February 2011 (2/50) by Volunteers Centre Skopje: VOICES magazine

v ices magazine www.issuu.com/vcsvoices

2(50) 2011 February/March

FREE

Monthly magazine for young people in Macedonia and world volunteers community

2011

European Year of Volunteering

voices magazine

ladiinfo is a center open to students, young people or anyone who wants to have access to information on different programs and educational opportunities free of charge. Moreover, Mladiinfo offers support on applications, counseling and clarification sessions in order to eliminate all doubts on this subjects. More: www.mladiinfo.com

Coming opportunities: 15 PhD in Social Sciences, Germany Deadline: 15 March 2011 Open to: candidates with strong academic abilities and a Master’s degree Scholarship: 1250 Euros/month for 36 months for PhD The Bremen International Graduate School of Social Sciences (BIGSSS) invites applications to its Ph.D. program. The program will commence on September 1st, 2011.15 Successful applicants for the Ph.D. and Post-doc fellowships will pursue a topic in one of BIGSSS’ five Thematic Fields: * Thematic Field 1: Global Integration * Thematic Field 2: Integration and Diversity in the New Europe * Thematic Field 3: Social Integration and the Welfare State * Thematic Field 4: Attitude Formation, Value Change and Intercultural Communication * Thematic Field 5: Life-Course and Lifespan Dynamics

Internships in The Economist, London Deadline: several Open to: students and recent graduates Salary: £1,100 per month The Economist is looking for interns in several positions for its two offices in London located in Red Lion Square and St James’s Street. Vacancies are open in the following areas: * Business analyst intern * Business intelligence intern * Business management intern * Circulation and marketing (digital editions) intern * Circulation and marketing intern * Custom Research editorial intern * Custom Research intern * Digital editions business analyst intern * Editorial intern * Human resources intern * Industry Briefing intern * Information security analyst intern * Legal intern * Multimedia Intern * Risk Briefing data analyst intern * Web technology intern Papworth Trust Photography Competition 2010 Deadline: 25 February 2011 Open to: three categories: under16/over 16/professional photographers Award: Sony Handycam DCR-DVD 115E camera worth over £330 and more The photography competition theme is independence, it means different things to everyone, but interpretations could include: * not relying on someone or something * running your own life without interference

Summer School on Regionalization in the Globalised World , Poland Deadline: 15 February 2011 Open to: PhD students working on the respective topic Dates and Venue: 10 – 17 July 2011, University of Lodz, Poland Costs: the costs of travel and accommodation are covered The Summer School is directed towards doctoral candidates from throughout Europe. In interdisciplinary working groups, it will seek to examine the concepts of ‘regionalization’ and ‘globalization’, as well as the related concepts of nationalization, transnationalization and glocalization.

Sofia Jorge

oices Magazine is a project of „Volunteers Centre of Skopje”. It is created to provide more opportunities for young people: To get to know other countries and cultures, promote volunteerism, non-formal education programs and active involvement The participants of this project are volunteers working in “Volunteers Centre of Skopje”. Some of us come from different European countries to do our “European Voluntary Service” here and some are students from Macedonia. With the Voices Magazine we seek to: Turn the attention of the young people to the issues, which are not generally discussed in public or in mass media. Inform and discus about the variety of interesting topics that are related to young people in Macedonia. Provide with information about volunteerism in general and “Youth in Action Programme”. The young people in Macedonia are the main target group of the project. However, we are writing for all people who feel young, regardless of age or nationality.

voices magazine

Monthly magazine for all young people in Macedonia and world volunteers community

- MK

Editorial Office:

Journalists

Translators

Volunteers Centre in Skopie Sava Kovacevik 47-4/6 Tel/fax.: (+398) 22 772 095 www.vcs.org.mk vcs_contact@yahoo.com issuu.com/vcsvoices Publishers: Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski

Aga Krawczyk Blandine Charreau Joao Carmona Karolina Data Miguel Gama Nunes Mirella Makurat Sophie Goullet de Rugy Ula Sławińska Zbigniew Drzewiecki

Blagica Kostadinova Elena Petrevska Gorjan Krstevski Ivana Galapceva Mirella Makurat Paulina Jamakova Sanja Jovanovska Sanja Mihajlovska Sanja Paunovska

issuu.com/vcsvoices

Translators-AL

Others

Arta Jusufi Arian Jusufi Benjamin Reaxhep Bledi Cami Ivana Janevska Nita Selimi Nora Selimi

Design and photos : Zbigniew Drzewiecki Editing in English: Aga Krawczyk Editing in Macedonian: Sanja Mihajlovska & Elena Petrevska

Zbigniew Drzewiecki Project cover and photos

February-March 2(50) 2011

voices magazine

EDITORIAL

Dear friends, respected readers…

e managed to survive January, as people in Macedonia say, the longest month in the year… The month filled with holidays, partying, food, even alcohol… We all put on some extra weight, so in the next months we should work more on our physical condition… With the beginning of a New Year, as you could see in the January edition of our magazine, we have made some small and big changes… In this, February/March edition and in the next couple of editions, we will also work on details, so that we can improve the quality of a content and the design of the magazine; all this in benefit of making the magazine more approachable for you, the respected readers… So, be ready for the new challenges and opportunities, which VOICES MAGAZINE will be offering you in the year 2011… Enjoy the content… Sincerely, Gjoko Vukanovski

ЕДИТОРИЈАЛ

Драги пријатели, почитувани читатели,

спеавме некако да го преживееме Јануари, како што вели нашиот народ, најдолгиот месец во годината... Месец исполнет со празнувања и веселби, забава, огромно количество на храна, па дури и алхохолни пијалоци... Сите ние додадовме по некое кило на нашата тежина, па време е во наредните неколку месеци да поработиме малку на нашата физичка состојба... Со почетокот на Новата година, како што веќе можевте да видите во Јануарското издание на нашиот магазин, ние пристапивме кон неколку мали и големи промени... Во ова издание, Февруари/Март, исто така и во наредните неколку изданија, ние ќе продолжиме со подобрување на содржината и изгледот на ВОИЦЕС, се со цел приближување на магазинот поблиску до вас и вашите потреби, почитуваните читатели... Така да, бидете подготвени за новите можности и предизвици, кои ВОИЦЕС МАГАЗИН ќе ви ги понуди во Новата 2011та година... Уживајте во содржината... Со почит, Ѓоко Вукановски

KRYEARTIKULLI

Shokë të dashur, lexues të nderuar…

a arritëm disi t’a mbijetojmë Janarin, dhe si thotë populli ynë, muaji më i gjatë i vitit… Muaj i mbushur me festa, ahengje, ushqim, po edhe alkohol… Të gjithë shtojmë ca peshë, pra në muajtë e ardhshëm duhet punuar më shumë në kondicionin fizik… Me fillimin e Vitit të Ri, siq e patë edhe ne edicionin e Janarit të gazetës tonë, ne kemi bërë disa ndryshime të vogla dhe të mëdha... Në këtë edicion të Shkurt/Mars-it dhe në edicionet tjera, ne do të punojmë në disa detale, që të përmirsojmë kualitetin e përmbajtjes dhe dizajnit të kësaj gazete, të gjitha në përfitim që ta bëjmë gazeten më të përafërt për ju, të nderuar lexues.... Pra, bëhuni gati për sfida të reja dhe mundësi, të cilat VOICE MAGAZINE do të ju mundësojë në vitin 2011. Argëtohuni me përmbajtjen...

February-March 2(50) 2011

Me respekt, Gjoko Vulkanovski

ENGLISH

CONTENT

2 4 7-8

Mladiinfo - Coming opportunities

11 16-17 20 20 21 22 24 25 27 28 30 31 32

2011 – European Year of Volunteering

5 9-10

Младинска размена во Струга

Youth Exchange in Struga European volunteerism among young people in Macedonia -interview with Gjoko Vukanovski Vevcani carnival - The play is older than culture RNJA,a new way for the youth to create the society Coming soon on the web:RHYTHM CITIZENS “Eyes on the streets” Slow food Movement Make yourself useful !Volunteerism in Skopje At Europe’s Western End and Beyond - LISBON “Ruinpubs” Five comics 3 x Photo contest Photography Monthly Review Photographic reportage: “Vevcani Carnival”

MACEDONIAN

Интервју со Ѓоко Вукановски за Европското волонтирање кај младите во Македонија

2011 - Европска година на волонтерството 7 14-15 Вевчански карневал - Играта постара од културата

НММО,нов начин за младите да ги креираат општествата

20 22 24 26 27 29 30 31 32

Наскоро на интернет мрежата: RHYTHM CITIZENS

6 8

Youth Exchange in Struga

2011 - Viti europian i vullnetarizmit

18-19 21 21 23 24 26

Karnevali I Vevçanit – lojrat janë më të vjetra se kultura

Движење Бавна Храна Направете се себе си Корисни! - Волонтеризам во Скопје На западниот крај од Европа и подалеку–Лисабон “Ruinpubs” Пет комикци 3 x Фото Натпревар Meceц bo слики Фотографска репортажа: „Bebчaни kaрнevaл”

ALBANIAN

Intervistë me Gjoko Vukanovskin për vullnetarizimin europian për të rinjtë në Maqedoni

RNJA,mënyr e re për të rinjtë të krijojnë shoqërinë Vjen sëshpejti në web: QYTETARËT E RITMIT Lëvizja e ushqimit te ngadalshem Bëni vetveten të Dobishme !Vullnetarizm në Shkup Tek skaji verior i Europës dhe më tej-Lisbon

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Youth Exchange in Struga

“Engage Facebook Assimilation!”

his year Volunteers Centre Skopje (VCS) has invited over 60 participants from the Balkans and the whole Europe to celebrate the fifth anniversary of Vevcani Youth Exchange. Young participants had the opportunity to learn about one of the oldest Macedonian traditions and about the meaning of Vevcani Carnival, as well as to participate in it through masks made during the seminar, which took place in Hotel Biser (“pearl” in Macedonian), located 5 km from Struga city.

fot. Martin Stojanovski

During the ten-day seminar all participating countries presented a small part of their rich national culture through informative videos, projects, dances, music, typical dishes and beverages. In Struga’s pearl, the countries Albania, Bosnia and Herzegovina, Estonia, Lithuania, Macedonia, Slovenia, Serbia, Hungary and Croatia were united into one nation and one name – and our common mask was presented at the Vevcani Carnival.

This year our mask was the social network Facebook, richly represented by open chat windows, unusual profiles, Facebook addicts, graduated Facebook students, singing farmers, all of them led by a Facebook priest who had blessed the curios faces of wide public. Accompanied by laughter and homemade wine, our group walked through the streets of Vevcani. The still cherished tradition, which was a hallmark of this day, are Vevcani houses open to all visitors, with warm smiling faces inside. In one of many old Vevcani houses, close to the warm hearth, we had a special occasion to cheer with hot rakia as well as try fried sausages and homemade pie. The hosts invited us with warm greetings. Thanks to this not only we, Macedonians, but also the whole world was part of this event and its true tradition, authenticity and organizational ability. Although the custom masks should be burned at the end of the carnival this time our Facebook friends retained their preciously made masks and took them back to their homes, as one of the most precious souvenir from Macedonia. Sanja Mihajlovska

fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

In the e yes of par ticipant

nique, unrepeatable experience, witnessed by 60 participants from 10 different European countries, who also became a part of the Vevchani

issuu.com/vcsvoices

Carnival centuries-old tradition. I am more than glad that I was a part of this Carnival tradition and that I have spent my most beautiful days in the company of wonderful people, sharing good enthusiasm, value and culture. For me this was a good beginning of the New Year. What is more important, and special, in this carnival experience is the synergy that combined the imagination of the participants in creating a different, contemporary and modern mask. What is more contemporary than performing Facebook Mask? Facebook is the most popular social network that connects people all around the world. We have been assimilated by the charming enchanter Facebook! Besides the working hours there were also fun hours during which an organized wicked group of people (including me:-)) entered the rooms of others via balcony waking them up during late hours after midnight and singing songs to them. There were different reactions, from being delighted to being scared, but in the end everyone was glad to have been a part of the game and others regretted that they didn’t have the chance to be a part of it because they had closed the doors(-:)). Yeah, maybe the next time!!! Those days will remain the best memories for me! Doriana Gjuta

February-March 2(50) 2011

voices magazine

Младинска размена во Струга

„Ангажирана фејсбук асимилација“

олонтерски Центар Скопје и оваа година, јубилејно по петти пат, покани над 60 учесници од Балканот и Европа. Младите учесници имаа можност да научат за една од најстарите македонски традиции и за значењето на Вевчанскиот Карневал, како и да учествуваат во него преку маски изработени за време на семинарот, кој зазема место во Хотел Бисер, Струга. Земјите учесници за време на десетдневниотсеминар, претставија мал дел од својата богата култура преку информативни видео клипови, проекти, танцови, музика, специфична храна и пијалоци. Во струшкиот бисер, Албанија, Босна и Херцеговина, Естонија, Литванија, Македонија, Словенија, Србија, Унгарија и Хрватска се сплотија во еден народ и под едно име – една маска се претставија на Вевчанскиот Карневал. Оваа година, нашата маска беше социјалната мрежа Фејсбук, богато исценирана со отворени прозорчиња за разговор, несекојдневни профили, зависници, дипломирани

фејсбуковци, распеани фармери кои на чело со попадиката, ги благославиja љубопитните лица на широката публика. Низ смеа и домашно вино, нашата група прошета низ вевчанските улици. Традицијата која се уште се негува и претставува своевиден белег на овој ден, се ширум отворените домаќинства за сите посетители и топлите насмеани лица. Во една стара вевчанска куќа, покрај топлото огниште имавме прилика да наздравиме со греана ракија, пржени колбаси и тазе испечени кифлички. Домаќините не испратија исто како што не примија, со топли поздрави. Така, не само пред нас домашните, туку и пред целиот свет што беше дел од овој настан, ја покажаа својата вистинска традиција, автентичност и организаторска способност. Иако според обичајот маските треба да бидат запалени на крајот од карневалот, нашите фејсбуковци, овој пат ги задржаа своите вредно направени маски и ги вратија во своите домови како најдрагоцен спомен од својот престој во Македонија. Сања Михајловска

fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

Пр еглед на у че сниците

динствено, неповторливо искуство, каде што 60 учесници од 10 различни земји од Европа беа сведоци и станаа дел од вековната стара традиција на Вевчанскиот Карневал. Јас сум повеќе од среќна што бев дел од оваа карневалска традиција и бидејќи моите најубави денови ги поминав во друштво на прекрасни луѓе, разменувајќи добар ентузијазам, вредности и култура. За мене, ова претставуваше добар почеток на Новата година. Уште поважно и посебно за ова карневалско искуство е синергијата која ја обедини имагинацијата на сите учесниците во креирањето на поинакви, современи и модерни маски. Што би било помодерно од прикажување на Фејсбук маска? Фејсбук е најпопуларна социјална мрежа која ги поврзува луѓето од целиот свет. Ние бевме асимилирани од шармантниот маѓепсник Фејсбук! Покрај работното време, имавме и време поминато во смеа, каде што организирана група од пакосни луѓе (вклучувајќи ме и мене :-)) влегуваше во собите преку балконите, будејќи ги сите за време на доцните часови и пеејќи им песни. Имаше различни реакции, од смешни до плашливи, но на крај сите беа среќни што беа дел од оваа игра, а другите само зажалија што немаа шанса да бидат дел од оваа игра само затоа што ги заклучуваа своите соби (-:)). Да, можеби наредниот пат!!! Тие денови ќе бидат најдобрите спомени за мене! Дориана Гјута

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

Youth Exchange in Struga

“Engage Facebook Assimilation!”

uke festuar përvjetorin e pestë të Vevcani Youth Exchange, Vullnetarët e Qendrës së Shkupit (VCS) këtë vit ka ftuar mbi 60 pjesëmarrës nga Ballkani dhe Evropa. Pjesëmarrësit e rinj kishin mundësi për të mësuar në lidhje me një nga traditat më të vjetra të Maqedonisë dhe kuptimin e karnavalit të Vevcanit, si dhe të marrin pjesë në të përmes maska të bëra gjatë seminarit, i cili u zhvillua në Hotel Biser (e cila do të thotë margaritar në gjuhën maqedone), 5 km larg nga qyteti i Strugës. Vendet pjesëmarrëse gjatë seminarit dhjetë-ditore, paraqiti një pjesë të vogël të kulturës së pasur të saj kombëtar nëpërmjet videove informative, projekte, valle, muzikë, ushqime të veçanta dhe pije. Në Strugë , vendet si Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Estonia, Lituania, Maqedonia, Sllovenia, Serbia, Hungaria dhe Kroacia ishin të bashkuar në një komb dhe në një emër - dhe maska jonë e përbashkët u paraqit në karnavalin e Vevçanit. Këtë vit, maska jonë ishte rrjeti social Facebook, mjaft vënë

në skenë për të hapur chat dritare, profilet e pazakontë, të varur nga facebook, studentët e diplomuar të facebook-ot, fermerët që këndojnë, të gjithë ata të udhëhequr nga prifti facebook që e kishte bekuar fytyrat e publikut të gjerë. Me buzëqeshje dhe verë shtëpie , grupi ynë ecte nëpër rrugët e Vevçanit. Traditë e cila ende është e freskët, ishte një shenjë dalluese e kësaj dite, shtëpitë ishin të hapura për të gjithë vizitorët, me fytyra me buzëqeshje të ngrohta. Në një nga shtëpitë shumë të vjetra të Vevçanit, në afërsi të vatrës së ngrohtë, kemi pasur një rast të veçantë për të pirë e ngrënë me raki të nxehtë, salcice të skuqur dhe byrek shtëpie. Vendasit na pritën me përshëndetje të ngrohtë. Në këtë mënyrë, jo vetëm ne, maqedonasit, por e gjithë bota ishte pjesë e kësaj ngjarje dhe traditën e saj të vërtetë, autenticitetit dhe aftësisë organizative. Edhe pse maska duhet të digjet në fund të karnavalit, miqtë tanë të facebook-ut, këtë herë i mbajtën maskat e tyre të vlefshme dhe u kthyen përsëri në shtëpitë e tyre, si një nga suvenirat më të çmuar nga Maqedonia. Sanja Mihajllovksa

