September 2007

VOICES VOL. 6 in Macedonian Albanian and English WWW.VCS.ORG.MK

YOUTH EXCHANGES

LET’S JUGGLE

PE AS RS A IST VI EN RT C UE E

ACTIVATE YOURSELF

EDITORIAL TEAM SMU “Pance Karagozov” - Skopje

EDITORIAL TEAM Volunteers Centre Skopje

Reporters/Translation

Reporters/Translation/Coordinaton

Lindita Damjan Haris Monika Silhain Fikret Kate

Inese Pierre

Production/Coordination Nikola

“Volunteers Centre Skopje” Sava Kovacevik 47 - 4/6 1000 Skopje Tel/Fax +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs..org.mk

Design/Planing Nikolce Dime

CONTENTS <<Let’s juggle>> Learn during holidays and… enjoy it !

Training seminar in Kljuc Interview with Oki Poetry Persistence is a valor that can only bring you victory And not defeat!

Activate Yourself !!!

NEW ! (www.vcs.org.mk) 2

3, 4, 5 6 - 10 11 - 13 14 - 18 19 20, 21 22, 23 23

<<Ajde da `onglirame>> `onglerski festival vo Struga Krajot na juli, eden celosno neformalen `onglerski festival se slu~i vo Struga. So radost, decata i mladite bea zapoznaeni so `onglerskata umetnost i u`ivaa vo performansot kreiran od organizatorite.

Idejata za sozdavawe na `onglerski festival se rodi koga mladi lu|e od razli~ni zemji vo maj se sretnaa vo Srbija. Site tie doznaa deka imaat edna zaedni~ka strast: `ongliraweto!

Toga{ idejata za sozdavawe festival po~na da se probiva. Novi lu|e se zainteresiraa za ovaa avantura i posle eden dolg mesec na podgotovki, se slu~i vo Struga od 26 do 28 juli. Struga be{e odbrana poradi toa {to e edno poznato mesto za odmor pa lu|eto bi se zabavuvale so `ongliraweto.

Idejata na festivalot

be{e da se zapoznaat mladite so `ongliraweto. Zatoa, prvite dva dena, na ma{ka pla`a i na `enska pla`a, organizatorite pripremija to~ki so razli~ni aktivnosti. Na edna to~ka, lu|eto mo`ea da nau~at kako da pravat pojas, na druga, kako da pravat topki i na u{te edna kako da pravat |avolski pra~ki. Otkako kreiraa sopstvena oprema za `onglirawe, lu|eto, podu~uvani od nekoj od organizatorite nau~ija kako da `ongliraat.

Bea pripremeni u{te dve to~ki: edna za crtawe, so dozvoleno slobodno izrazuvawe na decata, i edna za tetovirawe. Site ovie to~ki imaa ogromen uspeh, i posle dva dena, site materijali koi bea pripremeni is~eznaa. Toa se materijali za petstotini lu|e... Ogromen uspeh!!!

Posledniot den od od festivalot, sabota 28 juli, 3

organizatorite pripremija javen performans vo centarot na gradot. Okolu {eesetina lu|e bea prisutni. [outo trae{e okolu devedestina minuti. Po~na so detski performans, potoa dojdoa lu|eto so topkite, |avolskite pra~ki i pojas, sekoj od niv poka`uvaj} i golem broj trikovi. [outo zavr{i so `onglirawe so ogan, {to impresinonira{e mnogumina. @onglerskiot festival gi ispolni site moi o~ekuvawaâ&#x20AC;?, re~e Vesna, eden od glavnite organizatori, koja raboti vo struga kako volonter. Za Julija, volonter od Kavadarci, â&#x20AC;&#x153;ovoj festival ne e podvig sam od sebe. Zo{to da ne se sledi ovoj proces i da se kreira eden vo Kavadarci i vo Skopje?

Navistina, zo{to da ne...

Pjer

Ejani të zhonglirim- festivali zhongler në Strugë F

undi i Korrikut, një festival komplet joformal zhongler u mbajt në Strugë. Me gëzim, fëmijët dhe të rinjtë u njoftuan me artin zhongler dhe u kënaqën me performancat e krijuara nga organizatorët.

Ideja për të bërë një festival zhongler lindi kur të rinj nga shtete të ndryshme u takuan në Serbi. Të gjithë zbuluan se kanë një pasion të përbashkët- zhonglirim!

Atëherë ideja për bërjen e festivalit filloi të realizohet. Njerëz të rinj u interesuan për këtë aventurë dhe pas një muaji të gjatë të përgatitjeve, do të ndodhte në Strugë më 26 deri më 28 Korrik. Struga u zgjodh për shkak se është vend i njohur për pushim dhe njerëzit do të mund të argëtoheshin me zhonglirim.

Ideja e festivalit ishte të njoftohen të rinj me anë të zhonglirimit. Për atë, dy ditët e para, në plazhin mashkullor dhe në plazhin femëror, organizatorët përgatitën pika me aktivitete të ndryshme. Në njërën prej pikave, njerëzit mund të mësonin si të bëjnë brez, tjetra, si të bëjnë topa dhe e fundit si të bëjnë thupra djallëzore. Pasi bënë përgatitjet personale për zhonglirimit, njerëzit, të mësuar nga ndonjëri prej organizatorëve, mësuan si të zhonglojnë.

U përgatitën edhe dy pika tjera: njëra për vizatim, me shprehje të lirë të fëmijëve, dhe tjetra tatuazhi. Të gjitha pikat kishin sukses të madh, dhe pas dy ditëve, të gjitha materialet u zhdukën.

Ishin materiale për pesëqind persona.... Sukses tepër i madh!!!

Ditën e fundit të festivalit, e shtunë 28 korrik, organizatorët përgatitën performancë publike në qendër të qytetit. Rreth gjashtëdhjetë njerëz ishin prezent. Spektakli zgjati rreth nëntëdhjetë minuta.

Filloi me performim të fëmijëve,

më pas erdhën njerëzit me topa, thuprat djallëzore dhe brezat, secili prej tyre duke treguar numër të madh të trikave, spektakli mbaroi me zhonglirimin e zjarrit, që impresiononte më shumë se një njeri.

“Festivali zhongler tejkaloi

të priturat e mia”- tha Vesna, njëra nga organizatoret kryesore, e cila punon në Strugë, si voluntere. Për Juliën, voluntere nga Kavadarci, “ky festival nuk është thirje vet prej veti. Pse të mos përcillet dhe të krijohet në Kavadarc dhe në Shkup?”

Pierre

4

« Let’s juggle », a juggling festival in Struga impressed more than one guy!

“This juggling festival fulfilled all my hopes I had on it”, said Vesna, one of the main organisators, working in Struga as volunteer. For Juliette, volunteer in Kavadarci, “this festival is not an achievement in itself. Why not following the process and create one in Kavadarci and in Skopje?”

Indeed, why not….

Pierre

End of July, a totally informal juggling festival took place in Struga. With joy, children and youngsters were introduced to the juggling art, and enjoyed a performance created by the organisers.

The idea of creating a juggling festival rise up when young people from different countries met in may during a seminar in Serbia. They all find out that they have a common passion: juggling!

The idea of creating a festival made his way. New people were interested in the adventure and after a long month of preparation, it takes place in Struga from the 26 to the 28 of July. Struga was chosen because it is a famous place for holydays, and people would have fun with juggling.

The idea of the festival was to introduce juggling to the youngsters. Therefore, the two first days, on the male beach and the female one, the organisers prepared stands with different activities. On one stand, people could learn how to

make pojas, on another, how to make balls, and on another one, how to make devil sticks. After having created their own juggling stuff, the people, taught by some organisators, learned how to juggle with.

Two other stands were created: one of drawing, with free expression allowed to the children, and one of tattoos. All these stands had great success, and after two days, all the materials that were prepared had gone away. That is, materials for one hundred fifty people… Great success!!

The last day of the festival, Saturday 28th July, the organisators had programmed a public performance on the central place of the town. Around sixty spectators came. The show lasted around ninety minutes. It began with children performances, and then came people with balls, devil sticks and pojas, each of them showing a large amount of tricks. It finished by juggling with fire, which 5

U~ete za vreme na odmorite i u`ivajte vo toa!

Dodeka

pogolemiot del od u~enicite u`ivaat vo mrzlivite letni odmori, mnogu mladi lu|e gi koristat svoite slobodni denovi ne samo za rekreacija, tuku i za u~ewe.

A zo{to da ne? U~eweto isto taka mo`e da bide interesno i da u`ivate vo nego, ako odberete interesni i neformalni na~ini da go napravite toa. Edna od mo`nostite e da se priklu~ite vo me|unarodna razmena na mladi lu|e, koi so podr{kata od programata na Evropskata Unija “Youth in action” (mladite vo akcija) i nevladinite mladinski organizacii koi se rasprostraneti na celata teritorija na Evropa. Toa e va{a mo`nost da patuvate, da gi podobrite va{ite jazi~ni i komunikaciski ve{tini, da stanete svesni za svetskite nacionalnosti i kulturi, da se sudruvate so vistinski problemi i socijalni sporni pra{awa i da steknete prijateli od razli~ni dr`avi.

