VOICES Magazine for all young people in Macedonia
May 2015
English Македонски Shqip
Dear readers, Our cover story should have been about the Skopje marathon. As you all know the event has been cancelled and postponed due to security concerns and we are still waiting for the officials to inform us about the date when it will happen. This white cover represents everything that this violence has taken away from us. We were on the starting line of the marathon between the confusion and the bewilderment of the participants. We had never heard so many different language spoken in Skopje. We had never seen so many different people, all brought together by the will to participate in a beautiful and peaceful event. This opportunity has been lost because of violence that shook us, our friends and the whole nation. Sadly it occurred while the celebrations for The Day of Europe, 9th of May, where ongoing, a day when we remember the values and pillars of democracy, peace and unity, in which we at VCS and VOICES team firmly believe in. Our cover mirrors our feelings of concern and worry for the present situation, but also our hope that people will be able to rise above these difficulties and make the right decisions during the days to come. A bright future cannot be based on violence. Violence is not and has never been an answer to violence. Violence causes violence and the loss of the lives of our dearest ones. Everything that has ever been gained by violence, sooner or later, has been lost to violence as well.
The VOICES team
Почитувани читатели, Нашата статија за настан на месецот требаше да биде Скопскиот маратон. Но, како што знаете, настанот е откажан и одложен поради безбедносни причини и ние сеуште ги очекуваме официјалните лица да ни го соопштат датумот за кој е презакажан маратонот. Оваа празна насловна страница на нашиот магазин ги претставува сите оние загуби, кои ги претпрпуваме поради насилството. Ние бевме на стартната линија на маратонот во неделата, се најдовме помеѓу конфузијата и вчудоневиденоста на учесниците. Ние никогаш немаме слушнато толку многу јазици во Скопје да се слушаат на исто место. Досега немавме видено толку многу различни луѓе, сите дојдени со желбата да учествуваат на овој прекрасен и мировен настан. Можноста да се биде учесник на овој маратон ни беше одземена поради насилството кое не потресе нас, нашите пријатели и целата нација. Уште потажен е фактот што ова се случи додека се одвиваше прославата за Денот на Европа, 9-ти мај, ден кога сите ние се присеќаваме на вредностите и основните столбови на демократијата, мирот и обединувањето, во кое ние од ВЦС и тимот на ВОИСЕС силно веруваме и ги почитуваме. Нашата насловна страна е огледало на нашето чувство на загриженост за моменталната ситуација, но исто така искажува и надеж дека граѓаните ќе успеат да се издигнат над овие потешкотии и ќе ги донесат правилните одлуки во деновите што престојат. Светлата иднина, кон која сите ние без исклучок се стремиме, не може и не смее да биде базирана на насилство. Насилството никогаш не било и не може да биде одговор за насилство...Насилството поттикнува насилство...Се што е стекнато со насилство, поскоро или подоцна, се губи исто така со насилство… Тимот на ВОИСЕС
Të dashur lexues, Tema jonë kryesore do duhej të ishtë për maratonën e Shkupit. Sikur që ju të gjithë e dini ngjarja është anuluar dhe shtyrë për arsye të sigurisë dhe ne akoma jemi duke pritur për zyrtarët që të na informojnë datën se kur do të ndodhë. Kjo Kryefaqe e bardhë paraqet gjithqka që kjo dhunë e morri nga ne. Ne ishim në vijën e parë startuese të maratonës mes qenurit konfuz dhe të hutuar të pjesëmarrësve. Ne asnjëherë nuk kishim aq shumë gjuhë të ndryshmë që të fliten në Shkup. Ne asnjëhere s’kishim parë aq shumë njerëz të ndryshëm, të gjithë të bashkuar nga dëshira e pjesëmarrjes në ngjarje të bukur dhe paqësorë. Ky rast është humbur sepse dhuna na shokoi neve, shokët tanë dhe të gjithë popullin Trishtueshëm ndodhi në festimin e Ditës së Europës, më 9 Maj, ku në vazhdim, një ditë që ne do mbajmë mend vlerat dhe shtyllat e demokracisë, paqes dhe unitetit, në të cilën ne në VCS dhe VOICES ekipa besojmë në të vërtetë. Kryefaqja jonë pasqyron ndjenjat tona dhe brengosjen për situatën aktuale, por poashtu shpresën se njerëzit do të jenë të mundshëm të ngrihen mbi këto vështirësi dhe të marrin vendime të drejta gjatë ditëve në vijim. Një e ardhme e ndritshme nuk mund të bazohet në dhunë. Dhuna nuk është dhe asnjëherë ska qenë përgjigje ndaj dhunës. Dhuna shkakton dhunë dhe humbjen e jetërave të të dashurve tanë. Gjithçka që është arritur nga dhuna, herët apo vonë është humbur nga dhuna poashtu.
VOICES team
Contents TOPIC OF THE MONTH 6
CULTURE
Единаесеттиот по ред Job Fair 2015 заврши!
20
Francophone theater art addicts
The second EYWC
26
Between Shades of Gray - Book review
28
VCS Movie Nights - The Wave
Сандра Ивановска
8
Gjoko Vukanovski
ERASMUS+ WORLD 10 14
Gjoko Vukanovski
30
18
Jacopo Landi
Тоа е Капуера
Ивана Анѓеловска
LIFESTYLE
OPINION 16
Tamara Jovanovska
SPORT
Training course ENTERcation Youth exchange in Hatay
Ana-Marija Karadjovska
The power of vulnerability
34
TRAVELLING
36
Monika Naglova
Автостоперски авантури
Интроверт, да или не Лазар Миков
Водно - Скопје, живееш ти? Тијана Марковска
Милан Ѓапиќ
VOICES TEAM:
Aleksandra Arsik Angela Gjekanovikj Anita Kirkovska Arbina Ajdar Bojana Drangova Bujar Islami Damjan Serafimovski Dzvezda Mihajlova Elena Anchevska Elena Micevska Gjoko Vukanovski Hristina Tanevska
Ivan Milosevski Ivana Angjelovska Ivana Antevska Jacopo Landi Jana Gjorgjievska Kiril Dimitriovski Kristina Buzaroska Kristina Saltirovska Lazar Mikov Lirie Memeti Marina Tanevska Martina Dimevska Mihajlo Donev
Milan Gjapik Milica Kaevska Monika Naglova Nikola Peshevski Paul Angles Tamara Canevska Tamara Jovanovska Tijana Markovska Sandra Ivanovska Sanja Stojcheva Simona Georgievska Sokol Makolli Zuhri Kamberi
Production & Coordination:
Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski Sanja Stojcheva
Contact:
Volunteers Centre Skopje Emil Zola 3/2-3, 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk
VOICES - 5
Topic of the month
Единаесеттиот по ред Job Fair 2015 заврши! Сандра Ивановска
6 - VOICES
тема на месецот
С
аемот за кариера и вработување, по две изданија и неколку факултети заврши вчера. Со вкупно 26 компании ова е најуспешното издание за BEST Скопје. Саемот се одржуваше во две изданија оваа година: од 9-11 март на Градежниот и Архитектонскиот факултет и од 5-7 мај на комплексот Технички факултети. На официјалното отворање на второто издание под името Job Fair Vo.2: Get Technical, се одржа и нетворкинг настан на кој сите претставници од компаниите имаа шанса да разменат контакти како и со присутните студенти. 6-ти и 7-ми мај беа денови на штандови каде што компаниите на многу интересен начин ја изложија својата работа пред заинтересираните студенти. Оваа година компаниите ги привлекоа студентите со игри за логичи вештини, virtual reali-
ty со occulus rift и разни слични предизвици и квизови. Овој саем беше најуспешен досега за БЕСТ Скопје не само поради големиот интерес од страна на компаниите туку и големата посетеност од страна на студентите. Тие имаа и шанса да присуствуваат на презентации и case study од страна на едни од најдобрите компании. “Technologies, Processes and Products”, “365 days from one Job Fair to another, a glimpse in our graduates’, „Мобилни плаќања“,”Hello Real World” се само дел од темите на кои се работеше и дискутираше. Главните организаторки на саемот, Александра Сиљановска и Тамара Куретоска се презадоволни од успехот што го постигнале и се горди на фактот дека штотуку го организираа најдобриот Job Fair досега. -Ако не сега, кога? Ако не ние, кој?- Изјави Тамара Куретоска на официјалното отворање, што
одлично ја сумира мотивацијата на членовите на БЕСТ Скопје, да помогнат во развивање на студентетите преку комплементарно образование. Сите заинтересирани студенти сеуште можат и ќе можат да го оставаат своето CV во датабазата до која имаат пристап компаниите учеснички во текот на целата година. Своето CV можат да го остават на следниот линк: www. jobfair.org.mk каде што можат и подетално да се информираат за компаниите учеснички. Дополнително, сите заинтересирани студенти за работата на БЕСТ, можат да се обратат на официјалната страна www.best.org.mk, да дојдат на еден од редовните состаноци кои се одржуваат секој вторник во 20 часот во амфитеатарот на ФЕИТ Скопје или во канцеларија во Барака 5 при ФЕИТ.
