voices
2010 May
Free
Magazine for all young people of Skopje in Macedonian, albanian, English
Kung Fu!
Alternative Skopje
Spring Flower Power
Street pARTy
Who we are? The participants of this project are volunteers
working in “Volunteers Centre Skopje”. Some of them come from different European countries to do here their “European Voluntary Service” and some are students from Macedonia.
Magazine for all young people from Skopje, published in Macedonian, Albanian and English languages - VOICES - is a project of “Volunteers Centre Skopje”. It was created to provide more opportunities for the young people: to gain experience of working in an international team, to get to know other countries and cultures, to learn about creating and designing magazine, as well as to promote volunteerism, non-formal education programs and active youth involvement.
Can you join us? Oh YES! Please contact us: Volunteers Centre Skopje Sava Kovacevik 47-4/6 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 voices@vcs.org.mk www.vcs.org.mk
What is Volunteers blog? The old paper-and-pen thingy has really become a bit obsolete, don‘t you think? Dive in the exciting world of new media and join international VOICES staff on their inner and outer travelings at htttp://voiceskopje.wordpress.com Say what? To start with, the volunteer blog is updated every few days, usually with different points of view, movie, book and concert reviews, strange experiences of foreigners in Macedonia and other Balkan countries, simple life philosophies... Finnish to French, it‘s always authentic and interesting.
Volunteers Blog is: •Quick: you don‘t need to wait for a new VOICES issue every month anymore. The text that you read might have been written just now, on the spot. •Wild: internet is free for all points of view and all formats. You can find some of the good stuff here, the articles and insights that could have never make it through the censorship. •Live: leave a comment and engage in discussion. The author is waiting for your thumb to go up or down, express yourself. Log on. Read the livelier part of VOICES magazine :)
INDEX TOPIC OF THE MONTH
Обичен алтернативен ден во Скопје Një ditë e zakonshme alternative në Shkup. An Ordinary Alternative Day in Skopje Street interview
05
Interview
10
Секојдневен алтернативен човек Djalosh i përditshëm alternativ Everyday Alternative Guy
14
Active lifestyle Кунг Фу! Kung Fu!
10 things
18
Place to Be
23
Десет топ поп/рок албуми кои мора да ги преслушате пред да умрете Dhjetë pop/rokalbumetqëkeninevojëpërtëdëgjuarparasetëvdisni Ten top pop/rock albums you need to listen to before you die
Zaraznata ‘Jugonostalgija’
Jugonostalgjia infektive
Contagious ‘Yugonostalgia’
YOUTH In Action
26
Sex and the city
28
Uli~na pARTi Zbavitje Rruge Street pARTy
Пролетна цветна моќ и уживање во тело... Spring flower power and the joy of flesh… Energjia e lules pranverore dhe gëzimi trupor...
Editorial team Reporters & Translation: Andrzej Bukowski Arijeta Parellku Arslan Skoro Blagica Kostadinova Christopher Fleming Cole Schinkel Dejan Delev Emma Oskarsson
Ivana Galapceva Jasna Atanasova Ludivine Egounleti Maria Kokkonen Marija Kostovska Nertila Arsllani Paula Kokovkin
Design & Photos: Andrzej Bukowski & Paula Kokovkin
Production & Coordination: Roska Vrgova Shemsedin Iljazi Tara Kalaputi Tomas Marcinkevičius Ula Sławińska Visar Demiri Zoran Radiceski
Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski
Contact:
Volunteers Centre Skopje Sava Kovacevik 47-4/6 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 voices@vcs.org.mk www.vcs.org.mk
BOBEД
Tomas Marcinkevi~us
Дали се сеќавате на долгите зимски квечерини? Како да биле вчера. Удобни меки фотељи, грицки и топло Македонско вино, софистицирани книги и филмови, интернет и фудбал на TB, долги филозофирања со вистинските пријатели, домашни забави и прошетки на кејот на Вардар со подобрата половина, чувајќи ги телото и душата од замрзнување... Недостатокот на сонце не научи да ги цениме малите работи во животот и тажното секојдневие во внатрешноста, кое го диктира ниската надворешна температура.
editorial
4
Всушност, само сочувствувам со тие кои копнеат по овие глупости. Ако пролетта сеуште не ја отворила ширум портата на вашите срца за да ги обои во светли графити бои, сигурно ќе дојде наскоро. Младите срца насекаде ни земјата чукаат со иста желба: да излезат, да видат и искусат нови нешта, да се вљубат во некоја срцка или во самите себе, , да го променат светот и лугето помалку, едноставно да ги направат работите различно овој пат. Сакате да знаете како би направиле нешто во Скопје? Едноставно свртете ги страниците.
kryeartikulli
Editorial
A ju kujtohen ende ato mbrëmje të gjata dimri? Duket sikur të ishte dje. Karrike komode e butë, meze dhe verë të nxehtë maqedonase, libra dhe filma të sofistikuar, të komunikuarit në internet dhe futbolli në TV, bisedimet e gjata filozofike me miqtë e vërtetë, mbrëmjet në shtëpi dhe ecja rreth Vardarit me disa të rëndësishëm, duke e mbajtur trupin tuaj dhe shpirtin nga ngrirja me vdekjen ... Mungesa e diellit na mësoi që të vlerësojmë gjërat e vogla në këtë botë dhe me kënaqësi trishtuese rutinore brenda në shtëpi, diktuar nga temperaturat e ulëta jashtë.
Do you still remember those long winter evenings? It seems as if it was but yesterday. Comfortable soft chairs, snacks and hot Macedonian wine, sophisticated books and movies, internet communication and football on TV, long philosophical talks with true friends, house parties and walks by Vardar with significant others, keeping your body and soul from freezing to death… Lack of sun taught us to appreciate small things in this life and gloomily pleasant routine of indoors, dictated by low temperatures outside.
Tomas Marcinkevicius
Në fakt, nuk ka asgjë, por mëshirë për ata që gjatë pritën për këtë. Nëse pranvera nuk është nisur ende në derën e shpirtit tuaj në ngjyra të ndritshme grafiti, është patjetër në rrugën e saj. Zemrat e të rinjve në të gjithë vendin rrahin me të njëjtën dëshirë: të dalë, të shoh dhe të provojë gjëra të reja, të bie në dashuri përsëri me ndonjë apo me veten, të ndryshojë botën dhe veten pak, vetëm bëni gjëra të ndryshme këtë herë. Dëshironi të dini si ta bëni atë në Shkup? Vetëm rrotulloni faqet.
Tomas Marcinkevicius
Actually, there’s nothing but compassion for those who long for this crap. If spring hasn’t yet kicked the door of your soul in to spray it in bright graffiti colours, it’s definitely on its way. Young hearts all over the country beat with the same desire: to go out, see and experience new things, fall in love again with some cutie or with yourself, change world and ourselves a bit, just do things different this time. Want to know how to do it in Skopje? Just flip the pages.
Обичен алтернативен ден во Скопје Ludivine Egounleti
Дојде пролет, времето е топло, а летните фестивали наскоро ќе почнат. Време е за „алтернативни нешта“ во Скопје. За полесно да ви доловиме, ајде да опишеме еден обичен алтернативен ден. Името на нашиот алтернативен лик ќе биде што е можно пообично: Драган.
Сабота е. Драган вчера се журкаше и денес не е на работа, па затоа спие до покасно. Неговите пријатели го чекаат и слушаат музика во градскиот парк, тој ја зема хармониката и се упатува натаму. 15.00. Градски парк
Веројатно сте слушнале за овој спорт или сте виделе филм за тоа „Само силните“. Доколку не сте, треба да знаете дека се работи за бразилска борбена вештина и боречки спорт, начин за забавување, комбинација на танц, акробатика, музичка работилница, предавање, за , бразилската историја и култура...Се на се, доколку ве мрзи, најдобар начин е да ги испробате сите овие работи одеднаш. Капоеира е роден во Бразил во ропско време. Се работи за мешавина од танц и борбена вештина која африканските робови ја практикувале пред своите господари а во чија позадина се криеле борбени тренинзи. Праксата се состои од правење круг околу борачите и тоа се нарекува „хода“. Борбата се случува во средина на кругот и се води со неколку инструменти. Беримбау е водечкиот, потоа следува пандеиро и други инструменти, во зависност од видот на капоеира. Луѓето во кругот плескаат со рацете и пејат за да добијат концентрација на г о л е м а енергија за борачите, а инструментите се почитуваат скоро како божји. Во секој случај, капоеира е долга приказна и е голем
18.00. Клуб Custom Капоеира тренингот заврши. Време е за пијалок во клубот Custom, пред црквата Св. Климент Охридски. Овој мал клуб е многу пријатен во зима, а терасата е секогаш полна со луѓе во лето и може да уживате во пијалокот восхитувајќи и се на големата 3-Д црква.
5
19.00. Плоштад Македонија Драган се враќа дома да се истушира и да вечера пред да се најде со своите пријатели. По пат среќава група млади кул луѓе кои се вклучени во изработка на списание кое се вика Voices. Еве го Драган, седи на клупа на Плоштад и го чита своето омилено бесплатно алтернативно списание во Скопје. 22.30. Арт институт Драган пристигнува во Арт институтот. Требаше да се најде со своите пријатели во институтот во 21:00 часот, но бидејќи е Mакедонец и го читаше Voices на Плоштад малку доцни. Арт институтот се наоѓа близу до Мала станица. Таму се случуваат многу интересни културни настани, од уметнички изложби до капоеира хода. Овде може да најдете многу скриени соби ако се качите по скалите нагоре, потоа надолу, свртете лево, десно и само право....Во викенд вечерите, повеќето од нив се зафатени со собиранки каде се разговара, пие, пуши и се смее... 00.30. Капан Ан Драган и неговите пријатели конечно го напуштија Арт институтот и се упатија кон Капан-Ан, клубот на Македонското жонглирачко движење. Се наоѓа на вториот кат од една стара гостилница во Стара Чаршија. За љубителите на жонглирање и drum&bass, ова место е совршено, а за други вреди да се проба барем еднаш. Во саботните вечери најчесто има живa музика и тоа е навистина убаво, интересно и невообичаено да се слушне дури и ако не сте голем обожавател на drum&bass. Во секој случај, самото место е интересно. Старата гостилница во Чаршија е убаво да се посети во секое време кога е жешко, колку
тема на месецот
Три часот е и тренингот на Драган започнува. Надвор е сончево, па затоа тренингот за капоеира се случува во парк, како скоро секоја сончева сабота.
дел од бразилската култура и не може се да се раскаже во мала објава. Постои можност за практикување капоеира во Скопје, во групата Сенцала Капоеира.
да се оладите и да се напиете пијалок додека и се восхитувате на старата отоманска архитектура.
исто така се покриваат вести од областа на уметноста, односно светот на филмот, театарот, литературата итн.
04.30. Дома
На Канал 103, Драган слуша песна од Канон Мк, локален реге бенд. Тие се формирани во 2000 година, собирајќи еден член од панк бенд и еден од „хардкор“ музички бенд од истиот град. Бидејќи Скопје е мал град, новите членови се приклучија и додадоа нови тонови, инструменти и гласови на звукот на регето. Сега има 9 нови членови во бендот. Бендот веќе има снимено околу 25 песни, и скоро сите од нив се напишани од членовите на бендот. Има некои исклучоци, на пример песна заснована на извадок од текст на Мајка Тереза. Нивниот прв албум беше издаден пред само неколку месеци.
Драган сега е дома. Малку е поднапиен, па затоа го вклучува радиото и се оптегнува на кревет. Го пушта Канал 103. Канал 103 е алтернативна радио станица на македонскиот простор. Формирана е во 1991 година, во време на политички промени како медиум со „отворен ум“. Канал 103 ги покрива повеќето од современите музички стилови од алтернативен рок до рок енд рол, од танцувачка и сите категории на експериментална музика до панк, џез, современа класика, стара школа...Тука
6
Një ditë e zakonshme alternative në Shkup.
tema e muajit
Ludivine Egounleti
Pranvera mbërriu, koha është e ngrohtë dhe festivalet verore do të fillojnë së shpejti. Është koha që të bëhet diçka “alternative” në Shkup. Që ta lehtësojmë, le tua përshkruajmë një ditë të zakonshme alternative. Emri i karakterit tonë alternativ do të jetë më se i zakonshëm: Dragan
është shoqërurar nga disa instrumente. Berimbau është instrumenti kryesor; e ndjek instrumenti pandeiro dhe instrumente tjera varësisht nga capoeira që luhet. Njerëzit në rreth duartrokasin dhe këndojnë që të koncentrojnë energji tek luftëtarët, dhe instrumentet janë të respektuar si hyjnor.
Është e shtunë. Dragani dje argëtoheshte dhe sot nuk punon, për atë shkak ai zgjohej vonë. Shokët e tij e presin atë the po bëjnë muzikë në parkun e qytetit, prandaj ai e merr harmonikën e vet dhe shkon atje.
Si do që të jetë, capoeira ka histori të gjatë dhe paraqet një pjesë të madhe të historisë braziliane, dhe jo çdo gjë mund të përshkruhet në një artikël të vogël. Tani ka mundësi që të ushtrohet edhe në Shkup, në grupin Senzala Capoeira.