Vie samo treba da bidete otvoreni za novi avanturi i da bidete spremni da slu{ate, da diskutirate i da rabotite nekoja rabota. Vo tekot na ova leto, organizacii vo Makedonija realiziraa nekolku razmeni na mladi. Gi pra{avme ovie mladi lu|e, koi u~estvuvaa vo ovie razmeni, {to nau~ile za vreme na razmenite i dali vrede{e na ovoj na~in da go iskoristat nivnoto slobodno vreme.

[emsedin u~estvuva{e vo proektot ”Let’s Play!”(Ajde da igrame) ~ija glavna tema be{e zdravata ishrana i aktiven na~in na `iveewe.

Spored negovoto mislewe u~eweto vo razmenata na mladi e skoro isto kako i u~eweto vo u~ili{te, no: Za vreme na razmenata na mladi u~i{ novi raboti kako i vo u~ili{te, no zapoznava{ lu|e od celiot svet i zatoa razmenata e pointeresna od u~ili{teto no i podobra od sedeweto doma za vreme na letniot odmor. Zapoznava{ mnogu novi mesta i novi lu|e. Nie bevme 45 u~esnici vo ovaa razmena - mladi lu|e od Makedonija, Srbija, Crna Gora, Avstrija i Slovenija.

Sekoja ve~er be{e posvetena na nekoja dr`ava so cel podobro da ja zapoznaat drugite u~esnici. Be{e naporno bidej}i moravme da staneme vo sedum ~asot nautro a obi~no odevme vo krevet okolu 4 ili 5 nautro :) Na krajot na razmenata ja prezentiravme na{ata 6

rabota na pla`ata vo Struga.

Edna grupa gi vode{e igrite za deca, druga im nude{e na lu|eto zdrava hrana, kako i nekoi nacionalni tanci i mnogu igri”.

Devojkite od Latvija Iveta i Baiba kako i Marko, italijanski volonter vo Latvija, u~estvuvaa vo mladinskata razmena vo Ohrid - Young people throughout Europe: Active Citizenship at Stake ( Mladite lu|e niz Evropa : Aktivnoto gra|anstvo vo opasnost): Zaedno so lu|e od Italija, Albanija, Crna Gora , Republika ^e{ka i Makedonija rabotevme vo grupi i u~estvuvavme vo diskusii i igri so ulogi za aktivnosta, u~estvoto, pra{awata okolu Evropskoto dr`avjanstvo, probavme da gi razbereme i da najdeme re{enie za vistinskite socijalni problemi vo Makedonija.

Rezultatite od na{ata rabotilnica bea prezentirani vo ohridskiot centar i toa go privle~e vnimanieto na mnogumina.

Na primer, so pomo{ na posteri, humoristi~ni sliki, prikazni i slogani gi povikuvavme lu|eto aktivno da u~estvuvaat vo socialniot `ivot i nie ja demonstriravme na{ata vklu~enost so ~istewe na edna od ohridskite pla`i. Edna od grupite prestavuva{e sliki i razgovori so gra|anite na Ohrid, ~ija tema be{e {to im zna~i na niv Evropskata Unija i Evropskoto dr`avjanstvo.

Otkrivme deka pove}eto

rabota bidej}i veruvavme deka ideite i re{enijata za problemite predlo`eni od u~esnicite, bea navistina dobri i bea pretstaveni na mnogu kreativen na~in.â&#x20AC;?

Rele e volonter od Estonija vo Youth Forum EYE, mladinska ogranizacija vo Struga. Na krajot od juli taa u~estvuva{e na seminar za mladinski proekt za pi{uvawe i menaxment i vo septemvri taa go prilo`i svojot proekt za razmena na

znaewe kako se pi{uva eden proekt i toa be{e glavna cel za mene. Navistina se nadevam deka ovoj proekt, kade mladite }e napravat kratki filmovi za me|u kulturnoto u~ewe, problemite na mladite, }e bide odobren i }e go realizirame narednoto leto.â&#x20AC;?

Ako saka{ da doznae{ za mo`nostite da u~estvuva{ vo me|unaroden proekt za razmena na mladi lu|e i da pi{uva{ i realizira{ sopstven proekt, posetija veb stranata na The SALTO South East Europe Resource Centre www.salto-youth.net/see/ ili raspra{aj se vo mladinskite organizacii.

Ines

lu|e od Makedonija a posebno lu|eto od Albanija se pomalku skepti~ni sprema EU i vo nivnite o~i taa prestavuva klub kade {to mo`at da vlezat samo posebni gosti.

Za nas be{e posebna mo`nost da patuvame, steknuvame novi prijateli i da se zapoznaeme i da gi razbereme kulturnite razliki. Imame mnogu ubavi spomeni od Ohrid i Makedonija, zatoa {to lu|eto tamu se mnogu prijatelski raspolo`eni i se otvoreni za sorabotka. I isto taka

mladi, i ~eka da se odobri: Prisustvuvav na seminar zaedno so mladi lu|e od Makedonija, Srbija, Albanija, Turcija i Slovenija.

Bevme pod rakovodstvo na mladi, no iskusni treneri koi ne nau~ija kako da gi napi{eme proektite, kade da aplicirame za donacii, {to e va`no a {to ne vo pi{uvaweto na eden proekt. Ve~erite bea rezervirani za prika`uvawe na nacionalnite kulturi.

Mnogu mi se dopa|a{e seminarot bidej}i se steknav so 7

Mësoni gjatë kohës së pushimit.... dhe kënaquni në të!!!

Derisa

shumica e nxënësve kënaqen në pushimet verore të mërzitshme, shumë të rinj i shfrytëzojnë ditët e tyre të lira jo vetëm për rekreacion, por edhe për mësim. E pse jo?

Mësimi gjithashtu mund të jetë interesant dhe mund të kënaqeni duke mësuar, nëse zgjidhni mënyra interesante dhe joformale për ta bërë. Njëra nga mundësitë është të bashkangjiteni në këmbimin ndërkombëtar të të rinjve, e cila me përkrahjen e programit të Unionit Evropian “Youth Action” (të rinjtë në aksion) dhe organizatat joqeveritare të të rinjve, janë të shpërndara në gjitha territoret e Evropës. Ajo është mundësi e juaj për të udhëtuar, ti përmirësoni aftësitë tuaja gjuhësore dhe komunikatave, të jeni të vetëdijshëm për nacionalitetet dhe kulturat e të tjera shteteve, të ballafaqoheni me probleme të vërteta dhe pyetje të ngadalshme speciale si dhe të krijoni shoqëri nga shtete të ndryshme. Ju vetëm duhet të jeni të hapur për aventura të reja dhe të jeni të përgatitur të dëgjoni, të diskutoni dhe të punoni ndonjë punë. Gjatë kësaj vere, organizatat nga Maqedonia realizuan disa këmbime të të rinjve. Pyetëm këta të rinj, të cilët morën pjesë në këto

këmbime, se çka mësuan gjatë asaj kohe dhe a vlente në këtë mënyrë të shfrytëzojnë kohën e tyre të lirë.

Shemsedini mori pjesë në projektin “Let’s play” (Ejani të luajmë) ku tema kryesore ishte ushqimi i shëndetshëm dhe mënyrë aktive për të jetuar. Sipas mendimit të tij, mësimi në këmbimin e të rinjve është e njëjtë si ajo në shkollë por: “Gjatë kohës së këmbimit të

të rinjve mëson gjëra të reja si edhe në shkollë, por njofton njerëz nga e gjithë bota prandaj edhe këmbimi është më interesant se shkolla, por edhe se të ndenjurit në shtëpi gjatë kohës së pushimeve verore. Njofton shumë vende të reja dhe njerëz të rinj. Ne ishim 45 pjesëmarrës në këtë këmbim – të rinj nga Maqedonia, Serbia, Mali i Zi, Austria dhe Sllovenia. Çdo mbrëmje i ishte e dedikuar ndonjë shteti, me qëllim për ti njoftuar pjesëmarrësit tjerë.

Ishte 8

lodhshëm sepse duhej të zgjohemi në ora shtatë të mëngjesit ndërsa ne normalisht binim të flemë rreth orës 4 – 5 të mëngjesit. Në fund të këmbimit prezantuam punën tonë në plazhin e Strugës. Njëra grup udhëhiqte lojërat për fëmijë, ndërsa grupi tjetër u ofronte njerëzve ushqim të shëndetshëm, si dhe disa vallëzime tradicionale dhe shumë lojëra tjera” Vajzat nga Latvia Iveta dhe Baiba si dhe Marko volunter italian në Latvi, morën pjesë në këmbimin e të rinjve në OhërYoung pople throughout Europe: Active citizenship at stake (Të rinjtë rreth Evropës: Populli aktiv në rrezik): “Bashkë me të rinj nga Italia, Shqipëria, Mali i Zi, Republika Çeke dhe Maqedonia punuam në grupe dhe morëm pjesë në diskutime dhe lojëra me role për aktivim, pjesëmarrje, pyetje rreth shtetësisë Evropiane, provuam ti kuptojmë dhe të gjejmë zgjidhje për problemet e vërteta sociale në Maqedoni.

