T HE PLACE BE
9 789021 567785 www.kosmosuitgevers.nl
NUR 500 Kosmos Uitgevers Utrecht/Antwerpen
T H E P L A C E BE
LA AT JE INSPIREREN DOOR DIT SCHITTERENDE REISBOEK VAN N E LY P L A N E T. THE PLACE BE BE VAT 240 BESTEMMINGEN WAAR JE BLIJ AVONTUURLIJK K ALM OPGEWONDEN GEAMUSEERD GEÏNTRIGEERD OF GEPASSIONEERD V A N W O R D T. I E D E R E BESTEMMING ZAL EEN EMOTIE OPROEPEN VAN ONGEREPTE NATUURGEBIEDEN BRUISENDE STEDEN TOT E RME NATUURVERSCHIJNSELEN EN RELIGIEUZE BEDEVAARTEN. IN ELK HOOFDSTUK VIND JE 20 PLA ATSEN EN ERVARINGEN DIE T DE VERBEELDING SPREKEN EN JE UITDAGEN. NAAST DE SCHITTERENDE FO ’S W A A R N E LY P L A N E T B E K E N D OM IS BE VAT HE T BOEK OOK PRAKTISCHE REISTIPS.
T HE PLACE BE
2 4 0 B E S T E M M I N G E N O M J E G E Ï N S P I R E E R D, V R O L I J K , AV O N T U U R L I J K , R U S T I G , B E V LO G E N , A L L E E N , G E PA S S I O N E E R D E N V O L M A A K T T E V O E L E N
T HE PLACE TO BE
2
© Mark Read / Lonely Planet, © Philip Lee Harvey / Lonely Planet
3
INHOUD 10
38
62
ONTZAG
SEREEN
PASSIE
Hawaii, VS * Newfoundland, Canada * Quebec, Canada * Mammoetbomen, Californië * Ecuador * Monteverde, Costa Rica * Queensland, Australië * Rajasthan, India * Ngorongoro, Tanzania * IJsland * Atacama, Chili * Arizona, VS * New York, VS * Rio de Janeiro, Brazilië * China * Meteora, Griekenland * New Mexico, VS * Californië, VS * Nieuw-Zeeland * Indonesië
Bay of Islands, Nieuw-Zeeland * Corn Islands, Nicaragua * Cycladen, Griekenland * Majorca, Spanje * Florida, VS * Quebec, Canada * Myanmar * Queensland, Australië * Bourgondië, Frankrijk * Margaret River, Australië * Turkse Rivièra, Turkije * Iriomote-jima, Japan * Cornwall, VK * Orkney-eilanden, Schotland * New Mexico, VS * Shimla, India * Canada * Vientiane, Laos * Botanische tuinen Parijs, Frankrijk
Agra, India * Madhya Pradesh, India * Venetië, Italië * Cinque Terre, Italië * Sicilië, Italië * Yorkshire, VK * Dublin, Ierland * Parijs, Frankrijk * San Francisco, VS * Provence, Frankrijk * Namakwaland, Zuid-Afrika * Marokko * Umbrië, Italië * Tanzania * Barcelona, Spanje * Mexico City, Mexico * Hobart, Australië * Buenos Aires, Argentinië * Sevilla, Spanje * Rio de Janeiro, Brazilië
86
1 10
13 2
GELUK
VERLICHTING
ALLEEN ZIJN
Louisiana, VS * Havana, Cuba * Amsterdam, Nederland * Duitsland * Wenen, Oostenrijk * Verenigde Staten * Mexico * Florida, VS * De Zambezi, Zambia * Kangaroo Island, Australië * Kauai, VS * San Francisco, VS * India * Japan * Mexico * Stockholm, Zweden * Kopenhagen, Denemarken
India * Californië, VS * Tibet * Galicië, Spanje * Florida, VS * Arizona, VS * Uluru, Australië * IJsland * Svalbard, Noorwegen * Venezuela * Parijs, Frankrijk * Versailles, Frankrijk * Florence, Italië * Londen, VK * Tokyo, Japan * Las Vegas, VS * Sri Lanka
Antarctica * Het Lege Kwartier, Oman * Alaska, VS * Namibië * Australië * Tibet * Siberië, Rusland * Groenland * Yukon, Canada * Chelbachebeilanden, Palau * Cookeilanden * Tristan da Cunha * Galapagoseilanden, Ecuador * IJsland * Los Angeles, VS * Stockholm, Zweden * Londen, VK * Tokyo, Japan * China * Massachusetts, VS
4
Bladzijde 2: vrouw in klederdracht, Yunnan, China. Bladzijde 3: kamperen bij de rivier de Zambezi, Zambia.
