voices
ENGLISH МАКЕДОНСКИ SHQIP
Magazine for all young people around the world
December 2019
EDITORIAL Вафире Мухареми - УРЕДНИК НА „ВОИСЕС“ Vafire Muharemi - EDITOR OF “VOICES” MAGAZINE
Huh, finally we have the final month of the year and we can say GOODBYE to 2019, taking with us all good memories, learned thoughts of the experience and sharing all of them in a warm atmosphere with our friends, enjoying the beauties and relaxation effects of the essential oils. YES, the end of the year will be celebrated with a lot of concerts, New Year’s parties for this occasions and we are getting you ready with some tips how to protect your ears on this kind of events. Do not forget to hear some of our old music pieces such as those from Bijelo Dugme. We can sum up the year checking the effects of the feedback from the people around us. Sure, in the Balkans we have this tradition of having chilling time in the “kafana” and “Why Europe?” as a hot discussion topic! Stay tuned, grab our VOICES and share with your friends!
Ух, конечно последниот месец на годината настапи на сцената и ние можеме да кажеме ЗБОГУМ на 2019 година. Во новата година ќе ги понесеме убавите спомени, научените лекции од нашите животни искуства. Сево ова ќе го споделиме со нашите најблиски во топла амтмосфера, уживајќи ги ефектите на етеричните масла. Да, крајот на 2019 и почетокот на 2020 година ќе ја одбележиме со многу концерти, забави и слични настани, па подгответе се за бучниот период со нашите совети како да ги заштите вашите сетила за слух. Дозволете им на вашите сетила за слух да ве опуштат преку старите музички хитови како од Бијело Дугме. Може да ја затвориме годината со проверка на влијанието и ефектот на критиката од нашето опкружување кон нас. Секако не изостанува познатата Балканска кафанска традиција, низ ракија и мезе да продискутираме околу Европа и “Зошто Европа?”. Бидете со нас и последниот месец на 2019 година и споделете ги нашите гледишта со Вашите пријатели!
Voices magazine is coordinated, designed and created by EVS and local volunteers with support of Erasmus+ program. VCS DIRECTOR: Nikola Stankoski COORDINATORS: Andrej Naumovski Vafire Muharemi Goran Galabov YOUNG ENTREPRENEUR: Selina Niemi
VOLUNTEERS: Ewelina Chańska Sascha Schlüter Kirsi Suomi Tanguy Payet Camille Labaye
WRITERS: Pedro Macno Darko Trajkoski Simona Paskoska DESIGNERS: Ewelina Chańska Sascha Schlüter Selina Niemi Kirsi Suomi Tanguy Payet
Translators: David Stoilkovski Maja Koleska Besmira Ibraimi Isabela Zelevska Emilija Temelkovska
CONTACT: Volunteer Centre Skopje Emil Zola 3/3-1, 1000, Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk https://voiceskopje.org
P. 6, 12, 22
P. 14, 24
CONTENT
p. 18 4
TOPIC OF THE MONTH
4
Why Europe? Reflections on a blurry term
14
Essential oils, nature’s own pharmacy - Kirsi
28
Зошто Европа? Рефлексија на нејасни термини - Саша
18
Negative feedback - is it effective?
24
Етерични масла, сопствена аптека на природата - Кирси
- Sascha
6
REPORTAGE
6
The sound of silence - Tanguy
10
Esperanto - the international language
12
Звукот на тишината - Тангуи
16
Zomia: an area on the borders - Pedro
22
Tingulli i heshtjes - Tanguy
8
CULTURE
8
When White Button goes abroad... - Ewelina
- Sascha
14
OPINION
- Selina
20
ERASMUS+
20
Trust me, I’m a volunteer - Младинска размена во Барселона - Дарко
26
Trust me, I’m a volunteer - Youth exchange in Barcelona - Darko
30
POETRY
30
Копнеж - Симона
Тема на месецот
Why Europe? Reflections on a blurry term
In the time of the ancient Greeks, the view of the world included three different continents: Africa, Asia and Europe and this view is still present in our modern way of thinking. Nowadays many people speak about Europe but it seems that everyone means something else. There seems to be not a clear idea of where Europe begins and where it ends and on which criteria such boundaries should be based. This raises the questions: what is Europe? Where is Europe? And most of all: Why is Europe?
O
n one side the limits of Europe are clear and pretty undisputable: the Arctic Ocean, the Atlantic Ocean, the Strait of Gibraltar, the Mediterranean Sea, the Bosporus, the Black sea and the Caspian sea are dividing Europe from its neighbors Africa and Asia. But looking eastwards, it becomes more complicated. In school I learned that the eastern boundaries of Europe are defined by the Ural mountains, the Ural river and further by the KumaManych Depression and the Sea of Azov...or was it the Caucasus mountains? (Already this question was depending on the geography teacher that was giving the lesson) Looking at a world map, it seems arbitrary and almost grotesque to draw a line between Europe and Asia, dividing it into
4 - VOICES
two different continents, since it's clearly visible that Eurasia is one huge landmass the biggest on the planet incidentally (and strictly speaking, even Africa can be seen as a part of this landmass). Thus, in geographical terms, this division is lacking a profound scientific basis and there is no definition of such a border in the international law. This makes the inner-Eurasian boundaries a historical and cultural construction and Europe itself more of a peninsula or subcontinent of Eurasia. In geological terms – by the way – it's even more tricky: For example Italy is part of the African plate and Greece and Anatolia are tectonic microplates. Keeping Europe and Asia apart is mostly argued with cultural differences and proximities which, without a doubt, do exist. But to be honest: don't the Old Bazaar of Skopje or the inner cities of Shkodra and Sarajevo already seem a bit like the middleEast with their minarets and visible Ottoman influence? And what makes for example Ufa or Kazan more European (or less Asian) than Omsk or Tscheljabinsk? Furthermore, inside of Europe, there are enough cultural differences between, for instance, Scandinavia and the Iberian Peninsula to declare it two separate "continents". Hence such a differentiation is always arbitrary in some way. Often you can see maps of Europe leaving out Russia completely or including Turkey and the Caucasus region as a part of Europe.
Topic of The Month
Perhaps this separation is a relic from a time when European powers (first Dutch, Portuguese and Spanish, later British, French, Germans...and Russians?) dominated the world and declared their lands to be an independent continent – even more: the centre of the world (the Greenwich meridian is going through London) – in contrast to the peoples considered "uncivilized" (the Nazi-propaganda in World War II was often referring to the approaching Red Army as "Mongolian Hordes"). But on the other hand, in ethno-linguistic terms, most Europeans speak an "Indo-European" language – which makes the tongues from Iran to Ireland relatives. In public debates, Europe is often used as a synonym for the EU and often people refer to a European identity. But is there even such thing as a European identity? And if: is it directly linked to being part of the EU? What about the Balkans, Turkey and Russia? Aren't these countries somewhere in-between, so: more Eurasian countries? Why do Israel and the Caucasian Republics participate in the European Song Contest and why is Cyprus part of the EU, even though all these countries lie in Asia by definition?
travel along the Silk Road from Italy to India, Mongolia and China. The Earth is a globe and where its centre is depends on your point of view and political or cultural definitions, but these are always more or less random, biased and influenced by interests.
