CA R L A S O N H E
7
9 789043 916387
Flexs Cover_NL_imaginary_animals.indd 1
TEKEN IM
ISBN: 978 90 4391 638
FANTASIEDIEREN
Kijk voor meer informatie op WWW.T IRION . N L
TEKENLAB
Ontdek hoe VEELZIJDIG jouw creatieve kant is! In Tekenlab fantasiedieren vind je RU I M 50 GEVARI EERDE OEFENINGEN met tekenen als basis, gemixt met diverse andere TECH NI EKEN & MATERIALEN . Van gevlekte dieren in aquarelverf, pinguïns tot leven gewekt in krastekeningen tot bonte honden in kliedercollages en puzzelschilderijtjes met geschilderde vogels. De meest BIJZON DERE FANTASI EDI EREN creëer je zelf in EENVOU DIGE STAPPEN ! Dit boek is een bron van inspiratie voor zowel BEGIN N ERS ALS GEVORDERDEN . Gooi al je creativiteit op tafel en beleef heel veel PLEZIER met de fantasiedieren uit dit TEKEN LAB.
FANTASIEDIEREN
MATERIALEN MIX & TECH NIEKEN
14-6-2013 11:56:35
1
Vlekken en barsten in het trottoir Zoeken naar dieren om je heen
Ik zie overal dieren!
Omdat ik in de Amerikaanse stad Seattle woon, heb ik het ‘geluk’ dat ik genoeg flatgebouwen om me heen heb met olievlekken, troep en andere willekeurige ‘vlekken’ waar ik inspiratie uit kan halen. En in het kleine plaatsje in Colorado waar ik ooit woonde, waren er volop afgesleten voetpaden die ontzettend veel inspiratie boden: de barsten in het trottoir. Waar ik ook woon, in de herfstmaanden merk ik vaak dat ik de bladeren op de grond in vissen, vogels, olifanten en andere wezens zie veranderen. En op de groenteafdeling stuitte ik gisteren op een enorme berg gemberwortels... of waren het donzige diertjes, katten, olipaarden en padden? Wat ik zeggen wil: ik zie overal dieren en dat kun jij ook. Het is gewoon een kwestie van je ogen trainen!
Het blijkt dat je in aluminiumfolie en gemberwortels heel goed dierlijke vormen kunt vinden.
21
02-30017-018-144-NL.indd 21
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
Een cursist vroeg me onlangs of ik mijn dierenteke-
Als mensen me bijvoorbeeld vragen om een
ningen altijd vanuit ‘iets’ begin: een klodder verf, een
olifant ‘uit mijn hoofd’ te tekenen, is mijn
abstracte aquarelvlek, een barst in het trottoir?
eerste neiging om iets als dit te tekenen:
Meestal wel ja. Als ik alleen vanuit mijn fantasie teken, lijk ik terug te vallen op clichés en ben ik zelden blij met het resultaat. Maar wanneer ik een diertje tevoorschijn laat komen uit een gevonden vorm – nadat het al half begonnen was in mijn geestesoog (dat kennelijk creatiever is dan mijn gewone oog) – dan blijkt het veel unieker en levendiger te zijn.
Best aardig. Schattig misschien zelfs. Maar als ik een olifant in een gevonden vorm ‘vind’, zoals een barst in een stoeptegel, een blad of een verfrommeld stuk papier . . .
22
FANTASIEDIEREN TEKENEN EN SCHILDEREN
02-30017-018-144-NL.indd 22
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
GELAAGDE POEDEL: STAP VOOR STAP
Hier laat ik stap voor stap zien hoe je met viltstiften, kleurpotloden en potlood laagjes over elkaar heen kunt aanbrengen op papier.
1 Ik heb eerst een snelle lijnvlek getekend op basis van de afbladderende verf die ik op een muur in Puerta Vallarta in Mexico had gezien toen ik daar in 2010 op vakantie was. Ik heb een zwarte Sharpie Ultra Fine Point (watervaste viltstift) gebruikt.
4 Ik heb met een Crayola-viltstift een laagje roze toegevoegd. Een relatief donkere kleur, dus heb ik het op de delen aangebracht die schaduw hebben, zoals de onderkant van zijn snuit, rond de oren enzovoort. Ook op het lijf heb ik wat roze aangebracht om een samenhangend geheel te krijgen.
2 Deze vorm deed me aan een poedel denken, en poedels hebben een krulvacht! Daarom ben ik met een lichtgrijze Copic-viltstift (#N1) krulletjes gaan maken. Copic-stiften zijn in een heel scala aan lichte kleuren verkrijgbaar, waardoor je goed laagjes over elkaar heen kunt aanbrengen. Ik heb op kop, staart, oor en poten wat poedelhaar getekend.