Ora 15.00. Parku i Qytetit
Ora 18.00. Custom Pub
Ora ështe 3 pasdite dhe Dragani fillon me ushtrimin e capoeir-ës. Koha është me diell, prandaj ushtrimet do të mbahen në park, gati çdo të shtunë me diell. Ndoshta keni dëgjuar për këtë sport ose e keni parë filmin për të ”Only the Strong”. Nëse jo, atëherë duhet ta dini se është mjeshtëri luftarake braziliane dhe sport luftarak, mënyrë për tu argëtuar dhe zbavitur duke kombinuar vallzim, akrobacione, seminar muzikor, mësim për historinë dhe kulturën Braziliane. Ta përmbledhim, nëse jeni përtac, nuk ka rrugë më të mirë që gjithë këto ti bëni njëherit.
Ushtrimet e Capoeir-ës mbaruan. Është koha që të bëjmë një pije në Custom Pu, përballë kishës Shën Kliment Ohridski. Ky pub i vogël është mjaft i këndshëm gjatë dimrit, dhe teraca është përplot me njerëz gjatë verës, dhe mund ta pini pijen duke iu admiruar kishës së madhe.
Capoeira ka lind në Brazil në kohën e skllavërisë. Është një miks i vallëzimit dhe mjeshtërsisë luftarake. Skllevërit afrikan fshehurazi nga pronarët e tyre i kanë ushtruar luftërat.Ushtrimet përbëhen duke formuar një rreth nga luftëtarët i cili quhet “hoda”. Luftërat zhvillohen në mes dhe
Ora 19.00. Sheshi Maqedonia Dragani kthehet në shtëpi që të bëjë një dush para se të darkojë dhe të takohet me shokët e tij në mbrëmje. Në rrugë ai takon një grup të rinj të cilët merren me redaktimin e revistës të quajtur
Voices. Dragani i ulur në bankë te Sheshi e lexon revistën e tij alternative në Shkup. Ora 22.30. Instituti i Arteve Dragani arrin tek Instituti i Arteve. Ai duhej të ti takojë shokët e tij atje në orën 21.00, por ai është Maqedonas dhe lexonte Voices te Sheshi, prandaj ai pak vonohet. Instituti i Arteve gjindet afër Mala Stanica kafesë. Shumë ngjarje interesante kulturore ndodhen në këtë qendër, nga ekspozita arti deri hoda të Capoier-ës. Ka shumë dhoma të fshehur pasi ti hypni shkallët lart, mandej posht, majtas djathtas, drejt... Gjatë netëve të fundjavës shumica e tyre janë të mbushur me njerëz të cilët, bisedojnë, pijnë, pijnë duhan dhe qeshen... Ora 00.30. Kapan An
Megjithatë edhe vetë vendi është mjaft inte-
04.30. Shtëpi Dragani është në shtëpi. Ai është ca i dehur, dhe e lëshon radion dhe shtrihet. Ai dëgjon Kanal 103-in. Kanal 103-i është stacion i lirë alternativ në eterin Maqedonas. Është formuar në vitin 1991, kohën e ndryshimeve politike, si medium i lirë. Kanal 103-i i përfshin të gjith stilet muzikore bashkëkohore na rock-u alternativ derin ne rock’n’roll, nga dance deri te të gjithë kategoritë eksperimentale muzikore, punk, jazz, klasik bashkëkohor ... Poashtu përfhin edhe lajme nga arti, nga bota e kinemasë, teatrit dhe literaturës. Në kanal 103-in Dragani dëgjon këngë nga Canon Mk, grup reggae lokal. Ato janë formuar në vitin 2000 duke u bashkuar një anëtar nga një grup punk dhe një anëtar nga një grup “hardcore” të cilët jetojnë në të njëjtën lagjë. Shkupi siç është i vogël, anëtarë të rrinj shtuan disa tone të reja, instrumente dhe zëra muzikës reggae. Tani janë 9 anëtarë në grup. Grupi ka inçizuar përafërsisht 25 këngë, të cilet më së shumti janë shkruar nga vetë anëtarët e grupit. Ka edhe disa përjashtime, si për shembull kënga e bazuar nga shkëputja e tekstit të Nënës Tereza. Albumi i tyre i parë u paraqit disa muaj më parë.
An Ordinary Alternative Day in Skopje Ludivine Egounleti
Spring is here, the weather is warm and summer festivals will start soon. It’s time to do some “alternative stuff” in Skopje. To make it easier, let’s just describe an ordinary alternative day. Our alternative character’s name will be as ordinary as possible: Dragan. It’s Saturday. Dragan was partying yesterday and is not working today, so he wakes up really late. His friends are waiting for him and playing some music in the city park, so he takes his accordion and goes there. 15.00. City Park It’s 3 o’clock and Dragan’s capoeira training starts. It’s sunny outside, so the training will take place in the park, as almost every sunny
Saturday. You have probably heard about this sport or seen a movie about it, “Only the Strong”. If you haven’t, you have to know that it’s a Brazilian martial art and fighting sport, way to party and have fun, combining dance, acrobatics, music workshop, lesson of Brazilian history and culture... To sum up, if you are lazy, no better way to do all these things at one time. Capoeira was born in Brazil in the times of slavery. It’s a mix of dance and martial art African slaves used to hide fight trainings in front of the masters. Practice consists of making a circle between the fighters, which is called “hoda”. The fight takes place in the middle and is lead by a few instruments. Berimbau is the leading one; it’s followed by pandeiro and other instru
7
topic of the month
Së fundi Dragani dhe shokët e tij nga Instituti i Arteve shkojnë në Kapan An, klubin e Lëvizjes Maqedonase Xhunglore. Gjindet në katin e dytë e pansionit të vjetër në Çarshinë e Vjetër. Për adhuruesit e xhunglës dhe lodrës dhe bass-it, ky vend është i përsosur, kurse për të tjerët ia vlen që të provojnë një herë. Të shtunave në mbrëmje shpesh animojnë grupe me muzikë të gjallë, të cilët janë shum të mirë, interesant dhe të jashtzakonshëm edhe nëse nuk jeni adhurues i lodrës dhe bass-it.
resant. Pansioni i vjetër të Çarshija e Vjetër është shumë mirë të vizitohet kur është koha e ngrohtë, vetëm të ulesh nën hije dhe ta pish pijen duke iu admiruar arkitekturës së vjetër Otomane.
ments, depending on the type of capoeira played. People in the circle clap their hands and sing to concentrate a lot of energy for the fighters, and the instruments are almost godlike respected. Anyway, capoeira has a long story and is a big part of Brazilian culture, so not everything can be told in a small article. It is now possible to practice it in Skopje, in the group Senzala Capoeira. 18.00. Custom Pub Capoeira training is over. Time to have a drink in Custom Pub, in front of St. Kliment Ohridski church. This small pub is very cosy in winter, and the terrace is always full of people in summer, and you can have a drink admiring the big 3-D church. 19.00. Ploštad Makedonija
topic of the month
8
Dragan is going back home to take a shower and have a dinner before meeting his friends for the evening. On his way he meets a group of really cool young people dealing a magazine named Voices. Here is Dragan, sitting on a bench in Ploštad, reading his favourite free alternative magazine in Skopje. 22.30. Art Institute Dragan arrives at the Art Institute. He was supposed to meet his friends there at 21.00, but he’s Macedonian and he was reading Voices on Ploštad, so he’s a bit late. The Art Institute is located near the Mala Stanica café. Lots of interesting cultural events are happening in this centre, from art exhibitions to capoeira’s hodas. There are lots of hidden rooms here that you can find after climbing some stairs up, then down, turn to the left, right, head straight... Weekend evenings, most of them are simply animated by a few people gathering, chatting, drinking, smoking, and laughing there... 00.30. Kapan An Dragan and his friends finally moved from the Art Institute to Kapan-An,
club of the Macedonian Junglist Movement. It is located on the second floor of the old inn in Stara Čaršija. For jungle and drum&bass’ lovers, this place is perfect, for others it’s worth to try at least once. Saturday evenings are often animated by live bands, which are really nice, interesting, and unusual to hear even if you’re not a big fan of drum&bass. Anyway, the place itself is interesting, too. The old inn in Čaršija is always nice to visit during hot times, just to sit in its coolness and have a drink while admiring old Ottoman architecture. 04.30. Home Dragan is now home. He’s a bit drunk, so he turns on the radio and lies down. He’s listening to Kanal 103. Kanal 103 is an alternative free radio station in the Macedonian air. It was formed in 1991, time of political changes, as an “open-minded” media. Kanal 103 covers up most of the contemporary musical styles from alternative rock to rock’n’roll, from dance and all categories of experimental music to punk, jazz, contemporary classic, old school... It also covers art news from worlds of film, theatre, literature etc. On Kanal 103, Dragan hears a song of Canon Mk, the local reggae band. They formed in 2000 gathering one member of a punk band and one of “hardcore” music band, who were living in the same district. As Skopje is quite a small city, new members came during time to add some new tones, instruments and voices to the sound of reggae. There are now 9 members in the band. The band already recorded about 25 songs, almost all of which are written by members of the band. There are some exceptions, for example a song based on extract from a text of Mother Teresa. Their first album hit the shelves just a few months ago.
Д
Street Interview
али сметате дека Скопје е доволно алтернативен град? Дали тука има доволно работи кои би ги правеле во вашето слободно време? Тоа е она што ги прашавме луѓето на улица Македонија во Скопје овој месец.
Jovana, 17: Има доволно места за дружење во Скопје. Со пријателите обично одиме во кафе барови и дискотеки. Ако се измориме од ваков тип на забава, одиме да слушаме жива музика во клубовите.
Viktorija, 26:
Ivo, 22: Скопје е mainstream. Во глобала, ако 5 познати личности одат во едно исто место, бидете сигурни дека луѓето ќе одат во голем број на истото. Постојат само неколку места како Кастро, Магор, Балет и др.. Сум бил во Солун и навистина има повеќе да понуди. Ситуацијата овде станува се подобра како што се случуваат се повеќе настани, но може да се забележи дека истите тие луѓе кои биле на турбо-фолк одат и на алтернативен музички концерт.
Frosina, 22: Да, Скопје е алтернативно место. Сепак, тука се и Кастро,Indie Pub, Custom Pub, Retox и др.. Секако, познатите бендови имаат концерти во поголемите градови. На пример, јас бев на Iron Maiden во Белград пред неколку години. Имам многу пријатели кои што слушаат ваков тип на музика, се дружиме во Градскиот Парк кога времето е убаво, и сепак, среќни сме што сме во Скопје.
është Shkupi vend mjaft alternativ? A ka shumë gjëra çka mund të bëni gjatë kohës tuaj të lirë? Këtë ua pyetëm njerëzve në rrugën Maqedonia në Shkup këtë muaj.
Ka mjaft vende për të dalur në Shkup. Unë dhe shokët e mi zakonisht shkojmë nëpër kafeteri dhe diskoteka. Nëse na mërzitet nga ato, atëherë shkojmë nëpër klube dhe dëgjojmë muzikë të gjallë
D
o you find Skopje alternative enough? Are there enough things for you to do here during your free time? That‘s what we asked people on Macedonia Street in Skopje this month.
There are enough places to hang out in Skopje. I and my friends usually go to coffee bars and discos. If we get tired of them, we go and listen to live music in clubs.
9 Shkupi ka mjaft kafeteri, klube, teatro dhe kinema, mirëpo … Para disa kohe isha në Uarshavë dhe ishte shumë më mirë. Sigurisht, qytet më i madh do të thotë edhe më shumë kulturë. Pra, Shkupi është OK, por mund të jetë edhe më mirë.
Skopje has enough bars, clubs, theatres and cinemas, but… I’ve been to Warsaw some time ago and it was way better. Of course, bigger city means more culture. So, Skopje is OK, but it could be better.
Shkupi është mjaft konvencional. Nëse pesë të famshëm shkojnë në një vend, duhet të jeni të sigurtë se njerëzit do të grumbullohen aty. Ka vetëm disa vende gjysëm alternativ siç janë vendet si Kastro, Magor, Ballet. Kam qenë në Selanik dhe me të vërtetë ka se çfarë të ofron. Situacioni këtu po përmirësohet me ndodhit që po ndodhen, mirëpo ende mund të shihen njerëz që kanë qënë në kafeteri me muzikë turbo folk mandej të shkojnë në koncert me muzikë alternative.
Skopje is very mainstream. Basically, if 5 celebrities went to some place, you can be sure people will start flocking it. There are only a few semi-alternative places like Kastro, Magor, Ballet. I’ve been to Thessaloniki and it really has more to offer. Situation here is getting better as more stuff is happening, but one can see that the same people, who were at turbo-folk bar before, are now in an alternative music concert.
Po, Shkupi është mjaft alternativ. Aty është Kastro, Indi Pub, Custom pub, Retox e tjerë. Është e qartë se ka më shumë koncerte të grupeve të famshme në qytete më të mëdhaja; për shembull para disa viteve isha në koncertin e Iron Maiden në Beograd. Kam shumë shokë që e dëgjojnë këtë lloj muzike, dalim në Parkun e Qytetit kur është koha e mirë dhe jemi të lumtur që gjindemi në Shkup.