VOICES - 7
The Second EYWC ВТОРАТА “EYWC” Конвенција Gjoko Vukanovski Ѓоко Вукановски
F
rom 27th till 30th of April, in Brussels, Belgium, the Council of Europe organized the Second European Youth Work Convention or EYWC. The 2nd European Youth Work Convention, five years after the first, brought together some 500 participants active in the youth work field, from more than 50 European countries. We listened to plenary speeches and presentations, took part in 24 working groups and 20 site visits that created the opportunity to look ‘under the hood’ at youth work practice that, for us, might be innovative and different, provoking more profound reflection on our own perspectives and practice. Among the 500 participants, our country, Macedonia, was as well represented by national delegation, in which was I, as representative of Volunteers Centre Skopje. The dynamic 4 days passed very fast and were finished by the reading of the common declaration for youth work, which was made with the contribution of all participants on this event. The full declaration you can find and download on the following link: http:// www.eywc2015.eu/Portals/0/The%202nd%20European%20Youth%20Work%20Declaration_FINAL.pdf For me, as participant and very active worker in the youth field, it was а wonderful opportunity to gain knowledge and experience about how is youth work 8 - VOICES
О
д 27-ми до 30-ти Април 2015 година, во Брисел, Белгија, Советот на Европа ја организираше Втората Европска Конвенција за Младинска работа или EYWC. Втората EYWC, која се оддржа 5 години после првата, донесе на исто место повеќе од 500 учесници активни во областа на младинската работа, од повеќе од 50 Европски држави. Бевме дел од пленарни говори и презентации, бевме дел од 24 работни групи и 20 студиски посети, кои ни дадоа можност да погледнеме под “хаубата” на младинската работа во пракса, која за нас можеби е иновативна и/или поинаква, притоа провоцирајќи подетална рефлексија на нашите перспективи и практики. Помеѓу 500-те присутни, нашата држава Република Македонија, исто така беше претставена од Национална делегација, во која што јас го претставував Волонтерски Центар Скопје. Динамичните 4 дена од конвенцијата поминаа многу брзо и беа завршени со читањето на заедничката Декларација за младинската работа, која беше составена со заеднички придонес и учество на сите присутни на овој настан. Целата декларација можете да ја најдете и да ја симнете на следниов линк: http://www.eywc2015.eu/Portals/0/The%20 2nd%20European%20Youth%20Work%20Declaration_ FINAL.pdf
Topic of the Month
conducted in the other European countries and to try to implement that knowledge and experience in our daily work. To finish this article, I will just quote the CONCLUDING REMARKS of the declaration, which are transferring very strong message to all of us, indirectly and directly included and touched by youth and youth work affairs: “Youth work is not a luxury but an existential necessity if a precarious Europe is to effectively address its concerns about social inclusion, cohesion and equal opportunities, and commitment to values of democracy and human rights. Youth work is a central component of a social Europe. A failure to invest in youth work has three consequences. It is an abdication of responsibility toward the next generation. It is a loss of opportunity to strengthen contemporary civil society throughout Europe. And finally, it weakens the potential for dealing effectively with some of the major social challenges (such as unemployment and extremism) of our time…”
За мене, како учесник и мошне активен работник во полето на младите, беше одлична можност да се стекнам со знаења и искуства за тоа како младинската работа се спроведува во другите Европски држави и да се обидам стекнатото знаење и искуство да го применам во нашите секојдневни активности. Како завршеток на оваа статија, јас би сакал да ги цитирам ЗАВРШНИТЕ ЗАКЛУЧОЦИ од Декларацијата, кои пренесуваат силни и вашни пораки до сите кои на некој начин директно или индиректно се поврзани со сферата на младинска работа: “Младинската работа не е луксуз, туку егзистенцијална неопходност доколку свесната Европа сака ефективно да ја адресира својата загриженост за социјална инклузија, кохезија и еднакви можности, и придржување до вредностите на демократијата и човековите права.Младинската работа е централна компонента на општествена Европа. Неуспехот да се инвестира во младинската работа може да има три последици: Тоа е абдицирање од одговорноста спрема генерациите што доаѓаат, тоа е изгубена можност да се зајакне постоечкото граѓанско општество секаде низ Европа и финално, го ослабува потенцијалот за ефикасно соочување со некоклу многу важни општествени предизивици (како што се на пример невработеноста и екстремизмот) во времето во кое живееме...” VOICES - 9
Erasmus +
10 - VOICES
Еразмус+
Gjoko Vukanovski Ѓоко Вукановски
Training Course ENTERcation Тренинг Курс „ENTERcation“ VOICES - 11
F
rom 17th till 27th of April 2015, Volunteers Centre Skopje in cooperation with the NGO LovKesKus from Estonia, successfully implemented the training course named “ENTERcation”, in the framework of the KA1 of the Erasmus Plus Programme, funded by the European Commission. The grant for the implementation of the project was approved by the National Agency in Estonia, responsible for implementation of youth projects on European level. On the project, we had 25 participants in total, coming from Macedonia, Estonia, Germany, Croatia and Romania. The general aim of the project “ENTERcation” was to bring entertainment and formal education closer together and to find good entertainment elements that can be used in formal and non formal education and share them among youth workers and teachers. The training course was built up with workshops that were mainly run by participants and also by professional trainers and entertainers. Through this project the participants had the opportunity share the best practices in youth work at their home country and learn from each other. Participants gained new practical skills and non formal learning techniques that can be used also in formal institutions. During the activity days of the project, the participants in close guidance and support from the trainers, implemented workshops and exchanged/gained new knowledge and experience from the following areas: - IT and communication techniques as the tools to acquire general knowledge; - IT and communication techniques in creative lessons (music, art etc); - Sport and outdoor activities as tool for acquiring general knowledge; - International games and dances; - Recycling and sustainability in art and handy graft; - Act it out; - Improvisation; Also, there we workshops in Joggling, Diablo and magic, which were implemented by professional artists. In the last two days of the project, the participants as well organized two street performances, one in Ohrid and one in Struga, so they had the chance to promote and as well to test some of the knowledge and skills they’ve gained during the TC and to put them into practice.
