Editie 1窶認EBRUARI 2013
S
amenstelling van een evenwichtige vermogensporte-
VERMOGENSBEHEER 2.0
Magazine
INDEX IN DIT NUMMER: INLEIDING TOT VERMOGENSBEHEER Artikels
Samenstelling van een evenwichtige
Editie 1
vermogensportefeuille Artikels
Hoe een aandeel analyseren en waarderen volgens de principes van Benjamin Graham Artikels
Wat moet u weten over Fondsen en Obligaties? Artikels
De huidige top 3 hoogste spaarrente Artikels
De opvolging van een evenwichtige vermogensportefeuille in de praktijk
2
Editie 2
Editie 3
Editie 4
Editie 5
INLEIDING TOT VERMOGENSBEHEER Beste lezer,
EDITIE 1
graag wil ik jullie meenemen in de wondere wereld van het vermogensbeheer.
tot onder het inflatieniveau.
Ik ben reeds 20 jaar actief voor
Dit betekent dat u elk jaar iets armer
persoonlijke rekening met de ver-
wordt, zonder dat u dit eigenlijk echt
schillende vormen van beleggen.
beseft.
Deze ervaring heeft mij er toe ge-
Met dit e-magazine wil ik iedereen
bracht om een e-magazine te starten op weg helpen om zelf een evenwichwaar ik een deel van mijn kennis wil tige portefeuille op te bouwen die overdragen aan de lezers die graag
over de jaren heen een gemiddelde
meer willen weten over hoe men zijn rendement kan bieden dat een stuk geld beter kan beheren. Vandaag is het meer dan ooit noodzakelijk dat iedereen zich verdiept in deze materie of minstens zich laat begeleiden door onafhankelijke vermogensbeheerders die voor u de enorme markt aan opportuniteiten maar ook de valkuilen in kaart brengen. beter is dan het rendement op een
De opbrengst op het spaargeld is on-
spaarboekje.
dertussen tot een rendement gezakt
Kurt. 3
De basis Value investing principes van Benjamin Graham
W
ie was Benjamin ding. Hij studeerde aan de Columbiauniversiteit, waarna hij carriere Graham? maakte in de financiele wereld.
Benjamin Graham (Londen, 8 mei 1894 - 21 september 1976) was een belangrijke Amerikaanse econoom en investeerder. Hij wordt de vader van het waarde beleggen genoemd. Hij onderwees multimiljardair Warren Buffett, die hem beschrijft als de belangrijkste man in zijn leven na zijn vader.
In 1934 publiceerde hij samen met David Dodd het boek Security Analysis, dat wordt beschouwd als het belangrijkste boek voor investeerders. Hij maakte in dit werk onderscheid tussen investeren en speculeren. In 1949 volgde zijn andere standaardwerk: The Intelligent Investor. In dit boek bepleit hij het belangrijke concept van de marge van veiligheid, die een waarGraham was van Joodse afkomst, en schuwingsbenadering van het inveskreeg bij zijn geboorte de naam teren vraagt. In termen van plukkenGrossbaum. Zijn familie verhuisde de aandelen adviseert hij verdedivan Londen naar New York toen hij gingsbelegging in aandelen dichtbij een jaar oud was. Tijdens de Eerste hun tastbare boekwaarde als beWereldoorlog veranderde de familie scherming aan ongunstige toekomde achternaam in Graham, omdat stige ontwikkelingen die vaak in de een Duitse achternaam argwaan effectenbeurs worden ontmoet. wekte. Graham groeide op in grote armoede, en voelde zich verplicht om goed te presteren in zijn oplei4
De basis Value investing principes van Benjamin Graham Benjamin Graham was voorstander van investeren op basis van onderzoek en analyse. Hij definieerde een belegging als een op een diepgaande analyse gebaseerde operatie die streeft naar het terugverdienen van het ingelegde kapitaal plus een bevredigend rendement. Elke beursoperatie die niet aan deze criteria voldoet schaarde Graham onder het begrip speculatie, waar Graham een grondige hekel aan had. Speculatie was volgens Graham een vorm van gokken, terwijl investeren volgens hem een vorm van wetenGraham maakte onderscheid tussen de passieve investeerder en de actieve investeerder. De passieve investeerder investeert defensief, en koopt gericht op de lange termijn. De actieve investeerder heeft gespecialiseerde kennis van een bepaald terrein en koopt gericht op dat terrein. Voorzichtigheid en kennis van zaken waren de handelsmerken van Benjamin Graham.
