March 2009

voices

2009 March

FREE

Magazine for all young people of Skopje in Macedonian, albanian, English

Is sex on the first date normal thing? Дали сексот на првиот состанок е нормална работа?

A është normale të kesh marrëdhënie seksuale në takim të parë?

Active lifestyle

FOOTBALL TENNIS СЕРВА

MEN and WOMEN: forever, together МАЖИ и ЖЕНИ: засекогаш , заедно BURRAT dhe GRAT: përgjithmon, bashkë

Magazine for all young people from Skopje, published in Macedonian, Albanian and English languages - VOICES - is a project of “Volunteers Centre Skopje”. It was created to provide more opportunities for the young people: to gain experience of working in an international team, to get to know other countries and cultures, to learn about creating and designing magazine, as well as to promote volunteerism, non-formal education programs and active youth involvement.

Who we are?

The participants of this project are volunteers working in “Volunteers Centre Skopje”. Some of them come from different European countries to do here their “European Voluntary Service” and some are students from Macedonia.

What we want?

With the VOICES magazine we seek to: • turn the attention of the young people to the issues, which are not generally discussed in public or in mass media; • inform and discuss about the variety of interesting topics that are related to young people in Macedonia; • provide with information about volunteerism in general and “Youth in Action Programme”; • inform about interesting places to be and travel destinations, free time spending opportunities and events in Skopje and Macedonia.

Who we write for?

The young people of Skopje are the main target group of the project. However, we are writing for all the people who feel young, no matter neither age nor nationality!

Why we do that?

Because we are crazy proactive young people who want to improve things and simply be happy by helping the others in this unique international experience. Here we are the connection between international and local community.

Can you join us?

Oh YES! Please contact us: Volunteers Centre Skopje Sava Kovacevik 47-4/6 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 voices@vcs.org.mk www.vcs.org.mk

INDEX Topic of the Month

05

Youth in Europe

11

Active Lifestyle

14

Мажи и жени: Засекогаш, заедно Burrat dhe Grat: Përgjithmon, bashkë Men and Women: Forever, Together

Волонтирање во Исланд Vullnetarizmi në Islandë Volunteering in Iceland

Ceрва во Македонија Footballtennis në Maqedoni Footballtennis in Macedonia

CULTURE

18

Што, Каде, Кога?

Cfarë, Ku, Kur? What, Where, When?

Travelling and Living

21

Place to be

24

Active Lifestyle

26

Mostar Mostar Mostar

Места за излегување во Скопје Vendet ku mund të shkosh në Shkup Places to be in Skopje

“Гратис Гушкаље” Потребна ми е прегратка “Përqafim falas” “Free Hugs” campaign

Sex and the city

Што е, всушност, отворена (искрена) врска?

Cka eshte ne te vertete lidhja e hapur (e sinqerte)?

Is sex on the first date normal thing?

28

I say: “YES”.

Editorial team Reporters & Translation: Arnhildur Hálfdánardóttir Arijeta Purellku Bahar Lama Benjamin Rexhep Bledi Cami Cole Schinkel Elena Davidovska Emira Lama Gjoko Vukanovski Guillermo Garcia Torrijos Idriz Islami Ilona Olehlova Indre Zdanciute Ivana Janeva Ivana Krsteva Jehona Salihi Laura Ballesteros Alonso

Lulesa Iljazi Makedonka Dicoska Rudina Fazliu Selena Jankulovska Shemsedin Iljazi Shkurte Sadiku Skender Agaj Sonia Garrido Faria Vera Markovska Vladimir Veljanovski Zoran Radicevski Yoann Le Bars

Design:

Arnhildur Hálfdánardóttir Guillermo Garcia Torrijos Ilona Olehlova

Indre Zdanciute Laura Ballesteros Alonso Margot Reis Sonia Garrido Faria

Production & Coordination: Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski

Contact :

Volunteers Centre Skopje Sava Kovacevik 47-4/6 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 voices@vcs.org.mk www.vcs.org.mk

VOVED

Indre Zdanciute

Дали надвор ја чувствуваш пролетта? И што таа претставува за тебе?Претпоставувам дека е различно за секој, но за мене пролетта значи обновување. Таа ги вклучува сите видови на обновување: на природата, на духот, на идните планови дури и на плакарот. На кратко, пролетта носи освежување, нова енерја и нова надеж. И еве нé и нас со ново ”обновено” издание на VOICES, полно со ,,освежувачки” интересни теми. Дали улогата на родовите во Македонија од различни земји и религии ти звучи интересно? Овој месец VOICES направи подлабока анализа на оваа таканаречена ,,пролетна” тема, бидејќи на 8ми март се слави Меѓународниот ден на жената. Можеби кампањата за гратис гушкање го привлече и твоето внимание? Имаш пропуштено неколку статии за активен животен стил? Прочитај за сервата во Македонија или за жонглирањето. Исто така, VOICES овој месец oтиде да го истражи Мостар во Босна. За крај, VOICES подетално ги разгледа темите од рубриката ,,Сексот и градот.”

KRYEARTIKULLI Indre Zdanciute

Editorial A ndjeni pranverën jasht? Dhe me të vërtet ]farë domethënje ka pranvera për ty? Supozoj që është ndryshe për të gjithë, por për mua domethënë ringjallje. Gjëra që përfshinë të gjitha llojet e ringjalljes: të natyrës, të shpirtit, të planeve të të ardhmes, bile të veshjes, etj. Shkurtimisht, pranvera fillon me freskim, energji të re dhe shpresa të reja.

Dhe këtu vim me botim të ri ‘të ringjallur’ të Voices, të mbushur me tema ‘freskuese’ interesante. Roli i gjinive në Maqedoni, në shtete të ndryshme dhe religjione tingullon tërheqëse për ty? Këtë muaj VOICES shkoj në analiz më të thella të këtij lloji të temës ‘pranver’, përshkak se festojm Ditën Internacionale të Gruas më 8 Mars.

Ndoshta akcionet falas të përqafimeve gjithashtu tërhek vëmendje? Ju keni humbur disa artikuj për jetën active?

Pra lexoni për futballtenis në Maqedoni, ose për lojë zhongleri. Për më tepër, VOICES shkoj të zbuloj qytetin e Mostarit në Serbi këtë muj. Përfundimisht, VOICES shkoj në analiza të thella të temës ‘Seksi në qytet’.

Do you feel the spring outside? And what really spring means to you? I guess it’s different for everybody, but for me it means regeneration. The one that comprises all kinds of regeneration: of the nature, of the spirit, of the future plans, even of the wardrobe, etc. In short, spring brings refreshment, new energy and new hope.

And here we come with the new ‘regenerated’ VOICES edition, full of ‘refreshing’ interesting topics.

Role of genders in Macedonia, in different countries and religions sounds attractive to you? This month VOICES went into deeper analysis of this kind of ‘spring’ topic, because we celebrate International Women’s Day on the 8th of March.

Maybe Free hugs action also catches your attention?

You have missed some active lifestyle articles? So read about footballtennis in Macedonia, or about juggling. Moreover, VOICES went to discover city of Mostar in Bosnia this month. Last but not the least, VOICES went into deeper analysis of ‘Sex and the city’ topics.

Сега опушти се, земи длабок здив од освежувачкото пролетно ветре и уживај во новото издание на VOICES.

Секогаш ваш, VOICES тим

Indre Zdanciute

Tani relakmerrni frym freskues botimit e ri

soheni, të thellë të flladit pranveror dhe shijoni të VOICES. Përher të tuajit, Ekipa e VOICES

Now relax, take a deep breath of the refreshing spring breeze and enjoy the new edition of VOICES! Always yours, VOICES team

MA@I I @ENI: Zasekoga{, zaedno

MEN AND WOMEN

Forever, together GRAT:

BURRAT DHE Përgjithmon, bashkë

Постојат мажи и постојат жени. Во основа, односите помеѓу нив се менуваат. Секоја генерација решава различни проблеми и го бара ,,вистинскиот” модел на живеење.

Njëqind vjet më para roli kryesor për grat ka qenë të risin fëmijët dhe të mbajn familje dhe shtëpi. Disa gjenerata më para grat filluan të luftojnë për të drejtat e votimit dhe modeli i vjetër i Пред сто години, главната улога на жената shoqëris filloj të ndryshoj. беше да ги одгледува децата и да се грижи за семејството и домот. Пред неколку Në gjashtëdhjetat dhe shtatëdhjetat генерации, жените почнаа да се борат grat digjnin sutiet e tyre duke shpreза правото за глас и почна да се менува hur dëshirën për të patur të njejtat të стариот општествен модел. drejta si burrat, pozitën e njejtë në shoqëri. Në ditët e sotme, veçanërВо ‘60тите и ‘70тите години, жените почнаа isht në shtetet Europiane, grat dhe да ја искажуваат нивната желба да имаат burrat janë të barabart.Sigurisht, ka еднакви права со мажите, да ја имаат ende pytje dhe probleme lidhur me истата општествена позиција. Денес, barazinë gjinore, por grat munden të посебно во европските земји, жените и votojn , mund të bëjnë karierë, etj. Në мажите се еднакви. Секако, сé уште постојат anën tjetër, tjetër pytje paraqitet:”çfarë прашања и проблеми во однос на родовата ndodh me burrat atëher?” çfarë është еднаквост, но жените можат да гласаат, roli atyre në shoqëri nëse grat mund можат да направат кариера итн. Од друга të fitojnë mjaft para, madje të keni страна, се појавува друго прашање: ,,Што edhe fëmijë pa ato? A është koha kur се случува со мажите?” Која е нивната burrat luftojnë për pozitën e tyre në улога во општеството ако жените можат да shoqërinë Perendimore? заработат доволно пари, дури и можат да имаат деца без нив? Дали доаѓа времето Megjithëse, ka shumë vende në botë кога мажите од западните општества ќе ku të drejtat e grave janë të cënuara треба да се борат за нивната позиција? dhe grat nuk trajtohen të barabarta me burrat. Domethënë Dita Internacionale И покрај тоа, постојат многу места во светот e Gruas, e cila festohet më 8 Mars seкаде правата на жените се прекршени и cilin vjet prej 1911, ende është rast i жените не се третирани еднакво со мажите. rëndësishëm. Тоа значи дека Меѓународниот ден на жената, кој се слави на 8ми Март уште од Gjithashtu është arsye pse në këtë 1911 година, е значаен настан. botim të VOICES të lexoni disa artikuj për rolet e gjinive në shtete të ndryОва е исто така причина зошто во ова shme të Europës. издание на “VOICES” ќе може да прочитате повеќе статии за улогата на родовите во различни земји во Европа.

Ilona Olehlova

There are men and there are women. In general, the relationship between them is still changing. Every generation is solving different problems and is looking for the “right” model of living.

A hundred years ago the main role of women was to raise children and to take care of family and home. A few generations ago women started to fight for the voting right and the old model of the society started to change.

In the 60’ies and 70’ies women used to burn their bras expressing a desire to have the same rights as men, the same position in the society. Nowadays, especially in the European countries, women and men are equal.

Of course, there still are many questions and problems regarding gender equality, but women can vote, can make a career, etc. On the other hand, another question appears: “What happens with men then?” What is their role in the society if women can earn enough money, even have children without them? Is the time of men fighting for their position coming in he Western society?

Despite that, there are many places in the world where women rights are violated and women are not treated as equal to men. It means that International Women’s Day, which is celebrated on the 8th March ever yyear since 1911, is still an important event.

It is also the reason why in this issue of VOICES you can read few articles about gender models in different countries of Europe.

5

тема на месецот

Постојат мажи и постојат жени. Во основа, односите помеѓу нив се менуваат. Секоја генерација решава различни проблеми и го бара ,,вистинскиот” модел на живеење.

Ka burra dhe ka gra. Në përgjithësi, marrëdhënja në mes atyre ende ndryshon.

Secila gjenerat zgjedh probleme të ndryshme dhe kërkon modelin e ‘sakt’ për të jetaur.

OD 50-TITE GODINI NA MINATIOT VEK DO NOVIOT MILENIUM...