Pamja e pjesëmarrësit

issuu.com/vcsvoices

fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

Unike, përvojë e papërsëritshme, ku 60 pjesëmarrës nga 10 vende të ndryshme nga Evropa ishin dëshmitarë dhe u bë pjesë e një traditë të vjetër shekullore e karnavalit të Vevçanit. Unë jam më shumë se i kënaqur që kam qenë pjesë e kësaj tradite të këtij karnavali dhe që kam kaluar ditët e mia më të bukura në shoqërinë e njerëzve të mrekullueshëm, duke ndarë , vlera , entuziazëm dhe kulturë. Për mua ky ishte një fillim i mirë për Vitin e Ri. Ajo që është më e rëndësishme dhe e veçantë gjatë përvojës së këtij karnavali është sinergjia që u mblodhi imagjinatën e pjesëmarrësve në krijimin e një maskë të ndryshme, bashkëkohore dhe moderne. Çfarë është më bashkëkohore se sa një Facebook Maskë? Facebook është rrjeti më i popullarizuar shoqëror që lidh njerëzit nga e gjithë bota. Ne kemi qenë të asimiluar nga Facebook-u simpatik dhe magjistar! Përveç orëve të punës ka pasur edhe orë zbavitëse ku një grup i lig i organizuar i njerëzve (përfshirë edhe mua :-)) ka hyrë në dhomat e të tjerëve nëpërmjet të ballkonit duke zgjuar ata gjatë orëve të vona pas mesnate dhe duke u kënduar këngë atyre. Ka pasur reagime të ndryshme, të këndshëme por edhe të frikshme, por në fund të gjithë ishin të kënaqur që ishin pjesë e lojës dhe të tjerëve u vinte keq se ata nuk kishin mundësi të jenë pjesë e saj, sepse ata kishin mbyllur dyert (-:)). Yeah, ndoshta herën tjetër! Ato ditë do të jenë kujtimet më të mira për mua! Doriana Gjuta fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

voices magazine

February-March 2(50) 2011

voices magazine

European volunteerism

among young people in Macedonia

interview with Gjoko Vukanovski

hat is the situation of European volunteerism opportunities in Macedonia for young people? How many are concerned?

fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

There are many programs allowing young people to volunteer abroad. You have the EVS (European Voluntary Service), the so-called regional service, the Peace Corps volunteering etc. As far as EVS is concerned, there has been an improvement in the last 2 years. More and more organizations are receiving accreditation from the European Commission, which means that more and more volunteers are being sent abroad. But the number is still not satisfying. With about 30 organizations accredited as sending organizations, the number of volunteers sent abroad is still around 70 per year. This is not a good number, as 30% of the population can be considered as “young people”, which gives a total number of around 600 000 people. If you send 70 volunteers per year, the impact is very low! How can you explain this situation? I think there are two reasons: first of all, we have a problem with hunger for information among young people, because we’re still in a transition and we’re still used to expecting that information will come at our face, to sitting at home doing nothing and getting information there. But this is not the way it works. So first of all, I think it’s the lack of interest and the lack of information among young people, because if you really want to find information, there are possibilities to get it, especially about the European Volunteerism. Second reason is a lack of understanding of the notion of volunteering and volunteerism. From my point of view, we have very negative associations with this word; it means doing something without getting paid or getting anything. So when you mention volunteering to young people, they are retracting. Macedonia is a country with poverty and you have many places offering a job on ships, opportunities to study and work in America, agencies for working in Germany, Italy or whatever. This is easy money for young people and it seems more attractive. So when you mention volunteering to them, the first answer you get is “no,” without knowing what is it, what costs are being covered. From my point of view, I can understand them because when you live in poverty, you want to go abroad one year, earn money and get back. But then, you don’t have the cultural benefits because you go there, work 12 hours a day and do what? So that’s why I recommend EVS as a proper tool. You say there is a lack of interest from the young people. Are there any social and financial factors to explain it? There are of course some situations where the young person has to take care of his or her family. But most of the people have finished university or are stuck in the middle of it and do nothing, don’t know what to do with themselves. They are always saying that they want to find a job but they are not finding it. But I think that it’s self-determination; if you want to do something, you do it. That’s what I was saying at the beginning- we, young people, are always waiting for things to come at our homes, but that’s not how it works. If you speak in the social context, we can include the visa situation. Until last year, there was a barrier; only 5% of the population could get the Schengen visa for a year and you could only travel to 2 or 3 countries without visa. So the population was not faced to how it works in other countries. With more travelling, we are opening more and more. Is there still a visa issue for the Macedonian volunteers going abroad? Of course! The new visa regulations allow you to travel without visa but if you want to stay, you have to apply for a visa. These are the same

February-March 2(50) 2011

regulations as before, even if now it’s of course a little bit more relaxed to get the resident permit, but still you have to go through the procedure. What’s the profile of an EVS volunteer sent from Macedonia? There are 3 groups: the ones who finished high school and don’t know what to do, the ones who are stuck in the middle of their studies and the ones who graduated and cannot find work. As for this last group, which represents around 50% of the volunteers sent, I think thат it is getting larger. The situation we have in Macedonia is coherent with what is happening in the European Union and that’s why 2011 was declared by the European Commission the year of volunteerism. As far as I know, they are planning to send around 1 000 000 volunteers, which means that EU has the same problem - unemployment among young people. That’s why EVS can be used as a tool by young people to work somewhere for one year, based on volunteering, and after that find a job based on the competences they developed during their EVS. Now Europe is totally opening the picture, the situation is not as rose as it looked. That’s what they are trying to show by declaring 2011 the Year of Volunteering. Do you know, or is it too early to say, if EVS actually increases employment in Macedonia for the former volunteers? Do they find job more easily? In Macedonia no, because there is a problem with recognition of the non-formal and informal learning. After EVS, you get a Youthpass where you write about the competences that you developed but all in a non-formal way. So, if you don’t have recognition of it as one of the methods that you employ, you cannot use this Youthpass. Of course, it’s recognized that it exists but there’s no verification if somebody is going to value it. It’s not written by law that non-formal education is more or less equal to the formal one and that, to apply for a job, you need both, combined education and experiment. It’s a process that is starting but we’ll see how it’s going to develop. On what do you insist when you present EVS to young people? I talk about opening and sharing cultures. The first thing we’re going to say is “don’t expect to earn money!” but you’re going to experience a lot of cultural learning. Go somewhere, learn a language, a culture, live away from your parents -which is important point for Macedonians. About future employment, who knows. Some of the people who went abroad stayed there, for example because their organization had needs,

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Intervistë me Gjoko Vukanovskin

për vullnetarizimin europian për të rinjtë në Maqedoni

fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

text Sophie Goullet de Rugy i është situata e vullnetarizimit europian për të rinjtë në Maqedoni ? A ka të interesuar ?

Ka shumë programe, që u mundësojnë të rinjëve të paraqiten vullnetarë në shtetet e jashtme. Janë EVS (Shërbimi europian i vullnetarëve), i ashtuquajturi shërbimi regjional, vullnetarizmi i trupave paqëruajtëse, etj. Sa i përket EVS-së, ka pasur mjaft përmirësime gjatë dy viteve të fundit. Një numër gjithnjë e më i madh i organizatave po marrin akreditime nga Komisioni europian, që do të thotë se ka gjithnjë e më shumë vullnetarë. Por numri i vullnetarëve ende nuk mjafton. Prej 30 organizatave të akredituara si organizata dërgimi, numri i vullnetarëve është rreth 70 në vit. Ky numër është shumë i vogël, duke pasur parasysh se rreth 30 % e popullatës mund të konsiderohet si “popullatë e re”, që do të thotë rreth 600 000 persona. Nëse dërgoni vetëm 70 vullnetarë në vit, efekti është shumë i ulët!

but it’s not the main aspect, at least not in EVS. There is this situation that people go abroad to work, for example to the United States. Is it becoming kind of competition for EVS, targeting the same group of people? On the one hand yes, because, as I said before, when you’re leaving in a country with a lot of poverty, the young people are obligated to support their families. So of course, if they have the choice between a well-paid job somewhere and going on EVS, of course they will chose the well-paid job. But it’s not because it’s fitting their own needs, it’s because of other social aspects. I’m not against this, but, in my point of view, they are missing a wonderful opportunity on their way to become mature people, not only working abroad, but working+living+having good time etc. Just working for 10-12 hours will not change you. You will be just a working tool for 2 years and afterwards come back to Macedonia without any learning experience, spend the money you got and stay the same person. You mentioned before that for the last 2 years, there’s been more and more efforts to send people abroad. Where does this dynamic come from? From opening a civil sector. We have Macedonian NGOs that are becoming bigger and bigger, more and more new NGOs are widening their work. I think this is a normal process. Macedonia is a young country, coming out from communism and socialism. We are still in a transition, and I think we are far away from developing a civil sector, a part of which are NGOs. As we come closer and closer to joining the European Union, we have the funds opening, new education opportunities, more people are travelling and learning more about programs and actions that they can use. After coming back, they put that knowledge and experiences into practice. For example, 4 or 5 years ago, you had only a couple of organization that even knew about the Youth in Action programme and now 30 organizations are accredited for sending and hosting! I think it is going to continue and I don’t see any reason why it shouldn’t! By developing the civil sector, NGOs are also performing better on a local, national and international levels. Aside from that, is there any will form the government to improve this situation? In Macedonia government and non-government are not connected, except perhaps on local level or with the Agency of Youth and Sport. The government can only work on making laws and conditions helping the civil sector to develop better. The National Agency is the one responsible for funding some projects with state money, but still it’s not enough. NGOs have to work on finding their own measures. Anything you want to add? Be EVS volunteers, be happy!

issuu.com/vcsvoices

Si mund ta shpjegoni situatën ? Mendoj se ka të bëjë me dy gjëra: Sëpari, kemi probleme me mosinteresimin e të rinjëve për informim, pasiqë ne ende jemi në fazë tranzicioni dhe jemi mësuar që informatat të vijnë tek ne, të rrimë në shtëpi duke mos bërë gjë dhe të marim informata. Por gjërat nuk funksionojnë në këtë mënyrë. Kështu që mendoj se ka mungesë interesi dhe mungesë informimi të të rinjëve, pasiqë nëse me të vërtetë dëshironi të informoheni, ka shumë mënyra, posaqërisht për vullnetarizimin europian. Si e dyta, fjala vullnetarizim dhe vullnetarizëm keqkuptohen nga njerëzit. Sipas meje, njerëzit e vlerësojnë negativisht këtë fjalë ; do të thotë, të bësh diçka pa u paguar apo pa marrë asgjë si shpërblim. Për këtë arsye, kur u ofron të rinjëve të bëhen vullnetarë, ata tërhiqen. Maqedonia është një shtet ku ka shumë varfëri dhe ka shumë oferta për punë në anije, për studime dhe punë në Amerikë, agjensi pune në Gjermani, Itali e kmr. Për të rinjtë, këto janë para të lehta dhe janë më tërheqëse. Dhe kur ju ofroni të bëhen vullnetarë, përgjigja e parë që merrni është negative ende pa e ditur për çfarë bëhet fjalë apo cilat shpenzime janë të mbuluara. Nga njëra anë është e kuptueshme, pasi kur jeton në varfëri, ke dëshirë të dalësh jashtë shtetit, të fitosh para dhe pastaj të kthehesh. Por, nuk ke fituar asgjë nga kultura, shkon atje, punon 12 orë në dit dhe çka? Për atë e rekomandoj EVS-në si një mjet i vyeshëm. Thoni se të rinjtë janë të painteresuar. A ka ndonjë faktor social dhe finansiar që mund ta shpejgojnë këtë ? Gjithsesi, ka situata ku një i ri duhet të kujdeset për familjen e tij. Por shumica kanë kryer studimet apo kanë ngecur në mes dhe nuk bëjnë asgjë, nuk dinë ç’të bëjnë me veten. Gjithmonë flasin se duan të gjejnë punë, por nuk po e gjejnë dot. Por unë mendoj se kjo është zgjedhja e tyre, pasi nëse dëshiron të bësh diçka, e bën. Kjo është ajo që po thosha në fillim, ne, të rinjtë gjithmonë presim gjërat të na vijnë vetë në shtëpi, por gjërat nuk funksionojnë kështu. Nëse flasim për aspektin social, mund ta përfshijmë edhe situatën me vizat. Deri para një viti, kishte barierë ; në vit, vetëm 5 % e popullatës mund të fitonin vizën shengen dhe mund të udhëtonin në vetëm 2 apo 3 shtete pa pasur nevojë për vizë. Për këtë arsye, popullata nuk ishte e infromuar se si funksionojnë gjërat në shtetet tjera. Sa më shumë udhëtojmë, hapemi më shumë. A ka ende probleme me vizat pët vullnetarët maqedonas që dalin jashtë shtetit? Gjithsesi ! Sipas rregullores së re të vizave mund të udhëtoni pa viza, por nëse dëshironi të qëndroni, duhet të aplikoni për vizë. Është e njejta rregullore me atë të mëparshmen vetëm se tani është pak më lehtë të merret lejeqëndrim, por prap, ajo procedurë duhet të kryhet.

February-March 2(50) 2011

voices magazine Si është profili i vullnetarëve të EVS-së të dërguar nga Maqedonia ? Janë tri grupe, në njërën janë ata që kanë kryer shkollën e mesme dhe nuk dinë me çka të merren, pastaj janë ata që kanë ngecur në mes të studimeve dhe në fund, ata që kanë kryer studimet por nuk mund të gjejnë punë. Sa i përket grupit të fundit, që përfaqëson 50 % të vulletarëve të dërguar, mendoj se ka kontribuar që Maqedonia të jetë koherente me ndodhitë në Bashkimin Europian dhe për këtë arsye viti 2011 është shpallur si viti i vullnetarizmit. Për aq sa di, planifikojnë të dërgojnë rreth 1 000 000 vullnetarë, që do të thotë se Bashkimi Europian po ballafaqohet me të njejtin problem, papunësinë e të rinjëve. Për këtë, EVS-ja mund të përdoret si mjet i të rinjëve për tu marrë me diçka gjatë një viti, që bazohet në vullnetarizim dhe pas kësaj të punësohen falë kompetencave që kanë fituar me EVS-në. Tani që Europa po shfaq fytyrën e vërtetë, situata nuk është edhe aq e bukur sa dukej. Këtë po mundohen të na e tregonjë duke shpallur vitin 2011 si viti i vullnetarizimit. A është ende herët të thuhet, apo e dini nëse EVS-ja ka rritur punësimin e ish vullnetarëve në Maqedoni, a gjejnë më lehtë punë? Në Maqedoni jo, pasiqë kemi probleme me pranimin e të mësuarit joformal dhe informal. Pas shërbimit në EVS, fitohet Youthpass, ku shkruan për të gjitha kompetencat që keni fituar, por e gjitha është në mënyrë joformale. Pra, nëse nuk ju pranohet si dokument që mund t’ju shërbejë, nuk mund ta përdorni Youthpass-in. Gjithsesi, pranohet si dokument, por nuk është e sigurt se dikush do ta vlerësojë. Nuk ka ligj që thotë se arsimi joformal është pak a shumë i barabartë me atë formal dhe që ju duhen të dyja për të aplikuar për punë, duke kombinuar arsimin me eksperimentin. Është një proces që sapo ka filluar por do e shohim se si do të zhvillohet. Në çka insistoni kur ua prezentoni EVS-në të rinjëve ? Flas për hapjen dhe ndarjen e kulturave. Gjëja e parë që themi është “mos prisni të fitoni para!” por do fitoni shumë mësime kulturore. Shkoni diku jashtë, mësoni ndonjë gjuhë të huaj, jetoni larg prindërve – kjo është shumë e rëndësishme për të rinjtë e Maqedonisë. Sa i përket punësimit, kush e di, disa nga njerëzit që shkuan jashtë shtetit, qëndruan atje, pasi, për shembull, ka pasur raste kur organizata e tyre ka pasur nevojë, por kjo nuk është qëllimi kryesor, së paku jo i EVS-së. Është paraqitur edhe mundësia për të punuar jashtë shtetit, p.sh. në SH.B.A. A nuk mendoni se kjo po e konkuron EVS-në, duke kërkuar të njejtën grupë të njerëzve? Nga njëra anë po, pasi siç thashë edhe më parë, kur jeton në një vend të varfër , i riu është i obliguar ta mbajë familjen. Pra, gjithsesi, nëse kanë mundësi të zgjedhin midis një pune të paguar mirë diku jashtë shtetit dhe pjesmarrjes në EVS, dihet se do të zgjedhin punën. Por nuk është vetëm se u konvenon nevojave të tyre, por edhe për shkak të aspekteve të tjera sociale. Nuk jam kundër kësaj, por sipas meje, po lëshojnë një mundësi të shkëlqyer për tu pjekur si njeri, jo vetëm duke punuar jashtë por duke punuar, jetuar, kënaqur etj. Duke punuar për 10-12 orë në ditë nuk do ju ndryshojë. Ju vetëm do jeni një mjet pune për 2 vjet dhe pastaj do të ktheheni në Maqedoni pa asnjë eksperience mësimi dhe pastaj do ti shpenzoni paratë që keni fituar de do të jeni po ai person që keni qenë. E përmendët edhe më herët se gjatë 2 viteve të fundit, ka pasur gjithnjë e më shumë tentativa për dërgimin e të rinjëve jashtë vendit. Nga vjen kjo dinamikë ? Nga hapja e sektorit civil. Kemi organizata joqeveritare në Maqedoni që janë gjithmonë në rritje, gjithnjë e më shumë organizata joqeveritare që po zgjerojnë punën e tyre. Mendoj se kjo është proces normal. Maqedonia është shtet i ri i dalë nga komunizmi dhe socializmi, jemi në fazë tranzicioni dhe ende jemi larg zhvillimit të sektorit civil, ku bëjnë pjesë organizatat joqeveritare. Sa më shumë po i afrohemi Bashkimit Europian, po na hapen fonde, arsim i ri, njerëzit po udhëtojnë më shumë, po mësojnë më shumë për programet dhe aktivitetet që mund të përdorin. Pas kthimit, po i praktikojnë këto gjëra. Para 4 ose 5 viteve, ishin vetëm dy organizata që dinin për programin Rinia në aksion (Youth in Action) ndërsa tani kemi 30 organizata të akredituara për dërgim dhe pranim! Mendoj se kjo do të vazhdojë, nuk shoh arsye pse të mos jetë ashtu ! Me zhvilimin e sektorit civil, organizatat joqeveritare po punojnë më mirë në nivel lokal, kombëtar

