VOICES March 2015 by Volunteers Centre Skopje: VOICES magazine

VOICES Magazine for all young people in Macedonia

March 2015

Occupation or Liberation?

Како да бидеш ЕВС волонтер

English Македонски Shqip

Editorial

арт - месец на Меѓународниот ден на Жената, Ден на Свети Патрик, Меѓународниот ден на планетата Земја и денот на Пи. Исто така - ќе откриете и самите - месец на уште неколку, повеќе непознати, понекогаш и чудни прослави (повеќе за ова ќе прочитате во текстот Празнувајќи го март). Во Македонија, март е месец каде студентската окупација на универзитетот заврши - за овој голем настан повеќе можете да прочитате во нашата главна тема за овој месец. Изненадувачки, има некои работи кои не треба да ги правите во март или доколку сте постари од 25 години (за ова ќе прочитате во „10 работи...“), но читањето на поема не е една од нив.

Тимот на ВОИСЕС

2 - VOICES

arch - month of the International Women’s Day, St. Patrick’s Day, Pi Day as well as the International Earth Day. Also - as you are going to discover - a month of few other, rather unkown, sometimes even bizzare celebrations (see Celebration in March for more). In Macedonia March is the month when student university occupation ended - a big thing down here as you can read in our Topic of the month. Surprisingly, there might be some things you should not do in March or if you are older than 25 (see Ten things... for more), but reading a poem is not one of them. Enjoy this month’s new, improved edition of VOICES!

VOICES team

Contents TOPIC OF THE MONTH 4

Occupation or liberation?

Celebrating March

Kristina Saltirovska

Ana-Marija Karadjovska

CULTURE

Karate - dream and reality

Intercultural experiences in Istanbul Elena Anchevska

SPORT

Dzvezda Mihajlova

Awareness & Information Jacopo Landi

« Crouch, bind, set ! »

Paul Angles

LIFESTYLE

Youth awareness of NGO’s

OPINION

VCS Movie Nights Everything is Illuminated Monika Naglova

Ivana Angjelovska

ERASMUS+ WORLD 13

Switzerland. Education, travel and friendship Ivana Angjelovska

INTERVIEW 10

TRAVELLING

How to be an EVS volunteer

Ten things you should not do anymore when you are older than 25

Monika Naglova

Paul Angles

VOICES TEAM:

Aleksandra Arsik Aleksandra Kolozheg Ana-Marija Karadjovska Angela Gjekanovikj Anita Kirkovska Arbina Ajdar Bojana Drangova Bujar Islami Damjan Serafimovski Dzvezda Mihajlova Elena Anchevska Elena Micevska

Emilija Nikova Gjoko Vukanovski Hrstina Tanevska Ivan Milosevski Ivana Angjelovska Ivana Antevska Jacopo Landi Jana Gjorgjievska Kiril Dimitriovski Kristina Buzaroska Kristina Saltirovska Lirie Memeti Marina Tanevska

Martina Dimevska Mihajlo Donev Milan Gjapik Milica Kaevska Monika Naglova Nikola Peshevski Paul Angles Tamara Canevska Sanja Stojcheva Simona Georgievska Sokol Makolli Zuhri Kamberi

Production & Coordination:

Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski Sanja Stojcheva

Contact:

Volunteers Centre Skopje Emil Zola 3/2-3, 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk

VOICES - 3

Topic of the month

Окупација или ослободување? Occupation or liberation? Okupim apo çlirim? Students undertaking a great endeavour – towards the realization of student rights and university autonomy Студентите во поход – кон остварување на студентските права и универзитетска автономија Studentët ndërmarrin përpjekje të mëdha – drejt realizimit për të drejtat e studentëve dhe autonomisë universitare 4 - VOICES

Topic of the month

од Кристина Салтировска by Kristina Saltirovska

t was November when the students raised their voices for the first time – decisively, resolutely, proudly, and adamantly. Many thought that first march will be like many previously done – impeding us from getting to work on time, but easily avoidable, and even more easily forgettable. That did not happen. Two months and several marches and protests later, the students remained resolute and determined to endure in the fight against the unwanted new higher education law. From the moment I started working on this article only several days ago, a couple of important events occurred in the student story – a moratorium was placed on the questionable law, the students met the chancellor and minister, many lectures and debates took place on the Faculties, the students spent 7 more nights on the ‘battle field’, and finally – an agreement was reached for a new law! The students, as well as the education, won the first battle!

shte nëntor kur studentët ngritën zërin për herë të parë – me vendosmëri, me vendosmëri, me krenari dhe me ngulm. Shumica menduan që ai marshim i parë do të jetë si çdo tjetër që ishte bërë më parë-duke na shkaktuar vonesa në punë, por lehtësisht të shmangshme, dhe më të lehtë për ta harruar. Kjo nuk ndodhi. Dy muaj dhe disa marshe tjera e pastaj protesta, këta studentë qëndruan me vendosshmëri në luftë kundër ligjit të padëshiruar për arsimin e lartë. Prej momentit që unë nisa të punoj në këtë artikull disa ditë më parë, disa evente të rëndësishme kanë ndodhur në storien e studentëve – është vendosur moratorium në këtë ligj të diskutueshëm, studentët janë takuar me kancelarin dhe ministrin, shumë ligjerata dhe debatë janë bërë në fakultete, studentët qëndruan 7 netë të tjera në ‘fushëbetejë’, dhe në fund është arritur marrëveshje për ligjin e ri ! Studentët, poashtu arsimi, fituan betejën e parë !

еше ноември кога студентите за прв пат кренаа глава, високо, одлучно, гордо и непоколебливо. Многумина мислеа дека тој прв марш ќе биде како и многу други маршеви и протести, ќе не попречи да стигнеме на работа на време, но кога ќе заврши, ќе биде лесен за игнорирање, и уште полесен за заборавање. Тоа не се случи. Два месеци и неколку маршеви и протести подоцна, студентите останаа одлучни, сплотени и спремни да истрајат до крај во борбата против непожелниот нов закон за високо образавание. Од моментот кога започнав да работам на оваа статија пред само неколку дена, се појавија неколку важни моменти во студентската приказна – спорниот закон беше ставен во мораториум, студентите од Пленумот се сретнаа со ректорот и министерот, многу предавања и дебати се одржаа на факултетите, студентите

VOICES - 5

Despite all this, and even after the end of the occupation, many are questioning what were the students protesting against? Why were they boycotting the lectures all students are paying for? For a longer while, the Faculties were ‘occupied’ by students going after a diploma, professors with no motivation to teach, amphitheatres that hadn’t seen real enthusiasm for a while, hallways witnessing students’ disappointments and troubles, and confused faces, powerless to influence things that directly affect them. Both the students and the government agree on one thing – education reforms are needed. However, their views on how to achieve this are greatly discrepant. In a situation where the two sides are unequal from the get-go, the students decided to upgrade their position and take things into their hands. They decided to take back their own temple of knowledge by occupying it. What did that ‘occupation’ look like? I was personally participating in every protest, as well as a great number of the lectures organized by the Plenum. As a student who graduated at the Faculty of Philology and spent 4 years there, I’m fascinated by the atmosphere which literally reigns at my beloved Faculty! Now, the Faculty became a place full of students who know what they want, know what they are

6 - VOICES

Pavarësisht nga e gjithë kjo, madje edhe pas rrënimit të okupimit, shumica bëjnë pyetje se kundër kujt studentët protestuan ? Pse të gjithë studentët bojkotonin ligjëratat që kishin paguar ? Për një kohë të gjatë, fakultetet ishin ‘okupuar’ nga studentët që shkonin pas diplomave, profesorë pa motivim e të mësuarit, amfiteatret që nuk kishin parë entuziazëm të vërtetë për një kohe, korridore duke dëshmuar zhgënjimet dhe problemet e studentëve, dhe fytyra të hutuara, pafuqishëm për të ndikuar në gjëra që drejtëpërdrejtë ndikojnë nw ta. Që të dy, studentët dhe qeveria u pajtuan për një gjë – reforma arsimore janë të nevojshme. Megjithatë, pikëpamjet se si të arrihet kjo janë shumë në mospërputhje. Në situatën ku të dyja palët janë të parabarabarta prej merrshko, studentët vendosën për të përmirësuar pozitën e tyre dhe të marrin gjërat në duart e tyre. Ata vendosën për të marrë prapa tempullin e tyre të diturisë duke e okupuar. Si dukej ky ‘okupim’ ? Unë personalisht merrja pjesë në secilën protestë, poashtu edhe në numër të madh të ligjëratave të organizuara nga Plenumi. Si student që diplomoi në Fakultetitn e Filologjisë dhe kaloi 4 vite aty, jam e fascionuar nga atmosfera që mbretëron në Fakultetin tim të dashur !

поминаа уште 7 ноќи на ‘бојното поле’, и конечно падна договор за нов закон! Студентите, а со тоа и образованието, ја извојуваа првата битка! И покрај сето ова, и откако заврши окупацијата, многумина се прашуваат: За што протестираа студентите? Зошто ја бојкотираа наставата за која сите студенти плаќаат? Долго време факултетите беа ‘окупирани’ од студенти кои бркаат дипломи, професори без мотивација да предаваат, предавални кои одамна не виделе вистински ентузијазам, ходници кои сведочат за разочарувањата и маките на студентите и збунети лица кои се чувствуваа немоќни да влијаат на работите кои директно ги засегаат а за кои не можат да проговорат. Студентите и владата се согласни за едно нешто – потребни се реформи во образовниот систем. Но, начините на кои тие сакаат да го подобрат образовниот процес се разликуваат во огромна мера. Во ситуација каде двете страни, кои на самиот старт не се рамноправни, не можат да се договорат за компромис, студентите одлучија да ја подобрат својата позиција и да ги преземат нештата во свои раце. Тие одлучија да си го вратат назад сопствениот храм на знаењето преку негова окупација.

Topic of the month doing, and are sincerely interested in acquiring new knowledge. Amphitheatres are full at every lecture, hallways are full the entire time, interesting conversations are being led everywhere! A completely new spirit is omnipresent in the old premises, a spirit of solidarity, a feeling of initiative and goal, a feeling of pending change… A change which is to come soon, as it is greatly needed!

Tani Fakulteti u shëndrrua në një vend përplot me studentë që e dijnë se çfarë duan, dijnë se çfarë janë duke bërë, dhe sinqerisht të interesuar në kërkesën e njohurive të reja. Amfiteatret janë plot në cdo ligjëratë, korridoret janë përplot gjatë gjithë kohës, biseda interesante duke u udhëhequr kudo ! Një frymë krejtësisht e re e gjithëpranishme në ambiente të vjetra, frymë e solidaritetit, ndjenjë e inciativës dhe qëllimit, një ndjenjë në pritjë të ndryshimit… Një ndryshim që do të vijë s’shpejti, aq shumë të nevojshëm !

На крајот, како изгледаше таа студентска “окупација”? Јас лично учествував на сите протести, како и на голем број од предавањата организирани од страна на Пленумот. Како студент кој дипломираше и помина 4 години на Филолошкиот факултет, фасцинирана сум од атмосферата која буквално владее на мојот сакан факултет! Сега, факултетот стана место полно со студенти кои знаат што сакаат, знаат што прават, и искрено се заинтересирани да усвојат ново знаење! Амфитеатрите се полни на секое предавање, аулите се полни во секој момент од денот, а интересни разговори се водат насекаде! Се чувствува сосема нов дух во старите простории, се чувствува духот на новото време, духот на солидарноста, чувство на иницијатива и цел, чувство на промена... Промена која треба да дојде набрзо, бидејќи е страшно потребна!