5
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE.
W
AARDEBELEGGEN: De principes.
Principe 1: Beleg met behulp van een taartdiagram.
TIPS 5% vastgoedfondsen 10%
Beleg volgens een taartdiagram waarin u de hoofdbestandelen van de diverse vermogensbestandelen in kaart brengt. Hiernaast ziet u een voorbeeld van een neutrale portefeuille opgebouwd in een taartdiagram.
Obligatie(fondsen) 15%
aandelen 50%
cash spaarrekening 20%
latieve, veilige grote basiswaarden met een dividendhistoriek van minstens 10 jaar. Blue chips zijn aandelen die een marktkapitalisatie hebben van minstens 2,5 miljard euro aandelen component opdrijven of verminderen naar 75% of 25%, dit in relatie met het obligatiecomponent. Zelf raad ik u aan om niet meer dan 50% in een aandelencomponent te beleggen.
Naargelang u risicoprofiel kan u het Vergeet ook niet minstens 1x per jaar u taartdiagram te herbalanceren. Stel uw aandelencomponent is opgelopen naar 60% van de totale taart door de goede resultaten die u hebt behaald met u beleggingen, verkoop dan 10% om terug een evenwicht te krijgen in u risicoprofiel. Omgekeerd kan u blue chips of satellieten bijkopen. 40% van u totale taart belegt u in re6
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE.
A
andelen. Blue chips en satellieten
De blue chips moeten Binnen het aandelensegment raadt zorgen voor minimale totale verlieGraham dan ook aan om voor zen op aandelen en voor een jaarlijks dividend inkomen die gemiddeld 3% bruto moet zijn.
minstens 80% in blue chips die dividenden uitbetalen of in indexen te beleggen.
Studies hebben uitgewezen dat een groot deel van de vermogenstoename uit de uitbetaling van dividenden komt.
De satellietaandelen die max 20% van het aandelencomponent mogen Grote waarden kunnen ook zwaar bevatten, zijn u speelveld van risico. corrigeren maar herstellen zich norHier kan u op zoek gaan aandelen of maal in de volgende jaren gezien hun indexen die een bepaald thema van trackrecord en relatieve veiligheid. groei bespelen. Echter betaal nooit Zij vormen de kern van u portefeuille teveel voor groei en zorg ook hier voor de lange termijn. liefst voor de keuze in aandelen die ook een dividendrecord hebben.
7
SAMENSTELLING
c
VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE.
ASH.
Cash is niets meer dan een buffer voor toekomstige onvoorzien uitgaven of voor geplande investeringen in de nabije toekomst. Vandaag is de opbrengst in de vorm van een rente bij de meeste banken niet meer voldoende om de inflatie te volgen. U verliest elke dag geld door u geld op een spaarrekening te laten staan.
tussen 2% en 2,5% ligt, dit is 100% tot 150% meer! In een later editie kom ik terug op de spaarrekening en geef ik u een overzicht van de TOP 3 aan hoogrendement spaarrekeningen.
W
eet dat u bij een aantal onlinespaarbanken een vergoeding krijgt tussen 2% en 2,5%, dit is 100% tot 150% meer dan bij u grootbank!
De meeste vermogensplanners raden aan om minstens 6 maandlonen als reserve te behouden. Ik kan dit volgen als minimum of maximum 20% van u totaal roerende vermogen. Ongetwijfeld bent u vandaag klant bij een van onze grootbanken waar u nog nauwelijks 1% rente krijgt op u duur verdiende centen. Weet dat u bij een aantal onlinespaarbanken een vergoeding krijgt 8
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE.
O
bligaties en Obligatiefondsen.