KAKO SE MENUVAAT OP[TESTVATA PREKU GENERACIITE Ivana Trajanovska Често може да ги слушнете вашите родители како велат: ,,Јас на твои години...” и тогаш почнуваат да кажуваат како било во нивно време..

тема на месецот

6

Ако се споредам себе си со мајка ми и баба ми кога тие биле на мои години, на 20 годишна возраст, ќе има многу разлики. На пример, баба ми има завршено само основно училиште, мајка ми средно училиште, а јас сум студент кој планира да оди на последипломски студии. Баба ми се омажила на 17 години, мајка ми на 20 години, а јас не ни размислувам за мажачка. Кога баба ми била на мои години, таа била само во една странска земја, мајка ми била во три, а јас до сега сум била во седум. Во времето на баба ми немало ни телевизор ни телефон. Мајка ми можела да гледа телевизија, но само кај нејзините роднини. Сега, јас имам телевизор, домашен телефон, мобилен, компјутер, интернет... Разликите продолжуваат. Но, дали работите што ги поседуваме го зголемуваат квалитетот на нашиот живот или само ни помагаат неефикасно да си го потрошиме времето? Дали живееме подобар живот од нашите родители, баби и дедовци? Уметноста на живеењето не е во тоа да се има повеќе туку да можeме да уживаме во работите што веќе ги имаме и да ја најдеме нивната вистинска вредност. Па така, можеби баба ми немала ни телевизор ни интернет, но сигурно имала друштвен живот!

Joann Le Bars Како земјоделец, дедо ми обично стануваше рано наутро, напорно работеше на нивите и се грижеше за кравите. Што се однесува до рамнотежата меѓу половите, тој исто така можеше да ја замени баба ми во кујната, ако тоа беше потребно. Што се однесува до неа, пак, таа исто така многу му помагаше околу фармата со секоја работа што можеше да ја направи. Како водач на фамилијата, дедо ми донесуваше важни одлуки. Ситуацијата беше скоро идентична во другиот дел од мојата фамилија. Во тоа време, не беше баш вообичаено да се оди на одмор и единствен неработен ден беше неделата. Од тогаш поминаа многу години и денес живееме во сосема поинаква реалност. Моите дедо и баба се пензионирани и се одмораат, т.е. конечно се на одмор после долги години напорна работа. Моите родители ги учеа работите околу фармата во текот на своето детство и одлучија да се школуваат за да најдат полесна работа. Ова претставуваше добар избор за нив бидејќи во тоа време, земјоделската идустрија во Франција западна во криза. Како менаџери на информатички услуги, тие сега имаат добра работа во големи компании и се уште работат без да ги бројат часовите. Иако, можеби, тоа не е изразено толку многу кај нив колку кај моите дедо и баба, тие најверојатно, ја наследиле навиката од нив за мошне трудољубиво работење. Па, ако ги споредиме навиките на двата различни пола, дома почесто готви мајка ми, но ова не е некое строго правило. (Да бидам искрен, мојот татко е исто така голем готвач). Што се однесува до парите, татко ми располага со нив, но од друга страна, важните семејни одлуки секогаш се донесуваат во консултација со мајка ми. Друга промена претставува работниот ритам.

Наспроти претходната генерација, тие имаат добар одмор и го користат за многу патувања. За време на викендите, наоѓаат време за спортување и да помагаат во разни организации. Постои и последното важно прашање во врска со тоа, а тоа е кој вози во семејството. Дедо ми скоро секогаш го возеше автомобилот, што не е случај со моите родители. Исто како и татко ми, мајка ми секој ден вози до работа. Што се однесува до мене, напорната работа не претставува проблем за мене, но морам да имам добра мотивација за работа. Ова семејно наследство ме научи дека не се важни само парите, туку како можете да живеете со нив.

Laura Baqesteros Alonso Шпанска баба: Селско општество. Војна. Поствоен период. Земја на емигранти. Многу браќа и сестри. Омажена како девица, во црква, со своето прво момче. Има неколку деца, првото го раѓа на 20 - годишна возраст. Имала хонорарно платена работа, без квалификација, се додека не се омажила, а после венчавката се грижела само за домаќинството. Годишните одмори ги поминувала во селото во коешто живеела, а понекогаш патувала и низ земјата. Отсекогаш се грижела и се уште се грижи за членовите на своето семејство. Шпанска мајка: Урбано општество. Период на транзиција. Време на либерализација. Многу важни промени се случуваат во општеството, а исто така и во светот на жените. Се омажила во црква, исто како и мајка и, но дали била девица? Јас не мислам така! Понекогаш се дружела со своето прво момче. Но, не за секогаш. Има едно или две деца, а првото го добила на возраст од 25 години. Што се однесува до сите мајки во Шпанија, само 25% од нив се само домаќинки., 80% имаат стабилна работа и дополнително работат во домаќинството. Според статистиката, шпанската мајка неколку пати во својот живот патувала интернационално. Таа е загрижена за своето независно живеење. Шпанска ќерка: Глобализирано општество. Човекови права и еднаквост. Информатика и нови технологии. Земја полна со имигранти. Има малку венчавки и поголемиот број од паровите живеат по граѓанските правила. Многу разводи, исто така. Шпанската ќерка има едно или две деца, а првото го раѓа на околу 30 години. Приближно 100% од нејзината популација има стабилна работа. Ја дели домашната работа со нејзините партнери. Исто така, многу патува - и во земјата и во странство. Но, таа е загрижена за тоа како да го помине месецот со парите со кои располага!

Uli~no Intervju:

Koj e glaven vo donesuvaqe odluki vo tvoeto semejstvo? Горан, 32

Intervist ne rruge:

Kush është kryefamiljari - ja apo personi që merr vendime në familjen tuaj?

Goran, 32

Во моето семејство, сите важни одлуки ги донесуваме заеднички и нема главен во семејството. Јас и мојот брат исто така учествуваме, така што не се јавува чувство на дискриминација.

Арбен, 37 Мојот татко е главен член во семејството, всушност, мажот секогаш е навикнат на тоа во моето семејство. Јас, исто така, имам сопруга и деца и се чувствувам дека јас сум личноста која донесува одлуки во моето семејство. Мојата сопруга е повеќе со децата и во кујната.

Në familjen time ne të gjitha vendimet e rëndësishme i marrim në mënyrë kolektive, gjithë sëbashku, nuk ka kryefamiljar-e. Un dhe vëllai im poashtu marrim pjesë këtu, ashtuqë askush nuk ndjehet i diskriminuar.

Arben, 37 Babai im është personi kryesor, në fakt, në familjen time gjithmonë kanë qenë meshkujt. Unë poashtu kam grua dhe fëmijë, dhe mua më duket se unë jam personi që i merr vendimet, gruaja ime është më tepër me fëmijët dhe në kuzhinë.

Сите заедно се трудиме да донесеме одлуки за се што е потребно. Јас мислам дека мајка ми и татко ми имаат еднакви права. Како и да е, јас не можев да кажам за ова на моите баба и дедо поради тоа што мојот дедо секогаш е навикнат да биде повлијателен од мојата баба.

Merjem, 15 Ne mundohemi të vendosim gati cdo gjë sëbashku në familjen time. Unë mendoj se nëna dhe babai kanë role të njejta. Sidoqoftë, këtë smund ta them edhe për gjyshen time dhe gjyshin, ku gjyshi cdoherë ka qenë më ndikues se gjyshja.

Маја, 22 Нема главен член во моето семејство. Ние секогаш се обидуваме да одлучиме заедно. Според мое мислење, мојата мајка и мојот татко имаат еднакви улоги и всушност, ова е како би требало да функционира едно семејство.

Maja, 19 Ниту мојот татко ниту мојата мајка не се главни во донесувањето одлуки, но тие секогаш подеднакво учествуваат во семејството. Мојот дедо беше тој што донесуваше одлуки, но сепак, споредувајќи ги со одлуките на мојата баба.

Maja, 22 Në familjen time nuk ka kryefamiljar, ne gjithmonë mundohemi të vendosim sëbashku. Për mendimin tim nëna ime dhe babai kanë role të njejta dhe kjo është si duhet.

Maja, 19 As mami im e as babi nuk janë kryefamiljar, ata gjithmonë marrin pjesë në cështjet familjare në mënyrë të barabartë. Megjithëse, gjyshi im ishte personi vendimmarrës në krahasim me gjyshen.

тема на месецот

Мерјем, 15

7

GJYSHJA IME, NENA IME DHE UNE Ivana Trajanovska

Laura Ballesteros Alonso

Shpesh here mund ti ndegjoni prinderit tauj qe thone: “une ne vitet tuaja” dhe atehere fillojne te flasin se si kane qene ne kohet e tyre.

Gjyshe spanjole :

Nese krahasohem me nenen dhe gjyshen time kur kane qene ne vitet e mija, ne 20 vjet, do te kete shume ndryshime. Per shembull, gjyshja ime ka mbaruar vetem tete vjecare, nena ime shkolle te mesme ndersa une studente e cila planifikon te shkon ne studime postdiplomatike. Gjyshja ime u martua ne 17 vjet , nena ime ne 20, ndersa une nuk kam menduar per martese. Kur gjyshja ime ishte ne vitet e mija ka qene vetem nje here jashte shtetit, nena ime ne tre ndersa une deri tash ne shtate. Ne kohen e gjyshes sime nuk ka pasur televizor apo telefon, nena ime mund te shikonte televizor vetem tek prinderit. Tani, ne kam televizor, telefon ne shtepi, celular, kompjuter, internet…

tema e muajit

8

Ndryshimet vazhdojne. Por punet qe i kemi e rrisin kualitetin e jetes sone apo vetem na ndihmon ta harxhojme kohen? A jetojme jete me te mire nga prinderit tone, gjyshi apo gjyshja? Arti i te jetuarit nuk eshte se te kesh me shume por te mundemi te kenaqemi me ate qe e kemi dhe ta qjejme vleren e vertete. Dhe keshtu, gjyshja ime nuk kishte televizor, cellular, apo internet por sigurisht ka pasur jete shoqerore!

“I do not need woman or man.

I just need another sheep to be happy.”

Shoqëri fshatare. Luftë. Agjërim – periudhë lufte. Toka e e migrantëve.

Shumë vllezër dhe motra. E martuar si virgjëresh, në kishë, me të dashurin e saj të parë. Ka disa fëmijë, të parin e ka lindur në moshën njëzet vjeçare. Ka pausur punë honorare të paguar, pa kualifikime, deri sa u martua, dhe pas martesës kujdeseshte vetëm për punët e shtëpisë.

Pushimet vjetore i kalonte në fshat ku edhe jetonte, dis her kishte udhëtuar edhe brenda vendit. Çdo her kujdeseshte edhe ende kujdeset për antarët e familjes.

Nënë spanjole : Shoqëri urbane. Periudha e tranzicionit. Koha e liberalizimit. Shum ndryshime të rëndësishme ndodhin në shoqëri,gjithashtu edhe në botën e grave. Është martuar në kishë njejtë si nëna e saj, por a ishte e virgjër?

Unë nuk mendoj kështu! Ndonjëher është shoqëruarë me të dashurin e saj të parë. Por, jo për çdoherë. Ka një ose dy fëmijë, të parin e ka lindur në moshën njëzet e pesë vjeçare. Sa u përket të gjitha nënave në spanjë, 80% kanë punë stabile dhe punë shtesë në amvisri. Në bazë të statistikës, nëna spanjolle disa herë në jetën e saj ka udhëtuar internacionalisht. Ajo është e kujdesëshme për jetën e saj të panvarur.

Bijë spanjole : Shoqëri e globalizuar. Të drejta njerzore dhe barazi. Informatikë dhe teknologji e re. Tokë përplot me migrantë. Ka pak martesa dhe numri më i madhë i çifteve jetojnë në bazë të drejtave qytetare. Shum ndarje. gjithashtu. Bija spanjolle ka një ose dy fëmijë, lindjen e parë e ka patur në moshën tridhjetvjeçare. Përafërt 100% e popullatës së saj ka punë stabile. E ndanë punënë e shtëpisë me partnerët e saj. Gjithashtu.shumë udhëton-mbrenda dhe jashtë vendit. Por,ajo kujdeset për atë se si ta kalojë muajin me parat që posedon!

