May 2009

voices

2009 May

FREE

Magazine for all young people of Skopje in Macedonian, albanian, English

Love and sex on the way

TODAY’S HITCHHIKING IN 2065

Breaking Visa Barriers

ВОЗЕЊЕ ВЕЛОСИПЕД НИЗ БАЛКАНОТ ÇIKLIZMI NË BALLKAN CYCLING THROUGH THE BALKANS

Who we are?

The participants of this project are volunteers

working in “Volunteers Centre Skopje”. Some of them come from different European countries to do here their “European Voluntary Service” and some are students from Macedonia.

Magazine for all young people from Skopje, published in Macedonian, Albanian and English languages - VOICES - is a project of “Volunteers Centre Skopje”. It was created to provide more opportunities for the young people: to gain experience of working in an international team, to get to know other countries and cultures, to learn about creating and designing magazine, as well as to promote volunteerism, non-formal education programs and active youth involvement.

“Green Skopje” – Photo competition!

Do you like photography? If so, VOICES team has an opportunity for you. The volunteers in VCS have recently been active in promoting environmental awareness in Skopje, and now decided to make a photo competition with the theme “Green Skopje”.

Skopje is not just garbage. In Skopje you can find beautiful green areas, and when the sun is shining and the birds are singing, these places can be paradise.

If you agree with these sentences and know green places in Skopje, grab your camera, go out, take some nice pictures of the city and send to us. The winning photo will be the cover of the June issue of VOICES magazine.

Send the photos to this email: arnhildur88@hotmail.com

Volunteers blog Recently the volunteers of VCS started to write a blog about their lives as volunteers in Macedonia, where they express their thoughts and adventures.

The link is www.voiceskopje.wordpress.com

INDEX Topic of the Month

05

Travelling and Living

08

Travelling is Living!

11

Youth in Europe

15

Рушење на Визните Бариери Shembja e Barierave të Vizve Breaking Visa Barriers

Денешното Пешачење во 2065 Autostopi i Sotshëm në Vitin 2065 Today’s Нitchiking in 2065

Од Република Чешка до крај на светот Nga Republika e Ceke deri në fund të Botës From Czech to the End of the World

Eurizons – Европски пат за целосна одговорност Eurizons - Rrugë Europiane për përgjegjësi të tërësishme Eurizons – European tour for global responsibility

CULTURE

Што, Каде, Кога?

Cfarë, Ku, Kur? What, Where, When?

18

What? Where?

When? Sheep.

Here. Forever.

Active lifestyle

21

Place to be

24

Sex and the city

28

Возење велосипед низ Балканот – Велосипедска тура 2009 Çiklizmi në Ballkan - Biketour 2009 Cycling through the Balkans - The biketour 2009

Места да се посетат во Македонија Vende te cilët duhet të vizitohen në Maqedoni Places to be in Macedonia

Љубов и секс на пат Dashuri dhe Seks ne rrugë Love and sex on the way

Editorial team Reporters & Translation: Arnhildur Hálfdánardóttir Arijeta Purellku Bahar Lama Benjamin Rexhep Bledi Cami Emira Lama Gjoko Vukanovski Guillermo Garcia Torrijos Idriz Islami Ilona Olehlova Indre Zdanciute Ivana Galapceva Ivana Janeva Ivana Krsteva Jehona Salihi

Laura Ballesteros Alonso Lucie Bilderova Lulesa Iljazi Makedonka Dicoska Rudina Fazliu Selena Jankulovska Shemsedin Iljazi Shkurte Sadiku Skender Agaj Sonia Garrido Faria Vera Markovska Vladimir Veljanovski Zoran Radicevski

Design & Photos:

Arnhildur Hálfdánardóttir Ilona Olehlova

Indre Zdanciute Yoann Le Bars Laura Ballesteros Alonso Margot Reis

Production & Coordination: Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski

Contact :

Volunteers Centre Skopje Sava Kovacevik 47-4/6 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 voices@vcs.org.mk www.vcs.org.mk

BOBE

editorial

4

d

KRYEARTIKULLI Editorial

Giqermo Garsija Torijos Laura Ballesteros Alonso

Laura Ballesteros Alonso

Laura Balesteros Alonso Guillermo Garcia Torrijos

Guillermo Garcia Torrijos

Патување, патување, патување и само патување, ова е нашето сегашно издание!

Udhëtim, udhëtim udhëtim dhe vetëm udhëtim, ky është botimi ynë I tashëm!

Како Леифур Ериксон, исландски истражувач, кој е веројатно првиот Европјанин кој стигнал во Северна Америка, како Марко, Вецијански трговец и истражувач кој е од првите западњаци кој патувал по свилениот пат во Кина, како Колумбо кој ја открил Америка патувајќи од Европа; или дури и цртанот од Жил Верн „Околу светот со Вили Фог“, тимот на VOICES сака да ви даде некои идеи, информации, примери, мотивации.. за размислување каде и како и да патувате и да го поминете слободното време, имајќи предвид дека доаѓа летото, викедните се подолги и температурите потопли!

Ashtu si Leifur Erikson, një hulumtues islandez, I cili është europiani I parë I cili arriti në Amerikën e Veriut, si Marko, tregtari I Venicias dhe hulumtues I cili është I pari ndër perëndimorët që udhëtoi nëpër rrugën e mëndafshit në Kinë, ashtu si Kolumbo I cili e zbuloi Amerikën duke udhëtuar nga Europa, apo edhe kartoni nga Zhil Vern “Përreth botës me Vili Fog”, ekipi I “VOICES” don t’iu jap disa ide, informacione, shembuj, motivacione… për tu menduar ku dhe si të udhëtoni dhe ta kaloni kohën e lirë, duke pasur parasysh se vjen vera, fundjavat janë më të gjata dhe temperaturat më të nxehta!

Може да почнете да читате за лудите начини за патување, на пример за луѓето кои патуваат од Чешка до Италија или оние кои пловат околу светот, а потоа може да продолжите да читате за стопирањето во Македонија. Ако продолжите да читате ќе наидете на една статија за велосипедска тура низ Балканот. А во „Место да се биде“ би сакале да Ви ги понудиме најубавите места во Македонија.Кога, како, што, како и секогаш, ви дава интересни совети во врска со интернет сраници, блогови, книги итн. Во овој случај, се разбира за патувањето! И во „Сексот и градот“ ке дознате за комбинацијата “секс плус патување”, т.е секс туризмот. Исто така би ве потсетиле дека во некои од нашите земји го славиме Денот на мајките, па по тој повод во ова издание им велиме Здраво на сите мајки и МНОГУ ВЕ САКАМЕ! Се надевеме ке уживате во ова ново издание и ке добиете многу идеи од него. Дека ке почнете да остварувате нови патувања или пак само да сонувате за нив. Се глеаме! Тимот на VOICES

Mund të filloni të lexoni për mënyrat e çmendura për të bër një udhëtim, për shembull për njerëzit që udhëtojnë nga Çekia në Itali apo ata të cilët lundrojnë rreth botës, pastaj mund të vazhdoni të lexoni për ndaljen në Maqedoni. Nëse vazhdoni të lexoni do të hasni një artikull për një turne çiklizmi në Ballkan. Kurse në “Një vend për të qenë” do të donim t’iu ofronim vendet më të bukura të Maqedonisë. “Çfar, Si, Ku” si ç’do herë ju jep këshilla interesante në lidhje me faqet e internetit, bllogsat, libra etj. Në këtë rast kuptohet që në lidhje me udhëtimin! Dhe në “Seksi dhe qyteti” do të kuptoni diçka për kombinimin “seks plus udhëtim”, I ashtuquajturi seks turizmi.

Gjithashtu ju përkujtojmë se në disa nga vendet tona festohet Ditën e nënave, dhe për këtë arsye në këtë botim u themi Përshëndetje gjith nënave dhe JU DUAM SHUM! Shpresojmë kënaqeni me këtë botim të ri

të

dhe të fitoni ide si ti realizoni udhëtimet e reja apo vetëm të ëndërroni për to.

Përshëndetje!

Ekipi I VOICES

Travel, travel, travel & travel, this is our present issue!

Like Leifur Eiríksson, an Icelandic explorer who was probably the first European to land in North America; like Marco Polo, a Venetian trader and explorer who was one of the first Western people to travel the silk road to China; like Christopher Columbus, Genovese navigator who reached America from Europe, or even like the cartoon adaptation by Jules Verne "Around the world with Willy Fog", with this issue VOICES team wants to give you some ideas, information, examples, or motivation about how and where to travel and spend your free time in the moment that the summer holidays are coming, the weekends are longer and we have warm temperature!

You can start reading about crazy ways of travelling, for example, about people walking from Czech Republic to Italy or people sailing around the world; and then you can continue reading about hitchhiking in Macedonia. You can also find one article about bicycle tour around the Balkans. And in “Place to be” we would like to offer you our personal greatest places in Macedonia. “What, where, when”, like always, introduces you to interesting tips related to web pages, blogs, books, etc. In this issue, of course, about travelling! And “Sex and The City” section is waiting to tell you how it is going with the combination “sex plus travel”, that is, sex tourism.

Also we´d like to remind you that in some of our countries these days we celebrate the Mother´s Day, so we want to make use of this issue to say hello to all mums and WE LOVE YOU A LOT! We hope you enjoy this new edition and that you´ll take a lot of ideas out of it. Actually we hope that you will start realizing new trips or even only dreaming about them.

Cheers!

VOICES team

RU[EWE NA VIZNITE BARIERI IVANA GALAP^EVA

5

У

ште од малечка сакав да патувам низ светот и редовно се возбудував додека читав авантуристички романи кои опишуваа разни земји, религии, култури. Моите родители ги поддржуваа моите аспирации и никогаш не се сомневав дека штом ќе пораснам ќе имам прилика да ја остварам оваа своја желба. Но, работите отидоа во друга насока. Се случија неколку организирани протести од страна на младите луѓе во Македонија за прекинување на визниот режим, но досега ништо не беше постигнато. Навистина се надевам дека нешто ќе се промени наскоро, затоа што секој млад човек има потреба од искуство во животот, да посети странски држави, да вежба странски јазици и запознава различни култури – тоа е она што на некој начин го гради карактерот на секој човек. Ми останува само надежта дека нешто ќе биде направено за да се подобри оваа ситуација, затоа што Македонците заслужуваат да патуваат како и сите други и да го искусат животот во странство.

“Македонците заслужуваат да патуваат како и сите други и да го искусат животот во странство”

Младите луѓе сонуваат да отидат во странство и многу е разочарувачки што ги имаат овие бариери околу себе. Пред да се измисли интернетот, луѓето во Македонија немаа никаква врска со надворешниот свет. Сега, малку е полесно да се оствари контакт и за среќа постојат програми кои им овозможуваат на младите луѓе да отидат некаде, како стипендии, размени, посета на роднини итн. Сепак, споредено со условите за патување на младите луѓе во светот ситуацијата е разочарувачка. Единствената можност што ја имаат младите луѓе во Македонија е да отидат во Америка затоа што постојат повеќе програми за работа во Америка во период од 6 месеци и 1 година и да работат како келнери во ресторан, во хотел и на овој начин тие заработуваат пари, го вежбаат странскиот јазик и наоѓаат нови пријатели. Друга можност која им се нуди на младите луѓе е да патуваат во Обединетото Кралство како бебиситери. И многу од луѓето во Македонија ги користат овие можности.

