Nederlands NE3-2 by Vera

Nederlands Vervolmakingsmodule NE 3-2 Vera Kuijs-Coopmans

Nooit meer studeren En wat dan nog Doorgaan met leven Er is geen weg terug Rusteloos zoekend Leren, een leven lang Advies geven Niet als je het zelf niet volgt Dus opnieuw maken dieâ&#x20AC;Ś Stap Een acrostichon (ook: naamdicht of lettervers) is een gedicht waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of strofe, achter elkaar gelezen zelf ook een woord of zin vormen.

Dichtvorm Acrostichon

Dichtvorm Haiku

Inleiding

Dichtvorm Elfje, thema ‘Anne Frank

Curriculum Vitae Anne Frank

Uitwerking en verdieping van het boek ‘Het Achterhuis’

Dichtvorm Elfje, thema ‘Anne Frank’

Dichtvorm Elfje, thema ‘De vanger in het koren’

Curriculum Vitae J.D. Salinger

10.

Uitwerking en verdieping van het boek ‘De Vanger in het koren’

11.

Gedicht ‘Comin Thro the Rye’

12.

Lied ‘I’m on Fire’

13.

Curriculum Vitae Vladimir Nabokov

14.

Uitwerking en verdieping van het boek ‘Lolita’

15.

Dichtvorm Elfje, thema ‘Lolita’

16.

Verhaalanalyse

17.

Overeenkomsten tussen de drie boeken en de auteurs

18.

Het jaar 1947

19.

Het jaar 1951

20.

Het jaar 1955

21.

Dichtvorm Elfje

22.

Wat gebeurde er in de jaren 1947, 1951, 1955?

23.

Dichtvorm Haiku

24.

Het begrip ‘Eufemisme’

25.

Het begrip ‘Taboe’

26.

De geschiedenis van ‘Eufemismen en Taboes’ en de koppeling met de boeken

27.

Dichtvorm Haiku

28.

Een voorbeeld van Hendrik Marsman

29.

Dichtvorm Haiku

30.

Dichtvorm Limerick

31 .

Nawoord

32.

Bronnen

[Typ hier] haiku

Ă&#x2030;ĂŠn zware opdracht Wanneer krijg ik dat idee? Het komt altijd goed

Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst. Het wordt geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.

Voor u ligt het werkstuk dat ik maakte voor het onderdeel ‘Vervolmakingsmodule’ van mijn studie Bachelor Secundair Onderwijs voor het vak Nederlands aan de hogeschool Odisee in Sint-Niklaas, België. Een werkstuk ter voltooiing en afronding van deze opleiding. De opdracht was tweeledig. 1) Maak de keuze voor een boek en zijn auteur en diep dit uit. De keuze moest gemaakt worden uit ‘De Prachtige 80: de lijst’ van Radio1.be uit 2016.

De Prachtige 80 is een lijst samengesteld door 100 Vlaamse boekhandelaars. Tachtig titels uit de afgelopen 80 jaar die je volgens hen gelezen moet hebben. Óf 2) Kies een onderwerp uit de ‘Atlas van het Nederlands: editie Nederland’ en diep dit verder uit. Ik wil graag dat dit werkstuk praktisch bruikbaar is voor het onderwijzen van het vak Nederlands. Het kan dienen ter inspiratie, als bronnenboek of naslagwerk. Daarom heb ik geprobeerd het zo compleet mogelijk te maken en vindt u: - Uitdiepingen van de boeken ‘De vanger in het koren’, ‘Lolita’ en ‘Het Achterhuis’. - Achtergrondinformatie over de auteurs J.D. Salinger, Vladimir Nabokov en Anne Frank. - Een beeld van de tijd waarin deze boeken werden gepubliceerd. - Informatie over eufemismes en taboes en de relatie met bovenstaande boeken. - Beeldend taalgebruik in de vorm van gedichten en liedjes. - De onderlinge overeenkomsten tussen de boeken en de auteurs. Ik wens u veel leesplezier en inspiratie toe.

Anne Dertien jaar Verhuisd, verscholen, verraden Schrijfster in de dop Onschuldig

Elfje: een eenvoudige, compacte dichtvorm, bestaand uit elf woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel. [Typ hier] De vorm wordt vooral gebruikt om kinderen, maar ook volwassenen, kennis te laten maken haiku met het schrijven van poĂŤzie.

Curriculum Vitae “Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het aan nog nooit iemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.”

straat woonplaats telefoonnummer

Prinsengracht 263 Amsterdam 37059

geboortedatum geboorteplaats

12 juni 1929 Frankfurt am Main, Duitsland Duitse ongehuwd

nationaliteit burgerlijke staat

Annelies Marie Frank Als Anne in Amsterdam komt wonen, gaat ze naar de Montessori-kleuterschool en daarna naar de daarbij horende lagere school. Later gaat ze samen met haar zus Margot naar het Joods Lyceum in Amsterdam. Dit doen ze vanaf het moment dat het voor Joden verboden is om naar niet-Joodse scholen te gaan.

1929

Op 12 juni wordt Anne geboren in Frankfurt am Main, Duitsland.

1933

Vader Frank verhuist naar Nederland om te ontkomen aan de joden-vervolging.

1934

Moeder Edith, zus Margrot en Anne verhuizen ook naar Amsterdam. Ze gaan wonen aan het Merwedeplein,

1940

Vader Otto Frank verhuist zijn bedrijven Opekta en Pectacon van Singel 400 naar Prinsengracht 263.

1941

Familie Frank verliest vanwege een Duitse wet hun Duitse nationaliteit. Vanaf dat moment zijn ze stateloos. De Nederlandse nationaliteit verkrijgen ze nooit.

1942

Op 6 juli duikt het gezin Frank onder in een achterhuis achter het bedrijf Opekta. In de loop van dat jaar volgen meer onderduikers, namelijk de familie van Pels en Fritz Pfeffer. De onderduikers worden geholpen door enkele (bevriende) medewerkers.

1944

Op 4 augustus worden alle onderduikers gearresteerd.

1945

In februari/maart overlijden Margot en Anne in concentratiekamp Bergen-Belsen, waarschijnlijk aan vlektyfus.

1949

Vader Frank overleeft de oorlog en weigert in dat jaar de Duitse nationaliteit en wordt Nederlander

educatie Het Achterhuis

Dagboek van een 13-jarig meisje. Postuum uitgegeven door vader Otto Frank in 1947 en uitgegroeid tot een van de meest gelezen boeken ter wereld.

Het mooie-zinnenboek

Op aanraden van haar vader schreef Anne in een kasboek fragmenten over uit de vele boeken die zij op haar onderduikadres las. Fragmenten en versjes die haar bijzonder troffen, meestal uit Nederlandse, Duitse of Engelse volwassenliteratuur. Het boek bevat fotokopieën van haar originele handschrift. Uitgegeven in 2004

Enkele gedichten en verhaaltjes en gebeurtenissen uit het Achterhuis (niet gebundeld).

Anne als schrijfster

levensloop

Boek Het Achterhuis

Dagboek van een Joods meisje Schrijver

Annelies Marie Frank is haar volledig naam. Ze is beter bekend als Anne Frank. Geboren in Frankfurt am Main, Duitsland, 12 juni 1929 Overleden te Bergen-Belsen, februari/maart 1945 Een uit Duitsland afkomstig Joods meisje. Bekend geworden door het dagboek dat ze schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog, terwijl ze ondergedoken zat in Amsterdam. Ze stierf (waarschijnlijk) aan uitputting en/of vlektyfus in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Anne Frank is opgenomen in de Canon van Nederland als een van de vijftig themaâ&#x20AC;&#x2122;s van de Nederlandse geschiedenis.

Geschiedenis

Van Duitsland naar Amsterdam 1933

Begin 1934

1 dec. 1940 1941 1942

Vader Otto Frank verhuist naar Amsterdam om te ontkomen aan de Jodenvervolging. Moeder Edith Frank, oudere zus Margot en Anne verhuizen ook naar Amsterdam. Ze gaan wonen aan het Merwedeplein, een Amsterdamse nieuwbouwwijk. Margot en Anne gaan naar het Joods Lyceum, vanaf het moment dat het voor Joden verboden is naar niet-Joodse scholen te gaan. Otto Frank verhuist zijn bedrijven Opekta en Pectacon van Singel 400 naar Prinsengracht 263. De familie Frank verliest hun Duitse nationaliteit, vanwege een Duitse wet. Ze zijn vanaf dat moment stateloos. De Nederlandse nationaliteit heeft ze nooit gekregen, omdat deze alleen aan levende personen wordt verstrekt. In de loop van 1942 werd begonnen met het inrichten van een schuilplaats op de eerste en tweede verdieping van het Achterhuis.

Wonen in het Achterhuis 6 juli 1942

13 juli 1942 Aug. 1942 Nov. 1942

De familie Frank duikt onder in een achterhuis achter het bedrijf Opekta van vader Frank. Het adres: Prinsengracht 263. Anne is net 13 jaar oud. Slechts 4 medewerkers zijn op de hoogte van de onderduikers. De familie Van Pels duikt ook onder in het Achterhuis. Het voor- en achterhuis worden van elkaar gescheiden door een draai(boeken)kast. Fritz Pfeffer, een kennis van Otto Frank, duikt ook onder in het Achterhuis.

6 juli 1942 – 4 augustus 1944

De familie Frank woont in het Achterhuis, samen met zes andere personen, namelijk Hermann, Auguste en Peter van Pels en Fritz Pfeffer, de Joodse tandarts.

1949

Op de begane grond is het magazijn, daarom moesten de onderduikers overdag heel stil zijn om hun aanwezigheid niet te verraden. Na de oorlog weigert Otto Frank de Duitse nationaliteit en wordt in 1949 Nederlander.

De buitenwereld

Het enige stukje buitenwereld wat Anne kan zien, vanaf de zolderkamer, is de top van de kastanjeboom. Later omgedoopt tot de Anne Frankboom. Augustus 2004: 23 augustus 2010:

De boom is erg rot en er wordt door de gemeente Amsterdam besloten deze te kappen. Dit leidt tot grote publieke verontwaardiging, waarna geld wordt vrijgemaakt om de boom te stutten. De boom waait tijdens eens storm (alsnog) om.

Het Achterhuis staat in de schaduw van de Westertoren. Anne kan de klokken soms horen.

Ontdekking

4 augustus 1944:

De onderduikers worden door de Grüne Polizei en Nederlandse politieagenten gearresteerd. Ook twee van de helpers, Victor Kugler en Johannes Kleiman, worden gearresteerd.

Gevangenschap

Eerst gaat het naar het hoofdkwartier van de Gestapo in Amsterdam-Zuid. Daarna verblijven ze twee dagen in de gevangenis aan het Kleine-Gartmanplantsoen. 8 augustus 1944:

Naar het Centraal Station Amsterdam, om vervolgens naar kamp Westerbork te worden gebracht.

Omdat ze zich niet ‘vrijwillig’ hadden gemeld voor tewerkstelling in Duitsland, belandden ze in de strafbarak, waar ze minder te eten kregen en harder moesten werken. Het werk bestond uit demontage van afgedankte batterijen uit de werkbarakken. 3 september 1944:

Duizend mensen worden per trein naar het oosten gebracht, waaronder ook de onderduikers. Het zou de laatste trein zijn die vanuit Westerbork naar Auschwitz vertrok.

5 september 1944:

Aankomst in vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau

(In Nederland is het die dag ‘Dolle Dinsdag’: op die dag speelden zich in heel Nederland emotionele taferelen af naar aanleiding van de berichten dat het land nu elk moment bevrijd kon worden van de Duitse bezetting. De geallieerden hadden namelijk in de voorgaande dagen in hoog tempo terrein gewonnen (bron: Wikipedia). Ze doorstaan de selectie voor de gaskamers, waarna de mannen van de vrouwen worden gescheiden. Alle mannen gaan naar Auschwitz I, de vrouwen blijven in het vrouwenkamp van Birkenau. Na enige tijd krijgt Anne schurft. Ze wordt ondergebracht in het zgn. Krätzeblock, een barak die door een hoge muur gescheiden was van de rest van het kamp. Margot gaat met haar mee.

Dood

28 oktober 1944:

Er vertrekt een transport met 1308 vrouwen uit Birkenau naar BergenBelsen. Waarschijnlijk zitten bij dit transport ook Anne en Margot. 6 januari 1945: Edith blijft achter in Bergen-Belsen en sterft op 6 januari 1945. Februari/maart 1945: Margot overlijdt, enkele dagen later ook Anne. Waarschijnlijk aan de gevolgen van vlektyfus.

In die periode laten naar schatting 17.000 gevangen het leven in Bergen-Belsen. Van kampadministratie is dan al geen sprake meer door de druk van de (oprukkende) geallieerden. Verraden of niet?

Lange tijd werd gedacht dat de onderduikers werden verraden, maar door wie? 2016: De Anne Frank Stichting publiceert resultaten van een nieuw onderzoek, getiteld: â&#x20AC;&#x153;Misschien was het toeval?â&#x20AC;? 2018: Er loopt nu een nieuw onderzoek, waarvan ze de resultaten op 4 augustus 2019 (75 jaar na de arrestatie van de onderduikers) willen publiceren. Bron: https://www.parool.nl/amsterdam/amerikaans-coldcaseteam-onderzoekt-verraadanne-frank~a4519428/

Werk Anne Franks dagboek is postuum gepubliceerd op 25 juni 1947. Haar dagboek is een van de meest gelezen boeken ter wereld. Anne hield tijdens haar onderduikperiode een dagboek bij. Dit dagboek kreeg ze voor haar 13e verjaardag. Ze schreef over: - de (haar) angst van hoofdpersonage ‘Anne’; - haar ontluikende gevoelens voor Peter (van Pels); - de ruzies met haar ouders; - de ambities om schrijver te worden.