Prej viteve 50 ta të shekullit të kaluar deri ne mileniumin e ri...

Si ndryshohen shoqëria nepër gjenerata Yoann Le Bars Si bujkë, gjyshi im zakonisht zgjoheshte herët në mëngjz, punonte shumë në ara dhe kujdeseshte për lopët. Për sa i përket baraspeshës në mestë të gjinive, ai njëashtu mund ta zëvendësojë gjyshen time në kuzhinë, nëse ishte e nevojshme.

Për sa i përket asaj, përsëri, ajo gjithshtu shumë i ndihmonte në farmë në të gjithë punët që ishte e aftë ti kryej. Si udhëheqës familjarë, gjyshi im bënte zgjidhje të rëndësishme. Gjendja ishte përafërsisht e njejtë në pjesët tjera të familjes sime. Në atë kohë, nuk ishte e zakonshme të shkohet në pushime, dhe e vetmja ditë pushimi ishte e diella.

Ekziston edhe pyetja e fundit e rëndësishme në lidhje me atë se kush e vozit veturën në familje. Gjyshi im çdo her e vozite veturën, që nuk është rast me prindërit e mi. Njejtë si babi im, nëna ime çdo ditë vozit deri në punë.

Për sa më përket mua, puna e rëndë nuk paraqet problem për mua, por duhet të kem me do e mosë motivim të mirë për punë.

Kjo trashëgimi familjare më mësoi nuk jnë të rëndësishme vetëm parat, po e rëndësishme është se si mund të jetoni me ato.

From 50’s to the new millennium…

How societies change among generations

Yoann Le Bars As a farmer, my grandfather used to wake up early in the morning and work really hard to take care of cows and corn fields.

Regarding gender balance, he could also take the place of my grandmother in the kitchen if was necessary. From her side, she was also helping him a lot in the farm with every work she could do. As a family leader, my grandfather was taking important decisions. The situation was almost the same in the other side of my family. During that time, it was not common to take holiday and only Sunday was non-working day.

Years passed and today we have another reality. My grandparents are in pension, taking some rest and holiday after their long years of hard work. My parents learned about the farm in their childhood, and decided to study to find easier jobs. This has been a good choice because then farm industry went on crisis in France. As informatic service managers, they have now good jobs in big companies and still work without counting hours. Even if it is not as much as my grandparents, they probably have this hard working habit from them. Then if we compare gender habits, at home it’s more often my mother who cooks but this is not a strict rule. (To be honest, my dad is also a great cook). About money, my father is managing it, but on the other hand, important family choices are always made with my mother. Another change is the work rhythm. Contrarily to the previous generation, they have real holiday and use it to travel a lot. During the week-end they find time to practice sports and to help in different organizations.

There is the last important issue about who drives in the family. My grandfather was almost always driving the car which is not the case for my parents. As my father, my mother is driving everyday to go to work.

Speaking about myself, hard work is not a problem for me but I need to have motivation to do it. This family background taught me that not the money is important, but how you can live with it.

9

tepic of the month

Prej ather kan kaluar vite dhe sot jetojmë krejtësisht në një realitet tjetër. Gjyshja dhe gjyshi im janë në penzion dhe pushojnë pas shumë vitesh të gjata lodhje pune. Prindërit e mi i mësuan punët e farmës në kohën e fëmirisë së tyre dhe vendosën të shkollohen që të gjejnë punë më të lehtë. Kjo paraqite zgjidhje të mirë për ato, përshkak se në atë kohë industria bujqësore në Francë ra në krizë. Si menaxher të shërbimeve informatike, ato tash kanë punë të mirë nëpër kompani të mëdha dhe ende punojnë pa mos i numruar orët. Edhe pse ndoshta ajo nuk është e shprehur aq shum te ato sa te gjyshi dhe gjyshja,ka shum gjasa që ato e kanë trashëguar shprehin mjaft te zellshme tëpunës prej atyre. Po, nëse i ndajmë shprehitë e dy gjinive, në shtëpi më shpesh përgadit nëna ime, por kjo nuk është ndonjë rregull e përhershme. (Të jem i sinqertë, babai im gjithashtu është një përgaditës ushqimi shum i madh). Sa u përket parave, babai im merret me to, por nga ana tjetër, vendimet tjera të rëndësishme familjare i bënë ne marrveshje me nënën time. Tjetër ndryshim paraqet ritmi i punës. Përkundër gjeneratës paraprake,ato kanë pushim të mirë dhe e shfrztëyojnë për shum udhëtime. Në kohën e fundjavës, gjejnë kohë për sport dhe të ndihmojnë në organizata të ndryshme.

GRANDMOTHER, MOTHER AND DAUGHTER Ivana Trajanovska

Laura Ballesteros Alonso

You can often hear your parents or grandparents saying: “When I was your age…” and then they start telling how it was in their time.

Spanish grandmother:

If I compared myself with my mother and with grandmother when they were my age, the age of 20, there would be many differences. For example, my grandmother has only finished primary school, my mother – secondary school, whereas I am a university student planning to get a Master Degree. Moreover, my grandmother got married when she was 17, my mum – when she was 20, and I do not even consider getting married yet.

Furthermore, when my grand mum was my age she has only seen one foreign country, my mum has traveled to three foreign countries, whereas I have been to seven of them. In addition, in my grandmother’s times there was no TV and no phones, my mum could watch TV but only at her relatives’ house. Again, I have TV in my room, home phone, mobile phone, PC, internet…

And the difference list could go on and on.

But the question is, do the things we now have make our life of a greater quality or do they just waste our time? Do we live a better life than our parents and grandparents? The art of living is not to have more but to enjoy the things you already have and to find their true value. So maybe my grandmother didn’t have neither TV nor internet, but she for sure had a happy social life!

topic of the month

10

Rural society. War. Post-war period. Emigrant country. A lot of brothers and sisters. Married like a virgin in the church with her first boyfriend. She has several kids, the first came when she was around 20 years old. She had a remunerated job without qualification until she got married and after marriage she was taking care of housework only. She was spending her holidays in the family’s village, sometimes also making national trips. She was and is always worried about taking care of her family.

Spanish mother: Urban society. A period of transition. Liberalization period. Many important changes are happening in the society, also in women’s world. She got married in the church like her mother, but was she a virgin? I do not think so! Sometimes she was hanging out with her first boyfriend. But not always. She has one or two children, the first came around the age of 25. For all the Spanish mothers, 20% of them are only doing housework, 80% have steady jobs, plus housework. Statisticaly Spanish mother has had several trips, also international ones. She is worried about her independent life.

Spanish daughter: Globalization society. Human rights and equality. Information and new technology. Imigrant’s country. There are just few weddings and the majority of couples live by the civil way. A lot of divorce, also. Spanish daughter has one or two children, the first comes around 30 years-old. In nearly 100% of cases she has a steady job. She is sharing housework with the partners. She is also making a lot of national and international trips. By the way, she is worried about how to finish the month with the money she has!

Street interview:

Who is the head and decision-making person in your family?

Goran, 32 In my family we make all the important decisions collectively, all together, there is no head of a family. Me and my brother also participate, so that no one feels discriminated.

Merjem, 15 We try to decide upon everything all together in my family, I think my mom and dad have equal roles. However, I could not say this about my grandparents, where my grandfather always used to be more influential than my grandmother.

Maja, 19 There is no head person in my family, we always try to decide together, as well. In my opinion, my mother and my father have equal roles and this is how it should be.

Maja, 19 Neither my father nor my mother is the head, they always participate in family issues equally. My grandfather was the decision-making person comparing with my granny, though.

Arben, 37 My father is the main person, in fact, men always used to be in my family. I also have wife and kids, and I feel that I am the decision-making person, my wife is more with kids and in the kitchen.

11

VOLONTIRAWE VO ISLAND

11

Arhildur Halfdanardoitir

В

олонтирањето воопшто не е никаква новост за Исландѓаните и многу организации преку волонтерите ја завршуваат целосно нивната работа. Организациите како “Црвен Крст - Исланд” и“ Исландскиот Спасувачки Тим” се секако најдоминатните. Овие организации нудат различни типови на работа за волонтирање и со партиципарањето во истите се здобивате со искуство и вештини, кои што контрибуираат во општеството и ве градат како посебна индивидуа. Минатата година многу од организациите се фокусираа кон предметот за животната средина и се работеше на едукација на луѓето за намалувањето на отисоците кои ги оставаме позади нас, а кои се штетни за екологијата.

“

...“Европа не е доволно далеку” и “Ако не е Африка, тоа е ништо” кои се секако чести

”

Најпопуларно помеѓу Исландѓаните е да одат на долги дестинации и на други континенти за да помогнат на сиромашните и секако овој тип на работа е провото што го помислуваат Исландѓаните кога некој ќе напомене волонтирање во странство. Нажалост, ЕВС е малку познат во Исланд. Не е промовиран на соодветен начин и малку луѓе се запознаени со истиот како опција. Исландѓаните исто така би требало да го сменат начинот на размислување и односот кон работите како што се “Европа не е доволно далеку” и “Ако не е Африка, тоа е ништо” кои се секако чести.

Една ЕВС организација која испраќа волонтери беше исконтактирана за да се дознае сегашната состојба на ЕВС во Исланд. Во моментов Исланд годишно испраќа околу 10 волонтери и прима скоро ист број. Покрај ова, интересен сојуз на волонтери почнува полека да се развива во главниот град на Исланд, Рејкјавик. Поранешни волонтери имаат нивна организација која завзема место и организира разни типови на настани за сегашните ЕВС волонтери. Во Исланд минатата година беа одобрени 14 нови проекти кои се дел од програмата “Млади во Акција” и некои од нив се навистина интересни. Но, во Исланд можете да најдете и друг тип на волонтерска работа и секако има интересни краткорочни проекти, на пример работење во природните резервати во националните паркови или пак помагање околу најголемиот музички фестивал во Исланд, Аирвејвс. Во овие проекти ги плаќате трошоците за патување. Затоа доколку сакате да ја видите суровата , но сепак прекрасна природа на Исланд, да го искусите летното сонце кое никогаш не заоѓа, да јадете исушена риба да запознаете некои откачени Исландѓани, ова се линкови кои што ќе ви го покажат патот!

Oва се линкови кои што ќе ви го покажат патот: http://www.aus.is/?i=122http://www.volunteerabroad.com/Iceland.cfm www.seedsiceland.org http://ec.europa.eu/youth/evs/aod/hei_list_from_query.cfm

млади во европа

Дали некогаш сте се запрашале за состојбата на волонтирањетои во Исланд? Но, како и да е, во овој текст ќе дознаете што значи волонтирањето за луѓето во Исланд и какви се можности ќе најдете со тоа што ќе волонтирате во Исланд.

Vullnetarizmi në Islandë Arnhildur Hálfdánardóttir

A e ke pyetur ndonjëherë veten se si është gjendja e vullnetarizmit në Islandë? Me siguri që jo. Si do që të jetë, në këtë artikull mund të gjeni domethënien e fjalës “vullnetaizëm” tek islandezët në përgjithësi dhe qfarë lloj mundësish për vullnetarizëm mund të gjeni në Islandë.

P

una vullnetare nuk është diqka e re tek islandezët, dhe shumë organizata punojnë me të madhe rreth këtij vullnetarizmi. Organizatat sikur, “The Icelandic Red cross” dhe “Icelandic Rescue team” kanë qenë mjaft dominent. Këto organizata ofrojnë disa lloje te punëve vullnetare, dhe nëse merr pjesë mund të arish aftësi dhe eksperiencë, kontribut në shoqëri dhe vetëformim të personalitetit. Viteve të fundit shumë organizata të koncentruar në problemet rethuese, janë formuar që ti edukojnë njerëzit se si ti pakësojnë gjurmët ekologjike.

të rinjtë në Europë

12

Kanë qenë raste të ralla tek islandezët që të shkojnë në kontinente të largëta, që ti ndihmohet njerëzve të cilët janë në shqetësim, dhe definitivisht kjo lloj pune është sendi

“

...“Europa nuk është shumë larg” apo “Nëse nuk është Afrika nuk është asgjë” këto janë më të njohurat.