Yes, Skopje is alternative enough. There’s Kastro, Indie Pub, Custom Pub, Retox etc. For sure, there are more concerts of famous bands in bigger cities; for example, I was at Iron Maiden in Belgrade a couple of years ago. I have lots of friends who listen to this kind of music, we hang out in City Park when the weather is nice and, basically, we are happy to be in Skopje.
street interview
Во Скопје има доволно барови, клубови, театри и кинотеки меѓутоа... Бев во Варшава пред некое време и беше многу подобро. Секако, поголемите градови имаат понегувана култура. Значи, Скопје е ОК, но може да биде и подобро.
A
Sekojdneven Alternativen ~ovek Tomas Marcinkevi~us ekoga{ postojat lu|e koi se nazadovolni od sega{nata situacija. S Nie gi narekuvame pretpriema~i, no...Vsu{nost, tie se sekojdnevni lu|e kako vas, koi mo`at da se zabale`at kako {etaat niz Gradskiot Park, so isukana kosa, cigara vo ustata, slu{aj}i dramenbejs muzika. Ovoj mesec, nie zboruvavme so eden takov tip na ~ovek.Toj probuva da go zapoznae negoviot sakan grad Skopje so fenomenot kapuera i xangl muzikata.Negovoto ime e Sime Atanasijevi}. Toj ne e tolku razli~en od vas: 22 godini, studiral arhitektura, saka Skopsko...
lifestyle
10
GLASOVI: I Sime, kako se zapo~na?Zo{to se zanimava{ so kapuera, slu{a{ xangl muzika, nosi{ sukanici i zboruva{ za edna qubov ili qubov kon ne{to? S.A.: Se zapo~na koga imav 15 ili 16 godini. Po~nav kako raper, so dolgi dukseri i gnevna lirika, no ima{e premalku fizi~ka energija i nemo`ev celosno da se izrazam. Toga{ po~nav da se interesiram za kapuera, xangl i op{to za Rastafarijanskata kultura. Glavnata razlika e toa {to pove}eto skopjani mislat deka se ona {to se slu~uva tuka e dovolno. No nie ne. Nie bevme nezadovolni {to popoleka po~navme da se “raspa|ame� po parkovite i kafe barovite, pa re{ivme da vneseme pove}e akcija vo na{ite `ivoti. GLASOVI: Kapuera dvi`ewe vo Skopje: kako zapo~na toa? S.A.: Jas i mojot drugar Laze, bevme verojatno prvite koi ja ostvarivme taa ideja. Iskomuniciravme so nekolku treneri po kapuera od BelgradSrbija, i dobrata sorabotka so niv ne pottikna da ja doneseme taa odli~na idea vo Skopje. Ete ve}e edna godina rabotime i funkcionirame kako zdru`enie na gra|ani. Grupata e otvorena za sekogo, i vo nea ima 10 do 15 ~lenovi koi treniraat od osnovaweto na klubot. Rabotime na site mo`ni na~ini za da go odr`uvame vo `ivot ova dvi`ewe. Imame `rtvuvano mal del , od li~nite primawa za da mo`e se kako za po~etok da profunkcionira; toa be{e ne{to kako dobrovolen prilog, kade za nekoe vreme se o~ekuva tie finansii da se povratat. Lu|eto na po~etokot ni se priklu~uvaa glavno preku fejsbuk ili preku prijateli, taka {to na po~etokot od niv nemo`evme da pobarame da pla}aat, da re~eme, mese~na ~lanarina. GLASOVI: Kakov e konceptot na samata kapuera? S.A.: Kapuera e du{ata na Brazil. Toa e tanc, , bore~ka ve{tina, muzika, i sloboda se vo edno. Bidej}i afrikanskite robovi nemo`ele da treniraat bore~ki ve{tini pred nivnite gospodari, tie re{ile da gi prikrijat so tanc. Majstorite ili me{tre vo kapuerata, se mnogu va`ni za predavawe na ovaa umetnost. Na{iot me{tre ve}e nekolku pati dojde vo Skopje, kade izminatava nedela, toj prestojuva{e 5-6 dena i sekoj den se or`uvaa treninzi. Negovoto ime e Marselo Santos da Silva ili vo kapuerata
popoznat kako Kontrame{tre Pulmao, {to od portugalski prevod zna~i plu}a, ili beli drobovi. Imeto go nosi poradi toa {to toj ima samo eden bel drob, drugiot go ima izgubeno koga bil mnogu mal. Inaku, sekoja vtora nedela kaj nas se odr`uvaat treninzi po kapuera, so gosti-treneri od Belgrad, ili po{iroko. GLASOVI: Koi se ostanatite alternativni aktivnosti vo koi si vklu~en? S.A.: Jas, isto taka sum eden od ~lenovite na Makedonskoto Xangl Dvi`ewe (Macedonian Jungle Movement- MJM) vo Skopje. Nie organizirame xangl, dramenbejs, rege zabavi so stranski dixei vo Stara ^ar{ija, vo Kapan an. Na po~etokot, se sobiraa okolu pedesetina lu|e na zabavite, a sega brojot na poseteni zabavi e pome|u 200 do, 400 lu|e koi doa|aat sekoj vikend. No toa ne e se {to nie pravime. Glavnata cel na MJM e budewe na kreativnosta na na{ite ~lenovi, kade vo kreativnite rabotilnici, koi postojat nekolku godini nanazat, mo`e da se izrazat so crtawe na grafiti, modelirawe, slikawe i tn. Ova leto planirame da organizirame festival vo stara ~ar{ija. Sega za sega toa e samo plan, i nemo`am da vetam ni{to, no bi trebalo da vklu~uva kapuera, grafiti, uli~na umetnost, `onglirawe, muzika i tn. GLASOVI: Xangl, dramenbejs i rege, se ~esto povrzuvani so upotreba na droga, pogotovo od postarata generacija. Kolku vistina ima vo ovoj mit, i kako se borite protiv toa? S.A.: Lu|eto vo Makedonija se prepla{eni od drogata...Roditelite duri im ka`uvaat na nivnite deca, koga izleguvaat po kafe barovite da ne prifa}aat {i{iwa ~ija tapa ve}e e otvorena, poradi mo`nosta nekoj prethodno da stavil nekoja droga vnatre vo pijalokot. Znam deka nekoi lu|e doa|aat na na{ite zabavi samo poradi toa {to e zabava. No, toa ne e ona {to nie sakame da go spodelime. Nie se obiduvame da spodelime pozitivna energija namesto droga. Muzikata e navistina va`na, i dobrata xangl muzika mo`e da me natera da skokam osum ~asa, bez da imam zemeno nekakvi narkotici. Nekoi lu|e prosto nemo`at da poveruvaat vo toa. GLASOVI: Istoto pra{awe i za grafiti. Koe e tvoeto mislewe, za toa kade e povle~ena granicata pome|u kriminalot i umetnosta?
S.A.: Garfitite se sigurno umetnost. Samo zamislete kolku zdodevno , i sivo bi izgledale gradskite yidovi bez niv. Se razbira, postoi i razlika vo kvalitetot, isto taka. No kako {to rekol Nikola Tesla: za da se stane uspe{en, vi treba eden procent talent i devedeset i devet procenti naporna rabota. GLASOVI: Ako go sporedi{ Skopje so drugite glavni gradovi od sosedstvoto, kako {to se Belgrad ili Sofija, dali e dovolno alternativen? S.A.: Ne ba{. Sporeduvaj}i go so Belgrad, da re~eme, Skopje e nekolku dekadi nanazad. Skopjanite po~naa da se “opu{taat” ve}e nekolku godini , nanazad, no procesot e prebaven i se u{te postoi taa “zdrvenost”. Vsu{nost gradot e dosta mrtov, bidej}i ima samo neklku mesta kade mo`e mladite lu|e da se sobiraat i da pravat ne{to kreativno.
Duri i `ivotot vo starata ~ar{ija ve}e e zgasnat... GLASOVI: I zo{to ostanuva{ tuka vo Skopje? Zo{to neodi{ da `ivee{ vo nekoj drug pogolem grad? S.A.: Glavnata pri~ina e deka ne postojat povolni mo`nosti za da i se obezbedi takvo ne{to na makedonskata mladina.Stipendiite te{ko se dobivaat i studiraweto vo drugi zemji premnogu ~ini. , Drugata pri~ina e deka vo Makedonija postojat se u{te mnogu dobri raboti. Gradovite kako Belgrad, se vtopile vo evropskiot na~in na `ivot, pri {to ja izgubile bliskata komunikacija pome|u lu|eto. , Tuka se u{te postoi blizok socijalen `ivot, lu|eto se dru`equbivi i pootvoreni eden kon drug. Skopje kako grad i ne e tolku lo{, navistina!
11
Tomas Marcinkevicius
K
a gjithmonë njerëz që nuk janë të kënaqur me gjendjen e tanishme. Ne i quajmë ata sipërmarrës, por ... Në thelb, ata janë djemtë e përditshmëm ashtu si ju, duke ecur në parkun e qytetit, me kacurelat mbi kokën e tyre, cigaren e duhanit, dhe të dëgjuarit për muzikë bas. Këtë muaj, ne jemi duke biseduar me një prej tyre. Ai është duke u përpjekur për të futur qytetin e tij të dashur të Shkupit me fenomenet e “capoeira”dhe muzikës së xhunglës, dhe emri i tij është Sime ATANASJEVIČ. Ai nuk është aq i ndryshëm nga ju: 22 vjeç, ka studiuar arkitekturë, i pëlqen birra Skopsko ...
VOICES: Pra, Sime, si filloi e gjithë kjo? Pse jeni tani në “capoeira”, muzikë xhungle, pse ju bëni kacurela dhe flsni për një dashuri? S. A.: E tëra filloi kur isha 15 ose 16. Unë fillova si një rapper, me kapela dhe tekste zemërimi, por ka pasur shumë pak energji fizike në të dhe unë nuk mundesha të shpreh veten plotësisht. Pastaj unë gjeta interesim në “capoeira’, në xhungël dhe kulturën Rastafariane. Dallimi kryesor është se shumica e Shkupjanëve mendojnë se ajo që po ndodh në Shkup është e mjaftueshme. Ne nuk mendojmë kështu. Ne ishin të pakënaqur me kalbjen e ngadalshme në parqe dhe kafe bare, kështu që ne kemi vendosur që të sjellim më shumë veprime në jetën tonë. VOICES: “Capoeira” lëvizje në Shkup: si filloi e gjitha kjoi? SA: Unë dhe shoku im Laze ishim ndoshta ato të parët që kanë arritur këtë ide. Ne u futëm në “capoeira” nga komunikimi me disa trajnerë të “capoeira” nga Beogradi, Serbia, dhe si shkak kemi pasur një bashkëpunim të shkëlqyer, ne kemi vendosur për ta sjellë atë në shtëpi. Është ngritur dhe punon si një shoqëri e qytetarëve për rreth një vit tani. Çdokush është i lirë të bashkohet, por grupi kryesor përbëhet nga 10-15 “-anëtar të vjetër”.
Ne përdorim të gjitha mënyrat e mundshme për të mbajtur gjallë këtë lëvizje. Ne kemi sakrifikuar pak nga paratë tona personale për të marrë atë dhe drejtimin, por ishte një lloj bamirësie, dhe ne presim të marrim financat tona mbrapa për pak kohë. Njerëzit bashkohen me të kryesisht nëpërmjet Facebook dhe miqtë, kështu që në fillim nuk mund tju kërkohet të paguani, le të themi, pagesat mujore.
interview
Djalosh i përditshëm alternativ
abuzimin e drogës, sidomos nga brezi i vjetër. Sa të vërtetë ka në këtë mit dhe si do ta luftojmë atë? SA: Njerëzit I janë frikësuar aq shumë drogës në Maqedoni ... prindërit të mos them edhe fëmijët e tyre për të pirë nga një shishe të hapur në një kafe, për shkak se disa djem të kqinj mund të vënë drogë në pije e tyre. Unë e di se disa njerëz vijnë në partitë tona vetëm për vetë partinë. Por kjo nuk është ajo që ne duam të ndajmë. Ne përpiqemi që të ndajmë energji pozitive në vend të barnave. Muzika është me të vërtetë e rëndësishme, dhe muzika e mirë e xhunglës mund të bëjë të kërcejmë për 8 orë, pa marrë substanca. Disa vetëm nuk mund të besojnë. VOICES: Cili është koncepti i “capoeira” ?
