VOICES January 2016

VOICES Magazine for all young people in Macedonia

E-sports Travelling ways Macedonian money

January 2016

English

Македонски

Shqip

Editorial Dear readers, First of all we would like to wish you Happy New Year and thank you for your support in the past year. We hope that the year 2016 will be very successful, full of happiness, joy and love. We wish that you will stay with us and enjoy the reading our magazine in this year.

We have good news for you, every month the VOICES magazine will be printed, so you can take the paper version everywhere with you and enjoy the reading maybe with glass mulled wine. If you prefer to read your favorite magazine on the Smartphone, we would like to inform you that we are preparing for you also the blog version.

In this freezing weather you can warm up with our first hot edition of VOICES in this year. You can look into Czech and French households and feel the atmosphere during the Christmas time. If you still feel cold, the article about an EVS experience in Cameroon will definitely heat you up. The evenings in this winter period are long so if you don’t want to go out, you can stay at your warm home and enjoy the time by watching movies. For this month, in memory of David Bowie we recommend you to watch “The men who fell to the Earth”. The traditional and magical Turkish bath knows as Hamam, are the place where you can recover yourself after walking around Istanbul, the city that never sleeps.

If you don’t have enough time to travel, you can let your dreams to bring you to your favorite destination. You can read about the interesting facts about dreaming in our article. Also check out the other articles about Macedonian money, E-sports, twirling or travelling ways in Macedonia.

2 - VOICES

Почитувани Читатели Пред се, Ние би сакале да ви ја честитаме Новата Година и да ви се се заблагодариме на вашата поддршка во текот на изминатата година. Се надеваме дека 2016-та година за вас ќе биде поуспешна, исполнета со многу радости, уживање и љубов. Ви посакуваме да останете и понатаму со нас и до уживате читајќи го нашиот весник и оваа година. Во ова студено време може да се загрее со нашето прво топло издание на ВОИЦЕС во оваа година. Можете да погледнете во Чешките и Француските домаќинства и да ја почувствувате атмосферата за време на Божик. Доколку сеуште ви е ладно , статијата за едно ЕВС искуство во Камерун дефинитивно ќе ве загрее. Вечерните часови во овој зимски период се долги, па ако не сакате шетате надвор, можете да останете во вашиот топол дом и да уживате гледајќи филмови. За овој месец, во знак на сеќавање на Дејвид Боуви ви препорачуваме да го погледнете “Човекот што падна на Земјата”. Традиционалната и магична турска бања позната како Хамам, е место каде што може да се релаксирате по долго одење низ Истанбул, градот кој никогаш не спие. Ако немате доволно време да патувате , пуштете ги вашите соништа за да ве однесат до вашата омилена дестинација. Можете да прочитате интересни факти за сонувањето во нашата статија . Исто така, проверете ги и други статии за македонските пари, Е-спорт , Твирлинг или патувања во Македонија.

Contents TOPIC OF THE MONTH 4

10

International Christmas

20

The man who fell to earth

ERASMUS+ WORLD

22

Macedonian money

Quentin, Tereza, Michaela

EVS in Cameroon

Travelling ways

Quentin Mauboussin

E-Sports

30

Twirling

Michaela Kawanová

Aleksandra Lazoroska Ana-Marija Karadjovska Ana Tomevska Anastazija Dimitrova Angela Gjekanovikj Anita Kirkovska Arbina Ajdar Bojana Drangova Cyrielle Lépine Danche Azmanova Elena Petrevska Gjoko Vukanovski Goran Galabov

Guilhem Cougouluegne

Cyrielle Lepine

LIFESTYLE

Istanbul

VOICES TEAM:

Rugilė Vailionytė

26

TRAVELLING 16

Tereza Lišková

SPORT

Milena Jankovska

OPINION 12

CULTURE

34

Guilhem Cougouluegne Hristina Tanevska Ivana Angjelovska Ivana Dimitrievska Jacopo Landi Jana Gjorgjievska Jovana Savova Kiril Dimitrovski Kristina Mitrovska Lazar Mikov Lirie Memeti Michaela Kawanová Mihajlo Donev Milan Gjapik Milena Jankovska

The amazing world of Dreams Milena Jankovska

Milica Kaevska Monika Stojmanovska Nikola Peshevski Quentin Mauboussin Rugilė Vailionytė Sandra Ivanovska Sanja Stojcheva Simona Georgievska Sokol Makolli Tamara Canevska Tamara Jovanovska Tereza Lišková Tijana Markovska Ylli Nebiu Zuhri Kamberi

Production & Coordination: Nikola Stankovski Gjoko Vukanovski Ivana Angjelovska

Contact:

Volunteer Centre Skopje Emil Zola 3/2-3, 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk

VOICES - 3

Topic of the month

Czech Christmas

4 - VOICES

Topic of the month

C

hristmas is very popular holidays in the Czech Republic. It all starts on the fourth Sunday before Christmas Eve – this period is called Advent. We have the typical round wreath with four candles and each Sunday one candle is lit, their light symbolize the coming of the Christ. During the Advent we visit the Christmas markets to enjoy time with friends, listen the Christmas concerts, eat the potato pancakes, drink the hot wine and of course the beer. Traditionally we bake many kind of Christmas cookies at home, each family has own secret recipes.

The 6th December, the Day of Saint Nicholas, is very special day for the children. On the Eve of this day, St Nicholas, angels and devils comes to Czech houses. St. Nicholas gives sweets and fruits to children who were good during the year, but they have to sing or say a poem. If they were not good and didn’t listen their parents, they will receive only the coal and potatoes, in the worst case the devil will put them in the bag.

The main day is the 24th December – Christmas Eve. It all starts in the morning, when we have the Vánočka (Christmas sweet bread with raisins and almonds) for the breakfast. After breakfast we decorate the Christmas tree, listen the carols and watch the fairy tales. The most favorite fairy tale is Popelka (Cinderella). If you want to see the Golden Pig in the evening, you must fast for the whole day.

The tradition is that the family sits down at the Christmas table with the first appearing star and everyone should put the scale from the carp under the plate (to have money and abundance in the next year).

The traditional Christmas dinner consists of the fish soup (pea soup or other vegetable soup is also

possible) the potato salad and the fried carp (or other fish).

The tradition is to leave one empty place for passerby and people in need, and no one can leave the table during the dinner so that the family can again all gather next Christmas. After the tinkle of a bell whole family goes to see the presents under the Christmas tree, which Ježíšek (the Baby Jesus) brings them. At midnight is the traditional Christmas mass in the church. On the 25th and 26th December continue the celebration of Christmas, we meet our relatives, on St. Stephen’s Day we traditionally eat the duck with cabbage and dumplings.

Michaela Kawanová and Tereza Lišková

VOICES - 5

Çekët festojnë Krishtlindjen

F

estat e Krishtlindjeve janë shumë të mirpritura dhe u kushtohet rëndësi të madhe në Repubikën e Çekisë. Gjithqka fillon natën e Buzmit – kohë që mendohet se është lindja e Krishtit. Në kurorën e rrumbullakët ka katër qirinjë dhe gjdo të diele ndizet një qiri, drita e qirinjëve simbolizon ardhjen e Krishtit. Ditëve të festës njerzit argëtohen me miq dhe të afërmit e tyre, shkojnë në shoping – vizitojnë koncerte me rastin e Lindjes së Krishtit, si dhe ushqehen me specialitete të veqanta të kësaj feste, siq janë: patatet dhe petulla, pijnë verë të ngrohtë si dhe birrë.

Në gjdo familje gatuhen biskota të ndryshme dhe secila familje ka reqetën e vetë sekrete.