”

i parë kur ndonjëri përmend vullnetarizëm jashtë vendit. Fatkeqësisht EVS-ja është shumë pak e njohur në Islandë. Nuk është shumë e reklamuar dhe nje grup i vogël i njerëzve dinë për këtë gjë. Islandezët gjithashtu duhet ta ndërojnë mënyrën e tyre të të menduarit, sikur “Europa nuk është shumë larg” apo “Nëse nuk është Afrika nuk është asgjë” këto janë më të njohurat.

Një organizatë dërguese e EVS, ishte në kontakt për të vetmen arsye për të marur informata se si është gjendja e vullnetarizmit në Islandë. Momentalisht Islanda dërgon reth

10 vullnetarë jashtë vendit gjatë nji viti, dhe gjithashtu pranon vullnetar me të njëjtin numër. Pavarësisht nga e gjithë kjo, një pjesë e disa vullnetarëve kanë krijuar ne kryeqytetin e Islandës, Reykjavík. Ish-vullnetarët i kanë organizatat e tyre dhe ata marin pjesë ne organizimet e disa ngjarjeve për vullnetarët aktual. 14 projekte të reja islandeze të ‚‘‘Rinia në akcion“ kanë qenë të realizuar vitin e kaluar dhe një pjesë e tyre janë ende të interesuar .Përveq kësaj, në Islandë mund të gjinden lloje të tjera të punëve vullnetare, dhe aty gjithashtu ka shumë projekte interesante afatshkurtëse, si për shembull, të punohet për nji bashkëbisedim natyror në parqe nacionale, apo për të ndihmuar në festivalet më të mëdha muzikore islandeze, Airwaves.

Në këto projekte duhesh të paguash për të gjitha hargjimet e udhës. Nëse dëshiron të shikosh skicën, natyrën e bukur të Islandës, ta përjetosh një verë me diell të ngrohtë, duke ngrënë peshk të thatë dhe duke njoftuar disa islandez të qmendur, ja këtu janë disa linqe të cilat mund të ju dërgojnë deri tek ato.

Jja këtu janë disa linqe të cilat mund të ju dërgojnë deri tek ato: www.seedsiceland.org http://www.aus.is/?i=122http://www.volunteerabroad.com/Iceland.cfm http://ec.europa.eu/youth/evs/aod/hei_list_from_query.cfm

Volunteering in Arnhildur Hálfdánardóttir

Have you ever wondered about the status of volunteerism in Iceland? Guess not. However, in this article you can find out what meaning the word “volunteerism” has to Icelanders in general and what kind of opportunities you can find about volunteering in Iceland.

V

It has been rather popular among Icelanders to go to distant continents to help people in distress and this kind of work is definately what Icelanders first think of when someone mentions volunteering abroad. Unfortunately, EVS is quite unknown in Iceland. It’s not promoted properly and few people know that it´s an option. Icelanders also need to change their way of thinking since attitudes like “Europe isn´t far enough” and “if it´s not Africa it´s nothing” are pretty common.

“

So if you want to see the rough, but yet beautiful nature of Iceland, experience a summer when the sun never sets, eat dry fish and get to know some crazy Icelanders...

conservation in national parks or helping out with Iceland´s biggest music festival, Airwaves. In those projects you have to pay all travel costs, though.

“

Attitudes like “Europe isn´t far enough” and “if it´s not Africa it´s nothing” are pretty common.

”

So if you want to see the rough, but yet beautiful nature of Iceland, experience a summer when the sun never sets, eat dry fish and get to know some crazy Icelanders, here are some links that might lead you on!

If you want to know more, try following web pages: http://www.aus.is/?i=122http://www.volunteerabroad.com/Iceland.cfm http://ec.europa.eu/youth/evs/aod/hei_list_from_query.cfm www.seedsiceland.org

”

One EVS sending organization was contacted in order to get information about the current situation of EVS in Iceland. Currently Iceland is sending about 10 volunteers abroad per year and receiving about the same number. Despite all this, an interesting society of volunteers has slowly been developing in Iceland´s capital, Reykjavík. Ex-volunteers have their own organization and they are taking part in and organizing many events for current EVS volunteers. 14 new Icelandic projects of “Youth in Action” programme were approved last year and many of them are very interesting. In addition, you can find other types of voluntary work in Iceland and there are many interesting short-term projects, for example, working for nature

13

“Jas sakam dry fish and crazy Icelandic sheep.”

Youth in Europe

oluntary work is not at all new to Icelanders and many organizations are running entirely on work done by volunteers. Organizations like “The Icelandic Red cross” and the “Icelandic Rescue team” have been rather dominant. These organizations offer varied kind of voluntary work and by participating you can gain skills and experience, contribute to society and grow as a person. The last years many active organizations focusing on environmental issues have been formed educating people about how to reduce their ecological footprints.

SERVA VO MAKEDONIJA Ivana Janeva

Сервата е хибриден спорт кој потекнува од Чешка и Словачка. Овој спорт прво бил само игра, која се нарекувала фудбал преку јаже кое подоцна е заменето со мрежа со слични правила како и одбојката, само што играчите од двете страни, обично двајца или тројца, играле со нога наместо со рака. Во 1987 се формира Интернационална sерва fедерација (Federation International Footballtennis Association FIFTA) меѓу чии членови од неодамна стана и Sерва федерацијата на Македонија.

active lifestyle

14

Во Македонија се започна од маалските игри за рекреација, по што се одржа и првото домашно првенство во 2007 година во Скопје, на кое играа 12 екипи од различни делови на Скопје. Целта на ова првенство беше поголема афирмираност на овој спорт во Македонија и надвор од неа. На ова првенство Петар Стојановски беше прогласен како најдобар играч, кој беше главната причина екипата By Pass да ја понесе шампионската титула во финалето против екипата на Фортуна.

во Нимбург, Чешка, во ноември 2008 година каде се покажа спремноста на нашата репрезентација со освоено деветто место од вкупно четиринаесет земји - учеснички. Упорноста и издржливоста на нашата серва репрезентација, за која овој пат настапија Петар Стојановски, Бобан Стојановски, Тони Петковски, Сабахудин Бајрамов и Трајан Петковски на чело со нивниот селектор Панче Локвенец, не остана незабеле ана дури и од најголемите фаворити на првенството, што беше причина за многубројни покани на

Своите премиерни настапи македонската репрезентација ги имаше во Охрид и Скопје каде гости беа репрезентациите

спорт прво бил само гра, “Овојфудбал која се нарекувала преку јаже...

”

на Хрватска и Унгарија. Ова беше добра можност играчите да се здобијат со искуство за престојните големи официјални предизвици и квалитет за добри резултати на светските и европските првенства. Покрај победатанад Хрватска и загарантираното место на меѓународната сцена, Македонија уште еднаш се покажа како добар домаќин. Проблемот со спонзорствата не ги спречи нашите играчи да заминат во Суботица каде беше одржан пријателски натпревар помеѓу Унгарија, Хрватска и Србија. Едно од највисоките достигнувања на нашата серва репрезентација беше учеството на Светското Pрвенство

Македонија на натпреварите кои следеа после тоа. Денес членовите на нашата репрезентација напорно работат и се подготвуваат за Европското Првенство кое ќе се одржи во Турција за кое сепак треба поголема поdдршка од сите кои се спремни да инвестираат во овој надежен спорт за да не остане во сенка потенцијалот на нашите играчи од Репрезентацијата.

Footballtennis në Footballtennis in Maqedoni Macedonia Ivana Janeva

Ivana Janeva

Footballtennis është sport hibrid që e ka zanafillen në Cekosllovaki. Në fillim, ky sport thjesht quheshte “futboll mbi litar”.

Më vonë litari u zëvendësua me rrjet, me rregulla te ngjajshme si në volejboll. Dallimi qendronte në atë se kundërshtaret që përmbanin zakonisht dy ose tre lojtar luanin me këmbë në vend të duarve. Shoqata Federative Internacionale e Footballtennisit (FIFTA) ishte themeluar më 1987 dhe kohën e fundit Federata e Footballtennis-it në Maqedoni u bë antare e kësaj shoqërie.

Footballtennis is a hybrid sport originating in Czechoslovakia.

In the beginning, this sport was just a game called “soccer over a rope”. The rope was later replaced by a net, with rules similar to the ones in volleyball. The big difference was that the players on each side, usually two or three, played with their feet instead of their hands. In 1987 the Federation International Footballtennis Association (FIFTA) was founded and recently the Footballtennis Federation of Macedonia became a member of this association.

Në Maqedoni krejt kjo filloi duke luajtur footballtennis nëpër rrugë si lojë rekreative, por në 2007, kampionada e parë nacionale u mbajt ne Shkup, në të cilën morrën pjesë 12 ekipe prej vendeve të ndryshme të Shkupit. Kjo turne synonte përfshirje më të gjërë të këtij sporti në Maqedoni. Në kampionadë Petar Stojanovski ishte zgjedhur si lojtari më i mirë i Footballtennisit dhe ai ishte shkaku i fitores të ekipës “By pass” në kampionadën finale kundër ekipës “Fortuna”

“

Në fillim, ky sport thjesht quheshte “futboll mbi litar”

Ekipa maqedonase ndeshjen e parë internacionale e mbajti në Ohër dhe Shkup, ku ishin të ftuar ekipet e Kroacisë dhe Hungarisë. Ky ishte rast shum i mirë për lojtarët që të fitojnë eksperiencë për lojrat oficiale në vijim dhe të fitojnë cilsi për rezultate më të mira në Botë dhe Kampionaden Evropiane. Pas fitores me Kroacinë dhe vendin e garantuar në skenën internacionale, Maqedonia përsëri tregoj mikpritjen e saj ne Suboticë.

Problemet sponsoriale nuk e ndaluan ekipën të merr pjesë në ndeshjet miqësore mes ekipeve nacionale te Hungarisë, Sërbisë dhe Kroacisë.

Arritje më të lartë të ekipës sonë nacionale të footballtennis-it solli pjesmarrja në Kupën Botërore në Nymburg, Republika Ceke, në Nentor të vitit 2008. Ekipa Maqedonase fitoi vendin e nëntë nga katërmbëdhjetë shtetet që morrën pjesë. Këmbëngulja dhe paepshmëria e ekipës sonë u vërejt madje edhe nga favorizuesit më të mëdhenj të kampionadit. Për këtë qëllim ekipa nacionale e Maqedonisë pranoi ftesa të numërta për pjesmarrje në kampionadet vijuese.

Sot anëtarët e ekipës nacionale të Maqedonisë punojnë zellshëm, duke u përgaditur për Kampionadin Evopian, I cili do të mbahet në Turqi. Për këtë sfidë ata do të kenë nevoj për përkrahje të fort, vecanërisht nga ata që janë të gatshëm të investojnë, kështu e tërë ekipa do të shfaqet potencialisht.

”

In Macedonia it all started by playing footballtennis in the street as a recreational game, but in 2007, the first national championship was held in Skopje, in which 12 teams from different parts of Skopje took part. This tournament aimed for broader spread of this sport in Macedonia and the region. In the championship Petar Stojanovski was elected the best footballtennis player and he was the reason for his team “By pass” winning the championship in the finals against the team “Fortuna”.

Macedonian team had its first international matches in Ohrid and Skopje, where the national teams of Croatia and Hungary were invited. This was a great opportunity for the players to gain experience for the official games that followed, and to acquire more quality for better results in the World and the European Championship. After the triumph over Croatia and the guaranteed place on the international stage, Macedonia showed its hospitability once again, in Subotica. The sponsorship problem did not stop the team from taking part in friendly matches among the national teams of Hungary, Serbia and Croatia.

One of the highest achievements of our footballtennis national team was its participation in the World Cup in Nymburg, Czech Republic, in November 2008. Macedonian team has won the ninth place out of fourteen countries that took part.

The perseverance and the toughness of our team were noticed even by the greatest favourites of the championship.

For this reason the Macedonian national team received numerous invitations for participation in the following championships.