12 - VOICES
О
д 17ти до 27-ми Април 2015 година, Волонтерски Центар Скопје во соработка со НВО ЛовКесКус од Естонија, успешно го имплементираше проектот “ENTERcation”, во рамките на КА1 делот од Еразмус Плус Програмата, финансирана од страна на Европската Комисија. Проектот беше имплементиран со грант доделен од страна на Националната агенција од Естонија, која е одговорна за имплементирање на ваков вид на проекти на Европско ниво. На проектот, свое учество зазедоа вкупно 25 учесници од Македонија, Естонија, Германија, Хрватска и Романија. Главната цел на проектот “ENTERcation” беше да се доближи забавата поблиску до формалното образование и да се пронајдат добри елементи и алатки од забавата кои би можеле понатаму да се искористат во формалното и неформалното образование, и тие да се споделат со младинските работници и наставниците/професорите. Тренинг курсот се состоеше од работилници, кои беа главно водени од страна на учесниците, но и од страна на професионални артисти и тренери. За време на активностите спроведени во деновите на овој проект, учесниците имаа можност да споделуваат најдобри практики од младинската работа од нивните матични земји и да учат едни од други. Учесниците се стекнаа со нови практични вештини и техники од сферата на неформалното образование, вештини и техники кои исто така можат да се користат и во формалниот системи на едукација. За време на деновите на активност, учесниците во тесна соработка и поддршка од страна на тренерите, имплементираа работилници и разменија/се стекнаа со нови познавања и искуства од следниве области: ИТ комуникациски техники и алатки како да се стекне со генерално познавање, ИТ комуникациски техники во рамките на креативни часови (музичко, ликовно и слично), спортски и активности во природа како алатки за стекнување со познавања, интернационални игри и танци, рециклирањето и оддржливоста во уметноста и занаетчиството, глумење и импровизацискивештини. Исто така, беа имплементирани и работилници за жонглирање, диабло и магични трикови, со помош на професионални артисти. Во последните два дена од проектот, учесниците организираа и имплементираа два улични перформанси, еден во Струга и еден во Охрид, така да имаа одлична шанса да ги промовираат и да ги тестираат знаењата и вештините стекнати за време на тренинг курсот, преку нивно ставање во пракса...
Еразмус+
VOICES - 13
Youth Exchange in
HATAY
Impressions from participants Импресии од учесниците
18-25 April 2015
Jana Gjorgjievska Младинската размена беше одлична можност да се запознаеме со ситуацијата на другите земји учеснички во однос на социјалните медиуми. Исто така, помеѓу учесниците имаше неверојатна позитивна енергија која успешно беше пренесена во реализацијата на флешмоб за зависноста од социјалните медиуми. Хатај е прекрасно место, а Турците се навистина добри домаќини. The YE was a great opportunity to get to know the situation other participating countries face regarding social media. Also, there was an amazing positive energy between the participants that was successfully transferred in the realization of the flash mob about social media addiction. Hatay is a wonderful place and Turkish people are really good hosts.
Emilija The media can affect people of all ages, genders, and stereotypes. There are many ways that the media can influence people. Whether it be consumed through advertisements or over the Internet, there are many different ways it can affect people.Media is every where and almost impossible to avoid.Exchange in Hatay was a great opportunity to work on a project for social media and become familiar with the problems of near. Медиумите може да влијае на луѓето од сите возрасти, половите, и стереотипи. Постојат многу начини на кои медиумите можат да влијаат на луѓето, без разлика дали тоа е преку реклами или преку интернет, постојат многу различни начини тоа може да влијаат врз луѓето. Социјалните мрежи се секаде и речиси е невозможно да се избегнат. Размената во Хатај беже одлична можност да се работи на проект за социјални мрежи и да се запознаеме со проблемот од близу.
Kristina Petrovska Оваа младинска размена во Хатај, Турција (татковината на баклавата), му даде ново светло на доста распространет проблем-зависноста од социјални медиуми. Како дел од генерацијата која “не може да живее“ без интернет, сметам дека оваа тема треба дополнително да се актуелизира преку слични размени и семинари за да се поттикнат младите да се активираат, да ги прошират видиците и да се збогатат со нови искуства. This youth exchange in Hatay, Turkey (homeland of baklava), gave me a new perspective of a common problem – social media addiction. As part of the generation which “can’t live” without internet, I believe this topic needs to get more publicity through similar exchanges and seminars in order to encourage the young people to act, broaden their horizons and gain priceless experiences.
14 - VOICES
Еразмус+ Joco Lazoroski За мене размената беше навистина позитивно искуство од сите аспекти, а првенствено од аспект на запознавање нови култури. Благодарение на некои активности сфатив колку навистина е значајно човек да биде информиран и да делува во полето на зависноста од социјални медиуми. Најсреќен бев затоа што добив шанса да видам еден друг дел од Турција, за сите помалку познат. For me the exchange was a really positive experience, especially in the aspect of learning about new cultures. As a result of some of the activities, I realized how important it is to be informed, and to act against social media addiction. The best part for me was the chance to see another part of Turkey which is almost unknown for most people.
Jelena Spendzarska Можам да кажам дека овој проект беше едно сосема ново искуство за мене. Ме надгради на начин што станав посвесна за проблемите со социјалните мрежи ширум светот ( дури и за оние кои не знаев дека псотојат) и научив многу нови работи за нашите пријатели од другите земји, за нивните гледишта за моменталната ситуација у се разбира за нивниот начин на живот и нивните карактери. Благодарна сум за одличната организација , за моите нови знаења, за целата позитивна енергија со која се здобив и за едни од најубавите спомени во мојот живот. I will say that this project was a brand new experience for me. It upgraded me in a way that I became more conscious about the social media problems all over the world (even those I didn’t know existed) and I learned a lot new things about our friends there from other countries, about their points of view on the current situation and of course about their lifestyles and personalities. I’m thankful for the great organization, for my new knowledge, for all the positive energy that I gained and for one of the best memories of my life.
Dimitar Tanevski За мене оваа размена беше една одлична можност да се запознаам со луѓе од различни земји и култури, и да остварам нови познанства и пријателства. Доста интересна беше и темата „Зависноста од социјалните медиуми“, и имавме можност да дознаеме нови работи околу слободата и ограничувањата на социјалните медиуми во останатите земји. На сите млади луѓе би им препорачал доколку се во можност, да учествуваат на некој ваков проект во иднина. For me this exchange was an excellent opportunity to meet people from different countries and cultures, and to make new acquaintances and friends. The topic was also very interesting “Social media addiction”, and we had an opportunity to learn new things about the freedom and limitations of social media in other countries. I recommend to all young people, if they have the opportunity to be part of a project like this in the future.
VOICES - 15
Opinion THE
POWER OF
VULNERABILITY
B
rene Brown is a researcher storyteller (in other words she is interpreting qualitative data she obtains from interviews and focus groups) that majored in social work. During her career she was told many life-challenging stories by her many clients she tried to help. After some time she realized that all of the stories had one thing in common – the human desire for connection. It is this connection with other human beings that gives purpose and meaning to our lives. After this realization she decided to start a detailed research concerning this topic. Soon she noticed that when she asked people to tell her stories about love, they told her about heartbreak, when about belonging, they told her about being excluded and when about connection they talked about disconnection. “It is like when you have an evaluation from your boss and he tells you 37 things you do good and 1 thing where there is an “opportunity for growth ” and all you can think about is that one thing.” So why do people talk about disconnection when they were asked to talk about connection? It is because of shame. Shame is
16 - VOICES
Monika Naglova
Vulnerability is our most accurate measurement of courage the feeling of fear of being disconnected for being truly ourselves - “if they really knew this about me, they won´t like me…” Shame is thus intertwined with the question if I am “good enough”, worth enough for being loved. And here comes the notion of vulnerability. Vulnerability is the courage to
We nowadays pretend that what we do does not have effect on other people, but it does
be really seen by the others, to show the others who we really are deep down. Being vulnerable means willingness to say I love you first, to do something with no guarantees, invest into the relationship that might not work... During her research Brene Brown noticed that she could divide the people she interviewed into two categories. The ones that had a sense of worthiness and the ones wondering if they are good enough. The only difference between these two groups is that the first ones embraced their vulnerability. They did not talk about vulnerability as being pleasant or comfortable but as necessary. We live in a vulnerable world, and even though we are trying to do everything certain, there is always going to be uncertainty. The people in first group simply believed that they are worthy of being loved, despite being imperfect. Vulnerability is letting ourselves be really seen by the others and loving them with no guarantees, it is the willingness to let go of what the other think we should be in order to be who we really are and still know that we are worthy of being loved exactly because we are vulnerable.
