-15 16:27
Inleiding Ik beloof je dat het beter kan Sinds wanneer is het zo moeilijk om een baby te krijgen? Eerst zijn er de medicijnen en injecties om zwanger te raken, daarna de onvermijdelijke negen maanden waarin je je een opgeblazen, hormonaal kreng voelt, met als bekroning een hectische bevalling onder felle lampen terwijl je verbonden bent met piepende apparaten. Bovendien moet je daarna voor een huilende baby zorgen terwijl je je ziek, moe en hulpeloos voelt. Waar zijn de tijden gebleven dat je de liefde bedreef om een baby te maken, dat je genoot van negen maanden stralende vreugde, daarna vol vertrouwen beviel en met zuiverheid een baby grootbracht? Nou dames: zo kan het ook zijn. Hebben jullie dat gehoord? Een supergezonde, energieke, bevredigende zwangerschap, geboorte en moederschap is een realiteit! Of je nu in God, de hemelse geest of moeder natuur gelooft, dat verandert niets: we zijn gezegend met alles wat we nodig hebben om een kind te dragen, te baren en te verzorgen. Punt, uit. Jij en ik zullen dit verbazingwekkende vermogen aan het licht brengen. Als je problemen hebt om in verwachting te raken, zal ik mijn best doen om ervoor te zorgen dat je zwanger wordt. Als je pas met het idee bent gaan spelen, zullen we bespreken hoe je het gewoon op je af moet laten komen, zonder alles te plannen of de kalender te raadplegen. Als je een baby verwacht – en al wat moeilijkheden hebt ondervonden – dan zal ik je laten zien hoe je een stralende en gezonde zwangerschap kunt hebben. En net als je denkt dat er niets mooiers is dan dat kleintje in je buik, zullen we erover praten hoe je die fantastische baby op de wereld kunt helpen op de zachtaardigste en mooiste manier. En als we dan toch bezig zijn, zullen we laten zien hoe je PMS, onregelmatige menstruatie, hoge bloeddruk, slapeloosheid, allergieën, pukkels, gewichtsproblemen, schildklieraandoeningen, lupus en multiple sclerose kunt voorkomen of zelfs genezen en het risico op hartziekten, suikerziekte en kanker kunt verkleinen. We verbeteren je afweerstelsel en bevrijden je geest. Je zult meer energie hebben, ’s nachts beter slapen, een ideaal gewicht houden en een glans uitstralen die niet alleen door de hormonen wordt veroorzaakt. Je zult in staat zijn te luisteren naar wat je lichaam echt nodig heeft en je dan ontspannen in de gelukzaligheid van de hele situatie. 10
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 10
06-05-15 16:27
Dit boek gaat niet over de dagelijkse kwesties van je baarmoeder. Dit boek toont je hoe je zonder angst, zorgen en alle vervelende dingen die volgens iedereen onvermijdelijk zijn, kunt genieten van de zwangerschap, de geboorte en de rest van je leven. Ik werd tot deze weg geïnspireerd doordat ik zag hoe enkele van mijn vriendinnen mooi, gemakkelijk en natuurlijk zwanger waren, bevielen en hun kinderen opvoedden. De keuzen die ik heb gemaakt bij de opvoeding van mijn eigen zoon, Bear Blu, zijn ontstaan doordat ik het verschil had gezien tussen hun manier en de ‘normale’ manier, die mij niet aansprak. Ik zal mijn keuzen en de keuzen die veel vrouwen op de wereld maken met jou delen zodat jij de weg kunt vinden die jou het beste lijkt. Dit boek is een leidraad voor de andere manier. Ik raad je aan eerst het hele boek door te nemen en daarna kun je naar behoefte elk hoofdstuk opnieuw lezen. Geloof me, het is veel gemakkelijker om plannen te maken voor een mooi moederschap vóórdat de baby wordt geboren. We zullen op deze bladzijden praten over alle dingen die je misschien zijn verteld – door vrienden, artsen of familieleden – en waarom er misschien betere alternatieven zijn. We zullen je helpen het tere nieuwe leven te beschermen door je diepste zelf aan te boren. Je zult dieper contact maken met je eigen behoeften, zodat je ook die van je baby beter zult aanvoelen. Er zullen gaandeweg veel vragen rijzen, en ik wil je daarbij helpen. Maar de natuur heeft de antwoorden al gegeven. Je hoeft alleen maar zachtaardig te worden en de geschenken te ontvangen die op de ongelofelijke weg voor je liggen. Oké, we gaan een baby maken!