Today the members of the Macedonian national team are working hard, preparing for the European Championship, which is about to take place in Turkey. For this challenge they need strong support, especially from those ready to invest, so that the full team potential can be revealed.

15

active lifestyle

”

“

In the beginning, this sport was just a game called “soccer over a rope”

@ongliraweto VO

‘[emsedin Iljazi

active lifestyle

16

MAKEDONIJA

Историјата на жонглирањето е страра и фасцинантна. Постојат податоци дека во времето на големата Египтијанска цивилизација, стариот Египет некојпат ги преставил женските жонглери како пример за време на религиозните церемонии посветени за Фараноните, каде жонглерите биле увезени од Индиа. Дури и Азтеките и нативните американци имаат градено скулптури кои преставуваат луѓе кои жонглираат со раце или со нозе (антиподист). Во Исток, шаманите и свештениците го употребувале жонглирањето за предвидување на иднината, да го истражуваат непознатото и да го извлекуваат на страна опасноста. Во запад, жонглирањето се употребувало за анимирање на прославите, се означеле со трубадури и кловни. Жонглерите во старите култури често биле истакнати во религиозни и митолошки ритуали. Зборот “juggling” (жонглирање) доаѓа од старо францискот јазик "jogler" што значи да се има забава (од латински "joculari", да се забавуваш, да се шегуваш). Дури и во денешните денови примитивните култури во целиот свет ги имаат зачувано овие обичаии. Можеме да кажеме дека жонглирањето го има своето потекло со други форми на вештина, неколку вида на жонглирање се најдени и во денденеска во примитивните племиња, кои се научуваат од страна на шаманот. Во седумдесетите години, во Соидинетите Држави жонглирањето слезува во улиците,

истиот феномен се случува и во Европа но само неколку години подоцна, конечно стана вистинска уметнос на живеење следејќи го движењето "new age"- нови години.

Жонглирањето во Македонија Но кога зборуваме за Македонија може да кажеме дека овој вид на уметност во Македонија не е популарна и пристигна многу касно. Првата жонглерска асоциација во Македонија се осоваше во 1997 година. Од тогаш и до следните 10 годиме можеме да речеме дека ништо не се промени, но последните 2-3 години жонглирањето кај нас почна да стане по популарна, во овој период почна да се организираат неколку жонглерски фестивали во различни градови низ Македонија како во пример, Струга, Кавадарци, Шутка, Скопја и др. истотака оваа лето во Скопје се организираше Баскет фест каде населението имаше можност за прв пат да гледа жонглерски престави и перформанси со оган во живо. Но меѓутоа многу луѓе не знаат дека во Македонија постои жонглерска асоцијација, а особена населението од помалите градови и другиот дел не знаат многу за жонглирањето Па млади доброволци ајде да ја направиме овој вид на уметнос по популарен во Македонија.

Zhonglimi në Maqedoni Shemsedin Iljazi

Historija e zhonglimit është e vjetër dhe fascinuese. Egzistojnë të dhëna se gjat civilizimit të madhë Egjiptijas, Egjipti i vjetër i ka paraqitur si shembull femrat zhonglere gjat ceremonive religjioze të përkushtuara Faraonëve, dhe të cilët zhongler kanë qenë të importuar nga India. Edhe Astekët dhe Amerikanët nativë kanë ndërtuar skulptura të cilët paraqesin njerëz të cilët zhonglojnë me duar ose me këmbë(antipodist).

Në Lindje, shamanët dhe priftërinjtë e kanë përdorur zhonglimin si mjetë për

ta parashikuar të ardhmen, ta hulumtojnë atë që nuk e din dhe ta largojnë në një anë rezikun. Në Perëndim, zhonglimi është përdorur për animinimin e ahengjeve, ku ka pasur trubadur dhe klaune. Zhonglimi në kulturat e vjetra shpesh është shprehur në ritualet religjioze dhe mitologjike. Fjala “juggling” vjenë nga fjala e vjetër franceze “jogler” që do me thënë të kesh argëtim (nga latinishtja “joculari”, të argëtohesh). Edhe në ditët e sodit kulturat primitive nga gjithë bota i kanë ruajtur këto traditat.

Mund të themi se zhonglimi e ka prejardhjen e saj me disa forma tjera, disa forma të zhonglimit janë gjetur dhe ditaditës në fiset primitive, të cilët mësohen nga ana e shamanit. Në vitet e shtatëdhjeta, në Shtetet e Bashkuara zhonglimi paraqitet

edhe nëpër rrugë, fenomeni i njëjtë paraqitet edhe në Europë por vetëm disa vjetë më vonë, definitivishtë bëhet art i vërtet i jetesës duke e ndjekur lëvizje “new age”- vite të reja.

Zhonglimi në Maqedoni Por kur flasim për Maqedonin mund të themi se ky lloj arti në Maqedoni nuk është shumë i njohtur dhe tek ne ka aritur tepër vonë. Asocijacioni i parë zhongleristik në Maqedoni është krijuar në vitin 1997. Prej atëherë e deri në dhjetë vitet e ardhshme mund të themi se asgjë nuk ka ndryshuar, por 2-3 vjetët

e fundit zhonglimi filloj të bëhet më i njohtur në Maqedoni, në këtë periudhë u organizuan disa festivale zhongleristike nëpër qytete të ndryshme të Maqedonis si p.sh. Strugë, Kavadarci, Shutkë, Shkupë etj, gjithëashtu këtë verë në Shkupë u organizua Basket Fest ku popullsia kishte mundësi për herë të parë të shohë shfaqje zhongleristike dhe performansa me zjarrë live.

Por përsëri shumë njerëz në Maqedoni nuk dinë se tek ne egziston asocijacion zhongleristik, kurse posacërishtë popullsia e qyteteve më të vogla dhe qyteteve të tjera nuk din shumë për zhonglimin. Pra vullnetar të rrinjë ejani ta bëjmë këtë lloj arti më të njohtur në Maqedoni.

17

The history of juggling is a long and fascinating one. There is evidence of jugglers during the great Egyptian civilization, old Egypt sometimes represent juggler women such as, for example, at the time of religious ceremonies dedicated to the Pharaohs, where jugglers were imported from India. Even the Aztecs and other native Americans had jugglers. The Aztec have made sculptures representing of people juggling with the hands but also with the feet (antipodists). In the East, the shamans and the priests used juggling to predict the future, to explore the unknown and to draw aside the danger. In occident, the juggler was used to animate the festivities, it was comparable

“

The Aztec have made sculptures representing of people juggling with the hands but also with the feet.

”

to the troubadours and to the buffoons. Jugglers in these early cultures were often prominent in the religious and mythological rituals.

The word “juggling” came from former French “jogler”, which means wants to tell to have fun (of Latin “joculari”, meaning to joke, to jest). Still today, the primitive cultures of all the continents perpetuate this habit. It is probably here that juggling had its origin along with other forms of dexterity, some forms of juggling are found even today in primitive tribes, practiced by their shaman. In the Seventies, in the United States juggling has descended in the street, this same phenomenon occurred in Europe a few years later; currently it became a true art of living while following the movement “new age”.

active lifestyle

Shemsedin Iljazi

Juggling in Macedonia When we talk about Macedonia we can say that this type of art isn’t so popular in Macedonia and came too late. The first juggling association in Macedonia was established in 1997. From that in the next ten years we can say that nothing has changed, but for the last 2-3 years juggling in Macedonia starts to become popular. During that period many juggling festivals were organized in different places, like Struga, Kavadarci, Shutka , Skopje, etc. In addition, this summer in Macedonia Basket Fest was organized where people had a chance to see live juggling performances for a first time, also fire shows, etc. But the truth is, most of the people do not know a lot about juggling, they do not know that some kind of juggling association exists in Macedonia, especially citizens from smaller cities.

So young volunteers, let’s make this art more popular in Macedonia!

“I cannot juggle.

I have just four legs and I need two hands.”

Кад

? о т Ш , е , Ко га

ана Веб стр ија Вечна н е да ја Македо страна делови: аа веб

ни на ов , пет глав а цел т а н в историја а ија. Има л н , Г о ја д и е г к о а л М о о е д а х р т р и а а в д промо ост и ви кои о , уметн ма многу линко архива туризам И . алната е т ќ и е г в и ј о Д п о вода ка , как детали и зејот на ориски б страни у е в М и и л н ч и ст разли т јазик има и и ви од донскио то така, ае с р И к . на маке о и р н е различ ото Ез к с кратко д д о и р х и ш О слик најде и а и д на е и т ж н о е му, м ко чудес докум . Поната а Македонија ка на ја а и р н т о с д е б Мак ваа ве зентир о е , р о п ј н е ја к в е т секој о видео ко а земја. Првенс рај тоа, к о ја п н т и а и д о р и и коло ристи, н гледне ета за ту да ја по аницата е р ж т о с е намен м б е н в то ересира миџот ш е заинт оста со и н л а е р и според донија. за Маке го нуди ш: / ровери аш да п nia-timeless.com Ако сак o d e c a ww.m http://w

на од ” Осврт а д и р а “Б книгат Коелјо о л у а от” или П хемичар може л/а ,,Ал

рочита оелјо, е си ја п Пауло К И нема да д о а г Ако веќ и н а”. друга к д ,,Брид ва за некоја ногу и о раскажу м а т ш а а н в з у а к к е и , и е ч р а о д П и а ! д ика Бр аран/а в ч о е з с а р ја атување а, ко бидеш ко и за п а девојк а д к а , л ава ја м и г а едн а запозн за ма вајќи, та есирана у р ели т е д а т о п н п , и с а а з а да го . Па так г т а о т л е д в е с р с на ите ој и п околу ја научи ничар к а о д и г и а рат, м а е г дру со н за возв знаење еѓутоа, о ото т М н о . в и т о јз г о е е м н од н иверзу н е у ч е ј? а р н д ч се о тајни ој слу а ра да и во ов т о о м д л а é р а с б д Бри рида и од . Што б рот на Б о о в в т о с г т д а о г бо еш книга. го дозна од оваа Нема да а н а р т с ата последн

ана р т с б е В страната MУзика о за веб н ж а в е о зичари,

сé шт јцата му т кажува K’H. Два зад музичката S H S Наслово а ќ тојат чката ку ористат ау, кои с на музи Тие го к . ор Балер г о н И ка б и е у с о то по ната тив Џоди П ават ниш омовираат нив р на п , е о н н , куќа ентал ја пр ти. Мом ие от за да к в т е о е о н д р р о п е т и ин албум и туѓи т о а к а јд к а к н , се исти ои музика може да руги арт д а т д а о ина н а а р к т музи а полов веб с ичари и о прват з в аш у ш м и а н р а е п д јц а два се з т изда а е д ќ и б ко и а б а е Мож трана треба д година. а веб с т и а а јќ н т е в 9 д и 0 и н 0 на е: б на 2 говорот , кликнеш д н и О а ф . д о , н о н б т е зош ностав то посе д ш е и а н – м т е а јн Н не прав ар диза увачки. има доб ознемир може о н с е л страната ен, но не в ии, но в ц и а т ли е м к р а о о р н ф е инт отреб П огу ин н . м и т о о н б е ра обезбед ажните ајдеш в да ги н овеќе? нешто п риш: а прове ww/ д ш а к а Ако с h.com/w ww.shsk http://w

18

ВЕБ СТРАНА от од н е д а н Слика жеш НАСА рани мо а и веб ст

н ија ил ,,Слика и списан е вика е с о е т н ш Во неко А на НАС ш нешто и. н е а да најде веб страницата ч и б о И се нево лни денот”. сликите клучите с а и е , с к е о и т ги а а к д ислуч е д е може се каже НАСА, н се н и е Може да о в К с о . икој, слика н и и г јќ а е д д н би ти и икло от ие рабо писок: Ц с к о т а види ов р к трална оти? Еве над Цен овие раб т, ниски облаци битата бе та од ор Били, Ти са на Месечина Азија. а н сточ ип Кина, ел ива бура над И ви на се поја шл кт или пра ика на денот а ,,Прое сл и се вик . то д о Првата ш г о 9 м 9 а не с ил 19 А С А Н ”.