6 – të dhjetori – Dita e Shën Nikollës është ditë e posatshme për fëmijët. Në prag të kësaj dite, fëmijët vizitojnë shtëpitë Çeke ku ata këndojnë këngë ose

6 - VOICES

recitojnë poezi dhe si shpërblim ju ipen ëmbëlsira dhe fruta sipas legjendës mendohet se fëmijët e mirë kështu shpërblehen nga engjujt ndërsa fëmijët që nuk ishin të ndëgjueshëm gjatë vitit atyre u ipet një cop thëngjill apo patate e në raste më të këqija djalli i fuste ato në thes.

Dita kryesorë është 24 dhjetori – nata e Buzmit. Gjithqka fillon herët në mëngjes ku gjdo familje ka të gatuar Vanocka (bukë me rrush të thatë dhe bajame). Pas mëngjesit dekorohet pema e Krishtlindjes, ndëgjojnë muzikë dhe rëfejnë përralla e tregime. Përralla më e preferuar është Popelka (Hirushja). Këtë ditë shpresohet tju parafytyrohet “Derri i Artë” në murr para kohës së darkës është shenjë për fat të mirë.

Sipas traditës familja ulet në truezën e shtruar ku me shfaqjen e yllit të parë thyhet ose coptohet buka me para, ati të cilit i bije

paraja do ta përcjell një vit i mbarë me para dhe shëndet. Trueza është e pasur me ushqime të ndryshme.

E veqanta e truezës është supa prej peshku, bizeleje ose perimeve të ndryshme, sallatë patatesh dhe gafore ose peshk të skuqur.

Sipas traditës lihet një vend i zbrazët në rast të ndonjë kalimtari ose nevojtari. Është e rëndësishme se nga trueza të mos largohet asnjë antar i familjes gjatë kohës së darkimit si simbol që dhe vitin e ardhshëm të jenë të gjithë sëbashku. Me rrënjën e këmbanave hapen dhuratat përreth pemës së stolisur që mendohet se Jezishek (Jezu krishti foshnjë) jua solli. Në mesnatë sipas traditës të gjithë duhet të shkojnë në kishë.

Më 25 – 26 dhjetor festa e Krishtlindjeve vazhdon ku të gjithë shkojnë për vizitë tek të afërmit e tyre.Në ditën e Shën Stefanit tradicionalisht pregaditen sarme dhe pogaqe (kolaqe buke).

Тема на месецот

Krishtlindjet në Francë

K

rishtlindjet janë festë tradicionale, e cila festohet në shumë mënyra të ndryshme sipas traditës të gjdo religjioni. Kshtu që në Francë kemi shumë lloje të manifestimit por un do tju tregoj se i festojmë në përgjithësi se si festohen ato.

Shumica e njerëzve fetar në këtë shtet janë Katolik dhe festat dhe traditat tona jan janë të lidhura ngusht me këtë religjion. Festat fillojnë që në fillim të muajit dhjetor, ne e përdorim një kalendar special që quhet kalendari i lindjes së Krishtit për ti numëruar ditët në pritje për Krishtlindje në të cilën ne gjejmë qokolata të fshehura pas gjdo dite të atij muaji. Kjo i paralajmron të krishterët të cilët po presin lindjen e Krishtit, kshtu që mbaron me 24 dhjetor. Gjat ksaj periudhe ne gjithashtu i pregadisim të gjitha dekorimet nëpër rrugë, pemën e Krishtlindjeve, dhe shitoret, e pranoj është një muaj plot me festa.

Nata mes 24 – 25 dhjetor, ne e kalojmë kohën me familjarët tanë.

Disa shkojnë në kishë dhe pastaj ne i dhurojmë njëri tjetrit dhurata të ndryshme. Ato dhurata janë të

vendosura posht pemës së Krishtlindjeve të cilat supozohet se baba gjyshi i solli ato (fëmijët e besojnë këtë pjesë të tregimit, por zakonisht prindërit i vendosin ato aty kur të gjithë ndodhen në kishë). Pas asaj, ne më në fund mund të ulemi për darkë. Aty ka shumë ushqime kshtu që do jua tregoj vetëm disa që ndodhen aty. Fillojmë me guaca deti (ska rëndsi ka qfare jan ato) dhe foie gras (mëlqi pate përafërsisht nga rethanat). Më pas vjen e shumëpritur ushqimi kryesor e cila është gjeldeti me perime sezonale.

Pastaj ne hamë salatë e djath para desertit, në përgjithësi kjo ishte se si festohen Krishtlindjet. Gjithqka kompletohet me verë të mirë edhe shampanjë.

Ne zbavitemi gjat gjith natës dhe festat vazhdojn deri me datën 25 e cila është ditë festive publike ku të gjithë e shijon kohën me familjarët e tij.

VOICES - 7

Christmas in France

8 - VOICES

C

hristmas is a traditional event, celebrated in a lot of different ways according to the traditions of each region. So in France we have a lot of specificities but I’ll tell you how we celebrate Christmas in general.

Topic of the month

M

ost of the religious people in this country are Catholics and our events or traditions are related with this religion. The celebrations starts at the beginning of December, we use a special calendar called Advent calendar used to count the days in anticipation of Christmas in which one we find chocolates hidden behind each day of the month. This makes echo to the Christians people who were waiting the birth of Jesus, so it ends the 24th of December. During this period we also prepare all the decorations in the streets, the Christmas trees, the Christmas markets, it’s a month full of festivities.

The night between 24th and 25th of December, we spend time with our family. Some people are going to the church and after that we give presents to each others. Those gifts are placed under the Christmas tree and supposed to be delivered by Santa Claus (Children believe this part of the story, but usually the parents put it when everyone is in the church). After that, we can finally sit for the dinner. There is a lot of dishes so I’ll write you the most popular. The meal starts with oysters (some sea shells) and foie gras (liver of a goose specially fattened for the circumstances). After comes the main dish which is usually game meat or turkey with seasonal vegetables. Then, we eat salad and cheeses before the dessert, generally a Christmas log. Everything is complemented by fine wine and Champagne.

We party like this all the night long and the festivities continues the 25th which is a public holiday when everyone is enjoying time with family !

VOICES - 9

Erasmus +

Meeting Africa

L

ike many others, I’ve always wanted to visit all parts of the world, leave my footprint and a part of me in every corner of the globe, but of course fantasizing about conquering the planet is easier said than done. And although I’ve done my fair share of traveling I couldn’t quite picture myself, with the blue backpack stuck to my spine, saying: “Bye, bye mom and dad, I’m off to Cameroon”. But it happened. Along with a girl from Spain and a guy from Estonia, we spend 3 dream-like months in Cameroon, as part of the European Volunteering Service. The importance of this experience surely cannot be described in a couple of pages, so a short overview and my first impressions will have to do for now, and hopefully in another occasion I’ll be able to tell you more about working with African NGOs, working with visually impaired children, teaching basic English to Muslim women or about the picturesque black beaches, volcanoes that take your breath away or rainforests where even Tarzan would get lost.

Looking back at things now, I can say that I most definitely went through a cultural shock, but if you asked me back then, I would have denied it, since I wasn’t aware. I have never been to Africa before, so I tried not to have any concrete expectations and to be ready and prepared for anything. The moment I arrived a mixture of silent fear and loud adrenaline rush took over me.

