Voices Topic of the month
Summer 2017 travelling
Polan d sport
Paragliding
English Makedonski Shqip
June 2017
STAFF
EDITO June…End of the spring and beginning of the summer…Very confusing weather conditions for this time of the year…Description of a typical day: First it’s raining, than the sun is burning like it is the middle of July, and after a while very cool wind…The weather is definitely playing some games with us…But, nevertheless, June is the month when students’ and pupils’ major responsibilities are finishing and the time slows down a bit, waiting for long and as some say, tropical summer this year…Eh, yeah, I almost forgot…June 2017 will be carved in the collective memory of all people from Skopje, even every citizen of Macedonia…HC Vardar Skopje has become European Handball Champion and to quote one famous EHF commentator“The champions are writing down their names in gold in the eternity”… To end this editorial, I would also like to use the words of one very common supporter of HC Vardar- “Ajde, ajde, ajde Vardare, Vardare, Vardareeeee”… Enjoy reading the content of the June edition of the VOICES magazine!
2 - VOICES
Јуни...Крај на пролетта, почеток на летото...Некако многу чудни и променливи временски прилики...Опис на еден типичен ден: Час врне, час сонце припекува, мислиш средина на јули е, а веднаш после тоа некој ладен ветар... Времето како да си игра топлоладно со нас...Но, нејсе, Јуни го означува крајот на ученичките и студентските обврски, времето некако како полека да забавува, чекајќи го почетокот на долгото и како што најавуваат, тропско лето... Ах, да, ќе заборавев...Јуни 2017 година ќе биде запишан во колективната меморија на сите Скопјани, па и сите други жители на Македонија... Ракометниот клуб Вардар стана Европски Шампион и како што би рекол еден познат светски коментатор“Шампионите го запишуваат своето име со златни букви во вечноста”... А, како што би рекол еден обичен и просечен навивач на Вардар, како крај на овој воведен дел на ВОИСЕС магазинот – “Ајде, ајде, ајде, Вардаре, Вардаре, Вардарееееее”... Читајте и уживајте во содржината на новото Јунско издание на ВОИСЕС магазинот!
Coordinators Nikola Stankovski Gjoko Vukanovski Ivana Angjelovska Europeen volunteers Aleksandra Grzyb Dominik Daniel Igor Giammanco Juliette Caron Laura Babaityte Laurene Duvert Ugur Dogus Valeria Ferrante Volunteers writers Ana Ilievska Ana-Marija Karadjovska Ana-Marija Velinovska Aleksandra Krestevska Аngela Rashevska Anita Kirkovska Arbina Ajdar Bojana Drangova Bujar Islami Danche Azmanova Dzvezda Mihajlova Еmilia Apostolova Goran Galabov Hristina Tanevska Igor Pop Trajkov Ivana Dimitrievska Kiril Dimitrovski Kristina Mitrovska Lile Jovanovska Lirie Memeti Lirie Memeti Marina Tanevska Martina Dimevska Michaela Kawanová Mihajlo Donev Milan Gjapik Monika Stojmanovska Narcissa Dervichevikje Nikola Peshevski Sandra Ivanovska Simona Georgievska Sokol Makolli Tamara Jovanovska Tijana Markovska Zuhri Kamberi
By Gjoko Vukanovski Contact Volunteer Centre Skopje Emil Zola 3/2-3, 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk
P.26
P.4 P.18
4
TOPIC OF THE MONTH 4
8
Summer 2017 - Laura Babaityte
ERAMUS + 8
12
Study Visit - Gjoko Vukanovski
Culture
12 14
18 18
22 22
26
History The crusades - Dominik Daniel
Sport
26 Paragliding - Milan Gjapikj 30 Francesco Totti - Igor Giammanco 34 History of Chess - Ugur Dogus
Jean Paul Gaultier - Juliette Caron Chavela Vargas - Valeria Ferrante
37
Travelling
40
Poland - Aleksandra Grzyb
CONTENT
P.12
Interview
37 Interview - Igor Pop Trajkov
40
FOOD Quiche - Laurène Duvert
VOICES - 3
Topic of the month
Summer 2017 Hey, guys, I don‘t know how about you , but I‘m prepared for the awesome summer that we will have. There will be so many festivals and events in Macedonia, not only in the capital, but also in other beautiful cities of the country. As a reminder to myself and to you, here‘s the list of a few of the events that are going to happen in summer 2017:
The Balkan Folklore Festival – will happen in Ohrid and the events will last for a few months. Some of them start as early as May and the last ones will be held in October. All of them gather plenty of people, you can witness fastinating folklore dances, listen to traditional music or just enjoy the good vibes and whole atmosphere.
Whole Intelligence workshop with Malcolm Parlett – June 2nd. The seminar will be about people‘s mind and how to make the life better to live among us all. The ones who are interested in psychology, as myself, feel free to join and to listen about gestalt psychology and how it works. International Scientific Conference – the conference will cover areas like security between theory, politics and practice, national and international perspectives of criminal justice and policing, crime science in the 21st century plus media and crime. It‘s gonna be held in Ohrid on 4th-5th of June. Pata Global Insights Conference – it will be organized by the Pacific Asia Travel Association (PATA). The conference will cover areas like marketing campaigns, improved aviation connectivity, industry trends, significant shifts in demographics. It will take place on 20th June in Skopje.
4 - VOICES
topic of the month Skopje Calling – this year the events will be held in the end of June. First you will have the chance to see Thievery Corporation, who will bring the reggae music back to the city on June 20th. And on June 23rd, world‘s #1 DJ is coming. Since 2014 Martin Garrix was in the top 5 list and he is one of the youngest and most promising artist of our days. The shows should be great.
Galichnik Wedding Festival – hey, who wouldn‘t want good festivities? Two days in July, yet another festival to appreciate the etnical treasures Macedonia has. Д Фест (D Fest) – it‘s a festival that will happen in town of Dojran on 14-16 of July. This year Dojran will gather music starts from UK, Netherlands, Sweden, Hungary and Macedonia. You‘ll have lots of activities apart from music, opportunities to meet NGOs and be creative. Green Beach Festival – starting on 28th of July and lasting for the whole weekend, this fest will be the joy of Ohridians and everyone else who will be eager to relax near Ohrid lake and treat themselves with incredibly good electronic music. At the same time in the city of Krushevo Etno City Festival is happening.
Ohrid Calling – two great Djs are combining their powers and they will make some magic at Ohrid Calling in Stadion Biljanini Izvori. Hardwell and Afrojack will shake Ohrid. Strumica OPEN festival – the festival will storm Strumica on August 3-13. You can see a lot of young and talented artists there, enjoy great music and join in all the activities prepared for you on 10 days repertory. Laura Babaityte
VOICES - 5
Topic of the month
Vera 2017 Përshendetje njerëz, nuk di shumë per Ju, por unë po përgaditem për verën time të shkëlqyeshme. Atje në Maqedoni do të ketë shumë festival gjatë verës, jo vetem në Shkup, por edhe në qytetet tjera të bukra e këtij shteti. Si një kujtesë e imja, unë do t’ua kujtoj eventimentet gjatë kësaj vere të vitit 2017:
Festivali i folklorit të Ballkanit – Do të mbahet në qytetin e Ohrit për pak muaj. Disa nga do nisin në fillim të muajit Maj dhe i fundit në muajin Tetor. Të gjitha këto festivale mbledhin shumë njerëz, mund të jeni dëshmitarë të vallëzimeve popullore gjatë festivaleve, të ndëgjoni muzikën ose vetem t’a shijoni atmosferën që krijohet. Punetoria e tërë intelegjencës me Malcom Parlet - 2 Qershor. Ky seminar do të ketë përmbajtje për zhvillimin e mendjes, se si të krijosh një jetë më të mirë përballë tjerëve. Ata të cilët janë të interesuar për psikologji, si që jam unë vet, jeni të mirëseardhur të dëgjoni për psikologjinë dhe se si funksionon ajo.