VOICES - 7

CelebratiNG

March

By Ana-Marija Karadjovska

eople all around the world have different habits, cultures and ways of life. One simple day as any other, can have a different meaning for a Spanish, Australian, Macedonian, Ukrainian, Canadian, Japanese, or any other person and not only because of their different backgrounds, social status, living conditions or time zones. One day can as well mean a different occasion to celebrate. When we think about holidays in March, the first thing that comes to mind is the 8th of March- the International Women’s Day. This holiday began with women’s socialist movements and nowadays, we hope, serves mostly as a reminder of the respect and equality women should have in all areas of life. In Macedonia, it also means avoiding bankruptcy for a lot of flower shops. But apart from this holiday, what else do we really know about celebrations in March worldwide? The 1st of March is the International Zero Discrimination Day, so Americans, for example, don’t even discriminate against pigs – they prove it by having a National Pig Day and show respect to these clever animals, the amazing domesticated pigs. But there’s more! They even have a Peanut Butter Lovers’ Day on the same date – because everyone deserves to have at least one sticky day a year. In another part of the world, in Paraguay, they have more important things to celebrate on this day, like their heroes (Heroes’ Day). Introduction of new holidays has been gaining popularity recently, so the latest news is that the 4th of March 2015 will be Grammar Day! Here’s to all those Grammar Nazis who will definitely find some-

8 - VOICES

thing to complain about in both the English and the Macedonian version of this article. If you thought Labor Day was on the 1st of May- think again! At least if you’re in South Korea, where they celebrate it on the 10th of March. A lot of labor is needed in Gabon on the 12th of March, because of their National Renovation Day – no house is every truly finished, right? March 17th is a big deal in Ireland, where St. Patrick’s Day, which began as a religious feast day for the patron saint of Ireland, has now become an international festival celebrating Irish culture with parades, dancing and special foods. And seems to also be the best, most justified excuse for getting drunk. 19th of March is the Youth Day in Zambia, celebrated in Tunisia two days later. In India this holiday is on the 12th of January and in Venezuela it’s on the 12th of February, while the International Youth Day is actually on the 12th of August. No matter the date or the country, it’s goal is to praise youngster as being the future of the world. One of the best days in March should be March 20th, because it brings together the celebrations of the Start of Spring in Europe, the International Earth Day and the International Day of Happiness. Nothing like a pursuit of a fundamental human goal like happiness, while caring for our planet, on a nice and sunny spring day!

Topic of the month

Празнувајќи го

Март Ана-Марија Караџовска

уѓето од различни страни на светот имаат различни навики, култури и начин на живот. Еден обичен ден како и секој друг, може да има различно значење за еден Шпанец, Австалиец, Македонец, Украинец, Канаѓанец, Јапонец или било која друга личност, не само поради тоа што доаѓаат од различни средини, социјален статус, животни услови или временски зони. Еден ден, може да значи и различна причина за празнување. Кога ќе помислиме на празниците во Март, прво нешто кое ни доаѓа на ум е 8-ми март, Меѓународниот ден на жената. Овој празник започнал во склоп на социјалистичките движења на жените, а денес, се надеваме, е воглавно потсетник за почитта и еднаквоста кои жената треба да ги има во сите апсекти на животот. Во Македонија, тој ден значи и избегнување на банкрот на многу цвеќарници. Но освен овој празник, што уште знаеме за прославите во март низ светот? Први март е Меѓународниот ден за недискриминирање, па на пример Американците не ги дискриминираат ниту прасињата – тоа го докажуваат со Националниот ден на прасето, со кој им укажуваат почит на овие умни животни, питомите прасиња. Но тоа не е сè! Тие имаа дури и Ден на љубителите на путер од кикиритки на истиот датум – бидејќи секој заслужува по барем еден леплив ден во годината. Во друг дел од светот, Парагвај има поважни нешта за празнување, како нивните херои (Ден на хероите). Воведувањето нови празници станува сè попопуларно, па најновите вести се дека 4 март 2015 ќе биде Ден на граматиката! Поздрав до сите Нацисти за граматика, кои сигурно ќе најдат

нешто што не чини и во англиската и во македонската верзија на оваа статија. Ако си мислевте дека Денот на трудот е на 1-ви мај, препрашајте се! Барем ако живеете во Јужна Кореа, каде тоа се прославува на 10 март. Многу труд пак е потребен во Габон на 12 март заради Националниот ден на реновирањето – секоја куќа може да се подобри, нели? 17 март е многу значаен во Ирска, каде празнувањето на Денот на Св. Патрик, кое започнало како религиозна гозба за денот на светецот и патрон на Ирска, денес е меѓународен фестивал кој ја слави ирската култура со паради, танц и посебна храна. Исто така, се чини дека тој е најдобрата и најоправданата причина за пијанење. 19-ти март е Ден на младите во Замбија, а истиот во Тунис се прославува два дена подоцна. Во Индија, овој празник е на 12 јануари, а во Венецуела на 12 февруари, додека пак Меѓународниот ден на младите е всушност на 12 август. Без разлика на датумот или државата, негова цел е да ги слави младите, кои се иднината на светот. Еден од најдобрите денови во март треба да е 20 март, бидејќи ги комбинира прославите на почетоткот на пролетта во Европа, Меѓународниот ден на Земјата и Меѓународниот ден на среќата. Нема ништо подобро од достигнување на основната човечка цел - среќата, додека се грижиме за нашата

VOICES - 9

Interview

Карате - Сон и Реалност Интервју со Андреј Ристески

ндреј Ристески е младо момче кое има 16 години и е ученик во средното медицинско училиште „Ѓорче Петров“ во Прилеп и во иднина се гледа како дел од медицинскиот свет - иден фармацевтско лабораториски техничар.

Негово главно хоби кое Андреј со години го практикува е спортот односно спортската дисциплина карате – тој е најмладиот македонски карате мајстор. Своите почетоци ги има започнато во карате клубот „Спорт 94“ од Прилеп .

братучед Тодор Ристески кој е врвен каратист во Македонија и пошироко. Откако појдов на првиот тренинг кај мојот тренер Петар Белистојански каратето многу ми се допадна како спорт, затоа што е многу различен спорт во однос на другите спортови, спорт кој што има дисциплина, спорт што има предизвици и уживање. Имам црн појас, тој се добива со вежбање на кати (форми на движење), има повеќе различни појаси од кој црниот е највисоко ниво, а потоа следуваат степени на црн појас тие се нарекуваат дан на пример: прв дан, втор дан, трет дан итн... Моментално јас имам црн појас прв дан. Преку мојот клуб во кој тренирам „Спорт 94“ од Прилеп станав дел од Карате Федерацијата на Македонија - КФМ и имам добиено натпреварувачки картон со кој можам да се натпреварувам на натпревари кои се поддржани од КФМ.

1. Како и зошто каратето стана твое хоби Андреј? Андреј: Каратето стана мое хоби уште од мојата 8ма година, од како знам за себе тренирам карате. Прв пат се запознав со каратето откако мојот татко ме однесе на еден тренинг во карате клубот „Спорт 94” во мојот град, таму тренираше мојот

2. Член си на Карате Федерацијата на Македонија, ќе можеш ли да ни раскажеш повеќе за тоа како е да се биде член на КФМ и сподели ни дел од твоето искуство со КФМ. Андреј: Да, јас сум член на КФМ, имам освојувано многу златни медали на државни и меѓународни првенства но исто

Андреј како и секој млад човек сака да се дружи со своите пријатели, неговото хоби е возење на велосипед, слушање музика, сурфање на интернет, а исто така во слободно време тој е дел и од многу младински организации и е член во училишните секции.

10 - VOICES

така сум имам настапувано под црвено-жолтите бои. Македонија ја имам претставувано на три балкански и едно европско првенство. Како помал имав многу повреди поради кои изгубив дел од првенствата. Прво мое првенство каде што настапував за Македонија беше Балканското првенство во 2012 кое што се одржа во Херцег Нови, Црна Гора, таму настапував во категоријата на деца до 70кг и станав вицешампион во таа категорија. Следната година 2013 се борев на Балаканското првенство во Крагуевац, Србија. Таму бев 3 во екипна конкуренција на Јуниори и Кадети. Потоа следуваше Балканското првенство во Софија, Бугарија во 2014 година. Тоа ми беше мој прв настап надвор од Македонија во категоријата на Јуниори +76кг и направив добар успех, а тоа е 3тото место кое што го делев со репрезентативец од Хрватска. Тој медал ми е многу драг бидејќи ми го „отвори“ патот за Европското првенство во Цирих, Швајцарија за кадети, јуниори и јуниори до 21 година. Освен 3тото место поединечно, екипата на македонската машка јуниорска репрезентација од која што бев дел успеа да освои второ место на пиедесталот што е доста добар

од Ивана Анѓеловска by Ivana Angjelovska успех. Последното првенство на кое земав учество е Европското првенство во Цирих, Швајцарија каде го освоив 7-мото место. 3. Какво е чувството за еден млад човек да е 7ми на Европското Првенство и кои се твоите следни планови на рингот? Андреј: На првенството во Цирих ми е досега најдобриот пласман во мојата кариера т.е. 7мо место на Европско Првенство во Јуниорска конкуренција. Тоа чувство е неописливо, со тоа чувство си докажувам дека вложениот труд се вреднува, дека со напорна работа успехот е загарантиран. Моите следни планови се да се вложам во каратето уште повеќе од претходно, бидејќи моментално сум 7ми, но апетитите за успех константно растат. Следно првенство за кое што се спремам е наредното европско првенство на коешто планирам да одам на медал.

Karate – dream and reality

Interview

Interview with Andrej Risteski на славниот боксер Мухамед Али која гласи: „Ја мразев секоја минута од тренингот, но си реков, - Не се предавај. Страдај сега и живеј го остатокот од животот како шампион!“. На младите во Македонија би им препорачал да спортуваат, не е битно кој спорт, битно е да го сакаат тоа што го спортуваат и да им стане рутина. Нека ја извадат поуката од реченицата: Здраво тело, здрав дух. Спортот е добро нешто што не оттргнува од секојдневието, просто речено оставете ги телефоните, компјутерите и фејсбукот и СПОРТУВАЈТЕ!

ndrej Risteski is a young 16 years old boy and a student of the medical high school “Gjorce Petrov” in Prilep. This young man sees himself in the future as part of the medical world as a pharmaceutical laboratory technician. Andrej as a young man wants to hang out with his friends, his hobbies are cycling, listening to music, surfing the internet, and in his free time he is part of many youth organizations and a member of the school sections. His main hobby, which he practices for many years is sport, specifically the sport discipline karate - he is the youngest Macedonian karate master. He has started out in the Karate Club „Sport 94“ in Prilep .

Јас сум поттикнат да тренирам напорно од моите досегашни успеси. Исто така морам да споменам дека без поддршката од моите родители не би бил во оваа ситуација, помислата дека имаш некој зад тебе да те поддржува и поттикнува на секој нареден чекор буди чувство на сигурност во тоа што го правиш за да успееш во тоа што го работиш. Мое животно мото кое ме инспирира и води е една реченица

VOICES - 11

1. How and why did Karate become your hobby Andrej? Andrej: Karate has been my hobby since my 8th year, I’ve been training since forever. The first time I was introduced to karate was when my father took me to a training session in Karate Club Sports 94 in my town, my cousin Todor Risteski, who is a top karate in Macedonia and abroad, was training there. After my first training, with my trainer Petar Belistojanoski I really started to like karate as a sport, because it’s very different that all other sports, a sport that has discipline, challenge and enjoyment. I have a black belt, which is received by practicing katas (forms of movement), there are many different types of belts from which the black one is the highest level and is followed by degrees of black belt which are called dan, for example fisrt dan, second dan and so on.... I now have a black beltfirst dan. Through my club “Sport 94 “ in which I train, I have become part of the Karate Federation of Macedonia -KFM and have obtained a competitive card with which I can compete in competitions supported by KFM. 2. You are a member of the Karate Federation of Macedonia, can you tell us more about it’s like to be a member of KFM and share with us part of your experience with KFM. Andrej: Yes, I am a member of the KFM, I have won many gold medals at national and international championships but also I have performed under the “red and yellow” colors. I have represented Macedonia on the three Balkan and one European championship. When I was younger, I used to get injured a lot and because of that I’ve lost a few championships. The first championship where I represented Macedonia was the Balkan Championship 2012 which

12 - VOICES

was held in Herceg Novi, Montenegro. I was in the category children -70 kg and I became a champion in that category. The following year in 2013 I competed in the Balakan championship in Kragujevac, Serbia. There I was third in the team competition Juniors and Cadets. Then came the Balkan Championships in Sofia, Bulgaria in 2014. That was my first performance abroad in the Junior category + 76kg and I had good success, I shared the 3rd place with the contestants from Croatia. That medal is very dear to me because it “opened “ for me the way for the European Championships in Zurich, Switzerland for cadets, juniors and juniors up to 21 years. Besides winning 3rd place individually, the men’s junior team from Macedonia which I was a part of, succeeded in taking second place which is a great success. The last championship in which I took part is the European Championship in Zurich, Switzerland, where I won the 7th place. 3. How does it feel for a young man to be 7th on the European Championship and what are your plans in the ring? Andrej: In the tournament in Zurich I achieved the best ranking in my career. This feeling is indescribable and it has me proved that efforts are valued, that with hard work success is guaranteed. My next plan is to invest in my improvement even more than before, because I’m currently 7th, but the appetite for success keeps growing. My next stop is the European Championships on which I plan to get a medal. I am encouraged to train hard by my previous successes. Also I have to mention that without the support of my parents I would not be in this situation, having in mind that you have someone behind you, to support and encourage each subsequent step awakens a

sense of security in what you do in order to succeed. My life motto that inspires me is a single sentence from the famous boxer Muhammad Ali: “I hated every minute of training, but I said, - Do not give up. Suffer now and live the rest of your life as a champion.” To the youth in Macedonia I would recommend sports, any sport, it is important to love what you do and make it a routine. Let’s learn the lessons of the sentence: “In healthy body, healthy mind”. Sport is a good thing that takes us away from everyday life, just leave your phones, computers and Facebook and do sports!