Opinion
TED Talks
B
rene Brown është tregimtare hulumtuese (në fjalë tjera ajo interpreton të dhëna cilësore që ajo merr nga intervistat dhe grupet e fokusimit) që janë të shumta në punë sociale Gajtë karrierës së saj i janë treguar shumë tregime jetë-sfiduese nga klientë të shumtë të saj, që ajo u mundua ti ndihmonte. Pas një kohe ajo e kuptoi se të gjitha tregimet kanë diçka të përbashkët – dëshira e njeriut për lidhje. Është lidhje (me njërëzit tjerë) që jep arsye dhe kuptim në jetët tona. Pas këtij kuptimi ajo vendosi që të nisë një hulumtim të detajizuar që përkiste me temën e lidhjës. Shpejt ajo vërejti se kur ajo pyste njerëzit për ti treguar asaj për tregime dashurie, ata i tregonin asaj për zemërthyerje, kur për për-
katësinë, ata i tregonin asaj për përjashtimet dhe kur për lidhjet ata i flisnin për ndërprerjet. “Është sikur kur ju keni një vlerësim nga shefi juaj dhe ai ju tregon 37 gjëra që ju i bëni mirë dhe 1 gjë ku është “rasti për tu ngritur” dhe krejt cka ju mendoni është vetëm ajo një gjë”. Pra pse njerëzit flasin për ndërprerje kur ata pyeten të flasin për lidhje? Është për shkak të turpit. Turpi është ndjenjë e frikës e të qenurit shkëputur nga ajo që jemi në të vërtetë. “Nëse ata do dinin këtë për mua, ata nuk do të më pëlqenin...” Turpi është ajo e ndërthurrur me pyetjen nëse Unë jam “mjaft i mirë”, që ja vlen mjaftueshëm për të qenë i dashur. Dhe ja ku vjen nocioni i prekshmërisë. Prekshmëria është kurajo që të shihesh nga të tjerët, për të treguar të tjerëve se
What are TED Talks? TED (Technology, Entertainment, Design) is a global set of conferences run by the private non-profit Sapling Foundation, under the slogan “Ideas Worth Spreading”. Since June 2006, the talks have been offered for free viewing online. Talks address a wide range of topics within the research and practice of science and culture, often through storytelling. The speakers are given a maximum of 18 minutes to present their ideas in the most innovative and engaging ways they can.
See also: The power of introverts How to find and do work you love
kush jemi në të vërtetë mbrenda në thellësi. Duke qenë të prekshëm do të thotë dëshirë të thuash në fillim të dua, të bësh diqka pa garantime, të investosh në lidhje cila mund të mos funksionojë... Gjatë hulumtimit të saj Brene Brown vërejti se ajo mund të ndajë njerëzit të cilët ajo intervistoi në dy kategori. Në njërën që kishte ndjenjë të vlefshmërisë, dhe në tjetrën duke u hamendur se a ishin të mirë mjaftueshëm. I vetmi ndryshim mes këtyre dy grupeve ishte se të parët përqafonin prekshmërin e tyre. Ata nuk flisnin për prekshmërinë sikur të ishte e këndshme apo komforte por të nevojshme. Ne jetojmë në botë të prekshme, edhe sikur ne mundohemi të bëjme gjithcka qartë, do të ketë gjithmonë paqartësi. Ata thjeshtë besonin se janë të vlefshëm për të qenë të dashur, edhe duke qenë joperfekt. Prekshmëria është të lejojmë vetveten që me të vërtetë të shihemi nga të tjerët dhe duke dashuruar të tjerët pa ndonjë garantim, dëshirë për të hjekur dorë nga ajo se çfarë mendojnë të tjerët se si duhet te jemi në mënyrë që të jemi në të vërtetë se kush jemi dhe akoma të dijmë se jemi të vlefshëm për të qenë të dashuruar saktësisht vetëm se jemi të prekshëm.
Në këtyre ditëve pretendojmë se atë që bëjmë nuk ka ndonjë ndikim tek të tjerët, por ka.
Why I stopped watching porn VOICES - 17
Travelling
Милан Ѓапиќ
Д
али некогаш сте помислиле да патувате со кренат палец на отворен пат, автопат или некое локално патче наместо да си влезете во автобус, воз или сличен превоз и нормално да си платите билет и да си се возите до дестинацијата каде што ви е целта? Верувам дека многумина ќе помислат дека тоа е лудо и небезбедно ама верувајте ми дека не е така. Јас лично ја прошетав цела Полска само со автостоп кога ќе избројам колку километри поминав да одев со воз или автобус ќе ме чинеше повеќе од 500 евра. Туку како се започна...ниту јас немав некое претходно искуство со автостоп ама ете, еден ден се решив да се обидам во земја каде што првпат престојувам, каде што слабо го познавам јазикот и каде што не ги знам местата кои се најдобри за автостоп. Но за среќа постои група на популарната веб страна Couchsurfing каде што успеав да најдам доволно податоци и информации како и сместување. И тргнав за почеток од Вроцлав до Познањ, малку време ми требаше за да се качам во камион, околу 5 минути чекање со кренат палец. Возачот фин, дружељубив цел пат разговаравме и стигнавме до Познан баш до местото каде што се чекавме со моите пријателки. Се прошетав 18 - VOICES
низ градот и околината неколку дена и решив да го продолжам патот понатаму. Каде? Гдањск, Сопот и Гдиња, на брегот на Балтичкото море. И повторно истата приказна, само што кренав рака камион запре и ме повезе директно за Гдањск. Не е мала релација ама барем луѓето се учтиви. Добро, помина авантурата на Балтикот и сега е време за назад во Вроцлав. Правевме мал круг поточно кажано малце поголем преку Варшава и Краков за да се упариме накај Вроцлав. Добро не ми одзема многу време околу 15 часа бидејќи сменив 3 превозници. Тоа ми беше првото искуство во Полска. На ред е следното, поминав низ Краков а ништо не видов, мора да идам накај Краков и Катовице. И повторно на улица со таблата во раце и со кренат палец ама првиот обид беше неуспешен можеби дека јас малку подоцна
дојдов на местото но следниот ден ми покажаа многу подобра точка каде што стопираа повеќе од 30 луѓе и сите за истата насока. Сите успеавме да фатиме превоз за кратко време и да стигнеме до Краков еден од најубавите градови во Полска. Бев таму скоро една седмица и продолжив до Катовице близок град до Краков ама никако не може да се споредат, Краков е за култура, а Катовице за забава, барем јас така ги проценив, ако грешам простете. Од Катовице ми беа потребни околу 10 часа за да фатам превоз до Ополе град близу Вроцлав, каде што се договорив да преспијам за утрината да продолжам до Вроцлав и да се вратам на своите обврски. Добро, се се заврши во најдобар ред. По некое време кога стана ептен топло во средина на летото пак ми се присака да идам на море. Се спакував и излегов на пат, веднаш ми застана камион кој баш оди за Гдиња и ме остави баш на истото место каде што сум бил. Убаво си поминав неколку дена , но и неколку дена патување за назад до Вроцлав. Беше туристичка сезона и автомобилите беа полни а камионите на паркинг и преспав една ноќ на железничка станица за утрината да продолжам да стопирам, успеав дури вечерта кога веќе сонцето заоѓаше да
Патување
Автостоперски
авантури
влезам во едно комбе кое ќе ме вози до Познањ во близина. Ме остави таму некаде покрај еден мотел во место каде што нема ништо околу мене како во планина да сум но имаше и среќа во несреќа. Од мотелот се појави една жена со кеса со храна и ме упати каде е подобро да стопирам затоа што никој не стои таму. Ми ја даде кесата за да не гладувам додека чекам, а јас веќе преморен едвај стигнав до точката, седнав на една клупа на импровизирана автобуска станица и заспав.