30ти апр ол вува и рниот П таа обја у к у на Севе веб т слики шност, ив. Всу ија н објавува д е а п з о цикл ации жива ен информ о к а к е . ата ници страниц рој стра ничен б а р г о е н со риш: IOTD/ а прове д ш а к asa.gov/ а .n ry to Ако с a rthobserv http://ea

C

? r u K , u K , ë r a f

QE WEB FA ONIA E MAQED HSHME PËRJET është

moj të rekla s e q turizëm, b fa sor e ëe pjesë kryesoree ry Ka k i Qëllim esë humë…’. ë. Ka p he më s faqeve të in ‘d n o , d ri e to q Ma eb , his lidhë të ë ës maqerkeologji h arte & a n ju do të ju ë il g c i i të iv t. dhje al Ark it ig D in e Ohri i shumë li n s e në liq të tilla t , të ji e u e m h e h z s a n im ndry u ze u rike dhe r, ose në M ente histo a. Për më tepë donase, m u k o d tr tu a t h h e s q a fs ra th e ase që pa Ka gji maqedon eo të shkurtër e h e d m h m s ë vid ndry esh mrekullu rgjeni një vend të të për tu mund të h jë s n ë i e s q ë fa in re b n e o te ë e in kjo Maqed ilët është simin e Së pari, c . k të s ë re gjith pikto kraha oqoftë, të ollojnë atë dhe uke istët, sid tr a është d n il o c k e e të q d fa n b u e suar m hin ne ë me imaz realitetit siguruar. shihni: .com/ ironi të h s ë d timeless e ia n Nës o d e ww.mac http://w

QE WEB FA MUZIKA të

e për dësishm n rë të t- Xhody gjithçka tho muzikan y ë D m . h s ’H tës- janë HSK Titulli ta bas etike rin inquajtur S m të ë n n e ja q ërdo web fa ereu, që e. Ato p të Igor Ball dësishm n re të qe rë Pou dhe ty të e jë n g ë s ik a z s u li rë ktua ht ar m duke bë reklamu ashtu. A th të ji dy g r ë , p e tjerëv ternet të këtyre tet e të albume të k i e n je v je ro të g p is art d të dhe uzika te qen mun ën m fa m s tu b h e jy s g w a h ë n në gjt tëve dhe realizuara , nëse ata it muzikan jenë të n s të e y t p e h qdu do të ta h s o j te ëebfa tjerë që d o N k li . k 9 0 të 0 2 e m s a ko e parë të saçme, ateher p kak se k h rs , ë o p p , teraktive është asgjë të Përgjigja shtë, të mirë, in ata, por . re ty a ja e thje më inform et më mirë-të k jep shu u N pozim të . e . Ju duh s e qetësu kryesore t ra jë g i por jo sh n nd të gje lehtë mu ? shumë… i: të shihn / shironi Nëse dë .shskh.com/www ww http://w

Web Faqe ËS NGA NASA DIT IMAZH I jeni një

und të g revista m dhe ëebfaqja e e h d e s” , ëebfaq het janë hi i ditë Në disa or imaz p ur “imaz jt ë , a u m q ti h et se jan ërjas gjë të e të thuh është p ç m k e h u s rv n d ë n p A u N AS asnjë htë e m e s s Ë . k e a k jë m grafo . përsh përjashti nshme, he ti foto o d k a e ra z jë të g h këto kurtër m të jas të shohi stë të sh li d n n rë jë u d n m n a e A K N AS ra? mbi q këto gjë të ulëta ga ë n n je e ja ia R h , rë tu ti çfa eS ibe n Billi, T Orbiti os s u ato: Ciklo lipsi i Hënës nga arë i ditë i p i i h z a k E ti Im k , . s je ë re “Pro e Kin Lindo quheshte bi Azinë he e z m h a d ri im u 9 h 9 n plu siguro Prill 19 ë 0 q 3 m ë ë të m të. N të jo ve shfaq ata për . NASA r” rm o fo ri e ë me in V Polit thashtu di e gjall , por gji htë si enciklope a rt a q të ës ebfaqja vërtet, ë ufizuara. ak faqe të p i: TD/ të shihn shironi sa.gov/IO a .n ry to Nëse dë a rv e s b o rth http://ea

BRIT I L I I M I RISHIK COELHO L U A P të BRIDA ose libra ni lchemist’

A pris ar ’The që do të eni lexu zha shanc k të , i o n Nëse e k lh je e do të aul Co k P u n a g e gël n h o D v të tjerë da’. një vajzë ar për ë nga ‘Bri r m ë u p h s n o ë g u m tre res Tregimi htë e inte pas, ajo gënjyer! e cila ës , ë a M d . ri B të ur bo i të, quajt m nëpër ës, i cili e udhëti jatë rrug h g d r ë ji ta m g s a ji m t’ia ag tjetër m e tij dhe takon një përndaj njohurit o, Brida p ë ir M . sh ity a ana ofron të e univers e saj ng ekretet s ë n j ri a ë s a m j h rast? so rd braktis a endosnje në këtë ri te v e duhet të d të dës farë do jen e Bri g ji tjetër. ç rg ë p të dini Nuk do rit. ndit e lib fu faqja e

19

h W ? t a h W

. . . ? e r e en? Wh

Web PageIC US free M portant thing im ry e v e g Two mu sayin already ’H label.

K is re S a H e S tl o ti h f o w u, The age Ballerea ey e web p and Igor ecial. Th about th p u s o g P in y d th o o J n nd a – g in s music re do sician label – a ir calm e e ge th a th p d b te in e o beh prom the w nd rnet to ently on a rr te s u In n C . ia e o s ic u ers, to o mus th tw o f e ed o s z e li ts s of th be rea projec d album t should if n a fi , th k n s a a ts c is yo u would er art ld y b e yo u ic of oth u a s o u M h s . m 9 I o 0 y ls a wh f 20 se rst half o ing special, then is, becau by the fi th r o e n w s g n in a o e, d e v h ti T re c a . ra e inte pag they eir web le, nice, of p th t n im lo s o a k – c cli design provide d t o o t o n g a s a e rt impo n It do it has find the turbing. y is il d s a t e o n n but ou ca on, but y ...? informati ed more e n o yo u things. D

VIEW E R K O ELHO O BO C L U Y PA or othBRIDA B hemist’ lc A e h that ’T

e ady read there is a chanc you ave alre d o, n A lh e ’. o a C d If you h om ‘Bri y Paulo fr b t s lo about k o a s o ll er b ry te to xpecting s e e e h b T ld d in mag ointed! yo u w o u intereste tly, she e disapp b is t o o h n w would Brida, sequen l, named orld. Sub ffers young gir ls around the w , who o a her w y n r all a ve o e tr h n d h n ia c a ic to tea d er magic n th a to o n e a a g rida h s meets nowled wever, B u re his k o o a H y h . s e ld u rs to her hat wo e unive W th . f rn o tu a ts Brid ’s in re the secre n fortune ou will not know w o r e h forsake ation? Y ok. this situ f this bo choose in l the last page o nti answer u

ry: / ant to t If you w .shskh.com/www w w http://w

GE WEB PA AY FROM NASA FD an find IMAGE O s yo u c web eb page

and the es or w es magazin f a day’, e o m e o g s a the imag m In alled ‘i on, but c ti re p a g e c in y x e th e at th t an some to say th ASA can SA is no A le N ib f s o s o e pag ept N It is p ody exc ptional.

What use nob are exce a f them. c o e b s , to ry o a h Cyp in e rd m k f the : nd ta extrao ort list o things a a, h s in e s a h e C is l th a see Centr ? There r e re v a o s st g s a d E in Clou o ve r these th t Storm ibet, Low s T u th , D 0 ly 3 r il o B n d o Orbit clone y appeare ole Projse from a p d li c e E th r f a Lun age o orth P e first im as called ‘The N s, but Asia. Th w ar image age it e b d n g a in 9 id 9 v 9 ly pro e web p April 1 is not on them. In fact, th A S mber A N ect’. mited nu about li n n o u ti h a it w rm also info clopedia live ency is like a . of pages TD/ ry: ant to t a.gov/IO tory.nas If you w a rv e s b o rth http://ea

20

Web Page Timeless Macedonia b page is to promaorttes

urism, this we goal of parts – to nd stills.

The main It has five main .’, a ia. d more.. ect you to Macedon gy, history, ‘an ill conn olo ive of which w s k & arche n li ital Arch y n ig a D m s a re uch ater at There a pages, s um on W ocub e s e u w M t r n o l d differe uage, historica ian Lang are also acedoM re e f Macedon h o T s e . c nt pla d Lake ri re h fe short O if a d e d f th ages o can fin u im o d y n r, a e erful and ments Moreov s a wond for the tryside. a n u ia o n c o d n nia e is Mace web pag senting video pre ntry. Firstly, this ody who is interb cou ss, every colorful ality with re the re everthele a n p , m ts o s c ri tou viding. it and ge is pro n check a a p c b d e te w s e the e which the imag / ry: ant to t eless.com If you w .macedonia-tim ww http://w

p

ei@ w a v atu

iveewE

Мостар

Душата на еден мултиетнички град Гиљермо Гарсија Торијос

Во Мостар можете да станете сведок на тоа како едно место закрепнало од скорешна војна и успеало да го искомбинира шармот на стариот свет сo модерност и изградба. Откако беше масовно бомбардиран во текот на Југословенската војна, градот Мостар сега доживува преродба. Денес градот успеа да го отфрли своето непријатно минато во прилог на оптимистичката иднина. Мостар, како најголем град во Херцеговскиот регион, е сместен во прекрасна долина, која лежи помеѓу високите планини на Херцеговина. Благодарение на реката Неретва, Мостар успеа да се развие како град насред пустински пејзаж во Херцеговина. Тој претставува мулти - етнички и мулти – културен град,

“

Името на градот означува „чувар на мост“ (во оригинал Mostari), бидејќи мостот отсекогаш лежел во срцето на градскиот идентитет

историски дом на Муслимани, Христијани и Евреи. Шетањето низ Мостар е интересно патување, бидејќи контрастот помеѓу атракциите на масовниот туризам и очигледната голема оштетеност од војната му дава на градот малку чудна и необична атмосфера.

“

Што вреди да се посети? Главната атракција на Мостар е реконструираниот „Стари Мост“. Оригиналниот мост беше еден од најимпресивните споменици од Отоманската архитектура на Балканот. Уништен од бомбардирање во 1991-ва година, беше повторно изграден и пуштен во употреба во 2004-та година и по се изгледа сеуште го нарекуваат „Стар“ Мост. Тој ја обновува врската помеѓу Христијанскиот и Муслиманскиот дел од градот. Можеби веќе се напишани многу зборови за овој мост, и како за убава градба и како за метафора за помирување... Околу стариот мост ќе наидете на еден сликовит стар град, исполнет со продавници, барови и туристи. Исто така, можете да ја посетите кулата Хелебија, кулата Тара, џамијата Несух–Ага–Вуцјакович, џамијата Коски Мехмед Паша,

џамијата Караѓоз Бег и Старата Турска куќа ( сместена помеѓу последните две џамии ). За да го завршите патувањето, треба да пешачите по должината на некогашната фронт – линија, која се протега покрај „Булевар Револуције“ и со која во 1993-та година градот беше поделен помеѓу Хрвати на западна и Муслимани на источна страна. Да се видат бомбардираните згради, кои сеуште стојат во оваа област претставува едно надреално и отрезнувачко искуство. Мостар е фасцинантен град, чиишто воени рани сеуште се видливи.

Udh

dh e m i t ë

jetesë

MOSTAR Shpirti i një qyteti multi-etnik Guillermo Garcia Torrijos

Në Mostar keni mudësi të shihni pamjen e një qyteti që po mer veten në një periudhë të pasluftës dhe arrin të kombinoj sharmin e një bote të vjetër me rikonstuimet.

Pasi kanë qenë rëndë të bombarduar gjatë luftës në Jugosllavi, Mostari tani po përjeton një ringjallje.

Sot, qyteti ka lënë pas të kaluarën e tij të trishtuar për hir të një të ardhmeje më të mirë.