February-March 2(50) 2011

dhe ndërkombëtar. Përveç kësaj, a ka ndonjë tentativë të qeverisë për përmirsimin e situatës ? Në Maqedoni, organizatat qeveritare dhe joqeveritare nuk janë të lidhura, përveç atyre ndoshta në nivel lokal apo në lidhje me Agjensinë për sport dhe të rinjë. Qeveria mund të punojë në fushën e krijimit të ligjeve dhe kushteve për të ndihmuar zhvillimin e sektorit civil. Agjensia nacionale është përgjegjëse për finansimin e disa projekteve me para të shtetit, por kjo nuk mjafton, organizatat joqeveritare duhet të punojnë për gjetjen e mjeteve të tyre. Doni të shtoni diçka ? Bëhuni pjesë e vullnetarëve të EVS-së, bëhuni të lumtur ! text Sophie Goullet de Rugy

Интервју со Ѓоко Вукановски

за Европското волонтирање кај младите во Македонија

аква е ситуацијата со Европското волонтерство во Македонија за младите? Колку се заинтересирани?

Постојат многу програми кои им овозможуваат на младите да волонтираат во странство. ЕВС (Европски Волонтерски Сервис), т.н. регионален сервис, Мировниот Корпус итн. Што се однесува до ЕВС, има подобрувања во последните 2 години. Се повеќе и повеќе организации добиваат акредитација од Европската комисија, што значи се повеќе и повеќе волонтери се испратени. Но, бројката сеуште не е задоволувачка. Со околу 30 организации акредитирани како испраќачки организации, бројот на испратени волонтери годишно е сеуште околу 70. Ова не е добар број, со оглед на тоа што 30% од населението се смета за « млади луѓе», што значи околу 600 000 луѓе. Ако се испратени 70 волонтери годишно, влијанието е многу ниско. Како би ја објасниле оваа ситуација? Сметам дека има две причини: првата, имаме проблем со младите во однос на потрага по информации, бидејќи сме сеуште во транзиција и уште сме навикнати информацијата да ни се појави пред лице, седејќи дома правејќи ништо и да ни дојде информацијата таму. Но, тоа не е начинот на кој функционира. Така да, пред се, сметам дека тоа е недостаток на интерес и недостиг на информирање кај младите, бидејќи ако навистина сакате да најдете информации, постојат начини да ги добиете, особено за Европското волонтерство. Втората е погрешното разбирање на терминот волонтирање и волонтерство. Од моја гледна точка, имаме многу негативна оценка на овој термин, што значи да се прави нешто без да се биде платен или да се добие било што. Така што, кога ќе им се спомене волонтирање на младите, тие се повлекуваат. Македонија е земја со сиромаштија и постојат многу места каде се нуди работа на брод, студии и работа во Америка, агенции за работа во Германија, Италија или слично. Ова се лесни пари за младите и изгледаат повеќе привлечни. Така да, кога ќе им споменете волонтирање, првиот одговор што ќе го добиете е не, без да знаат што е тоа, кои трошоци се покриени. Од моја гледна точка, можам да ги разберам, бидејќи ако живеете во сиромаштија, ќе сакате да отидете во странство на една година, да заработите пари и да се вратите. Но, тогаш, немате културна корист бидејчи одите таму, работите по 12 часа на ден и правите што? Па затоа го препорачувам ЕВС како вистинска алатка. Рековте дека има недотиг на интерес кај младите. Дали постојат општестевени и финансиски фактори да се објасни тоа Постојат се разбира, ситуации каде младите треба да се грижат

issuu.com/vcsvoices

за своето семејство. Но, повеќето од нив веќе го завршиле факултетот или се заглавени на средина и не прават ништо, или не знаат што да прават со себе. Таквите секогаш велат дека сакаат да најдат работа, но не ја наоѓаат. Сметам дека тоа е самоопределување, ако некој сака нешто да направи, ќе направи. Тоа е она што го споменав на почетокот, ние младите секогаш чекаме работите да ни дојдат дома, но тоа не оди така. Зборувајќи од општествен аспект, можеме да ја вклучиме ситуацијата со визата. Се до минатата година, постоеше бариера; годишно само 3% од населението можеше да добие шенген виза и само во 2-3 земји можеше да се патува без виза. Така населението не беше соочено со тоа како функционира во другите земји. Што повеќе патуваме, стануваме се поотворени. fot. drzewieckizbigniew@gmail.com

voices magazine

Дали им е сеуште потребна виза на Македонските волонтери за во странство? Се разбира! Новите визни прописи дозволуваат да се патува без виза, но за подолг престој потребно е да се поднесе барање за виза. Правилата се исти како и претходно, иако сега малку порелаксирано за да се добие дозвола за престој, сепак мора да се помине низ процедура. Каков е профилот на ЕВС волонтерите испратени од Македонија? Има 3 групи, оние кои завршиле средно школо и не знаат што да прават, оние кои се заглавени со нивните студии и оние кои имаат дипломирано а неможат да најдат работа. За оваа последната група, што претставува околу 50% од испратените волонтери, ми се чини се повеќе и повеќе, состојбата што ја имаме во Македонија е во согласност со она што се случува во Европската Унија и затоа 2011 е прогласена , од страна на Европската комисија, за година на волонтерството. Колку што знам, планираат да испратат околу 1 000 000 волонтери, што значи ЕУ го има истиот проблем - невработеност меѓу младите. Затоа ЕВС може да се користи како алатка за младите да работат нешто за една година, на волонтерска основа, а потоа да најдат работа врз основа на вештините кои ги развиле во текот на ЕВС. Сега Европа целосно ја открива сликата, ситуацијата не е розова како што изгледаше. Тоа е она што се обидуваат да го покажат прогласувајќи ја 2011 за година на волонтерството. Дали знаете или е премногу рано да се каже дали ЕВС ја зголемува вработеноста во Македонија за поранешните волонтери, дали наоѓаат полесно работа? Во Македонија, не, поради проблемот со признавањето на неформалното и информалното учење. По ЕВС се добива Youthpass каде се пишува за способностите кои се развиени, но сите на неофицијален начин. Значи ако не се признава тоа како еден од методите за вработување, тогаш тој Youthpass не може да се искористи. Се разбира, се признава дека постои, но нема потврда дека некој ќе го вреднува тоа. Не е напишано законски дека неформалното образование е повеќе или помалку еднакво како формалното, и дека се потребни двете за аплицирање за работа, комбинаци од образование и експеримент.Тоа е процес кој почнува, но ќе видиме како ќе се развие. На што инсистирате кога им го презентирате ЕВС на младите? Зборувам за отворање и споделување култури. Првото нешто што им го кажувам е „не очекувајте да заработите пари“! но ќе стекнете големо културно знаење. Да се отиде некаде, да се учи странски јазик, култура, да се живее далеку од родителите, што е многу важно за еден Македонец. А за идно вработување, не се знае, некои од тие што отидоа, останаа таму, на пример организацијата има потреба од нив, но тоа не е главниот аспект, барем не во ЕВС. Постои и оваа ситуација дека луѓето одат во странство за да работат, на пример во САД. Дали ова станува конкуренција на ЕВС, насочувајќи се кон истата група на луѓе? Од една страна, да, бидејќи како што реков претходно, кога се живее во земја со голема сиромаштија, младите се должни да ги издржуваат своите семејства. Па се разбира, ако имаат избор меѓу добро платена работа некаде и ЕВС, секако ќе изберат добро

issuu.com/vcsvoices

платена работа. Но, тоа не е затоа што се совпаѓа со нивните потреби, туку поради други општествени аспекти. Не сум против тоа, но од моја гледна точка, пропуштаат прекрасна можност за да станат зрела личност, не само работа во странство, туку работа+живеење+забава итн. Само работа 10-12 часа на ден нема да ве промени. Ќе бидете само работна алатка за 2 години и откако ќе се вратите во Македонија без никакво учење ќе ги потрошите парите што сте ги земале и ќе останете истата личност. Споменавте дека во последните 2 години се прават се повеќе напори за да се испратат луѓе во странство. Од каде дојде оваа динамичност? Од отворањето на граѓанскиот сектор. Имаме македонски невладини организации кои стануваат се поголеми и поголеми, се повеќе нови организации кои ја прошируваат својата работа. Мислам дека ова е нормален процес. Македонија е млада земја која доаѓа од комунизмот и социјализмот, се уште сме во транзиција, и сметам дека сме далеку од развивање на граѓанскиот сектор, каде што припаѓаат невладините организации. Како што сме се поблиску и поблиску до влегување во Европската Унија, ни се отвораат фондови, нови образовни гранки, луѓето повеќе патуваат, дознаваат повеќе за програми и активности кои можат да ги користат. Кога ќе се вратат ги практикуваат овие работи. Пред 4 или 5 години, на пример, постоеле само неколку организации кои едвај знаеле за програмата Млади воАкција а сега веќе 30 се акредитирани за испраќање и примање волонтери. Мислам дека тоа ќе продолжи и не гледам некоја причина зошто да не треба! Со развивање на граѓанскиот сектор, невладините организации исто така подобро ќе работат на локално, национално и меѓународно ниво. Настрана од тоа, дали постои волја на владата за подобрување на ситуацијата? Во Македонија, владиниот и невладиниот сектор не се поврзани, освен можеби на локално ниво или преку Агенцијата за млади и спорт. Владата може да работи само во правење закони и услови помагајќи го граѓанскиот сектор да се развие подобро. Националната агенција е одговорна за финансирање на некои проекти со државни пари, но сепак тоа не е доволно, невладините организации треба да работат во изнаоѓање сопствени мерки. Дали сакате да додадете нешто? Бидете ЕВС волонтери, бидете среќни! Софи Гулет де Руги

February-March 2(50) 2011

voices magazine

2011 – European Year of Volunteering

011 was declared by the European Commission the European Year of Volunteering. It is a EU way of highlighting the importance of volunteering in the construction of Europe and establishing it as a key element of youth policy. It’s also the occasion to make a summary of volunteering among young people in Europe, especially in Macedonia, and to analyze steps necessary to take up for it’s growth. Volunteering abroad can be defined as “unpaid (except for volunteer allowances and reimbursement of out-of-pocket expenses) work of one’s free will in a host organization outside the volunteer’s country of residence for the benefit of a third party”(1). Although it covers a large array of definitions and traditions, the common denominator is that volunteering is an expression of active citizenship. And yet, 7 in 10 people don’t volunteer in Europe and many face barriers towards it. The objectives of the European Commission are the following: to connect all actors (organizations, businesses and governments), on every level (international, European and uppermost local) and to lead to a better recognition, promotion and facilitation of volunteering. There are many forms of volunteering abroad, from shortterm work camps to long-term engagements. This article will focus on the European Voluntary Service (EVS) program because it provides

one of the few available sources of comparable statistics on volunteer mobility across Europe. Indeed, voluntarism is a relatively underresearched topic, although interest in it has grown during the last decade. But it is especially difficult to analyze because of the lack of suitable data; the existing ones are difficult to compare as the methods of defining voluntary activities and techniques used for collecting data on them differ greatly across the countries. The typical participant of the cross-border voluntary activities can be described as a young, well-educated woman of a relatively wealthy family background (2). Motivations are usually a mix of components ranging from the will to help others to the wish of enhancing one’s skills and abilities. In the whole region of SouthEastern Europe (SEE), there is an increasing number of volunteers sent abroad with the EVS program. For example in Macedonia, in 2005, only 3 volunteers were sent; in 2008 it was 30 volunteers; and in 2010 37 organizations were accredited as sending organizations, according to the European database standards. But still, those numbers remain very low and the impact is insufficient. We’ll explore the different factors

that can explain this situation. The still existing challenges for crossborder volunteering in the EU come within the legal, administrative, organizational, socio-economic and financial fields and are related to the availability of information and to social and cultural obstacles. The legal and administrative obstacles include the vague legal status of volunteers, which can lead to problems with: visas, accreditation of organizations and recognition of skills gained by volunteers. Main socio-economic issues are: loss of social benefits (for example unemployment) and expenses related to additional costs of travel and living, as well as insurance costs; in some countries, where volunteering is not seen as a proper legal ground for residence, volunteers might be asked to get private health insurance. Although most of those costs are covered within the EVS program, it is not the case for all programs allowing to volunteer abroad. And young people are usually not aware of this possibility. Indeed, lack of information is a big suppression to extension of volunteering. This situation may occur because certain groups of young people isolate themselves from outside information or because they are not in a position to receive it, for example, youth with fewer opportunities who don’t even think they could benefit from those possibilities etc. Other obstacles are the language barrier, inadequate or outdated information, or inadequate ways of delivering it. Information shared in person have been proven to be much more efficient. Social and cultural obstacles, which can hinder young people from getting involved, include the negative connotations that volunteering has, especially in post-communism countries. For example, volunteering in a foreign country is often viewed pejoratively and considered to be a waste of time, in contrast to paid employment. Finally, personal obstacles include family responsibilities. Furthermore, religious people may be unwilling to stay in another country if they think that they may not be able to practice their religion freely. This is also the case for sexual minorities. T h e s e challenges have been repeatedly identified in various EU policy documents, but most of the obstacles require national solutions. The most significant role of the EU is to encourage the cooperation between the member states. Indeed, “whereas various EU activities, programmes and policies tackle volunteering at a European level, these initiatives so far do not take into account the variety of volunteering in Europe and its horizontal nature.” This article is based on information from : 1-The European Year of Volunteering – Discussion Paper 2-Study “Mobility of Young Volunteers across Europe” 3-Volunteering in the EU -final report To learn more about the EYV 2011 : http://www.eyv2011.eu To learn more about Volunteering, contact us! Sophie Goullet de Rugy sophie.derugy@gmail.com

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

2011 - Viti europian i vullnetarizmit

iti 2011 është shpallur nga Komisioni Europian si Viti europian i vullnetarizmit. Kjo është një mënyrë për të theksuar rëndësinë e vullnetarizmit në ndërtimin e Europës dhe për ta vlerësuar atë si element kyç i politikës për të rinjtë. Kjo është gjithashtu një rast për të hartuar një përmbledhje të vullnetarizmit mes të rinjve në Europë, posaçërisht në Maqedoni, si dhe për të analizuar sfidat që duhen tejkaluar për zhvillimin e tij.