Erasmus+

Intercultural experiences in Istanbul Истанбулски интеркултурни искуства

Përvojat interkulturore në Stamboll

од Елена Анчевска by Elena Anchevska

erhaba... resonated as we walked through the narrow streets in Istanbul, and then we got a question: “Where are you from? “And their comment on our response was: “Ooo you are coming from Macedonia, my great-grandfather lived there in the past”. Once in a shop that sold all sorts of decorations when we said that we are from Macedonia, they offered us Turkish tea and we were talking about Istanbul and Turkish culture. For someone who lives in Skopje like Urim and I, there was almost nothing uncommon in Istanbul. Only steep streets that when you climbed them you can enjoy in the view of Marmara Sea. The main purpose for which Urim and I went in Istanbul was

erhaba.. одекнуваше додека чекоревме по тесните Истанбулски улички, а следно прашање што го добивавме беше: „Од каде доаѓате?“ А нивниот коментар на нашиот одговор беше: A од Македонија доаѓате, е и мојот прадедо живеел таму. Еднаш во еден дуќан во кој се продават секакви украси кога кажавме дека сме од Македонија не нагостија и со турски чај и убав муабет разврзавме, зборувајќи за Истанбул и турската култура. За некој кој живее во Скопје како јас и Урим, речиси ништо во Истанбул не ни беше невообичаено. Само стрмните улички, кои кога ќе ги искачиш ќе можеш да уживаш во погледот кон Мраморното море.

e r h a b a …t h i r e s h t e gjithandej rrugëve të ngushta te Stambollit , kurse pyetjen që e degjonim drejtuar neve ishte: “ where are you from? “ kurse komenti I përgjigjes tonë ishte :a prej Maqedonie jeni a , po edhe babagjyshi im ka jetuar atje . Njiherit në një shitore ku shiteshin zbukurime të ndryshme kur treguam se jemi prej Maqedonie na gostitën me caj dhe me muhabet shumë të ëmbël dhe na tregonin për Stambollin dhe kulturën turke në përgjithsi . Për dikë që jeton në Shkup siç jemi unë dhe Urimi pothuajse asgjë nuk ishte e pazakontë përvec rrugicave të nalta dhe kur do të ngjitesh lartë në to kënaqesh me pamjen e bukur drejt detit . Qëllimi kryesor I shkuarjes në Stamboll për mua dhe Urimin

VOICES - 13

our participation in the training course, where we learned how to establish dialogue and resolve conflicts between people from different cultures. Through non formal education we learned about different cultures, stereotypes and prejudices that exist in the other societies which can sometimes lead to senseless conflict. And how can we be a part of conflict resolution? How to use mediation as a tool for a quick and painless solution of the conflict? Through questions and debates, we got some ideas how to build a bridges between majority and minority cultures in our societies. Through the method of informal education we were taught that all participating countries of this training course [Macedonia, Spain, France, Turkey, Croatia, Hungary and Germany] are facing with the same problems because of prejudices that exist between different cultures living in one community, and discrimination frequently appeared as a problem at the local and at the society level. It was interesting that shortly after the sessions we could implement what we had learned. Our group was so diverse, and all of us had to learn to understand and function in a diverse city like Istanbul, but we knew that each one of us is like a part of a wheel. Each one of us can build relationships and friendships around ourselves that provide us with the necessary strength to achieve community goals. If each person builds a network of diverse and strong relationships, we can come together and solve problems that we have in common. With Turkish national dishes, baklava and Turkish tea in the local restaurant where we ate, we continued our workshops learning more about Turkish culture. All of us wanted to learn more about

14 - VOICES

Главната цел поради која јас и Урим бевме во Истанбул беше нашето учество во тренинг курс, преку кој требаше да научиме како да воспоставиме дијалог и да решаваме конфликти кои се случуват помеѓу различните култури и народи. Преку неформалнoто образование учевме за другите култури, за стереотипите и предрасудите кои постојат и во другите општества кои понекогаш можат да доведат до бесмислен конфликт. А како да разрешимеме конфликт? Како да ја употребиме медијацијата како алатка за брзо и безболно решавање на конфликтите? Поставувавме прашања, дебатиравме, глумевме, дававме идеи. Преку методот на неформално образование учевме дека во сите земји учеснички на овој тренинг курс [Македонија, Шпанија, Франција, Турција, Хрватска, Унгарија и Германија] се соочуваат со истите проблеми, и во нашите општества поради предрасудите кои постојат помеѓу различните култури кои живеат во нашата околина често се појавуваа дискриминацијата како проблем на локално но и на општествено ниво. Интересно беше тоа што веднаш по сесиите можевме да го имплементираме наученото. Нашата група беше толку разнолика, а сите ние требаше да научиме да се разбереме и да функционираме во разнолик град како што е Истанбул, кој со еден мост се спојуваат Европа и Азија. Со наргиле и турски чај или во локалниот ресторант каде што јадевме турски национални јадења и баклава, ги продолжувавме нашите работилници учејќи повеќе за турската култура. Сите бевме

ishte pjesmarja ne trajnim prej të cilit duheshte të mësojm se si te krijojmë dijalog dhe si ti zgjedhim konfliktet e ndryshme qe krijohen ndërmjet kulturave të ndryshme dhe popujve të ndryshem ,për stereotipet dhe paragjykimet të cilet ekzistojnë tek ne dhe te shoqërit tjera të cilat ndonjëher sjellin deri tek nje konflikt të paarsyetueshëm . Si të zgjedhim konflikte të ndryshme ? Si të përdorim medijatorin si vegël për zgjidhje të shpejtë dhe të drejtë të konflikteve ?Nëpërmjet mënyrës së arsimit joformal ne mësuam që në të gjitha shtetet pjesmarëse në këtë trajnim ( Maqedonia, Spanja , Turqia , Kroacia , Franca , Hungaria dhe Gjermania ) ndeshen me problemet e njejta , edhe në shoqërit tona për arsye të paragjykimeve të cilat ekzistojnë në kulturat tona të ndryshme dhe shpesh herë në rrethinat tona shkaktojnë problem në nivel lokal dhe shoqëror . Interesante ishte fakti që pas sesioneve mundeshim ta implementonim atë cfarë kemi mesuar më parë .Grupa jonë ishte e organizuar dhe sëbashku duheshte të mësohemi se si të kuptohemi dhe si të funksionojmë në një qytet si Stambolli ku një urë e lidhë Evropen dhe Azinë . Me nargile dhe caj turki nëpër lokale dhe restorante ku kemi ngrënë ushqime nacionale turke dhe baklava kemi vazhduar punëtorit për të mësuar më shumë për kulturën turke . Të gjithë kishim ardhur për të mësuar më shumë për vendasit dhe mësuam kur një pasdite Zeki ( një prej trejnerve turq ) na dërgoi që të bëjmë intervista me njerëz që I takonim nëpër rrugë duke I pyetur për traditat dhe zakonet turke , kjo ishte një detyrë shumë e suksesshme dhe e nevojshme për neve .

Erasmus+ the culture of the host. And we learned! One of our sessions was on the streets, and our task was to discover more about Turkish traditions and habits by ourselves. It was hard to find someone who speaks English and who is able to tell details about Turkish tradition, but at the same time it was fun and useful experience. It’s an unrivaled experience to work at least one week with young people from different parts of Europe, to share experiences and to understand that as young people we are all facing with the same problems, the same fight. During the workshops we created projects through which we could work together again in the future in order to find common solutions and to participate in the development of our local communities.

дојдени да научиме повеќе за културата на домаќинот. И научивме! Едно попладне Зек (еден од турските тренери) не прати да правиме интервјуа со луѓе кои ги среќававме на улица и да ги распрашаме за турската традиција и навики. Требаше умешност да се пронајде некој кој зборува англиски јазик и кој ќе знае да ни ја раскаже во детали турската традиција, но истовремено беше забавно и корисно искуство. Незаменливо искуство е да работиш барем една недела со млади луѓе од различни делови на Европа, да споделуваш искуства и да сознаеш дека иако млади сите се соочуваме со истите проблеми, со истата борба. За време на работилниците креиравме проекти преку кои би можеле во иднина заедно повторно да соработуваме да си помогнеме во пронаоѓањто на решенија и заедно да учествуваме во развојот на нашите локални заедници.

VOICES - 15

Youth awareness of

NGO’s

Dzvezda Mihajlova

urrently most of the young people in our society are not aware of the NGOs contribution within the everyday life. That means that youth in our society is not familiar with the work that NGOs are performing. There are so many NGOs which are not known by the public. So many young people don’t even know what does the acronym NGO mean. They don’t know how they function, why they exist and what is their output to the society. The question is: whose fault is that ??? From one hand today’s youth is not very interested in changing their routine. They don’t feel like they need to make some difference in their regular life. Many young people think that participation in some organisation could only be wasting time. Normally their excuse is that they are busy with their faculty, their job or the lack of free time in their life. According to me the only thing that could change their minds are the benefits (ex. traveling) that they can gain as a volunteer or youth worker. On the other hand there are the NGOs which are not advertising themselves enough. We are aware of the economic situation and the fact that they might not have enough funds for it. However if they really want to get the youth attention there are so many different ways to do that. It is their obligation to introduce young people with their projects, to explain them why they are important, what is their influence within the society, what they can offer to the youth and most of all why do they need them. Living in such a modern and dynamic society which is

16 - VOICES

occupied by the technology and the internet, could be tough, getting out from our comfort zone could be a problem as well. Despite all this we should make the young people to think about their personal development, to think about their future. The main activities to the NGOs are to improve all the issues that concerns the society, to gather the young people and to change their vision of life. To sum up, the level of the youth awareness regarding NGOs in not satisfying. There are so many organisations where the young people could take part and where they could develop their skills. It’s up to them in which field do they want to get enrolled. In my opinion they should choose the one that they think is the most convenient for them and give their best.

Erasmus+

Свесноста на млaдината во врска со

НВО М

оментално повеќето од младите во нашето општество не се свесни за придонесот на НВО во секојдневниот живот. Тоа значи дека младината во нашето општество не е запознаена со работата што невладините организации ја извршувааат. Постојат толку многу невладини организации кои не им се познати на јавноста. Многу луѓе дури не знаат што значи акронимот НВО. Не знаат како тие функционираат, зошто постојат и кој е нивниот придонес во општеството. Прашањето е: чија грешка е тоа? Од една страна денешната младина не е многу заинтересирана за промена на нивната рутина. Не чувствуваат потреба од промена на нивниот секојдневен живот. Многу млади луѓе сметаат дека учеството во некоја организација би можело да биде само трошење на време. Вообичаено нивниот изговор е дека тие се зафатени со нивниот факултет, работа или недостатокот од слободно време во нивниот живот. Според мене единствената работа која може да им го смене мислењето се бенефициите (пр. патувањето) кое што може да ги добијат како волонтери или младински работници.

Ѕвезда Михајлова

младите со нивните проекти, да им објаснат зашто се важни, кое е нивното влијание во општеството, што можат да и понудат на младината и најважно од се зошто младите им се потребни. Живеењето во толку модерно и динамично општество кое е окупирано од технологијата и интернетот може да е тешко, излегувањето од удобната зона може да претставува проблем исто така. И покрај сето ова треба да ги натераме младите да размислат за нивниот личен развој, да размислат за нивнaта иднина. Главните активности на НВО е да ги подобрат сите проблеми кои го загрижуваат општеството, да ги обединат младите и да ја променат нивната визија кон животот. Да резимирам, нивото на свесноста на младината во врска со невладините организации не е задоволителна. Постојат многу организации во кои што младите би можеле да се вклучат и каде што би можеле да ги развијат нивните вештини. Од нив зависи во кое поле сакаат да се придружат. Според мене би требало да ја избераат онаа за која мислат дека е најсоодветна за нив и да дадат се од себе.