Konferenca shkencore nderkombetare – Konferenca do të përmbajë segmente si ato të sigurisë përballë teorisë, politika dhe praktika, perspektivat e sistemit të drejtësisë në nivel kombëtar dhe ndërkombetar, shkenca kriminalistike në shekullin e XXI, bashkë me mediat dhe krimet. Do të mbahet në Ohër në mes datës 4 dhe 5 Qershor.
6 - VOICES
topic of the month Konferenca globale e veshtrimeve PATA – Konferenca organizohet nga Pacific Asia Travel Association (Pata). Konferenca do të përmbajë pjesë të kompanive të marketingut, lidhja e përmisuar e aviacionit, trendet industriale dhe ndërrimet e rëndesishme në demografi. Kjo konferencë do të mbahet në datën 20 Qershor në Shkup. Shkupi therret – Këtë vit, eventimentet do të mbahen në fund të Qershorit. Në fillim do të keni mundësinë të shihni Korporaten Thiovory, që do të sjell rege muzikë në fund të muajit Qeshor në Shkup. Në 23 Qershor ne Shkup do të vij edhe DJ me i famshëm botëror, që nga viti 2014 Martin Garrix ka qenë në top 5 ne listen e DJ më të mirë në botë dhe është një nga DJ më të rinj dhe më premtues. Evenimentet do të jenë spektakulare. Festivali i marteses ne Galicnik – Kush nuk don të jetë pjesë e ceremonive të bukura? Dy dite ne Korrik duke përfshirë edhe një festival tjetër për vlerat etnike që Maqedonia i posedon.
Festivali D – Është festival që do të mbahet në Dorjan të Maqedonisë në mes datës 14-16 Korrik. Këtë vit qyteti i Dorjanit do të mbledh yjet e Mbretërisë së Bashkuar, Holandës, Suedisë, Hungarisë dhe Maqedonisë. Do të ketë shumë aktivitete tjera krahas muzikës, raste per tu njoftuar me organizata Festivali i plazhit ngjyre gjelbert – Duke filliar në 28 Koriik për një javë radhazi, ky festival do të jetë një kënaqesi e madhe për qytetarët e Ohrit dhe të gjithë qe do te ndodhen aty duke përfshirë këtu të gjithë ato që janë të etur për relaks para liqenit të Ohrit dhe duke shijuar muzikën elektornike. Në të njejtën kohë qyteti i Krushevës dë përfshij etno festival të qytetit.
Ohri thërret – Dy DJ të shkelqyer do të përformojnë në Ohër duke i perzier fuqitë që do të bëj magjinë e madhe që do të mbahet në stadiumin e qytetit të Ohrit “Biljani Izvori”. Hardwell dhe Afrojack do ta magjepsin qytetin e Ohrit në Gusht të datës 1 dhe 2.
Festivali Ii hapur i Strumicës – Festivali do të mbahet nga data 03 e deri në datën 13 të muajit Korrik. Aty mund t’i shihni shumë artistë të rinj dhe të talentuar, duke shijuar muzikën e mirë dhe duke bashkuar aktivitetet që i ke paraparë për 10 ditët që do të jesh aty.
Translated: Rexhep Azizi
VOICES - 7
ERasmus +
Study visit “Brain Drain, Brain Gain By Gjoko Vukanovski
Last week (20-27 May 2017), in Skopje, Volunteers Centre Skopje in cooperation with strategic partner from Germany, MEMOS, implemented study visit, which is the first mobility activity in the framework of the project “Brain Drain, Brain Gain + Circular migration”. The first mobility activity of the project connected together 24 youth workers/leaders from Macedonia, Germany, Slovenia, Croatia, Serbia, Montenegro and Bosnia and Herzegovina. The project is granted from the German National Agency, authorized for the implementation of the Erasmus Plus Programme, supported by the European Commission.
In seven days of the visit, the youth workers/leaders were discussing, sharing information and opinions, collecting data, developing ideas for European and local activities, visiting institutions and CSO’s, making recommendations and conclusions, all in the areas connected with the brain drain, brain gain and circular migration in the countries involved in the project activity.
During the activity days in May, we visited plenty of institutions and local and international CSO’s, based in Skopje, including: The Agency for youth and sport, the City of Skopje, the Confederation of the Free Labor Unions, The Union of the Employers, The Coalition of youth organizations SEGA, the Union for Youth Work, the National Youth Council- Kumanovo, Mladi Info International, ALDA, International Labor Organization, International Organization for Migration and the Centre for Economic Analyses. All of the visited institutions/CSO’s gave us plenty of relevant information, so the participants could create the full picture, regarding the brain drain, brain gain and circular migration in Macedonia.
8 - VOICES
erasmus +
Next mobility activities that will be implemented in the framework of the project “Brain Drain, Brain Gain + Circular migration� are a conference, which is planned in September in Gradacac, Bosnia and Herzegovina and evaluation seminar in January, in Nuremberg, Germany.
VOICES - 9
erasmus +
Студиска посета во рамките на проектот “Brain Drain, Brain Gain + Circular migration” Минатата седмица (20-27 Мај 2017 година), во Скопје, Волонтерски Центар Скопје во соработка со стратешкиот партнер од Германија, МЕМОС, ја реализираше студиската посета, која претставува прва мобилност во рамките на проектот “Brain Drain, Brain Gain + Circular migration”. Оваа прва активност донесе на исто место 24 младински работници/ лидери од Македонија, Германија, Словенија, Хрватска, Србија, Црна Гора и Босна и Херцеговина. Проектот се спроведува со помош на грант од страна на Германската Национална Агенција, која е одговорна за спроведување на Еразмус Плус Програмата, финансиски поддржана од страна на Европската Комисија.
10 - VOICES
erasmus + За време на седумдневната посета, присутните младински работници/лидери дискутираа, споделуваа информации и размислувања, собираа податоци, развиваа идеи за активности на Европско и локално ниво, посетуваа институции и организации, креираа препораки и заклучоци, сето тоа поврзано со темите на проектот: одлив и прилив на мозоци и циркуларна миграција. За време на студиската посета во Мај, ние посетивме значителен број на институции и локални и меѓународни организации лоцирани во Скопје, вклучувајќи: Агенцијата за Млади и Спорт, Град Скопје, Конфедерацијата на слободни синдикати (КСС), Организацијата на работодавачи
на Македонија (ОРМ), Коалицијата на младински организации СЕГС, Национален Младински СојузКуманово, Сојуз за младинска работа, Младиинфо интернационал, АЛДА, Меѓународнада организација на трудот, Меѓународната организација за миграција и Центарот за економски анализи. Сите посетени институции/организации ни понудија релевантни информации поврзани со темите на студиската посета, така што сите учесници имаа можност во целост да се запознаат со сликата за одлив и прилив на мозоци и циркуларна миграција во Република Македонија.
Следни активности, кои ќе бидат имплементирани во рамките на проектот “Brain Drain, Brain Gain + Circular migration” се конференција, која е планирана да се одржи во септември во Градачица, Босна и Херцеговина, и евалуационен семинар, кој ќе се одржи следниот јануари во Нирнберг, Германија.
Од Ѓоко Вукановски
VOICES - 11
culture
Jean-Paul Gaultier began his career in 1970, at the age of 18, with Pierre Cardin. After working at Esterelle, Patou and then Cardin again, he decided to create his own house and first fashion show in 1976. He was quickly admitted by the press and buyers and in the 1980s he was one of the most mediatised creators. His first Man collection dates back to 1984; Object Man. In 1997, he realized his dream; his first collection Couture Gaultier Paris. From 2004, he is creative director of the Hermès PAP. Throughout his career, Jean Paul Gaultier has also worked for dance, music and film industry. We remember, for example, his costumes for Madonna and the Blond Ambition Tour or his creations for The Fifth Element or The City of Lost Children.