Të arriturat e punës tonë u prezantuan në qendrën e Ohrit, dhe kjo tërhoqi vëmendjen e shumë njerëzve. Për shembull, me ndihmën e posterave, fotografive humoristike, përrallave dhe tregimeve humoristike,

ftonim njerëzit të merrnin pjesë aktivisht në jetën sociale dhe ne demonstronim kyçjen tonë me pastrimin e njërit prej plazheve të Ohrit. Njëra grup prezantonte fotografi dhe biseda me banorët e Ohrit, ku tema ishte se çka do të thotë për ta Unioni Evropian dhe Shtetasit Evropian. Zbuluam se shumica e njerëzve nga Maqedonia e posaçërisht ata nga Shqipëria, janë më pak skeptik ndaj EU, dhe në sytë e tyre ajo paraqet një klub ku mund të hynë vetëm mysafir special. Për ne ishte mundësi e veçantë për të udhëtuar, përfitojmë shok të rinj dhe njoftojmë dhe kuptojmë dallimet mes kulturave. Kemi kujtime shumë të mira nga Ohri dhe Maqedonia, sepse atje njerëzit janë shoqërisht të disponuar dhe janë të hapur për bashkëpunim.

Gjithashtu mbaruam punë të mirë sepse besojmë se idetë dhe zgjidhjet e problemeve të propozuara nga pjesëmarrësit, ishin me të vërtet të mira dhe të paraqitura në mënyrë shumë kreative”.

Rele është voluntaere nga Estonia në YOUTH FORUM EYE, organizatë e të rinjve në Strugë. Në fund të Qershorit ajo mori pjesë në seminar në projekt të të rinjve për shkrim dhe menaxhment, dhe në shtator ajo parashtroi projektin e saj për këmbim të të rinjve dhe pret të pranohet: “Mora pjesë në seminar së bashku me të rinj nga Maqedonia, Serbia, Shqipëria, Turqia dhe Sllovenia. Ishim nën udhëheqjen e të rinjve, por trajner të aftë, të cilët na mësuan se si të shkruajmë projekte, të aplikojmë për donacione, çka është me rëndësi dhe çka nuk është në bërjen e një projekti. Mbrëmjet ishin të rezervuara për paraqitje të kulturave nacionale. Më pëlqeu shumë seminari sepse mora dituri se si bëhet një projekt dhe ajo ishte qëllimi kryesor për mua. Me të vërtet shpresoj se

ky projekt, ku të rinjtë do të krijojnë filma të shkurtër për mësimin ndërmjet kulturave, problemet e të rinjve, do të pranohet dhe vitin e ardhshëm do ta realizojmë.

Nëse dëshiron të kuptosh për mundësitë të jesh pjesëmarrës në projekt ndërkombëtar për këmbim të të rinjve, të bësh dhe të krijosh projekt personal, vizitoje ueb- faqen e The SALTO South East Europe Recource Centre www. Salto-youth.net/see/ ose pyet në organizatat e të rinjve.

Inese

Learn during holidays and… enjoy it !

While large part of pupils enjoyed lazy summer holidays, many young people used their free days not only for recreation, but also for learning. And why not? Also learning can be funny and enjoyable, if you choose interesting and informal ways how to do it. One of possibilities is to involve in international youth exchanges, which with support of EU program “Youth in action” and non-governmental youth organizations take place all around Europe. It is your chance to travel, to improve your language and communication skills, to be aware of world nationalities and cultures, to deal with actual problems and social issues and to get friends from different countries. You just have to be open for new adventures and ready to listen, to discuss and to do some work. During this summer, organizations in Macedonia realizedseveral youth exchanges. We asked participants, what did they learn in these youth exchanges and was it worth their free time.

Shemsedin participated in project about healthy food and active lifestyle ”Let’s Play!”. In his opinion learning in youth exchanges is almost the same as learning at school, but: “During the youth exchanges you learn new things as in the school, but you also meet people from all over the world and that’s why exchanges are more interesting as school and also better as spending summer holidays at home. You get to know new places and meet a lot of people. We were 45 participants in this youth exchange – youngsters from Macedonia, Serbia, Montenegro, Austria and Slovenia. Every day each country presented some interesting sport’s games and healthy food.

Ines 9

Every night we had national evenings. It was hard work, because we had to wake up around seven in the morning and we went sleep around four or five in morning :) At the end of exchange we presented our work at Struga’s beach. One group leaded games for kids, one offered everyone healthy food, and other demonstrated dances from all countries. I liked the project – we had a lot of parties and I also learnt a lot of new things: about other countries, about healthy food, as well as some national dances and plenty of games.”

Latvian girls Iveta and Baiba and Marco, Italian volunteer in Latvia, participated in youth exchange at Ohrid - Young people throughout Europe: Active Citizenship at Stake: “Together with people from Italy, Albania, Montenegro, Czech Republic and Macedonia we worked in groups and participated in discussions and role games about activity, participation, issues of European citizenship, tried to understand and sought for possible solutions of actual social problems in Macedonia. Results of our workshops were presented at Ohrid centre and attracted attention of many people. For example, with help of posters, photo-comics, stories and slogans we called people to participate in society life

more actively and we demonstrated our own involvement cleaning Ohrid beach. One group exhibited photos and interviews with Ohrid people about what EU and European citizenship means to them.

We discovered that mostly people in Macedonia and especially people from Albania are rather sceptical towards EU and see it just as a club for special guests.

For us it was a special possibility to travel, meet new friends and seek and understand cultural differences. We have nice memories about Ohrid and Macedonia, because people here are very friendly and responsive. And we also did a good job - we believe that ideas and problem solutions proposed by participants were really good and presented very creatively”.

10

Reele is a volunteer from Estonia in Youth Forum EYE, a youth organization in Struga. At end of July she participated in a seminar about Youth program project writing and management and in September she submitted her own youth exchange project for approval: “I participated in the seminar together with youngsters from Macedonia, Serbia, Albania, Turkey and Slovenia. Under the guidance of young, but experienced trainers, we learnt how to write projects, where to apply for money, what is important and what is not in project writing. Also we had evenings of national cultures. I liked the seminar, because I learnt how to write a project and it was the main thing for me. I really hope that this project, where youngsters will make short movies about intercultural learning, youth problems, will be accepted and we’ll realize it next summer.

If you want to know more about possibilities to participate in international youth exchange projects and to write and realize your own project, visit website of The SALTO South East Europe Resource Centre www.salto-youth. net/see/ or ask youth organizations.

Inese

KRSTENI KOSKI od Kejti Rajks Forenzi~ki

ekspert

i

policiski

detektiv

imaat

zada~a pred sebe: ^ovek vo Kanada e ubien poradi skelet od 1 vek pne pro{vercuvan pred 40 godini od Izrael. Se vme{uva mal kamen sarkofag na koj ima dosta intrigira~ki tekst: Jakov, sin Josifov, brat Isusov

CROSS BONES by Kathy Raichs A forensic expert an a police detective have a task in front of them: A man in Canada is murdered because of a skeleton from the 1 century who was smuggled 40 years ago from Israel. There is also the matter of one small stone sarcophagus on which there is also one very intriguing scripture:

Eden arheolog misli deka vo nepoznatata grobnica kraj Erusalim e pogrebano Svetoto semejstvo. DNK analizite potvrduvaat deka pogrebanite se rodnini, no fascinira toa {to se poklopuvaat imiwata: Marija, Josif, Mirijam, Jakov, Simeon, Juda, majkata, bra}ata i sestrata na Isus!

Vrednosta na samiot skelet e pogolema od taa na eden antikvitet zatoa {to dokolku se doka`at prvite somne`i, toga{ toj mo`e da predizvika eden RELIGIOZEN ZEMJOTRES. Jacov, son of Jozef, brother of Ovoj vozbudliv triler mo`ete da go pronajdete vo poJesus. licite na kni`arnicata Egipetska Sonuvalka koja pak se nao|a na ulicata Makedonija sproti staroto kino Vardar.

One archeologist thinks that U`ivajte vo ~itaweto i pozdrav do sledniot mesec. in the unknown tomb on the side of Jerusalem lies the Holy family!?

The DNA analysis confirms that the skeletons are related, but even more fascinating is the fact that the names are the same: Mary, Jozef, Miriam, Jacov, Simeon, and JudasEkspert i ligjshëm dhe detektiv policor kanë detyrë para vetes: the mother, brothers and sister of një njeri në Kanada është vrarë për shkak të një skeleti në shekullin e Jesus! parë p.e.s i cili bënte kontrabandë prej 40 vitesh më parë nga Izraeli.