Од друга страна се невладините организации кои што не се рекламираат доволно. Свесни сме за економската ситуација и за фактот дека можеби не располагаат со доволно средства за тоа. Меѓутоа ако тие навистина сакаат да го привлечат вниманието на младите постојат најразлични начини за да се направи тоа. Нивна задача е да ги запознаат

VOICES - 17

Opinion

Awareness & Information by Jacopo Landi

remember my search for an EVS project more than a year ago. I remember going through the seemingly endless database (http://europa.eu/youth/evs_ database) and encountering so many that dealt with “raising awareness” about European issues. At the time I did not fully understand the importance of this issue. I was living in a big city where everybody knew about the EU and really did not feel the need for more information. On the contrary, there was so much of it available at all times that I would have liked a little silence. Now I understand. The world and the EU have entered a dark crisis in these past years and the present situation does not offer any kind of security. One can understand why apprehension and preoccupation are spreading. The problem is that worried and frightened people will be easier to manipulate and direct, and there is where the role of information and awareness becomes paramount, not only in EU countries. Let us, and I include myself in the group, inform ourselves. An informed person is someone who will be able to make up his own mind, not just follow the one who shouts the loudest. I have seen this and felt it often. When we do not fully understand something it comes all too easy to mistrust and dislike it, even unconsciously. Paradoxically it’s like people who are “afraid” of microwave ovens. Information leads to critical thinking and allows us to face issues for what they are, without allowing them to be blown out of proportion and understanding. This is, in my opinion,

18 - VOICES

ë kujtohet kërkimi im për një projekt EVS,më tepër se një vit më parë. Më kujtohet si kërkoja nëpër bazën e pafundmë të të dhënave (http://europa.eu/youth/ evs_database) duke gjetur aq shumë që kishin të bëjnë me “ngritjen e vetëdijes” për çështje evropiane. Atëherë nuk e kuptoja plotësisht rëndësinë e kësaj çështjeje. Jetoja në një qytet të madh ku çdokush dinte për BE-në dhe nuk kishte nevojë për më tepër informata. Në të kundërtën, kishte aq shumë informata në disponim, në çdo kohë, saqë do të më pëlqente pak qetësi. Tani e kuptoj. Bota dhe BE kanë hyrë në një krizë të errët viteve të fundit dhe situata e tashme nuk ofron asnjë lloj sigurie. Mund të kuptohet se pse po përhapen frika dhe preokupimi. Problemi është që njerëzit e shqetësuar dhe të frikuar janë më të lehtë për tu udhëhequr dhe manipuluar, dhe aty roli i informatës dhe vetëdijes bëhet suprem, jo vetëm në shtetet e BE-së. Le të përfshihemi në këtë grup, të informohemi. Një person i informuar është dikush që do të jetë në gjendje të vendosë vetë, jo vetëm të ndjekë atë të cilin bërtet më së shumti. Këtë e kam parë dhe e kam ndjerë shpesh. Kur nuk kuptojmë diçka plotësisht, na vjen shumë lehtë të mos e besojmë dhe të mos e pëlqejmë, edhe atë pa vetëdije. Paradoksalisht, është njëlloj sikur njerëzit që frikësohen nga furra mikrovale. Informata shpie deri tek mendimi kritik dhe na lejon të përballemi me çështjet ashtu siç janë, pa lejuar që të humbasin larg proporcioneve dhe larg të kuptuarit. Si-

Opinion

the first fundamental step in resolving them. Having the will to inform oneself also implies that one is ready to question his statements when discussing and confronting them with someone else’s. Being open minded comes easier when having to consider different points of view and opinions.

pas mendimit tim, ky është hapi i parë themelor në zgjidhjen e tyre. Të kesh vullnet të informohesh poashtu nënkupton që je i gatshëm të vësh në dyshim thëniet e tua kur diskuton dhe i kundërvë me ato të dikujt tjetër. Të jesh me mendje të hapur është më lehtë kur konsideron këndvështrime dhe mendime të ndryshme.

Sometimes informing ourselves may seem like a colossal task, but the good news is there are people that do it for you. Good information is out there and available, it’s up to us to make the most of it. Sure it takes some effort but it is the only way to promote change and improvements in society. Let us be active participants of these changes. Let us be the engine that pushes things forward. It can be done and has been done before, just take a look at a History book.

Ndonjëherë informimi i vetvetes mund të duket si detyrë kolosale, por lajmi i mirë është që ka njerëz që e bëjnë këtë për ty. Informatat e mira janë atje jashtë dhe në disponim, na mbetet neve ta nxjerrim më të mirën prej tyre. Kuptohet që nevojitet pak mund, por kjo është mënyra e vetme për të promovuar ndryshime dhe përmirësime në shoqëri. Le të jemi pjesëmarrës aktiv në këto ndryshime. Le të jemi motori që i shtyn gjërat përpara. Është diçka që mund të bëhet dhe është bërë më herët, vetëm shikoni librin e historisë.

If we shrink and take refuge in our own back yard we will not avoid the problem. Choosing the easy way out is always tempting and for a while things will seem to pass by, but the world will inevitably catch up with you sooner or later.

Nëse zvogëlohemi dhe strehohemi në oborrin tonë, nuk do ta shmangim problemin. Zgjedhja e rrugës më të lehtë është gjithmonë joshëse, dhe për pak kohë do të duket sikur gjërat shkojnë mirë, por, herët apo vonë, bota padyshim do të të arrijë.

A few websites I recommend For international issues

For local news

The Huffington Post (in English) www.huffingtonpost.com

Balkan Insight (in English) www.balkaninsight.com

The New Yorker (in English) www.newyorker.com

Le Courrier des Balkans (in French) balkans.courriers.info

Courrier International (in French) www.courrierinternational.com VOICES - 19

Travelling

Education, travelling, friendship in Switzerland Едукација, патување, пријателство во Швајцарија

Edukim, Udhëtim, Shoqërim ne Svicer by Ivana Angjelovska

n the period from 6th till 20th February 2015, a group of 40 young people from Macedonia from 5 cities Kumanovo, Kavadarci, Tetovo, Debar and Prilep were part of an Intercultural exchange in the Children’s village Pestalozzi in Trogen, Switzerland in implementation of Children’s Foundation Pestalozzi form Switzerland and Coalition of Youth organizations SEGA from Macedonia. These young people had the opportunity through non-formal education and a variety of activities during the exchange to gain principles and values on intercultural dialogue and communication, different values and tolerance among children and young people with different cultures. This way of educating young people helps shape their personality and way of interpreting things that surround. This group of young people lived together 14 days divided in two houses, shared moments of joy and happiness, learning, enjoyment and experience. Intercultural exchange youth of Macedonia had with young people from Serbia who shared friendship and memorable moments.

о периодот од 6ти до 20ти фебруари 2015година, група од 40 млади луѓе од Македонија од 5 градови - Куманово, Кавадарци,Тетово, Дебар и Прилеп беа дел од интеркултурна размена во Детското село Песталоци во Троген, Швајцарија овозможена од Детската фондација - Песталоци, Швајцарија и Коалиција на Младински организации СЕГА од Македонија. Овие млади луѓе имаа можност преку неформално образование и различни активности во текот на размената да се стекнат со принципите и вредностите на меѓукултурниот дијалог и комуникација, различните вредности и толеранцијата помеѓу децата и младите со различни култури. Овој начин на едукација на младите им помага во оформување на нивната личност и начинот на толкување на работите кои ги опркужуваат. Оваа група на млади луѓе 14 дена живееја заедно распределени во две куќи, споделуваа моменти на радости и среќа, учење, уживање и доживување. Интеркултурната размена младите од Македонија ја имаа со млади од Србија со кои споделија пријателство и незаборавни моменти.

ë periudhë nga 6 deri 20 Shkurt 2015, grupë të rinjsh nga 5 qytete të Maqedonise, Kumanovë, Kavadarci, Tetovë, Dibër dhe Prilep ishin pjesë e shkëmbimit Interkulturor në “Detsko sello Pestalloci” në Trogen – Zvicër, e mundësuar nga fondacioni për fëmijë – “Pestalloci Zvicër” dhe “Koalicioni i Organizatava Rinore SEGA” nga Maqedonia. Këta të rinj kishin mundësi që nëpërmjet arsimimit joformal dhe aktiviteteve të ndyshme, të mësojnë për principet dhe vlerat e dialogut dhe komunikimit ndërkulturor, vlerat e ndryshme dhe dhe toleranca nëpërmjet fëmijëve dhe të rinjëve nga kultura të ndryshme. Kjo mënyrë e edukimit nga të rinjtë ju ndihmon në formimin e personaliteteve të tyre dhe mënyrën e shprehjes së punëve që i rrethojnë. Kjo grupë të rinjsh, 14 ditë jetonin së bashku të vendosur në dy shtëpi dhe shpërndanin momente lumturie, mësimi, kënaqësie dhe përjetimi. Shkëmbimin interkulturor të rinjtë në Maqedoni e kishin me të rinj nga Sërbia me të cilët shkëmbyen shoqëri dhe momente të paharuara.

20 - VOICES

Travelling

“S

“Д

David Spasovski, Kumanovo

Давид Спасовски од Куманово

ome impressions gained during the stay in Switzerland that are worth talking about are of course the intercultural exchange with Serbia, during which, even though it was short, we were able to build new friendships and experience many moments together. The whole project started by maintaining the exchange of a few minute presentations in which each group was asked to present the city from which it comes in the best way. We presented Kumanovo in a good light, and at the end all the participants from Macedonia sang a song in their mother tongue, accompanied by the guitar of our friend. Meanwhile, the coordinator divided us in two major groups that will be mixed with groups from Serbia, as a motive for better communication. Through games or informal education that our established, we were able to meet and thus share common features and the positive features of the country from which they come. The next day, the sports hall of Pestalozzi was filled with laughter and music, where we all jointly learned the “Cup Song”. The last night which was organized with wax torches we went around the village, meant another night of a great friendly moments with them. The exchange lasted only three days, but our friendship will continue further. When the last day came of the stay in Switzerland, in the hall we were writing a message to those who we got to know the best, putting them in small balloons, wishes forever engraved in the name of friendship.”

ел од импресиите стекнати за време на престојувањето во Швајцарија за кои вреди да се зборува е секако интеркултурната размена со Србија, која иако траеше кратко, сепак допринесе да создадеме нови пријателства и да доживееме многу заеднички моменти. Целиот проект на размената започна преку одржување на неколку минутни презентации, во кои секоја група имаше за задача на најдобар можен начин да го претстави градот од кој што доаѓа. Ние, прикажувајќи го Куманово, се покажавме во добро светло, а на крајот сите учесници од Македонија испеавме песна на мајчиниот јазик, проследена со гитарата на еден од нашите пријатели. Во меѓувреме, координаторката нè подели во две големи групи кои беа измешани со групите од Србија, што даде мотив за подобра меѓусебна комуникација. Преку игрите, односно неформалната едукација која ни ја воспоставуваа, успеавме да се запознаеме и притоа да ги споделуваме заедничките особини како и позитивните карактеристики за земјата од која што доаѓаме. Наредниот ден, спортската сала на Песталоци беше исполнета со смеа и музика, кога сите заеднички ја учевме “Cup Song”. Ноќта која беше организирана со восочни факели да го заобиколуваме селото, значеше уште една вечер повеќе и поголема дружба. Размената траеше само три дена, но нашите другарувања продолжија понатаму. Кога дојде и последниот ден од нивниот престој во Швајцарија, во салата пишувавме пораки на оние кои најдобро ги познававме, ставајќи ги во мали балони, желбите засекогаш се запечатија во името на нашите пријателства.”

