Een lifestyleboek
VOOR IEDEREEN DIE GEZOND WIL LEVEN
GEZOND LEVEN DOE JE ZO!
de enorm druk bezochte website Voedzaam & Snel op. Zij maken er een sport van om gezond te leven op het gebied van voeding, beweging en ontspanning en schreven eerder
O N T S PA N N I N G
Sven & Jennifer richtten
Met Jennifer & Sven van Voedzaam & snel
beweging
Met honderd gemakkelijke en smakelijke recepten. Met weekmenu’s en boodschappenlijstjes. Alle ingrediënten zijn te koop in de supermarkt.
VOEDING
We leiden een druk bestaan, maar zijn meer dan ooit geïnteresseerd in gezond eten en bewust leven. Sven en Jennifer van het populaire blog Voedzaam & Snel ondervonden dat het nog niet meevalt om te bepalen wat nu wel en niet gezond is. Het werd hun passie om dat uit te zoeken en ze deelden die ervaring met hun volgers. En zo kwam er behalve een website ook een lifestyleboek, gebaseerd op hun leefstijl als inspiratiebron voor anderen. Gemakkelijk in je leven in te passen en ook geschikt voor een kleinere beurs.
GEZOND LEVEN DOE JE ZO!
Het Groene Smoothie Boek.
VOEDING
beweging O N T S PA N N I N G
www.kosmosuitgevers.nl
NUR 893 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
GEZOND LEVEN DOE JE ZO!
GEZOND LEVEN DOE JE ZO! VOEDING
beweging O N T S PA N N I N G
Met Jennifer & Sven van Voedzaam & snel
Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
www.kosmosuitgevers.nl @Kosmosuitgevers
Š 2015 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Vormgeving: Femke den Hertog Fotografie recepten en The Making off: Sven & Jennifer Overige fotografie binnenwerk en achterzijde omslag: Joshua Rood Visagie: Jetty van Pelt Auteursfoto voorzijde omslag: Harold Peirera
ISBN 978 90 215 5939 1 ISBN e-book 978 90 215 5940 7 NUR 893 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever stelt zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave.
INHOUD Voorwoord Inleiding 1. Voeding 2. Beweging 3. Ontspanning
7 8 11 35 43
Over de recepten Ontbijt Lunch & salades Smoothies & sappen Snacks & smeersels Soep Avondeten Toetjes Weekmenu’s
47 48 62 90 100 116 130 180 192
The making off: koken, fotograferen en eten! Over Voedzaam & Snel Register
203 204 206
VOORWOORD Terwijl we bezig zijn met het controleren van de drukproef en nadenken over het voorwoord. Sven: ‘Wat
schrijf je eigenlijk in een voorwoord?’
Jennifer: ‘We moeten onszelf, denk ik, de vraag stellen: “Waarom hebben we dit boek gemaakt?” En dat verwoorden in een voorwoord.’ Sven: ‘ … Waarom hebben we dit boek gemaakt.’ ‘Uhm … zodat we niet steeds alles aan iedereen apart hoeven te vertellen.’ Jennifer: ‘Haha, ja maar dat is wel erg kort door de bocht voor in een voorwoord. Het mag wel iets uitgebreider.’ Sven: ‘Oké,
zo dan: We hebben dit boek geschreven omdat we onze ervaringen graag willen delen. Ik voel me fit en gezond en dat maakt me gelukkig. Ik hoop dat ik met dit boek mensen kan inspireren om hetzelfde gevoel na te streven.’
Jennifer: ‘En ik wil graag laten zien dat het helemaal niet moeilijk hoeft te zijn.’ Sven: ‘Het
zorgt juist voor meer vrije tijd.’
Jennifer: ‘Zodat je meer kunt sporten of tijd kunt nemen voor ontspanning. We moeten ook vertellen dat de recepten lekker zijn en makkelijk om te bereiden, dat we niet moeilijk doen, geen superfoods gebruiken, enzo.’ Sven: ‘Nuchtere Hollanders, haha. Ik denk dat het ook wel leuk is om te vertellen dat we geen wetenschappers zijn en dat we zelf aan het ontdekken zijn.’