тема на месецот

Политичката ситуација во Македонија се промени и ние станавме заробени од политичките нефер услови. Имено, Грција отсекогаш имала проблем со уставното име на нашата земја – Република Македонија и имајќи в предвид дека Грција е земја-членка на ЕУ, оваа држава успеа да излобира поддршка од повеќето земји-членки и да постави вето врз македонското зачленување во НАТО. Како резултат, Македонија е опкружена со визен режим од секаде (освен Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Хрватска). Се разбира, постојат и други фактори и сметам дека генерално земјите од Балканот се во многу неповолна положба.

Shembja e barierave të vizve Ivana Galapçeva

Q

ë kur isha e vogël kisha dëshirë të shëtis nëpër botë dhe shpesh emocionohesha kur lexoja romane me avantura të cilët përshkruanin vende, religjione dhe kultura të ndryshme. Prindët e mi I përkrahnin aspiratat e mija dhe nuk dyshoja asnjëherë që kur do të ritesha do të kisha mudnësi ta realizoja këtë dëshirë timen. Por punët morrën një kahje tjetër.

tema e muajit

6

“Maqedonasit meritojnë të udhëtojnë si gjith të tjerët dhe ta shijojnë jetën jasht vendit të tyre”

Situata politike në Maqedoni ndryshoi dhe ne mbetëm rrobër tw kushteve tëpadrejta politike. Greqia gjithmonë ka pasur problem në lidhje me emrin kushtetues të shtetit tonë-Republikës së Maqedonisë dhe duke pasur parasysh se Greqia është vend antar në BE, arriti që të përfitoj përkrahjen e shumë vendeve tjera antare dhe të vendos veto për antarsimin e Maqedonisë në Nato. Si rezultat I kësaj Maqedonia rrethohet nga regjimet e vizave kudo (përveç Sërbisë, Bosnje dhe Herzegovinës, Malit të Zi dhe Kroacisë). Kuptohet egzistojnë edhe shumë faktorë të tjerë dhe mendoj se në përgjithësi vendet e ballkanit janë në një poizitë jo të volitshme.

Të rinjtë ëndërrojnë të të shkojnë në vende të huaja dhe dëshprohen shumë që I kanë gjith këto bariera rreth vetes. Para se të zbulohet interneti, njerëzit në Maqedoni nuk kishin asnjë lidhje me botën e jashtme. Tani është pak më lehtë për të vën kontakt dhe për fat të mirë egzistojnë programe që u mundësojnë të rinjve të shkojnë diku, si p.sh. me anë të të bursave, këmbimit të të rinjve, vizitimi I të afërmve etj. Sidoqoftë, në krahasim me kushtet për udhëtim që kanë të rinjtë në botë situata jonë është dëshpëruese.

Mundësia e vetme që kanë të rinjtë e Maqedonisë është të shkojnë në Amerikë, sepse atje egzistojnë më shumë programe për punë për një përiudhë prej 1 viti e 6 muaj dhe të punojnë në restorante si kamarierë apo në hotele dhe në këtë mënyre fitojnë para, e përvetsojnë gjuhën dhe gjejnë shok të rinj. Një mundësi tjetër që u ofrohet të rinjve është të udhëtojne në Mbretërinë e Bashkuar si dado. Dhe shume njerëz në Maqedoni I shfrytëzojnë këto mundësi.

Ndodhën disa protesta të organizuara nga ana e të rinjve Maqedonas për ndërprejen e regjimit të vizave, por deri më tani asgjë nuk ësht arijtë. Me të vërtet shpresoj që diçka së shpejti të ndryshoj pasi që çdo I ri ka nevoj për eksperiencë në jetë, të vizitoj vende të huaja, të përvetsoj gjuh të huaja dhe të shoh kulura të reja- kjo është ajo që në të vërtetë e ndërton karakterin e çdo njeriu.

Më mbetet vetëm shpresa se do të bëhet diçka në këtë drejtim për tu përmirsuar kjo gjendje, sepse Maqedonasit meritojnë të udhëtojnë si gjith të tjerët dhe ta shijojnë jetën jasht vendit të tyre.

Breaking visa barriers Ivana Galapceva

I

have always wanted to travel around the world and as a little girl I regularly got excited when reading adventure books that described different countries, religions, cultures. My parents supported my aspirations and I never doubted that once I grow up I will not have any problem in realizing this desire. However, things went into different direction.

Young people are dreaming about going abroad and it’s very disappointing that they have these barriers around them. Before the Internet was invented, people in Macedonia didn’t have any connection with the outer world. Nowadays it is a bit easier to get in touch with people and fortunately there are some programs that enable young people to go somewhere, like scholarships, youth exchanges, visiting relatives, etc. Still, compared to the conditions for traveling of young people around the world, the situation in Macedonia is depressing.

”Macedonians deserve the chance to travel and experience the life abroad, like everyone else”

The only opportunity people from Macedonia have is to go to the United States because there are many programs to work there for 6 months up to a year. For example, they work as waiters in a restaurant, or in a hotel; this way they make some money, practice English language and find some new friends abroad. Another opportunity offered to young people here is to go to the United Kingdom, work as babysitters. And many do use these chances.

There were several organized protests by young people in Macedonia about breaking the visa regime, but so far nothing has been achieved. I really hope that something will change soon, because every young person needs some experience in life, needs to visit foreign countries, practice foreign languages, and meet different cultures – that is what in some way builds the character of a person.

Only hope remains that something would be done to improve this situation, because Macedonians deserve the chance to travel and experience the life abroad, like everyone else.

topic of the month

The political situation in Macedonia changed and we became trapped by politically unfair conditions.

Namely, Greece had always had a problem with our country’s constitutional name – Republic of Macedonia, and, having in mind that Greece is member-state of EU, it lobbied the support by many member-states and even put a VETO to Macedonia joining NATO family. As a result, Macedonia is surrounded with visa regime from everywhere (except for Serbia, Bosnia and Herzegovina, Montenegro, and Croatia). Of course, there are other factors, as well, and in general, Balkan countries are in a very unfavorable position.

7

DENE[NOTO PE[A^EWE VO 2065 Arnhildur Halfdanardotir

А

втостоп? Па, и не е лесно. Може сте имале лошо или пак добро искуство но, во секој случај, автостоп патувањето обично приредува повеќе искуство отколку патувањето со автобус.

На патиштата во Македонија и не мора многу да се чека со палецот нагоре. И пред да почне да ве боли раката, некој ќе помине и ќе ве собере. Поради некоја причина, тоа најчесто се некои средовечни мажи. Не би требало тоа да биде поврзано со некаква злоупотреба. Можеби тие се тие што имаат повеќе храброст да превезуваат луѓе, да им прават друштво ако им е досадно или чувствуваат некоја потреба да им бидат водичи на кутрите туристи.

тема на месецот

8

Има некое чувство на сомнеж. Го набљудувате возачот како вози, се прашувате дали е возможно да добие срцев удар додека вози, дали ќе ви наплати или вози како идиот за да изгледа помачо. Во тој момент, навистина треба да ја послушате вашата интуиција. Овој период на сомнеж обично не трае многу долго. Возачот почнува пријателски муабет и за некое време може и да се опуштите на вашето седиште. Секое автостоп патување е интересно. Некој добар чичко ви купува кило јаболка од некој човек покрај патот. Или средновечен човек кој тврди дека зборува германски, вели дека Македонија е ‘scheisse’, а ако не се согласите може и ќе ви наплати за превозот. Некој постар ќе ве праша дали би се напиле кафе со него додека неговиот срамежлив син кој вози, ќе умира од срам од неговиот татко. Возач на камион од Тирана ви објаснува зошто се вози со вас, и кога сообраќајците ќе го сопрат му наплаќаат казна... Барем кога ќе излезете надвор малку ви олеснува. Па, автостоп? Дефинитивно едно од оние искуства кои се наоѓаат во главата каде ви се собрани сите приказни од вашето детство и кои постојано се наврашате и ги надополнувате настаните се до денот кога сте спремни да ги пренесете на идните генерации.

AUTOSTOPI I SOTSHËM NË VITIN 2065 Arnhildur Hálfdánardóttir

9

Në rrugët e Maqedonisë ska nevojë edhe të presish shumë me palcën përpjetë. Dhe para se të fillojë t’ju dhemb gishti dikush do të kalon dhe do të mer. Për shkak të donjë arsyeje ato më së shpeshti janë burra në mosha mesatare. Nuk duhet që te jet e lidhur me donjë keqpërdorim. Mundet që ato janë më të guximshëm që të udhtojnë me njerëz, ti bëjnë shoqëri nëse ju vje mërzitshëm ose ndjejnë ndonjë nevojë që të jenë udhëheqës të turistëve të mjerë.

Ekziston një ndjenjë e dyshimit. E vëzhgoni vozitësin, si vozit, e pyetni a është e mundur te mer infarkt përderisa vozit, a do tju kërkon pages ose do të vozit si idiot që të duket më maqo.

Në atë moment me të vërtet duhet ta dëgjoni intucionin juaj. Kjo periodë e dyshimit nuk ju zgjat shumë gjatë, vozitësi fillon shoqërisht tju bën muhabet dhe për një kohë mund që të lëshoheni ne ulësen juaj.

Cdo udhëtim autostop është interesant. Ndonjë xha i mirë ju blen kilogram mollë nga ndonjë njeri pran udhës. Ose ndonjë njeri në moshë mesatare i cili ju thot seflet gjermanisht thot se Maqedonia është “scheisse”, a nëse nuk pajtoheni mundet që edhe do tju kërkon pages të udhëtimit. Ndonjë më i moshuar do t’ju pyeste vallë kishit pi kafe me të përderisa djali i tij i maruar që vozit do të vdes prej turpit nga babai i tij. Vozitës i kamionit nga Tirana sqaron pse vozit me ju dhe kur të komunikacionit do ta ndalin i shkruajnë dënim... Barem kur të dilni jashtë pakës ju lehtëson.

Pa Autostop? Definitivisht një nga ato përvojat që gjinden në kokë ku janë mbledhur gjithë përrallat nga fëmijëria juaj dhe të cilat vazhdimisht i keni zmadhuar deri me ditën kur janë të gatshëm ti mbartni gjeneratave të ardhshme.

tema e muajit

A

utostop? Po edhe nuk është lehtë. Mund që keni patur përvojë të mirë apo të keqe, por megjithatë udhëtimi autostop në të vërtet sjell më shumë përvojë se sa udhëtimi me autobus.

TODAY’S HITCHHIKING IN 2065 10

Arnhildur Hálfdánardóttir

topic of the month

H

itchhiking? Well, that´s a tricky one. You can have bad experience and you can have good experience but in any case hitchiking usually provides more experience than sitting in a bus.

On an ordinary road in Macedonia you don´t have to wait long with your thumb up. Your hand is maybe just about to start aching when someone picks you up. For some reason those are most of the time middle-aged men. Maybe they just have more courage to pick up people to keep them company if they are bored or more need for guiding poor tourists.

When you are inside the car there is a period of suspicion. You observe the driver and his driving skills and wonder if he is likely to get a heart attack while driving, charge you, or drive like an idiot to look more macho. In this case you really have to trust your intuition. This period of suspicion is normally not that long, the driver hopefully starts a friendly conversation in a while and you can lean a bit back in your seat.

Every hitchhiking is interesting. A nice man buys you a kilo of apples from farmers by the road. A middle aged man who “spricht deutsch” claims that Macedonia is “scheisse” and when you don´t agree he suddenly decides to charge you for the ride.