3 Ik heb met een gouden kleurpotlood (een Crayola die ik bij de hand had) ‘goud’ toegevoegd. In plaats van flink hard op het potlood te drukken heb ik het heel licht gehanteerd. Hoewel de kleur er nu misschien niet geweldig uitziet, weet ik dat naarmate ik er meer lagen overheen aanbreng, het er interessanter uit gaat zien.
5 Ik heb op dezelfde delen wat rood
6 Ik heb met een gewoon vulpotlood
kleurpotlood toegevoegd. Ik heb het potlood lichtjes gehanteerd en enkele donkerdere strepen voor de krullen en de nageltjes aangebracht.
wat schaduwen aangebracht. Ik heb geprobeerd met het donkerdere potlood in de hoeken en gaten te komen waar je je schaduwen kunt voorstellen (onder de kuif bijvoorbeeld). Met mijn vinger heb ik de grafietstrepen zachter gemaakt.
32
02-30017-018-144-NL.indd 32
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
7 De stevige lijn rond de bonttoefjes om de poten van de oorspronkelijke schets zinde me niet, en daarom heb ik de tekening afgemaakt door de zwarte Sharpie nog eens te pakken en meer donkere krullijntjes in de haartoefjes te maken, zodat de oorspronkelijke lijnen wat minder uitgesproken werden.
Toen ik net had ontdekt dat ik het fijne lijnenwerk echt
Omdat er geen balpennen te koop waren in de
leuk vond, heb ik een nieuw schetsboek mee naar
kleine winkeltjes waar we voorbijkwamen, moest ik wel
Mexico genomen met het plan om het met een balpen
de enige andere pen gebruiken die ik bij me had: een
met vlekvormen te vullen. Op een dag liep ik rond in een
zwarte Sharpie. Ik had me zo verheugd om een samen-
klein plaatsje om mijn schetsboek te vullen met vlekken
hangende serie dieren te gaan maken! In plaats daarvan
die geïnspireerd waren door afbladderende verf. Maar
had ik drie verschillende soorten lijnen om mee te wer-
toen ik nog maar tien bladzijden vol had, was mijn pen
ken, waarvan één soort niet eens zichtbaar was!
opeens op. Verdorie! Ik deed er alles aan om hem weer schrijvend te krijgen, en maakte zelfs ongeveer tien ‘te-
Teken- annex levensles: de dingen gaan niet altijd zoals
keningen’ die uit niets anders bestonden dan uit kerven
je wilt, maar uiteindelijk komt alles (meestal) weer op zijn
in het papier. Helaas, de pen was echt leeg.
pootjes terecht.
Hier zijn drie afgemaakte tekeningen uit die ‘serie’. 1: Vlekken en barsten in het trottoir
02-30017-018-144-NL.indd 33
33
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
OE FE NING 5
Gumtekeningen
In de vorige oefening hebben we met een watervaste viltstift gewerkt en was uitgummen niet mogelijk. Dat is een prima manier om te tekenen; omdat je geen correcties kunt aanbrengen word je gedwongen om je te concentreren
benodigdheden • s chetsboek, kartonpapier, velijnpapier of zijdepapier
op het kijken in plaats van te gummen. Hoe vreemd het ook lijkt, veel men-
• vulpotlood met gum
sen vinden het erg bevrijdend om met een watervaste viltstift te werken!
• foto van een dier
In deze oefening gaan we precies het omgekeerde doen: je gaat met je gum ‘tekenen’. Dat is ook bevrijdend, omdat je alle lijnen vol vertrouwen kunt tekenen: je kunt ze toch uitgummen als het moet. We ontspannen en maken daardoor hopelijk betere tekeningen. We oefenen ook met schaduwen aanbrengen, en je leert te bepalen hoe je schaduwen maakt op de fantasiedieren die je tekent.
De voorbeelden in de bovenste rij zijn met een vulpotlood gemaakt; direct daaronder vind je dezelfde voorbeelden nadat ze met een gum zijn bewerkt.
46
FANTASIEDIEREN TEKENEN EN SCHILDEREN
02-30017-018-144-NL.indd 46
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
1 Zoek om te beginnen een foto van een dier dat je leuk lijkt om te tekenen en schets lichtjes de vorm van het dier. Maak een tamelijk kleine tekening (van 7 à 15 centimeter). Deze eerste stap mag maar een paar tellen in beslag nemen.
2 Teken een oog of twee en maak vervolgens een heleboel donkere grafietstrepen met je potlood.
3 Als je in een bepaald gedeelte veel strepen hebt gemaakt, kijk je naar de foto en ga je de lichte delen met je gum ‘weghalen’. Varieer de druk op de gum, zodat er een heel scala aan lichte en donkere tinten ontstaat. Vergeet niet om regelmatig naar de foto te kijken!