Een obligatie is een verhandelbaar schuldbewijs voor een lening die door een overheid, een onderneming of een instelling is aangegaan. Als een bedrijf geld nodig heeft kan het door het uitgeven van een obligatielening aan de financiering komen. De koper van de obligatie ontvangt van de uitgever rentevergoeding. Afhankelijk van de algemene rentestand, de betrouwbaarheid van de uitgever, of de wisselkoers zal voor een obligatie meer of minder dan 100% van de hoofdsom moeten worden betaald (boven pari/onder pari). Als de algemene rente stijgt dan zal de koers van de obligatie dalen, aangezien de toekomstige kasstromen (die gelijk blijven) tegen een hogere rente verdisconteerd worden. Er bestaat een grote varieteit aan
soorten obligaties. De meest bekende keert een vaste rente uit over het nominale bedrag, maar er bestaan ook soorten die een deels of geheel variabele rente uitkeren, die eens in de zoveel tijd bepaald wordt. We hebben het dan over een 'obligatie met floating rate'. Verder zijn er step-up bonds, waarvan de rente over de tijd stijgt. Ook geheel renteloze obligaties, de zogenaamde nulcouponobligaties, bullets of zerobonds zijn voorhanden. Dit soort obligatie wordt ver onder de 100 procent uitgegeven en groeit dan aan tot 100 procent waarde. voor op de terugbetaling van hun vordering. 9
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE. Converteerbare obligaties hebben bepaalde optie aspecten. Dit soort geeft de keuze aan de belegger om zijn obligaties terug te laten betalen in aandelen. Hij zal dit enkel doen indien de waarde van het aandeel gestegen is en hij een meerwaarde realiseert.
wel interessante opportuniteiten van gezonde bedrijven op de markt komen.
Obligaties kan men kopen op de primaire markt, dit is bij een nieuwe uitgifte van een obligatie of later op de secundaire markt zodra de obligaVaak heeft een obligatie een bepaal- tie een notering of koers krijgt. de looptijd. Er bestaan echter ook Als gevolg van de roerende vooreeuwigdurende obligaties (perpetu- heffing is het niet interessant om oblials). Sommige obligaties zijn achter- gaties te kopen lang na de vorige rentevervaldag omdat de koper de roegesteld, andere schuldenaars gaan rende voorheffing ten laste moet nedan voor op de terugbetaling van men op de verlopen intresten. Let er hun vordering. ook op dat minimum â‚Ź25 commissieObligaties worden verhandeld op de loon wordt betaald. Daardoor is het obligatiemarkt, een van de twee be- niet interessant om minder dan langrijkste deelmarkten van de kapi- â‚Ź10.000 te investeren. taalmarkt. In Belgie bestaat de obli- Het kan interessant zijn om obligaties gatiemarkt voornamelijk uit overonder pari te kopen omdat dit potentiheidsobligaties (vooral OLO's). Een eel een hogere opbrengst kan geven, andere belangrijke en vooral de laat- maar meestal ook een verhoogd risico ste jaren populaire markt zijn deze op niet terugbetaling op de vervaldag, van de bedrijfsobligaties. Obligaties of ook meer roerende voorheffing omdat de rentevoet hoger ligt. uitgegeven door bedrijven geven vaak een hogere coupon, echter men moet zich realiseren dat hier ook een verhoogd risico aan verbonden is. Dit neem niet weg dat er soms toch 10
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE. Het kan ook interessant zijn om obligaties te kopen in vreemde munten op voorwaarde dat de munt laag aangekocht wordt en hoog kan verkocht worden. Het kan ook bijdragen tot het spreiden van het risico.
ten (total returns) van een obligatieportefeuille zijn daarmee veel geringer dan van een aandelenportefeuille.
Tevens hebben obligaties, door hun betrekkelijk geringe correlatie met Om het netto rendement te bepalen aandelen, een gunstige invloed op moet dus rekening worden gehouden het risico op portefeuille-niveau. met heel veel parameters. Nadelen zijn dan weer dat het gemidbligaties binnen een deld rendement lager ligt dan bij beleggingsportefeuille. aandelen, de prijs van de obligatie daalt als de lange termijn rente stijgt, een stijgende inflatie ook negatief is. De (actuele markt-)prijs van een obligatie, oorspronkelijk uitgegeven Een stijging van 1% van de markrentegen een prijs van circa 100%, zal in te doet de waarde van u obligatie de meeste gevallen in de loop van de met gemiddeld 5% dalen.