An old man proposes you to have a coffee with his shy son who is driving and feeling very embarrassed about his dad. A truckdriver from Tirana has to explain why he is travelling with you to the roadpolice and the roadpolice charges him. At least when you are out of the car there is always a certain relief.

So hitchhiking? Definitely one of those experiences that belong to the place in your mind where you put some crazy stories from your youth and work on exaggerating them regularly, until the day they are ready for the ears of future generations.

OD REPUBLIKA ^E[KA DO KRAJ SVETOT Ilona Olehlova

З

амислете си, еден ден ќе се разбудите. Ќе ги нема колите, возобите, автовусите или авионите. Што ќе правите? Можен одговор би бил, ќе пешачам. Повторно ќе започнете да ги користите вашите нозе за да поминете некоја дистанца. Како и да започнете одејќи пеш околу светот.

M

o`ebi ne e ba{ dobra idejata da zapo~nete vedna{ so odeweto pe{ po svetot. Iskreno za da zapo~nete so odewe pe{ po svetot potrebna vi e dobra fizi~ka kondicija, planovi, mapi ,dobri ~evli I sponzori. No, {to vi e potrbno za {etawe niz eden grad? Za odewe do nekoj drug grad? I {to vi e potrebno za odewe od ^e{ka do Italija?

“..дуpи и само патот може да биде цел..” ^e{kiot artist Franti{ek Skala mo`e da vi odgovori na ova pra{awe, zatoa {to toj trgnal pe{ do Italija vo 1993 god. Pri~inata bila ednostavna. Kako artist Skala koja ne koristel nitu kola ili kompjuter, trebal da u~evstvuva na bienaleto vo Venecija. Koga razmisluval okolu zna~eweto i oblikot na transport, toj odlu~il da trgne pe{. Na krajot patot iznesuval 850km.

Skala svoeto iskustvo i vpe~atocite od patot gi iskoristil vo svoeto umetni~ko delo. Prvo svoite crte`i i predmeti koi gi sobral popatno gi izlo`il direktno na bienaleto. Podocna go izdava svojot patepis i vo mnogu intervjua koi gi ima napraveno podocna toj veli deka patot do Venecija e edno od negovite najubavi momenti vo `ivotot.

Ima lu|e koi odat pe{ po svetot i isto taka lu|e koi koristat razni tipovi na transport, kako na

primer grupa na lu|e koja izgradila svoj brod i da bideme precizni toa ne bil obi~en brod.

Toa bilo kopija na Magelanoviot brod Viktorija, prviot brod koj krstarel okolu svetot vo 16 vek. Grupata go izgradila brodot Viktorija {to bi se reklo od ni{to. Tie duri se~ele drva za izgradba na istiot. Vo 1999 grupata od 9 lu|e zapo~nale so patuvawe okolu svetot. Na krajot od patuvaweto po 5 godini samo trojca od niv uspeale da go zavr{at.

Ovie trojca pominale 5 godini i 20 dena na otvoreno more. Za vreme na patuvaweto se borele protiv okeanot, branovite i sekako samite sebesi, no pronao|aweto na tvoeto Jas e celta na ova patuvawe, zarem ne e taka? I ne e va`no dali e patuvawe okolu svetot ili niz gradot koj go poznava{. Zo{to? Zatoa {to “Duri i samo patot mo`e da bide cel”, veli edna ^e{ka pesna.

Se soglasuvate neli?

From Czech to end of the world? I was thinking that Czech is end of the world.

Nga Republika e Ceke deri në fund të Botës

Ilona Olehlova

P

aramendoni, një ditë të zgjoheni.Nuk do I keni veturat, trenat, autobusat apo aeroplan. Cfar do të bënit? Ndoshta përgjigjja do të ishte, do ec. Përsëri do të fillonit të përdorin këmbët tuaja për të kaluar një distancë. Si të fillonit të ecnit në këmbë rreth botës.

Ndoshta nuk është edhe aq ide e mirë për të filluar me një herë me kalimin në këmbë rreth botës. Sinqerisht për të filluar me ecjen në këmbë pas botës u është e nevojshme kondicion I mirë fizik, plane, harta, këpucë të mira dhe sponsorë. Por, cfar u është e nevojshme për të shëtitur një qytet? Për të shkuar në ndonjë qytet tjetër? Dhe cfar u është e nevojshme për të shkuar prej Cekie deri në Itali?

Artisti Czech Frantishek Skala mund tu përgjigjet në këtë përgjigjie për atë edhe ai shkoi ne këmbë deri ne Itali në vitin

“..Gati edhe vetë udhëtimi mund të jet një qëllim..”

1993. Shkaku ishte thjesht. Si artist Skala që nuk përdori as vetur e as kompjutor, duheshte të marrë pjesë në bienalet e Venedikut. Kur mendonte rreth dmethenjes dhe formës së transportit, ai vendosi te shkoi në këmbë. Në fund rruga doli 850km.

Scale përvojën e tij dhe përshtypjet e rrugës I shfrytëzoi në veprat e tij artistike. S Scale përvojën e tij dhe përshtypjet e rrugës I shfrytëzoi në veprat e tij artistike pari vizatimet dhe mësimet që I fitoi gjat rrugës I ekspozoi drejtperdrejt në bienal. Më vonë e dha patepisin e tij dhe në shumë intervjua qv I ka pas bë më vonë ai thotë që rruga për në Venedik është njëra nga momentet më të mira të jetës së tij.

Ka njerëz që shkojnë në këmbë nëpër botë dhe njëasht njerëz që përdorin lloje të ndryshme të transportit, si përshembull grupë njerëzish të cilet kan ndërtuar varkën e tyre dhe të jemi precizë ajo nuk ka qen varkë e rëndomtë. Ajo ishte kopi e varkës Magelane, viktoria, varka e parë kryqëzore rreth botës në shekullin 16. Grupa e ndërtoi varkën Viktoria që do të thotë nga asgjë.Ata gati pren drunjë për të ndërtuar të njejtën. Më 1999 grupi nga 9 veta filluan me udhëtimin rreth botës. Në fund të udhëtimit pas 5 vjetësh vetëm tre prej tyre arritën ti shkojnë deri në fund.

Keto të tre kaluan 5 vjet e 20 dit në det të hapur. Gjat kohës së udhëtimit luftonin kundër oqeanit, dallgët dhe normal vetveten, por gjetja e unit është e gjitha e këtij udhëtimi,a nuk është ashtu?

Dhe nuk është e rëndësishme a është udhëtim rreth botës ose rreth qytetit që e njeh. Përse? Sepse “Gati edhe vetë udhëtimi mund të jet një qëllim” thotë një këngë Ceke.

Pajtohen apo?

From Czech to the end of the world Ilona Olehlova

I

magine that one day you will wake up. There will be no cars, trains, buses or planes. What would you do? Probably the answer would be to walk. You would again start to use your legs to pass distances.

Moreover, you could even start walking around the world.

Maybe it is not the best idea to start walking around the world directly. To be honest, for walking around the world it is better to have things like good physical condition, plans, maps, good shoes and sponsors. But what do you need for taking a walk around the city? What do you need for walking to another city? And what do you need for walking from Czech Republic to Italy?

A Czech artist, František Skála, can answer this question, because he went for a walk to Italy in 1993. The reason was simple. An artist Skála, who does not use car nor computer, had to attend biennale in Venice. When he was thinking about the means of transport, he decided to walk. The way was 850

“..even the way can be the goal..“ kilometers long. Skála used his experience and memories from the road in his artwork. At first, directly on biennale he exposed drawings and different objects which he collected during his trip.

Later on, he published his travel diary and during the time in many interviews he was saying that the way to Venice was one of his best life moments.

There are people walking around the world and there are peo-

ple using different kinds of transport. For example, a group of people built their own boat and to be precise, it was not just an ordinary boat. It was a copy of Magalhães’s boat ‘Victoria’, the first boat which sailed around the world in the 16th century. The group built the copy of ‘Victoria’ out of nothing. Moreover, they were even cutting down trees for that boat. In 1999, the group of nine started to travel around the world. At the end, after five years only three of them remained.

Those three people spent five years and twenty two days on the sea. During the way they were fighting the ocean, the waves and especially themselves. But discovering yourself is the point of traveling, isn´t it? And it does not matter, if it´s a journey around the world, or a journey around a city that you know. Why? Because “even the way can be the goal“, like one Czech song is saying.

Do you agree?

Hm... no cars, no buses, no trains...

You cannot scare me.

I do not use them anyway.

Улична анкета - Intervistë rruge -Street interview

Faida: “Unë dëshiroj të shkoj në Dubai sepse është shumë mirë atje.

Eshtë një vend shumë i bukur. Unë kam qenë në Sërbi për një javë.”

“Би сакала да патувам во Дубаи, бидејќи таму е многу убаво. Досега сум престојувала во Србија една недела.”

14

Simona: “Јас исто така сум била во Србија со мојата другарка Фаида. Јас би сакала да одам во Париз бидејќи ми се допаќа модата во Париз.”

street interview

“I´d like to go to Dubai because it´s nice there. It´s a beautiful place. I´ve been to Serbia for one week already.”

“Unë gjithashtu kam qenë në Sërbi me shoqen time Faida.

Unë dëshiroj të vizitoj Parisin, më pëlqen moda atje.”

“I´ve also been to Serbia with my friend Faida. I want to go to Paris, because I like the fashion there and lots of other things.”

Toni: “Во изминатите години сум бил само во Србија. Пред 20 години сум бил и во Германија, но бидејќи бев многу мал не се сеќава речиси на ништо. Би сакал да патувам насекаде. Не би сакал да одам во земјите каде времето е ладно, како на пример во Ноpвешка и Шведска. Ги сакам тропските предели.”

“Për këto 20 vitet e fundit unë kam qenë vetëm në Sërbi. Kur isha vetëm 5 vjec isha në Gjermani por se mbaj mend aspak se kam qenë shumë i vogël. Do të dëshiroja të udhëtoja kudo, vetëm jo në vendet e ftohta si Norvegjia dhe Suedia. Më shumë më tërheqin vendet Tropikale.”

“For the past years I´ve only been to Serbia. 20 years ago I was in Germany but I was really small and don´t remember.

Whereas I would like to go everywhere. I wouldn´t like to go to the cold countries, though, like Norway and Sweden. I prefer tropical countries.”

Habibe: “Јас бев во Србија, Австрија, Германија, Унгарија, Косово и Словенија. Сакам да одам во Абу Даби во Саудиска Арабија.”

Mirjeta:

“Јас сум била во Косово, Црна Гора и сега живеам во Македонија. Ќе одам на патување преку мојот факултет и ќе ги посетам Милано, Париз, Барселона, Шпанија и Австрија... Би сакала да одам во Сахара, но незнам дали би можела да одам бидејќи се плашам од змии. Имам фобија.”

“Unë kam pas rastin të vizitoj shumë shtete si: Sërbin, Kroacinë, Austrinë, Gjermanin, Kosovën dhe Slovenin. Dëshira ime është të vizitoj Abu Dhabi-n në Arabinë Saudite.”

“So far I have been to Serbia, Croatia, Austria, Germany, Hungary, Kosovo and Slovenia. I would like to go to Abu Dhabi in Saudi Arabia for travelling.”

“Unë jetoj në Maqedoni por kam pasur rast ti vizitoj ca shtete fqinje si Malin e Zi, Shqipërine dhe Kosovën.