158
1 78
200
PLEZIER
INSPIRATIE
OPWINDING
Verenigde Staten * Edinburgh, Schotland * Montreal, Canada * Japan * Bangalore, India * Boston, VS * Staffa, Schotland * Costa Rica * Bahama’s * Florida, VS * Thailand * Dode Zee * Alice Springs, Australië * Dublin, Ierland * Memphis, VS * Zweden * Hobart, Australië * Buenos Aires, Argentinië * Sevilla, Spanje * Rio de Janeiro, Brazilië
Jamaica * Florida, VS * Cycladen, Griekenland * Jura, Schotland * Faeröer * IJsland * Maui, VS * Cappadocië, Turkije * New Mexico, VS * Yunnan, China * Samarkand, Oezbekistan * Oxford, Engeland * Oxford, VS * Côte d’Azur, Frankrijk * San Francisco, VS * Melbourne, Australië * Petra, Jordanië * Bhutan * Patan, Nepal * Spanje
Lukla, Nepal * IJsland * Hawaii, VS * Iguaçu, Brazilië/Argentinië * Queenstown, Nieuw-Zeeland * Zwitserland * Dubai, VAE * Cebu, Filipijnen * Oeganda * Serengeti, Tanzania * Sydney, Australië * Shetlandeilanden, Schotland * Balearen, Spanje * Amritsar, India * New Delhi, India * Kuala Lumpur, Maleisië * Chiang Mai, Thailand * Dublin, Ierland * Yucatán, Mexico * Finland
2 24
248
2 74
VERVULLING
AVONTUUR
REFLECTIE
Kathmandu, Nepal * India * Bagan, Myanmar * Ubud, Bali * Peking, China * Spanje * Osaka, Japan * Kyoto, Japan * Thimphu, Bhutan * Italië * Frankrijk * Louisiana, VS * Alpen, Frankrijk * Hawaii, VS * Borneo * Azoren * Madagaskar
Lofoten, Noorwegen * Zweden en Finland * Papoea-Nieuw-Guinea * Nagaland, India * Guatemala * Costa Rica * Chili * Canada * Washington, VS * Kimberley, Australië * Tasmanië, Australië * Nieuw-Zeeland * Zuid-Afrika * Wadi Ghul, Oman * Pyreneeën, Frankrijk * San Sebastian, Spanje * Hong Kong, China * Bogota, Colombia * Zermatt, Zwitserland
Bhutan * Yunnan, China * Duitsland * Londen, VK * Saimaa, Finland * Scilly-eilanden, VK * Paaseiland, Chili * Peru * Granada, Spanje * Jaisalmer, India * Texas, VS * Dublin, Ierland * Turkije * Georgië * Engeland * Sri Lanka * Bologna, Italië * Californië, VS * Oneindige kamers * Varanasi, India *
5
We waren een uur eerder in onze zeekajaks gestapt om rond de Bay of Islands te peddelen, aan de noordoostkust van NieuwZeeland. Ineens zagen we ze in de diepte onder ons: drie machtige, zwart-witte vormen zwommen langzaam door het saffierblauwe water. Orka’s, killer whales, op jacht naar voedsel, twee grote en een kleintje in het midden. Na die ontmoeting waren we diep onder de indruk en zelfs wat emotioneel. We voelden ontzag voor de majestueuze dieren in hun natuurlijke leefomgeving; verrukking over hoe dicht we ze genaderd waren; vreugde over onze onverwachte ervaring in die prachtige omgeving. Het effect was zo krachtig dat we het ons jaren later nog heel precies herinneren. Of we een reis van een paar dagen maken of van een jaar, we willen allemaal graag onvergetelijke dingen zien en nieuwe ervaringen opdoen. We zijn op zoek naar een gevoel. Dat gevoel kan ontzag zijn of verwondering, iets wat het dagelijks leven overstijgt of juist een weldadig gevoel van rust. Misschien zoeken we opwinding en blijdschap, waar we nieuwe energie van krijgen, misschien ook inspiratie of de tijd en mentale ruimte voor reflectie. Dit boek is anders dan andere reisboeken: het neemt je mee naar bijna 250 plaatsen over de hele wereld, met als invalshoek het gevoel dat ze je kunnen geven. Elke bestemming, van het kleinste eiland in de Stille Oceaan tot
6