Radio Oranje

Anne schreef een aantal schriften vol. Na een oproep op radio Oranje in London om dagboeken te verzamelen die na de oorlog konden worden gepubliceerd herschreef ze een groot gedeelte. In tien weken schreef ze 324 vellen vol, maar ze kon haar boek niet meer voltooien. Anne schreef in haar korte leven meer, zoals: - Het Mooie-zinnenboek, uitgegeven in 2004

Op aanraden van haar vader schreef Anne in een kasboek fragmenten over uit de vele boeken die zij op haar onderduikadres las. Fragmenten en versjes die haar bijzonder troffen. Meestal uit Nederlandse, Duitse of Engelse volwassenliteratuur. Het boek bevat fotokopieën van haar originele handschrift. Enkele gedichten (niet gebundeld). Verhaaltjes en gebeurtenissen uit het achterhuis (niet gebundeld).

Het Achterhuis 6 juli 1942 – 4 augustus 1944 De familie Frank woont in het Achterhuis (Prinsengracht 263), samen met zes andere personen, namelijk Hermann, Auguste en Peter van Pels en Fritz Pfeffer, de Joodse tandarts. In het dagboek staat de familie van Pels model voor de familie Van Daan en Fritz Pfeffer staat model voor het personage Dussel. Na de arrestatie van de onderduikers werd het dagboek door twee personeelsleden gevonden. Deze twee personeelsleden, Miep Gies en Bep Voskuijl (in het boek: Elly Vossen) behoorden tot de helpers. Miep Gies heeft de dagboekpapieren bewaard. Na de oorlog, alleen overleefd door Otto Frank, gaf ze hem het dagboek. Otto redigeerde de tekst of liet dit doen en publiceerde in 1947 het boek.

Het Achterhuis behoort tot de Nederlandse literatuur, het is een bewerking van de

werkelijkheid. Anne schrijft over gebeurtenissen die ze niet zelf kan hebben meegemaakt, zoals de razzia’s op de Prinsengracht.

Inhoud van het boek Eerste zin

‘Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.’ Slotzin

Ach, ik zou wel willen luisteren, maar het gaat niet, als ik stil en ernstig ben, denkt iedereen dat het een nieuwe komedie is, en dan moet ik me wel met een grapje eruit redden, nog niet eens over m’n eigen familie gesproken, die beslist denkt dat ik ziek ben, me hoofdpijnpillen en kalmeertabletten laat slikken, m’n hals en voorhoofd voelt of ik koorts heb, naar m’n ontlasting vraagt en m’n slechte bui bekritiseert, dat houd ik niet vol, als er zo op me gelet wordt, dan word ik eerst snibbig, dan verdrietig en ten slotte draait m’n hart weer om, draait het slechte naar buiten, het goede naar binnen en zoekt aldoor naar een middel om te worden, zoals ik zo erg graag zou willen zijn en zoals ik zou kunnen zijn, als… er geen andere mensen in de wereld zouden wonen. Inhoud Anne Frank schreef haar dagboek in de vorm van brieven aan een fictieve vriendin, Kitty. Thema

WO II: Jodenvervolging

Zo kunnen mensen lezen over de gebeurtenissen in die tijd rondom de Jodenvervolging. Anne deelt vooral haar gedachten en haar gevoelens, maar er wordt ook veel informatie over de oorlog gegeven. Ze deelt hoe het ervoor staat met de rechten en plichten voor joden, maar ze heeft hierover ook haar mening. Motieven

Angst:

Anne en de rest van de onderduikers leven in constante angst in het Achterhuis.

Vertrouwen

Anne schrijft in haar dagboek (Kitty) omdat zij niemand anders haar gedachten en gevoelens durft toe te vertrouwen.

Verlangen naar vrijheid / vrijheidsdrang

Anne heeft ruim twee jaar opgesloten gezeten in het Achterhuis. Ze heeft in deze periode geen buitenlucht gezien, maar ook heeft ze amper rechten in de oorlog. Anne verlangt niet alleen naar de buitenwereld, maar ook naar school en andere activiteiten waaraan zij nu niet kan deelnemen. Dit verlangen wordt gedeeld door de medeschuilers en hierdoor lopen de irritaties soms hoog op.

Puberteit

Anne is 13 wanneer ze moet onderduiken. Er gaan twee jaar over de dagboekbrieven heen waarin ook de puberteit haar intrede doet, zowel psychisch als lichamelijk. Anne is zich hier van bewust en beschrijft de gebeurtenissen rondom dit onderwerp uitgebreid.

Perspectief De dagboekbrieven zijn geschreven in de ik-persoon. Immers: Anne schrijft er zelf in. Soms noemt ze haar naam ook wel eens in derde persoon, voornamelijk als het gaat om situaties waarbij meerdere mensen in het Achterhuis betrokken zijn. Doordat het Anne’s woorden zijn, krijg je alleen mee wat haar gevoelens en gedachten zijn. Uiteraard worden er ook vele gebeurtenissen beschreven waarin de andere personen die schuilen worden genoemd, maar de situaties zijn allemaal beschreven vanuit Anne’s perspectief. Hierdoor heb je geen idee van hoe en wat de anderen denken en voelen. Hoofdpersonen Anne Frank Familie Frank Familie van Pels Fritz Pfeffer Vertelde tijd 12 juni 1942 – 1 augustus 1944 Verteltijd 302 pagina’s Overige Het pand 1635: ± 1740-1764: 1740: ± 1840: 2e helft 19e eeuw: 1928 – eind 1939: 1945: 1953: 3 mei 1957: 3 mei 1960:

Prinsengracht 263 en 265 is gebouwd door Dirk van Delft. Bewoond door de schatrijke handelaar in drogerijen Isaäc van Vleuten. Isaäc van Vleuten verbouwde het pand. De voorgevel werd vernieuwd en er werd een achterhuis gebouwd. Nieuwe verbouwing: topgevel werd vervangen door een eenvoudige rechte kroonlijst. Bewoond door de firma A. d’Ailly (chemicaliën). Bewoond door pianolarollenfrabriek Euterpe. Na de Tweede Wereldoorlog keert Otto als enige overlevende terug. Hij zet Opekta voort. Otto Frank trekt zich terug en Opekta verhuist. De nieuw eigenaar wil het pand laten slopen. Dit stuit op veel publieke verontwaardiging en de nieuwe eigenaar, Berghaus, schenkt het pand. De Anne Frank Stichting werd opgericht met als doel het pand te herstellen. Het Anne Frank Huis wordt als museum geopend.

Monumenten 1960: Beeld van Anne Frank in Utrecht 1977: Beeld van Anne Frank op de Westermarkt, vlak bij haar onderduikadres. 9 juli 2005: Beeld van Anne Frank op het Merwedeplein, waar ze woonde van 1934-1942, ter nagedachtenis aan haar noodgedwongen vertrek. Mei 2009: Monumentjes door de Keulse kunstenaar, Gunter Demnig, voor Anne, Margot en Edith in Aken, Duitsland. Hun laatste woonplaats in Duitsland. Demnig liet eerder, her en der in de Bondsrepubliek en in Nederland als zo’n 17.000 plaatjes, zogenoemde Stolpersteine (struikelstenen) plaatsen als kleine monumenten voor de slachtoffers van de nazi’s.

Herinneringen Straat: In de Amsterdamse Jodenbuurt is een straat vernoemd naar Anne Frank. School: Ook de Montessorischool, waar Anne Frank in 1941 moest vertrekken omdat ze Joods was, draagt haar naam. Grootste Nederlander, 2004: Anne wordt genomineerd voor het televisieprogramma De Grootste Nederlander. Ze wordt 8e . (In Duitsland wordt ze 134e). Ook werd voorgesteld Anne postuum te naturaliseren, die haalt het niet in de Tweede Kamer. Volgens de Anne Frank Stichting wordt Anne allang als Nederlander gezien, omdat ze in Nederland opgroeide, onderdook en haar literaire werk schreef. Stichtingen en musea Er zijn verschillende stichtingen en musea die de herinnering aan Anne Frank levend houden. In Nederland beheert de Anne Frank Stichting het Anne Frank huis. Sinds enige tijd werken zijn samen met het Anne Frank Zentrum in Berlijn. Otto Frank richt in 1963 in Basel, Zwitserland het Anne Frank Fonds op.

Het fonds ondersteunt wereldwijd projecten over/tegen racisme en is betrokken bij de Bildungsstätte Anne Frank in Frankfurt am Main. In de VS richtte Otto Frank het Anne Frank Center for Mutual Respect op, het hoofdkantoor staat in New York. Toneel en Film 1955: Toneelstuk “The Diary of Anne Frank”. Won de Pulitzerprijs. 1956: Nederlandse versie van het toneelstuk gaat in première. 1959: De gelijknamige verfilming. Won 3 Oscars. 1984: Nieuwe versie van het toneelstuk in Nederland, onder regie van Jeroen Krabbé. 1995: Documentaire “Anne Frank remembered” 1997: Nieuwe versie van het toneelstuk in de VS (Broadway). 2001: Film “Anne Frank: The Whole Story” November 2010-februari 2011: Muziektheaterstuk “Je Anne” in de Nederlandse en Belgische theaters. 8 mei 2014 – januari 2016: Toneelstuk “Anne” in het Theater Amsterdam. 2016: Duitse film “Das Tagebuch der Anne Frank“

Oorlog Het Achterhuis Amsterdam in puin Wanneer zal het stoppen? Hoopâ&#x20AC;Ś

Kerst New York Zwervend, dolend, vragend Zoektocht naar het ‘zijn’ Gevonden!

Elfje: een eenvoudige, compacte dichtvorm, bestaand uit elf woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel. De vorm wordt vooral gebruikt om kinderen, maar ook volwassenen, kennis te laten maken met het schrijven van poëzie.

Jerome David Salinger * New York, 1 januari 1919 † Cornish, 27 januari 2010 Amerikaans schrijver

LEVEN

“Ik zei dat ik in zijn plaats precies hetzelfde had gedaan, en dat de meeste mensen niet beseffen hoe zwaar het is om leraar te zijn. Dat soort dingen. Het bekende gelul.”

WERK

TRIVIA * Neemt in 1944 deel aan de Amerikaanse invasie in Duinkerken, het Ardennenoffensief, en is een van de eerste soldaten die een bevrijd concentratiekamp betrad. Dit heeft een grote invloed op z’n leven. * Catcher in the Rye wordt verboden in een aantal Engelstalige landen vanwege 'ongepast taalgebruik’ en de ‘open behandeling van seks’. Desalniettemin groeit het boek uit tot een klassieker. * Salinger publiceert slechts zo’n 35 verhalen. Zijn invloed is echter groot. Sommigen spreken zelfs van een Salinger tijdperk.

                                                       

1934: militaire opleiding 1937: gaat naar Wenen om het familiebedrijf over te nemen 1942: studie afgebroken, in militaire dienst 1944: neemt deel aan de Amerikaanse invasie in Europa; ontwikkelt PTSS 1965: leidt een sterk teruggetrokken leven; heeft zich bekeerd tot Advaita Vedanta

(de op meditatie gebaseerde tak van het Hindoeïsme) 1972: scheiding van zijn eerste vrouw; heeft een korte relatie met de 18-jarige schrijfster, Joyce Maynard 2010: overlijdt thuis op 91-jarige leeftijd

1940: start publicatie van zijn eerste verhalen 1945: Catcher in the Rye begint in de V.S. als feuilleton; wordt gezien als zeer controversieel 1948: Een perfecte dag voor bananenvis 1948: Oom Donald in Connecticut 1948: Vlak voor de oorlog met de Eskimo’s 1949: De lachvogel 1948: Beneden bij de boot 1950: Voor Esmé – veel liefs en morsigheid 1951: roman “Catcher in the Rye” 1951: Mooie mond en mijn ogen groen 1952: De Daumier-Smith’ grijze periode 1953: Negen verhalen 1953: Teddy 1959: Seymour, een introductie 1961: Franny en Zooey 1963: Heft hoog de nokbalk, timmerlieden

Boek De vanger in het koren Beter bekend als ‘The Catcher in the Rye’ Schrijver Jerome David Salinger Geboren in New York op 1 januari 1919 Overleden te Cornish, New Hampshire, 27 januari 2010 Amerikaans schrijver Publiceerde onder de naam: J.D. Salinger Salinger schuwde media-aandacht en leidde een teruggetrokken leven. Zijn laatste interview gaf hij in 1980. Levensloop en karaktereigenschappen 1919 J.D. Salinger werd geboren uit een uit Litouwen afkomstige Joodse vader en een overgevoelige Schot-Ierse moeder. 1934 Militaire opleiding tot 1936. 1937 Na een afgebroken studie door zijn vader naar Wenen gestuurd om daar bij de familie in de vleeshandel te worden ingewijd om op den duur het vleesimportbedrijf (kaas en ham) van zijn vader over te nemen. Proefde van nabij het antisemitisme van de Weners. 1942 Na opnieuw een afgebroken studie, trad hij in militaire dienst. 1944 Nam deel aan de Amerikaanse invasie in Frankrijk (Duinkerken), overleefde het Ardennenoffensief en was een van de eerste geallieerde soldaten die een bevrijd concentratiekamp betrad. Deze ervaringen raakten hem diep en hij kreeg na de oorlog last van PTSS en ging geruime tijd in psychotherapie. 1965 Vanaf deze tijd leidt Salinger een sterk teruggetrokken bestaan. Time-magazine begint relaties te leggen tussen zijn werk en zijn privéleven. Salinger beschouwt privacy en anonimiteit tot het grootste goed, op het neurotische af. Hij bekeert zich tot de Advaita Vedanta, een op meditatie georiënteerde zijtak van het hindoeïsme. Salinger is geen gemakkelijk persoon, ook niet voor zijn directe omgeving. Hij is teleurgesteld in de literaire wereld en hield elke contact met de buitenwereld categorisch af. Voerde diverse processen over copyright-kwesties en journalisten/auteurs die over hem publiceerden, waaronder zijn biograaf. Zijn postume biografen stelden: ”Er waren twee bepalende markatiepunten in Salingers leven: De Tweede Wereldoorlog vernietigde de mens in hem maar maakte hem tot een groot kunstenaar. Geloof bood hem de troost die hij als mens nodig had maar vermoordde zijn kunst.” 1972 Salinger komt in het nieuws, doordat hij – na de scheiding van zijn eerste vrouw – op 53-jarige leeftijd – een maanden durende relatie heeft met de dan 18-jarige schrijfster, Joyce Maynard. Maynard schrijft in haar memoires dat hij in die periode zeker twee romans voltooide. Dit betekent, bevestigd door zijn dochter Margaret, dat hij ook na zijn zelfgekozen isolement altijd is blijven schrijven. 2010 Salinger sterft op 91-jarige leeftijd thuis een natuurlijke dood.