Unë do shkoj në Euro trip që organizon universiteti ku unë studioj dhe do kem rastin të shoh nga afër shtetet më të mira të Europës, si : Spanjën, Austrinë, Francën, Gjermaninë… Dua te shkoj në shkretëtirën e Saharës, mirepo nuk e di a do më realizohet kjo dëshirë ngase kam shumë frikë nga gjarpërinjtë. Kam fobi.”

“I have been to Kosovo, Albania, Montenegro and I´m living in Macedonia. I´m soon going on a study trip with my university to Milano, Paris, some places in Austria and Barcelona... I want to go to Sahara but I don´t know if I can because I´m afraid of snakes. I have that phobia.”

Eurizons:

Evropski pat za celosna odgovornost “Ние сме дел од светот – да бидеме дел и од неговата иднина“ – тоа е мотото на Европскиот пат за глобална одговорност кој се одржуваше 2006 и 2007 година. Шеесет млади луѓе од 13 земји се собраа заедно да патуваат автостоп 3000 км преку осум европски земји – не само да се забавуваат, туку: Да ја проучат активната рефлексија на нашата сопствена одговорност наспроти светските проблеми, да ги потсетат политичарите за нивните ветувања кон Милениумските Развојни Цели (МРЦ) и покренување на договори за слободна трговија согласно co Економските Партнерски Договори (ЕПД).

“Секој пат кога одиме изморени по улиците, собираме енергија за агитација и активности...” организациите на националниот партнер и локалните Eurizons тимови и беа адресирани за локалните луѓе и локалните невладини организации, нудејќи улични театри,

Милениумски Развојни Цели (МРЦ) се осум цели кои треба да бидат реализирани до 2015 година, како одговор за сите светски развојни предизвици. Во 2000 година, со усвојувањето на Милениумската декларацијата на Обединетите Нации, 192 државичленки на Обединети Нации и не помалку од 23 интернационални организации, постигнаа согласност за имплементација на МРЦ до 2015 година. МРЦ имаат за цел да го поттикнат развојот преку унапредување на социјалните и економските услови во светските сиромашни и земји. Тие содржат: 1. Намалување на сиромаштијата и социјалната исклученост 2. Постогнување на сеопфатно образование 3. Унапредување на половата еднаквост и поддржување на жените 4. Намалување на смртноста кај децата 5. Подобрување на здравјето на родилките 6. Борба против ХИВ/СИДА и туберкулоза 7. Обезбедување на одржливост на животната средина 8. Партнерство за развој

“Секој пат кога одиме изморени по улиците, собираме енергија за агитација и за сите наши активности – од опкружувањето, од случајните поддржувачи, од вниманието на тие кои застануваат од секој член од групата. Ова искуство ни даде нова сила за понатаму “ вели Ленка Черна, автостоперка од Чешката Република. Во оваа единствена интернационална група, границите меѓу земјите многу брзо беа заборавени, секој може да се почувствува како дел од нешто големо, дел од Европа во целина. Кампањата беше организирана од Светската едукативна мрежа за млади европјани, поттикнати од повеќе 20 европски организации. GLEN е Европска научна програма од и за младите од Европа, фокусирани на прашањето за развиток и напредување. Повеќе информации на www.eurizons.net Повеќе информации за GLEN на www.glen-europe.org

МРЦ имаат потенцијал да бидат глобална агенда на хуманоста за надминување на глобалната неправда насекаде во светот. Ако сакаме МРЦ да бидат имплементирани а не да останат само како декларација на добрта политичка волја, луѓето мора да бидат информирани за нив и да ја разберат нивната улога во надминувањето на најголемите проблеми во човештвото. ЕПА договорите за слободна трговија станаа преговори помеѓу Европската унија и 75 некогашни европски колонии познати како Африканска, Карибиска и Пацифичка група (АЦП). Економските договори за партнерство се шема за создавање на слободна трговска зона (ФТА) помеѓу Европската комисија при Европската унија и АКП земји. АКП се дел од Cotonou договорот – многу поширок договор кој вклучува помош, трговија и политичка сооработка меѓу земјите од двете групи. Cotonou дојде на местото на еден постар договор (познат како договорот Ломе). Според Ломе договорот, АКП имаа специјална дозвола за продавање на одредени продукти на европските пазари.

15

млади во европа

Овој пат се одржаа осум настани во Рига, Краков, Братислава, Прага, Фрајбург, Базел, Нанси и Брисел. Настаните беа подготвени во големите градови од

панел дискусии, работилници или концерти. Последниот настан се одржа во главниот град на Европа - Брисел. Автостоперите беа пречекани од членовите на Европскиот Парламент на отворен состанок каде што беа презентирани резултатите од патувањето и беше претставено отвореното писмо за Економските Партнерски Договори (ЕПД).

Eurizons: Lucie Bilderova

ër p e n ropia me u h E s i ë s tërë Rr ug ë t i jës g e j g për

“Ne jemi pjesë e botës – të bëhemi pjesë edhe të së ardhmes të saj“ – ajo është motoja e rrugës Europiane për përgjegjësi globale e cila mbahej në vitin 2006 dhe 2007.

Gjashtëdhjetë të rrinjë nga 13 shtete u mblodhën së bashku të udhëtojmë me autostop 3000 km nëpër 8 shtete Europiane – jo vetëm për tu argëtuar, por: Ta studijojnë refleksionin aktiv në përgjegjësin tonë personale kundër problemeve botërore. Ti përkujtojnë politikantët për premtimet e tyre kah Qëllimet Zhvillimore Mileniume (QZHM) dhe ngritjen e marrveshjeve për tregti të lirë në pajtim me Marveshjet Partnere Ekonomike (MPE)

të rinjtë në Europë

16

drojnë pran secilit anëtar të grupit. Kjo përvoj na dha fuqi të re për mëtutje – thot Lenka Cerna, autostopere nga Republika Ceke. Në këtë grupë të vetme ndërkombëtare, kufijtë në mes vendeve shumë shpejtë ishin harruar, secili mund të ndjehet si pjesë e dickaje të madhe, pjesë e Europës në tërësi.

“Cdoherë kur shkojmë të lodhur nëpër rrugë, mbledhim energji për agitim dhe për gjitha aktivitet tona...”

Kësaj rradhe u organizuan 8 ndodhi në Riga, Krakov, Bratislava, Praga, Frajburg, Bazel, Nanasi dhe Bruksel. Ndodhit ishin të organizuara në qytetet e mëdha nga organizata partnere nacionale dhe ekipet lokale Eurizons dhe ishin të adresuara për popullatën lokale dhe organizatat joqeveritare lokale, duke i ofruar atyre teatre rrugure, panel diskutime, puntori apo koncerte.

Ndodhia e fundit u mbajtë në kryeqytetin e Europës – Bruksel.

Autostoperët ishin të pritur nga anëtarët e Parlamentit Europian në takim të hapur ku ishin të prezentuar rezultatet nga udhëtimi dhe ishte e prezentuar letër e hapur për Marveshjet Partnere Ekonomike (MPE).

Kampanja ishte e organizuar nga Rjeti edukativ botëror për të rrinjë europian, prej më tepër se 20 organizata europiane.

GLEN është program mësimore Europiane nga dhe për të rrinjtë nga Europa, të fokusuar në pyetjen për zhvillim dhe përparim.

“Cdoherë kur shkojmë të lodhur nëpër rrugë, mbledhim energji për agitim dhe për gjitha aktivitet tona – nga rrethimi, nga përkrahësit e rastësishëm, nga vëmendja e atyre të cilët qën-

Më tepër informata në linkun www.eurizons.net. Më tepër informata për GLEN në linkun www.glen-europe.org.

Cfarë janë Qëllime zhvillimore mileniume?

Qëllime zhvillimore mileniume (QZHM) janë 8 qëllime (cake) të cilat duhet të realizohen deri në vitin 2015, si përgjigje për të gjitha provokimet zhvillimore botërore. Në vitin 2000, me përvetsimin e Deklaratës Mileniume të Kombeve të Bashkuara, 192 shtete antëtare të Kombeve të Bashkuara dhe jo më pak se 23 organizata ndërkombëtare, aritën marveshje për implementim të QZHM deri në vitin 2015. QZHM kanë për qëllim ta risin zhvillimin nëpërmjetë përparimit të kushteve ekonomike dhe sociale në vendet botërore të varfra.

Ata përmbajnë: 1. Ulje të varfëris dhe përjashtimit social 2. Aritje të arsimit gjithëpërfshirës 3. Përparim të barazis gjinore dhe përkrahje të grave 4. Ulja e vdekjeve tek fëmijët 5. Përmisim të shëndetit të nënave të cilët lindin 6. Luftë kundër HIV/SIDA dhe tuberkulozës 7. Sigurim të mirëmbajtjes të ambientit jetësor 8. Partneritet për zhvillim QZHM kanë potencial të bëhen agjend globale të humanitetit për tejkalim të padrejtësis globale cdokund në botë.

Nëse duam QZHM të jenë të implementuara dhe të mos ngelin si deklarata të vullnetit të mirë politik, njerëzit duhet të informohen për ata dhe ta kuptojnë rolin e tyre në tejkalimin e problemeve më të mëdhaja të njerëzimit.

EPA marrveshjet për tregti të lirë u bënë negociata në mes UE dhe 75 kolonit e dikurshme europiane si grupet Afrikane, Karibiane dhe Pacifike(ACP). Marrrveshjet ekonomike për

partnertet janë skema për krijimin e zonës të lirë tregtare (FTA) në mes Komisionit europian në përbërje të UE dhe AKP vendet. AKP janë pjesë e Cotonou marrveshjes – marrveshje shumë më e gjërë e cila përmban ndihmë, tregti dhe bashkëpunim politik në mes vendeve të të dyja grupeve.

Cotonou erdhi në vendin e një marrrveshjeje tjerë (e njohtur si marrveshja Lome). Sipas marrveshjes Lome, AKP kishin leje speciale për shitjen e prodhimeve të posacme në tregjet europiane.

Eurizons: European tour for global responsibility Lucie Bilderová

“We are part of this world - let’s be part of its future” – that is the motto of the European tour for global responsibility that took place in the years 2006 and 2007.

On this tour, eight events in Riga (LV), Krakow (PL), Bratislava (SK), Praha (CZ), Freiburg (DE), Basel (CH), Nancy (FR) and Bruxelles (B) took place. The events were prepared in big cities

“Every time we went tired to the streets, we got energy from campaigning and our actions...” by the national partner organizations and local Eurizons teams.

They were addressed to local people and local non-governmental organizations offering them street theatre, panel discussions, workshops or concerts. The last event took place in the European capital – Bruxelles. The hitchhikers were welcomed by the Members of the European Parliament in the meeting where

The Millennium Development Goals (MDGs) are eight goals to be achieved by 2015 that respond to the world’s main development challenges. In 2000, 192 United Nations member states and at least 23 international organizations have agreed to achieve MDGs by the year 2015 by adopting United Nations Millenium Declararation. The MDGs aim to spur development by improving social and economic conditions in the world’s poorest countries.

They include: 1. Eradication of extreme poverty and hunger 2. Achievement of universal primary education 3. Promotion of gender equality and empower women 4. Reduction of child mortality 5. Improvement of maternal health 6. Combat HIV/AIDS, malaria, and other diseases 7. Ensurement of environmental sustainability 8. Development of a global partnership for development

results of the tour were presented and Open letter about EPAs introduced.

“Every time we went tired to the streets, we got energy for campaigning and all our actions – from the surroundings, from the attention of the by-standers, from each other in the group. This experience gave us always a new power for going on” said Lenka Černá, a hitchhiker from the Czech Republic. In this unique international group the borders between the countries were soon forgotten and you could feel as part of something bigger, part of Europe as a whole.