Vullnetarizmi jashtë shtetit mund të definohet si « punë e papaguar ( përjashtim janë pagat e vullnetarëve dhe kthimi i parave të shpenzimeve personale) vullnetar në një organizatë nikoqire jashtë shtetit amë të vullnetarit, për të mirën e një pale të tretë »(1). Edhepse përfshin një varg të gjërë definicionesh dhe traditash, definicioni i përbashkët është se vullnetarizmi është një shprehje e qytetërimit aktiv. Dhe prapë 7 në 10 veta në Europë nuk vullnetarizojnë dhe shumë hasin në pengesa për të bërë atë. Qëllimet e Komisionit Europian janë të lidhin çdo agjent- organizata, biznese, dhe qeveri në çdo nivel (ndërkombëtar, europian dhe mbi të gjitha lokal) që shpie deri te njohja më e mirë, promovimi dhe lehtësimi i vullnetarizmit. Ka shumë forma të vullnetarizmit jashtë shtetit, nga kampet afatshkurtëra të punës, deri në angazhime afatgjate. Ky artikull do të përqëndrohet në programin Shërbimi Vullnetar Europian (SHVE) meqë ai mundëson një nga të vetmit burime të disponueshme për

statistika të krahasueshme në lëvizshmërinë e vullnetarëve në tërë Europën. Me të vërtetë, vullnetarizmi është një temë relativisht pak e kërkuar edhepse interesi për të është rritur në dekaden e fundit. Por, është shumë e vështirë të analizohet përshkak të mungesës së të dhënave të përshtatshme; ato të dhëna që kemi është vështirë të krahasohen meqë metodat e përcaktimit të aktiviteteve vullnetare dhe teknikat që përdoren për mbledhjen e të dhënave ndryshojnë shumë nëpër shtete të ndryshme. Pjesëmarrësi tipik i aktiviteteve vullnetare jashtë shtetit mund të përshkruhet si një grua e re, e edukuar mirë dhe nga një familje relativisht e pasur (2). Motivi është zakonisht një përzierje shkaqesh, nga vullneti për të ndihmuar të tjerët deri te dëshira për të përmirësuar aftësitë dhe shkathtësitë tona. Në të gjitha shtetet e Europës juglindore, numri i vullnetarëve që dërgohen jashtë shtetit me programin SHVE është në rritje. [graph du haut de la p23 et pour la version macédonienne, celui de la p21]. Për shembull, sipas Bazës europiane së të dhënave, në Maqedoni, në vitin 2005 u dërguan 3 vullnetarë, në 2008, 30 vullnetarë dhe në vitin 2010 u akredituan 37 organizata për dërgimin e vullnetarëve. Por prapë këto shifra ende mbeten shumë të vogla dhe efekti është i pamjaftueshëm. Do të hulumtojmë faktorët e ndryshëm

që mund ta spjegojnë këtë situatë. Sfidat, ende të pranishme për vullnetarizmin jashtë shtetit, në BE paraqiten në sajet e fushave ligjore, administrative dhe organizative, s h o q ë r o r o ekonomike dhe finansiare dhe janë të lidhura me arritshmërinë e informacioneve dhe pengesat shoqërore dhe kulturore. Pengesat ligjore dhe administrative përfshinë statusin e paqartë ligjor të vullnetarëve, që mund të jenë lëshimi i vizave, akreditimi i organizatave dhe njohja e aftësive që vullnetarët fitojnë. Çështjet kryesore shoqëroro- ekonomike janë humbja e beneficioneve sociale (p.sh. Papunësia), shpenzimet që lidhen me pagesat shtesë për jetesë dhe udhetim, si dhe sigurimi; në disa shtete ku vullnetarizmi nuk shihet si bazë e mirëfilltë ligjore për të jetuar, vullnetarëve u kërkohet të marrin sigurim privat shëndetsor. Edhepse shumica nga këto shpenzime mbulohen nga programi SHVE, kjo nuk ndodh me çdo program që dërgon studentë jashtë shtetit. Edhe të rinjtë nuk janë çdo herë në dijeni për këtë mundësi. Me të vërtetë, mungesa e informatave është një pengesë e rëndësishme ndaj zgjerimit të vullnetarizmit. Kjo situatë mund të paraqitet sepse disa grupe të rinjsh izolohen nga informacionet nga jashtë ose sepse ato nuk kanë mundësi të informohen, psh. të rinjtë me më pak mundësi të cilët as nuk e marrin parasysh se mund të përfitojnë nga kjo mundësi etj. Të tjera pengesa janë pengesa e gjuhës, informatat e vjetra dhe të papërshtatshme ose mënyra të papërshtatshme për të dhënë ato informata. Është e dëshmuar se informatat e dhëna personalisht janë shumë më efikase. Si pengesë shoqërore dhe kulturore që mund të pengojë një person të marrë pjesë është edhe konotacioni negativ i vullnetarizmit, posaçërisht në shtetet post–komuniste. P.sh. Vullnetarizmi jashtë shtetit shpesh shihet negativisht dhe konsiderohet si humbje kohe në krahasim me punën e paguar. Për fund, pengesat personale përfshinë përgjegjësitë në familje. Pastaj personat fetarë mund të hezitojnë të qëndrojnë në një tjetër shtet nëse ato mendojnë se nuk do mund ta praktikojnë religjionin e tyre lirisht. Kjo vlen edhe për minoritetet gjinore. Këto sfida paraqiten vazhdimisht në dokumentet e ndryshme të politikës së BE-së por shumica e këtyre pengesave kërkojnë zgjidhje nacionale. Roli kryesor i BE-së në këtë aspekt është të inkurajojë bashkëpunimin mes shteteve anëtare. Me të vërtetë, « përderisa aktivitetet, programet dhe politikat e ndryshme të BE-së trajtojnë vullnetarizmin në nivel europian, këto iniciativa deri më tani nuk kanë marrë parasysh shumëllojshmërinë e vullnetarizmit në Europë dhe natyrën e tij horizontale ». Ky artikull bazohet në informatat e : 1-Viti europian i vullnetarizmit – Punim diskutimi 2-Studimi « Lëvizshmëria e vullnetarëve të ri nëpër Europë » 3-Vullnetarizmi në BE -raport final Për të mësuar më shumë për VEV 2011 : http://www.eyv2011.eu Për të mësuar më shumë për vullnetarizmin, na kontaktoni! Sophie Goullet de Rugy sophie.derugy@gmail.com

issuu.com/vcsvoices

February-March 2(50) 2011

voices magazine

2011 - Европска година на волонтерството

011 е прогласена, од страна на Европската Комисија, за Европска година на волонтерството, како начин за истакнување на важноста на волонтерската работа во изградбата на Европа и оценување на тоа како клучен елемент во политиката за млади. Тоа е исто така повод да се подготви резиме за волонтерството кај младите луѓе во Европа, особено во Македонија и да се анализираат предизвиците што се треба се преземат за негов развој. Волонтерската работа во странство може да се дефинира како “неплатена работа (со исклучок на волонтерскиот додаток и надомест за дополнителни трошоци) по нечија слободна волја во организација домаќин надвор од земјата на волонтерот во корист на трето лице” (1). Иако таа опфаќа голем спектар на обичаи и традиции, заедничка точка им е дека волонтерската работа е израз за активно граѓанство. А сепак, од 10 луѓе 7 не волонтираат во Европа и многумина се соочуваат со бариери во однос на тоа. Една од целите на Европската комисија е да ги поврзе сите сектори - организации, бизниси и влади на секое ниво (меѓународно, европско и највисоко локално), да доведе до подобро признавање, промоција и олеснување на волонтерската работа. Постојат многу облици на волонтирање во странство, од краткорочни работни кампови до долгорочни ангажмани. Оваа статија е фокусирана на програмата Европски волонтерски сервис (ЕВС) бидејќи претставува еден од достапните извори

на статистички податоци за мобилност во Европа. Всушност, волонтерството е слабо истражена тема, иако интересот е зголемен во последната деценија. Но особено е тешко да се анализира поради недостаток на соодветни податоци; постојните е тешко да се споредат со оглед на тоа што методите на дефинирање на волонтерските активности и техники кои се користат за собирање податоци за нив многу се разликуваат во земјите. Еден типичен учесник во меѓународни волонтерски активности може да се опише како млада, добро образована личност со потекло од релативно богато семејство(2). Мотивацијата е обично мешавина на мотиви, од волја да им се помогне на другите до желба за подобрување на своите вештини и способности. Во целата Југоисточна Европа (ЈИЕ), постои зголемување на боројот на волонтери испратени во странство со ЕВС програмата. На пример во Македонија, во 2005 година беа испратени 3 волонтери, во 2008 - 30 волонтери, а во 2010, според Европската база на податоци, 37 организации биле акредитирани за испраќачки организации. Но сепак, овие бројки и понатаму се многу ниски и влијанието е недоволно. Ние ќе ги истражиме различните фактори кои можат да ја објаснат оваа ситуација.

Предизвиците кои сеуште постојат за прекугранично волонтирање во рамките на ЕУ се однесуваат на законски, административни и организациски, социо-економски и финансиски полиња и се поврзани со достапност на информации, општествени и културни пречки. Законските и административните пречки се однесуваат на нејасниот правен статус на волонтерите, што може да доведе до проблеми со виза, не-акредитација на организации и непризнавање на вештини стекнати преку волонтирање. Главните социо-економски проблеми се губењето на општествени бенефиции (на пример: невработеност), трошоци поврзани со дополнителни дневни и патни трошоци, како и осигурување; во некои земји каде волонтерската работа не се гледа како соодветна легална основа за престој, волонтерите можат да бидат приморани да поседуваат приватно здравствено осигурување. Иако најголем дел од овие трошоци се покриени со ЕВС програмата, тоа не е случај за секоја програма која овозможува да се волонтира во странство. А младите не се свесни за оваа можност. Всушност, недостатокот од информации е клучна кочница во проширување на волонтерството. Оваа ситуација може да се случи, кога одредена група на млади луѓе се изолираат од надворешни информации или не се во позиција да ги примат, на пример, младите со ограничени можности кои не се земаат во предвид, можат да имаат голема корист од ваквите можности, итн. Други пречки се јазичната бариера, несоодветни или застарени информации, или несоодветен начин на нивно доставување. Информациите споделени лично е докажан многу поефикасен начин. Општествените и културни пречки кои можат да спречат некој да се инволвира, се поради негативните конотации за волонтерската работа, особено во посткомунистичките земји. На пример, волонтирањето во странство често се гледа негативно и се смета за губење време, во споредба со платено вработување. На крај, личните пречки вклучуваат семејна одговорност. Понатаму, религиозните луѓе може да не сакаат да останат во друга држава, доколку сметаат дека нема да бидат во можност да ја практикуваат својата религија слободно. Ист е случајот и со сексуалните малцинства. Овие предизвици постојано се идентификуваат во разни ЕУ документи, но повеќето од пречките бараат национални решенија. Најзначајната улога на ЕУ е да ја поттикне соработката меѓи земјите-членки. Всушност, “о оглед на различните ЕУ активности, програми и политики, справувајќи се со волонтерството на европско ниво, овие иницијативи до сега не ги земале во предвид разновидноста на волонтерската работа во Европа и хоризонталната природа “. Оваа статија се базира на информации од: 1- Европска година на волонтерството - Документ за дискусија 2- Студија « Мобилност на млади волонтери во Европа» 3- Волонтерството во ЕУ - завршен извештај За да дознаете повеќе за Европската година на волонтерството 2011: http://www.eyv2011.eu За да дознаете повеќе за Волонтерството, контактирајте не! Софи Гуле де Руги sophie.derugy@gmail

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Вевчански карневал - Играта постара од културата

1400 години театар против сите власти Анархија во Македонија

о Европа немаме многу маршеви кои непрекинато се одвиваат повеќе од 1000 години. Адолф Хитлер организирал марш во чест на „Илјадогодишниот Рајх“, но за среќа на целиот свет, тоа траело само 12 години (1933-45). Зошто? Можеби затоа што Хитлер се сметал себе за мртов сериозен, и никогаш немал прочитано книга напишана во ист период од историјата - 1938, на холандскиот професор Јохан Хуизинг. Насловот на книгата е „Man

issuu.com/vcsvoices

the Player” и Хуизинг сугерира дека претставата е основен и неопходен услов за репродукција во културата. Заедницата на македонското село Вевчани очигледно го знае ова правило, и таму маршот постои веќе 1400 години со добро расположение, за разлика од „Илјадагодишниот Рајх“ Претставувањето е важен дел од животот. Homo ludens - „Man the Player “. Сметам дека ова е категорија која најдобро го карактеризира речиси секој жител

February-March 2(50) 2011

voices magazine на Вевчани. Духот на слободата по улиците е видлив речиси со голо око. Доволно е да се каже дека локалните жители, пред не многу долго време, се обидуваа да прогласат независност на земјата „Вевчани“, кога владата сакаше да промени нешто на нивна територија без согласност на локалното население. Покрај тоа, тие имаат голема смисла за хумор и гостопримство. Кога, на една од споредните улици, се сретнав со првата група која се подготвуваше за карневалот и изгледаа како едно големо хорор семејство, еден дечко ми подаде шише домашно вино и ми прошепоти: „Не грижи се, ние сме паганите“. Ако го додадеме на овие карактеристики и фактот што тие и изгледаа како вистински семејни луѓе (најмладиот изгледаше за околу 1,5 година, а најстариот изгледаше за...најстар), и дефинитивно ја ценеа улогата на музиката, танците, пеењето и виното во животот, тогаш лесно може да се разбере зошто архаичниот карнивал во Вевчани ја има истата сила, енергија и атмосфера полна со живот (и покрај многуте луѓе маскирани како мртовци како дел од поворката) секоја година овие 1400 години. Војници во кучешки куќички и Христос со вино. 1400 години, тоа е доста долго време ако сакате да се соберат сите суштества кои живееле во тој период во една група, во една поворка, во исто време; особено кога ќе се земат во предвид легенди, бајки, вистинска историја, политика, религија и современа масовна култура. Тогаш можете да сретнете на иста улица различни форми на „Children of Corn” (од Стивен Кинг), „Reaper Man” (од Тери Прачет), „Texas Chainsaw Massacre”, стада на вампири, вештерки, ѓаволи, удавени тела, зомби, духови, витези, вонземјани, герилци од Че Гевара, робови-џуџиња кои ги носат своите господари на грб, членови на Кју-Клукс Кланот, православни Евреи, кловнови, свештеници, Роми легионари и војници на каиши во кучешки куќи. Не бидете изненадени исто така, ако група „распнати“ адолесценти почне да ве моли да ги ослободите со тоа што ќе се напиете голтка-две од виното кое го носат или ако глава со големи мустаќи и цигара во устата се појави меѓу нозете на жена која се пораѓа. Провокација и играње со табу темите е суштината на карневалот. Во Вевчани меѓу 14 и 16 јануари, можете да најдете се, освен политичка коректност и здодевност. Цена за доживување на чувството на слобода - шајки и крв во увото На крај - мал совет: жештината на моментот, кога се и сите наоколу танцува, скока и треска, бидете свесни за фактот дека покрај овој лажен свет, употребените материјали за тој да се креира се вистински. Јас не се сетив на овој едноставен факт. И така, кога насмеана маска , полна челични шајки, сакаше да се сликаме, прифатив жртвувајки се...и скоро го завршив мојот пат во овој свет со челични шајки во мозокот кога случајно некој ме турна поблиску до мојот фотографски објект. За среќа шајките се заглавија само во моето уво, многу деликатно, само до првата точка крв. Не се жалам. Раскрварено уво не е превисока цена за одличниот провод на Вевчанскиот Карневал, и дефинитивно многу ниска цена за уникатно искуство на слободата и целосно потопување во културата и играта. Збигњев Джевјецки

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Vevcani carnival - The play is older than culture

1400 years of play against all authorities Anarchy in the Macedonia

n Europe we don’t have a lot marches that are continued incessantly for longer than 1000 years. Adolf Hitler organized a march in honor of “Thousand-Year Reich”, but fortunately for the whole world, it lasted for only 12 years (1933-45). Why? Maybe because Hitler treated himself dead serious, and never read a book which was written in the same period of history - in 1938, by a Dutch professor Johan Huizning. The title of the book is “Man the Player” and Huizinga suggests there that play is a primary and necessary (though not sufficient) condition for generation of culture. The community in Macedonian village Vevcani obviously knows this rule, and the march exists there for 1400 years with good mood, contrary to “Thousand-Year Reich.”

nitely appreciated the role of music, dance, sing and wine in life, than we can easy understand why archaic carnival in Vevcani has the same vigor, energy and atmosphere full of life (despite many people disguised as a dead people in the procession) every year for 1400 years.

Play is an important part of life Homo ludens - “Man the Player”. I think, that this is a category that characterizes the best almost every Vevcani inhabitant. The spirit of freedom on the streets is nearly visible to naked eye. Suffice it to say that locals, not such a long time ago, were trying to proclaim independence of “Vevcani” country, when government wanted to change something on their territory without approval of local people. Besides, they have a big sense of humor and hospitality. When, on one of the side streets, I met the first group preparing for the carnival and looking like one big horror family, one guy passed me a bottle of homemade wine and whispered into my ear “Don’t worry, we are pagans”. If we add to these features the fact that they seemed to be real family men (the youngest participant looked around 1.5 years old, and the oldest looked... the oldest), and they defi-

issuu.com/vcsvoices

February-March 2(50) 2011

voices magazine Soldiers in doghouses and Christ with wine

Price for experiencing the feeling of freedom - Nails and blood in the ear

1400 years it is quite a long time if you want to gather creatures living in that period of time in one group, in one procession, at the same time; especially when you take into consideration legends, fairy tales, real history, politics, religion and contemporary mass-culture. Then you can meet in the same street various forms: Children of Corn (by Stephen King), Reaper Man (by Terry Pratchett), Texas Chainsaw Massacre, flocks of vampires, witches, devils, drowned bodies, ghosts, zombies, knights, aliens, guerrillas from Che Guevara, slaves-dwarf caring theirs masters on theirs backs, members Ku-Klux-Klan, orthodox Jews, clowns, priests, Roma’s legionaries and soldiers on leashes inside doghouses. Do not be surprised also when a group of “crucified” adolescents starts to beg you to relieve them by drinking a sip or two of wine which they hold in their hands or when a head with a bushy moustache and cigarette in his mouth appears suddenly between the legs of a woman who is giving birth. Provocation and playing with taboo is the essence of carnival time. In Vevcani, between 14th and 16th January, you can find everything except for political correctness and boredom.