‘Inderdaad. Ja, deze punten moeten wel in het voorwoord. Maak jij er een leuke tekst van?’
Jennifer: Sven: ‘Is
al klaar.’
7
INLEIDING
Als mens ben je onderdeel van de natuur. We maken allemaal deel uit van het prachtige en complexe systeem dat zich in de afgelopen miljoenen jaren heeft ontwikkeld tot de wereld waarin we nu leven. Hoewel velen van ons zich verwant voelen met de smartphone, hebben we meer gelijkenissen met een plantje dat in het raamkozijn groeit. Je bent de natuur. We worden geboren, we groeien op, we ontwikkelen, we planten voort, we worden oud en we gaan dood. Het is de cyclus van het leven. En wat zou het fijn zijn om van dat leven in optimale gezondheid te kunnen genieten.
Gezondheid is een kostbaar bezit. Een gezond, fit en weerbaar lichaam. Een evenwichtige geest. Wat betekent ‘gezond’ eigenlijk? Volgens de Dikke van Dale betekent ‘gezond’ het volgende: ge·zond (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1. lichamelijk in orde, niet ziek: gezond en wel; gezonde ideeën van inzicht getuigend; een gezond bedrijf winstgevend 2. heilzaam: een gezond klimaat (bron: www.vandale.nl)
De WHO (World Health Organisation) definieerde ‘gezondheid’ in 1948 als volgt:
“Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken.” Als alles over ons lichaam bekend zou zijn, dan zou het makkelijk zijn om zo gezond mogelijk te leven. We zouden precies weten wat we wel en niet moeten eten, hoe vaak we moeten bewegen en hoe intensief. Onderzoekers en wetenschappers zijn inmiddels al een heel eind op weg. Nieuwe onderzoekstechnieken maken het mogelijk om de allerkleinste processen in ons lichaam te bestuderen, maar er is nog veel te ontdekken. Het komt daarnaast ook regelmatig voor dat onderzoeken elkaar tegenspreken of dat een nieuw onderzoek een andere uitkomst geeft. Deze tegenstrijdige berichten maken het soms lastig om ‘theoretisch’ gezien voor het meest gezonde te kiezen. Maar ‘gezond’ kan ook op een andere manier benaderd worden. Het is hiervoor belangrijk dat we niet alleen kijken naar wetenschappelijke ontwikkelingen, maar
8
dat we ook blijven luisteren naar ons eigen lichaam, signalen herkennen en gebruik maken van ons ‘gezond’ verstand en intuïtie. Onderzoeken lezen en verschillende manieren van leven uitproberen om te kijken hoe je lichaam hierop reageert, kost veel tijd. En die tijd heeft niet iedereen. We hebben het al druk genoeg met ons werk, ons (online) sociale leven, kinderen, familie, vrienden en hobby’s. Gelukkig is alles zelf uitzoeken niet noodzakelijk om gezond te kunnen leven. Wij hebben al flink wat uitzoekwerk voor je gedaan en alle nodige informatie en praktische tips voor je verzameld in dit boek. Gezond leven doe je zo! begint met drie hoofdstukken: voeding, beweging en ontspanning. Alle drie zijn ze even belangrijk, maar nog belangrijker is de onderlinge balans. Ze ondersteunen en versterken elkaar en hebben alle drie aandacht nodig. Daarna volgen 100 lekkere, simpele en gezonde recepten die we afsluiten met vier weekmenu’s, zodat je gelijk aan de slag kunt gaan. Met dit boek laten we je onze manier van leven zien en hoe wij omgaan met voeding, beweging en ontspanning. Het vinden van de onderlinge balans en het inpassen in je eigen leven is iets wat je zelf moet doen. Maar we weten zeker dat het je gaat lukken.
Gezond leven is namelijk helemaal niet moeilijk; je doet het zo!