This star of his first prêt-à-porter collection for men, the ‘marinière’ was born at Jean Paul Gaultier. The timeless classic was inspired both by a basic item from the designer’s childhood wardrobe and by the film Querelle (1983), in which Rainer Fassbinder featured the idea of the Mâle that would become the muse for his perfume line.
12 - VOICES
culture
Presented to the public as part of his “Et Dieu Créa Homme” (“And God Created Man”) collection with a wrapover style panel on the front created the illusion of a skirt. Captivated by hyper-sexuality of his masculine models he made them more feminine, Jean Paul Gaultier’s man-skirt was a break in the convention and put stereotypes associated with clothing for each sex into question.
Essential for the concept of woman as ‘object of power’ glorified by Jean Paul Gaultier, the conical bustier reasserts the hyper-femininity derided by the first wave of feminism in the 1970s. Made iconic by Madonna, who wore them for her Blond Ambition World Tour in 1990, they became emblematic features of Gaultier collections, produced in a myriad of designs.
“
Since his beginnings, Jean-Paul Gaultier has always wanted to show that beauty could have multiple forms. For him, a can can become beautiful and functional and turn into a bracelet or even a box for its perfumes. CLASSIQUE, his first female perfume was launched in 1993. Two years later, he created the male version Le MALE. Since then, this iconic couple has never stopped interpreting an erotic-sensual saga where all the senses exult. “On The Docks”, the last film of the saga, writes a new page of femininity and masculinity decomplexed "à la Gaultier". More than ever, the girl is strong and liberated, when the boy, hard at tender heart, assumes his part of sensitivity and femininity. By Juliette Caron
“ VOICES - 13
culture
Chavela Vargas
Freedom and sorrow of a shaman How I met Chavela Vargas A few months ago, I didn’t know who Chavela Vargas was. I didn’t know nothing until I listened her songs through an italian version done by two Italians songwriters, Dimartino and Cammarata, who decided to write a book and record an album (“Un mondo raro”- “A rare world”) after a journey to Mexico. Freedom and sorrow of a shaman To trace the life of Chavela Vargas is quite difficult. Many periods of her life are hidden between
14 - VOICES
truth and lie, she loved telling story about herself just to satisfy public’s curiosity. “If you want to know about my past” – she stated – “I will lie to you one more time. I will tell you that I’ve never met the sorrow, and that I’ve never cried.” Anyway, what we know is that Isabel Vargas Lizano was born in Costa Rica in 1919. After her parents’ divorce, at age 14, she was abandoned and went to live with an uncle. Afterwards, she moved to Mexico and started to sing on the streets with her guitar, performing “ranchera” song, a genre of traditional Mexican music sung
usually by men to woo women and accompanied by a small orchestra of “mariachi”. That was the first revolution which Chavela did: she was a woman and she sangranchera songs alone with her voice and her guitar. Somebody called her “Las Vargas”, in plural, because when she sang was like listening to three singers at the same time. In the early 50s Chavela started to be famous in the artistic and bohemian Mexican environment. Never trying to hide her homosexuality, she dressed like a man, smoked cigar and drank tequila, challenging Mexican mainstream morality. In the same
culture
period she lived in a house with Diego Rivera and the painter Frida Kahlo, with whom Chavela had troubled and passionate relationship. In the following years she lived in Cuba, in Acapulco and then Mexico again. In 1961 she released her first album “Noche de Bohemia” (Bohemian Night), and became hugely successful, touring in Mexico, United States, Spain and France during the 60s and the first half of 70s. She was called “The shaman”, for her histrionic and theatrical style of singing. Then for almost 20 years, until 1991, Chavela disappeared from the public scene. She wanted to face and win her alcoholism, and until she didn’t succeded, she didn’t come back to her public. Back to the stage Restarting in 1991 from Mexico City, Chavela became soon, again, a successful and recognized singer at international level. Performing concerts all over the world, she acted in several movies directed by Pedro Almodovar, her admirer and friend. She wrote soundtracks for his movies and participated as actress in “Frida”, singing one of her most famous songs “La llorona” (The weeping woman). Her rough and intense voice, her dramatic style and gestures in singing, were
her own well-known brand. In 2000 an autobiography is published “Y si quieres saber de mi pasado” – “And if you want to know about my past”, where she publicly came out for the first time. But it was not something new: keeping up with her own revolutionary style, Chavela had always refused to change the gender of the pronouns in her songs. In 2003, at age 83, she debuted at Carnagie Hall. In 2012 she died in Cuernavaca, Mexico. “Miss Vargas is a shaman, she cannot die. She just went somewhere else.” Said the doctor who announced her death. Chavela Vargas was one of the most revolutionary and controversial singer of the 20th century. She challenged the traditional morality and lived free in the expression of her homosexuality. Her not-easy life, with obstacles and difficulties is incomparably described in her songs, which she interpretated with a profound, internal and spritual charge. Salma Hayek, main character in the movie “Frida”, stated: “Chavela is not a Mexican singer, Chavela is Mexico.”
By Valeria Ferrante
VOICES - 15
culture
Chavela Vargas
Како ја запознав Чавела Варгас? До пред неколку месеци, јас всушност, не ни знаев која е Чавела Варгас. Не знаев ништо додека не ги слушнав нејзините песни во италијанска верзија направено од страна на двајца италијански композитори, Димартино и Камарата, кои одлучиле да напишат книга и да го снимат музичкиот албум ( "Un mondo raro" - "Редок свет"), по нивното патување во Мексико. Слободата и тагата на шаман Рутата на животот на Чавела Варгас е доста тешка. Многу периоди од нејзиниот живот се скриени меѓу вистината и лагата, и таа секогаш кажуваше приказна за себе само за да ја задоволи јавната љубопитност. "Ако сакате да знаете за моето минато" - изјави таа - ".. Јас ќе ве лажам вас уште еднаш, јас ќе ти кажам дека никогаш не сум се сретнала со тага, и дека никогаш не сум извикала". Како и да е, она што го знам е дека Изабел Варгас Лозиано е родена во Коста Рика во 1919 година. По разводот на нејзините родители, на 14 годишна возраст, таа беше напуштена и отиде да живее со нејзиниот вујко. Потоа, таа се пресели во Мексико и почна да пее на улиците со нејзината гитара, да пее "сангранчера" песна, жанр на традиционална мексиканска музика пеат обично од страна на мажите да се заведат жени и во придружба на мал оркестар на "маријачи". Тоа беше првата револуција, која Чавела ја направи: таа беше жена и песната санграчера сама со својот глас ја испеа и ја исвири на гитара. Некој ја нарече "Лас Варгас", во множина, бидејќи кога таа пееше беше како да слушаш три пејачи во исто време. Во почетокот на 1950-те Чавела стана позната во уметничките и боемски Мексикански средини. Никогаш не се обидуваше да ја скрие својата хомосексуалност, таа облечена како човек, пуши цигара,се напи текила, предизвик на мексиканскиот мејнстрим морал. Во истиот период, таа живее во куќа со Диего Ривера и сликарот Фрида Кало, со која Чавела имаше проблематична и страсна врска. Во следните години живееше во Куба, во Акапулко, а потоа повторно во Мексико. Во 1961 година таа го издаде својот прв албум "Ноќ во Бохемија" , и стана многу успешна, на турнеја во Мексико, САД, Шпанија и Франција за време на 1960-ти и во првата
16 - VOICES
culture
половина на 1970-те. Таа беше наречена "Шаман", за историскиот и театарскиот стил на пеење. Тогаш за речиси 20 години, до 1991 година, Чавела исчезна од јавната сцена. Таа сакаше да се соочи и да го победи нејзиниот алкохолизам, и додека таа не успеа да го достигне тоа, таа не се врати во јавноста. Назад на сцената Рестартирање во 1991 година од Мексико Сити, Чавела стана повторно, успешна пејачка и на меѓународно ниво призната. Правење концерти низ целиот свет, таа учествуваше во неколку филмови во режија на Педро Алмодовар, нејзиниот обожавател и пријател. Таа напиша музика за филмовите и учествуваше како негова актерка во "Фрида", пеење на една од нејзините најпознати песни "Ла Љорона" (Плачот на жена). Груба со интензивен глас, нејзиниот стил на игра и гестови во пеење, во својата сопственост беа добро познат бренд. Во 2000 година е објавена автобиографија "Ако сакате да знаете за моето минато" - "И ако сакате да знаете за моето минато" Кога таа излезе јавно за прв пат. Но, тоа не беше нешто ново: одржување на сопствениот револуционерен стил. Со Чавела отсекогаш одбиваат да се променат полот на заменки во нејзините песни. Во 2003 година, на возраст од 83 години, таа дебитираше во Карнеги Хол. Во 2012 година таа почина во Куернавака, Мексико. "Мис Варгас е шаман, таа не може да умре. Таа едноставно отиде на друго место. ", рече лекарот кој ја објави смртта. Чавела Варгас беше една од најпознатите револуционерни и контроверзниот пејачи на 20 век. Таа се соочи со предизвикот на традиционалните морали и живеше слободно во изразувањето на својата хомосексуалност. Нејзиниот не-лесен живот, со пречки и тешкотии е несразмерно опишани во нејзините песни, таа интерпретираше со длабоки, внатрешни и духовни трошоци. Салма Хајек, главниот лик во филмот "Фрида", изјави: "Чавела не е мексиканската пејачка Чавела е Мексико."