At the end – a small tip: in the heat of the moment, when everything and everybody around is dancing, jumping and bouncing, be aware of the fact that despite this world being false, the materials used to create it are real. I didn’t remember about this simple truth. And so, when a smiling mask, full of steel nails, asked me for a photo I started to take it with my normal sacrifice and involvement...and almost finished my way in this world with steel nails in my brain when accidentally somebody pushed me closer to my photographic object. Fortunately the nails got only stuck in my ear, very delicate, just to the point of first blood. I am not complaining. A bleeding ear it is not too high price for a great time in Vevcani Carnival, and definitely a very low price for a unique experience of freedom and full immersion in a culture and play.

February-March 2(50) 2011

text and photos Zbigniew Drzewiecki

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Karnevali I Vevçanit – lojrat janë më të vjetra se kultura

1400 vjet lojë kundër gjitha autoriteteve

Anarki në Maqedoni

ë Europë nuk kemi shumë marshe që vazhdojnë pandërprerë për më shumë se 1000 vjet. Adolf Hitleri organizoi marshe për nder të “Rajhut njëmijëvjeçar”, por fatmirësisht për botën, këto zgjatën vetëm 12 vjet (1933-45). Pse? Ndoshta sepse Hitleri e mori me shumë seriozitet dhe kurrë se lexoi librin që u shkrua në të njejtën periudhë – në vitin 1938, nga profesori holandez Johan Huizing. Titulli I librit është “Njeriu që luan” dhe këtu Huizingu sugjeron që loja është gjendje primare dhe e domosdoshme (edhe pse e pamjaftueshme)e gjeneratës së kulturës. Komuniteti i fshatit maqedonas Vevçan duket se e di këtë rregull dhe për këtë kjo lojë ekziston për më shumë se 1400 vjet me një shpirt të mirë, që është e kundërta e “Rajhut njëmijëvjeçar”.

issuu.com/vcsvoices

Loja është pjesë e rëndësishme e jetës Homo ludens – “Njeriu lojtar”. Mendoj se kjo është kategori që më së miri e karakterizon secilin banor të Vevçanit. Shpirti I lirisë është pothuajse I dukshëm për sytë nëpër rrugë. Mjafton të themi se popullata lokale para jo shumë kohësh, mundoheshin ta shpallnin pavarsinë e shtetit „Vevçan”, kur qeveria dëshironte të ndërrojë diçka në territorin e tyre pa miratimin e popullatës lokale. Përveç kësaj, ata kanë sens të madh humori dhe janë shumë mikpritës. Kur takova grupin e parë që po përgatitej për karneval, në njërën nga rrugët anësore, ata dukeshin si një familje tmerri, por një djalë më afroi nj shishe me verë shtëpiake dhe më pëshpëriti në vesh “mos ki dert, jemi paganë”. Nëse këtyre tipareve u shtojmë edhe faktin

February-March 2(50) 2011

voices magazine se këta njerëz duken shumë familjarë (pjesëtari më i ri duhet të ketë 1,5 vjet, ndërsa më i moshuari duket... nga më të moshuarit) dhe definitivisht u pëlqen muzika, vallëzimi, këndimi dhe vera, atëherë mund të kuptojmë pse karnevali arkaik në Vevçan zhvillohet me të njejtën energji, vrull dhe atmosferë të gjallë për çdo vit (përskaj maskimit të njerëzve si të vdekur gjatë festës) për 1400 vjet. Ushtarë nëpër kasolle qeni dhe Krishti me verë 1400 vjet janë një periudhë e gjatë nëse dëshironi të mbledhni të gjitha krijesat që kanë jetuar gjatë gjithë kësaj periudhe në një grup dhe në një festival. E posaqërisht nëse keni parasysh legjendat, përrallat e zanave, tregimet e vërteta, politikën, religjionin dhe kulturën masive bashkëkohore. Atëherë mund të paraqiteni në format e njejta, duke filluar nga: „Fëmijët e misrit” (nga Stefën King), “Korrësi” (nga Teri Praçet), “Masakra e Teksasit”, tufa të vampirëve, shtriga, djaj, trupa të fundosur, fantazma, zombi, kalorës, jashtëtokësorë, guerila të Çe Gevarës, xhuxha-skllevër që bartin padronët e tyre në shpinë, anëtarë të Ku-Klux-Klan, Juda-ortodoks, palaço, priftërinj, legjionar të Romës dhe ushtarë nën zinxhirë në kasolle qensh. Mos u habitni kur grupe të adoleshentëve të “kryqëzuar” ju lusin ti shpëtoni duke pirë një apo dy gllënjka nga vera që mbajnë në duar apo kur mes këmbëve të lehonave të paraqiten koka me mustaqe të dendura dhe me cigare në gojë. Provokimi dhe lojërat me tabu janë esenca e kohës së karnevaleve. Në Vevçan në periudhën prej 14-16 janar mund të gjeni gjithçka përveç korrektësisë politike dhe mërzitjes. Çmimi për ndjenjën e lirisë – Thonj dhe gjak në vesh Në fund – këshillë e vogël: Në kulmin e lojës dhe kënaqësisë, kur gjithkush rreth jush vallëzon, kërcen e hidhet, duhet ta dini se edhe pse kjo botë është joreale, mjetet me të cilat është krijuar, janë të vërteta. E kisha harruar këtë të vërtetë të thjeshtë kur një maskë e buzëqeshur, me thonj çeliku, më kërkoi ta fotografoj. Fillova ta fotografoj me sakrificën dhe përkushtimin tim të zakonshëm... dhe gati do ta kisha përfunduar rrugën time në këtë botë me thonj çeliku në tru, pasi dikush më shtyu drejt aparatit. Fatmirësisht thonjtë mu futën vetëm në vesh, prej ku doli gjak. Nuk po ankohem, veshi i gjakosur nuk është çmim shumë i lartë për çastet e mrekullueshme në Karnevalin e Vevçanit dhe definitivisht çmim i ulët për eksperiencën unike të lirisë dhe zhytjes totale në një kulturë dhe lojë. text and photos Zbigniew Drzewiecki

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

RNJA,

НММО,

a new way for the youth to нов начин за младите да create the society ги креираат општествата

more: http://www.juniorassociation.org/

Мрежата е овде да ги поддржи и да им помага на групите на млади луѓе за време на целиот процес на прераснување во организација, како на пример да се изгласа претседател, одговорен за финансии, секретар, за дефинирање на целите и објективите... Исто како и вообичаените организации! Како пример, во 2008, група тинејџери се здобија со статус “младинска организација” како театарска компанија под името« les p’tits chardons sablés ». Тие прават адаптации на дела одбрани од децата во основните училишта. Потоа, средствата од настапите ги даваат во хуманитарни НВО кои се активни во Мали. Во 2009, Младинската Асоцијација на Графити ги собра младите на улична презентација во легални рамки. Секоја година многу младински организации креираат прекрасни проекти! На крај, кога сите тие деца ќе наполнат осумнаесет, мораат да се откажат од младинската организација. Но тие заминуваат знаејќи дека нова генерација веќе чека, и дека тие самите не чекале до полнолетство да станат одговорни и активни граѓани.

he Réseau National des Juniors Associations (which in English would be: the National Network of Juniors Associations), enables the under 18s to realize, like adults, their projects, to make their ideas come true.

The network is there to support groups of young people and help them through all the steps in a process of becoming an organization, including finding a president, a treasurer, a secretary, defining goals and objectives… Exactly like regular organizations! For instance, in 2008, a group of teenagers gained the status of “junior association” as a theater company called “les p’tits chardons sable.” They adapt books, chosen by pupils from primary school, into stage plays. Then they donate the benefits gained from their performance to humanitarian NGOs that act in Mali. In 2009, the Junior Association Graffiti gathered young people in order to perform street art in a legal framework. Every year, a lot of junior associations create great projects! Finally, when all those children and teenagers turn 18, they have to resign from their junior associations. But they leave knowing that a new generation is waiting behind, and being sure that they didn’t wait until reaching the age of majority to become responsible and active citizens.

Lénaïg Brillu

éseau National des Juniors Associations (Национална Мрежа на Младински Организации), им ја гарантира на оние под 18 год. можноста, исто како и возрасните, да реализираат проекти, да ги остваруваат нивните идеи.

more: http://www.juniorassociation.org/

Lénaïg Brillu

Coming soon on the web:

Наскоро на интернет мрежата:

RHYTHM CITIZENS

hythm citizens is a music and social project imagined through meetings and travels. Its goal is to gather people of this world thanks to our universal language: Music. Those are the first sentences you will read really soon on the project’s website. Indeed, I have started to form this idea during one evening, in a flat in Struga. There were EVS volunteers with some coachsurfers and it felt really good to see all those pieces of the world around me. Then one of the surfers, a German guy, took his ukulele and sang with his Australian friend. Also, an Irish guitarist joined this spontaneous concert and at some point everybody was making some music (even if it was just banging on a big plastic bottle). Macedonians, Irishman, Frenchwoman, Spaniard, Australian, German, Swede,… All there listening to each other, all there rocking the night! As we know, night is the mother of counsel and this night brought me some determination: a week later I was buying a handy recorder on the Internet. My idea was to record musicians in the streets, pupils at school, and even people who just want to sing. And doing this wherever my legs would take me. For now, the website is still in a process of being built, but some rhythms of life are already waiting for listeners! Hope you will be a part of them! Lénaïg Brillu

issuu.com/vcsvoices

hythm citizens е музички и друштвен проект замислен со состаноци и патувања.Целта е да се соберат луѓето на овој свет благодарение на универзалниот јазик:Музиката. Еве ги првите реченици кои наскоро ќе ги прочитате на страницата на проектот. Впрочем, ја добив идејата една вечер, во стан во Струга.Волонтерите на ЕВС беа таму со неколку тренери по сурфање и беше многу убаво да се видат сите тие парчиња од целиот свет. Одеднаш, еден од нив, Германец, го зема укулетето и запеа со Австралискиот пријател. Еден ирски гитарист го продолжи овој неочекуван концерт, и во еден момент сите учествуваа со некаква музика (дури и ако тоа значи удирање на големо пластично шише). Македонци, Ирци, Французи, Шпанци, Австралијци, Германци, Швеѓани... Сите се таму за да се слушнат и сите се таму да имаат луда вечер! Како што знаеме , ноќта е мајка на советите,и таа вечер донесов неколку одлуки: една недела подоцна купував штосно рекордерче на интернет. Мојата идеа беше да ги снимам музичарите на улица, учениците во училиштата, дури и луѓето кои сакаат да пејат. И тоа , насекаде каде што ме носеше патот.Сега за сега веб страницата е сеуште во изработка, но некои животни ритмови веќе чекаат слушатели! Се надевам дека ти ќе бидеш дел од тие ! Lénaïg Brillu

February-March 2(50) 2011

voices magazine

RNJA,

“Eyes on the streets”

mënyr e re për të rinjtë të krijojnë shoqërinë

he Réseau National des Juniors Associations ( ose Rrjeti nacional për organizata të juniorëve), që ju mundëson ndër 18 vjeqarëve, porsikur të riturit, të realizojnë projekte, dhe idejat e tyre t’i bëjnë të

vërteta. Rrjeti është formuar që t’i mbështes dhe t’ju ndihmojë grupeve të të rinjve gjatë tërë procesit të formimit të një organizate që inkludon të zgjedhurit e presidenit, kontabilistit, sekretarit, definimin e qëllimeve dhe objektivave. Sikur cdo organizatë tjetër! Për shembull, në vitin 2008, një grup i tinejxherëve fitoi statusin e ‘’organizatës juniore’’ si kompani teatrale e ashtuquajtur « les p’tits chardons sablés ». Ata i adaptojnë për bordet libra të përzgjedhur nga nxënësit e shkollave fillore. Më pas, ata përfitimet e tyre nga ky veprim ua japin organizatave humanitare joqeveritare që veprojnë në Mali. Në 2009, Asociacioni Junior Graffiti mbledhi të rinjë të performojnë artin e rrugës në kornizë ligjore. Cdo vit, shumë organizata rinore krijojnë projekte të mëdha. Më në fund, kur të gjithë këta fëmijë dhe tinejxherë mbushin tetëmbëdhjet vjet, ata duhet të japin dorëheqje nga organizata juniore. Por ata largohen duke e ditur se një gjenerat e re po pret mbrapa tyre, dhe duke e ditur se nuk kan pritur moshën e maturisë të jenë qytetarë të përgjegjshëm dhe aktiv more: http://ëëë.juniorassociation.org/ Lénaïg Brillu

Vjen sëshpejti në web:

QYTETARËT E RITMIT

ytetarët e ritmit është projekt muzikor dhe social i imagjinuar nëpërmjet takimeve dhe udhëtimeve. Qëllimi i këtij projekti është të mbledh njerëz prej tërë botës duke iu faleminderuar gjuhës tonë universale: MUZIKËS . Ja ku janë fjalitë e para të cilat së shpejti do t’i lexoni në web faqen e projektit. Në fakt, fillova ta themeloj idenë gjatë një mbrëmjeje, në një banes ne Strug. EVS volonterët ishin aty sëbashku me trenerët e tyre të surfimit dhe ishte aq mirë ti shohësh të gjithë ata njerëz nga e tërë bota. Më pas njëri prej tyre, një djalosh gjerman, e mori ukulelen e tij dhe këndoi sëbashku me shokun e tij Australian. Poashtu, një gitarist vazhdoi koncertin e papritur, dhe në një moment, të gjithë bënin ndonjë lloj muzike( edhe nëse ajo donte të thoshte ti bije tavolinës me shishe plastike). Maqedon, Irlandez, Franqez, Spanjol, Austrialin, Gjerman, Suedez. Të gjithë ishin duke dëgjuar njëri tjetrin, duke u zbavitur! Siq e dimë nata është nëna e këshillave, dhe mua kjo natë më pruri një vendosshmëri: një javë më pas bleva një rekorder dore nëpërmjet internetit. Idea ime ishte të inqizoj muzikantët në rrugë, nxënësit nëshkollë, poashtu edhe njerëz që vetëm kanë dëshirë të këndojnë. Këtë e bëja cdokund ku më qonin këmbët e mija. Tani për tani, web faqja është ende në procesin e ndërtimit, por pak ritëm të jetës është më duke i pritur dëgjuesit. Shpresoj edhe ju të jeni pjesë e kësaj! Lénaïg Brillu

February-March 2(50) 2011

treet is a paved public thoroughfare in a built environment. Is a public parcel of land adjoining buildings in an urban context, on which people may freely assemble, interact, and move about. (…)The street is a public easement, one of the few shared between all sorts of people”. (Wikipedia)

Have you ever walked down the street thinking “what is connecting all those people working/living there?” What brought all of them exactly to this place, to share this particular area? In present times, when EU is getting bigger and bigger and starts to play more important role in our life, when borders are fading and travelling as well as changing place and meeting with other cultures is getting easier, this special mix of dialogues, stories & experiences is making our life more colorful and creative. But also often we are still not prepared to meet with “others”… or we are prepared not well enough… But the strongest characteristic of Europe and the world is its diversity...Different countries, various cultures, music, languages, customs, streets etc. All those things are making us exactly who we really are. It’s all part of our real life. That’s why we invented photo/ essay contest called “Eyes on the streets”. I suppose the name is saying already everything – eyes on the streets, eyes that see everything around, that focus on paved public thoroughfares. No secrets, no exclusions, everyone and everything is important because all those things have a huge influence on us, often they are changing our lives immensely. By creating the contest we would like to encourage young people of different backgrounds, coming from various cultures, to go for an interactive trip through Europe, to breakdown stereotypes, prejudices and other kinds of barriers, to show them real Europe, not the one from guidebooks; Moreover, to encourage them to not just look around them but also to see the real European culture, which in fact is a one big mosaic. The main outcome of the above-mentioned contest would be an interactive exhibition, which will take place in March in Skopje, the capital of the Republic of Macedonia, and which will include both pictures and essay. We hope to see you there because every view on our streets is important and every street is the main part of this project, even the smallest one. Up until this moment we have already received photographs showing streets of Macedonia, Serbia, Bulgaria, Croatia, Germany and Poland. We are still waiting for more. So please, don’t wait till the last moment, let us get to know your neighborhood… MORE INFO: Internet: http://www.wix.com/eyesonthestreets/eyes-on-the-street Email: eyesonthestreets@gmail.com Deadline: 20 February 2011 Open to: public in general, anyone interested in street surrounding, volunteering, photography, journalism, art, associations, collectives, groups, movements, music, dance, sport etc. Theme: general street surrounding: photos & essay should show a real view of contemporary European & world’s streets, their influence on our life. o street art (graffiti, murals, slam poetry, sculptures etc.) ; o street festivals (music, street sports etc.); o social movements (protests, parades etc.); o social exclusion (homeless people, beggars etc.) Ula Sławińska