4 Als je in een bepaald stukje te veel hebt weggegumd, voeg dan weer wat potloodstrepen toe en begin opnieuw.
5 Als je tevreden bent over je tekening, teken er dan een ander dier aan vast, waardoor je een nieuw ras laat ontstaan.
tip
Bij dit soort oefeningen is het soms beter om het zinkende schip verlaten en met de volgende tekening verder te gaan. Het is misschien niet de meest realistische weergave van bijvoorbeeld een eland die ooit is gemaakt, maar je hebt in elk geval je best gedaan, bent net iets verder gegaan dan je gewend bent, en kunt nu tevreden aan de volgende tekening beginnen.
Het is leuk om niet-bestaande dieren op een realistische manier weer te geven. Dit is vulpotlood op velijnpapier.
2: In het echt en op de foto
02-30017-018-144-NL.indd 47
47
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
5 PROJ EC T
Fantasie dieren Abstracte vertrek punten van aquarelverf
Als je andere resultaten wilt krijgen, moet je soms manieren bedenken om je natuurlijke neigingen de kop in te drukken. Ik ben nogal netjes en nauwkeurig (een pietje-precies, volgens sommi-
De dieren op deze bladzijde zijn gemaakt met blauwe en zwarte aquarelverf, een potlood en een witte pen.
gen), vooral als ik een hele tijd aan een tekening heb zitten werken: ik word voorzichtiger en ben bang om het te verknoeien. Daarom ‘verknoei’ ik mijn werk vaak expres maar meteen; in dit geval met willekeurige streken aqua-
benodigdheden
relverf.
• v el (ca. 28 x 38 cm) warmgeperst aqua-
Het is bevrijdend om op deze manier met je werk te beginnen. Spat de verf gewoon op het papier en denk daarbij zo min mogelijk over de uitkomst na. Werk snel. Zet een muziekje aan als je dat leuk vindt. Verf op die manier verschillende vellen achter elkaar vol.
relpapier • aquarelverf • groot rond penseel • potlood • witte pen
Later kun je je eventuele neiging om netjes te willen werken botvieren
• eventueel acrylinkt
door er op een meer beheerste manier details bij te tekenen of te verven.
75
02-30017-018-144-NL.indd 75
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
4
tip
Een manier om textuur en interessante details toe te voegen is door witte acrylinkt rechtstreeks met een oogdruppelaar op te brengen. Hierdoor krijg je dikke, wat ongecontroleerde lijnen met barsten. (Maar zorg ervoor dat dit de laatste stap van de dag is; het duurt wel even voordat de inkt droog is!) Spray er ter bescherming een laagje vernis overheen.
77
02-30017-018-144-NL.indd 77
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
8 PROJ EC T
Bonte honden Kliedercollage
COLLAGE- EN TEKENTECHNIEKEN
Ik vind het mooi als er in een tekening of schilderij een collage van papier is verwerkt, maar toch haal ik zelf niet zo graag lijm of een plakstift tevoor-
Ik krijg niet graag vieze handen en gebruik daarom maar zelden lijm. Maar uitzonde‑ ringen bevestigen de regel, en deze serie honden bewijst dat maar weer eens!
schijn (volgens mij kunnen we gewoon niet met elkaar overweg). Maar toen ik niet zo lang geleden een workshop volgde bij Karen O’Brien, een kunstenaar uit Oregon, en ik enkele van haar rijkelijk gelaagde krantenpagina’s
benodigdheden • 6 tot 10 vellen (ca. 10 x 13 cm) warmgeperst aquarelpapier
had gezien, werd ik zo enthousiast dat ik besloot om het zelf toch ook maar
• lijm of plakstift
eens te proberen. In dit project gaan we een serie honden maken (of een
• kwastje
ander dier van je keuze) door van willekeurige stukjes papier een collage
• absorbeermiddel (bijvoorbeeld
te maken en er vervolgens Absorbent Ground van het merk Golden overheen te doen. De collage maken we af met een vulpotlood. Dit is een snel en makkelijk project (en het kliedergedeelte duurt maar
Absorbent Ground van Golden) • vulpotlood • rubberen kneedgum • potloodstompje
een paar minuten).
95
02-30017-018-144-NL.indd 95
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
1
1 Zoek wat geschikt drukwerk voor je collage en scheur dat in kleine stukjes van ongeveer 4 cm. Ik heb hier een bladzijde uit een oud boek en een paar enveloppen gebruikt. Op elk vel plak je drie of vier stukjes papier. (Hoewel je bij deze stap in het wilde weg werkt, moet je in je achterhoofd houden dat je uiteindelijk een dier wilt maken, wat betekent dat je ergens een ‘lijf’ en een ‘snuit’ legt, in de wetenschap dat de onderdelen in de volgende stappen kunnen veranderen.)