12
S. A.: Capoeira është shpirti i Brazilit. Është valle,art ushtarak, muzikë dhe liri në një. Si skllevër të Afrikës nuk mund të treajnoni artin ushtarak në frontin e zotërinjve të tyre, ata vendosën ta fshehin atë nën valle. Master ose Mestre e “capoeira” janë shumë të rëndësishme në mësimdhënien e këtij arti..Maestri ynë ishte tashmë disa herë në Shkup, ku javën e kaluar, ai ishte këtu për 5 ose 6 ditë, dhe kemi pasur trajnime për çdo ditë. Emri i tij është Marcelo da Silva Santos ose ina “capoeira” Contemeštre Pulmao, pulmao të thotë “të mushkërive” në portugalisht, sepse ai ka vetëm një prej mushkërive. Ai humbi tjetrën, kur ai ishte i vogël. Çdo javë të dytë, kemi mbajtur seminare të “capoeira” në Shkup me vizitorë nga Beogradi dhe më larg.
interview
VOICES: Cilat janë aktivitetet e tjera alternative që janë të angazhuar? SA: Unë jam një nga anëtarët e Lëvizjes Junglist maqedonas (MJM). Ne organizojmë xhungël, daulle dhe bas, partitë regge me DJ të huaj në Carshinë e Vjetër, hanin e vjetër turk të Kapan-esë. Në fillim, ne kemi mbledhur rreth 50 persona në ato parti, tani rreth 200-400 vijnë çdo fundjavë. Por kjo nuk është e gjitha që bëjmë ne. Qëllimi kryesor i MJM është që të zgjojë në krijimtarinë e anëtarëve tanë në mënyrë që ata të mund të shprehen në punëtori kreative me artin me mbishkrime, modelimin, vizatim etj që ekzistojnë disa vjet mbrapa. Këtë verë kemi në plan të organizojnë një festival në Carshinë e Vjetër. Është ende vetëm plan dhe unë nuk mund të premtoj asgjë, por ajo duhet të përfshijë “capoeira”, art grafitesh, art rrugësh, joggling, muzikë dhe kështu me radhë.
VOICES: të njejtat mbishkrime. Për mendimin tuaj, ku është linja e gjobës mes krimit dhe artit? S. A.: Grafiti është për artin e sigurt. Vetëm paramendoni se sa mërzitshëm dhe gri, muret e qytetit do të dukeshin pa atë. Sigurisht, kjo varet nga cilësia. Por pastaj, si Nikola Tesla i cili tha një herë, të bëhesh i madh ju duhet 1 për qind e talentit dhe 99 punë e vështirë. VOICES: Nëse ju krahasoni Shkupit me kryeqytetet e vendeve fqinje, si Beogradi apo Sofje, ajo alternativë është e mjaftueshme? S. A.: Jo me të vërtetë. Krahasimi me, le të themi, Beogradin, Shkupi është disa dekada prapa. Shkupjanët humbasin deri disa vjet më parë, por procesi është i ngadalshëm dhe se ata janë ende në rrugë shumë të ashpër. Është një qytet i vdekur, pasi ka vetëm disa vende për të rinjtë që të mblidhen dhe të bëjnë diçka kreative. Edhe Carshija e Vjetër është ajo që ne e quajmë të vdekur tani ... VOICES: Pra, pse ju qëndroni këtu, në Shkup? Pse nuk shkoni në disa qytete të mëdha dhe të jetoni atje? SA: Arsyeja kryesore është se nuk ka mundësi të mjaftueshme për të bërë për të rinjtë nga Maqedonia. Bursat janë të vështira për ti marrë dhe studimet jashtë vendit janë mënyrë shumë e shtrenjtë. Një tjetër arsye është se ka ende disa gjëra të mira në Maqedoni. Qytetet si Beogradi me të punësuar evropian, stilit të jetesës metropolitane, por ata humbën lidhjen e ngushtë mes njerëzve. Ka ende shumë jetë sociale këtu, njerëzit janë më miqësore dhe më të hapur ndaj njëri tjetrit. Shkupi nuk është aq keq, me të vërtetë.
VOICES: xhungël, daulle bas dhe reggae dhe janë të lidhura shpesh me
Everyday Alternative Guy Tomas Marcinkevicius
T
here are always people who are not satisfied by current situation. We call them entrepreneurs, but... Basically, they are just everyday guys like you, walking in the city Park, with dreadlocks on their head, smoking cigarette, and listening to drum & bass music. This month, we‘re talking to one of them. He‘s trying to introduce his beloved city of Skopje to phenomena of capoeira and jungle music, and his name is SIME ATANASJEVIČ. He’s not that different from you: 22 years old, studied architecture, likes Skopsko beer…
VOICES: So, Sime, how did it all start? Why are you now in capoeira, jungle music, why you sport dreadlocks and talk about one love? S. A.: It all started when I was 15 or 16. I started as a rapper, with hoodies and angry lyrics, but there was too little physical energy in it and I couldn’t express myself fully. Then I got interested in capoeira, jungle and Rastafarian culture.
The main difference is that most Skopjeans think what’s happening in Skopje is enough. We don’t. We were dissatisfied with slowly decaying in parks and coffee bars, so we decided to bring more action to our lives. VOICES: Capoeira movement in Skopje: how did it all start?
S. A.: I and my friend Laze were probably the first ones that achieved that idea. We were introduced to capoeira by comunicating with some capoeira trainers from Belgrade, and cause we had an excelent cooperation, we decided to bring it back home. It is up and running as a society of citizens for about a year now. Anyone is free to join, but the main group consists of 10-15 “old-timers”.
abuse, especially by older generation. How much truth is in this myth and how do you fight it?
We use all the possible ways to keep this movement alive. We sacrificed a bit of our personal money to get it up and running; it was a kind of charity, but we expect to get our finances back some time. People join it mainly via Facebook and friends, so at the beginning they could not be asked to pay, let’s say, monthly fees.
I know that some people come to our parties just for the party itself. But that’s not what we want to share. We try to share positive energy instead of drugs. Music is really important, and good jungle music can make me jump for 8 hours, without taking any substances. Some just cannot believe that.
VOICES: What is the concept of capoeira itself?
VOICES: The same about graffiti. To your opinion, where is that fine line between crime and art?
S. A.: Capoeira is the soul of Brazil. It’s dance, martial art, music and freedom in one. As African slaves could not train martial arts in front of their masters, they decided to conceal it under dance. Masters or meštre of capoeira are very important in teaching this art. Our meštre was already a few times in Skopje, where the last week, he was here for 5 or 6 days, and we had trainings every day. His name is Marcelo Santos da Silva or ina capoeira Contemeštre Pulmao, pulmao meaning “lung” in Portuguese, because he only has one lung. He lost the other one when he was little. Every second week, we hold seminars of capoeira in Skopje with guests from Belgrade and further away. VOICES: What are the other alternative activities you are engaged in?
The main aim of MJM is to awaken creativity in our members so that they can express themselfs in the creative workshops with graffiti art, modelling, drawing etc. that exist a few years back. This summer we plan to organize a festival in Stara Čaršija. It’s all still in plans and I cannot promise anything, but it should include capoeira, graffiti art, street art, joggling, music and so on. VOICES: Jungle, drum&bass and reggae are often connected to drug
S. A.: Graffiti is for sure art. Just imagine how boring and gray city walls would look without it. Of course, it depends on quality, too. But then, as Nikola Tesla once said, to become great, you need 1 percent of talent and 99 of hard work. VOICES: If you compare Skopje with capitals of neighbouring countries, such as Belgrade or Sofia, is it alternative enough? S. A.: Not really. Comparing to, let’s say, Belgrade, Skopje is a few decades back. Skopjanes started loosen up a few years ago, but the process is slow and they are still way too stiff. It’s quite a dead city, since there are only a few places for young people to gather and do something creative. Even Stara Čaršija is what we call dead now…
13
VOICES: So why do you stay here, in Skopje? Why wouldn’t you go to some bigger cities and live there? S. A.: The main reason is that there are not enough possibilities to do that for young people from Macedonia. Scholarships are hard to get and studying abroad is way too expensive. Another reason is that there are still some good things in Macedonia. Cities like Belgrade employed European metropolis lifestyle, but they lost close connection between people. There’s still more social life here, people are friendlier and more open to each other. Skopje is not that bad, really.
interview
S. A.: I am also one of the members of Macedonian Junglist Movement (MJM). We organize jungle, drum&bass, reggae parties with foreign DJs in Stara Čaršija, old Turkish inn of Kapan An. At first, we gathered about 50 people to those parties, now about 200-400 come every weekend. But that’s not all we do.
S. A.: People are so afraid of drugs in Macedonia… Parents even tell their children not to drink from an open bottle in a cafe, because some bad guy might have put drugs in their drink.
Кунг Фу! Паула Коковкин
Пред два месеци за прв пат отидов на Кунг фу.
млади activeво lifestyle европа
14
Бев малку нервозна, знаете помина доста време откако не се занимавам со спорт. Последен „вистински спорт“ со кој се занимавав беше бразилски Џиу Џитсу, а тоа беше пред неколку години. Активно движење последен пат практикував минатата пролет кога ја пишував мојата теза за да спречам обработката на податоци да експлодира во мојот мозок, па затоа одев на морското крајбрежје да трчам и да собирам ѓубре (за да искомбинирам корисно со корисно). Првиот впечаток е одличен. Салата за тренинзи е во склоп на приватен дом, во просторија со паркет и прозорци, топли бои и топло осветлување. Другите луѓе кои тренираа изгледаа пријателски настроени, а се доби уникатна атмосфера со музиката во позадина за време на тренингот.
Тренингот започнува како секој еден – со загревање! Загревањето се прави долго и темелно, за секој дел од телото. Нозете се растегнуваат, рацете се протегнуваат, вратот се врти...Има дури и вежби за дишење, концентрација и движење на очите. Инаку, мене лично најтешки ми се вежбите за очи, бидејќи е неочекувано заморувачки брзо да ги фокусираш очите на разни страни, а особено на разни растојанија. По загревањето доаѓа делот за боречки вежби. Вежбите се прават во големи групи и во парови. Вообичаено, има комбинација на движења кои се повторуваат десетина пати. Со тоа се остава печат во меморијата! На овој тренинг никој всушност не го удира спротивникот. На претходниот тренинг идејата беше дека единствен начин да се научи е преку човечки oт отпор. Претпоставувам дека овој начин има добри и лоши страни. Преку отпор има подобро разбирање за тоа како телото функционира во борба, но со тоа се жртвува усовршувањето на техниката. Тренингот завршува со вежби за зајакнување. Сите заедно правиме стомачни вежби, вежби за раце, задните мускули итн. Бидејќи не сум спортувала долго време, малку ми се слоши на првиот тренинг поради целиот напор и бев мртва уморна после тренингот. По вториот тренинг имав толку многу енергија кога се вратив дома што не знаев што да правам. Откако вежбам Кунг Фу веќе неколку месеци, се чувствувам одлично: координацијата на телото е подобра, мускулите се поопуштени, телото е во баланс. Доста време барав соодветен спорт за мене. Во аеробикот има преголем притисок да се биде во форма. Јас ниту имам такво тело ниту пак доволно волја да се посветам на атлетика. Јавањето коњ е премногу скапо доколку би се правело повеќе од половина година. Сакам да танцувам, но спонтано. Премногу сум индивидуалист за да учам кореографија заедно во група. Никогаш не сум била во фитнес центар и не планирам да одам. И се плашам од било каков вид на летање. Доколку ти, драг читателу, си како мене, тогаш најдобрата работа за тебе е да го откриеш светот на боречките вештини. :)
Kung Fu! Paula Kokovkin
Two months ago it was my first time to go to a Kung Fu training. I was a bit nervous, it’s been a while since I did sports. The last “real sport” I engaged in was Brazilian Jiu Jitsu, which was already a couple of years ago. The last time I did any relatively active moving was last spring when I was writing my thesis and so the data processing wouldn’t explode my brain I went to the seaside to run and collect rubbish (to combine useful with useful). The first impression is great. The training hall is under a private house, in a carpeted room with mirrors, warm colors and warm lighting. Other people training there seem friendly and unique atmosphere is added by the music playing while training.
After warm-up comes the part of the training for fighting exercises. The exercises are done both in a big group and in pairs. Usually, there is a combination of movements that is being repeated for tens of times. So it would leave a stamp to body’s memory! In this training no one actually hits at the other person. In my previous training the idea was that the only way to learn is to have actual human resistance. I guess there is good and bad sides to both ways of training. With resistance there is better understanding of how body works in a fight, but it sacrifices the perfecting of technique. The training ends with strength exercises. Everyone together is doing exercises for abs, arms, back muscles, etc. Since I hadn’t done sports in such a long time, the first training I felt a bit sick because of all the effort and I was dead-tired after it. Since the second training I have so much energy when I get home I don’t even know what to do with it. After having been practicing Kung Fu for a
I have spent a long time looking for a suitable sport for myself. In aerobics there is too much pressure to be fit. I don’t have neither the fitting body nor enough will to commit to do athletics. Horse-back riding is too expensive to continue for more than half a year. I like to dance, but spontaneously; I’m too much of an individualist to learn a choreography together with a group. I’ve never been to a gym and not planning to go there. And I’m afraid of all sorts of flying balls. If you, dear reader, are like me, then the best for you is to discover the world of martial arts :)
15
active lifestyle
This training starts like any other – with warm-up! Warmup is done long and in depth, for every possible part of the body. Legs are stretched, arms are bended, neck is twisted... There are exercises even for breathing, concentration and eye-movement. By the way, the worst ones for me are the eye-exercises, it is unexpectedly exhausting to focus eyes fast on different sides and especially, to different distances.
couple of months, I feel great: body coordination is better, muscles are more relaxed, body is in balance.