А кога се разбудив, може сум спиел час или два само се кренав и видов дека иде автомобил. Ја кренав таблата и ламбата и возачот запре и ме превезе до Вроцлав. Бев среќен што стигнав безбедно назад во моето место, големи авантури беа но сепак се заврши во најдобар ред. Затоа млади, немојте да се плашите да патувате на овој начин. Ако сте авантуристи ова е одлична прилика за авантури.
VOICES - 19
Culture
theat
20 - VOICES
з театар
Francophone ater art addicts
Култура
Ana-Marija Karadjovska Ана-Марија Караџовска Photos by Jacopo Landi
Франкофони зависници од рска уметност VOICES - 21
From time to time yearly, a few years in a row already, there are whispers about an unusual event: amateur theater. Nothing unusual, you’ll say. But this is not just any amateur theater, but students’ amateur theater. And it’s not just any students’ theater, but it’s a theater by Macedonian students and in French ! Одвреме-навреме во годината, веќе неколку години по ред, низ Скопје се шушка за една невообичаена појава: аматерски театар. Ништо невообичаено, ќе речете. Ама, тоа не е каков било аматерски театар, туку студентски аматерски театар. И не каков било студентски театар, туку театар од македонски студенти, а на француски јазик!
22 - VOICES
T
he theater group “Les Artcooliques” (or, a bit more English-sounding, Artholics) is an already well-known name on Skopje’s theater and cultural scene. The members of this group are students of French language from the Department of Romance Languages and the Department of Translation and Interpretation at the Faculty of Philology “Blaze Koneski” – Skopje. “ ‘Les Artcooliques’ exists since 2005/2006. The number of members varies, but it’s always between 1015 students”- says Irena Pavlovska, lector of French language at the Faculty of Philology, founder of the group, as well as one of the animators of all the activities together with a few of the Belgian lectors so far (Celine Mariage, Veronica Ntoumos after her and at the moment, Laetitia Peeters). The name itself shows that apart from the love for French language, the members also share the love for theater: “The group’s name was an idea of the students-members, who consider themselves as (theater) art addicts” – reveals Pavlovska. In cooperation with the Belgian Agency Wallonie-Bruxelles International, the group has had the opportunity to work with a professional Belgian director each year, since 2009. “With two workshops, the director helps us prepare one theater play per year, that we first present here and then take to some of the other countries in the region. That’s how the idea for organizing an international university festival “Unifest” was born (it first took place in 2010 and continued in the next 3 years)”continues Pavlovska. “Even though our plays are in French, we try to make it easier for our non-Francophone audience by shortly introducing them to the plot and by adding some lines in Macedonian. Except that, the scene effects and the music help on a visual level, to understand the story.”- she concludes. The last project from “Les Artcooliques” is the adaptation of the novel “Fear and trembling”, by the Belgian author Amelie Nothomb, which had its premiere on the 8th of April, in the completely full hall of the Academic Scene on the Faculty of Dramatic Arts, where everyone laughed, cried and sympathized with the Belgian Amelie in all her endeavors in the company she works for in Tokyo. To face this challenge, they had some help from the Belgian director with 40 years of experience in the field of youth theater, Michel Van Loo, who even after his retirement actively works on various projects, among which are also some for Wallonie-Bruxelles International. “Because of my previous experience with Balkan students’ theater groups, I was already familiar with the work of ‘Les Artcooliques’ when they proposed to me to come to Skopje and this is our second play together” – says Van Loo. “It’s not easy to prepare a play,
Т
Culture
еатарската група „ Les Artcooliques“ (или, малку помакедончено, „Артхоличари“) е име веќе познато на скопската театарска и културна сцена, а и на балканската франкофонска театарска сцена. Членовите на оваа група се студенти по француски јазик од Катедрата за романски јазици и Катедрата за преведување и толкување, при Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ – Скопје. ,, ,Les Artcooliques’ постои од 2005/2006 година. Бројот на членови е променлив, но секогаш се движи помеѓу 10-15 студенти“- вели Ирена Павловска, лекторка по француски јазик на Филолошкиот факултет, основач, а и една од аниматорите на сите активности во соработка со повеќе од досегашните лекторки од Белгија (Селин Маријаж, по неа Вероника Думос, и моментално, Летиција Пеетерс). Дека покрај љубовта кон францускиот јазик, сите тие ја делат и неизмерната љубов кон театарот, кажува и нивното име: „ Името на театарската трупа беше идеја на студентите-членови, кои себеси се сметаат за зависници од (театарската) уметност“.ни открива Павловска. Во соработка со белгиската агенција ВалонијаБрисел Интернационал, од 2009 година па наваму групата има можност секоја година да работи со професионален режисер од Белгија. „Преку 2 работилници, режисерот ни помага да реализираме по една претстава на француски јазик годишно, која прво премиерно ја изведуваме на домашен терен, а потоа со неа гостуваме во земјите во регионот. Така се роди и идејата за организирање на меѓународниот универзитетски фестивал „Унифест“ (за првпат одржан во 2010, а и во наредните 3 години)“- продолжува Павловска. „Иако нашите претстави се на француски јазик, се обидуваме да ѝ олесниме на нашата нефранкофонска публика накусо запознавајќи ја со сижето и со вметнување на реплики на македонски јазик. Освен тоа, визуелно, сценските ефекти и музиката исто така помагаат за разбирање на приказната“.- завршува таа. Последен проект на „ Les Artcooliques“ е адаптацијата на романот „Страв и трепет“ од белгиската писателка, Амели Нотомб, која ја доживеа својата премиера на 8-ми април,во преполната сала на Академската сцена на ФДУ, каде сите се смееја, плачеа и сочувствуваа со околностите во кои се наоѓа Белгијката Амели во фирмата во која работи во Токио. Да се соочат со овој предизвик им помогна белгискиот режисер со 40-годишно искуство во работата со театар за млади, Мишел Ван Лоо, кој иако пензиониран, сè уште активно работи на повеќе проекти, меѓу кои и неколку за ВалонијаVOICES - 23
“Even though I recently joined this group, I can say that it has been a wonderful experience for me. As I had never participated in anything similar before, I had difficulties in the beginning, but with time I got rid of the stage fright and the shame. This has also helped me a lot to relax when speaking French, which means a lot to me. Definitely, an experience anyone should live through!” Marijana Bogdanovska “In the beginning, I thought of ‘Les Artcooliques’ as a great opportunity to improve my French. However, I quickly understood that even though it was amateur theater, we work seriously and with dedication in this group and that discipline and sacrifice are necessary above all. Being a member of ‘Les Artcooliques’ is one of the best experiences of my life, I meet wonderful people, make friendships, I learnt what it means to work with love and at the end, at our great pleasure, the audience knows how to appreciate it. I feel immeasurably proud to be part of this team.” Elena Ristevska
„Иако неодамна станав дел од оваа група, можам да кажам дека ова е прекрасно искуство за мене. Бидејќи никогаш немав учествувано во ништо слично, на почетокот ми беше потешко, но со текот на времето се ослободив од тремата и срамот. Ова многу ми помогна и да се ослободам при зборувањето француски, што ми е од огромно значење. Дефинитивно, искуство што секој би требало да го доживее!“ Маријана Богдановска „На почетокот на „Les Аrtcooliques“ гледав како на одлична можност за подобрување на моето ниво на француски. Меѓутоа, веднаш сфатив дека иако станува збор за аматерски театар, тука се работи сериозно и посветено, и дека пред сè е потребна дисциплина и пожртвуваност. Членувањето во „Les Аrtcooliques“ e едно од најдобрите искуства во мојот живот, запознавам прекрасни луѓе, стекнувам пријателства, научив што значи да се работи со љубов, а на крај, на наше големо задоволство, публиката знае да го препознае тоа. Се чувствувам неизмерно горда што сум дел од оваа екипа“. Елена Ристевска
24 - VOICES
Culture when you work with a professional theater, you say how many actors you need, how many male and female roles, everything is set. But when you work with students, if you go to India you will hardly ever find a girl, whereas in Europe you have 15 girls for one boy in the group and there aren’t many plays with many female roles.”- he explains. “Theater is a tool that allows everyone to be in touch with culture, reaches all social classes. Theater is not only saying some text, you need to think of the movements, the gestures, the environment. I like this group, the members do try hard!” – says Van Loo through laughter. “Les Artcooliques” try to tour amateur theater festivals each year in some of the neighboring countries. They have so far participated in several festivals in Croatia, Slovenia, Serbia, Bosnia and Herzegovina and France. As the director Michel Van Loo emphasized, “theater is like painting – there are always many layers”. The last theater layer of “Les Artcooliques” for this school year, was a nice, common trip and presentation of the newest play on the 10th of May in Belgrade, Serbia.