de grootste wereldstad, roept één (of meer) van de twaalf emoties op die we als uitgangspunt hebben gekozen. In elk hoofdstuk, met als eerste ‘Ontzag’ en als laatste ‘Reflectie’, worden twintig plaatsen beschreven, het gevoel dat ze kunnen oproepen en de manieren om er te komen. Er zijn bijdragen van deskundigen die ervan overtuigd zijn dat het ervaren van dit soort emoties (die in ons drukke leven van alledag vaak ondergesneeuwd raken) essentieel is voor ons geestelijk en lichamelijk welzijn, en ons meer inzicht geven in onszelf en de wereld om ons heen. Soms voel je je klein, bijvoorbeeld als je voor het eerst een walvis ziet springen (zie blz. 12) of naar de onmetelijke sterrenhemel kijkt (zie blz. 286), soms voel je je sterker verbonden met de wereld en de mensen in je omgeving. Soms raak je gefascineerd door een prachtig getekende vlinder of schitterende decoraties, zoals in Jaisalmer (India) of het Alhambra (Spanje), en ervaar je een moment van reflectie of verlichting. Daar tegenover staat de spanning van het avontuur, zoals je die kunt voelen in de binnenlanden van Papoea-Nieuw-Guinea, de bruisende muziekscene van Bogota of het vrolijke nachtleven van Queenstown in Nieuw-Zeeland. Al die prachtige bestemmingen kunnen emoties bij je oproepen: geluk, inspiratie, serene rust, passie en nog veel meer. Maar we hopen dat dit boek je ook inspireert om deze emoties dichter bij huis te zoeken.
© Mark Read / Lonely Planet
VOORWOORD
De Bay of Islands, Nieuw-Zeeland.
7
O N T Z A G
© Matt Munro / Lonely Planet, Michael Heffernan / Lonely Planet
Het Vrijheidsbeeld werd in 1886 ingehuldigd. New York was aanvankelijk een Hollandse handelspost en werd later een toevluchtsoord voor Europese immigranten op de vlucht voor oorlog, onderdrukking en armoede, zoals te lezen valt in het boek City of Dreams: the 400-Year Epic History of Immigrant New York van Tyler Anbinder. In 1860 bestond 69% van de stemgerechtigden in New York uit genaturaliseerde buitenlanders: Ieren, Duitsers, Russische Joden, Italianen. Elke groep had zijn eigen enclave, zoals Little Italy, en beroepen. Men integreerde maar langzaam. Tegenwoordig draagt de stad nog de sporen van dit immigrantenverleden en die maken diepe indruk. Als je dat gevoel van ontzag een extra accent wilt geven, kom dan in mei of juli op het moment dat de zon exact tussen de stadskloven ondergaat en door de gloeiende wolkenkrabbers wordt omlijst. Dit fotogenieke fenomeen staat bekend als Manhattanhenge (naar Stonehenge). Je kunt de zonsondergang het mooist bekijken vanuit 42nd, 57th, 34th, 23rd en 14th Street. Overigens is dit effect volkomen toevallig. Prehistorische volkeren als de Chaco bouwden hun nederzettingen volgens de bewe-
�� NEW YORK, VS
�� RIO DE
New York is vanuit de hele wereld te bereiken, met als logische keus het John F Kennedy Inter national Airport. Binnen landse vluchten komen vaak aan op LaGuardia of het Newark Liberty International Airport, vanwaar je per trein naar Penn Station reist of per bus naar de Grand Central Terminal. Er is het hele jaar veel vraag naar accommodatie, maar tijdens de vakanties of grote evenementen is het extra moeilijk om onder dak te vinden. Het goed koopst zijn werkdagen in de winterperiode. Met de ondergrondse kun je alle uithoeken van de stad bereiken. Koop daarvoor een MetroCard (van enkeltjes tot weekkaar ten).
Buitenlandse vluchten komen aan op Galeão International Airport, dat ongeveer 20 km van Rio de Janeiro ligt. Er zijn diverse bussen naar het centrum en andere bestemmingen (Bus Rapid Transport, BRT) of je kunt een taxi nemen. Voor accommodatie in de wijken achter de beroemde stranden, zoals Copacabana, Ipanema en Leblon, betaal je de hoofdprijs. Santa Teresa, in de heuvels achter Lapa, is een aantrekkelijke, artistieke wijk met boetiekhotels. Ook zijn er favelaprojecten in voormalige sloppenwijken, bijvoorbeeld Vidigal. Het hoogseizoen loopt van december tot maart.