Sascha Schlüter
I think it's time to overcome this sectionalist world-view and try to focus more on what connects the peoples – be it rivers, roads or seas. Hence, in my view, it makes little sense to center on separation while it's possible to go by train from Paris to Vladivostok or
VOICES - 5
рЕПОРТАЖА
The Sound of Silence It seems that today we are surrounded by music and sounds of any type. From listening to music on smartphone, from techno concerts to a simple concert in a bar, our ears are exposed all the time. Although intended to have fun, these actions require to take different precautions! Why should we be active in our listening?
6 - VOICES
REPORTAGE The ear: this high-tech organ!
So now, how to protect ourselves?
irst of all, it’s right to explain the operation of this amazing organ, which provides us with so much pleasure. It’s composed of three different parts: outer, middle and inner ear. The sound comes by the outer ear (the visible part of the ear) and it’s transmitted to the inner ear through the ossicles of the middle ear. There, the sound is transmitted to the brain. And there is all the danger!
Obviously, we can protect ourselves from these problems and it’s pretty easy! First, we can (and should) use earplugs to be protected and be able to enjoy the concert serenely. Cheap and easy to use, it’s a very effective means (it can decrease the sound level by 30 dB). Moreover, it’s not complicated to put a pair of this in your pant’s pocket. Also, during concerts it’s not recommended to stay in front of the speakers. The sound will be for sure too loud and also you’ll hear the best sound in the middle of the room, so why not to enjoy this instead? Then, don’t hesitate to take a break sometimes, by going out to have a discussion during few minutes for example! After the end of the concert, it could be great to take a break from noisy places for few hours (or even a day, it’s still better).
F
Auditory capital concept. In the inner ear is located a small organ composed by hair cells that bath in liquid. These cells are vibrating depending of the air pressure: the sound in other words! We’ve got a precise number of hair cells (around 16000) and it’s very brittle! Basically, sounds with too high noise level can destroy them and once destroyed, they will never grow back: this is hearing loss. More than a simple hearing loss, the destroying of these cells brings many other problems: tinnitus (whistling in the ear), hyperacusis (pain in response to the normal sounds of the life).
Finally, with these few advices, you’re ready to enjoy the concerts you’ll go to in the best way and more – to enjoy during your whole life! And if someone tells you that you look stupid with your earplugs (which will probably and unfortunately happen), why not to try to convince this somebody to save his ears?
How to know if you are in a risky situation? Obviously, going to the library or just reading a book on your sofa is not risky. However, it’s necessary to pay attention to the sound level anytime when you’re stepping in to a noisy environment (a bar, a concert…). According to the noise scale, the risk threshold begins around 85 dB and the danger threshold begins around 90 dB. Most of the time, a level of the sound in a bar with a concert, for example, go until 105 dB, sometimes more! At this level, exposition to the sound during more than 1.5 minute puts you in danger. Today, 16% of the adults in European Union is suffering of a significant hearing loss (more than 25 dB)!
Tanguy Payet Sources:
https://www.amplifon.com/fr/reconnaitre-perted-audition/prevenir-perte-d-audition/protectionoreilles-concert https://www.futura-sciences.com/sante/ definitions/biologie-cochlee-6342/ http://sante.lefigaro.fr/sante/organe/oreilles/ quest-ce que-cest https://fr.wikipedia.org/wiki/Protection_ auditive#cite_note-26 http://www.qualitynights.be/fr/commentproteger-ses-oreilles/
85 dB
Risky threshold
16%
European adults suffering of big hear loss
105 dB
Sound level in a concert
VOICES - 7
КУЛТУРА
When White Butt n goes abroad..
Everybody in the Balkans – and not only the Balkans – knows the band Bijelo Dugme (english: White Button) and its charismatic frontman Goran Bregović. Not everybody knows though about many cooperations abroad that Bregović have had. These cooperations resulted in multiple covers or variations of the songs of Bijelo Dugme and other of Bregović’s compositions, also in different languages. Did you know that Bijelo Dugme echoes in Polish, charming the next generations of Poles for already 20 years?
8 - VOICES
culture
E
xactly 20 years ago Goran Bregović and Polish singer Kayah released their album titled Kayah & Bregović, which is a combination of pop, Balkan music, Romani music and Polish folk from the mountain region. It was a huge commercial success back then and the songs from this album still resound. Kayah wrote the lyrics and Bregović was responsible for the music and production. What I would like to focus more in this article is actual meaning of the songs in Polish, especially in comparison to the Balkan originals. For a start, let’s take something iconic – ‘‘Djurdjevdan’’, based on a traditional Roma song ‘‘Ederlezi”. This music masterpiece is surely one of the most recognizable songs around the Balkans. The background story of ‘‘Ederlezi” is focused most on celebration of life and welcoming spring, which brings new life and hope. ‘‘Djurdjevdan”, literally translating, is Saint George’s day which is connected with spring celebration, although in this version of the song we can hear a tearing sadness. The lyrics say that for the singer there’s no spring anymore, since his beloved is gone (‘‘It’s St George’s day and I’m not with the one that I love”). Polish version of the song - ‘‘Nie ma, nie ma ciebie” (‘‘And you’re not, you’re not here”) – is set in winter time. A part of the song refers to Polish Christmas carol ‘‘God is born”. While Christmas time is something that brings people together and warms up the hearts in the harshness of winter, the singer again is not the part of omnipresent celebration as she lost her beloved and her heart turned into stone. Going on to a great hit of Bijelo Dugme - ‘‘Ruzica si bila” (‘‘Once you were a rose’’). In the original it’s sang from a man’s perspective, for whom a woman was once upon a time his rose, the only one in his heart, but she’s not a rose anymore. Kayah’s song is almost a literal translation from original, but since she is a woman she sings: ‘‘Once upon a time I was a rose for your heart, once upon a time I was your rose (...) But I’m not anymore”. Eventually a rose turned into a thorn, which is a symbol of dying love that started to hurt both of the lovers.