We all got into a car and took off to the city of Buea. The following days we had our ups and downs, some adjustments needed to be done with the hosting organiza-

10 - VOICES

К

ако повеќето млади луѓе, отсекогаш сум сакала да ги посетам сите страни на светот, да оставам отпечаток и дел од себе на секој ќош од Земјината топка, но секако, фантазирањето за освојување на светот е секогаш полесно во теорија. Иако сум ентузијаст за патување, не можев да се замислам застаната со синиот ранец на грб како велам: “Чао мамо, чао тато, јас заминав за Камерун”. Но токму тоа и се случи. Заедно со една девојка од Шпанија и момче од Естонија поминавме 3 незаборавни месеци во Камерун, како дел од Европските Волонтерски Услуги (ЕВС). Значењето на ова искуство не може да се опише на само неколку страници, па затоа овде ќе се задржам на првите впечатови со кои се здобив таму, а во некоја наредна прилика, се надевам, ќе ви раскажам повеќе за Африканските Невладини Организации, работењето со дечиња со попречен вид, предавањето Англиски јазик на постари жени или пак за живописните црни плажи, вулкани кои ти го одземаат здивот или дождовни шуми каде и самиот Тарзан би се загубил. Гледајќи назад на работите, сега можам со сигурност да кажам дека бевме под огромен културолошки шок, иако додека бевме таму воопшто и не ми се чинеше така. Никогаш претходно не сум патувала во Африка, па се обидов да немам никакви фиксни очекувања и да бидам подготвена на се. Моментот кога пристигнав во мене се разбрануваа измешани емоции на тивок страв и гласно зуење на адреналин. Се натоваривме сите во еден автомобил и заминавме за градот Буеа.

Erasmus + tion, so things started moving, I guess. Actually, things started to crawl, and crawl very slowly. We, in Europe are so accustomed to work under pressure and to be in a rush all the time that the lifestyle in Africa came quite as a surprise. If something needs to be done around here it is usually developed in a couple of stages: First you think about what you want to do. Then you rest for a while, because all the thinking has made you tired.

Afterwards, you have to sleep on it, because maybe the next day you’ll feel different about the whole situation.

Next morning you should wait for someone to remind you about the thing you were supposed to do the previous day. Then you go through the process of contemplating the idea. To cut long story short, stages from this process can be repeated infinite times, and there is no “expiration date” on your request or chores. This can be a good and a bad thing for us, the volunteers.

We were working on our patience and learning how to deal with anxiety and nervousness- an illness that every 2nd European suffers from. On the other hand however, if we got too comfortable with that lifestyle, I think we wouldn’t have been able to survive in Europe. So, much to our likings, a 3 months period of learning, observing and adapting to the cultural differences began.

Ok, and since I was never good with counting words I have to stop here for now...

Наредните неколку денови работевме на изнаоѓање компромисни решенија со хостинг организацијата, па работите се придвижија. Всушност, работите лазеа и тоа многу бавно. Ние во Европа сме толку научени да работиме под притисок и да сме во трчање село време што начинот на живеење во Африка ни доаѓа како големо изненадување. Таму, доколку некоја работа треба да се заврши, процесот се дели во неколку фази: Прво, размислуваш за тоа што треба да го направиш. Потоа се одмораш малку, бидејќи сето тоа мислење те заморило. Следно мораш да ја преспиеш одлуката или решението, за да не се случи наредниот ден да имаш друго мислење или став за целата ситуација. Наредниот ден треба да чекаш некој да те потсети за обврската од претходниот ден. Потоа почнуваш со процесот на контемплирање на идејата. Да скратам, фазите на овој процес може да се повторуваат бесконечен број пати, а обврските и задачите никогаш немаат “рок на траење”. Ова има и позитивни и негативни страни за нас волонтерите. Ние го развивавме нашето трпение и учевме како да се справуваме со стресот и нервозите, кои се состојба од која пати секој втор Европеец. Од друга страна пат, доколку премногу се навикневме на таквиот начин на живот, мислам дека немаше да можеме да преживееме во Европа. Значи, на наше големо задоволство, започна три месечниот период на набљудување, учење и адаптирање на културните разлики. Бидејќи не сум добра со броење на зборови, за сега морам да запрам овде...

VOICES - 11

Opinion

Travelling ways In Macedonia

How to travel in Macedonia when you don’t have car ?

Text by Quentin Mauboussin

M

acedonia is a small country for travelling, you can go pretty much everywhere in three hours. The territory is mountainous which makes trips a bit harder in some place and the transport routes are sometimes not in good conditions. So let’s see the positive and negative points for each means of transport comparing trains, bus, hitchhiking and taxis.

12 - VOICES

Opinion When I first came here in Macedonia people told me to be careful about trains in the Balkans because of the old locomotives and the railway status. So I was a bit worried before trying this but it was cheaper than bus and the timing was perfect for me so I jumped inside, praying not to have any inconvenient during the travel. The trains are old and a bit dirty but really comfortable. They are moving slowly, stopping in every little station but they are going through beautiful landscape which you can contemplate from the windows. It took me more time to reach my destination than with bus but all in all, if you are not in a hurry, I would recommend it. Just take care it can be sometimes really crowded, even if you bought a ticket it doesn’t mean that you have a sitting place, and those old trains can have more troubles than usual.

Bus is for me the safest and easiest way to travel in Macedonia. There

is departure regularly to pretty much every city of Macedonia and you’ll reach your goal relatively fast with more or less 15 minutes than what was planned. It’s cheap and the roads are mostly in good state especially if you are going from Skopje with the two highways. The comfort inside depend a lot of the company so choose carefully because you can have no space for your legs, or spend 3 hours in a sauna/fridge (depending of the season). The bus network is well-developed in Macedonia and it’s a good thing because it’s maybe the best way to travel in the country when you don’t have car. Just don’t forget to bring your VOICES magazine to read inside because the travel can be a bit boring if you are not sleepy.

Hitchhiking is not really well-known

in Macedonia and basically I never saw any Macedonian people trying this, but it’s obviously the cheapest way to move from one place to another. Indeed, you just have to wait on the right place, hold a sign with your destination and hope for someone to stop. About comfort or time spent it’s hard to calculate because it’s all depends of how lucky you are and who will stop to take you. So don’t plan an exact time to get to your destination, sometimes you’ll

wait 2 hours in the middle of nowhere, and sometimes you’ll find someone in 5 minutes who goes in the exact place you wanted to go. But at least, you’ll every time meet some other people, discuss with them, and have a good time travelling. Highly recommended if you have time and you like the contact with other people. But keep in mind that it’s not famous in Macedonia and sometimes people will expect something back from you, so be clear from the beginning with the driver.

Taxis are widespread in all the cities and you can’t miss them,

drivers will come to you even if you don’t need it. Although it’s good to move around the city, when you get inside for more than 15 minutes it starts to be really expensive. So, moving from one city to another can cost a lot comparing to the bus but you’ll go to the exact place you wanted in less time than any other means of transport. Essential if you live somewhere not connected by buses or trains. If you are taking one to travel ask the price first for long distances and try to fill all the seats with other people to share the travel cost.

So even if you don’t have car, there is a lot of way to travel through Macedonia and to visit all the beautiful places this country can offer. Depending of your needs and wishes you have different options, so you don’t have any excuse anymore not to travel!

VOICES - 13

Патување во Македонија кога немате автомобил

од Квентин Мобосан

M

акедонија е мала земја за патување, може да се оди речиси насекаде за три часа.Територијата е планинска што го прави патувањето малку потешко во некое местои транспортните правци понекогаш не се во добри услови.Па ајде да ги видиме позитивни и негативни поени за секое превозно средство споредувајќи возови, автобуси, автостпери и такси превозот.