O
tijd tot de expiratiedatum schommelen tussen 90% en 110%; in ieder geval zijn prijzen lager dan 80% en hoger dan 120% tamelijk zeldzaam. (Een gestage daling van de kapitaalmarktrente leidt er wel toe dat de actuele koers van obligaties, oorspronkelijk (ongeveer) a pari uitgegeven, in de loop der tijd duidelijk boven 100% komt te liggen, In Euroland is dat vanaf circa 1995 het geval.) De schokken in de jaarlijkse rendemen-
Vanaf 1 januari 2013 komt er een algemeen tarief van 25%, met als enige uitzondering de overheidsobligaties uitgegeven in december 2011, waar het tarief 15% blijft.
11
v
SAMENSTELLING
VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE.
astgoedfondsen
Een vastgoedaandeel is een eigendomstitel van een bedrijf actief in de vastgoedsector. De bezitters van de vastgoedaandelen van een bedrijf worden samen de aandeelhouders genoemd, en zijn dus gezamenlijk eigenaars van het bedrijf.
residentiële vastgoedbevaks (minstens 60% in residentieel vastgoed belegd) ook onderhevig worden aan de roerende voorheffing, met name aan 15%, tegenover het 0% gunsttarief voordien. In onderstaande tabel geven we een overMen kan ook kiezen voor het beleg- zicht van de netto dividend rendegen in een vastgoedfonds of ETF, dit menten na toepassing van de hogere is een fonds dat gespecialiseerd is in roerende voorheffing het beleggen in bedrijven of obligaties die gerelateerd zijn aan vastgoed. Hogere roerende voorheffing in 2013 Nadat in 2012 de roerende voorheffing voor de Belgische vastgoedbevaks al verhoogd werd van 15% naar 21%, mogen we ons in 2013 ‘opwarmen’ voor een nieuwe verhoging van 21% naar 25%. Hierbij komt nog dat de 12
SAMENSTELLING VAN EEN EVENWICHTIGE VERMOGENSPORTEFEUILLE. koersprestatie sinds Naam Koers 9/1/13
cap 30/12/2011 31/12/2012
NAV*
premie/ disc.(-) dividend rendement
schuld%*
Aedifica
43,9
311,29
-0,50%
-0,23%
38,67
13,50%
1,58
3,60%
48,30%
Ascencio
53,3
222,41
20,30%
2,50%
45,03
18,40%
2,04
3,80%
43,70%
Befimmo
49,45
898,78
-1,70%
1,08%
57,27
-13,70%
2,59
5,20%
46,32%
88,88 1421,16
-2,10%
-1,02%
91,8
-3,20%
4,88
5,50%
50,93%
Home Invest
71,15
216,53
11,10%
0,21%
57,52
23,70%
2,55
3,60%
33,50%
Intervest offices
20,08
285,13
10,60%
-0,20%
19,7
1,90%
1,3
6,50%
52,10%
Intervest Retail
48
243,77
6,70%
0,84%
45,38
5,80%
1,94
4,00%
37,00%
Leasinvest
69,56
279,13
7,00%
3,67%
62,47
11,30%
3,11
4,50%
56,12%
Montea
27,66
155,84
12,80%
-2,61%
18,46
49,80%
1,38
5,00%
55,29%
Retail Estates
54,73
297,57
11,70%
1,35%
44,41
23,20%
2,18
4,00%
54,37%
Warehouses Estates
49,3
156,1
9,60%
1,38%
40,11
22,90%
2,33
4,70%
27,48%
WDP
45,8
653,13
23,60%
-3,05%
28,6
60,10%
2,33
5,10%
57,70%
Wereldhave
83,65
527,68
25,00%
1,39%
74,98
11,60%
3
3,60%
18,80%
2497,54 19,90%
0,88% *: situatie
30
september
2012
Cofinimmo
Bel-20 EPRA Belgium EPRA Europe
974,61
3,70%
-0,48%
1509,24 23,90%
1,08%
Overzicht Belgische Vastgoedbevaks.
13