Од : балериа феранте Превод : Александра Крстевска
VOICES - 17
travelling Poland Welcome to! Part I: agglomerations Up north, in East-v Europe, there is a country that still seems partially an unsurveyed area on tourist map. Don’t let it fool you, just drop by and discover Poland, here you can find some places wovrth-visiting:
Silesia, as local patriot I couldn’t skip my small homeland, where the earth is as black as coal we mine and the sun shines through the burrows. Even though it is an industrial area this agglomeration is getting more and more popular, covered with new spots for hipsters, pubs with steam punk vibe and spacious industrial venues. Inhabited by more than 2 millions of people, one of the wealthiest regions is fighting with the shadow from the past in order to attract visitors.
Undiscovered and not yet crowded by tourists might be a great choice for those of you that like to go off the track and enjoy some more alternative tourism. Katowice, Chorzów, Gliwice, Zabrze, Tarnowskie Góry, Rybnik, Bytom, all of them have their gems of XIX century architecture. Landscape with chimneys and mineshafts, off music festivals, nearby mountains, new dynamic venues, unique Silesian dialect and its culture, pick what you dig into and enjoy industrial experience.
18 - VOICES
travelling
Tricity, containing Gdańsk, Sopot and Gdynia is yet another agglomeration in Poland that presents three quite different cities, all of them united by one; refreshing water of Baltic Sea and its gold - amber. Sopot – the most touristic one, with highest rate of happiness in Poland, looks like a city cut out of travel agency folder with colourful villas, wide promenades and renovated pier. This is the hot spot in the high season. Gdańsk – a historic city, almost completely destroyed during World War II but mostly reconstructed presents charming old town narrowly built up with tall and thin Netherlands buildings. The city was the background of two very important events in Polish history: the beginning of the World War II and workforce strikes in 1970 against socialist government.
Gdynia – quite young and industrial city built in modernistic manner so it keeps up to functionalism of socialist area. Gdynia is also associated with fighting against government and Solidarity movement. It is known for its port and Open’er festival that attracts many.
by Aleksandra Grzyb
VOICES - 19
travelling Добредојдовте во Полска! Дел I: агломерации На север, во Источно-Централна Европа, постои земја која се уште се чини дека е делумно истражена областа на туристичка мапа. Не дозволувајте да ве измамат, само за да се откажете да ја откриете Полска, тука можете да најдете некои места кои вреди да се посетат:
Шлезија, како локален патриот не можев да го прескокнам од мојата мала татковина, каде што земјата е црна како јагле, рудникот и сонцето сјае низ јами. Иако тоа е индустриска агломерација оваа област е добивање на повеќе и повеќе станува популарен, покриени со нови спотови за иновации, пабови со панк атмосфера и пространи индустриски локации. Населени од страна на повеќе од 2 милиони луѓе, еден од најбогатите региони
Неоткриен и се уште не преполн со туристи може да биде одличен избор за оние од вас кои сакаат да одат надвор од патеката и да уживаат во некој алтернативен туризам. Катовице, Хрозов, Гливице, Забрзе, Тарновские Гори, Рибник, Битом, сите од нив имаат свои камења на архитектурата на XIX век. Пејзаж со оџаци и рударски окна, надвор музички фестивали, околните планини, нови динамични сцени, уникатен шлезиски дијалект и неговата култура, изберете го и уживајте во индустриски искуство.
20 - VOICES
travelling
Три градови, кои го содржат Гдањск, Гдиња и Сопот е уште една агломерација во Полска, што претставува три сосема различни градови, сите од нив се обединети со една; освежувачки вода на Балтичко Море и злато - килибар. Сопот - повеќе туристички, со највисока стапка на среќа во Полска, изгледа како град отсечени од папката туристичка агенција со шарени вили, широки шеталишта и реновирано пристаниште. Ова е жешка точка во екот на сезоната. Гдањск - историски град, речиси целосно уништен за време на Втората светска војна, но во најголем дел претставува реконструкција на стариот дел на градот тесно изградена со високи и тенки Холандиски згради. Градот бил позадината на две многу важни настани во полската историја: на почетокот на Втората светска војна и штрајкови од работна сила во 1970 година против социјалистичката влада.
Гдиња сосема млад и индустриски град изграден во модернистички начин, така се држи до функционализам на социјалистичката област. Гдињa, исто така, е поврзана со борбата против владата и движењето на солидарноста. Таа е позната по своето пристаниште и “Open’er” фестивал кој привлекува многу. by Aleksandra Grzyb
VOICES - 21
history
The crusades War in the name of the “faith”? “Who does not know the past is condemned to repeat it!” Many know this sentence which comes from Spanish philosopher George Santayana. Indeed, this quotation refers not only to the countries that were concerned but to all of them. At the moment the world is in the different crises which demand our action: the refugee crisis, international terrorism and depression. Many say that the past is over and we cannot learn from history, but can that really be true, cannot we learn from history, so that cruel things never happen again?
I would like to outline my theory: At the moment everyone is talking about the religious war of Islam, specifically ISIS or Daesh as it is knowsn in other parts of the world. Did not also Christians start religious wars? Think about Northern Ireland conflict, where over 30 years (19691998) Catholic and Protestants fought against each other. But I would like to take you a further back to the year 1095, the year in which Pope Urban II called for the first crusade. A reason for it was to free the holy Christian towns, especially Jerusalem! Jerusalem was at the time in the possession of the Seljuk who left Christian pilgrims
22 - VOICES
widely undisturbed; that questions the sense of the crusade. Never the less, Pope succeeded, he appealled to numerous believers “Holy War” and a religious enthusiasm was spread in Western Europe. But not only there, the religious war took place also in Europe and in “Holy Land”. For example, several Jewish municipalities were properly destroyed in Rhineland by Christians. Participants of the crusade hoped that their participation will give them not only soul welfare, but also a new land for their families. The first army under the rule of popular preacher Peter the Hermit was
history also called the people Crusade, a group of mainly poor people. This crusade fell into Turkish ambush in the city of Civetot. The same year a far better organized army with French, Lotharingian and Lorraine knights began the real first crusade. In 1099 the army reached Jerusalem and took over the town. What followed was a literal bloodbath of numerous Muslim and Jewish inhabitants, within them many children and women, became victim. After Jerusalem was under Christian reign, crusaders claimed it in 1100 the kingdom of Jerusalem. Other towns joined the crusaders’ state; Edessa, Antiochia and Tripoli. When Edessa was conquered in 1144 by Muslim army, Pope Eugene III appealed for the second crusade. On th account of bad planning the crusade ended 5 years later and Edessa remained in Muslim hands. The situation for Moslems in Jerusalem wasn’t much better. In 1187 the legendary sultan Saladin succeeded to bring the holy town under his control what entailed Pope Gregor VIII to call out the third crusade which followed under the rule of King Philipp II of France, English ruler Richard I the Lionheart and Roman-German Emperor Friedrich Barbarossa. However, Barbarossa died on the way to the Holy Land, also his comrades-in-arms did not reach Jerusalem. Richard I the Lionheart negotiated a ceasefire with Saladin. After 1270 another four crusades left for the Middle East, however, without success. Only emperor Friedrich II succeeded during the fifth crusade once again winning Jerusalem for Christians. In a peace treaty with Egyptian Sultan al-Kamil in the year 1229 large parts of Jerusalem were given to Christians for ten years. The common characteristics between the past and the present are visible without any doubts. Isis takes a religion as a reason for the war against Western culture, but also against, in their eyes, unbelievers. However, the real aspect is, that Isis is interested in power. It is financed by countries or by robbery, or kidnapping. A “Holy war” as some so-called preachers proclaim. But a war of this kind is no war in the name of the religion, it is a war in the name of the interest of a few people. No Koran, no bible, no Tora allow wars against human beings. This is my last article. Thank you for your attention, dear readers. I wish everybody all the best and may peace one day be everywhere in the world. The only solution
can be RESPECT!