Kung Fu! Paula Kokovkin
Dy muaj më parë se ishte koha ime e parë që shkoja në një trajnim Kung Fu. Isha pak nervoze, ishte bërë një kohë që kam bërë sport. E fundit “sporti i vërtetë” kam qenë e angazhuar në “Brazilian Jiu Jitcu”, i cili tashmë ishte disa vjet më parë. E fundit herë që kam bërë ndonjë lëvizje relativisht aktive ishte pranverën e kaluar kur isha duke shkruar tezën time dhe kështu me përpunimin e të dhënave nuk do të shpërthente truri im,unë shkova në breg të detit për të nxituar dhe të mbledhur mbeturina (të kombinuar të dobishme me të dobishme).
active lifestyle lifestyle
16
Përshtypja e parë është e mirë. Salla e trajnimit është nën një shtëpi private, në një dhomë me pasqyra, ngjyra të ngrohta dhe ndriçim i ngrohtë. Të tjer njerëz duke trajnuar andej duken miqësor dhe unik nën atmosferën e muzikës që është shtuar gjatë trajnimit. Ky trajnim fillon si çdo tjetër - me nxemje! Nxemja është bërë e gjatë dhe në thellësi, për çdo pjesë të mundshme të trupit. Këmbët janë të tendosura, krahët janë përkulur, qafa është e përdredhur ... Ka ushtrime edhe për frymë, koncentrim dhe lëvizje me sy. Për mua ato më të këqijat janë ushtrimet me sy, është e papritshme të përqëndrosh syt shpejtë në anë të ndryshme dhe veçanërisht, në distanca të ndryshme. Pas nxemjes vjen ana e trajnimit me ushtrime për të luftuar. Ushtrimet janë bërë që të dyja në një grup të madh dhe në çifte. Zakonisht, ka një kombinim të lëvizjeve që po përsëriten për dhjetëra herë. Pra, kjo do të lërë një pullë në kujtesën e trupit! Në këtë trajnim në të vërtetë askush nuk e godet personin tjetër. Në trajnimin tim të
mëparshëm ideja ishte se e vetmja mënyrë për të mësuar është të ketë rezistencë aktuale të njeriut. Them se ka anët e mira dhe të këqija për të dy mënyrat e trajnimit. Me rezistencë ka kuptim më të mirë se si trupi punon në një luftë, por ajo sakrifikon përsosje të teknikës. Trajnimi përfundon me ushtrime të forcës. Të gjithë së bashku po bëjm ushtrime për krahët, muskujt e pasëm, etj Sikundër që unë nuk kisha bërë sport një kohë kaq të gjatë, gjatë trajnimit të parë u ndjeva pak si i sëmurë për shkak të të gjitha përpjekjeve dhe unë isha si i vdekur, i lodhur pas asaj. Që nga trajnimi i dytë kam aq shumë energji sa që kur shkoj në shtëpi nuk e di as vetë cka të bëjë me të. Pasi që kam praktikuar Kung Fu për nja dy muaj, ndjehem i madh: kordinoj trupit më i mirë, muskujt janë më të qetë, trupi është në ekuilibër. Kam kaluar një kohë të gjatë në kërkim të një sporti të përshtatshëm për veten time. Në gjimnastikë ka shumë presion që të jenë të arsyeshme. Unë nuk kam as trup të përshtatshëm as të mjaftueshëm për tu angazhuar për atletikë. Kalërimi është shumë I shtrenjtë për të vazhduar për më shumë se një vit e gjysmë. Më pëlqen të vallëzojë, por spontanisht, unë jam shumë individualist për të mësuar një koreografi së bashku me një grup. Unë kurrë nuk kam qenë në një palestër dhe nuk planifikoj të shkoj atje. Dhe unë kam frikë nga të gjitha llojet e topave fluturues . Nëse ju, të dashur lexues, jeni si unë, atëherë më e mirë për ju është për të zbuluar botën e artit ushtarak :)
Pictures of the Month
17
photo of the month
Десет топ поп/рок албуми кои мора да ги преслушате пред да умрете Според скромното мислење на Кристофер Флеминг Интернетот е преплавен од анкети на читатели и рок новинари кои ни раскажуваат за најголемите албуми кои некогаш биле снимани. Најчесто, ги овековечуваат и слават Боб Дилан, Битлси, Дејвид Боуви и Лед Цепелин. Не ме сфаќајте погрешно, тие се големи уметници (инспирирале некои , а можеби и сите групи на оваа листа) но за нив е пишувано билион пати. И, имајќи го ова во предвид, како фактот дека музиката е субјективно искуство, решив да го сменам насловот од “Топ десет албуми...” во “Десет топ албуми...”
18
Dhjetë pop / rok albumet që keni nevojë për të dëgjuar para se të vdisni
10 things
Sipas mendimit modest të Christopher Fleming. Interneti është mbushur me sondazhet e lexuesve dhe gazetarëve rok duke na treguar në lidhje me albumet më të mëdha klasik të bëra ndonjëherë. Kryesisht ata përjetësojnë religjionizmin dhe adhurimin e Bob Dylan, Beatles, David Bowie dhe Led Zeppelin. Tani, mos e merrni të gabuar - ata janë artistët e mëdhenj (që kanë ndikuar disa, në qoftë se jo të gjithë grupet në këtë listë), por ata kanë qenë të shkruar në lidhje me miliona herë. Pra, me këtë në mendje, dhe pasi muzika është një përvojë subjektive, kam vendosur të ndryshoni titullin e kësaj karakteristike nga “ Top dhjetë albumet ...” në “Dhjetë albume të larta ...”
Ten top pop/rock albums you need to listen to before you die In Christopher Fleming’s humble opinion The internet is awash with reader’s polls and rock journalists telling us about the greatest classic albums ever made. Mostly they perpetuate religiosity and the deification of Bob Dylan, the Beatles, David Bowie and Led Zeppelin. Now, don’t get me wrong - they’re great artists (they have influenced some, if not all of the bands on this list) but they’ve been written about a zillion times. So with this in mind, and since music is a subjective experience, I decided to change the title of this feature from “Top ten albums…” to “Ten top albums…”
Counting Crows – August and Everything After (1993) Деби албумот на Counting Crows, August and Everything After е прекрасна колекција на интроспективни песни за животот. Музички се инспирирани од American Music Club, R.E.M и Bob Dylan. “Anna begins” е песна во која се пее за вљубување- депресивна нарација која се преобразува во прекрасен рефрен. “Mr. Jones”, гоемиот радио хит е весела песна за пријателството и желбата да се биде познат. “A murder of one” е поучна приказна за трошење на љубовта и животот, каде што Адам Дуриц го моли неговиот субјект да се промени- има инспиративни моменти кои потсетуваат на пишаана поезија”Одам низ долините во лето под сонцето, Ме греби месечината која ме покрива”
Debutimi I albumit nga “Counting Crows, Gusht dhe Çdo gjë pas është një koleksion i bukur i këngëve introspektive për jetën.Nga ana muzikore i ka borxh një shumë të madhe American Music Club, REM dhe Bob Dylan. “Anna fillon” është një këngë për rënie në dashuri - një tregim i zymtë që shpaloset në një kor të bukur. “Z. Jones “, hit i madh i tyre në radio, është deri diku këngë për miqësinë dhe dëshira për të qenë i famshëm. “Një vrasje e dikujt” është një rrëfim paralajmërues për dashurinë e humbur dhe jetën në të cilin Adam Duritz imploron subjektin e tij për të ndryshuar ajo ka disa momente të frymëzuar me poezi fjalë të thëna gati: “Unë ec në këto shpate kodrash në verën me kohë të mirë ,unë jam I zvogëluar nga drita e hënës që bie poshtë mbi mua ... “
The debut album from Counting Crows, August and Everything After is a beautiful collection of introspective songs about life. Musically it owes a lot to American Music Club, R.E.M and Bob Dylan. “Anna begins” is a song about falling in love – a morose narrative which unfolds into a beautiful chorus. “Mr. Jones”, their big radio hit, is an upbeat song about friendship and wanting to be famous. “A murder of one” is a cautionary tale about wasting love and life in which Adam Duritz implores his subject to change - it has some inspired moments of almost spoken word poetry: “I walk along these hillsides in the summer ‘neath the sunshine I am feathered by the moonlight falling down on me…”
19
Live – Throwing Copper (1994) Më parë e kam dëgjuar Hedhja e bakrit, si një nxënës shkolle, rreth 1996. Është një album jetëgjatë, dhe si një libër i mirë - unë ende e gërmoj atë herë pas here. Unë do t’ua rekomandojë atë a basistëve, si lugët e Patrick Dalheimer janë një pjesë integrale e dinamikës. Si janë gërryes, atmosferë të errët dhe momente të tjera të kërkimit dhe ndjeshmëri si në dramën “Shitja”, “Shtylla e Davidson” dhe “ Rrëzohet ndricimi”. Tekstet e Ed Kowalkcyk janë të çuditshme dhe tematika introspektive për dashuri,, fejë politikë dhe famë. “TBD” (Libri tibetian i të vdekurve) bazohet me sa duket në vdekjen e Aldous Huxley. Kjo, dhe piktura e Howson Peter në kapakë të përparmë (“Motrat e Mëshirës), shtuar në shkrim e këndim,-artin e rokut e ndjej në këto albume,sipas meje..
I first heard Throwing Copper as a schoolboy, circa 1996. It’s a longevity album, and like a good book - I still dig it out now and again. I’d recommend it to bassists, as Patrick Dahlheimer’s grooves are an integral part of the dynamics. As are abrasive post-grunge riffs, dark atmospherics and other moments of searching and tenderness like on “Selling the drama”, “Pillar of Davidson” and “Lighting crashes”. Ed Kowalczyk’s lyrics are eccentric and introspective musings on love, religion, politics and fame. “T.B.D” (Tibetan book of the dead) is apparently based on Aldous Huxley’s death. This, and the Peter Howson painting on the front cover (The Sisters of Mercy), added to the literate, art-rock feel of this album for me.
Sun Kil Moon – Ghosts of the Great Highway Марк Козелек ја има способноста да пишува за секојдневните работи на многу подлабок начин. Во овој албум се собрани духовите од минатото кои продолжуваат да го прогонуваат Козелек, оние на неговата муза и бивша љубов, посвета за починатите херои во боксот и тажни емотивни спомени за неговиот татко. “Carry me Ohio” е балада која го запира здивот, носталгична ода за родната земја. Ghosts of the Great High-
Mark Kozelek ka aftësinë për të shkruar për gjëra të përditshme me bukuri të thellë. Ky incizm është e populluar me fantazmat e së kaluarës të cilat vazhdojnë të mos ndahen nga Kozelek, që i bie muza e tij dhe ish-dashnor, miqtë e vjetër, tributetet për heronjtë e boksit të vonshëm , dhe kujtime tronditëse të babait të tij. “Mbamë mua Ohio” është një frymë-marrje baladë dhe nostalgjike për shtetin e tij. Fantazmat e auto-
Mark Kozelek has the ability to write about everyday things with profound beauty. This record is populated with the ghosts of the past which continue to haunt Kozelek, that of his muse and former lover, old friends, tributes to late boxing heroes, and poignant memories of his father. “Carry me Ohio” is a breath-taking ballad and nostalgic ode to his home state. Ghosts of the Great Highway is largely an acous-
10 things
Прв пат го слушнав Throwing Copper кога бев учениче, околу 1996. Овој албум е засекогаш, како добра книга, од време на време се уште го преслушувам. Го препорачувам на басистите, бидејќи Патрик Далхаимер со неговата хармонизација е суштинскиот дел од динамиката. Груби пост-гранџ рифови, темни атмосфери и други моменти на нежности талкања како што има во “Selling the drama”, “Pillar of Davidson” and “Lighting crashes”. Зборовите на Ед Ковалцик се ексцентричнии интроспективни мисли за љубов, религија, политика и слава. “T.B.D” (Tibetan book of the dead) e базирана на смртта на Алдос Хаксли.
way е акустичен албум за Американа артефакти, со траги од Нил Јанг и псхиходелик рок од седумдесетите како на пример во песните “Salvador Sanchez” “Duk koo kim” and “Lily and Parrots”
stradës së Madhe është kryesisht një akustike Americana album, me hijen e Neil Young dhe rok I 70’ave në gjurmët si “Salvador Sanchez” “Kim Duk Koo” dhe “Lily dhe parrots”.
tic Americana album, with shades of Neil Young and 70’s psychedelic rock on tracks like “Salvador Sanchez” “Duk koo kim” and “Lily and Parrots”
Propagandhi – Today’s Empires, Tomorrow’s Ashes (2000)
10 things
20
Овој албум беше пресвртна точка за звукот на оваа панк група, по што следеа измени. Продукцијата е подобра и одговараше на бруталните експлозии на Канадскиот мелодиченхардкор. Propagandhi не снимаат агресивна и тешка музика без причина. Тие се политички ориентирани (и понекогаш и “проповедаат”), тие се интелигентни, свесни за околината, и горди “Профеминисти, пријатели на животните, антифашисти, со геј-позитивен став.” На омотот на албумот има цитати од многу мислители и писатели, лирични есеи и левичарски информации. Треба да нагласам дека албумот содржи експлицитни текстови.