14 - VOICES

Мислење Кога прв пат дојдов тука македонскиот народ ми рече да бидам внимателен во врска возовите на Балканот, поради старите локомотиви и статусот на железничката пруга. Па, бев малку загрижена пред да се обидам со ова, но тоа беше поевтино од автобус и времето беше совршено за мене, па скокнав внатре, молејќи се да не има било какви непријатности за време на патувањето. Возовите се стари и по малку валкани, но навистина удобни. Тие се движат бавно, застанувајќи на секоја мала станица, но поминуваат преку прекрасни пејзажи, и тоа можете да го заклучите преку прозорците. Ми требаше повеќе време за да ја достигнам мојата дестинација отколку со автобус, но се на се ако не сте во брзање, јас би го препорачала овој начин. Само внимавајте тие може да се понекогаш навистина преполни,дури и ако се купи билет, тоа не значи дека ќе имаместо за седење, и оние стари возови може да имаат повеќе проблеми од во обичаено.

Автобусот е за мене најбезбеден

и најлесен начин на патување во Македонија. Постои поаѓање редовно до секој град во Македонија и се стигнува до својата дестинација релативно брзо, за повеќе или помалку од 15 минути од планираното. Евтино е и патиштата се претежно во добра состојба, особено ако патувате од Скопје со двата автопати. Удобноста во автобусот зависи многу од друштвото, така да изберете внимателно затоа што може да немате место за вашите нозе или да поминете 3 часа во сауна / фрижидер (во зависност од годишното време). Автобуската мрежа е добро развиена во Македонија и тоа е многу добро затоа што тоа е можеби најдобриот начин да се патува во земјата, кога немате автомобил.Само не заборавајте да го понесете со вас вашиот VOICES магазин за да имате што да читате, затоа што патувањето може да биде малку досадно ако не ви се спие.

Автостопирањето во Македонија не е многу добро познато и во

основа никогаш не сум видела ниту еден Македонец да се обиде да автостопира, но тоа е очигледно најевтиниот начин за движење од едно до друго место.Навистина, вие само треба да чекате на вистинското место, да држете знак со вашата дестинација и да се надевате дека некој ќе запре. За удобност или време поминато е тешко да се пресмета, бидејќи сето тоа зависи од тоа колку среќа имате и кој ќе застане да ве однесе. Па, не планирајте точно време за кое треба да стигнете до вашата дестинација, понекогаш ќе почекате 2 часа на некое без-имено место, а понекогаш ќе најдете некој во 5 минути, кој оди во точното место вие каде што сакате да одите. Но, барем секогаш ќе запознавате нови луѓе, ќе разговарате со нив и ќе си поминете убаво патувајќи. Високо препорачливо, ако имате време и ви се допаѓа контактот со други луѓе.Но, имајте на ум дека тоа не е познато во Македонија, а понекогаш и луѓето ќе очекуваат нешто од вас, така да бидете јасни од самиот почеток со возачот.

Такси превозот е широко

распространет во сите градови, и не можете да ги пропуштите, возачите ви приоѓаат вас, дури и ако не ви треба такси воопшто. Иако е добро да се движеме низ градот, кога сте повеќе од 15 минути во таксито, тогаш тоа почнува да станува многу скапо. Значи, движејќи се од еден до друг град може да чини многу повеќе во споредба со автобус, но ќе бидете на точното место што сте сакале за помалку време отколку било кој друг начин на транспорт.Од суштинско значење е ако живеете некаде каде што не сте поврзани со автобуси или возови. Ако земате едно за патување прашајте за цената прво при големи растојанија и пробајте да ги пополнете сите други места со други луѓе за да ги поделете патувачките трошоци. Па дури и ако немате автомобил, има многу начини да се патува низ Македонија и се посетат сите убави места кои оваа Земја ги нуди. Во зависност од вашите потреби и желби имате различни опции, така што не ви е потребен изговор повеќе за да не патувате!

VOICES - 15

Travelling

Istanbul, the city that never sleeps, is an incredible city built on two Continents – Asia and Europe, divided by the Bosphorus Strait. It’s one of the greatest cities in the world which offers a wealth of historic and religious places to take in, ancient monuments, dating back to Roman, Byzantine and Ottoman periods and different people. This surpsising city hides many magical places, here you have some tips how you can spend your holidays in Istanbul, and also I recommend you to get lost and see what you can discover yourself, I’m sure that Istanbul will surprise you in many ways.

16 - VOICES

Travelling

Istanbul Истанбул

written by Michaela Kawanová

Истанбул, градот кој никогаш не спие, е неверојатен град изграден на два континенти - Азија и Европа, поделен со Босфорскиот Теснец. Тој е еден од најголемите градови во светот кој нуди богатство од историски и верски места за набљудување, антички споменици, кои датираат од римските, византиските и отоманските периоди и различни луѓе. Овој изненадувачки град нуди многу магични места, тука имаме неколку совети како можете да ги поминете Вашите празници во Истанбул и исто така препорачувам да се изгубите и да видете сами што можете да откриете, сигурна сум дека Истанбул ќе ве изненади на многу начини.

VOICES - 17

What to experience in Istanbul

charming places in Istanbul, the air is filled with the smell of various fresh spices, Turkish delights – Lokum, Turkish coffee, tea or dried fruit.

Visit the Blue Mosque and Hagia Sofia – the magical moment is when you are sitting at one of the park benches and listen to the call of prayer between them.

Hop over to the Asian continent take the ferry to Kadikoy and walk around the market areas and then go to Uskudar, where you can walk along the seaside with the magnificent views of Istanbul and Maiden tower.

Try hamam - Turkish bath, where you can relax and enjoy the body scrub and massage.

Take a boat tour down the Bosphorus – if you have only few days in Istanbul, it’s the best way how to see the main attractions. You’ll ride past Dolmabahçe Palace, the Rumeli Ruins, the Maiden’s Tower, and many mosques, mansions, and gardens along the way.

Visit the Topkapi Palace - the largest royal residence in Istanbul which served as the main residence to the Ottoman Sultans for almost 400 years. Top attractions at Topkapi Palace are the Harem and the treasury storing the crown jewels.

Shopping

Go underground at the Basilica Cistern - the largest of the ancient underground water cisterns found across Istanbul.

Smoke hookah (nargile) – there are lots of hookah bars in Istanbul where you can lounge around while you smoke the water pipe and sip on a class of Turkish tea or coffee.

Take a day trip to the Princes’ Islands – it’s a very romantic and popular place with quiet ambience, no private motor vehicles are allowed on any of the islands, everyone walks, rides bicycles, or takes horse-drawn carriages.

18 - VOICES

There are lots of modern shopping malls, where you will find all the world’s famous brands. But for me the real experience was the shopping in the Grand Bazaar and the Spice Bazaar. The Grand Bazaar is the largest covered market in the world, with 61 covered streets and over 3000 shops. Many of the stalls in the bazaar are grouped by type of goods, with special areas for leather, gold jewellery, clothes, ceramics, beautiful carpets, bags and much more. Don’t miss to buy your own Nargile (the Turkish water pipe), it’s beautifully painted and very cheap. There is a wide selection of wonderful cashmere scarves for women. The second largest covered market is the Spice Bazaar, for me one the most

Food Döner is always a good option for having fast and cheap food, small döner restaurant are almost everywhere. Be sure to try Ayran, a local drink based on yoghurt with salt.

Balik-Ekmek (literally "fish and bread") is a local favourite fish sandwich served in small boats and little buffets. A regular sandwich consists of one small fried fish, slices of tomatoes and onion.

One thing not to be missed is the local ice cream sold at the street stands, called dondurma. The ice cream usually incorporates orchid root extract, which gives it an incredible taste.

Try Lahmacun - Turkish pizza, this thin dough is topped with minced meat, vegetables and herbs.