Dominik Daniel VOICES - 23
history
Крстоносните војни Војна, во името на “вера”?
“
Кој не го знае минатото е осуден да го повтори!” Многу знаат за оваа реченица која доаѓа од Шпанскиот филозоф Џорџ Сантајана. Всушност, овој цитат не се однесува само на земјите, од тоа беа загрижени посебено сите земји.
Во моментот светот се наоѓа во различни кризи кои ја бараат нашата акција: бегалската криза, меѓународен тероризам, и депресија. Многумина велат дека минатото е завршено и не можеме да учиме од историјата, но тоа навистина може да биде вистина, не можеме да научиме од историјата, така што, сурови нешта никогаш не би се случиле повторно? Јас би сакал да ја претставам мојата теорија: Во моментов сите зборуваат за верска војна на Исламот, како во некои делови од светот позната како ИСИС. Не започнале и xристијаните верски војни? Размислете за конфликтот во Северна Ирска, каде што над 30 години (1969-1998), католиците и протестантите се бореа едни против други.
Но, јас би сакал да ве вратам уште назад во 1095 година, годината во која Папата Урбан II повика на првата крстоносна војна. А причина за тоа беше дека некој сакал да се ослободи од светите христијански градови, особено Ерусалим! Ерусалим во тоа време беше во сопственост на Селџуците, кој остави христијански верници широко и непречено да ја практикуваат религијата, што ја доведуваа во прашање смислата на крстоносна војна. Папата никогаш не се жали на помалку бројни верници,па апелираше до т.н. “света војна” дека верскиот ентузијазам е во тек во Западна Европа. Но, не само во многу верската “Светата Земја” се случува верска војна, исто така и во Европа. На пример, неколку еврејски делови биле уништени во Рајнска област од страна на христијаните. Учесниците на крстоносна војна се надеваа со нивното учество, не само за доброто на душата, но исто така и за нова земја за нивните семејства.
24 - VOICES
history Првата армија за време на владеењето на популарните проповедници како Петар Пустиник ги повика луѓето на крстоносна војна, главно група на сиромашни луѓе. Крстоносните војни падна на турска заседа во градот Циветов. Во истата година, многу подобро организираната војска со француски, Лотарингија и Лорен витези, почна вистинската прва крстоносна војна. Во 1099 година армијата го достигна Ерусалим и го завзема градот. Она што следеше беше буквално крвопролевање, на која голем број муслимански и еврејски жители, според нив, многу деца и жени, станаа жртви. Откако Ерусалим бил на христијанската страна, крстоносците во 1100 го објавија царството Ерусалим. Други градови се приклучија како членки на крстоносците. Со Едеса, Антиокиа, Триполи и уште три градови. Кога Едеса бил освоен во 1144 година од страна на муслиманската војска, папата Јуџин III апелираше за втората крстоносна војна. Но на сметка на лошо планирање на
крстоносна војна заврши 5 години подоцна и Воден остана во муслиманските раце. Но, ситуацијата за Муслиманите во Ерусалим не беше подобра. Во 1187 легендарниот султанот Саладин успеа да го донесе светиот град под негова контрола, со што се поврзува Папата Грегор VIII и довикува на Третата крстоносна војна што следеше за време на владеењето на кралот Филип II од Франција, англискиот владетел Ричард I Лавовско Срце и римскиот германскиот император Фридрих Барбароса. Сепак, Барбароса починал на пат кон Светата земја, а исто така и неговите другари кои тргнале по оружје не се постигнале во Ерусалим. Ричард I Лавовско Срце преговара за прекин на огнот со Саладин. После 1270 година уште четири крстоносните војни замина за Блискиот Исток, но без успех. Само императорот Фридрих II успеал во текот на петтата крстоносна војна во освојувањето на Ерусалим за христијаните. Во мировениот договор со египетскиот Султан ал-Камил во 1229 година
голем дел од Ерусалим бел доделен на христијаните за десет години. Заеднички карактеристики помеѓу тоа време и денес паѓаат директно во очи. Изида ја зема религијата како причина за војната против западната култура, но исто така и против, во очите на нивните неверници. Сепак, вистинскиот аспект е дека Изида е заинтересиран за моќ. Тоа е финансирано од земји. од грабеж, или киднапирање. А “света војна”, како некои т.н. проповедници, се прогласи. Туку војна од овој вид не е војна, во името на религијата, тоа е војна во име на интересите на неколку луѓе. Не Куранот,не Библијата, не Тора овозможуваат војни против човечките суштества. Ова е мојата последна статија. Ви благодариме за вашето внимание, драги читатели. Ви посакувам се најдобро на сите и имајќи мир еден ден насекаде во светот. Единственото решение може да биде почитта!
Доминик Даниел VOICES - 25
sport
Paragliding
P
aragliding is flying sport and it is one of the youngest extreme sports in Macedonia. Unlike parachuting where a jump from an airplane is performed, paragliders take off from mountains or a steep slope.
Paragliding flight can last 15 minutes, but if the pilot is experienced and has the knowledge, the flight can last much longer, even a few hours. In Macedonia unofficial record is departure from Skopje, and landing in St. Naum, the flight lasted 5 hours. The basic equipment consists of paragliding wing or paraglider,boat which attaches pilot, helmet, reserve parachute and instruments as GPS locator which is used for navigation, radio for communication and variometer for measuring the change in air pressure. There are three disciplines:
precision landing, aerobatic flying and cross-country race. In the first discipline the pilot takes off with paraglider and has a target that the pilot should aim. In aerobatic flying people are held over water and stunts are performed. The third and the most popular discipline is cross country race, which sets GPS points that pilots must pass.
In recreational flying they are not given specific tasks but must apply security rules, there are also tandem flights which are done together with an experienced pilot and it is an attraction for tourists and lovers of heights. Paragliders’ average speed is 30 km per hour, and if the pilot has the wind hitting back, speed can reach more than 60 km per hour. The height always depends on air currents but can reach over 3500 meters above sea level. In Macedonia there are perfect conditions for paragliding and they attract many adventurers from the country and around the world.
26 - VOICES
sport Commonly depart points are Vodno, Skopska Crna Gora, Popova Shapka, Krusevo and Galicica. To perform this sport there is no upper age limit, it is not mandatory to have an excellent physical health and physical predispositions but respecting rules while flying is more than required. The experience which is acquired with a longer training and is constantly upgraded.