Werk 1934-1936 Vanaf 1940 1945-1946 1951

Volgt zijn militaire opleiding en publiceert zijn eerste literaire probeersels in het soldatentijdschrift Crossed Sabres. Publiceert zijn eerste verhalen. The Catcher in the Rye werd voor het eerst gepubliceerd in Amerika als feuilleton. Hij is vooral bekend om zijn controversiële roman The Catcher in the Rye. Het boek is controversieel omdat men vond dat Holden een slecht voorbeeld was voor jongeren.

In die dagen, vlak na de oorlog, werd Amerika een 'superpower' vanwege de belangrijke rol die het land had gespeeld tijdens WOII. Het land was welvarend en zeer conservatief. Men was argwanend ten opzichte van eenieder die er andere ideeën op nahield, denk bijvoorbeeld aan het communisme. Het was tevens het begin van de Koude Oorlog.

1953 1961

In het boek rebelleert Holden tegen sommige van de gekoesterde sociale waarden. Hij draagt bijvoorbeeld een rode pet/jagersmuts, en het liefst achterstevoren. Met deze pet wil Holden laten zien dat hij anders is, uniek. Maar ja, rood is ook de kleur die geassocieerd wordt met het communisme. Het boek kan eveneens gezien worden als een uiting van het opkomende teenager protest in die dagen. Na De vanger in het koren publiceerde Salinger korte verhalen (Negen verhalen, 1953) waarin diverse leden van de excentrieke, hoogbegaafde familie Glass figureren. Deze familie keert vervolgens in zijn twee volgende boeken Franny en Zooey (1961) en Heft hoog de nokbalk, timmerlieden (1963) weer terug. Franny en Zooey handelt over de Holden-Caulfieldachtige crisis die Franny Glass doormaakt. Ze filosofeert samen met haar broer, Zooey, pagina’s lang over de zin van het leven. Hier komt Salingers belangstelling voor religie en zenboeddhisme aan de oppervlakte. In Heft hoog de nokbalk, timmerlieden haalt verteller Buddy Glass herinneringen op aan zijn overleden broer Seymour. Het eerste is een bij vlagen hilarisch verslag van Seymours huwelijksdag. Het toegevoegde verhaal aan deze uitgave, Seymour, een introductie geeft de sfeer van Salingers zelfgekozen isolement weer.

Salinger schrijft zijn laatste werk in 1956. Tijdens zijn leven publiceerde hij slechts zo’n 35 verhalen, maar geldt niettemin als één der meest gelezen en meest besproken Amerikaanse schrijvers van de naoorlogse periode. De invloed van Salinger op veel hedendaagse schrijvers is groot. Mede door zijn zelfgekozen isolement neemt zijn literaire talent haast mythische vormen aan. Sommigen spreken in dat verband zelfs over het Salinger-tijdperk in de jaren vijftig.

De vanger in het koren Het boek beschrijft een korte periode uit het leven van de 16-jarige Holden Caulfield, nadat deze van een internaat verwijderd werd. Holden heeft het nog niet aan zijn ouders verteld en zwerft enige dagen rond door New York. Hij zet zich enerzijds af tegen de wereld van volwassenen, anderzijds beklaagt hij zich erover dat hij door diezelfde volwassenen niet voor vol wordt aangezien. Een ‘angry, young man’ Het is een tragikomische zoektocht naar zichzelf, die uitloopt in een zenuwinzinking. Het boek werd in een aantal Engelstalige landen verboden , met name vanwege ‘ongepast taalgebruik’ (veel vloeken) en de open behandeling van seks. Niettemin groeide het boek uit tot een klassieker, waarin met name jongeren zich herkenden.

De vanger in het koren is een coming of age-verhaal.

Hoofdpersoon Holden Caulfield kijkt, als zeventienjarige inrichtingspatiënt terug op zijn rampzalige schoolcarrière en gehavende familie. Salinger vindt het een goed idee om voortaan alle romans zo sober mogelijk op de markt te brengen. De tekst ín het boek doet het werk. Het boek is simpel uitgegeven en dat wilde hij graag. De schrijver, een kluizenaar, was publiciteitsschuw en wenste onzichtbaar te blijven.

“Lees mijn roman, oordeel zelf en zeur verder niet.”

Is De vanger in het koren ruim een halve eeuw later nog steeds een roman met zeggingskracht of is Salingers hypocrisie van de volwassenwereld achterhaald? De toon die Holden Caulfield aanslaat is er een van achteloze bravoure, vermengt met machteloze boosheid. Die toon getuigt van veel meer dan jeugdige opstandigheid. Er spreekt verborgen woede uit. Via zijn protagonist speelt Salinger met de verwachtingspatronen van de lezer die is opgegroeid met een dickensiaanse realisme en de naturalistische mode. Verwacht geen sentimenteel gedoe. Geklets over een ellendige jeugd verveelt immers snel. Caulfield, geestelijk aan de grond, maar zeker niet gek, wil zijn zeer gevoelige ouders sparen. Hij ontloopt ze systematisch.

‘Vaders zijn altijd afwezig, moeders zijn ‘allemaal een beetje getikt.’

De lezer zal zelf alle verstrooide elementen uit het verhaal moeten plukken. Wat langzaam maar zeker duidelijk wordt is dat Holden een trauma heeft opgelopen en omringd wordt door schijndoden en door echte doden die niet dood hadden mogen gaan. Hij is door niemand (ouders, school) goed opgevangen. Alleen aan zijn vroegwijze, jongere zusje, Phoebe, heeft hij een luisterend oor en steunende stem. Wie zijn Caulfiels doden? - Broer Addie, gestorven op 18 juli 1946 aan leukemie.

Caulfield koestert zijn linkerhonkbalhandschoen, waarop hij met groene inkt gedichten had geschreven. Holden schrijft, als zogenaamde vriendendienst op de valreep, een opstel over Addie’s handschoen. ´Dat had hij gedaan om iets te lezen te hebben als hij in het verre veld stond en er niemand aan slag was.’

Scholier James Castle, die getreiterd werd door medescholieren en uit het raam sprong.

‘Hij had een coltrui aan die hij van mij had geleend. De gozers die op zijn kamer waren geweest, werden alleen maar van school gestuurd.’ (Ex) Leraar Antolini tilde de dode Castle op. Het is deze leraar die Caulfield aan het einde van het boek bezoekt.

Taal blijkt niet alleen drijfzand in het contact met anderen – de roman bestaat uit een reeks ontmoetingen met ‘nepfiguren’ en een paar met oprechte mensen (voorbeelden staan hieronder – maar ook een houvast in een omgeving die hem ontglipt, een omgeving die hem niet meer kan velen.

Oprechte mensen

Jane Gallagher: - De enige aan wie hij Addies handschoen laat zien. - Hij denkt vaak met respect aan haar (terug). - Hij neemt geen contact met haar op.

Nepfiguren -

Hij zoekt het gezelschap op van ‘een dikke schijnheilige zak’ (Carl) die hem onvolwassen gedrag verwijt. Hij gaat met een ‘enorme trut’ (Sally Hayes) naar een saai toneelstuk.

(Ex) Leraar Antolini - Leraar Antolini blijkt ook een verrader, hij heeft contact gehad met Caulfiels vader. - Leraar Antolini zoekt toenadering, die de seksueel bangelijke Caulfield verkeerd interpreteert. - Leraar Antolini heeft het over een afschuwelijk val waarin Caulfield dreigt te lopen of waarnaar hij op weg is.

‘Het is de man die valt niet toegestaan om te voelen of te horen dat hij neerkomt. Hij blijft gewoon maar doorvallen.’

Holden Caulfield ziet een jongen uit een gezin dat net uit de kerk komt, vlak langs de stoeprand lopen en “Als je iemand, zomaar iemand, vangt in ’t graan” neuriën. Als hij later zelf die jongen wordt en op Fifth Avenue loopt, merkt hij dat hij nooit de overkant zal halen als hij van de stoeprand stapt.

‘Ik dacht dat ik alleen maar omlaag, alleen maar omlaag zou gaan, en dat niemand me ooit nog zou zien.’ In de inrichting maakt Caulfield pas op de plaats en reconstrueert hij zijn wanhopige acties in de dagen vlak voor Kerstmis. Hij steekt nog niet over, hij stelt uit, hij ziet wel, hij schrijft zoals zijn dode broer Addie op de honkbalhandschoen schreef. Het kind in hem is nog niet gevallen en monddood gemaakt door een ijskoude omgeving. Misschien is Caulfield wel een van die eenden in de vijver van Central Park South waardoor hij zo gefascineerd is. Waar te blijven als die vijver dichtvriest? Dat blijft een intrigerende vraag in dit kerstspel voor Amerikanen en andere kinderen.

Eerste zin

‘Als je het echt allemaal wil horen, dan wil je waarschijnlijk eerst weten waar ik geboren ben en wat een waardeloze jeugd ik heb gehad en wat mijn ouders allemaal gedaan hebben voordat ze mij kregen en meer van dat soort sentimentele gelul, maar eerlijk gezegd heb ik geen zin om het daarover te hebben. In de eerste plaats vind ik dat soort dingen stomvervelend, en in de tweede plaats zouden mijn ouders allebei zowat een dubbele hartstilstand krijgen als ik iets persoonlijks over ze vertelde. Ze zijn behoorlijk gevoelig op dat punt, vooral mijn vader. Ze zijn wel aardig en zo -daar niet van- maar ze zijn zo gevoelig als de pest. Bovendien ben ik niet van plan mijn hele levensverhaal aan je neus te gaan hangen. Ik vertel je alleen over de zenuwtoestanden van vorig jaar rond Kerstmis, vlak voordat ik half in elkaar stortte en hierheen moest om het kalm aan te doen.’ (vertaling Johan Hos, 1989) Slotzin

‘’t Is gek, vertel niemand ooit iets. Als je het wel doet, begin je iedereen te missen.’ (Don’t ever tell anybody anything. If you do, you start missing everybody.)

Thema Het vallen is het kernbeeld van De vanger in het koren. In een droom ziet de hoofdpersoon zich aan de rand van een afgrond staan. Duizenden kinderen spelen een onduidelijk spel in een groot graanveld en het is zijn taak om de afgedwaalde kinderen die richting de afgrond rennen op te vangen. Een onmogelijke opgave, want de jongen die zelf dreigt te vallen, wil andere kinderen voor eenzelfde val behoeden.

De vanger in het koren is een roman over de angst voor het verdwijnen, voor de starheid. Coming-of-age is het belangrijkste thema in het boek: - De zoektocht naar zichzelf Holdens zwerftocht door de stad gaat om het vinden van zijn draai, niet alleen in de wereld maar ook in zichzelf. - Volwassenheid versus jeugd Hij heeft de leeftijd van volwassenheid, maar blijft nog erg hangen in zijn jeugd: zijn scherpe herinneringen aan zijn jeugdvriendin Jane, voor wie hij onbewust nu een goede gelijke wil zijn; zijn hechte band met het Museum of Natural History waar hij als kind veel tijd doorbracht en zich echt kind voelde en het doen van onbezonnen dingen die je als kind vergeven worden. In dit patroon blijft hij hangen, maar tegelijkertijd probeert hij ook volwassen te worden. Door de dingen waarover hij nadenkt, de mensen die hij ontmoet en de conflicten die hij tegenkomt, neigt hij toch steeds meer naar volwassenheid en volwaardigheid. Uiteindelijk is hij aan het eind van het boek zijn wildste haren kwijt en bereidt de toekomst – hoe die er ook uit moge zien – op zich af te laten komen en er wat van te maken.