Ky incizim shënoi një pikë kthese në zë për këtë grup punk pas një ndryshimi në varg.Prodhimi këtu ishte më i mirë dhe i përshtatshëm për shpërthimet e egra dhe të ëmbla kor I rënd-kanadez për veshët tuaj. Propagandhi nuk e bëjnë vetëm agresive, muzikë të rënd për hir të tij. Ata janë politike (dhe moralizues pak), por ata janë edhe inteligjente, sociale të vetëdijshëm, dhe me krenari “Pro-feministe, kafshë-miqësore, anti-fashiste, homoseksual-pozitiv.” Mëngë të albumit është karakteristike thënjet nga mendimtarët e ndryshëm dhe shkrimtarë, ese lirik dhe nyje të burimeve të majtë. Unë duhet të theksoj se ky arkiv të dhënash përmban tekste eksplicite.
This record m a r k e d a turning point in this punk band’s sound following a change in line up. The production here was better and suited the ferocious blasts of Canadian melodic-hardcore in your ears. Propagandhi don’t just make aggressive, heavy music for the sake of it. They’re political (and a bit preachy), but they’re also intelligent, socially aware, and proudly “Pro-feminist, animalfriendly, anti-fascist, gay-positive.” The album’s sleeve features quotes from various thinkers and writers, lyrical essays and nods to leftist resources. I should point out that this record contains explicit lyrics.
Wheat – Per second, Per second, Per second… Every second (2003) Wheat го прочистија својот светол, алт-кантри поп на овој албум до тој степен што – е дури и премногу исчистен, според некои критичари. Песните во Per second, Per second, Per second… Every second се прекрасни мелодични инди поп- и е можеби нивната најсилна колекција на песни. Дополнителните песни за филмови како ‘A Cinderella Story’ (“I met a girl”) и Cameron Crowe’s ‘Elizabethtown’ (“Don’t I hold you”) само ги наополнуваат нивите култ-инди карактеристики, кои ја потврдуваат нивната отвореност. Поп богатство кое заслужува да се слуша и свири постојано.
Gruri rafinuar me diellin e tyre, pop alt-vend në këtë album - deri në pikën për të qenë i rafinuar tepër do të argumentojnë disa kritikë. - Per second, Per second, Per second…Every second... përmban melodi pas melodie pop të shkëlqyeshëm - dhe është ndoshta përmbledhja e tyre më fortë e këngëve. Përfshirjen e grurit për fonogramin për filma të tillë si “Një histori e Hirushes” (“takova një vajzë”) dhe Elizabethtown ‘Cameron Crowe’s’ (“A nuk ju mbaj ju”) vetëm shtoni në grupet kredencialet kult-indie, por ajo është testament i aksesit të tyre gjithashtu. Një perlë pop që meriton të jetë dëgjuar, dhe ka luajtur pa pushim.
Wheat refined their sunny, alt-country pop on this album – to the point of being overly polished some critics would argue. Per second, Per second, Per second… Every second contains tune after tune of great melodic indie pop – and is perhaps their strongest collection of songs. Wheat’s inclusion on soundtracks for films such as ‘A Cinderella Story’ (“I met a girl”) and Cameron Crowe’s ‘Elizabethtown’ (“Don’t I hold you”) only add to the bands cult-indie credentials, but it is testament to their accessibility too. A pop gem that deserves to be heard, and played over and over again…
My Vitriol – Finelines (2001) My Vitriol се претвори во сензација откако го пуштија во продажба овој албум во 2001, настапуваа многу, но, одтогаш имаат направено многу малку, освен што пуштија неколку синглови и ЕР. Finelines има најживотнски, мелодични и страстни постгранџ елементи кои некогаш би ги слушналеслоевите гитари потсетуваат на извртениот “нојс-поп” на Sonic Youth и My Bloody Valentine. Секако дека има ефект од овие групи, но Finelines е полн со мачни и песни кои потсетуваат на химна, искапени во изобличување, ефекти од гитара и реверберација. Песни кои се истакнуваат се “Always your way” “Cemented shoes”, “Ode to the red queen”, “Pieces”, “The gentle art of choking”… изберете си слободно.
“Sarkazmat e mija” u bë një ndjesi pasi ata lëshuan këtë album në 2001, dhe vizitoi rëndë, por ata kanë bërë pak që nga ajo kohë përveç lëshimin e disa këngëve dhe e PE. “Finelines” përmban disa nga më të thellat , të ëmblat dhe të pasionuarat që ju do donit ndonjëherë ti dëgjojni – shtresa me kitarat e saj kanë dale me krahasimet me pop-in e shtrembëruar nga zhurma e zërit të të rinjve dhe të Shën Valentinit të përgjakshëm. Nuk ka dyshim që i ka borxh diçka për grupe të tilla, por “Finelines” është plotë ankth dhe këngë antemike, mbështetur në shtrembërim, efektet kitarë dhe rifolje. Gjurmët dalëse janë“Always your way” “Cemented shoes”, “Ode to the red queen”, “Pieces”, “The gentle art of choking”... merrni mbledhjen tuaj.
My Vitriol became a sensation after they released this album in 2001, and toured heavily, but they’ve done little since then besides releasing a few singles and EP’s. Finelines contains some of the most visceral, melodic and impassioned post-grunge you’re ever likely to hear – its layered guitars evoking comparisons with the distorted noise-pop of Sonic Youth and My Bloody Valentine. No doubt it owes something to such bands, but Finelines is full of angst and anthemic songs, bathed in distortion, guitar effects and reverb. Stand out tracks are “Always your way” “Cemented shoes”, “Ode to the red queen”, “Pieces”, “The gentle art of choking”… take your pick.
21
Sunny Day Real Estate – How It Feels to Be Something On (1998) Sunny Day Real Estate konsiderohen si pionieret e skenës nëntokësore “emo” që u ngritën gjatë viteve nëntëdhjetë. Puristët dhe tifozët e grupit normalisht përmendin “Ditari” si punën e tyre më të mirë, por unë nuk pajtohem.”Si ndjehesh të jesh diçka” është e çuditshme dhe ndonjëherë e errët dhe atmosferike grumbullimi i këngëve. Në këtë album grupi evolon zërin e tyre dhe këngët janë të mira dhe më misterioze në tekste këngësh të panjohura. Edhe vepra arti të rastësishme me tekste të shkruara vetëm shtojnë ndjenjat e këtij albumi, siç përcaktohet nga Jeremy “ditari i Enigk” në muzikë. Grupi ka performuar shumë herë, dhe aktualisht janë turne.
Sunny Day Real Estate are regarded as the pioneers of the underground “emo” scene which took off during the nineties. Purists and fans of the band normally cite Diary as their best work, but I disagree. How It Feels to Be Something On is a strange and at times dark and atmospheric collection of songs. On this album the band evolved their sound and the songs are better and more mysterious thanks to the obscure lyrics. Even the odd sleeve artwork and the handwritten lyrics just added to the feel of this album as Jeremy Enigk’s diary set to music. The band has since reformed for a series of shows, and are currently touring.
Jeremy Enigk – World Waits (2006) Ова е вториот соло албум на Џереми Ениг, главен вокалист на Sunny Day Real Estate. Иако првиот албум му беше искритикуван, со World Waits Ениг се доближи на маинстрим звукот. Текстовите на Ениг се нормално енигматски и поетични: за верата, духовноста и
Kjo ishte soloja e dytë nga Jeremy Enigk, këngëtar që të çon me Sunny Day Real Estate. Edhe pse solon e tij të pare e kishin vlerësuar në mënyrë kritike, “Bota pret” e pa Enigk duke ecur në drejtim të një tingulil më kryesor. Tekstet e Enigk janë zakonisht mjaft enigmatike dhe poetike, besimi shpirtëror dhe
This was the second solo offering from Jeremy Enigk, lead vocalist with Sunny Day Real Estate. Although his first had been critically acclaimed, World Waits saw Enigk moving in the direction of a more mainstream sound. Enigk’s lyrics are normally quite enigmatic and poetic: about faith, spirituality and relationships. The songwriting here is strong and the string ar-
10 things
Sunny Day Real Estate се сметаат за пионери нa андергроунд “емо” сцената, која започна во деведесетите години. Перфекционистите и обожавателите на оваа група нормално го сметаат Diary за најдобар албум, но јас не се согласувам. How It Feels to Be Something Оn е чуден и на моменти е темна колекција на песни. На овој албум групата го разви својот звук, а песните се подобри и помистериозни благодарение на нејасните зборови. Со чудниот омот и рачно напишаните зборови, албумот изгледа како да е музички дневник на Џереми Енигк. Групата од тогаш има настапувано многу и моментално се на турнеа.
врските. Пишувањето на песните е многу силно, жичаните аранжмани ги усовршуваат песните и вокалниот распон на Ениг во фалсето. Песната која се истакнува е “Canons” – која јас не можев да престанам да ја слушам две години, и ја почитував како химна.
marrëdhëniet.Teksti këtu është i fortë dhe marrëveshjet lidhëse komplimentojnë këngën dhe këngëtarin Enigk e rangojnë me zë fals. Pista dalëse është “kanonjane” - të cilin unë nuk mund të ndaletm duke e dëgjuar për rreth dy vjet, me të gjitha nderimet të një himni.
rangements compliment the songs and Enigk’s falsetto vocal range. The stand out track is “Canons” - which I couldn’t stop listening to for about two years, with all the reverence of a hymn.
Radiohead – The Bends (1995)
10 things
22
Иако Ok Computer се смета за ремек дело на Radiohead, ретроградно ова е и албумот кој означува напуштање на еден стил на рок-гитара кај The Bends, и започнување на нов со Pablo Honey. Иако ги обожавам и двата стила на рок-гитари, повеќе ми се допаѓа The Bends , бидејќи не само што звучи подобро, туку е , според мене, поинтимно и лично, и помалку бледо од нивниот напад на арти електро-минимализам во Kid A и Amnesiac.The Bends не е толку современ како Ok Computer, но, не значи дека е и помалку ексцентричен. Некои од најубавите и наједноставните песни на Том Јорк се овде- “Street spirit (Fade out)”, “Fake plastic trees” “High and dry” како и една од моите најомилени“Black Star”. Можеби сум носталгичен, бидејќи ова го слушав додека одев на училиште.
Edhe pse Ok Computer konsiderohet gjerësisht si kryevepër Radiohead, është, me retrospektivë, edhe albumi që sinjalizoi një largim nga rok antemike kitarë bazë të bendit, debutim dhe Pablo-ja i tyre i dashur. Duke qenë një tifoz të të dyja himnet dhe rok kitarë, unë preferoj bendet, pasi, jo vetëm që e bën atë shkëmbojë pak më shumë, por unë edhe e gjej pak më shumë si personale dhe intime, dhe shumë më pak i turbullt se ata u bënë me bastisjet e tyre në elektro minimalismin mbi Kid A dhe Amnesiac. Bendet ndjehen si më pak një studim i shoqërisë bashkëkohore sesa që Ok Computer bën, por është jo më pak i çuditshëm. Disa nga këngët më të bukura dhe të thjeshta Thom Yorke janë këtu - “Street spirit (Fade out)”, “Fake plastic trees” “High and dry” dhe gjithashtu, një nga të preferuarat e mia personale - “Black Star”. Ndoshta unë jam vetëm nostalgjik, që kam përdorur për të dëgjuar këtë si një nxënës kur isha në shkollë.
Although Ok Computer is widely regarded as Radiohead’s masterpiece, it is, with retrospect, also the album which signaled a departure from the anthemic guitar-based rock of The Bends, and their debut Pablo Honey. Being a fan of both anthems and guitar rock, I prefer The Bends, as, not only does it rock a bit more, but I also find it a bit more personal and intimate, and a lot less obscure than they became with their forays into arty electro-minimalism on Kid A and Amnesiac. The Bends feels like less of a study of contemporary society than Ok Computer does, but it is no less eccentric. Some of Thom Yorke’s most beautiful and simple songs are here – “Street spirit (Fade out)”, “Fake plastic trees” “High and dry” and also, one of my personal favorites - “Black Star”. Perhaps I’m just nostalgic, as I used to listen to this as a schoolboy too.
The Fire Theft – The Fire Theft (2003) Групата The Fire Theft е формирана во 2002 и ги има скоро сите членови на тогаш нефункционалната Sunny Day Real Estate. На овој самонасловен албум има класични рок влијанија, особено на “Chain” каде е многу истакнато, и инструменталната “Rubber bands”. “It’s over” и “Carry You” го потенцираат уникатниот глас на Џереми Енинг и текстовите кои трагаат по душевен мир. “Summertime” е меланхонична , носталгична балада, преполна со поезија:”летото , го трга велот кој те крие од мене...” (ве предизвикувам да ја слушнете и да не се срамите премногу) додека “Heaven” е болна нежна песна проследена со пиано која зборува за вљубување; и на моменти звучи како Queen.