The campaign was organized by the Global Education Network of Young Europeans, invloving more than 20 European organizations. GLEN is a European learning programme of and for young Europeans focusing on development issues.

For details on go to http://www.eurizons.net/. For more information about GLEN, please visit http://www.glen-europe.org/

Glen, MDGs and EPAs ...

I am for it...

The MDGs have the potential to be the global agenda of humanity to overcome global injustice in a worldwide joint effort. If we want the MDGs to be achieved instead of only being ‘a nice declaration of politicians’ goodwill, people must be informed about them and understand their own role in overcoming the most important problems of humankind.

EPAs (Economic Partnership Agreements) are free-trade agreements being negotiated between the European Union and 75 former European colonies known as the African, Caribbean and Pacific group (ACP). Economic Partnership Agreements are a scheme to create a free trade area (FTA) between the European Commission of the European Union and the ACP countries. EPAs are part of the Cotonou agreement – a much wider agreement that covers aid, trade and political cooperation between the two groups of countries. Cotonou replaces an old agreement (called the Lomé agreement). Under the Lomé agreement, the ACP had special access to sell certain products in European markets.

youth in Europe

Sixty young people from 13 countries joined together to hitchhike 3000 km throughout eight European countries – not only to have fun but mainly to: sentize the active reflection of our own responsibility towards global problems and remind politicians about their promises towards Millenium Development Goals (MDGs); and stand up for fairtrade regulations within the Economic Partnership Agreements (EPAs).

17

Кад

? о т Ш , е , Ко га

зине а г а М Фото ете! провер лajн

е. списани н о о н в Хар и. те ед ин Алан е на уш јб м е и и Д е т о е ораф овозмож Бурн н т на фот пројект е да се к а н је о к р о п т поче овој Тоа е а деја на и се на ц и о и к а н т с а е о т н т и в с Гла ако кр тограф к о е ф н а а и т з л а а н б стра а (Сак простор иера. Ве техники, и мест бовта во р а к а т своја ови, а љу чко чни став телите н од разли о Русија или Хо што се е заедни : в е т т арви е шува Острово о се пра дговорот на Х ови за к А . ) ја и, о Ј.Коре и збор приказн е клучн нете за овие и револуција с И ако погледе . ја е малата живот еволуци ја видит рафски а г д о е т о ж о ф мојот слики, м од овие уција. неколку и револ ја и ц у л о в лична е rg/ ете: Провер agazine.o w.burnm w /w :/ p htt

Блог т е... о к и н д и побе ка

ди де а се ви на Може д а т зданија и е о м в зборува ВОИЦЕС нњето. у пата ва ви за е поста г Па ако ло б ј о К ето: прашањ и т ната ар? Вис е најдоб е обидеме с на е ако овориме г ј д о добиеме а д да с е к о е о, мож а што в о е т е а њ з њ а а , ш тув пра овори ог за па лио одг дури бл важно и мал ми е с н у к в ш а личен Неког . о л оѓаме е а с н има раз друго а што н о д у к о у о. н т д , од е ваме ашањет е на пр лго пату о м д и X т у а fo к р л в е ко се блог т. Но да о ајдобар г н е и т ц е т и на пато с н ат ори некои п го и иск Според оверете р п а П ! noMad. патувате и додека ужувајќ

Слики ика и л б у п е р Банана лда то има Есмера слите ш ичко и си ми

ете: m/ Провер omad.co ww.foxn http://w

рана т с т е н Интер олку к е н о с т о ет Околусв клика слични и нудат

Можеб а заедн е епублик Банана р р а л д а . В р с к а т а с е ј о ,к со Есме р Сохо ф. вика Јан а р г о т о нф слободе а, во Чешк е н е д Ро го а е д но мож асекаде. те н сретене иве последн со Во и н годи во неколку л и б камера а т а в о . г не ика Во и Коста Р ните ја и б м у л приказ Чиле, Ко онајдат р п е аити. с а тат во Х може д с и и р к о и , к л с е е то с ава боја неговит зилата ш јна и уб о ја в т с а п о д а с е т в е е од уси с за тап оже да в фии на ап автоб м т и п а и т с у е Ови огра автоб кои фот на на хипи поглед ура. Не т и личат л а е б н ч о и н л р е те ц д и о т н х а а нуд слим на пси сто боја фото-блогот Му е за м а а н т а р н ј со Сохо иказ ва случа е шана пр О Н . и . т п о ш о т е о е м в у жи ја,раз де шо и а н к а , и п а л г и Ш а боја ти во од Мал ор се во жуваат емигран х е о т С и к а ч н аска Афри иките а тие р дали сл о е дек крај. н е важно ж з а е б јв а а ли. Н а книг н е р о в т црно-бе ео и. Тие с приказн

18

ете: / Провер chor.com ww.janso /w http:/

о страни к према. мноогу о т и ја и о т к с и о л П јт) ги зни, с а к и р авел Са п р Т : а за з нешта јт с е е ме то (Темнпл а. Тоа а т д ш е т ТЕТСИ н а а к е кои са те ови и и с ц и и н д с т у н па итија о пат, за ви откр о н од е т луѓе на и вн риказна елат ни ајдете п н ја и а ги спод ц д р у и на Т . Може западот з и а н н другите л а а л в а у в ј пат пату и с Томас ко или Катја која рана ја екоја ст и Грузи рика. С е на има м а А р т с а н Централ иказна. Секоја пр посена . судбина а н б посе ете: Провер com/ ww.tetsi. w / / http:

C

? r u K , u K , ë r a f

afi dhe Fotogr a k i l b u rep Banana llda t B aEsmera ërbashkë p të ë n Jan a

het i cfarë k idhja qu mendon rallda. L e dur në n m s li E I Ndoshta e . Është lika dh b rë li u p I ndit f re ra a nan itet e fu fotog okund. V cili është d mbi c I i lu r, n o o o K h k o , S ë Cile d ta ta n n u ë m n e r q je o aska d të g n Ceki, p n e tij p e tij mun n rë të e re fi o m ra a rd g k foto me që pë Rika. Në t tap-tap me ngjyrë dhe Kosta t për automjete ë n ja -tap ime hipi auto usat tap den treg ngjajnë to autob ë I a K is e i. h D it d . a k në H odeli dritur, ë tur psih e ofrojnë dhe të n n r ë u k jn u o b c te tju rav he mund d të ngjy foto-blokin b u s ë ve d t n ë ve n e ri o m h t o s S të s. Ky ra tregifotografi zit ë jetë shtë përshkruar e h rd a b ë n është u je k k , u m pa alagës një. N a M p e S t ë ë n n ngjyrë an Myslima ntët afrik ahorit a janë me ra ig em e r S egojnë tr mi pë fitë e që ata tr i fotogra s ë të d h n s ë rë a me esorj pa fund. e zi. Kry të hapur a bardh ra b li ë n ja gime. Ata

qje Web fa klikime a s i d e ës m sende të Reth bot ofrojnë t a il c të

faqe je. dhe pais ë shumë gjitha Ekzistojn përalla, fotografi fron të o i ) jt a : S e tim, për Travel ndryshm në udhë lejt për it p z të m rë e je T ( n për et e tyre TETCI ë zbulim j htë vend jn s re a ë p d i e n A ti im . këto he treg ët duan d il e c i n të rq je t g të Tu udhëtarë tjerët. Mund të erëndim p ë ar n r të a dhëtu a udhëtu reja me i paska u tja, e cila pask il të c i im , g it e s ka tr Toma se Ka cila faqe reqisë o e G S . e h re d ro isë end të. erikën Q të veqan nëpër Am cila faqe ka fat Se veqante. uat: Po prov com/ ww.tetsi. w / / http:

Provoni: .jansochor.com/ ww http://w

Blok htë... s ë i s e u flitet për Dhe fit VOICES ili blok otimet e

në b tja: C shifet se h e t p ye o të tr h ndohed s n ra u a M nëse mu ëse p të N h s . on ë in m ta vërte jmë milli udhëti mirë? E nd të fito hme dhe I u ë m m , s e të ësh yetj drys jigjemi p hat hije te n në një fs mi ti përg epse secili ka s jë n j re p s të it , ja g je m e sa dhëti përgjig blok te u htë e rëndësishm e or h P d . e in a s deri dhëtim nuk ës u rë ë e n h ë u jë k n rë gjejm udhëtarëve blo tjetër. As urse cfa k a a , s is ë d ri e jm s Sipa i përd udhëto pyetjes. a shikon i P m . e d h a e M ti kth foXno ë është më I mir i! udhëton

azin g a M o Fot ! nline. Ky Provoni reviste o

jë ja I edhe n arvi. Ide shtë emir fit Dejbin Alan H ë t e k h u o n s ë Burn gra und ject I foto ektit është të m të kariro p të h s ë ro fillim e këtij p janë në rej kryesore rafët që g hëkryq p d to u fo i s r ë p të e h ë s m ir ë h s s ë hap ndry b faqja ndeve të tyrë. Ve ë e ë is v s jr e u s h h d rë s e da e, teknikav Hotelet e stafeve, të e përRu s i o s e h ë s n ë n li rë a fa k c a i S i tn ll e u e Harvit (Ish se py ërgjigjja ë J.). Në p n , e re o im K g ë n tre në fjalët për këto he revolucioni ja nëse I bashkët d i Dhe volucion fotograf. oështë: e time si d ta shik n n u të m je , fi r ë ra p g re to e p q fo l ky ëto vo g e isa nga k cionin e lu o v re vëreni d e cionin dh ni evolu sonal. rg/ Shikoni: .burnmagazine.o w w w / / : p htt

Shikoni: .foxnomad.com/ ww http://w

19

h W ? t a Wh

. . . ? e r e en? Wh

MAGAZINE PHOTO

BLOG

winner and the

t!

Check i

aline mag other on n id a v f a o D e r phe a nam photogra roject is not just e is ” th f rn o u p “B ject a of this at is a pro main ide phers who are zine. It e h T . y e ra e g k rv li a to H o is h Alan page for p e space The web iques and . id y v a ro w p ir e to chn ning of th udes, te otels the begin of different attit r Love H all o ia s s s u d R a a in ro h s cros g, w t Island wonderin akhalin S ( re a s e answer u c o pla there is a). If y , re n o o K m m th d revolu ve c o in Sou s can ha lution an e o v ic ri E h to “ p s : ra e y g thes Harve the photo vid Alan for living at some of the s from Da rd o w y ok my ke volution take a lo tion are you will ersonal re p if ll d a n m A s life”. see a yo u c a n pictures, on. ti and evolu ead: rg/ ant to r If you w .burnmagazine.o w w http://w

avelling about tr g in k a e sp can be: at we are So the question th e e that s n ICES. truth is You ca st?” The ion of VO e it , we b d n e e o ti is th s in th is que ut it is o th b a to r g e lo answ e every“Which b find the , becaus to rs e ly w tr s l n il a ut trave lion if we w blog abo have mil r n fo e e v t b s E y e a . b m will be the nt taste n re a c fe if r n d e a s port t anoth body ha is not im n the village to it e s n e o m m ti eet o ling fro se some ho we m y, becau g, but w stion. Ac in e ll u e somebod q v a e tr th re to a n a k e c c w a how far blog you s m o ve b ever, let’ the best it and en way. How some travellers, k it, use c e h c to o g S cordin oMad. lled foXn find is ca way. joy your ry: m/ If you t omad.co ww.foxn w / / : p tt h

Let’s burn VOICES. Let’s burn VOICES. Let’s burn VOICES. Ok. That’s enough.

s ew click f WEB PAGE n i d l r wo the Around

similar offering re a o h w TSI (Tem pages vices. TE any web d m a to d re e n s a a e res There all th r ries, pictu ) is providing fo to , s d : a s g ro e thin n the vel Sit o ra T le ir p e a o e th r p ers plate fo lace for with oth It is a p to share story of e k a li d gether. n ld fi u ho wo u can o w Y rs .