Perspectief

De vanger in het koren.is een raamvertelling in vier delen. Ieder deel eindigt met een climax. Deel 1: Holdens verblijf op kostschool Pencey  vroegtijdig vertrek na een 1-op-1 gevecht met zijn kamergenoot. Deel 2: Deel 3:

Deel 4:

Typisch adolescenten gedrag: het niet kunnen overzien van de consequenties van zijn daden. Holdens aankomst in New York en zijn verblijf in het Edmond Hotel

De climax is de confrontatie met Sunny en Maurice, het hoertje en de portier. Holden en de stemmen uit het verleden.

Hij spreekt af met Carl, Sally Hayes, ontmoet twee nonnen en denkt aan Jane. Hij bedrinkt zich, belt Sally in het holst van de nacht, laat de plaat (die hij gekocht had) voor Phoebe vallen, loopt met zijn natte kop door Central Park en is diep ongelukkig. Hij denkt aan zijn broer Addie, heeft begrafenisfantasieën en moet huilen. Holden is nu op zijn dieptepunt, blut, dronken, koud en bang. Hij raakt meer en meer depressief en besluit naar huis te gaan om met Phoebe te praten. Hij herenigt zich met Phoebe en hij deelt inzichten met de lezer terwijl Phoebe ronddraait op een carrousel in de dierentuin.

Het boek is als een cirkel: aan het einde zijn we (eigenlijk) weer terug bij het begin. Het boek heeft een open einde. Het boek duikt echt in de gedachten en gevoelens van Holden, waardoor er niet heel veel buiten zijn geest gebeurt maar juist wel heel veel daarbinnen  stream of consiousness. Motieven Eenzaamheid en isolement Hoofdpersonen Holden Caulfield Phoebe Caulfield Jane Gallagher Vertelde tijd Ongeveer 3 dagen voor Kerst. Er zitten flashbacks in, waarin Holden vertelt over eerdere gebeurtenissen in zijn leven. Holden vertelt een aantal maanden na de gebeurtenissen zijn verhaal. Hij vertelt vanuit een inrichting waar hij herstelt van een zenuwinzinking. Verteltijd 288 pagina’s Overige Quiz: Kahoots:

https://www.thoughtco.com/catcher-in-the-rye-quiz4064292?quizResult=4f02f8d9 https://create.kahoot.it/search?filter=1&tags=Catcher%20In%20the%20Rye

Gedicht “Coming Thro the Rye” van Robert Burns Het gedicht "Comin Thro the Rye," van Robert Burns is waarschijnlijk het bekendst (geworden) door de verkeerde interpretatie van hoofdpersoon Holden Caulfield uit het boek “De vanger in het koren.” (The Catcher in the Rye.). Hij vertelt zijn droom aan zijn zusje, Phoebe. Holden is zelf de vanger in het koren. Hij probeert de kinderen te redden die een spel spelen in het veld. Hij wil voorkomen dat ze zullen vallen. Comin Thro the Rye O, Jenny's a' weet, poor body, Jenny's seldom dry; She draigl't a' her petticoattie Comin thro' the rye. Chorus: Comin thro the rye, poor body, Comin thro the rye, She draigl't a'her petticoatie, Comin thro the rye! Gin a body meet a body Comin thro the rye, Gin a body kiss a body,[r] Need a body cry? Gin a body meet a body Comin thro the glen, Gin a body kiss a body, Need the warld ken?

Biografie De biografie 'J.D.Salinger: A Life Raised High' is geschreven zonder enige medewerking van de schrijver. Kenneth Slawenski, de biograaf, is er negen jaar mee bezig geweest. In het begin van 2010 was de biografie klaar en het is puur toeval dat Salinger net overleden was. De biografie heeft positieve recensies gekregen, onder andere omdat Slawenski erin geslaagd zou zijn de jonge Salinger meer acceptabel neer te zetten dan het beeld dat we hebben van een vijandige oude man waarvan af en toe een glimp op valt te vangen in en rondom zijn kluizenaarshut in Cornish, New Hampshire. Ook is Slawenski geslaagd in zijn poging te laten zien dat Salinger veel van zijn eigen ervaringen in “De vanger in het koren” heeft verwerkt, zonder er een psychodrama van te maken.

Comin Thro the Rye O, Jenny's a' weet, poor body, Jenny's seldom dry; She draigl't a' her petticoattie Comin thro' the rye.

Chorus: Comin thro the rye, poor body, Comin thro the rye, She draigl't a'her petticoatie, Comin thro the rye! Gin a body meet a body Comin thro the rye, Gin a body kiss a body, Need a body cry? Gin a body meet a body Comin thro the glen, Gin a body kiss a body, Need the warld ken? ÂŠ Robert Burns, 1782

I'm On Fire Hey little girl is your daddy home Did he go away and leave you all alone I got a bad desire I'm on fire Tell me now baby is he good to you Can he do to you the things that I do I can take you higher I'm on fire Sometimes it's like someone took a knife baby Edgy and dull and cut a six-inch valley Through the middle of my skull At night I wake up with the sheets soaking wet And a freight train running through the Middle of my head Only you can cool my desire I'm on fire ÂŠ Bruce Springsteen, 1985

Vladimir Nabokov

Naam: Vladimir Vladimiritovitsj Nabokov Pseudoniem: Vladimir Sirin Geboortedatum: 22 april 1899 Geboorteplaats: Sint Petersburg, Rusland Burgerlijke staat: gehuwd Levensloop 1918: Verhuist naar Groot-Brittannië, na de Bolsjewitische machtsgreep. 1920: Verhuist naar Berlijn. 1922: Zijn vader wordt vermoord door een Russische monarchist. 1925: Vladimir trouwt met zijn vriendin, Véra Slomin. 1934: Zijn enige kind, zoon Dmitri, wordt geboren. 1937: Verhuist naar Parijs. vanwege de vrijlating door Hitler van de moordenaar van zijn vader

1940: Verhuist naar de Verenigde Staten. 1945: Krijgt de Amerikaanse nationaliteit. 1961: Verhuist naar Montreux, Zwitserland. 1977: Overlijdt in Montreux, Zwitserland.

“En dit is

de enige onsterfelijkheid die jij en ik wellicht zullen delen, mijn Lolita” (Lolita, 1955) Studeert Slavinische letterkunde, Trinity College, Cambridge, Groot-Brittannië Beroep Berlijn, docent tennis, boksen en Engels V.S., Universiteit van Wellesley, docent tennis en vergelijkende literatuurwetenschap V.S., Cornell University, docent Russische en Europese letterkunde V.S., Harvard, Museum voor comparatieve Biologie, curator lepidopterist

Genre: romans, gedichten, autobiografieën, essays Werken:

1916 - Stichi (gedichten) 1918 - Almanak: twee wegen 1923 - De hemelse weg 1926 - Masjenjka 1928 - Heer, Vrouw, Boer 1929 - Tsjorbs terugkomst 1930 - De verdediging 1932 - Glorie 1932 - Een lach in het donker 1936 - Wanhoop 1938 - Het oog (Sogljadataj) 1938 - Uitnodiging voor een onthoofding 1941 - Het ware leven van Sebastian Knight 1947 - Bastaards 1947 - Nine stories

1951 - Geheugen, spreek 1952 - Dar 1952 - De gave 1952 - Gedichten 1929-1951 1955 - Lolita (roman) 1956 - Lente in Fialta 1957 - Pnin 1958 - Een held van onze tijd 1959 - Poems 1962 - Bleek vuur 1966 - De uitvinding van Wals 1969 - Ada 1971 - Poems and problems 1972 - Doorzichtige dingen 1973 - Een Russische schoonheid en andere verhalen

1973 - Strong opinions 1974 - Lolita: a Screenplay 1974 - Harlekinade 1975 - Het vernietigen van tirannen en andere verhalen 1976 - De finesses van een zonsondergang en andere verhalen Postuum 1979 - Gedichten 1986 - De tovenaar 2008 - Het origineel van Laura In Nederland verscheen een selectie van Nabokovs brieven (1923-1977) in de reeks Privé-domein, onder de titel Zuivere kleuren.

Boek Lolita

Het bekendste boek van Nabokov uit 1955 Schrijver Vladimir Vladimirovitsj Nabokov, pseudoniem Vladimir Sirin

Sirin is een mythologisch wezen uit de Slavische mythologie

Geboren in Sint Petersburg, Rusland, 22 april 1899 Overleden te Lausanne, Zwitserland, 2 juli 1977 Nabokov was een Russisch-Amerikaanse schrijver, dichter en literatuurcriticus. Zoon van een welgestelde familie. Drietalig opgevoed: Russisch, Engels, Frans. Nabokov emigreerde in 1918 na de Bolsjewistische machtsgreep van 1917 naar Groot-Brittannië. Hij studeerde daar Slavische letterkunde in Cambridge. Verhuisde in 1920 naar Berlijn en voorzag in zijn onderhoud door les te geven in Engels, tennis en boksen. In 1922 werd zijn vader in Berlijn vermoord door een Russische monarchist. Nabokov trouwde in 1925 met zijn vriendin, Véra Slomin. In 1934 wordt zijn enige kind, zoon Dmitri, geboren.

Hij ontmoette in Berlijn andere emigrantenschrijvers. Maar bleef echter een volstrekte eenling die zich met een zekere aristocratische hooghartigheid aan de typische gebruiken en rites van de Russische emigrantenmilieus probeerde te onttrekken. 1937: Hitler laat de moordenaar van zijn vader vrij, Nabokov verhuist naar Parijs. 1940: Na 3 jaar in Parijs verhuist het gezin naar de Verenigde Staten. In de V.S. doceert hij eerst tennis en vergelijkende literatuurwetenschap, later Russische en Europese letterkunde. Zijn colleges zijn populair door zijn ietwat verwarde, maar onnavolgbare wijze van lesgeven. Hij is als curator lepidopterist (vlinderkundige) verbonden aan Harvard. 1945: Verkrijgt de Amerikaanse nationaliteit Met Edmund Wilson, schrijver/criticus, onderhoudt hij een uitgebreide correspondentie. Wilson spant zich in om Nabokovs werk te introduceren in de V.S. Vanaf 1961: Door het succes van Lolita (roman, 1955) kan Nabokov zijn academische carrière stopzetten en verhuist naar Zwitserland waar hij woont tot zijn dood in 1977.

De persoon Nabokov Nabokov is een bekende synesthesist.

Synesthesie is een vermenging van de zintuigen. Hoewel het niet ongewoon is dat zintuigelijke waarnemingen onderlinge invloed hebben, is dit bij synesthesie dusdanig sterk dat bijvoorbeeld kleuren geproefd worden of geluiden gezien. Ook is er de zogenaamde spiegel-aanrakingsynesthesie, waarbij dezelfde fysieke pijn ervaren wordt als men ziet dat iemand anders fysieke pijn heeft. Deze eigenschap van de hersenen komt bij relatief weinig mensen voor. Deze nemen meerdere soorten impulsen tegelijk waar, ook als die in feite in het algemeen door andere zintuigen worden gegenereerd. Bron: Wikipedia Hij heeft een grote afkeer van pretentieuze literatoren en professoren. Grote ideeënromans van bijvoorbeeld Dostojevski en de psychoanalyse van Sigmund Freud worden geridiculiseerd in zijn romans en kunnen zijn goedkeuring niet wegdragen. Literatuur is, volgens Nabokov, een nutteloze maar verfijnde vorm van vermaak, die van elke maatschappelijke relevantie verlost moet worden. Hij speelt een amusant en vernuftig spel met motieven en personen, vergelijkbaar met schaakproblemen. Werk Zijn eerste verhalen en gedichten in het Russisch schrijft hij onder zijn pseudoniem. Later maakt hij vooral romans en novelles onder zijn eigen naam. Zijn vroege werk (jaren ’20 en ’30) schrijft hij in het Russisch, daarna even in het Frans (1 kort verhaal in 1937) en later in het Engels. In 1955 wordt Lolita met moeite in Parijs uitgegeven. Naarmate hij ouder wordt daalt zijn schrijftempo omdat hij, met hulp van zijn zoon, zijn vroege Russische werk naar het Engels vertaalt en de boeken Lolita en Speak, Memory vertaalt naar het Russisch. Kenmerkend is een opmerkelijke eigenzinnigheid en originaliteit, maar ook de invloed van grote schrijvers zoals Poesjkin, Tolstoj, Flaubert en James Joyce is niet te ontkennen. Hij wordt beschouwd als een van de briljantste stilisten van de 20e eeuw. Zijn werk is van beslissende invloed op de moderne letterkunde.

Lolita Vraag iemand Lolita samen te vatten: een onmogelijke opgave. Het boek is te veelvormig, te complex. Er zijn honderden pogingen gedaan het te interpreteren, betekenissen eraan te geven. Het heeft weinig zin de interpretatiegoudmijn opnieuw te betreden. Literatuur is geen raadseltje dat er op wacht te worden opgelost. Natuurlijk nodigt literatuur uit tot puzzelen, nooit tot het vinden van een oplossing hooguit tot een mogelijke interpretatie. Zó veel interpretatiemogelijkheden laten zien dat Lolita een meesterwerk is. Het valt op zoveel manieren te lezen, er valt zoveel te ontraadselen dat je er duizelig van wordt. Je wordt bijna de medeminnaar van Lolita. Humbert Humbert is een begenadigd verteller, een briljant stilist en bezitter van een groot observatievermogen. Humbert Humbert verleidt je met taal en maakt je medeplichtig. Een volstrekt abjecte man, die afschuwelijke dingen doet met een meisje van dertien, maar je zo weet te verst(r)ikken in z’n netten dat je hem geen moment kunt haten. Als je dat kan als schrijver, dan ben je echt een grootheid.