I formuar në vitin 2002, The Fire Theft – The Fire Theft përbëhet pothuajse nga gjithë anëtarët e pastaj Sunny Day Real Estate ka vdekur. Në këtë album të vetë-titulluar nuk janë të dukshme ndikimet e klasike rok, sidomos në “Zinxhiri”, e cila ka një sasi mjaftë krekosje, dhe instrumentale “grupet e gomës”. “Është e lidhur me” dhe “ Ju Mbaj Ju” zërin unik që shfaqë Jeremy Enigk, dhe shpirtkërkimin tekst kënge. “Summertime” është i trishtuar, balad nostalgjike, e mbushur me poezi: “oh summertime, lifts back the veil that hides you from me…” (Unë nuk jua sygjeroj ju për të dëgjuar atë dhe të mos jeni plotësisht të magjepsur), ndërsa “qiell” është një këngë me tender piano-e udhëhequr për rënie në dashuri, e cila menaxhon të tingëllojë si Mbretëresha në seksionin Outro.
Formed in 2002, The Fire Theft comprised almost all members of then defunct Sunny Day Real Estate. On this self-titled album there are overt classic rock influences, especially on “Chain” which has a fair amount of swagger, and the instrumental “Rubber bands”. “It’s over” and “Carry You” showcase Jeremy Enigk’s unique voice, and soulsearching lyrics. “Summertime” is a wistful, nostalgic ballad, full of poetry: “oh summertime, lifts back the veil that hides you from me…” (I defy you to listen to it and not be utterly charmed) while “Heaven” is an achingly tender piano-led song about falling in love; which manages to sound like Queen in the outro section.
Zaraznata ‘Jugonostalgia’ Tomas Marcinkievicus
ma momenti koga vremeto oddedna{ zastanuva. Eden od tie I tragi~ni momenti se slu~i vo 1963 godina i go stopira ~asovnikot {to se nao|a na yidot na Starata `elezni~ka stanica, za da ne potsetuva na toa. Drugite momenti se premnogu dobri za da se merat so vreme. Ima i lu|e, individualci, koi se sre}ni na svoj sopstven na~in i ja zapostavuvaat sega{nata realnost i `iveat so nekoi svetli, ubavi momenti od minatoto.
Slobodan Ugrinovski
“jugonostalgijata“ (kakov zbor!) se mnogu interesni. Tuka ne stanuva zbor za politika i site se dobredojdeni, veli g. Ugrinovski. Toj go otvori restoranot pred nekolku meseci, na 29 noemvri minatata godina. Datata ne be{e odbrana po slu~aen izbor: na toj datum be{e formirana SFR Jugoslavija vo dale~nata 1943god.Idejata e ednostavna: tradicionalna hrana i pijaloci od site porane{ni jugoslovenski republiki, soedineti vo avtenti~en ambient. Sega za sega se u{te nema mnogu prostor, me|utoa g. Ugrinovski se nadeva da privle~e mnogu gosti, posebno od pomladata populacija, otkako }e ja otvori i golemata letna terasa. Bez politika, zna~i bez politika, no kako {to e navedeno na vratata Jugoslavija ne prifa}a amerikanski dolari i britanski funti. Valutata na kapitalisti~kiot imperijalizam tuka nema vrednost. Nie, ne bi sakale da primame evra isto taka, иako tie se oficijalna valuta vo Crna Gora , sopstvenikot gordo objasnuva i prodol`uva so mala lekcija od istorijata. Dali sme znaele deka Jugoslavija be{e petta najgolema voena sila vo svetot!!! Sega e 2010 godina. Moderni prodavnici, butici, restorani za brza hrana, saloni za koli i parkovi so ~udno oble~eni mladi lu|e, eden po eden ,butkaj}i ja statuata na Tito, proleterskite fabriki i starite kafeani na granicite na realnosta. Sekade, osven ovde na ovoj mal ostrov od SFR Jugoslavija. Vo ovaa zemja dembelija se kreva crvena magla vo na{ite o~i i duri nie ,decata na Revolucijata, ~uvstvuvame silna potreba da se kreneme od na{ata masa i da gi pozdravime na{ite prijateli so koi pieme pivo, so pozdravot “Dru`e Tito“.
23
place to be
Toa se nao|a vedna{ do Starata `elezni~ka stanica/ Gradski muzej i treba da si slep za da ne go zabele`i{ koga pominuva{ pokraj nego. Nadvore{niot izgled na restoranot Jugoslavija, nametlivo go prika`uva golemoto sino-belo-crveno zname so petokraka od nekoga{nata mo} na Federacija, a znakot go ima profilot na samiot Mar{al. Edna{ koga }e vlezete vnatre, ne mo`ete, a da ne se po~uvstvuvate kako {pion. Site yidovi se pokrieni so portreti od Tito i so izlo`ba na stari jugoslovenski dinari i socijalisti~ki paroli. Prisutnite lu|e se kompletno vo soglasnost so еinterierot (vnatre{nosta). Momcite vo nivnite {eesetti i sedumdesetti godini gordo gi nosat nivnite medali so koi bea nagraduvani pred mnogu decenii na javni dr`avni natprevari. Tie si potpivnuvaat od rakijata i jadat od {opskata salata dodeka vo pozadina se slu{a izbrana muzika od socijalisti~ki mar{ovi, star jugoslovenski rok i kapitalisti~ki pop. Posetitelite ne treba da se ~uvstvuvaat zagrozeni od ovaa atmosfera, ne uveruva Slobodan Ugrinovski, sopstvenik na restoranot i pretsedatel na partijata “Sojuz na Titovi evi Сsili”. Vsu{nost,mnogu od gostite vo restoranot se stranci od Zapadna Evropa i Dale~niot Istok koi mislat deka Tito i
Jugonostalgjia infektive Tomas Marcinkevicius
K
a momente kur koha papritmas ndalet. Një nga këto momente, tragjike, ndodhi në vitin 1963 dhe e ndali orën në murrin e stacionit të vjetër hekurudhor i cili e përkujton atë moment. Momentet tjera janë mjaft të mira që tëmaten gjatë kohës. Ka njerëz, individual të kënaqur në mënyrë të vet, dhe fillojnë që ta braktisin realitetin dhe të jetojnë në momentet e shkëlqyera nga e kaluara.
Place to Be
24
Ndodhet menjëherë afër stacionit të vjetër hekurudhor/ muzeu i qytetit, dhe duhet të jeni të verbër mos e vëreni kur kaloni pranë. Jashtë restoranit “Jugosllavia” luhatet një flamur i madh me ngjyrë të kaltër-bardhë-kuqe me yll të kuq flamur i federacionit të fuqishëm socialist të dikurshëm, dhe vetë shenja përmban edhe profilin e vetë Marshallit. Nëse gjindeni mbrenda,atëherë nuk mund të ndiheni ndryshe përveçse si spiun. Të gjithë muret janë të mbuluara me portretet e Tito-s, eksponata të dinarëve të vjetër Jugosllav dhe slloganëve socialist. Populli mbrenda përshtatet me interierin, meshkuj në vitet e gjashtëdhjeta dhe shtatëdhjeta të cilët krenarisht i mbajnë medaljet të cilat i kanë pranuar dekada më parë. Ato e pijnë rakinë në gota të vogla dhe e përfundojnë “Shopskë-n” e tyre derisa në radio trimbëtojnë marshet socialiste, rock-u i vjetër Jugosllav dhe pop-i “kapitalist” i tetëdhjetave. Vizituesit nuk duhet të ndihen të rrezikuar nga kjo atmosferë, na bind Sllobodan Ugrinovski pronari i restoranit the kryetar i partisë “Lidhja e fuqive të majta të Titos” (“Sojuz na Titovi levi sili”). Aktualisht, shumica e mysafirëve të “Jugosllavisë” janë të huajt na Europa perëndimore ose nga Lindja e largët të cilët i gjejnë interesant Tito-n dhe Jugonostalgjinë (çfarë emri). “Këtu
nuk ka politikë dhe çdokush është i mirëseardhur” , thotë zotëri Ugrinovski. Ai e hapi këtë restoran para disa muajve, më 29 Nëntor vitin e kaluar. Data nuk është e zgjedhur rastësisht. RSF e Jugosllavisë ishte themeluar në këtë ditë vitin 1943. Ideja është e thjeshtë: kënaqësi në ushqimet dhe pijet tradicionale nga të gjitha republikat e dikurshme të Jugosllavisë në një ambient autentik. Tani për taninuk ka mjaft vend për ta bërë këtë, por zotëri Ugrinovski shpreson se do të tërhjek më shumë vizitues, veçanërisht të rinj,pas hapjes së terrasës së madhe verore. Pa politikë do të thotë pa politikë,mirëpo, te dera e hyrjes së ”Jugosllavisë” qartë është theksuar se këtu nuk pranojnë dollarë të Amerikës ose paundë të Britanisë. “ Valuta e imperializmit kapitalist këtu nuk ka vlerë! Nuk do ti pranonim as Euro-t,poashtu,nëse atonuk ishin valuta zyrtare e Malit të Zi,” thërret krenarisht pronari dhe vazhdon me ligjeratë të shkurtër nga historia. A e dini se Jugosllavia ishte fuqia e pestë ushtarake në botë?... Jashtë është viti 2010. Butiqe moderne, restorane fastfood, sallone makinash dhe parqe me të rrinj të veshur çuditshëm një nga një i shtyjnë statuat e Titos, fabrikat proletariate dhe kafenetë e vjetra në kufitë e realitetit. Gijthkund, përveç këtu, në këtë ishull të vogël të RSF Jugosllavisë.Vendi i zambakëve ku një mjegull i kuq na igodet sytë,dhe ne, fëmijët e revolucionit, ndjejmë një dëshirë të çuditshme të ngrihemi nga tavolinat tona dhe ta përshëndesim me shishet e birrës “Shokun Tito”.
Contagious ‘Yugonostalgia’ Tomas Marcinkevicius
T
here are moments, when time suddenly stops. One of these stoppages, a tragic one, happened in 1963, and paralyzed clock on the wall of the old Skopje train station reminds us of it. Other moments are just too good to be measured in time. And there are people, individuals happy in their own way, who start to neglect present reality and live in the shiny moments of past.
It’s just by the old train station/city museum, and you have to be blind not to notice it when passing by. The exterior of restaurant “Yugoslavia” sports a big blue-white-red-red star flag of once powerful socialist federation, and the sign has a profile of Marshal himself on it. Once you’re inside, you can’t help but start feeling like a spy. All walls are covered with portraits of Tito, exhibits of old Yugoslavian dinars and socialist slogans. The public matches the interior, guys in their sixties and seventies proudly wearing their orders they were awarded with decades ago. They sip on little shots of rakija and finish their Šopska while sound system blasts a choice of socialist marches, old Yugoslavian rock and 80s “capitalist” pop.
He opened the restaurant just a few months ago, on November 29 last year. The date was chosen not randomly: SFR Yugoslavia was established on this day back in 1943. The idea is simple: traditional food and drinks from all former Yugoslavian republics enjoyed in an authentic environment. So far there’s not too much space to do that, but Mr Ugrinovski hopes to lure more visitors, especially youngsters, after opening a huge summer terrace. No politics means no politics, but, as stated clearly on the door, “Yugoslavia” does not accept American dollars or British pounds. “Cur-
Outside is 2010. Fancy boutiques, fast food restaurants, car salons and parks with their strangely-dressed youngsters one by one push statues of Tito, proletarian factories and old-school kafanas to the boundaries of reality. Everywhere, except here, on this small island of SFR Yugoslavia. The land of lotus eaters blows red haze to our eyes, and even we, children of the revolution, feel a strange urge to rise from our tables and salute our beer bottles to “Druže Tito”.
25
Place to Be
Visitors should not feel threatened by this atmosphere, assures us Slobodan Ugrinovski, the owner of the restaurant and president of party “Union of Left Wing Tito Forces” (“Sojuz na titovi levi sili”). Actually, most guests of “Yugoslavia” are foreigners from West Europe and Far East, who find Tito and Yugonostalgia (what a word!) very interesting. “There’s no politics here and everybody’s welcome,” says Mr Ugrinovski.
rency of capitalist imperialism has no value here! We wouldn’t accept Euros, either, if they were not the official currency of Montenegro,” the owner proudly exclaims and continues with a short lecture of history. Did we know that Yugoslavia was the fifth biggest military power in the world?..