VOICES - 21

“И

нтеркултурна размена со младите од Р. Србија, размена која траеше само 3 дена, но остана во големо сеќавање кај нас. Преку дружба и игри успеавме да ги надминеме разликите, стеротипите и предрасудите. Се започна преку една презентација на која ги презентиравме нашите држави, традиционални јадења, народни носии а воедно и нашата култура. Потоа следуваа низа на работилници каде што координаторите на Песталоци успеаа преку разни игри да не опуштат и да изградиме пријателства кои нема така лесно да се заборават. Ми останаа во големо сеќавање две активности ,и тоа првата која се играше на тој начин што изградивме внатрешен и надворешен круг и со ротација на едниот круг имавме можност да дискутираме на различни теми со младите од Србија, а втората ни овозможи да дојде до поголемо зближување преку тимската работа каде што бевме поделени во групи и требаше да изградиме заштита за јајце, коешто требаше да се фрли од височина од две метри. Овие две игри претставуваат само дел од игрите кои имаа за цел зближување и споделување на различни мислења. Незаборавната и неповторлива интеркултурната размена заврши, но не и дружењето со младите од Србија.”

Милан Димитриевски - Дебар

“Д

“I

ntercultural exchange with young people from Serbia, an exchange that lasted only three days, but will remain in our memory for ever. Through friendly games we’ve managed to overcome differences, stereotypes and prejudices. It started through a presentation where we were presenting our countries, traditional dishes, national clothes, all in all our culture. Then followed a series of workshops where coordinators of Pestalozzi managed through various games to relax and build friendships that will be not easily forgotten. Two activities made the biggest impression on me, and the first one was played in a way by building inner and outer circle and the rotation of one round we had an opportunity to discuss various topics with young people from Serbia and that later allowed us to come to a greater rapprochement through teamwork where we were divided into groups and had to build protection for egg that was supposed to be thrown from a height of two meters. These two activities are only part of the games and activities aimed at bringing together and share different opinions. Unforgettable and unique intercultural exchange ended, but not socializing with young people from Serbia.” Milan Dimitrievski - Debar

a се надмине формалното образование преку неформални методи на образование. Да се стекнат стилови на учење и поставување на лична цел. Да ги намалиме предрасудите и стереотипите - да ги прифатиме различностите. Преку игра и неформални едукативни работилници учевме едни за други. Зборувавме за теми кои во иднина би одиграле голема улога во формирањето на нашата личност. Теми како: дискриминација, ненасилна комуникација, персоналитет, почит и ред други. Се разви голема дискусија на темата Дискриминација. По долги меѓусебни укажувања заклучивме дека оние кои дискриминараат, биле дискриминирани во минатото. Тоа се луѓе со ограничен поглед кон светот. Сакаат да ги држат под контрола оние кои се наоѓаат околу нив. Овој разговор беше многу ефективен меѓу нас, па научивме дека треба да ги почитуваме различните мислења. Научивме дека не треба да го омаловажуваме оној кој има различно мислење,туку да го почитуваме. Но не само со дискусии и теми беа исполнети нашите работилници истотака содржеа многу игри, смеа, хумор, забава, дружба”. – Боро Страшевски - Дебар

22 - VOICES

“З

апочнувајќи со првата екскурзија која ја остваривме,само ден после нашето пристигнување, тоа беше посетата на Цирих. Иако претходно се спријателивме со оние кои дотогаш не сме ги познавале, во Цирих тие пријателства толку силно се зацврстија, што истите сè уште траат. Го посетивме и стариот и новиот дел од овој прекрасен град, а како белег на сеќавањата, пред сè моите , се многубројните фотографии од значајните места на Цирих. Наредниот ден, нè чекаше уште еден, можам барем така да кажам, предизвик станува збор за посетата на научниот музеј Технорама и Водопадите на Река Рајна. Секако и оваа екскурзија беше проследена со низа восхитувања, пред сè импресиите од експериментите и доживувањата во швајцарскиот научен музеј, но моите најголеми впечатоци, сепак се сместени во Луцерн и Сент Гален. Нив ги посетивме следниот викенд, а надевајќи се на нешто минимално, ги добивме најдобрите спомени. Луцерн, за кого сметам дека е најубавиот град кој воопшто постои во светот, со своите прекрасни градби, споменикот на Ранетиот Лав, како и карневалот кој се одржуваше истиот ден кога и нашата екскурзија, ги доловија прекрасните доживувања на најдобриот можен начин . Освен тоа, во Сент Гален имавме работилница, “Невозможна мисија”, која ни овозможи уште повеќе, ние, учесниците на овој проект, да ја подобриме нашата меѓусебна комуникација. И на крајот завршуваме со доживувањата од планината Сентис дел од Алпскиот Регион , каде што преубавиот поглед остава без зборови. И покрај тоа што беше студено, тоа нас не нè спречи во намерата да бидеме дел од предизвикот искачувајќи се на високите делови од планината иуживаме во прекрасната и неодолива глетка.”

Ангела Богдановска – Куманово

“S

tarting with the first excursion that we had, a day after our arrival, it was a visit to Zurich. Although we previously became friends with those we didn’t know before, in Zurich our friendships became strengthened and it will continue to grow. We visited the old and new part of this wonderful city, and as a mark of our memories, especially mine, there are numerous photographs of important places of Zurich. The next day, there’s another one, so at least I can say it, a challenge, to visit the Museum Technorama and Falls of the Rhine. Of course, this trip was followed by a series excite primarily impressions of experiments and experiences in the Swiss scientific museum, but my biggest impressions stayed in Lucerne and St. Gallen. We went there the following weekend, and expected for something minimal, we received the best memories. Lucerne, who I think is the most beautiful city that exists in the world, with its beautiful buildings, the Monument ‘wounded Lion’, also the carnival was held the same day as our excursion, so we captured its wonderful experiences in the best possible way. Moreover, in St. Gallen a workshop named “Mission Impossible” was held, which allowed us, the participants of this project to improve our communication. Finally the finish of the experience of Mount Santis of Alpine Region, where the beautiful view left us speechless. Since it was cold, the weather prevented us in wanting to be part of the challenge of climbing the highest mountain and enjoy the beautiful and irresistible view.” Angela Bogdanovska – Kumanovo

“T

o further overcome formal education through informal methods of education. To gain learning styles and personal goal setting. To reduce prejudices and stereotypes - to accept diversity. Through play and informal educational workshops we learned about each other. We talked about topics in the future would have played a major role in the formation of our personality. Topics such as discrimination, non-violent communication, personality, respect and many other. We developed a great discussion about discrimination. After long mutual indications concluded that those discriminated against, have been discriminated against in the past. These are people with limited world view. Want to curb those who are around them. This conversation was very effective with us, so we learned that we need to respect different opinions. We learned that we should not be little those who have a different opinion, but to respect it. But not only the discussions and topics were met our workshops also contained many games, laughter, humor, fun, friendships.” - Boro Strashevski (Debar) VOICES - 23

“Н

“W

“К

“W

о кога би зборувале за живеењето заедно во детското село Песталоци би имало многу што да се каже. Најпрво ние живеевме во дрвени куќарки. Во овие куќи имавме многу активности како чистење на кујната, миење на садови, чистење на тоалети... Секој ден имавме различни активности. Беше доста возбудливо да се гледа момчињата како чистат тоалети. Мислам дека со овие активност станавме поодговорни. За време на викендите немавме активност, бидејќи бевме на прекрасни патувања и посетивме нови места кои што не ги знаевме предходно. Нашите денови поминуваа многу брзо. Во нашата куќа број 4 се беше перфектно. Имавме најдобра комуникација едни со други. Се беше прекрасно. Тоа беше најдобро искуство за нас и ќе го паметам цел живот.” – Георгина Николоска , Прилеп

ога прв пат влеговме во куќата бевме изморени и сè што можевме да видиме беа изморени лица кои со нетрпение ја бараа собата во којашто се сместени и своите цимери со кои ќе ја делат истата во наредните две недели. Сите мислевме дека по завршувањето на размената, ќе заврши и пријателството, но никогаш не сме погрешиле повеќе. Дали толкаво влијание имаше живеењето заедно или мешаните групи задолжени за извршување на домашните работи, не знаеме, единствено што знаеме е дека живеењето заедно придонесе да станеме едно големо и среќно семејство на чело со супервизорите кои секогаш се трудеа да има ред и мир во куќата. Недоразбирањата и караниците беа неизбежен дел, земајќи во обзир дека живеат 25 деца во една куќа, но секогаш се наоѓаше мирен начин на решавање на истите. Лесно се привикнавме на тој живот и тешка ни беше разделбата, но сепак, другарството и заедничките глупости опстануваат и сега, преку социјалните мрежи и преку телефоните, заблагодарувајќи им се на бесплатните минути.” – Елена Тодоровска,

Куманово и Сандра Костова – Кавадарци

24 - VOICES

hen we talk about living together in Children’s village Pestalozzi there are a lot of things to tell. Firstly of all we were living in a wood houses. In this houses we had a lot of activites to do like cleaning the kitchen, wash the dishes, cleaning the toilets and stuff...Every day we had to do different activites and also with that there comes a lot of laughter... It was so exciting to see boys while they are cleaning the toilets. With this activites we became more responsible i think. In the weekends we didn’t have activites, because we went on a beautiful trips and we visited new places we didn’t even know before. Our days passed very quickly. I our house number 4 everything was so perfect. We had best comunications to each other. However everything was so amazing. It was the best experience for us and I will remember it for all my life.” – Georgina Nikoloska ,Prilep

hen we first came into the house, we were tired and the only thing you could see were exhausted faces everywhere, as well as impatient, seeking for the room in which they were going to stay and in search for their roommates. We all thought that when the exchange will come to an end, that our friendships will end there as well, but we have never been more wrong. We still don’t know whether living together had such an influence or the mixed groups responsible for the chores around in the house, but the only thing we do know is that living together contributed in us becoming a big and happy family headed by our great supervisors that kept everything under control. The misunderstandings and the fights were inevitable, if you consider that in that house were living 25 children, but still we managed to find a peaceful solution to every problem. We easily accustomed to that kind of living and the separation was hard for us to handle, but still, the friendships and our common nonsense’s still exist, thanks to the social networks and our phones (special thanks to the free minutes to different operators). - Elena Todorovska - Kumanovo and Sandra Kostova - Kavadarci

“S

a I përket bashkëjetesës, ishte një ndër aktivitetet më interesante qe zhvillohej nëpër vilat e kampit të fëmijëve – Pestalozzi, ku ne jetuam gjatë atyre dy javëve. Bashkëjetesa ishte e përkryer dhe e dobishme për përvojen tonë që fituam në Zvicër. Në shtëpinë numër 4, jetonim ne, nxënësit e Dibrës, bashkë me ata të Prilepit, ndërsa ne shtëpinë numër 3, të Tetoves, Kavadarit, dhe Kumanovës. Kjo bashkëjetesë ndihmoi qe ne te aftësohemi për të komunikuar me nxënës të nacionaliteteve të tjera dhe gjithashtu ishte një mënyrë për të na bërë të ndihemi më të pavarur. Një ndër synimet e Evropës është multikulturalizmi, domethënë shkëmbim I kulturave ne mes te gjithë nacionaliteteve që janë pjesë e këtij kontinenti. Ky aktivitet ishte I suksesshëm pasi kishim një bashkëpunim me serbët. U njohëm me historinë, kulturat dhe zakonet e te gjithë qyteteve tjera, pasi secili nga ne e prezantoi vendin nga I cili vinte. Kjo do të ndikojë pozitivisht në të ardhmen e rajonit dhe të Evropës.” - Bena Krluku(Dibar)

“P

ërveç trajnimeve që I bënim nga e hëna në të premte, pjesë e agjendës ishin edhe ekskurzionet. Ne patëm mundesinë që disa ditë të vizitojmë edhe vendet jashtë fshatit Trogen. I shijuam me të vërtetë shumë bukuritë e qyteteve që vizituam. Nuk bëmë vetëm një shëtitje të thjeshtë, por një pjesë ishte ekskursion edukativ. U pasuruam me dije të ndryshme, përvoja të reja, duke vizituar muzetë. Do të veçoja muzeun “Technorama” pasi që I praktikuam të gjithë ato që I kishim mësuar teoritikisht. Kishim kënaqësinë që të provojmë ngjitjen me teleferik në malin Santis dhe pamë pejsazhin mbresëlënës që shtrihej poshtë maleve. Një vend ku mbretëronte qetësia dhe ajri I freskët. Ky udhëtim na dha mundësinë që të njihemi me kulturat dhe gjuhët e popujve të ndryshëm. Ishte një nga eksperiencat më të bukura që kemi përjetuar deri tani.” – Taulant Guze( Dibar)