2
2 Bedek het hele vel papier met een laag absorbeermiddel. Daardoor krijg je twee effecten: de roomwitte substantie vlakt de kleuren van de collage af, waardoor je een neutraler oppervlak krijgt om op te werken, en de verschillende soorten papier krijgen een zekere eenvormigheid, zodat je potlood op dezelfde manier reageert, op welk deel van het papier je ook aan het tekenen bent.
3 Wanneer alles helemaal droog 3
is, tover je de hond tevoorschijn door met je vulpotlood ogen, haren, een staart, een vacht of andere details toe te voegen. Gebruik het potloodstompje om in de hoeken en gaten te komen. Gum zo nodig gedeeltes weg.
tip
Bedenk dat het wat lastiger is om potloodlijnen helemaal uit te gummen als je op een absorbeerlaagje werkt, daarom kun je beter eerst wat lichter werken.
96
FANTASIEDIEREN TEKENEN EN SCHILDEREN
02-30017-018-144-NL.indd 96
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
Deel
GALERIE van inspirerende kunstenaars Ik beken: er zijn dagen dat ik meer op de computer naar de kunst van anderen zit te kijken dan dat ik zelf iets maak. Maar er zijn ook zoveel mooie dingen te zien! Het lijnenwerk, de kleurkeuzes, de composities zijn allemaal zo goed. En ik zou het met geen mogelijkheid kunnen nadoen, al zou ik het willen! Maar dat is natuurlijk ook de schoonheid van het leven en de kunst: we zijn wie we zijn en er is niet echt iets wat we daaraan kunnen doen. Maar het is prima om te worden geïnspireerd door het werk van kunstenaars die je bewondert. Net als bij alles pikt je onderbewustzijn overal ervaringen op die uiteindelijk een weg vinden in je eigen werk, maar met je unieke stempel erop en je eigen draai eraan. De kunst op de volgende bladzijden is gemaakt door vrienden, internetkennissen of volslagen onbekenden, maar voor elk werk geldt één ding: ik wou dat ik het gemaakt had!
02-30017-018-144-NL.indd 125
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
K u ns t enaa r
Karen O’Brien Grants Pass, Verenigde Staten Circuspony, potlood, vilstift op waterbasis en Conté-potlood. ‘Ik gebruik een heleboel kleur in mijn werk, en daarom heb ik besloten om mezelf een uitdaging te stellen en een paar tekeningen te maken met zo weinig mogelijk gereedschappen. Ik hou ervan om driedimensionale voorwerpen te tekenen; het geeft mijn ’tekenoog’ de uitdaging om te gaan met het bestaande licht, shaduwen en textuur. Mijn favoriete 3D-voorwerpen zijn handgemaakte dieren en poppen. In mijn kindertijd heb ik heel wat uren gespendeerd aan het tekenen van mijn favoriete lappenpoppen. Ik ben geboeid door de hedendaagse soft-sculpture art. De creatieven omgang met vormen vraagt om gewoon om een tekening. DIt is een tekening die is geïnspireerd door een pony die is gemaakt door een getalenteerde soft-sculpture animal kunstenaar, Whendi Meagher.’ GALERIE VAN INSPIRERENDE KUNSTENAARS
02-30017-018-144-NL.indd 135
135
10-06-13 11:45
(Fogra 29)WF Job:05-28326 Title:RP-Drawing and Painting Imaginary Animals
CA R L A S O N H E
7
9 789043 916387
Flexs Cover_NL_imaginary_animals.indd 1
TEKEN IM
ISBN: 978 90 4391 638
FANTASIEDIEREN
Kijk voor meer informatie op WWW.T IRION . N L
TEKENLAB
Ontdek hoe VEELZIJDIG jouw creatieve kant is! In Tekenlab fantasiedieren vind je RU I M 50 GEVARI EERDE OEFENINGEN met tekenen als basis, gemixt met diverse andere TECH NI EKEN & MATERIALEN . Van gevlekte dieren in aquarelverf, pinguïns tot leven gewekt in krastekeningen tot bonte honden in kliedercollages en puzzelschilderijtjes met geschilderde vogels. De meest BIJZON DERE FANTASI EDI EREN creëer je zelf in EENVOU DIGE STAPPEN ! Dit boek is een bron van inspiratie voor zowel BEGIN N ERS ALS GEVORDERDEN . Gooi al je creativiteit op tafel en beleef heel veel PLEZIER met de fantasiedieren uit dit TEKEN LAB.
FANTASIEDIEREN
MATERIALEN MIX & TECH NIEKEN
14-6-2013 11:56:35