In Macedonia currently there are only three licensed schools for flying with paragliders: “Acro Macedonia” and “Vertigo” in Skopje, and “Delta” in Prilep, so if you are interested in paragliding do not hesitate to join one of these clubs and start to discover the beauties of this sport or at least to take the heights with an experienced pilot in tandem flight.
Milan Gjapikj
VOICES - 27
sport
Параглајдерство
П
араглајдерството претставува летачки спорт и е еден од помладите екстремни спортови во Македонија. За разлика од падобранството каде што се изведува скок од авион, со параглајдерот се полетува од планина или некоја стрмнина.
Летот со параглајдер може да трае 15 минути, но ако пилотот е искусен и има познавање, летот може да трае и многу подолго, односно со часови. Во Македонија неофицијалниот рекорд е полетан од Скопје, а слетан на Свети Наум и тој лет траел 5 часа.
Основната опрема за параглајдерство се состои од крило, односно параглајдер, вез со кој се закачува параглајдеристот, кацига, резервен падобран и инструменти како што е ГПС локаторот кој служи за навигација, радио за комуникацијаи вариометар со кој се мери промената на притисокот на воздухот. Во параглајдерството има три дисциплини: прецизно слетување, акролетањето и крос-кантри трка. Во првата дисциплина пилотот полетува со параглајдерот и има поставена мета која треба пилотот да ја погоди, во акролетањето исто така се полетува, а натпреварите се одржуваат над вода и се прават акробации. Третата и најпопуларната дисциплина е крос кантри трка, во која се зададени ГПС точки, кои пилотите треба да ги поминат.
28 - VOICES
sport Секако ќе го напоменеме и рекреативното летање каде што не се зададени посебни задачи но задолжително се применуваат безбедносните правила, и тандем летањето кое се изведува заедно со искусен пилот и претставува атракција за туристите и љубителите на височините.
Просечната брзина на параглајдерот е 30 км на час, а доколку пилотот има ветер кој удира во грб, брзината може да достигне и над 60 км на час. Височината секогаш зависи од воздушните струи но може да се достигнат и над 3500 метри надморска височина. Во Македонија постојат прекрасни услови за параглајдерство и истите привлекуваат голем број авантуристи како од земјава така и од целиот свет.
Најчесто се полетува од Водно, Скопска Црна Гора, Попова Шапка, Крушево и Галичица. За да се применува овој спорт не постои горна старосна граница и не е задолжителна одлична физичка кондиција и физички предиспозиции но почитувањето на правилата и одговорноста при летањето се повеќе од задолжителни како и искуството кое се стекнува со подолга обука и истото постојано се надградува. Во Македонија моментално постојат само 3 лиценцирани школи за летање со параглајдер: “Акро Македонија” и“Вертиго” во Скопје, и ”Делта”во Прилеп па доколку сте заинтересирани за параглајдерство не двоумете се да се зачлените во некој од овие клубови и да започнете да ги откривате убавините на овој спорт или барем да ги почувствувате височините заедно со искусен пилот во тандем лет.
Милан Ѓапиќ
VOICES - 29
sport
Francesco Totti. The eighth king of Rome There are footballers who are not only footballers, whose personality surpasses the playing field. There are stories, in football, that go beyond football and enter into the legend. One of these stories is that of Francesco Totti, who has spent his entire career at Roma of which he’s the top goalscorer and the most capped player. No doubt, Totti is a footballer with great talent: he’s the top goalscorer amongst currently active players in Serie A, and the second-highest scorer of all time in Italian league history with 250 goals. But Totti’s legend is not just related to his technical skills. There were other talented players in football history, and there will be others. There were also other footballers who spent the entire career in one team. What makes Totti unique is that, unlike for example Del Piero and Maldini, by choosing to stay in Rome he has given up the most important thing for a footballer: to win. He preferred something even bigger: the unconditional love of his people. Totti is a fragile hero, a naked king. He personified the union between epic and tragic. By choosing Rome, he has accepted the possibility of defeat. He has accomplished titanic challenges, he repeatedly came so close to victory, but he rarely achieved it. In his long career, he won a Serie A title, two Coppa Italia titles and two Supercoppa Italiana titles. With Italian national team he won the 2006 World Cup. People spend plenty of time asking Totti why he has
never left Roma in search of trophies. He replies: «I grew up playing for Roma and I want to die playing for Roma, because I have always been Roma’s fan. Rome is my family, my friends, the people that I love. Rome is the sea, the mountains, the monuments. This club, this city, has been my life. The love that gives you Rome no other city can give it to you». To win a single trophy with Roma, for someone like him, it’s how to win 100 elsewhere. He’s had offers. Real Madrid came and were politely
30 - VOICES
sport ushered away. Manchester United tried their luck in 1999 and 2000 as Alex Ferguson spoke openly of his admiration for Totti’s talent. Of course, he could have won much more, but the definition of success is subjective. Totti has given more back to the people of Rome than any trophy can. He’s given them loyalty and hope. He’s given them the chance to live each game through a man who wandered the same streets as they did as boy. Most importantly, he’s kept their identity alive. This is the greatness of Francesco Totti. This is what makes him the eighth king of Rome. While I’m writing this article, Roma is playing against
Genoa in the last championship day. It’s the last match of Francesco Totti with that team, his team. We still don’t know what he will start doing from tomorrow. Perhaps he will become manager, perhaps he will continue to play football, probably in Miami. But, what does it matter? In our imagination, Francesco Totti will always wear that yellow-red t-shirt. Whatever he does. Wherever he is. Arrivederci, capitano!
By Igor Giammanco
VOICES - 31
sport
Франческо Тоти. Осмиот крал на Рим
Постојат фудбалери кои што не се само фудбалери, чијашто личност го надминува фудбалското игралиште. Постојат приказни во фудбалот, кои што одат многу подалеку и навлегуваат помеѓу легендите. Една од овие приказни е приказната за Франческо Тоти, кој целата своја кариера ја помина во Рома, каде што беше најдобар стрелец и освојувач на голови. Без дилема Тоти е фудбалер со голем талент. Тој е најдобар стрелец помеѓу активните играчи во серијата А, и втор најдобар фудбалер на сите времиња во Италијанската лига во историјата со постигнати 250 голови. Но, легендата за Тоти не е поврзана само со неговите технички способности. Постојат и други талентирани фудбалери низ историјата, и ќе продолжат да постојат. Има и други фудбалери кои ја поминаа целата своја кариера играјќи за еден тим. Она што го издвојува Тоти од другите е тоа што за разлика од Дел Пиеро и Малдини, со одлуката да остане во Рома тој се откажа од најважното нешто што
32 - VOICES
фудбалерот може да го има: победата. Тој сакаше нешто уште поголемо: безусловната љубов на неговите луѓе. Тоти е нежен херој, гол крал. Тој ја персонифицира унијата помеѓу огромното и трагичното. Со одлуката да остане во Рома тој ја прифати можноста за загуба. Тој оствари огромни предизвици, и повторливо доаѓаше толку блиску до победата, но ретко кога успеваше. Во неговата долга кариера, ја освои серијата А, две титули во Италијанскиот куп, и
sport две титули во супер купот на Италија. Со италијанскиот национален тим го освои Светскиот куп во 2006 година. Луѓето постојано го прашуваат Тоти зошто никогаш не го напушти Рома во потрага по трофеи. Тој одговара: израснав играјќи за Рома и сакам да умрам играјќи за нив, затоа што бев нивен фан. Рома е мојата фамилија, пријатели, и луѓето кои ги сакам. Рим е морето, планините и спомениците. Овој клуб, овој град е мојот живот. Љубовта која ти ја пружи Рим, ниту еден град не може да ти ја даде. Да освои еден трофеј играјќи со својот тим за него изгледа како да освои 100 трофеи на друго место. Тој имаше понуди. Реал Мадрид дојде но беше културно избркан. Манчестер Јунајтед ја проба својата среќа во 1999 и 2000 со Алекс Фергусон зборувајќи отворено за неговата восхит кон талентот на Тоти. Секако, тој можеби ќе победуваше многу
повеќе но дефиницијата за успех е субјективна. Тоти им поклони многу повеќе на луѓето од Рим што еден трофеј некогаш ќе може. Тој им подари лојалност и надеж. Тој им подари шанса да ја проживеат секоја игра преку човекот кој луташе на истите улици кои лутале и тие како мали. Најважно од се, тој си го сочува својот идентитет. Ова е најдоброто од Франческо Тоти со тој тим, неговиот тим. Се уште не сме сигурни што ќе правиме почнувајќи од утре. Можеби менаџерот, можеби тој ќе продолжи да игра фудбал, најверојатно во Мајами. Но што е важно? Во нашата фантазија, Франческо Тоти засекогаш ќе носи жолто-црвен дрес. Што и да прави. Каде и да е.