Turkey s le e e c rn v tra weste ew pla n d f n o u s ro e a Central eling discoveri aveling in was trav tr s o a h w w o s Toma atja wh rgia or K page is and Geo . Every ry to s l . a America e person ge is on .

Every pa personal destiny e n o g hidin ry: If you t com/ ww.tetsi. w / / : http

20

is …

PHOTOS ublic and Esmerald rep Banana

a

s public ha anana re B is t a n h o w inking connecti ou are th smeralda. The her.

M ay b e y E hotograp u h p it on w elance e m yo fr m w o is o c n o t in lic, bu hor wh b o u S p n e a R J e h C ze c few y ars called rn in the here. In the last o b os a w He ica and C eryw t him ev , Costa R er e e v e il o h m c C is n d a to c mera u can a o c y is s h re a k tu used s he too is pic that are rough h h s T p le . ic ia h b e p v lum se tap-ta of tap-ta aiti. The ry ’s H ie to s p in ip e h n th tio kr ansporta nd look li c public tr hining, colorful a ychadeli s p e th s n o re d a u n o s a y e rs bus take miss colo ves. hich can li s stories r’ buses w o le h p c o o e S p on e of slims u tour. Som and white look M called g k c lo b la b to r o of Afrioffe f a ph the story e case o g th in ll is te is h T ich is laga, wh from from Má Spain. in ts ictures n igra if the p and r e k can imm c tt a la not m ul or b s rf e lo o o d c It are t thing is Sochor importan t s o hey m e tories. T white. Th telling s re a . y d e that th hout en book wit are open more: to know t n a w or.com/ If you .jansoch w w w / / : http

I am not Esmeralda, I am sure. But I like bananas.

Возење велосипед низ Балканот Велосипедска тура 2009 Арнхилдур Халфданардоттир

Оваа година велосипедската тура Екотопиа ќе се одржи низ Балканот. Ова е можност да се даде придонес кон природата и интензивно да се истражи регионот. Учесниците може да ги вртат своите педали од Македонија до Хрватска низ Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина од почетокот на јули до крајот на август.

Х

За практичните аспекти добив информација дека цената за учество од ден зависи од земјата од која доаѓа учесникот. Ова значи дека луѓето кои доаѓаат од побогати земји ќе платат повеќе. Целта е турата да стане подостапна за учесници од различни земји. Парите ќе се употребат за купување на здрава, во главно веган, и локална храна а учесниците ќе се менуваат во смени во однос на заедничкото готвење. Сакав да знам колку луѓе обично учествуваат во еко заедницата на турата со велосипеди? “Од досегашното искуство, има помеѓу 20 и 40 велосипедисти што возат истовремено.” – вели Даниел. “Често луѓето возат за да се раздвижат, бидејќи турата трае два месеци и не секој има толку долг одмор за да може да учествува целосно.”

“Оваа тема е исто така значајна за Балканот бидејќи политиките за климата и енергијата се далеку од задоволителни. Затоа, постои голема потреба за подигање на свеста за ова прашање меѓу јавноста и властите.” Секоја година турата со велосипеди има одредена тема а оваа година темата е климатските промени и енергијата. Оваа тема е исто така значајна за Балканот бидејќи политиките за климата и енергијата се далеку од задоволителни. Затоа, постои голема потреба за подигање

на свеста за ова прашање меѓу јавноста и властите. Го прашав Даниел колку заедницата за време на велосипедската тура ќе биде активна. “Сега контактираме групи по нашата планирана рута кои на некој начин работат со климатските промени и енергијата и ги прашуваме што се случува во нивниот регион. Овие групи може да ја искористат велосипедската тура како еден вид на кампањска алатка за подигнување на свеста за прашањата на кои тие работат. ” Toj продолжува “За сега не може да кажеме што точно ќе правиме, но последната година во главно беа демонстации од мал обем, потпишување петиции, медиумски настапи, правење работилници и слично.”

“Moже да биде тешко” признава Даниел“ но претпоставувам дека ако си здрава млада личност и ако не ти пречи повремено да бидеш испотен треба да се приклучиш на турата.”

Знаејќи дека овде летата можат да бидат многу жешки се прашував дали оваа тура не е преголем физички предизвик за обичните луѓе. Дознав дека максималното патување за еден ден ќе биде околу 50 км па не е неоходно да се биде во топ форма, исто така луѓето се слободни да одберат нивно темпо и во кое време од денот сакаат да возат.

“Moже да биде тешко” признава Даниел “ но претпоставувам дека ако си здрава млада личност и не ти пречи да повремено да бидеш испотен треба да се приклучиш на турата.”

Сакаш да дознаеш повеќе за турата и како да аплицираш? Провери на http://www.ecotopiabiketour.net/

21

active lifestyle

емиската формула е едноставна, патуваш наоколу носејќи ги сите свои работи со себе, не оставајќи ни малку загадувачки гасови зад себе а истовремено твоето тело ќе те награди со произведување на ендорфин. Групата на учесници е мултикултурна и за време на патувањето тие живеат заедно, одлучуваат за турата, учевствуваат во еколошки акции, кампуваат, готват, споделуваат и учат за различните аспекти на грижата за животната средина. Сите велосипедисти уживаат во возењето, имаат заедничко чувство за неопходност од почитување на природата и имаат волја да ја подигнат свеста за таа област. Контактирав со еден од интернационалните координатори на турата, Даниел, и му поставив неколку прашања за овогодинешната тура со велосипеди, нејзината идеологија и функција.

Çiklizmi në Ballkan The biketour 2009 Arnhildur Hálfdánardóttir Këtë vit Ecotopia biketour po ndodh në Ballkan. Kjo është një mundësi për të kontribuar në natyrën dhe intenzivisht të zbulojnë dhe të marrin frym në rajonin. Pjesëmarrësit mund të punojnë së pedalet nga Maqedonia në Kroaci nëpërmjet Shqipërisë, Malit Zi, Bosnjës dhe Hercegovinës që nga fillimi i korrikut deri në fund të gushtit.

F

active lifestyle

22

ormula kimike është e thjeshtë, udhëtoni duke I mbajtur të gjitha gjërat vetë, duke mos lënë gjurmë të ndotjes dhe të gazrave tw serrëva prapa dhe në të njëjtën kohë, trupi juaj do të ju shpërblejë duke prodhuar disa endorphine.

Grupi i pjesëm a r r ë s v e është shumëkulturore dhe gjatë udhëtimit ata jetojnë së bashku, të marrë vendime në lidhje me grupin e udhëtimit, të marrin pjesë në veprimet e mjedisit, kampin, kuzhinier dhe e fundit por jo më pak e marrin pjesw dhe të mësojnë rreth aspekteve të ndryshme të ambientit.

Të gjithë biçiklistët e pëlqejn çiklizimin , kanë një ndjenjë të përbashkët në lidhje me rëndësinë e respektimit të natyrës dhe janë të gatshëm për të rritur ndërgjegjësimin në këtë fushë.

VOICES kontaktova një nga koordinatorët ndërkombëtare të udhëtimit, Daniel, dhe e pyeta disa pyetje rreth këtij viti për biketour, është ideologji dhe funksioni.

Për gjërat praktike I kam informata se kostoja në ditë varet nga vendi juaj i origjinës. Kjo do të thotë që njerëzit nga vendet e pasura janë të ngarkuar më shumë. Qëllimi është duke e bërë turne në dispozicion të pjesëmarrësve nga vende të ndryshme. Paratë janë përdorur për blerjen e të shëndetshme, kryesisht ushqime vegane dhe lokale të cilat pjesëmarrësit marrin pastaj ndërrime në gatim për njëri-tjetrin.

Ne dëshironim të dinim se sa persona zakonisht i bëjnë eko-komunitet e biketourit? “Përvoja tregon se midis 20 dhe 40 vetë ciklojnë së bashku,” pohon Daniel. “Shpesh njerëzit ciklojnë së bashku, si

“Kjo temë është gjithashtu shumë e rëndësishëm për Ballkanin përshkak se klima dhe politika energjitike këtu është larg nga të qenit të kënaqshme.”

biketour është 2 muaj dhe jo gjithkush kanë kaq feasta të gjata”. Çdo vit biketoura e ka një temë dhe këtë vit është ndryshimet klimatike dhe energjetike.

Kjo temë është gjithashtu shumë e rëndësishëm për Ballkanin përshkak se klima dhe politika energjitike këtu është larg nga të qenit të kënaqshme.

Pra, ka një nevojë të madhe për ngritjen e vetëdijes për këtë çështje në mesin e publikut dhe të qeverive.

I pyetur lidhur me atë se si Daniel komuniteti i biketourit do të ishte aktiv. “Tani për tani jemi duke kontaktuar grupet tona përgjatë rrugës që janë planifikuar disi duke punuar në ndryshimin e klimës dhe të energjisë, dhe se çfarë ndhodh në rajonin e tyre. Këto grupe mund të përdorin biketourin si një lloj “mjeti të fushatës” për të ngritur vetëdijen mbi çështjet se janë duke punuar mbi.

“Ai vazhdon” Tani për tani nuk është e mundshme të themi pikërisht se çfarë do të bëjmë, por vitin e kaluar demonstrimet kanë qenë më së shumti në shkallë të vogëla, duke dhënë peticione, duke folur për median, duke marrë dhe seminare të tilla.”

Njihnim se verërat këtu mund të jenë tepër të nxehta ne filluam të pyesim nëse kjo vizitë turistike mos jetë tepër e madhe si një sfidë fizike për njerëz normal. I mësova që udhëtimi në maksimal në ditë do të jetë rreth 50 km kështu që nuk është e nevojshme të jesh tepër i përshtatshëm, edhe njerëzit të kenë lirinë për të zgjedhur tempon e tyre dhe në cilën kohë të ditës ata duan të ciklojnë.

“Ajo mund të jetë e vështirë,” Daniel pranon, “Unë besoj, kur jeni një person i shëndoshë dhe i ri, dhe nuk ju pengon të djersijteni here pas here, ju duhet të mund të keni sukses”.

Dëshironi më shumë informacion në lidhje me biketour dhe si të aplikoni?

Kontrollo http://www.ecotopiabiketour.net

Cycling through the Balkans The biketour 2009 Arnhildur Hálfdánardóttir This year the Ecotopia biketour is taking place in the Balkans. It´s an opportunity to contribute to nature and intensely discover the region. Participants can work the pedals from Macedonia to Croatia through Albania, Montenegro and Bosnia & Herzegovina, starting in the beginning of July and ending in the end of August.

T

he chemistry formula is simple. You travel around carrying all your things, leaving no trace of pollution and greenhouse gases behind you. At the same time your body rewards you by producing some endorphins.

The group of participants is multicultural and during the trip they live together, make decisions about the tour, take part in environmental actions, camp, cook and, last but not least, share and learn about different aspects of environmentalism. This way bikers don´t only enjoy cycling, but develop a common feeling about the importance of respecting nature, and are willing to raise awareness in that field.