Humbert Humbert: kille, geobsedeerde maniak – Nabokov: bedwelmend schrijver Over de uitzinnige liefde van een veertigjarige intellectueel Humbert Humbert voor een jong Amerikaanse meisje, Dolores Haze. Bekendste en meeste geruchtmakende werk van Vladimir Nabokov. Het boek veroorzaakt een schandaal. Men noemt het pervers en Nabokov is een pornograaf. 1956-1958: 1958: Nu:

Boek is verboden in Parijs. Nu pas uitgegeven in de V.S. Een van de absolute hoogtepunten van de moderne romankunst.

Nabokov noemt Lolita een tragedie. Nabokovs stijl noopt tot doorlezen.

Eerste zin

Lolita, mijn levenslicht, mijn lendevuur. Mijn zonde, mijn ziel. Slotzin

Ik denk aan oerossen en engelen, het geheim van duurzame kleurstoffen, profetische sonnetten, de toevlucht van de kunst. En dit is de enige onsterfelijkheid die jij en ik wellicht zullen delen, mijn Lolita. Inhoud De psychiater John Ray Jr. krijgt een manuscript in handen. Het is van Humbert Humbert, die het in de gevangenis, op de psychiatrische afdeling, heeft geschreven. Hierin vertelt Humbert hoe hij een huurkamer vindt bij ene Charlotte Haze, huisvrouw in Ramsdale. Humbert vindt Charlotte reeds bij eerste ontmoeting afstotelijk antipatiek. Dochter Dolores Haze – bijnaam: Lolita; leeftijd: twaalf jaar – blijkt echter onweerstaanbaar. Humbert Humbert voelt zich aangetrokken tot kleine, jonge meisjes van 8 tot 12 jaar. Hij noemt ze ‘nimfijnen’. Humbert trouwt met Charlotte in de hoop Dolores dichter te kunnen naderen. Op een dag stuit Charlotte op Humberts geheime dagboeken met notities over zijn walging van Charlotte en zijn hunkering naar Dolores. Charlotte rent overstuur het huis uit, de straat op. Zij wordt geschept door een auto en is op slag dood. Humbert wordt Dolores’ wettige stiefvader. Hij neemt zijn ‘dochter’ in de auto mee op een tocht door de Verenigde Staten. Hum dringt zich op aan Lo. Subtiel afgedwongen erotische gunsten ontaarden in misbruik en repressie. Dolores weet te ontsnappen en blijkt er al sinds lang een andere, oudere ‘minnaar’ op na te hebben gehouden: Clare Quilty, een raadselachtige schaduwpersoon die hen op hun reis heeft achtervolgd. Humbert zoekt Quilty op en vermoordt hem. Dolores, inmiddels zeventien en zwanger, is intussen getrouwd met een brave arbeidersjongen met één doof oor. Dolores sterft in het kraambed; Humbert overlijdt in de gevangenis.’ Thema Terugkerend is de poging van de gecultiveerde eenling om de paradijselijke toestand van het verleden in de kunst te actualiseren. Het thema lijkt pedofilie, maar het is eerder onschuld, zijn ideale droom en zijn onvervulde verlangens uit zijn jeugd die hem hebben getraumatiseerd. Omdat zijn verlangens eigenlijk onvervulbaar zijn, is zijn zoektocht ook nutteloos. Perspectief Vanuit Humbert Humbert. Hij deelt al zijn gedachten, verlangens en zijn kijk op andere mensen.

Hoofdpersonen Humbert Humbert, Lolita (Dolores, Lo, Dolly), Charlotte Haze Vertelde tijd Ongeveer 6 jaar, waarvan de laatste 2 jaar (nadat Lolita is ontsnapt) versneld (met grotere tijdsprongen) wordt verteld. Verteltijd 389 pagina`s Trivia Bruce Springsteen - I'm On Fire Hey little girl is your daddy home Did he go away and leave you all alone I got a bad desire I'm on fire Tell me now baby is he good to you Can he do to you the things that I do I can take you higher I'm on fire Sometimes it's like someone took a knife baby Edgy and dull and cut a six-inch valley Through the middle of my skull At night I wake up with the sheets soaking wet And a freight train running through the Middle of my head Only you can cool my desire I'm on fire https://www.youtube.com/watch?v=5o6Bp7Hr7ys

Wanhoop Onmogelijk verlangen Dolores, Dolly, Lo Hij noemt haar nimfijn Lolita

Elfje: een eenvoudige, compacte dichtvorm, bestaand uit elf woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel. De vorm wordt vooral gebruikt om kinderen, maar ook volwassenen, kennis te laten maken met het schrijven van poĂŤzie.

Verhaalanalyse VERTELLEN Tekstniveau Vertellerstekst Persoonstekst Ingebedde taalsituatie

Klassieke narratologie

De vanger in het koren– J.D. Salinger Tekstniveau = verteller die tevens personage is namelijk Holden Caulfield Holden Caulfield (vertellende instantie) -Personages communiceren met elkaar: Holden met klasgenoten, met zusje Phoebe, met nonnen, met vriend(in), met leraar, met pooier/portier en hoer. Eenvoudig verteld, boek komt uit 1951, 16jarige jongeman vertelt het verhaal.

Postklassieke narratologie

Verteller Auteur Abstracte auteur

Holden Caulfield J.D. Salinger Holden vertelt zijn eigen verhaal, bedacht en geschreven door J.D. Salinger

Paratekst

Zoals de eerste passage in het boek, het gedicht ‘Comin Thro the Rye’ van Robert Burns, de controverse rond het boek vanwege het ongepast taalgebruik en de open behandeling van seks, was zelfs verboden.

Lolita – Vladimir Nabokov Tekstniveau = verteller die tevens personage is namelijk H.H. Humbert H.H. Humbert (vertellende instantie) -Eigenlijk niet, hoogstens korte gesprekjes, zoals tussen Dolores en haar moeder. H.H. Humbert vertelt/verhaalt vooral over de gesprekken die zijn gevoerd. Geen eenvoudig verhaal.

Het Achterhuis – Anne Frank Tekstniveau = verteller die tevens personage is maar semi-autobiografisch. Je Anne (Annelies Marie Frank) -Personages communiceren niet met elkaar. Anne vertelt waarover de gesprekken gingen.

Redelijk eenvoudig verteld, maar ook weer niet. Er komen prachtige volzinnen uit een jong meisje. Het lijkt een duidelijk verhaal, maar dat is Anne vertelt van en denkt over situaties het niet. H.H. is weerzinwekkend, maar ook alsof ze er zelf bij was, wat niet kan. meelijwekkend. Zoals de Joodse razzia’s. H.H. Humbert Anne Frank Vladimir Nabokov Annelies Marie Frank H.H. Humbert vertelt zijn relaas vanuit de Anne vertelt haar verhaal aan een fictief gevangenis. Nabokov vormt geweldig persoon, namelijk Kitty. Kitty is de mooie volzinnen, waaruit de complexiteit verpersoonlijking van haar dagboek. Anne van het verhaal blijkt maar ook de schrijft soms over situaties alsof ze er zelf verknipte persoonlijkheid van de verteller. bij was, wat niet kan. Ze heeft er dan over gehoord of gelezen. Het boek is zeer controversieel, Het meest gelezen (dag)boek ter wereld. was zelfs verboden. Postuum gepubliceerd. Anne is opgenomen in de Canon van Nederland.

VERTELLEN

De vanger in het koren– J.D. Salinger

Lolita – Vladimir Nabokov

Het Achterhuis – Anne Frank

Auctoriaal IK - verteller Ik – getuige Vertellerscommentaar

-Belevend ik = vanuit het verleden -Veel commentaar op het vertellen en de verhaalhandeling, veelal door het vloeken.

-Belevend ik = vanuit het verleden -Commentaar op de verhaalhandeling, op zijn gevoelens, op het leven en de wereld in het algemeen.

Metafictie

Humbert Humbert richt zich ook wel eens tot de lezer.

Personale vertelsituatie Enkelvoudig personaal

Ja Vertellend ik = vanuit het heden. -Anne heeft regelmatig commentaar op haar eigen schrijven als ook op de houding en het gedrag van de volwassenen in haar omgeving. -Er is in principe niets fictief aan het verhaal, behalve degene aan wie ze schrijft, namelijk Kitty. --

Onbetrouwbare visie. Alleen de gevoelens van Holden achterhaal je. Verhuld IK-verhaal

Meervoudig personaal Focalisator Afgezwakt auctoriaal verteller

-Holden Caulfield --

Onbetrouwbare visie. Alleen de gevoelens van H.H. Humbert achterhaal je, voor zover dit al mogelijk is. De vraag is wat je tussen de regels door kunt lezen/leest. Verhuld IK-verhaal -H.H. Humbert --

Onbetrouwbare visie. Alleen de gevoelens en gedachtes van Anne achterhaal je, voor zover dit al mogelijk is. Ze verteld ook regelmatig over situaties waar ze niet bij geweest kan zijn.. -Anne Frank --

GEDACHTEN, GESPREKKEN, GEZICHTSPUNTEN Ingebedde communicatie Indirecte rede

Directe rede

Innerlijke monoloog

Directe innerlijke monoloog Indirecte innerlijke monoloog Erlebte rede Soliloqium

De vanger in het koren– J.D. Salinger Personages denken en spreken in verhalende teksten. Vertellerstekst; Holden vertelt wat de personages denken, doen, vertellen, hoe ze zijn. Gedachten en gesprekken worden weergegeven.

Lolita – Vladimir Nabokov Weinig. H.H. Humbert vertelt over hoe gesprekken gingen en wat er werd gezegd. Vertellerstekst; Humbert Humbert vertelt over hoe gesprekken gingen en wat er werd gezegd. Gedachten en gesprekken worden weergegeven.

Verteller sluit aan bij gedachten van de personages; in dit geval van het hoofdpersonage. Zijn gedachten vullen de handeling aan of vanuit of na de handeling geeft hij zijn gedachten weer. Holden vertelt veel en vaak hoe hij zich voelt en wat hij denkt (te gaan doen). --

Verteller sluit aan bij gedachten van de personages; in dit geval van het hoofdpersonage. Zijn gedachten vullen de handeling aan of vanuit of na de handeling geeft hij zijn gedachten weer. Humbert Humbert vertelt veel en vaak hoe hij zich voelt en wat hij denkt (te gaan doen) en wat hij doet. --

---

Het Achterhuis – Anne Frank Nee Vertellerstekst; Anne vertelt waarover de gesprekken gingen. Gedachten en gesprekken worden weergegeven, alleen van Anne of van Anne met anderen of van dat wat Anne heeft gehoord. Verteller sluit aan bij gedachten van de personages; in dit geval van het hoofdpersonage. Zijn gedachten vullen de handeling aan of vanuit of na de handeling geeft hij zijn gedachten weer. Gedachten en gesprekken worden weergegeven, alleen met anderen of dat wat ze heeft gehoord. --Hardop pratend gedachten uiten: dit doet Anne als het ware wel. Maar omdat ze in het Achterhuis geen geluid mocht maken, liet ze haar pen spreken.

GEDACHTEN, GESPREKKEN, GEZICHTSPUNTEN Point of view

Stream of consiousness

De vanger in het koren– J.D. Salinger Vanuit het standpunt van Holden Caulfield, een verwarde jongeman op de grens van volwassenheid.

Lolita – Vladimir Nabokov Vanuit het standpunt van Humbert Humbert, een verwarde, perverse man die zijn stiefdochter ernstig misbruikt.

Ja. De gedachten en gevoelens van Holden rollen als het ware over je heen. Deze gedachtes en gevoelens zijn vrij duidelijk.

Ja. De gedachten en gevoelens van Humbert rollen in prachtige volzinnen van het blad. Deze gedachtes en gevoelens zijn niet eenduidig te verklaren.

Het Achterhuis – Anne Frank Vanuit het standpunt van Annelies Marie Frank, een 13-jarig joods meisje. Verhuist eerst uit Duitsland naar NL en moet dan alsnog onderduiken voor de Duitse bezetter. Ja. Soms lijkt Anne er lang over te hebben nagedacht hoe en wat ze zal opgeschrijven. Ze wil later immers schrijver worden. Toch uit ze haar gevoelens en gedachtes wel.

SPANNING EN IRONIE Vooruitwijzing Tijdsvertraging Cliffhanger Informatiedosering Situationele ironie OF dramatische ironie Ironische gebeurtenissen

De vanger in het koren– J.D. Salinger ---Personage weet meer dan lezer. --

Lolita – Vladimir Nabokov ---Personage weet (veel) meer dan lezer. --

Het Achterhuis – Anne Frank ---Personage weet (veel) meer dan lezer. --

Zoals de situatie met de nonnen, de portier/pooier en de hoer.

Het overlijden van Charlotte Haze vóór het posten van de brieven aan o.a. Dolores.

TIJD Verhaal

De vanger in het koren– J.D. Salinger Vanaf het moment dat hij weet dat hij van school wordt getrapt tot het moment dat hij, kijkend naar zijn zusje Phoebe op de carroussel, besluit terug naar huis te gaan.