The value of the skeleton Përzihet gur i vogël sarkofag në të cilin ka tekst mjaft intrigues. itself is bigger of that of one ordinary antiquity, because if the iniJakov, fëmiu i Josifit, vëllau i Jezusit tial doubts are proven right this skeleton can cause a RELIGIOUS Një arkeolog mendon që në varr të panjoftur, afër Erusalimit, EARTHQUAKE. This exciting është varrosur familja e Shenjtë!? ADN testi ka vërtetuar se të varrosurit thriller can be found in the book janë familjar ndërmjet veti, por të fascinon edhe fakti se emrat përshtat- shells of the bookstore “Egyptian en: Marija, Josif, Mirijam, Jakov, Simeon, nëna- Juda, vëllai dhe motra Dreamer”, located on the Street e Jezusit.

Macedonia across the old cineVlera e vet skeletit është më e madhe se vet një antikitet, sepse ma “Vardar”. Enjoy your reading nëse vërtetohen dyshimet e para, atëherë ajo mund të shkakton TËRMET and we will see each other next RELIGJIOZ. month.

Këtë triler emocionues mund ta gjeni në raftet e bibliotekës “Ëndrra egjiptiane” e cila ndodhet në rrugën “Maqedonia” përballë kineDamjan masë së vjetër “Vardar”. Kënaquni gjatë leximit dhe shihemi muajin e ardhshëm.

Eshtra të kryqëzuara nga Keti Raiçes

11

Trening seminar vo Kqu~ Volonterski

Centar Skopje u~estvuva{e na me|unacionalniot trening vo Bosna i Hercegovina nare~en “Razbirawe na ulogata i funkcijata na komunikaciskite alatki za realizacija na me|u kulturni razmeni so mladi” Od 13ti do 21vi septemvri 2007 godina 26 mladi lu|e od 16 organizacii od cela Evropa se sretnaa na me|unacionalen trening nare~en “Razbirawe na ulogata i funkcijata na komunikaciskite alatki za realizacija na me|u kulturni razmeni so mladi” koj zavzema mesto vo Kqu~, mal grad vo Bosna i Hercegovina.

Vo fokusot na treningot bea stavovite na individualnite ili pak grupnite komunikaciski procesi. Glavnata cel be{e da proizleze grupa na lideri koi }e mo`at da se spravat so mo`ni konflikti ili tenzii dodeka vo tek e implementiraweto na inter nacionalnite mladinski proekti ili razmena so mladi.

U~esnicite nau~ija nekoku teoretski temi kako na primer: komunikaciski procesi, team-building, va`nosta na feedback-ot. Isto taka bea predlo`eni i diskutirani pove}e pratkti~ni re{enija za izbegnuvawe na kulturnite sudiri i konflikti

dodeka se vo tek inter nacionalni proekti i kako da se podobri komunikacijata vo celina kako i kooperacijata i timskata rabota vo multi nacionalnite grupi.

Vo rabotilnicite bea vklu~eni i razni igri, teatarski pretstavi, kako i saem na organizacii koj ni dade mo`nost da se zapoznaeme so rabotata na ostanatite organizacii i delewe na prakti~ni iskust-

va i novi idei za mladinski proekti.

Razlikite i razli~nite komunikaciski pristapi pome|u lu|eto so razli~ni kulturni pozadini treba da bidat prepoznaeni i prifateni, kako i faktot deka za integracija vo nova grupa potrebno e sekoj ~ovek da raboti na svojata orientacija i adaptacija vo koja ne~esto mo`e da vladee tenzija. Vo ovoj kontekst ulogata na grupata na lideri zavzema centralno mesto vo me|unarodni razmeni so mladi, bidej}i tie gi pretstavuvaa prviot partner 12

so koj mo`e otvoreno da se razgovara za mo`ni problemi dodeka trae razmenata so mladi a voedno gi zastapuva i u~esnicite pa zatoa moraat da bidat svesni za kulturnata pozadina na u~esnicite i nivnata imp;ikacija” objasnija organizatorite so cel da ja motiviraat strukturata i sodr`inata na treningot.

Za u~esnicite, ovoj trening be{e mo`nost da gi nau~at i razjasnat detalite za rabotata vo ramkite na programot “Youth in Action”, za pi{uvawe i menaxirawe na mladinski proekti, kako i vospostavuvawe na novi partnerstva, gradewe fondacii za voobi~aeni razmeni so mladi i organizirawe na treninzi vo idnina. Slobodnoto vreme se koriste{e za pove}e aktivnosti kako me|unacionalni ve~eri i ekskurzii koi prestavuvaa mo`nost za u~esnicite da doznaat pove}e navikite, veruvawata i tradiciite na drugi dr`avi, a posebno za istorijata i sega{nata situacija vo Bosna i Hercegovina.

Treningot be{e organiziran vo ramkite na programata na Evropskata Komisija “Youth in Action“ od strana na holandskata organizacija “MOG Spartak“ kako i so podr{kata na bosanskata organizacija “Dinara Forum“.

Ines

Seminar trajnues në Kljuç Qendra volunterike Shkup mori pjesë në trajnim internacional në Bosnjë dhe Hercegovinë I ashtuquajtur “Kuptim I rolit dhe funksioni I alateve komunikative për realizimin e kulturave gjatë këmbimit të të rinjve” Që nga 13 deri më 21 Shtator 2007, 26 të rinj nga 16 organizata nga e gjithë Evropa u takuan në trajnim internacional I ashtuquajtur “Kuptim I rolit dhe funksioni I alateve komunikative për realizimin e kulturave gjatë këmbimit të të rinjve” I cili zuri pak vend në Klju[, qytet I vogël në Bosnjë dhe Hercegovinë. Në kuadër të trajnimit ishin proceset individuale ose grupet komunikative. Qëllimi kryesorë ishte të formohet grupë e liderëve të cilët do të mundin të ballafaqohen me konflikte të mundshme ose shtypje derisa është rrjedhas implementimi internacional I projekteve të të rinvje ose këmbimit të të rinjve.

Pjesëmarrësit mësuan disa tema teorike si p.sh procese komunikative team- building, rëndësia e feedback- ut. Gjithashtu u propozuan dhe u diskutuan disa zgjedhje praktike për të penguar konfliktet derisa zgjatin projektet internacionale dhe si të përmirësohet komunikimi në përgjithësi dhe kooperimi I punës si ekipë në grupe multinacionale. Në punëtoritë ishin të përfshira edhe loja të ndryshme, prezantime teatrale, si dhe panair I organizatave të cilët na dhanë mundësinë të njoftohemi me punën e organizatave tjera dhe ndarje të përvojave praktike dhe ide të reja për projekte të të rinjve. “ Dallimet dhe komunikimet e ndryshme ndëmjet njerëzve me prapavija të ndryshme

kulturore, duhet të jenë të njoftuara dhe të kapura, si dhe fakti I integrimit në grupë të re nevojitet që çdo njeri të punojë në orientimin dhe adaptimin e vet në të cilën më shpesh mund të ndikon shtypja. Në këtë kontekst grupi I liderëve zuri vend qendror në këmbimin internacional të të rinjve, sepse ata prezantuan çiftin e parë me të cilin mund të flisnin lirë për probleme të mundshme derisa zgjat këmbimi I të rinjve, por prezantojnë edhe pjesëmarësit tjerë për atë duhet të jenë të vetëdijshëm për prapvinë kulturore të pjesëmarrësve dhe implikimin e tyre”- sqaruan organizatorët me qëllim për të motivuar strukturën dhe përmbajtjen e trajnimit.

Për pjesëmarrësit trajnimi ishte mundësi për ti mësuar dhe për ti sqaruar detajet e punës në kuadër

13

të programit “Youth in Action” për të shkruar dhe menaxhuar projekte të të rinjve, si dhe për të zgjedh çifte të reja, për të ndërtuar fondacione për këmbime të zakonshme dhe për të organizuar trajnime në të ardhmen. Koha e lirë shfrytëzohej për disa aktivitete si mbrëmjet internacionale dhe ekzkurzione që paraqitnin mundësinë që të rinjtë të kuptonin më tepër zanatet, besimin dhe traditën e shteteve tjera, dhe posaçërisht historinë e situatës së tashme të shtetit Bosnjë dhe Hercegovinë.

Trajnimi ishte i organizuar në kuadër të prgramit të Komisionit Evropian “Youth in Action” nag ana e organizatës holandeze MOG Spartak si dhe me përkrahjen e organizatës boshnjake “ Dainara Forum”.

Inese

Training seminar in Kljuc Volunteers Centre Skopje participates in international training course at Bosnia-Herzegovina “Understanding! The Role and Function of Communication Tools for the Realisation of Intercultural Youth Exchanges” From September 13th – September 21st 2007 twenty six young people from sixteen organizations all over the Europe met each other in international training course “Understanding! The Role and Function of Communication Tools for the Realisation of Intercultural Youth Exchanges”, which took place at Ključ, small town in BosniaHerzegovina.