Another song from the album, which is a ballad with a huge emotional load, has multiple references. ‘‘She’s not a bird” (translating from Polish ‘‘To nie ptak”) has elements of ‘‘Ako mozes, zaboravi” (‘‘If you can, forget”) and ‘‘Da te bogdo ne volim” (‘‘To not love you, for God’s sake”). There are many interpretations of the song but one, which appears mostly, tells about a woman who cheated on her man. However, the song explains that ‘‘she’s not a bird”, she was suspected by her man to do so, he kept her in the cage to be sure that she’s faithful and devoted only to him. The song continues to tell the story that the man saw the wings appearing under the woman’s dress and we can interpret these imaginary wings as delusional proofs of unfaithfulness. This woman eventually turns into a bird, as she’s tired of suspicions, and she flies away. If you have seen the movie ‘‘Arizona Dream” (music was composed by Bregović), you’ve seen how the characters were dreaming to fly and trying to do that. That can be also something ‘‘She’s not a bird” was inspired on. One song from a soundtrack, written by Iggy Pop – ‘‘TV screen” – shares the melody with ‘‘She’s not a bird”. There are more from the album of Kayah and Bregović that we can refer to their originals, like ‘‘Jeśli Bóg istnieje” (‘‘If the God exists”) with ‘‘Ako ima Boga” from Bijelo Dugme repertoire or ‘‘Tabakiera” (‘‘Snuff-box”) with ‘‘Ausência” performed by Cesária Évora, coming from the soundtrack created by Bregović for ‘‘Underground” movie of Emir Kusturica. For those who like compositions of Bijelo Dugme or solo projects of Bregović, it can be something interesting to investigate on. Polish and Balkan cooperation resulted in interesting blend of music, traditions, stories and emotions. It takes you from a wedding celebration to put you in the coziness of your bed and leaves you there thinking about all kinds of love – especially the lost one and the hard one.
Ewelina Chańska
VOICES - 9
РЕПОРТАЖА
ESPERANTO Ever since I was a child, I was interested in foreign languages and while I was busy learning English (and also Russian and Latin) in high school I thought to myself: how cool would it be if there was a neutral language for everyone in the world. So I became really excited when I found out, that there actually is such international language that is easy to learn and mixed together from many different languages: Esperanto!
O
ften mistaken for Spanish (Español), Esperanto is a constructed language that was invented by the Jewish ophthalmologist Ludwik Lejzer Zamenhof (1859-1917) from Poland. Zamenhof lived in a time when eastern Poland was a part of the Russian Empire, in the city of Białystok: a place that, in this period, had a very diverse and mixed population: Poles, (Belo-)Russians, Germans, Jews and others. Since his childhood, he was deeply interested in foreign languages – which becomes more obvious, considering that his father was a language teacher – and started to dream about a language for everyone to bring more harmony to estranged humankind. After some years of experimenting around, in 1887 he published the "Unua libro" ("First book") under his pseudonym “Doktoro Esperanto” (“a hoping doctor”), a brochure with the basics of a made up language he named "la lingvo internacia" ("the international language"). To honor its inventor, the lingvo internacia later was renamed to Esperanto ("a hoping one") and the 15th of December
10 - VOICES
(Zamenhof’s birthday) is being celebrated as “Zamenhof-tago” (Zamenhof day) by Esperantists all over the world. The three goals of Esperanto The main goal of Esperanto is to provide a neutral base for international communication and the language itself is defined as a tool that is kept as simple as possible so practically everyone can easily learn it. Thus, in the unua libro, Zamenhof defined three goals: (1) “To render the study of the language so easy as to make its acquisition mere play to the learner” (2) “To enable the learner to make direct use of his knowledge with people of any nationality, whether the language be universally accepted or not; in other words, the language is to be directly a means of international communication” and (3) “To find some means of overcoming the natural indifference of mankind, and disposing them, in the quickest manner possible, and en masse, to learn and use the proposed language as a living one, and not only in last extremities, and with the key at hand”.
REPORTAGE What’s the point about such a made up language? Indeed, English is the number one world language being used in international affairs. But, according to the idea of a neutral linguistic fundament, English native speakers are always advantaged by not being forced to switch to a foreign language. By being mixed together from the most common European languages (which makes it very Euro-centrist, though) it becomes possible to understand a lot of Esperanto without even speaking it and the very simple grammar makes it learnable in just one or two weeks. Some argue that Esperanto, as a constructed language, can never be as authentic and rich as a natural one and that it will never replace natural languages. This is true, but: Esperanto was never designed to replace any other language but just to be a second language for everyone, regardless to ethnic, social, religious or any other background. Nowadays, Esperanto is the most popular and most spoken constructed language with an estimated number of speakers around 2 Million in over 150 countries - whereby there
are not really reliable statistics available. After surviving two World Wars, the NationalSocialism and Stalinism, thanks to the ongoing global networking and despite being described as dying language, it is not to be found on the list of endangered idioms. There is poetry and music in Esperanto as well as some kind of Esperanto-culture that has developed over more than 100 years, including symbols like the “verda stelo” (green star) that is part of the Esperanto movement’s flag. Also there’s Esperanto-world congresses held every year. In some countries there are schools and universities offering Esperantoclasses, wikipedia has over 270.000 articles in Esperanto and since 2012 google-translate is available in Esperanto. There are several possibilities of learning the language: the classical way with a book and various onlinetools and websites such as www.lernu.net or the popular language learning app Duolingo.
Sascha Schlüter Source: https://en.wikipedia.org/wiki/Esperanto
A small dictionary Hi/Welcome! Good morning Good day! Good evening! Good night! My name is... I am ... years old. I am from... Macedonia Goodbye. I like... I love... to eat to read to dance to travel
– – – – – – – – – – – – – – – –
Saluton! Bonan matenon! Bonan tagon! Bonan vesperon! Bonan nokton! Mia nomo estas... Mi havas ... jarojn. Mi estas el... Makedonio Ĝis revido./ Adiaŭ. Mi ŝatas... Mi amas... manĝi legi danci vojaĝi
I like learning new languages! Mi ŝatas lerni novajn lingvojn! You can learn Esperanto at lernu.net or with Duolingo. Vi povas lerni Esperanton sur lernu.net aŭ kun Duolingo. ...it is a very easy and useful language! ...estas tre facila kaj utila lingvo! It’s fun and you can make new friends from all around the world! Estas amuza kaj vi povas fari novajn amikojn el la tuta mondo! VOICES - 11
репортажа
ЗВУКОТ НА ТИШИНАТА 12 - VOICES
REPORTAGE Денес постојано сме опколени со музика и различни форми на звуци. Од музика на нашите телефони, до техно концерти или едноставни свирки во баровите, нашите уши се изложени на музика во секое време. Иако целта е забава, треба да се биде внимателен! Зошто треба да бидеме активни во слушањето?
УБОТО: КОМПЛИЦИРАН ОРГАН!
Н
ајпрво, треба да го објасниме начинот на кој што функционира овој неверојатен орган кој ни дава огромно задоволство. Се состои од три различни делови: надворешно, средно и внатрешно уво. Звукот кој потекнува од надворешното уво (делот кој што можеме да го видиме) се пренесува до внатрешното уво преку осцилации во средното уво. Од таму, звукот се пренесува до мозокот, каде што се наоѓа опасноста!
АУДИТОРНО КАПИТАЛЕН КОНЦЕПТ. Во внатрешното уво се наоѓа мал орган кој се состои од влакнести клетки кои се потопени во течност. Овие клетки даваат различни вибрации, зависно од притисокот во воздухот: со други зборови звукот! Имаме точно одреден број на влакнести клетки (околу 16000) и овој број е многу нежен! Поточно, звуци со многу високо ниво на врева, може да ги уништат овие клетки, кои не се регенрираат повторно откако еднаш ќе бидат уништени: и со тоа се добива оштетување на звукот. Освен оштетување на звукот, уништувањето на овие клетки може да доведе и други проблеми како што се: тинитис (свиркање во увото), хиперакусис (чуствување болка при слушање на наједноставните звуци во нашето секојдневие).