“

Emri i qytetit don të thotë “mbajtës i urrës”(në origjinal: Mostari), kjo urë ka qenë gjithmonë në zemër të identietit të qytetit.

”

Mostari është qyteti më i madh në regjionin e Hercegovinës, ndodhet në një luginë të bukur në mes të maleve të Hercegovinës. Falë lumit Nerveta, Mostari ishte në gjendje të zhvillohet si qytet në nje vend të ngjajshëm me ato të shkretëtirave. Ështe një qytet multi-etnik dhe multi-kulturor, ështe një shtëpi historike për Muslimanët, Krishterët dhe Çifutët.

Një shëtitje nëpër Mostar është një udhëtim interesant si pasojë e një kontrasti në mes karakteristikave të një turizmi masiv dhe dëmtimeve tepër të dukshme nga lufta, kjo i jep qytetit një atmosferë pak të çuditshme.

22

Çfarë ka për të parë?

Vendi më tërheqës i Mostarit është ura e rikonstruuar Ura e Vjetër, Stari Most. Ura origjinale ishte një ndër trashëgimit me impresionuese nga arkitektura Otomane në Ballkan. U shkatërrua nga bombardimet në 1991, u rindërtua dhe u rihap në 2004, dhe ende i referohen me Ura e “Vjetër”. Urra sjell përsëri lidhjen në mes pjesës së krishterë te qytetit dhe asaj muslimane. Shumë fjalë janë të shkruara për urën qoft si për një strukturë të bukur qoft si metaforë për pajtim…

Përreth urës së vjetër mund të gjeni qytetin e vjetër piktoresk përplot me dyqane, bare dhe turist.

Gjithashtu mund të vizitoni edhe kullat si Helebija dhe Tara, xhamitë Nesuh-Aga-Vucjakoviç, Koski Mehmed Pasha, xhamia Karadzozbeg dhe shtëpinë e vjetër turke (e vendosur në mes dy xhamive të fundit) Për ta kompletuar udhëtimin mund të ecni përreth vijës së frontit në Bulevar Revolucije ku më 1993 qyteti u nda në mes Kroatëve në perëndim dhe Muslimanëve në lindje. Është një eksperiencë surreale dhe serioze të shohësh si ende qëndrojnë ndërtesat e bombarduara në këtë zonë. Mostari është një qytet fascinues i cili ende mbart plagët e luftës në mëngët e tij.

T

lling and living e v ra

MOSTAR The soul of a multi-ethnic town Guillermo Garcia Torrijos In Mostar you can get a view of how a place recovers from recent war, and manages to combine the charm of the old world with the modernity and reconstruction.

After having been heavily bombarded during the Yugoslavian War, Mostar is now experiencing a revival. Today, the city has shrugged off its dismal past in favour of an optimistic future.

“

The name of the city means “bridge-keeper”, as a bridge has always been in the heart of the town’s identity.

”

Mostar is the largest town in the Herzegovina region, is situated in a beautiful valley between high mountains of Herzegovina.

Thanks to the river N e r e t va , Mostar was able to develop as a city in the desert-like landscape of Herzegovina.

It’s a multi-ethnic and multicultural town, historic home for Muslims, Christians and Jews.

as a beautiful structure and as a metaphor for reconciliation…

Around the old bridge you can find the picturesque old town, full of shops, bars and tourists. Also you can visit the Helebija tower, the Tara tower, the Nesuh-Aga-Vucjakovic Mosque, the Koski Mehmed Pash Mosque, the Karadzozbeg Mosque and the old Turkish house (situated just between the latter twomosques).

To

complete the journey you can walk along the former Front-line on Bulevar Revolucije where in 1993 the city was divided between Croats on the Western and Muslims on the Eastern side.

It is a surreal and sobering experience to see the bombed buildi n g s w h i c h stand in this area.

Mostar is a fascinating city that still wears its war wounds on its sleeve.

A walk through Mostar is an interesting journey, as the contrast between the features of mass tourism and the highly visible war damage gives the town a slightly odd atmosphere.

What to see?

Mostar's main attraction is the reconstructed Old Bridge, Stari Most. The original bridge was one of the most impressive legacies of Ottoman architecture in the Balkans. Destroyed by shelling in 1991, it was rebuilt and reopened in 2004, and is apparently still referred to as the "Old" Bridge. It brings back the connection between the Christian and the Muslim side of the city. Perhaps too many words have already been written about the bridge, both

23

Mesta za izleguvawe vo Skopje Со сигурност е можно да најдете одлични кафе барови насекаде низ Македонија - да поминете неколку часови сам или заедно со своите пријатели зборувајќи,плачејќи или смеејќи се. Бидејќи луѓето едноставно сакаат да го прават тоа.

Vendet ku Places to be mund të shkosh in Skopje në Shkup

It is definitely possible to find amazing cafes in all Macedonia – to spend a couple of hours alone or with friends chatting, laughing, crying.

Because that is what people like to do!

Now it is almost spring. Everybody is expecting sunny days and the big and beautiful explosion of nature. So VOICES team decided to present you a lot of great places to discover, to be and to enjoy in Skopje.

Place to be

Пролета е на прагот. Сите очекуваат сончеви денови,голема и убава експозија на природата. За тоа “Гласови” тимот одлучи да ви предложи голем број на одлични места да ги откриете и да уживате во Скопје. They are our rated top places and Тука се набројани нашите најдобро рангирани кафе барови, кога времето ке затопли, нас може да не најдете во некои од нив како уживаме во животот со сигурност. Имајте убав Март и незаборавајте: бидете големи бидете цели.

when the good weather comes back, you will find us in some of them enjoying life for sure.

Have a nice March and don’t forget: to be great be entire!

All night long: Marakana Old School

Sopotsko d Bar Van Gogh Café an VINOTEKA

ice coffee in a n a g in k a t r o F rs a day: place, 24 hou

Casablanca Ethnic Cafe Intro Café Lezet Ljubov and Library Magor: Cafe Gallery Café and Art a: ic n ta S a al n M ly the Brazilia al ci e p (s as Mam ursdays) nights on Th isky Bar Mr.Jack: Wh New Age Old Times Soho

Definitivisht është e mundshme të gjejsh cafe mahnitëse në tërë Maqedoninë - për të kaluar kohë vet apo duke biseduar me shoqërinë, duke qeshur, duke qarë. Sepse kjo është cfarë njerëzit dëshirojnë të bëjnë!

Tani pothuajse është pranverë.

Cdokush pret ditë me diell dhe shpërthimin e madh dhe të bukur të natyrës. Kështuqë ekipa VOICES vendosi tju prezantojë disa vende të këndshmë që ti zbuloni dhe të kënaqeni në Shkup.

Këto janë vendet kryesore të vlerësuara nga ne, tani kur të vije moti i mirë,ju me siguri mund të na takoni ne duke u kënaqur nëpër këto vende.Kalofshit mirë në Mars!

If you want to d o shopping: some Open Market in

Partizanska Pit Bazaar (old M arket) Second-hand sh ops (such as Shik shik) Shopping Center Beverly Hills Shopping Center Leptokaria Skopje Mall Trg ovski Center Zlatara Dzelo, O ld Txarxia

The favourites places to eat:

Fontana in Kisela Voda (best fried potatoes in town!)

Kaj Zlate: National cuisine Kalimara (Tony´s bakery in Kisela Voda) Plaza de Toros (especially the tuna sandwich!)

Trend (salad there is great!)

Other places of interest:

MKC (Mladski Cu

ltural Center) Museum of Mod ern Arts Ping-Pong Club in ulica Makedonija Skating rink, do wn of Kale, and VCS office, of co urse!

Place Sopotsko

Ping-Pong Club

Skatingrink

Shik Shik (second hand)

Shopping Center Beverly Hills

Casa Blanca cafe

Magor

Mala ca: Stani nd a cafe lery al Art G

to be: SKOPJE!

VINOTEKA

Youth Cultural Centre

Intro Cafe

Kaj Zl Nati ate: on cuis al ine

e" Pot w a rebna a? {k mi e pregratk "Gratis gu Ivana Krsteva

Д

Active lifestyle

26

али некогаш сте се почуствувале осамено? Дали некогаш сте помислиле дека во моментов ви е потребна една силна прегратка која барем за момент ке направи да заборавите на сите проблеми и грижи што ги носите во себе? Шетајќи се низ центарот на нашиот град, случајно го запознав момчето за која сум сигурна дека веќе сте го сретнале, момче кое ја има таа позитивна енергија и љубов во себе, кое сака да ја подели со останатите случајни минувачи , држејќи ја во своите раце плакатата со наслов “Гратис гушкање”. Седејќи на една од клупите во центарот на нашиот град, сличајно здогледав еден старец со нечисти и искинати алишта, а во тој момент момчето со својата плаката веднаш љубезно му ја понуди својата прегратка. Старецот како за момент да се почуствува како е да се биде сакан, да се биде ценет. Во еден од нашите скопски кафулиња седнав на кафе заедно со момчето кој ја нуди својата бесплатана прегратка, а воедно тој е и основач кампањата “Гратис гушкање во Македонија” и неговото име е Зоран Настески. Тој љубезно почна да ми објаснува за неговата најголема морална подршка оваа кампања ја добива од Александра Настеска како и од познатата Македонска продуценска куќа “Two Heart”, каде што членуваат познатите пеачи: Игор Митрович, Елена Петревска и Јелена Арангело. Се рабира, најголемата подршка ја добиваат од целиот народ, кој ја дава суштината на целата кампања. Зоран продолжи да ни кажува дека членовите на големата кампања “Гратис гушкање” многу често организираат забави во некои од кафулињата во нашиот град или пак некои клубови, сакајќи да ја имплементираат љубовта, пријателството и хуманост помеќу младите луѓе, вклучувајќи ги сите индивидуи, кои сакаат барем за еден

краток момент да се почуствуваат вистински среќни. Импресионирана од разговорот, сфатив дека е потребно да даваме прегратки секој ден.Би ја направиле личноста срекна барем за момент .А вие доколку некогаш ги сретнете нашите амбасадори на љубовта некаде во центарот на нашиот град, не плашете се да им подарите насмевка и прегратка, а со тоа да се придружите кон нивното мото “Пoвеќе љубов за луѓето” А доколку би сакале да дознаете повеќе за кампањата “Гратис гушкање”, посетете ја страната: www.freehugs.com.mk

“Free hugs” campaign Ivana Krsteva

H

ave you ever felt that you need a warm hug, that would make you forget all the problems and worries that you carry inside?

I take a walk in the center of my city, and I accidentally meet a boy that many of you may know, a boy who carries a positive energy and a lot of love that he wants to share with the people.

He is holding a sign “Free Hugs”. While I am resting on one the bench in the park, I see an old man in dirty clothes and then that boy comes to him and offers politely his warm hug. The old man just for a moment feels how it is to be loved and appreciated.

Afterwards I am in the cafe together with this boy offering free hugs. He is the founder of the campaign “Free Hugs Macedonia” and his name is Zoran Nasteski. He explains to me that one of the biggest moral support this campaign got was from the famous actor, Aleksandrа Nasteskа, and the Macedonian production house “Two Hearts”, where the singers Igor Mitrovic, Elena Petrevska and Jelena Arangelo are members. Of course, the biggest support comes from the Macedonian people.

Impressed by the conversation I assume that we should give a hug to someone every day. It would make the person happy at least for a moment. So if you ever meet our ambassadors of love somewhere you go, don’t be afraid to give them a hug and join them in their goal: “More love for the people”.

If you want to know more about the Free Hugs campaign, visit their website: www.freehugs.com.mk

Përqafim falas Ivana Kërsteva

A

keni ndjehur ndonjëherë se ju duhet një përqfim i ngrohtë, i cili do të bëj që të haroni gjithë problemet dhe shqetësimet që I keni brenda vetes?

Pas pak unë u ula për një kafe bashkë me djalin që ofronte përqafimet e tij falas. Ai është edhe themeluesi i fushatës “Përqfim falas Maqedoni” dhe emri i tij është Zoran Nasteski.