Training course was focused on the attitudes of individuals and on group communication processes in intercultural environments. The goal of it was to sensitize group leaders to possible fields of conflicts or tensions during the implementation of international youth projects and youth exchanges.

Participants learned about several theoretical topics – communication process, conflicts, teambuilding, importance of feedback – and also proposed and discussed practical solutions how to prevent cultural clashes and conflicts during international projects and how to improve overall communication,

cooperation and teamwork in multicultural groups. Workshops included simulation games, theatre plays and team building tasks, as well as organizations fair, which gave possibility to become aware of work of other organizations, share best practice examples and ideas for new youth projects.

“The differences and the different ways of communication existing between people from dif-

ferent cultural backgrounds have to be recognized and accepted, as well as the fact that the integration in a new group requires for each person an orientation and adaptation work which isn’t always without tension. In this context the role of the group leaders in international youth exchanges take a central position, because they represent for the participants the first partner to speak by possible appearing problems during the youth exchange.

Hence they have to be aware of the intercultural background 14

and the implications of it,” – explained organizers team in order to motivate structure and content or training course program.

For participants this training course was good possibility to learn and clarify details about work within framework of program “Youth in Action”, about youth project writing and management, as well as to establish new partnerships and build the foundations for common youth exchange and training course projects in future. Moreover free time activities including intercultural evenings and excursions enabled participants to find out new information about habits, beliefs and traditions of other cultures, especially about history and current situation of Bosnia-Herzegovina.

Training course was organized within the framework of European Comission program “Youth in Action“ by Netherlandian organization “MOG Spartak“ with support of Bosnian organization “Dinara Forum“.

Inese

Intervju Oki

so

8. Насловот на вашата песна беше навистина специфична „Шххх„. На кого беше идејата, песната да има ваков наслов? Оки: Идејата беше на композиторот Бексо, кој секогаш има „луди„ идеји околу песните, и секогаш сака да експериментира нешто ново околу песните.

1. Нов талент се откри повторно во нашата естрада, овој пат е новиот пејач Оки. Си бил во многу манифестации во твоето школо, но никогаш не си конкурирал на некој фестивал, дури до сега во 2006 год. каде кокурираше во Полифест. Кој е човекот кој го откри твојот талент? Оки: Прво, ви благодарам за поканата околу интервјуто на вашиот весник, се надевам нема да ве разочарам. Мојот талент го откри легендата на нашата естрада Ардит Стафај и познатиот композитор од Македонија Бексо.

2. За прв пат на сцена се качи како танчер на „Нота Фест 2006„ каде играше за фамозната пејачка Јета Фаќоли. Како стигна да контактираш со нејзе?

9. Текстот на песната, дали има нешто врска со вашиот приватен живот, и дали мислите на следните песни да се опишете себеси на текстовите? Оки: Не, текстот нема врска со мојот приватен живот, но тоа не мора да значи дека во следните во соработка со славниот пејач за песни нема да се опишувам албанците и македонците, Бексо, себеси. Зошто да не? каде што ја добивте наградата Да поминеме во на најдобра интерпретација. 10. приватниот живот, дали сте Дали бевте задоволни од овој вљубен? фестивал?

Оки: Уауау, „Полифест„ нема да го заборавиме никогаш, затоа што беше ден на добри изненадувања за мене, и да бев многу задоволенод овој Оки: Фактички, таа беше она која фестивал. разговарала со Ардит Стафај, и бараа од мене заедно со мојата 5. Во врска со наградата, група да играме за нејзе. дали очекувавте да добиете

Оки: Не, моментално не сум.

11. Како изгледа идеалната девојка за тебе?

Оки: Идеална девојка бсушност и не постои, пошто ниеден човек не е перфектен, но девојката што јас би сакал да ја имам, сакам нешто слично како ова што го барем да биде искрена, да ме почитува и нормално да ме сака.

3. Освен како пејач, во добивте? телевизиските екрани сме имале Која е желбата што си ја можност да те видиме и како Оки: Да бидам искрен бев таму 12. модел, во спектаклот на Рифат само да конкурирам, а не за посакувал а си ја немал? Авдиу, „Ти одлучуваш„. Кажете награда, но наградата беше ни нешто во врска со ова! добродојдена иако навистина не Оки: Досега немам ниедна, но да имав би се обидел и таа желба да очекувавме. ја остварам. Оки: Хммм, спектаклот „Ти одлучуваш„ беше едно добро и 13. Која е личноста за кого ново искуство за мене. би дал се, можеби и животот?

4. Како што реков и Оки: NO COMENT пред малку, конкурираше во „Полифест 2006„ во Косово, 15

6. Фесивалот „Полифест 2006„ се одржи неколку вечери, и вечерта кога вие кокуриравте, речиси сите пејачи беа нови за естрадата. Како беа вашите односи со нив? Оки: Немав можност да се запознаам добро со нив, но тоа малку време што бевме заедно, поминавме добро.

7. Колку што знаеме најголемата подршка од почетокот на вашата кариера, ја имавта од пејачот Ардит Стафај, кој истовремено е и вашиот менаџер. Кажете ни нешто за вашата соработка!

1.

Një talent i ri u zbulua sërish në estradën tonë, këtë radhë Оки: Значи, не можам да кажам është këngëtari i ri Oki. Ke marrë точно дека е мој менаџер, но тој е pjesë në manifestime të ndryshme многу посебна личност за мене, të shkollës tuaj, por nuk u paraqite затоа шо навистина најголемата të konkurrosh në ndonjë festival подршка ја имав од него, и ќе му deri në vitin 2006 ku konkurrove бидам секогаш благодарен. në Polifest. Na tego kush ishte per14. Што е тоа без што не soni i cili zbuloi talentin tënd? можеш да живееш?

Oki: Së pari ju falënderoj për ftОки: Девојките и музиката. esën e kësaj interviste dhe shpresoj se nuk do t’ju zhgënjej. Sa i për15. Последниот поздрав? ket pyetjes talentin tim e zbuloi legjenda e estradës shqiptare Ardit Оки: Не сум многу добар во Stafaj dhe kompozitori i njohur поздрави и нешто слично, но ќе nga Maqedonia Bexo. кажам нешто кратко, ве сакам сите и се надевам дека од вас 2.

Për herë të parë në skenë ќе имам доволно подршка за u ngjite si valltar në “Nota Fest да имам надеж да продолжам и 2006” ku vallëzove për këngëtaren понатаму. e njohur Jeta Faqolli. Si arrite të Linda kontaktosh me të?

Intervistë me Oki këtë!

Oki: Hmmm, spektakli “Ti vendos” ishte një përvojë e mirë dhe e re për mua.

4.

Siç ceka edhe më herët, konkurrove në “Polifest 2006” në Kosovë, në bashkëpunim me këngëtarin e njohur për popullin shqiptar dhe maqedonas Bexo- n, ku dhe morët çmimin interpretimi më i mirë! Sa ishit të kënaqur nga ky festival?

Oki: Uauau. Polifestin asnjëherë nuk do ta harroj, pasi që ishte ditë plot befasira të mira për mua kuptohet dhe isha shumë i kënaqur nga festivali.

5.

Lidhje me çmimin, a prisnit të fitoni një të tillë?

Oki: Në fakt ishte ajo e cila kishte biseduar me Ardit Stafën, dhe më kërkuan që unë bashkë me grupin tim të vallëzojmë për të.

Oki: Të them të drejtën isha atje për të konkurruar, e më pak për çmim, por ishte i mirëseardhur edhe pse me të vërtet nuk e prisja.

3.

Përveç si një këngëtar, në ekranet televizive të kemi parë edhe si model, në spektaklin tash më të njohur të Rifat Avdiut “Ti vendos”. Na trego diçka lidhje me

6.

Festivali “Polifest 2006” u mbajt disa net me radhë, dhe mbrëmjen kur ju ishit pjesëmarrës, gati se të gjithë ishin këngëtarë të rinj për estradën shqiptare. Si ishte

16

Oki: Femra ideale në fakt edhe nuk ekziston, pasi që asnjë njeri nuk Oki: Nuk kisha shumë kohë për është perfekt, por atë femër që unë tu njoftuar më mirë me to, por atë do ta kem dëshiroj së paku të jetë e kohë që ndamë bashkë kaluam sinqertë, të më respektojë dhe normalisht të më dojë. mjaft mirë. raporti juaj me to?

7.

Me sa kemi kuptuar përkrahjen më të madhe që nga fillimi i karrierës suaj keni pasur nga këngëtari ynë Ardit Stafaj, i cili ndërkohë është edhe menaxheri juaj! Na flisni për bashkëpunimin tuaj!

Oki: D.m.th nuk mund të them saktë se është menaxheri im, por është një person i veçantë për mua pasi që e vërtet është përkrahjen më të madhe kam pas prej tij dhe do ti falënderohem gjithmonë.