Uli~na pARTi [em{edin Iljazi
Во Август 2008, млади од 8 различни земји (Македонија, Србија, Молдова, Украина, Белгија, Полска, Чешка и Шпанија) се сретнаа во прекрасниот град Л`вив, Украина. Тие се здружија со една цел “да споделиме едно искуство и преку креативност да ги постигнеме целите на младинската размена Street pARTy“. За време од една недела тие организираа кратки уметнички настапи на улиците во Украина, а во меѓувреме се подготвуваа за главниот настап. Главната изведба се случи во мало село во Карпатските планини наречено Розлуч. Интересот на посетителите беше многу висок, на нив навистина им се допадна изведбата, бидејќи за нив тоа беше прв пат да видат улична изведба. Учесниците и организаторите беа среќни што ги постигнаа целите на оваа младинска размена. Постигнатиот успех направи оваа размена да се повтори.
youth in acton
26
Во Јули 2009 во Белград, Србија млади од 8 земји вклучувајќи ги Македонија, Србија, Украина, Молдавија, Шведска, Велика Британија, Португалија и Италија за втор пат се сретнаа да го повторат искуството од пред една година во Украина. Овој пат учесниците беа многу подобро подготвени. Тие беа поделени во различни групи како жонглирање, театар, музика итн. Работилниците беа водени од групните водачи но исто така асистирани од страна на учесниците. Главниот настан се одржа на планината Авала близу Белград, пред споменикот на Непознатиот Херој. Учесниците беа изненадени од големиот број на гледачи, луѓе од Белград патуваа многу километри само да ја видат изведбата и ова ја зголеми мотивацијата на учесниците и влијаеше на нивната изведба. Импресиите на учесниците беа неописливи со зборови. Организаторите за втор пат беа задоволни бидејќи целта на проектот повторно беше остварена и учесниците сакаа да го повторат ова искуство. Дали и вие сакате да бидете дел од слично искуство? Тогаш одете и посетете невладина организација, волонтирајте, патувајте и запознајте луѓе од цела Европа и можеби и вие ќе бидете еден од учесниците на “Street pARTy 3” следната година во Македонија.
Zbavitje Rruge Shemsedin Iljazi
Në gushtë 2008, të rrinjt prej 8 shteteve të ndryshme (Maqedoni, Sërbi, Moldovi, Ukrainë, Belgjikë, Poloni, Çeki dhe Spanjë ) u takuan në L`viv të Ukrainës, një qytet shumë të bukur - mrekullueshëm. Ata u takuan për një synim të caktuar “të ndajnë përvojën dhe përmes krijimtarisë të arrijnë qëllimet e shkëmbimit rrinor Street pARTy”. Gjatë një jave ata organizuan shfaqje të vogla artistike në rrugët e Ukrainës dhe në ndërkohë ata pregatiteshin për shfaqjen kryesore. Shfaqja kryesore artistike u mbajtë në një fshatë të vogël në malet Karpate, e quajtur Rozluch. Interesi I vizitorëve ishte shumë I lartë, ata e pëlqyn shfaqjen shumë, që ishte here e pare të shohin drejtëpërsëdrejti zbavitje rruge. Pjesëmarësit dhe organizatorët ishin po aq të kënaqur për arritjen qëllimeve të shkëmbimit rrinor. Suksesi I arritur e bëri që ky shkëmbim rrinor të përsëritet.
Korrik 2009 në Beogradë të Sërbisë, të rrinjt prej 8 shteteve të ndryshme (Maqedoni, Sërbi, Moldovi, Ukrainë, Suedi, Britania e Madhe, Portugali dhe Itali ) u takuan për të dytën herë për përsëritjen e përvojës së fituar para një viti në Ukrainë. Këtë herë pjesëmarësit ishin më të pregatitur. Pjesëmarësit ishin të ndarë në disa grupe artistike si zhonglim , slapstick , teatër dhe muzik. Puntorit udhëhiqeshin ngal ideret e grupit, por kishin ndihmë edhe nga ana e pjesëmarësve. Shfaqja kryesore u mbajt në Malin Avala në Beograd, përballë monumentit të “Heroit të panjohur”. Pjesëmarësit ishin te befasuar nga numri i madhë i vizitorëve, banorët e Beogradit kishin udhëtuar shumë kilometra për të parë këtë shfaqje, gjë që ua rriti motivimin pjesëmarësve dhe ndikoj pozitivisht në shfaqjen e tyre. Përshtypjet e pjesëmarësve ishin të pa përshkrueshme. Organizatorët për së dyti herë ishin të kënaqur sepse qëllimi i këtij projekti ishte arritur përsëri. Pjesëmarësit donin ta përsëritin këtë përvojë edhe njëher. Pra a doni të merni pjesë në një përvojë të gjajshme ? Atëher dil jashtë dhe vizito ndonje OJQ, bën punë vullnetare, fito përvojë, udhëto dhe tako njerëz nga gjithë Evropa dhe ndoshta do të jeni një nga pjesëmarësit e “Street pARTy 3” vitin e ardhshëm në Maqedoni.
27
Street pARTy In August 2008, youngsters from 8 different countries (Macedonia, Serbia, Moldova, Ukraine, Belgium, Poland, Czech Republic and Spain) met in beautiful, gorgeous city of L’viv, Ukraine. They came together with one aim “to share experience and through creativity to achieve the goals of youth exchange Street pARTy”. During one week they organized short art performances in Ukrainian streets and in meantime they were preparing for main performance. The main artistic performance took place in small village in Carpathian Mountain called Rozluch. Interest of visitors was so high, they really liked the performance, for them this was first time to see live some street art performance. Participants and organizers were so happy because they achieved the goals of this youth exchange. The achieved success made this youth exchange to be repeated. In July 2009 in Belgrade, Serbia youngsters from 8 countries (Macedonia, Serbia, Ukraine, Moldova, Sweden, United Kingdom, Portugal and Italy) for the 2nd time met for repeating the experience gained one year ago in Ukraine. This time participants were much more prepared. Participants were separated in few artistic groups like juggling, slapstick, theatre, music etc. The workshops were lead by group leaders but they were also assisted by participants. The main event held place in Mountain Avala near Belgrade, in front of monument of Unknown Hero. Participants were surprised by big number of spectators, people from Belgrade travelled many kilometers just to see the performance and this raised the motivation of participants and influenced the performance. Impressions of participants were undescribable. The organizers for the second time were satisfied because the aim of this project was achieved again and participants wanted to repeat this experience once more. Do you want to be part of some similar experience? Then go out and visit a NGO, do volunteer work, gain experience, travel and meet people from all over Europe and maybe you will be one of the participants of “Street pARTy 3” next year in Macedonia.
youth in action
Shemsedin Iljazi
Proletna cbetna mo} i u~`ivawe vo telo... Od Kristofer Fleming
К
ако може еден човек да пишува за задоволствата кога ќе види млади девојќи на пролетното сонце без да звучи прверзно? Ова е мојот предизвик.
Нормално, секој хетеросексуален маж знае за што зборувам- еден ден сонцето излегува и погледнете, улиците наеднаш се преполни со слабо облечени, надарени млади девојки. Со самиот поглед на телотo на девојкатa која поминува, срцето забрзано чука.
Sex and the City
28
Со пролетта, изгледа дека прошетката на “шмизлатa” во Скопје започна. Девојките ги совладуваат скршените тротоари и палат со мини суќнички и најдобри стилски штикли “шик” модерни, Балкански, бурнуазија, Европски. Во опуштена кафе атмосфера (со пауза за ручек) нашите мамчиња-воајери си седат задоволни и се воодушевуваат на убавините на природата, И така, момчињата ги гледаат девојките додека поминуваат. Додека пијат кафе, Скопско или ракија во сенка на градината или паркот. Волк свири од покривите или некој дел од зграда. Сонцето ги тера сите да излезат надвор. Кејот на Вардар оживува со ролераши во тесна ликра која го обвиткува телото, џогери, велосипедисти и млади вљубени кои ги идеализираат деновите со цврсти прегратки. Приквечер, клупатa на кејот е дoбpo место како билкoe, за отворени фетиши и егзибиционисти... па дури има и сведочења за стари перверзници кои мастурбираат на тврдината Кале за време на магијата на убавото време! Навистина. Далеку од тоа дека јас се ставам на исто ниво со таква перверзност, која се буди со пролетта. Би салак да ве потсетам дека почетокот на пролетта е чист, нвин, единствен и духoвен. Возбудата за пролетта во некои земји е воодушевувачка. Јапонците ги имаат “Hanami” фестивалите кои го слават расцветувањето на црешата(“Sakura”). Во некои делови на Европа, селаните го слават крајот на зимата и го возвишуваат ревитализирачкото дејство на пролетта, давајќи посебно значење на кралицата Мај и симболот на плодност и првомајскиот столб; овие се симбол на плодност и младост. А јас сум преплавен од црешни дрва и пролетни
цвеќиња како нарциситe во градините на Скопје. За мене тие преставуваат ослободување и освежување на преголемото загадување и пренатрупувањето на колите по работ на улиците. Нивната деликатност на розево и жoлто го балансираат бетонското с и в и л о , создавајќи позадина која ја отсликува играта на пролетната парада на девојки...
Energjia e lules pranverore dhe gëzimi trupor. Christopher Fleming
S
i mund të shkruajë një mashkull për kënaqësinë e vështrimit të të femrës së re në dritën diellore pranverore, pa me u tingëlluar si një pervert? Kjo është sfida ime.
Sigurisht, çdo mashkull heteroseksual e di se për çfarë bisedoj – një ditë dielli del, dhe rrugët papritmas mbushen me femra të bujshme të veshura me veshje të vobegët. Shkëlqim i vërtetë të trupave femërore që ecin dtë cilët dërgojnë pulse vrapuese.
Dielli i nxjerr të gjithë jasht. Buzëlumi i Vardarit gjallërohet me patinazhistët të veshur në likër të ngusht, nxitues, biçiklestist dhe dashnorë të rinj cilët i kalojnë ditët në përqafime. Në mbrëmje bankat pranë lumit janë vende ideale për fetishistët dhe eksibionistët në natyrë... ka pasur edhe raportime mbi njerëz pervers të vjetër që masturbojnë në fortesën e Kalasë kur koha ka qenë e mirë. Po bëj shaka sigurisht. Larg prej meje që të tregoj për perversitete të tilla me zgjimin e sensacioneve që i sjell pran-
vera. Do të desha që tju përkujtoj se fillimi i pranverës është i pastër, pafajshëm, themlor dhe spititual. Konsidero respektin ndaj stinës që ekziston në disa kultura botërore. Japonezët e kanë “Hanami”-n e tyre të lashtë, festival i kremtimit madhështor të lulëzimit të qershisë (“Sakura”). Në pjesët tjera të Europës, paganët e festojnë mbarimin e dimrit dhe influencën e regjenerimit të pranverës,duke iu bashkangjitur edhe madhërisë së mbretëreshës së Maj-it; të gjithë duke e përfaqësuar fertilitetin dhe rininë. Dhe unë këtu po e zbuloj begatinë e lulëzimit të qershijave dhe lulet e njohur të pranverës në oborret e Shkupit. Mua ato më ofrojnë freskim nga tymi dhe ndotja nda veturat në rrugët monotone.. dhe ngjyra e verdhe dhe ngjyrë karafili që dominojnë në betonin gri, përshtaten në lojën pranverore të paradës femërore.
29
Sex and the City
Me pranverën, si duket filllon edhe shëtitorja “shmizlla” e Shkupit. Femrat shëtisin nëper kalldërmën në fustanet e tyre të shkurtra dhe topuqe të gjata sikur në pistë mode, Ballkani borgjeza Europjane.Kultura e kafe pirjes relaksuese (me pushime gjatë orarit të punës) meshkujt tonë voajerë rrinë dhe u entusiazmohen me kënaqësi bukurive natyrore.
Dhe ashtu janë meshkujt të cilët i vështrojnë femrat që kalojnë pranë. Duke pirë kafe, Skopsko ose raki në flladin e terrasës ose në park. Ujqit piskëllojnë nga pullazet ose nga ndërtesat.
Spring flower power and the joy of flesh… Christopher Fleming
H
Sex and the City
30
ow does one man write about the pleasures of seeing young women in the spring sunshine without sounding like a total pervert? That was my challenge.
Of course, every heterosexual man knows what I’m talking about - one day the sun comes out and low and behold, the streets are suddenly filled with scantily clad, voluptuous young women. The mere flash of flesh on a passing female sends pulses racing. With the spring, it seems the “shmizla” promenade of Skopje has begun. Girls navigate the broken pavements past burning bins in their short skirts and finest stiletto heels - chic fashionistas in high-street style, Balkan, bourgeoisie, European. In the laid back coffee culture (with work breaks) our boy voyeurs can sit contentedly and marvel at nature’s delights. And so it is that the boys watch the girls go by. While sipping coffee, Skopsko or rakija in the shade of the garden, or in the park. Wolf whistling from rooftops or building sites. The sun brings everyone out. The Vardar riverbank comes alive with rollerbladers in tight figure-hug-
ging lycra, joggers, cyclists and young lovers idling the days away in lazy embraces. At dusk, a bench by the river is as good a place as any for the outdoor fetishists and exhibitionists… hell, there have even been reports of old perverts masturbating in Kale fortress during a recent spell of good weather! I jest of course. Far be it from me to relate such perversity with the sensations of awakening that spring brings. I would like to remind you that the start of spring is purer, innocent, primal and spiritual. Consider the reverence for the season that exists in some world cultures. The Japanese have their ancient “Hanami” festivals celebrating the magnificence of the cherry blossom bloom (“Sakura”). In certain parts of Eu-
rope, pagans celebrated the end of winter and worshipped the regenerative influence of spring, attaching significance to the queen of the May and the phallic symbol of the maypole; all representing fertility and youth. And I am struck by the abundance of cherry blossom trees and popular spring flowers like daffodils in the gardens of Skopje. To me they offer a refreshing reprieve from exhaust fume pollution and car clutter on drab side streets. Their subtle washes of pink and yellow offset the dominant concrete grey, creating a backdrop befitting the play of the springtime girlie catwalk parade…
vcs.org.mk