Links: Upper Antelope Canyon in Arizona, VS. Onder: Cristo Redentor en Rio de Janeiro, Brazilië.
gingen van zon en maan, maar de New Yorkse stadsontwikkelaars hebben daar nooit rekening mee gehouden. New York is een wonder van menselijke makelij, maar �� Rio de Janeiro in Brazilië ligt aan een haven die tot een van de grote natuurwonderen van de aarde wordt gerekend. Toch doet de stad geen afbreuk aan haar prachtige omgeving. Integendeel. De standaardreactie van mensen die vanaf de berg Corcovado over de baai, de beroemde stranden en de Suikerbroodberg uitkijken, is ‘Wauw!’. Achter je staat het beroemdste icoon van Brazilië (misschien na Pelé): het standbeeld Cristo Redentor, een 38 m hoge Christusfiguur in art-decostijl, van de hand van de Franse beeldhouwer Paul Landowski, uit de jaren twintig, gemaakt van gewapend beton en tegeltjes van zeepsteen. Ruk je los van Ipanema en neem de Trem do Corcovado, de tandradbaan die je vanuit het regenwoud tot aan Christus’ voeten brengt (tip: neem de eerste trein, dan ben je als eerste op de top).
JANEIRO, BRAZILIË
27
From her beacon-hand glows worldwide welcome (de fakkel in haar hand verwelkomt mensen van over de hele wereld): inscriptie op het Vrijheidsbeeld in de baai van New York.
28
29 © Gary Latham/ Lonely Planet
291
T H E
P L A C E
TO
B E
www.kosmosuitgevers.nl kosmos.uitgevers kosmos.uitgevers Oorspronkelijke titel: The Place to Be Oorspronkelijke uitgever: Lonely Planet Global Limited Vertaling: Henriëtte Gorthuis Redactie en productie Nederlandse uitgave: Deul & Spanjaard, Groningen © 2017 Lonely Planet Global Limited © 2017 Fotografie, zie bij de foto’s zelf © 2018 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen ISBN 978 90 215 6778 5 NUR 500 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever stelt zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave. Auteurs Oliver Berry (Alleen zijn, Vervulling), Joe Bindloss (Opwinding), Janine Eberle (Verlichting, Passie), Emily Matchar (Plezier, Geluk), Jonathan Thompson (Inspiratie) Omslagfoto Philip Lee Harvey (Sukamade Beach, Meru Betiri National Park, Indonesië, zie blz. 36)
Het papier in dit boek is gecertificeerd volgens de regels van de Forest Stewardship Council®. FSC® staat voor natuurvriendelijk, sociaal verantwoord en economisch rendabel beheer van het bosareaal op de wereld.
304
T HE PLACE BE
9 789021 567785 www.kosmosuitgevers.nl
NUR 500 Kosmos Uitgevers Utrecht/Antwerpen
T H E P L A C E BE
LA AT JE INSPIREREN DOOR DIT SCHITTERENDE REISBOEK VAN N E LY P L A N E T. THE PLACE BE BE VAT 240 BESTEMMINGEN WAAR JE BLIJ AVONTUURLIJK K ALM OPGEWONDEN GEAMUSEERD GEÏNTRIGEERD OF GEPASSIONEERD V A N W O R D T. I E D E R E BESTEMMING ZAL EEN EMOTIE OPROEPEN VAN ONGEREPTE NATUURGEBIEDEN BRUISENDE STEDEN TOT E RME NATUURVERSCHIJNSELEN EN RELIGIEUZE BEDEVAARTEN. IN ELK HOOFDSTUK VIND JE 20 PLA ATSEN EN ERVARINGEN DIE T DE VERBEELDING SPREKEN EN JE UITDAGEN. NAAST DE SCHITTERENDE FO ’S W A A R N E LY P L A N E T B E K E N D OM IS BE VAT HE T BOEK OOK PRAKTISCHE REISTIPS.
T HE PLACE BE
2 4 0 B E S T E M M I N G E N O M J E G E Ï N S P I R E E R D, V R O L I J K , AV O N T U U R L I J K , R U S T I G , B E V LO G E N , A L L E E N , G E PA S S I O N E E R D E N V O L M A A K T T E V O E L E N