12.

Cila është gjëja që të ka ngelë peng deri tani?

Oki: Deri tani nuk më ka ngelë asgjë peng, por nëse do të më kishte ngelë diçka, do të mundohesha të arrija edhe atë. question - my talent was discovered 13.

Kush është personi për të by the legend of our burlesque, Arcilin do të jepje gjithçka, ndoshta dit Stafaj, and the famous composedhe jetën? er from Macedonia - Bexo.

Oki: NO COMENT

2.

At the first time on the scene you appeared as a dancer in 14.

Cili është sendi pa të cilin the festival “Nota Fest 2006” when 8.

Titulli i këngës suaj ishte nuk mund të jetosh? you was dancing for the famous specifik “Shhhhh”. E kujt ishte singer Jeta Faqolli. How did you ideja që kënga të ketë një titull të Oki: Femra dhe muzika. :) arrive to comunicate with her? tillë?

15.

Përshëndetje për në fund?

Oki: In fact she had talked with Oki: Ideja ishte e kompozitorit Oki: Nuk jam i mirë në fjalime dhe Ardit Stafaj, and they asked me Bexo i cili çdo herë ka ideja të gjëra të tilla, por do të them shkurt, to dance for her together with my “çmendura” lidhje me këngën , ju dua të gjithëve dhe shpresoj që group and we agreed. pasi gjithmonë dëshiron të eksperi- prej juve do të kem mbështetje që të kem kuraja të vazhdoj më tutje. mentoj diçka të re me këngën.

3.

We also had the chance to watch you in television like modLinda 9.

Teksti i këngës a ka ndonel in the spectacle of Rifat Avdiu jë lidhje me jetën private, dhe në “You decide”. Tell us something këngët tuaja të ardhshme a menmore about this! doni të përshkruani veten në tekst të këngës?

Oki: Hmmm, the spectacle “You decide” was a good and a new exOki: Jo, teksti nuk ka lidhje me 1.

A new talent is discovered perience for me. jetën time private, por kjo nuk do in our burlesque - the new singer të thotë se në të ardhmen nuk do Oki. You had been in different 4.

In collaboration with Bexo të përshkruaj veten në tekstet. Pse manifestations at your school, but you won the prize for Best Interjo? you didn’t appear in any festi- pretation at the festival “Polifest”. val, until 2006, when for the first Were you satisfied with the festi10.

Për të kaluar në jetën pritime you competed in the festival val? vate, a je i dashuruar?

“Polifest” at Kosovo. Who discovered your talent?

Oki: Uauau. I won’t never forget Oki: Për momentin jo.

“Polifest”, becauce it was a day Oki: First thank you for the invi- full with good surprises for me, 11.

Si duket femra ideale për tation to this interview, and I hope and I was very satisfied from the ty?

I won’t dissapoint you. About the festival.

Interview with Oki

17

5.

About the prize - did you wait for it?

Oki: To be honest I went there just to compete, and less for prize, but it was welcome for us, and really I didn’t wait it.

6.

The night when you competed in “Polifest 2006” there were almost all new singers. How was your relationship?

Oki: I didn’t have time to comunicate a lot with them, but the short time when we were together was pretty good.

7.

Singer Ardit Stafaj providWhat a celebration it was at Cvetan Dimov’s high ed you major support from the beginning of your career. He is also school! your manager. Tell us something 10.

To pass on your private more about your collaboration! life, are you in love?

Oki: I can’t say that he is exactly my manager, but he is a special Oki: No, momentally I’m not. person for me, because it’s true Would you describe your the biggest support I got from him 11. and I always will be grateful for ideal girl? that.

Oki: In fact, ideal girl doesn’t ex8.

The title of your song was ist, because nobody is perfect, but very specific - “Shhhhh”. Whose the girl I would like to be with Who is the person for should be honest, respect me and 13. idea was it? whom you would give everything, to love me. including maybe also your life?

Oki: The idea comes from my What’s the wish that you composer Bexo, who always has 12.

Oki: NO COMMENT wanted to do and you couldn’t? “crazy” ideas for songs; he always wants to experiment something What is the thing that you Oki: Till now I don’t have any wish 14. new about it. that I didn’t achieve, but if I had couldn’t live without?

9.

Are the lyrics of the songs one I would try to fulfill it, too.

Oki: The girls and the music. related with your private life and have you ever thought to describe 15.

Your last greeting? yourself in the lyrics of your future songs?

Oki: I’m not good in greeting, but I will say something short: I love Oki: No, they aren’t related, but it you everybody and I hope that I doesn’t mean that in the future I will have your support, because I won’t describe myself in my songs. really need to have courage to conWhy not? tinue.

Linda 18

Некогаш е подобро да бидеш сам, така никој нема да може да те повреди!

Илјада зборови нема да можат да те вратат назадзнам зашто се обидов, ниту пак илјада солзизнам зашто плачев

Не го бакнував него, само им кажував тајна на неговите усни!

Ndonjëherë është më mirë të jesh vetëm, në atë mënyrë askush nuk do të mund të të lëndon

Nj Njëmijë fjalë nuk do të mundin të ttë kthenin mbrapa – e di sepse jam munduar, por as njëmijë lot – e di sepse kam qarë.

Të të dua është sikur të marr frymë- si mund të ndalem?

I’ll be damned if I let you know that I still feel something for you!

Јас ќе бидам проклета, ако дозволам да дознаеш дека уште чувствувам нешто за тебе!

Vetëm një herë je i ri, andaj argëtohu gëtohu sot, shikoje të nesërmen ërmen dhe qesh!

You are young only once, so have fun today and look tomorrow and smile!

Do të jem e dënuar, nëse lejoj që të kuptosh se akoma ndjej diçka për ty!

Loving you is like breathing – how can I stop?

Само еднаш си млад, затоа забавувај се денес, погледни го утрешниот ден и насмеј се!

A million words would not bring you back- because I’ve tried, neither would a million tears- I know because I’ve cried!

19

Sometimes it’s better to be alone, no one can hurt you that way!

Upornosta e doblest so koja mo`ete samo da dobiete, a ni{to da izgubite!!

Ovaa

izreka ako mo`e da se nare~e taka, siguren sum deka site barem edna{ vo `ivotot ste ja slu{nale.I isto taka sum siguren deka prviot pat koga ste ja slu{nale ne ste ja razbrale nejzinata vistinska su{tina .Sega jas ne sum nekoj filozof, ili pak psihijatar so diploma,no sepak mislam deka toa {to go zboram e vistinito.Odnosno vo se~ij `ivot doa|a moment koga toj }e se soo~i so izborot da vodi bitka vo koja najverojatno }e bide porazen ili pak ednostavno da se predade i da gi sogleda faktite.E pa vo takvi momenti ovaa izreka ima dejstvo i uloga.Odnosno spored mene vo takov slu~aj edna li~nost mora da bide uporna ili so drugi zborovi da se bori dokolku vo svoeto srce znae deka mora i deka saka da se bori bez razlika na razumnoto re{enie so koe taa treba da se povle~e bez voop{to da se obide.Toa {to se obiduvam da go ka`am e da ne se pla{ite da rizikuvate za toa {to go sakate i da bidete uporni vo bitkata koja spored va{eto srce e vredna da se izbori.Se nadevam deka ova par~e sovet }e vi poslu`i vo nekoj aspekt od `ivotot isto kako {to mi pomogna mene.

Damjan

Këmbëngulja është vlerë me të cilën mundeni vetëm të fitoni dhe jo të humbni Kjo shprehje nëse mund të themi ashtu, jam i sigurt se e keni dëgjuar të paktën vetëm një herë në jetën tuaj, dhe gjithashtu jam i sigurt se herën e parë kur e keni dëgjuar nuk e keni kuptuar esencën e vërtetë të fjalës. Tani unë nuk jam ndonjë filozof, apo psikiatër i diplomuar, por prapë se prapë mendoj që atë të cilën po e flas është e vërtet. Në fakt, në jetën e secilit ka ardhur ndonjë moment ku keni vendosur të filloni një luftë në të cilën me siguri do të ishit humbës ose prapë do të ishit dorëzuar dhe do ti shikonit faktet. Pra në këto momente shprehja ka rëndësi dhe vlerë. Të paktën, sipas meje në këto raste personi duhet të jetë patjetër këmbëngulës ose me fjalë tjera të luftoj përderisa në zemrën e saj e din se e ka patjetër dhe se dëshiron të lufton, pa parashikuar 20

zgjedhjen inteligjente të tërhiqet pa u munduar aspak. Atë që po mundohem ta them është të mos frikoheni të rrezikoni për atë që doni dhe të jeni këmbëngulës në zgjedhjen tuaj për të luftuar e cila

sipas juve vlen ta bëni. Shpresoj se kjo këshillë e vogël do të ju ndihmon në ndonjë aspekt të jetës ashtu siç më ka ndihmuar mua.

Damjan

Persistence is a valor that can only bring you victory And not defeat!