Liefs,
11
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 11
06-05-15 16:27
12
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 12
06-05-15 16:27
deel 1 voorbereiding van je babyhuis
bereid je lichaam voor op een mooie zwangerschap en geboorte
13
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 13
06-05-15 16:27
1 Wo rd e e n g e z o n d e m a m a Voor we gaan beginnen, wil ik eerst even praten met alle vrouwen die het steeds maar niet lukt om zwanger worden. Als je problemen hebt om in verwachting te raken, kunnen we ons erop concentreren hoe we van die vloek een zegening kunnen maken. Dat is waarschijnlijk het laatste wat je wilt horen na maanden of jaren van zorgen over kwesties als ovulatie of baarmoederslijmvlies, maar als je nog steeds vruchtbaarheidsproblemen hebt, moet er toch iets veranderen! Denk aan alle mensen die hun leven lang niet weten wat ze afhoudt van hun volledige, heerlijke potentieel. Jij hebt nu de kans om je op je best te voelen, gelukkig te worden, je balans te vinden en dit op de natuurlijke manier te doen. Het is een meer ontspannen, eenvoudigere en ongetwijfeld veel leukere weg om de moeder te worden waartoe je bent voorbestemd. Nou, luister goed, zwangere vrouwen! Geloof me, ik hoor het als je zucht onder de pijnen en beproevingen van de zwangerschap. Ik weet wat bijna iedereen je vertelt: dat deze periode in je leven een voortdurende strijd is tussen jou en je ogenschijnlijk stuurloze lichaam. Maar een stralende, onbezorgde, stressvrije zwangerschap ligt binnen je bereik. En we zullen zorgen dat je die zult beleven. En weet je, het geheim van een gelukzalige zwangerschap en moederschap is hetzelfde voor jullie allemaal. Het maakt niet uit of je probeert zwanger te worden of al in verwachting bent, je eerste of je vierde kind verwacht, over negen maanden of negen dagen bevalt. Jullie maken allemaal dezelfde reis: jullie worden een zachtaardige, gezonde mama. Bij zachtaardigheid denken we meestal aan onze houding tegenover anderen, en dat is natuurlijk belangrijk, maar de zachtaardigheid die ik bedoel gaat – in de allereerste plaats – uit naar jezelf. Dat is geen kwestie van egoïsme, je moet alleen beseffen dat het prima is om aan je eigen wensen en behoeften tegemoet te komen. Want als jij gelukkig en zachtaardig bent, kun je gemakkelijker op je best zijn. En zo zullen we je baby op een zachtaardigere, gezondere, gelukkigere manier op de wereld zetten. Door een zachtaardige, gezonde mama te zijn kun je niet alleen de ideale plaats creëren waar je baby kan groeien, maar ook een diep gevoelde, opwindende zwan14
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 14
06-05-15 16:27
gerschap beleven zonder spijsverteringsstoornissen, opgezwollen voeten, slapeloosheid en alle andere onplezierige kwaaltjes die volgens ons horen bij het feit dat een klein mensje in onze buik groeit. Je zult zowel jezelf als je baby beschermen tegen een lange reeks ziekten, maar ook tegen verontreinigende en giftige stoffen die vervelende gevolgen op de lange termijn kunnen hebben. Als je reis tot nu toe moeilijk is geweest, zul je nu eindelijk al die manische energie rond het maken van een baby kunnen loslaten. Je zult op weg zijn naar een magische en fantastische zwangerschap, zodat je na de bevalling andere zwangere vrouwen zult benijden, omdat je niet kan wachten het nog eens over te doen. De goede gewoonten die je hier aanneemt, zullen je reis door het ouderschap veel gemakkelijker maken. Ze zullen je helpen je innerlijke kracht voor de bevalling te gebruiken, na de geboorte sneller te herstellen, hemelse