Брисел Интернационал. „Од моето претходно искуство со студентски театарски групи на Балканот, веќе бев запознат со работата на „ Les Artcooliques“ кога ми предложија да дојдам во Скопје, ова е втора претстава на која работиме заедно“- вели Ван Лоо. „Не е лесно да се направи една претстава, кога работите со професионален театар кажувате колку глумци ви требаат, колку машки колку женски улоги, сè е спремно. Но кога работите со студенти, ако работите во Индија, тешко дека ќе пронајдете девојче, а пак во Европа имате 15 девојчиња за сметка на едно момче во групата, а нема многу претстави со голем број женски улоги“- објаснува тој. „ Театарот е средство кое на сите им овозможува контакт со културата, допира до сите општествени класи. Театарот не е само кажување на текст, треба да се мисли на движењата, гестовите, околината. Ми се допаѓа оваа група, членовите доста се трудат!“- низ смеа вели Ван Лоо. „ Les Artcooliques“ секоја година се трудат да гостуваат на аматерски студентски фестивали во некоја од соседните земји. Досега учествувале на повеќе фестивали во Хрватска, Словенија, Србија, Босна и Херцеговина, Франција. Како што ни напомена режисерот Мишел Ван Лоо, „театарот е како сликањето- секогаш се ставаат повеќе слоеви“. Последниот нанесен театарски слој на „ Les Artcooliques“ за оваа учебна година, беше токму едно убаво заедничко патување и играњето на најновата преставата на 10-ти мај во Белград, Србија.
VOICES - 25
“We’re dealing with two devils who both want to rule hell.” “Kemi të bëjmë me dy djajë të cilët që të dy duan të sundojnë ferrin.” “Се соочуваме со два ѓаволи кои истовремено сакаат да владеат со пеколот” Tamara Jovanovska
26 - VOICES
Култура
A
couple of months ago I received a book as a birthday present from my friends. They know how much I love to read, but somehow they always manage to get me the wrong presents. This year I got a book with a title “Thieves and prostitutes” which wasn’t a breathtaking title and I thought to myself “oh crap, this looks like another love novel “, but however that didn’t stop me from giving this book a try. The original title of this book is “Between shades of Gray” and it’s written by Ruta Sepetys. The main character is a 16 year old girl named Lina. She lives with her parents and her little brother in a big house in Lithuania in the middle of a war. Her family is well known and respected but one morning suddenly their lives change forever.
“Have you ever wondered what a human life is worth? That morning, my brother’s was worth a pocket watch.” Soon after the disappearance of their father, Lina and her family get deported by the Soviets in Siberia with hundreds of other families. They travel in tiny, dirty train cars named “thieves and prostitutes” with almost no food, water or living conditions. This journey is deadly for many of the passengers and those who survive are sent to work
D
isa muaj më parë Unë pranova një libër si dhuratë për datëlindje nga shokët e mi. Ata e dinë se sa unë dua të lexoj, por disi ata gjithnjë sigurohen të më sjellin dhuratat e gabuara. Këtë vit unë pranova një libër me titull “ Hajdutët dhe prostitutat” e cila nuk ishte ndonjë titull befasues dhe Unë mendova me veten “oh m.., edhe një tjetër roman dashurie”, por gjithsesi kjo nuk më ndali që ta provoja këtë libër. Titulli original i këtij libri është “ Midis hijeve Gri” dhe është shkruar nga Ruta Sepetys. Karakteri kryesor është një vajzë 16 vjeçare me emrin Lina. Ajo jeton me prindërit e saj dhe vëllaun e vogël në një shtëpi të madhe në Lituani në mesin e luftës. Familja e saj është mirë e njohur dhe e respektuar por në një mëngjes jetët e tyre do të ndryshojnë përgjithmonë.
“ A keni menduar ndonjëherë se sa e çmuar është jeta e njeriut ? Atë mëngjes, e vëllaut tim ishte sa një orë xhepi.” Menjëherë pas zhdukjes se babait të tyre, Lina dhe familja e saj u deportuan nga Sovjetët në Siberi me qindra familje tjera. Ata udhëtonin në vagona treni të vegjël të quajtur “hajdutët dhe prostitutat” me ushqim të pakët, ujë apo kushte jetese. Ky udhëtim është vdekjeprurës për shumë pasagjer dhe ata të cilët mbijetuan u dërguan që të punonin afër Siberi-së për vetëm një copë buke në ditë. Udhëtimi i tyre në Polin e Veriut, prej të cilit
П
ред неколку месеци добив книга од моите пријатели, како подарок за мојот роденден. Тие доволно добро ме познаваат, но за жал кога станува збор за подароци секогаш прават погрешен избор. Овој пат добив книга со наслов “ Крадци и проститутки”. Насловот не ми делуваше многу интересен па дури и си помислив во себе – Не ме заебавај, пак некој љубовен роман? Сепак, само што најдов малку слободно време, одлучив да и дадам шанса и почнав да ја читам. Оригиналниот наслов на оваа книга, која е напишана од Рута Сепетис, е “Помеѓу нијанси на сиво”. Главниот лик е шеснаесет годишната Лина, која живее со своите родители и својот помал брат во голема куќа во Литванија. Дејствието се случува во периодот на Втора светска војна. Нејзината фамилија е добро позната и почитувана од сите во родниот град, меѓутоа потребни се само неколку часа за во нивните животи да се случи огромен пресврт.
“Дали сте се запрашале некогаш колку вреди човечкиот живот? Тоа утро животот на брат ми вредеше колку еден џебен часовник.” Брзо по исчезнувањето на нивниот татко, Лина и нејзината фамилија се депортирани во Сибир од страна на СССР. Тие VOICES - 27
near Siberia for just a piece of bread a day. Their journey ends in the North Pole, from which just a few of them returned. From a loving family and a comfortable life, Lisa finds herself between the will to survive and the constant fear of living her whole life miserably in non-imaginable conditions. “Was it harder to die, or harder to be the one who survived?” She loses many friends and members of her family, but still finds a motivation to fight for her and her brother’s life. Fear, cold, misery, hunger, death, this is all the product of the world’s most horrible war. The Soviets are the villains in this book, but by the end of it, Lina realized that no one in this war is a “friend”, they are all enemies and they don’t care about all those innocent people dying. This book might not be the best book you will read, but it’s definitely worth spending your time on it, you won’t regret it. It’s a true story told by survivors of this this horror and genocide of the Baltic people. “Some wars are about bombing. For the people of the Baltics, this war was about believing. In 1991, after 50 years of brutal occupation, the three Baltic countries regained their independence, peacefully and with dignity. They chose hope over hate and showed the world that even through the darkest night, there is light.” ― Ruta Sepetys, Between Shades of Gray.