9
HOOFDSTUK 1
VO ED IN G
Voeding heeft in grote mate invloed op hoe we ons lichamelijk en geestelijk voelen. We worden continu verleid om meer en vaker te eten en er is veel tegenstrijdige informatie over wat nu gezond is. Gezonde keuzes maken lijkt daarom soms moeilijker dan het is. Een voedzaam voedingspatroon draagt bij aan een fit en gezond leven. Met wat basiskennis, goede voorbereiding, gezond verstand en een kritische blik maak je eenvoudig voedzame keuzes in de supermarkt, de keuken en onderweg. 11
VOEDING
Productgroep
Groen 60% Basis
Aardappelen
Geel 25% Af en toe
Oranje 10%: Liever niet
Rood 5%: Liever helemaal niet
Aardappel of zoete aardappel gekookt of gepoft, zelf gemaakte aardappelpuree
Ovenfriet
Gefrituurde friet, instant-aardappelpuree
Producten met veel meervoudig onverzadigde vetten zoals lijnzaadolie en zonnebloemolie
Margarine, halvarine, bak- en braadproducten
Bakken en braden
Producten met veel verzadigde vetten zoals roomboter en kokosolie
Producten met veel enkelvoudig onverzadigde vetten zoals olijfolie en pindaolie
Broodbeleg
Dik belegd met: • Zelf gemaakte spreads zoals guacamole, humus, tomatensalsa of tonijnsalade • Gekookt ei • Gezond (bestaande uit: tomaat, komkommer, sla, ei, kaas, avocado en bijvoorbeeld gerookte zalm)
• Pindakaas en andere
Broodwaren
• Ambachtelijk bereid
• Volkorenbrood • Volkoren crackers
Meergranenbrood
Drinken
• Water uit de kraan,
• Smoothies uit de
• Verse sappen uit pak • Energiedranken of fles • Sterke drank en • Vruchtensappen likeuren, gesuikerde
meergranen-volkorenbrood • Roggebrood
mineraalwater, bronwater • Kruidenthee zonder suiker
blender • Vers geperste sappen en zelf gemaakte sappen uit de sapcentrifuge of slowjuicer • Bruisend water • Thee en koffie zonder suiker • Tomatensap
Ei
Gekookt ei, gepocheerd ei, omelet met veel groenten
Gebakken ei, roerei
Fruit
• Alle soorten vers
• Gedroogd fruit • Verse dadels
fruit • Diepvriesfruit
Vleeswaren en smeersalades voorzien van suiker, zout en andere additieven zoals filet americain, paté, smeerkazen, zoet beleg zoals chocoladepasta, schuddebuikjes, kokosbrood, jam, vruchtenhagel en hagelslag
notenpasta’s zonder toegevoegde suiker • Vleeswaren zoals rosbief, rookvlees, fricandeau en kipfilet (zonder toevoegingen) • Gebakken ei • Kaas
31
zonder toegevoegde suiker en additieven • Wijn en bier
Wit brood, zachte broodjes, ontbijtkoek, beschuit, croissant, eierkoeken en overige deegwaren van bloem
smoothies, frisdranken, gezoete sappen uit pak • Siropen • Thee met suiker of honing • Koffie met suiker
Rauw ei, gefrituurd ei
Ingemaakt fruit zonder toegevoegde suiker
Ingemaakt fruit
54
JODIUM Jodium is een mineraal dat invloed heeft op de werking van de
schildklier. De schildklier produceert schildklierhormonen die belangrijk zijn voor je stofwisseling. Jodium komt voor in zeevis. Ook eieren en volkorenbrood bevatten jodium. In zeewier zit het meeste jodium .
OMELET MET ROOD FRUIT DIT HEB JE NODIG: 2 gram munt (ca. 4 blaadjes) 2 eieren ¼ theelepel zout 100 ml melk 8 gram roomboter 150 gram aardbeien 150 gram kwark 125 gram bramen 60 gram bosbessen
ZO MAAK JE HET: Snijd de munt fijn. Klop de eieren samen met de munt en het zout met een garde door de melk. Laat de helft van de boter smelten in een koekenpan en bak met de helft van het losgeklopte ei een dunne omelet. Keer de omelet na drie minuten om en bak de andere kant in twee minuten goudbruin. Maak een tweede omelet met de rest van het ei. Verwijder de kroontjes van de aardbeien en snijd ze doormidden. Vouw de omeletten twee keer dubbel en beleg ze met de kwark en het fruit.