VOICES - 25

Culture

EVERYTHING IS ILLUMINATED

he story line of the movie is pretty simple: “A young Jewish American man endeavors to find the woman who saved his grandfather during World War II in a Ukrainian village, that was ultimately razed by the Nazis, with the help of an eccentric local.” (Imdb) Reading these few sentences you probably got the feeling that the plot of the movie is not really groundbreaking - a young man going abroad searching for his roots? It is more the way the movie is made that can stay in one´s mind. Long, sometimes dreamy and always very colourful film sequences could vaguely resemble to the quirkystyle of Wes Anderson. Overall, film is based on two main elements: on the cultural misunderstandings between the main characters (USA vs. Ukraine) always presented in funny, exaggerative way and on music. Music is very present in the movie, always putting the finishing touches to

26 - VOICES

риказната на филмот е претежно едноставна. “Еден млад амарикански евреин настојува да ја пронајде жената која што го спасила неговиот дедо за време на Втората Светска Војна во едно украинско село, кое што било целосно уништено од страна на нацистите, со помош на еден локален чудак.” (Imdb) Читајќи ги овие неколку реченици најверојатно веќе добивте чувство дека содржината на филмот не е многу оригинална. Млад човек оди во странство да ги бара своите корени? Повеќе е тоа што филмот не може да остане во нечии мили. Долг, понекогаш занесувачки и секогаш многу обоени филмски редоследи, може малку да наликуваат на оригиналниот стил на Вес Андерсон. Генерално филмот се заснова на два главни елементи: на културното недоразбирање помеѓу главните ликови (САД наспроти Украина) секогаш

Culture

VCS Movie Nights - ВЦС Филмски Вецери the scenes, leaving the film almost with no “silent” sequence. The third element that is also the engine that pushes film forward are the main characters themselves. And even though it is Jonathan Safran Foer (played by Elijah Wood) we get to know the first, he is too static throughout the movie, so the focus soon goes to “Ukrainian” characters. Especially to Alex, played by Eugene Hutz, the frontman of the well-know “gypsy punk” band Gogol Bordello that is acting his part persuasively. There is no exceptional element of the movie that you possibly haven´t seen also somewhere else, but film works in its complexity and has the ability to make you laugh and cry as well as leaving a nice feeling inside you after it is over.

прикажани на смешен, претеран начин и на музика. Музиката е многу присутна во филмот, секогаш ставајќи ги крајните допири на сцените, оставајќи го филмот речиси без “безгласен“ тек. Овој трет елемент кој што е исто така машината која го турка филмот напред се самите главни улоги. И покрај тоа што тоа е Џонатан Сафран Фоер (игран од Елијах Вуд) ја запознавме првата улога, тој е премногу статичен низ филмот, така вниманието се насочува кон ликот на “Украинецот“. Особено за Алекс, игран од Евгени Хатз, водачот на добро познатиот бенд “цигански панк“ Гогол Бордело кој што го глуми својот дел убедливо. Не постои извонреден елемент на филмот кој што можеби не сте го виделе на друго место., но филмот функционира во својата комплексност и ја има способноста да ве насмее и расплаче исто како и да остави убаво чувство во вас откако ќе заврши.

Comments from the audience

“

Everything is Illuminated did a good job presenting stereotypes for comedic effect and dispelling them at the same time. This is a very human story of love, loss, and remembrance.” Dan

“

Very interesting movie and something out of the ordinary when it comes to Holywood productions. I liked the fact that the pillar of the emotions was the story itself and not a touching melody. I strongly recommend seeing it!” Ana-Marija

“

Funny, silly at times, good story, grandpa was acting quite well. All in all, cool movie with a cool soundtrack.” Kiki

“

Movie is really easy to watch. Soundtrack plays a major role in the movie. Funny way how to play with stereotypes.”

What are VCS Movie Nights? The idea is to watch some interesting movie together and then have a fertile discussion. Movies are being chosen according to a message or topic they are talking about, so the following discussion might produce some “food for thought”. Each screening is followed by a review in VOICES magazine where comments and impressions of the viewers are included. Come join us! VCS Movie Nights are also about spending some quality time together having fun and exchanging opinions and likes!

Find us on Facebook VCS Movie Nights - ВЦС Филмски Вечери

SEE YOU NEXT MONTH !

VOICES - 27

Sport

« Crouch, bind, set ! » As the saying goes, Football is a gentleman’s game played by ruffians and rugby is a ruffian’s game played by gentlemen.

he saying shows the irony of the fact that a rough and dangerous game like rugby was played by polite, well-educated « gentlemen » while the much safer and gentler game of football was played by tough, lower-class men with a reputation of violence. This old British saying still applies today, especially when we see football players swearing at referees and angrily influencing them when a decision goes against them. You will never see such a behavior in Rugby. Players accept referee’s decisions in any case and show a lot of respect for the game. Sometimes, it makes for some funny situations when a 2 meters tall, 130 kilos player listens carefully to the warnings given by a skinny referee like a kid at school. Among many others aspects, this is why I love this game. This sport was based on various ancestral games and its first set of rules was codified in a public school of Rugby, England in the middle of the 19th century. Nowadays, Rugby is mainly popular in United Kingdom, in former colonies of the British Empire, in France and in Italy. This sport remains quite unrevealed at the scale of the world mainly because of the complexity of its rules. Indeed, rugby is played both with hands and feet, you have several ways to

28 - VOICES

ваа изрека ја покажува иронијата зад фактот дека една груба и опасна игра како што е рагбито имала играчи кои се учтиви, образовани “џентлмени” , додека далеку побезбедната и понежна игра – фудбалот – била играна од цврсти мажи со репутација на насилници, од пониските класи. Оваа стара британска изрека се уште е применлива денес, особено кога ги гледаме фудбалерите како ги пцујат судиите, или се насилни кон нив кога некоја одлука е против нив. Такво однесување никогаш нема да видите во рагби. Играчите ги прифаќаат одлукте во секој случај и покажуваат голема почит кон играта. Понекогаш има смешни ситуации кога играчот од 2 метри и 130 килограми внимателно ги слуша предупредувањата на слабичкиот судија како детенце на училиште. Ова е една од многуте причини зошто ја сакам оваа игра толку многу. Овој спорт е основан на неколку древни игри и првите правила биле кодифицирани во јавно училиште за рагби во Англија во средината на 19 век. Сега, рагбито е најпопуларно во Обединетото Кралство, во поранешните колонии на Британската империја, Франција и Италија. Овој спорт се уште

Sport

«Клекни, наведни се, оди!» Како што вели изреката – фудбалот е џентлменска игра која ја играат грубијани, а рагбито е груба игра која ја играат џентлмени.

score points, physical contacts are allowed, the ball is oval and you can pass it only backwards, and so on... I will rather tell you the specificities of rugby which make this sport unique. Firstly, in rugby there are not two half-times but three. We call the third half of the match the moment when both team meet up to eat, to redo the match, to have some drinks and sometimes (but more often than you think) to get drunk all together. Players have spent one hour wrestling, stepping on each other, fighting for the ball but the feeling of belonging to a big family is stronger. Once the match is over, any kind of anger, aggressivity or competitiveness disappear. And if you think that this habit exits only at the amateur level you’re wrong, third half-time takes place during international matches as well. Last but not least, rugby fans do the same! Can you imagine fans from both sides singing and drinking together after the match ? Only rugby can gather people in such cheerful atmosphere. Then, rugby promotes some outstanding values. I already mentioned respect to the referee but it goes further. The spirit of this game teaches you

не е сосема откриен во глобални рамки поради сложените правила кои ги има. Рагбито се игра и со раце и со нозе, има неколку начини да се постигне поен, физичкиот контакт е дозволен, топката е овална и може да се подава само наназад, итн... Повеќе би сакал да ви кажам за специфичностите кои го прават овој спорт единствен. Најпрво, во рагби нема две половини, туку три. Третата половина се нарекува моментот кога двете екипи се среќаваат да јадат, да го повторат натпреварот, да се напијат по некоја пијачка и понекогаш (почесто отколку што би помислиле) да се опијанат заедно. Играчите поминале еден час во борење, газејќи се, борејќи се за топката, но чувството за припадност кон поголемо семејство е поважно. Кога ќе заврши натпреварот, какви било чувства за гнев, агресивност, или натпреварувачки дух исчезнуваат. А ако мислите дека оваа навика постои само на аматерско ниво – не сте во право, бидејќи третото полувреме се случува и за време на меѓународни натпревари. Подеднавко е важно да се напомене и дека и навивачите го прават истото! Можете ли да замислите како навивачите од двете страни пеат и пијат заедно по натпреварот? Само рагбито може да ги собере луѓето во една таква весела атмосфера. Рагбито промовира одлични вредности. Веќе ја споменав почитта кон судиите, но таа почит оди и подалеку. Духот на оваа игра ве учи да го почитувате и противникот. Рагбито е навистина тешка игра, каде физички страдате и ви треба многу скромен пристап кон играта за да ги надминете стравовите и да ја добиете битката. Единствениот начин како да се постигне ова е преку почитување на противникот и признавајќи му го заслуженото. Во рагбито, принципот на жртвување е многу поважен одошто во кој било друг спорт. Не можете да го избегнете

VOICES - 29

to respect your opponent as well. Rugby is really a tough game where you suffer physically and where you need a lot of humility toward the game to overcome your fears and to win the battle. The only way to achieve this goes through respecting your opponent and giving him all the credit he deserves. In rugby, the notion of sacrifice is more relevant than in any other sport. You can’t avoid the physical clash with your opponent even if sometimes it’s going to be painful. The team is your first priority and you can’t let it down. All the players have this mindset and know how much is needed to win. So, winners never forget to congratulate the defeated team with a standing ovation on the way to the locker room. Tell me in which sport have you ever seen something similar ? I don’t know one. As you certainly understood, I’m a big fan of rugby. Knowing that this sport is still quite unknown in Macedonia, I truly hope that my contribution will give you the will to know more about it.

By Paul Angles

30 - VOICES

физичкиот судир со вашиот противник дури и ако понекогаш е болен. Тимот е вашиот прв приоритет и не смеете да го разочарате. Сите играчи ги имаат овие начела на ум, и знаат колку многу е потребно за да се победи. Затоа, победниците никогаш не забораваат да му честитаат на победничкиот тим со стоечки овации на пат кон соблекувалните. Кажете ми, во кој друг спорт сте виделе нешто слично? Јас не сум го видел никаде. Како што веќе забележавте, јас сум голем обожавател на рагби. Знам дека овој спорт се уште е делумно непознат во Македонија, и се надевам дека мојот придонес ќе ве поттикне да дознаете повеќе за него.

Пол Англес

Lifestyle

HOW TO BE AN EVS VOLUNTEER

any articles in Voices Magazine are about youth exchanges and volunteering. You can read about people´s experience during various seminars, conferences or training courses. That should be always fun and give people memories to remember. But conferences or seminars usually last just for few days up to 1 week. Things can be very different when you apply for long-term exchange – “European Voluntary Service” (EVS) which can last up to one year. Living abroad for a longer period of time is very enriching, full of life-learning experiences but could be challenging at the same time. If you are thinking of going somewhere for your long-term EVS, just go because honestly it rocks! But there are few tips you should take into account before going that we would like to share with you based on our own experience as EVS volunteers.