Mercimek çorbası - this classic Turkish red lentil soup is a handful of lentils, a carrot, a potato and an onion. İskender kebab, a plate of döner laying on a cut flatbread doused with tomato sauce and butter and served with a scoop of cool yogurt on the side.

Try lokum - Turkish delight, it is a popular gummy treat. You can choose from flavours that include rose, cinnamon, mint, strawberry, lemon, orange, kiwi, pomegranate or apple.

Патување Што да се доживее во Истанбул Посета на Сината џамија и Света Софија – магичниот момент е кога седете на една од клупите во паркот и го слушате на повикот за молитва меѓу нив.

влечат коњи. Скокнете до Азискиот континент - земете траект до Кадиќој и прошетајте околу пазарот, а потоа одете во Ускудар, каде можете да шетате по морскиот брег проследено со прекрасни погледи на Истанбул и Мејден кулата.

Пробајте амам - турска бања, каде што можете да се опуштите и да уживате во рибање на телото и масажа.

Одете на турнеа со брод по Босфорот - ако имате само неколку дена во Истанбул, тоа е најдобар начин како да ги видете главните атракции. Ќе се возите покрај палатата Dolmabahçe, урнатините Румели, Кулата на Мејден, и многу џамии, куќи, и градини по патот.

Посетете ја Палатата Топкапи најголемата кралска резиденција во Истанбул, која служела како главна резиденција на отоманските султани речиси 400 години. Главни атракции во Топкапи палатата се харемот и трезорот во кој се наоѓаат скапоцени камења.

Шопинг

Одете на еднодневно патување до Принцевските острови - тоа е многу романтично и популарно место со мирна атмосфера, приватни моторни возила не се дозволени на никој од островите, сите пешачат, возат велосипед или изнајмуваат кочија која ја

Храна Донер е секогаш добра опција за брза и евтина храна, мали ресторани за донер се речиси насекаде. Не заборавајте да го вкусите Ayran, локален пијалак содржан од јогурт со сол.

Balik-Ekmek (буквално «риба и леб») е омилен локален рибен сендвич кој се служи во мали бротчиња и малку бифе. Регуларен сендвич се состои од една мала пржена риба, парчиња домати и кромид. Една работа која не смее да се пропушти е локалниот сладолед кој се продава на уличните штандови, наречен dondurma. Сладоледот обично вклучува екстракт од корен на орхидеи, кој му дава неверојатен вкус. Пробајте Lahmacun – Турска пица, ова тенко тесто е покриено со мелено месо, зеленчук и билки.

Mercimek çorbası - оваа класична турска црвена леќа претставува еден грст леќа, морков, компир и кромид.

Одете под земја во цистерната Базилика – една од најголемите антички цистерни пронајдени во Истанбул.

Пушете хука (наргиле) - постојат многу наргиле баровите во Истанбул, каде што ќе може да седете додека ја пушете цевката за вода и пиете Турски чај или кафе.

за жените. Вториот по големина пазар е Спајс чаршијата, за мене една од најшармантните места во Истанбул, воздухот е исполнет со мирис на разни свежи зачини и турски задоволства - Локум, турско кафе, чај или суво овошје.

Има многу модерни трговски центри, каде што ќе ги најдете сите познати брендови во светот. Но, за мене вистинско искуство беше шопингот во чаршијата и Спајс чаршијата. Чаршијата е најголемиот покриен пазар во светот, со опфатени 61 улица и над 3000 продавници. Многу од тезгите во чаршијата се групирани според видот на добрата, со посебни области за кожа, злато, накит, облека, керамика, убави теписи, чанти и многу повеќе. Не пропуштајте да купете свое наргиле (турската цевката за вода) кое е многу убаво насликано и многу евтино. Постои широк избор на на прекрасни марами од кашмир

İskender кебапи – чинија од донер поставен на сечени лепчиња полеани со сос од домати и путер и се служи со лажичка ладен јогурт на страна. Пробајте локум – Турско задоволство, популарно смолесто благо. Можете да одберете од вкусови како роза, цимет, нане, јагода, лимон, портокал, киви, калинка или јаболко.

VOICES - 19

Culture

20 - VOICES

Culture

F

or this month I chose make review of movie “The Man Who Fell to Earth” in memory of David Bowie. He is famous as singer but he was also playing in several movies.

The The Man Who Fell to Earth is one of them.

Story of alien with gifted exceptional ability who explores possibilities for our planet to colonize.He comes on earth in human form, as Thomas Jerome Newton. It takes a great advantage for the most part it is covered by water; on the home planet of alienis facing a devastating drought and heat. Apart from this, that throughout the film never smiles, nobody knows anything about him, there is nothing suspicious, even falling in love But from the outset somebody watched. His mission is uncompleted and after a series of drastic experiences end up being destroyed by an alcoholic without his own volition ...

The Man Who Fell to Earth is interesting, experiment movie about alien in human body knows as Thomas Jerome Newton, Even look like genre of sci-fi, the story is focused onstaying a mysterious stranger on earth, his presence among the human population . Hero say with resignation in voice that the actions of people are not surprised; nor on his planet would be for foreigners from elsewhere did not behave differently, let alone better.

1976 Sci-Fi, Drama Great Britain 139 min Director: Nicolas Roeg Writers: Paul Mayersberg (screenplay), Walter Tevis (from the novel by) Stars: David Bowie, Rip Torn, Candy Clark, Buck Henry, Bernie Casey, Adrienne Larussa, Claudia Jennings, Terry Southern

З

а овој месец решив да направам осврт на филмот “Човекот кој падна на Земјата”, во спомен на Дејвид Боуви. Тој е познат пејач, но глумел и во неколку филмови. Токму овој филм е еден од нив. Приказна за еден вонземјанин со неверојатна способност кој ги истражува можностите за колонизирање на нашата планета. На Земјата доаѓа во човечки облик како Томас Џером Њутн. Тој има голема предност зашто најголемиот дел од планетата е покриен со вода, а на неговата родна планета владее невидена суша и горештина. Освен ова, низ целиот филм тој не се смее, никој не знае ништо за него, нема ништо сомнително, дури ни заљубување. Но, уште од почетокот, некој набљудува. Неговата мисија е недозавршена, а по низа неверојатни искуства еден алкохоличар, спротивно на својата волја, го уништува. Човекот кој падна на Земјата е интересен, експериментален филм за вонземјанин со човечко тело познат како Томас Џером Њутн. Дури и наликува на научнофантастичен жанр, а приказната се фокусира на мистериозниот туѓинец на Земјата и неговото присуство меѓу човештвото.

Tereza Lišková Тереза Лишкова

VOICES - 21

MACEDONIAN DENARS. A CLOSER LOOK. i searched what does that peacock pictured on a 10 denars bill mean.

For me, the daughter of a passionate numismatist, one of the first things that have to be done after arriving to a new country is to get acquainted with the local currency. Since national currencies has always been an exciting and interesting topic for me, I did some extended research. If you never knew (or even noticed) what is pictured on Macedonian denars, keep reading.

22 - VOICES

Rugile Vailionyte

Let’s start with one of the most common banknotes that can make your wallet bloat like my stomach does after every single visit to my grandparents. The 10 denars banknotes were issued in 1996 and often look rather old and time-worn. I still find them beautifully colored and designed. In the front of the bill on the right side you can see a torso of the Egyptian Goddess Isida, the mother of the nature who rules from the underworld. She’s the comforter of sufferers and calms storms. Long long time ago the sculpture was imported to Ohrid, then known as Lihnidos. On the left side, framed in a triangle, a crescent shape golden earring is pictured. It was discovered in Berantsi (Bitola), in a grave dating from the IV century B.C. >>>

Culture

Македонските денари. Одблиску.