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Slow food Movement

o you like going out with your friends to McDonald’s? Maybe you don’t know that meals from McDonald’s and from other fast food bars are not only a fast way to become fat and have problem with high level of bad cholesterol. They are more harmful. If you are interested in how fast food affects your body and mind, watch Morgan Spurlock movie about the experiment he made on himself: Super Size Me. Fast food is also dangerous for our Planet because of the environment pollution and non-ecological animal husbandry. Corporations producing fast food use hormones and antibiotics to make animal grow faster and bigger. Animals are often treated worse than things. Toys for Happy Meal are made by Chinese children who earn less than 2 Euros per day. These are only few out of many reasons for NOT being a part of McWorld. PETA and other non-profit organizations try to protect animals, people and the planet Earth from this kind of exploitation. Thanks to them, Green Peace, Slow Food Movement and vegetarians (but vege-movement is not the same as slow food movement) there is hope. Slow food is a movement that combines ecology and gastronomy, ethics and pleasure. It opposes standardization of taste and culture as well as the unrestrained power of the multinational food industry and industrial agriculture. It stands in opposition to McDonaldization and unification of gastronomy and cultures. Slow food organization was created in 1986 in Italy, by Carlo Petrini but it soon extend to the whole world. Members of the slow food association believe in the concept of neo-gastronomy – they believe in strong connections between plate, planet, people and culture. Slow Food approach to agriculture, food production and gastronomy is based on a concept that food quality is defined by three interconnected principles: GOOD fresh and flavorsome seasonal diet that satisfies all senses and is a part of our local culture; CLEAN food production and consumption that does not harm the environment, animal welfare or our health; FAIR accessible prices for consumers as well as fair conditions and pay for small-scale producers. Another very important goal is local economy - an economic system that favors the purchase of locally produced goods and services over the purchase of those produced further away. A new idea of ‘local economies’ based on food, agriculture, tradition and culture underlies the Slow Food philosophy as members of Slow Food Association believe the micro-economies of local communities have the potential to work in a way that is financially rewarding and respectful of surrounding ecosystems, human health and cultures. So…think global, live (and eat) local!! Famous vegetarians: Albert Einstein, Anne Hathaway, Billie Joe Armstrong, Brigitte Bardot, Kate Bush, Lord Byron, Sir Paul McCartney, Saint John Chrysostom, M.K.Gandhi, Alicia Mayer, Romain Rolland, Nastassja Kinski, Plato, Plotinus, Pythagoras of Samos, Ringo Starr, George Bernard Shaw, Leonardo Da Vinci, Leo Tolstoy And many moreJ For more information about the topic see: http://www.slowfood.com / http://www.peta.org/. http://www.veg.org http://www.ivu.org/people.html /http://en.wikipedia.org/wiki/McDonaldization http://www.imdb.com/title/tt0390521/ http://www.happycow.net/famous_vegetarians. Mirella Makurat

issuu.com/vcsvoices

Движење Бавна Храна

али сакате да излегувате со вашите пријатели во Мекдоналдс? Можеби не знаете дека оброците од места како мекдоналдс и други места за брза храна не се само брз начин да се стане дебел и да се има проблем со високото ниво на лош холестерол. Ако сте заинтересирани како брзата храна влијае на вашето тело и ум, гледајте го филмот на Морган Спарлок , филм за неговиот експеримент : Super Size Me. Брзата храна е исто така штетна и опасна за нашата планета , поради загадувањето на животната средина и нееколошкото и нехумано одгледување на животни. Корпорациите кои произведуваат брза храна, употребуваат хормони и антибиотици за да направат животните да растат побрзо и поголеми.. Животните често се третирани полошо од обични предмети.. Алатките за јадење кои ги користат овие корпорации ги прават кинески деца кои заработуваат помалку од 2 евра за еден ден .. Ова се само неколку причини да не се биде дел од McWorld(светот на Мекдоналдс). PETA и други хуманитарни организации се обидуваат да ги заштитат животните , луѓето и земјата од ваков вид на експлоатација. Благодарение на нив и на Green Peace, Slow Food движењето и вегетаријанците секако , сеуште има надеж. Slow Food е движење кое се наоѓа помеѓу екологијата, гастрономијата , етиката и задоволството. Тоа се противи на стандардизација на вкусот и културата, и на моќта на компаниите за прехранбена индустрија и индустриска агрикултура. Тоа е во спротивност со мекдонализација и обединување на гастрономијата и културите. Slow Food организацијата беше формирана во 1986 од страна на Карло Петрини во Италија, но набрзо се рашири низ целиот свет. Членовите на ова движење веруваат во концептот на нео-гастрономија- признавање на силните врски помеѓу чинијата, планетата, луѓето и културата. Пристапот на ова движење кон земјоделството, производството на храна и гастрономија се базира на концептот на квалитет на храната дефиниран од три меѓусебно поврзани принципи:

February-March 2(50) 2011

voices magazine ДОБРА- свежа сезонска диета која ги задоволува сетилата и е дел од нашата локална културач ЧИСТА- производство и конзумација на храна кои не и штетат на животната средина, благосостојбата на животните и нашето здравје. ЧЕСНА-пристапни цени за корисниците и чесни услови. Исто така многу важна цел е локалната економијаекономски систем што ќе промовира купување на локално произведени стоки и услуги во однос на оние прозведени подалеку. Нова идеја за ‘локална економија’ базирана на храна, земјоделство , традиција и култура е основата за филозофијата на Slow Food движењето. Членовите на ова движење веруваат дека микро-економиите на локалните заедници имаат потенцијал да работат на начин кој е финансиски исплатлив и со почит кон околните екосистеми , здравјето на човекот и културата. Паа.. Мисли глобално, живеј(и јади) локално!!! Познати вегетаријанци: Albert Einstein, Anne Hathaway, Billie Joe Armstrong, Brigitte Bardot, Kate Bush, Lord Byron, Sir Paul McCartney, Saint John Chrysostom, M.K.Gandhi, Alicia Mayer, Romain Rolland, Nastassja Kinski, Plato, Plotinus, Pythagoras of Samos, Ringo Starr, George Bernard Shaw, Leonardo Da Vinci, Leo Tolstoy И многу други.. За повеќе информации : http://www.slowfood.com / http://www.peta.org/. http://www.veg.org http://www.ivu.org/people.html /http://en.wikipedia.org/wiki/McDonaldization http://www.imdb.com/title/tt0390521/ http://www.happycow.net/famous_vegetarians. Мирела Макурат

Lëvizja e ushqimit te ngadalshem

ju pëlqen të dilni me miqtë për të shkuar ne McDonald’s? Ndoshta Ti nuk e di se ushqim nga McDonalds-i baret si dhe nga baret tjera të ushqimit të shpejtë nuk janë mënyra e vetme e shpejtë për t’u bërë i trashe dhe kanë problem me nivel të lartë të kolesterolit të keq. Nëse jeni të interesuar se sa ushqimi i shpejte ndikon mbi mendjen dhe trupin tuaj, të shikojmë filmin e Morgan Spurlock në lidhje me eksperimentin e tij te bërë me veten e tij: Super Size Me. (super madhesia ne mua) Ushqimi i shpejtë është edhe i rrezikshëm për Planetin tone për shkak se ndot mjedisin dhe administrimin jo-ekologjik të kafshëve. Korporata të cilat prodhojnë ushqim të shpejtë, janë duke përdorur hormone dhe antibiotikë për ti bërë kafshët qe te rriten më shpejt dhe më të mëdha .. Kafshët shpesh janë trajtuar me keq se gjërat .. Lojrat për Happy Meal jane bërë nga fëmijët kinezë që fitojnë më pak se 2 € në ditë .. Këto janë vetëm disa nga shumë arsyet qe NUK duhet bere pjesë e McWorld. PETA dhe organizatat tjera të njeriut duke u përpjekur për mbrojtjen e kafshëve, njerëzve dhe te Botes nga ky lloj i eksplorimit. Faleminderit për ta dhe Green Paqe, Slow Food Lëvizja dhe gjithashtu edhe vegjetarianeve, (por-vege lëvizje nuk është identike me lëvizjen e ushqimit të ngadaltë) - nuk ka shpresë. Ushqimi i ngadalshem është lëvizje e cila qëndron në udhëkryq të ekologjisë dhe të gastronomisë, etikës dhe kënaqësise. Ajo kundërshton standardizimin e shijes dhe të kulturës, dhe fuqia e

February-March 2(50) 2011

pakufizuar e multinationalizimit dhe industria ushqimore bujqësore. Është e kundërta e macdonaldizationit dhe unifikimit te gastronomisë dhe kulturave. Organizata e ushqimit te ngadalshem u formua në vitin 1986 nga Carlo Petrini në Itali, por shpejt filloj te shtrihet në të gjithë Boten. Anëtarët e shoqatës ushqim i ngadalshëm besojnë në konceptin e neogastronomisë - njohjen e lidhjeve të forta mes pjatës, planetit, njerëzve dhe kulturës. Qasja e ushqimit te ngadalshem për bujqësinë, prodhimin e ushqimit dhe gastronomisë është e bazuar në një koncept të cilësisë së ushqimit e cila përcaktohet nga tre parimet e ndërlidhura: E MIRE një dietë të freskët dhe flavorsome (i don’t now) sezonale që kënaq shqisat dhe është pjesë e kulturës sonë lokale; Ushqim i PASTER prodhime të ushqimit dhe konsumit që nuk dëmtojnë mjedisin, mirëqenien e kafshëve ose shëndetin tonë; çmime REALE të arritshme për konsumatorët dhe kushte të drejta dhe paguaj për prodhuesit e vogjel. Gjithashtu objektiv shumë i rëndësishëm është ekonomia lokale - një sistem ekonomik që inkurajon blerjen e mallrave të prodhuara në vend dhe shërbimeve mbi ato të prodhuara më larg. Një ide e re e „ekonomise lokale” e bazuar në ushqimin, bujqësinë, traditën, nënvizon kulturën ne filozofinë e ushqimit te ngadalshem si anëtarë të Shoqatës Slow Food besojnë se mikro-ekonominë e komuniteteve lokale kanë potencial për të punuar në një mënyrë që është financiarisht e dobishme dhe e respektueshme të ekosistemeve përreth, shëndetin e njeriut dhe kultures. Pra ... mendo global, të jeto (dhe ha) ushqim lokal! Vegjetarjane te njohur: Albert Einstein, Anne Hathaway, Billie Joe Armstrong, Brigitte Bardot, Kate Bush, Lord Byron, Sir Paul McCartney, Saint John Chrysostom, M.K.Gandhi, Alicia Mayer, Romain Rolland, Nastassja Kinski, Plato, Plotinus, Pythagoras of Samos, Ringo Starr, George Bernard Shaw, Leonardo Da Vinci, Leo Tolstoy .Dhe shume te tjere Për më shumë informacion në lidhje me temën të shihni: http://www.slowfood.com / http://www.peta.org/. http://www.veg.org http://www.ivu.org/people.html /http://en.wikipedia.org/wiki/McDonaldization http://www.imdb.com/title/tt0390521/ http://www.happycow.net/famous_vegetarians. Mirella Makurat

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

Make yourself useful ! Volunteerism in Skopje

ave you ever thought what you can do in Skopje to make your free time more useful and to gain some experience? So here are a few things that you can do and they are connected with volunteerism.

First - you can be a volunteer in the Red Cross. You can work as a volunteer in different sectors there: youth club, PHV (Promoting Human Values) and Emergency Response Unit. According to our friend, who is a volunteer in ERU sector, this sector of Macedonian Red Cross includes teams that operate in case of disaster (logistics, mountain rescue, water rescue...). This sector also helps with organizing other Red Cross activities like First Aid Competitions, Blood Donation...When I asked my friend about the attitude of Macedonian people towards volunteerism, he told me that volunteerism in Macedonia used to be very popular, but now there are fewer volunteers, nevertheless there are always people willing to give their free time to help someone. Another way to be a volunteer is to join AIESEC, which is an international platform for young people. AIESEC was created by students of Economy and Management whose main goal was to explore and develop their leadership potential. Now every student can join AIESEC and participate in AIESEC projects in Macedonia or abroad (yes! - AIESEC gives you an opportunity to go abroad for an international internship!). AIESECers – that is how people who work for AIESEC call themselves - always say that despite the fact that work for this organization is actually volunteerism (they work for free) they really appreciate the opportunity to gain some professional experience which can be really useful in their future careers. And last but not least - in my opinion the most interesting volunteerism opportunity is EVS. EVS (which is a part of „Youth in Action Programme”) is a chance for young people to go abroad, gain experience, help someone (everything depends on a field of your work; you can work in a kindergarten or in some social or cultural organization) and become a part of a different culture (like now all of us, European volunteers, feel partly Macedonians). But if you don’t want to go abroad for a longer period of time, you can always join one of local NGOs (non-governmental organizations) and support them in their work with international volunteers. Some NGOs from Skopje: Volonterski Centar Skopje (Volunteers Centre of Skopje), Kreaktiv, Oro, Mladiinfo... Karolina Data

Bëni vetveten të Dobishme ! Vullnetarizm në Shkup

keni menduar ndonjëherë se çfarë mund të bëni në Shkup për ta bërë kohën tuaj të lirë më e dobishme dhe për të fituar disa përvoja? Pra, ka disa gjëra që ju mund ti bëni dhe ato gjëra janë të lidhura me vullnetarizmin.

Nën 1 - ju mund të jeni një vullnetar në Kryqin e Kuq. Atje ju mund të punoni si vullnetar në sektorë të ndryshëm: Klub të Rinjve, PVH (Promovimi i vlerave humane) dhe si një pjesë e Njësi për Reagimet Urgjente (Emergency Response Unit). Sipas mikut tonë, i cili është vullnetar në sektorin ERU, ky sektor i Kryqit të Kuq të Maqedonisë përfshin ekipe që veprojnë në rast të fatkeqësisë (logjistikës, shpëtim në mal, shpëtim në ujë ...). Ky sektor gjithashtu ndihmon me organizimin e aktiviteteve të Kryqit të Kuq të tjera si First Aid Konkurse, Dhurimit të Gjakut ... Kur e pyeta mikun tim në lidhje me qëndrimin e popullit maqedonas për vullnetarizmin, ai më tha se vullnetarizmi në Maqedoni ka qenë shumë popullor, por tani ka më pak vullnetarë, megjithatë gjithmonë ka vullnetarë të gatshëm për të dhënë kohën e tyre të lirë për të ndihmuar dikush. Një tjetër mënyrë të qënë një vullnetar është edhe antarsimi në AIESEC, e cila është platformë ndërkombëtare për të rinjtë. AIESEC është krijuar nga nxënësit e Ekonomisë dhe Menaxhimit dhe qëllimi i tyre kryesor ishte të shqyrtojnë dhe zhvillojnë potencialin e tyre drejtues. Tani çdo student mund të bashkohet në AIESEC dhe të marr pjesë në projekte të AIESEC në Maqedoni ose jashtë vendit (po! - AIESEC ju jep një mundësi për të shkuar jashtë vendit për stazh ndërkombëtar!). AIESEC-ers - quhen njerëzit që punojnë për AIESEC, dhe ata gjithmonë thonë se pavarësisht nga fakti se duke punuar për këtë organizatë është në të vërtetë vullnetarizëm dhe ata punojnë pa rrogë, ata me të vërtetë e vlerësojnë mundësinë për të fituar disa përvoja profesionale, të cilat mund të jenë shumë të dobishme në karrierën e tyre të ardhshme. Dhe më në fund - sipas mendimit tim mundësi më interesante e vullnetarizmit është EVS. EVS (e cila është një pjesë e „Të Rinjve në Veprim”) është një shans për të rinjtë të shkojnë jashtë vendit, për të fituar përvojë, për të ndihmuar dikë (çdo gjë varet nga fusha e punës tuaj, ju mund të punoni në kopsht ose në disa organizime kulturore ??? sociale) dhe të bëheni pjesë e një kulture të ndryshme (si ne - vullnetarët Evropian tani ne të gjithë ndjehemi pjesërisht maqedonas). Por nëse ju nuk doni të shkojni jashtë vendit për kohë më të gjatë, ju gjithmonë mund të bashkohet me një OJQ lokale (Organizata Jo-Qeveritare) dhe të punoni me vullnetarë ndërkombëtarë. Disa OJQ nga Shkupi: Volonterski Centar Shkup (Qendër Vullnetare në Shkup), Kreaktiv, Oro, Mladiinfo. Karolina Data

Направете се себе си Корисни! - Волонтеризам во Скопје

али некогаш сте помислиле што можете да правите во Скопје за да го направите вашето слободно време покорисно и да добиете по некое искуство? Па, има неколку работи кои што можете да ги направите, а тие рабвоти се поврзани со волонтеризмот.