This expression if you can call it like that, I am sure you have heard at least once in your life. And also I’m certain that the first time you’ve heard it, you didn’t understand her true essence. Now let’s be clear about something, I’m not a philosopher or a psychiatrist with a degree, but I still believe that what I’m saying is true. Or better said in every person’s life it comes a moment when he or she will have to make a choice between goings into a battle that he or she knows that can’t be won, or just to do nothing and face and except the facts. Well in those moments this sentence has meaning. According to me in that case one person has to be persistent or with other words has to fight if she or he knows in it’s heart that it must and that it wants to fight, not regarding the sensible solution according to witch it has to surrender without even trying. What I’m trying to say is don’t be afraid to take a chance for what you love, and to be persistent in the battle which according to your heart is wert fighting. I hope that this piece of advice will be helpful for you in some aspect of your life just how it was for me.

Damjan 21

Активирајте се !!! Минатата

учебна година 2006/2007, „заживееја„ воннаставните училишни активности. За прв пат, после подолг период, се формираа училишни младински организации, преку кои младите можеа да ги искажат своите мислења и ставови, и можеа да работат на нешто екстерно од наставата. Такви организации беа: Младинската организација

„LIFE”, која работеше на добротворни акции; „Креативниот тим„ кој се подготвуваше за Образовното Рандеву; „Ораторство„; „Кариерен Центар„ – работеше на обуки на младитеи се разбира, училишниот весник „VOICES”. Ова година, повторно започнуваат со работа истите организации, како и нови, и ќе работат по пофункционални методи. Тоа се: - Кариерен центар – во склоп на овој пројект ќе се работи на подготовки за Образовниот Саем 2007/ 2008

(барање спонзори, подготовки на материјали за претставување на нашето училиште и подготовка на видео презентација); спроведување на обуки во нашето училиште и надвор, подготовки за училишниот патронат и други проектни активности.

-Младинска организација Ata janë: -Училишниот весник -Qendra e karrierës- në „VIOCES” kuadër të këtij projekti do të puno-Драмска секција het në përgatitjen për Panairin -Ораторство Edukativ 2007/ 2008 ( kërkim për sponsor, përgatitje të materialit për prezantimin e shkollës tonë dhe përgatitje të video prezantimeve); zbatim të trajnimeve në shkollën tonë si dhe jashtë saj; përgatitje për -Психолошка секција patronatin e shkollës si dhe aktiv-Дебата itete të projektevetjera.

-Други организациони -Organizata e të rinjve структури и активности, во -Gazeta shkollore “VOICES” рамките на Кариерен Центар и -Grupi dramaturgjik Младинска организација.

-Oratoria Добродојдени се сите ученици -Grupi psikologjik да се пријават, од сите години и -Debate отсеки.

-Struktura tjera të organiПримањето на нови zatave dhe aktivitete, në kuadër të членови ќе биде во четврток од Qendrës së Karrierës dhe Organi12:00 до 13:00h. zatës të të rinjve. Учениците можат да се приклучат во повеќе од Gjithë nxënësit të cilët еден проект, а не можат да се duan të paraqiten nga të gjitha пријавуват за време на часови!!! vitet dhe të gjitha drejtimet, janë të П. С: Пријавувањето трае mirëseardhur. Pranimi i anëtarëve 10 – 15 мин. të rinj do të jetë të Enjten nga ora

Aktivizohuni!!!

Vitin e kaluar shkollor 2006/ 2007 filluan aktivitetet jashtë shkollore. Për herë të parë, pas një periudhe të gjatë, u formuan organizata rinore shkollore, përmes të cilave të rinjtë mundnin të shprehin mendimet dhe qëndrimet e tyre, dhe të punojnë diçka ekstra mësimit.

Organizata të tilla ishin: Organizata e të rinjve “LIFE”, e

cila punonte në aksione bamirëse; “Ekipi Kreativ”, i cili bënte përgatitjen e nxënësve për Randevu Shkollore; “Oratoria”; “Qendra e Karrierës” – punonte në trajnime të të rinjve, dhe kuptohet gazeta shkollore “VOICES”.

Këtë vit, përsëri fillojnë me punë të njëjtat organizata, si dhe të reja, dhe do të punojnë me metoda më funksionale.

22

12:00 deri në ora 13:00 dhe të premten nga ora 13:00 deri në ora 14:00.

Nxënësit mund të kyçen në më shumë se një projekt, por nuk mund të paraqiten gjatë orës së mësimit.

P. S: Paraqitja zgjat 10- 15 min.

Activate Yourself !!!

Many

non-educational school activities begin during the last school year 2006/07. Youth organizations where young people could express their thoughts and attitudes were founded for the first time after a long time.

Youth organization “LIFE”, the “Creative team” that prepared the “Educational Rendezvous”, “The careers centre” and, of course, the school newspaper “VOICES” were the youth projects out of the official school activi ties.

This year these organizations and

also will be organizing courses in our school, preparations for the school jubilee and many more.

-“The youth organization” -School newspaper “VOICES”-“Drama club” -“Oratorical club” -“Psychological club” -“Debate club” -Other organizational structures and activities into the Careers centre and the Youth Organization.

NOVO!!!

Everyone who’s interested Тимот на ВЦС со гордост Ви ја презентира својата веб страница. Целиме кон тоа да биде што може појасна и ви нудиме информации за нашата младинска работа, за проектите што ги работиме и за идните можности и иницијативи. Od sega na istiot sajt ke mo`ete da go najdete i on-line izdanieto na {kolskiot vesnik VOICES. VCS team is proud to present you its web site. We aim to keep it simple as it can and offer u contents and information about our work in the youth field, about project we run and future initiatives. From now on at this web-site you can also find the on-line edition of the school newspaper VOICES

even new ones are continuintheir work with improved and even more functional methods.

The list follows: “The careers centre” will be working on the Educational Fair 2007/08 (looking for sponsors, preparation of promotional materials and a video presentation). It

to participate is welcome. You can apply every Thursday from 12.00 till 13.00. The students can be involved in more than one project, but they can’t apply during classes.

23

WWW.VCS.ORG.MK

Размена на млади Патувањето е едно од најголемите задоволства кое на многу мина им е хоби. За еден млад да патуваш е голема разонода, посебно ако е професионално. Особено во Струга и Охрид, двете најубави туристички места во Македонија, каде за наша среќа имавме можност да одиме друштвено со проектот „Размена на млади„. Од кога влегуваш во зоната покрај Струшкото езеро, ти текнуват изгледи од медиумите. Убавата плажа, чаршијата, старите куќи и згради, разни хотели со пет ѕвезди (и помалку) но и многу други места. Ние немавме можност да бидеме во хотел со пет ѕвезди, но нашата радост во мал и убав хотел како што е хотел „Галеб„ не би се исплатило ни со сите убави луксозни места околу градот. Беше задоволство сите да формираме друштво од разни земји, како Србија, Белгија и Италија. Заедно со нив ги прошетавме најубавите историски места како што се паркот на поезијата во Струга, центарот Мајка Тереза и куќата на браќа Миладиновци. Нашето заедничко патување до Охрид, „одморот„ го направи уште поинтересен, каде што истотака видовме убави места како што е центарот, пазарот, Охридското кале, старите куќи изградени многу години наназад и разни ресторанти. Игрите подготвени од лидерите од сите земји, направија семинарот да биде незаборавен за сите нас. Не помислувајќи никогаш, се обидувавме и да глумиме, имитирајќи цртани филмови претворени во Втората

светска војна, времето на 60’те години и времето на компјутерите. Бидејќи доаѓавме од разни места, и сакавме да ја знаеме културата и историјата на татковината на нашите пријатели, ни пружиа можност да се претставиме со јадење од нашите земји. Ние ја претставувавме Македонија, и како такви нашето јадење се состоеше од Шопска салата, пиво „Скопско„, „смоки„, благо јадење „ресана„, ајвар и пинџур. Освен тоа имавме и специална вечер за БАЛ, каде што многу од девојчињата беа облечени со балски фустани и убаво нашминкани. Но, не исклучувајќи и ноќта на разните маски каде се одбра најдобрата и најинтересната маска. Таму имавме можност да ги откриеме „надприродните„ способности на магионичарот од Македонија и магионичарката од Италија. Вечерите во дискотеките „Оаза„ и „Виагра„ ни се допаѓаа многу, но вистината е дека префериравме мирни, романтични вечери во 24

плажа со оган, убави италијански и англиски балади, полна месечина и ѕвездите ги гледавме како паѓаат од небото. За нас ноќ за спиење немаше, бидејќи користувавме секој момент, и седевме будни до рано наутро. Сигурно ќе се прашувате што би можело да направиме цела ноќ? Нашата забава почнуваше дури по полноќ, со тоа што влегувавме во собите на нашите пријатели за да ги „пастираме„ или да им ги боиме лицата. Кога разбраа кој ја правеше ова „бела„ почнаа да ги затварат вратите со клуч, но нас никој не не спречеше. На нашиот „проблем„ му најдовме решение, ако не од вратата, ќе се качевме од балкон за да ја постигнеме нашата цел. Ова е тоа што најмногу ни недостига. Беше навистина тешко да се разделиш со луѓето што си поминал 9 дена исполнети со радост и веселба. Денот кога нашите пријатели тргнаа за Србија, Белгија и Италија беше единствениот лош спомен од проектот „Размена на млади„. Се научивме да бидеме цел ден и цела ноќ заедно, и нашата разделба влијаеше многу лошо врз нас. Нашиот последен поздрав беше расплакан, но како што викат секој почеток го има и неговиот крај. Но, ние нема да ги памтиме нивните лица со солзи во очите, туку среќни и весели како што бевме првиот ден кога се сретневме. Се разделивме со надеж дека следната година, за летниот одмор, ќе се сретнеме повторно, и ова може да ни го овозможуваат само луѓето од организацијата „Размена на млади„.