28 - VOICES
vetëm disa prej tyre u kthyen. Prej një familje të dashur dhe një jete komforte, Lina gjeti veten ndërmjet dëshirës për të mbijetuar dhe frikës konstante e të jetuarit gjithë jetën e saj në kushte të mjërueshme të pa-imagjinuara. “Ishte vështirë të vdesësh, apo më e vështirë të jesh një nga të mbijetuarit?” Ajo humbi shumë shokë dhe anëtarë të familjes së saj, por akoma gjen motivim për të luftuar për jetën e vëllait dhe të saj. Frika, i ftohti, mjerimi, uria, vdekja, këto janë të gjitha produkt i luftës më të tmerrshme në botë. Sovjetët janë të mëdhenjtë në këtë libër, por në fund të kësaj, Lina e kuptoi se askush në këtë luftë është “shok”, që të agjithë ata janë armiq dhe ata nuk brengosen për vdekjen e atyre njerzve të pafajshëm. Libri ndoshta nuk është libri më i mirë që do të lexoni, por patjetër është që ja vlen koha e shpenzuar në të dhe ju nuk do të pendoheni për këtë. Është ngjarje e vërtetë e treguar nga të mbijetuarit e këtij horrori dhe gjenocidi i njerëzve nga Baltiku. “Disa luftëra janë për bombardime. Për njerëzit e Baltik-ut, kjo luftë është për besimin. Në vitin 1991, pas 50 vjet-ësh okupimi brutal, që të tre shtetet e Baltik-ut morrën pavarësinë, me paqe dhe krenari. Ata zgjodhën shpresën ndaj urrejtjes dhe i treguan botës se edhe në netët më të errëta , atje ka dritë.” Ruta Sepetys, Mes Hijeve Gri.
заедно со стотици семејства патуваат во возови, натуткани во нечисти вагони за стока, без услови за живот. На вагоните пишува пренос на крадци и проститутки, иако најголем дел од луѓето таму биле од угледни фамилии. Патот е смртоносен за голем број од “патниците”, а оние кои ќе преживеат биле праќани во близина на Сибир да работат за само парче сув леб на ден. Овој макотрпен пат завршува на Северниот Пол, од каде што малкумина успеале да се вратат. Од удобен живот и среќно семејство, Лиса одеднаш се наоѓа растргната помеѓу желбата да преживее и постојаниот страв дека ќе го помине остатокот од својот живот во мизерија. “Дали беше потешко да се умре, или да се остане жив?“ Таа во борба со гладта и студот ги губи луѓето што ги сака, меѓутоа сепак успева да пронајде мотивација за да продолжи со борбата за својот, но и за животот на нејзиниот мал брат. Страв, студ, глад, смрт, сето ова е продукт на една од најлошите војни во историјата. Антагонисти во почетокот на книгава се СССР, меѓутоа кон крајот на книгата Лина сфаќа дека никој во војната не им е пријател на сите тие невини цивили, ниту пак се грижи некој за нивниот живот. Оваа книга можеби нема да му се допадне секому, меѓутоа вреди да се прочита. Ова е вистинска приказна за геноцидот врз луѓето од Балтикот, раскажана од оние кои го преживеале овој хорор. “Некои војни се паметат по уништувањето. За луѓето на Балтикот, оваа војна ќе се памети по вербата. Во 1991, после 50 години од бруталната окупација, трите балтички држави ја добија својата независност, мирно и достоинствено. Тие одбраа надеж наместо омраза и му покажаа на светот дека и во најтемните мигови, постои светлина.” –Рута Сепетис, Помеѓу нијанси на сиво
Culture
VOICES - 29
VCS Movie Nights - ВЦС Филмски Вечери
The Wave Бранот
“T
he Wave” tells a powerful and frightening story. Even more frightening when you discover it is based on а true event. It is set in a high school in present day Germany where students have to choose which activity to take during a special “project week”. One professor is put in charge of the lessons on autarchy. In the beginning the students are reluctant to participate, believing it is going to be another boring lesson about the evilness of the Third Reich, something they almost feel is not worth studying because it could not happen again in present day Europe. To revive their interest and their curiosity the professor decides to propose a social experiment instead of a frontal lecture. During the week he constructs a fake totalitarian regime, making the students march in unity, dress the same and giving strict indications about how to behave within the group. He successfully 30 - VOICES
by Jacopo Landi
demonstrates how to manipulate a group of people, until things get out of hand. Luckily, the real experiment ended before it could arrive at the troubling finale the movie proposes. I had been very curious about this film for a long time and I was not disappointed. Events unfold very quickly, it is difficult to believe that everything only lasts one week but apparently this was also the case in the real experiment (The Third Wave if you want to look it up). The message is powerful and well carried out, the actors are good despite their young age and in the end you are left wondering, what would I have done at their place?
Culture
“Б
ранот” прикажува силна и запрепастувачка приказна. Уште повеќе е запрепастувачка кога ќе дознаете дека е базирана на вистински настан. Филмската приказна е сместена во едно Германско училиште, во денешно време, каде што учениците треба да донесат одлука која активност да ја превземат за време на т.н. недела на специјален проект. Еден од професорите е назначен за предавање на темата автократија. Од самиот почеток, учениците немаат желба да учествуваат на овие предавања, мислејќи дека тие ќе бидат само уште едни досадни часови со информации за злото направено за време на Третиот Рајх, нешто за кое тие сметат дека не е вредно да се учи, затоа што не постои шанса такво нешто да се случи во Европа во сегашните опкружувања. Со цел да го привлече вниманието на учениците, професорот наместо стандардни предавања, како алтернатива одлучува да предложи еден социјален експеримент. За време на неделата на специјални проекти, тој инсталира симулација на тоталитарен режим, во кој им е наредено на учениците да маршираат во заедништво, се облекуваат исто и има одредени стриктни правила на однесување во рамките на групата. Тој успешно им покажува како да се
манипулира со група на луѓе, но експериментот излегува надвор од контрола. За среќа, вистинскиот екперимент на кој овој филм е базиран завршува многу побрзо, пред да ги достигне критичните точки на развој, како што овој филм предлага на самиот крај. Јас бев навистина заинтересиран за овој филм веќе подлго време, така да можам да кажам дека не сум разочаран. Настаните се развиваат многу брзо, малку е тешко да се поверува дека се се случува само за една недела, но веројатно тоа е затоа што филмот е базиран на реалниот настан кој трае исто така една недела (Третиот Бран, доколку сакате дополнително да го истражите). Пораката е многу силна и добро замислена и пренесена, актерите добро се снаоѓаат во нивните ролји, иако се многу млади...На крајот се запрашувате, што би направил јас да сум на нивно место?
What are VCS Movie Nights? The idea is to watch some interesting movie together and then have a fertile discussion. Movies are being chosen according to a message or topic they are talking about, so the following discussion might produce some “food for thought “. Each screening is followed by a review in VOICES magazine where comments and impressions of the viewers are included. Come join us! VCS Movie Nights are also about spending some quality time together having fun and exchanging opinions and likes!
Find us on Facebook VCS Movie Nights - ВЦС Филмски Вечери
SEE YOU NEXT MONTH !
VOICES - 31
Sport
“Постојана свест за сите неш случуваат во околината”
Tоа е Капу 32 - VOICES
Sport
ешта што се
уера
Ивана Анѓеловска
VOICES - 33
К
апуерата е Афро-бразилска боречка вештина прикриена во танц. Таа има Африкански родители, но е родена во Бразил преживувајќи го макотрпниот пат преку атлантскиот океан заедно со робовите кои потоа работеле на плантажите за шекерна трска. Капуерата е препознатлива по нејзината динамичност во движењата, кружните удари, целосните избегнувања, подвижен став како и по нејзината силна врска со музиката. Токму поради нејзината природа, Капуерата била третирана како шега и безопасен танц, но низ историјата вистинското лице на капуерата се открило и таа поминала период кога била нелегална, период кога се легализирала, кога се сметала за спорт, кога се покажала како еднакво ефективна на боречките вештини од Азиско потекло и период кога се проширила низ целиот свет како бразилски културолошки феномен. Капуера во Македонија ?! Ова приказна започна пред шест години каде заедно со неколку другари дознавме за Бразилскиот
34 - VOICES
Спорт
Културен Центар во Белград , па решивме да го посетиме и да бидеме дел од семинарите кои Бразилскиот Културен Центар ги спроведуваше во Белград. Ни влезе под кожа Капуерата и за тоа решивме да ги поканиме тренерите по Капуера од Бразилскиот Културен Центар во Белград да спроведат неколку семинари во Македонија, се сличи и тоа собравме група од 15 учесници кои беа дел од интезивните семинари кои тренерите од Бразилскиот Културен Центар од Белград ги реализра, по 3 месеци се отвори мал Капуера клуб во Скопје кој од година на година почна да се проширува и еве сега се зголемивме и станавме Бразилски Културен центар во Скопје. И да сето ова успеа благодарејќи на помошта што ја добивме од нашиот Mestre Pulmao кој директно од Бразил го споделува своето неисцрпно знаење и вештини со учениците од Србија и со нас во Македонија раскажува капуера тренерот Симе Атанасијевиќ
секој вторник и четврток од 18:00 за најмладите или 19:00 за постарите како и сабота од 16:00, каде ваши капуера тренери ке бидат Лазар Тренчев и Симе Атанасијевиќ. Капуерата е за секого. Помага при правилен физички и ментален развој кај деца, го засилува телото и духот кај тинејџерите и културолошки и здравствено ги збогатува сите кои ја практикуваат. Затоа сме среќни што имаме членови од секој пол и секоја возраст кои еднакво уживаат во Капуера.