VOICES contacted one of the international coordinators of the tour, Daniël, and asked him a few questions about this year´s biketour, its idealogy and function.

About the practical things we got the information that the cost per day depends on the country of your origin. That means that people from richer countries are charged more. The aim is to make the tour accessible to participants from different countries. The money is used for buying healthy, mostly vegan and local food which the participants then take shifts in cooking for each other.

We also wanted to know how many people normally make the biketour´s eco-community. „Experience tells that between 20 and 40 people cycle along,“ claims Daniël. „Often people only cycle along for a stretch. As the biketour is 2 months and not everyone has so long holidays“.

Every year the biketour has a theme and this year it is “Climate change and energy”. This theme is also very important for the Balkans since climate and energy policy here is far

“This theme is also very important for the Balkans since climate and energy policy here is far from being satisfying.” from being satisfying. Therefore, there is a big need for raising awareness of this issue among the public and the governments.

We asked Daniël how the biketour community will be active. „Right now we’re contacting groups along our planned route who are somehow working on climate change and energy, and asking them what is up in their region. These groups can use the biketour as a sort of “campaigning tool” to raise awareness on the issues they are working on.“ He continues, saying „For now it’s not possible to say exactly what we’re go-

„It can be tough,“ Daniël admits, „but I guess when you’re just a healthy young person, and don’t mind getting a bit sweaty now and then, you should be able to come along.“ ing to do but last year there were mostly small scale demonstrations, giving petitions, talking to the media, getting workshops, etc.“ Knowing that the summers here can be extremely hot, the question is if this tour isn´t too big of a physical challenge for normal people.

In fact, the maximum travel in one day will be around 50 km, so being superfit is not neccessary, also people get the freedom to choose their own tempo and in which time of the day they want to cycle. „It can be tough,“ Daniël admits, „but I guess when you’re just a healthy young person, and don’t mind getting a bit sweaty now and then, you should be able to come along“.

Vende te cilët duhet të vizitohen në MAQEDONI

Места да се посетат P во МАКЕ-

Sonja Garido Faria dhe shoqëria e saj

ДОНИЈА

Сониа Гаридо Фариа и пријатели

Z

a mnogu lu|e okolu svetot Makedonija e verojatno samo miks od zelen~uk, miks od ovo{je ili lingvisti~ki fenomenon.

No za nas, lu|eto koi znaeme, Makedonija e preubava zemja polna so prekrasni mesta za otkrivawe.

Zapo~nuvaj}i so magi~nite planini koi ja opkru`uvaat Makedonija od site strani, prodol`uvaj}i so arheolo{koto nasledstvo od pred vekovi, gledame deka Makedonija e raj so skoro nedoprena priroda.

Tuka predlagame nekoi mesta koi vredat da se vidat niz Makedonija.* * - Posebna blagodarnost do Sakina Gril, Klara Flak i Vlatko Velkoski. / Vecanërisht i faliminderohemi Sakina Gril, Krala Flak dhe Vlatko Velkoski. / Special thanks to Sakina Grill, Clara Flack and Vlatko Velkoski.

ër shumë njerëz përreth botës Maqedonia është me siguri miks prej perimesh, miks prej pemësh ose fenomene lingusitike. Por për ne, njerzit të cilët i dim, Maqedonia është vend shumë i bukur e mbushur me shumë vende për ti zbuluar.

Duke filluar me male magjike të cilët e rrethojn Maqedonin nga të gjithë anët, duke filluar me zbulime arheologjike para shumë shekujsh, shiqojm se Maqedonia është parajs me hapësir të pa përshkruar.

Këtu do tju sygjerojm disa vende të cilët vlejn që të shiqohen në Maqedoni.*

Places to be in MACEDONIA Sónia Garrido Faria and friends

F

or many people around the world Macedonia is most probably just a mix of vegetables, a mix of fruits or a linguistic phenomenon. But for us, people knowing it, Macedonia is a beautiful country full of wonderful places to discover.

Starting with the magical mountains surrounding Macedonia from all sides, continuing with the archaeological heritage from centuries ago, we can see that Macedonia is a paradise with almost untouched nature.

Here we suggest some places worth seeing around Macedonia.*

24

Битола Smestena na jugot od Makedonija, 15 km od gr~kata granica, 660 m nadmorska viso~ina, blisku do planinata Pelister.

Vlijanieto na Otomanskata imperija e seu{te silno vo Bitola, vo jazikot, kako i vo arhitekturata.

Prijatno e da se odi na pro{etka po ulicite na Turskiot bazaar, i kako lokalite, da se sedi na [irok Sokak, glavnata ulica. Potoa da se zastane na kafe dodeka se u`iva vo sonceto.

Ponatamu, mo`ete lesno da ja po~uvstvuvate prirodata so edna pro{etka od gradot do ridovite koi ja opkru`uvaat Bitola. U{te podobro, odete na planinarewe do Pelister nacionalniot park na vrvot od koj mo`ete da najdete dve ezera, nare~eni Pelisterski o~i.

Vo glavno, relaksira~kata atmosfera na Bitola I nejzinite sosedi gi pravi lu|eto da se zaqubat vo ova mirno mesto.

Place

Manastriri E vendosur në jug të Maqedonisë, 15 km nga kufiri i Greqis, 660 km mbi nivel bregdetar, afër malit Pelister.

Ndikimi i imperis Otomane është ende e fuqishme në Manastir, në gjuhën, si dhe në arhitektur. Është kënaqësi të shkohet në shëtitje në rrugët e pazarit të Turqisë, si dhe lokalet, të rihet në Sokak të Gjërë, rruga kryesore. Pastaj të ndalohet për kafe derisa kënaqesh në diell.

Më tutje, mundeni shumë leht që ta ndjeni natyrën me një shëtitje nga qyteti deri rreth mureve që e rrethojn Manastirin. Ende më mirë, të shkonin në kampim malor në Pelister në Parkun Nacional në maje ku mund të gjeni dy liqene, të ashtuquajtura Syt e Pelisterit.

Kryesorja, atmosfer relaksuese në Manastir si dhe popullata e cila jetojn në këtë qytet të shtyn të dashurohesh në këtë vend të qetë.

Bitola

to Be

Situated in the South of Macedonia, 15 km from the Greek border, 660 m high, close to the Mountain Pelister.

The influence of the Ottoman Empire is still strong in Bitola, in the language, as well as in the architecture.

It is pleasant to go for a walk in the streets of the old Turkish Bazar, and like the locals, to hang out on Sirok Sokak, the main street. Then stop for a coffee while enjoying the sun.

In addition, you can easily feel the nature by taking a walk from the city to the hills surrounding Bitola. Even better, go hitchhiking to the Pelister National Park on top of which you can find two lakes, called “the Eyes of the Pelister”.

In general, the relaxing atmosphere of Bitola and its neighbourhoods makes people fall in love with this peaceful place.

25

Прилеп “Gradot na Majmunite”, ~esto se narekuva i Gradot pod Markovi Kuli, bidej}i gradot e lociran vo okolinata na Kulite od legendarniot heroj Kral Marko, koj bil borec protivTurcite.

Poznato mesto blizu Prilep e manastirot Treskavec, vo planinite okolu 10km severno od Prilep. Toa e ne{to {to sakame da go prepora~ame na site da go posetat. Manastirot na Sveti Arhangel Mihail (~ija crkva ima freski koi datiraat od 12ti i 14ti vek) i manastirot Zrze (14ti vek) se isto taka blizu Prilep.

No Prilep e va`en i vo kulturna smisla. Na prim-

Prilep

“Qyteti i Majmunave”, shpesh thuhet si Qytet nën Kulat Markove, pasi që qyteti është e vendosur përreth Kullave nga heroi legjendar Kral Marko, i cili ishte sundimtar kundër Turqve.

Vendi i njohur afër Prilepit është manastiri Treskavec, në malet afërsisht 10 km nga veriu i Prilepit. Kjo është gjëja qe kishim dëshiruar tua sygjerojm që të shkojn të gjithë që ta vizitojn. Manastiri i Shën Arhangel Mihail (kisha e së cilës daton nga periudha e shekullit 12 dhe 14) dhe manastirin Zrze (e shekullit 14) është gjithashtu afër Prilepit.

Por Prilepi është i rëndësishëm si dhe në aspektin kulturor.

Për shembull, arhitetktura e pjesës së vjetër të qytetit, si dhe arhitektura e pazarit të vjetër, kanë arhitektur ekstreme. Si

er, arhitekturata na Stariot Grad, kako i arhitekturata na stariot Pazar, se ekstremno atraktivni.

Isto taka, Institutot na Stara Slovenska Kultura se nao|a vo Prilep. Sekoja godina Profesionalniot Teatarski Festival na Makedonija se odr`uva tuka, oddavaj}i po~it na prviot Makedonski dramaturg, Vojdan ^ernodrinski, koj bil roden vo Prilep.

Vo poslednite dve godini ima Prilepski festival na pivoto - “Pivofest”, I mnogu muzi~ki koncerti vo glavno od makedonski bendovi i peja~i.

Interesno, denarite, makedonskata valuta, se pe~atat vo Prilep. Za kraj, nagraduvaniot makedonski film Pred Do`dot be{e isto taka sniman vo okolinata na Prilep. Gradot e najgolemiot i najpoznatiot centar za proizvodstvo na kvaliteten tutun i cigari, pokraj obrabotkata na metali, elektronika,

dhe Instituti i Kulturës së vjetër Slovene e cila gjendet në Prilep. Cdo vjet Festivali profesional i teatrit te Maqedonisë mbahet në Prilep, duke i dhën respekt dramaturgut të parë të Maqedonisë, Vojdan Cernodrinski, i cili ka qënë i lindur në Prilep. Këto dy vite të fundit mbahet festival i Birës e ashtu quajtur Pivofest, si dhe të rëndësishme janë koncertet që mbahen nga bende dhe këngëtar të ndryshëm.

Interesante, denarët, valuta maqedonëse është e shtypur në Prilep. Për fund, filmi maqedon me cmim Para Shijut (Pred dozhdot) ishte gjithashtu i incizuar në rrethin të Prilepit.

Qyteti është më i madhi dhe më njohuri si qndër për prodhimin e tutunit dhe cigareve kvalitete, pranë prodhimit të metalit, elektornikës, drurit, tekstilit ushqimit si dhe industries së mermerit.

Prilep “City of Monkeys”, is often called “the city under Marko’s Towers”, since the town is located on the skirts of the Towers of the legendary hero King Marko, who was a fighter against the Turks.

everyone to visit. The Monastery of the Holy Archangel Michael (whose church has some frescoes dating 12th and 14th century) and the Monastery of Zrze (14th century) are also located near Prilep.

Famous place near Prilep is the monastery of Treskavec, in the mountains about 10 km north of Prilep. It is something that we want to recommend to

However, Prilep is important also in the cultural sense. For instance, the Old Town’s architecture, as well as the architecture of the old marketplace, are both extremely attractive.

Also, the Institute of Old Slavic Culture is located in Prilep.

Every year the Professional Theater Festival of Macedonia is held there, honoring the first modern Macedonian playwright, Vojdan Chernodrinski, who was born in Prilep. In the last couple of years there is Prilep Beer Festival “Pivo Fest” and a lot of music concerts mostly of Macedonian bands and singers.

Interestingly, the Macedonian currency banknotes, denars, are printed in Prilep. Last but not the least, the award winning Macedonian film “Before the Rain” was also shot in Prilep’s vicinity. The town is the largest and most famous center for the production of highquality tobacco and cigarettes, besides its metal processing, electronic, timber, textile, food, and marble industries.