Lindita

Këmbim i të rinjve Të udhëtosh është një nga kënaqësitë që shumë-kush i ka hobi. Për një të ri, udhëtimi është një dëfrim i madh, posaçërisht nëse është profesional. Sidomos në Strugë dhe Ohër, dy vendet më të bukura turistike në Maqedoni, ku për fat të mirë kishim rastin të shkojmë në mënyrë shoqërore me anë të projektit “Këmbim i të rinjve”. Qysh kur futesh në zonën e buzë liqenit të Strugës, të kujtohen pamje mediatike. Plazhi i bukur, çarshia, shtëpitë dhe ndërtesat e vjetra, hotelet me pesë yje (e më pak) , si dhe shumë vende tjera. Ne nuk kishim rastin të jemi në hotel me pesë yje, por kënaqësia jonë në hotel të vogël dhe të bukur si hotel “Galeb” nuk do të paguhej as me gjitha vendet luksoze anë e mbanë qytetit. Kishim kënaqësi të formojmë shoqëri nga shtete të ndryshme si Serbia, Belgjika dhe Italia. Bashkë me to shëtitëm vendet më të bukura historike si parku i poezisë në Strugë, sheshi Nënë Terezë dhe shtëpinë e vëllezërve Milladinovci. Udhëtimi jonë i përbashkët deri në Ohër bëri akoma më interesant “pushimin” tonë, ku pamë gjithashtu vende të bukura si qyteti, tregu, kalaja e Ohrit, shtëpi të ndërtuara shumë vite më parë si dhe restaurante të ndryshme.

Lojërat e përgatitura nga liderët e gjitha shteteve bënin seminarin të paharruar për të gjithë ne. Duke mos imagjinuar asnjëherë, mundoheshim të aktronim, duke imituar filmat vizatimor, të shndërruar në kohën e Luftës së dytë botërore, kohën e viteve të 60’ta dhe në kohën e kompjuterëve. Pasi që vinim nga vende të ndryshme dhe donim të dinim kulturën dhe historinë e vendlindjeve të shokëve tanë, na ofruan mundësinë të paraqitemi

me ushqimet të prejardhura nga shteti jonë. Ne përfaqësonim Maqedoninë dhe si të tillë ushqimi jonë i përgatitur përbëhej nga sallata e përzier, bira “Skopsko”, “smoki”, ëmbëlsira “resana”, ajvar dhe pinxhur. Përveç asaj kishim edhe mbrëmjen speciale për BALL, ku shumica prej vajzave ishin të veshura me fustane ballore dhe bukur të grimuara. Por, duke mos përjashtuar edhe natën ku u bënë maskime të ndryshme dhe ku u përzgjodh maska më e suksesshme. Aty kishim rastin të zbulojmë aftësitë “mbinatyrore” të magjistarit nga

mat e shokëve tanë për të “pastuar” fytyrat e tyre me pastë ose i ngjyrosnim me ngjyra. Kur kuptuan se kush е bënte këtë “sherr” filluan të mbyllnin dyert e dhomave me çelës, por neve asgjë nuk na ndalte.

“Problemit” tonë shumë shpejt i gjetëm zgjidhje, nëse jo nga dera, atëherë nga ballkoni do të hipnim për të arritur qëllimin tonë. Kjo është ajo që më së shumti na mungon. Ishte vërtet vështirë të ndahesh me njerëzit që ke kaluar 9 ditë të mbushura plot gëzim e hare. Dita kur shokët tanë u nisën për Serbi, Belgjikë dhe Itali ishte i vetmi

Maqedonia dhe magjistares nga Italia. Mbrëmjet në diskotekat “Oaza” dhe “Viagra” na pëlqenin mjaft, por e vërteta është se preferonim net të qeta, romantike në plazh me zjarr, balada të bukura italiane dhe angleze, hënën e plotë dhe të shikonim se si yjet binë nga qielli. Natë për të fjetur ne nuk kishim fare, pasi që shfrytëzonim çdo moment dhe rrinim zgjuar deri në orët e herëta të mëngjesit. Me siguri do të pyesni veten se çfarë kemi mundur të bëjmë tërë natën?

Argëtimi jonë tek pas mesnate fillonte, me atë që hynim nëpër dho

kujtim i keq nga projekti “Këmbim i të rinjve”. Ishim të mësuar të jemi ditë e natë bashkë, dhe ndarja jonë ndikoi shumë keq tek të gjithë ne.

Përshëndetja jonë e fundit ishte e përlotur, por siç thonë çdo fillim ka dhe mbarimin e vet. Por ne nuk do ti kujtojmë fytyrat e tyre me lot, por të gëzuar dhe të hareshëm ashtu siç ishim kur u takuam ditën tonë të parë. U ndamëme shpresat të takohemi sërish vitin e ardhshëm, gjatë pushimeve verore, dhe këtë gjë do të mund të na mundësojnë vetëm njerëzit nga organizata “Këmbim i të rinjve”.

Lindita

25

Youth exchange Traveling is the most setisfaction and for most of the people it’s hoby.

For the youngers, traveling is a big entertaiment, specialy if it’s profesional. Notably in Struga and Ohrid, the most beautiful tuorist places in Macedonia, where we were fortunate to go there in comunnal way with the project “Youth Exchange”. When you enter in the zone of Struga’s beach you remember photos from medium. Beautiful beach, old center, houses and buildings, hotels with five stars (or less) and different other places. We didn’t have the chance to go in a hotel with five stars, but our enjoyment in a small beautiful hotel like it’s hotel “Galeb” it wouldn’t be payed with the most luxurious place in the town. We had the pleasure to create company from different states like Serbia, Belgium and Italy.

All together we walked the most beautiful historical places like the park of the poems in Struga, the forum Mother Teresa and the house of brothers Miladinovci. Our common travel to Ohrid did more interesting our “holiday”, where we saw allso great places like the center, the emporium, the fortress of Ohrid, houses made years ago and a lot of different restaurants. The games prepaied by the leaders from each state, made the seminar unforgotten for us. We had never imagine that we can act, and actually we can, imitateing fairytales but fabled in the time of the Second world war, the time of 60’s and the time of computers. We came from different places, and for that reason we wanted to now the culture and the history of our friend’s fatherland, so they offerd us the chance to presentate our nation with food which is from our state. We represented Macedonia and suchlike our fond it was: salad called Shopska, bere “Skopsko”, sweetmeats “resana”, “ajvar” and “pinxhur”. Besides we had the special night for the BALL, where most of the girls were clothed with ball dresses and great make-up. But, we cant forget the night when we did masks and it was chosen the best mask. There we had the chance to discover the supernatural capacity of the magician from Macedonia and of the enchantress from Italy. The evenings in the discos “Oaza” and “Viagra” we liked a lot, but the true is that we prefered calm evenings, romantic in the beach with fire, great ballads in english and italian language, the moon and to see how the stars come down. Nights 26

have, becauce we wanted to use every moment, and we were all the time awake till the morning.

Sure, you ask yourself what we did all the night? Our fun started even after midnight, we wented in our friend’s room and we “pasted” them by paste in their face, or we made them by colors. When they discovered who did it this kick-up they locked the doors, but nobody stoped us. We found the solution of our “problem”. We couldn’t get from the door, bur we could from the theras to achieve our purpose.

This miss us a lot. It was really hard to seperate with people with whom you were 9 days full with enjoyment. The day when our friends begun their travel for gonig in Serbia, Belgium and Italy it was the only bad memory from the project “Youth Exchange”. We learned to be all the days and all the nights together, and our separation affected very bad to us. Our last salute it was tearfull, but people said every begining has allso the finish, but our finish it was really hard. But, we wont remember they faces full of tears, we will remember happy like the first time when we met them. We seperated with the hope that the next year, for our summer holidays, we will meet each other again, and this can enable just the people of “Youth Exchange” organisation.

Lindita

27

S E ER PJ TE O N SK LU E R VO T N CE SUPPORTED BY THE AGENCY OF YOUTH AND SPORT