Spain and you picture yourself on the sunny beach drinking cocktail, remember you will spend a lot of your time working on the project. So even in Spain, doing job you don´t like is probably not going to be the best experience ever. On the contrary, doing something you enjoy in the country that you might not know a lot about before can be a very refreshing and educational. Rule number 2: find out about the organization as much as possible. OK, you chose the project you like. The description says “working in the youth radio”. You have already many images in your head of what to expect from this. But here is the risky part. Working in the youth radio does not always

Preparation “Preparation is the key”. I am pretty sure that sayings about importance of preparation exist almost in every language. Why? Because preparation is important. It can help to define the expectations volunteer should have when leaving for foreign country. As EVS volunteer your main activity would be to work on a certain project in a non governmental organization abroad. Here is the rule number 1: Rather choose the project, not the coun- Who’ s turn it is to wash up the try. Even if you really want to go to dishes?

by Monika Naglova

mean working in the youth radio. Or to be more precise – your image of what it means to does not have to necessarily fit the image of your organization-to-be. To prevent your disappointment get to know as much as possible about your organization, the activities it does, if possible read the stories of previous EVS volunteers. Knowing at least a bit of what to expect before going abroad is always a plus and it will help you to adapt yourself better to the new environment. Adaptation Be prepared to put your adaptation skills into practise. You will be working in a country with different cultural background, doing various kinds of activities demanding diverse kinds of skills, so you must have also some willingness to learn the new skills. And mainly, you will be not just working but also living (usually in the EVS flat or house) with another volunteers coming from other countries than yours and with some of them you might have different opinions about life. Tolerance, understanding and will to compromise should be a must have for every EVS volunteer. Especially when it comes to a quarrel about who´s turn it is to wash up the dishes. Motivation Reminding – EVS is really fun! Good thing about it (as well as the challenging one) is that it is a test of your motivation. Because your EVS experience will really depend on the attitude towards

VOICES - 31

the things. You have a problem? You don´t like something? Instead of complaining try to change it! You might not be successful, but at least you tried. Being an EVS volunteer and implementing EVS activities really depends on how motivated you are and what are your priorities. So to conclude – everything is in your hands!

humë artikuj në revistën Voices janë për këmbim të të rinjëve dhe për vullnetarizëm. Mund që të lexosh përvoja të njerëzve gjatë seminarëve të ndryshëm, konferencave apo kurse trajnimi. Kjo duhet të jetë gjithmonë hare dhe t’iu jap njerëzve kujtime për ti mbajtur mbend. Por konferencat apo seminaret zakonisht zgjasin vetëm disa ditë deri në 1 javë. Kjo mund që të jetë ndryshe kur aplikon për këmbim-afatgjatë – “Shërbimi vullnetar Europian” (EVS) mund të zgjasë deri në një vit. Për të jetuarjashtë vendit për një periudhë të gjatë është shumë pasuruese, plot me përvoja jetësore por mund të jetë edhe sfiduese në të njejtën kohë. Nëse mendoni për të shkuar për EVS afatgjatë , vetëm shkoni sepse sinqerisht shkëlqen! Por janë disa këshilla që duhet ti merrni në llogarinë tuaj para se të shkoni, dhe ne do të dëshironim ti ndajmë me ju duke u bazuar në përvojën tonë si EVS vullnetarë. Përgatitja

32 - VOICES

SI TË BËHESH EVS VULLNETAR

“Përgatitja është kyce”. Unë jam mjaft e sigurtë se thëniet për rëndësinë e përgatitjeve janë pothuajse në cdo gjuhë. Pse ? Sepse përgatitja është e rëndësishmë. Mund të ndihmojë për të përcaktuar pritjet e vullnetarit kur shkon në në një vend të huaj. Si EVS vullnetar aktiviteti I juaj kryesor do të jetë të punosh në ndonjë projekt tecaktuar në organizatë joqeveritare të huaj.

Ja ku është rregulli numër 1: Më parë zgjedh projektin, jo shtetin. Edhe nëse ju dëshironi të shkoni në Spanjë dhë ta paramendosh veten në ndonjë plazhë me diell duke pire koktele, kujto që do të kalosh shumicën e kohës duke

punuar në projekt. Andaj edhe në Spanjë, duke punuar punën që se keni qef me siguri se nuk do të jetë përvojë e mirë ndonjëherë. Në të kundërtën, duke bërë dicka që ju gëzon në ndojnë shtet që s’dini edhe aq shumë për të , mund të jetë rifreskuese dhe edukative. Rregulli numër 2: zbulo sa më shumë që është e mundshme për organizatën. OK, ju mund të zgjedhni projektin që pëlqeni. Përshkrimi thotë “ punë në radio të rinjëve”. Ju keni tanimë shumë imazhe në kokën tuaj se cfarë pritet nga kjo. Por ja ku është pjesa e rrezikut. Të punosh në një radio për të rinjtë nuk do të thotë se gjithnjë do të punosh ne radio për të rinjtë. Apo për të qenë më saktë – imazhi juaj se cfarë do të thotë , jo domosdo duhet që të përshtatet medoemos me organizatë-për të qenë. Për të shmangur zhgënjimin e juaj, mëso sa më shumë për organizatën, për aktivitetet që bën, nëse është e mundshmë lexo tregimet e EVS vullnetarëve paraprak. Duke ditur të paktën se çfarë të presësh duke

Lifestyle shkuar në një vend të huaj është gjithmonë një plus dhe do të ju ndihmojë që të përshtateni në mjedis të ri. Adaptimi Përgatituni për të vënë aftësitë tuaja të adaptimit në praktikë. Ju do jeni duke punuar në një shtet me prapavi kulturore të ndryshëm, duke bërë aktivitete të llojllojshme me kërkësa për aftësi të ndryshme, andaj ju duheni që të keni dëshirë të mësoni aftësi të reja. Dhe kryesisht, ju nuk do të jeni duke punuar por edhe duke jetuar (zakonisht në EVS shtëpi apo banesë ) më ndonjë tjetër vullnetar duke ardhur nga shtete tjera dhe me disa nga ta mund të keni mendime të ndryshme për jetën. Toleranca, mirëkuptimi dhe dëshira për kompromise duhet që të jetë , duhet ta ketë secili EVS vullnetar. Veçanërisht kur vjen te grindja në atë se kush e ka rendin për pastrimin e enëve. Motivimi Rikujtim – EVS me të vërtetë është hare ! E mira në këtë ( poashtu si sfiduese ) është një provë për motivim tuaj. Sepse EVS përvoja e juaj me të vertetë do të varet nga sjellja juaj ndaj gjërave. Ju keni problem ? Juve nuk ju pëlqen dicka ? Në vend se të ankoheni provoni që ta ndryshoni! Ju ndoshta nuk do të jeni të suksesshëm, por të paktën keni provuar. Duke qenë EVS vullnetar dhe duke implementuar EVS aktivitetet me të vërtetë varet në atë se sa jeni të motivuar dhe cilat janë prioritetet e juaja. Andaj ta përmbyllim – gjithcka është në duart e juaja!

КАКО ДА БИДЕШ ЕВС ВОЛОНТЕР

ногу статии во списанието Воисес се поврзани со младинските размени и волонтирањето. Можете да прочитате за искуства од најразлични семинари, конференции и обуки. Тоа е секогаше забавно и им овозможува на учесниците спомени за паметење. Но конференциите или семинарите обично траат по неколку денови до една недела. Работите можат да бидат многу поразлични кога аплицирате за долгорочна размена како “Европскиот Волонтерски Сервис“ (ЕВС) која што може да трае до една година. Живеењето во странство на подолг период е многу богато, полно со животно искуство но и предизвикувачко истовремено. Ако размислувате да одите некаде на долгорочен ЕВС, само одете бидејќи искрено многу е јако. Но постојат

неколку совети кои што треба да ги имате во предвид пред да заминете, кои би сакале да ги споделиме со вас, врз основа на нашето сопствено искуство како ЕВС волонтери. Подготовка Подготовката е клучот. Јас сум доста сигурна дека исказите за важноста на подготовката постои речиси секаде. Зошто? Бидејќи подготовката е важна. Може да помогне при дефинирање на очекувањата што волонтерот треба да ги има при заминување во странство. Како ЕВС волонтер вашата главна задача ќе биде да работите на одреден проект во невладина организација. Правило бр.1: Подобро изберете го проектот не државата. Дури ако навистина сакате да одите во Шпанија и се замислувате на сончева плажа, пиејќи коктели, запамтете дека ќе поминете доста време работејќи на

VOICES - 33

вашиот проект. Па работењето на работа која што не ја сакате, дури и во Шпанија, најверојатно нема да биде нешто најдобро што некогаш сте го имале. Спротивно на ова доколку работите нешто во што уживате во држава за која претходно не сте знаеле многу, може да биде многу освежувачко и едукатив но. Правило бр.2: Дознајте колку што можете повеќе за организацијата. Во ред, го избирате проектот што ви се допаѓа. Описот кажува: “работење во младинско радио“. Веќе имате многу слики во вашата глава во врска со тоа што да очекувате од ова. Но ова е ризичниот дел. Работењето во младинско радио не секогаш значи работа во младинско радио. Или да бидам попрецизна – вашата слика за тоа што треба да работите не значи дека ќе се совпадне со работата на организацијата. За да го спречиме вашето разочарување дознајте колку што можете повеќе за вашата организација, за активностите кои ги извршува, ако е можно прочитајте ги приказните на претходните ЕВС волонтери. Знаејќи барем малку што да очекувате пред да заминете во странство секогаш е плус и тоа ќе ви помогне подобро да се прилагодите на новата средина.

For more visit: http://europa.eu/youth/evs_database http://www.vcs.org.mk/ 34 - VOICES

Адаптација Подгответе се да ги примените вашите способности за прилагодување. Ќе работите во држава со најразлична позадини, извршувајќи најразлични активности кои што бараат различен вид на вештини, па исто така мора да имате и некаква желба за да ги научите новите вештини. И главното, нема само да работите туку исто така ќе живеете (обично во ЕВС стан или куќа) со други волонтери кои доаѓаат од други држави и со некои од нив може да имате различни мислења во врска со животот. Толеранцијата, разбирањето и компромисот се задолжителни за секој ЕВС волонтер. Особено кога доаѓа до кавга за тоа кој треба да ги мие садовите. Мотивација Потсетување - ЕВС е навистина забавно! Добра работа за тоа (исто како што е предизвикот) е тоа што е тест за вашата мотивација. Поради тоа што вашето ЕВС искуство навистина ќе зависи од вашиот односо кон работите. Имате проблем? Не ви се допаѓа нешто? Наместо да се жалите обидете се да го промените тоа. Да се биде ЕВС волонтер и извршувањето на ЕВС активностите навистина зависи од тоа колку сте мотивирани и кои се вашите приоритети. Да заокружам - се е во ваши раце!

Lifestyle

10 things you shouldn’t do anymore when you’re older than 25

By Paul Angles

hile I’m writing this article, 25 years of my life have almost passed and I realize that it’s a milestone. I have always thought that student time was the climax of the lifetime and everything that could happen after would only be a slow and depressing fall. I was wrong - growing up changes your perception and leads you to new priorities and to enjoy differently your time remaining. Thus, I figured out that running after your old lifestyle when you are 20 something, denying that there are no longer things appealing afterwards is the biggest mistake you can ever do. In order to help you to move forward, I list the 10 things you have to absolutely give up when you hit 25.

• Wasting your savings At 25, you probably don’t earn that much money not to care about your expenses when you go partying. Moreover, feeling your heart beating faster and faster when you check your bills the day after a pub crawl, realizing that you have only 10 euros left on your account to survive, is definitely a feeling you must get rid of. Either you drop out pub crawls, wise choice according to me, or you let your credit card at home and you go out only with 20 bucks. You will see how pleasant it is to finish the month with some savings and to be able to plan holidays with your girlfriend in Greece. • Going to student parties The rule is student parties are ONLY for students. You are 25 so studies must be far away. If not, either you are doing a Phd thereby you don’t need student parties to pick up some girls/boys. Or, you have struggled for 5 years to pass the first year’s exams and your mates see you as a desperate case and appreciate your company only to steal your notes. Student parties won’t make you attractive anymore. If you are not a student, what do you expect from a student party except dumb lazy students vomiting everywhere even on your shoes ? You still like that? I can’t help you. • Doing drinking games Drinking games happen mainly during student parties. So, if you follow the previous advice, the problem is solved. However, winning a drinking game is not rewarding at all. It just shows that you are more resistant to alcohol than your friends. And seriously, who wants to get along with someone able to drink 10 tequilas in row ?

• Eating spaghetti with ketchup Please, show more respect for the amazing Italian cuisine. You can get killed for this, Italians are not joking concerning their traditions. Generally, try to pay more attention to your diet. Fulfilling your fridge is the first step to cook delicious and varied meals. • Having Facebook friends First, stop considering all the people you add on Facebook after a 5 minutes conversation as your friends. They are all terrible and not reliable. Who are you going to hang out with on Saturday night ? Certainly, not them. Try to manage the three real friends you already have and don’t waste time to add anyone else. • Hangovers The time when you could get drunk everyday of the week is over. Hangover hits you strongly after 2 mojitos. Moreover, you need now one day locked in the dark to reset yourself after a party. Listen to your body and keep in mind when you are on fire at 2 a.m that this extra-tequila will cost you a lot tomorrow. • Crappy after parties When all bars are closing, always prefer the statement « let’s go to our separate homes and sleep » than « where next ? ». Nothing good has ever come out to going to the only bar possibly open. You always find there garbage people which makes your party’s ending sad and depressing. • Staying the whole sunday at home watching cat’s videos I agree some of them are really funny but don’t waste your time, it is priceless.