Lolita – Vladimir Nabokov Vanaf het opgroeien van Humbert, zijn huwelijk in Parijs, zijn scheiding, zijn vlucht naar de V.S., het intrekken bij mevrouw Haze, het huwelijk met haar omdat hij dan dicht bij haar dochter kan blijven tot wie hij zich onweerstaanbaar aangetrokken voelt, tot de dood van Charlotte Haze, de trektocht door de VS samen met Dolores, haar vlucht, zijn wraak en zijn gevangenneming. Jaren ‘50/’60 van de 20ste eeuw Ongeveer 6 jaar Fabel, het verhaal wordt chronologisch verteld. -Het verhaal wordt ab ovo verteld, voorafgegaan door een kort stuk in het heden wanneer Humbert Humbert meldt dat hij schrijft vanuit de gevangenis.

Sujet Ab ovo

Jaren ’50 van de 20ste eeuw. 3 dagen Fabel, het verhaal wordt chronologisch verteld. -Het verhaal wordt ab ovo verteld, voorafgegaan door een stuk in het heden wanneer Holden in een psychiatrisch ziekenhuis zit bijkomend van een zenuwinzinking.

Medias res Retroversies Regressie

----

Anticipatie

Historische tijd Duur Fabel

Het Achterhuis – Anne Frank Een verhaal van een jong joods meisje dat voor haar 13e verjaardag een dagboek krijgt. Haar ouders verhuizen van Duitsland naar NL vanwege het opkomend fascisme en nazisme. Vader heeft een eigen bedrijf. Anne wil later schrijfster worden. Het gezin Frank moet onderduiken en er komen nog wat onderduikers bij. Helaas overleeft niemand aan het gruwelijke lot dat de bezetter de Joodse mensen oplegt. 1942-1944 Iets meer dan 2 jaar, data zijn exact bekend. Fabel, het verhaal wordt chronologisch verteld. -Het verhaal wordt ab ovo verteld, vanaf het eerste moment dat Anne in het dagboek schrijft. ‘Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.’ --Soms. Anne verteld over hoe haar ouders elkaar hebben leren kennen, hoe vader verhuisde naar NL en hoe zij (moeder, zus en Anne) later na kwamen. --

TIJD Flashbacks

De vanger in het koren– J.D. Salinger Het hele verhaal is eigenlijk een grote flashback; eerdere gebeurtenissen worden door Holden opnieuw gezien, beleefd, verteld. Werking is ironisch, meelijwekkend. Het heeft een psychologische functie.

Simultaneïsme Vision par derrière Vision avec

-Duidelijk --

Vertelde tijd Verteltijd Raffung

3 dagen 288 pagina’s --

Deckung Dehnung Diffuus

Het verhaal wordt scenisch verteld. -Er wordt verteld in scenes, maar hoe lang sommige gebeurtenissen duren is niet duidelijk (minuten, uren, dagen).

Gemarkeerde tijdsverloop

Lolita – Vladimir Nabokov Het hele verhaal is eigenlijk een grote flashback; eerdere gebeurtenissen worden door Humbert Humbert opnieuw gezien, beleefd, verteld. Werking is ironisch, meelijwekkend, maar ook weerzinwekkend en abjectief. Het heeft een psychologische functie. -Duidelijk -Ongeveer 6 jaar 389 pagina’s Tijdversnelling: in het laatste deel van het boek verstrijken 2 jaar in een relatief kort aantal bladzijdes. Vanaf het moment dat Dolores vlucht tot het moment dat Humbert Humbert haar vindt en opzoekt. Het verhaal wordt scenisch verteld. -Er wordt verteld in scenes, maar hoe lang sommige gebeurtenissen duren (kamp, tocht door V.S., bezoek H.H. aan Dolores) is niet duidelijk (minuten, uren, dagen). --

Het Achterhuis – Anne Frank Een dagboek is eigenlijk een grote flashback. Je schrijft altijd achteraf over wat er gebeurt is en wat je daarvan vond.

--Ze schrijft terwijl het net gebeurd is, er wordt dus met het verhaal mee verteld. 2 jaar, 1 maand en 19 dagen 302 pagina’s Tijdsversnelling: soms vertelt/schrijft Anne een paar dagen niet. Dan kiest ze een gebeurtenis uit of vat kort samen wat er de afgelopen dagen is gebeurd. Het verhaal wordt scenisch verteld. --

Duidelijk, sommige zaken zoals razzia’s of nieuwsberichten zijn exact aan te wijzen in de tijd.

WERKWOORDSVORMEN OVT VTT OTT Preasens historicum

De vanger in het koren– J.D. Salinger Onvoltooid verleden tijd; typerend voor narratieve/verhalende teksten. ----

Lolita – Vladimir Nabokov Onvoltooid verleden tijd; typerend voor narratieve/verhalende teksten. ----

Het Achterhuis – Anne Frank Onvoltooid verleden tijd; typerend voor narratieve/verhalende teksten. ----

MOTIEVEN Motief Verhaalmotieven

Gebonden motieven Vrije motieven Leidmotieven

Abstracte motieven

De vanger in het koren– J.D. Salinger Eenzaamheid en isolement Van school worden gestuurd. Dood van medeleerling, dood van z’n broer. Loopt alleen door Central Park. Hereniging met zusje Phoebe. Blut, hoe gaat hij verder. --Naarmate het verhaal vordert wordt Holden steeds depressiever.

Holden wordt volwassen, maar weet niet goed wat hij ermee moet.

Lolita – Vladimir Nabokov Pedofilie, onschuld (der jeugd), onvervulde verlangens (trauma blijft over) Huwelijk en scheiding in Europa. Intrekken bij Charlotte Haze. Zijn aantrekkingskracht tot ‘nimfijnen’.

Het Achterhuis – Anne Frank Angst, vertrouwen, verlangen naar vrijheid, puberteit. Tweede Wereldoorlog Jodenvervolging Puberteit

----

--De worsteling van Anne met het opgroeien, het opgesloten zitten, haar drang naar vrijheid en expressie, de angst voor de bezetter. Anne is een expressief meisje, schrijft mooie zinnen niet passend bij haar leeftijd, is volwassen voor haar leeftijd in denken maar gedraagt zich er niet altijd naar.

Nergens lijkt Humbert Humbert berouw te tonen van zijn daden, toch kun je hem ook niet (volledig) haten.

RUIMTE

De vanger in het koren– J.D. Salinger Ruimte Kostschool, woning ouders, hotel Edmond, woning leraar, Central Park, dierentuin, New York, tijd van het jaar (donkere dagen voor Kerst). Gemarkeerde ruimte -Diffuus ruimte

Couleur locale

Sfeer

Gethematiseerd

Droevig, regenweer terwijl hij door Central Park loopt. Donker tijdens het slapen bij de leraar thuis. Donker, schimmig hotel. Donkere bioscoop. Kostschool, carrousel dierentuin, school zusje, woning leraar, woning ouders -Nergens is hij goed ‘zichtbaar’, alles is donker. Drukte van de stad -> drukte in zijn hoofd.

Symbolische functie

Compositie Karaktertekening Belangenruimte

Lolita – Vladimir Nabokov Europa, Parijs, woning Charlotte Haze, hotels, auto, toertocht.

Het Achterhuis – Anne Frank Huis Merwedeplein, Joods Lyceum, Opekta, Het Achterhuis, maar ook de kastanjeboom en de Westertoren.

Huis Merwedeplein, Joods Lyceum, Opekta, Het Achterhuis --

Ergens in de VS, enkele plaatsen worden wel genoemd, maar exact is het niet te achterhalen. Zwemmen bij een meer, hotels Vreemd, onder andere door de complex lange maar prachtige volzinnen.

De angst en onderdrukking van de Joden door de Duitse bezetter. Gespannen, zoekend naar een vorm om met elkaar te kunnen leven in een kleine ruimte.

Woning Charlotte Haze, hotels, auto, toertocht. ---

Het Achterhuis

Gecultiveerde eenling, die zijn wandaden onder controle wilt houden, maar waarbij dit niet lukt. --

Amsterdam tijdens WO2

---

PERSONAGES Acteurs Personages

De vanger in het koren– J.D. Salinger Holden Caulfield Holden Caulfield, Phoebe Caulfield, Jane Gallagher

Opbouw van personages Spreekbuispersonage Protagonist

Enkel via Holden wordt er een beeld geschetst van de personages. -Holden Caulfield

Round & Flat Round

Holden Caulfield

Flat

Type

Phoebe Caulfield, Jane Gallagher, leraar Antollini, klasgenoten kostschool, ouders, portier en hoer hotel. Menselijke eigenschappen van de ‘flat’ karakters: Phoebe Caulfield, Jane Gallagher, leraar Antollini, = vertrouwen Klasgenoten kostschool, ouders: Portier en hoer hotel = wantrouwen, bedreiging

Lolita – Vladimir Nabokov Humbert Humbert Humbert Humbert, Dolores Haze, Charlotte Haze

Het Achterhuis – Anne Frank Annelies Marie Frank Anne Frank, Margot Frank, Edith Frank, Otto Frank, familie van Daan (in het echt ‘Van Pels’), Albert Dussel (Fritz Pfeffer), de helpers Enkel via H.H. wordt er een beeld geschetst Enkel via Anne wordt er een beeld van de personages. geschetst van de personages. --H.H. Humbert Anne Frank (en ook wel Otto Frank en Miep Gies voor het bewaren/uitgeven van Anne’s Dagboek)

H.H. Humbert (‘is hij een ‘round’ personage?) Dolores Haze, Charlotte Haze

Menselijke eigenschappen van het ‘flat’ karakter: Dolores Haze = onschuld

Anne Frank Margot Frank, Edith Frank, Otto Frank, familie van Daan (in het echt ‘Van Pels’), Albert Dussel (Fritz Pfeffer), de helpers Menselijke eigenschappen van de ‘flat’ karakters: Margot Frank = braaf Edith Frank = geen band met Anne Otto Frank = streng, maar Anne is dol op hem Peter van Daan: = verliefdheid De helpers = vertrouwen, vriendschap

Literatuur Stream of Consiousness

Controversieel Verboden geweest

Lolita

Soort dagboek

De vanger in het koren Belevende ‘ik’ Jaren ’50 van de 20ste eeuw “Moeilijk” persoon

De Tweede Wereldoorlog is van grote invloed op het leven van de auteurs Weinig gepubliceerd

Sterven op hoge leeftijd

Nabokov

J.D. Salinger Postuum positieve beeldvorming

Mediaschuw

Joodse ouder(s) Ouders hebben eigen bedrijf

Korte verhalen

3,9°C – 16.5°C

€ 5.957.000,-

9.543.000

267.000

geboren

politiek

1947

overleden

voor ‘t eerst

sport

geschiedenis

-5.6°C – 18.9°C

€ 9.640.000,-

10.200.000

geboren

228.000

politiek overleden

1951 voor ‘t eerst

sport

geschiedenis

geboren 0.1°C – 17.9°C

€ 13.374.000,-

10.680.000

229.000

politiek overleden

1955 voor ‘t eerst

geschiedenis

sport

[Typ hier] haiku

Blijven(d) studeren Een diepere laag vinden Geloof in jezelf

Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst. Het wordt geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.

1947 GEBOREN

VOOR ’T EERST

POLITIEK

20-2 André van Duin,

2-2 Amerikaanse ondernemer en uitvinder, Edwin Land, geeft de 1e demonstratie van een direct klaar camera (Polaroid camera).

5-10 President Harry Truman geeft het eerste televisie-interview vanuit het Witte Huis.

Nederlands komiek 25-4 Johan Cruijff,

Nederlands voetballer en coach 26-10 Hillary Rodham-Clinton,

21-2 Edwin Land demonstreert de eerste instant fotocamera, Polaroid Land Camera geheten

voormalig Amerikaans senator staat New York, voormalig first lady, 1e vrouwelijke presidentskandidaat USA 2016

14-10 De Amerikaan Chuck Yeager doorbreekt in een X-1 raket/vliegtuig als eerste de geluidsbarrière (mach 1)

GESTORVEN

23-12 Demonstratie van de eerste transistor door John Bardeen en Walter Brattain

27-1 Al Capone,

Amerikaans crimineel (maffia)

GESCHIEDENIS

7-4 Henry Ford,

7-2 Bij het dorp Qumran aan de rand van de Dode Zee in Palestina worden zeer oude handschriften gevonden, de zogenaamde Dode Zee-rollen. Ze bevatten onder meer fragmenten van bijna alle boeken van het Oude Testament

Amerikaans autofabrikant. Introduceerde in zijn fabrieken de lopende band. 4-10 Max Planck,

Duits natuurkundige. Winnaar Nobelprijs Natuurkunde 1918 (ontwikkeling kwantumtheorie)

8-7 Vanuit Roswell in New Mexico stuurt de Amerikaanse luchtmacht een persbericht de wereld in dat er een vliegende schotel is geland. SPORT 8-2 Schaatsen: 9e Elfstedentocht.

Winnaar is Jan van der Hoorn uit Ter Aar.