Прво-можете да бидете волонтер во Црвен Крст. Можете да работите како волонтер во различни сектори таму: Младински Клуб, ПЧВ (Промовирање на Човековите Вредности) и како дел од Ургентните Единици (Emergency Response Unit). Според нашиот другар, кој е волонтер во ERU-секторот, овој сектор на Македонскиот Црвен Крст вклучува и тимови кои што дејствуваат во случај на катастрофа (логистика, планинско спасување, водно спасување...). Овој сектор исто така помага при организирање на други активности во Црвен Крст како, Натпревари во Прва Помош, Донирање Крв...Кога го прашав мојот другар за ставот на Македонците кон волонтеризмот, тој ми кажа дека волонтеризмот во Македонија бил многу популарен, но, сега има помалку волонтери, како и да е, секогаш има волонтери кои сакаат своето слободно време да го подарат некому за да му помогнат. Друг начин да се биде волонтер е да се зачлениш во АИЕСЕК, која е меѓународна платформа за млади луѓе. АИЕСЕК е создадена од студенти по Економија и Менаџмент и нивна главна цел беше да го истражат и да го развијат нивниот водечки потенцијал. Сега секој студент може да се приклучи во АИЕСЕК и да учествува во проектите на АИЕСЕК во Македонија и странство (да! –АИЕСЕК ви дава можност да одите во странство на меѓународни стажирања). АИЕСЕК-ерс – така се нарекуваат себе си луѓето кои работат за АИЕСЕК, и тие секогаш велат дека и покрај фактот дека работењето за оваа организација е всушност волонтеризам и работат без плата, тие навистина ја ценат можноста да добијат малку професионално искуство, кое може да биде многу корисно во нивните идни кариери. И за крај-според мене, најинтересната можност за волонтеризам е EVS. EVS (која е дел од програмата “Млади во Акција”) е шанса за младите луѓе да одат во странство, да се здобијат со искуство, да помогнат некому (се’ зависи од полето на вашата работа, можете да работите во градинка или во некои социални или културни организации) и да станете дел од различна култура (како ние-Европски волонтери сега се чувствуваме делумно како Македонци). Но, ако не сакате да одите во странство на подолго време, секогаш можете да се приклучите во една од локалните НВО (Невладини Организации) и да ја поддржувате тимската работа со меѓународните волонтери. Некои НВО од Скопје: Волонтерски Центар Скопје, Креактив, Оро, Младиинфо.. Каролина Дата

issuu.com/vcsvoices

February-March 2(50) 2011

voices magazine

At Europe’s Western End and Beyond - LISBON

his issue’s topic of the month is voluntarism. As strange as it may sound, when I think about volunteering the first city that pops into my head is Lisbon. All that because last August the picturesque capital of Portugal was the setting of a youth exchange promoting social inclusion and the idea of EVS, organized by a Portuguese association of ex-EVS volunteers, ANEVE. Colorful, charming, full of life...basically one of a kind! I have never seen any other city that would even remotely resemble this unique place in Europe. Lisbon’s ravishing architecture is a direct result of a mas-

one unplanned experience. By total chance, I found myself visiting the castle grounds at sunset. Warm golden-red light playing tricks on old stonewalls made all the difference, believe me! Because of this tiny addition, the time that I spent in the Castle of São Jorge remains, until the present day, my absolutely favorite Lisbon moment. Lisbon is definitely one of those cities where sunset does not mark the end of a day. On the contrary, half of the real fun begins only after dark. The best way to experience Portuguese nightlife yourself is a trip to one of city‘s party district – Bairro Alto, an area in central Lisbon packed with all kinds of bars and clubs ranging from traditional fado clubs through punk and hip-hop places to gay bars. If it is your first time in Bairro Alto, don’t plan in advance which place to choose. Holding in your hand a plastic, 1-liter size cup, full of freshly made Mojito, give in to the party atmosphere. Let the colorful crowd carry you through the narrow streets filled with people, music, dancing and vibrant Southern fun! And I guarantee you that you would want to go back to this amazing city over and over again! text and photos Aga Krawczyk

sive earthquake followed by tsunami and fires, which practically razed the capital to the ground in 1755. Rebuilt in a lovely Pombaline style, Lisbon delights tourists from all over the world with its numerous great squares, adorable tenement houses and old-fashioned yellow trams. Every guidebook available on the market will provide you with a list of Lisbon’s major sights and monuments as well as all necessary facts connected with their history; but the best way to experience everything that the capital of Portugal has to offer is to forget about guidebooks and just wander aimlessly through its streets, allowing yourself to get lost in the city for a while. Of course, I’m not trying to imply that randomly chosen streets somewhere in the residential suburbs would give you more aesthetic pleasures than snowy white walls of UNESCO World Heritage Site, Torre de Belém, set against clear blue Portuguese sky (breathtaking view, by the way). Nevertheless, an afternoon stroll from the Commercial Square up to the Castle of São Jorge is the more enjoyable the less you try to concentrate on following the shortest way according the map. Take your time to get off the track and discover Lisbon’s enchanting lanes for yourself. The castle itself does not seem to offer anything extraordinary apart from a spectacular panorama of the city (but then, so do many other places in Lisbon like Cristo-Rei monument or the Santa Justa Lift). For an average tourist it is nothing more than a typical medieval fortress. I wouldn’t even mention it in this short article, if it wasn’t for

February-March 2(50) 2011

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

На западниот крај од Европа и подалеку– Лисабон

вој пат тема на месецот е волонтерството. Колку и да звучи чудно, штом помислам на волонтирање веднаш го замислувам Лисабон. И тоа е така затоа што минатиот август живописниот главен град на Португалија беше локацијата на една младинска размена за промовирање на социјална инклузија и идејата на ЕВС, организирана од страна на португалска асоцијација на поранешни ЕВС волонтери, АНЕВЕ. Живописен, шармантен, полн со живот...едноставно единствен! Никогаш не сум видела некој град којшто барем малку би ме потсетил на ова уникатно парче во Европа. Волшебната архитектура на Лисабон произлегува од масивен земјотрес проследен од цунами и пожари, кои што практично го имаат срамнето до корен главниот град во 1755 година. Повторно изграден во помбалински стил, Лисабон ги одушевува туристите од цел свет со своите бројни големи плоштади, прекрасни живеалишта и старомодните жолти трамваи. Секој туристички водич ќе ви даде листа на главни знаменитости и споменици во Лисабон и сите неопходни факти поврзани со нивната историја, но најдобриот начин да се искуси се што има да понуди главниот град на Португалија е да ги заборавите туристичките водичи и бесцелно да лутате низ улиците, дозволувајќи си себеси да се изгубите во градот на некое време. Се разбира, не сакам да кажам дека случајно избраните улици некаде во предградските населби ќе ви донесат поголемо естетско задоволство од снежнобелите ѕидови на Списокот на светско културно и природно наследство на УНЕСКО, Торе де Белем, поставен наспроти јасно синото португалско небо (со вчудоневидувачка панорама). Сепак, залутаното попладне од главниот плоштад до замокот на Сен Џорџ е порелаксирано доколку помалку се концентирирате да го следете најкраткиот пат според мапата. Дадете си време да залутате настрана и сами да ги откриете волшебните патеки на Лисабон. Самиот замок се чини дека не нуди ништо повеќе од спектакуларна панорама на градот (меѓутоа, истото го нудат и многу други места во Лисабон како што е КристоРеи споменикот или Санта Џуста Лифт). За просечниот турист, замокот не претставува ништо повеќе од типична средновековна тврдина. Немаше ниту да го споменам во овој краток напис доколку не искусев нешто непланирано. Сосема случајно го посетив замокот на зајдисонце. Голема разлика направија топлите златеникаво-црвени зраци светлина играјќи се по старите камени ѕидови, верувајте ми! Поради ова мало дополнување, времето што го поминав во замокот на Сен Џорџ ми останува запаметено, до ден денес, како апсолутно омилениот момент во Лисабон. Лисабон е дефинитивно еден од оние градови каде зајдисонцето не го означува крајот на денот. Напротив, половина од вистинската забава започнува откако ќе падне ноќта. Најдобриот начин да го искусите португалскиот ноќен живот е да отпатувате до еден од градските области – Баиро Алто, област во централен Лисабон полн со секаков вид барови и клубови започнувајќи од традиционални фадо клубови, панк и хип-хоп до геј места. Доколку ви е прв пат во Баиро Алто, не планирајте однапред кое место да го изберете. Држејќи пластична, еднолитарска чаша, полна со свежо подготвено мохито, предадете се на забавната атмосфера. Дозволете да ве носи живописната гужва низ тесните улички полни со луѓе, музика, танцување и вибрации од јужната забава! А јас ви гарантирам дека ќе сакате да се вратите во овој прекрасен град повторно! Ага Кравчик

issuu.com/vcsvoices

Tek skaji verior i Europës dhe më tej-Lisbon

ema e këti muaji është volonterizmi. Sado e quditshme që duket, kur mendoj për volonterizmin, qyteti i parë i cili më bie në mend është pikërisht Lisboni. E gjithë kjo sepse Gushtin e kaluar kryeqyteti piktoresk i Portugalisë ishte vendi ku shkëmbimi i të rinjve ishte duke promovuar përfshirjen sociale dhe idenë e EVS, e organizuar nga një shoqatë Portugeze e ish-EVS volonterëve, ANEVE. Përplot me ngjyra, simpatik, plot me jetë… me një fjale unik! Une asnjë herë nuk kam parë ndonjë qytet tjetër i cili i ngjan këti qyteti në Europë. Arkitektura e mrekullueshme e Lisbonit është rezultat direkt i tërmetit të madh i përcjellur nga cunami dhe zjarre, të cilat praktikisht shembën qytetin në 1755. I rindërtuar në stilin “Pombalin”, Lisaboni i mahnit turistët nga e gjithë bota me sheshet e saja të shumta, shtëpitë e lezetshme dhe tramvajet e verdha e të vjetra. Çdo broshurë në treg do t’ju ofrojë me një listë të pamjeve të mëdha të Lisbonit, monumentet si dhe faktet e nevojshme lidhur me historinë e tyre, por mënyra më e lehtë për të përjetuar gjitçka që kryeqyteti i Portugalisë ka për të ofruar është të harosh për broshurat dhe vetëm të sillesh pa ndonjë cak nëpër rruget, duke lejuar veten të humbesh në qytetin për pak kohë. Sigurisht, unë nuk jam duke u përpjekur të them se rrugët e zgjedhura rastësisht dikundi në periferinë e banimit do t’ju japin kënaqësi më të madhe se sa muret e bardha dëbore të UNESCO, Torre de Belém, të vendosura kundrejt qiellit të pastërt e të kaltërt portugez (pamje mbreslënëse, përndryshe). Megjithatë, një shëtitje në pasdite prej Sheshit Komercial deri te Kalaja e San Horhe është më e këndshme në qoftë se nuk mundoheni të koncentroheni në zgjedhjen e rrugës më të shkurtë sipas mapës. Kalaja nuk duket se ofron diçka të jashtëzakonshme, përveç panoramës spektakulare të qytetit(por gjithashtu, këtë e kanë edhe shumë vende tjera në Lisbon sikurse monumenti Kristo-Rei ose Santa Justa Lift). Për një turist të thjeshtë nuk është asgjë më shum se një kala tipike e mesjetës. Unë nuk do ta kisha përmendur në këtë artikël të shkurtë, po të mos kishte ndodhur një eksperienc e paplanifikuar. Rastësisht, une e gjeta veten duke vizituar kalanë në perëndimin e diellit. Dritë e ngrohtë ngjyrë arri dhe të kuqe e cila ndriqoi te murët e vjetër bëri çdo gjë ndryshe, besomëni! Për shkak të këti detali, kohën të cilën e kalova në Kalanë e São Jorge,mbetet,deri në ditët e sotme, momenti im më i preferuar në Lisbon. Lisboni është definitivisht njëri prej atyre qyteteve ku perëndimi i diellit nuk e shënon mbarimin e ditës. Përkundrasi, gjysma e zbavitjes fillon vetëm pas mbrëmjes. Mënyra më e mirë të shijosh jetën e natës portugese është një udhëtim tek pjesa e qytetit për ahengje-Bairro Alto, pjesë e Lisbonit qëndror e mbushur me pabe nga më të ndryshmet dhe klube duke ja filluar nga ato më tradicionalet dhe deri në punk dhe hip-hop vende e deri për pabe për gej populatën. Nëse është hera e parë e juaj në Bairro Alto, mos planifikoni paraprakisht cilin vend ta zgjedhni. Merreni në dorë një gotë plastike 1 litërshe me Mohito të freskët, dhe jepjuni atmosferës zbavitëse. Lejoni që rrëmuja me plot ngjyra të ju dërgoj në rrugët e ngushta të mbushura me njerëz,muzik, kërcim dhe këtë zbavitje Jugore! Dhe ju’a siguroj që do të donit që të ktheheshit prap tek ky qytet i mahnitshëm. Aga Krawczyk

February-March 2(50) 2011

voices magazine

“Ruinpubs”

е започна во Будимпешта. Се креираше основаше нов концепт во срцето на градот во пошетокот на 21от век. Така наречените “Ruinpubs”, кои се преведени од унгарското име “Romkocsmas”, ја прикажуваат модерната уметност во обнивените згради, старите дворовi или проколнатите фабрики. Како турист во овој прекрасен и живописен главен град, привиот одговор што ќе го добиете доколку прашате за место каде може да се забавувате , е некое од овие оригинални барови. Мојата “крштевка” беше “Instant”, зграда на два спрата со 10 различни соби, секоја декорирана на посебен начин. Со стар мебел од битпазари , бабини куќи, или едноставно земени од улица, секоја соба го погажува модерното “ѓубре”- инспирација на артистот, инспирација за оној кој нема многу , но размислува наголемо. На едната страна гледате 20 зајаци заглавени на таванот, а на другата страна има соба декорирана со каучи и шкафови од навидум Комунистичко време, кревко дрвце во центарот на дворот, и музика која доаѓа од долниот спрат, од сцената за танц. Во Instant , секој поглед ви го заробува вниманието, а еден од највпечатливите места е соба во која мебелот е наместен наопаку. Ова и други нови паб клубови се користат исто и за изложби, културни настани за млади, и места каде може да се добие традиционален унгарски тост. По “Instant”, се упативме кон Szimpla. Го сметаат за најдобриот Ruinpub во Будимпешта и првенец на овој нов концепт кој ги привлекува туристите кои поминуваат, и беше магично место. Таму , со неколку пријатели од couchsurfing и ЕВС се сместивме во соба со стар велосипед кој висеше над нашите глави, осветлен со стари лустери, и изненадувачка беше удобноста на оваа различна атмосфера. Таму останав со саати гледајќи ги деталите на декорациите, како ситни фрази напишани на ѕидовите, осамени растенија па дури и големи елементи како на пример када претворена во удобен кауч. Овие барови во Будимпешта се шират во други места во светот како Берлин или Краков. На некој начин, тие се дел од моден тренд, како што ми кажа еден Унгарски пријател кој престојуваше во станот на мојот домаќин. “Тие не се обични барови или ретро градини, тие се дел од тренд кој се движи од едно на друго место и од едно во друго време.”. Сепак, тоа е движење кое веќе оживеа едно од најсиромашните населби во градот, населбата VII. Голем дел од населбата е населен зо Евреи, и го претвори ова темно и бавно место во гласни улици со клубови и ноќен живот, со што се олесни културната интеграција на населението во населбата. Сега лесно е да се разбере зошто Ruinpubs се вклучени во многу туристички мапи, бидејќи веќе се многу важен дел од изгледот на градот. Информации за Ruinpubs: http://www.ruinpubs.com/ Мигел Нуњез

February-March 2(50) 2011

“Ruinpubs” t all started in Budapest. A new concept was created and established in the very heart of the city at the beginning of the 21st century. The so called “Ruinpubs”, directly translated from the Hungarian name” Romkocsmas”, are demonstrations of modern art in recovered buildings, old courtyards or doomed factories.

As a tourist in this beautiful and lively capital, the first answer you get while asking for a place to have fun is one of these original bars. My baptism was ” Instant”, a two-stories building with 10 different rooms, each one decorated its own way. With old furniture from flee markets, grandma’s houses, or just picked off the street, each room shows the modern “trash” inspiration of one artist, the inspiration of one who doesn’t have much but thinks big. Looking one side, you see twenty rabbits strapped to the ceiling, the other a room decorated with couches and closets from what reminds of the Communist times, an impotent tree centring the main yard, and music coming from downstairs -the dance stage. In Instant, wherever you look captures your attention, and one of the most impressive sights is a room in which furniture is set upside down. This and others new era pubs are also spaces for exhibitions, cultural events for young people in particular, and places to have some traditional Hungarian toasts. After Instant, the destination was Szimpla. Considered by some the best Ruinpub in Budapest and the pioneer of this new concept that attracted tourists passing by, it was a magical place. There, with some couchsurfing and EVS friends, we stayed in a room with an old bicycle hanging over our heads illuminated by old chandeliers. It’s surprising how cosy this different atmosphere is. There, I spent hours looking at the details of its decoration, such as small phrases written on the walls, lonely plants or even big characteristics such as a bathtub transformed into a comfortable couch. These bars originated in Budapest and are now spreading to other places in the world such as Berlin or Krakow. In a way they are part of a fashion trend, as I was told by a Hungarian friend staying at my host’s apartment. “They are not fixed bars or retro gardens; it’s a part of a trend that moves from place to place, time to time.” However, it’s a movement that has already boosted one of the poorest districts in the city, district VII. A great part of the area is populated by Jews and Ruinpubs facilitated the Cultural integration of the district’s inhabitants by turning this dark slow place into raging streets with pubs and nightlife. It is now easy to understand why the Ruinpubs are included in many city touristic maps, as they have now became an important part of their home cityscape. Information about Ruinpubs: http://www.ruinpubs.com/

text and photos Miguel Nunes

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

FIVE COMICS ‘Klezmer’ by Joann Sfar

lezmer, Tales of the Wild East’, by Joann Sfar - the tale of a misfit itinerant Klezmer music band from Odessa at the beginning of the 20th century. In this series of three books, a French comics artist, Joann Sfar, tells the story of Noah Davidovich, the ‘Baron of my Backside’, who became alone after the his bandmates had been murdered by rival musicians from Odessa. He sets out on a journey to run away and meets Chava, a young girl who wants to leave her remote village. And because she has a nice voice, which can be useful, Noah lets the girl follow him. On their way they meet: Yaacov, a student who was expelled from his yeshiva (Jewish school) and who learns how to play the guitar; Vincezo, an Italian wandering violinist; and Tshokola, a Gypsy entertainer pursued by Cossacks. In order to survive, these five misfits who don’t match have to learn how to live together and how to become a Klezmer music band. We follow their sometimes funny, sometimes tragic, but always surprising peregrinations to weddings and other celebrations, and, through Sfar’s watercolors and vivid drawings, we soak up the Jewish history in the difficult and violent context of Pre-World War II reality in Eastern Europe http://www.joann-sfar.com/wpen/