VOICES - 35

• Picking up girls in clubs You have been doing that since you went for the first time to Maracana club. What’s the result ? You have ruined yourself by paying drinks to everyone wearing a mini-skirt and that’s all. Learn from your mistakes, you will never meet your soulmate in a club, one-night stand maybe but it’s going to be terrible.

• Following this guide written by a 25 years old volunteer Come on ! If you are getting 25 you are big enough to handle your own life by yourself. Last, I’m a volunteer and despite all the efforts I’m doing, I always find a little pleasure to do something I said to myself to not keep doing.

одека ја пишувам оваа статија, 25 години од мојот живот се речиси поминати и сфаќам дека тоа е нов почеток. Отсекогаш сум мислел дека студентското време е кулминација на животот и дека се понатаму е само бавен и депресивен пад. Но сум грешел - растењето ја менува твојата перцепција и те води кон нови приоритети и поразлично да уживаш во преостанатото време. Така, сфатив дека ако сакаш да го водиш твојот стар начин на живот кога имаш дваесет и нешто години, ако сметаш дека работите кои доаѓаат понатаму се непривлечни, тоа е најголемата грешка која можеш да ја направиш. За да ви помогнам да продолжите понатаму, направив листа од 10 работи од кои апсолутно мора да се откажете кога ќе наполните 25 години.

• Трошење на вашата заштеда На 25 години, веројатно не заработувате доволно пари за да не се грижите за вашите трошоци кога одите да се журкате. Покрај тоа, чувството кога вашето срце чука побрзо и побрзо кога ги проверувате сметките дента после тура по барови, кога ќе сфатите дека ви останале уште 10 евра на вашата сметка за да преживеете, е дефинитивно чувство од кое мора да се ослободите. Или ќе се откажете од одењето од бар во бар, паметен избор според мене, или ќе ја оставите вашата кредитна картичка дома и ќе излезете само со 20 долари. Ќе видите колку е пријатно да го завршиш месецот со заштеда и да бидеш во состојба да планираш одмор со девојката во Грција. • Одење на студентски забави Правилото е дека студентските забави се замо за студентите. Вие имате 25 години па студиите мора да се далеку од вас. Ако не, или спремате докторат

36 - VOICES

што значи дека не ви требаат студентски забави за да си најдете дечко/девојка. Или пак, 5 години сте се мачеле да ги положите испитите од прва година и вашите пријатели ве гледаат како очаен случај и се дружат со вас само колку да ги украдат вашите белешки. Студентските забави повеќе не те прават атрактивен. Ако не сте студент, што очекувате од студентска забава освен глупави мрзливи студенти кои повраќаат насекаде па дури и врз вашите чевли? Уште ви се допаѓа тоа? Тогаш неможам да ви помогнам. • Игри за пиење Игрите за пиење најчесто се играат за време на студенските забави. Значи ако го следите претходниот совет, проблемот е решен. Како и да е, да бидеш победник на игра за пиење воопшто не е наградливо. Тоа само покажува дека сте поотпорни на алкохол од вашите пријатели. И сериозно, кој сака да се дружи со некој кој е способен да испие 10 текили по ред?

Lifestyle • Јадење на шпагети со кечап Ве молам покажете повеќе почит за неверојатната Италијанска кујна. Може да бидете убиени поради ова, Италијанците не се шегуваат кога станува збор за нивните традиции. Генерално, обидете се да посветите повеќе внимание на вашата исхрана. Полнење на вашиот фрижидер е првиот чекор за готвење на вкусна и разновидна храна.

• Очајни афтер забави Кога сите барови се затвораат, секогаш претпочитајте да кажете „ајде да си одиме да спиеме во својот дом“, него „каде следно? „Ништо добро никогаш не излегло од одењето во единствениот бар што можеби е отворен. Таму секогаш ќе најдете губитници, што ќе направи крајот на вашата забава да биде тажен и депресивен.

• Фејсбук пријатели Прво, престанете да мислите дека сите луѓе кои ќе ги додадете на Фејсбук, после 5 минути разговор, ви се пријатели. Сите тие се ужасни и недоверливи. Со кој ќе се дружите во сабота навечер? - Сигурно не со нив. Обидете се да се справите со тројцата вистински пријатели што веќе ги имате и не трошете време да додавате било кој друг. • Мамурлак Времето кога можевте да се опијаните секој ден од неделата е поминато. Мамурлакот удира силно после 2 мохита. Згора на тоа, сега ви треба еден ден заклучени во темница да се ресетирате после забава. Слушајте го вашето тело и имајте на ум кога се журкате во 2 часот сабајле дека таа екстра текила ќе ве чини многу следниот ден.

• Седење цела недела дома и гледање на видеа од мачки Се согласувам дека некои од нив се навистина смешни, но не губете време, тоа е бесценето. • Наоѓање девојки по клубови Го правите тоа уште од првиот пат кога отидовте во клубот Маракана. Што е резултатот? Сте се уништиле себеси со плаќање на пијачки на сите што носат мини-здолниште и тоа е се. Учете од своите грешки, никогаш нема да ја сретнете вашата сродна душа во клуб, да можеби ќе најдете девојка за една ноќ, но ќе биде ужасно. • Следење на упатство напишано од 25 годишен волонтер Ајде бе! Ако имате 25 години вие сте доволно возрасни за сами да се справите со вашиот живот. И последно, јас сум волонтер и покрај сите напори кои ги давам, јас секогаш наоѓам малку задоволство да направам нешто што си ветив дека нема повеќе да го правам.

uke shkruar këtë artikull, 25 vjet të jetës sime pothuajse kanë kaluar dhe e kuptoj që është një moment historik. Gjithmonë kam menduar që koha e studimeve është kulminacioni i jetës dhe çdo gjë që mund të ndodhë pastaj do të jetë vetëm një rënie e ngadalshme dhe dëshpëruese. Isha gabim – rritja e ndryshon perceptimin dhe të shpie drejt prioriteteve të reja dhe shijimit të ndryshëm të kohës së mbetur. Kështu, kuptova që të vraposh pas stilit tënd të vjetër të jetës kur i ke 20 e diçka vjet, të mohosh që më nuk ka gjëra tërheqëse pas kesaj është gabimi më i madh që mund të bësh. Në mënyrë që t’ju ndihmoj të ecni përpara, i kam numëruar 10 gjërat prej të cilave absolutisht duhet të hiqni dorë pasi që t’i mbushni 25 vjet.

VOICES - 37

• Të harxhosh kot kursimet Në 25 vjet, me siguri nuk fiton aq para saqë të mos mërzitesh për shpenzimet kur shkon në aheng. Poashtu, kur ndjen se si rrahjet e zemrës të përshpejtohen kur e kontrollon faturën pas një nate në pab, duke kuptuar që ke vetëm 10 euro në llogari për të përjetuar, është një ndjenjë prej së cilës definitivisht duhet të çlirohesh. Ose hiq dorë nga çmendurinat në pab, një zgjidhje e mençur sipas meje, ose lëre kartelën e kreditit në shtëpi dhe del vetëm me 20 euro. Do ta shohësh se sa këndshëm është ta kalosh muajin me pak kursime dhe të kesh mundësinë të planifikosh pushimet me të dashurën në Greqi.

• Të shkosh në ahengje studentore Rregulla është – ahengjet studentore janë VETËM për studentë. Je 25 vjeç, kështu që studimet sigurisht janë larg. Nëse jo, ndoshta je në studime të doktoraturës, kështu që nuk të duhen këto ahengje për të zënë vajza/djem. Ose, 5 vjet je munduar t’i kalosh provimet e vitit të parë dhe kolegët e tu të shohin vetëm si një rast i pashpresë dhe e vlerësojnë shoqërinë tënde vetëm për t’i vjedhur shënimet. Ahengjet studentore nuk do të të bëjnë më tërheqës. Nëse nuk je student, çfarë pret prej këtyre ahengjeve përveç studentë të trashë dhe dembel duke vjellur kudo, madje edhe mbi këpucët e tua? Kjo ende të pëlqen? Atëherë nuk mund të të ndihmoj. • Lojëra me pije Lojërat me pije zakonisht bëhen nëpër ahengje studentore. Kështu që, nëse e ndjek këshillën e mëparshme, problemi është i zgjidhur. Sidoqoftë, të fitosh një lojë të tillë nuk është aspak shpërblyese. Vetëm të tregon që je më rezistues ndaj alkoolit se shokët tuaj. Dhe seriozisht, kush dëshiron të merret me dikë që mund të pijë 10 tekila me rend? • Të hash shpageta me keçap Të lutem, trego më tepër respekt për kuzhinën e mrekullueshme italiane. Mund t’ju vrasin për këtë, italianët nuk bëjnë shaka me traditat e tyre. Në përgjithësi, mundohu t’i kushtosh më tepër vëmendje të

38 - VOICES

të ushqyerit. Mbushja e frigoriferit është hapi i parë drejt përgatitjes së ushqimit të shijshëm dhe të llojllojshëm. • Të kesh shokë/shoqe në “Facebook” Fillimisht, mos i konsidero si shokë/shoqe të gjithë ata që i ke shtuar në “Facebook” pas 5 minutave bisedë. Të gjithë janë të tmerrshëm dhe jo të besueshëm. Me kë do të dalësh të shtunën në mbrëmje? Sigurisht që jo me ta. Mundohu t’i mbash tre shokët/ shoqet e vërtetë/a që vetëm se i ke dhe mos harxho kohën kot të shtosh dikë tjetër. • Dhimbje nga të pirët Koha kur mundeshe të dehesh çdo ditë të javës ka përfunduar. Dhimbja e kokës dhe vjellja të godet pas dy mohitove. Tani të duhet një ditë i mbyllur në errësirë ta rikthesh veten pas një ahengu. Dëgjo trupin tënd dhe mbaje mend, kur je i nxehur në ora 2 të mëngjesit, edhe një tekila do të të kushtojë shumë të nesërmen. • “Afterparty” të këqia Kur të gjitha lokalet po mbyllen, gjithmonë zgjedhe thënien: “Le të shkojmë në shtëpitë tona dhe të flemë”, në vend se: “Ku po shkojmë tani?”. Asgjë e mirë nuk ka dalë nga shkuarja në lokalin e vetëm të hapur. Atje gjithmonë do të gjesh njerëz palidhje që do ta bëjnë fundin e ahengut tënd të mërzitshëm dhe depresiv. • Të rrish tërë të dielën në shtëpi duke parë video të maceve Pajtohem që disa prej tyre janë shumë qesharake, por mos e harxho kohën kot, nuk ia vlen. • Të zësh vajza nëpër klube Këtë gjë e ke bërë që nga hera e parë në klubin “Marakana”. Rezultati? E ke shkatërruar veten duke i paguar pije çdokujt që ka pasur minifund veshur. Mëso nga gabimet e tua, asnjëherë nuk do ta njohësh shpirtin tënd binjak në klub, ndoshta vetëm diçka për një natë, por do të jetë e tmerrshme. • T’i ndjekësh këto këshilla të shkruara prej një vullnetari 25-vjeçar. Të lutem! Nëse je duke i mbushur 25 vjet je mjaft i rritur ta përballosh jetën tënde vetë. Dhe përfundimisht, unë jam vullnetar dhe përkrah mundit që jap, gjithmonë gjej pak kënaqësi në gjërat që i kam thënë vetes të mos vazhdoj më t‘i bëj.

â&#x20AC;&#x153;The afternoon is bright, with spring in the air, a mild March afternoon, with the breath of April stirring, I am alone in the quiet patio looking for some old untried illusion some shadow on the whiteness of the wall some memory asleep on the stone rim of the fountain, perhaps in the air the light swish of some trailing gown.â&#x20AC;?

Antonio Machado (1875-1939)

VOICES - 39

Photo by Filip Nedelkovski - Фотографија Филип Неделковски

“I can say that this mask named “Butterflies” was one of the most beautiful and creative ones on the carnival in Strumica this year. At the moment I took the picture I really liked the facial expression of the girl. She looked innocent, pure and dear, just alike the butterflies.Тhe only difference between them was that the girl didn’t fly away when I arrived close to her” “Маската “Пеперутки” беше една од маските кои го одбележаа карневалот во Струмица оваа година. Во моментот кога ја направив оваа фотографија пред се го забележав изразот на лицето на девојката, чии карактеристики се поврзуваат со нежноста, невиноста и убавината на пеперуткатата. Единствената разлика меѓу нив беше тоа што девојката не одлета кога и се приближувaв”