Од Игор Џиаманко Превод Емилиа Апостолова
VOICES - 33
sport
History of chess
CHESS –A GAME OF ROYALS ORIGIN OF CHESS AND CHANGES THEREAFTER… According to chess historians, chess is one of the oldest games in existence, that originated around 6th century AD. In those times, The Indian Rajah (King) believed that war was the most effective school to learn the values of valor, decision-making, endurance, circumspection and bravery. Because of this it is believed that war was chosen as the model of the game. The most fascinating and frequently repeated story credits the invention of the game to the holy saint, Sissa, at the courts of the Indian King, Balhait. The King was disturbed by the prevalence of gambling and the addiction with the games of pure luck. He summoned Sissa and requested the wise man to create a game, which would require pure mental qualities of prudence, foresight, valor, judgment, endurance, circumspection and analytical and reasoning ability, to oppose the teaching of games in which luck decides on the outcome by the throw of a dice. At some time thereafter, Sissa returned to the court of the King with a board (Ashtapada) consisting of 8x8=64 squares with rules not much different from the ones we use today. There were two armies of different colors consisting of 32 men each in which the object was to capture or slay the king of the opposing army. In this game there used to be four participants due to which it was named ‘CHATURANGA’ meaning ‘four bodies’: elephants, horses, chariots and foot soldiers. Another name for this game was Ashtapada meaning ‘eight steps’. Sir William Jones, laid that chess under the Sanskrit name Chaturanga was exported from India into Persia in the 6th Century AD and by the natural corruption, the old Persian changed the name into Chatrang; but when their country was afterwards taken possession of the Arabs, who had neither the initial nor the final letter of their alphabet, they altered it further into ‘SHATRANJ’.
34 - VOICES
sport
The Persian Poet Firdousi, in his historical poem, ‘The Shahnama’, gives an account of the introduction of Shatranj into Persia in the reign of Chosroes I Anushirwan, to whom ambassadors from the sovereign of Hind (India), with a chessboard and men asking him to solve the secrets of the game, if he could or pay tribute. The King asked for seven days grace, during which time the wise men vainly tried to discover the secret. Finally, King’s minister took the pieces home and discovered the secret in a day and a night. Shatranj as Forbes has pointed out, is foreign word among the Persians and the Arabians, whereas its natural derivation from the term chaturanga is obvious. Even the word ‘check-mate’ is derived from the Persian term ‘Shah-mat’, which means ‘The King is Dead’. The Sanskrit translation of this term would be Khastra Mruta.
1400 years went by before the game reached the western world. The Moors brought it to Spain; the Italians learned it from the Saracens with remarkable speed. In India His Majestic Beneficence and his Vizier led the pieces represented division of the king’s army – Elephant, Horse, chariots, and foot soldiers, into battle. The Vizier was to become a Queen in the European version of the game and in the course of history The Indian Elephants metamorphosis into Bishops and the Chariots into Rook. One of the set of counters used in the chess are ‘The Rooks’. Rook is similar to Indian chariot, protecting the army’s flank. The term originated from the Persian term ‘Roth’ that means a Soldier. The Persian term is derived from the Indian term ‘Rukh’, which is obviously seems to have generated in the Sanskrit word Rakshak which means a soldier which means, “to protect”. ‘The Bishop’ amongst the Persians was called Pil (Elephant) but the Arabs not having the letter ‘P’ in their alphabet, wrote it ‘Fil’, or with their definite article, Al-Fil (The Elephant). It was the next in command and a force assisting counselor or minister. The elephant were represented by short upright pieces deeply split on top, symbolizing the tusks of these animals. This shape was erroneously interpreted as ‘a fools cap’ in France and as ‘a Bishops miter’ in Portugal and in many English-speaking countries.
VOICES - 35
sport
‘The Queen’ in Europe where women did not play the subordinate role assigned to them in the orient represented ‘The Advisor’. The Queen is the curvaceous of the modern pieces and has undergone changes in name, sex and power. In Shatranj, this piece was called ‘Firz or Farz’ meaning counselor or General. ‘The Knight’ as a symbol has come to represent the virtues of chivalry with their mane and tail exquisitely sculpted and flowing in the breeze. Their features have been delicately accented in the Staunton chess set. Phidias was the sculptor who worked on the Parthenon (Elgin Marbles) and is considered the greatest sculptor of ancient Greece. The Grecian statues were designed in accordance with a set of mathematical proportions and Phidia’s Supreme masterpiece was the Parthenon of Athens. The Horse became identified with rider on horseback, Knight in English, Cavalier in French, Cavaliere in Italian, Springer in German and so on. The game framework has remained fixed since this period. It is a square board on which horizontal and vertical lines mark off eight rows of eight cells each. The squares on the traditional boards are always referred to as black and white, the same as chessmen regardless of their actual color.
Many Jewish and Christian scholars have played chess. The early Christian church condemned the game, which shows the full force of the intolerant medieval mode of thinking prevalent during that period of florescence. Chess is played in many eastern countries, which shows that the game has global appeal. For 500 years chess was played in Europe with the rules inherited from the Moslems. But it took so long to play a whole game that most players confined themselves to solving special positions. During the later part of the middle ages, leading Spanish and Italian Players proposed sweeping changes in the rules that shortened the game considerably. By the end of the 15th century, the new rules had been accepted in all European countries and gradually the oriental countries followed suit. As players everywhere preferred the shorter game, it transpired that within 100 years it was again played with same rules but on a near global basis. Because of its previous preeminence among intellectual pastime favored by the Upper class, Chess is also called THE ROYAL GAME. Uğur Doğuş
36 - VOICES
interview
FORMAL AND SEMI-FORMAL SETTINGS IN VARIETY OF PUBLIC AND PRIVATE SPACES
Undoubtedly, Hristina Ivanoska and Yane Calovski are among the most influential art-names in the field of contemporary art in Macedonia. With their educational and exhibition experiences in some of the most relevant institutions abroad, they have acquired recognition and critical respect for their artistic practice that is exhibited internationally. In 2015 they were selected to be representatives of the Republic of Macedonia at the 56. Venice Biennial with the project “We Are all in this Alone”, an installation that addresses the concept of faith as a socio-political anomaly. Despite their international success, they remain very active in the independent arts and cultural sector in Macedonia through the work of their organization, press to exit project space, established in Skopje in 2004. Recently they curated and organized, together with their collaborator, arts historian and curator Jovanka Popova, the latest, 6th edition of the annual International Symposium ‘Curating Exchange’ this year titled, ‘Spaces, Functions, Fictions and Other Commons’. 1. What gave you the idea and inspiration for the latest edition of the symposium and specifically the series of presentations and lectures dedicated to topics of public space and commons and the role, as well as the work, of the curator in the contemporary research and practice? Тhe role and the position of the curator as a critical instigator and educator in the processes of content-negotiation and the different perceptions about the socio-political role of public space, as well as the idea of commons and public space, were our inspiration behind the newest edition of the International Symposium Curating Exchange. The sixth edition of the symposium is titled "Spaces, Functions, Fictions and Other Commons" and includes presentations of Ludwig Kittinger, Ana de Almeida and Phelim McConigly artists and founders of <dienstag abend> art collective from Vienna, Austria; Mauro Gil-Fournier, architect and co-founder of SIC | VIC Studio, from Madrid, Spain; Sebastian Cichocki chief curator of the Museum of Modern Art in Warsaw, Poland; as well as Klelija Zivkovic, a social designer and Dorotej Neshovski, an interdisciplinary artist, both from Skopje, Macedonia.