КАКО ДА ПРЕПОЗНАЕТЕ ДАЛИ СЕ НАОЃАТЕ ВО РИЗИЧНА СИТУАЦИЈА? Секако знаете дека одењето во библиотека или читање на книга во вашата соба не претставува ризична ситуација. Меѓутоа, многу е важно да обрнувате внимание на нивото на звуците секогаш кога влегувате во просторија со силна врева (бар, концерт...). Согласно скалата за звуци, ризикот започнува на ниво од 85 dB, но поголем проблем се појавува на ниво од околу 90 dB. Поголемиот дел од времето, нивото на звук во бар каде што има некаков концерт може да достигне ниво од 105 dB или повеќе! На ова ниво, изложеност
на тој тип на звук повеќе од 1.5 минути може да претставува ризик за вашиот слух. Денес, 16% од возрасната популација во Европскаата Унија, страда од значајно оштетување на звукот (повеќе од 25 dB)!
ЗНАЧИ, КАКО ДА СЕ ЗАШТИТИМЕ? Секако дека можеме да се заштитиме од овој проблем и решението е многу лесно! Прво треба да користиме тампони за уши (треба!), за да бидеме заштитени и да можеме поубаво да уживаме во концертот. Тие се многу ефтини и лесни за користење, и се ефективен начин за заштита (можат да го намалат нивото на звукот за 30 dB). Покрај тоа, тие се многу лесни за носење. Не е препорачливо да бидете во првите редови на концертите, звукот сигурно ќе биде многу гласен, а и најдобро ќе ја слушате музиката доколку се наоѓате во средината на просторијата, па зошто да не уживате повеќе? Не се плашете за време на вакви настани, да излезете накратко надвор и да разговарате на тивко неколку минути! Кога ќе заврши концертот, убаво е да направите пауза од гласни локации неколку часа (или доколку можете, еден цел ден). За крај, со овие совети, спремни сте да уживате во концертите и на тој начин повеќе да уживате во животот! И ако некој ви каже дека изгледате смешно со ушните тампони (што сигурно ќе се случи), пробајте и на него да му ја пренесете пораката, па на тој начин да помогнете повеќе луѓе да си го зачуваат слухот.
Тангуи Паје Преведувачка: Маја Колеска Извори: https://www.amplifon.com/fr/reconnaitre-perte-d-audition/ prevenir-perte-d-audition/protection -oreilles-concert https://www.futura-sciences.com/sante/definitions/biologiecochlee-6342/ http://sante.lefigaro.fr/sante/organe/oreilles/quest-ce-que-cest https://fr.wikipedia.org/wiki/Protection_auditive#cite_note-26 http://www.qualitynights.be/fr/comment-proteger-ses-oreilles/
VOICES - 13
МИСЛЕЊЕ
Essential oils, nature’s own pharmacy Essential oils are a gift from nature. They have been used throughout the ages for their physically and mentally healing properties.
I
n the process of making them, the plant is separated from its volatile parts which contains the fragrant ingredients of plants. Essential oils containing plants have, over time, developed these substances to attract pollinators, protect themselves from pests, or treat damaged tissue. So, if you think about it, it’s not so surprising that they smell so wonderful and are full of healing power. Most commonly essential oils are used in aromatherapy, but you can easily use them in normal everyday life as well to improve your own well-being. The effects can be either calming or refreshing, relaxing or energy-boosting. They can be used to improve concentration, to relive pain and anxiety - depending on the fragrance and its properties.
How to use? When applied to the skin, it is important to dilute the essential oil with a base oil, not directly to the skin because it may cause irritation. For skin care, the recommended dilution is 1-2 drops of essential oil mixed with a tablespoon of base oil, for example coconut or jojoba oil. You can also put the essential oils in to an aroma lamp or to a diffuser. In that case, the active ingredients find their way to your body through breathing. You can use them in massage or maybe have a voluptuous bath moment.
14 - VOICES
Lavender Lavender oil is one of the most versatile essential oils. It has several health and body well-being promotional effects. Unlike most essential oils you can use lavender directly to your skin. It can be used to treat insomnia and is known to activate serotonin production, which gives the body an impulse to calm down. Lavender can also be used on a small target area to treat burned skin, to disinfect wounds and to insects’ bites because of its healing and disinfecting effects.
Eucalyptus Eucalyptus tree grows in Australia and it has been used for centuries for medical purposes. Because of its antiseptic and curative effects, you can use it to accelerate healing of the skin. Also, it eases stuffiness and flu. What comes to the psychic qualities, eucalyptus oil calms you down and balances emotions and brightens up thoughts.
Opinion
Pine Pines effects are refreshing and energizing. It opens and strengthens the airways and disinfects the room air. So, if you're for example suffering from morning fatigue, you should give it a try!
Rosemary Rosemary stimulates blood circulation and digestion, and its aroma is wonderfully spicy. It can be used to treat rheumatism and pain. It also eliminates fatigue.
Jasmine The fragrance of jasmine is richly floral. It is known for its seductive scent. Jasmine flowers used for oil must be picked at night because after sunset it has the strongest aroma. It can be used, among other things, to stimulate sexuality and elevate mood. There’s just a few examples of essential oils and their effects in this article. If you got interested, you may want to get to know the wonders of nature.
Kirsi Suomi
Orange Orange smells sweet and fresh. It refreshes and elevates the mood, but also soothes and reduces stress. It can be used to increase appetite and promote digestion.
Sources: https://luontainenterveys.fi/index.php/osaalueet/eteeriset-oljyt/ https://www.luontoemo.fi/41 https://www.healthline.com/health/lavender-oilfor-skin#application https://yogobe.com/fi/blog/kehoa-ja-mieltahoitavat-eteeriset-oljyt https://www.newdirectionsaromatics.com/blog/ products/group/essential-oils/
VOICES - 15
Репортажа
Zomia:
An area on the borders
16 - VOICES
REPORTAGE Zomia is the denomination for an area of the Southeast Asian Massif first proposed by Willem van Schendel in 2002, as part of a critic in Area Studies, that has since spawned a great deal of discussion and studies on this supranational area.