Истражување на значењето на паунот на 10-денарката. За мене, како ќерка на страствен нумизматичар, една од првите работи што треба да се направи откако ќе се пристигне во нова земја е запознавање со локалната валута. Бидејќи локалните валути отсекогаш биле возбудлива и интересна тема за мене, направив едно поопширно истражување. Ако никогаш не сте знаеле (или не сте ни забележале) што е прикажано на македонските денари, продолжете да читате.

Да започнеме со една од најчестите банкноти кои може да направат вашиот паричник да се ‘подуе’ како мојот стомак после секоја посета кај баба ми и дедо ми. Банкнотите од 10 денари се издадени во 1996 година и честопати изгледаат старо и истрошено, но за мене тие со прекрасни бои и дизајн. На предната страна на банкнотата, на десната страна може да се види торзото на египетската божица Исида, мајка на природата која што владее од подземјето. Таа ги теши оние кои страдаат и ги смирува бурите. Многу одамна, скултпурата била донесена во Охрид, тогаш познат како Лихнидос. На левата страна, врамена во триаголник, е прикажана златна обетка во форма на полумесечина која била откриена во Беранци (Битола), во гробница од IV п.н.е. >>>

VOICES - 23

>>> As you flip the banknote you’ll notice a colorful peacock. It’s a detail from the floor mosaic from the baptisteries of the Episcopal Basilica in the ancient city of Stobi. The peacock, a bird of the paradise, drinking water from cantaros (the source of life) symbolizes the believers craving for the Christian religion, mental peace and tranquility. The same mosaic fragment is engraved on the reverse side of 10 denars coins that were introduced in 2008.

50 denars bills are one of the rarest, as from what I’ve seen. Printed in 1996 they are almost entirely replaced by 50 denars coins. The banknote has a lot to show, though. On the front side a copper follis is pictured. In 498 the monetary reform by Emperor Anastasius was made to eliminate inflation and monetary chaos in the eastern part of the Roman Empire. The uncontrolled minting of copper coins was stopped by introducing a new constant weight of a copper follis which was ex-

24 - VOICES

actly 9.10 grams. The follies were made with letter M, letter K or letter I printed on them, meaning different values. Above the coin a picture of decorative stucco ark can be seen. This is the frame for a fresco of St. Panteleimon, the patron of a church in Gorno Nerezi (Skopje). The church was built in 1164 and contains magnificent frescoes.

On the reverse side of the bill, again, a fragment of a fresco is seen. It shows Archangel Gabriel. The original fresco can be found in the church of St. Ghiorghi which dates from early XII century and is locaded in Kurbinovo, near the Lake Prespa.

To be continued...

>>> Ако ја свртите банкнотата од другата страна, ќе забележите разнобоен паун. Ова е детал од поден мозаик од крстилница од Епископалната Базилика во античкиот град Стоби. Паунот, птицата на рајот, пие вода од стомна – изворот на животот (cantaros) и со тоа ги симболизира верниците кои што копнеат за христијанската религија, психички мир и смиреност. Истиот дел од мозаикот е изгравиран и на задната страна на монетите од 10 денари кои започнаа да се користат од 2008 година. Монетите од 50 денари се едни од најретките, барем според тоа што јас го имам видено. Се принтаат од 1996 година и се речиси целосно заменети со монетите од 50 денари. Сепак, на банкнотата се прикажани многу работи. На предната страна, е прикажана бакарна монета. Во 498 година, монетарните реформи на Императорот Анастасиус придонеле за елиминација на инфлацијата и монетарен хаос во источниот дел на Римската Империја. Неконтролираното

Culture

изработување на бакарни монети било прекинато со воведување на нови бакарни монети со тежина од точно 9.10 грама. На монетите биле изгравирани буквите М, К или I и секоја од нив означувала различна вредност. Над монетата, има слика од декоративен лак кој е рамка на фреска од Св.Пантелејмон, заштитник на црква во Горно Нерези (Скопје). Црквата била изградена во 1164 година и во неа има неверојатни фрески. На задната страна на банкнотата, повторно може да се забележи дел од фреска на која е прикажан Архангел Гаврил. Оригиналната фреска може да се најде во црквата Св. Ѓорѓија која потекнува од раниот XII век и е лоцирана во Курбиново, во близина на езерото Преспа. Продолжува...

VOICES - 25

Sport

E

E-sports

-sports is the professional practice of video games. For many people, this practice can’t be assimilated to sport. But mentalities are changing especially in USA, France, Germany, China, South Korea… where pro players can enjoy high-level sports VISA.

During the last world cup of “League of Legends”, the youngest e-sports player was 17 years old, and he’s known as Fabian “Febiven” Diepstraten. The oldest was Daerek “Forg1ven” Hart and he was 26 years old.

The most common competitive games are “Starcraft II”, which is a real time strategy game, “DOTA II” and “League of Legends”, which are MOBA (Massive Online Battle Arena) strategy game played in team, but tournaments in older games such as “Starcraft Broodwar” or “Street Fighter II” remains strong.

The training of a pro player is pretty rough, from 8 to 12 hours every day, a similar health practices than an athlete, a sports training and work on reflexes.

Details.

We will focus on the game League of legends which is the most popular and competitive game of the e-sports scene. Riot Games, the video game publisher who developed it, was founded in 2009 and immediately entered in the competitive dimension of gaming. The game is free and has 27 million regular players and 80 million players in total.

Numbers.

In 2015, on average, 14 million people were watching the matches of the World Cup “League of legends” on the streaming platform “Twitch” and up to 36 million people during the day of the final. The final took place in Berlin, Germany and gathered 16,000 people in the “Mercedes-Benz Arena” of Berlin.

In 2014, it was 40,000 people who gathered in the “World Cup Stadium” in Seoul, South Korea. The final was followed by 27 million viewers on “Twitch” A professional player earns between € 1,500 and € 10,000 per month. This includes his salary and various sponsorships or partnerships he does with community businesses.

26 - VOICES

The game is simple, 2 teams of 5 players, each controlling a character with a defined position (Toplaner, Jungler, Midlaner, CarryAD and Support) compete and must destroy the enemy base. The matches last between 30 and 45 minutes. The match begins with the phase of “Draft” where each team banned three characters, then each turn, players of each team choose their character according to their position. During the game, teams can complete goals (elimination of a monster, taking a strategic point ...) that give them benefits.

The players are supported by defense turrets that slow enemies and minions who assist them in battle.

Sport

Final of the 2015 World Cup League of Legends between SKT T1 vs Koo Tigers, October 31, 2015 at the Mercedes Benz Arena, Berlin, Germany

Further.

If you want to discover and have more details on the genesis of a professional player, I recommend the excellent documentary series “Legends Rising� consisting in 6 episodes of 25 minutes following the evolution, privacy and life of 6 professional players. The documentaries are available in English on the Youtube platform.

Guilhem VOICES - 27

E

-sport është praktika e video lojra në nivel të lartë. Për shumë njerëz, kjo praktikë nuk mund të behet sport i asimiluar. Por qëndrimet kanë ndryshuar, veçanërisht në SHBA, France, Gjermani, Kine, Koreja e Jugut, ku lojtarët profesionist perjetojne kenaqesi sportive të nivelit te larte VISA. Lojrat më të zakonshme “Starcraft konkurruese II”, i cila është një lojë strategjie në kohë reale, “DOTA II” dhe “Lidhja e legjendave”, të cilat janë Moba (Online) Arena masive beteja lojë strategjie që është luajtur në kupat e ekipit mbrojtës, por si “lojrat e vjetra Starcraft” ose “luftëtar rrugor II” mbetet i fortë.