26

Place to Be

Кавадарци Smesten vo centralniot del na Makedonija, pomalku od 100km od Skopje.

Mo`eme da predlo`ime nekoi raboti da se pravat vo Kavadarci, no, vinoto e du{ata na ovoj mal grad.

Mo`ete da ja po~uvstvuvate gordosta na lokalnite lu|e koga zboruvaat za grozjeto i qubovta {to ja stavaat vo procesot na obrabotka na grozjeto. Lozjata okolu Kavadarci rastat kako ~uvstvitelni i

Kavadarci

E vendosur në qendër të Maqedonisë, më pak se 100 km nga Shkupi.

Mund që tju sygjerojm disa punë të cilët mund ti bëni në Kavadarci, por, verra është shpirti i këtij qyteti. Mund që të kuptonin krenanirn e popullit të këtij qyteti për rrushin si dhe mbledhjen e rrushit. Vreshta përrethë Kavadarcit ritet si lule të ralla.

retki cve}iwa.

Posetata na vinarijata (takanare~ena Fabrika) stanuva inspirativna koga }e odite vo vizbata kade vinoto se ~uva tivko dodeka ne e izvadeno. Za~uduva~ki e da ja posetite arhivata na vinarijata i da ja pomirisate vla`nosta, kako i vremeto na tie stari {i{iwa. Posetata zavr{uva vo rusti~en restoran so degustacija na vino. Zna~i, prvoto ne{to da se napravi vo Kavadarci e da se kontaktira G-din Aleksander i da se rezervira tura vo Tikve{.

Vizita e venaris (e ashtu quajtur Fabrika) bëhet shumë inspiruese kur shkoni në podrum ku verra mbahet që të derisa nuk vëndohet në shtije. Është e cuditëshme që të vizitoni arhivën e vinaris dhe ta thithni lagështin, si dhe kohën e gjithë shisheve të vjetra. Vizita mbaron në një restorant të verës.

Kështu që, gjëja e parë për te bër në Kavadraci është që ta kantaktoni Zotëri Aleksandar dhe të rezervohet shëtitje në Tikvesh.

Kavadarci Situated in the Central part of Macedonia, less than 100 km from Skopje.

We can suggest some things to do in Kavadarci, however, the wine is the Soul of this small city. You can feel the pride of local people speaking about the grapes and the love that they put in the grape treatment process. Graperies around Kavadarci grow up like sensitive and rare flowers.

The visit to the Winery (so called Factory) becomes transcen-

dent when you go to the basement where wine stays quietly until brought out. Moreover, it is amazing to visit the archive of the winery and smell the humidity, as well as the time of those old bottles. The visit ends in a rustic restaurant with a wine tasting. So generally speaking, first thing to do in Kavadarci is contact Mr. Aleksander and reserve a tour in Tikves.

27

Qubov i Seks Ilona Olehlova

Н

ајпрвин, една книга ме инспирираше да пишувам за женскиот секс туризам. Подоцна, размислував да пишувам за моето “iскуство во Прилеп“. На крај, одлучив да пишувам за обете работи. Но, не грижете се, објавата не е за женскиот секс туризам во Прилеп, туку многу повеќе околу потрагата по љубов и секс.

Sex and the City

28

Ќе започнеме со женскиот секс туризам. Според некои дефиниции, главната цел на женскиот секс туризам е доживувањето сексуални искуства во различни предели од светот. Ова не е големо изненадување. Дури и жените, не само мажите, патуваат во странски држави за да најдат сексуален партнер. Според таков “веродостоен извор“ како Википедиа, “околу 650.000 жени од западноевропските држави биле вклучени во такви искуства од 1980-та година досега и според некои проценки, 80.000 жени од Северна Америка и Европа патуваат за Јамајка секоја година за да доживеат сексуални искуства“. Кога ќе погледнам на овие бројки, размислувам колку добра идеја за бизнис би било да се оформи туристичка агенција која би обезбедувала различни видови услуги. Не, ја повлекувам оваа идеја затоа што mislam дека секоја жена која сака секс, може да најде свој начин za да најде партнер. И таложењето пари од очајот на другите е неморално и неетички.

“...нo исто така може да осознаете дека всушност, ги среќавате истите типови љубовници и кретени.” Мислам дека беше доволно за женскиот секс туризам и сега на кратко околу моето “iскуство во Прилеп“. Сега би требало да читаат романтичните души, затоа што овие приказни докажуваат дека постои љубов во светот во денешно време. Првата приказна е за едно момче од Тајланд и девојка од Македонија. Тие се запознале во Обединето Кралство, останале заедно и сега го поседуваат првиот тајландски ресторан во Македонија. Другата приказна е за едно момче кој патувал низ светот можеби предолго време. Во моментот кога му останале само европските држави да гi посети, ја сретнува неа. Една саботна вечер, девојката од Македонија била таму и момчето се предомислува околу идејата за патување. Не е сигурно за колку долго, меѓутоа засега европските држави мора да причекаат, чувствата се посилни. Започнавме со женскиот секс туризам и продолживме со приказните од Прилеп. И сега можеби би требало да дојде некаков заклучок. Па, ако mislite дека во вашата земја никогаш нема да го пронајдете вистинскиот партнер, имате причина да патувате. Доколку ви недостasuva секс, исто така може да патувате. Можете да најдете секс и љубов, но исто така може да осознаете дека всушност, ги среќавате истите типови љубовници и кретени. И во овој момент, можеби е време да се застане и да се фрли еден поглед наназад, бидејќи ниту едно патување ne може да ви ги реши проблемите во љубовната врска. Ние сме, сепак, истиот тип на личности и, zа жал, се уште излегуваме со истите личности, без разлика во која држава се.

Dashuri dhe Seks

ne rrugë

Ilona Olehlova

S

ë pari, një libër më inspironte të shkruaj për turizmin e seksit femëror. Më von, mendohesha të shkruaj për “përvojën time në Prilep”. Në fund vendosa që të shkruaj për të dyja. Por, mos u brengosni, nuk ka të bëj për tuizmin e seksit femëror në Prilep, por më shumë për rrugën drejt dashurisë dhe seksit.

Do filloj me turizmin e seksit femëror. Në bazë të disa definicioneve, qëllimi kryesor I turizmit të seksit femëror është përjetimi I përvojës seksuale në disa aspekte të ndryshme të jetës. Kjo nuk është befasi e madhe. Ku edhe grat, jo vetëm burat, udhëtojn në shtete të huaja që të gjejn partner seksual. Në bazë të saj “ zgjedhje e besës” si Vikimendia, “përafërsisht 650.000 gra nga shtetet europiane të veriut kanë qën të kyqur në këtë lloj përvojash nga viti 1980 deri tani si dhe nga disa përqindje, 80.000 gra nga Amerika Veriore dhe Europa udhëtojn në Jamajka cdo vitë që të përjetojn përvoja seksuale.

29

Kur I shiqoj këto numra, mendohem se s aide e mirë do të ishte të fromohet donje agjencion turistik e cila do të kishte mundësuar nevoja të ndryshme. Jo, tërhiqem nga kjo ide, pasi që cdo grue e cila dëshiron që të ketë seks, mund që të gjen mënyr se sit ë gjen partner. Si dhe hudhje të hollat në mënyr jo morale si dhe joetike.

Përalla e parë është djali nga Tajlandi dhe vajza nga Maqedonia. Ato janë njohtuar në Mbretërin e Bashkuar, kanë ngelur bashk dhe tani vizitojn restorantin të Tajlandës në Maqedoni. Në anën tjetër është se djali ka udhëtuar nëpër botë ndoshta shumë kohë të gjatë. Në momentin kur I ka ngelur që të viziton shtetet e Europës, e takon atë. Një natë e ditës së shtunë, vajza nga Maqedonia ka qën atje dhe ai është tërhequr nga ideja për te udhetuar më tutje.

Por nuk ëhstë sigurt se për sa kohë, por tani shtetet e Europës duhet që të presin, pasi që ndjenjat janë më të fuqishëm.

“...por gjithashtu mund të kuptoni se i takoni të njëjtët tipa dhe kretena.”

Fillon me turizmin e skeksit femeror dhe fillum me përallen nga Prilepi. Dhe tani ndoshta duhet të vjen donjë përfundim. Pra, nëse mendoni se në vendin tuaj asnjëherë nuk do të mund të gjenipartnerin tuaj, keni arsye që të udhëtoni. Derisa ju mungon seks, gjithashtu mund që të udhëtoni. Mund që të gjeni seks dhe dashuri, por gjithashtu mund të kuptoni se i takoni të njëjtët tipa dhe kretena. Dhe në këtë moment duhet që të ndaleni dhe të hudhni një sy mbas, pasi që asnje udhëtim nuk mund që ti zgjedh problemet lidhur me dashurin. Ne jemi, por, tipi i njëjt i personave, por për fat të keq, dali sërisht më njerzit e njëjt, pa marë parasysh se në cilin shtet janë.

What do u want? a] love and sex b] love without sex c] sex without love I am for A, or C and u?

Sex and the City

Mendoj që ishte mjaft për turizmin e seksit femëror dhe tani në pika të shkurta për “përvojën timë në Prilep”. Tani do të duhet që të lexoj shpirta romantic, për arsye se këto përalla tregojn se egziston dashuri në botën në ditët e sotme.

x e S d n

e v L o way a

e h t on

Sex and the City

30

F

Ilona Olehlova

irst, one book inspired me to write about female sex tourism. Later, I was thinking about writing about my “Prilep experience”. At the end I decided to write about both those things. But don´t worry; the article is not about female sex tourism in Prilep. It is much more about looking for love and sex.

We will start with female sex tourism. According to some definitions the main purpose of female sex tourism is having sex in different places of the world. It is not a big surprise. Even women, not just men, are traveling to foreign countries to find someone for sex. According to such a “trustful source” as Wikipedia “an estimate of 650,000 Western women have been involved with travel sex from 1980 to the present day and by some estimates, 80 000 North American and European women are going to Jamaica to have sex every year.”

Macedonia. They met each other in the United Kingdom, they stayed together and now they own the first Thai restaurant in Macedonia. Another story is about a guy who was traveling around the world for maybe too long. At the moment he had only European countries left on his road map, then he met her. On one Saturday evening, the Macedonian girl was there and the man changed his mind about traveling. It is not clear for how long time, but for now the European countries must wait, the feelings are stronger.

When I am looking at these numbers, I am just wondering what a good business idea it could be to establish some travel agency which will provide different kind of services. No, I am taking this idea back, because I think that every woman, who desires sex, can find own way how to find a partner. And make money from desperation of others is immoral and unethical.

We started with female sex tourism and we continued with stories from Prilep. And now maybe some conclusion should come.

So if you are thinking that in your country you will never find the right partner, you have reason travel. If you miss sex, you can travel also. You can find sex and love, but also you can discover that you are just meeting the same kind of lovers or fuckers.

And at this moment, it is maybe just time to stop and take look back, because no journey can solve your problems in the field of relationship.

I think that it was enough about female sex tourism and now shortly about my “Prilep experience”. Now especially romantic souls should read, because these stories proof that a thing such as love exists in the world nowadays.

The first story is about a guy from Thailand and a woman from

We are still the same kind of persons and unfortunately we are still dating the same kind of persons, no matter in which country we are.

s r e e t n u l o v S V E g n i l l e v a r T

Pictures of the Month

Supported by:

Agency of Youth and Sport

Ministry of Culture

vcs.org.mk