T
he area varies between 200/300 meters up to four thousand meters above sea level, in the periphery of multiple nations (between eight and ten, depending on the author) of assorted cultural and religious traditions. It has a very diverse climate, from temperate zones near Yangtze river to flood-prone zones of Irrawaddy and Sông Cái. It is however its altitude that makes Zomia unique. Zomia’s altitude has defined its population. As state-making, war, famine, taxes, economic crisis and issues with agricultural production occurred, people would flee the valleys below and settle on the mountains. As more people would escape into the mountains throughout the years, the previous inhabitants would sometimes find themselves unable to adapt to the lifestyle of the newcomers and move further up the mountains. Zomia’s inhabitants organised themselves in a flexible and egalitarian mode, with hybrid identities, and social fluidity. Culture was defined by altitude and not proximity, with deep similarities, for instance, between Akha and Hani, despite being separated by thousands of kilometres. Overall, it is an area characterised by a culture of refuge and resistance. The people of Zomia are mostly Animists, with a significant presence of Christianity. Islam, Buddhism and Hinduism have come to the area, but they are quickly adapted to the setting and have often transformed towards a millennialism view of an impending doom. Similarly with languages, there is a diversity of languages that have come from the people that moved to the region that have since adapted. Multilingualism is common, with people often speaking more than three languages. Up in the mountains the inhabitants of Zomia remained stateless populations. As Fernand Braudel wrote, “even the longest and most
persistente [civilization], which may spread over great distances in the horizontal plane but are powerless to move vertically when faced with an obstacle of a few hundred metres”. After the industrial revolution Zomia was no longer unreachable to the control of the Nations it borders. Technology eroded the friction that previously existed to control over mountainous areas. For a while the control over the area remained tenuous due to lack of value found in the area, but, as rare earth minerals have been found and control of border became increasingly important, this has quickly changed over the last 60 years. It is estimated that from the initial 80100 million that originally inhabited Zomia over 50 million have since moved to the area from the majority populations of the States it borders. Zomia might maintain some uniqueness however, indigenous issues have provided its inhabitants a possibility to position themselves as indigenous peoples with rights and political voices asserted by international human rights law.
Pedro Macno References: Schendel, W. (2002) Geographies of knowing, geographies of ignorance: jumping scale in Southeast Asia. Environment and Planning D. Vol. 20, No. 6, pp. 647-668. Michaud, J. (2006) Historical Dictionary of the Peoples of the Southeast Asian Massif. Toronto: The Scarecrow Press, Inc. Scott, J. C. (2009) The art of not being governed. An Anarchist history of upland Southeast Asia. London: Yale University Press. Sturgeon, J. C. (2004) Border Practices, Boundaries, and the Control of Resource Access: A Case from China, Thailand and Burma. Development and Change. Vol. 35, No. 3, pp. 463–484. Braudel, F. (1995) The mediterranean and the mediterranean world in the age of Phillip II. Volume One. Los Angeles: University of California Press. (original publicado em 1949). Schendel, W, Cribb, R. et al. (2012) Debate. Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia and Oceania. Vol. 168, No. 4, pp. 497-510. Jung, C. (2008). The Moral Force of Indigenous Politics: Critical Liberalism and the Zapatistas. Cambridge: Cambridge University Press. Background picture: Designed by brgfx / Freepik
VOICES - 17
мислење
Negative feedback To understand, how you should give critique to people in different situations you need to understand the psychology behind it. How to actually give feedback or critique to one another in a way that it actually motivates you to do better?
N
egative feedback triggers the defense. When you think about the last moment you received negative feedback or critique, that didn’t make you feel good, you probably felt like “fight or run”. You get easily defensive in the situation or it’s easier for you to try to get away from the situation. In almost every case like this, people are taking distance from the person giving the feedback – based on the research of Paul Green from Harvard who researched data he collected from companies based on transparent feedback. If the relationship between the persons was voluntary – so they didn’t have to work with each other – the person receiving the negative feedback usually left this social network. And if they were working with each other, the person who received the negative feedback turned “behind the back” to other colleagues to confirm their feelings. The problem is to assume that people want to do better when you tell them how bad they were at something. It actually eats the motivation and has a negative effect to the ego – you should think first, how the person receiving your feedback will react to that. Even when you put yourself into the situation, you might think that you wouldn’t feel bad about this critique or feedback, but it doesn’t mean that the other person wouldn’t mind. If you receive feedback that makes you feel threatened, you easily ignore it; you need to make the person feel safe and target the feedback individually to each person. After all, we are all individuals and we feel all situations differently, but everyone wants to have constructive feedback – and needs it sometimes.
18 - VOICES
opinion
is it effective? P
ositive body language + negative feedback is better than negative body language + positive feedback Paul Green says also in the research, that negative feedback puts the person receiving it in a battle with him/herself and the world around him/her – it makes two things to fight against each other: the need to feel valued and the need to develop something better. The best way to give feedback and actually make it effective for the person is to use it as guidance. We all want to be guided, learn how to do better and be more effective. So put together constructive critique and positive feedback. For example, if a person disappoints you with his/ her skills in some specific task, guide him/her through it by teaching. The best feedback is to give guidance, but it is also important to keep in mind how to give it. If you give good feedback with negative face and body language, it easily makes the person feel even worse. It is important to keep in mind that your body language and words should work together. Critique and negative feedback is sometimes hard to give – it might feel that you will hurt someone’s feelings. But it is important part of the learning process, and that’s why it is important to address it effectively. Don’t forget to point out the good in the person and their work, to motivate and encourage them through feedback – sometimes one good word can make the day and give better results.
Selina Niemi Sources: https://www.city.fi/blogit/superassarit/%23esimies?fbclid=IwAR0Jzs10mHgaSMGXnD1X7Hfxc0dosb8bFqcuZ9AjP2ytfljXDNWAsmOz3f4
VOICES - 19
ЕРАЗМУс+
,,Trust me, I’m a volunteer” Барселона - Шпанија 16.1 0-24.1 0. 2019
Во периодот од 16.10-24.10.2019г. се одржа младинска размена на тема ,,Trust me, I’m a volunteer’’, во Барселона, Шпанија. Дел од овој проект беа шест (6) држави: Шпанија, Италија, Германија, Македонија, Турција и Бугарија, со по 7 претставници од секоја држава (шест учесника и еден тим лидер). Главна цел на проектот беше подигнување на свеста кај младите за нивно волонтирање односно креирање, организирање и учество во волонтерски активности како на локално така на национално и интернационално ниво.
Н
ашето патување започна на 16.10.2019г., каде што целиот ден ни помина во патување до Барселона, но сепак интересно заради тоа што имавме доволно време да се запознаеме меѓусебе. Ние бевме последната група која пристигна, заедно со тимот од Бугарија, каде што по нашата вечера (lunch pack), уморни од долгиот пат си легнавме. Наредниот ден, беше нашиот прв ден од проектот. Преку игри за меѓусебно запознавање, почнавме да соработуваме со другите учесници, и да дознаеме нешто повеќе за нив а да кажеме и нешто повеќе за нас. Понатамошниот дел од работилниците
20 - VOICES
беа со цел да се запознаеме со главната цел на проектот, споделување на наши искуства и кои се нашите очекувања како група во целост. Секој ден ни почнуваше со energizer и тим билдинг, каде што тековниот ден беше исполнет со работилници и работни задачи поврзани со насловот. Исто така, секој ден ни почнуваше и завршуваше со состанок меѓу учесниците, додека тим лидерите има состанок со организаторот на проектот. Во текот на проектот, два дена беа посветени за волонтерски активности на локално ниво, во соработка со локални НВО.
ERASMUS+
1.