VOICES - 37
interview The invited guests will contribute in a variety of discursive presentations and projects that question changing ideas about the social and cultural dimension of the ever-evolving interdisciplinary notions between art, architecture, and theory. Ultimately we wanted to address creativity in relation to urban space where power relations are subjected to scrutiny via critical and discursive forms and practices. We initially started the project in 2012 аs an annual multidisciplinary project addressing local, regional, and international need for an insightful and qualitative exchange of experience and knowledge in theoretical and artistic research, curatorial practice and education. It is something that we felt it was needed in context of Skopje considering its socio-political and cultural experience of its recent past. 2. Do you think that in Macedonia there is enough understanding about the social, cultural and even political importance of these kinds of events as well as the questions they address? Yes and no. On one hand we do know that there are people in the wider cultural field that are interested in the questions we want to open up so year after year we try to engage and expend our programs. On the other hand, we also know that we need to popularize our projects and programs and cultivate new audiences outside the professional field. This is easier to be said then to be done. Considering that the independent arts and culture scene is fairy marginalized in our society and we lack spaces, infrastructure and funding to expend and grow our programs and activities. But our recent success with the project is giving us reasons to remain optimistic that understanding the social importance of these kinds of events will grow during the time. 3. The way you have developed this project is also in line with a form of a conceptual collaborative practice. What is the role of conceptual art in your practice? And what, if any, would be the input of Bachtin’s theories in the overall concept of the symposium? Conceptual art is the cornerstone of contemporary art, so its relevance is undiminished. What happened is that conceptual art is very much established on one hand as an art history on the other hand is the most vital component in contemporary art. What we are doing now is embedded in the legacy of the 1960’s and the dematerialization of the object and the subsequent fusion of visual, theoretical and curatorial frames and practices. As part of one of the lectures in the symposium, Sebastian Cichocki argues that we now live in ‘post-artistic’ times. So in that context is interesting to readdress Bachtin, and especially the concepts of discursiveness and contextualization of art, which are of great importance in our work. , Understanding the concept of what are and how we can discuss discursive practices, as well as the concepts of community, history and place, can easily be traced back to Bachtin and his theories.
4. You called your event "The 6th International Symposium Curating Exchange: Spaces, Functions, Fictions and Other Commons" - why did you chose the term Symposium? 38 - VOICES
interview Symposium as a form of academic, intellectual, creative and ultimately social gathering where a free interchange of ideas flows and converges over time perfectly suited our intention for how we wanted to see the project feel like. We wanted to think of a social and elastic form where presentations, workshops and public actions can be delivered in formal and semi-formal settings in variety of public and private spaces. Symposium to us is a metaphor for a system of values that over time generates a critical collection of opinions on a subject. The idea was also to relate or tease our activities to academic discourse and point out to the fact we have to readdress the ways we look and speak about concepts related to curatorial work, art and theory in general. Ultimately, we strived via the form of the symposium to connect theoretical with practical knowledge and experience and welcome variety of guests and audiences to participate in the discussions. The concept of a symposium for us has become a metaphor for the ultimate democratization and decentralization of knowledge. 5. Both of you have had educational experience abroadwhat is the difference in the art education youâ&#x20AC;&#x2122;ve had compared to what is offered in our country? We both have experience with education abroad in different countries and contexts, such as USA, Japan, The Netherlands, Sweden and Austria. Regardless of the level of study or the specificity of the program, seems to us that the biggest difference is the experimentation with the curriculum, the interdisciplinary approach and the opportunity to produce independent work. The â&#x20AC;&#x2DC;student teacherâ&#x20AC;&#x2122; relationship is also something that is an understood more in terms of mentorship, or even partnership, with dialogue and constructive criticism as cornerstone of the relationship. Furthermore, the practical knowledge as part of the studies is something that is missing here, students finish art and theory programs not having practical skills to survive in the real world of freelance work. Art education in Macedonia is still lacking the standards and the diversification in the teaching staff so that traditional departments such as painting, sculpture and printmaking could feel updated for the world and the context of art today. 6. The local, but also international art scene, functions with much solidarity as far as I can see; why do artists need so much solidarity? Solidarity is a concept that has a particular political currency in the neoliberal system we are sucked in. Solidarity has become our second language and a form of a resistance. We always have to consolidate our intellectual and material resources and help each other to make things happen. It has always been like that. We rely on each other since we live and work in a system where the non-institutional art scene is marginalized out of fear of those in power. So we need each other to build each other up, to manifest our shared values and ideas for the society we want to build, for the changes we want to make.
By Igor Pop Trajkov
VOICES - 39
Food
Ingredients (8 persons) : - 6 yolks - 40 cl fresh cream - 25clmilk - 200g sugar/vanilla sugar
Recipe « Crème B rulée » Crème brulée is a desert pudding with caramelized sugar, French, Spanish and English argue about the origin, the earliest known reference to crème brûlée in print appears in François Massialot’s 1691 cookbook Cuisinier royal et bourgeois. The name “burnt cream” was used in the 1702 English translation. Confusingly, in 1740 Massailot referred to a similar recipe as crême à l’Angloise, ‘English cream’. Crème brûlée became extremely popular in the 1980s, “a symbol of that decade’s self-indulgence and the darling of the restaurant boom”.
Ingredients, 8 persons) : - 6 yolks - 40 cl fresh cream - 25cl milk - 200g sugar/vanilla sugar
Have fun with the recipe !
Recipe : - Boil milk, put away from the stove, add cream and (vanilla) sugar. - Put the mix over medium fire, add yolks (important ! don’t boil the mix). - Pour it into small individual dishes. - Cook it in water bath for 50 minutes at 180°C. - Let it cool for 20 minutes, put brown sugar on the top and let it caramelize sugar with kitchen blowtorch.
40 - VOICES
You can put some soja, coco milk to replace the milk. You can also flavor it with chocolate, tea, coffee, fruits, honey, maple syrup. The dish can also become salty if you add tomato, spicies, foie gras, cheese.
Food
Крем Бруле Крем Брулето е пудинг со карамелизиран шеќер. Французите, Шпанците и Англичаните негодуваат околу потеклото. Најраната вест поврзана со овој десерт се појавува во книгата за готвење на Франсоа Масалот од 1691 година. Изразот ,,прегорен крем” беше користен до 1702 година. Збунувачки е што во 1740 година, Масалот објави сличен рецепт познат како Англиски крем. Крем Бруле стана многу популарен во 1980-те, симбол на декадното самоуживање и омилен ресторантски бум.
Играјте си со рецептот! Состојки (8 порции) - 6 жолчки - 40 г свежа павлака - 25 г млеко - 200 г шеќер / ванилин
Можете да ставите соја или кокосово млеко наместо млеко. Исто така, можете да додадете вкус на чоколадо, чај, кафе, овошје, мед или јаворов сируп. Порцијата може да биде и солена ако додадете домати, зачини, паштета од патка или пак сирење.
Начин на подготовка Зовријте млеко и ставете го на страна од печката, додадете ја павлаката и ванилиниот шеќер (не зовривајте ги овие состојки заедно). Ставете ги во мали чинии и гответе ги 50 минути на 180 целзиусови степени. Потоа, оставете го да се олади 20 минути, ставете кафеав шеќер на врвот и оставете да се карамелизира.
Превод Ангела Рајчевска
VOICES - 41
To read other editions on
https://issuu.com/vcsvoices
Join us on
https://www.facebook.com/vcs.skopje https://voiceskopje.org