29-11 De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besluit Palestina te verdelen tussen de Arabieren en de Joden. NEDERLAND Aantal inwoners: 9.543.000 Aantal geboortes: 267.000 Gemiddelde temperatuur Laagste: 3,9°C Hoogste: 16,5°C Bruto Binnenlands Product € 5.957.000,JAREN ’40 1946: 1948: 1949:

Wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog Communisme versus kapitalisme Muziek na de oorlog: Glenn Miller, Bing Crosby Het proces van Nürnberg De eerste LP De eerste Single

1951 GEBOREN

GESCHIEDENIS

POLITIEK

23-5 Anatoly Karpov,

18-2 Oprichting Nederlandse schoolradio

30-6 André Hazes,

16-11 Kneppelfreed (Knuppelvrijdag) in Leeuwarden. Begin van beweging om het Fries als officiële taal te benoemen.

29-3 Het rode gevaar: Ethel en Julius Rosenberg worden schuldig bevonden aan hoogverraad en spionage. Ze worden veroordeeld tot de dood op de elektrische stoel.

Russisch wereldkampioen schaken Nederlands volkszanger 16-9 René en Willy van de Kerkhof,

Afschaffing van de heksenjacht in Groot-Brittannië

GESTORVEN

Ingebruikname van de moderne vertaling van de Statenbijbel door de Protestantse kerk.

Nederlandse voetbal-tweeling

30-1 Ferdinand Porsche,

Oostenrijks automobiel-pionier 14-8 William Randolph Hearst,

Amerikaans zakenman, erfgenaam Hearst krantenimperium VOOR ’T EERST 2-10 1 Televisie-uitzending; e

er waren slechts 500 toestellen in het hele land. 31-10 In Groot-Brittannië worden de eerste zebrapaden in gebruik genomen. 20-12 V.S., Idaho, eerste productie van elektriciteit uit kernenergie door de experimentele EBR-1-reactor -

Tupperware Party's EHBO-diploma werd vormgegeven door het Oranje Kruis.

SPORT 16-7 Wim van Est wint de 12e etappe van de Tour de France en neemt daarmee de gele trui over. De volgende dag valt hij in het ravijn. 11-9 Florence Chadwick zwemt voor de tweede maal het Kanaal over.

18-4 Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de Benelux vormen samen de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, (EGKS) 17-7 Prins Boudewijn wordt Koning der Belgen 17-12 Het rode gevaar: ambtenaren mogen niet langer lid zijn van de Communistische Partij van Nederlands (CPN) 24-12 De voormalige Italiaanse kolonie Libië wordt onafhankelijk . Het land was tijdens de oorlog bezet door de Britten en wordt de eerste onafhankelijke staat die wordt opgericht door een resolutie van de VN. NEDERLAND Aantal inwoners: 10.200.000 Aantal geboortes: 228.000 Gemiddelde temperatuur Laagste: -5,6°C Hoogste: 18,9°C Bruto Binnenlands Product € 9.640.000,-

1955 GEBOREN

VOOR ’T EERST

GESCHIEDENIS

6-1 Rowan Atkinson,

3-3 Elvis Aron Presley verschijnt voor het eerst op de (Amerikaanse) televisie

24-2 Steve Jobs,

15-4 Een verkoper van milkshakemachines, Ray Kroc opent in San Bernadino een hamburgerzaak, die hij McDonalds noemt.

13-7 In de Holloway gevangenis in Londen wordt de 28-jarige Ruth Ellis opgehangen, de laatste vrouw die tot de doodstraf is veroordeeld in Engeland.

Brits acteur (Mr. Bean) Amerikaans pionier van de computerindustrie (oprichter bedrijf Apple) 21-6 Nijntje Pluis,

20-4 Eerste aflevering “Swiebertje” op de Nederlandse televisie

GESTORVEN

1-5 Eerste steen legging van de Mobarak Moskee in Den Haag. Dit is de 1e moskee in Nederland

geschreven en getekend door Dick Bruna

11-3 Sir Alexander Fleming,

Brits arts en microbioloog. Nobelprijswinnaar Geneeskunde 1945 (ontdekking van penicilline) 18-4 Albert Einstein,

Duits-Amerikaans natuurkundige. Nobelprijswinnaar Natuurkunde 1921. Wordt gezien als een van de belangrijkste natuurkundige uit de geschiedenis. 12-8 Thomas Mann,

Duits schrijver. Nobelprijs voor de Literatuur 1929 30-9 James Dean, Amerikaans acteur.

Hij belichaamde de opstandige jeugd (Film: Rebel Without A Cause)

1-5 Eerste file bij knooppunt Oudenrijn 25-10 Introductie van de eerste magnetron 29-10 In Nederland wordt de vijfdaagse werkweek ingevoerd. 22-11 Eerste Russische waterstofbom wordt tot ontploffing gebracht. 24-11 De Fokker Friendship 27 maakt zijn eerste vlucht. Het wordt een van de meest succesvolle vliegtuigen. -

Eerste Albert Heijn opent zijn deuren in Rotterdam

Eerste draadloze afstandsbediening kwam op de markt.

1-12 Arrestatie Rosa Parks in de V.S.

Ze weigerde om haar zitplaats in het zwarte gedeelte van een bus af te staan aan blanke passagiers toen het blanke gedeelte vol raakte, zoals de wet in Alabama dat toen voorschreef. De politie werd erbij geroepen en Parks kreeg een boete van $10. Toen ze weigerde te betalen, werd ze gearresteerd en in februari 1956 berecht voor verstoring van de openbare orde. SPORT 11-6 Meer dan 80 toeschouwers en 1 coureur komen om het leven tijdens de autoraces van Le Mans

1955 POLITIEK

NEDERLAND

5-4 Winston Churchill treedt om gezondheidsredenen af als premier van Groot-Brittannië

Aantal inwoners: 10.680.000 Aantal geboortes: 229.000

18-4 De term “Derde Wereld” wordt voor het eerst gebruikt door de Indonesische president Soekarno tijdens een toespraak voor de VN 24-4 Slot Bandung Conferentie: 29 ‘nieuwe’ landen waaronder Indonesië, Sri Lanka en India keuren kolonialisme af. 5-5 West-Duitsland herkrijgt volledige soevereiniteit 14-5 In de Poolse hoofdstad Warschau tekenen 8 Oost-Europese landen het Warschaupact.

Het bondgenootschap moet een tegenwicht voor de NAVO zijn. Met de ondertekening geeft de DDR de Sovjet-Unie het recht troepen op haar grondgebied te stationeren. 26-10 Uitroepen van de Republiek Vietnam (Zuid-Vietnam)

JAREN ’50 -

Koude oorlog Vadertje Drees

Gemiddelde temperatuur Laagste: 0,1°C Hoogste: 17,9°C

Bruto Binnenlands Product € 13.374.000,-

Opkomst van Chinese restaurants (aangepast in smaak en portie aan Nederlandse gebruiken). Opkomst van Postorderbedrijven, zoals Wehkamp Nederland begint aan de dekolonisatie van ‘de West’

Kabinet Willem Drees dat o.a. de AOW invoerde.

(Suriname/Nederlandse Antillen). -

Motorisering komt op gang

Begin van de ruimtevaart (Spoetnik 1) Bezit van een radiotoestel is algemeen geworden. Muziek: crooners, jazz, blues, rock-‘nroll, Folies Bergère, Jordaanlied, Limburgs repertoire

1953: 1954:

1956:

(auto’s, scooters)

Watersnoodramp VS: Opkomt van de Civil Rights Movement, Verbod op rassenscheiding; Martin Luther King; trek van ex-slaven naar de steden; drive-in bioscopen; Cubaanse Revolutie, Castro Opheffing “Handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw”; verbetering positie van de vrouw;

eu·fe·mis·me (het; o; meervoud: eufemismen) 1. verbloemende uitdrukking: een eufemisme voor ‘sterven’ is ‘inslapen’

Bron: Van Dale Woordenboek Nederlands

taÂˇboe (bijvoeglijk naamwoord) 1. verboden erover te spreken of als woord te gebruiken taÂˇboe (het/de; o en m; meervoud: taboes) 1. iets dat niet gedaan of gezegd mag worden

Bron: Van Dale Woordenboek Nederlands

Boek: ISBN: Hoofdstuk: Bladzijde:

Atlas van de Nederlandse Taal, editie Nederland 978-94-01-44-205-3 “Namen voor het onnoembare” – Over taboes en eufemismen 76 t/m 79

Samenvatting Ontdekkingsreiziger James Cook noemt in 1777 het bestaan van ‘taboo’ of ‘tabu’ een typerend gebruik van de Polynesiërs. De term geeft het heilige karakter van personen en dingen aan en betekent ‘onschendbaar’ en ‘iets dat niet aangeraakt mag worden’. Het bleek te voorzien in een behoefte en werd internationaal geadopteerd. Het wordt vandaag de dag ook gebruikt buiten de religieuze context. In de westerse wereld bepaalt de sociale conventie wat taboe is. Datgene wat niet of niet rechtstreeks genoemd mag worden. Bij voorkeur draai je om de hete brij heen met een eufemisme. De term ‘taboe’ is pas sinds eind 18e eeuw in gebruik, het begrip is al langer bekend. Zoals in de tijd van de Germanen, toen rustte er een taboe op het noemen van gevaarlijke wilde dieren en op de naam van de duivel. Eufemisme Begrippen waarop een taboe rust, worden niet bij hun naam genoemd maar vervangen door een ander, verzachtend, verbloemend of verhullend woord: een ‘eufemisme’. ‘Eufemisme’ gaat terug op het Griekse ‘euphemízein’; ‘een mooi woord gebruiken voor een slechte zaak’. Eufemismen zijn vaak een belangrijke motor voor de vorming van nieuwe woorden of nieuwe betekenissen. Het verhullend karakter verdwijnt en wordt vervangen door een ander woord dat (nog) niet beladen is. De botte waarheid moet omfloerst worden meegedeeld. Terreinen De terreinen waarop taboes rusten zijn in de loop van de tijd veranderd. Het religieuze taboe is grotendeels verdwenen. Aangeklaagd worden voor godslastering is sinds 1 maart 2014 in Nederland onmogelijk; het wettelijk verbod is toen opgeheven. Er blijven echter voldoende taboeonderwerpen over: dood, ziekte, seks, lichaamsfuncties (boeren, winden, stoelgang), financieel en economisch onheil, ontslag, werkloosheid en sociale, raciale en etnische verschillen. Eufemismen zijn zo oud als de mensheid en zullen blijven bestaan zolang de mens bestaat.

Quote Wanneer het eufemistische karakter verdwijnt, zoekt men voor hetzelfde begrip weer naar een nieuwe eufemistische aanduiding, vandaar dat er zoveel woorden bestaan voor dezelfde (taboe)begrippen. Eufemismen zijn per definitie sterk aan slijtage onderhevig en zeer modegevoelig. Bron: http://www.dbnl.org/tekst/sijs002chro01_01/sijs002chro01_01_0026.php

* Wees nietszeggend * Vervang je taboewoord door een ander woord met een vage, algemene betekenis. * Zeg het met beelden* Gebruik beeldend taalgebruik zoals metaforen en metonymieën

Metafoor: impliciete vergelijking. Gebruik een beeld dat overeenkomt met wat je bedoelt. Hoe treffender de overeenkomst, hoe beter de beeldspraak. Metonym: gebruik een deel om naar een geheel te verwijzen (pars pro toto) of een geheel om naar een deel te verwijs (totum pro parte). *Leen een woord* Met een andere taal kun je lastige thema’s soms beter inkleden. Leenwoorden kunnen een prima oplossing zijn voor onderwerpen die in het Nederlands te direct klinken. *Kort af* Vooral enge ziektes worden vaak verkort tot een afkorting of een enkele letter. Ook in de seksuele context gebeurt dit, zoals LGTB en f-woord. *Minimaliseer* Gebruik een verkleinwoord. *Ontken* Vervang een woord met een negatieve lading door het tegenovergestelde begrip (=positief) met een ontkennend voorvoegsel of door een ontkennende omschrijving. *Vervang een klank (of twee, drie)* Alle bastaardvloeken zijn ontstaan door klankveranderingen van onacceptabele krachttermen. God werd gut, goh; verdomme werd verdorie, verdamme, verdikkie. Het procedé is enorm productief en heeft geleid tot een heel groot aantal bastaardvloeken. *Omschrijf* Maak een verbloemende, verhullende, nietszeggende omschrijving.

De vanger in het koren vertelt de avonturen van tiener misantroop Holden Caulfield. Critici hebben gewezen op de vulgaire taal, seksuele verwijzingen, en situaties met alcohol in hun kruistocht om dit boek uit de schappen van de bibliotheek te houden en de middelbare school lessen Engels te verbieden sinds 1960. Wat ze niet beseffen is het verhaal wordt verteld door Holden, die niet door Salinger. Wat hebben zij te verwachten van een verhaal verteld door een cynische tiener die lijdt aan een depressie (op zijn zachtst gezegd)? Dat het niet schaamteloos duidelijk is tot het einde van de roman dat Holden het verhaal vertelt vanuit het comfort van een psychiatrische instelling maakt dat je je afvraagt of de critici eens klaar zijn met de kritiek, of waren ze te druk te tellen hoeveel keer Caulfield het “F-woord” zegt? Vrij naar: http://lakolainer.com/category/diversen/10-boeken-verboden-vanwege-critici-miste-de-point.php When Stradlater has sex with a girl, Holden refers to it as "giving her the time". It was much dirtier in the time period this book is set in. Bron: http://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Literature/TheCatcherInTheRye Holden is also conscious, of course, of the existence of 'taboo words’. He makes a point of mentioning that the girl from Seattle repeatedly asked him to 'watch your language, if you don't mind', and that his mother told Phoebe not to say 'lousy'. When the prostitute says 'Like fun you are,' Holden comments: It was a funny thing to say. It sounded like a real kid. You'd think a prostitute and all would say 'Like hell you are' or 'Cut the crap' instead of 'Like fun you are.' In grammar, too, as in vocabulary, Holden possesses certain self-consciousness. (It is, of course, impossible to imagine a student getting through today's schools without selfconsciousness with regard to grammar rules.) Holden is, in fact, not only aware of the existence of 'grammatical errors,' but knows the social taboos that accompany them.