2.
Еко-акција на плажата Барселонета. На секој учесник му беше доделена соодветна опрема со која може да биде дел од еко-акцијата. Оваа акција беше спроведена со локална НВО, која два пати во неделата ја организира оваа акција. Целта на оваа акција беше да се собере отпадот и отпушоците кои беа фрлени на плажата од страна на посетителите. Волонтерска акција во Madre Corajeорганизација која се занимава со хуманитарна помош, односно со собирање и складирање на secondhand предмети и облека, која по нивната продажба средствата кои се собрани се донираат на социјално загрозени семејства во светот. Целта на оваа акција беше да се помогне во распоредување, редење и пакување на производите во двете продавници во кои учесниците беа распоредени.
Во текот на проектот имавме и интеркултурна вечер, каде што секој од државите имаше своја посебна маса со традиционална храна и пијалок од нивната земја, односно артикли по кои се препознатливи како држава. Во склоп на интеркултурната вечер се направи и мала презентација за нашата НВО, нашата држава и нашата култура. Исто така, проектот беше воден од фасилитатор кој максимално се вложуваше за да не упати во главната идеја на темата. Сите учесници беа максимално вклучени во работилниците, кои поголемиот дел беа работени во групи, но имаше и задачи кои што моравме да ги извршуваме секој поединечно. По завршувањето на последната вечера, имавме официјален настан на кои ни беше доделен Youthpass, со кој официјално и ја завршивме младинската размена. Голема благодарност, до Волонтерски Центар Скопје кој ни ја овозможи оваа прилика да бидеме дел од овој проект. Покрај ширењето на нови познаства, преку овие проекти се отвараат нови хоризонти на размислување кои можат многу да делуваат во промена на приватно и професионално поле.
Дарко Трајкоски
VOICES - 21
REPORTAzh
Tingulli i
Sot më shumë se kurrë jemi të rrethuar nga muzika dhe lloje të tjera të tingujve. Që nga dëgjimi i muzikës në ‘smartfonat’ tonë e deri tek koncertet tehno apo koncertet e thjeshta nëpër bare, veshët tonë janë të ekspozuar gjatë gjithë kohës. Edhe pse qëllimi i tyre është kënaqësia, sërish duhet marrë masa kundrejt tyre. Përse duhet të jemi aktiv në dëgjimin tonë?
Veshi: ky organ i avancuar!
S
ë pari do të ishte e arsyeshme të shpjegojmë se si ky organ mahintës që na falë aq shumë kënaqësi, funksionon. Ky organ është i përbërë nga tri pjesë të ndryshme: veshi i jashtëm, i mesëm dhe i brendshëm. Tingulli hynë nga veshi i jashtëm (pjesa e dukshme e veshit) dhe transmetohet në veshin e brendshëm përmes kockave të dëgjimit që gjenden në veshin e mesëm. Dhe kështu, tingulli përçohet në tru. Pikërisht këtu shfaqet i gjithë rreziku!
Koncepti i kapitalit dëgjimor
Sot, 16 e të rinjve në Bashkimin Evropian vuajnë nga një humbje e konsiderueshme e dëgjimit
pragu i rrezikut fillon në 85 dB apo rreth 90dB
22 - VOICES
Në veshin e brendshëm është i vendosur një organ i vogël i përbërë nga qelizat e dëgjimit të cilat lëvizin në lëngje. Këto qeliza lëkunden varësisht nga shtypja e ajrit, ose thënë më ndryshe nga tingulli. Më saktësisht, ne posedojmë rreth 1600 qeliza të ndigjimit të cilat janë tepër të brishta! Në raste kur tingujt janë të zhurmshëm dhe në nivel të lartë, ata mund t’i shkatërrojnë këto qeliza të cilat, nëse dëmtohen një herë nuk mund të rriten sërish, gjë që nënkupton humbjen e dëgjimit. Përpos humbjes së dëgjimit, shkatërrimi i këtyre qelizave mund të sjell edhe probleme të tjera si: tinitusi (fishkëllima apo ushtima në vesh), hiperakusis (dhimbja që paraqitet gjatë përgjigjjes apo perceptimit ndaj tingujve normal).
REPORTAGE
heshtjes Si të kuptojmë nëse gjendemi në situatë të rrezikshme? Sigurisht që të shkuarit në bibliotekë apo leximi i një libri nuk është i rrezikshëm. Mirëpo, është mjaft e nevojshme të kujdesemi për nivelin e tingullit sa herë që shkelim në një mjedis të zhurmshëm (qoftë bar apo koncert). Sipas shkallës së matjes së zhurmës, pragu i rrezikut fillon në 85 dB apo rreth 90dB. Zakonisht, niveli i tingullit në bar kalon normalen, për shembull, në një bar ku mbahet një koncert, niveli mund të arrijë 105 dB, ka raste dhe më shumë! Në këtë nivel, ekspozimi ndaj zhurmës për më shume se nje minutë e gjysëm mund të shkaktojë rrezik. Sot, 16% e të rinjve në Bashkimin Evropian vuajnë nga një humbje e konsiderueshme e dëgjimit (më shumë se 25 dB)!
Si të kujdesemi për veten? Pa dyshim që ne mund të mbrojmë vetveten nga këto probleme dhe kjo gjë është fare e lehtë! Së pari, ne mund (dhe duhet) të përdorim kufje mbrojtëse që të jemi në gjendje ta shijojmë koncertin qetësisht dhe të ruajmë organin e dëgjimit. Lirë dhe mjaftë lehtë për tu përdorur, kjo është një mënyrë efektive (e cila mund të ul nivelin e zhurmës me 30dB). Për më tepër, nuk është aspak e vështirë të mbahen një palë kufje në xhep. Poashtu, gjatë koncerteve nuk rekomandohet të qëndrohet
përballë altoparlanteve meqë tingulli me shumë gjasë do të jetë tepër i zhurmshëm, kurse në mes të një dhome apo hapsire mund të dëgjosh tingujtë më mirë, pra pse mos e shijojmë në këtë mënyrë? Gjithashtu mos ngurroni të pushoni në ndërkohë, duke dalur jashtë për një bisedë të shkurtër. Dhe pas përfundimit të koncertit do të ishte mjaft mirë të largoheni nga zhurma dhe të qëndroni për disa orë në një vend të qetë ( ndoshta edhe një ditë të tërë, pse jo). Kështu, me këto këshilla, ju jeni gati të kënaqeni në koncertet të cilat do të shkoni, dhe jo vetëm, ju do jeni gati të shijoni gjithcka gjatë gjithë jetës suaj! Dhe nëse dikush ju thotë se dukeni qesharak me ato kufje mbrojtëse në vesh (fatkeqësisht me shumë gjasa do të ndodh), vallë pse mos e provoni të bindni po ato persona të mbrojnë veshët e tyre?