VEZELS (g)
VITAMINEN A (mg)
B1 (mg)
B2 (mg)
B6 (mg)
B11 (µg)
B12 (µg)
C (mg)
D (µg)
E (mg)
per portie
6,8
0,2
0,1
0,7
0,1
79,0
1,4
48,0
1,0
3,8
% ADH
17%
27%
10%
44%
9%
26%
49%
64%
10%
38%
Natrium
Kalium
Calcium
Fosfor
IJzer
Magnesium
Koper
per portie
699,0
495,0
236,3
280,1
8,5
41,3
0,5
1,4
% ADH
70%
15%
24%
47%
70%
14%
59%
16%
MINERALEN (mg)
55
Zink
70
TIP: Het maken van een gegrilde
salade kost iets meer tijd en is daarom meer geschikt voor op een
vrije dag.
SALADE MET GEGRIDLE AUBERGINE DIT HEB JE NODIG: 1 aubergine 3 eetlepels olijfolie 1 theelepel versgemalen peper ¼ theelepel zout 2 trostomaten 125 gram mozzarella 6 gram basilicum (ca. 15 blaadjes) 30 gram rucola 1½ eetlepel olijfolie, extra vergine 1 eetlepel appelazijn
ZO MAAK JE HET: Snijd de aubergine in de lengte in plakken van ½ centimeter dik, smeer ze in met de drie eetlepels olijfolie en strooi er ½ theelepel peper en het zout over. Gril de plakken aubergine in een grillpan aan beide kanten 2,5 minuut op middelhoog vuur. Waarschijnlijk moet je de aubergine in twee porties bakken, omdat het niet allemaal tegelijk in de pan past. De aubergineplakken zijn goed als ze zacht en gaar zijn. Snijd intussen de tomaten en de mozzarella in plakken en het basilicum fijn. Laat de plakken aubergine afkoelen als ze klaar zijn. Leg de plakken aubergine, tomaat en mozzarella op de rucola. Strooi het basilicum eroverheen. Meng 1½ eetlepel olijfolie, de appelazijn en ½ theelepel peper in een schaaltje en sprenkel dit mengsel over de salade. VEZELS (g)
VITAMINEN SALADE MET GEGRILDE AUBERGINE A (mg)
B1 (mg)
B2 (mg)
B6 (mg)
B11 (µg)
B12 (µg)
C (mg)
D (µg)
E (mg)
per portie
4,5
0,1
0,2
0,3
0,1
22,0
0,9
65,9
-
1,5
% ADH
11%
14%
15%
17%
6%
7%
34%
88%
-
15%
Natrium
Kalium
Calcium
Fosfor
IJzer
Magnesium
Koper
per portie
573,0
680,0
289,5
246,3
1,5
45,2
0,1
2,2
% ADH
57%
21%
29%
41%
13%
15%
8%
24%
MINERALEN (mg)
71
Zink
FOSFOR Fosfor is een mineraal dat net als calcium belangrijk is voor het behoud van sterke
botten en
tanden. Fosfor speelt ook een rol bij de stofwisseling in je lichaam. Fosfor komt in veel verschillende voedingsmiddelen voor, maar vooral in haring en in halfvolle
melk.
HARINGSALADE DIT HEB JE NODIG: 500 gram voorgekookte bieten 3 haringen 1 appel 10 gram bieslook 2 eetlepels kwark ½ theelepel versgemalen peper
ZO MAAK JE HET: Spoel de bieten schoon en snijd ze in blokjes. Snijd de staartjes van de haringen en snijd de vissen in stukjes. Schil de appel, snijd hem in vieren, verwijder het klokhuis en snijd het vruchtvlees in blokjes. Snipper het bieslook. Doe de bieten, haring en appel in een schaal en hussel ze door elkaar. Meng in een kommetje de kwark, het bieslook en de peper en lepel het kwarkmengsel op de salade.