Ai me shpjegoj se një nga përkrahjet më të mëdha morale kjo fushatë i merr nga aktori i mirënjohur Aleksandar Nasteski si dhe produksioni maqedonas “Two harts”(dy zemra), në te cilën këngëtaret Igor Mitroviç, Jelena Arangelo dhe Elene Petrevska janë anetarë. Sigurisht, përkrahja më e madhe vjen nga populli maqedonas.

Zorani më tregoj se anëtarët e fushatë “Përqafim falas” shpesh organizojnë mbrëmje në disa nga kafeterit dhe klubet e Shkupit, duke dashur ta implementojnë dashurinë, shoqërinë, humanzimin në mes të rinjve, të gjithë individët të cilët dëshironin për një moment të ndjehen të lumtur.

E impresjonuar nga biseda unë pranoj që duhet të japim përqafime dikujt cdo ditë. Do ta bëjë personin te lumtur atë moment. Kurse ju nëse ndonjëherë i takoni ambasadorët tanë të dashurisë diku ku shkoni ju, mos nguroni tu jepni përqfime dhe bashkangjituni me ta në synimin e tyre “Më shumë dashuri për njerëzit”.

Nëse ju dëshironi te dini më shumë rreth fushatës “Përqafim falas”, vizitoni veb-faqen: www.freehugs.com.mk

27

Active lifestyle

Zoran keeps telling that the members of “Free Hugs” often organize parties in cafés and clubs in Skopje, and they want to spread love, friendship and humanity between young people and all individuals who want to feel happy, at least for a moment.

Duke ecur në qendrën e qytetit tim, rastësisht e takova djalin të cilin shumë nga ju e dine, djali që e ka atë energji pozitive dhe dashuri në vete të cilën dëshiron ta ndaj me njerëzit. Ai është duke mbajur shenjën “ Përqafim falas”. Ndërsa po pushoja e ulur në një nga stolat ne park, pashë një plak me veshje të pista djali shkoj te ai dhe ja ofroj përqafimin e tij. Plaku për një moment e ndjeu si është të të duan dhe vlerësojnë.

DALI SEKSOT NA PRVIOT SOSTANOK E NORMALNA RABOTA?

Ilona Olehlova

Сретнувате некого. Поминувате некое време заедно и одеднаш се прашувате: „Дали да имате секс на првиот состанок или пад да чекате до следниот?”

М

инатата недела, луѓе од неколку земји (Чешка, Австралија, САД и Полска), се обидоа да одговорат на ова прашање. Меѓу нив немаше ни Пуританци ни Католици, и можеби никојод нив немаше дури ни морални вредности.Тоа беше само обично дружење во еден обичен чешки паб,каде што се разменуваа совети. И некои од нив се тука: “Чешките девојки се многу лесни, ако не падне секс на првиот, тогаш сигурно ќе биде на вториот состанок”.

Sex and the city

28

Ако доаѓате од Чешка, многу е тешко да ја искоментирате оваа реченица. Затоа што е невозможно да да се потврди ова, зашто секој е различен и си има свој стил, свој начин

“

Немам ништо против секс на првиот состанок, но сите девојки што велат : „Да,веднаш“- се Кучки а сите машки се Херои.

“

на излегување. Заклучокот на ова е дека во Чешка воопшто не е проблемо да се има секс на првата ноќ. Еве друг цитат: „Немам ништо против секс на првиот состанок, но сите девојки што велат: „Да,веднаш“ - се Кучки а сите машки се Херои.

Денес жените може да гласаат,може да имаат кариери, па дури и да одлучат да дали кимаат или немаат деца,но од друга страна тие сепак ке бидат кучки, а мажите херои. Општеството многу се смени во последниве децении;но сепак се уште постојат предрасуди длабоко втемелини во општеството. Тие не исчезнуваат така лесно, па така ако не би имало кучки, тогаш не би имало ни херои.Следната предрасуда вели дека секој маж сака да биде херој.

“

Зошто да чекам? Првиот секс не е ништо посебно, па да се фрлиме на работа и да продолжиме

“

„Зошто да чекам? Првиот секс не е ништо посебно, па да се фрлиме на работа и да продолжиме“. Многу луѓе пишуваат за сексот и има многу совети како да се сексате и уживате во него. Истовремено, општеството е полно со предрасуди, добри и лоши совети, добри и лоши љубовници и секој си бара нешто. Да сумираме,едноставно нели прекрасно е кога двајца млади. Cе сретнуваат поради некоја причина, и не е важно дали првиот состанок ќе биде исполнет или не.

A është normale të kesh

marrëdhënie MëRREDHENIE seksuale në SEKSUALE Në

takim të parë?

29

Ilona Olehlova

J

avën e kaluar një grup me njerëz nga shtete të ndryshme, (Republika Ceke, Australia, Amerika dhe Polonia) ulen bashkë për të diskutuar rreth kësaj pyetje. Aty s’kishte Puritan, apo Katolik dhe ndoshta askush nuk kishte vlera morali. Ishte një shoqëri e zakonshme në një pab Cekë, duke biseduar e duke dhënë këshilla. Dhe ca prej tyre janë ketu: “Vajzat Ceke janë shumë mendjelehta, në qoftë se nuk ndodh të kesh marrëdhënie në takimin e parë të jesh i sigurtë se pas një jave do ndodh me siguri.”

Në qofte se ti je nga Republika Ceke do ta kesh shumë të vështirë ta komentosh këtë fjali. Eshtë e pamundur të thuash në është e vërtet ose jo, sepse të gjithë njerëzit janë të ndryshëm dhe secili ka mënyrën e tij në takime.

Ja ku është edhe një thënie tjetër:” Unë skam asgjë kundër marrëdhënies seksuale në takimin e parë, por në shumë raste kur vajzat thonë “po” që në takimin e parë ato janë të perdala dhe djemtë janë heronj.

“

...por ne shume raste kur vajzat thone “po” qe ne takimin e pare ato jane te perdala dhe djemte jane heronj

“

Në ditët e sodit vajzat mund të votojnë, ata mund të krijojnë karrierë, ata bile mund të vendosin nëse duan ose jo të kenë fëmije, por në anën tjetër ata ende mund të quhen të perdala dhe djemte heronj.

Shoqëria ka ndryshuar shumë në dekadat e fundit, por akoma në shoqëritë tona paragjykimi është I mbjellur thellë në shoqëri.

Kjo gjë nuk zhduket lehtë, pra në mund të themi në qoftë se nuk ka vajza të perdala aty s’do ketë as heronj.

“Pse duhet të pres? Marrëdhenia e parë shpesh nuk është dicka special, pra le ta kalojmë këtë shpejt dhe të shkojmë përpara.”

Shumë njerëz shkruajnë për marrëdhëniet seksuale dhe janë

“

Pse duhet te pres? Marredhenia e pare shpesh nuk eshte dicka special, pra le ta kalojme kete shpejt dhe te shkojme perpara

“

të shkruara aq shumë këshilla se si të kënaqemi duke kryer marrëdhënie. Në të njëjtën kohë shoqëria është e stermbushur me paragjykime, me dashnor të mirë dhe të këqinj, dhe gjithësecili është në kërkim të dickaje. Për ta përmbledhur gjithë këtë është shumë këndshëm kur dy njerëz në kërkim të dickaje gjejnë njërin tjetër dhe nuk është fare me rëndësi nese ata kryejnë marrëdhënie në takimin e parë apo në të dytin.

I do not hump.

I just jump.

Sex and the city

Ti takon dikë. Ti kalon një pjesë të kohës bashkë me dikë dhe menjëherë lind pyetja: “A duhet të kemi marrëdhënie seksuale në takimin e rradhës apo duhet të presim?”

Ilona Olehlova

You meet somebody. You spend time together and very soon the question appears: “Should we have sex on the next date or should we wait?”

L

ast week a group of different people from several countries (Czech Republic, Australia, USA and Poland) were sitting around the table trying to answer this question. There were no Puritans, no Catholics among them, and maybe nobody had

Sex and the city

30

“

...but for most people girls who are saying “yes” too fast are bitches, while guys are heroes

”

some moral values, too. It was just normal company in ordinary Czech pub, talking and giving advices. And some of them are here: “Czech girls are very easygoing, if there is no sex on a first date you can be sure that it will probably come after one week.”

“

Here is another quote: “I have nothing against sex on a first date, but for most people girls who are saying “yes” too fast are bitches, while guys are heroes.”

Nowadays women can vote, they can have career, they can even decide if they want to have children or not, but on the other side, they will still be bitches and men will still be heroes. The society has changed a lot of in the last decades; however, there is still something that we can call the prejudices deeply seeded in the society. They do not disappear easily, so we can say that if there will be no bitches, there will be no heroes. The next prejudice is saying that every man wants to be a hero.

“

Why should I wait? The first sex is often nothing special, so let’s pass this quickly and move on

”

Czech girls are very easygoing, if there is no sex on a first date you can be sure that it will probably come after one week

“Why should I wait? The first sex is often nothing special, so let’s pass this quickly and move on.”

If you are coming from Czech Republic it is very hard to comment this sentence. It is impossible to say if it is true or not, because everybody is too different and has own style, own speed of dating. The conclusion is that in the Czech Republic it is not a problem to have sex on the first night.

Many people are writing about sex and there are many advices how to do it and enjoy it. At the same time the society is full of prejudices, good or bad advices, good and bad lovers and everybody is looking for something. To sum up, it is just nice, when two people looking for something meet each other and does not matter if this meeting is fulfilled on the first night or not.

”

n o m I a date my

e? d activ n a s u io it ? g, amb abroad , n u e o y im t , r e old m ork 8 years ble sum teamw 1 , a k 5 r ip 1 h a s e r r m e e You a ss, lead ave a r e h ? c o c t t u t s n t l topics u f e s ke grea u You wa to learn abou a r m e h d t n o th a nt s of You wa aking, and lot ernational you rojects? p e r u t t e in p fu public s to meet other e some t a e r c n nt s, or eve You wa ip h s d n ! er frie n below w o th summ d lifetime r e f t g of nal you

s 3 Augu ternatio 2 in 7 e 1 h t n ce o ne ate in ke ill last o take pla w particip l Then ta il p o t w m t d a a e he c S, th invit fullou are uania. T SUCCES h F it L O f e lake, L o h O t e O o t id H s t C y x ed untr s ne camp S perienc n house sque co x e e e r d u h t o it o ic w ps ss, the p ozy w worksho n, suce live in c 2009, in d io l t il n a a w iv s t r h t o a lf-m . emin he you ch as se ryday s ge, etc u e a s week, t v , u s E g . ic n d p dy la the to include in king, bo ed, on a is e service n p rovided s a p g c r e li o b b l u e il p b will me w king, lectors rogram amwor p e t e , h g t f in no sten formatio active li in d e il a et urther d uanian ung Lith o . y f 9 o 0 0 ple to a group April 2 ng peo ant you time by t the a look a

followin

Y

F

ew ond ssful, ing it. W the sec t r a c fo e succe u d b d e e o iz t y n s b a e y t lv , org vite the themse he socie project otivate is. We in prove t m n It is the im y io t o e t a h t t iv an ietrinas, nd mot ow can , who w rimas V ation a u c ss and h u people A e , d c a c ra r u e s e e ct held nt prop ipe Carr hat is th ichol, Fil importa ful proje s N know w s w s e o ri c h h c C u ( nts ow es articipa l lectors e we kn d by th p a s e n u 7 ir a io p g t c s a in e In d b rn . p, inlcu ed inte ith them perienc nal cam hops w s io t rk o a w rn best ex te rs). ise ke an in nd othe o organ a ls a m a y o e e t rk w d Tu etc.), decide donia, , Mace ear, we y ia t v s t a la L y ia, locall Lithuan ounty ( c h c a from e sts.

co s travel lu p , R U 130 E amp is c 009. r e m f May, 2 sum o e t s h t 1 f is o t ation The cos r applic s: o f e n li d ntact u a o e c d e s e a h T , ple ore info m r o f r o ed, interest e r a u o If y anciute Indre Zd om gmail.c @ z e r d in 900317 +389 71

Supported by:

Agency of Youth and Sport

Ministry of Culture

vcs.org.mk