Tanguy Payet Përkthim: Besmira Ibraimi Burimet: https://www.amplifon.com/fr/reconnaitre-perte-daudition/prevenir-perte-d-audition/protection-oreillesconcert https://www.futura-sciences.com/sante/definitions/ biologie-cochlee-6342/ http://sante.lefigaro.fr/sante/organe/oreilles/quest-ceque-cest https://fr.wikipedia.org/wiki/Protection_auditive#cite_ note-26 http://www.qualitynights.be/fr/comment-proteger-sesoreilles/
VOICES - 23
МИСЛЕЊЕ
Етерични масла, сопствена аптека на природата Етеричните масла се дар од природата. Во процесот на нивното правење, растението е одвоено од неговите непостојани делови кои ги содржат сите миризливи состојки од растението.
Е
теричните масла во растението, со текот на времето, откриле супстанци за да ги привлекуваат опрашувачите, да се заштитат од штетниците или да го третираат оштетеното ткиво. Значи, ако размислите, не е толку изненадувачки што мирисаат толку прекрасно и се полни со лековита моќ. Најчесто етеричните масла се користат во ароматерапијата, но може лесно да ги користите и во нормалниот секојдневен живот како и за подобрување на сопствената благосостојба. Ефектите можат да бидат или смирувачки или освежувачки, релаксирачки или засилувачко енергетски. Тие можат да се користат за подобрување на концентрацијата, за олеснување на болка и вознемиреност - во зависност од мирисот и неговите својства.
Како се користат? Кога се нанесува на кожата, важно е етеричното масло да се разреди со основно масло, а не директно на кожата бидејќи може да предизвика иритација. За нега на кожа, препорачливо е разредување 1-2 капки етерично масло со 1 супена лажица основно масло, како на пример масло од кокос или јојоба. Исто така етеричните масла можете да ги ставите во ароматична ламба или дифузер. Во тој случај, активните состојки ќе си го најдат нивниот пат до вашето тело преку дишењето. Можете да ги користите за масажа или за бањање.
24 - VOICES
Лаванда Маслото од лаванда е едно од повеќе функционалните етерични масла. Има неколку здравствени и телесни добротворни ефекти. За разлика од повеќето етерични масла, лавандата може да се користи директно на кожа. Може да се користи за лекување на несоница и е познато дека го активира производството на серотонин, што му дава на телото смирувачки импулс. Лавандата може да се користи и на мала целна област за лекување на изгорена кожа, за дезинфекција на рани и каснувања од инсекти заради неговите лековити и дезинфективни ефекти.
Еукалиптус Еукалиптусовото дрво расте во Австралија и со векови се користи во медицински цели. Поради неговите антисептички и лековити ефекти, можете да го користите за да го забрзате заздравувањето на кожата. Исто така, го олеснува и дишењето и грипот. Што се однесува до психичките квалитети, маслото од еукалиптус ве смирува и ги балансира емоциите и осветлува мислите.
Opinion
Бор Ефектите од боровото масло се освежувачки и енергични. Ги отвора и ги зајакнува дишните патишта и го дезинфицира воздухот во просторијата. Ако, на пример, страдате од утрински замор, треба да пробате!
Рузмарин Рузмаринот ја стимулира крвната циркулацијата и варењето на храната. Може да се користи за третирање на ревматизам и болка. Исто така го елиминира заморот.
Портокал Мирисот на портокал е сладок и свеж. Го освежува и го подига расположението, но исто така го смирува и го намалува стресот. Може да се користи за да се зголеми апетитот и да се подобри варењето на храната.
Јасмин користат за масло кои мора да се берат ноќта бидејќи по зајдисонце има најсилна арома. Може да се користи, меѓу другото, и за стимулација на сексуалноста и за подигање на расположението. Има само неколку примери на етерични масла и нивните ефекти во овој напис. Ако сте заинтересирани, можеби би сакале да се запознаете со чудата на природата. Кирси Суоми Преведувачка: Емилија Темелковска Извори: https://luontainenterveys.fi/index.php/osa-alueet/ eteeriset-oljyt/ https://www.luontoemo.fi/41 https://www.healthline.com/health/lavender-oilfor-skin#application https://yogobe.com/fi/blog/kehoa-ja-mieltahoitavat-eteeriset-oljyt https://www.newdirectionsaromatics.com/blog/ products/group/essential-oils/
VOICES - 25
ЕРАЗМУс+
,,Trust me, I’m a volunteer” Barcelona - Spain 16.10-24.10.2019
In the period between 16.10-24.10 the youth exchange "Trust me, I'm a volunteer" took place in Barcelona, Spain. The six countries which took part in this project are Spain, Italy, Germany, Macedonia, Turkey and Bulgaria, with each country being represented by seven participants (six participants and one team leader). The main objective of the project was raising awareness among youngsters for volunteering, i.e. creating, organizing, and participating in volunteering activities on a local level, as well as on a national and international level.
O
ur journey began on October 16th, with the whole day dedicated to travelling to Barcelona, a bit tiring but interesting nonetheless because we had enough time to get to know each other. We were the last group to arrive, together with the team representing Bulgaria, and after our dinner, exhausted from the long trip we went to bed. The following day was the first day of the project. Through various games we got to know each other, we started cooperating with the other participants, and we found out something more about them while sharing something more about us. The following
26 - VOICES
workshops were tailored with the purpose of getting to know the main goal of the project, sharing our experiences and our expectations as a group. Each day started with an energizer and team building followed by workshops and activities concerned with the topic. Furthermore, every day started and ended with a group reflection, while the team leaders had meetings with the organizers of the project. During the project, two days were devoted to volunteering activities on a local level in cooperation with local NGOs.
ERASMUS+
1.
Eco action on the Barcelonetta beach, each participant was given adequate equipment to be a part of the action. This action was conducted by a local NGO which organises it twice a week. The main goal of this action was to collect rubbish and cigarette butts left on the beach by visitors.
2.
Volunteering action in Madre Coraje-organization devoted to humanitarian aid, particularly collecting and sorting second hand objects and clothing. The money collected by selling those items is donated to socially disadvantaged families around the world. The main goal of this action was to help in sorting, stacking up and packing the products in the two stores where the participants were located.
During the project we had an intercultural evening, where every country had a table with their representative traditional food and drinks, i.e. the most notable products of the country. As a part of the intercultural evening, we presented our NGO, our country and our culture. Furthermore, the project was led by a facilitator completely invested in helping us get acquainted with the topic. Every participant was involved in the workshops, which were mainly done in groups, but there were tasks that we had to do individually. After finishing our final dinner on the project together, we had an event for our Youthpasses, which marked the official ending of the youth exchange. We would like to express our gratitude to Volunteers Centre Skopje for giving us the opportunity to be a part of this project. Apart from meeting new people, these projects help with broadening your world view, which can be really beneficial on both private and professional level.