Lojtari me i ri i e-sportit ka marrur pjese ne nje ndeshje oficiale ne moshen 17 vjeqare dhe ai eshte Fabian “Febiven” Diepstraten. Me i vjtri eshte Derek “Forgiven” Hart dhe ai eshte 26 VJEQAR

Detaje.

Ne do të përqëndrohemi në lojë është lidhja e legjendat më popullore dhe konkurruese e lojës sporti ngjarjes.

Lojrat e protestave, Krijuesit të tij, u themelua në vitin 2009 dhe menjëherë hyri në një dimension konkurruese e lojës. Loja është e lirë, ka 27 milion të rregullt 80 milionë dhe lojtarëve lojtarët në total.

Trajnimin e një lojtar profesionist është mjaft e vështirë, midis 8am dhe 12pm ndeshje në ditë, fuqia e ngjashme me atë të një atleti, trajnimin dhe punën mbi refleksat.

Life, one of the greatest players in Starcraft history, won the 2014 World Championships.

Numrat.

Në 2015, 14 milion njerëz kanë parë ndeshjet e botërorit të futbollit “Lidhja e legjendave” në “Twitch” që gjeneron platformën dhe deri në 36 milion njerëz në ditën e kualifikuar në finale. Finalja u në Berlin te Gjermanise dhe 16,000 vetë u mblodhën në sheshin “Mercedes-Benz Arena” në Berlin.

Në vitin 2014, ishte 40,000 vetë që u mblodhën në stadiumin “Kupën Botërore” në Seul, Koren e Jugut. U ndjek nga p 27 milion teleshikues ne “Twitch” Një lojtar profesionist fiton midis € 1,500- 10,000 € në muaj. Kjo përfshin pagesën e tij dhe sponsorizime të ndryshme apo partneritete ne komunitetin e biznesit.

28 - VOICES

Loja është e thjeshtë, 2 skuadra prej 5 lojtarë secila kontrollin e një personazh me një pozicion të caktuar (Jungler Midlaner Toplaner,,, dhe mbështetja) CarryAD konkurrojnë dhe duhet të shkatërruar armikun bazë.

Partitë javën e midis 30 dhe 45 minuta. Partia fillon me fazën e “draft” ku secili ekip ndaluan tre karaktere, atëherë çdo udhëtim, lojtarët e skuadrave zgjedh sherbehen sipas pozicionin e tyre. Gjatë ndeshjes, ekipeve mund t’ i përfundojë objektivat (eliminimin e një përbindësh, duke hipur në një pikë strategjike, ...) që të japë përfitimet e tyre. Lojtarët janë mbështetur nga kabinat e fortifikuara të mbrojtjes se armiqtë e ngadalshme dhe shërbëtorët që ndihmojnë ata në betejë.

Sport

Lee “Faker” Sang-hyeok is the Mid Laner for SK Telecom T1

Më tej.

Nëse ju dëshironi të mësoni dhe më shumë detaje mbi gjenezën e një lojtar profesionist, ju rekomandoj dokumentar e shkëlqyer seri “legjendat rritet” përmban 6 episode të 25 minuta pas një evolucion, jetën private dhe 6 Lojtarët profesionalë. Dokumentarët janë në dispozicion në anglisht në platformën e Youtube.

Origen, one of best team of League of legends in 2015

VOICES - 29

Sport THE TWIRLING

T

he one who creates twirling, in 1978, is Marc-Arthur FREDERIC. This sport was recognized in 1985 and was framed in US for the first time.

The twirling is practiced in Europe and worldwide by 3 million people in 23 member countries of the WBTF (World Baton Twirling Federation). In Asia and especially in Japan, it is one of the most popular sports.

There are about 2 million followers.

“A demonstration of twirling was carried out during the Sydney Olympics in 2000, the International Olympic Committee (IOC) has indeed proposed to make it an Olympic sport.”

This discipline is based on gymnastics, dance and stick handling. It is a sport that combines stick movements sorted by category (rolling, throwing, handling) and rhythmic gymnastics movements. Then you have to

present choreography with music in solo, duo or group. Visually the baton twirling differs from majorette through sportsmanship and the competitive side, while mixing with the art of dance. Thus, it became much closer to the gym even if it emerged with cheerleaders. Athletes dance and handle the stick simultaneously for a minimum time (between 1 minute and 3 minutes 30), depending on the category: primary, juvenile, junior, senior or adult.

This sport requires real ambidexterity and an important motivation to evolve in competitions. This is an artistic sport, as well as gymnastics or figure skating.

It requires dynamic qualities, harmony and agility. Indeed, twirlers will need to combine those skills with the stick handling. As in figure skating or rhythmic gymnastics, a jury notes each performance. Each federation has its own rating scales, its own requirements and its own categories. However in all cases a penalty is applied in case of fall of the stick.

IN SHORT !

The twirling is a sport involving the handling of a majorette stick, gymnastic moves, juggling techniques and dance. This discipline is derived from the activity of majorettes.

A cheerleader is dressed in a costume parade and stylish caps or hats, marching in the street in groups. They are often followed by beautiful flower processions throwing some confetti. Cheerleaders groups traditionally precede the parades during carnival and local celebrations on the rhythm of brass bands, dance music or other rhythmic music. They can also top the opening and the closing of several circus shows.

Cheerleaders handle a metal stick that is used in an artistic way.

The choreography mostly consist in twirling the stick and make shots, especially when the cheerleaders are part of a larger show. But it can also include real dance moves and acrobatics while continuing to wield the stick that is in itself an essential element of a cheerleader.

There are a lot of cheerleaders’ federations. Cheerleaders are grouped in associations which organize galas and participate in championships. Their discipline is very close from the “poms” (cheerleaders with pompon instead of stick).

30 - VOICES

Sport

The Imperial cheerleaders Montpellier, at a carnival in Marseillan. On March 31, 2013

The goddesses of fire There is a group in Montpellier in the South of France called “Imperial Majorettes Montpellier” which was created in September 1975. The captain Jeanne BROTINI which is also the artistic director, costume designer and choreographer, is part of the troupe since its creation. The group Is formed of 15 girls 14-30 years. The reputation of the group is due to his performances in the streets, as on stage or in stadium.

The specialty of this company and what distinguishes it from others is the night parade with flaming torches, indeed they are among the few groups to have this expertise transmitted by Jeanne BROTINI. Therefore, the company is known by the local newspaper “Goddesses of fire” and their captain “Jeanne the torch” through her solo with two flaming torches.

Cyrielle

VOICES - 31

K

ush do që i ka krijuar “rrotullueset”, në 1978, është Mark-Arthur Frederik.ky sport është njohur në vitin 1985 dhe ndodhet në SHBA për herë të parë. “Rrotullueset” janë praktikuar në Evropë dhe mbarë botës nga 3 milion njerëz në 23 anëtarë të grupit të “rrotullueseve”. Në Azi dhe në Japoni, është një ndër sportet më të popullarizuara. Ata kanë 2milion ndjekës.

“Demonstrim i “rrotulluesve” është mbajtur gjatë Olimpiadave në Sidnej në vitin 2000, Komiteti Internacional Olimpik (KIC) ka sugjeruar që të bëhet sport të Olimpiadës.”

The Imperial cheerleaders Montpellier or The Goddesses of fire, in Manosque, France.