moedermelk te maken, een diepere band met je baby te krijgen en een zachtaardig, gezond, wijs voorbeeld voor hem of haar te zijn. Natuurlijk zul je moeilijke momenten doormaken, maar je zult ze kunnen overbruggen. Heb ik de laatste twee jaar minder geslapen dan ik zou willen? Zeker. Maar is het feit dat ik een gezonde mama ben niet het prachtigste en opzienbarendste wat ik tot nu toe in mijn leven heb gedaan? Ongetwijfeld. Op welk punt in dit avontuur je je ook bevindt, van nu af aan heb je een keus: je kunt kiezen of je je geweldig wilt voelen of alles maar over je heen wilt laten komen. Neem deze kans om te besluiten hoe je de rest van je leven wilt leiden. Ik beloof je dat je je daarna ongelofelijk veel beter zult voelen. Op de bladzijden van dit boek zul je de wijsheid vinden die ik ter harte heb genomen op mijn eigen weg naar het gezonde moederschap. Het is een waardevolle, interessante verzameling adviezen van een aantal uitstekende gynaecologen, goeroes, verloskundigen, kinderartsen, experts, genezers en goede vrienden. Ik heb talloze onderzoeksartikelen en stapels boeken gelezen, lezers van mijn blog geraadpleegd en experts vragen gesteld om bevestiging te zoeken van wat mijn hart me ingeeft. De vraag naar een duidelijke bron die zowel inspirerend als informatief was, bleef onbeantwoord. Geloof me, als ik die zou hebben gevonden, zou ik dit boek niet hebben geschreven, maar aan iedereen die ik ken een exemplaar daarvan hebben gegeven. In plaats daarvan ben ik gaan nadenken over alle verbazingwekkende informatie en kennis die ik ter beschikking had. Ik dacht erover tijdens controles, tijdens mijn wandelingen, en terwijl ik me afvroeg hoe ik die belachelijke cynici tot zwijgen zou kunnen brengen. Ik dacht zelfs over dit boek tijdens de bevalling! Nu zal ik al die informatie aan jou doorgeven. Aan de slag! Word een gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 15
15
06-05-15 17:27
Je kunt niet goed denken, goed liefhebben, goed slapen, als je niet goed hebt gegeten. ‒ Virginia Woolf
16
De gezonde mama
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 16
06-05-15 16:27
17
GEZONDE MAMA BINNENWERK_001_400_DEF.indd 17
06-05-15 16:27
Alicia Silverstone
De gezonde mama is een ode aan het natuurlijke moederschap, beginnend bij het zwanger worden, de zwangerschap en bevalling tot aan het moeder zijn van een kleintje en een eventuele tweede baby. Gesteund door wetenschappelijke experts laat Alicia Silverstone zien hoe je je kans op zwanger worden vergroot met gezonde voeding en een relaxte natuurlijke visie op vruchtbaarheid. Ze neemt je aan de hand tijdens alle stadia van de zwangerschap en geeft gezonde alternatieven voor zwangerschaps-snaaiaanvallen, leert je vertrouwen te hebben in jezelf tijdens de bevalling, wijst op het mooie van borstvoeding, hechting en gelukkig ouderschap. En tussendoor deelt ze haar heerlijke recepten met je. Zo helpt De gezonde mama je om gezond zwanger te raken en een vrolijke, gezonde baby op te laten groeien, op weg naar een gelukkig en gezond ouderschap.
DE GEZONDE MAMA
Na t u u r l i j k e n l i e f d e vo l m o e d e r s c h a p
Alicia Silverstone (San Francisco 1976) is een Amerikaanse actrice. Ze werd voor haar rol in de televisieserie Miss Match genomineerd voor een Golden Globe. Ze is veganiste, moeder en oprichter van het platform The Kind Life.
DE GEZONDE
Alicia Silverstone
MAMA • SNELLER ZWANGER • STRALEND ZWANGER • EEN FIJNERE BEVALLING • EEN GEZONDE KRAAMTIJD
NUR 851 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
OMSLAG 349,3 x 200 DEF.indd 1
www.kosmosuitgevers.nl
06-05-15 15:18