The Catcher in the Rye will take up another slot on my list of favourite books, I thoroughly

enjoyed the dark, unknown themes; they made me feel like I was reading a forbidden diary of modern taboos. Bron: https://www.theguardian.com/childrens-books-site/2014/oct/24/review-catcher-in-the-rye-jd-salinger

The Catcher In The Rye falls under postmodernism category. This refers to a historical period

that began in the 1940's, a style of literature which was based in the situation of Western society in a late capitalist or post capitalist age. When The Catcher In The Rye was published, it came as a shocking to some people because it contained sex and profanity, which was taboo at the time. Over time more and more people came to like the book and it inspired many people to change their views on life, and became more and more open to change their views on life, and become more open to new opinions and behaviour which might have been an aspect in the forming the mind-set in the 1960's. Bron: https://raouia-mezaoui.weebly.com/catcher-in-the-rye.html

‘Daaraan was niet vreemd’, schrijft Franks Britse biografe Carol Ann Lee, ‘dat het dagboek een van de eerste gedrukte teksten was waarin het taboe van de maandelijkse bloeding werd doorbroken’ ‘In Japan werd de term “Anne Frank” een eufemisme voor menstrueren.’ Bron: https://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/5885/het-verborgen-leven-van-otto-frank-debiografie-door-carol-ann-lee.html

Vera (Nabokovs echtgenote) controleerde de drukproeven van de Duitse vertaling van Lolita, die ze op veel plaatsen beneden de maat vond. Volgens haar was het verhaal van Nymphchen met name te zoetsappig en niet gruwelijk genoeg. Ze schrok er niet voor terug een beter woord voor ‘heupen’ voor te stellen. En de dingen moesten bij hun naam genoemd worden, hoe ongepast ze ook waren: “Liebesdingen” (liefdesaangelegenheden) is een beschaafd en ongelukkig eufemisme dat door de vertaalster, een Europese dame, voor “seksuele zaken” werd gekozen. Vergeet niet dat Humbert geen dame is, en ook niet beschaafd: hij is een man en bovendien een seksmaniak. Bron: https://books.google.nl/books?id=S8gwAgAAQBAJ&pg=PT251&lpg=PT251&dq=eufemisme+lolita&sourc e=bl&ots=WBzIwRJu62&sig=6BjKjmIdvPbFGntuFoeDODKuQeE&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjfieJuZfbAhXB3KQKHcKzArwQ6AEILjAA#v=onepage&q=eufemisme%20lolita&f=false Drieënhalf decennium na de dood van de schrijver is dat heel anders. Op pedofilie en aanverwante zaken lijkt een groter taboe te rusten dan ooit. Beroemdheden komen ervoor in opspraak, straffen zijn verzwaard. Lolita staat in boekhandels netjes bij de klassieken. Maar toen rockster Pete Townsend in 2003 werd gearresteerd na het bezoeken van kinderpornosites, naar eigen zeggen om onderzoeksredenen, werd in de Britse pers de vraag gesteld: “Wat als je om die redenen Lolita leest?” Bron: https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/weinig-boeken-veroorzaakten-meer-opschuddingen-werden-vaker-verboden-dan-lolita~b742c000/ Dolores. Dolly. Lo. Lola. Lolita. Lo. Lie. Ta. Professor Humbert Humbert mag de klanken graag genietend over tong en lippen laten rollen. Alles zit in die naam. De kleine borsten, de rode lippen, de uitdagend-onverschillige oogopslag, de ranke benen, de kauwgum, de petticoat, de hoepel. En Humberts onherroepelijke ondergang. Toen in 1996 bekend werd dat de Amerikaanse regisseur Adrian Lyne zich aan een nieuwe verfilming van Nabokovs bestseller 'Lolita' wilde wagen, riep dat veel zorgen op. De stiekeme seksuele relatie tussen de Engelse letterendocent van middelbare leeftijd en de twaalfjarige Amerikaanse 'nimfijn' bleek in de door pedofilie-schandalen beheerste jaren negentig, ruim veertig jaar na het verschijnen van de roman, onverminderd, of zelfs met nieuwe kracht, een taboe te zijn. Bron: http://www.filmkrant.nl/av/org/filmkran/archief/fk200/lolita.html Een gigantisch taboe, maar mede daardoor werd het ook een bestseller: een succes de scandale.

Bron: https://creators.vice.com/nl/article/kbpjbv/de-vele-gezichten-van-lolita

[Typ hier] haiku

Geloof, hoop, liefde Zonder is er geen leven Gaat niet, bestaat niet

Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst. Het wordt geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.

Graf Dit is haar graf, onder de jonge linden vergaan haar handen en haar zachte ogen. Moet men geloven dat wie haar beminden haar eens hervinden en herkennen mogen? PoĂŤzieanalyse Eufemisme speelt in dit gedicht een belangrijke rol. Zo is 'onder de jonge linden' er een voor 'onder de grond', 'haar handen en haar zachte ogen' voor 'haar lichaam', 'haar eens hervinden mogen' voor 'ook dood gaan'. Deze eufemismen zorgen ervoor dat het gedicht minder zwaar is om te lezen, maar de boodschap toch even krachtig blijft. Samengevat Door het gedicht zo kort en bondig mogelijk te houden, mooie beeldspraken voor allerlei 'erge' zaken te gebruiken en te eindigen met een sterke retorische vraag, zorgt de dichter ervoor dat het gedicht op de lezer veel impact kan hebben. Lees meer: https://hendrikmarsman.webnode.nl/gedichtanalyses/

Dit is een mooi voorbeeld van een gedicht waarin eufemismen een belangrijke rol spelen. Het is een gedicht van Hendrik Marsman.

[Typ hier] haiku

Duizend gedachten Razen in mâ&#x20AC;&#x2122;n binnenste Stilte is welkom

Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst. Het wordt geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.

Een studente uit Venlo Stuurde zichzelf een memo Heb je iets geleerd? Ben je gepassioneerd? Wat heeft de toekomst in petto?

Een limerick is een dichtvorm van 5 regels met een vrij strak metrum: twee regels met drie amfibrachen (∪—∪ ∪—∪ ∪—∪), twee regels met een amfibrachys en een jambe (∪—∪ ∪—) en afgesloten door weer een regel met drie amfibrachen. In de eerste regel wordt (meestal) een persoon of dier geïntroduceerd met een plaatsnaam. [Typ Dehier] regels 1, 2 en 5 rijmen met elkaar en er is een ander rijm tussen de kortere regels 3 en 4 haiku (rijmschema: a a b b a). Voorts heeft een limerick vaak een wat dubbelzinnige inhoud, of kan zelfs zeer grof zijn. De laatste regel is een soort pointe of uitsmijter; de clou.

Wanneer je een opdracht krijgt waarvan het product de voltooiing van je opleiding zal zijn, wil je, naar mijn mening, iets creëren wat goed is. Niet alleen goed, maar ook praktisch bruikbaar in welke vorm dan ook. Uiteindelijk heeft dit bij mij ertoe geleid niet één maar drie boeken te kiezen uit de ‘Prachtige80-lijst’, namelijk ‘De vanger in het koren’ van J.D. Salinger, ‘Lolita’ van Vladimir Nabokov en ‘Het Achterhuis’ van Anne Frank. Hopelijk deelt u mijn mening dat deze boeken en hun auteurs veel overeenkomsten vertonen. Deze overeenkomsten komen terug in - de stevige onderwerpen van de boeken: de zoektocht van een puber naar volwassenheid, -

seksuele ontwikkeling, misbruik, pedofilie, de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging de hoofdpersonen (Holden Caulfield, Humbert Humbert, Anne Frank) en het volwassen of juist onvolwassen gedrag van deze hoofdpersonen, het taalgebruik (het vele vloeken van Holden en de prachtige volzinnen van Humbert Humbert en Anne Frank) de staat van de wereld in de jaren van publicatie (eind jaren ’40, begin jaren ’50) en de reactie op de publicatie (De vanger in het koren en Lolita werden in eerste instantie verboden of niet uitgegeven vanwege het taalgebruik of het onderwerp) het door de auteurs kiezen van onderwerpen waar een taboe op rust.

Omdat deze boeken zó veel bevatten is er ook veel mee te doen in de lessen Nederlands. Denk maar aan het uitdiepen van het leven en werk van de schrijvers, het bekijken en lezen van ander werk van deze schrijvers, het schrijven van gedichten over de moeilijke onderwerpen of het schrijven van brieven aan de hoofdpersonen, het leren over verschillende dichtvormen, het bekijken van eufemismes of taboes in de literatuur en het verdiepen in de theorie en geschiedenis van taboes en eufemismes. Op die manier zijn er met veel verschillende onderdelen binnen het vak Nederlands verbindingen te leggen, zoals literatuur, proza en poëzie, beeldspraak, perspectief en schrijfvaardigheid. De verbinding naar andere vakken zoals Engels, geschiedenis, culturele en beeldende vorming is ook niet ver weg. Al deze zaken hebben meegespeeld in het maken van dit werkstuk. De diepgang die ik zelf ondervonden heb in het onderzoek naar de boeken en hun auteurs, alle verbindingen die te leggen zijn, het betekenisvolle onderwijs wat je hiermee kunt creëren en het daarna kunnen samenstellen van een document waar ik trots op ben. Vera Kuijs-Coopmans Venlo, 24 mei 2018

Atlas van de Nederlandse Taal, editie Nederland – bladzijde 76 t/m 79 ISBN 9789401442053 – Uitgeverij Lannoo Lolita – Vladimir Nabokov ISBN 9789023419983 – Uitgeverij De Bezige Bij https://creators.vice.com/nl/article/kbpjbv/de-vele-gezichten-van-lolita https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/weinig-boeken-veroorzaakten-meeropschudding-en-werden-vaker-verboden-dan-lolita~b742c000/ https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2005/12/hurricane-lolita/304386/ https://www.kibin.com/essay-examples/the-sexual-euphemism-in-lolita-by-vladimirnabokov-QnokvLI4 https://joop.bnnvara.nl/author/lolita/reacties/14 https://www.startpagina.nl/v/entertainment/muziek/vraag/495562/gaat-liedje-brucespringsteen-im/ https://wxrdsthatburn.wordpress.com/2014/07/30/rust-and-stardust-nabokovs-lolita/ https://www.scholieren.com/werkstuk/26323 https://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Nabokov http://lakolainer.com/category/diversen/10-boeken-verboden-vanwege-critici-miste-depoint.php https://www.theguardian.com/books/2014/jun/07/nabokov-lolita-writing-sex-triumph-style http://www.filmkrant.nl/av/org/filmkran/archief/fk200/lolita.html https://www.youtube.com/watch?v=5o6Bp7Hr7ys

De vanger in het koren – J.D. Salinger ISBN 9789023426424 – Uitgeverij De Bezige Bij https://nl.wikipedia.org/wiki/J.D._Salinger https://www.scholieren.com/boekverslag/76657 https://www.goodreads.com/topic/show/1034472-why-does-holden-swear-so-much http://studentacademichelp.blogspot.nl/2009/03/language-of-catcher-in-rye_5309.html https://rookreading.wordpress.com/2017/10/31/the-catcher-in-the-rye-2/ https://raouia-mezaoui.weebly.com/catcher-in-the-rye.html https://www.theguardian.com/childrens-books-site/2014/oct/24/review-catcher-in-therye-j-d-salinger https://create.kahoot.it/search?filter=1&tags=Catcher%20In%20the%20Rye https://www.thoughtco.com/catcher-in-the-rye-quiz-4064292?quizResult=4f02f8d9

Het Achterhuis - Anne Frank ISBN 9789035127579 – Uitgeverij Bakker Het Achterhuis - Anne Frank – ISBN 9789044632910 – Uitgeverij Prometheus Graphic Novel, jaar van publicatie 2017 http://www.annefrank.org https://nl.wikipedia.org/wiki/Anne_Frank https://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/5885/het-verborgen-leven-van-otto-frankde-biografie-door-carol-ann-lee.html https://www.parool.nl/amsterdam/amerikaans-coldcaseteam-onderzoekt-verraad-annefrank~a4519428/

Tijdsgeest https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosa_Parks https://en.wikipedia.org/wiki/Wim_van_Est http://www.thepeoplehistory.com/1955.html http://www.thepeoplehistory.com/1951.html http://www.thepeoplehistory.com/1947.html https://nl.wikipedia.org/wiki/1940-1949 https://nl.wikipedia.org/wiki/1950-1959 https://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Sport_in_1947

Dichtvormen https://nl.wikipedia.org/wiki/Limerick_(dichtvorm) https://www.poezieverrijkt.nl/poezie-encyclopedie/limerick/ https://hendrikmarsman.webnode.nl/gedichtanalyses/

Diversen https://www.lifebrander.nl/blog/origineel-cv/25-opvallende-cvs/ https://www.vandale.nl/ https://images.google.com/?gws_rd=ssl http://www.google.com

Eigen studie-aantekeningen