VEZELS (g)
VITAMINEN A (mg)
B1 (mg)
B2 (mg)
B6 (mg)
B11 (µg)
B12 (µg)
C (mg)
D (µg)
E (mg)
per portie
8,8
0,3
0,1
0,5
0,9
63,5
13,6
21,0
15,0
1,5
% ADH
22%
37%
11%
34%
57%
21%
485%
28%
150%
15%
Natrium
Kalium
Calcium
Fosfor
IJzer
Magnesium
Koper
per portie
3660,0
1293,5
131,9
454,8
4,0
88,0
0,4
1,5
% ADH
336%
39%
13%
76%
33%
29%
40%
17%
MINERALEN (mg)
85
Zink
Tip: Koop een verse gerookte makreel bij de visboer
86
komkommertoastjes met zalm blz. 110
geroosterde cashewnoten blz. 109
guacamole blz. 108
rode tomatentapenade blz. 107
hummus blz. 107
102
groene pesto blz. 107
havermoutbrood blz. 104
groene olijventapenade blz. 107 zwarte olijventapenade blz. 107
regenbooggroenten met yoghurtdip blz. 105
103
KIPCURRIE MET POMPOEN DIT HEB JE NODIG: ½ pompoen (ca. 450 gram) 150 gram sperziebonen 1 rode ui 400 gram kipfilet 10 gram roomboter 45 gram rode currypasta 1 blikje kokosmelk (400 ml) 1 appel 50 gram cashewnoten ½ theelepel zout
ZO MAAK JE HET: Lepel de pitten uit de pompoen en snijd het vruchtvlees in blokjes. Doe deze in een pan met water en breng dit aan de kook. Haal de sperziebonen af en doe ze bij de pompoen zodra die twee minuten heeft gekookt en laat de pompoen en de sperziebonen nog vijf minuten samen koken totdat ze beide gaar zijn. Snijd intussen de rode ui doormidden en dan in halve ringen en de kipfilet in blokjes. Fruit de ui twee minuten in de roomboter, voeg de kipblokjes toe en bak deze twee minuten mee. Voeg nu de currypasta toe en bak hem een minuut mee. Doe de kokosmelk erbij en laat de curry vijf minuten zachtjes koken. Schil intussen de appel, snijd hem in vieren, verwijder het klokhuis en snijd de appelstukken in blokjes. Giet de groenten af en doe ze samen met de appelstukjes, de cashewnoten en het zout bij de curry en laat die nog twee minuten zachtjes koken.
VEZELS (g)
VITAMINEN A (mg)
B1 (mg)
B2 (mg)
B6 (mg)
B11 (µg)
B12 (µg)
C (mg)
D (µg)
E (mg)
per portie
9,4
0,1
0,7
0,3
1,7
70,0
0,6
32,4
-
4,4
% ADH
23%
13%
60%
20%
111%
23%
21
43%
-
44%
Natrium
Kalium
Calcium
Fosfor
IJzer
Magnesium
Koper
per portie
1015,0
1838,5
169,8
1057,8
9,5
242,6
1,6
4,5
% ADH
102%
56%
17%
176%
79%
81%
177%
50%
MINERALEN (mg)
140
Zink
Tip: Proef eerst of de curry niet al zout genoeg is, voordat je het zout toevoegt
141
WEEKMENU 1 Dag 1: Ontbijt: Homemade muesli met choconibs met yoghurt of kwark (60) Lunch: Spinaziesalade (73) Avondeten: Dikke tomatensoep met ballen (120) Dag 2: Ontbijt: Lunch: Bonensalade (84) Avondeten: Kabeljauwpakketjes uit de oven (159) Dag 3: Ontbijt: Groene smoothie (57) Lunch: Salade met gerookte zalm en bosbessen (65) Avondeten: Quinoa met aubergine en kerstomaatjes (168) Dag 4: Ontbijt: Homemade muesli met choconibs met yoghurt of kwark, aangevuld met een banaan (60) Lunch: Salade van gegrilde kip (72) Avondeten: Spinaziequiche met champignons en paprika (137) Dag 5: Ontbijt: Havermoutpap naar keuze (53) Lunch: Avocado-bietensalade (69) Avondeten: Courgettesoep met zalm (119) Dag 6: Ontbijt: Quinoa met bosbessen en amandelen (59) Lunch: Avondeten: Lasagne van aubergine (151) TIP 1: Koop een flinke stronk
gemberwortel en bewaar hem op de fruitschaal.