32 - VOICES

Sport Kjo disiplinë është e bazuar në gjimnastik, kërcim dhe mbajtësve të shkopinjve. Është sport që është kombinuar me lëvizjen e shkopinjëve të renditura në kategori (rrotullisje, gjuajtje,mbajtje) dhe levizje të gjimnastikës ritmike.Hapi tjetër është të prezentohet një koreografi me muzik në solo, duo apo grup. Shkopi dirigjues vizuelisht dallohet nëpërmjet korrektesis dhe zhvlerësimeve palë, ndërsa përzierja e tyre është në artin e vallëzimit.Kështu bëhet më e afërt me palestrën dhe tifozet. Atletët trajtojnë parakrah kërcime dhe njëkohësisht për një kohë minimale (mes 1 minutë dhe 3 minuta 30), në varësi të kategorisë: “poussines”,” benjamines”, “minimale”, “kadet”, “Junior” ose “senior”.

Ky është një sport artistik, si dhe gjimnastikë apo patinazh artistik. Ky sport kërkon dinamike, harmoni dhe shkathtësi. Në të vërtetë, do të duhet të kombinojë “rrotulluesve “me shkopinj. Si në patinazh apo gjimnastikë ritmike, juria shënon qdo shërbim. Cdo federacion ka shkallet e vlersimimin vet, si dhe kategorit dhe kerkesat e veta. Megjithatë në të gjitha rastet penaltia zbatohet në raste të rënjes së shkopit.

Perëndeshat e zjarrit Është një grup në Monpelje në jugun e Francës, i quajtur “Imperial Mazhoretet Monpeljeja”, e cila është krijuar në Shtator 1975. Kapiteni Zhanë BROTINI që është edhe drejtor artistik, kostumograf , stilist dhe koreografist, është pjesë e kësaj trupe që prej krijimit të saj. Grupi përbëhet nga 15 vajza prej 14-30 vjeq. Reputacioni i grupit është për shkak të aftësisë së shfaqjes në rrugë, si në skenë apo në stadium. E veçanta e kësaj kompanie dhe çfarë i dallon nga të tjerët është nata me pishtarë me të vërtetë ata janë midis disa grupeve të cilat kanë këtë eksperincë që i transmetohen BROTINI Jeanne.

Prandaj, kompania e njohur nga e përditshmja lokale “Perëndeshat e Zjarrit” dhe “Zhanë pishtarin e kapitenit” nëpërmjet solo kercimit me dy pishtarët flakërues.

SHKURT !

“Rrotulluesja” është një sport që përfshin trajtimin e një shkopi, lëvizjet gjimnastikore xhonglerëve dhe teknikat e vallëzimit. Kjo disiplinë shkencore është nxjerrur nga veprimtaria e bandave marshuese.

Një tifoz i veshur me kostumin paradës dhe me kapela elegante ose që marshojnë në rrugë në grupe. Ato janë shpesh shoqërues me lule te bukura dhe hidhjen e konfeteve. Grupet e tifozeve i paraprijnë tradicionalisht paradat gjatë festimeve te karnevaleve në nivel komunal dhe ritmin e bronzit. Kercimet bendeve muzikale apo burimeve ritmike muzikore. Ata gjithashtu mund të jenë në krye të hapjes dhe mbylljes se cirkujve. Tifozet mbajne një metal që është përdorur në një mënyrë artistike.

Koreografia perfshin rrotullimin dhe berjen te shtenave veqanerisht kur tifozet jane pjese e shfaqjeve me te medha. Por ajo mund të përfshijë edhe lëvizje reale dhe akrobaci,nderkohe ben rrotullime me shkop prej metali qe kane nje element ne vetvete ne nje menyre artistike.

Shumë federatat tifoze ekzistojnë. Tifoze janë të grupuara në shoqata të cilat organizojnë galas dhe qe marrin pjesë në garat ndërkombëtare. Disiplina e tyre është “tifoze”.

VOICES - 33

Lifestyle

The amazing world of dreams

A

ll of us dream though most of us deny it since they are not able to remember their dreams in the morning. But on average, you can dream anywhere from one to two hours every night and have four to seven dreams in one night. Five minutes after the end of the dream, half the content is forgotten. After ten minutes, 90% is lost.

Dreams can occur in any of the four stages of sleep, but the most vivid and memorable dreams occur in the last stage of sleep- Rapid Eye Movement REM). This stage of sleep is characterized by the random movement of the eyes and is the most restorative part of sleep, when your mind is being revitalized and your emotions fine-tuned.

In REM sleep, the mind is as active as it is during waking hours; however, chemically it is different. REM is controlled by the excitability level of the cholinergic neurons.

Numerous studies emphasise the importance of dreaming and its role in your well-being and health.

Some researchers believe that dreams help you to tackle stress.

Dreaming is a necessity and helps to recharge the mind and revitalise the body. So let’s find out some interesting facts about dreams:

34 - VOICES

-An average human being spends 6 whole years of his/her life dreaming.

-Blind people also dream but their dreams involve the other senses beside sight.

-You can take control over your dream. This is called “lucid dreaming”.

-A person only dreams of people he/she has encountered in life but it's impossible to keep track of thousands of faces that you come across each day.

-Not everyone dreams in color and not everyone dreams in black and white.

-Dreams use symbolic language, much like poetry, so no matter how strange the dream might seem, there is always sense to it.

-Animals also dream.

-Anxiety is the most common emotion that is experienced in dreams.

-Newton, Graham Bell and even some poets drew their inspiration through their dreams.

-In a survey, it was found that between 18-38% of people have experienced at least one precognitive (future sight - acquisition of future information) dream and 70% experienced déjà vu. Furthermore, 6398% people believe that it's possible to have a precognitive dream.

Milena Jankovska

Lifestyle

Чудесниот свет на соништата

С

ите ние сонуваме, иако повеќето од нас тоа го негираат бидејќи не се во можност да се сетат на своите соништа наредното утро. Меѓутоа, во просек ние можеме да сонуваме од еден до два часа секоја ноќ и да имаме од четири до седум соништа. Пет минути откако сонот ќе заврши половина од сонот се заборава. Десет минути подоцна, 90% од сонот е заборавен. Сонувањето може да се случи во било која од четирите фази на спиењето, но најживописните и впечатливи соништа се случуваат за време на последната фаза на спиењетоРапидно Мрдање на Очите (REM). Во оваа фаза двете очи синхронизирано и истовремено се мрдаат и претставува една од најзначајните фази на спиењето, бидејќи се смета дека умот се ревитазилира и емотивно се наштимува. Во оваа фаза умот е поденднакво активен како кога сме будни, но хемискиот состав е различен. Многу истражувања го посочуваат значењето на соновите и нивната улога во нашето психичко и ментално здравје. Некои истражувачи веруваат дека соновите помагаат да се ослободиме од насобраниот стрес. Сонувањето е потреба, го полни мозок и ревитализира телото. Еве некои интересни факти за соновите: -Просечен човек поминува 6 цели години од својот живот сонувајќи.

-Слепите лица исто така сонуваат, но нивните соништа ги

вклучуваат останатите сетила.

-Можеме да ги контролираме соновите и овој феномен се нарекува луцидно сонување.

-Секогаш сонуваме лица со кои веќе сме се сретнале некаде, но бидејќи сретнуваме толку многу луѓе секојдневно, не можеме да ги запаметиме сите.

-Некои луѓе сонуваат црно-бело додека пак други сонуваат во боја.

-Соновите, како и поезијата, користат симболи што значи дека колку и да ни се чини чуден сонот, тој сигурно носи некое релевантно значење.

-Животните исто така сонуваат.

-Анксиозноста е најзастапената емоција во соништата.

-Њутон, Бел па дури и многу поети и писатели црпеле инспирација од своите соништа.

-Во едно истражување било заклучено дека 18-38% од луѓето имале барем еден прекогнитивен (предвидување) сон а 70% доживеале дежа-ву. Исто така, 63-98% од луѓето веруваат дека е можно да се има претскажувачки сон. Милена Јанковска

VOICES - 35