Darko Trajkoski Translation: Isabela Zelevska
VOICES - 27
Тема на Месецот
Зошто Европа? Рефлексија на нејасни термини
Уште од времето на античките Грци, погледот на светот вклучувало три различни континенти: Африка, Азија и Европа и ова гледиште е сè уште присутно во современиот начин на размислување. Денес многу луѓе зборуваат за Европа, но изгледа дека секој зборува за нешто друго. Изгледа дека не постои јасна идеја за тоа од каде започнува Европа и до каде завршува и за тоа на кои критериуми треба да се засноваат ваквите граници. Следствено на тоа се поставуваат прашањата: Што е Европа? Каде е Европа? И најмногу од сè: Зошто е Европа?
О
д една страна, границите на Европа се јасни и прилично неспорни, и тоа: Северно ледениот океан, Атлантскиот океан, теснецот Гибралтар, Средоземното Море, Босфорот, Црното и Каспиското море ја делат Европа од соседните континенти Африка и Азија. Но, гледајќи кон исток, станува се покомплицирано. Во училиште научив дека источните граници на Европа се дефинирани од планините Урал, реката Урал и понатаму од депресијата Кума-Матч и Азовското Море ... или тоа беа планините Кавказ? (Понатаму ова прашање зависи од гледиштето на наставникот по географија што ја предаваше таа лекција) Гледајќи ја светската мапа, произволносе чини и скоро гротескно да се повлече линија помеѓу Европа и Азија, делејќи ја на
28 - VOICES
два различни континенти, бидејќи е јасно видливо дека Евроазија е една огромна земја, - по случајност најголема на планетата (и строго кажано, дури и Африка може да се види како дел од ова земјиште). Така, во географска смисла, на оваа поделба и недостасува длабока научна основа и не постои дефиниција за таква граница во меѓународното право, правејќи ги внатрешно-евроазиските граници историска и културна конструкција на самата Европа повеќе од полуостров или потконтинент на Евроазија . Во геолошки аспект - патем - тоа е уште поитро: На пример, Италија е дел од африканската плоча, а Грција и Анадолија се тектонски микро плочи. Да се држат настрана Европа и Азија, главно се расправа за културните разлики и околности кои, без сомнение, постојат. Но, да бидам искрен: зарем Старата Скопска чаршија или внатрешните градови во Скадар и Сараево не изгледаат малку како Средниот Исток со своите минариња и видливото османлиско влијание? И, на пример што ги прави Уфа или Казан повеќе европски (или помалку азиски) од Омск или Челјабинск? Исто така, во рамките на Европа, има доволно културни разлики помеѓу, на пример, Скандинавија и Иберскиот Полуостров, за да се прогласи за два посебни „континенти“. Оттука, таквата диференцијација е секогаш произволна на некој начин. Честопати, можете да видите мапи на Европа што ја испуштаат Русија целосно или вклучително и Турција и регионот на Кавказ, како дел од Европа.
Topic of the Month
Можеби ова разделување еостанато од времето кога Европските сили (прво Холандски, Португалски и Шпански, подоцна Британски, Француски, Германски ... и Руски?) доминираа во светот и ги прогласија своите земји како независен континент уште повеќе: центар на светот (меридијанот од Гринич минува низ Лондон) - за разлика од народите кои се сметаа за „нецивилизирани“ (нацистичката пропаганда во Втората светска војна честопати се однесуваше на приближувањето кон Црвената армија како „Монголски орди“). Но, од друга страна во етно-лингвистичката смисла - повеќето Европејци зборуваат „индоевропски“ јазици - што ги прави јазиците од Иран до Ирска роднини. На јавните дебати, Европа често се користи како синоним за ЕУ и честопати луѓето се освртуваат кон европски идентитет. Но, дали постои дури и такво нешто како европски идентитет? И ако: дали е директно поврзано со тоа да се биде дел од ЕУ? Што е со Балканот, Турција и Русија? Зарем овие земји не се меѓусебно, така: повеќе евроазиски земји? Зошто тогаш Израел и Кавкаските републики учествуваат на Евровизија и зошто Кипар е дел од ЕУ, иако сите овие земји лежат во Азија по дефиниција? Мислам дека е време да се надмине овој сегменталистички светски поглед и да се обидеме да се фокусираме повеќе на она што ги поврзува народите - биле тоа реки, патишта или мориња. Оттука, според мое
мислење, има смисла да се фокусираме на одвојување додека е можно да се оди со воз од Париз до Владивосток, или да се патува по патот на свилата од Италија до Индија, Монголија и Кина. Земјата е глобус и каде енеговиот центар зависи од вашата гледна точка и политичките или културните дефиниции, но овие секогаш се повеќе или помалку случајни, пристрасни и дефиниции под влијание на интересите.
Саша Шлуетер Преведувач: Давид Стоилковски
VOICES - 29
ПОЕЗИЈА
Копнеж Копнеам по мирисот на липа, мирис кој во длабочината на моето срце спие болно го допирам и заштитувам, пред во очај да се свие. Копнеам по мирисот на спомени спомени што очајно се будат, бараат некаков спас бараат надеж.. Болка или пак радост среќа или тага горка вистина или пак сурова лага. Копнеам по твоите очи очи во чија искра се потонува, очи во чија битка се покорувам. очи чија светлина носи радост носи убавина и младост.
Копнеам по насмевка која мами широк поглед на светот таа ми дари гледам, убавина.. Убавина полна со воздишки полна со сладок шепот, гледам пеперутка и птица среќна во летот. Па Копнеам! копнеам да полетам, копнеам да заборавам.. Копнеам по нежни раце од кои се шири топла прегратка копнеам по врели усни на кои се точи насмевка. Копнеам сама, копнеам по среќен крај, копнеам по беспрекорен сјај. И цутот на липата повторно ќе расне, ќе никне во моето срце и не, нема никогаш да згасне. ќе остане да сведочи ќе се скрие некаде длабоко, и тивко ќе молчи, за некои денови и години за среќа и тага за вистина или лага..
Симона Паскоска 30 - VOICES
Playlist of the month
POETRY
from our volunteers
Tiisu - Kuollaan me kaikki “That's how it is, we all die But don’t worry Because we also live And that's what we do today”
Therapie taxi - Salop(e) “Mais mon rêve ma chérie, c’est de me perdre dans tes yeux bleus, d’être en vie, d’être amoureux, de s’en aller un peu”
Tones And I - Dance Monkey “Put it on for the weekend and dance like a monkey”
Malady - Kantaa Taakan Maa “A song for dusky home evenings”
2TH - Rien à perdre “New French rapper, not really famous at the moment and that’s why I love this artist. This song talks about the power of the dance and to just enjoy the music without thinking about the others. I love this song I can’t stop dancing, even alone in the bathroom, when I listen to it!”
LA RUE KÉTANOU - Le Beaujolais “A song to celebrate "Le Beaujolais Nouveau", one of the most famous wine in France. For french people, it tastes awful but we love to dance around a table while we're drinking this, every third thursday of November!” VOICES - 31
looking for writers Beginners or advanced You can write in english Macedonian albanian contact us at vcs.sending@gmail.com
Read other editions on: www.issuu.com/vcsvoices www.voiceskopje.org www.vcs.org.mk
JOIN US ONLINE! Volunteers Centre Skopje Voices MKD vcs.skopje contact_vcs