Dag 7: Ontbijt: Homemade muesli met choconibs met yoghurt of kwark (60) Lunch: Broccolisalade met nootjes (89) Avondeten: -
TIP 2: Koop alleen verse
munt en verse
basilicum en vervang de andere verse kruiden deze week door
gedroogde kruiden. Verse munt is
langer houdbaar als je hem vochtig maakt en in een plastic zakje in de koelkast bewaart. 194
BOODSCHAPPENLIJST VOOR WEEK 1 Droogwaren Groene pesto - 60 gram Mais - 1 klein blikje (150 gram) Rode kidneybonen - 1 blikje (310 gram) Gehakte tomaten - 1 blikje (400 gram) Tomatenpuree - 140 gram Zwarte olijven, zonder pit - 12 (ca. 20 gram) Noten/zaden/granen Amandelen - 240 gram Cashewnoten - 50 gram Havermout - 125 gram Havervlokken - 150 gram Pure chocolade met 85% cacao - 100 gram Quinoa - 330 gram Walnoten - 175 gram Zuivel Crème fraîche - 210 gram Jonge kaas, geraspt - 100 gram Melk - 200 ml Melk of amandelmelk voor de havermoutpap - 600 ml Mozzarella - 250 gram Yoghurt en/of kwark voor drie ochtenden (incl. yoghurt voor de dressing van de salade van gegrilde kip en de broccolisalade) Zachte geitenkaas - 70 gram Eieren - 11 Diepvries Diepvriesboerenkool - 100 gram Diepvriesspinazie - 100 gram
Gemende sla (krulsla of een andere slamix) 90 gram Groene paprika - 1 Kastanjechampignons - 130 gram (Knol)venkel - 1 Peen of wortel - 275 gram Prei (ca. 280 gram) - 1 Rode paprika - 3 Rode ui - 1 Rucola - 40 gram Spinazie - 280 gram (Tros)tomaten - 10 Ui - 2 Kruiden Basilicum - 6 gram (ca. 15 blaadjes) Dille - 4 gram (ca. 3 takjes) Koriander - 2 gram (ca. 3 takjes) Munt - 5 gram (ca. 10 blaadjes) Tijm - 2 gram (ca. 4 takjes) Fruit Appel - 2 Avocado - 5 Banaan - 4 Bosbessen - 250 gram Fruit voor de havermoutpap Perssinaasappels - 4 Vlees/vis Gerookte zalm - 350 gram Kabeljauwfilet - 2 (ca. 300 gram) Kipfilet - 2 kleine (250 gram) Rundergehakt - 450 gram
Groente Aubergine – 3 Bieten, voorgekookt - 500 gram Bleekselderij - 3 stengels Broccoli - 1 flinke stronk (ca. 500 gram) Kerstomaatjes - 250 gram Courgette - 3 Gemberwortel - 15 gram
Heb je genoeg pitten,
zaden en rozijnen in huis voor de muesli en de broccolisalade?
195
Een lifestyleboek
VOOR IEDEREEN DIE GEZOND WIL LEVEN
GEZOND LEVEN DOE JE ZO!
de enorm druk bezochte website Voedzaam & Snel op. Zij maken er een sport van om gezond te leven op het gebied van voeding, beweging en ontspanning en schreven eerder
O N T S PA N N I N G
Sven & Jennifer richtten
Met Jennifer & Sven van Voedzaam & snel
beweging
Met honderd gemakkelijke en smakelijke recepten. Met weekmenu’s en boodschappenlijstjes. Alle ingrediënten zijn te koop in de supermarkt.
VOEDING
We leiden een druk bestaan, maar zijn meer dan ooit geïnteresseerd in gezond eten en bewust leven. Sven en Jennifer van het populaire blog Voedzaam & Snel ondervonden dat het nog niet meevalt om te bepalen wat nu wel en niet gezond is. Het werd hun passie om dat uit te zoeken en ze deelden die ervaring met hun volgers. En zo kwam er behalve een website ook een lifestyleboek, gebaseerd op hun leefstijl als inspiratiebron voor anderen. Gemakkelijk in je leven in te passen en ook geschikt voor een kleinere beurs.
GEZOND LEVEN DOE JE ZO!
Het Groene Smoothie Boek.
VOEDING
beweging O N T S PA N N I N G
www.kosmosuitgevers.nl
NUR 893 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen