Voices summer 2015

VOICE S Magazine for all young people in Macedonia

July/August 2015

Summer in Macedonia

Copa America

Beer vs Wine

Editorial

S

ummer is here. In Macedonia, it is this period of the year when most of people are travelling, and if you do it well you can enjoy summer during all the year by moving all around the world! So let’s have a look for some destinations for an endless summer !

In July and August you can explore the Balkans, try some hiking in Serbian’s mountains, enjoy Croatian’s beaches or just take a rest here in Macedonia. If you are a sportsman take a huge breath and spend summertime in Nepal during September and October, or take advantage of this good weather to discover India, there is so much to do there.

Next two months are the best for going to South Africa, but if there is too much sun, find a beautiful beach and sleep. You need to keep some energy for the rest of the trip. Celebrating the New Year under the sun is something weird for us but it is usual in Australia so let’s try this new experience and spend January and February there. Next period is quite empty, there is no real summer in the world so you can go to Dominican Republic, the climate there is called endless summer.

Before coming back you need to spend May and June in Thailand, it’s a really touristic place now and you won’t be bored in this country. And then... you can do it again!

Quentin Mauboussin

Л

етото е тука. Во Македонија, тоа е период од годината кога повеќето луѓе патуваат, и ако направите добар план ќе можете да уживате во летото во текот на целата година движејќи се по целиот свет, па ајде да направиме преглед на некои дестинации за да имаме бесконечен лето! Во јули и август може да го истражувате Балканот, пробајте планинарење на планините во Србија, уживајте на хрватските плажи или едноставно само одморете се овде во Македонија. Ако сте спортист земете голем здив и поминете го летото во Непал во текот на септември и октомври, или искористете ги предностите на ова убаво време да ја откриете Индија, има толку многу да се види таму. Следните два месеци се најдобри за да се оди во Јужна Африка, но ако има многу сонце, најдете убава плажа и спијте. Ќе треба да зачувате малку енергија за остатокот од патувањето. Прослава на Нова Година под сонцето е нешто чудно за нас, но тоа е вообичаено во Австралија, па ајде да го пробаме ова ново искуство и да ги поминеме јануари и февруари таму. Наредниот период е сосема празен, нема вистинско лето никаде во светот, па можете да појдете на Доминиканската Република, климата таму е наречена бескрајни лето. Пред да се вратите треба да ги поминете мај и јуни во Тајланд, тоа е навистина туристичко место сега и нема да ви биде досадно во оваа земја. И потоа ... ќе може да повторите се одново!

Тимот на ВОИСЕС

We wish Quentin, our new EVS volunteer who traveled here from France, a very nice summer in Macedonia and keep in mind : One benefit of summer is that you have more light to read, so even if you don’t travel, take a time to sit in a nice place and enjoy this new VOICES summer edition. Му посакуваме на Квентин, нашиот нов ЕВС волонтер, кој допатува тука од Франција, да има многу убаво лето во Македонија и да запомнете: Една корист од летото е дека имаме повеќе светло за читање, па дури и ако не патувате, одвојте си време да седнете на убаво место и да уживате во ова ново летно издание на ВОИСЕС.

2 - VOICES

Contents OPINION

TOPIC OF THE MONTH 4

What to do in summer in Macedonia when you don’t go on vacation

26

Michaela Kawanová

8

Ivana Angjelovska

30

BLENDED BREW: rock stars from Denmark Jacopo Landi

13

Igor Pop Trajkov, Jacopo Landi

32

Youth exchange: Pegasus

24

Go green everyday

Kiril Dimitrovski Goran Galabov

Angela Gjekanovikj Anita Kirkovska Arbina Ajdar Bojana Drangova Bujar Islami Damjan Serafimovski Dzvezda Mihajlova Elena Anchevska Elena Micevska Gjoko Vukanovski Goran Galabov Hristina Tanevska

Igor Pop Trajkov Ivan Milosevski Ivana Angjelovska Jacopo Landi Jana Gjorgjievska Kiril Dimitrovski Kristina Buzaroska Kristina Saltirovska Lazar Mikov Lirie Memeti Marina Tanevska Martina Dimevska Michaela Kawanová Mihajlo Donev

Sanja Stojcheva

Beer festivals during summer Tereza Lišková

SPORT 34

ERASMUS+ WORLD 22

Discover Balkans: South Albania

CULTURE

Неопоxодност од инспирација: Изет Цури

VOICES TEAM:

Lazar Mikov

TRAVELLING

MMUN

INTERVIEW 10

Bald girls are bold girls

COPA AMERICA Gjoko Vukanovski

LIFESTYLE 36

Si të mbijetosh verën në Shkup

38

Beer vs. Wine

Tereza Lišková

Michaela Kawanová, Tereza Lišková

Milan Gjapik Milica Kaevska Monika Naglova Nikola Peshevski Tamara Canevska Tamara Jovanovska Tereza Lišková Tijana Markovska Quentin Mauboussin Sandra Ivanovska Sanja Stojcheva Simona Georgievska Sokol Makolli Zuhri Kamberi

Production & Coordination: Nikola Stankoski Gjoko Vukanovski Sanja Stojcheva

Contact:

Volunteers Centre Skopje Emil Zola 3/2-3, 1000 Skopje Tel./Fax. +389 22 772 095 vcs_contact@yahoo.com www.vcs.org.mk

VOICES - 3

Topic of the month

What to do in the

when you don’t go on vacation?

D

on´t despair if you’re not going somewhere abroad during summer holidays......Macedonia offers plenty of opportunities to enjoy summer days. The New York Times recently named its ‘52 Places to Go in 2015’ and Macedonia was selected as one of the top travel destinations you have to visit! It´s a country of stunning nature, charming monasteries, ancient culture, beautiful cities and locals with friendly stuff, amazing cuisine and great wine. Here are some tips on how to spend your holiday in Macedonia.

Outdoor activities Matka Canyon Only a few kilometers from Skopje is a very popular destination Canyon Matka. It´s a perfect place for spending summer days surrounded by breathtaking nature. You can walk along the Treska river, hike through the forests, explore charming medieval monateries or take a boat trip past the rocks. Also you can take a canoe or boat to the Cave Vrelo, one of the deepest under water caves in the world. Or you can just sit in a local restaurant, have a lunch or drink coffee and enjoy the magical atmosphere.

4 - VOICES

Тopic of the month Mountain of Vodno

Another place in Skopje where you can spend a great day is Mountain of Vodno. You can climb to the Millenium Cross with hiking or take a ride by a cable car and then have a cup of coffee with a wonderfull view or have a picnic in the nature. Also you must see the Church of St. Panteleimon and one of the most beautiful landscapes on the mountain in the village Dolno Sonje.

Paragliding If you want to go out from the town for one day and and get an unforgettable experience, you must go paragliding. You will get adrenalin and see the cities and mountains from a different perspective. Starting points are in Vodno and Skopska Crna Gora. If you prefer to fly above forests, valleys and lakes instead of flying above the town, you can take a tandem flight in Kruševo, Ohrid or Mavrovo.

The best attraction for hot summer days is aquapark. One of them is the Aqua Park Macedonia in Probištip.

There you can enjoy a lot of swimming pools, wave pool, lazy river, several toboggans, attractions for kids and a lot of food and cocktail bars. The newest water park is the Aqua Park Skopje near the Arena Boris Trajkovski.

It’s a great place where you can spend your day with friends and family, relax, sunbathe, swim in a several pools and get adrenalin on the crazy toboggans.

And after that you can have a great time with friends in ART Carting Centar next to the Aqua Park.

Aquaparks

VOICES - 5

Skopje ZOO It’s a cool place where you can enjoy a great afternoon. This beautiful small zoo has a great location, it’s mostly renovated, clean and the price for the ticket is low. You can find there a lot of animal species like lions, leopards, tigers, wolfs, bears, jaguars, monkeys, girrafes, antilopes, cangaroos, camels, zebras, reptiles, birds and also my favourite hippos. You can take a break and have a drink in several nice restaurants and relax in a small park inside the zoo.

Mountain biking One of the greatest activities in Macedonia you can do is mountain biking. There are thousands of off-road and dirt tracks. The bike paths in Skopje are in a good condition, you can go around the river Vardar or go for a short trip from Canyon Matka to Vodno Peak, Black Peak, Roman Aqueduct or Ljubanci Sunset, a specific spot, located high above Skopje, on the slopes of Mountain Skopska Crna Gora, next to the village of Ljubanci, wherefrom one can see a beautiful sunset, while Skopje valley lies bellow the horizon. Or you can discover the beauty of three national parks – Galičica, Mavrovo and Pelister National Park by bike.

6 - VOICES

Тopic of the month Ohrid Another perfect place where to spend your vacation is Ohrid. It offers plenty of opportunities to enjoy the summer. The flat areas around Lake Ohrid and Lake Prespa offer a wide network of paths and roads that are great for walking and cycling, the local mountains rise to over 2000 meters, you can climb to the summit and enjoy breathtaking views of the lakes and villages. On the Ohrid and Prespa Lake is possible sailing, a popular relaxing water sport in Macedonia and also kayaking. There is a several beaches where you can relax and sunbathe, refresh yourself in the waters of Lake Ohrid, listen to music and have a drink. Lake Ohrid boasts a unique trout found only in this lake that is a culinary delicacy. Restaurants usually specialise in fish or meat, but there are a lot of pizzerias and fast foods also.

Events in Ohrid 12th July - 20th August - The 55th edition of Ohrid Summer Festival, the traditional musical and theatrical cultural manifestation.

24th - 28th July - 11th International folk dance festival “OHRID WAVES” 15th August - Macedonian Language, Literature and Culture Seminar - gathering of linguists from all over the world 26th- 30th August - Ohrid Choir Festival - the biggest choral event in south-east Europe.

30th August - Ohrid Fest - international festival of pop and folk music

Events in Macedonia Beer festival in Prilep Everyone who loves cold beer, barbecue, great music and fun atmosphere cannot miss the Beer Festival in Prilep from 16th - 19th July. The four festival days have a rich programme full of great artists like Saša Kovačević, Neda Ukraden, Dino Merlin and many others.

GALICNIK WEDDING The three-day feast in July, which includes much music, dance, eating and drinking, uses traditional customs, costums and rituals.....this is the traditional Macedonian wedding celebrations at Galicnik, a legendary old village in the western mountains near Mavrovo.

D Festival The fifth edition of the D festival on the Dojran Lake will be held from the 17th to 19th July. This year, visitors will get to enjoy the performance of latino musician Manu Chao with his La Ventura band.

KRUSHEVO ETNO CITY FESTIVAL Every year in the middle of the summer, the festival includes about 800 participants, dressed in traditional costumes, in celebration of the traditions and customs of Krushevo. The participants parade across the town, there is hand-craft workshops, art exhibitions, and many concerts.

Struga poetry evenings This festival for literature lovers is one of the most significant events in Struga for more than 50 years. It’s traditionally opened by reading the poem “T’ga za jug” (“Longing for the South”), written by Konstantin Miladinov, a poet in whose honor this event is held.

VOICES - 7

Македонски Модел на Обединети Нации Ивана Анѓеловска

М

одел на Обединети на Мировниот Корпус во Македонија Нации (МОН)претставува заедно со своите регионални академска симулација на канцеларии – организации ја работата на Обединетите организираа Годишната Конференција Нации преку своите земји членки, во на Моделот на Обединети Нации во Генералното собрание на ООН, Советот Македонија 2015 која се одржа во за безбедност, просториите на Економскиот и Универзитет ФОН во „Вие мора да го преземете социјален совет, Скопје. лидерството на утрешнината. К о н ф е р е н ц и ј а т а УНЕСКО, УНИЦЕФ, За тоа да биде возможно Вие имаше регионален ФАО, Комитетот за разоружување мора да ги зајакнете Вашите карактер, и на и Меѓународна истата учествуваа капацитети, безбедност и да ја проширите Вашата визија 180 млади луѓе Секретаријатот од Македонија и како глобални граѓани“ на ООН. Вакви 20 млади луѓе од Конференции се Косово. Младите во организираат во Генералниот Секретар на ОН улога на делегати најголемиот број ги застапуваа Бан Ки-Мун на земји членки ставовите на на ООН, со цел 17 земји членки младите луѓе да се запознаат со на ООН ( САД, Кина, Русија, работата на Обединетите Нации преку Аргентина, Велика Британија,Русија, практикување на моделот на ООН. Чиле,Јордан, Украина,Јужна Кореја, Уганда,Германија, Нигерија, Мексико, По 4-ти пат на 27 Јуни 2015год. Сирија,Иран, Јапонија) во 8 различни Коалиција на младински организации тела на Обединетите Нации и тие СЕГА во соработка со волонтерите имаа задача да дебатираат на реални 8 - VOICES

Тopic of the month светски теми, од намалување на сиромаштијата, деца во вооружени конфликти, економска глобализација, развој на младите до одржување на меѓународниот мир и безбедност, и мерки за борба против тероризмот. Младите преку истражување за земјата која ја застапуваат во улога на дипломати ги разгледуваа меѓународни прашања, дебатираа, се консултираат, и развиваа решенија за светските проблеми. Програмата ММОН има за цел зајакнување на капацитетите на младите луѓе во Македонија за застапување, лобирање, дипломатија, разрешување на конфликти, јавно говорење и пишување. На овогодинешната Конференција на ММОН2015 во секој од Советите се наградија најдобрите делегати / дипломати кои имаа став на дипломат, одлични говорнички и преговарачки вештини.

нивното учество и вложеното време и труд во текот на целиот процес на проектот ММОН 2015 .

Конференцијата Македонскиот Модел на Обединети Нации 2015 се организираше со финансиска поддршка од Амбасадата на Соединетите Американски Држави во Р.Македонија. Свое обраќање на конференцијата имаше и Кејтлин Кори, директор на Мировниот корпус во Македонија, која истакна “ Конференцијата е од особено значење за младите луѓе za да ја разберат комплексноста на дипломатијата, и истовремено и да учат за меѓународните односи“.

1. Генерално Собрание Прв Совет Дамјан Поп Арсов – Велика Британија 2. Советот на безбедност Јован Младеновски - Велика Британија 3. Економскиот и социјален совет : Никола Кипријановски – Велика Британија 4. УНИЦЕФ Тамара Савевска – САД 5. Генерално Собрание Дијана Јовановска - Кина 6. УНЕСКО Греса Смолика – Германија 7. ФАО Доменик Бериша – Русија Секретаријат на ОН / Најдобар Тим лидер Миа Мицевска – Велика Британија Сите учесници на Конференција на ММОН 2015 се стекнаа со дипломи за VOICES - 9

Interview

BLENDED BREW

@Skopje Баскерфест Blended Brew are an exciting new rock band from Glumsø, Denmark. They have released their first album “Hand Patrones”, mastered in Abbey Road Studios, in January and have already toured the USA and China. I met with Mads, Mikkel and Mattias (drums, lead guitar and bass) over a hamburger in Pivnica

How did the band start?

How did you guys get together?

Mads : The first of us got together while we where in musical boarding school. We met the others along the way. We’ve been together for six years now, we started as a cover band and then we decided to make our own music.

This is the first time you are in MK and the Balkans, do you like it? Would you want to come back?

Macedonia is great! We found the people are very kind to us here and we would definitely like to come back, here or somewhere else in the Balkans.

People seem to enjoy rock music a lot. We are discussing the possibility of playing again in Skopje during PivoLand in September before leaving for our tour in the US during fall.

You released your first album in January this year, how long did it take you to write all the songs? Are there some songs from your beginnings?

All the songs on the album where written during this

10 - VOICES

Интервију

last year, there are no old songs on the record. When you have to write 20 songs you start with one set, then you want to throw them away because you already have new ones.

It’s very difficult to make a choice but you end up choosing the ones you feel the most. We already have some new songs and ideas for our second album, we are trying them out here in Skopje and the people seem to enjoy them. We are also feeling our style evolve the more we play, this is a good thing How do you write your songs?

It is a collective effort, everyone brings his touch either for the music or for the text. Jimmy (the singer) has been writing most of the lyrics recently but I (Mads) have also written them for four of our songs.

How was the feeling of walking into the Abbey Road studios?

The atmosphere at Abbey Road was really special, we where able to spend some time in the Studio B, where The Beatles and Pink Floyd recorded. Otherwise, we where there only for the mastering of

our album, the final touch after having recorded the songs in Denmark.

What do you enjoy the most about being a musician?

It’s a passion, we make a very good group with the guys in the band. Being a musician can be very social and very introvert, you can close yourself away from the world and be in your little box, then you can also get out of it and show the world your music. When you get a good reaction from your audience it’s a great feeling.

Being in a band makes VOICES - 11

you feel free and you get to travel around with your best friends.

And what is the most difficult part?

The creative part is very difficult sometimes because of the differences between the members of the band. One person may want to take the song in one direction and another person in another one and since we are so passionate about it we have discussions all the time. Also living together all the time while traveling can get tiring sometimes.

Are there any artist with whom you would like to collaborate?

There are many! Pearl Jam would be awesome, they are really high on the list.

Then Kings of Leon and Foo Fighters, since we are all big fans of Dave Grohl.

Them and Metallica are among the bands that inspired us in the beginning.

How much time do you spend just listening to music?

It depends. Me (Mikkel) at least one hour every day.

(Mads) Me I don’t listen to 12 - VOICES

music that much, not anymore.

cus. And don’t be an asshole.

Is there a particular place you would like to play in?

If you were not musicians, where would you think you would be?

At the Roskilde festival in Denmark. It’s the biggest in Northern Europe, we have been there many times sleeping in tents.

The whole community is awesome and many big artists perform there, this year there is Paul McCartney. As an upcoming band, if you get the chance to play there it mean you’ve made it, for us it would be a boy’s dream come true.

That or Madison Square Garden.

You also are an upcoming band but you’ve managed to publish a first album, do you have any advice for someone trying to get in the music business?

The most important thing is the music and the people you play with, if you feel good about each other the music will come. Believe in yourself and take some chances, do something that maybe other bands don’t think about doing. It sounds very risky but it’s worth it. Act on your ideas and work hard, keep the creativity in fo-

Well we would probably be single. If I couldn’t play drums (Mads) I think I would play guitar. If I could not play an instrument (Matthias) I would rather be a skateboarder or a football player.

Ok. And finally, what do you sing in shower?

Everybody was Kung-fu fighting, by Carl Douglas.

YOU CAN FIND ALL THE INFORMATION ABOUT BLENDED BREW, THE NEXT PERFORMANCES AND LISTEN TO THE FIRST TRACKS FROM THE ALBUM AT WWW.BLENDEDBREW. COM OR ON THEIR FACEBOOK PAGE

Неопходност од инспирација

Interview

Интервјуист: Игор Поп Трајков, Фотограф и снимател на звук: Јакопо Ланди

Со Изет Цури се сретнавме во неговиот институт , опкружен со кукли, недовршени и довршени дизајни, цртежи, студенти. Тој е во својот природен елемент. Очите му зборуваат дека му припаѓаат некому кому животот му бил исполнет со многу работа, но и инспирација, како последица на што тие оддаваат пред се` среќа. ВОИСEС: Ја започнавте кариерата во време кога волонтирањето не беше многу популарно тука, на овие простори од каде потекнувате. Која беше разликата измеѓу тука и Париз по однос волонтирањето? Почетокот на кариерата во светот на модата е секогаш повеќе или помалку поврзан со волонтирање.

ЦУРИ: Тој период кога јас одлучив да одам за Франција, јас веќе имав почнато со оваа професија. Јас го почнав занаетот кај многу добрите мајстори тука во Македонија, како што беа Цајо, Ангелковски. Така да јас кога отидов во Франција отидов со еден багаж. Со знаење. А тоа е знаењето – занаетот. Нема никаква разлика измеѓу она што

VOICES - 13

треба да го реализирате рачно таму и тука. Само што таму луксузот не го прави оној кој знае туку оној кој плаќа. Значи таму имате други можности. Тоа е како сликарството. Земете портрети, имаат само глава , или имаат само биста, но уште оттогаш се` има цени. Оној кој имал пари ставил во тоа свој удел. Како и во накитот кој бил финасиран и сето останато. Значи Париз не ми донел многу во однос на совладувањето на вештината на кроењето и шиењето. Во Париз научив многу други работи кои ние тука не сме ги знаеле, за кои не сме ги имале тие можности, како ни сите тие информации. Париз ми го донесе луксузот. Како и вештината на поимувањето на модата, дека тоа не е само да сошиете еден фустан или едно сако. Пред да влезев во една куќа во Париз јас се тресев. Но исто и кога влегував во шивачката работилница. Значи одговорноста таму е многу поголема. Што се однесува до моите мајстори тука можам да кажам дека беа и многу подобри од оние во Париз. ВОИСEС: Дали од тука ви потекнуваат оние автентични пропорции за соодносот рамена, колкови итн? Кои тука потекнуваат од пред стотици години, некаде во времето на појавувањето на модата франка. ЦУРИ: Треба да знаете дека во овие простори отсекогаш имало (тука секогаш од почетокот на 18ти век , па се` до 50тите, некаде се` до крајот на Втората Светска Војна) огромни кројачи. Затоа што занаетот доаѓал од Отоманската Империја. Тоа се тие отомански влијанија, кои имале многу голем респект само кон занаетот, всушност тогаш индистријата не ни постоела. Во Скопје имале големи, 14 - VOICES

големи шнајдери, се` некаде до по Втората Светска Војна. А зошто потоа ги немало? Бидејќи тоа е прашање на едукација. Тоа е тешка работа, никој не сака да ги пушти децата да го учат тој занает. ВОИСEС: Всушност тоа е она чиракување, тогашната форма на волонтирање? ЦУРИ: Да и во Франција постоел тој систем на чиракување се` некаде до 1960 година. Потоа веќе не бидејќи на пропорција доби индустријата. Започна да се употребува терминот моден креатор, кој пред 50тите не постоеше. Се` дотогаш шнајдерите ја претставувале модата. Затоа денес не можете да зборувате за мода. Затоа денес модата во изворното сфаќање на терминот не постои. Тоа се задржало некаде мислам до 90тите години. Еве земете фотаграфија од вашите родители, и за неа секој може да каже на основа на фризурата, кројот, шапката – ова е шеесетта, педесетта година. А некој сега да ни направи фотографија не би сме можеле на основа на неа да ги препознаеме годините. Сега сите стилови се мешаат. Сега станува збор за индивидуализација, за персонален вкус. Порано креаторите кажувале се`: за музиката, ентериерот, костимите, фризурите, акцесоарот. Значи денеска имаме многу избор, за секое парче. Денеска со 100 Евра , ќе се прошетате на пазар и ќе се облечете одлично доколку имате вкус. А да имате свој стилист ќе се облечете исто, само на друго место. ВОИСEС: Модната индустрија отсекогаш била многу отворена кон волонтирањето. Дали ова го сметате

Интервију

како причина или како последица? Чиракувањето станува поврзано со технологијата... ЦУРИ: Апсолутно да. Во историјата постојат многу занаети кои сега не постојат. Така да Високата Мода (От Кутур) веќе речиси и не постои. Во светот денес има само 900 луѓе кои се облекуваат во От Кутур. Тоа се луѓе кои можат да платат еден модел за измеѓу 100 и 300 илјади Евра. Или еден костим за 40 000 Евра. Нема многу вакви луѓе низ светот. А дури и тие мислат дека е апсурдно да се плати нешто волку скапо, кога може да се купи нешто слично за многу, многу поефтино. Денес родителите имаат повеќе избор каде да ги пратат децата да студираат

и одбираат најчесто право, економија, бизнис... Јас немав избор. Мајка ми ми рече: Шнајдер и готово! Освен тоа денес младите немаат доволно трпение да направат креација. Вие сте журналист - во Франција прво се прави тест, дали некој има трпение за тоа, талент итн. Така и за се` друго. Ние сме во фаза на исчезнување. Значи тоа денес не се модисти (кутуриери) туку луѓе кои се поливалентни. Дали да цртаат, дизајнираат, проценуваат, истражуваат, наметнуваат? Кутуриерот веќе не постои, тоа може да биде и некој кој нема проценка. Доколку сакате да направите еден фустан во навистина луксузен манир, тоа е кревко иако скапо. Земаат многу пари, а дури некои од нив не ни знаат како се користи

машината за шиење. Така ова стана една многу релативна категорија. Иако сето тоа е скапо. Значи не би рекол дека се адаптираат во историскиот момент. На пример јас кога бев во војна служба морав да отидам во Кичево. Минав од Скопје кон Кичево 10 часови.

150 километри. Морав да се качувам и симнувам на воз. Денес такво нешто не може да се замисли дури ни во војска. Живееме во многу динамичен свет, но истотака и материјалистичен, егоистичен... Проблемот во овој свет е бидејќи се имаат два екстрема: богатите и сиромашните. Средната класа веќе исчезна. Тоа е тешко. Бројот на богатите се зголемува, но истотака и на сиромашните. Евидентно е дека богатите профитираат бидејќи ги имаат сиромашните.

16 - VOICES

ВОИСEС: На почетокот на кариерата многу ви помогна соработката со тогаш југословенската амбасада. Како би сте ја опишале интеррелацијата на светот на дипломатијата со оној на модата? ЦУРИ: Знаете што, јас кога отидов во Франција таму ги потрошив сите пари. Немав пари со што да се вратам. Ниту да си платам хотел. Беше невозможно да им се јавам на брат ми или сестра ми да ми ги испратат тие пари. Единствено можев да одам во амбасадата каде кажав дека ги потрошив сите пари на книги и каталози, по кои се полакомив бидејќи тука ги немаше, не ни знаев дека нешто толку професионално постои. Во амбасадата имаше еден Македонец кој го знеше мојот мајстор. Тој ми рече: О вие сте мајстор, за вас има работа. И ми најде работа истиот

Interview ден. Не е само дека тогаш дипломатите беа поагилни: луѓето треба да знаат дека во 60тите и 70тите години отприлика 35% до 40% од конфекцијата беше продуцирана од Југословени. Франција имаше многу потреба од ова, особено кога креаторите излегоа со претапортето. Истотака масовно доаѓаа во Југославија и трагаа по мајстори. Сите најдобри мајстори отидоа таму. Значи немаше проблем да се најде работа. Немав некоја особена релација со дипломатите...

добар простор и и кај нив може да се организира ревија. Странските амбасади се многу поголеми. И тие истотака за нивните креатори ги организираат ревиите, со што нормално-се гордеат. Македонија не би можела во Париз да се гордее со некоја политика или економија, ќе се гордее со нашите таленти, со нашите луѓе. И затоа јас верувам во младоста и во талентите во Македонија, кои таа ги има. Јас сум страшно среќен со се` што доаѓа во нашето школо.

ВОИСЕС: Дали има некаква поврзаност меѓу тие два света?

ВОИСЕС: Кажете ни некој совет за младите кои се сега на почеток на кариера?

ЦУРИ: Не. Мислам дека не. ВОИСЕС: Бидејќи знам некои амбасади кои правеа модни ревии... ЦУРИ: Сега ќе бидам малку лош можеби. Тие мораат да направат нешто често пати и со цел само по себе. Така да се каже: правиме, а не седиме. Како што се тоа тука културните центри или амбасадите, тие земаат големи плати. Значи мораат да направат нешто. Потоа истотака тоа зависи од персоналот или самиот амбасадор што ќе направи. Оваа амбасадорката од Франција е фантастична жена. Таа апсолутно сака да соработува со нас и со нашиот проект. Ме прашува кое ни е школото, сама ги контактира фабриките, индистријалците со текстил во цела Македонија со намера да правиме проект заедно. Значи општо дипломатите немаат некоја голема работа и мораат да се бават со вакви настани. Македонската амбасада е истотака многу пресретлива. Имаат

ЦУРИ: Прво и основно треба да се има отворена политика (волонтје политик); што значи самата држава да помогне на своите деца. На пр. најголемата индустрија во Македонија е текстилот. А во текстилните фабрики се работи само по лоан систем. Ниту една од овие фабрики не прави свој бренд или колекција. Нема моделисти и нема стилисти. Стилистот е оној кој црта, моделистот е оној кој реализира, оној кој ги прави шаблоните. Овие луѓе кај нас ги нема. Во Македонија никогаш не постоела школа за моделисти. Значи прават фабрики кои се болници, клиники, но кои се без доктори. Доколку би сме имале стилисти и моделисти, би сме имале подобри можности за странски инвестиции. Тие шијат со ултра модерни машини бидејќи на пр. од Германија ќе ве прашаат - дали ја имате таа и таа машина?, доколку ја имате ќе ви дадат работа. Или ќе мораат да ја купат токму таа машина. Тие ќе ви го дадат шаблонот, матерјалот VOICES - 17

и моделот и ќе ви кажат – шијте вака и никако поинаку. Значи нашите фабрики го прават најтешкиот домен за најмали пари. ВОИСЕС: Што ви беше најголемото уметничко влијание кога почнувавте? Дали се приклучивте на тогаш масивното движење на Новиот Романтизам? ЦУРИ: Јас учев занает уште кога бев 14. Немав можности да пратам мода. На неполни 22 години отидов во Франција. Меѓутоа како што ви реков отидов со знаење на еден шнајдер, за шиење и кроење. Немав поим што е тоа стил: минимализам, романтизам, авангардизам... Тоа го научив во Франција бидејќи таму доколку сакате да напредувате самата фирма ве тера да се образувате постојано, и на располагање ви се нивните школи и професори. Така кога таму ќе почнете да учите ќе се прашате: Еј каде сум јас? Така шпто јас кога почнував не се трудев да провоцирам и да си правам самореклами, туку се трудев да имам од што да живеам. Меѓутоа несвесно со тек на време и тоа ќе почнете да го правите. Така јас кога отворив работилница, па започнаа да ми доаѓаат луѓе, почнав да се прашувам како се заинтересирале за мене. Затоа што чуле за мене, тоа е тој ПР. Дали се заинтересирале за мојот стил. Јас сум направил еден моден дизајн, па се обидувам да направам втор или трет, и така сето тоа заедно го учам. И денес е така. Едниот дизајн го провоцира наредниот, тој пак наредниот... Ако имате талент за модата тоа е нешто кое излегува од самите вас, исто како 18 - VOICES

и сликарскиот талент. Талентот во модата исто како и во сликарството има свој потпис; веднаш се познава кој е авторот и кој е стилот, персоналитетот: кубизам, импресионизам итн. Тоа е нешто кое се формира со работа. Тоа е и дар од господ. ВОИСЕС: Во едно ваше претходно интервју имам прочитано дека еднаш сте требале да ја продадете колата за да купите матерјал за дизајн. Дали тоа би требало да биде така? ЦУРИ: Со сите нови професии во светот на модата се појави и маркетингот. Тоа апсолутно постоело и порано. Сите отсекогаш се прашувале кој ја облекол оваа актерка или актер, ако им се допадне па и оние кои ги гледале ќе се облечат така. Значи денес постои цела стратегија како да се направи промоција на она што го правиме. Јас ова никогаш не сум го правел, а кога почнував не ни знаев дека ова постои. Овој пример кој го кажавте е апсолутно вистина (дека си го продадов автомобилот за фустанот на Изабела Аџани). Тоа беа всушност 5-6 нешта, не само еден фустан. Јас тие пари ги немав, го продадов автомобилот, ги направив костимите, но потоа заработив уште 10 работи. ВОИСЕС: Дали мислите дека би требало да се врати некоја форма на меценатство во Европа кон младите, кон уметноста, кон креативноста? Што системски вие би сте смениле односно поддржале? ЦУРИ: Мецените пак се вратени, но на поинаков начин од оној некогаш.

Интервију Доколку не постојат мецените ќе им биде тешко на сите домени. Има неколку земји во кои ја има таа структура, во која постојат мецени. Еден мал процент одбиваат од корен, но потоа ги помагаат артистите. Сум за тоа ова да се врати повеќе. ВОИСЕС: Секој од вашите клиенти си има свој стил. Дали сте требале вие да се адаптирате на нивниот стил или тие на вашиот? Мислам дека повеќе во вашиот случај – тие на вашиот... ЦУРИ: Во почетокот кога бев шнајдер ситуацијата ми беше како и во сликарството, луѓето доаѓаа за да им направам портрет. Не може да направите портрет од самиот себе, а всушност да го сликате вашиот клиент. Луѓето кои доаѓаа кај мене (пеачи, актери..), тие доаѓаа за нешто специјално- фестивал, промоција, премиера. Тоа се се` различни луѓе. Меѓутоа шнајдерот е камелеон. Апсолутно се адаптира кон бојата и ти ја нуди онаа на клиентот. Така беше кога бев на почеток. Меѓутоа последните 30 години, а можеби и повеќе, никогаш некој не ми рекол – направи го ова вака и вака. Ме пуштаат сам. А ова не е толку доверба колку професионализам, кога луѓето ќе добијат некоја сигурност и ви се препуштаат. Со оглед на тоа дека станува збор за артисти или актери; на пр. актерот кога ќе застане пред камера тој апсолутно и` се препушта на камерата и на режисерот. Како веќе да не постои. Како да има се` од другите , а ништо од себе. Актерот во себе ги има сите ликови кои ги собирал од овој свет, а ништо од себе. А единственото кое го има е неговата професија. Познатите

личности, познатите актери имаат една улога: тие се гласници на среќата и несреќата. Можат да направат одлична креација од несреќата. ВОИСЕС: Сега ќе ве прашам за она што го работиме во моментов. Тоа е светот на ПРот. Светот на модата се` повеќе зависи од ПРот(односите со јавноста). Дали ПРот во извесна смисла ја деградира професионалноста, професијата на анализа, критика итн.? ЦУРИ: Сите домени во сите професии, па и во нашите се градат широко како пирамидата. Па како одиме кон врвот таа се стеснува и остануваат многу малку работи. Меѓутоа тоа што ќе остане не можете да знеате што е. Денес постојат критичари кои можат да ве уништат или издигнат. Во Америка е доволно една лоша критика да ви напишат и за вас е се` завршено. Меѓутоа сепак времето е единствениот вистински судија. Ќе ви дадам пример и од сликарството и од модата. Ван Гог никогаш не продал своја слика, поточно само една, но купувачот бил брат му. Една негоива слика денес вреди 120 милиони евра. Значи доколку некој критичар би сакал нешто да подигне или уништи, треба да знае дека тоа нема да трае долго време. Следен пример: Можам да ви наведам кои од текстилната индустрија и донекаде од светот на модата се успешни во последниве 20 години. Можеби би сте навеле некои имиња, но најголемиот успех е „Зара“. Тие не одвојуваат ништо за реклами, не прават ревии, не прават ништо од таа област. Меѓутоа имаат еден концепт кој се адаптира не се`. Не прават колекции- зимо, лето, VOICES - 19

прават колекции секој месец. Затоа нивниот сопственик е меѓу тројцата и четворицата најбогати во светот. Тој не прави ни ревија , ни реклама, ништо не прави... Авторитетот , маркетингот и односите со јавноста не можат да го уништат. Само можат да му завидат. ВОИСЕС: Кој според вас е најдобриот медиум за промоција на една колекција- ревија, каталог или некој од новите медиуми, на пр. Интернетот? Вие веќе ова го релативизиравте во претходниот одговор. ЦУРИ: Не постои фирма или институција во светот на модата (а мислам и во другите домени) која не бара постојано нови таленти. Значи секој бутик, секоја робна куќа, сите бараат нови идеи. Особено во ова време, талентот не може никако да се сокрие. Со вашиот телефон ќе направите една фотографија и за 10 минути ќе ја види целиот свет. Таа можност попстои, меѓутоа дали ќе имате што да покажете? ВОИСЕС: Кога ќе седнете пред бел лист хартија или пред бел монитор, дали ја гледате само белината или веќе го имате дизајнот во глава? ЦУРИ: Добро прашање. Јас сите тука ги прашувам од каде ви е инспирацијата? Многумина ми кажуваа дека не ни знаеле дека тоа постои. Но какодоколку некој дојде кај вас, вие му земате мерка, вие треба да шиете, махинално можеби ќе ги сошиете првите парчиња, но по 4 шиења ќе ви треба инспирација. Мора да имате инспирација за да имате што да работите. А апсолутно најголемиот промотор е самата работа. Друго, јас 20 - VOICES

како техничар земам парче од некој штоф, и веднаш престанувам да го гледам како рамно. Се гледам во 3Д. И веднаш ми доаѓа инспирацијата. ВОИСЕС: дали би сте се карактеризирале себе си како импулсивен , како поспонтан, и дали мислите дека повеќе е неопходна голема среќа или голема работа? Според тоа што имам читано за вас- голема работа. ЦУРИ: Да, не сум многу спонтан. Може да се каже дека сум импулсивен, но сепак јас сум паничар, се плашам. На пр. никогаш не сум одел во метро без пари, еднаш отидов и веднаш ме фатија без карта. Така и ден денес дури и кога правам само една сукња паникувам дали ќе ја направам добро. Иако имам големо искуство. Се плашам. Многу пати ќе завршам нешто, мислам дека не е добро цела ноќ и се враќам назад за да го поправам. Никогаш не си кажувам дека нешто правам за некој друг, туку само за мене. ВОИСЕС: Честопати вашите клиенти се и ваши пријатели. Како во овој контекст би сте ја карактеризирале Изабел Аџани – шик или феминистка; Кристофер Ламберт – плејбој или џентлмен? ЦУРИ: Кристофер е прво плејбој. А Изабела Аџани е огромен перфекционист. Таа знае да позборува со мене за некој детал кој сме го направиле пред 30 години, на кој се сеќава. Таа е огромен работник. Многу малку спие, можеби само 3 часа, цело време чита, работи со најразлични асоцијации, хиперактивна е.

Interview

VOICES - 21

Đ•rasmus +

Youth exchange:

I

n the period from June 14 to June 24 three youth exchanges were held in the beautiful Romania. The exchanges were about different topics and were held in different places in the Dolj Country, Romania.

VCS’ team made of 14 participants together with teams from Romania and Italy were a part of the exchange in the city of Craiova. This youth exchange was part of Erasmus+ programme. The activities were composed of energisers, nonformal education, team building, games, visit of a school for children with special needs, elderly center and blood donation center.

One of the most interesting activities was the visit of the school for children with special needs and the opportunity for interaction with the elderlies in the elderly center. This was also an opportunity for meeting new friends and having a conversation with elderly people about their past.

The Macedonian team was made of leaders Aleksandar Blazhevski and Bujar Islami and the participants Kiril Dimitrovski , Aneta Tomova, Dimitar Vandov,

Radmila Seneva, Natasha Arsova, Mevljana Kamberi, Armando Redzepi, Stefan Trajanov, Hristina Trpchevska, Aleksandra Taseeva, Dragana Petrushevska and Elena Razmoska, who gave their best to represent the country and to learn about new opportunities and ways for volontueering in other countries. This was the biggest group that has represented VCS outside so far.

Finally, our team was very satisfied from the overall results of the exchange, which was full of fun, interaction, new friendships and 10 days full of exciting moments that will remain in their memories forever.

Kiril Dimitrovski 22 - VOICES

Еразмус +

Pegasus

В

о периодот од 14.06.2015 до 24.06.2015 во прекрасната Романија се одржаа истовремено три младински размени со различни теми на три различни места во областа Долж, Романија. Тимот на ВЦС со своите 14 претставници во група со Романија и Италија беа дел од размената во градот Крајова. Оваа младинска размена е дел од Erazmus+ програмата. Активностите беа изведени преку енерџи вежбите, неформално учење, тим билдинг, игри, работа во училиште за деца со посебни потреби, дом за стари лица, центарот за донирање на крв итн. Една од поинтересните активности беше работата со ученици од училиштето за деца со посебни потреби и разговорите со старите лица во домот каде што престојуваат. Ова воедно беше можност да се запознаат нови пријатели и да поразговараме за минатото на старите лица.

Бујар Ислами и претставниците Кирил Димитровски, Анета Томова, Димитар Вандов, Радмила Сенева, Наташа Арсова, Мевлјана Камбери, Армандо Реџепи, Стефан Трајанов, Христина Трпчевска, Александра Тасева, Драгана Петрушевска, Елена Размоска дадоа се од себе за најдобро да ја претстават државата и да научат многу нови можности и начини на волонтирање во другите земји. Ова беше најголемата група што ја претставувала ВЦС досега. За крај нашиот тим беше многузадоволен од целокупната размена, која што беше исполнета со многу забава, интеракција, запознавање на нови пријателства и 10 дена преживеани низ моменти кои секогаш ќе останат во сеќавање.

Македонскиот тим составен од: лидерите Александар Блажевски и

Кирил Димитровски VOICES - 23

GO

GREEN EVERYDAY

Р

оманија... По втор пат! И веќе се чувствувам како дома. Понесен од искуствата од минатиот проект со нашите партнери од таму едноставно знаев дека ќе биде уште една успешна приказна. Тимот на Волонтерскиот Центар Скопје се истовари во Букурешт, а таму не чекаа останатите тимови и нашите домаќини со ладен пијалок за добредојде. Веднаш запознавање со останатите: се преплетуваат раце, се изговараат гласно имиња и земји, а очите ти шетаат брзоплето од лик на лик во обидот да запомниш што повеќе имиња од првпат. Значи дружењето веднаш започна, а ушите ги навикнуваш на различните јазици кои се зборуваат обидувајќи се да препознаеш некој и да дофрлиш некој збор или фраза претходно научена. За некој од мојот тим ова е прво искуство од ваков тип но се охрабруваме со насмевки на лицата и со шегите на нашиот домаќин Толеа. Локацијата е одлична: Монтеору близу до Бузау, пансион практично сместен во шума, со сопствени сончеви панели, фарма, животни и домашни 24 - VOICES

миленичиња-во потполност со темата на проектот: Green Jobs for Green World. Во текот на наредните денови ја проширивме темата за обновливите извори за енергија кои се нашата

иднина, за она што е сторено, постои и веќе се работи во секоја од 8-те земји учесници на овој проект (Турција, Романија, Македонија, Шпанија, Кипар, Полска, Литванија и Латвија). Се работеше и во мешани групи, на истражувања и идеи за проекти кои би го искористиле потенцијалот на обновливите извори и со тоа би створиле услови за нови вработувања

Erasmus+ т. н. Green Jobs. Не изостана и традиционално претставување на секоја земјаучесник, како на нивната култура и знаменитости така и на традиционални јадења, пијалоци и народни танци. Изненадувачки беше колку спремно настапија сите учесници и колкава компактност и пријателство се разви внатре во самата група од 40-50 млади луѓе. Нашите домаќини се потрудија да не запознаат со некои од локалните знаменитости како вулканите од кал (muddy volcanoes), манастирот Ciolanu и полињата со статуи во близина. Во врска со темата на проектот ја посетивме и фабриката за рециклирање на стари ел. уреди GreenTech во Бузау, а последната вечер со забава, дружење и понекоја солза во очите ги заокружи пријателствата и заложбите на учесниците, на сето она што се случување изминатите

денови кои изминаа додека трепнеш. Се разменуваа подароци, адреси и посвети со надеж дека повторно ќе се сретнеме на некој друг проект и ќе го оживееме споменот на еден извонредно изработен проект.

This youth exchange was a special experience ... The topic was widely and thoroughly developed in many small groups, in countries and mixed groups of people working on different elements, projects and research. We were able to learn about the potential of every country regarding the investment in renewable energy and green jobs ...

It was amazing how a group of around 40 people was so compact during the whole event working and having fun together.

Arbina Ajdar Се враќаме дома. Задоволни со себе, со својот тим и сите напори и нови знаења што сме ги стекнале ги набљудувам лицата на мојот тим. Небаре натажени по малку но секој од нив зрачи, сјае со задоволство, со зголемена самодоверба, секој од нас понесе во срцето некого или неколку најдраги пријатели од ова доживување. До следната средба драги мои...

Горан Галабов VOICES - 25

Opinion

BALD are BOLD girls

girls

Тамара ја запознав во градски автобус, како држи примерок од збирката поезија на Петре М. Андреевски „За Дениција“. Сакајќи да започнам клише разговор за поезија, налетав на една сосема невообичаена личност, која успева да гледа надвор од рамките кои ни ги наметнува општеството. ВОИСЕС: На своите 18 години, Тамара, од каде храброста и која е причината позади твојот стил? Тамара: Храброста потекнува од тинејџерската тврдоглавост и желбата да се разликувам од другите. Поради лично искуство кое предизвика ретчење и опаѓање на косата, сватив дека реалноста се менува со нашата перспектива на настаните, односно дека најтешките моменти се најкорисни, бидејќи токму тогаш најмногу се зајакнува како личност. Ако ништо друго, остануваат забавни приказни кои ќе им ги раскажувте на пријателите низ годините. Многу е несекојдневно девојче да нема коса по сопствена желба, но мојата несекојдневност вие сватете ја како поддршка за оние кои го немаат тој избор. ВОИСЕС: Како реагираат луѓето на тоа? Тамара: Да бидам искрена има различни реакции, некои многу позитивни, некои многу скептични. Очекував секакви коментари и искрено, ми се допаѓаат и негативните бидејќи токму тие ме тераат 26 - VOICES

да размислувам за сопствените одлуки и да наоѓам уште поголема храброст и одлучност да продолжам да го правам она што го правам. ВОИСЕС: Дали се сметаш за различна? Тамара: Воопшто не. Сметам дека сум различна само на начинот на кој се „збогував“ од косата. Не би го нарекла различност, ниту пак храброст она што го направив бидејќи воопшто не ми се допаѓа целата контроверзност околу бричење на косата кај девојчињата. Сметам

Opinion

дека косата е само дел од стилот на една личност, што значи дека таа може да се обликува, крати или пак остранува по желба. ВОИСЕС: Што ти дава мотивација? Тамара: Имено, ме мотивира самата помисла дека мојата „фризура“ инспирира и поддржува некој. Ме мотивира насмевката на лицата на луѓето на кои им се допаѓа она што правам и што ме охрабруват да продолжам понатаму. Иако, најголема мотивација се моите најблиски и нивната трпеливост со мојата желба да ја искажувам мојата креативност на еден ваков, многу директен, начин. ВОИСЕС: Колку упорност е потребно за сам да се научиш да свириш тапани? Тамара: Потребна е голема желба и упорност, но пред се трпеливост да се исслушаат сите

пропаднати обиди за добивање на правиот звук и ритам. Верувам дека упорноста и искуството сами по себе создаваат талент за оние кои имаат трпеливост да не успеат првите „стотина“ пати. ВОИСЕС: Пред 4 месеци објави доста успешно видео за конкурсот на The NewSchool, дали планираш да го продолжиш образованието во Америка и кои се твоите очекувања? Тамара: Имено, примена сум на Parsons The New VOICES - 27

School for Design од каде што и добив делумна парична награда за моите достигнувања во уметноста, вклучувајќи го и видеото. Се надевам дека со помош на Министерството за Образование и Наука ќе успеам да ги остварам своите соништа и да го развијам својот потенцијал на светско ниво. Така што, целосно да ви одговорам на прашањето, моето примарно очекување е да ми биде пружена таа помош, односно шанса, да се образувам и здобијам со искуства кои ќе ги применам при моето враќање во Македонија. ВОИСЕС: „Bold girls are bold girls” е насловот на твојата кампања. Кажи ни повеќе за неа и другите проекти во кои сивклучена. Тамара: Мојата кампања се разви на почетокот на школската година со помош на Community Service програмата во НОВА. Bald Girls are Bold Girls функционираше примарно преку говори, разговори и едноставно пружање поддршка на сите оние со слично или подрастично искуство или едноставно на заинтересирани лица. Воедно работевме и на социјалните мрежи и се надевам дека во најскоро време ќе може да ја споделам со вас и нашата официјална веб страна. Морам да им упатам и големо благодарам на мојата професорка по ликовна уметност, координаторката на Community Service програмата во НОВА, како и на уредниците на Лице в Лице кои помогнаа мојот стремеж кон индивидуалноста да се доведе до јавноста. ВОИСЕС: Најдоброто и најлошото нешто кај твојата генерација? Тамара: Најдоброто нешто кај мојата генерација е слободата и желбата за стекнување нови искуства. Имаме огромна желба да го осознаеме светот околу нас, но имаме и доволно меѓусебни различности за да го правиме тоа на различни начини. Ме восхитува

28 - VOICES

Мислење

и можноста да останеме заедно дури и ако не сме физички присутни, со помош на технологијата, секако. Не би сакала било која одлика да ја категоризирам како најлоша, но верувам дека донесуваме избрзани одлуки и дека не би ни било проблем да застанеме и да ја исслушаме другата страна на приказната. ВОИСЕС: Што сметаш за успех? Тамара: Успех за мене значи чувството на исполнетост,

самодоверба и гордост на самите себеси. Успех е кога можеш самиот да кажеш дека се гордееш со своите дела и да не чувствуваш потреба никој друг да ти го потврди истото. ВОИСЕС: Ако имаш можност да промениш нешто во општеството, што ќе биде тоа? Тамара: Како што напоменав во предходното прашање, верувам дека треба почесто да ги сослушуваме оние околу нас, барем оние

кои најмногу ни значат. Луѓето секојдневно разговараат, но многу ретко споделуваат. Верувам дека можеме да си дозволиме почесто да забораваме да ги полниме телефоните и наместо нив да ги наполниме шолјите со топло кафе, да се „одлогираме“ од социјалните мрежи и да разговараме лице в лице.

Лазар Миков

VOICES - 29

Travelling DISCOVER BALKANS

South Albania Text and photo by Sanja Stoicheva

30 - VOICES

Патување

In this travel journal I will write about some interesting places I’ve visited located on the Balkans, places that you’ve, maybe, never been to or didn’t found attractive, or you have some stereotypes about. For this issue of VOICES I decided to write about South Albania as place with amazing views but low number of tourists comparing to the other places by the same sea like Corfu and nearby places in Greece.

Honestly, the main reason I decided to write about Albania is because of the many prejudices people have about Albania and Albanians as a nation, putting them in a box as not desired places to be or not desired nation to communicate with. So… LET’S BREAK SOME STEREOTYPES.

LANGUAGE: The most widely spoken languages are Albanian and Italian, so if you don’t speak some of this 2 languages buy phrasebook immediately you will need it for sure.

In some restaurants you may find waiters speaking English. They love when you say some word in their language, just say mirdita and falimenderim and the chances to get discount prices are very big.

HOSPITABILITY: people are incredibly nice, even they don’ t understand what you are talking about they will try every way to help you, even prepare you free lunch/breakfast/ dinner just for you to feel as home.

WHAT TO DO: Take taxi or drive to the fortress above Saranda on Sunset, visit the historical place of Butrint, take a boat trip around the islands of Ksamil.

PRICES: Even for Macedonians Albania is very cheap, for others coming from countries with higher standards it’s like spending money for a weekend True, true, BE CAREFUL: of thieves, never leave the doors and windows of your apartment unlocked. Still, it is a country with very low standard, they strive to earn money as much as possible, and thieves exist in every country, so just for your own safety RELIGION: Did you know that most of the citizens in Albania practice Christian religion? Approximately half are Orthodox, half are Catholic, and very small number are Muslims.

WHERE AND WHAT TO EAT: SEAFOOD and some more of SEAFOOD, delicious and cheap. Recommended restaurant: Limani in Sarande.

VOICES - 31

Culture

Festivalet e birrës gjatë verës

S

ipas artikullit të kaluar, për njerëzit që e pëlqejnë birrën gjatë verës janë 3 festivale të birrës gjatë verës. Në Maqedoni, Serbi dhe Shqipëri. Ju fatlumët ! Çfarë kanë të përbashkët këto festivale? Shumë llojë të birrave ( brende vendore dhe të huaja), program muzikor dhe hyrje falas! Por jini të sigurtë se secili është unik dhe i madh!

Shkurtimisht në do të prezentojmë secilin festival me disa thënie. Andaj mbetet tek ju se cilën preferoni.

Së

pari është festivali i famshëm Pivo Fest, i organizuar në qytetin maqedon Prilep prej 18 deri më 21 Korrik.

Ju mund të shijoni disa prej brendeve të birrës të famshme botërore, dhe poashtu ato më pak të njohura meritojnë vëmendje. Për arsye se birra është e mirë me ushqim, Pivo Fest ofron shumë skara, qebapë, shniclla etj. Është event perfekt për familje dhe shoqëri që preferojnë të qëndrojnë në Maqedoni. Pra mos u brengosni, nuk do të jeni të etur dhe uritur.

Nga programi muzikor do të performojë gitaristi Goran Bregoviç, një prej bendeve më të famshëm të Ballkanit ( i njohur edhe për muzikë filmash, në bashkëpunim me regjisorin Emir Kusturica), Bjelo Dugme, dhe orkestra e tij. Por nuk është krejt në muzikë vendore, Pivo Fest prezenton edhe artistë të huaj. Për shembull Carl Cox, 2Cellos, Phil Hartnoll, Swedish House Mafia, dhe Tom Boxer & Antonia.

Një nga musafirët special do të jetë Inna.

32 - VOICES

Култура

Korça

Beer Fest mbahet në qytetin e bukur Korça, që gjendet larg një orë me veturë në jug të qytetit Ohër prej 12 deri me 16 gusht. Ky lloj i festivalit është ndër eventet më të mëdhaja në Shqipëri dhe ka marrë çmimin Turismi i Shqipërisë në 2010-ën. Korça Beer Fest ekziston prej vitit 2007 dhe ka një reputacion shumë të mirë për vizitorë të shumtë dhe hyrje falas, muzikë të shkëlqyer dhe shkallë të gjerë të brendeve vendore dhe te huaja nga e gjithë bota. Në 5 ditë program të pasur ju mund të shijoni një gamë të gjerë të brendeve të huaja dhe vendore të birrës. Korça Beer Fest është themeluar vetvetiu si një nga segmentet më të rëndësishëm të ofertës turistike në rajonin e Korçës poashtu si brend që promovon qytetin dhe forcon imazhin e vet. Gjatë festivalit ju mund të luani ndonjë lojë birre, e cila është si ofertë në faqen e internetit të Korça Berr Fest.

F

estivali tjetër i birës është në Beograd (Serbi) prej 19-23 gusht.

Belgrade Beer Fest është festivali më i madh i birrës në Evropën Juglindore. Vizitorët vijnë aty për shkak se është hyrja falas, program i muzikës eklektike dhe shumë llojë të brendeve të birrës vendore dhe të huaj. Ky festival është i famshëm në të gjithë botën dhe ka një reputacion të mirë. Është poashtu i njohur për marketing të mirë dhe PR. Festivali është themeluar si një nga segmentet më të rendësishëm të guidave turistike, dhe si brend që promovon shtetin dhe përmirëson imazhin e shtetit.

VOICES - 33

Sport

Go ooooll !!!

COPA AMERICA THIS IS

T

he 44th edition of the Copa America has finished…It has been organized in Chile and the hosting nation also won the first ever Copa America title… The Chileans after few defeats in the finals before managed to reach the top…

Congrats! This edition was also known for the first ever appearance of the team

34 - VOICES

of Jamaica, for which one very famous South-American player said: “They are playing the same as all other teams from Africa!!!”…

Interesting gaff, before the start of the championship…

In the first stage of the tournament, 12 national teams have been divided in 3 groups…The South American continent has only 10

countries, so each year they invite 1-2 nations to join from abroad (for example Mexico is not part of South America, but in the last 20+ years is competing on every Copa America almost as native nation). This year, as I said before, Jamaica was the “outside” team, and in the past the same role was given to USA, Costa Rica and other nations, including the distant Japan…

As expected, Chile, Argentina and Brazil toped the groups in which they were playing.

Unexpectedly, Brazil lost in the quarterfinal from Paraguay and we did not have the chance to watch semifinals from the dreams, Argentina versus

Спорт Brazil. Chile proved the role as a great favorite and hosting nation and managed to reach the final, where Argentina was waiting for them…

What is also significant for this Copa America is the great number of matches in the final stage of the tournament ending by draw and using penalties as method to go further in the rounds…Probably the South American coaches has accepted the “European” strategies of results before good play on the pitch… For me, Copa America is the only place in the world where the original football from the 1930’s-1960’s is still played, where total football is the only “strategy”… But, probably in need for fast results, Copa America is also affected by the new wave of “strategy” before “total football”…

Regarding the referring…

OMG! I have a feeling that sometimes these referees coming from South America have the need to be bigger stars than the players on the pitch…They have proven this on the World

ty of remarks from Argentinean players and bench in the grand final… Still, Chile won all of the mentioned matches (on penalties against Argentina), and in my humble opinion, won the title in a very controver-

Cup’s as well, with great number of unreasonable decisions, red cards and etc…The same was with this Copa America…Some of the referees, having in mind that the whole world is watching the games, also wanted a piece of the glory…Negative or positive, whatever it takes to be in the centre of attention…

All of the matches that Chile played in the elimination phase of the tournament were a bit controversy… The two yellow cards of Cavanni against Uruguay in the quarterfinals, the red card of one player of Peru in the semifinals and the plen-

sial way… Never less, they are the new Copa America champions and Argentina has lost their second big final in less than 1 year, after the defeat from Germany in the World Cup final last year…

For me personally, there is only one way how to upgrade the Copa America for the next years: European referees!!! It will be true enjoyment to watch total football matches with referees that have no such big desire for glory…If this happens, it will be truly amazing!!!

VOICES - 35

Lifestyle

Si të mbijetosh verën në Shkup

N

Тereza Lišková

ë kohën kur e shkruaja këtë artikull, në Republikën Çeke ishte 36 gradë, kjo është shumë ngrohët për neve. Kur unë erdha në Shkup, koha ishte e ngrohët dhe shokët me thanë „vetëm prit për verën. Unë vetëm e imagjinoja motin e ngrohët që unë e dija nga Cekia dhe ndjenjën e nonstop në sauna. Andaj unë mendoja se si të ballafaqohem me këtë dhe të mbijetoj verën në Shkup. Është habi të shkruhet një artikull për mbijetimin e verës në Shkup në fillim të verës. Unë e ndryshova idenë dhe i kam shkruar disa ide që unë i rekomandoj në verë në Rep. Çeke të cilat edhe ju mund ti bëni në Shkup.

J

a ku janë: 1. Mos dilni jashtë para mesnate.

2. Fshehuni nën hijet e drunjëve.

3. Nëse ju duhet të dilni në mëngjes, dilni herët sepse nuk është shumë ngrohët.

Koha më e mirë është lindja e diellit. Nuk është vetëm praktike, poashtu është mrekullueshëm për të parë Diellin dhe të ndjesh fillimin e një dite të mirë.

4. Bëni pushim dhe pini nga fontanat. Ju mund ti gjeni ato kudo, është shumë e dobishme.

5. Mbani shishe me veti gjatë tërë kohës (ju mund ta mbushni tek fontanat).

6. Bëni gjumë të pasdites sikur shtetet jugore, përafërsisht mes 14-17:00 h. Nëse nuk është e mundshme shmanguni nga aktivitetet fizike.

7. Qëndroni larg diellit, veçanërisht në pjesën më të ngrohët të ditës, dhe ndonjë punë thelbësore bëjeni në mëngjes kur është më freskët.

8. Shmanguni nga pijet e ëmbla dhe shumë të ftohëta. Nuk ndihmon dhe ju do të njeheni akoma më të etur.

36 - VOICES

Stil jetese 9. Shmanguni nga pirja e ujit të gazuar. Për shkak të gazuarit ju nuk do të ndjeheni të etur. Por trupi juaj është! Mos hani ushqim të kripur shumë dhe majonez. Për arsye të thjeshtë – pas kripës ju ndjeheni shumë të etur dhe pas majonezit.. ju e dini se çfarë mund të ndodhë. Nejse, pini ajran ose jogurt. Do të ju rifreskoj.

10. Shmanguni aktiviteteve fizike. Ok, cfarëdo që bëni ju akoma do të ndjeheni të ngrohur..por mos e bëjë më të ngrohët.

Bëjë atë që ndjen ta bësh.

11. Rifreskoj duart dhe qafën më ujë të ftohët. Ju do të ndjeheni më mirë.

12. Përdorni kapelë apo shapkë. Përjashtim atyre me dukje qesharake, ju do të ndjehni më mirë.

13. Qëndroni në përdhesë nëse është e mundshme.

14. Shkoni në vende publike më kondicioner ajri, veçanërisht gjatë pjesës më të ngrohët të ditës kur është më ngrohët. Libraritë dhe muzetë janë perfekte.

15. Çfarë ju mund të bëni në shtëpi? Në mëngjes, para se të dilni mbuloni dritaret që pranojnë rrezet e diellit të mengjesit dhe mesditës. Është poashtu mirë që të mbulohen dritaret të cilat pranojnë shumë diell me ndonje mbulesë, perde, hijëzime që keni në shtëpi. Nëse jo, improvizoni.

16. Pasi që të vini në shtëpi (gjatë natës) hapini dritaret, do të freskojë ajrin.

17. Nëse skeni kondicioner ajri, bleni një ventilator dhe vendoseni një tas me akull përpara.

18. Vendosni çarçafët në frigorifer. Do të ju ndihmojë të flini.

19. Mos u ankoni për motin. Nuk do të ju ndihmojë dhe do të ndjeheni me ngrohët.

Mendoni për pinguinët dhe arinjtë e bardhë apo çfarëdo tjetër që ju bën të freskët.

20. Paçi fat !

VOICES - 37

10

Reasons to drink WINE Причини зошто да консумирате ВИНО

1.

Drinking wine can preserve your memory, encourage your body to burn extra calories, boost your body defenses, build better bones, prevent blood-sugar trouble, you have a lower risk of heart disease and red wine drinkers have a 34 percent lower mortality rate than beer or spirits drinkers.

2.

Wine drinkers have healthier skin, the antioxidants in wine can help reduce the development of wrinkle and fine lines, improve overall appearance and prevents sunburn.

3.

The power of wine coursing through your veins makes you feel younger, brave, sexy and after a few drinks everything will be funny and you´ll be funny. Also you´ll look sophisticated, wine is recognized as a more sophisticated beverage than beer or spirits.

4.

In comparison with draft beer, you don’t even have to leave your couch to get the full effect.

5.

You can drink wine from a variety of cool glasses.

38 - VOICES

6.

You can make a chair and other accessories out of wine corks!

7.

Everything you ever wanted in a dessert is WINE ICE CREAM with 5 percent alcohol! Don´t miss it on hot summer days!

8.

Wine is a social drink, it connects you with others, there is no such thing as a stranger when you have a bottle of wine.

9.

Wine enhances the flavors of your favorite food, it pairs well with almost every meal and it´s a best partner to cheese.

10.

If you are a wine drinker, you have a good reason to take a wine-tasting trip to the countryside, especially in Macedonia you have to visit Tikveš winery or Popova Kula winery and taste superb and award winning wines from international varieties such as Pinot Noir, Merlot and Cabernet Sauvignon. Also there is a lot of events in Macedonia you have to visit as a wine drinker….the most famous event is wine festival “Vino-Skop” and “Tikveški Grozdober”.

Животен стил 1. Консумирањето на вино може да ја сочува вашата меморија, да го поттикне вашето тело да согорува дополнителни калории, да иницира телесна одбрана, да изгради поцврсти коски, па превенира шеќерни заболувања, консумирањето на вино исто така го намалува ризикот од срцеви заболувања и консументите на вино имаат 34 проценти помала смртна закана од консументите на пиво или жестоки пијалоци.

2. Консументите на вино имаат поздрава кожа, антиоксидантите присутни во виното можат да го намалат развојот на брчки и да го подобрат целокупниот изглед и да превенираат горење на кожата од сончање.

3. Моќта на виното кое тече низ твоите вени те прави да се чувствуваш младо, храбро, секси и после неколку чашки се станува смешно, а исто и вие сте смешни. Од друга страна пак, доколку консумирате вино изгледате софистицирано, затоа што на виното генерално се гледа како на пософистициран пијалок од пивото и жестоките пијалоци.

4. Во споредба со точеното пиво, со шише вино покрај себе не морате ни станувате од вашата софа за да го постигнете целосниот ефект.

5. Виното може да се консумира во цела палета на кул чаши.

6. Можете да направите столчиња и други аксесоари користејќи ги тапите од винските шишиња.

7. Се за што некогаш сте сонувале е десерт ВИНСКИ СЛАДОЛЕД, кој содржи 5% алкохол...Немојте да го пропуштите за време на жешките летни денови!

8. Виното е друштвен пијалок, ве поврзува со другите, едноставно не постои терминот странец, кога имате покрај себе шише со вино.

9. Виното ги интензивира вкусовите во вашата омилена храна, а исто така може да се консумира со скоро било која храна, а е и одличен партнер на сирењето.

10. Ако сте консумент на вино, имате и повеќе од добра причина да заминете на патување за пробување на вино во винските региони, посебно во Македонија треба да ги посетите винариите Тиквеш и Попова Кула и таму да вкусите одлични и наградувани вина, од најразлични винови лози, како што се Pinot Noir, Merlot и Cabernet Sauvignon. Во Македонија постојат многу настани поврзани со виното...Меѓу најпознатите се Вино-Скоп и Тиквешки гроздобер.

VOICES - 39

10

Reasons to drink BEER Причини зошто да консумирате ПИВО

1.

Beer is great for skin. If you drink one beer per day, you will have a skin like a new born baby. Just imagine! Its because beer includes the B-complex vitamine.

2.

Beer is good in combination with lots of meals.

3.

Beer is also good for medical reasons: Not only it can help you for digestion but also decreases cholesterol and what more... the risk of diabetes mellitus and helps prevent old age dementia. It is Also a good prevention from apoplexy and osteoporosis because it contains Silicum. The biggest amount of Silicum is in light beer. But of course moderate consumption!

4.

You will have „beer ceps“ (I mean the sexy belly muscles). Ok it’s not so great but I am sure that some man and women will appreciate it. We can say that beer makes a nice body.

5.

After a few beers annoying people will seem to you like friendly people and also more attractive. You realize that you can really speak a foreign language.

40 - VOICES

Doesn‘t matter about what are you talking. But the feeling is amazing.

6.

A lot of cosmetic products including shampoos contain extracts from beer (the hops). There exists a beer bath beside that. So let you can combine the pleasant and the useful.

7.

You will meet a lot of new people and you will make a lot of new friends.

8.

In the middle of Europe, especially in Czech pubs beer is cheaper than non alcoholic drinks. And in some places it is a better quality than wine.

9.

Because beer is beer, there exist also non alcoholic beer for drivers, and pregnant women.

10.

It’s useful also for athletes, it´s ideal iont drink.

And the most important: It prolongs life. So that means you can enjoy more beer :-)

Lifestyle

1. Пивото е одлично за кожата. Ако пиете едно пиво на ден ќе имате кожа како на бебе. Замислете! Тоа е поради тоа што пивото во себе содржи витамини на B-комплекс.

2. Пивото представува добра комбинација со голем број на јадења.

3. Пивото е добро и од медицински причини: не само што ја помага дигестијата , туку и го снижува нивото на холестерол во крвта и ризикот од појава на дијабетес мелитус и помага во спречување на старосната деменција. Исто представува добра превенција од апоплексија и остеопороза, бидејќи содржи силициум. Светлото пиво е најголемиот извор на силициум. Но, секако се препорачува умерено конзумирање.

4. Ќе добиете таканаречени “ пиво-цепси”( мислам на секси стомачни мускули). Во ред, тоа и не е така добро , но сигурна сум дека некои мажи и жени тоа го ценат. Можеме да кажеме дека пивото прави привлечно тело.

5. По неколку пива досадните луѓе ви изгледаат како дружељубиви луѓе, а исто така и попривлечни.

Сфаќаш дека можеш да зборуваш странски јазик. Не е важно што зборуваш, но чувството е неверојатно.

6. Многу козметички продукти, вклучувајќи и шампони, содржат екстракти од пиво (од хмељ). Покрај тоа постои и бања од пиво. Значи пивото може да се комбинира на начин кој е корисен и пријатен.

7. Ќе запознаете многу нови луѓе и ќе склопите многу нови пријателства.

8. Во централна Европа, особено во Чешките пивски пабови пивото е поевтино од безалкохолните пијалоци. Во некои места има подобар квалитет од

виното.

9. Бидејќи пивото си е пиво, постои и безалкохолно пиво наменето за возачите и за бремените жени.

10. Корисно е и за атлетичарите, бидејќи представува идеален изотоничен пијалок. И најважното : го продолжува животот. Што значи дека можете да уживате во повеќе пиво.

VOICES - 41