‘Blacksad’ – Juan Diaz Canales & Juanjo Guarnido lacksad, Somewhere within the shadows’, by Juan Diaz Canales & Juanjo Guarnido, a whodunit within a ‘film noir’ climate set in the USA of the 1950’s A famous actress, Natalia Wilford, is murdered… The private detective, and starlet’s ex-boyfriend, a black cat called John Blacksad, carries out the investigation. It brings him to the dark and violent dregs of the USA business world of the late 1950’s. The Spanish authors, J. D .Canales (writer) and J. Guarnido (cartoonist), lead us through a very dark universe ( worthy of the dark cinematic style characteristic for the middle of the 20th century), where the characters, staggering realistic anthropomorphic animals, operate within the reality of racial segregation and anti-communist riots, which can characterize the USA of that era. www. blacksad-gallery.blogspot.com Corto Maltese – „Ballad of the salt sea”, Hugo Pratt orto Maltese – Ballad of the Salt Sea’, by Hugo Pratt, the adventures of sea captain adventurer. Is it necessary to present Corto Maltese, this legendary sea captain adventurer? In the comics world he is one of the major figures that has ever been created. The Italian author, Hugo Pratt, starts the series of Corto’s adventures in 1967 in black and white with the ‘Ballad of the salt sea’. Corto belongs

C issuu.com/vcsvoices

there to a pirate gang based on the island of Escondida, somewhere in the South Pacific. Pratt, whose drawings are already very sophisticated at the beginning of the Corto Maltese’s series, takes us all around the world during the early 20th century through peregrinations of his quiet, complicated and charming hero. Pratt excels in alternating made up stories with historical events. That’s how we can meet Jack London and Ernest Hemingway among Corto’s acquaintances, or how the captain takes part in some events of the Russian Civil War after the October Revolution and some events of the Spanish Civil War. Corto is almost more known as a real person than as a character of comics - all his life has been listed in detail: his birth, his parents, his adventures between the different books… Start to read his adventures if you don’t know him yet! www.lambiek.net/artists/p/pratt_h.htm

‘Peter Pan – London’, Régis Loisel eter Pan’, where the French author & drawer Régis Loisel revisits Peter Pan’s story and world. ‘London’, the first book, presents Peter before he became Peter Pan. Loisel depicts dark and miserable London with excellent, vivid, realistic but stylized drawings. We follow the hard childhood of Peter, the way he is kicked out of his house by his alcoholic mother and taken in by Mister Kundal who tries to soothe Peter’s soul and keep him far from the violent grown-up problems by telling him tales. Does it explain why Peter doesn’t want to grow up? This is something you wonder when you read this brilliant suggestive analysis of Peter Pan. In the following books, you accompany Peter in becoming Peter Pan on this island where some children are threatened by a pirate gang… Sounds trivial? Believe me, you are not anymore in a Disney movie and Loisel’s style is smart, subtle and vigorous. www.regisloisel.com Blandine Charreau Text © Neil Gaiman Illustrations © Dave McKean ave McKean and Neil Gaiman met in 1986 and have been working together ever since then. These two very talented artists combined their efforts into creating pieces of contemporary modern art, writing and illustrating comic books for all ages that, as Neil Gaiman said about McKean’s work, are „not what I expected, nothing like what I had in my head, but better than anything I could have dreamed of ” and specially „more beautiful and more powerful!” The stories are heart melting, the characters are usually intelligent and brave little girls full of inner doubts, discovering themselves and facing life challenges set as beautiful metaphors. These fantastic adventures, where everything is possible and the absurd is accepted as normal but lived by realistic and consistent captivating characters, are complemented by illustrations that merge and combine collages, paintings, photographs, drawings and digital art into beautiful pictures. McKean and Gaiman’s works include Wolves in the Walls, The Day I Swapped my Dad for Two Goldfish, Coraline and MirrorMask. The last one has also been adapted by them into a very artistic underground film with the same name. They have won numerous awards all over the world like the BSFA Award in “Short Fiction” for the book “The Wolves in the Walls”; McKean has been nominated 5 times for the World Fantasy Award in a category of „Artist” and in 1991 he won the award. And Gaiman was the first author to win both the Newbery and the Carnegie medals for the same work. For kids, for comics lovers, for artists; for everybody! Recommended ! João Carmona

February-March 2(50) 2011

voices magazine

ПЕТ КОМИЧНИ СТРИПОВИ

“Клезмер” од Џоан Сфар

лезмер, Приказни од дивиот исток” од Џоан Сфар – приказна за несекојдневна неприлагодена Клезмер музичка група во околината на Одеса на почетокот на 20ти век. Во серија од три книги , францускиот комик уметник Џоан Сфар ни ја раскажува приказната за Ноа Давидович, “Баронот на мојата сенка ” кој останува сам по убиството на член на неговата група, од страна на ривалските музичари во Одеса. Тој почнува да бега и ја запознава Чава , млада девојка која сака да го напушти својот дом. Бидејќи таа има убав глас, Ноа се согласува да и дозволи да го следи. Го запознаваат Јаков, студент кој бил избркан од неговата јешива- Еврејско училиште, и кој учи да свири на гитара; Винченцо, италијански скитник – виолинист; и Чокола, Цигански забавувач кого го следат Косаците. Овие пет музичари кои се тотално различни еден од друг мораат да научат да живеат заедно и стануваат Клезмер музичка група само за да преживеат. Ги следиме нивните некогаш смешни, некогаш трагични но секогаш изненадувачки пресврти во свадбите и другите свечености, и ја впиваме Еврејската историја за тешкиот и насилен контекст пред Втората Светска Војна во источна Европа, низ водените боички и живописните цртежи на Сфар. http://www.joann-sfar.com/wpen

“Блаксад” – Хуан Диаз Каналес и Хуанхо Гуарнидо лаксад , Некаде во сенките” од Хуан Диаз Каналес и Хуанхо Гуарнидо , е детективска приказна измешана со “film noir” во околината на УСА во 1950тите. Позната актерка , Наталиа Вилфорд е убиена... Приватниот детектив – бивш дечко на старлетата, црниот мачор Џон Блаксад ја води истрагата. Таа го носи во темниот и насилен свет на бизнисот во доцните 1950тти во УСА. Шпанските автори, Х.Д. Каналес (писател) и Х.Гуарнидо (аниматор), нè носат во најтемниот свет достоен за црниот кинематски стил на средината на 20иот век, каде карактерите, вртоглаво реалистичните антропоморфични животни, функционираат во расната сегрегациска и антикомунистичка средина полна со бунтови, која ја карактеризира Америка во овие времиња. http://www.blacksad-gallery.blogspot.com

“Корто Малтезе – балада за Соленото море” Хуго Прат орто Малтезе – Балада за Соленото море , од Хуго Прат , авантурите на авантуристичкиот морски капетан. Дали е потребно да се претставува Корто Малтезес , легендарниот авантуристички морски капетан? Во светот на комик-книгите тој е еден од најголемите ликови кои некогаш биле создадени. Италијанскиот автор Хуго Прат ја започнува серијата за авантурите на Корто во 1967 во црно-бело со “Балада за Соленото море”. Корто е дел од пиратска група сместена на островот Ескондида, некаде во Јужниот Пацифик. Прат, чии цртежи веќе се потврдени на почетокот на серијата Корто Малтезе, нè носи насекаде низ светот за време на почетокот на 20иот век низ неговите тивки, комплицирани и симпатични херојски подвизи. Прат ја надминува комбинацијата на измислени приказни и историски настани. Така , може да ги сретнеме Џек Лондон и Ернест Хемингвеј како познаници на Корто, или во некои настани за време на Руската граѓанска војна по Октомвриската Револуција , како и кај Шпанската граѓанска војна. Корто , повеќе е познат како вистинска личност, а не како

February-March 2(50) 2011

нацртан лик- неговиот живот е познат во детали: неговото раѓање, неговите родители, неговите авентури во различните книги... Почнете да ги читате неговите авантури ако сеуште не го знаете ! www.lambiek.net/artists/p/pratt_h.htm

“Петар Пан - Лондон” , Реџис Лоасел

етар Пан” , каде францускиот автор и цртач Реџис Лоасел ги посетува приказната и светот на Петар Пан. “Лондон”, првата книга, го покажува Петар Пан пред да стане Петар Пан. Лоасел ни го опишува мрачниот и мизерен Лондон со одлични живописни, реалистични но стилизирани цртежи. Го следиме тешкото детство на Петар, како неговата мајка алкохоличарка го брка од неговиот дом. Господин Кундал го прифаќа и се обидува да ја смири душата на Петар со тоа што го држи подалеку од насилничките проблеми на возрасните, со тоа што му раскажува приказни. Дали со тоа се објаснува зошто Петар не сака да порасне? Тоа е нешто за што ќе се прашувате додека ја читате оваа брилијантна сугестивна анализа на Петар Пан. Во наредните книги, го следиме Петар како поминува во фазата на Петар Пан на островот каде на некои деца им се заканува пиратска група... Звучи просто? Верувајте ми, не сте во светот на Дизни а стилот на Лоасел е умен, суптилен и енергичен. www.regisloisel.com Текст © Нил Геимен Илустрации © Дејв Мекин

Бландин Чароу

ејв Мекин и Нил Геиман се запознаа во 1986 и одтогаш работат заедно. Овие двајца многу талентирани уметници ги ги споија силите да ги состават деловите на современата уметност, пишувањето и илусрациите на комик за сите возрасти кои, како што Нил Геимен кажа за работата на Мекин се ”не она што очекував, различно од тоа што го имав во глава, но многу подобро одколку што можев да сонувам” а особено е “многу поубава и помоќна”! Приказните се срцепарателни, ликовите вообичаено се интелигентни и храбри мали девојчиња полни со прашања, отривајќи се себеси и се соочуваат со предизвиците на животот кои се претставени како прекрасни метафори. Овие фантастични авантури каде се е можно и апсурдот се прифаќа како нормален, но го живеат реалистични и карактери кои постојано одземаат здив. Тие се надополнети со илустрации кои се спојуваат и претвараат колаж, слики, фотографии, цртежи и дигитална уметност во прекрасни дела. Во нивните дела се вклучуваат: Волци во ѕидовите , Денот кога до заменив татко ми за две златни рипки, Коралин и Миромаск. Последноспоменатото дело го адаптираа во многу уметнички андерграунд филм со истото име. Имаат освоено многубројни награди како на пример БСФА награда за “Кратка Фикција” за книгата Болци во зидовите; Мекен е номиниран 5 пати за World Fantasy Award во категоријата за “Артист” , во 1991 ја зема оваа награда а Геиман беше првиот автор кој ги освоил Њуберѕ и Карнеги медалите за едно исто дело. За децата , за њубителите на комиците, за уметниците; за сите! Препорачано! Жоао Кармона

issuu.com/vcsvoices

voices magazine

3 x ФОТО НАТПРЕВАР

3 x PHOTO CONTEST I CONTEST

by Zbigniew Drzewiecki

Theme: “Macedonia and the Balkans” “Street photography is perhaps more easily defined as a method than a genre. The results can fit into documentary, portraiture and other genres, but the key elements of spontaneity, careful observation and an open mind ready to capture whatever appears in the viewfinder are essential.” Submit pieces that are contemporary, creative, profound, challenging, original and beautiful. But most of all, we want your pictures to inspire people around the world to visit our great, picturesque country/ region. Categories: 1.Open, 2. A View From the Western World, 3. Building Our Future, 4.Young Photographer of the Year - Under 21 Prizes: Selected pieces will be published in Voices Magazine (printed issue), our website and shown at the exhibition in Skopje in May 2011. Plus award-surprise. Send your pieces to: drzewieckizbigniew@gmail.com II CONTEST Theme: “European Voluntary Service” Submit pieces that are contemporary, creative, profound, challenging, original and beautiful. But most of all, we want your pictures to help people around the world to start understand better voluntary movement and get more involved in it…

I НАТПРЕВАР

Тема на натпреварот: “Македонија и Балканот” “Уличната фотографија е наједноставно дефинирана како метод отколку како жанр. Резултатот влегува во рамките на документарните, портретите и другите жанрови, но важните елементи на спонаност, вниматело набљудување и искрена подготвеност да се улови се она што се појавува во визирот се од суштинско значење” Прифаќање на фотографии кои треба да се модерни, креативни, звучни, предизвикувачки, оригинални и убави. Но пред се, сакаме вашите слики да ги инспираат луѓето ширум светот за да ја посетат нашата голема живописна земја/регион. Категории: 1.Отворени 2.Поглед од Западот 3.Ја градиме иднината 4.Млад фотограф на годината – Под 21 година Награди: Одбраните фотографии ќе бидат објавени во Магазинот Војс во принт верзија, на нашата веб страна и на изложбата која ќе се одржи во Мај 2011, во Скопје. Ќе следат награди-изненадувања. Испратете ги вашите фотографии на следниот маил: drzewieckizbigniew@gmail.com II НАТПРЕВАР Тема на натпреварот: “Европски Волонтерски Сервис” Прифаќање на фотографии кои треба да се модерни, креативни, звучни, предизвикувачки, оригинални и убави. Но пред се, сакаме вашите слики да ги обединат луѓето ширум светот да започнат повеќе да го разбираат и да бидат вклучени во волонтерските сервиси...

Categories: 1.Open, 2.People, 3.Organizations, 4.Local community, 5. Young Photographer of the Year - Under 21. Prizes:Selected pieces will be published in Voices Magazine (printed issue), our website and shown at the exhibition in Skopje in May 2011. Plus award-surprise.

Категории: 1.Отворени 2.Луѓе 3.Организации 4.Локални општини 5.Млад фотограф на годината – Под 21 година

Send your pieces to: drzewieckizbigniew@gmail.com

Испратете ги вашите фотографии на следниот маил: drzewieckizbigniew@gmail.com

Награди: Одбраните фотографии ќе бидат објавени во Магазинот Војс во принт верзија, на нашата веб страна и на изложбата која ќе се одржи во Мај 2011, во Скопје. Ќе следат награди-изненадувања.

III CONTEST

III НАТПРЕВАР

Theme: Girl of the month/ year “Voices Magazine”

Тема на натпреварот: Девојка на месецот/ годината “Војс Магазин”

Categories: That is a contest for beautiful girls, who live in Macedonia. Send your normal (not professional) photos, for example from parties, picnics, daily home activities or work situations, walks etc.

Категории: Ова е натпревар за најубавите девојки од Македонија. Испратете ваша обична (не професионална) фотографија, на пример од забава, пикник, дома или на работа, од прошетка и слично.

Prizes: Each monthly winner will appear in Voices Magazine (printed issue) and on our website. Plus they will get a possibility of a professional photo session for their portfolio.

Награди: Секој месечен победник ќе биде објавен во Магазинот Војс во принт верзија, на нашата веб страна и ќе добие професионална фото сесија за вашето портфолио. Испратете ги вашите фотографии на следниот маил: drzewieckizbigniew@gmail.com

Send your pieces to: drzewieckizbigniew@gmail.com ритериуми на оценување: Judging criteria Impact - does it send direct, subtle or profound messages? Creativity - is it unusual, thoughtful, beautiful, subversive or ironic? Originality - is the subject treated differently and is the subject matter new? Composition - consider the perspective, balance, clarity of meaning and focus of statement Technical Quality - consider clarity, focus, lighting, exposure and colour Copyright: Copyright of the photos remains with the photographer. Any image submitted may be used by the Organizers for future publicity and marketing purposes for up to five years.Other remarks: At entry we ask you to give us your name and surname, the title and a description of your photo story. Images may be digitally enhanced for creative effect, but you must not add or remove significant elements of the image.

issuu.com/vcsvoices

Влијание – дали илустрира непосредни, суптилни или звучни пораки? Креативност – дали е необична, длабока, убава, пресвртна или иронична? Оригиналност – дали субјектот е третиран поинаку и претставува нова содржина? Композиција – разгледување на перспектива, баланс, јасност и фокус на композицијата Технички квалитет – разгледување на јасност, фокус, осветлување, изложување и боја Авторско право: Авторските права ги задржува фотографот. Секоја прифатена слика може да биде употребена од страна на Организаторите за идно рекламирање и маркетингшки цели во наредните пет години. Други забелешки: При испраќање на вашите трудови, бараме да го испратите вашето име и презиме, наслов и опис на фотографијата. Може да ни испратите од 1 до 10 фотографии. Фотографиите треба да бидат во формат jpegs над 1мб. Вашите фотографии треба да бидат со прифатлива резолуција за да можат да бидат испринтани во минимална големина од приближно А4 формат. Фотографиите може да подлегнат на евентуални промени за постигнување на креативен ефект, но вие не смеете да додавата или одземата важни елементи од истите.

February-March 2(50) 2011

P H OTO G R A P H Y M ON T H LY R E V I E W voices magazine

b y Z bi g n i e w D r z e w i e c k i d r z e w i e c k i z bi g n i e w @ g m a i l . c o m

More: http://picasaweb.google.com/drzewieckizbigniew

Bitola - 1 I

Youth exchange in Struga - 6-18 I

Holy Cross-throwing ceremony in Vardar River in Skopje

Monastery Trescavec - 2 I

Orthodox Christmas 5-7 I Fire party - Kisela Voda, Skopje - 5 I

February-March 2(50) 2011

Vevcani carnival -

issuu.com/vcsvoices 13 I

PHOTOGRAPHIC REPORTAGE: “VEVCANI CARNIVAL”

by Zbigniew Drzewiecki /drzewieckizbigniew@gmail.com / More: http://picasaweb.google.com/drzewieckizbigniew