Денес секој кој сака може да проба Капуера со тоа што може да ни се придружи во нашиот Бразилскиот Културен Центар во Скопје кај кружмиот тек во Дебар Маало на редовните тренинзи кои ги имаме VOICES - 35
Lifestyle
Интроверт, да или не? Н асловот на оваа статија е погрешен! Не може да се каже „Да“ или „Не“ на карактер кој или го или не го поседуваш. Да се биде интровертен воопшто не е избор, како што би помислиле повеќето и овој термин е дефинитивно доста различен по дефиниција од срамежлив или антисоцијален. Ако една личност е интроверт тоа значи дека тој/таа не сакаат надворешна стимулација за да се покаже во нејзино најдобро светло. На другиот дел од скалата, се наоѓаат екстровертите кои за да постигнат оптимални резултати и оптимално расположение бараат висока доза на социјализација и поттикнување. Природниот начин на кој секој од нас ги полни батериите е многу важен. Додека играњето на гласна музика со куп на луѓе е активност која знае да релаксира две третини од светот, една третина би се чувствувала подобро додека готви добро испробан рецепт пред да го гледа „The Perks of Being a Wallfower.“ Некои луѓе би одбрале да тргнат сами на долга прошетка и тоа воопшто не мора да значи дека немаат пријатели. Пред да се огледаме на некој човек кој е потивок од нас, треба да имаме во предвид дека експлозивното презентирање на мислење воопшто не се соодветствува со квалитетот на мислењето и дека не споделувањето на идеи не значи дека тие не постојат. Ова е до сите интроверти. Читање книга во сабота навечер не е грев, нема да пропуштите многу доколку не присуствувате на отварањето на новиот трговски центар и животот може да ви биде исполнет дури и ако никогаш не играте „Beer Pong“ пред публика која ќе навива за вас.
36 - VOICES
T
he headline of this article is wrong! You can’t choose “to be” or “not to be” something that you either are or you are not. To be an introvert is not a choice, like some would assume and this term is definitely defined differently than shy or antisocial. An introvert is a person that does not want and need outside stimulation in order for him/ her to be at their best. On the opposite side of the scale are the extroverts, who need a high dosage of socialization and reflection to others in order to reach optimum results. The natural way of how one person recharges his batteries is really important. While going to bars with loud music and dancing with a bunch of people might relax two thirds of the
Животен стил
Introvert, të (mos) jesh? T
itulli i këtij artikulli është gabim ! Ju nuk mund të zgjedhni “të jesh” apo “të mos jesh” dicka që ose ju jeni apo nuk jeni. Të jesh introvert nuk është zgjedhje, sikur disa supozojnë dhe ky term është definitivisht i përcaktuar nga i turpshëm apo antisocial.
population, the other third would rather enjoy cooking an already tested recipe at home, before watching “The Perks of Being a Wallflower.” Some people would prefer to go on a long walk alone and that does not mean that they don’t have any friends. Before reflecting on someone quieter than us, we should keep in mind that the “explosive” way of presenting an opinion has nothing to do with the quality of the opinion and that not sharing your ideas does not mean that they don’t exist. This is to all the introverts out there. Reading a book on Saturday night is not a sin, you won’t miss on a lot if you don’t go to that new shopping mall opening and your life will be complete even if you never play Beer-Pong in front of a cheering crowd.
text by: Lazar Mikov - Лазар Миков
Introvert është personi i cili nuk dëshiron dhe ka nevojë të stimulimit të jashtëm në mënyrë që ai/ajo të bëjnë më të mirën. Ana e kundërt e kësaj shkalle janë extrovertët, të cilët kanë nevojë në dozë të madhe për socializim dhe reflektim tek tjerët në mënyrë për të arritur rezultatet optimale. Mënyra natyrale se si një person rimbush bateritë e tij është shumë me rëndësi. Deri sa vajtja në bare me muzikë të zhurmshme dhe vallëzimi me grumbull të njerëzve mund që ti relaksojë dy të tretat e popullates, e treta tjetër më parëdo i gëzohej gatimit në shtëpi të ndonjë receteje të testuar më parë, para se të shikojnë ‘The Perks of Being a Wallflower ‘. Disa njerëz do preferonin për të shkuar në ecje të gjate vetëm dhe kjo nuk do të thote që ata nuk kanë shoqëri. Para se të reflektojmë te dikush më i qetë se ne, ne duhet që ta kemi në mendje që mënyra ‘ekzplosive’ e të shprehurit një mendim nuk ka asgjë të bëjë me kualitetin e mendimit dhe duke mos i ndarë ideat e juaja nuk do të thotë se ato nuk ekzistojnë. Kjo është për të gjithë introvertët atje jashtë. Të lexosh një libër të shtunën mbrëma nuk është mëkat, ju nuk do të humbni shumë nëse nuk shkoni në atë hapje të qendrës tregtare dhe jeta juaj do të ishte komplet edhe nëse asnjëherë nuk luani Birrë-Pong përpara një grumbulli tifozësh. VOICES - 37
Водно
,,Скопје,живееш ли?’’
Тијана Марковска
38 - VOICES
Lifestyle
И
ако ме гушиш,сепак си ти. Иако те газат,те рушат,те огрдуваат,сепак си ти.
Но Скопје, дишеш ли?’’ И додека сонцето ми ја загреваше душата со својата топлина,а ветерот со мирис на бензин и честички од пареата на затоплениот асфалт ми ја труеше, сфатив дека е вистинското време да се упатам кон Водно и да избегам малку од метежот кој беше во средината на овој град. Тргнав сама. Се качив во автобусот кој се движеше на релација Железничка-Милениумски Крст и од таму решив да пешачам до крстот на Водно. Слушалките на уши,ранецот на грб и почнав да одам. Како што се искачував така се повеќе и повеќе чувствував како воздухот станува лесен за дишење и како секој дел од телото полека почнува да ми се ,,регенерира”. Патот беше мирен, неколку планинари, неколку интересни цвеќиња, зеленило. Водно. Местото од каде што кислородот и мирисот на здравје е насекаде. Местотo каде што можеш да го имаш скоро цело Скопје на дланка. Местото каде што се чувствува љубовта помеѓу човекот и природата. Водно планината која ,,тажи” по стариот пријател Скопје. Патот до крстот и не беше толку долг,но откако седнав на една од клупите на врвот сфатив колку Скопје ,,го нема’’. Тоа е само Скопје-град во кои нечии соништа се исполнуваат. Но никој не го прашува Скопје дали неговиот сон е да биде целиот во бетон. И додека почнаа уличните светилки да се вклучуваат тргнав накај дома за да не ме фати мракот. Додека се симнував по планината размислував колку би бил празен и грд градот доколку би ги немало околните планини и колку е неубав дење. Тогаш една мисла ми пројде в глава: -,,Скопје,твојата убавина блеска само ноќе!’’
VOICES - 39